Đề tài: Nghiên cứu công nghệ truyền hình qua giao thức Internet (IPTV)

Đ án t ồ ố ệ ứ ệ ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n ề ề hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

Ụ

Ụ

Ụ

Ụ

Ậ

Ữ Ế

Ắ Ẽ

Ụ

Ể

M C L C M C L C.............................................................................................................................I THU T NG VI T T T.................................................................................................IV DANH M C HÌNH V ...................................................................................................VII Ả DANH M C B NG Ụ BI U................................................................................................IX L I MỜ Ở Đ U.......................................................................................................................1

Ầ

NG 1: T NG QUAN IPTV VÀ TÌNH HÌNH PHÁT TRI N IPTV

Ổ

Ể

CH ƯƠ NAM

VI T Ở Ệ 3

i thi u IPTV

ệ

ớ

t gi a IPTV và Internet TV

ể ệ ữ

t Nam

ể

ị

ụ

ị

ả

ị ị

1.4.2. D ch v âm thanh IPTV

ị

ụ

ả

ả

ạ ạ ạ

ị ị ị ị

ụ ụ

ị ị

ợ

ạ

3 1.1. Gi 3 .................................................................................................................... 1.1.1. Khái ni m IPTV ệ 3 ....................................................................................................... 1.1.2. M t s đ c đi m IPTV ộ ố ặ 4 ............................................................................. 1.1.3. S khác bi ự 6 1.2. Mô hình c u trúc IPTV ấ 7 Vi 1.3. Tình hình phát tri n IPTV ở ệ 7 ................................................................. 1.3.1. Tình hình phát tri n d ch v IPTV c a VNPT ủ ụ ể ị 12 ................................................................... 1.3.2. Tình hình phát tri n d ch v IPTV c a FPT ủ ụ ể ị 13 ............................................................................... 1.3.3. Tình hình phát tri n IPTV c a VTC ủ ể 14 1.4. Các d ch v cung c p b i IPTV ấ ở 15 ............................................................................................................ 1.4.1. D ch v video IPTV ụ 15 1.4.1.1. D ch v video qu ng bá ................................................................................ ụ 16 1.4.1.2. D ch v Video theo yêu c u ......................................................................... ầ ụ 17 ..................................................................................................... 17 1.4.2.1. D ch v phát thanh qu ng bá ........................................................................ ụ 18 1.4.2.2. D ch v âm nh c qu ng bá ........................................................................... ụ 18 1.4.2.3. D ch v âm nh c theo yêu c u ..................................................................... ụ ầ 1.4.2.4. D ch v âm nh c tr ti n 18 ............................................................................. ụ ả ề 18 .................................................................................................................. 1.4.3. D ch v trò ch i ơ 18 1.4.4. D ch v thông tin tích h p ................................................................................................. 1.4.4.1. D ch v tho i tích h p 18 .................................................................................. ị ợ ụ 19 .............................................................................. 1.4.4.2. D ch v Internet tích h p ợ ụ ị 19 1.4.5. D ch v qu ng cáo .............................................................................................................. ụ ả ị 20 ............................................................................................................... ng tác 1.4.6. D ch v t ụ ươ ị 20 ................................................................................ (PVR) 1.4.6.1. Ghi hình riêng t ư 20 ............................................................ trên m ng (nPVR) 1.4.6.2. Ghi hình riêng t ạ ư 1.4.6.3. Bình ch n và d đoán 20 ................................................................................... ự ọ 20 .......................................................................................... 1.4.6.4. Giáo d c trên ti vi ụ

I Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

ạ

ươ ươ

ắ

Đ án t ồ ố ệ ứ ệ ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n ề ề hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

1.4.7. D ch v truy n hình h i ngh ụ 1.4.8. D ch v gia tăng khác ụ

ị ị

ả

ng m i trên ti vi 21 .................................................................................... 1.4.6.5. Th 21 ng tác qua di đ ng ................................................................................. 1.4.6.6. T ộ 21 1.4.6.7. Tin nh n trên ti vi .......................................................................................... 22 ........................................................................................... ộ ị ề 22 ......................................................................................................... 22 .................................................................................... 1.4.8.1. Tin nh in SMS/MMS ắ 1.4.8.2. Th đi n t trên ti vi 22 ..................................................................................... ư ệ ử 1.4.8.3. Chia s truy n thông (an bum nh) 22 .............................................................. ẻ ề 22 1.4.8.4. Ghi nh t ký hình nh .................................................................................... ả ậ 23 1.4.8.5. Quan sát toàn c uầ ..........................................................................................

CH

NG 2: CÔNG NGH TRUY N HÌNH TRÊN IP

24

ƯƠ

Ề

Ệ

ị

ụ

ấ

ụ

ế ệ ố ạ

ả

ẩ

ử ụ

ẩ ẩ ẩ ẩ

ồ

ụ

ạ

t b đ u cu i đ c bi ố ặ ả ồ ể

ả

ầ ề ị

ầ ầ ấ ượ ờ

ả

ổ 2.6.3. H ng phát hình nh

ướ

ả

ụ

ị

2.6.4. Chuy n ti p truy nh p Internet

24 2.1. Ki n trúc h th ng IPTV ệ ố 25 2.2. H th ng cung c p d ch v IPTV ấ 26 2.3. M ng cung c p d ch v Triple Play ị 27 2.4. Các chu n nén hình nh s d ng cho IPTV 28 2.4.1. Chu n nén MJPEG và Wavelet ......................................................................................... 29 ............................................................................................ 2.4.2. Chu n nén MPEG-x và H.26x 30 ........................................................................................................... 2.4.3. Chu n nén MPEG-2 31 .......................................................................................................... 2.4.4. Chu n nén MPEG-4: 32 ......................................................................... 2.4.4.1. Phân ph i các lu ng d li u ữ ệ ố 2.4.4.2. H th ng 33 ....................................................................................................... ệ ố 2.4.4.3. MPEG-4 Audio 34 .............................................................................................. 34 .............................................................................................. 2.4.4.4. MPEG-4 Visual 36 ....................................................................... 2.4.5. Chu n nén H.264/MPEG-4 Part 10/AVC ẩ 39 2.5. Giao th c m ng ạ ứ 43 2.6. M ng truy n t i d ch v IPTV ề ả ị ............................................................................................................................ 2.6.1. Video Sites 44 t 2.6.1.1. Thi 44 ........................................................................... ệ ế ị ầ 44 ............................................................................ 2.6.1.2. Trung tâm ngu n hình nh 44 2.6.1.3. Trung tâm chuy n m ch hình nh ............................................................... ạ 2.6.2. Các yêu c u v d ch v Video 44 ........................................................................................... ụ 44 .................................................................................................. 2.6.2.1. Băng t n cao 2.6.2.2. Băng t n không đ i x ng 45 ............................................................................. ố ứ 2.6.2.3. Ch t l 45 ....................................................................................... ng d ch v ụ ị 46 ............................................................. 2.6.2.4. Th i gian đ i kênh video qu ng bá 46 ......................................................................................................... 46 l p 3 .................................................................................. 2.6.3.1. D ch v Video ở ớ 48 2.6.3.2. Ki n trúc chuy n ti p video ......................................................................... ế ể ế 49 ....................................................................................... ế

ể

ậ

II Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

ế

ế

Đ án t ồ ố ệ ứ ệ ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n ề ề hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

2.6.5. Các ch c năng DSLAM 2.6.6. Các ch c năng c ng truy nh p gia đình (HAG)

ứ ứ

ổ

2.6.6.1. S phân chia l u l 2.6.6.2. S phân chia l u l

2.6.4.1. Chuy n ti p tho i ......................................................................................... 50 ạ ể 51 i biên .............................................................................. 2.6.4.2. Ki n trúc truy n t ề ả 52 ...................................................................................................... 53 .............................................................. 54 ........................................ ổ 54 ............................................ ỉ

ng d a trên các c ng v t lý ậ ng d a trên đ a ch MAC ị

ậ ư ượ ư ượ

ự ự

ự ự

NG Đ N CH T L

ƯƠ

Ố Ả

ƯỞ

Ấ ƯỢ

Ế

CH NG 3: CÁC Y U T NH H Ế D NG TRI N KHAI T I VNPT B C NINH

NG IPTV VÀ NG Ứ 56

Ụ

Ạ

Ắ

Ể

ng d ch v Video

ị

ụ

ng t

ng d ch v IPTV

đánh giá ch t l nh h

ụ

i ch t l ị ưở ng ngu n tín hi u video

ấ ượ ệ

ệ ả

ụ

ấ ớ

ấ ượ

ụ

ị

ng video đ nh tính ng video đ nh l

ấ ượ ấ ượ

ươ ươ

ị ị

ế

ế

ượ ự ự ự ng video

3.4.3. Ph

ấ ượ ấ ượ ấ ượ ế

ấ ượ

ươ

ươ ươ ươ

ể

ng

ể

ng d ch v IPTV

ộ ộ ả ấ ượ ả

ụ

ầ

ị

3.4.4. Ph 3.4.5. Ph 3.4.6. Ph 3.4.7. Các đi m đo giám sát ch t l 3.5. Các yêu c u k thu t đ m b o ch t l ỹ 3.5.1. Ch tiêu ch t l ấ ượ ỉ

ậ ả ng tín hi u video ệ

ề

56 3.1. Khái ni m QoE và QoS ệ 58 3.2. Các y u t ấ ượ ế ố 59 3.3. Các y u t ớ ế ố ả 59 ........................................................................ ch t l 3.3.1. Y u t ế ố ấ ượ ồ 60 ...................................................................................................... mã hóa tín hi u 3.3.2. Y u t ế ố 61 ....................................................................................... đ dài nhóm nh (GOP) 3.3.3. Y u t ế ố ộ 62 gói tin ...................................................................................................................... 3.3.4. Y u t ế ố 62 gói tin th t .......................................................................................................... 3.3.5. Y u t ế ố ứ ự 62 .................................................................................................................... m t gói 3.3.6. Y u t ế ố ấ tr 64 ........................................................................................................................... 3.3.7. Y u t ế ố ễ 3.3.8. Y u t rung pha 64 ................................................................................................................. ế ố 64 ....................................................... tranh ch p v i các d ch v triple-play khác 3.3.9. Y u t ị ế ố tham s c u hình 3.3.10. Yêu t 65 .................................................................................................. ố ấ ố 3.3.11. Y u t máy ch 65 ................................................................................................................ ế ố ủ 65 ng pháp đo ch t l 3.4. Các ph ng d ch v Video ươ 3.4.1. Ph ng pháp đo ch t l 65 .................................................................. ng pháp đo ch t l 67 ............................................................... ng 3.4.2. Ph ng video d a trên mô hình tham chi u đ y đ 67 ........ 3.4.2.1. H th ng đo ch t l ầ ủ ệ ố 3.4.2.2. H th ng đo ch t l ng videod a trên mô hình không tham chi u 69 ........... ế ệ ố 70 ........ ng video d a trên mô hình tham chi u rút g n 3.4.2.3. H th ng đo ch t l ọ ệ ố 71 ................................................................... ng pháp đo gián ti p ch t l 3.4.3.1. H s tr 71 ....................................................................................................... ệ ố ễ m t gói 73 ................................................................................................. 3.4.3.2. T l ỉ ệ ấ 74 .......................................................................... ng pháp đo th i gian chuy n kênh ể ờ ng pháp đánh giá đ tin c y 75 .................................................................................... ậ 76 ................................................................................. ng pháp ki m tra đ b o m t ậ 78 ..................................................................................... 79 ấ ượ 79 .................................................................................... 79 ......................................................................... 3.5.1.1. Các tham s l p truy n d n ẫ 81 ..............................................................................................

3.5.2. Ch tiêu th i gian t

ng tác

ố ớ ươ

ờ

ỉ

III Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố ệ ứ ệ ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n ề ề hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

ỉ

ế

ệ i Vi n Thông B c Ninh

ạ

ễ

ụ

Ứ

ắ

ị

ạ

ắ

3.5.3. Ch tiêu đ ng b gi a tín hi u hình và ti ng ộ ữ ồ 3.6. ng d ng tri n khai IPTV t 3.6.1. V trí đ a lý ị 3.6.2. Tình hình tri n khai IPTV t i VNPT B c Ninh ể 3.6.3. Khai thác, qu n lý thuê bao MyTV ả

ả

ớ

81 .................................................................. 82 ể 82 ........................................................................................................................... 84 .............................................................. 87 ................................................................................... 88 ....................................................... 92 ...............................................................................

3.6.3.1. Khai báo m i tài kho n cho khách hàng 3.6.3.2. Qu n lý thuê bao MyTV

ả

THU T NG VI T T T

Ữ Ế

Ậ

Ắ

Vi Tiêng Anh Ti ng Vi t t t ế ắ ế t ệ ́

ACM Admission Control Mechanism C ch ki m soát truy c p ơ ế ể ậ

T ch c công nghi p vi n thông ATIS ổ ứ ễ ệ Aliance for Telecommuniction Industry Standard

BRAS Broadband Remote Access Server Máy ch băng r ng truy c p t xa ậ ừ ủ ộ

Conditional Access CA Truy c p có đi u ki n ệ ề ậ

Content Delivery Protocols Giao th c phân phát n i dung CDP ứ ộ

Customer Premises Equipment Thi t b nhà thuê bao CPE ế ị

Delay Factor H s tr DF ệ ố ễ

IV Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố ệ ứ ệ ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n ề ề hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

Configuration DHCP Giao th c c u hình host đ ng ứ ấ ộ Dynamic Host Protocol

DNS Domain Name System H th ng tên mi n ề ệ ố

DRM Digital Right Management Qu n lý quy n s d ng s ề ử ụ ả ố

t b ghép kênh đ ng dây thuê ế ị ườ DSLAM Digital Subscriber Line Access Multiplexer Thi bao số

DVB Digital Video Broadcasting Qu ng bá truy n hình s ề ả ố

ỗ ợ ả DVB-H Digital Video Broadcasting - Handheld t b c m tay h tr qu ng bá Thi ế ị ầ truy n hình s ề ố

DVR Digital Video Recorder B ghi video s ộ ố

EPG Electronic Program Guide H ng d n ch ng trình đi n t ướ ẫ ươ ệ ử

ESG Electronic Service Guide H ng d n d ch v đi n t ị ụ ệ ử ướ ẫ

ễ ẩ ETSI European Telecommunications Sdandards Institute Vi n tiêu chu n vi n thông châu ệ Âu

FEC Forward Error Correction Hi u ch nh l ng đi ệ ỉ i h ỗ ướ

FTTx Fiber To The (Home, Building...) H công ngh FTTx ệ ọ

GOP Group of Pictures Nhóm nhả

HAG Home Access Gateway C ng truy nh p gia đình ậ ổ

HDTV High Definition TeleVision Truy n hình đ phân gi i cao ề ộ ả

HTTP Hypertext Transfer Protocol Giao th c truy n siêu văn b n ả ề ứ

ứ ề ả ICMP Internet Control Message Protocol Giao th c b n tin đi u khi n ể internet

Group Management IGMP Giao th c qu n lý nhóm Internet ứ ả Internet Protocol

IP Internet Protocol Giao th c internet ứ

IPTV Internet Protocol TeleVision Truy n hình d a trên IP ự ề

IPTVCD IPTV Consumer Device Thi t b IPTV c a ng i s d ng ế ị ủ ườ ử ụ

IPTVCM IPTV Communications Model Mô hình thông tin IPTV

ISP Internet Service Provider Nhà cung c p d ch v Internet ị ụ ấ

Telecommunicatin ITU-T T ch c vi n thông th gi i ổ ứ ế ớ ễ International Union

KoD Karaoke on Demand Karaoke theo yêu c uầ

V Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố ệ ứ ệ ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n ề ề hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

ề MoCA Media over Coax Alliance K t h p truy n thông trên cáp ợ ế đ ng tr c ụ ồ

Mean Opinion Score MOS Đi m ý ki n trung bình ế ể

Moving Picture Experts Group Nhóm chuyên gia hình nh đ ng MPEG ả ộ

Multi Protocol Label Switching MPLS Chuy n m ch nhãn đa giao th c ứ ể ạ

Next Generation Network M ng th h ti p theo NGN ế ệ ế ạ

Protocol Independent Multicast PIM Giao th c đa h ứ ướ ng đ c l p ộ ậ

Point-to-Point Protocol Giao th c đi m-đi m PPP ứ ể ể

Protocol over Giao th c đi m-đi m trên Ethernet PPPoE ứ ể ể Point-to-Point Ethernet

i n i dung video ị ạ PVR Personal Video Recorder D ch v ghi l ộ ụ theo nhu c u cá nhân ầ

PSNR Peak Signal-to-Noise Ratio T s tín hi u đ nh trên nhi u ễ ỉ ỉ ố ệ

RG C ng đ nh tuy n/C ng th ng trú ế ổ ổ ị ườ Routing Gateway / Residential Gateway

ứ ề ể ờ RTCP Real-Time Control Protocol Giao th c đi u khi n th i gian th cự

RTSP Real Time Streaming Protocol Giao th c lu ng th i gian th c ự ứ ờ ồ

QoS Quality of Setvice Ch t l ấ ượ ng d ch v ị ụ

RTP Real Time Protocol Giao th c th i gian th c ự ờ ứ

ề ể ồ RTSP Real Time Streaming Protocol Giao th c đi u khi n lu ng th i ờ ứ gian th cự

Standard Definition SD Đ nét tiêu chu n ẩ ộ

Session Initiation Protocol Giao th c kh i t o phiên SIP ở ạ ứ

Sparse Mode SM Ch đ th a ế ộ ư

SNR Signal Noise Ratio T s tín hi u trên nhi u ễ ệ ỷ ố

Set-Top-Box Thi STB ế ị t b truy n hình đ u cu i ố ề ầ

Transmission Control Protocol TCP Giao th c đi u khi n truy n d n ề ẫ ứ ề ể

Transport Stream Lu ng truy n t i TS ề ả ồ

User Datagram Protocol Giao th c d li u s d ng UDP ứ ữ ệ ử ụ

Video Head End Ngu n Video VHE ồ

Video Headend Office Trung tâm ngu n video VHO ồ

VI Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố ệ ứ ệ ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n ề ề hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

VoD Video on Demand D ch v xem video theo yêu c u ụ ầ ị

VoIP Voice over IP Tho i trên giao th c Internet ứ ạ

ng âm thanh d ch v ị ụ ấ ượ VSAQ Video Service Audio Quality Ch t l Video

ng đi u khi n d ch v ấ ượ ể ề ị ụ VSCQ Video Service Control Quality Ch t l Video

ng đa ph ươ ng ti n d ch ệ ị VSMQ Video Service Multimedia Quality Ch t l ấ ượ v Video ụ

Video Service Transmission Quality

VSPQ Video Service Picture Quality Ch t l ng nh d ch v Video ấ ượ ụ ả ị

VSTQ Ch t l ấ ượ ng truy n d ch v Video ị ụ ề

WDM Wavelength Division Multiplexing Ghép kênh theo b c sóng quang ướ

VII Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố ệ ứ ệ ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n ề ề hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

DANH M C HÌNH V Ụ

Ẽ

Hình 1:IPTV là công ngh c a t

ng lai

4

ệ ủ ươ

Hình 2:Mô hình chu n IPTV

6

ẩ

7

Hình 3:Mô hình IPTV th c tự ế

Hình 4:C u hình cung c p d ch v IPTV c a VASC

9

ụ

ủ

ấ

ấ

ị

12

Hình 5:D ch v iTV c a FPT ụ

ủ

ị

Hình 6:Ki n trúc chung c a m t h th ng IPTV

24

ộ ệ ố

ủ

ế

25

Hình 7:Mô hình ki n trúc h th ng cung c p d ch v IPTV ệ ố

ụ

ế

ấ

ị

Hình 8:Ki n trúc m ng cung c p d ch v Triple Play

27

ụ

ế

ấ

ạ

ị

Hình 9:L ch s và xu h

ng phát tri n c a các chu n nén

28

ử

ị

ướ

ể ủ

ẩ

Hình 10:Mô hình các l p h th ng MPEG-4

32

ớ ệ ố

Hình 11:So sánh ho t đ ng c a các chu n nén

39

ạ ộ

ủ

ẩ

ả ủ

ư

ữ

ờ

ề

ẩ

ầ

Hình 12:So sánh v yêu c u băng thông, l u tr và th i gian t

i c a các chu n nén 39

Hình 13:So sánh các ph

ng th c truy n d n

40

ươ

ứ

ề

ẫ

Hình 14:So sánh l u l

ng s d ng gi a Unicast và Multicast

42

ư ượ

ử ụ

ữ

Hình 15:Ki n trúc m ng truy n t

43

ề ả ị

i d ch v IPTV ụ

ế

ạ

47

Hình 16:Ki n trúc L p 3 c a m ng truy n t ớ

ề ả ị

i d ch v Video ụ

ủ

ế

ạ

Hình 17:Ki n trúc chuy n ti p video

48

ế

ế

ể

50

Hình 18:C u hình chuy n ti p truy nh p Internet ể

ế

ậ

ấ

51

Hình 19:C u hình chuy n ti p tho i ạ

ể

ế

ấ

VII Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố ệ ứ ệ ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n ề ề hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

i biên

52

Hình 20:M ng truy n t ạ

ề ả

Hình 21:DSLAM Bridge-Group

53

Hình 22:Phân chia l u l

ng trên các c ng v t lý

54

ư ượ

ổ

ậ

Hình 23:M t

ng quan gi

t QoE và QoS

57

ố ươ

ữ

Hình 24:Các y u t

i QoE

57

ế ố

tác đ ng t ộ

ớ

Hình 25:H th ng phân ph i d ch v video đ u cu i-t

60

ệ ố

ố ị

ố ớ ầ

i-đ u cu i ố

ụ

ầ

Hình 26:Các lo i l

60

ạ ỗ ớ ậ

i l p v t lý và giao th c ứ

ng video d a trên mô hình tham chi u đ y đ

69

Hình 27:H th ng đo ch t l ệ ố

ấ ượ

ầ ủ

ự

ế

Hình 28:Giám sát ch t l

ng video s d ng mô hình rút g n

70

ấ ượ

ử ụ

ọ

Hình 29:M ng IPTV v i rung pha b ng 0

72

ớ

ằ

ạ

Hình 30:M ng IPTV có rung pha

72

ạ

Hình 31:Tính các giá tr MDI t

i các đi m khác nhau trong m ng IPTV

73

ị

ạ

ể

ạ

Hình 32:C u hình đo tr chuy n kênh

75

ể

ễ

ấ

Hình 33:Ki m tra b o m t theo d a trên DHCP Option 82

77

ự

ể

ả

ậ

78

Hình 34:Ki m tra ng d ng firewall ứ

ụ

ể

Hình 35:Các đi m đo, giám sát ch t l

ng trong m ng IPTV

78

ấ ượ

ể

ạ

Hình 36:B n đ hành chính t nh B c Ninh

84

ồ

ắ

ả

ỉ

Hình 37:S đ tri n khai t

i MAN-E t

i VNPT B c Ninh

85

ơ ồ ể

ạ

ạ

ắ

88

Hình 38:Giao di n thêm m t khách hàng m i ớ

ộ

ệ

Hình 39:Thêm ng

i s d ng t

m t danh sách d

i d ng file

89

ườ ử ụ

ừ ộ

ướ ạ

Hình 40:Danh sách khách hàng đang ch ki m tra l p đ t d ch v IPTV

90

ờ ể

ặ ị

ụ

ắ

90

Hình 41:Giao di n ki m tra và c p nh t tình tr ng l p đ t ặ

ể

ệ

ậ

ậ

ạ

ắ

VIII Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố ệ ứ ệ ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n ề ề hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

91

Hình 42:G i mail thông báo cho khách hàng v kh năng l p đ t ặ

ử

ề

ắ

ả

Hình 43:Giao di n th c hi n đ ng b d li u

92

ộ ữ ệ

ệ ồ

ự

ệ

c s d ng

92

Hình 44:Giao di n thay đ i gói c ệ

ổ

ướ ử ụ

Hình 45:Giao di n thay đ i tr ng thái s d ng d ch v

93

ổ ạ

ử ụ

ệ

ị

ụ

i mã

94

Hình 46:Giao di n thay đ i b gi ệ

ổ ộ ả

IX Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố ệ ứ ệ ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n ề ề hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

DANH M C B NG BI U

Ụ

Ả

Ể

B ng 1:M c c

c thuê bao tháng cho d ch v MyTV

11

ứ ướ

ả

ụ

ị

B ng 2:M c c

11

ứ ướ ị

c d ch v theo yêu c u (PayTV) c a MyTV ầ

ụ

ủ

ả

15

B ng 3:Các d ch v IPTV ị

ụ

ả

B ng 4:Yêu c u v băng thông đ i v i các chu n nén

38

ầ ề

ố ớ

ẩ

ả

B ng 5:Các nguyên nhân chính gây m á gói

63

ấ

ả

B ng 6:Các thang đi ác thang đicác phép ki m tra ch t l IPTV

66

ể

ể

ấ

ả

80

B ng 7:Các ch tiêu truy n d n đ i v i d ch v SDTV, VoD mã MPEG-2 ẫ ố ớ ị

ụ

ề

ả

ỉ

B ng 8:Ch tiêu truy n d n đ i v i d ch v SDTV, VoD mã MPEG-4 AVC/VC-1

80

ẫ ố ớ ị

ụ

ề

ả

ỉ

B ng 9:Các ch tiêu truy n d n đ i v i d ch v HDTV mã MPEG-2

80

ẫ ố ớ ị

ụ

ề

ả

ỉ

B ng 10:Các ch tiêu truy n d n đ i v i d ch v HDTV mã MPEG-4 AVC/VC-1

81

ẫ ố ớ ị

ụ

ề

ả

ỉ

B ng 11:Ch tiêu th i gian t

ng tác

81

ờ

ả

ỉ

ươ

81

B ng 12:Ch tiêu đ ng b gi a tín hi u hình và ti ng ộ ữ

ồ

ế

ệ

ả

ỉ

B ng 13:Mô t

k t n i m ng MAN-E B c Ninh

86

ả

ả ế ố ạ

ắ

IX Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố ệ ứ ệ ề ề ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

L I M Đ U Ờ Ở Ầ

Ngày nay tr ọ ạ ữ ẽ ủ ướ ự

ữ ườ

ự ự

ộ ặ ệ ề ệ ề ủ ị ể ự ả ể ế ố

ề ề ờ ủ ự

ộ ặ ạ ệ ể ổ ả ộ

ề

ễ ệ ấ

ươ ẫ ủ ấ ễ ẽ ơ

ề ể ạ ơ ộ ớ ớ ự ậ ơ ụ

ạ ắ ấ

ế ớ ặ ở ể

ng hi n có c a h và coi đó nh m t gi i nhu n t th tr

ọ ơ ụ ị ủ ọ ề Vi Ở ệ

ậ ừ ị ườ ủ ể ấ

ụ ầ

ộ ạ ộ ể i s d ng. c s phát tri n m nh m c a khoa h c kĩ thu t v i nh ng phát ậ ớ minh quan tr ng trong m i lĩnh v c đã làm cho đ i s ng con ng ổ i có nh ng thay đ i ọ ọ ờ ố to l n. Trong lĩnh v c gi i trí ph i k đ n các d ch v truy n hình v tinh, s tăng ả ớ ụ ị tr ng c a d ch v truy n hình cáp s và đ c bi t là s ra đ i c a truy n hình đ nét ụ ưở ự cao (HDTV) đã đ l i d u n trong truy n hình. Bên c nh đó là s phát tri n bùng n ổ ể ạ ấ ấ ạ t m ng Internet băng thông r ng đã làm thay đ i c n i dung và c a Internet, đ c bi ủ k thu t truy n hình. Truy n hình giao th c Internet (IPTV) đang là công ngh truy n ề ậ ứ ề ỹ ề ng lai. V i s h u thu n c a vi n thông, IPTV d dàng cung c p nhi u hình c a t ủ ươ ng tác h n, cung c p s c nh tranh m nh m h n cho các doanh ho t đ ng t ạ ộ ự ạ IPTV có c h i l n đ phát tri n nhanh chóng nghi p kinh doanh d ch v truy n hình. ể ị ệ ụ kh p m i n i. R t nhi u nhà cung c p d ch v khi mà m ng băng r ng đã có m t ề ộ ấ ị i đang tri n khai d ch v IPTV và xem đây nh m t c h i ư ộ ơ ộ vi n thông l n trên th gi ớ ễ m i đ thu l ự i pháp t ả ư ộ ợ ớ ể ệ ộ c s l n sân c a các d ch v truy n hình cáp. t Nam hi n nay m t b o v tr ệ ụ ị ệ ướ ự ấ ả Trong s nhà cung c p đang tri n khai d ch v IPTV trên m ng băng r ng xDSL. ố ướ c ng lai g n, truy n hình HDTV s đ t ề ươ đ cung c p d ch v truy n hình ch t l ụ ể ườ ử ụ ề

ị ụ ẽ ượ ứ ấ ượ ề ấ T i Vi ạ ụ ễ ệ ệ

ấ ườ ử ụ ớ ớ ị ụ ằ ị

ộ ề ướ ẻ ậ

ướ ữ ạ ị

ụ ạ ị

ể ủ ẽ i các đ a ph ị ấ ượ ủ ng d ch v IPTV, đ ụ ụ ệ

c ng d ng tri n khai r ng rãi trong n ng cao cho ng ị t Nam, hi n nay có r t nhi u nhà khai thác d ch v vi n thông l n đang ấ i s d ng các d ch v băng thông r ng v i ch t ng phát tri n c a truy n hình tr c ự ụ c đi m nh m . Đó là các d ch v ng c a VTC v i ớ ươ ồ ị ễ ng d ch v IPTV trên m ng vi n ứ ụ ạ

c nh tranh nh m cung c p cho ng ấ ạ l ng cao và giá r . H cũng đã nh n ra xu h ượ ọ tuy n và video theo yêu c u, và đang có nh ng b ầ ế MyTV c a VNPT, iTV c a FPT và các d ch v IPTV t ủ các th án này s nghiên c u v v n đ đ m b o ch t l ề ấ thông c đ nh. Đ án đ ượ ằ ề ả ự ấ ượ ư

ị ả c xây d ng v i b c c nh sau: ồ ớ ố ụ Tông quan IPTVvà tình hình phát tri n IPTV ng 1: Ch ủ ng hi u khác nhau. Nh m m c đích nâng cao ch t l ươ ẽ ố ị ươ Vi ở ệ ể ̉

t Nam

tuy n hình trên IP

ng 2: Công ngh ng 3: ng đ n ch t l ấ ượ ụ ng IPTV và ng d ng ứ

Ch ệ ề Ch nh h Các y u t ưở ế ố ả ế i IPTV B c Ninh tri n khai t ắ ạ ươ ươ ể

1 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố ệ ứ ề ệ ề ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

ờ ặ ạ ể ế

i ờ ứ ề ả ệ ồ

ệ ệ ế ả ế ẫ

Do đ c đi m công ngh , th i gian và ki n th c còn h n ch nên đ tài ch d ng ỉ ừ ế đã c g ng ố ắ m c nghiên c u lí thuy t. Trong th i gian th c hi n đ án, tác gi ứ ng d n. Tuy nhiên do ki n th c ế c s góp ý chân ể ạ ượ ự ữ ế

l ạ ở ứ tìm hi u tài li u, và tham kh o ý ki n giáo viên h còn h n ch nên không tránh kh i nh ng sai sót, r t mong nh n đ ỏ thành c a các th y cô giáo và các b n đ đ án đ c hoàn thi n h n. ể ồ

ạ ả ơ ệ

M t l n n a xin chân thành c m n các th y cô giáo đã t o đi u ki n trong quá . Tr nầ ứ ự ướ ấ ượ ầ ả ơ ự ậ ệ ơ ạ ủ ề ầ

ủ ầ ộ ầ ữ trình th c hi n đ án. Đ c bi ệ ặ ự đã t n tình h Thi n Chính t, xin c m n s quan tâm c a th y giáo TS ệ ng d n và giúp đ đ tôi có th hoàn thành đ án này. ỡ ể ồ ậ ướ ệ ể ẫ ồ

Hà N i, ngày 10 tháng 08 năm 2011 ộ

Sinh viên th c hi n ệ ự

Nguy n Văn Di n ễ ệ

2 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

CH

NG 1:

ƯƠ

Ể T NG QUAN IPTV VÀ TÌNH HÌNH PHÁT TRI N

Ổ

IPTV

VI T NAM

Ở Ệ

1.1. Gi i thi u IPTV ớ ệ

ệ

1.1.1. Khái ni m IPTV t t IPTV là tên vi t c a c m t ừ ế ắ ủ ụ ề

, Telco Televison hay truy n hình băng r ng, v i nghĩa truy n t ứ ề ớ ộ

ầ ả

ề ng cao trên m ng băng r ng. Theo quan đi m c a đ i t ươ ủ ố ượ ử ụ ạ ộ

ể ụ ả ề ố

Internet Protocol Television - truy n hìnhqua ề ả i giao th c Internet ng trình phát thanh có ch t ấ truy n hình qu ng bá ho c video theo yêu c u, ch ặ ệ l ng s d ng, vi c ượ khai thác và xem IPTV cũng gi ng nh d ch v Ti vi tr ti n. ITU-T (ITU-T FG ư ị IPTV) đã chính th c ch p thu n đ nh nghĩa IPTV nh sau: ậ ấ ị

IPTV đ c đ nh nghĩa là các d ch v đa ph ị ụ ệ

i trên các m ng d a trên IP đ ươ ự ề ể ạ

ng d ch v , tính t ề ả ị ấ ư ng ti n nh truy n hình, video, ư ằ c ki m soát nh m ượ ư ng tác, đ b o m t và tin c y theo yêu ậ ộ ả ậ ơ ụ

ứ ượ ị audio, văn b n, s li u truy n t ố ệ ả cung c p m c ch t l ấ ượ ứ c u.ầ

ấ ừ ụ

ủ ộ ự

ệ ạ ề ụ

ấ ề ụ ị

ạ ầ ồ ệ ề nhi u n i trên th ơ ở ụ ừ ễ ề ạ ớ

ậ T quan đi m c a nhà cung c p d ch v , IPTV bao hàm quá trình thu th p, ị ể x lý, và truy n t i m t cách an toàn n i dung video trên h t ng m ng d a trên ộ ề ả ử công ngh IP. Tham gia vào quá trình cung c p d ch v IPTV g m nhi u nhà cung ị các nhà cung c p d ch v truy n hình cáp, truy n hình v tinh đ n c p d ch v t ế ấ ị ấ ế các công ty Vi n thông l n và các nhà khai thác m ng riêng gi i.ớ

ể

1.1.2. M t s đ c đi m IPTV H tr truy n hình t ng tác ộ ố ặ ỗ ợ ươ ề

ố - Các kh năng ho t đ ng hai chi u c a h ạ ộ ộ ố ượ ấ ị

ươ ề ố ị ị

ụ ượ ẩ ự ế ể ồ ộ

ủ ệ ề ụ ng l n các ng d ng th ng IPTV cho phép nhà cung c p d ch v đ a ra m t s l ứ ớ truy n hình t c phân ph i qua d ch v IPTV có ụ th bao g m truy n hình tr c ti p tiêu chu n, truy n hình đ trung th c cao (HDTV), các trò ch i tr c tuy n, và k t n i Internet t c đ cao. ả ụ ư ng tác. Các lo i hình d ch v đ ạ ự ế ế ố

Không ph thu c th i gian ụ ờ ố ề ố ộ ớ

ng trình n i dung không ph thu c th i gian b ng c ch ghi và l u l - IPTV khi k t h p v i máy thu video s cho phép ư ạ i ế ợ ờ ơ ế ằ ộ ươ

i. ề ơ ự ộ t o ch ụ ạ ộ n i dung IPTV và sau đó có th xem l ạ ộ

Tăng tính cá nhân - H th ng IPTV t ể ệ ố ầ

đ u cu i-đ n-đ u cu i h tr thông ố ỗ ợ t l p vi c xem ệ ế ậ

tin hai chi u và cho phép các đ i t TV theo s thích riêng nh ch

ư ươ Yêu c u v băng thông th p ề ở ầ ề ố ế ng s d ng l a ch n và thi ọ ự ố ượ ng trình và th i gian xem a thích. ư i t ề ả ấ ả ừ ầ ử ụ ờ ả ấ - Thay vì ph i truy n t ọ t c các kênh cho m i

3 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

ấ

ụ ỉ ầ ng s d ng, công ngh IPTV cho phép các nhà cung c p d ch v ch c n ng s d ng yêu c u. Tính năng h p d n này cho ử ụ ị ấ ầ ẫ

đ i t ố ượ ử ụ ph i phát các kênh mà đ i t ả phép nhà khai thác m ng ti t ki m băng thông. ệ ố ượ ệ ế ạ

t b ệ ề ạ ậ

Kh năng truy nh p trên nhi u lo i thi i h n là dùng cho các máy thu hình. Các khác hàng th ế ị - Vi c xem n i dung IPTV không ộ ng s d ng máy tính ử ụ ườ

t b di đ ng đ truy c p t ộ ể ụ ị

ế ị ng đ ả b gi ị ớ ạ cá nhân và các thi IPTV th ậ ớ ệ ữ ệ

ườ nh). Nh ng trong m t môi tr ườ ứ

c c p nh t, b ba d ch v nói trên đã chuy n thành b t i các d ch v IPTV. c xem là công ngh TriplePlay (d li u, âm thanh và hình ng mà thách th c nhân lên theo c p s mũ và công ộ ứ ấ ố ể ệ ậ ộ

ư ả ngh ph i liên t c đ ả khi có thêm xem truy n hình Internet qua đi n tho i di đ ng (MobileTV). ượ ộ ụ ượ ậ ề ị ệ ụ ạ ộ

Hình 1: IPTV là công ngh c a t ng lai

ệ ủ ươ ộ ữ ả ủ ứ ẹ

ậ ố ề ỹ ả ầ ộ

ấ Kh năng c a IPTV h a h n mang đ n nh ng n i dung k thu t s ch t ế ng cao nh video theo yêu c u (Video-on-Demand- VoD), h i th o, truy n hình ng tác/tr c ti p, game, giáo d c t xa, tin nh n nhanh qua TV, v.v... ư ự ế ụ ừ ắ l ượ t ươ

1.1.3. S khác bi ự

Do đ u d t gi a IPTV và Internet TV ệ ữ c truy n t ề ượ ề ả ạ ự

ể ữ ầ i trên m ng d a trên giao th c IP nên đôi khi chúng ta ể hai lo i hình này có nhi u đi m ự ế ứ ạ ề

hay hi u nh m gi a IPTV và Internet TV. Th c t khác nhau.

i n i dung video t ư i đ i t ớ ố ượ

i, IPTV s ng s H t ng m ng khác nhau ạ ạ ầ Internet đ truy n t ể d ng các m ng riêng b o m t đ truy n t ụ ạ : đúng nh tên g i, Internet TV d a trên m ng ọ ử ng s d ng. Ng ử ụ ử i n i dung video t ự c l ượ ạ i đ i t ớ ố ượ ề ả ộ ả ề ả ộ ậ ể ạ

4 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

d ng.ụ

Gi : đ i t ng s d ng Internet không truy c p đ ử ụ ớ ạ ố ượ ậ

h u và v n hành và b n thân các m ng này đ ả i, Internet không b gi ễ i h n trong vùng đ a lý xác đ nh. Ng ị ở ữ ị

ậ c l ượ ạ ử ụ c các m ng ạ ượ ượ c ạ ề ặ i h n v m t ị ớ ạ i d ch v Internet ụ ể ậ ớ ị

i h n đ a lý ị do các nhà khai thác vi n thông gi ớ ạ đ a lý, qua m ng Internet, đ i t ị TV t ng s d ng có th truy c p t i.

c truy n t ạ ố ượ b t c v trí nào trên th gi ế ớ ừ ấ ứ ị Quy n s h u c a h t ng m ng ủ ề ở ữ ộ ạ ầ

ứ ượ c truy n t ề ả ạ : khi n i dung video đ ộ

ặ ạ ề ế ễ ượ ả ấ ị

ả ứ ộ ủ

ể ả ề ệ

t trên màn hình và đ phân gi ệ ộ

ố ượ ử ụ ộ

c truy n t ị ậ ế ấ ạ ầ ấ ạ ị

ạ ầ

i video ch t l đ u cu i-t ng cao t ễ ấ ượ ề ả ừ ầ

i trên ề ả ể ị ấ i có th b m t Inetrnet, các gói giao th c IP mang n i dung video đ ụ ho c tr , khi truy n qua các m ng khác nhau. K t qu là, nhà cung c p d ch v video trên internet không th đ m b o m c đ hài lòng c a khác hàng khi xem TV qua internet so v i TV truy n thóng, TV cáp hay TV qua v tinh. Trên th c t , tín ự ế ớ hi u video qua internet đôi khi b gi i hình nh hoàn ả ả ng s d ng theo ki u “best effort”. toàn th p. N i dung TV cung c p đ n đ i t ể ấ i trên h t ng m ng mà nhà cung c p d ch v s h u. Vi c IPTV đ ệ ụ ở ữ ề ả ượ ệ ố s h u h t ng m ng cho phép các nhà khai thác vi n thông thi t l p h th ng ế ậ ạ ở ữ c a mình đ h tr quá trình truy n t ố ớ ầ i-đ u ể ỗ ợ ủ cu i.ố

ng set-top box đ C c u truy c p ơ ấ ượ ử ụ

ậ : thông th ệ ố

ộ ầ ế ề ử ụ ề ạ

c t ầ ộ ộ ộ

ả i c s d ng đ truy c p và gi ậ ể i d ch v internet ụ ụ ượ ả ề ừ ng trình ch y file dành riêng đ xem. ể ạ ươ ụ ặ ả ầ

ườ mã n i dung video qua h th ng IPTV trong khi đó, truy c p t ậ ớ ị TV h u h t đ u s d ng máy tính cá nhân. Lo i ph n m m s d ng trên PC ph ử ụ i v t thu c vào n i dung internet TV. Ví d , đo n file n i dung video đ internet TV có khi yêu c u ph i cài đ t ch H th ng qu n lý b n quy n (DRM) cũng yêu c u h tr c c u truy nh p này. ạ ầ ỗ ợ ơ ấ ệ ố ề ậ ả

c truy n t Giá thành: m t ph n đáng k n i dung video đ ầ ả ộ

ể ộ i. Tuy nhiên, đi u này s thany đ i khi s l ọ ễ

ệ ươ ườ ề ề ả ổ ư

ễ ự

ươ ị ấ

i trên m ng ạ ượ ố ượ ng ẽ ề ng ti n b t đ u đ a vào các d ch ắ ầ ị ự ng t ụ ụ c ch p nh n b i các nhà cung c p d ch v ấ c a internet TV và ti n. Nhi u chuyên gia phân tích cho r ng s h i t ở ự ộ ụ ủ ậ ằ ề

internet là mi n phí cho m i ng ngày càng tăng các công ty truy n thông đa ph v mi n phí d a trên internet TV. C u trúc giá thành áp d ng cho IPTV t ấ ụ nh mô hình thuê bao hàng tháng đ ượ ư TV tr IPTV s thành d ch v gi i trí ch y u sau này.

