3
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU
1.1. Cơ sở khoa học của đề tài
Bệnh vàng rụng lá cao su là bệnh hại quan trọng trên cây cao su ở các vùng
trên thế giới. Triệu chứng bệnh biểu hiện với mức độ khác nhau tùy thuộc vào giống,
nguồn gốc cây giống cũng như các biện pháp canh tác, bảo vệ vườn cây.
Các nghiên cứu trong nước và trên thế giới chỉ rõ bệnh vàng rụng lá cao su có
khả năng lây lan nhanh và mức độ gây hại nặng nếu sử dụng cây giống đã nhiễm
bệnh, cây giống mẫn cảm, kỹ thuật canh tác không được quan tâm (Chee, 1988,
Fernando, 2010; Jill, 2016; Manju, 2011).. Ở nước ta, mặc dù đã có một số nghiên
cứu về triệu chứng, nguyên nhân gây bệnh nhưng chưa có nghiên cứu đầy đủ về diễn
biến phát sinh, sự tồn tại cũng như thời điểm phòng trừ để hạn chế thiệt hại do bệnh
gây ra.
Do vậy, trong nghiên cứu này, các nghiên cứu tập trung xác định chính xác
nguyên nhân gây bệnh, đặc điểm sinh học, sự tồn tại của nấm cũng như diễn biến
phát sinh nhằm đề xuất các giải pháp quản lý tổng hợp bệnh vàng rụng lá có hiệu quả.
1.2. Tình hình nghiên cứu ngoài nƣớc
1.2.1. Triệu chứng, lịch sử phát hiện, phân bố bệnh rụng lá Corynespora
cassiicola
Bệnh rụng lá cao su do nấm Corynespora cassiicola gây ra đã được ghi nhận
lần đầu trên cây cao su thực sinh tại Sierra Leone (châu Phi) năm 1936 (Wei, 1950).
Tới nay nấm C. cassiicola đã lan truyền và gây hại ở tất cả các nước sản xuất cao su
thuộc châu Á và châu Phi, gây tổn thất lớn cho sản xuất cao su. chưa ghi nhận được
tại miền nam châu Mỹ (Déon et al., 2012). Triệu chứng bệnh biểu hiện trên cao su
trồng tại vườn ươm và trồng tại vườn sản xuất, gây hại trên lá, trên chồi. Triệu chứng
dễ nhận thấy là các vết bệnh dạng xương cá. Khi bệnh nặng lá chuyển thành màu
vàng, sau đó chuyển sang màu nâu đồng và cuối cùng lá có thể bị rụng.
1.2.1. Đặc điểm sinh học và sinh thái học của nấm Corynespora cassiicola
(Berk. & Curtis) Wei.
Nấm được mô tả đầu tiên bởi Berk. & Curtis 1868 với tên gọi
Helminthosporium cassiicola, tới năm 1950 nấm được gọi là Corynespora cassiicola
(Berk.& Curtis) Wei.
Nuôi cấy trên môi trường, tản nấm phát triển có dạng hơi xốp, màu sắc tản nấm
biến thiên từ màu xanh hơi vàng đến màu xám. Sợi nấm phân nhánh và có vách ngăn
với bào tử phân sinh hình thành ở đầu sợi nấm. Hình dáng bào tử từ thẳng, cong, hình
trụ. Bào tử nảy mầm sinh ra một hoặc vài ống mầm giữa các vách ngăn, nhưng
thường thì ống mầm mọc ra từ tế bào cuối của bào tử (Chee, 1988; Peiris et al., 2015)
Nấm có thể tồn tại tới 2 năm trên tàn dư cây trồng. Phổ kí chủ rộng của loài
nấm này cũng tạo điều kiện cho sự sống sót của nấm. Nấm C. cassiicola có khả năng
lây nhiễm chéo rất cao (Peiris et al., 2015).
