BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------------
LÊ THỊ HỒNG TÂM
NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA CẤU TRÚC
TÀI CHÍNH ĐẾN HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA
CÁC DOANH NGHIỆP NGÀNH XÂY DỰNG
VIỆT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH KẾ TOÁN
HÀ NỘI, NĂM 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------------
LÊ THỊ HỒNG TÂM
NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA CẤU TRÚC
TÀI CHÍNH ĐẾN HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA
CÁC DOANH NGHIỆP NGÀNH XÂY DỰNG
VIỆT NAM
Chuyên ngành: Kế toán, kiểm toán và phân tích
Mã số: 9340301
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. NGUYỄN NGỌC QUANG
HÀ NỘI, NĂM 2021
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi cam
kết bằng danh dự cá nhân rằng sự nghiên cứu này do tôi tự thực hiện và không vi
phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.
Hà Nội, ngày tháng năm 2021
Tác giả
Lê Thị Hồng Tâm
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...........................................................................................................i
MỤC LỤC ..................................................................................................................... ii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................................ v
DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................................................vi
DANH MỤC CÁC HÌNH ......................................................................................... viii
LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ....................................... 7
1.1. Các nghiên cứu về mối quan hệ tuyến tính giữa cấu trúc tài chính và hiệu
quả kinh doanh của doanh nghiệp ............................................................................ 7
1.1.1. Cấu trúc tài chính tác động tích cực đến hiệu quả kinh doanh của doanh
nghiệp .......................................................................................................................... 7
1.1.2. Cấu trúc tài chính tác động tiêu cực đến hiệu quả kinh doanh của doanh
nghiệp ........................................................................................................................ 10
1.1.3. Cấu trúc tài chính không ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp ........... 13
1.2. Các nghiên cứu về mối quan hệ phi tuyến tính giữa cấu trúc tài chính và
hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp .................................................................. 16
1.3. Các nghiên cứu sử dụng phương pháp hồi quy phân vị để đánh giá hiệu quả
kinh doanh của doanh nghiệp .................................................................................. 18
1.4. Khoảng trống nghiên cứu .................................................................................. 19
Kết luận chương 1 ........................................................................................................ 21
CHƯƠNG 2: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CẤU TRÚC TÀI CHÍNH
VÀ HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG .................... 22
2.1. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng ....................... 22
2.1.1. Đặc điểm về sản phẩm .................................................................................... 22
2.1.2. Đặc điểm về cấu trúc tài chính ........................................................................ 25
2.2. Cơ sở lý luận về cấu trúc tài chính trong doanh nghiệp xây dựng ............... 26
2.2.1. Khái niệm về cấu trúc tài chính ...................................................................... 26
2.2.2. Cấu trúc tài sản của doanh nghiệp .................................................................. 28
2.2.3. Cấu trúc nguồn vốn của doanh nghiệp ............................................................ 29
2.3. Hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng ......................................... 31
2.3.1. Khái niệm về hiệu quả kinh doanh .................................................................. 31
2.3.2. Các chỉ tiêu đo lường hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng ....... 36
2.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng ......... 41
iii
2.4. Vai trò của cấu trúc tài chính đối với hiệu quả kinh doanh của doanh
nghiệp xây dựng ........................................................................................................ 43
2.5. Cơ sở lý thuyết .................................................................................................... 44
2.5.1. Lý thuyết cấu trúc tài chính tối ưu .................................................................. 44
2.5.2. Lý thuyết cấu trúc vốn của Modigliani và Miller (M&M) ............................. 45
2.5.3. Lý thuyết đánh đổi cấu trúc vốn (Trade Off Theory – TOT) .......................... 48
2.5.4. Lý thuyết trật tự phân hạng (Pecking Oder Theory – POT) ........................... 52
2.5.5. Lý thuyết thời điểm thị trường (Timing Market Theory) ............................... 54
2.5.6. Lý thuyết cấu trúc tài sản tối ưu (Optimum Asset Structure Theory) ............ 54
2.5.7. Thảo luận các lý thuyết ................................................................................... 55
Kết luận chương 2 ........................................................................................................ 58
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................... 59
3.1. Thiết kế nghiên cứu ........................................................................................... 59
3.2. Phương pháp thu thập và xử lý số liệu ............................................................ 60
3.2.1. Phương pháp thu thập số liệu .......................................................................... 60
3.2.2. Phương pháp xử lý dữ liệu .............................................................................. 61
3.3. Mô hình nghiên cứu ........................................................................................... 61
3.3.1. Các biến phụ thuộc .......................................................................................... 62
3.3.2. Các biến độc lập .............................................................................................. 63
3.3.3. Các giả thuyết nghiên cứu ............................................................................... 67
3.3.4. Phương pháp ước lượng mô hình .................................................................... 70
Kết luận chương 3 ........................................................................................................ 74
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA CẤU TRÚC
TÀI CHÍNH ĐẾN HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP
NGÀNH XÂY DỰNG TẠI VIỆT NAM .................................................................... 75
4.1. Tổng quan về các doanh nghiệp xây dựng Việt Nam giai đoạn 2012-2017 ......... 75
4.1.1. Lịch sử phát triển ngành xây dựng .................................................................. 75
4.1.2. Bối cảnh ngành xây dựng giai đoạn 2012-2017 ............................................. 77
4.1.3. Số lượng và cơ cấu doanh nghiệp xây dựng Việt Nam giai đoạn 2012-2017 ..... 78
4.1.4. Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp xây dựng Việt
Nam giai đoạn 2012-2017 ......................................................................................... 84
4.2. Thực trạng cấu trúc tài chính của doanh nghiệp xây dựng Việt Nam giai
đoạn 2012-2017 .......................................................................................................... 88
4.2.1. Thực trạng cấu trúc tài sản của doanh nghiệp xây dựng Việt Nam giai đoạn
2012-2017.................................................................................................................. 88
4.2.2. Thực trạng cấu trúc nguồn vốn của doanh nghiệp xây dựng Việt Nam giai
đoạn 2012-2017 ......................................................................................................... 92