ả ề ẽ Các ph ươ ạ ầ ộ

ề

ụ ả ị ủ ế ộ : các nhà cung c p internet TV t o ra ph n n i ng pháp t o n i dung ấ ạ c xác đ nh và truy n vào các kênh, trong khi đó, các nhà ướ ề ng trình truy n ề

dung video có kích th ị cung c p d ch v IPTV truy n trên các kênh các phim và các ch ị ấ hình thông th ụ ng do các hãng phim và hãng truy n hình l n cung c p. ươ ấ ề

ng băng thông ngày càng cao và các k thu t nén tiên ti n cùng ườ V i dung l ượ ế ậ ớ ỹ ớ

5 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

ụ ị

ư ầ ủ i s d ng c a mình là nh ng y u t ữ

ầ ề

v i nh c u c a các nhà khai thác vi n th ng mu n cung c p các d ch v video t ớ ng ườ ử ụ ủ càng phát tri n. Vi ể và h a h n mang l ớ i ấ ng IPTV toàn c u ngày ị ườ ng IPTV đ y ti m năng ầ ị ườ i nhu n trong nh ng năm s p t ố ễ ố thúc đ y th tr ế ố ẩ t Nam cũng là m t trong nh ng th tr ộ i nhi u l i. ữ ữ ứ ẹ ề ợ ắ ớ ệ ạ ậ

1.2. Mô hình c u trúc IPTV ấ ITU-T mô t mô hình chu n d ch v IPTV nh trong hình 1.2. Trong đó, vai ả ụ ư ị

ẩ trò c a b n thành ph n chính là: ầ

ủ ố * Nhà cung c p n i dung: s h u ho c đ c c p phép đ bán n i dung hay ở ữ ấ ộ ặ ượ ấ ể ộ

quy n s h u n i dung ề ở ữ ộ

* Nhà cung c p d ch v : cung c p d ch v IPTV t i ng ấ ụ ấ ớ ị

ườ ử ụ ạ ấ ể ả ụ ủ ị

i s d ng. Nhà cung ị c p d ch v d a trên QoS trong các m ng c a nhà cung c p m ng đ đ m b o ả ạ ấ QoE các d ch v IPTV. ị ụ ự ụ

ấ ạ ụ ạ ị

ả ườ ử ụ ỉ ớ ụ ầ ị

i s d ng v các tham s m ng.

* Ref: ITU TSB IPTV Consultation meeting (Doc. Iptv018e and 20e) * Ref: ITU TSB IPTV Consultation meeting (Doc. Iptv018e and 20e)

ị * Ng i s d ng và nhà cung c p d ch v . Nhà cung c p m ng c n cam k t không ch v i nhà cung ạ c p d ch v còn v i c ng ề ấ i s d ng: s d ng và tr ti n cho các d ch v IPTV. ả ề * Nhà cung c p m ng: cung c p các d ch v m ng cho c ng ấ ấ ớ ả ườ ử ụ ử ụ ấ ụ ườ ử ụ ế ố ạ ụ ị

Hình 2: Mô hình chu n IPTV ẩ

Mô hình hoàn toàn đ n gi n nh ng đ nh nghĩa đ n gi n này giúp chúng ta ị ư ả ả ơ ơ

phân bi t h n n a các d ch v IPTV khi xem xét t ng vai trò. ụ ị

ừ ệ ố ữ ứ ạ

, các m ng video IP là nh ng h th ng khá ph c t p đ , đó là m t trong nh ng lý do mà chúng khó thi ữ ộ

ệ ơ ữ Trên th c t ạ ự ế r t nhi u ph n t ầ ử ề ấ ề ả ủ

ườ ấ ạ ớ

ọ

. Có th th y, trên m ng m ng th c t , đ truy n t i d ch v ượ ấ c c u t k và thành t ừ ấ ế ế phát tri n. V b n ch t các m ng video IP c a các nhà khai thác vi n thông là khá ể ạ ề ng t p trung nhi u phân b h n so v i các nhà cung c p m ng video cáp, th ố ơ i trung tâm chính. Hình 1.3 minh h a m t c u trúc m ng IPTV tiêu ch c năng t ụ bi u trên th c t ễ ậ ạ ề ả ị ộ ấ ự ế ể ạ ự ế ể ấ ứ ể ạ ạ

6 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

đ u cu i-t i-đ u cu i c n có s tham gia c a nhi u ph n t ừ ầ ố ớ ầ ầ ử ạ ề

ệ ủ ẽ ậ

ố ầ ị ầ ế ụ ệ ố ạ ầ ớ ồ ồ

ủ ề

ố ớ ị ầ ả ề ề ả

m ng hàng IPTV t ự lo t công ngh . Trong các ph n ti p theo, chúng ta s t p trung vào các công ngh ệ ạ s d ng trong l p h t ng d ch v IPTV, bao g m các h th ng ngu n video IP, ử ụ các máy ch VoD, các ph n m m trung gian (middlleware), các set-top box và ph n ầ ộ ố m m b o m t/qu n lý b n quy n là đ c tr ng đ i v i d ch v IPTV và m t s ư ặ giao th c m ng liên quan đ n quá trình truy n t ụ i n i dung IPTV. ề ả ộ ậ ạ ả ứ ế

Hình 3: Mô hình IPTV th c tự ế

t Nam 1.3. Tình hình phát tri n IPTV ể

Xu h ướ ệ ễ

nhi u qu c gia trên toàn th gi ề ố ở ề

Vi ệ

ể ở ng đi đ ộ ệ ọ ướ ủ ư ộ

ệ ờ ệ ề

Vi ở ệ trong lĩnh v c vi n thông, công ngh thông tin và ng s hóa và h i t ộ ụ ự ế ớ i. truy n hình đã tr thành m t làn sóng lan t a ộ ố ỏ ở t Nam chính là m t h qu t t y u c a s lan t a này. Vi c IPTV phát tri n ệ ỏ ả ấ ế ủ ự ở c Chính ph chú tr ng trong l Đây cũng là h t Nam tr trình đ a Vi ượ thành qu c gia m nh v Truy n thông và Công ngh thông tin trong th i gian t ớ i. ề Trong s phát tri n y. ạ ể ấ ố ự

ụ 1.3.1. Tình hình phát tri n d ch v IPTV c a VNPT ể ị

T p đoàn B u chính Vi n thông Vi ễ ư ệ

i Vi ậ ụ ễ ệ ầ

ấ ạ ủ ộ ạ ệ ế ầ ộ ị

ụ ạ ớ ờ

ủ t Nam (VNPT) hi n là nhà cung c p các ệ ấ t Nam, d ch v vi n thông và Internet l n nh t v i th ph n r ng nh t t ấ ớ ị ớ ị i Vi t Nam. M ng NGN c a VNPT cho chi m 48% th ph n thuê bao băng r ng t ạ ư phép tri n khai các d ch v đa d ng v i giá thành th p, gi m thi u th i gian đ a ấ ng, gi m chi phí khai thác m ng và d ch v đ ng th i nâng d ch v m i ra th tr ạ ị ị ị ườ ể ụ ớ ể ụ ồ ả ị ả ờ

7 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

và t o ngu n doanh thu m i ngoài doanh thu t ớ ạ ệ

ị ề ữ ệ ố ộ ả ầ ư ư ệ

ề ạ ẫ ấ ả

ố ấ ử ụ ả ể ậ ộ

ậ ệ ở

ả ẩ c h u h t các nhu c u c a nhi u đ i t ậ ự ượ ố ượ ứ ề ế

ữ ạ ấ

ụ các d ch v cao hi u qu đ u t ừ ị ồ ệ ng ti n, hi u truy n th ng nh : tho i, truy n d li u t c đ cao, d ch v đa ph ươ ụ ề ể ng kh năng ki m su t s d ng truy n d n r t cao. NGN cho phép VNPT tăng c soát, b o m t thông tin và đ tin c y trong khi gi m thi u đ c chi phí v n hành. Đ c xây d ng trên tiêu chí m , các giao th c chu n và giao di n thân thi n, NGN ượ ng s d ng: doanh nghi p, đáp ng đ ệ ứ văn phòng, k t n i gi a các m ng máy tính, v.v... NGN th ng nh t m ng h u ữ tuy n truy n th ng và chu n truy n t i âm thanh, hình nh, d li u không dây. ườ ượ ệ ử ụ ố ữ ệ ầ ủ ạ ề ả ầ ế ố ố ế ề ả ẩ

ộ ậ

ng hi u MyTV và “ ớ ệ ụ ươ ạ ỉ

Nh ng gì b n mu n c cung c p t ắ ế

ấ ớ ỉ ỉ ủ ế ệ

ụ ơ

ể ớ ủ i s d ng đ c bi khu v c mi n B c. ộ t t t là ng ị ở ự ề ệ ặ ắ ồ

c s chào đón n ng nhi ệ ừ ườ ử ụ C u hình cung c p d ch v IPTV c a VASC nh trong Hình 4. ấ Ngày 28/9/2009 Công ty VASC thu c t p đoàn VNPT đã chính th c cung c p ứ ố ”. Ch sau 4 tháng ra d ch v IPTV v i th ữ ị ớ i 36 t nh/thành v i ra m t tính đ n ngày 10/ 3/2010, MyTV đã đ ượ t Nam h n 15.000 thuê bao. Đ n nay MyTV đã tri n khai 64/64 t nh thành c a Vi ơ ậ ch sau h n 1 năm. Đây là m t thành công l n c a VNPT. D ch v MyTV đã nh n ỉ đ ượ ự ấ ủ ư ụ ấ ị

8 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

ấ ủ

Cac ch ươ ụ ́ ́

i cho ng ủ ạ

ườ ử ụ ng trình và d ch v Truy n hình theo yêu c u ng th c khác bi t: “ Hình 4: C u hình cung c p d ch v IPTV c a VASC ụ ấ ị ng trình và d ch v đang cung câp trên MyTV khá phong phú và i s d ng cách ụ ổ ộ ệ ầ ”. Các ch ươ ề ứ ị

ị nhi u tính năng n i tr i. M c tiêu c a MyTV là mang l ề ụ th ưở đó là:

ng t : Live TV t Truy n hình (Live TV) ề ề ự

ấ ụ ụ ươ ư ị ữ ề

i t ị c thu l ạ ừ ệ ố ề ệ

ề ề ệ ề ủ

c phát theo l ch trình và th i gian c ề

ị ệ ề ố ư ề

ư ỉ

, khóa ch ớ ể ử ụ ệ ử ề ụ ộ ươ ộ ữ ướ ng d n ch ẫ ữ ươ

ề nh d ch v truy n hình truy n ươ th ng. D ch v này cung c p cho ng ng trình truy n hình i s d ng nh ng ch ườ ử ụ ố h th ng truy n hình m t đát, truy n hình cáp, truy n hình v tinh đ ặ ượ và kênh truy n hình riêng. Hi n nay h th ng c a MyTV đã cung c p 71 kênh ệ ố ấ ố truy n hình. Các n i dung truy n hình đ ượ ộ ờ i s d ng ườ ử ụ đ nh nh truy n hình truy n th ng. Nh ng v i công ngh IPTV, ng ị ệ ạ không ch xem m t cách th đ ng mà có th s d ng nh ng tính năng u vi t: t m ư d ng, l u tr , h ng trình không dành cho ng trình đi n t ư ừ tr em. ẻ

9 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

: D ch v này cho phép ng Phim theo yêu c u (VOD) ụ ườ ử ụ i s d ng l a ch n và ự ọ ị

xem phim l u l ư ạ

ầ i trên server. Karaoke (KoD): mang đ n cho ng i s d ng danh sách nh ng bài hát đ ườ ử ụ

c và qu c t a chu ng trong n ượ c i d ng text trên màn ộ ữ ướ ạ ệ

. L i bài hát xu t hi n d ấ t h p d n. ộ ị ẫ

ạ ự ụ ọ

ế ố ế ờ ư ướ hình TV, Karaoke là m t d ch v đ c bi ụ ặ Truy n hình theo yêu c u (TVoD) ầ ng trình đã phát tr i các ch ướ ụ ầ

ụ ủ ề ờ

ệ ấ : D ch v này cho phép b n l a ch n và xem ị ạ l c đó. V i d ch v Truy n hình theo yêu c u, b n ề ớ ị ạ không ph i ph thu c vào th i gian phát sóng c a các đài truy n hình và không bao gi ề ươ ả b t c m t ch ng trình truy n hình yêu thích nào. b l ề

: D ch v này cho phép ng i s d ng l a ch n và nghe, xem ọ ự

ộ ờ ỏ ỡ ấ ứ ộ Âm nh c (MoD) ạ các clip, video clip ca nh c t ườ ử ụ ụ th vi n c a nhà cung c p.

danh sách đã ấ ơ ị ầ ừ

đ ươ ị ạ ừ ư ệ ủ ụ ả ườ ệ

Game theo yêu c u (GoD) c đ nh s n đ n STB. Ng ế Ti p th truy n hình (Tele – Marketing) i s d ng s ề ẵ ị ượ ị ế ườ ử ụ

: D ch v cho phép ch i các game t i dùng tr phí cho vi c ch i game. ơ : Mang đ n cho ng ế ụ ể ự ẩ ọ ị

i thi u s n ph m, d ch v này giúp ng ị ắ ể ư ề ả ẩ ườ ử ụ ụ ớ

ế ị

ử ớ d ng MyTV các thông tin v s n ph m, d ch v đ l a ch n và mua s m. V i ụ m c đích gi i s d ng có th đ a ra ả ụ quy t đ nh mua s m chính xác h n cho mình. : Ng ơ t (T - Intormation) Thông tin c n bi ườ ử ụ ể ử ụ ế

i s d ng có th s d ng tính năng t. Nh ng thông tin trên h th ng MyTV r t đa ệ ố ữ ấ ế ứ ể ầ

ệ ắ ầ này đ tra c u các thông tin c n thi d ng và phong phú. ạ

T m d ng (Time Shift TV) ừ ừ ữ ị

ạ ề ụ ế ợ ứ ị ị ầ

ự ể ạ ế ừ ề ể ặ ạ

: D ch v t m d ng là d ch v k t h p gi a d ch ị ụ ạ v truy n hình tr c tuy n Live TV và d ch v theo yêu c u. V i ch c năng d ch ụ ớ ụ ị i kênh truy n hình đang phát đ xem th i gian, có th t m d ng ho c tua đi tua l ờ l i sau. ạ

ứ

: Ch c năng nPVR ( Personal Video Recorder ) cho phép ng trình và l u tr chúng trong h th ng l u tr c a nhà ữ ủ ư ư ươ

L u tr (nPVR) ư ữ ng i s d ng ghi ch ườ ử ụ v n hành và xem l ậ ạ ệ ố ể ề

ữ i sau đó v i đ y đ ch c năng đi u khi n VCR. ớ ầ ủ ứ Tr ti n theo t ng chuyên m c (iPPV) ừ ụ ả ề

: Là d ch v tr ti n theo t ng l n xem. ị i pháp hi u qu b i vì đôi khi b n ch quan tâm đ n m t s chuyên ầ ừ ộ ố ệ ế ả ạ

ỉ t c các kênh. iPPV là m t gi m c nh t đ nh ch không mu n xem t ứ ụ ấ ả ụ ả ở ố

Qu ng cáo (Live channel & Advertising) ế ả ả ề ộ ấ ị ả

: Qu ng cáo trên kênh tr c tuy n là i s d ng doanh nghi p có nhu c u đ t qu ng cáo trên ự ả ặ ầ ụ ệ

d ch v cho phép ng ườ ử ụ ị MyTV qua nhi u hình th c: TVC, Panel, Logo, Text... ứ ề

ụ

Sóng phát thanh (Broadcast audio channel): Là d ch v nghe sóng phát thanh ng trình phát theo yêu c u. V i m t danh sách đ nh s n có trong h th ng các ch ị ệ ố ươ ẵ ầ ộ ớ ị

10 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

c phát tr c ti p theo chuyên đ c th nh âm nh c, chính tr , kinh t ề ụ ể ư

ị ạ ng trình phát thanh trong n , xã ế ố c, qu c ướ ươ ể ự ọ

thanh đ ự ế h i... B n có th l a ch n và nghe các ch ộ qua h th ng MyTV. t ế ượ ạ ệ ố

Chia s nh và clip (Media sharing) : Tính năng này cho phép ng ườ ử ụ i s d ng

ữ ả ẻ ả ể ạ ư

ng t MyTV có th t o, l u tr và qu n lý các album nh, clip c a mình. ả Ngoài ra, các giai đo n ti p theo s có các d ch v t ế ủ ụ ươ ẽ ạ ấ nh ng v i ch t ớ

ư ng cao (High Definition) và thêm m t s d ch v gia tăng giá tr khác. ộ ố ị ự ị ị ụ l ượ

Sau đây là b ng giá c ả ướ ị c d ch v MyTV: ụ

B ng 1: M c c c thuê bao tháng cho d ch v MyTV ả ứ ướ ụ ị

B ng 2: M c c ả ứ ướ ị c d ch v theo yêu c u (PayTV) c a MyTV ầ ụ ủ

11 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

ụ ủ

ng v i th ớ ươ ấ ị ớ ng hi u iTV v i ệ

i trí: 1.3.2. Tình hình phát tri n d ch v IPTV c a FPT ể ị D ch v IPTV c a FPT cung c p ra th tr ị ườ ủ ấ ”. D ch v iTV khá đa d ng v i nhi u ti n ích gi ạ ụ slogan: “Mu n gì xem n y ố ụ ề ệ ớ ị ả

Hình 5: D ch v iTV c a FPT ụ ủ ị

ề

i: cho phép xem l i ch ệ ướ ặ ắ ạ ươ ạ

t, HTVC – Movie b t c ầ

• Truy n hình: Các kênh truy n hình trong và ngoài n ọ ọ c đ c s c, ch n l c. ề ng trình đã t, tính năng Truy n hình xem l Đ c bi ề ặ c a 10 kênh kênh VTV1, VTV2, VTV3, HTV2, phát trong vòng 48 gi ờ ủ ấ ứ HTV3, HTV7, HTV9, VTC3, HTVC – Thu n Vi lúc nào, mà không c n l ệ ủ ầ ệ ộ ị

c c p nh t hàng thu c L ch phát sóng c a đài. • Phim truy n: Kho phim m i, phong phú, đ th lo i, đ ớ ủ ể ạ ượ ậ ệ ậ

tu nầ

i muôn màu c a các thiên th n nh tu i t ỏ ổ ừ ủ ầ ạ phim, ho t ế

• Thi u nhi: Th gi ế ế ớ hình đ n ca nh c, … ạ

• Ti ng Anh Cho Bé: Nh ng bài h c ti ng Anh vui nh n, b ích dành cho ữ ế ọ ộ ổ

ế các bé t 3 đ n 10 tu i. ừ ế ổ

• Ca nh c: Sân kh u sôi đ ng v i các album nh c c a các ca sĩ n i ti ng, ạ ủ ổ ế ộ ớ

các s ki n âm nh c ấ ạ

ạ ự ệ • Hài – C i l ớ ả ươ ẫ ủ ở ấ ấ

ng: V i các v t u hài ăn khách, h p d n c a các ngôi sao ở ề ả

ng n i ti ng c a Vũ Linh, Tài Linh, Tho i M , Minh V ng… hài Hoài Linh, Ki u Oanh, Thành L c, B o Qu c, Thuý Nga… và các v ộ c i l ả ươ ổ ế ố ạ ươ ủ ỹ

• Văn hóa - Th thao: N i t ng h p các s ki n n i b t b ng các đo n ạ ợ ổ ậ ằ ự ệ ơ ổ

ể video clip s ng đ ng, chân th c ự ộ ố

i nh ng giây phút ữ ụ ắ ạ ớ

gi ư i trí thú v , giúp khán gi ả ữ quên đi nh ng m t m i hàng ngày. ệ ữ ỏ

• Th giãn: G m nh ng clip ng n v i m c đích mang l ồ ả ị • Đ c báo: Tin t c nóng h i đ c c p nh t hàng gi ậ ổ ượ ậ ứ ọ ờ

12 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

• Đ a ch c n bi ỉ ầ ữ ể

i b n r n đ nhanh chóng tìm đâu ? Mua gì ? Nhà hàng nào t: Trang vàng cho nh ng ng t nh ăn ư ế ể ầ ườ ậ ộ ở

ị ế th y thông tin đ a đi m c n bi ấ ị g n nh t ? ầ ấ

1.3.3. Tình hình phát tri n IPTV c a VTC ủ ể

ỉ ễ ộ ố

ị ố ế ứ ớ ụ ố ợ ị

ề ủ ể ầ ắ ầ ấ

ộ ả ẩ ề

ổ ế ặ ắ ồ ớ ơ

ộ ệ ố

ặ ẽ

i ngo i h ng Anh, v i tính năng xem l ớ ậ ạ

i ngo i h ng Anh. Tháng 04 năm 2009, VTC Digicom ph i h p v i m t s Vi n thông các t nh, ụ thành ph đã chính th c b t đ u tri n khai d ch v IPTV. Cho đ n nay d ch v IPTV c a VTC Digicom cung c p g n 100 kênh truy n hình trong đó có 30 kênh ự i cao theo chu n HD (High Definition), VTC còn xây d ng truy n hình đ phân gi v i h n 3000 b phim đ c s c có thuy t minh thành công kho d li u kh ng l ữ ệ ộ ệ t, g n 2000 video ca nh c cùng m t h th ng các phim tài li u ph đ ti ng Vi ạ ầ ệ ụ ề ế t IPTV c a VTC Digicom s song hành h p d n khác ph c v cho VoD. Đ c bi ủ ệ ụ ụ ẫ ấ cùng gi ươ ng i các tr n bóng đá, các ch ả trình t ng h p gi ạ ạ ả

ả ệ ợ ọ ổ L a ch n công ngh nén hi u qu (MPEG-4) VTC Digicom hi n đã làm ch ự ạ ạ ệ

ề ể ứ ự ệ ớ ề

ộ ố ả

i 2.2 MHz. Ngoài ra v i xu th “Quang hóa” trên m ng l ớ ớ

ướ t h n h n đ ị ế ụ ạ ố ơ ộ ạ ầ ẳ

ủ ậ h th ng có th đáp ng v năng l c cho 100.000 thuê bao cùng v i n n truy nh p ệ ố băng r ng ADSL 2+ có t c đ download 25 Mb/s trong kho ng cách 1.5 km, băng ộ i Vi n thông r ng t ễ ộ ể thông hi n nay thì các nhà cung c p d ch v đã có m t h t ng t ệ cung c p d ch v IPTV so v i tr ụ

ư

ị ớ t tr i v m t n i dung. N i dung c a d ch v IPTV s đ ấ So v i các nhà cung c p d ch v IPTV khác nh FPT và VNPT, VTC có th c l y ch ụ ộ ụ

ủ ị ề ề ấ

ợ

ấ c đây. ớ ướ ế ị ấ ủ ượ ộ ề ặ ộ Đài truy n hình KTS VTC – Đây là Đài truy n hình c p qu c gia, l n th 2 ứ i th r t l n c a VTC trong th i đi m mà v n đ n i dung t Nam. Đây là l ề ng trình đang làm đau đ u các nhà cung c p d ch v và chi phí b n quy n ẽ ượ ấ ớ ố ề ộ ấ ả ế ấ ớ ủ ầ ể ụ ờ ị ấ

ề

m nh v ạ y u t ế ừ i Vi t ệ ạ các ch ươ truy n hình ngày càng đ t đ . ắ ỏ ơ ứ ế ệ ị

ầ ồ ị ề ể ấ ỹ ị

ủ ề ả ộ ị

ề ướ ố ệ ố ụ ể ị ị

ấ ộ ế ạ ủ

Cho đ n nay VTC là đ n v đang là đ n v đi đ u trong vi c nghiên c u, phát ơ tri n và cung c p d ch v truy n hình s bao g m Truy n hình k thu t s , ậ ố ụ ố ậ ng c a VTC là t p i cao (VTCHD) và IPTV. Đ nh h Truy n hình đ phân gi trung phát tri n h th ng cung c p n i dung truy n hình s và d ch v giá tr gia ề tăng trên n n vi n thông v n là th m nh c a VTC. ố ị ườ

Do đ c đi m th tr ng th cu c s ng…) nên đ đáp ng nhu c u đó t ề i t ng đ a ph ễ ể ộ ố ủ ừ ể ạ ừ ươ ị

ề ầ ủ ớ ơ

ng IPTV c a VTC s có m t th ấ ộ

ủ i dân h ứ ưở Digicom s h p tác v i các đ n v Vi n thông c a VNPT cung c p các ch ễ trình truy n hình. T i m i đ a ph ạ riêng đ t o ra s g n gũi, g n bó c a ng ự ầ ng c a t ng vùng mi n khác nhau (v phong t c, cách ụ ng VTC ươ ng ng hi u ệ ươ ọ ễ ế ng, giúp h d ti p ề ặ ụ ẽ ợ ề ể ạ ẽ đ a ph ươ ị ươ ủ ỗ ị ắ ở ị ườ

13 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

ơ ở ừ ể ỉ

ụ ố ề ồ

t ng t nh thành cũng ở ể ẫ ủ ầ ạ ạ ệ ế ạ

c n d ch v (IPTV) h n. Bên c nh đó vi c phát tri n IPTV ị ậ là đáp án t Vi nh ng hi n t ệ t cho bàn toán v s h n ch c ly truy n d n c a m ng cáp đ ng ế ự t Nam hi n nay. Vi c cung c p tín hi u trong ph m vi g n h n ch đáng k ệ ị ạ ề ự ạ ấ ng gián đo n khi s d ng d ch v . ụ ử ụ ệ ệ ượ ệ ư ạ

ị ớ ợ ấ ệ ụ

ng hi u VipTV ệ ươ

ng hi u HoaLuTV ớ ệ ươ

ng hi u LamSonTV ớ ệ ươ

ng hi u SongLamTV ớ ệ ệ ươ

ng hi u SongHan TV ẵ ệ ươ

ng hi u HueTV ế ớ ươ ệ

ng hi u TaySonTV ươ ệ ớ ị

ng hi u FamilyTV ươ ệ ớ

ng hi u MegaVNN ệ ớ

ng hi u LifeTV ươ ươ ệ

ng hi u MimosaTV ươ ệ ồ

ng hi u SaigonTV ươ ệ ớ

ng hi u BazanTV Hi n VTC đang cung c p d ch v IPTV h p tác v i VNPT: • VNPT H i Phòng tên th ả • VNPT Ninh Bình v i th • VNPT Thanh Hóa v i th • VNPT Ngh An v i th • VNPT Đà N ng v i th ớ • VNPT Hu v i th • VNPT Bình Đ nh V i th • VNPT Khánh Hòa v i th • VNPT Vũng Tàu v i th ươ • VNPT Bình D ng v i th ớ • VNPT Lâm Đ ng v i th ớ • VNPT TpHCM v i th • VNPT Đ k L k v i th ắ ươ ệ ắ ớ

1.4. Các d ch v cung c p b i IPTV ị ụ

ỉ ơ

ị ậ ự ụ ệ ủ ị

ị ạ ụ ọ ệ

ấ

ố ọ ụ ề ệ ơ ở ậ ả ệ ớ ư

ệ ớ ấ ả ề ề ầ ề ố ệ ố ạ ộ

ườ ử ụ ụ ấ ụ ợ ổ ị

ễ ầ ủ ụ

c tri n khai tr ng đ ớ ườ ượ ụ ể ị ị

ướ ễ ề ế ạ

ấ ở ễ , các nhà khai thác vi n IPTV không ch đ n thu n là IP video. Trên th c t ự ế ầ thông đang t p trung vào d ch v này đ t o ra s khác bi t c a d ch v h cung ể ạ c p v i các d ch v mà các nhà khai thác m ng truy n hình cáp hay v tinh cung ụ ấ c p. T t c các l a ch n c u trúc và công ngh c s t p trung vào vi c phân ự ấ ph i nhi u lo i d ch v video theo yêu c u và video qu ng bá, nh ng v i kinh ạ ị nghi m v các d ch v tho i và truy n s li u t c đ cao cho phép các nhà khai ị thác vi n thông cung c p cho ng ộ i s d ng các d ch v tích h p b sung là m t ph n c a gói d ch v IPTV l n. ị Các d ch v chính th ụ ả ụ ụ ả ớ ơ ị

t là đ nh nghĩa và ph m vi c a các d ch v này s liên t c đ ụ ượ ủ ẽ ị ị

ụ ạ ị ụ ả

c là d ch v video theo yêu ổ c u và video qu ng bá, tuy nhiên các nhà khai thác vi n thông đ u có k ho ch b ầ xung các d ch v này v i các d ch v trò ch i, qu ng cáo, âm thanh, thông tin… ị c ti n Đi u c n bi ế ạ ề ầ ệ t ng quan các lo i d ch v IPTV khác nhau hi n tri n theo th i gian. B ng 3 mô t ả ổ ể c d ki n và tri n khai. đang đ ế ờ ượ ự ế ể

14 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

B ng 3: Các d ch v IPTV ả ụ ị

Live TV Entertainment

 Gaming  Digital TV

 Gambling  Premium TV

 Karaoke  Pay-per-view

 Internet TV  Near video-on-demand

 Program guide

Commerce Stored TV

 Telecomerce  Video on demand

 Targeted/interactive advesting  Subscription VoD

 Time-dhifting PRV

 Network PVR

ASP Communictaion

 Distance learning  Residental VoIP portal

 Home automation portal  SMS/MMS mesaging

 Converged services  Instant messaging

 Hospitality  Mobile services portal

 Video conferencing

 Emergency alert system

1.4.1. D ch v video IPTV ụ ị

Các d ch v IPTV video có th phân thành hai nhóm: phát qu ng bá và phát ụ ể ả ị

ả ị

V c b n, các d ch v video qu ng bá không khác gì so v i các d ch v theo yêu c u.ầ 1.4.1.1. D ch v video qu ng bá ụ ề ơ ả ị ị ớ ụ

ề

ẩ ầ ạ ệ ố ớ ị ặ ấ ụ

ề ả ồ

ng và các kênh tr ti n (nh HBO). ụ ả video mà các nhà khai thác truy n hình cáp, v tinh, m t đ t cung c p ngày nay. ơ Đi u này góp ph n t o thành tiêu chu n đ i v i d ch v TV, không k đ n các c ề ch truy n t i: lai cáp đ ng/quang, DSL hay FTTx…Các kênh video qu ng bá bao ế g m các kênh truy n hình qu c gia, đ a ph ồ ấ ể ế ả ư ề ố ị

ả ề ị ườ ả ố ổ

ườ ả

ỗ ợ ộ ố ạ ạ ị

ươ S các kênh qu ng bá khu v c có th thay đ i theo th tr ng, các kênh này ể ự ng h tr các phiên b n theo khu v c c a các m ng g c (ABC, CBS, NBC và th ự ủ Fox..). M t s trong các kênh qu ng bá có đ nh d ng đ trung th c cao (HD), ự ả ườ ử ụ i s d ng đi u đó có nghĩa các nhà khai thác vi n thông có th cung c p cho ng ố ộ ấ ề ễ ể

15 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

ả ạ ộ ộ

i trong m ng và s d ng sau đó. ẩ c l u l c hai lo i kênh qu ng bá tiêu chu n (SD) và đ trung th c cao (HD). M t ph n ầ ả n i dung qu ng bá có th đ ả ộ ạ

ng trình LiveTV đ

ự ể ượ ư ạ ử ụ Tính năng TVoD (TV on Demand) cho phép các ch ươ i trên server trong m t kho ng th i gian nào đó. Ng ượ c i s d ng sau đó có ườ ử ụ ờ

ộ i các ch l u l ư ạ th l a ch n đ xem l ọ ể ự ả ng trình mà mình b l ươ ể ỏ ỡ

ộ ạ ữ Th i gian l u tr các ch ư

ứ ể ặ ư ữ ư ữ ờ

ươ ẽ ỗ ợ ả c ch n nào đó. th c t ch ượ

c (n u có) đ i v i d ch v đ c hi n th đúng đ n đ ố ớ ị ụ ượ ể ể ắ ị

ng ọ ề ướ ư ế ế ị

ừ ạ

. ầ ng trình có th đ t thay đ i linh đ ng theo nhu c u ờ ổ . H th ng s h tr c 2 cách th c là l u tr theo th i gian và l u tr theo ự ế ệ ố ng trình đ ươ Thông tin v c i s d ng đ a ra quy t đ nh l a ch n. ọ H tr các tính năng c b n c a thi ế ị ể ườ ử ụ ỗ ợ ể ự ơ ả ủ ướ ề ề ế

t b ghi hình VCR, đó là t m d ng, ch y ạ ể c, chuy n nhanh v phía sau. Tính năng chuy n c t c đ 2X, 4X, 8X, c, chuy n nhanh v phía sau c n đ t đ ề ạ ượ ố ộ ướ ể ầ

ti p, chuy n nhanh v phía tr nhanh v phía tr ề 16X, 32X và 64X.

Mobile TV là h ng phát tri n t ướ ể ươ ả

ề ng lai đ m b o cung c p kênh truy n i s d ng c a m ng di ủ ụ ủ ệ ố ế ạ ị

ấ ả hình, VoD và các d ch v c a h th ng IPTV đ n các ng ườ ử ụ đ ng.ộ

Gi ả ể

ể ế ố ợ ỉ ệ ể

ấ i pháp hoàn ch nh h th ng IPTV có th k t n i, tri n khai đ cung c p ệ ố ể ộ ậ c có th tích h p v i h th ng Billing đ c l p ớ ệ ố ướ c linh đ ng và hi u qu . ả ng th c tính c ứ ướ ệ ộ

d ch v Mobile-TV. Vi c tính c ị ụ đ có các ph ể 1.4.1.2. D ch v Video theo yêu c u ầ ươ ụ ị

ạ ể ụ Các d ch v video l u tr có nhi u d ng và là n n t ng đ phân bi ề

ề ả ộ ệ ớ ữ ư

ề ủ ị

c các u đi m c a n i dung video l u t ữ ư c truy n t ạ ề ả ượ c nhi u các s thích khác nhau c a ng ở ể ậ ườ ể ượ ụ ủ ư ộ

ạ ặ ộ

ượ i s d ng có th t n d ng đ ườ ử ụ t b ng ế ị ụ ể ề ừ ạ ạ ượ

ọ ử ụ ể ữ ư ự ề ầ ộ

ụ ư

t v i các ị i qua các m ng IP. N i dung video l u tr đáp n i dung video khác đ ộ i xem. Tùy theo v trí l u tr , ữ ng đ ư ứ ư ạ i ng ử ụ i s d ng ho c m ng đ đi u khi n m t các linh ho t khi s d ng thi ể ườ ử ụ c, t m d ng.. nh khi h s d ng VCDs/DVDs. d ch v nh : tua nhanh, tua ng ư ị ư ớ là đ ng l c chính thúc đ y s phát tri n ph n m m l p N i dung video l u tr ẩ ự ộ d ch v trong các m ng IPTV cũng nh các tùy ch n c a set-top box. Các tùy ch n ọ ị ọ ủ n i dung video l u tr bao g m: ư ộ ạ ữ ồ

• VoD l u tr c c b : N i dung đ ộ ộ ượ

c xem là ph bi n r ng rãi s đ ổ ế ộ i CPE qua m ng IP và l u c c b đ ng ườ ử ụ ạ

ẽ ượ c i s d ng có ự ng g n v i quá trình xác th c ể ắ ầ

ữ ụ ư phát qu ng bá t ư ụ ộ ể ớ ả th xem theo yêu c u. Các n i dung này th ớ ườ quy n s d ng khi xem đ i v i t ng thuê bao. ề ử ụ

ộ ố ớ ừ • VoD l u trên m ng: VoD l u trên m ng dành cho các n i dung đ c coi là ượ ư ư ạ ạ ộ

16 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

ể ề i cùng th i đi m. Ng ờ

ặ ể ườ ử ụ ộ

ầ ạ

ng đ ề ả ạ ự

t ứ ự ươ ấ ẽ ị

không ph bi n cho nhi u thuê bao t i s d ng có ạ ổ ế th yêu c u xem n i dung ngay l p t c và/ho c sau khi yêu c u. N i dung ộ ậ ứ ầ i d ng unicast trên m ng IP, trong i d c truy n t có th xem ngay đ ể ề ả ướ ạ ượ c t p h p theo nhóm các thuê bao và có khi n i sung xem sau yêu c u đ ợ ượ ậ ầ ộ ươ ng i d ng broadcast hay narrowcast d a trên th t th truy n t ể đ i v i các thuê bao khác. Đi u này s cho phép nhà cung c p d ch v s ụ ử ố ớ d ng t ụ ề i u các tài nguyên m ng m t cách linh ho t. ạ ố ư ạ

ụ

c cho phép tr c đã đ ể ủ ượ ộ ố ộ ề

ị ượ ể ậ ụ ư ướ ộ ủ ả ả ộ ờ ị

ộ • VoD thuê bao: VoD thuê bao là bi n th c a hai d ch v trên, cho phép ế khác hàng quy n xem m t s n i dung đ c đó trong m t ho ng th i gian xác đ nh, t n d ng u đi m c a c hai n i dung vdeo l u trên m ng và c c b . ụ ộ ạ ư

i các ch i n i dung video theo yêu c u cá nhân (PVR): cho phép ng ng trình qu ng bá/theo yêu c u đ xem l • Ghi l ề ạ ươ ầ ả ể ầ

ổ

ạ ả

ệ ử ụ ề ợ ể ể ọ

i dùng ườ ạ ộ i sau đó. quy n ghi l ạ Các quy n xem n i dung thay đ i tùy theo vi c s d ng m t l n, nhi u ề ộ ầ ộ ề ề l n hay không gi i h n n i dung và ph n m m qu n lý b n quy n ả ầ ộ ớ ầ (DRM) là y u t ng h p này đ ki m soát quá quan tr ng trong các tr ườ trình chia s n i dung gi a các thi t b trong nhà thuê bao. ế ố ẻ ộ ế ị ữ

• Ghi l ng t ươ

ủ ế

ạ ị ư ộ t b c a ng ế ị ủ ườ ử ụ ạ ộ ự ạ

ử ụ ớ ả ậ ơ

ữ

ư ạ ờ ộ

ố ư ứ ạ ị ả ụ ớ

ị ạ ố

ấ ạ ề ả ơ ộ

ụ nh d ch v i n i dung video và l u trên m ng (PVR): t ự ư ị ư ng h p này là PVR, s khác nhau ch y u là v trí l u n i dung, trong tr ợ ườ i s d ng. D ch v này cho trên m ng, thay vì s d ng thi ụ ị c các u đi m ể phép các thuê bao v i set-top box đ n gi n t n d ng đ ượ ư ụ ụ ậ và cho phép các nhà cung c p d ch v t p c a các d ch v video l u tr ị ư ủ ấ ụ i u nh đó gi m chi phí h p các n i dung l u tr trong m ng m t cách t ộ ữ ợ so v i vi c thuê bao ph i s d ng set-top box ph c t p. D ch v này cũng ả ử ụ ệ t nh t cho thuê bao kh năng linh ho t trong vi c l a cung c p m t cách t ệ ự ả ộ ấ ớ ch n ch ng trình vì m ng có kh năng l u nhi u n i dung h n soa v i ư ươ ọ set-top box c a ng i s d ng. ườ ử ụ ủ

1.4.2. D ch v âm thanh IPTV ụ ị

ị ỉ ế ủ

ụ ấ ắ ủ ể ấ ị ị

ụ ạ ầ ề ể ạ

ố ị ấ ớ ớ ụ ẫ ủ ọ ị

N u ch có d ch v IPTV audio thì ch c ch n không đ kích thích các thuê ắ ụ ầ bao chuy n nhà cung c p d ch v và cũng không đ đ nhà cung c p d ch v đ u ể ng l n ti n vào h t ng m ng đ phân ph i d ch v IPTV. Tuy nhiên, t m t l ư ộ ượ khi k t h p v i các tùy ch n khác nó s nâng cao tính h p d n c a gói d ch v ụ ế ợ ẽ t ng th . ể ổ

ị ụ

i s d ng dò tìm b t kỳ đài phát nào trên th gi 1.4.2.1. D ch v phát thanh qu ng bá ả D ch v này cho phép ng ườ ử ụ ụ ị ế ớ i ấ

17 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

i ra âm thanh c a TV hay h th ng loa kèm theo. ệ ố ố

và nghe qua l 1.4.2.2. D ch v âm nh c qu ng bá ụ ị

ủ ả ụ ạ ị ấ ụ ả

ề ị

ể ử ụ ấ ố ạ ấ ụ ề ở ị

Theo quan đi m d ch v âm thanh, d ch v này r t gi ng qu ng bá video c ị ể i dùng có th s d ng nhi u kênh âm nh c khác nhau. D ch v ườ ổ ế ạ ồ ọ ề ộ ụ ớ

i s d ng. H ng d n ch ng trình ch n kênh cũng t ng t ơ ụ c cung c p b i nhi u nhà cung c p d ch v cáp/MSO. ng đi kèm v i thông tin đ h a v n i dung nh c hi n ể ự ạ ươ ươ ướ ẫ ọ

b n, nghĩa là ng ả này đã khá ph bi n và đ ượ D ch v âm nh c này th ườ th trên TV c a ng ườ ử ụ ủ nh đ i v i các kênh video. 1.4.2.3. D ch v âm nh c theo yêu c u ầ ạ

T nh VoD, quy n yêu c u và nghe t ng t ị ị ư ố ớ ị ng t ươ ụ ự ầ ư ươ ự ư ố ớ

ố ươ

nh đ i v i các d ch ị ế ố ng ti n là y u t ệ c th vi n l n các file ọ ệ ữ ư ố ớ ị ấ ể ả ộ ả ượ ụ ư ệ ớ

ụ ạ ị

ề v VoD. M i quan h gi a các nhà cung c p n i dung và ph ụ quan tr ng nh đ i v i d ch v VoD đ đ m b o có đ nh c.ạ 1.4.2.4. D ch v âm nh c tr ti n ả ề ữ ư

ở c truy n t ạ ạ

Cho phép thuê bao l u tr và s p x p theo s thích c a mình. ắ ế D ch v âm nh c theo yêu c u s đ ầ ẽ ượ nh các d ch v VoD s d ng các c c u qu ng bá hay đ n h ủ i qua m ng IP theo cách ng, theo ơ ướ ơ ấ

ụ ng đ ị ụ t ng t ươ ự ư th i gian và m c đ t ờ ị ứ ộ ươ ươ ề ả ử ụ ả ng v i các thuê bao khác. ớ

ụ

i hay nhi u ng Ch i game (m t ng i cùng lúc) trên truy n hình là d ch v ề ườ ườ 1.4.3. D ch v trò ch i ơ ộ ị

ề ợ

ị ng khác nhau cũng nh ẽ ề ạ

i ch i cùng lúc. Ng ễ ơ i và nhi u ng ườ

ị ụ ơ t mà các nhà khai thác vi n thông đang xúc ti n tích h p vào các gói d ch ệ ư ườ ử ụ i s d ng ườ i ơ ớ ườ i ch i cùng cũng nh lên k ho ch th i gian ch i v i ng ế ề ơ ườ ề ư ọ ơ ờ

riêng bi ế v IPTV. S có nhi u lo i chò tr i cho nhi u lo i đ i t ạ ố ượ ụ cũng nh các trò ch i cho 1 ng ơ ư có th l a ch n ng ạ ể ự khác.

1.4.4. D ch v thông tin tích h p ợ

ị ị ụ ụ ợ ự

ư ế ơ ụ ấ ị

ớ ợ ẽ ậ ụ

ụ ễ ạ ấ ị ị

c mô t ế ề ụ ợ ượ ậ nh sau: ả ư ụ

ễ D ch v thông tin IPTV tích h p là lĩnh v c trong đó các nhà khai thác vi n thông có u th h n so v i các nhà cung c p đa d ch v /truy n hình cáp. Các d ch ị ề i th v tài nguyên c a các nhà nhà cung v thông tin tích h p s t n d ng các l ụ ủ ợ ố ộ c p d ch v vi n thông khi cung c p các d ch v tho i và truy c p Internet t c đ ấ cao. Các ví d v d ch v tho i và Internet tích h p đ ụ ề ị ạ 1.4.4.1. D ch v tho i tích h p ợ ạ ụ ị

ủ ọ ở ộ D ch v tho i tích h p cho phép các thuê bao s d ng TV c a h m r ng ụ ạ

ợ ử ụ các ch c năng d ch v tho i di đ ng và c đ nh. Ví d : ụ ạ ị ứ ố ị ụ ộ ị

18 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

ộ ọ ế

ộ ọ

• D ch v thông báo cu c g i đ n (Incoming Call Notification Service): Hi n ể ng trên TV, thông báo cho thuê bao có cu c g i th ai/vdieo ộ i cu c ỗ ợ ị ố ứ ể ạ

ị ụ th bi u t ị ể ượ ọ đ n. Ngoài ra còn h tr các ch c năng hi n th s thuê bao và ghi l ế g i.ọ

ụ ể ả

ng trên TV, thông báo cho thuê bao có l • D ch v thông báo b n tin (Message Notification Service): Hi n th bi u ị ể ộ i nh n (voice mail) trong h p ờ

ị t ượ th kèm theo d ch v tho i c đ nh và/ho c di đ ng. ư ạ ố ị ắ ộ ụ ặ ị

t l p k t n i (Connection Establishment Service): cho phép ị ụ

thuê bao g i tho i/video t • D ch v thi ọ ế ậ ạ ế ố ừ

ị ụ ộ ạ ị

thuê bao tham gia và/ho c kh i t o h i ngh tho i/video. ở ạ ặ ạ ị

TV c a h . ủ ọ • D ch v h i ngh tho i/video (Voice/Video Conferencing Service): cho phép ộ • D ch v danh b (Directory Service): Cung c p cho thuê bao danh b đi n ạ ệ ấ ạ ị

tho i đi n t có th truy c p qua TV. ụ ệ ử ạ ể ậ

1.4.4.2. D ch v Internet tích h p ợ ụ ị

ị ể ử ụ ử ụ

ụ ướ ị

ụ ấ ự ằ

ợ ẽ ả ử ụ ứ ụ ể ể ậ ữ ự ệ ệ

ứ Các d ch v Internet tích h p s cho phép s d ng TV đ s d ng các ng d ng Internet tr c đây ph i s d ng b ng máy tính cá nhân. Các d ch v này ằ ụ không nh m đ thay th các ng d ng Internet d a trên PC mà chúng cung c p các bi n pháp thu n ti n h n đ truy c p thông tin trong nh ng khu v c khác nhau trong nhà thuê bao hay ế ậ ơ các th i đi m khác nhau. ể ở ờ

• Duy t web b ng TV (TV web browsing): cho phép thuê bao xem các trang ệ

ằ web trên TV c a h . ủ ọ

ắ ằ

• Nh n tin b ng TV (TV Instant Messaging): cho phép thuê bao thông tin qua IM trong khi đ ng th i s d ng các d ch v video/audio hay gaming khác. ị ờ ử ụ ụ ồ

• TV Email: cho phép thuê bao s d ng các ng d ng ng i s d ng trên ụ ứ ườ ử ụ

TV đ đ c, g i và nh n th đi n t ử ụ . ư ệ ử ử ể ọ

nh các d ch v e-commerce, các d ch v ng t ươ ư ự ị ị

ụ t k đ cho phép thuê bao s d ng TV c a mình đ tìm ượ ụ ử ụ ủ ể

ậ • Telecommerce Service: t này đ c thi ế ế ể ki m và đ t mua hàng. ặ ế

1.4.5. D ch v qu ng cáo ụ ả

ị ỗ ợ ả ả ố ớ

i các đi m khác nhau trong m ng IPTV. Kh năng t ể ả ữ ả

ươ ị ụ ư ấ

ụ ng. H tr các qu ng cáo qu ng bá truy n th ng và xen vào cùng v i qu ng bá ề c c b t ng quan gi a các ạ ụ ộ ạ set-top box và các m c u tiên d ch v cho phép nhà cung c p d ch v đ a ra các d ch v qu ng cáo có h ị

ng s d ng v i các ng vào đ i t ứ ư ướ ụ ả Vi c tích h p các d ch v qu ng cáo h ị ệ ị ng đ i t ố ượ ả ụ ố ượ ử ụ ướ ớ ợ

19 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

ụ xa cho phép nhà cung c p d ch v có th giúp ng ấ ể ị

ượ ữ ầ ỏ

ừ ệ ạ ự ề ủ ậ ụ ế ợ

ụ ể ế ị

ng h n, phù h p h n. i s d ng ườ ử ụ d ch v mua bán t ị ụ c a mình th c hi n đ ấ c nh ng th a thu n mua bán theo yêu c u. V i b n ch t ớ ả ủ ấ hai chi u c a m ng thông tin và các d ch v k t h p, các thuê bao có th cung c p ể ý ki n đánh giá c a mình đ i v i qu ng cáo trên IPTV đ làm cho d ch v qu ng ả ủ cáo này sát v i đ i t ớ ố ượ ố ớ ơ ị ả ợ ơ

ng tác ụ ươ

1.4.6. D ch v t ị 1.4.6.1. Ghi hình riêng t (PVR) ư

i các ch Trong tr ng h p này, thuê bao có th thu l ợ ạ ể ườ

c download t i mã s đ ả trên h th ng t ệ ố ừ ả

ươ ố ớ ộ ể ờ ủ ọ ẻ ữ ạ ả ứ ể ạ

ườ

ng trình vào th m c ư ụ c ượ c a mình, các thuê bao s tr ti n thông qua tài kho n. Đ i v i n i dung đã đ ủ ộ i th i đi m xem n i mã hoá, khoá gi dung. Ch c năng này đ thuê bao có th chia s nh ng hình nh c a h cho b n bè và nh ng ng ữ 1.4.6.2. Ghi hình riêng t trên m ng (nPVR) ẽ ả ề ẽ ượ ể i thân c a h . ủ ọ ư ạ

ạ ộ

ể t ghi l ạ ấ ả

i t c ch n, nh ng ch t c các kênh truy n hình, nPVR s ề ng trình này có th ữ ượ ươ i n i dung c a các kênh ủ ẽ ể

ạ ộ truy n hình. Có th không nh t thi ế gi ng trình đ đ ể ư ọ ữ ữ ệ nPVR là m t thành ph n m ng đ ghi và phát l ầ ấ ươ ề

ụ ướ i v i m c đích đi u khi n l u tr d li u. ạ ớ ẽ ấ

i các ch ọ

ị ể ư ạ ẳ ể ượ ệ ạ ặ ộ

ng trình do nPVR cung c p, thuê bao có th tuỳ thích s ươ ư ộ ấ ươ ữ ể

ứ ể

ề ắ ư ỗ ẳ ạ ờ

c ghi. ượ

ề ể i h n tr c ch nh ng ch ớ ạ ỉ ữ c ghi l ượ ụ ự EPG s có nhi m v xác đ nh xem kênh nào mà nPVR có th cung c p. D a ể ệ ư ng trình mà h ch n trong th trên “list” này, các thuê bao có th l u l ọ ng hay m t icon. vi n nPVR ho c thông qua EPG ch ng h n nh m t bi u t ử Trong lúc xem nh ng ch ấ d ng nh ng các ch c năng đi u khi n nh Play, Pause, FF, RW. Nhà cung c p ữ ụ t l p các quy t c ghi cho m i kênh TV riêng, ch ng h n th i gian d ch v s thi ế ậ ụ ẽ ị l u tr cho kênh đ ữ ư 1.4.6.3. Bình ch n và d đoán ọ ự

ấ ơ ự ự ọ ị

Cung c p tính năng bình ch n tr c ti p và d ch v trò ch i d đoán cho ế i xem qua TV. Vi c d đoán, bình ch n đ c k t h p th hi n tr c ti p trên ệ ự ụ ọ ượ ế ợ ự ế ể ệ

ng trình truy n hình. ng ườ các ch ề

ạ ị

ặ ự ọ ễ ể ự ộ ờ ề ệ ồ

ươ Cho phép t o các k ch b n bình ch n ho c d đoán d dàng và linh đ ng theo ọ nhi u tiêu chí khác nhau. Ch c năng bình ch n có th th c hi n đ ng th i trong khi v n đang xem ch ả ứ ng trình TV. ươ

ẫ H tr âm thanh, hình nh minh h a cho các đ m c đ a ra. Thao tác bình ề ụ ư

c h tr thu n ti n thông qua Remote Control. ậ ả ầ ượ ỗ ợ ọ ọ ệ

ỗ ợ ch n, d đoán c n đ ự 1.4.6.4. Giáo d c trên ti vi

ụ Cung c p t ấ ấ ả ừ t c các d ch v h c t p, đào t o theo các n i dung và theo t ng ạ ụ ọ ậ ộ ị

20 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

ộ

ả ỗ ợ ệ ố ươ ị ễ ể ệ

i s d ng. ng trình h c t p, ọ ậ l a tu i. H th ng h tr kh năng qu n lý n i dung các ch ả ổ ả ứ đào t o. Giao di n h th ng đ m b o thân thi n, EPG hi n th d dàng thu n ti n ệ ậ ả ạ cho ng

ụ ớ ị

i theo yêu c u. Có gi ể ầ ố ỉ

ệ ạ ợ ể ấ ị

ệ ố ệ ườ ử ụ ệ H th ng cho phép phát tri n, tích h p thêm các d ch v learning m i vào h ợ ệ ố ấ i pháp hoàn ch nh cho các nhà cung c p th ng IPTV hi n t ả third-party tích h p vào h th ng đ cung c p d ch v . ụ ệ ố 1.4.6.5. Th ng m i trên ti vi ạ

ng tác cho phép ng Th ươ ng m i qua TV là các d ch v t ườ ử ụ ạ ươ

c gi ượ ệ ớ ấ ị ả ữ

ng trình qu ng cáo. Đ thuê bao có th đăng kí, th c hi n các d ch v này h ể ệ ị

i s d ng trao i thi u trên TV ho c nh ng ữ ệ ự ng th c đ t hàng, thanh toán, giao hàng đ n t n tay các ph ặ ụ ế ậ ứ ể ươ ặ

ụ ươ đ i, mua bán và đ u giá nh ng s n ph m đ ổ ẩ ch ả ươ th ng c n h tr ố ỗ ợ ầ i dùng. ng ườ H th ng có s đ ng b , nh t quán t server, middleware, EPG đ n STB đ ế

ụ ế ừ ỗ ợ ớ ấ ườ ử ụ ệ ả

ệ ố ấ ị ẩ ộ

ể i thi u, qu ng bá các thông tin ả i i pháp đ m b o an toàn ả ả ệ ả ộ ả ợ

ớ ệ ố ế

ng tác qua di đ ng ộ ự ồ cung c p d ch v đ n ng i s d ng. H tr gi s n ph m trên các kênh Live TV, VoD .. m t cách linh đ ng và hi u qu . Có gi ả pháp tích h p v i h th ng thanh toán qua ngân hàng, gi tr ti n tr c tuy n. ự ả ề 1.4.6.6. T ươ ộ

D ch v này cho phép thuê bao có th xem và t ể ươ

ư ể

ươ ủ ủ ọ

ể t b c m tay c a mình. các thi thi t ừ h th ng qua thi ệ ố ế ị ầ

Ví d , khi thuê bao đang b n đi công tác nh ng mu n thu m t ch ụ ố

ươ i m t th i đi m nào đó vào b nh trên STB c a mình t ng trình i nhà. ng tác hình nh thông qua ị ụ ả t b c m tay nh trên màn hình TV. Ngoài ra còn có th cho phép thuê bao ế ị ầ ố ớ t b c m tay c a mình đi u khi n m i quá trình t ng tác c a STB đ i v i ề ế ị ầ ủ ậ ể ư ộ ộ ủ ạ ọ

ớ t b c m tay c a h trên thi thi t b c m tay. ờ ế ị ầ ủ ọ ế ị ầ ọ

mà h thích xem t ạ ộ H có th đi u khi n t ể ừ ể ề 1.4.6.7. Tin nh n trên ti vi ắ

Ch c năng này cho phép ng ứ ự ớ ể

i xem TV có th chat tr c v i nhau thông qua i s d ng có th chat v i các ớ ự ớ

ườ ế ư h th ng IPTV. Ngoài chat tr c ti p v i nhau, ng ệ ố ng ườ ườ ử ụ ắ

ệ ố ủ ệ ố ể ủ ả

i ng ể i dùng c a h th ng khác nh Yahoo, MSN, các tin nh n SMS .. H th ng có th qu n lý thông tin cá nhân c a các thành viên (Profile). Qu n ả ườ i ế ộ ử ạ ớ

ư ớ ế ả

lý danh sách b n bè nh thêm, xóa, s a thông tin, có ch đ thông báo t dùng khi có message m i đ n. Qu n lý thông tin Offline Message. Ngoài ra các tính năng khác s phát tri n nh h tr ể ẽ

voice chat và video ư ỗ ợ bàn phím không dây, font ch Unicode và tích h p b gõ ữ ỗ ợ ợ ộ

(webcam), STB h tr t. ti ng Vi ệ ế

21 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

ộ 1.4.7. D ch v truy n hình h i ngh ị

ạ ự ề ị ộ ề ề

ề

H i th o truy n hình cho phép nhi u thuê bao tham gia đ i tho i tr c tuy n ế ổ ộ ch c các cu c h p, các bu i h i b t c v trí đ a lý i pháp này cho phép t xa, ng ổ ứ i dùng có th tham gia t ể ố ộ ọ ừ ấ ứ ị ạ ị ả

ụ ả thông qua truy n hình. Gi ả th o, đào t o tr c tuy n t ườ ế ừ nào mi n là có k t n i h th ng IPTV.

H th ng h tr vi c thay đ i các thông s v ch t l ễ ệ ố ấ ượ ổ ẩ ng hình nh, chu n ả

ố ề i. ự ế ố ệ ố ỗ ợ ệ nén, … cho phù h p v i băng thông c a m ng l ớ ợ ủ ạ ướ

ị

1.4.8. D ch v gia tăng khác ụ 1.4.8.1. Tin nh in SMS/MMS ắ

Ch c năng này cho phép ng ườ

i dùng TV có th g i nh n tin nh n SMS, ườ ử i s ậ ự ế ể ử ắ ữ ử ạ ộ

ậ i s d ng c a m ng mobile. ắ MMS đ n các m ng di đ ng. Cho phép g i nh n tin nh n tr c ti p gi a ng d ng c a h th ng IPTV và ng ụ ạ

H th ng có giao di n nh p tin nh n d dàng, STB s h tr bàn phím không ẽ ỗ ợ ườ ử ụ ậ

ng lai. Có ch đ c nh báo ng i dùng khi có SMS m i đ n. ủ ắ ễ ườ ệ ế ộ ả ớ ế

dây trong t 1.4.8.2. Th đi n t trên ti vi ứ ế ủ ệ ố ệ ố ươ ư ệ ử

Ch c năng này gi ng nh m t trình email-client. Ng ố ườ ư ộ

ậ ế ệ

ấ ể ử ượ

t b đ u vào (USB ch ng h n..) đ ợ ể ấ ả ạ ẳ

ể ử i dùng có th g i, ứ nh n, đ c tr c ti p email thông qua màn hình giao di n trên màn hình TV. Tuy ọ ự c file đính i các STB c u hình th p có h n ch là không th g i đ nhiên hi n t ế ạ ệ ạ kèm, c n phát tri n kh năng tích h p thi ể ế ị ầ ầ upload n i dung. ộ ứ ỗ ợ ủ

ỗ ợ ầ ơ ả ụ ữ ư

ế ề ấ

ế ố ử ạ ả ế ả ậ

Ch c năng này h tr đ y đ chu n SMTP, POP3 thông d ng. H tr các ẩ tính năng email-client c b n nh : CC, BCC, HTML mail, chèn ch ký (signature), s p x p message theo các tiêu chí khác nhau... Cho phép c u hình, t o nhi u tài ắ kho n email k t n i g i nh n email đ n các mail-server khác nhau. Qu n lý thông tin Address Book. 1.4.8.3. Chia s truy n thông (an bum nh) ề ẻ

Ch c năng này cho phép ng ứ ể ạ i s d ng thông qua h th ng IPTV có th t o, ệ ố

ả ườ ử ụ l u tr và qu n lý các album nh c a mình. ư ả ả

ệ ố ỗ ợ ủ ả

ữ H th ng album cho phép qu n lý theo các category khác nhau. H tr giao di n thân thi n, EPG hi n th d dàng thu n ti n. Ch c năng tìm ki m thông tin ứ ệ ế ậ ệ ị ễ ể

ệ nh, t o các th m c cá nhân (Private). ạ

ả ư ụ 1.4.8.4. Ghi nh t ký hình nh ậ ả

D ch v này cho phép ng ụ ị ườ ử ụ

ả ộ i s d ng IPTV có th t o riêng cho mình m t ể ạ ớ i dùng có th so n th o, thêm m i ể ạ ườ ả

blog có kh năng l u tr các clip video. Ng các đ m c, bài vi ư ữ t d dàng. ế ễ ề ụ

22 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ng 1: T ng quan IPTV và tình hình t Nam ổ tri n khai IPTV Vi ở ệ ể

ả ỗ ợ ệ ố

ả H th ng h tr qu n lý thông tin cá nhân c a các thành viên (Profile), cho ủ i s d ng có th qu n lý danh ể ườ ử ụ

ạ ử ề ư

ứ

D ch v này ng d ng cho theo dõi giao thông, giám sát an ninh và giám sát xa. V i lo i hình d ch v này, h th ng IPTV có th ng d ng cho ớ ệ ố ể ứ ụ ụ

ị i s d ng nhóm l n nh các công ty, doanh nghi p. phép phân quy n các thành viên khác nhau. Ng sách b n bè nh thêm, xóa, s a thông tin. 1.4.8.5. Quan sát toàn c uầ ụ ụ ị h gia đình t ộ ạ ừ t p ng ậ ư ệ

gi ườ ử ụ H th ng h tr ệ ố ấ ợ ị

ụ t b tích h p đi kèm (camera, ợ

ế ị i s d ng h tr cho vi c monitoring. ỉ ấ ệ ỗ ợ

ế

Công ngh truy n hình s t o ra nh ng c i ti n v c b n so v i các d ch v ề ơ ả

ng t ả ế ố ợ

ớ i pháp hoàn ch nh cho phép tích h p cung c p d ch v ỗ ợ ả trên h th ng IPTV đã tri n khai. Cung c p các thi ể ệ ố remote,..) phía ng ườ ử ụ ng 1 K t lu n ch ươ ậ ệ ố ạ ệ ươ ấ ng hình nh, âm thanh và kh năng truy c p t ụ ị ệ i ích rõ r t i trí ữ ề . S xu t hi n truy n hình s mang l ề ự ự ả ả ạ i nhi u d ch v gi ị ớ i nh ng l ữ ề ụ ả ậ ớ

truy n hình t ề v ch t l ề ấ ượ m i.ớ

IPTV là ph ố ề ả ộ ng pháp m i đ truy n t ớ ể

c xem là m t ph n c a d ch v triple-play th ng đ ượ

ươ ộ ế ớ ể

ễ i các ch ữ ng trình truy n hình tr c ti p, phim và các lo i n i dung video t ươ ự ề

i. C u trúc h ạ ự ỏ ư ầ ả

đ u cu i-t ấ ạ ạ ậ ể ấ ả ộ ố ừ ầ ố ồ

ạ i n i dung truy n hình s trên m ng ề c các nhà khai thác và đ ượ ụ ầ ủ ị ườ i cung c p. Thu t ng IPTV mô t ề h th ng có th truy n Vi n thông trên th gi ả ệ ố ậ ấ ng t ươ ạ ộ ế ả tác khác trên m ng d a trên IP. Các thành ph n c u t o nên m ng IPTV này g m ồ ạ ạ các h th ng nh nh các quá x lý video, b o m t m ng truy n t ệ ố ấ ề ả ử t ng m ng IPTV t t c hay m t s các i-đ u cu i có th bao g m t ạ ố ớ ầ ầ thành ph n sau: ầ

• Trung tâm s li u IPTV ch u trách nhi m x lý và chu n b n i dung đ ị ộ ử ệ ẩ ể

truy n t i qua m ng băng r ng. ề ả ố ệ ạ ị ộ

và công ngh truy n t ề ả i

trung tâm s li u t • M ng phân ph i IPTV bao g m nhi u ph n t ầ ử ề ồ i các đ i t ố ượ ố ệ ớ ệ ng s d ng. ử ụ

t b set-top box đ c l p đ t t ượ ắ ặ ạ ế ố i nhà các thuê bao cung c p k t n i ấ ế ị

gi a TV và m ng truy nh p d a trên IP. ố ạ n i dung IPTV t ộ ừ • Thi ữ ạ ậ ự

• M ng trong nhà c a ng i s d ng cho phép phân ph i s li u, tho i và ạ ố ố ệ ạ ườ ử ụ

video gi a các thi ữ ủ t b khác nhau. ế ị

23 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

CH

NG 2:

CÔNG NGH TRUY N HÌNH TRÊN IP

ƯƠ

Ề

Ệ

2.1. Ki n trúc h th ng IPTV ệ ố ế

Hình 6: Ki n trúc chung c a m t h th ng IPTV ộ ệ ố ủ ế

ế ồ ứ

Ki n trúc IPTV g m các kh i ch c năng sau: * Ngu n n i dung: Ngu n d li u, có ch c năng thu nh n các n i dung d ộ ồ ồ ậ ứ

ả ộ ả ố ữ ệ ấ ộ

ữ ừ ư ơ ở ữ ệ ể ụ ụ ụ ị

ữ các nhà s n xu t và các ngu n khác. Sau đó, các n i dung li u nh phim nh t ồ ư ệ này đ c mã hóa và l u tr trong c s d li u đ ph c v cho d ch v video theo ượ yêu c u (VoD). ầ * Nút d ch v IPTV: Các node d ch v IPTV, có ch c năng nh n các lu ng d ụ ứ ậ ị ị

i các đ nh d ng khác nhau. Các lu ng d li u này s đ ữ ệ ả ồ ị

ạ i đ truy n đi v i ch t l ề ả ị

ụ ổ ự ạ ể ụ ị

ị ụ ố ớ ớ ụ ế ị

ữ ồ ụ c đ nh li u hình nh d ẽ ượ ị ệ ướ ố ớ ng d ch v (QoS) đ m b o. Đ i v i d ng và đóng gói l ấ ượ ả ớ ạ t b đ u vi c qu n lý d ch v , các node d ch v này s trao đ i tr c ti p v i thi ế ị ầ ả ệ ẽ cu i ng ổ i s d ng (CPE), còn đ i v i các thuê bao các node d ch v này trao đ i ố ườ ử ụ v i d ch v IPTV. ớ ị

* M ng phân ph i di n r ng: ố ụ ạ

ng và ch t l

ố ạ ấ ượ ủ ị ng, vi c này r t c n thi ệ ộ ượ ề ư

ổ ứ ồ ướ các node d ch v đ n ng ị ữ ệ ừ

ệ ụ ế ạ ườ

phân b kh năng, dung l ả các ch c năng khác nh truy n đa h các lu ng d li u IPTV t và đúng th i gian. Ngoài ra, m ng lõi và m ng truy nh p g m c m ng đ quang và b ghép kênh truy nh p đ M ng phân b vùng r ng hình thành nên vi c ệ ộ ng c a d ch v . M ng này cũng g m ồ ạ ụ ổ t cho vi c phân b ệ ế i s d ng m t cách tin c y ậ ộ ụ ng tr c ả ạ ng dây thuê bao s (DSLAMs). ấ ầ ườ ử ụ ồ ậ ố ạ ậ ườ

i s d ng: K t n i truy nh p ng ậ ườ ử ụ

i s d ng, đòi h i s d ng ỏ ử ụ ế c truy n đ n ề ượ

các công ngh DSL t c đ cao nh ADSL2+ và VDSL, thông tin đ ng ng đi n tho i. ờ ộ * K t n i ng ế ố ệ i s d ng qua đ ườ ử ụ ệ ế ố ư ạ ườ ử ụ ố ộ ườ

24 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

t b đ u cu i ng * Thi t b đ u cu i ng i s d ng (CPE): Thi ế ị ầ

ố ế ị ườ ử ụ i s d ng t b này có th cung ể ứ ấ ộ

ườ ử ụ ế ị ầ cung c p ch c năng k t cu i m ng băng r ng (B-NT). Thi ạ ố c p các ch c năng nh c ng đ nh h ng, set-top box, internet. ấ ố ế ư ổ ứ

* Khách th IPTV: Là kh i ch c năng có nhi m v k t cu i l u l ị ố ệ

i s d ng. Thi ố ố ư ượ ự ư

ư ụ ử ị

ụ t l p k t n i và QoS đ i v i các node d ch v , gi ố ớ ể ế ố ể ị ề ệ ể ồ ổ

ứ ư ề ẩ ố

ướ ng IPTV ể ứ ụ ế ứ t b này, ví d nh set-top box, th c hi n ch c t i đ u cu i ng ườ ử ụ ệ ế ị ạ ầ i mã các năng x lý nh thi ế ậ ả lu ng tín hi u hình nh, chuy n đ i kênh, hi n th đi u khi n và các k t n i đ n ế ố ế ả ề i s d ng nh truy n hình s tiêu chu n (SDTV) ho c truy n các ng d ng ng ặ ườ ử ụ hình s đ nét cao (HDTV). ụ ố ộ

2.2. H th ng cung c p d ch v IPTV

ệ ố ể ệ H th ng cung c p d ch v IPTV s bao g m các thành ph n và th hi n ẽ ệ ố ấ ị ị ấ ụ ụ ầ ồ

ả

Headend

Qu n lý m ng & Tính c

ạ cướ

Encoder

ồ

Ngu n tín hi u ệ (số, analog)

STB

IP multicast stream

DRM

Thuê bao

Middleware

M ng truy nh p

ạ

ậ

ệ ố

H th ng phân ph i ố n i dung

ộ

STB

IP multicast/unicast stream

VoD servers

Thuê bao

nh trong hình 7. ư

ụ

Hình 7: Mô hình ki n trúc h th ng cung c p d ch v IPTV ệ ố H th ng cung c p ngu n d li u: Thu, nh n và x lý các d li u ch ữ ệ ữ ệ ế ồ ậ ấ

ươ ng ệ ố các ngu n khác nhau nh v tinh, truy n hình m t đ t và các ngu n khác ừ ấ ị ử ặ ấ ề ồ ư ệ

trình t ồ đ chuy n sang h th ng Headen. ể

H th ng đ u cu i (Headend): Thu, đi u ch và gi ệ ố ầ ế ộ

các ngu n khác nhau và s d ng các thi ố ồ ừ ả i mã n i dung hình nh ả ổ t b mã hóa đ chuy n đ i ể ế ị ể

khuôn d ng mã hóa mong mu n. ể ệ ố và âm thanh t n i dung này thành các lu ng IP multicast ộ ồ ề ử ụ ở ố

ộ ố ầ

H th ng trung gian (Middleware): có vai trò g n k t m t s thành ph n logíc thành m t h th ng ph n m m IPTV/video hoàn ch nh h n. H th ng Middleware ệ ố ộ ệ ố ệ ố ề ầ ạ ắ ế ơ ỉ

25 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

i s d ng cho c d ch v băng r ng và theo yêu c u. H ấ ụ ườ ử ụ ầ

ư ả ợ

ả ị ề ứ ứ ộ ế ể ụ ầ ộ

ấ ứ ả

ỉ t b đ u cu i ng ng trình đi n t (EPG) và thi

ng lai. cung c p giao di n ng ệ ệ th ng này cũng đ c s d ng nh ph n m m liên k t đ tích h p các s n ph m ẩ ượ ử ụ ố ả các nhà cung c p khác nhau thành m t m c ng d ng.Middleware cung c p kh t ấ ừ năng qu n lý thuê bao, n i dung và báo cáo hoàn ch nh cùng v i các ch c năng ớ i s d ng (STB), qu n lý ch ả đ ng th i v n duy trì tính m cho vi c tích h p các d ch v trong t ồ ườ ử ụ ươ ế ị ầ ợ ố ụ ệ

ươ ờ ẫ ệ ố ề ủ

ả ươ ư ữ ị ụ ứ

ộ ệ ử ở ố ộ ệ ố c mã hóa và thi ượ ế ậ ố ộ ộ

ẻ ề H th ng phân ph i n i dung: Bao g m các c m máy ch truy n hình theo ồ ộ ng ng, cho phép l u tr các n i t l p các chính sách phân ph i n i dung m t cách ế , ệ ố ở ộ ộ

i và yêu c u d ch v c a các thuê bao. ớ ả ị

ầ ả ệ ố ệ ộ ả ả

ụ ủ ề ố ề ư ộ ộ

yêu c u (VoD) và các h th ng qu n lý VoD t ầ dung đã đ m m d o. H th ng này cũng cho phép nhà khai thác m r ng m t cách kinh t phù h p v i t ợ H th ng qu n lý b n quy n s (DRM): Giúp nhà khai thác b o v n i dung ề c a mình, nh tr n các tín hi u truy n hình hay mã hóa n i dung VoD, khi truy n ủ đi trên m ng Internet và tích h p v i tính năng an ninh t i STB phía thuê bao. ệ ợ ạ

M ng truy nh p: H t ng m ng IP băng r ng đ truy n d ch v t nhà cung ạ ầ ụ ừ ể ề ộ ị ớ ạ ạ ạ

ậ c p đ n khách hàng ấ

ế Thi t b đ u cu i ng i s d ng (STB): Thi t b đ u cu i phía ng ế ị ầ ườ ử ụ ế ị ầ ố

ườ ử i s i mã và hi n th n i dung trên màn hình TV. STB cũng có bên ngoài, video t b l u tr ị ộ ể ế ố ớ ế ị ư ữ

ố d ng cho phép thu, gi ả ụ th h tr HDTV, có kh năng k t n i v i các thi ả ể ỗ ợ phone, truy nh p web ... ậ

H th ng qu n lý m ng và tính c c. ệ ố ạ ả ướ

ụ

ậ ệ ạ ệ ử ụ 2.3. M ng cung c p d ch v Triple Play ấ ị ớ

ễ ể ả

ạ ị ụ ớ ấ ườ

ng công ngh chi n l ượ ể ứ ề “kênh sang gói” theo đ nh h ổ ừ

ả ướ ớ ệ ấ ạ

ẩ ạ ớ

ị ấ ể ủ ể ị ạ ụ ể ả ề ị

ệ ố ạ ề ạ

ể ổ ệ ố ộ ề ợ

ấ ạ ố ệ ủ ệ ậ ấ

ụ ể ằ ấ ị ị

ạ ạ Hi n nay, v i vi c s d ng các công ngh m ng truy nh p và chuy n m ch ệ ể đ ng ầ ư ồ gói d a trên giao th c IP, các công ty vi n thông có th gi m chi phí đ u t ự ỗ ng truy n đang n c nhi u lo i d ch v m i. Các nhà cung c p đ th i đ a ra đ ề ờ ư c c a ế ượ ủ l c đ chuy n đ i t ự ể ượ h đ tăng kh năng t o ra d ch v và cung c p v i giá thành th p và t o ra đ c ọ ể ạ ụ m t c u trúc m ng IP linh ho t. S phát tri n c a các s n ph m m i là chìa khóa ộ ấ ự ụ cho s chuy n đ i này, c th nh các chuy n m ch m m dùng cho các d ch v ự ư tho i, các h th ng Headend s đ cung c p truy n hình IP, các h th ng m ch ạ ố ể ộ ạ ầ vòng băng r ng cho phép h p nh t tho i, s li u và truy n hình trên m t h t ng ấ m ng truy nh p duy nh t. V i s tác đ ng c a các công ngh gói, các nhà cung ạ ộ ớ ự ụ c p d ch v có th duy trì kh năng c nh tranh b ng cách cung c p các d ch v ạ ấ ả "Triple-Play" v i tho i - s li u - truy n hình trên các đ ố ệ ng truy n DSL. ề ườ ề ạ ớ

26 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

PSTN

Internet

Class 5

Router

CO

Video Headend

RT

RT

GE

NxGE

CO

DSL

RT

COT

CO

Central Office

RT

RT

Access Network

Back bone/Metro/Interoffice

Hình 8: Ki n trúc m ng cung c p d ch v Triple Play ạ

Trong ki n trúc m ch vòng n i h t cung c p d ch v Triple Play, m t h ế ụ ế ạ ộ ạ

ố ạ ạ ề ấ ị ấ ố ệ ừ

ệ ạ ẩ ớ

ượ ử ụ ế ố ế ố ạ

ạ ậ ồ

ế t c các d ch v nh nhau tr c ti p t ế ừ ư ự ể ậ

ậ ấ

ư ượ ườ ầ ượ ế ố ự ế ượ ấ ả ế ề ụ ạ ể ạ ố ộ ề ạ

ế ế ấ ậ ị

ụ ộ ệ ị ng tho i, s li u và truy n hình t các RT th ng m ch vòng mang các l u l ệ ng dây đi n tho i tiêu chu n v i giao di n (Remote Terminal) s d ng các đ ạ c k t n i đ n đ u cu i tr m trung tâm (COT) thông qua m ng DSL. Các RT đ c k t n i tr c ti p trên các đôi cáp đ ng đ n tr m trung truy nh p. Khách hàng đ COT. COT c t tâm (CO) có th nh n đ ị ệ cung c p các truy nh p đ n m ng chuy n m ch công c ng (PSTN) thông qua h ể th ng chuy n m ch truy n th ng ho c chuy n m ch m m (dùng cho VoIP), cung ặ ạ ố c p truy nh p Internet thông qua thi t b đ nh tuy n và cung c p truy nh p đ n các ế ị ấ d ch v truy n hình thông qua k t n i đ n Video Headend. ế ố ế ị ể ậ ề

ụ Gi ử ụ ệ ẩ ả

ế i pháp này s d ng công ngh IP tiêu chu n. V m t k thu t, cách ti p ậ i pháp này gi m đáng ề ặ ỹ , gi ả ế ả ạ ỏ ự ứ ạ ủ ề ặ

c n này lo i b s ph c t p c a m ng. V m t kinh t ậ k chi phí xây d ng và v n hành m ng. ể ạ ạ

ự Xét v khía c nh l u l ng, khách hàng k t n i vào m ng t ậ ư ượ ề ạ ạ ầ

ề ế

ế ố ư c chuy n đ i thành các gói t ng không ph i là IP s đ ả ố ẽ ượ ổ

ụ ượ ế ố ế ượ ể

ọ ấ ặ

ư ng IP đi t ạ ư ượ ớ ấ ế ợ ấ ạ

ủ i CO. COT k t n i v i các thi ừ ế ố ế ể ạ

i đ u xa (RT) ạ ng analog/POTS, E1 hay trung tâm (CO) qua các giao ti p truy n th ng nh các đ ườ ạ i hay DSL. M i l u l ể ọ ư ượ RT, ví d tho i analog đ c k t n i đ n CO qua các c chuy n thành VoIP. RT đ ạ liên k t Ethernet ho c POTS theo m i c u hình m ng nh ring, string, star, v.v... RT đ n COT phù h p v i c u hình m ng c a nhà cung c p. L u l ế t ế ị t b t b chuy n m ch Class 5 và k t n i đ n thi ạ đ nh tuy n truy nh p Internet, chuy n m ch m m và đ n các Video Headends. ị ế ố ớ ậ ế ị ể ế ề ế ạ

2.4. Các chu n nén hình nh s d ng cho IPTV

ử ụ ạ ả ể ự

ờ ủ ư ươ ữ ệ ả

ẩ ớ ự vi c tìm ra m t ph ộ và truy n thông trên m ng là yêu c u c p thi ạ Cùng v i s phát tri n m nh m c a máy tính và s ra đ i c a internet, thì ng pháp nén nh nh m gi m b t không gian l u tr thông tin ớ ố ả t. Các k thu t nén Video đ u c ế ẽ ủ ằ ấ ề ề ầ ậ ỹ

27 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ỗ ầ

ng thông tin c n thi ộ ng nh. M c đích c a nén video là gi m b t s bít khi l u tr ả ả ư ữ ế ủ

ng thông tin d th a trong t ng frame và dùng k ư ừ ứ ả ớ ố ừ

ng thông tin quan tr ng c n l u gi ượ

ầ ư c s hoá s đ ọ ng, nh sau khi đ ườ

ể ố ỹ ẽ ử

ả ả ậ ố ể ư ặ ườ ạ

ữ ệ ớ ỹ ậ ố ệ ẹ ơ ị ườ ế ị ỹ ổ ế ư ư ẩ ớ

ẩ ị

ủ ế ạ ẩ

ồ nhau nh ng m c đích c a chúng l ự ị ư ụ ủ ạ

ượ ề ệ ạ

g ng gi m l t cho m t chu i các b c nh, mà không làm ắ ả ượ gi m ch t l và ụ ả ấ ượ truy n b ng cách lo i b l ỹ ạ ỏ ượ ằ ề thu t mã hoá đ t i thi u hoá l ộ . V i m t ể ữ ậ ớ thi t b l u hình k thu t s thông th c nén ậ ố ượ ố ẽ ượ ế ị ư l i. Quá trình nén s x lý các d li u trong nh đ đ a hình nh vào m t không ạ ộ ả gian h p h n nh trong thi ng dây đi n tho i, ... t b nh k thu t s ho c qua đ ệ ng l u hình k thu t s hi n nay, các chu n nén ph bi n là Motion V i th tr JPEG (MJPEG), Wavelet, H.261/ H.263/ H.263+/ H.263++ và MPGE-1/ MPGE-2/ ạ MPGE-4. Nhìn chung, có hai nhóm tiêu chu n ch y u: nhóm m t g m đ nh d ng ộ ồ ậ i. Các thu t nén MJPEG và Wavelet; và nhóm hai g m các đ nh d ng chu n còn l ạ toán mã hóa c a hai nhóm là t i khác ng t ủ c phát tri n cho đi n tho i truy n hình trong khi MPEG nhau. H.26x series đ series đ c phát tri n chính cho vi c qu ng bá hình nh ch t l ng cao. ươ ể ệ ấ ượ ượ ể ả ả

Hình 9: L ch s và xu h ng phát tri n c a các chu n nén ử ị ướ ể ủ ẩ

2.4.1. Chu n nén MJPEG và Wavelet ẩ

ố ấ ả Tính ch t chung c a các nh s là t ủ ng quan gi a các pixel ữ ở ạ

ễ ả

ươ ệ ầ

ố ư ể ả ộ ư ừ ủ ả ể ấ ỏ

c nh nhau ươ i d th a thông tin đ bi u di n nh. Vi c d th a thông tin l n, đi u này d n t ệ ư ừ ể ể ẫ ớ ư ừ ề ớ ng án bi u di n nh i vi c mã hoá không t d n t ễ ả i u. Do v y, ta c n tìm ph ẫ ớ ể ậ ể ng quan nh nh t, đ gi m thi u đ d th a thông tin c a nh. Có 2 ki u v i t ớ ươ d th a thông tin nh sau: ư ừ ư

* D th a trong mi n không gian: là t ề ư ừ ươ ủ ng quan gi a không gian pixel c a ữ

28 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

nh (các pixel lân c n c a nh có giá tr g n gi ng nhau, tr nh ng pixel giáp ậ ủ ả ị ầ ừ ữ ố ở

ả đ ườ

ng quan gi a nh ng d i màu ho c các ữ ữ ươ ề ầ ố ặ ả

d i phả

ọ ủ ộ ố ả ớ

ề ầ ố ệ

ễ ả ề ề ắ

ứ ạ ỏ ư ừ ẩ ề ự ộ ỗ

ạ ỏ ư ừ ở ả ề

ng biên nh). ả * D th a trong mi n t n s : là t ư ừ ổ khác nhau. ể ể * Tr ng tâm c a các nghiên c u v nén nh là gi m b t m t s bit đ bi u ả ề di n nh b ng vi c lo i b d th a trong mi n không gian và mi n t n s càng ằ ề t. Các chu n nén MJPEG và Wavelet đ u tuân theo nguyên t c tìm ra nhi u càng t ố ặ đ ng). Trong khi đó, đ c d th a mi n không gian (m i Frame nén t các ph n t ầ ử ư ừ tr ng c a các chu n nén thu c nhóm 2 là lo i b d th a c mi n không gian và ư ộ ẩ ủ mi n t n s c a nh. ề ầ ố ủ ả

* MJPEG là đ nh d ng nén nh lâu đ i nh t và đã đ ị ờ ấ

ẩ ạ ả ổ ế ỗ

ứ ể ễ

ế

ả ể ả ẩ ể ễ ả ể ấ

ướ ờ ạ ồ ỏ ữ ỗ ể

ễ ẽ ị ỗ ứ ả ậ ớ

c dùng ph bi n. Khi ượ ả ố c phân chia thành các kh i vuông nh, m i kh i dùng chu n nén MJPEG, nh đ ố ượ c 8 x 8 pixel và bi u di n m c xám c a 64 đi m nh. Mã hoá vuông có kích th ủ bi n đ i cosin r i r c DCT (Discrete Cosin Tranform) trong chu n nén này khai ổ ớ ng đ ng gi a các pixel trong m i kh i, đ l y ra các bi u di n nh v i thác s t ố ỗ ự ươ ủ ệ ố ng quan nh . Chu i bi u di n s b rút ng n, tuỳ theo m c nén c a h th ng t ắ ươ hi n hành v i qui trình rút ng n chu i bi u di n. Vì v y, hình nh sau khi gi i nén ệ ả ễ th ườ ể ng có nhi u sai l ch so v i nh g c. ệ ắ ớ ả ề ố

chu n nén Wavelet, thay vì mã hoá theo t ng kh i 8 x 8, ố Ở ẩ

ạ ể

ộ ề ặ ả ề ừ ệ ổ ẽ ẩ

ệ ố nh gi ữ ệ ụ ả

ẽ c quan sát, nh ng đ ượ ư ả ả

vi c th c hi n ệ ừ ự trên toàn b b m t nh, m t lo t các b ph n l c khâu chuy n đ i s phân tích ậ ọ ở ộ ộ m t t p các h s . Do chu n Wavelet có các d ki n v t ng đi m nh và cho ra ộ ậ ể ả i nén s khác v i tác d ng v i toàn b b m t nh, nên các sai l ch ớ ở ả ộ ề ặ ả ộ MJPEG. Hi u ng ghép m nh không x y đ n v i nh đ phân gi i hình nh gi m cũng nh m t vài v t m s xu t hi n. ư ộ ế ế ả ả

ệ ớ ả ờ ẽ ấ Các đ nh d ng Wavelet và MJPEG đ u gây ra hi n t ấ

i nén. S d th a kh năng l u nh ệ ở ả nh ng m t thông tin ệ ượ i c m th khi dùng chu n nén ẩ ụ ề m t ng ở ắ ườ ả ả ư ả ả

gi Wavelet ít h n MJPEG 30%. ớ ệ ứ ả ị ạ ự ư ừ ơ

2.4.2. Chu n nén MPEG-x và H.26x ẩ

MPEG không ph i là m t công c nén đ n l ả ể ụ

ch MPEG có m t t p h p các công c mã hóa chu n, chúng có th ợ ỗ ơ ẻ ư ụ

ộ ở ớ ộ ộ ậ ộ ể ụ ụ ứ ụ ộ

ủ

c th c hi n tr ệ ự ượ ấ

ạ ạ ỏ ự ư ừ ề ờ ử ụ ứ ả ớ

phía b mã hóa ta ch c n gi c đó. Do v y , u đi m c a nh nén dùng ủ ả ể MPEG là ẩ k t h p v i nhau m t cách linh đ ng đ ph c v cho m t lo t các ng d ng khác ế ợ nhau. Nguyên lý chung c a nén tín hi u video là lo i b s d th a v không gian ữ c h t nh s d ng tính ch t gi a và s d th a v th i gian, đ ự ư ừ ề ờ ệ các nh liên ti p. Chúng ta dùng tính ch t này đ t o ra các b c nh m i nh vào ấ ả ữ thông tin t ướ ế ể ạ ậ ở nh ng b c nh g i tr ứ ả ế ừ ữ ờ ỉ ầ ử ướ ộ

29 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ng pháp nén v c, sau đó ta dùng ph i nh ng nh có s thay đ i so v i nh tr ự ướ ớ ả ữ ả

ươ ụ ể

c chuy n đ ng c a các frame ổ ứ ả ỏ

ộ ờ ể ẽ ủ ả ộ ộ ề ở ộ ớ

ố c và sau đó. Các b mã hóa s ti n hành quét l n l ầ ượ

ầ ướ ỗ

i frame khác. Phía bên thu, t c b gi ớ

frame này t ẽ ế ệ ứ ộ ả i frame khác, chúng đ

ớ c khôi ph c. ề l ạ không gian trong nh ng b c nh sai khác này. Nói m t cách c th , nguyên lý ữ b mã chung c a các chu n nén là ph ng đoán tr ướ ẩ ể ủ i m t th i đi m nh t đ nh s có nhi u kh năng gi ng v i các hóa. M i frame t ấ ị ỗ ở ạ ữ t nh ng frame đ ng ngay tr ộ ứ ph n nh trong m i frame (marco blocks) và phát hi n ra marco block nào không ỏ i mã đã l u tr s n thay đ i t ữ ẵ frame này t ư ổ ừ ể c dùng đ nh ng thông tin không thay đ i t ượ đi n thêm vào v trí tr ng trong nh đ ị ụ ữ ề

ượ ữ ố Tuy nhiên, do s t ự ươ ệ

ệ ự ả

ươ ả ồ ớ

ệ ư ữ ủ ư

ư ẩ

3 t ề ụ ư i 5 l n). S khác bi ự ỏ ơ ữ ệ

ầ H.26x và MPEG-x) ch y u n m ằ ở ữ ủ ẩ ớ ừ ủ ế ư ở

ệ ạ ứ ẩ ỏ

ệ ế ệ ườ ồ ố

ệ ả

ng hình nh t i ch t l l ấ ơ ủ ế i trí có đ phân gi ộ ễ i hình cao h n, và mang ơ ả ớ ộ ẩ ạ ấ ượ ả

i 352x288 ho c 6 Mbps cho phân gi i hoàn ch nh). ổ ừ ả ng đ ng gi a các frame là r t l n, nên s phát hi n ra ấ ớ ồ ư nh g c. Đi u các sai l ch là r t khó. Do v y nh khôi ph c khó đ t đ c nh ề ạ ượ ậ ả ấ ố ụ ẩ ng nh cũng t này đ ng nghĩa v i vi c ch t l ng t nh khi dùng chu n ấ ượ ư ự ng kênh truy n và không gian l u tr c a các Wavelet và MJPEG, nh ng dung l ượ ẩ chu n nén H.26x và MPEG-x là nh h n (ví d nh không gian l u tr c a chu n ỏ ơ t gi a các chu n nén này H.263 nh h n Motion JPEG t ớ khâu tiên đoán các frame m i và cách (nh i và frame ph ng đoán. Chu n nén th c tính toán sai l ch gi a các frame hi n t ữ ng có t c đ mã hoá tín H.26x (g m các th h H.261, H.262 và H.263, ...), th ộ i hình 352 x 288) do hi u th p h n MPEG-x (kho ng 1,5 Mbps v i đ phân gi ả ị ườ ng dùng ch y u trong vi n thông. Trong khi đó, chu n MPEG-2 dùng cho th tr t (cao gi ố ả h n 1,5 Mbps v i đ phân gi ỉ ơ ớ ộ ả ặ ả

2.4.3. Chu n nén MPEG-2 ẩ

ờ ẩ

ệ

ở ISO/IEC 13818. MPEG-2 th ượ ả ố ủ ấ ẩ

ể ệ

ự ế ề ề ệ ả

c s d ng b i các phim DVD th ng m i tiêu chu n. ớ ạ ươ ạ ở

MPEG-2, ra đ i năm 1994, là tên c a m t nhóm các tiêu chu n mã hóa cho tín ộ c ch p thu n b i MPEG (Moving Picture Expert hi u âm thanh và hình nh s , đ ậ ố ượ ng ườ Group) và đ c công b trong tiêu chu n qu c t ố ế c s d ng đ mã hóa âm thanh và hình nh cho các tín hi u broadcast bao g m đ ồ ả ượ ử ụ ộ ố ử truy n hình v tinh qu ng bá tr c ti p và truy n hình cáp. MPEG-2 v i m t s s a đ i cũng là khuôn d ng đ ẩ ổ MPEG-2 bao g m các ph n chính sau: ượ ử ụ ầ ồ

* MPEG-2 Systems part (part 1) xác đ nh hai khuôn d ng riêng bi

i (Transport Stream) đ c thi ề ả ị ế ế ể

ệ ố ng đ ng ti n không đ ả c tin c y l m. MPEG-2 Transport Stream th ườ ệ

ượ ậ ắ ộ

ng trình (Program Stream), m t khuôn d ng đ c thi ồ t. Lu ng ạ t k đ mang âm và hình nh s qua các truy n t ượ ử c s ph ươ d ng trong các ng d ng băng r ng, nh ATSC và DVB. MPEG-2 Systems cũng ư ụ ế ế t k xác đ nh các lu ng ch ượ ụ ươ ứ ồ ượ ạ ộ ị

30 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ng ti n có đ tin c y ch p nh n đ ượ ư ậ ộ

ươ ậ c s d ng trong các tiêu chu n DVD và SVCD. MPEG-2 System đ c nh đĩa. MPEG-2 Program ượ c ấ ẩ

cho các ph Stream đ bi t đ n chính th c là ISO/IEC 13818-1 và ITU-T Rec.H222.0 ệ ượ ử ụ ứ ế ế

ng t * MPEG-2 Video part (part 2) t ỗ ợ

ẽ ươ ạ ượ ử ụ

ng t ). MPEG-2 video không t ệ ố ộ ấ

ự i th c hi n t t h n MPEG-1 t ệ ố ơ ươ ạ ự ơ

i mã Video tuân theo chu n MPEG-2 hoàn toàn có kh năng phát l ẩ

c bi ồ nh MPEG-1, nh ng cũng h tr cho ư ư ề c s d ng cho các h th ng truy n i u cho các t c đ bít th p (<1 ố ố ư i t c đ 3 Mbit/s và cao h n. Toàn ạ ố ộ ạ i ả t đ n chính th c là ISO/IEC ứ ế ế ượ

ự video xen k (interlaced video, khuôn d ng đ hình qu ng bá t ả Mbit/s), nh ng l ư b các b gi ộ ả ộ các lu ng video MPEG-1. MPEG-2 Video đ 13818-2 và ITU-T REc. H.262.

ả ế ủ ứ

ươ ề ớ

ằ * MPEG-2 Audio part (part 3) c i ti n ch c năng âm thanh c a MPEG-1 b ng ng trình âm thanh v i nhi u h n hai kênh. Part 3 i mã ơ i mã âm thanh MPEG-1 gi ng thích v i chu n, cho phép các b gi ộ ả ươ ả ớ

cách cho phép mã hóa các ch cũng t các thành ph n âm thanh n i (stereo). ẩ ổ ầ

MPEG-2 đ ể ạ ể ả

ể

c dùng đ mã hóa hình nh đ ng và âm thanh và đ t o ra ba ộ ki u khung s li u (intra frame, forward predictive frame và bidirectional pridicted c th g i là c u trúc nhóm các hình frame) có th đ c s p x p theo m t tr t t ượ ố ệ ể ượ ắ ộ ậ ự ụ ể ọ ấ

ế nh (group of picture, GOP). ả

M t lu ng video MPEG-2 đ ở ộ ồ ượ ạ ố ệ

ả ể ộ ả ộ

ề ộ ượ ứ ồ ộ

ầ ọ

c t o nên b i m t chu i các khung s li u mã ỗ hóa hình nh. Có ba cách đ mã hóa m t hình nh là: intra-coded (I picture), forward predictive (P picture) và bidirectional predictive (B picture). Các hình nhả c phân ra thành m t kênh ch a thông tin v đ sáng c a lu ng video đ ủ ọ (luminance, còn g i là kênh Y) và hai kênh thành ph n màu (chrominance, còn g i là tín hi u màu phân bi t Cb và Cr). ệ ệ

ẩ ớ

MPEG-2 s d ng các chu n mã hóa âm thanh m i, đó là: * Mã hóa t c đ bít th p v i t n s l y m u gi m đi m t n a (MPEG-1 ố ấ ộ ử ớ ầ ả ẫ ấ ộ

ử ụ ố Layer 1/2/3 LSF).

ế

* Mã hóa đa kênh, lên đ n 5.1 kênh * MPEG-2 AAC

2.4.4. Chu n nén MPEG-4: ẩ

MPEG-4 là m t chu n nén chính đ ẩ ộ ể ữ ệ ề ượ ử ụ

ả ượ ư

ượ ứ ả ọ c s d ng đ nén d li u v âm thanh ượ ự c l a c ng d ng cho ụ

và hình nh (audio and visual, AV). Đ c đ a ra vào năm 1998, MPEG-4 đ ch n cho nhóm các tiêu chu n hình nh và âm thanh. MPEG-4 đ web, CD, videophone và truy n hình qu ng bá.

MPEG-4 ti p thu các đ c đi m c a MPEG-1 và MPEG-2 và các chu n khác ể ế ẩ ẩ ề ặ ả ủ

31 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ư ỗ ợ

ng (g m audio, video và VRML). c đ nh h liên quan và b sung thêm các tính năng m i nh h tr VRML cho 3D, các file bao ớ g m các v t th đ ồ ậ ồ

ủ ệ ả ộ

hình đ MPEG-4 th c s là m t d ng nén nh mang tính đ t phá c a công ngh nén nh ng tiêu chu n sau: ẩ

ươ * Áp d ng nh ng tiêu chu n có tính m cao v i s h tr đ c l c t ngành ớ ự ỗ ợ ắ ự ừ ở ữ ẩ ạ ụ ổ ể ượ ị ướ ộ ạ ự ự ng đ i, th hi n rõ nét ể ệ ữ

ệ

i. ệ ả ề ạ ướ

ở công nghi p an ninh và công nghi p máy tính. * Kh năng truy n theo dòng và m ng l * T i thi u hóa dung l ể ẫ ng kênh truy n và không gian l u tr trong khi v n ữ ư ề

ố c tính trung th c c a nh. gi ượ ự ủ ả đ ữ ượ

ơ ẩ ạ ế ữ ầ

c phát tri n và hoàn thi n tr ể ườ ượ

giúp tăng c ớ ả ở ữ

ng hình nh, cũng nh ph c v đ c l c cho các thi ư ả

ậ ỗ ị

ể ầ

ạ ị ữ mang tính phân t ng v hình nh hi n th . T ng l p d li u đ ị ừ ả ả t g i là m t mã kh i ngu n. ệ ọ ớ ữ ệ ồ ề ặ ậ ồ ở ở

ị Nh ng chu n nén MPEG-4 có profile d ng đ n gi n chi m lĩnh đa ph n th ả thành đ nh d ng nén hình ng. MPEG-4 đã đ tr ệ ạ ị ườ ng tiên ti n, hoàn h o, v i tiêu chí t p trung phát tri n nh ng nhân t ố ể ế ậ t b giám sát có các ch t l ế ị ụ ụ ắ ự ấ ượ frame d ng ch nh t. M i bit stream hi n th trong đ nh d ng nén MPEG-4 cung ể ạ ượ c p m t mô t c ộ ấ đ a vào lu ng bit b i nh ng m t mã đ c bi ậ ư 2.4.4.1. Phân ph i các lu ng d li u ữ ệ ữ ồ ố

ớ ệ ố

ế ồ ộ ồ ệ

Hình 10: Mô hình các l p h th ng MPEG-4 Vi c phân ph i m t cách đ ng b các lu ng thông tin t ồ c xác đ nh d ồ ngu n đ n đích ố i d ng l p đ ng b (Sync Layer) và m t l p phân ph i ừ ộ ớ ộ ạ ị

c ghép l i là DMIF Layer và TransMux Layer. đ ớ ượ (Delivery Layer) g m hai l p đ ớ ượ ộ ạ

ố ướ ồ DMIF Layer đ ượ ệ ể

c đi u khi n b i giao di n DMIF (Delivery Multimedia ụ i. M t ng d ng ở ữ ứ ộ ứ ể ệ

ụ i khác nhau khi đ có th ch y trên các l p truy n t Intergration Framework), là giao di n gi a ng d ng và truy n t đ n l ơ ẻ ề ả c h tr DMIF. ượ ỗ ợ ể ạ ề ả ớ

32 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ứ

ộ

t l p các kênh FlexMux

ng tác v i nhau: IP, ATM, ớ ạ ấ ữ ươ ề ử ụ

ộ

c phát tri n cùng v i ITU-T ớ ượ ỗ ợ ạ

ả

i phù h p v i các yêu c u v ụ ớ ớ

ệ

ế ể

ề ả ở ị ệ ầ i t ề ả ươ ứ ứ ầ

i t n t

ư ế ố ề ả ủ ể ở

ợ i ng ườ ử ụ ể ớ ự ự ư ặ

c s d ng trong m t d i c a môi tr ầ ề ợ ắ c xác đ nh b i MPEG-4 trong khi các s p c ti n hành cùng ượ ng ng. B t kì giao ấ ồ i thích h p nào nh (RTP)/UDP/IP, (AAL5)/ATM ho c lu ng ặ ề ả ồ ạ i c a MPEG-2 qua m t l p k t n i thích h p nào có th tr thành m t ví ộ i s d ng cu i/nhà cung ố ườ ng ượ ử ụ ộ ả ủ ụ ị

MPEG-4 DMIF h tr các ch c năng sau: ỗ ợ * Là m t giao di n ng d ng trong su t ệ ứ ố ụ * Đi u khi n vi c thi ế ậ ệ ể * S d ng các m ng đ ng nh t gi a các peer t ồ di đ ng, PSTN, ISDN băng h p ẹ * H tr m ng di đ ng, đ ộ ể * UserCommands v i b n tin xác nh n ậ ớ ả * Qu n lý thông tin MPEG-4 Sync Layer L p “TransMux” cung c p các d ch v truy n t ấ ị QoS. Ch giao di n đ i v i l p này đ ố ớ ớ ượ ỉ x p c th c a các gói d li u và đi u khi n báo hi u c n đ ữ ệ ế ụ ể ủ ề v i các ph n chính có tác d ng qua các giao th c truy n t ớ ụ th c truy n t ợ ứ truy n t ộ ớ d TransMux đ c tr ng. S l a ch n này chuy n t ọ ụ c p d ch v và cho phép MPEG-4 đ ấ v n hành. ậ

ự ớ

ể ỏ ố S d ng công c ghép kênh FlexMux là l a ch n, l p này có th b tr ng ọ ớ i cung c p toàn b các ch c năng yêu c u. Tuy nhiên, l p ụ d ở ướ ứ ầ

ử ụ n u l p TransMux ế ớ đ ng b (Sync Layer) thì luôn ph i t n t ồ ộ i. Ch c năng c a l p này nh sau: ủ ớ ư ộ

i timestamps và thông tin tham ấ ả ồ ạ ậ ứ ề ả ậ

* Nh n d ng các kh i truy nh p, truy n t ố ữ ệ ạ ậ ế

các lu ng s c p khác thành lu ng FlexMux. chi u nh p và nh n d ng d li u m t ấ ừ ạ ọ ữ ệ ị ự ồ ơ ấ ồ

ề ề

ỉ ơ ấ ồ ồ

ự ế

ồ

* L a ch n d li u chèn vào t * Truy n thông tin đi u khi n ể * Ch rõ QoS yêu c u đ i v i m i lu ng s c p và lu ng FlexMux ỗ ố ớ ầ * Chuy n các yêu c u QoS thành các tài nguyên m ng th c t ạ ầ * K t h p các lu ng s c p v i các đ i t ng trung gian * Truy n đi các s p x p c a các lu ng s c p t i kênh FlexMux và ể ế ợ ề ố ượ ồ ơ ấ ế ớ ủ ơ ấ ắ ớ

TransMux 2.4.4.2. H th ng

ệ ố MPEG-4 đ ị ế ậ

ượ ả

quá trình mã hóa đ t. ượ ề

thành hai c mô t ố ớ c xác đ nh là công c c a các thu t toán nén tiên ti n đ i v i ụ ủ các d li u hình nh và âm thanh. Các lu ng d li u (Elementary Streams, ES) là ữ ệ ữ ệ ồ k t qu t c truy n đi và l u tr riêng bi ệ ữ ư ả ừ ế M i quan h gi a các thành ph n hình nh và âm thanh đ ượ ố ệ ữ ả ầ ả

m c chính: ứ

33 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ế

* BIFS (Binary Format for Scenes) mô t ng. Ng i xem có th có kh năng t ả ự ắ ả ườ ủ ố ượ

s s p x p v không gian và th i ờ ố ng tác v i các đ i ớ i chúng trên màn nh ho c thay đ i quan đi m v cách ề ươ ổ ể ả ề ể ặ

gian c a các đ i t t ng, ví d s p x p l ụ ắ ượ xem trong môi tr ế ạ ng 3D. ườ

ơ ấ ạ ớ ệ ị

Elementary Streams thích h p v i t ng đ i t ợ ố ượ ụ ồ

nh c a m t ng ủ ớ ừ ộ ườ ề ộ ị

ộ ầ ậ ặ

i mã, v t s h u trí tu , ... ư ậ ở ữ ệ

ữ * T i l p th p h n, Object Descriptors (ODs) xác đ nh quan h gi a ng (ví d lu ng âm thanh và hình ấ i trong m t cu c h i ngh truy n hình). ODs cũng cung c p ộ ả thêm các thông tin nh nhu c u URL đ truy nh p Elementary Stream, các đ c tính ể c a b gi ủ ộ ả 2.4.4.3. MPEG-4 Audio

i cho m t l MPEG-4 Audio t o đi u ki n thu n l ệ ộ ượ

ng l n các ng d ng t ụ ứ ng cao, và t ừ ề ả ớ ấ ượ

ổ ặ ừ các ể t, MPEG-4 h tr các bi u ỗ ợ

ệ ng hình nh bao g m: các bài di n thuy t đ n gi n đ n các hình nh đa kênh ch t l ễ ế nhiên đ n các âm thanh t ng h p. Đ c bi âm thanh t ự di n hi u su t cao c a các đ i t ấ ễ ệ ố ượ ậ ợ ả ợ ả ồ

ệ ả

ệ ch t l ừ ấ ượ ỗ ợ ấ ườ ượ ả ấ ậ

ứ

ầ

ượ i 4kHz và m r ng t ớ ng cao có th đ t đ ướ i đa kênh. Ch t l ấ ượ ả

ng: H tr cho vi c mã hóa hình nh thông c cung c p b i kĩ thu t mã hóa bi n đ i. ổ ế ủ ắ ầ ạ i c bao ph . B t đ u t ấ ượ i hình nh ch t l ng ả c v i đ tr th p. Mã ộ ầ ở ộ ể ạ ượ ớ ộ ễ ấ ớ ố đ n t ừ ơ ớ ả ố

ạ ế ơ ế ủ * Các tín hi u hình nh thông th th ng th p đ n cao đ ng t ở ế ườ V i ch c năng này, m t d i r ng các bít và băng t n đ ớ ộ ả ộ t c đ bít 6 kbit/s và băng t n d ộ ố qu ng bá t hóa hình nh tham s (Parametric Audio Coding) cho phép âm thanh v i t c đ th p. ấ

ế * Các tín hi u tho i: Mã hóa tho i đ ạ

ộ ụ ệ ử ụ c ti n hành s d ng t c đ t ử ụ ấ ố ộ ừ ụ

ộ ể

ơ ố c cho phép. Khi s d ng công c ổ ượ c thay đ i d ng đ có th đ ể ủ ố ộ ộ

ử ụ i s đi u khi n c a ng c s d ng, vi c thay đ i t c đ ệ ế

i có th đ t đ 2kbit/s ạ ượ i 24 kbit/s s d ng công c mã hóa tho i. T c đ bít th p h n, ví d 1,2 kbit/s, ạ ụ ườ i ổ ướ ự ề ổ ố ộ ượ ử ụ ạ ụ ể ệ ử c b ng cách s d ng và thêm vào các công c đ vi c x lí ể ượ i. N u công c CELP đ ụ ử ụ

ệ

t ớ cũng có th khi mã hóa t c đ thay đ i đ HVXC, t c đ và c ườ ố s d ng trong khi phát l ử ụ phát l ể ạ ượ ằ ạ c hi u qu . đ ả ượ 2.4.4.4. MPEG-4 Visual

MPEG-4 Visual tiêu chu n cho phép mã hóa lai ghép các hình nh t ẩ ự ả

nhiên máy tính). D i đây là t ng quan ả ấ ứ ướ ừ ổ

(căn c vào pixel) và các c nh nhân t o (l y ra t v các công c và thu t toán c a chu n hình nh MPEG-4. ề ả

c h tr b i MPEG-4 Visual: ạ ị

ơ

ậ ụ * Các đ nh d ng đ + T c đ bít: t ố ộ ế ợ + Các đ nh d ng: phát tri n không ng ng cũng nh các hình nh k t h p ị ạ ẩ ủ ượ ỗ ợ ở 5kbit/s đ n l n h n 1 Gbit/s ế ớ ừ ể ư ừ ả ạ

34 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ặ

ch t ch v i nhau ẽ ớ + Gi sub-QCIF t i gi i pháp ‘Studio’ (4k x 4k pixels) i pháp: đi n hình t ể ừ ớ ả

ả * Hi u qu nén: ệ

ả ố ớ + Đ i v i toàn b các t c đ bít đ ộ ỉ ị

ng đ ậ ố ộ ệ ấ ượ ồ ớ

c đánh đ a ch , thu t toán này r t hi u ệ ấ ậ ề c đi u qu . Thu t toán này bao g m vi c k t h p mã hóa v i ch t l ượ ch nh gi a “kh năng ch p nh n” đ i v i t c đ nén cao v i “near lossless’ ả ỉ ượ ế ợ ố ớ ố ộ ả ấ ớ

i 2-D và 3-D ậ ả ố ớ ướ ệ ạ

ữ + Nén hi u qu đ i v i m ng l ư ạ + Truy n hình truy nh p ng u nhiên cho phép các ch c năng nh t m ậ

ẫ ng trình truy n hình đ ươ ề ứ c l u tr ượ ư ữ d ng, chuy n đ i nhanh c a các ch ừ ủ

* Các ch c năng Content-Based ề ể ổ ứ

i mã và tái t vi c gi ệ ệ ả

thi t l ế ạ c đ nh d ng riêng. ạ ả ượ ị

+ Mã hóa n i dung hình nh và video cho phép tách bi i các đ i t + Truy nh p ng u nhiên các n i dung các video cho phép các ch c năng

ng trình truy n hình đ ộ ng video đ ố ượ ẫ ậ nh t m d ng, chy n đ i nhanh các ch ể ổ ứ c l u tr . ữ ượ ư ư ạ ừ ề

ộ ươ + Nhân m r ng n i dung các ch ươ ộ

nhiên, b c c, hình nh và ch ở ộ ổ ạ ứ ng trình truy n hình cho phép các ch c ươ ng ự ả

năng nh làm thay đ i các text nhân t o hay t trình truy n hình bao ph n i dung truy n hình đ ư ề ề ố ụ c thay đ i. ổ

ủ ộ ượ * Tính linh đ ng cao v text, hình nh và video ề ộ

+ Tính linh đ ng và đa d ng c a b mã hóa cho phép mã hóa các lu ng bít ồ ạ

ộ ứ ạ ề ả ủ ộ ả

ả ạ

i mã b i b gi ứ ạ ả ặ

ph c t p khác nhau đ i v i m t tex, hình nh ho c video. ặ + Tính linh đ ng và đa d ng c a b gi i mã các lu ng bít văn b n, hình ủ ộ ả i các m c đ ph c t p khác nhau. i mã t ạ i mã i liên quan đ n đ ph c t p c a b gi ộ ố ớ ộ c gi ng khôi ph c l ồ ứ ộ ộ ở ộ ả ụ ạ ứ ạ ủ ộ ả ượ ấ ượ ế

nh ho c video đ ả Nhìn chung ch t l c s d ng. đ ượ ử ụ

+ Tính linh đ ng v không gian cho phép b gi i mã gi

ộ ồ ả ề c phát ra b i b mã hóa đ khôi ph c l ụ ạ ộ ả ể ở ộ ợ i mã m t t p h p ộ ậ i và hi n th các ể ượ ị

ộ c a toàn b lu ng bít đ ủ tex, hình nh và video.

i mã gi ả ộ

ả + Tính linh đ ng v th i gian cho phép b gi ề ờ c phát ra b i b mã hóa đ khôi ph c l ộ ả ể ở ộ ộ ồ ượ ợ i mã m t t p h p ộ ậ ị i và hi n th ụ ạ ể

c a toàn b lu ng bít đ ủ video.

ề + Tính linh đ ng v ch t l ộ ng cho phép m t lu ng bít đ ộ ượ

ồ ụ

ộ ố ợ ấ ượ ố ể ượ ả

ộ ậ ồ

ặ c s d ng đ gi ề ng l p đ ng khôi ph c l c phân tích ư ự ế ợ ủ thành m t s các l p lu ng bít có t c đ bít khác nhau ví d nh s k t h p c a ồ ớ ộ i mã thành m t tín hi u có nghĩa. Phân c gi m t t p h p các l p v n có th đ ẫ ớ ệ ộ ấ i mã. Nhìn chung ch t tích lu ng bít có th x y ra trong quá trình truy n ho c gi ể ả l i mã và khôi i liên quan đ n s l ượ ả ớ ượ ử ụ ế ố ượ ể ả ụ ạ

35 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ph c.ụ

ẩ

2.4.5. Chu n nén H.264/MPEG-4 Part 10/AVC H.264 là tiêu chu n nén hình nh, đ c bi ẩ ư ế ế

ượ

ạ ầ ộ ủ ẩ

ng hình nh t c đó nh t t ả i t c đ bít th p h n các tiêu chu n tr ơ ố ạ ố ả ẩ ướ ộ

ứ ạ ề ấ

ệ ố ụ ụ ẩ

ố ấ ầ ứ ư ượ ộ ữ ấ

ả ệ ố ả ệ ạ

ặ t đ n nh MPEG-4 Part 10 ho c ượ ả AVC (Advanced Video Coding). Phiên b n đ u tiên c a H.264/AVC đ c hoàn ả ấ thi n vào tháng 5/2003. H.264/AVC t o ra m t tiêu chu n có kh năng cung c p ệ ư ch t l ấ ượ ơ MPEG-2, H.263, ho c MPEG-4 mà không c n tăng đ ph c t p v c u trúc. H n ộ ặ c áp d ng cho các ng d ng trên các h th ng và m ng đa n a tiêu chu n này đ ữ ạ ớ ộ ch ng lo i, g m t c đ bít cao và th p, l u tr DVD, qu ng bá, hình nh v i đ ạ ủ i th p và cao, các m ng gói RTP/IP, và các h th ng đi n tho i đa phân gi ạ ả ph ươ

ồ ấ ng ti n ITU-T. ệ H.264 đ ặ ẩ ủ ượ

ộ ẩ ả ủ ụ

ộ ằ ấ ộ ử

ớ ấ ẩ ầ ở ố ủ ấ ượ ữ

ụ ể ể ứ ề ự ượ ạ ơ ướ ứ ạ ụ

ấ ả ả ố ộ ẩ ả ộ ể

t trên nhi u ki u m ng và h th ng (qu ng bá, l u tr ạ ể ệ ố ữ ạ

c đ t tên theo dòng tiêu chu n H.26x c a ITU-T, trong khi AVC theo phía ISO/IEC MPEG. M c đích c a H.264 là t o ra m t chu n có kh năng ặ t c đ bit th p h n h n (b ng m t n a ho c cung c p ch t l ng video cao ấ ẳ c đó (MPEG-2, H.263 hay th p h n n a) so v i yêu c u c a các chu n tr ơ t tri n khai. M t MPEG-2 Part 2) mà không làm tăng nhi u s ph c t p trong thi ộ ế ụ c áp d ng cho nhi u ki u ng d ng m c tiêu khác đó là cho phép tiêu chu n đ ề i video th p và cao) và có th làm (cho c t c đ bit th p và cao, và c đ phân gi vi c t DVD, m ng gói RTP/IP, các h th ng đi n tho i đa ph ề ệ ố ệ ố ươ ệ

ộ ố ở ộ ẩ ớ

ầ c bi ệ ở ộ ế ế ượ ộ

ự

ấ ộ

ồ ấ ẫ ấ ộ

ề ặ

ng t ứ

ố ượ ề ố ộ ữ ủ ế

ấ ư ả ng ti n c a ITU-T). ạ ệ ủ JVT g n đây đã hoàn thi n vi c phát tri n m t s m r ng so v i chu n ban ệ ể t đ n v i tên g i M r ng ph m vi đ trung th c (Fidelity Range đ u, đ ọ ạ ự ớ ầ ằ mã hóa video trung th c cao b ng Extensions, FRExt). Các m r ng này h tr ở ộ ỗ ợ ầ cách tăng đ chính xác l y m u (bao g m mã hóa 10 bit và 12 bit) và thông tin m u ẫ s c đ phân gi i cao (bao g m các c u trúc l y m u YUV 4:2:2 và YUV 4:4:4). ồ ả ắ c thêm vào trong các m r ng FRExt nh chuy n Nhi u đ c đi m khác cũng đ ể ư ở ộ ượ ể hóa d a đ i thích ng gi a các kh i 4x4 và 8x8, các ma tr n tr ng s l ự ậ ử ọ ổ ầ thêm nhi u không gian m u trên c m bi n c a các b mã hóa c th , h tr ụ ể ỗ ợ ả s c, ... ắ

ộ ố ớ ủ

ả ơ ệ ệ ẩ ớ

ng m ng. M t s các tính năng quan tr ng đó là: M t s tính năng m i c a H.264/MPEG-4 Part 10 cho phép chu n này nén các ứ tín hi u video hi u qu h n so v i các chu n cũ và và linh ho t h n cho các ng d ng trong các môi tr ụ ộ ố ạ

c mã hóa tr ể ử ụ ả ẩ ạ ơ ọ ượ ườ ộ

* Bù chuy n đ ng đa hình s d ng các hình nh đã đ làm tham chi u theo cách linh ho t h n các chu n cũ, cho phép lên t ế tham chi u đ ượ ử ụ ớ c s d ng (các chu n cũ ch s d ng 1, ho c 2 v i tr ớ ườ ẩ ỉ ử ụ c đó ướ ả i 32 hình nh ng h p B ợ ạ ơ ẩ ế ặ

36 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

t này cho phép c i thi n t c đ bit và ch t l ng trong ệ ệ ố ộ ấ ượ ả

picture). Tính năng đ c bi h u h t các tr ầ ế

* Bù chuy n đ ng block có kích th c bi n đ i v i kích th ổ ớ ướ ướ ế

ộ c block r ng đ n 16x16 và nh đ n 4x4, cho phép phân m nh chính xác các vùng chuy n đ ng. ế ả ể

* C u trúc c p macroblock, cho phép các macroblock kích th ộ c 16x16 (so ặ ng h p. ườ ợ ộ ể ỏ ế ặ ướ

MPEG-2).

* Đ chính xác bù chuy n đ ng lên đ n 1/4 pixel, cho phép th hi n chính ế ể ệ ể

xác các d ch chuy n c a vùng chuy n đ ng. ấ v i 16x8 ở ớ ộ ị ể ủ ộ ộ ể

ỉ ạ ề

ộ ả ấ ỗ ệ ề ờ ị ấ

ả i kênh). ấ ữ ặ ỗ

ữ ậ ự ị ẫ

hình, cho phép gi i mã tách bi ượ ằ * Đánh s khung, cho phép t o ra các chu i con (đi u ch nh v th i gian b ng ố cách g p m t nh gi a các nh khác), phát hi n và gi u các hình b m t (x y ra do ộ ả m t gói trên m ng ho c l ạ * Đ m th t ứ ự c gi ả ị

c chuy n đi và đi u khi n đ c l p b i h th ng mà không nh h trong các hình và các giá tr m u theo tr t t t v i thông tin đ nh th i (cho phép thông tin đ nh ị ưở ng ờ ở ệ ố ộ ậ ể ả

ệ ớ ể i mã). ế các hình đ th i đ ờ ượ đ n n i dung hình nh đ ế ộ ề c gi ượ ả

Các k thu t này, cùng v i nhi u k thu t khác, làm cho H.264 ho t đ ng t ạ ộ ề ậ ỹ ỹ

ng h p và môi tr ườ ứ ườ ề ợ

ệ ố ơ ấ ề

t h n ng t t ố ng ng d ng ụ ấ t h n r t nhi u so v i MPEG-2, cho ch t ớ ầ ủ t c đ bít ch b ng m t n a ho c th p h n so v i yêu c u c a ơ ặ ố ơ ở ố ộ ử ỉ ằ ấ ớ

h n so v i các tiêu chu n tr ớ ơ khác nhau. H.264 th l ượ MPEG-2. H.264 cung c p các profile sau: ả ớ ậ c, trong nhi u tr ẩ ướ ng làm vi c t ườ ộ ấ

* Baseline profile (BP): Dùng cho các ng d ng chi phí th p đòi h i ít tài ấ

ơ ủ ế ụ ị ứ ề ộ

ỏ nguyên h n, ch y u dùng cho các ng dung h i ngh truy n hình và di đ ng. * Main Profile (MP): Dùng cho các ng d ng qu ng bá và l u tr . ữ ứ ộ ụ ư

ả ả ể ả ả ấ ữ

ứ Extended profile (XP): Có kh năng nén khá cao, gi m thi u kh năng m t d li u.ệ

* High Profile (HiP): Dùng cho các ng d ng qu ng bá và l u tr ư ụ ứ ả ữ ặ đĩa, đ c

bi ệ ề ứ ụ t cho các ng d ng truy n hình yêu c u đ nét cao (HD-DVD, Bluray disc). ầ

ượ ỗ ợ ộ

ộ * High 10 Profile (Hi10P): Đ c xây d ng bên trên c a HiP, h tr đ 10 bit ự trên m t m u c a đ chính xác c a hình nh đ ủ i mã. c gi ủ ẫ ủ ộ ả ả

ượ ứ ụ

ẽ ượ ỗ ợ ự ấ

ẫ ủ ộ ạ ủ ử ụ ủ ộ

i mã. ả

ộ * High 4:2:2 Profile (Hi422P): dùng cho các ng d ng chuyên nghi p s d ng ệ ử ụ ẫ c xây d ng bên trên c a Hi10P, h tr khuôn d ng l y m u video quét xen k , đ s c đ 4:2:2 trong khi s d ng 10 bit trên m t m u c a đ chính xác c a hình nh ả ắ ộ c gi đ ượ * High 4:4:4 Profile (Hi444P): đ ỗ ợ ấ c xây d ng bên trên c a Hi422P, h tr l y ủ ượ

ự m u s c đ 4:4:4, lên đ n 12 bit trên m t m u. ế ẫ ắ ộ ẫ ộ

37 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ợ ỗ ợ ủ ầ

MPEG đã tích h p đ y đ các h tr c a H.264/AVC vào các h th ng tiêu ệ ố ng ti n theo tiêu ệ ươ ủ ậ

ủ chu n c a mình (MPEG-2 và MPEG-4) và các t p tin đa ph chu n ISO. ẩ ẩ

ẩ ư

ng ti n. D a trên các tiêu chu n ITU-T, H.264/AVC đ ộ ẩ

ệ ụ ươ ứ ụ ề ị

ế

ITU-T đã đ a H.264/AVC vào b tiêu chu n H.32x cho h th ng đi n tho i ạ ệ ố ệ ộ c s d ng r ng ượ ử ụ c ng d ng trong các s n ph m ẩ ả ng (nh Polycom và Tendberg). Đi u ề ỗ ợ ượ ứ ư t c các s n ph m h i ngh truy n hình m i đ u h tr ị ị ườ ẩ ớ ề ấ ả ề ả ả ơ ọ ộ

đa ph ự rãi cho ng d ng h i ngh truy n hình, và đã đ ộ c a các công ty chi m u th trên th tr ế ư ủ quan tr ng h n c là t H.264/AVC.

H.264 cũng đ ề

ế ể ạ ị ề ụ ự ế ượ ử ụ ấ

ả ẽ

ả ặ ấ c s d ng trong nhi u lo i d ch v Video-on-Demand trên Internet đ cung c p phim và các show di n truy n hình tr c ti p đ n máy tính và ễ máy thu hình và có kh năng s thay th chu n mã hóa H.262/MPEG-2 hi n t ệ ạ i ế đang s d ng trong các h th ng truy n hình s qu ng bá m t đ t và v tinh. ề ệ

ẩ ủ ầ ề

i đây: ạ ộ ồ ị ướ ư

c t ể ấ ậ ấ ở ỹ

ẩ ố ệ ố ử ụ Yêu c u v băng thông c a các chu n nén: * So sánh ho t đ ng c a chu n nén khác nhau nh trong đ th d ẩ ủ * Có th th y đ đ th so sánh ượ ừ ồ ị d i băng thông th p. Ch t l ng video c a chu n H.264 t ả ở ả ủ ẩ ấ

ệ trên, k thu t mã hóa H.264 r t hi u i băng thông 1,5 băng thông 3 Mbps. S d ng chu n nén ấ ượ t h n so v i chu n MPEG-2 ạ ử ụ ố ơ ẩ

ở c h n m t n a băng thông. ộ ử ớ t ki m đ ệ ẩ ượ ơ

ủ

ả ấ

ố ộ ng cao và gi m đ ớ c dung l qu Mbps t H.264 có th ti Các l * Hi u qu nén g p đôi, t c đ nén b ng m t n a so v i chu n MPEG-2 yêu ằ ữ ầ ng l u tr c n ả ể ế i ích c a H.264/AVC: ợ ệ ố ớ ộ ử c đ ượ ượ ẩ ượ ấ ượ ư ả

c u đ i v i hình nh ch t l ầ thi t.ế

* Cho phép nhi u n i dung h n đ ề ộ ơ ượ ớ ố c truy n đi trên h th ng có s n v i t c ệ ố ề ẵ

đ bít th p h n. ấ ộ ơ

ộ ử ề ả ờ

* Chi phí truy n d n th p h n do th i gian truy n gi m m t n a. ề * Chi phí tri n khai th p h n v i công ngh H.264/AVC xây d ng trên n n ề ẫ ể ấ ấ ơ ơ ự ớ

ệ t ng tiêu chu n, ph n c ng x lí không đ c quy n. ả

* K t h p h p v i m t l p thích ng m ng (Network Adaptation Layer) đ ộ ứ

ẩ ế ợ ộ ấ ể

ể i qua m ng chuy n m ch gói và ạ i pháp phân ph i d a trên ả ộ ễ ồ ạ ố ự ả

ử ề ầ ứ ạ ộ ớ ớ ợ cung c p m t cách linh ho t kh năng truy n t ạ ề ả lu ng bít, cho phép nâng c p m t cách d dàng các gi ấ MPEG-2.

t l p chung v công ngh gi a mobile và IPTV ế ậ ệ ữ ề : lu ngồ ộ

* S d ng m t thi ử ụ TCP/UDP + H.264/AVC.

B ng 4: Yêu c u v băng thông đ i v i các chu n nén ả ầ ề ố ớ ẩ

38 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ộ Ứ

ế

Đ nét tiêu chu n ẩ ộ Lên đ n 1,5 Mbps 4 - 5 Mbps Đ nét cao - 18 - 20 Mbps ng d ng ụ Video on Internet, MP3 Digital TV, DVD

2 - 4 Mbps 8 - 10 Mbps Multi video MPEG-1 MPEG-2 MPEG-4 Part 10; H.264

Tempete CIF 30Hz Tempete CIF 30Hz

Quality Quality Y-PSNR [dB] Y-PSNR [dB]

JVT/H.264/AVC JVT/H.264/AVC MPEG-4 ASP MPEG-4 ASP MPEG-2 MPEG-2 H.263 H.263

38 38 37 37 36 36 35 35 34 34 33 33 32 32 31 31 30 30 29 29 28 28 27 27 26 26 25 25

0 0

500 500

1000 1000

2500 2500

3000 3000

3500 3500

1500 1500

2000 2000 Bit-rate [kbps] Bit-rate [kbps]

Hình 11: So sánh ho t đ ng c a các chu n nén ạ ộ ủ ẩ

Hình 12: So sánh v yêu c u băng thông, l u tr và th i gian t i c a các ữ ư ờ ề ầ ả ủ

chu n nén ẩ

2.5. Giao th c m ng ứ ạ

39 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ồ ả ề ự

ề ầ

t b “set-top-box” đ ế ị ụ ữ ẵ ặ ế ố ớ ượ

c nén s d ng chu n MPEG-2 ho c MPEG-4 và đ ặ ẩ

ử ụ i MPEG qua IP Multicast trong tr ườ ự ề

ườ ề ầ

D ch v IPTV bao g m c truy n hình tr c ti p (live TV) và truy n hình ế ị s n (Video on Demand). Vi c xem truy n hình qua IPTV c n m t đ ộ c l u tr ề ệ ượ ư ề i TV. Các n i dung truy n c k t n i t máy tính ho c thi ộ i d ng hình đ ướ ạ c g i đi d ượ ử ượ ế ng h p truy n hình tr c ti p lu ng truy n t ợ ề ả ho c qua IP Unicast trong tr ng h p truy n hình theo yêu c u. IP Multicast là ph c truy n đ n các máy tính trong cùng th i đi m. ng pháp mà thông tin đ ồ ặ ươ ợ ề ượ ể ế ờ

Hình 13: So sánh các ph ng th c truy n d n

ươ ề ẫ ng s d ng các giao th c c b n sau: ứ ơ ả

M t h th ng IPTV tiêu chu n th ườ * Truy n hình tr c ti p s d ng giao th c IGMP version 2 đ k t n i t ẩ ự ế ử ụ ộ ệ ố ề ứ ử ụ ứ ộ i m t

lu ng multicast (TV channel) ho c dùng đ chuy n các kênh truy n hình. ể ế ố ớ ề ồ ể

ể ự ứ ồ

ử ụ ả ạ

ặ * VoD s d ng giao th c lu ng th i gian th c (RTSP) ờ * Ghi hình nh cá nhân trên m ng ( NPRV) Multicast, còn đ ọ ề

c g i là multiplex broadcast, là cách truy n thông tin t ng pháp hi u qu ượ ế ươ ệ ộ ồ

ộ ỉ ộ ầ ỗ ế ố ủ ỉ ạ ề

ớ i ả m t nhóm các đích đ n m t cách đ ng th i s d ng m t ph ờ ử ụ ộ đ truy n các b n tin trên m i k t n i c a m ng ch m t l n và ch t o ra các b n ả ạ ể sao khi các k t n i đ n các đích đ n r nhánh. ế ẽ

ả ế ố ế Thu t ng đa h ng đ ng (Multicast) th ữ ậ ướ ỉ ế ể

c s d ng đ truy n m t cách hi u qu s ứ ề

ệ ứ ế ộ ườ

c s d ng đ ám ch đ n IP ượ ử ụ ả ố ể i nh n cùng m t lúc trên các m ng s d ng giao th c TCP/IP ạ ng có liên quan đ n các IP Multicast th ng. ườ ượ ử ụ ộ ướ ộ ử ụ ườ ế ố ề ử ụ

ứ

ng đ

ượ ử ụ ng (l p D) thì đa h ướ ớ ướ ọ

i s d ng các đ a ch đ n h ớ ng c a t ỉ ỉ ơ

Multicast, v n là m t giao th c đ li u đ n nhi u ng ệ b ng cách s d ng m t đ a ch đa h ỉ ằ giao th c audio/video nh RTP. Có nhi u k thu t đa h ướ ỹ Multicast s d ng l p đ a ch đa h Xcast) l ch đa h ướ c n đ nh. Do kích th ủ ấ ả c gói IP nhìn chung b gi ậ ộ ị ư ậ ị ị ị ề ử ụ ạ ử ụ ng đ ướ ượ ấ ỉ c s d ng trên Internet. Trong khi IP ng rõ ràng (còn g i là ị t c các đích đ n thay vì các đ a ế i h n, Ecast ị ớ ạ ướ

40 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ng. không th đ ng l n các đ a ch đa h c s d ng cho các nhóm v i s l ỉ ướ ể ượ ử ụ

Mô hình IP Multicast đòi h i ph i gi ỏ ả

đ ớ ớ ố ượ ả ế ư

ệ ứ ườ ử ớ ề ạ ộ ơ ế ớ

ứ ụ

th ng m i trên Internet. K t

ể ừ ộ ữ ợ ườ ộ

ị i quy t nhi u tr ng thái bên trong m ng ạ ỏ ượ ẽ c s h n so v i mô hình IP unicast. Và cũng ch a có m t c ch nào ch ng t ơ cho phép mô hình IP multicast có th m r ng v i hàng tri u ng i g i và hàng ể ở ộ tri u nhóm multicast, do đó không th t o ra các ng d ng multicast hoàn toàn ể ạ ệ 2003, nh ng n l c m r ng d ng th c t ở ộ ạ ỗ ự ụ multicast đ n các m ng l n đã t p trung vào m t tr ồ ng h p multicast m t ngu n ớ đ n gi n h n và d ki m soát h n. ơ ậ ơ

ng: ướ ủ

ủ ạ ả ớ

dung l ự ế ươ ế ạ ễ ể ơ ả u đi m c a đa h Ư ể ổ * S d ng băng thông c a m ng hi u qu so v i unicast - v i unicast, t ng ớ ử ụ ng băng thông tăng tuy n tính v i s thuê bao. ế

ượ * Yêu c u s d ng máy ch là t ầ ử ụ ố ớ ớ

ủ ộ ầ ớ ộ ồ ỉ

ệ ớ ố i thi u so v i unicast - v i unicast, k t n i ế ố ể ồ c a m i khách hàng yêu c u m t lu ng riêng; v i IP Multicast, ch có m t lu ng ỗ ủ đ ượ ử

c g i ra t máy ch . ủ * Yêu c u s d ng m ng là t i thi u - đây là hi u qu c a vi c s d ng IP ừ ầ ử ụ ạ ố ệ ử ụ ả ủ ể ệ

Multicast.

c đi m c a đa h ng: ể ượ ủ

Nh ứ * Phân phát gói thi u đ tin c y - do IP Multicast s d ng UDP làm giao th c ử ụ ậ

truy n t i nên nó k th a s thi u tin c y c a UDP. ề ả ậ ủ ế

ứ ế ị ướ ộ ế ế ừ ự ặ

* Kh năng l p gói trên m ng: trong khi m t giao th c đ nh tuy n IP , có kh năng nhi u b n sao c a m t gói multicast s đ n khách ả ộ ụ ạ ề ộ ộ ẽ ế ủ ả ả

Multicast h i t hàng.

ử ụ ắ ả

* Không có kh năng tránh t c ngh n: do IP Multicast s d ng UDP làm giao i nên nó không có các c ch quay lui (backoff) và c a s (window) ẽ ơ ế ử ổ ề ả

th c truy n t ứ c a TCP. ủ

ng là ph ng thì đa h So v i đ n h ướ ề ử ụ ớ ơ ướ

ươ ẽ ử ứ ộ ả ủ

ộ ứ i nh n. Ng ậ ọ i nh ng ng ữ

ỉ ử ng đ i, multicast ch g i m t b n copy t ng th c th ứ ố

ọ

ng th c truy n s d ng ít băng thông c a m ng h n. M t ng d ng unicast s g i m t b n copy c a m i gói d li u ữ ệ ụ ơ ạ ủ c l ườ i đ n m i ng ượ ạ ườ ọ ế ớ ộ ả c s d ng nh t cho h i ngh dùng mu n nh n. Đây là ph ị ộ ườ ươ ượ ử ụ ậ ấ ử ụ video và Video-on-Demand hi n nay. Đ th d ng s d ng i đây so sánh l u l ư ượ ồ ị ướ ệ i dùng đ u nghe gi a multicast và unicast dùng cho audio streaming và m i ng ề ườ ữ nh c ạ ở cùng t c đ 8 Kbps. ố ộ

ồ ộ ố ộ M t s c ng đ ng trong m ng Internet công c ng v n th ạ

c s d ng cho nhi u ng d ng đ c bi ng s d ng IP ử ụ t bên trong ẫ ụ ệ

ườ Multicast và IP Multicast đ ặ ượ ử ụ m ng IP dùng riêng (private IP network). Các giao th c IP Multicast: ộ ề ứ ứ ạ

41 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ng đ c l p (PIM). ướ ộ ậ

ng đi u khi n kho ng cách (DVMRP). ả ề ể ế ướ ứ ứ ứ ị

ng (MSDP). ướ ứ ồ

* Giao th c qu n lý nhóm Internet (IGMP). ả * Giao th c đa h * Giao th c đ nh tuy n đa h * Multicast OSPF (MOSPF). * Multicast BGP (MBGP). * Giao th c khôi ph c ngu n đa h ụ * Multicast Listener Discovery (MLD). * Giao th c ghi nh n đa h ng (GMRP). ướ ứ ậ

0.8 0.8

0.6 0.6

0.4 0.4

Multicast Multicast Unicast Unicast

Traffic Traffic Mbps Mbps

0.2 0.2

0 0

1 1

20 20

40 40

60 60

80 80

100 100

# Clients # Clients

Reference: Cisco Systems, Introduction to IP Multicast, Networkers 2002 Reference: Cisco Systems, Introduction to IP Multicast, Networkers 2002

Hình 14: So sánh l u l ng s d ng gi a Unicast và Multicast ữ

ế

ồ ộ ằ ứ ố ộ ị ở ư ượ ề ậ

ở ủ ộ ộ ộ ộ ị

ớ ế ị ộ ơ

ơ ế ế ị ế ị

ỉ ạ ậ ằ ồ ỉ

ộ ư ế ố ử ế ị ộ ị ể ế ả ạ

ử ụ ướ ng IGMP là giao th c truy n thông đ thông báo cho các b đ nh tuy n h ể lên r ng m t host mu n nh n m t lu ng multicast. M t host tr thành m t thành ộ c đ nh nghĩa b i m t đ a ch IP Class D 224.0.0.0 viên c a m t nhóm multicast (đ ỉ ượ ị t b thu khác. Đây là m t c ch khác c a đ n 239.255.255.255) cùng v i các thi ủ ế ế các c ch MPR (Multicast Routing Protocol) ch ch y trên các thi t b đ nh tuy n. Nói cách khác khi m t host ch ra r ng nó mu n nh n m t lu ng multicast, tùy vào m ng các thi t b đ nh tuy n đ quy t d nh x lý nh th nào và k t qu luôn là host s nh n đ c m t lu ng. ộ

ế ồ ả ẩ

ậ ộ ộ

ơ ở ể t b đ nh tuy n n u thi ế ị ỏ ố ế ế ậ ị

ế ị ẽ ậ ượ IGMP s d ng hai b n tin c s cho các ho t đ ng tiêu chu n: các Report và ạ ộ ử ụ Query, các host g i các Report đ gia nh p ho c r i kh i m t nhóm. M t host ặ ờ ố t b đó mu n, cho dù host có mu n nh n Query t ế ị là thành viên c a m t nhóm multicast hay không. ử m t thi ừ ộ ủ ộ

Các giao th c đ nh tuy n Multicast: Có hai ki u giao th c đ nh tuy n IP ứ ế ể ị ứ ế

ị Multicast c b n là Dense Mode, Spare Mode.

* Ph ng th c dày đ c ặ : s d ng ph ử ụ ứ ươ ơ ả ươ

c đ y đ n t ộ ẩ

t b đ nh tuy n không có các m ng con, các thi m t lu ng multicast đi vào m ng, nó ngay l p t c đ ạ trên m ng cho đ n khi các thi ế ị ồ ạ ế ị ứ ậ ứ ượ ế ng th c ”flood and prune”, nghĩa là khi ể t c các đi m ế ị t b ế ấ ả ạ

42 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

c l p l ủ

ả ắ ớ ờ ượ ặ ạ ứ ả ế ự ẫ ạ

ạ ả

ỗ thu c t b t các nhánh c a cây phân ph i. Quá trình đ i c sau m i ố kho ng th i gian 2 - 3 phút, d n đ n s không hi u qu do các m ng con không ệ t cho các tri n khai trên ph m vi c n ph i liên t c nh n lu ng đó. Mode này ch t ầ ụ nh , v i s ch ng t ỏ ớ ố ặ ỉ ố ậ i thi u đ h n ch s không hi u qu c a giao th c. ố ể ả ủ ồ ể ể ạ ế ự ứ ệ

* Ph ng th c d phòng ơ ế ự ứ ươ

ố ố ả ế : s d ng c ch kéo (pull), nghĩa là m i thi ỗ c l ượ ạ

ứ ơ ế

ử ụ ộ

ể ử ụ c th c hi n b ng cách n đ nh m t thi ề ố ế ấ ị ị

ộ đ nh c a cây phân ph i. Các ngu n có th g i l u l ế ị ồ ố ể ế

ượ ệ

ố ả ổ ố ế ị ể ệ ị

ể ệ ể ạ ố

i hai hay nhi u m c sâu h n. ế ị t b ử ụ đ nh tuy n mong mu n ph i gia nh p m t cây phân ph i multicast (ng i so ị ộ ậ v i các giao th c Dense Mode). Spare Mode cũng s d ng c ch cây dùng chung, ớ đó nhi u ngu n multicast có th s d ng cùng m t cây phân ph i. Đi u này ồ ề ở t b đ nh tuy n nh m t đi m g c (RP) đ ệ ằ ượ ư ộ ự ng đ n cây dùng ph c v ể ử ư ượ ủ ụ ụ ở ỉ c hi u qu t ng th và yêu c u duy trì ít tr ng thái h n trên chung, do đó tăng đ ạ ơ ầ t cho vi c tri n khai nhi u ngu n vì nó s d ng ử ụ thi t b đ nh tuy n. Mode này t ồ ề ế ơ t cho vi c tri n khai trên ph m vi r ng h n các cây dùng chung. Mode này cũng t ộ v i các cây có t ớ ứ ề ớ ơ

2.6. M ng truy n t i d ch v IPTV ụ

ạ Hình 15 mô t t các l p truy n t i, t p trung và phân b c a ki n trúc ả ế ề ả ậ ố ủ ế ớ

truy n t ề ả ị chi ti i d ch v IPTV: ụ ề ả ị

Hình 15: Ki n trúc m ng truy n t i ụ ạ

ế Ki n trúc m ng truy n t ạ ề ả ị ị ấ ụ ứ

ng truy n t ề ả d ch v IPTV i d ch v IPTV cung c p các yêu c u ch c năng và ầ ề ừ các khuy n ngh v c u hình đ i v i m i nút chuy n m ch trên đ ườ ố ớ ị ề ấ ế ế ể ạ ỗ

43 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

các server VoD t i các Set Top Box. ớ

2.6.1. Video Sites 2.6.1.1. Thi t b đ u cu i đ c bi ố ặ

ế ị ầ t b đ u cu i đ c bi t ệ t (SHE) là n i đ t các đ Thi ề ệ ườ ế ị ầ

ơ ặ ộ ố ặ ộ ờ

ộ ụ ụ ị ố ố ớ

ụ ệ ố ầ ạ

ớ ể ế ầ

ư ơ ở ữ ệ ồ ệ ố ồ ệ ố ồ ề

ng n m ế lõi c a m ng truy n t ạ ằ ở ề ả ụ ủ ộ

ng truy n tr c ti p đ i ố ự ế ượ ử v i d ch v video băng r ng. SHE g m các b mã hóa th i gian th c đ c s ồ ớ ị ự d ng cho d ch v video băng r ng, cùng v i các h th ng phân ph i đ i v i các ụ d ch v theo yêu c u. T i SHE cũng có th bao g m các h th ng phía sau văn ị ộ ệ phòng nh c s d li u thuê bao. H u h t các h th ng IPTV ch g m m t h ỉ ồ th ng SHE, đây là ngu n d li u c a h u h t các lu ng truy n đa h ố ớ ng đ i v i ữ ệ ủ ầ ố ướ i. d ch v video băng r ng. SHE th ườ ị 2.6.1.2. Trung tâm ngu n hình nh ả ồ

ả ả ủ

ụ ơ ặ

ề ị ạ ơ ộ

ộ ộ ệ ố ơ ặ ượ ử ụ ự ờ ng ph c v cho m t vùng dân c t ụ

ạ ữ

ố ệ ộ ộ ị ộ ượ ỗ ợ ở

ộ ớ ạ ạ

ố i các VSO. ầ ớ ề ả

ạ ạ ứ ạ Trung tâm ngu n hình nh (VHO) là n i đ t các máy ch hình nh ph c t p. ồ c s d ng cho các d ch v theo yêu VHO là n i đ t ph n l n các b m video đ ầ ớ c u. Đây cũng là n i đ t các b mã hóa th i gian th c cho các tr m truy n hình ầ ơ ặ ư ừ n i vùng. M t h th ng VHO thông th ườ ộ ụ ng video gi a VHO và m ng lõi 100.000 đ n 1.000.000 h . Vi c truy n t i l u l ề ả ư ượ ế ế c h tr b i m t b đ nh tuy n biên phân ph i (DER). DER liên k t IP/MPLS đ ế m ng lõi và các ngu n video n i vùng t i m ng phân b băng thông cao, m ng này ạ ồ truy n c video băng r ng và video theo yêu c u t ộ 2.6.1.3. Trung tâm chuy n m ch hình nh ể Trung tâm chuy n m ch hình nh ể

xa. VSO th ị ng đ ế ị ườ

ể ậ ể ạ ạ

ủ ế ả ầ ạ

ự ắ

c t c đ hu n luy n t ấ ng đ ộ ượ ố ộ ụ ồ

ệ ố c k t cu i t ượ ế i VSO liên k t l ớ

ư ượ ượ ậ ừ ậ ố

ườ ạ ạ DSLAM đ i gi a và cu i c a VSO. ị t b chuy n m ch t ể ế ị i và đi t ng t ớ c đ t t ượ ặ ạ ố ủ ữ

ả t b đ nh tuy n t p ả (VSO) g m các thi ế ậ ồ i ượ ặ ạ trung đ t p trung các GE DSLAM n i vùng ho c c đ t t ặ ở ộ ố tr m chuy n m ch trung tâm. Tr m chuy n m ch trung tâm này là đi m k t cu i ế ể ạ ể ạ v t lý cho h u h t các m ch vòng cáp đ ng thu c vùng qu n lý c a nó. Vì ADSl ồ ậ và ADSL 2+ d a vào đ dài vòng ng n đ thu đ i đa, các ể ộ i m ch vòng cáp đ ng đ ố ạ c s d ng cho d ch v DSL th ạ ượ ử ụ ế ạ n i g n thuê bao h n so v i VSO. Các thi i ơ ầ ơ c t p trung các m ng t p trung và phân ph i. L u l ạ b i b đ nh tuy n t p trung (AR). AR đ ở ộ ị Đ t ế ậ ế ữ ầ ộ

i thi u hóa các yêu c u v băng t n gi a VSO và VHO, m t VSO có ầ c s d ng đ l u tr n i dung theo yêu ể ố ồ ượ ử ụ ữ ộ ể ư ộ

ề th bao g m các video pump n i vùng đ ể c u. ầ

ụ

2.6.2. Các yêu c u v d ch v Video 2.6.2.1. Băng t n cao ầ ề ị ầ

44 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

Kh i l ộ ả

ị ớ ầ ụ ề ả ể ạ

ồ ượ

ố ả ẩ ủ ị ư ộ ồ

i s d ng t ng băng thông mà m t m ng có kh năng truy n t i đ cung c p ấ ạ ố ượ ậ các d ch v video đ c yêu c u cao h n so v i các d ch v tho i và truy nh p ụ ơ ượ c mang nh m t lu ng MPEG-2 SPTS Internet. M t lu ng video IP tiêu chu n đ ồ ộ qua RTP dùng kho ng 3,75 Mbps c a băng t n. M t lu ng video IP t c đ cao dùng cùng chu n nén và truy n t ầ ủ ộ ế

ề ụ ẩ ồ ế ợ ề ả ử ụ ớ

ị ớ ồ ề ụ ầ ộ

ầ ậ

ầ ề ố ượ ồ ế ợ ầ ơ ầ ớ ị

ở ử ụ ệ ề ị

ớ ụ ầ ộ ạ ố

ố ượ ượ ầ ấ

ầ ộ 16 đ n 18 Mbps c a băng t n. ừ Vì các lu ng video k t h p v i các d ch v theo yêu c u là truy n đ n h ng ơ ướ ị ướ trong khi các lu ng video k t h p v i các d ch v băng r ng là truy n đa h ng ng băng t n yêu c u trong các m ng phân tán và t p trung đ mang nên kh i l ể ạ các lu ng theo yêu c u là l n h n nhi u so v i yêu c u so v i các d ch v băng ụ ớ r ng. Cũng b i vì các d ch v video băng r ng s d ng vi c truy n đa h ng nên ướ ộ ng băng t n yêu c u trong các m ng phân b và truy nh p t l kh i l ậ ỉ ệ ớ ố v i s kênh đ c cung c p. 2.6.2.2. Băng t n không đ i x ng ố ứ

L u l

ồ ng này đ ượ ử ư ượ ướ

ả c g i đi theo h ng đi u khi n, l u l ố ứ ng duy nh t. L u l ấ ng c a d ch v khác là l u l ụ ướ ề ể

ư ượ ị ủ ị ồ ụ

ệ ị

ầ ng video là không đ i x ng, khi các lu ng video qu ng bá và video ng lên ng này ư ượ ng ư ượ ng ố ớ ng đ i v i ụ ồ ướ

ư ượ theo yêu c u là theo h ướ ầ (upstream) theo h ư ượ đ c s d ng cho các lu ng video. Đ i v i các d ch v theo yêu c u, l u l ầ ượ ử ụ ố ớ đi u khi n là các tài nguyên báo hi u. Đ i v i các d ch v băng r ng, l u l ể ộ ề ố ớ đi u khi n là tín hi u IGMP và PIM đ c s d ng cho lu ng đa h ượ ử ụ ệ ể ề các kênh qu ng bá. ả 2.6.2.3. Ch t l ấ ượ ng d ch v ị ụ

ề ẽ ạ

Khi video qu ng bá và theo yêu c u đ ả ng d ch v này và ch t l ấ ượ ầ ượ ấ ượ c truy n qua m ng IP thì s có s so ự ệ ng d ch v video qua m ng cáp và v ụ ạ ị

sánh gi a ch t l ữ tinh. Hai nguyên nhân nh h ng đ n ch t l ị ả ụ ưở ị ế ng d ch v video là: ụ

ầ ấ

ng video s ấ ượ * Video yêu c u nén cao h n nên vi c m t gói tin có th x y ra trong quá ệ ẽ ị ấ ế ạ

ộ ị ấ ả

ể ả ơ trình mã hóa thông tin. N u m ng b m t m t gói video thì ch t l ấ ượ gi m, ph thu c vào lo i thông tin mã hóa b m t. ạ ậ ụ ư ậ ấ

ụ ộ ệ i mã nh n, ví d nh STB, không có các thu t toán che gi u vi c * B gi ộ ả m t tín hi u. ệ ấ

Các công ngh l p k t n i đ ệ ớ ạ

ể ộ ư ừ

ề ử ụ ị ỗ ế ỗ ẽ ị ạ ỏ

ng đ ộ ườ ượ ấ ạ ở ỉ

ố ớ ệ ầ ộ

c s d ng trong m ng video s d ng các ế ố ượ ử ụ i không thu t toán ki m tra đ d th a chu trình (CRC) đ đ m báo các gói tin b l ể ả ậ i s b lo i b khi ti n hành đ c truy n đi. Đi u này có nghĩa là m t gói video l ượ ề c mang b i các gói tin x p x 1400 thu t toán CRC. Video qua m ng IP th ậ i xu t hi n m t cách ng u nhiên và yêu c u đ i v i các tuy n ế bytes, các bít l ỗ -10. l i là t l truy n t ỉ ệ ỗ ấ i bít (BER) ph i nh h n 10 ả ẫ ỏ ơ ề ả

45 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

i trên các đ

ng video. T l Tuy nhiên vi c lo i b các gói tin theo bít l ệ ng quan tr ng t ọ ỗ ệ ạ ỏ i ch t l ấ ượ

ộ ư ộ ỉ ệ ặ

ớ ệ ố ở ự ạ ồ ạ ế ố ờ

ườ ấ

ệ ể ả ỏ ơ ụ

ả ạ t l p các đ ế ậ -10. M t s công ngh đ gi ộ ố ng phát (FEC) và truy n l i h ề ạ

ng DSL có nh ả ườ ổ h tín hi u trên t p âm (SNR) thay đ i ưở ph thu c vào các h s nh đ dài vòng l p, g n ngu n t p âm,...SNR còn thay ầ ụ i các đi m k t n i, do đ m,...Thông đ i theo th i gian b i s suy gi m t ộ ẩ ổ ể ủ ng dây DSL đ đ m b o BER c a ng r t khó khăn trong khi thi th ả ể ả ườ d ch v video nh h n 10 i quy t v n đ l i bít trên ề ỗ ế ấ ị đ i th i gian th c (RTR). ng dây DSL nh s a l ự ờ ườ 2.6.2.4. Th i gian đ i kênh video qu ng bá ư ử ỗ ướ ổ

ờ M t y u t ọ ộ ế ố ả ả ờ

ờ

ậ ứ ố ớ ả ủ ị ể ng t ươ

quan tr ng c a d ch v video qu ng bá là kho ng th i gian c a ủ ụ ể phía thuê bao. Trong khi th i gian chuy n ừ ệ i mã là ngay l p t c thì th i gian này đ i v i các h ờ ng pháp mã hóa và gi ầ ệ ố ế ươ ả ố

h th ng khi có yêu c u chuy n kênh t ệ ố kênh đ i v i các h th ng t ố ớ th ng s là t ố khác nhau đ ự 1 đ n 1,5 giây. Th i gian này là do ph ờ c s d ng đ nén các lu ng video s . ố ể

ng băng t n yêu c u đ i v i truy n d n video s , các ph ầ ẫ ề ừ ượ ử ụ ượ ồ ầ

ồ ộ ố ố ố ớ ủ Đ gi m l ể ả ư

ộ ộ ạ

i nén MPEG có th tái t o l ồ ộ ủ ể

ố ỉ ử ụ ộ ộ ả ộ ộ

c mã hóa thêm có th đ i mã v i thông tin trong các khung có tr c gi ả ớ

ượ

ng ươ ạ pháp nén nh MPEG nén các khung video c a m t lu ng video s thành ba lo i khung I-frames, B-frames, và P-frames. M t I-frame là m t d ng nén toàn b thông ộ ạ ạ tin trong m t khung c a m t lu ng video. M t b gi i ộ khung g c mà ch s d ng thông tin trong I-frame. M t P-frame là m t khung video c (I- đ ể ượ ướ ượ frame ho c P-frame). M t B-frame là m t khung video đ ể ượ c c mã hóa có th đ ộ gi ộ i mã v i thông tin trong các khung có tr ướ ả

ặ ớ M t nhân t quan tr ng nh h ọ ặ ể ưở ố

ả ố ộ ủ ộ ủ ế ị ả ố

ờ ứ ổ ắ ả ắ ả ố ờ

c và sau (I-frame ho c P-frame). ng đ n th i gian chuy n kênh là kho ng ả ồ tr ng c a I-frame. Kho ng tr ng này xác đ nh m c đ c a I-frame trong lu ng MPEG. Kho ng tr ng I-frame ng n thì th i gian đ i kênh ng n, kho ng tr ng I- ố frame dài thì th i gian đ i kênh dài h n. Khi d ch v băng r ng s đ ơ ậ c tri n khai trên h t ng c a m ng truy nh p ổ ộ ủ ạ ị ố ượ

ố ố

ờ ụ DSL thì các nhân t Ch t l ể ạ ầ sau cũng gây ra kho ng tr ng I-frame. ả ng STB trong quá trình x lí yêu c u chuy n kênh. ử ể ầ ấ ượ

ướ ị

2.6.3. H ng phát hình nh ả l p 3 2.6.3.1. D ch v Video ở ớ ụ Các d ch v video đ c th c hi n l p 3 c a m ng truy n t ị ệ ở ớ ượ ủ ề ả ạ ạ i. M ng

ự i này g m ba ph n chính: DSLAM, AR ho c DER. truy n t ụ ồ ặ ầ ề ả

46 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ạ i d ch v Video ụ

ự ủ ầ ế ượ Hình 16: Ki n trúc L p 3 c a m ng truy n t ớ Các DSLAM: Đ c đ t t ặ ạ ề ả ị ạ ứ ệ

ạ ớ

ứ

ể ả ộ ượ ư

ố ớ

i ph n biên c a m ng, th c hi n ch c năng ủ ộ i l p 2. Ngoài ra các DSLAM h tr ch c năng l p 3 này có m t ỗ ợ ứ DHCP relay. Ch c năng này đòi h i đ a ch IP ỏ ị ỉ ứ ượ ấ c gán cho DSLAM c n đ c c u ầ c c u hình đ i v i các AR. M t IP DSLAM ầ ị ể ế ả ộ

ượ ấ ừ ế ớ ứ ị ộ

chuy n m ch t ạ ớ s kh năng khác nh ch c năng ố ư c a m t server DHCP cũng nh subnet IP đ ủ hình trên DSLAM đó. Các DSLAM này c n h tr và đ giao th c đ nh tuy n IP đ có kh năng đ nh tuy n đ ng t c n có m t IP subnet đ cho phép các gói IP đ ể ầ Đ nh tuy n phân tán (DER): Khi DER đ ỗ ợ ế ộ c đ nh tuy n t c c u hình t ế ị ượ ị ượ ấ ị

ạ ớ ẽ

ỗ ượ ượ c k t h p l ế ợ ạ

ở ầ

t truy n b ng đó t i. i l p 3 cho các d ch c k t n i qua router này s có cùng IP subnet. ế ố ượ c i nh m t giao th c l p 2 thì m i AR đ ứ ớ subnet i toàn b các STB ở ộ ế i m i STB k t ề ớ ề ệ ả ỗ ớ ỗ ợ ả ộ ả ầ

v video thì toàn b các STB đ ộ ụ N u các subnet này đ ư ộ ế k t h p b i DER c n h tr b ng MAC đ truy n t ể ế ợ này. DER c n duy trì m t b ng ARP riêng bi n i t ố ớ

i nó. Đ nh tuy n t p trung (AR): Khi AR đ c c u hình t i l p 3 cho các d ch v ượ ấ ạ ớ ị ụ

video s có m t s thu n l i sau: ị ẽ ế ậ ộ ố ậ ợ

* Source-Specific Multicast: M ng phân ph i s có nh ng thu n l ạ ố ẽ ậ ợ ề ữ

ư ạ

ả ự ệ ố

ể ắ

ệ ỗ ồ i không h tr báo hi u IGMPv3, nên AR đ ượ ấ ệ ả m ng t p trung t ậ c t ậ ượ ừ ạ ệ ạ ầ ớ

i m ng phân ph i. i v IP multicast nh Source Specific Multicast (SSM). SSM là công ngh làm cho m ng có t cho m i ngu n multicast. Vì các kh năng xây d ng m t cây phân ph i riêng bi ộ ế STB hi n t c c u hình đ s p x p ỗ ợ i các b n tin PIM SSM (S,G) các yêu c u IGMPv2 nh n đ t ạ ố

ạ * Anycast Support: M ng phân ph i có thu n l i v h tr

“anycast” cho i nhanh c a các b mã hóa video. Công ngh IP ậ ợ ề ỗ ợ ộ ố ủ ệ ệ ả

ạ vi c cân b ng t i ho c b l ỏ ỗ ặ multicast h tr cho “anycasting” c a các ngu n IP multicast. ằ ỗ ợ ủ ồ

47 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

* B l i nhanh c a các b mã hóa Video: Khi công ngh anycasting đ ệ

ệ ỗ ủ ộ i này t l i. K t qu h i t ng ng i t ộ ể ả ộ ụ ạ c l ượ ạ ừ ạ

ượ ế c k t i c a b mã hóa thì các giao th c đ nh ứ ị ớ i i các đ AR t i đ đ a vào account mà v trí c a ngu n multicast b thay ỏ ỗ ả ủ l c h i t ượ ộ ụ ạ c tính toán l ượ ạ ế ạ ể ư ườ ủ ồ ị ị

ủ h p v i kh năng c a m ng đ phát hi n l ớ ợ tuy n đ ế DER đ đ i. ổ

ố ạ

c c u hình đ h tr ng gi a h ể ượ ấ ư ượ ị

ạ ầ ố ố ứ ố ứ ị ữ ướ ố ứ

ể ỗ ợ ng lên và ụ ỗ ng xu ng c a các d ch v video và VoD qu ng bá là không đ i x ng. M i ư ng xu ng lên đ n nhi u megabit trong khi l u ề ả ế ướ ố

ng h c gi ể ề ượ ể ệ ị

* M ng không đ i x ng: M ng phân ph i có th đ các băng t n không đ i x ng cho các d ch v video. L u l h ụ ủ ướ kênh video yêu c u băng t n h ầ l ng lên đ ượ 2.6.3.2. Ki n trúc chuy n ti p video ầ i h n đ đi u khi n tín hi u cho d ch v . ụ ớ ạ ế ướ ế ể

Hình 17: Ki n trúc chuy n ti p video ể ế

C u hình AR: AR g m m t t p h p các giao di n k t n i t ế ố ớ ệ ấ ồ

ợ c k t h p l i k t n i t ộ ậ ượ ế ợ ạ ế ố ớ

ế ộ ậ ph i và m t t p h p các giao di n đ ệ ợ đ c c u hình đ chuy n các gói tin gi a các giao di n phân ph i và t p trung t ố ượ ấ ể ể ữ ệ i m ng phân ạ i các DSLAM. AR ạ i ậ ố

48 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

t đ ừ ừ ụ

ớ ố ồ ệ ượ ấ ế ố ớ

c c u hình cho t ng lo i d ch v trên t ng giao ạ ị i m ng phân ph i g m 3 VLAN l p 2 riêng t cho d ch v truy nh p Internet, tho i và video. Có hai lo i c u hình cho các ạ ạ ỗ ổ ị

ng xu ng: SVI (Switched Virtual Interface) đ n và SVI kép. ậ ố l p 3. Các VLAN riêng bi ớ di n. M i c ng upstream k t n i t ệ bi ụ ệ c ng t p trung h ướ ổ

ơ ấ ả ấ ạ ấ ơ ấ

ả ơ ố ớ ụ

ẻ ơ

ề ể ỗ ị i AR. V i c u hình SVI đ n, AR các c ng GE c a các DSLAM đ qui ế ố ớ ừ ớ ấ ủ ể ế ể ổ

ậ * C u hình SVI đ n: C u hình SVI đ n đ n gi n h n c u hình SVI kép v ơ c u hình và b o trì. V i c u hình này thì VLAN ID đ i v i m i d ch v có th ấ đ ượ đ ượ ấ t l ụ ạ

ứ ạ t cho t ng DSLAM k t n i t ừ ệ

ấ ơ ị

c xem là an toàn h n c u hình SVI đ n, vì không b quá t ng xu ng. V i c u hình SVI kép, m t SVI video riêng r đ ố

ng xu ng. M i SVI đ ơ ấ ế ố ớ ơ ộ ố ớ ấ ỗ ổ ướ ớ

ơ ớ ấ c chia s cho toàn b các DSLAM k t n i t ộ c c u hình đ k t cu i các video LAN t ố i thành m t SVI đ n l . ơ ẻ ộ * C u hình SVI kép: C u hình SVI ph c t p h n c u hình SVI đ n vì nó đòi ơ i AR. Tuy nhiên, c u ấ i ả ạ i t ẽ ượ c c c u hình c k t h p v i m t đ a ch DHCP ủ t, do đó m i SVI đ ệ ượ ấ ỉ ượ ế ợ ộ ị ỗ ớ ỗ

ấ ấ h i m t đ a ch DHCP riêng bi ỉ ộ ị ỏ hình SVI kép đ ượ các c ng GE h ướ ổ k t h p v i video VLAN c a m i c ng GE h ế ợ v i m t IP subnet riêng bi ộ ớ riêng bi

* C u hình DER: Các c ng h ng xu ng c a DER đ ng t ổ ố ươ

ư ủ

ướ ồ ị

ụ ụ ị ự c c u hình t ượ ấ ộ c k t cu i thành m t SVI. M t ộ ố c t p h p b i các DER ợ ở ượ ậ i các vùng c t p h p t ợ ạ ượ ậ

t.ệ ủ ấ ng lên c a AR. Lu ng video đ nh các c ng h ượ ế ổ s khác bi t gi a AR và DER là các d ch v khác nhau đ ệ ự khác nhau. Đi u này cho phép các d ch v khác nhau đ khác nhau n u c n thi t. ướ ữ ề ế ầ ế

2.6.4. Chuy n ti p truy nh p Internet ể ế ậ

49 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

Hình 18: C u hình chuy n ti p truy nh p Internet ậ ể ế

ấ Vì các d ch v khác nhau trong m ng truy n t ị ạ

ị ớ ế ế ố ớ

ệ ụ ể ậ

ậ ụ

c k t n i t ộ ế ố ớ ử ụ ậ ị i m t BRAS đ ượ ớ ể ể

c AR và DER, m i VLAN riêng r đ ỗ ẽ ượ ử ụ

ở ả ậ ấ ạ ố

ấ ạ ữ ệ ớ

ỡ ế ố ữ ể ế ặ

ộ ể , c u trúc VLAN gi ng nh k t n i đi m - đi m riêng bi ộ ụ ấ ố

ữ ả

ể ỉ ậ ộ ở ỉ ớ ậ

ờ ế ố ộ ấ ậ ồ ổ

i m t c ng luôn luôn đ ỉ c g i trên m t c ng khác. ộ ổ ượ ử ớ ỗ

i s d ng các VLAN riêng bi t ệ ề ả ử ụ nên ki n trúc chuy n ti p đ i v i truy nh p Internet có th khác so v i các d ch v ụ ậ ể ổ video.Vi c truy nh p Internet s d ng vi c chuy n ti p l p 2 trong m ng phân b ạ ế ớ ể ệ ậ và t p trung. D ch v truy nh p Internet có th đ c th c hi n b i c u trúc t p ở ấ ệ ự ể ượ i DER. Đ duy trì vi c chuy n ti p trung PPPoE t ế ệ MAC ố ớ c s d ng cho m t AR đ i v i ộ truy nh p Internet. C u hình này t o ra c u trúc VLAN gi ng nh c u trúc hub- ư ấ and-spoke v i m t m ng logic riêng bi t gi a m t AR và hai DER. Spanning tree ộ c c u hình đ phá v k t n i gi a các DER đ tránh l p chuy n ti p. Sau khi đ ể ượ ấ ệ t spanning tree h i t ư ế ố ể gi a m t AR và các DER. C u trúc logíc này h i t đ a ch MAC trên c AR và ộ ụ ị ấ DER, b i vì m i VLAN bây gi k t n i ch v i hai c ng v t lý. Thu t toán MAC ổ ỗ learning là không c n thi ở t khi m t c u trúc logic bao g m ch hai c ng v t lý, b i ầ ế vì m i khung MAC t ộ ổ 2.6.4.1. Chuy n ti p tho i ạ ể ế

50 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ể ế

Vì ki n trúc truy n t Hình 19: C u hình chuy n ti p tho i ạ ẽ ố ớ ấ ề ả ử ụ ế ụ

ỗ ị ụ ố ớ ớ ị ế ể ể ế ạ ị

i s d ng các VLAN riêng r đ i v i m i d ch v nên ki n trúc chuy n ti p đ i v i các d ch v tho i có th khác so v i d ch v video và ụ truy nh p Internet.

Ki n trúc truy n t i cho d ch v tho i s d ng m t ki n trúc truy n t ị ộ ế ụ ề ả

ậ ế ự ộ ư ụ ị

ng t c chuy n ti p qua m ng phân ph i trên m t VLAN riêng r đ ạ ế ể ố

ộ ượ ạ ồ

ớ ố ng tho i và đ ng b đ ồ ư ượ ậ ế ệ ệ ộ

ề ả i ạ ử ụ ạ nh video. AR thu c biên l p 3 đ i v i các d ch v tho i. Các gói tho i ố ớ ạ c k t cu i trên ẽ ượ ế ộ c g n v i các DER ớ ắ t. M t quá trình đ nh tuy n riêng ị c c u hình cho tho i và bao g m toàn b các giao di n tho i trên AR và ệ ượ ấ ệ ạ ạ ộ ồ

t ươ đ ượ m i AR và các DER. Ngu n l u l ỗ thông qua các giao di n v t lý và logíc riêng bi bi t đ DER. 2.6.4.2. Ki n trúc truy n t i biên ề ả ế

i biên xác đ nh cách mà l u l ng t ề ả ừ ị ị

c t p trung thành các c u trúc logíc riêng bi ư ượ ấ ụ ệ

ế ậ ậ ượ ậ ạ ế ố ậ ạ ậ ồ

ạ các d ch v tho i, Ki n trúc truy n t t trong truy nh p Internet và video đ m ng t p trung và truy nh p. M ng biên bao g m các k t n i t p trung GE gi a ữ các AR, DSLAM, DSL links và HAG.

51 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

i biên Hình 20: M ng truy n t ạ ề ả

2.6.5. Các ch c năng DSLAM ứ

ớ ạ ể ữ ự

ầ

ng h p riêng r ị ừ ườ

ế

tuy n GE đ ầ ẩ ế

DSLAM Ethernet th c hi n ch c năng chuy n m ch l p MAC gi a ATM ứ ố ng lên. DSLAM này duy trì m t nhóm c u n i ướ ộ c a ch c năng ẽ ủ ụ ứ c duy trì cho m i nhóm c u n i. Các gói tin ượ ố ầ i m t nhóm c u n i theo chu n 802.1q VLAN i m t nhóm ộ c s p x p t ượ ắ ế ớ ợ ỗ ố ộ m i tuy n DSL đ ế

ng pháp. ươ ươ ế ừ ỗ ng ti n c a m t ho c hai ph ặ ộ

ớ ỗ ị

ươ ệ ủ ứ ấ ử ụ ể ế ợ ỗ ợ ử ụ ứ

ẻ

ể ử ụ ố ầ ỗ

ệ VCs trên các tuy n DSL và GE h ế cho m i d ch v . T ng tr Ethernet riêng r ẽ ỗ h c l p MAC đ chuy n ti p và t ự ọ ớ ể c s p x p t đ n t ế ớ ượ ắ ế ừ g n th vào gói tin. Các gói tin đ n t ẻ ắ c u n i b i các ph ố ở ầ ng pháp th nh t s d ng giá tr ATM VPI/VCI k t h p v i m i khung Ph ươ AAL-5. Ph ng pháp th hai là đ DSLAM và HAG h tr s d ng 802.1q VLAN g n th qua tuy n DSL. V i d ng đóng gói này, DSLAM có th s d ng 802.1q ắ VLAN đ g n th vào gói tin t tuy n DSL đ xác đ nh nhóm c u n i mà m i gói tin đ ớ ạ ừ ế ng pháp trên đ ể ắ c ánh x t nh Hình 21. i. Hai ph ể c mô t ượ ươ

ượ B i vì vi c đóng gói ATM đ ở ế ẻ ạ ớ ệ

ữ ệ ở ạ ự

ỉ ượ ả ỉ ớ ộ ạ ỗ ị

ị

ể ử ụ ấ ế ọ ộ ề ế ả

ị ả ư c s d ng ch trên tuy n DSL gi a DSLAM và ượ ử ụ ế m ng biên. Cũng HAG nên không có chuy n m ch l p ATM nào đ c th c hi n ạ ớ ể ủ b i vì giá tr ATM VPI/VCI đ i v i m i m ch o có nghĩa ch v i n i dung c a ố ớ ở tuy n DSL nên DSLAM có th gán cùng m t giá tr ATM VPI/VCI đ s d ng trên ể m i tuy n DSL đ i v i m i d ch v . Đi u này làm đ n gi n hóa c u hình c a ủ ỗ ị c c u hình t DSLAM b i vì các tuy n DSL đ ơ nhau. ng t ụ ượ ấ ố ớ ế ươ ự ở

52 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

Hình 21: DSLAM Bridge-Group

ả ế ể ả

ể ẫ ộ ế ố ồ

m t ATM VC luôn luôn đ c truy n đi trên tuy n GE h ề ả ế ế ướ

i m t tuy n DSL b ng các thu t toán chuy n ti p và t ể ộ ủ ả c chuy n ti p t ể ế ừ ể ế ằ ậ

ượ ử ụ ứ ể

ướ ố

ụ ạ ờ

i quy t v n đ này thì DSLAM ph i đ ả ượ ủ ề

ệ ầ ố

Đ đ m b o các thuê bao k t n i vào các tuy n DSL không th l n các gói tin v i nhau, các khung Ethernet (bao g m các khung qu ng bá) đ n m t nhóm c u ầ ớ ộ ậ ng lên, đ c l p n i t ượ ố ừ ộ ng v i tr ng thái c a b ng chuy n ti p MAC. Các khung Ethernet đ n t ướ GE h ế ớ ạ lên đ ự ế ớ ế ượ h c l p MAC tiêu chu n. ẩ ọ ớ ư c s d ng cho các ng d ng video unicast nh Khi chuy n ti p l p MAC đ ụ ế ớ ể ị ng xu ng cho m t lu ng video có th b d ch v VoD, thì đ u vào b ng MAC h ồ ộ ả ầ ị STB trong su t kỳ c g i t vào tr ng thái th i gian ch n u không gói tin nào đ ố ượ ử ừ ờ ế ỗ ợ h n MAC c a DSLAM. Đ gi c h tr ạ ế ấ ể ả kh năng ngăn ch n tràn trên các nhóm c u n i video. Vi c này giúp DSLAM ả không b tràn l u l ng khi không có đ u vào b ng c u n i. ị ặ ư ượ ầ ả ầ ố

2.6.6. Các ch c năng c ng truy nh p gia đình (HAG) ậ ổ

ứ ư ầ ặ

ạ ệ ế

ậ i các thuê bao và tuy n DSL h i không t o ra gi ứ HAG th c hi n các đáp ng v t lý nh c u n i l p 2 gi a m t ho c nhi u ề ữ ự ộ ệ ầ ng lên s d ng đóng gói c u ng ti n v t lý t ử ụ ậ ng ti n v t lý đ nh v ph ề ố ớ ướ ả ị ươ ệ ạ ậ

đ nh r ng các thi t b t ế ị ạ ế ằ ố

ụ Ki n trúc truy n t ề ả ụ ồ ợ ị

ượ ng ti n v t lý trong nhà có kh năng v ph ươ n i RFC 2684. Ki n trúc truy n t ề ả ế ố s d ng cho các d ch v triple-play. ị ử ụ i cũng gi lu ng IP cho d ch v video và truy nh p Internet là không đ Vì v y, ki n trúc này gi ế ả ị ậ đ nh r ng ph ằ i nhà k t cu i các ế c tích h p vào HAG. ề ả ị ươ ệ ậ ả ậ

53 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ể ượ c ớ

i các gói tin IP và s d ng ph i theo h ng th c đóng gói l p 2 có th đ ứ ng th ng. ẳ ử ụ ề ả

truy n t chuy n thành m t header truy n t ộ ố ớ ị ụ ể ồ

ạ ng đi n tho i t ươ ề ả ướ ể ể Đ i v i d ch v tho i, HAG g m m t gateway tho i tích h p đ chuy n ợ ộ ộ i nhà qua m t ạ ạ ạ ề ổ ế ố ườ ệ ặ

ặ

ng d a trên các c ng v t lý ự ổ ậ

Ph ng mang l ng th c các c ng v t lý c a vi c phân chia l u l VoIP thành m t ho c nhi u c ng FXS k t n i đ ộ ho c nhi u c ng RJ-11. ề ổ 2.6.6.1. S phân chia l u l ự ươ ứ ệ ậ ạ

ư ượ ổ i cho thuê bao k t n i có dây s d ng các ph ệ ẽ ế ố ư ượ ậ

ồ ụ ườ ươ ủ

ị ồ ạ ệ ụ ủ

ụ ố ớ ệ ố ạ ố ớ ị ậ i thu n ủ ỗ ng ti n v t lý riêng r cho m i ử ụ ng dây v t lý c a các thuê bao ngày nay g m các ậ ề ng dây đi n tho i đ i v i các d ch v đi n tho i, cáp đ ng tr c c a truy n ụ ệ ụ ố ớ ị

M t HAG có th có thu n l l ợ d ch v triple-play. H th ng đ ị đ ườ hình ho c STB đ i v i các d ch v video, và cáp Category 5 đ i v i các d ch v ặ truy nh p Internet. ậ ộ ậ ợ ố ớ ể ể ấ

ệ ố ị ụ ụ ộ ợ

ạ ế ố ớ ị ẽ ồ ề

c k t cu i t ế

ươ ặ ướ

ế ệ ớ ỗ ổ ị

ậ i HAG. i đ i v i các h th ng có dây đ cung c p các ố ằ d ch v riêng r g m m t gateway VoIP tích h p cho d ch v tho i, k t cu i b ng ị s k t h p truy n thông trên cáp đ ng tr c (MoCA) có dây đ i v i d ch v video, ồ ụ ụ ự ế ợ ở và k t cu i b ng chu n 802.11 ho c 802.3 đ i v i d ch v truy nh p Internet. B i ặ ậ ố ớ ị ụ ố ằ ế ẩ ng ti n v t lý khác vì m i lo i d ch v đ i HAG b ng các ph ố ạ ụ ượ ậ ệ ằ ạ ị ỗ ể ế ng lên ho c ATM VC đ k t nhau nên HAG có kh năng xác đ nh v i VLAN h ớ ị ả h p v i m i gói tin b ng vi c xác đ nh c ng v t lý mà gói tin đ n. Hình 11 mô t ả ợ ằ ng trên các c ng v t lý t s phân chia l u l ổ ự ư ượ ạ ậ

Hình 22: Phân chia l u l ng trên các c ng v t lý ổ ậ

2.6.6.2. S phân chia l u l ự ư ượ ng d a trên đ a ch MAC ị ỉ

M t HAG có th s d ng đ a ch MAC ngu n c a gói tin đ n t ỉ ồ ủ ộ ự ị

các h thuê bao đ xác đ nh d ch v mà m i gói tin nên đ ụ ể ộ ỗ ị ượ ư ượ ể ử ụ ị ủ m ng c a ế ừ ạ c k t h p v i. Trong ớ ế ợ

54 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

t nghi p Đ i H c Ch Đ án t ồ ố ệ ạ ọ ươ ề ng 2: Công ngh truy n hình trên ệ IP

ộ ể ụ ụ

ị ỉ ụ ợ ề ớ ị ể ượ i d ch v có th đ ụ ng h p này, HAG duy trì m t ánh x c a đ a chi MAC đ ph c v cho m t ộ ấ c cung c p

tr ườ ạ ủ ị ho c nhi u d ch v . Ánh x c a đ a ch MAC t ặ tĩnh t ể ọ ộ

ng đ ng h c dùng cho c l u l ỉ ả ướ ượ

ố ố ị ườ ộ ả ư ượ ỉ ạ ổ

ị ụ ế ầ

ậ ộ ị ỉ

i m ng, và theo đ a ch MAC đích cho các gói tin nh n đ c tìm ki m theo đ a ch MAC ngu n cho toàn b các gói tin nh n đ ồ ị ế ế ố ớ ạ

ượ ậ ế

c t ượ ừ i m ng. N u b ng không còn ch ả ỉ ặ ế ố ớ ộ

ạ ẽ ị ế ộ

ậ ế c trên tuy n DSL thì gói tin s b tràn t ớ i m ng. N u b ng không còn ch cho gói tin nh n đ ượ ổ ạ ả ạ ỗ ổ

ế ớ ộ

ạ ủ ị i HAG ho c có th h c đ ng. ạ ặ ng lên và Các b ng đ a ch MAC th ị ạ ng xu ng. B ng này duy trì m t ánh x trong s đ a ch MAC, c ng m ng t h i ạ ả ướ ả phía thuê bao và d ch v VC và VLAN trên tuy n DSL. Các đ u vào trong b ng c trên đ ượ ượ c m t c ng k t n i t ộ ổ tuy n DSL trên tuy n DSL. Các gói tin qu ng bá ho c multicast nh n đ ả ế ỗ i toàn b các c ng k t n i t c qu ng bá t đ ổ ớ ả ượ ế i toàn b các c ng k t cho gói tin nhân đ ượ n i t c trên c ng m ng thì ế ậ ố ớ gói tin s tràn t i toàn b VC và VLAN trên tuy n DSL. ẽ K t lu n ậ ế

Công ngh truy n hình qua giao th c internet ra đ i d a trên s ra đ i và phát ờ ự ứ ự ề ệ ờ

tri n c a hàng lo t nh ng công ngh trong truy n hình cũng nh truy n thông. ể ủ ữ ư ệ ề ề

ả ẩ

i ch t l ng d ch v IPTV. Chu n nén MPEG-4 AVC đánh d u b ị ớ ụ

ạ ệ ử ấ ượ ự ử ụ

i ch t l ả ệ ẩ ỹ ậ ng nh t ố ơ ả ế ằ t h n và nó đ ượ ự ấ ượ ạ

đã đem l ệ ị ử ự ạ

ể ể ạ

ẽ ủ c ph bi n r ng rãi h n. Các thi i cho IPTV ngày ộ ự t b đâu cu i h tr tích c c ố ỗ ợ ạ ơ ế ị

Trong vi c x lý hình nh thì chu n nén có vai trò va ý nghĩa quan tr ng nh ả ọ ướ h c ng t ấ ưở ngo t trong lĩnh v c nén video x d ng k thu t tiên ti n nh m x d ng băng ử ụ ặ thông hi u qu và đem l ụ c l a chon ng d ng ứ trong IPTV. Bên c nh đó s phát tri n c a công ngh đ ên t càng có c h i phát tri n. S phát tri n m nh m c a m ng băng r ng làm cho IPTV có c h i đ đ đem l ể ể ủ ạ ự ơ ộ ơ ộ ượ ổ ế ộ i thành công cho IPTV. ạ

55 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

CH

NG 3:

NG Đ N CH T L

ƯỞ

Ế

ƯƠ IPTV VÀ NG D NG TRI N KHAI T I VNPT B C NINH

CÁC Y U T NH H Ế Ố Ả Ể Ụ

Ấ ƯỢ NG Ắ

Ứ

Ạ

3.1. Khái ni m QoE và QoS ệ

ng có Thu t ng QoE (Quality of Experience) và QoS (Quality of Service) th ữ ườ

th s d ng thay th cho nhau nh ng th c t ư ự ế là hai khái ni m khác nhau. ệ

đây đ ở ế ượ

ể i s d ng. i-đ u cu i t ầ

ph ể ứ ổ ấ ượ ử ụ ố ớ ầ ị ệ ố ỉ

c hi u là ch t l ấ ượ ườ ử ụ QoE là s đo ch t l ố ng di n đ i t ố ượ ệ t nh th nào. MOS là giá tr đo QoE, th ươ i s d ng t ườ ử ụ ố ị

ể

ng d ch v đ n c m nh n c a đ i t ả ề

ấ ượ ng d ch v đ nh l ị ả ấ ượ ị ụ ị ả ị

ng (ví d các giây gi m ch t l ấ ượ ụ

ễ ể ế ể ấ

ả ụ ượ ị

ậ ể ử ụ ng t ng th c a h th ng theo quan QoE ể ủ ệ ố i ố ạ ng đ u cu i-t đi m c a ng ủ ng s d ng và ch th h th ng đáp ng ứ m c các d ch v t ụ ừ ị ườ ng các yêu c u c a ng ư ế ầ ủ ủ c s d ng trong các phép đo đánh giá đ nh tính đ phân lo i các tác đ ng c a đ ộ ạ ị ượ ử ụ ng s d ng. nhi u lo i suy gi m ch t l ử ụ ậ ủ ố ượ ụ ế ạ ng khác nh các kho ng th i gian d ch Các giá tr đo ch t l ờ ư ượ ị v b gi m ch t l i, các giây ng, các giây b l ả ị ỗ ấ ượ ụ ị ả không kh d ng..) cung c p ít thông tin h n nh ng d đ ti n hành đo ki m. QoE ư ơ cũng đã đ c nghiên c u và quy đ nh chính th c trong ATIS IPTV Interoperability ứ ứ Forum (IFF), QoS Metric Task Force (QoSM).

ng t khía c nh m ng. ạ ừ ấ ượ QoS là s đo ch t l ố

ợ ả ế ế ậ ạ ứ ệ

ộ ứ ụ ấ ượ

ặ ụ ư ượ ẽ ố ớ ồ

ọ ố ố ạ ể

m t gói, tr hay rung pha.

ng đ ng t ấ ượ

i tín hi u video có ch t l c truy n t i b i các nhà cung c p d ch v truy n hình tr ớ ệ ề ả ở ặ ề ệ ị

ề ả ượ ệ ươ ụ ị ươ ấ ấ ế ố ớ ề ề

ệ ả ạ ầ

ệ ả ằ ồ ạ ố ớ

t đ đ m b o ch t l ươ ệ ệ

ả ả ị ng các lu ng tín hi u đa ph ồ i IPTVCD. ngu n t ạ QoS còn liên i m c gói xét t quan đ n t p h p các công ngh (các c ch QoS) cho phép nhà qu n lý m ng ạ ơ ư ắ ng ng d ng cũng nh x p ki m soát các tác đ ng c a t c ngh đ i v i ch t l ủ ắ ể ng m ng xác đ nh ho c cho đ i x p các d ch v phân bi ố t thành các lu ng l u l ị ệ ị ế ớ c l a ch n. Các s đo QoS có th bao g m các s đo l p ng s d ng đã đ t ồ ượ ự ử ụ ượ m ng nh t l ư ỉ ệ ấ ễ ạ ng ho c cao h n ơ Quá trình truy n t ả so v i tín hi u video đ ti n hi n có là đi u ki n tiên quy t đ i v i vi c cung c p các d ch v IPTV. Các ụ nhà qu n lý m ng IPTV c n ph i đ m b o r ng m ng c a h h tr h th ng ủ ọ ỗ ợ ệ ố ố ạ QoS. QoS đ i v i m ng IPTV đ nh rõ các ngu n tài nguyên và các tham s m ng ạ c n thi ng ti n không b suy ả ế ể ả ầ ị gi m khi qua m ng t ừ ạ ả

ữ

ng d ch v (ví d t c đ bit. T l ng c a ch t l c đo theo MOS và ỉ ệ ấ m t ượ ụ ố ộ ố ị ượ ụ ề ị

ố nhi u tham s đ nh tính l gói, tr , đ kh d ng, vv…) nh minh h a trong Hình 23. ấ ượ ồ ớ Nói chung, có m i liên h phi tuy n gi a QoE khi đ ệ ủ ư ế ấ ượ ọ ễ ộ ả ụ

56 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

QoE QoE

Objective Objective

Subjective Subjective

Quality of Service Quality of Service

Human components Human components

Emotions Emotions

Experience Experience

Service Service factors factors

Transport Transport factors factors

Application Application factors factors

Service Service billing billing

Hình 23: M t ng quan gi t QoE và QoS ố ươ ữ

tác đ ng t ộ

Thông th ườ ưở ả

ớ ổ

Hình 24: Các y u t ế ố ng có nhi u s đo ch t l ề ố ọ ng d ch v có đ ấ ượ ế ố ụ ố ệ ấ ượ ượ ự

i QoE ớ ng m c d ch v (QoS) nh h ớ i ng t ụ ứ ị ệ ữ i QoE. M i quan h gi a tác đ ng t ộ ố c d a trên kinh nghi m. Khi xác ng quan này theo hai ị c m i quan h QoE/QoS, chúng ta có th s d ng t ươ ể ử ụ ượ ệ ố

QoE t ng th . Hình 2.2 minh h a các y u t ể QoE và các tham s ch t l đ nh đ ị cách:

c, d đoán QoE ng i s d ng có th có đ ị ể ướ c ượ

ớ ng l p d ch v c n đ t ạ

c ch t l ặ ự ấ ượ ụ ị * V i m t giá tr QoS cho tr ộ * V i m c QoE m c tiêu, suy ra ch t l ụ ứ Đ đ m b o có đ ượ

ầ ớ ớ ể ả ừ

ữ đó các m c tiêu QoE này s đ c chuy n thành các s ở ạ ẽ ượ ườ ử ụ ụ ầ ị ng d ch v thích h p, c n đ t ra các m c tiêu ụ ầ ợ t k m ng và ế ế ạ ố ể

ượ ả ụ ị ỹ ậ ng ch t l ấ ượ ấ ượ QoE cho t ng d ch v và bao hàm trong nh ng giai đo n ban đ u thi các quá trình k thu t mà đo đ nh l ị

ng c a các d ch v QoE là y u t ủ ọ ị

ả

c ch t l ấ ượ ị

ế ng d ch v . V n đ đ i v i h ụ ấ ợ ủ ọ ề ễ ộ ị ế

ụ ả ộ ả ụ ứ ễ ệ

ụ ủ ộ ị

ụ ng m c d ch v . ụ ứ ị ụ quan tr ng trong s thành công trên th tr ế ố ị ườ ự triple-play, bao g m c IPTV. Ng i s d ng không quan tâm đ n vi c nhà khai ồ ệ ườ ử ụ ề ố ớ ọ thác vi n thông làm cách nào đ đ t đ là m t d ch v có th đáp ng đ n m c nào mong đ i c a h v tính ho t đ ng ạ ộ ể hi u qu , đ kh d ng và d dàng s d ng. Trong các tiêu chu n v ch t l ng d ch v đ ề ng d ch v c a B Thông tin và Try n “là k t qu t ng h p c a các ch tiêu thông, ch t l ể ạ ượ ứ ử ụ ấ ượ c đ nh nghĩa ị ẩ ề ụ ượ ấ ượ ợ ủ ả ổ ế ỉ ị

57 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

i s d ng d ch v đ i v i d ch v đó”. ủ ụ ố ớ ị ụ ị Đ nhị

th hi n m c đ hài lòng c a ng ứ ộ ể ệ ng đ nghĩa này t ươ ườ ử ụ ng v i khái ni m QoE. ệ ươ ớ

3.2. Các y u t đánh giá ch t l ế ố ấ ượ ụ ị

ủ ế ụ ả ị

ụ ấ

t b đo t p trung nghiên c u v các y u t dùng đ đánh giá ch t l ng d ch v Video Trong IPTV, d ch v video qu ng bá và VoD đóng vai trò ch y u. Do v y, ậ ế ạ ch c tiêu chu n hóa, các nhà cung c p d ch v và các hãng ch t o ng d ch ị ổ ứ ậ ấ ượ ề

ị ể ế ố ng pháp đo video IPTV. h u h t các t ế ầ thi ế ị v video và phát tri n các ph ụ ể

đ đánh giá ch t l ng c a m t d ch Thông th ấ ượ ộ ị ủ ườ ế ố ể

: ẩ ứ ươ ng, đ nh n đ nh các y u t ị i ba y u t ế ố v m i, c n quan tâm t ụ ớ ầ

t l p phiên, còn có th g i là kh i t o d ch v (ví d nh * Quá trình thi ụ ụ ư ể ọ ở ạ

quay s đ i v i d ch v tho i, thi ế ặ

ị ị t l p phiên VoD, logging on...) c kh i t o ở ạ ượ

ị

ạ khi s d ng d ch v hay ng d ng, có r t nhi u khía c nh ề ấ ứ ụ

nh h ng t ng th c a d ch v bao g m: ư ế ụ ử ụ ổ ị ể ủ ị ả ụ ụ ồ

ể ậ ớ ế ậ ụ ố ố ớ ị ạ * D ch v ho t đ ng nh th nào sau khi đã đ ụ ạ ộ * Quá trình k t thúc d ch v ế Trong các y u t ế ố i ch t l ấ ượ ng s d ng ử ụ

ị ụ ớ ố ượ ứ

c chuy n t i (Data Plane) ộ ể ả ụ ộ ượ

ậ ộ

ng d ch v đ y đ theo b t kỳ khía c nh nào nêu ụ ầ ườ ủ ấ ả ị ạ

ng t ưở * Đ i t * Đáp ng c a ng d ng/d ch v (Control Plane & Data Plane) ủ ứ * Đ trung th c c a thông tin/n i dung đ ự ủ * Tính b o m t ậ ả * Đ tin c y/Đ kh d ng ộ ả ụ Khi kh o sát m t môi tr ộ i ba l p: trên, c n quan tâm t ớ

c đo ki m t i đây ể

ạ i đay nhi u tham s ng d ng đ c thi ụ ề ạ ượ ế ậ ụ ạ t l p, ví d lo i

ố ứ i l p ng d ng..

* L p truy n t ớ ầ * L p d ch v : QoE đ ượ ị ớ * L p ng d ng: t ớ ứ codec, t c đ bit, c ch s a l ố ộ ớ ụ ụ ơ ế ử ỗ ớ ứ i l p này, r t nhi u y u t ấ ế ố

ấ ượ i và QoS đ i: t ề ả ạ ớ ấ ễ ể ệ ạ ụ gây suy gi m ch t l ề ả i đây các c ch s a l ơ ế ử ỗ ng (suy ượ ử c s

hao, tr , rung pha) có th xu t hi n và t d ng.ụ

* T i l p d ch v video, các ph ụ ị ứ ng di n đánh giá QoE bao g m đáp ng ồ

ng tác (tr chuy n kênh, đáp ng đi u khi n VoD và PVR/nPVR) t ươ ứ ươ ề ệ ể ạ ớ ễ

ặ

* M t ph ng d li u: ẳ + Ch t l ể ớ

ả ng: m hình, méo c nh, gi gi m ch t l ể ữ ệ ng “ nh”: nhi u đi m có kh năng tác đ ng t ả ế ố ả ề ấ ượ ộ ậ ạ ờ ả ấ ượ ng i ch t l ố ệ ả t hình, s li u nh

ấ ượ hình nh. Các y u t không chính xác do m t gói... ấ

+ Ch t l ng âm thanh: t ng tác âm thanh và hình nh t i ch t l ấ ượ ươ ả ớ ấ ượ ng

58 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

ươ ng ti n. Đ ng b các tín hi u đa ph ộ ệ ệ ồ ươ ữ ng ti n (gi a ệ ể ủ ệ

t ng th c a tín hi u đa ph ổ hình và ti ng)ế

* Kh năng s d ng: t ng s d ng-d ch v (thi t l p, tìm ng tác đ i t ử ụ ả ử ụ ụ ị ế ậ

ươ ề ể ừ ộ ế

ố ượ xa...) ngh n phiên ả

: đ b o m t tác đ ng lên các khía c nh khác (ví d ỉ ệ ư ọ ả ộ ả ẽ ậ ạ ộ ụ

tr mã hóa/gi ki m n i dung-EGP, PVR, đi u khi n t * Đ tin c y/Đ kh dung: t l ộ ậ * B o m t/Tính riêng t ậ i mã) ả ễ

* N i dung: n i dung ph bi n, ch t l chính ộ ổ ế ế ố ế ộ

ấ ượ quy t đ nh s thành công c a TVoDSL, đ c bi ặ ế ị ng cao, theo xu th là y u t t v i các d ch v VoD. ị ệ ớ ủ ụ ự

ng t nh h 3.3. Các y u t ng d ch v IPTV ớ ụ

i d ch v IPTV có r t nhi u y u t ị ụ ấ ượ ề ả ị ề ấ

ọ ệ ố

ụ ố ụ ầ

ưở ạ ị ố ớ ầ ồ

i mã và hi i nào đó mã c a set-top box, thi ồ ả t b hi n th ) và b t kỳ c c u s a l ấ ạ ớ ứ ố ộ ị

i ch t l ế ố ả Có th th y trên m ng truy n t ể ấ h ng đ n ch t l ấ ượ ế ưở v video đ u cu i-t ụ th p và mã hóa (ngu n video, các tham s b mã hóa), quá trình gi ậ (b gi ủ ộ ả ng d ng. Các ph n t ụ ế ố ả nh ng d ch v IPTV. Hình 2.3 minh h a h th ng phân ph i d ch ố ị i-đ u cu i. T i l p ng d ng video, bao g m quá trình thu nể thị ở ớ l p ơ ấ ử ỗ ạ i bao g m quá trình t o gói và các m ng ạ ế ị ể l p truy n t ề ả ồ

, có m t s nguyên nhân chính gây nh h i ch t l ứ ầ ử ớ vùng, truy nh p và gia đình. ậ ự ế ả ưở ớ

n i dung ngu n ch t l ng t ng kém, quá trình mã hóa s ấ ượ

ộ ố ộ ố ệ ả

ụ ạ ấ ứ ự ụ ễ ấ ị

ớ ẽ ứ ạ ỗ

ng c a chúng t nh h ấ ượ ng Trên th c t ử d ch v IPTV, đó là: ồ ị gói d ng t i trung tâm s li u IPTV, đ dài nhóm nh (GOP), gói tin , th t ộ ụ tin, m t gói, tr , rung pha tín hi u video, tranh ch p v i các d ch v triple- ệ ủ Hình 2.4 play khác, các tham s c u hình không chính xác, và ngh n máy ch . ố ấ i xu t hi n trong l p v t lý và giao th c cũng nh ph m vi minh h a các lo i l ạ ư ệ ấ i ch t l ấ ượ ậ ớ ng d ch v . ụ ị ọ ưở ủ ả ớ

3.3.1. Y u t ch t l ng ngu n tín hi u video ế ố ấ ượ ồ ệ

ng t Ngu n video có th là phim, băng t ồ ể , n i dung s (nh máy ch ố

t ừ ươ ng trình truy n hình tr c ti p (t ự ộ ng t ươ ư ho c s ). Ch t l ấ ượ ự ặ ố ụ ế ươ

i hi u qu mã hóa và ch t l ề ng r t l n t ưở ấ ớ ớ ấ ượ ệ ả

ồ ễ ồ

ng kém s nh h ầ ả ộ ấ ượ ự ớ

ủ video), hay ch ủ ng c a ổ ng t ng các ngu n ban đ u nh h th . Nhi u trong n i dung ngu n làm lãng phí các bit mã hóa. Đi u quan tr ng là ọ ể ộ ng c a n i n i dung ngu n ch t l ủ ộ dung đ ồ c truy n t i qua toàn m ng t ề i ch t l ấ ượ ng s d ng. ử ụ ng tiêu c c t ưở i đ i t ngu n t ồ ớ ố ượ ẽ ả ừ ề ả ượ ạ

59 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

Hình 25: H th ng phân ph i d ch v video đ u cu i-t ệ ố ố ị ố ớ ầ i-đ u cu i ố ụ ầ

Hình 26: Các lo i l ạ ỗ ớ ậ i l p v t lý và giao th c ứ

3.3.2. Y u t mã hóa tín hi u ệ

ế ượ ử ụ ể ộ

ng hình nh khi xem c a tín hi u video cung c p t ả i ng ế ố C ch đ ơ ấ ượ đ n ch t l ế c s d ng đ mã hóa ngu n n i dung video có nh h ồ ệ ớ ng l n ưở i s d ng. ườ ử ụ ấ ớ ủ ả

60 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

ấ ườ ử ụ ệ ố

ộ ụ ể ướ ề ạ

ệ ố ể

ỉ ệ t đ truy n t ề ả

ng s d ng các h th ng mã hóa MPEG-2. c khi truy n qua h t ng m ng IP. T t ấ ạ ầ ớ ỉ khác nhau. Các tín hi u video v i t ệ ấ i nó qua m ng, tuy nhiên ch t ầ c có th là không cao. Các lo i méo nh do quá ượ ế ể ể ẽ ả ả ạ ạ ả ậ ả

Các nhà cung c p d ch v IPTV th ị H.264/AVC, hay VC-1 đ nén n i dung tr c các h th ng này có th nén file v i các t l ớ ả l nén cao s gi m băng thông c n thi ệ ng hình nh c m nh n đ l ượ trình mã hóa gây ra bao g m:ồ

ệ ớ

ớ ị ữ ệ ầ ả

i quá * Nghiêng hình (tiling) - nghiêng hình tín hi u video IPTV liên quan t ả trình làm cho hình nh video có nh ng ph n sai l ch so v i v trí ban đ u trong nh ầ video g c.ố

ộ ộ ố

ồ

ị ậ ả ệ ệ ậ ể ố ậ ề ể ả ệ

ệ

ỉ ả ồ ả ộ ộ

ng các kh i c n thi ố ầ ế ể ạ ủ ề ặ t đ t o nên m t hình là ít. ộ ậ ể ả ố ể ạ ế ế

ầ ả * Méo các kh i - (Distortion of video blocks) - M t kh i là m t ph n nh video g m ma tr n các đi m nh. Trong quá trình mã hóa, thu t toán áp d ng cho ụ ma tr n này có th làm sai l ch ma tr n hi n th tín hi u, khi đi u này x y ra, kh i ố ề các đi m nh này s không hi n th chính xác n i dung c a ngu n. do c n nhi u ẽ ầ ị kh i đ t o nên m t hình nh hoàn ch nh, tác đ ng v m t hình nh s đ ẽ ượ ạ c h n ộ ch n u ch c n s l ỉ ầ ố ượ ng t * Méo l ố ử ượ

ố ượ ư ộ ầ ủ

ể ư c d ế ỗ ả ượ ướ ạ (quantization noise) - trong quá trình s hóa tín hi u video, ệ ng l n nhi u ễ ớ ạ ằ i b ng i d ng “tuy t” trong chu i nh khi xem l ễ có th th y đ ể ấ

m t s sai s nhi u có th đ a vào nh m t ph n c a quá trình. L ộ ố ng t l ử ượ IPTVCD. * Gi t hình (Image jerkiness) - hình nh video bao g m chu i các nh đ ậ ồ ỗ

ị ế

ả ớ ố ộ ị ể ổ

ố ớ ượ ộ ậ ộ ớ

ổ ệ ộ ố ể ủ ứ ả ả ộ

ế ặ ả ng, hi n t ệ ượ ườ

ớ ỉ ệ ủ ộ ề

ộ ấ ả ặ ể ề ế ợ

ượ c ả i s d ng, ườ ử ụ c ượ c và hình nh đ ả ả i m t t c đ nào đó, hình nh ộ c c m nh n là đ ng yên ho c nh y so v i chuy n đ ng trôi ch y c a n i ớ t hình do các b mã hóa gây ra khi ng gi ậ ầ đ cao. Đi u này có th là c n ng h p mà đ kh d ng băng thông là m t v n đ và n i ộ khung r t th p. ấ

ầ * S l u gi ự ư ộ ấ ả ữ ầ

ủ ấ ộ ổ

ả Sau khi đã ch ra m t s lo i méo có th xu t hi n t hi n th liên ti p trên màn hình TV v i t c đ không đ i. Đ i v i ng ể s thay đ i nhanh trong các nh hi n th không phát hi n đ ả ự xem là “chuy n đ ng”. Tuy nhiên, n u ch m t ể đ ậ ượ dung video g c. Thông th ố không nén đ y đ n i dung vào các khung v i t l ầ ủ ộ thi t trong m t s tr ộ ố ườ i t l dung c n mã hóa t ạ ỉ ệ nh ng ph n hình nh trên màn hình (retention of screen objects) ữ - Méo này xu t hi n khi m t ph n nào đó c a màn hình không thay đ i khi chu i ỗ ệ hình nh đã thay đ i và d ch chuy n. ổ ỉ ầ ể ị ộ ố ạ ệ ạ ể ấ

ầ ả

ề i quá trình mã hóa, đi u hi n nhiên là trong m t s tình hu ng, các nhà qu n lý IPTV c n pjhair dung hòa ộ ố gi a các m c nén và đ kh d ng c a các ngu n. ộ ố ủ ả ụ ể ữ ứ ồ

3.3.3. Y u t đ dài nhóm nh (GOP) ế ố ộ ả

61 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

ớ ề Cùng v i các v n đ liên quan t ấ

ớ ồ ệ ế

ng cao h n nh ng s m t ch t l

ơ ẽ ả ơ ỹ ứ ệ ố ư

i quá trình nén, c u trúc các GOP đ ấ d ng trong lu ng tín hi u IPTV cũng liên quan đ n ch t l ụ các GOP ng n h n s cho các m c ch t l b i khi t l ở GOP đ cung c p ch t l ẽ ấ ấ ượ ắ nén gi m. trách nhi m c a các phòng k thu t IPTV là t ủ ỉ ệ ng hình nh cao nh t cho đ i t ượ ử c s ng video. L y ví d , ụ ấ ấ ượ ng i u đ dài ộ ng s d ng IPTV. ấ ượ ư ậ ố ượ ấ ượ ử ụ ể ả ấ ấ

gói tin 3.3.4. Y u t

S sai h ng c a các gói tin là y u t ế ố ầ

ườ ệ

ề ộ ứ ầ

i c a IPTVCM th ủ ế ng đ ữ ướ ủ

ệ khác góp ph n gây méo các tín hi u ủ ẫ ng, s sai h ng các gói tin xu t hi n trong quá trình truy n d n i tin IPTV ch a trong m t gói. ả là m t trong nh ng nguyên nhân ch y u gây ra h ng gói. Các ỏ ộ ể ử c s d ng đ x lý i các l p d ượ ử ụ ớ c b gi i mã i đ ộ ớ ượ ườ ư ậ ả ỏ ỏ

ế ố ỏ ự IPTV. Thông th ự ấ ỏ và bao g m s thay đ i s li u mào đ u hay t ự ồ ổ ố ệ Xung nhi u đi n t ệ ừ ễ k thu t s a l i t ậ ử ỗ ạ ỹ các gói IPTV h ng. Vì xác su t các gói h ng nh v y t IPTVCD th ấ ng là hoàn toàn th p. ấ ườ

3.3.5. Y u t th t gói tin ế ố ứ ự

Các gói tin b đ nh tuy n sai ho c đ n đích nh ng sai th t ị ị ặ ế

nh ng suy gi m ch t l ng m ng. Quá trình đ m gói là m t trong nh ng k ả ạ ư ệ ế ấ ượ

ng đ ườ ượ ử ụ ứ ự ộ c s d ng đ x lý v n đ các gói đ n sai th t ứ ự

ng b nh nào đó c a IPTVCD, th ồ ệ ề ớ ấ ộ

ế ể ư ạ ườ ữ ủ ộ ệ ể ử ổ ộ ượ ờ

ế ề ụ ế ủ ng l u tr ư ượ vài µs đ n hàng ch c giây. Đi u đáng l u ý là các thi ế ị

ệ ư ộ ệ ướ

t b này nh h n đôi chút vì quá trình t ế ị ỏ ơ

ớ ủ ế ấ ị ị

ượ ề

i vào lu ng bit theo đúng th t ồ c c u hình t ạ

ứ ự i các máy ch đ t t ủ ặ ạ i các gói IP. Toàn b quá trình đ ể ỗ ợ ộ

ạ ượ ấ ạ ả ượ ề ể ả ự ẽ ấ

ể ả ứ ế

ể ệ ứ ự ế

ể ể ứ ề

có nguyên nhân ỹ t ữ ữ ừ ệ . Quá trình đ m thu t th ậ ng là các bao g m vi c phân b m t l c a b đ m có DRAM, đ l u t m th i các gói tin IP đ n. Dung l t b set-top box trong th t ể ừ ộ ệ c b đ m truy n hình cáp, v tinh cũng s d ng các b đ m, tuy nhiên, kích th ử ụ ề i c a các gói MPEG d đoán c a các thi ễ ủ ộ ớ i h n so v i các gói s li u IP. Khi các gói IP b đ nh tuy n sai hay m y đ ng b t ồ ố ệ ớ ơ . M t đi u cũng đáng b đ m, chúng đ c chèn l ộ ộ ệ ố ệ i trung tâm s li u l u ý là các b đ m cũng đ ộ ệ ư c th c hi n m t IPTV đ h tr quá trình phát l ộ ệ ệ cách nhanh chóng đ gi m kh năng có th x y ra các v n đ ngh n tín hi u video hay l ch gi a hình và ti ng. Các giao th c m ng nh UDP cũng có th làm ư ữ ạ ệ tăng thêm v n đ gói đ n sai th t vì UDP không h tr c c u đ phát hi n các ấ ề ỗ ợ ơ ấ . Tuy nhiên, cõ th s d ng các giao th c đi u khi n nh RTP và gói tin sai th t ư ể ử ụ ứ ự . RTCP đ phát hi n các s c liên quan đ n các gói tin video IP đ n sai th t ứ ự ế ự ố ể ế ệ

m t gói 3.3.6. Y u t

Đ i v i m t s ng d ng nh duy t web và th đi n t thì vi c m t m t s ệ ư ệ ấ

ế ố ấ ố ớ gói không gây nh h ụ ng và ng ộ ố ứ ưở ả ộ ố ấ i s d ng không phát hi n ra. Tuy nhiên, m t ư ệ ử ệ ườ ử ụ

62 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

ng s ạ ủ ố ượ

ả c nén v i t l ả ớ ỉ ệ ứ ộ ủ

ớ ấ ượ ư

ộ ự ề ậ ấ ả ị ấ ạ ả ả

ấ ặ ừ ể ẫ ỹ ụ ệ ượ

ị ỉ ệ ả ữ ườ ở ể ấ ụ ấ ố

ử m t s gói tin trên m ng IPTV có th làm gi m m c đ hài lòng c a đ i t ộ ố ể ệ d ng khi xem do b n ch t đ cao c a các gói tim mang tín hi u ụ hình nh. Các k thu t nén nh VC-1 và H.264/AVC c c kỳ nh y c m v i các gói tin b m t. Ví d , m t m t gói tin trong quá trình truy n hình nh trên kênh IP có th d n đ n hi n t ng xu t hi n nh ng ch m trên màn hình ho c d ng các ệ ấ ế ộ khung hình, trong m t s tr i xem có th th y tr ng hình trong m t ng h p ng ố ợ ộ ố ườ ho c vài giây. T l nh b tác đ ng b i m t gói ph thu c r t l n vào s các ộ ấ ớ ộ đi m nh và lo i thông tin ch a trong gói tin. ặ ể ả

Trong nh ng tr ế ố ạ ữ ườ ủ

ọ ể ả ự ự

ẽ ị ừ c truy n t c g i l đ ề ề ả ở

ặ ả

t đ yêu c u g i l ể ộ ệ ử ạ ế ầ

ấ

ng t ng h p r t nghiêm tr ng, k t n i gi a máy ch video và đ i v i n i dung ự ế ố ớ ộ i và n i dung ộ ờ ượ ử ạ ầ i ích đáng k nào c vì ho c th i gian c n i gói tin s d n đ n tràn b đ m và cùng v i nó là làm ể ừ ộ ệ b đ m i đ n các ván đ v tín hi u trên m ng. B ng 2.1 ả ạ ớ ế ề ề ạ ệ

ứ ữ ợ ấ IPTVCD s b d ng. Đi u này th c s có th x y ra trên th c t i b i UDP, vì gói tin không bao gi IPTV đ ượ i l s b m t. TCP cũng không mang l ờ ạ ợ ẽ ị ấ thi ớ ẽ ẫ ế ể d ng hình nh. Các nguyên nhân gây ra m t gói trên m ng có th t ả ừ IPTVCD b tràn b i l u l t m t s y u t tóm t có th gây ra m t gói tin trên m ng ấ ị ộ ố ế ố ở ư ượ ể ạ ắ

B ng 5: Các nguyên nhân chính gây m á gói ả ấ

Gi i thích ả Nguyên nhân gây m t gói ấ

ệ ừ ấ

ễ ng truy n m ng IPTV t ệ ạ đ u cu i-t ể ấ ườ xu t hi n t ừ ầ ề ạ

Nhi u đi n ệ ễ ệ ạ ớ

ề ỗ ể ấ

i các đi m khác Các gói có th m t do nhi u đi n t ể i-đ u cu i. nhau trong đ ố ố ớ ầ ệ Ví d các IPTVCD n i vào m ng đi n gia đình. Các ngu n đi n ồ ụ i bit khi này có th xu t hi n quá áp ho c, gây ra các v n đ l ặ thi ấ t b đang ho t đ ng. ệ ạ ộ ế ị

ộ ế ố ế ố

ẫ ề ỉ ệ ạ ề ậ ẫ

c l ượ ạ ạ T l ệ tín hi u trên nhi uễ (SNR) quá trình ăn mòn đi n hóa t ị ấ khác có tác đ ng đ n s các gói tin IPTV b m y này r t ấ ượ ư c u i, đ i v i các m ng DSL, SNR hoàn toàn ớ ự i c ly ệ ấ

SNR là y u t trong quá trình truy n d n. Trong các m ng FTTH, t l ỉ ệ cao. Đây chính là lý do các k thu t truy n d n quang đ ỹ tiên s d ng. Ng ố ớ ử ụ th p, do các nguyên nhân t ừ ??? cáp quá l n. ớ

ắ ộ ẽ ữ ế ố ễ ấ ấ

ẽ T c ngh n trên m ngạ ắ ề ế ố ố ớ ườ

ộ

ẽ ẽ ả ờ

d th y nh t c a m t gói. T c ngh n là m t trong nh ng y u t ấ ủ ng đ i v i m i h t ng k t n i m ng ạ Đi u này là bình th ọ ạ ầ ạ trên m ng IPTV, vì trong nh ng chu kỳ nào đó, m t vài ph n t ầ ử ch u t c ngh n mi n là kho ng th i gian ngh n là ng n và không ắ ạ ngh n trên di n r ng. M t gói là hoàn toàn th p v i các m ng ớ ữ ễ ệ ộ ị ắ ễ ấ ấ

63 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

Gi i thích ả Nguyên nhân gây m t gói ấ

đ

ng s d ng m t ho c t t k t ế ế ố ị c thi ấ

ậ h p các k thu t qu n lý m ng đ gi m các tác đ ng c a m t gói đ i v i d ch v IPTV. C th là: t. ượ Các nhà cung c p d ch v th ụ ườ ủ ộ ặ ổ ợ ụ ộ ố ớ ị ỹ ụ ể ử ụ ấ ả

i ạ

ấ

ơ ế ng pháp đánh d u tr ễ c (FEC) và xen bit i tr

ạ ể ả * S d ng c ch phát l ử ụ * Các ph ươ * K thu t s a l ậ ử ỗ ướ * K thu t ACM ậ ỹ ỹ

3.3.7. Y u t tr

Tr là tham s dùng đ đánh giá th i gian các gói IP truy n t ế ố ễ ễ ố ể

ổ ề ừ ứ

t n i dung video t

ạ i t ề ả ố ộ i dùng s th y s suy gi m ch t l ễ ấ i đ i t ng s ớ ố ượ ng hình nh nh ẽ ấ ự ườ

ấ ượ ễ ị ế ị ỏ ủ

i pháp hi u qu ả ả ị ừ . Nguyên nhân gây ra tr có th t ề ả ủ ng video là m t trong nh ng gi ư ượ ớ i h n riêng. ớ ạ ữ ả ộ

máy ch IPTV ủ ờ ề đ n IPTVCD. Giá trj tr thay đ i tùy thu c vào m ng. Các m c tr th p là đi u ộ ế ễ ử ki n quy t đ nh đ i v i quá trình truy n t ế ị ệ ố ớ ư d ng. n u tr quá cao, ng ễ ụ ể ừ ệ vi c hình b h ng, các khung hình b d ng i các d ch v IP băng không đ băng thông đ truy n t i các kênh cho t ụ ể Phân b cácố thông cao tăng m c s d ng c a chúng ngoài các gi ứ ử ụ ả băng thông b xung cho l u l ệ nh t đ gi ổ i quy t các v n đ nh tr và m t gói. ề ư ễ ấ ể ả ế ấ ấ

3.3.8. Y u t

rung pha Các d ch v IPTV đ c bi ế ố ị ụ ặ ớ ủ

ế

ạ ễ ế ụ

ề i lu ng các gói tin không v i t c đ không đ i. ồ ả ộ ấ ổ B gi ệ ớ ố ộ

ỏ

c qua quá trình t o xung nh p và đ ng b ph c t p gi a b gi ị ứ ạ ế ổ ộ ồ ạ ữ ị

i trung tâm d li u IPTV. ọ ự ế ạ ộ

t nh y c m v i các tr gây ra do các máy ch quá ạ ả ệ i, quá trình đ nh tuy n, ngh n m ng và quá trình x p hàng khi các gói tín hi u ạ ệ ng tín hi u video ph thu c r t nhi u vào vi c ề i mã trong ộ ả ạ ậ Đi u này đ t ề i mã trong ộ ả ề ờ M i s bi n đ ng v th i ộ ng g i là rung i c a các gói quá s m hay quá mu n d n đ n hi n t ồ ữ ệ ộ ệ ượ ớ ủ ớ ọ ế ẫ

ệ t ẽ ị ả video truy n trên m ng. Ch t l ấ ượ truy n t ề IPTVCD đòi h i lu ng các gói tin IP đ n n đ nh và tin c y. đ ượ IPTVCD và b mã hóa t gian t pha.

3.3.9. Y u t ụ ế ố tranh ch p v i các d ch v triple-play khác ị

ộ ụ ị

ấ ị ể ế ố ầ ồ ộ

ng đ i v i d ch v IPTV. Đ gi ạ ấ ụ

ấ ớ ụ ư Video là m t ph n trong d ch v triple-play mà các nhà cung c p d ch v đ a ầ ra. Yêu c u đ ng th i tho i, video và các ng d ng t c đ cao đ k t n i các ờ i ngu n có th gây ra các v n đ v ch t l ể ả ề ả ư i l u quy t v n đ này, các nhà cung c p d ch v IPTV có th u tiên truy n t ố ụ ố ớ ị ể ư ứ ấ ượ ụ ồ ế ấ ề ề ấ ể ề ị

64 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

l ượ ng video nh m ngăn ng a tr và méo lu n tín hi u IPTV. ễ ừ ệ ằ ồ

3.3.10. Yêu t ố tham s c u hình ố ấ

c th c thi khi thi Có r t nhi u c u hình c n đ ề ấ ầ ượ ấ ự

khung chung và khung I là hai đ c tr ng c n đ c bi ế ế ạ ặ t k m ng đ h tr truy n ề ệ t ể ỗ ợ ầ ư ặ ị i các d ch v IPTV. T l ụ

t ả quan tâm do tác đ ng ti m tàng c a chúng t i QoS. ỉ ệ ề ủ ộ ớ

3.3.11. Y u t máy ch ế ố ủ

Các máy ch có th gây nh h ng tiêu c c t ả ự ớ ế

ng s ưở ể ể ỡ ủ ầ ị

ủ i QoS n u ph n c ng c a ứ ầ ủ ử c đ nh c chính xác đ đáp ng yêu c u c a các đ i t ượ ố ượ cao đi m. D u hi u chính c a ngh n máy ch là các khung hình ờ ứ ủ ủ ể ệ ẽ ấ ạ

chúng không đ d ng t i các gi ụ b d ng khi xem n i dung VoD hay các các kênh qu ng bá. ị ừ ả ộ

ng d ch v Video ị

3.4. Các ph Ch t l i ch t l ng d ch v IPTV nó có ấ ượ ộ ự ả ấ ượ ụ ị

ươ ấ ượ c đo theo ba ph ng pháp đo ch t l ụ ng nh video tác đ ng tr c ti p t ế ớ ng pháp sau: th đ ể ượ

ươ ng pháp đo đ nh tính: ị ươ ự ử ụ

ng ườ ư

* Ph i tham gia đánh giá ch t l * Ph ng pháp đo đ nh l ươ ị ế ị

t b đo đ ng t ng th c a tín hi u video (ví d ố S d ng th c nghi m quan sát và nh ng ữ ệ ng theo các thang đi m nh MOS. ể T i l p d ch v , s d ng các thi ụ ử ụ ể ủ ạ ớ ị ổ ể ụ ệ ấ ượ

ấ ượ ng: ượ đo các tham s khác nhau ch t l PSNR)

* Ph ng pháp đo gián ti p: ử ụ

ươ ng m ng (m t gói, tr , rung pha, th i gian x y ra s c ..) đ ạ ả ấ ượ

ấ i ch t l ế S d ng các phép đo các y u t ế ố ự ố ờ ễ ng video khi có m i liên h đã đ ượ suy gi m ả ể ướ c c xác đ nh ị ấ ượ ộ ớ ố ệ

ch t l l ng tác đ ng t ượ gi a QoE và QoS. ữ

ị

3.4.1. Ph Ph ng pháp đo ch t l ng video đ nh tính ấ ượ ng pháp này s d ng m t nhóm ng ử ụ ạ

ươ ươ ấ ượ ổ ị ụ ộ ố

ệ ể

ấ

ể ế ậ ươ ể ệ

ng ti n và chuyên gia hình nh có ch ng nh n. Các b ả ụ ể ế ị

ố ớ ị ể ế ể ị

i tham gia x p lo i và đánh ộ ế ườ ng và ng ng hình nh. Môi tr giá ch t l c dùng đ ki m tra đ nh i đ ườ ả ị ể ể ườ ượ ụ Ví d , m t s nhà cung c p d ch tính thay đ i tùy theo nhà cung c p d ch v . ấ ấ ị ả v có th ch s d ng m t s k s có kinh nghi m đ đánh giá ch t l ng nh ể ỉ ử ụ ấ ượ ộ ố ỹ ư ụ i trung tâm d li u IPTV, trong khi các nhà cung c p khác có th ti n hành các t ữ ệ ạ bài ki m tra v i ph ướ c ớ ứ ti n hành đ xác đ nh s đo đ nh tính đ i v i d ch v IPTV nh sau: ố ư ị * Xác đ nh m t lo t các m u video đ ti n hành ki m tra. ộ ạ * L a ch n m t s tham s c u hình. ộ ố ự t l p môi tr * Thi ng ki m tra tuân th v i các tham s c u hình mong ẫ ố ấ ể ọ ế ậ ủ ớ ố ấ ườ

mu n.ố

65 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

i tham gia vào ki m tra. ợ ể

ể ườ ự ứ

ườ ượ ế

có ng ả ầ ế ố

ườ ậ ề ả

ng thu đ ị ố ẫ ườ c. Phân lo i MOS đ ạ ế ị ố ữ ằ ượ ượ

* T p h p ng ậ ườ * Ti n hành ki m tra và phân tích các k t qu . ả ế ể ế ng tuân theo h th ng d a trên ý Các môi tr ng ki m tra chính th c th ệ ố ộ ệ c ITU quy đ nh là k t qu đánh giá trung bình (MOS). M t h ki n đánh giá đ ị ế ệ i. H th ng QoE khi đánh giá d ch v IPTV cũng c n tính đ n các y u t ụ ố i gán giá tr s gi a 1 và 5 v c m nh n ch t th ng MOS cho phép s m u ng ấ ố l ế c tính toán b ng cách l y trung bình các k t ượ qu . B ng 2.2 là các thang đi m MOS dùng đ đo các m c ch t l ng IPTV. ả ả ứ

ể ng hình nh video đ nh tính đ Nói chung, các phép ki m tra ch t l ấ ấ ượ ị ấ ượ ượ

ị ướ ế ị ể ể ẫ

ị ế ng d n ph ẫ ậ ướ ấ ỉ

ử ố ớ ỹ ộ ự ự ệ

ệ ợ ư ề ệ ị

ng hình nh video. Tuy nhiên, ti n hành ki m tra m t cách chính quy s ươ ộ ả

ể t. c th c ự ả ơ ng d n quy đ nh trong khuy n ngh ITU-R BT.500-11. H n hi n tuân theo các h ệ ươ n a, khuy n ngh ITU-T P.910 cung c p các ch tiêu k thu t h ng ữ pháp th c hi n phép th đ i v i video. Khi th c hi n m t cách chính quy, các phép ọ ng di n sinh h c ki m tra đ nh tính đ a ra đánh giá chính xác và h p lý v ph ể ch t l ẽ ấ ượ tiêu t n th i gian và đòi h i cá ph ố ế ng ti n đ c bi ệ ươ ệ ặ ờ ỏ

B ng 6: Các thang đi ác thang đicác phép ki m tra ch t l IPTV ả ể ể ấ

C m nh n v kênh IPTV Đi m MOS ậ ề ả ể

5 Xu t s c ấ ắ

4 T tố

Khá 3

Kém 2

1 X uấ

ố ế

Có b n bi n th MOS khác nhau: ể * MOS-V - S đo này đánh giá ch t l ố ấ ượ ệ ng hình nh khi xem c a tín hi u ủ ả

video

ể c s d ng đ đánh giá t ng th ch t l ng âm thanh/hình * MOS-A - dùng đ đánh giá ph n âm thanh c a d ch v IPTV. ầ * MOS-AV - đ ể ụ ấ ượ ủ ị ể ượ ử ụ ổ

nh d ch v IPTV ả ụ

ố ậ ủ ể

ng tác ng tác ụ ươ ụ ề ự ươ ả ệ ử ụ

ể ố ằ

ị * MOS-C - s đo này dùng đ đánh giá c m nh n c a khác hàng khi t v i d ch v IPTV. Chuy n kênh và vi c s d ng EGP là các ví d v s t ớ ị d ch v , đ ụ ượ ị Các t ổ ứ ư ẩ ậ ỹ

c đo b ng s đo này. ch c tham gia tiêu chu n hóa IPTV và các ch tiêu k thu t nh TR- ố 126 c a DSL Forrum khuy n ngh s d ng MOS là c ch đ xác đ nh QoE đ i ỉ ế ể ị ử ụ ủ ế ơ ị

66 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

v i các d ch v video. ớ ụ ị

3.4.2. Ph ng pháp đo ch t l ng ươ ấ ượ ị

ng video đ nh l ượ ng video trong môi tr Đ đánh giá ch t l ể ấ ượ

ầ ệ ự ườ ộ ệ ả

ấ ượ ậ ị

ấ ượ ng video đ nh l ỹ ng video đ nh tính, nh ng t o ra đ ấ ượ ự ư

ượ ượ ự ạ ng video. Các phép đo ch t l

u đi m là th c hi n nhanh chóng đ h tr cho vi c đi u ch nh t là c n th c hi n các phép đo ch t l gian. Các k thu t đo ch t l đo ch t l ị phép đo đánh giá ch t l ấ ượ ệ ng IPTV, đi u quan tr ng ọ ề ờ ng video m t cách hi u qu theo th i ng dù không chính xác nh phép ư c s hài hòa khi th c hi n các ệ ng có ng video đ nh l ượ ị i u các tham ố ư ấ ượ ề ệ ể ỗ ợ ự ỉ

ư ể s m ng. ố ạ

ữ

ỹ ng quan t ị ậ ố ớ ươ

ầ ng video đ nh tính. Các phép đo đ nh l ị c QoE t c mong đ i đ đ t đ ượ

ấ ằ ả ả ị

Trong nh ng năm g n đây, đã có nhi u ti n b trong các k thu t giám sát ộ ế ề ng có t t v i đánh giá ượ i u trong các h th ng m ng băng ệ ố ạ ố ư ng không ph i là ượ ng và các đánh giá ế ự ầ ế ượ ị ị

ch t l ấ ượ đ nh tính đ ợ ể ạ ượ ị r ng. Tuy nhiên, c n ph i nh n th y r ng các phép đo đ nh l ậ ộ s thay th tr c ti p đánh giá đ nh tính. Các phép đo đ nh l ự đ nh tính bù cho nhau h n là thay th nhau. ị ế

Có th phân lo i các k thu t đo ch t l ng video đ nh l ng thành ấ ượ ể ậ ỹ ị ượ ơ ạ

b n nhóm chính: ố

ả ủ i ườ

ậ ệ ả

ố ố ờ ỹ ỹ ỹ ỹ ậ ự ậ ự ậ ự ậ ự ấ ượ ả

ủ

ậ ị

ng quan t ấ ượ ỏ ể

ng m ng ạ ng tín hi u video ấ ượ ệ ng video s d ng mô hình c m nh n video c a con ả ườ i ủ ệ ố t v i nh ng ữ ệ

ố ớ ng pháp mô hình h i pháp: * Các k thu t d a trên các ô hình c m nh n video c a con ng * Các k thu t d a trên các tham s tín hi u video * Các k thu t d a trên các tham s suy gi m ch t l * Các k thu t d a trên kho ng th i gian suy gi m ch t l ả Các k thu t đo ch t l ử ụ ậ ỹ ng c g ng ph ng t o các đ c tr ng c a h th ng th giác con ng i th ng ư ặ ố ắ ườ ườ ng video mà có t c các thang đi m ch t l đ đ t đ ể ạ ượ ươ s đ a ra. Các ph i xem th c t m c đánh giá mà ng ườ ứ th ng th giác c a con ng ố ạ ấ ượ ự ế ẽ ư ể ử ụ ủ ộ ị

* Mô hình tham chi u đ y đ ươ i có th s d ng m t trong các gi ả ầ ủ (Full-reference - FF): Mô hình FF cung c p gi ả i ấ

thu t cho phép so sánh tr c ti p video ngu n và video thu đ i đích. ậ ồ c t ượ ạ ườ ế ự ế

* Mô hình không tham chi uế (Non-reference/Zero-reference - ZF): Gi ả ậ i thu t

ng video thu đ mô hình này ch phân tích ch t l ỉ c t ượ ạ

ấ ượ * Mô hình tham chi u rút g n ế

i thu t mô hình này cho phép trích m t vài tham s t i đích. ọ (Reduced-Reference/Partial-reference – RR/PR): ớ đ u vào đem so sánh v i ố ừ ầ ộ ậ ả

i đ u ra. ng đ ạ ầ ươ

ng video d a trên mô hình tham chi u đ y đ ấ ượ ầ ủ ự

i thu t trong mô hình tham chi u đ y đ th c hi n so sánh chi ti Gi ng t các tham s t ố ươ 3.4.2.1. H th ng đo ch t l ệ ố Nh ng gi ữ ậ ả ầ ủ ự ế ế t ế ệ

67 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

ộ ả ữ

ầ ỉ ầ ứ ạ ủ ệ ố ồ

ế ữ ữ ệ ệ ử ầ

ầ ả ế

ủ i thu t này ch đ ậ ế ả

ệ ứ ư ử ụ ụ ụ ệ

gi a hình nh đ u vào và đ u ra c a h th ng. Vi c so sánh này là m t quá trình tính toán ph c t p không ch bao g m quá trình x lý theo đi m nh mà còn theo ể ả ả ủ th i gian và không gian gi a dòng d li u video đ u vào và đ u ra. K t qu c a ầ ờ i thu t tham chi u đ y đ khá phù h p v i các k t qu đánh giá ch quan các gi ả ợ ủ ớ ậ ấ c s d ng trong m t s ng d ng nh t (MOS), tuy nhiên các gi ộ ố ứ ỉ ượ ử ụ đ nh, ví d nh : các ng d ng trong phòng thí nghi m hay các th nghi m tr ướ c ị khi tri n khai. ể M t trong nh ng gi ộ ả ậ ế ữ ấ ủ

ậ ữ ử ụ

ị ậ ạ ị ớ

ả ng giá tr PSNR đ ị ỷ ố ữ ườ ủ ệ t” ố ở

ấ ủ ượ c. Hi n nay PSNR đ ầ ủ ả i s gi a giá tr l n nh t c a tín hi u trên t p âm, giá tr này vào kho ng 35dB và c coi là “t c dùng r ng rãi ộ ậ ệ ượ

ng hình nh và video. ỏ ơ ỹ

i thu t ra đ i s m nh t c a mô hình tham chi u đ y đ ờ ớ là PSNR (Peak Signal to Noise Ratio), theo đúng nghĩa c a thu t ng s d ng, gi thu t này đánh giá t tính theo dB. Thông th nh h n 20 dB là không ch p nh n đ ấ trong k thu t đánh giá ch t l ấ ượ i thu t PSNR hi n t ả ề ậ

ế ụ ư ượ ả i có khá nhi u các gi ệ ạ ể

ủ ỹ

ả ầ ủ ủ ễ ứ

ụ ỹ i thu t này phù h p cho các ng d ng video có t c đ

ậ i thu t trên ch có gi ố ụ c tiêu chu n và đ ứ ợ i thu t VQM đ ả ậ ượ ậ ả ẩ ả ỉ

ậ i thu t cho mô hình Bên c nh gi ậ ạ c phát tri n ví d nh : MPQM (Moving Pictures Quality tham chi u đ y đ đã đ ượ ệ Metric -1996) c a EPFL Th y S , VQM (Video Quality Metric -1999) c a Vi n nghiên c u Vi n thông M (NTIA ITS) và CVQE (Continuous Video Quality ộ Evaluation -2004). Các gi bit th p. Trong ba gi ượ c tích h p trong tiêu chu n ITU-T J.144.

ng video. VQEG thi ấ ợ Cùng v i ITU t ớ ứ

ệ ầ

ng đ ấ ượ ườ ả ạ ồ ủ

ẩ ch c VQEG (Video quality Experts Group -1997) cũng tham ổ ứ ử ả ử i thu t ít h n, nh m đánh giá và t l p hai giai đo n th ế ậ i thu t tham chi u đ y đ (bao g m c ủ ế ng. Giai đo n II c a th ạ ằ ươ ậ ệ ả

gia nghiên c u, đánh giá ch t l nghi m, giai đo n I ki m tra m i gi ậ ả ạ PSNR), k t qu cho th t các gi i thu t là t ươ ậ ả nghi m s ti n hành th nghi m v i s l ng gi ệ ớ ố ượ i thu t nào s cho k t qu t đ a ra khuy n ngh s d ng gi ẽ ả ư ế ậ

Trên th c t ơ t h n. ả ố ơ ế ủ ạ ầ

i IPTVCD và so sánh nó v i tín hi u chu n có t ự ớ ệ ẩ ạ ồ

c file thay đ i tùy theo máy đo nh ng th ạ ề ầ ướ ư ổ

ộ ườ ả ệ ố ự ẽ

ấ ớ ệ ấ

ể ế ấ ẽ ế ử ị ử ụ ế ả , h th ng đo d a trên mô hình tham chi u đ y đ t o ra b n ự ế ệ ố i ngu n n i dung video. ng là không ấ ượ ng ứ ộ i n i dung video g c qua m ng. Hình ạ ố ề ả ộ ố ớ ả c s d ng đ so sánh tín hi u g c v i b n ượ ử ụ ọ ấ ể ệ

copy t Đi u c n chú ý là kích th nén và r t l n. H th ng đo s xác đ nh m c đ méo và s suy gi m ch t l ị xu t hi n trong quá trình mã hóa và truy n t 2.6 minh h a c u trúc topo c b n đ sao sau khi đã truy n t i qua m ng. ề ả

H th ng đo sau đó s d ng thu t toán đ so sánh các c hai tín hi u video ệ ể ậ ả ơ ả ạ ử ụ

theo nhi u tham s méo: ệ ố ề ố

68 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

ng quá trình mã hóa ề ễ ả ấ ượ

ộ

t hình ờ ứ ậ

* Các khác nhau v tr khung * M hình do suy gi m ch t l * M c màu và đ sáng * Gi * Hình b che (image blocking) ị

ng video d a trên mô hình tham chi u đ y đ ấ ượ

Gi ầ ế ủ ạ ế ầ ủ ấ

c IPTVCD vì nó so sánh c hai tín hi u ả Hình 27: H th ng đo ch t l ệ ố ự ệ

t. ệ

ự ấ ượ ng videod a trên mô hình không tham chi u ế

Các gi ậ ế ợ ự i pháp d a trên mô hình tham chi u đ y đ t o ra đánh giá r t chính xác ả ệ ở ứ m c ng tín hi u video th đ ch t l ư ượ ở ấ ượ r t chi ti i t ng đi m nh riêng bi t t ế ớ ừ ể ả ấ 3.4.2.2. H th ng đo ch t l ệ ố ả

ế ự ấ ượ ố

ậ ể ệ ể ưở ơ

ầ t k các gi ế ế ế ơ ữ ả ề ả

ế ng pháp đ ươ ể

ế ố ả ế ậ ệ ạ ẩ ả i ch có m t vài ph ộ ng m i c a h và đ ạ ủ ọ ượ ươ ấ

i thu t cho mô hình không tham chi u nói chung phù h p cho ng video t i đ u cu i (in-service). vi c giám sát, phân tích tr c tuy n ch t l ạ ầ ng ít h n thu t toán trong nh h Ki u thu t toán này có th xem xét các y u t ậ mô hình tham chi u toàn ph n, chính vì th mà mô hình này có th tri n khai trong ể ể nhi u ng c nh h n. Thi ộ i thu t cho mô hình không tham chi u là m t ượ ề c đ công vi c khó khăn, chính vì th mà hi n t ệ ỉ xu t, m t vài công ty đ a vào trong s n ph m th c coi là ư ộ bí m t công ngh . ệ ậ Hi n nay gi ả ệ ố

ộ ố ố

ế i thu t và các tham s đánh giá trong mô hình không tham chi u ậ c tiêu chu n hóa. M t s tham s đánh giá trong mô hình không tham ẩ c đ nh nghĩa nh sau: v n đang đ ẫ chi u đã đ ế

* Ch t l ụ ộ ệ ụ ề

ố i video ạ ố ộ

ượ ượ ị ng truy n d ch v Video (VSTQ): Tham s không ph th c vào h ấ ượ th ng mã hóa/gi i mã, ch ph thu c vào m ng truy n t ả ng nh d ch v Video (VSPQ): Tham s ph thu c h th ng mã ấ ượ ư ị ỉ ụ ị ề ả ố ệ ố ụ ụ ả ộ

hóa/gi

ng âm thanh d ch v Video (VSAQ): Tham s đánh giá ch t l * Ch t l i mã ả * Ch t l ấ ượ ấ ượ ng ụ ố ị

âm thanh

69 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

ươ ợ ng ti n d ch v Video (VSMQ): Tham s t ng h p ố ổ

ị ả

* Ch t l đánh giá ch t l * Ch t l ng đa ph ụ ệ ng âm thanh và hình nh k t h p ế ợ ấ ng đi u khi n d ch v Video (VSCQ): Tham s đánh giá ch t ố ề ụ

l ượ ứ ề ờ

ị ể ng đi u khi n video (ví d nh : th i gian đáp ng) ụ ư ự ỏ ế

ấ ượ ấ ượ ấ ượ ể ệ ố ẩ ồ ệ ệ ể ủ ấ ượ

ị ẩ ẫ

ờ ệ ệ ử ụ ệ ố

ờ ự ệ ố ợ ớ ặ ố ế ố

ậ ệ ơ ầ

ố ồ ị ỏ ỗ ồ

ệ ố ề ệ

ấ ượ

Các h th ng đo QoE d a trên mô hình tham chi u zero không đòi h i tín ng c a lu ng tín hi u video IPTV. Thay vì hi u video chu n đ đánh giá ch t l ượ ừ c t tín hi u video chu n, h th ng này s d ng chính tín hi u m u b nén có đ ệ ệ ố ồ t thích h p đ đo các lu ng tín hi u IPTV th i gian th c. Các h th ng ZR đ c bi ể ự PITV th i gian th c vì chúng phân tích s y u t ít h n so v i các h th ng FR. H th ng đo ZR t p trung vào phân tích các mào đ u khung video và giám sát nhi u tham s chính bao g m các l i PRC và các khung I b h ng trong lu ng tín hi u IPTV. 3.4.2.3. H th ng đo ch t l ệ ố i thu t trong hình tham chi u rút g n không s Gi ự ế ộ ọ ậ ả

ỉ ộ ế

Môi tr ầ ữ ệ ộ

c gi ượ ử ư ầ ấ

ế ộ ề

ụ ứ ả

receiver

channel

transmitter

ng video d a trên mô hình tham chi u rút g n ọ ế d ng toàn b tín ử ụ ế c truy n đ n hi u video tham chi u, ch m t ph n thông tin tham chi u đ ề ế ượ ệ ể ng truy n video có th b so sánh thông qua m t kênh d li u riêng. ộ ề ườ ị x y ra m t gói, nh ng kênh g i thành ph n tham chi u đ s là không b ả ử ả ộ m t gói. Băng thông dành cho kênh d li u này tùy thu c vào đi u ki n ràng bu c ệ ấ c a t ng ng d ng. Hi n t i thu t cho phép băng thông dùng cho ậ ủ ừ thông tin tham chi u ch yêu c u nh h n 10 Kbps. ữ ệ i có nh ng gi ữ ỏ ơ ệ ạ ỉ ế ầ

source video

received video

RR model

channel

Feature extraction for video quality

ng video s d ng mô hình rút g n

T nh gi Hình 28: Giám sát ch t l ng t ươ ệ ố

ử ụ ở t k đ l y m u t ư ả ọ ẫ ạ

ế ế ể ấ ố ọ ế ị ạ ộ ệ ố ầ

ấ ượ c s d ng b i các h th ng FR thi ượ ử ụ i ngu n và t c thi ượ ồ ư ệ ố ử ụ ệ ớ ẫ ấ ồ

ự t b đo d a i pháp đ ự trên mô hình rút g n (RR/PR) đ i IPTVCD ứ ạ đích, so sánh các tín hi u và đ a ra s đo. Các h th ng PR yêu c u đ ph c t p tính toán th p h n so v i các h th ng FR và s d ng m u lu ng IPTV tham chi u ế ơ nh h n khi so sánh hai tín hi u. ỏ ơ ệ

Trong ba lo i mô hình nêu trên, các h th ng d a trêm FR đ c coi là chính ệ ố ự ượ

xác nh t khi đo ch t l ng video IP. ấ ạ ấ ượ

70 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

3.4.3. Ph ng pháp đo gián ti p ch t l ng video ấ ượ

ươ Trên th c t ế ể ễ ế ử ụ ự ế

t c các v trí trên m ng vì có th không có đ ị ọ ạ ượ ấ ả

ế ươ

ề ể ể ồ , không th d dàng s d ng các mô hình tham chi u đ y đ hat ầ ủ c tín hi u tham ệ ể ng pháp không tham chi u s r t t n kém đ tri n khai r ng ộ ế ẽ ấ ố ầ ng m ng mà trên đó có r t nhi u lu ng video c n ấ

i mã riêng. ấ ượ ồ rút g i trong t chi u. h n n a, ph rãi cho vi c giám sát ch t l giám sát đ c l p, m i lu ng đòi h i b gi ỗ

Ph ơ ữ ạ ệ ộ ậ ỏ ộ ả ng pháp gián ti p, s d ng các tham s suy gi m ch t l ố ả ươ ử ụ ấ ượ

ả ư ờ ế ễ ỉ ệ ấ

ng và s th t ể

ươ ạ ỉ ố

ng m ng gói ạ ấ m t gói, kho ng th i gian suy gi m ch t ả ờ , gi ng video. Trên th c t i pháp ự ế ả i tín hi u đa ph ng ti n. ệ ệ ng ti n (Media Delivery Index) ươ ấ ượ ề ả ệ

ể ượ ử ụ

ượ ỉ ố ẩ ng d ch v t ạ ư ị ể ố ệ

ế chuy n m ch và đ nh tuy n và ngay t ị ơ ấ ạ ỉ

ầ ạ

ậ ng s d ng. Đi u này đ t đ i QoE c a đ i t nh h ng t ệ ủ ố ượ ấ ượ ớ

ử ụ ấ ạ ề ể

ủ i vào c a b đ nh tuy n là th p và giá tr t ấ ế ộ ố ấ ủ ộ ị ế ề ị

i ch t l ượ ử ụ ấ ượ

ộ ị ồ c bi u th v i hai giá tr , h s tr và t l ượ ớ ề ạ ị ệ ố ễ ể

nh th i gian gói đ n, tr , rung pha, t l ế l c a gói đ ngo i suy ch t l ố ứ ự ủ ượ c th hi n b ng phép đo ch s truy n t này đ ể ệ ằ là tiêu Ch s truy n t i tín hi u đa ph ề ả ệ c s d ng đ đo ch t ấ chu n công nghi p quy đ nh trong RFC 4445. Ch s này đ ệ ỉ ố ầ i các đi m khác nhau trên m ng nh trung tâm s li u, các ph n l ụ ạ ị ượ ị t i IPTVCD. MDI là c c u đánh giá ch th ạ ể ử các m c ch t l ng tín hi u video và cũng nh n d ng các thành ph n m ng đang ạ ứ c b ng cách đo các ạ ượ ằ ưở ả i các đi m khác nhau c a m ng IPTV. Ví m c rung pha t c th i và các gói m t t ứ ạ ứ ờ i l i l d , giá tr MDI t i ra là cao thì ị ạ ố ạ ố ị ụ có bi u th rõ ràng b đ nh tuy n đó có m t s v n đ gây n h h ng nghiêm ưở ả ể c s d ng đ ch n đoán các tr ng t ng lu ng tín hi u. MDI cũng đ ể ệ ẩ ọ ề m t gói truy n v n đ m ng. MDI đ ỉ ệ ấ ị ớ ấ phân cách b i d u “:”. ở ấ 3.4.3.1. H s tr ệ ố ễ Giá tr này đo l ng th i gian c n thi ượ ầ ờ ị

ị

Các giá tr rung pha có đ Nói cách khác, n u t c đ l ồ ủ ồ

ế ố ộ ố ị ệ ằ

ưở ổ ộ ả ử ế ằ

m ng gây ra. ạ c a lu ng. ủ vào IPTVDC là 2.4 Mbps thì giá tr rung pha pha b ng 0, b gi các gói tin IPTV đ t đ i v i b đ m đ x lý rung pha do ể ử ế ố ớ ộ ệ ớ ố ộ c b ng cách đo tr gói so v i t c đ ượ ằ ễ ố i i ra c a máy ch là 2.4 Mbps và lu ng l ủ ng b ng 0. khi rung đi u ki n lý t ở ề ọ i mã x lý các gói đ n v i t c đ không đ i. Hình 13 minh h a ớ ố ộ c x lý v i t c đ không đ i khi rung pha trong m ng b ng 0. ổ ớ ố ộ ượ ử ằ ạ

71 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

Hình 29: M ng IPTV v i rung pha b ng 0 ớ ằ

Giá tr rung pha b ng 0 là r t hi m và khó x y ra trên th c t ạ ấ ị ự ế ả

ồ

ng h p l u l ầ ử do m i ph n t ỗ ượ ử c s ng quá cao và quá th p so v i m c danh ứ ấ ằ ề ẽ ườ ộ ệ ớ

ế m ng trên lu ng truy n s góp ph n t o ra rung pha. Do đó, các b đ m đ ầ ạ ạ d ng đ x lý các tr ụ ợ ư ượ ể ử đ nh. ị

Hình 30: M ng IPTV có rung pha

Hình 30 minh h a s xu t hi n c a rung pha trong m ng IPTV. Có th th y ể ấ ệ i v i t c đ khác nhau làm tăng kh năng xu t hi n hi n ọ ự ấ ớ ớ ố ạ ả ệ ấ ạ ệ ủ ộ

i IPTVCD. ạ

không gây h i t trong hình, các gói t ng m t gói t t ấ ượ ề ầ

c gi ạ ớ ộ t thì n i dung đ ộ ượ ồ

ng video t ng. ố Các thi ứ

Đi u cũng c n chú ý là rung pha th c t i ngu n, ch t l ế ạ i IPTVCD cũng s có cùng m c ch t l ẽ ng đ ế ị c s d ng đ tính giá tr DF đ i v i t ng thi i n i dung bên trong ả i t b đo và bài đo QoS t b m ng riêng ự ế ấ ượ ấ ượ ị ố ớ ừ ế ị ạ

các gói IPTV. Do đó, n u t mã t th bi t, bao g m nh ng b ượ ử ụ ồ ạ ườ ệ

ữ i, đo kho ng th i gian gi a th i đi m gói trong b đ m và t c đ ể c sau: ướ ả ố ộ ộ ệ ữ ể ờ ờ

* Khi gói t gói ra kh i b đ m.

* Trong m t kho ng th i gian xác đ nh ti n hành đo các kho ng c c ti u và ự ế ể ả ả ờ ị ớ ỏ ộ ệ ộ

72 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

c c đ i hay hi u gi a hai giá tr này. ự ạ

ệ ế ị ố ộ ồ

c giá tr DF, nhà qu n lý IPTV bi ng không gian b ị

t đ ả i m i thành ph n m ng đ x lý l ể ử ầ ạ ỗ

ế ượ ượ ượ ị ạ ấ ỡ

ồ t b IPTVCD c n gi ả ệ ồ ẽ ệ

i thi u là 40 ms. Đi u đáng chú ý là các giá tr DF cao cũng ch ra s ỏ ộ ệ ị ả ỉ ể ề

ầ ủ ạ

ữ * Chia k t qu cho t c đ lu ng IPTV. ả ộ c l Khi đã tính đ ượ nh hay tr yêu c u t ng rung pha trên m ng. ầ ạ ớ ễ L y ví d , n u m t lu ng tín hi u IPTV nào đó có giá tr DF c 40 ms thì b t kỳ ộ ụ ế ấ i mã lu ng tín hi u này s đòi h i b đ m có kh năng thi ầ ế ị l u trũ t ự ư ố ngh n m ng xu t hi n trong các ph n c a m ng. ệ ấ ạ ẽ m t gói 3.4.3.2. T l ỉ ệ ấ

ố ứ ố ị

ấ t s các gói t ị ố ả

ỉ S đo MDI th hai này xác đ nh s các gói IPTV m t trên giây. Cùng v i ch ớ i mã c a ủ ế ố ế . B t kỳ giá tr MLR l n h n 0 nào đ u có tác đ ng đ n ơ ớ i b gi ớ ộ ả ề ứ ự ấ ộ ị

th s các gói mât, MLR cũng cho nhà qu n lý bi IPTVCD không theo th t QoE c a đ i t ng s d ng. ử ụ ủ ố ượ

i các đi m khác nhau trong m ng IPTV ạ ể ạ

Hình 31: Tính các giá tr MDI t MDI th c t h p c hai giá tr nêu trên và bi u th s đo QoS d t ự ế ổ ợ ị ả ị ố ể ị ướ ạ i d ng

DF:MLR.

c tính t Hình 31 minh h a các giá tr MDI đ ọ ạ ể

ớ ả ị ư ả

ộ ủ ượ ể ấ ủ ệ ố ớ ủ ầ ố ể ậ

m t gói duy trì t ế ễ ạ

m t gói tăng t i m c ch p nh n đ ấ ứ ỉ ệ ấ i R1 và R2; tuy nhiên, t l ỉ ệ ấ ậ ượ ạ ể ạ

i các đi m khác nhau trên ạ i m ng v i m t kênh qu ng bá. Nh có th th y, MDI đ i v i kênh qu ng bá 1 t ạ ể ử i thi u 5 ms đ x l i ra máy ch là 5:0. do v y, quá trình đ m c a máy ch c n t ố c là 0. Ti p theo, MDI lý tr rung pha. T l ề không thay đ i t i chuy n m ch. Đi u này ch ra r ng chuy n m ch m ng có th có v n đ trong vi c x a lý v i các ổ ạ ằ ử ệ ề ể ể ạ ấ ạ ớ ỉ

73 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

ng và t i thay đ i. Gi ổ ả ề ố ớ ấ

ể i pháp đ i v i v n đ này là nâng c p chuy n ng băng thông c a các tuy n vào và ra. V n đ m t gói có ấ ế ủ ượ ấ ề ấ ẫ ư ượ ạ

m u l u l ả m ch hay tăng dung l tác đ ng chu i và cũng xu t hi n trên tuy n gi a DSLAM và RG. ỗ ấ ế ệ ữ

ộ Tuy nhiên, giá tr DF hay s “bùng phát” c a lu ng cũng tăng t ủ ồ

ố ự ề ớ i RG. Đi u này ch th DSLAM đã đ a vào m t l ộ ượ ư

ể ị

trong quá trình x p hàng t ế ơ ữ ế ặ ỏ ầ ả ả ế ấ ở ậ

ễ ấ ạ ố ả ỉ

ề ề ạ ạ ấ ồ

ụ ề ể ỉ

đ u cu i-t i giá tr “6” ị ị trên ch ng cu i cùng t ng rung ỉ ớ ị pha nh , c n ph i ti n hành ki m tra chi ti t h n n a. Nguyên nhân tăng giá tr DF có kh năng nh t là các tr i DSLAM. B i v y, s ử ọ d ng MDI không ch cung c p cho nhà qu n lý tham s đo QoS mà còn giúp h ụ ấ cách ly các v n đ gây ra phân đo n m ng đ i v i nhi u lu ng IPTV. Khi các v n ố ớ đ đ c xác đ nh, có th ti n hành hành đ ng kh c ph c và đi u ch nh đ nâng ộ ể ế ị ề ượ i-đ u cu i. cao QoS t ng th c a m ng t ạ ố ớ ầ ắ ố ừ ầ ể ủ ổ

3.4.4. Ph ng pháp đo th i gian chuy n kênh ươ ờ ể

Các thuê bao có th chuy n nhanh và chính xác các kênh đang xem nh th ể ể

ầ ị

ng có th ch p nh n đ ể ọ ấ ộ ườ ng d ch v IPTV. Tr ấ ượ ụ c kho ng 1 giây t ả ậ

ượ ế ể ờ

chuy n kênh có trong các thi ế ị ạ ể ồ ả ễ ể

ư ế chuy n kênh ễ ể ố i-đ u cu i. đ u cu i-t ừ ầ ố ớ ầ ườ i ờ ố ớ ứ t b m ng nh BRAS, ư nhà thuê bao là các set-top box và ế ể ạ ở ị

nào là m t ph n quan tr ng trong ch t l thông th th i gian chuy n kênh kho ng 100 đ n 200 ms có th coi là t c th i đ i v i ng xem. Các ngu n gây ra tr DSLAM, các chuy n m ch, đ nh tuy n… và RG.

ệ ử

ể i vào, tr b đ m video và tr ố ễ ộ ệ b gi ễ ộ ả

ượ ứ ằ

ng th Th i gian chuy n kênh trong các set-top box gây ra do quá trình x lý l nh, i mã MPEG. Tuy nhiên các c th c hi n ch y u b ng ph n c ng nên ệ ng n đ nh. Do v y, có th th y tr chuy n kênh ch y u ch u tác ầ ủ ế ễ ậ ị

ng tăng đ t bi n. ủ ổ ng m ng, nh t là khi l u l ấ ự ể ấ ư ượ ị ạ

ủ ế ể ộ c s d ng làm gi Trong m ng IPTV, các giao th c multicast đ ờ b đ m l tr ễ ộ ệ ch c năng chính c a set-top box đ ứ ch t l ườ ấ ượ đ ng c a ch t l ấ ượ ủ ộ ạ ế ử ụ ượ ứ ả

ể ậ ạ

chuy n kênh. Đ duy trì tr ạ ầ ễ

ổ m ng c n gi ễ ể ầ ử ạ ể ớ ạ ể ủ ừ ễ ầ

i pháp chuy n kênh trong h t ng m ng. Các tr nh p và tách IGMP và MLD là nguyên ễ chuy n kênh t ng th trong nhân chính gây ra tr ể i h n trong ph m vi 1 giây, tr nh p/tách multcast c a t ng ph n t ậ ph m vi 10 đ n 200 ms. ạ ạ ế

ể ể ễ ữ

Quá trình ki m tra tr chuy n kênh có nh ng khó khăn sau: * Đ chính xác ệ ả

c x lý b các CPU, trong c DUT và h u h t các thi ng đ ượ ử ậ ở ườ ế ả ầ

ự ỡ ộ

ấ ễ ậ ậ

ặ : các l nh nh p/tách IGMP/MLD là các b n tin trong m t ộ ế đi u khi n và th t ề ể b đo. Tuy nhiên, các c u hình các máy đo đo d a trên CPU có đ chính xác c 10 ị ms, do v y phép đo tr nh p/tách IGMP c n d a trên ph n c ng. ầ ứ ng th c t ng th c t ầ ự ự ế: trong môi tr * Ph ng t o môi tr ạ nhi u ng ề ườ ử i s ự ế ườ ườ ỏ

74 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

ề ớ ề ư ứ ạ

ng unicast và multicast ho t đ ng đ ng th i. gi i nhi u l p nh PPPoE, DHCP và TCP cũng nh l u ư ư ạ i pháp ki m tra ph i ph ng t o ể ả ả ỏ ồ ờ

gi ạ ộ i pháp ki m tra này. ể

chuy n kênh IPTV, c n có kh năng mô ể ễ

ả ph ng đ ng th i hàng nghìn thuê bao và hàng trăm kênh trong m t bài đo. d ng, nhi u giao th c t ụ l ượ m t cách r t th c t ấ ộ * Đ kh m ộ ồ ự ế ả ả ở: Đ ki m tra tr ể ể ờ ỏ ầ ộ

Hình 32: C u hình đo tr chuy n kênh ể ễ ấ

ể ể ệ ố ố ớ

ị ạ ấ ả ế ị ế ị ạ ầ

ng hàng nghì). Thi ả ế ị ớ ố ượ

ng l n các l nh nh p.tách IGMP qua các giao di n đ ki m tra kh ệ Hình 32 minh h a c u hình ki m tra tr chuy n kênh đ i v i các h th ng và ễ ụ ớ t b đo mô ph ng c phía nhà cung c p d ch v (v i ỏ t b đo i s d ng (v i s l ả ể ể

t b m ng. D a trên c u hình này có th ki m tra: ể ể ấ

ự ố ớ

ng cao ể ể ề

ọ ấ thi t b h t ng m ng. thi hàng trăm kênh) và c phía ng ườ ử ụ g i s l ớ ậ ệ ử ố ượ năng đáp ng c a các thi ứ ế ị ạ ủ * Tr nh p/tách IGMP hay MLD đ i v i thuê bao ễ ậ * Ch t l ấ ượ * Ch t l ấ ượ Theo ph ươ ể ấ ỹ

ả ể ả

i CPU, CPU quá t ậ ử ụ ớ ề ả

ợ ờ ể ử ậ ố ớ ả

ng chuy n kênh liên t c ụ ng chuy n kênh trong đi u ki n l u l ệ ư ượ ợ ng di n k thu t, có th xu t hi n k t qu không mong đ i ế ệ ệ i DUT s d ng các CPU đ đi u khi n các b n tin. Khi nh ng h p lý vì hi n t ể ề ư ệ ạ ờ đ ng th i 1000 b n tin nh p/tách t i và ph i m t nhi u th i ấ ả ả ồ gian đ x lý. Tuy nhiên, đ i v i thuê bao thì kho ng th i gian dài nh v y không ư ậ ờ ch p nh n đ c ậ ượ ấ

3.4.5. Ph ươ ng pháp đánh giá đ tin c y ậ ộ

ậ ụ

ố ố ệ ệ ấ

ả ủ

ụ ả ả ụ ệ ố ả ộ ả ả ố

ề ộ ỉ

ờ ố ớ ừ ụ t qua gi ị ấ t c các thành ph n m ng IPTV ph i v ả ượ ế ả ụ ề ầ ỏ ấ ả ạ

Các thuê bao mong mu n có các d ch v IPTV tin c y mà nhà nhà cung c p ấ ị d ch v ph i đ m b o. Các s li u th ng kê công nghi p cho th y th i gian ng ng ừ ị ề d ch v trung bình c a TV cáp là kho ng 3 đ n 5% trong 1 năm. Đ i v i truy n ị hình v tinh, con s này kho ng 1%. Đ kh d ng cao, kho ng 5 phút ng ng d ch ị v trong 1 năm, là m t ch tiêu nhi u mà nhi u nhà nhà cung c p d ch v IPTV ụ ph n đ u. đi u này đòi h i t ớ i ấ ề ấ h n này. ạ

75 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

Thông th ườ ế ị ạ ử ụ t b m ng s d ng ụ ấ ấ ị

các k thu t sau đ tăng c ng, nhà cung c p d ch v và nhà cung c p thi ng đ tin c y h t ng m ng IPTV: ạ ầ ộ ậ ạ ể

ầ ứ

ỹ ườ * D phòng ph n c ng * S d ng các giao th c tin c y cao và các giao th c m r ng nh : OSPF, ậ ự ử ụ ở ộ ư ứ ậ

ầ ứ ồ

ứ BGP4 và MPLS Fast Reroute * Ph n c ng hot-swap * Các ngu n video tin c y cao Đ đánh giá đ tin c y, đ i v i nhà cung c p d ch v và nhà khai thác ậ ậ ụ ấ ị ể

ộ m ng IPTV, c n t p trung vào ki m tra: ố ớ ể ầ ậ ạ

ể ế ậ ộ

ng đ tin c y cho IPTV. Đi u c n thi ứ t cho s ế ậ

ộ ể ể ụ ứ ả

* Ki m tra các giao th c đ nh tuy n có đ tin c y cao: các giao th c này là ị ứ ự c t y u và m i có th tăng c ề ớ ầ ườ ố ế thành công c a d ch v IPTV là đo ki m tra ch c năng, ch t l ng và kh năng ấ ượ ủ ị ph i h p c a các giao th c đ i v i các d ch v IPTV. ứ ố ớ ụ ị

* Ki m tra ph n c ng d phòng và chuy n đ i nóng: các phép ki m tra này ể ổ ầ ứ ự ố ợ ủ ể

ể không m i đ i v i các nhà khai thác vi n thông.

ủ ủ

* Ki m tra các máy ch VoD: ki m tra các máy ch VoD trong th i gian dài ờ ng thuê bao là l n. ễ ể i đ đánh giá tác đ ng lên đ tin c y khi s l ng t và tăng l ớ ố ớ ể ượ ố ượ ả ể ậ ớ ộ ộ

3.4.6. Ph ể ng pháp ki m tra đ b o m t ậ

ươ ố ớ ấ

ề ả ấ ọ ử ụ ạ

ộ ả Đ i v i các nhà cung c p d ch v truy n hình cáp, v n đ b o m t d dàng ấ ị ề ố đây là v n đ l n đ i c vì h s d ng m ng riêng c a mình. Tuy nhiên, ư ậ ễ ề ớ ộ ụ ứ ụ ạ ị

ụ đ t đ ạ ượ ủ v i các ng d ng và d ch v truy n t i trên các m ng IP công c ng nh ề ả ớ IPTV.

ả ả ậ ủ ị ậ ộ

ng gi …Xét theo quan đi m c a ng ấ ụ ư ượ ủ ể

ậ ả ứ ạ ủ ư

ụ ả ớ ị

i s d ng. Còn ng ộ ườ ử ụ ệ ệ i ng ớ ố ỉ

ườ ử ụ ị ụ ấ ộ

B o m t c a d ch v IPTV là lĩnh v c r ng, bao hàm b o m t n i dung, mã ự ộ hóa, các t n công DoS, l u l i s dung, ườ ử b o m t trong IPTV không quá ph c t p nh theo cách nhìn c a nhà cung c p d ch ấ ị ả i nhà cung c p d ch v nh ng v .Ví d , b o v vi c copy n i dung liên quan t ư ụ ấ ụ i s d ng ch mong mu n h th ng không liên quan t ệ ố ọ xác nh n h chính xác và cho phép h s d ng d ch v , cung c p n i dung mà h ọ ử ụ ọ ậ mong mu n.ố

ậ ể ử ụ ể ặ

M ng DSL là truy nh p đi m-đi m s d ng PPP ho c DHCP đ thi i dùng. PPP s d ng tên và m t kh u đ xác th c ng ể ậ

ể ử ụ ậ ệ ậ

ườ ề ơ ư ứ ộ

ư ậ ặ ố

c a các thue ebao theo v trí, thông th ng b ng các s d ng s c ng c b ạ các k t n i cho ng ế ố d ng. Tuy nhiên, đi u này không thu n ti n đ i v i ng ụ đ ượ ư DHCP Option 82 là đ c tr ng t h p l ợ ệ ủ t l p ế ậ ườ ử i s ự ẩ i s d ng. Do v y DHCP ườ ử ụ c a chu ng h n. DHCP không có c ch ch ng th c nh PPP, tuy nhiên, ự ơ ng đ i m i c a DHCP, cho phép xác nh n tính ủ ộ ố ớ ế ớ ủ ườ ươ ị ử ụ ố ổ ằ

76 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

đ nh tuy n hay VCI. ị

Ki m tra b o m t bao hàm r t nhi u tình hu ng. và tr ế ể ố ậ ể ng h p ki m

ợ ấ tra. Hai phép ki m tra b o m t sau đây hi n t i r t phù h p v i IPTV: ề ệ ạ ấ ườ ợ ớ ả ể ậ ả

ể

ấ ả ể ự ậ ự ấ

ậ

các client. Thi ườ ụ i t ớ ừ ạ ầ

ế ị ự ớ ị

c dung l

t l p phiên, tr thi ượ ng, tr , và t l ễ ớ ấ ấ ố ỉ ệ ấ ế ậ ượ ộ

ỉ ượ ể t l p, thông l t l p… c thi * Ki m tra quá trình xác th c thuê bao theo DHCP Option 82: Hình 33 minh h a c u hình ki m tra b o m t d a trên DHCP Option 82. trong c u hình này, ọ DSLAM đóng vai trò DHCP Relay Agent và thêm thông tin nh n d ng đ ng dây ạ DSL vào các yêu c u DHCP t t b đo t o ra hàng ch c nghìn DSL client đ ki m tra quá trình gán đ a ch và xác th c quá DHCP v i Option 82. ng phiên DHCP l n V i c u hình ki m tra này, chúng ta có th đo đ ớ ư m y gói l u nh t, t c đ thi l ượ ể ể ể ễ ế ậ ng IP trên các phiên DHCP đ ượ ế ậ

Hình 33: Ki m tra b o m t theo d a trên DHCP Option 82 ự

ườ * Ki m tra ng d ng t ứ ả ồ

ể ụ ể ể ọ ấ ậ ử ứ ả ụ ứ ả

ụ ậ ủ ế ị

ế ị ề

ấ ư ượ ng DoS t phía các thuê bao, t ỏ ng video hai chi u đ ki m tra firewall. Thi ể ể ừ đó có th đánh giá đ ể ạ ư ượ ừ

ng h p b t n công. ả ng l a, ng d ng b o v các ngu n video: Hình 18 ệ ậ minh h a c u hình ki m tra tính b o m t c a các ng d ng firewall và b o m t t b đo mô ph ng c các thuê bao video, n i d ng video. Trong c u hình này, thi ả ộ ụ t b đo máy ch VoD và t o ra l u l ủ đ ng th i t o ra l u l ượ c ờ ạ ồ đ c tính c a firewall trong tr ủ ặ ợ ị ấ ườ

77 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

Hình 34: Ki m tra ng d ng firewall ứ ụ ể

3.4.7. Các đi m đo giám sát ch t l ng ể

Hình 35 quy đ nh các đi m giám sát ch t l ng trong m ng IPTV. Toàn th ấ ượ ị ể

chu i phân ph i n i dung đ ố ộ ỗ ấ ượ ể c chia thành các mi n t ượ ề ừ ạ A đ n E. ế

Hình 35: Các đi m đo, giám sát ch t l ể ng trong m ng IPTV ạ

ấ ượ c quy đ nh nh sau: ư ượ

Các đi m đo, giám sát đ ể * Đi m 1- PT1 : đi m này phân đ nh ranh gi ị ị ữ ề ấ

ộ ớ T i đi m này, c n t p trung vào giám sát ch t l ề ể i mi n gi a cung c p n i dung ấ ượ ng ầ ậ ể ạ

ể và đi u khi n IPTV. video ngu n, giám sát ch t l ể ấ ượ

* Đi m 2-PT2 : đi m này phân đ nh ranh gi ể ữ ệ . ng âm thanh ngu n và siêu d li u ồ i gi a nhà cung c p d ch v và ấ ớ ụ ữ ị ị ồ ể

78 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

T i đi m này t p trung giám sát ch t l ậ ạ

ng lu ng video-audio, giám sát thu c tính d ch v ồ ấ ượ ộ ng lu ng n i ộ ồ ụ ị ạ ể ấ ượ ư

nhà khai thác m ng. dung, nh giám sát ch t l IPTV và ch ng th c siêu d li u. ữ ệ

: đi m này phân đ nh ranh gi ự ứ * Đi m 3-PT3 ữ ạ ớ ị ể

i gi a các m ng IP core và các ố ấ ậ T i đi m này c n t p trung vào giám sát các tham s ch t ầ ậ ể ể

m ng truy nh p. ạ l ượ

: đi m này g n nh t v i đ i t ạ ng liên quan đ n IP ế * Đi m 4-PT 4 ấ ớ ố ượ ể ạ ể

T i đi m này, ng s d ng. ể ử ụ ng các lu ng video-audio và giám các ầ ấ ượ ồ

ụ

c n t p trung vào giám sát ch t l ầ ậ thu c tính d ch v IPTV. ị ộ * Đi m 5-PT 5 : đi m cu i cùng, liên quan tr c ti p t ự ể

ể ạ ế ớ ụ ị ủ ố ượ ng ấ ượ ng ố ả ầ ộ

i QoE c a đ i t s d ng. T i đi m này, c n ph i giám sát thu c tính d ch v IPTV và ch t l ử ụ ể lu ng audio-video. ồ

ể ề ệ ị ể ấ

ạ

ấ PT-1 đ n PT-3. Đ i v i ng ừ ị ụ ố ớ ế ễ

ể ế

ự ạ ấ ị

ố Qua vi c đ nh nghĩa các đi m đo và mi n trong m ng IPTV, có th th y đ i ạ ể v i các nhà cung c p d ch v và nhà khai thác m ng, c n t p trung vào các đi m ầ ậ ớ i s d ng và nhà qu n lý vi n thông, c n quan đo t ầ ả ườ ử ụ tâm đ n đi m đo PT-4 và PT-4 vì hai đi m đo này liên quan tr c ti p t ấ i ch t ế ớ ể ng d ch v IPTV mà nhà cung c p d ch v và nhà khai thác m ng cam k t đ m l ế ả ượ i s d ng và nhà qu n lý vi n thông. b o ch t l ả ị ụ ng v i ng ớ ấ ượ ườ ử ụ ụ ả ễ

3.5. Các yêu c u k thu t đ m b o ch t l ng d ch v IPTV

ả i đây đ ấ ượ c tham kh o t ầ ỹ Các ch tiêu k thu t d ỹ ị ụ D th o tiêu chu n Vi ả ừ ự ả ệ t ượ ỉ

ẩ Nam “D ch v IPTV trên m ng vi n thông công c ng c đ nh-Các yêu c u”. ố ị ụ ễ ầ ộ ị ậ ả ậ ướ ạ

3.5.1. Ch tiêu ch t l ỉ ấ ượ ng tín hi u video ệ

c là ch s tích h p ch t l Đ nh nghĩa: ng tín hi u video đ ệ ỉ ố ợ

ấ ượ ng Ch t l ượ c xác đ nh b ng cách tính đi m trung bình v i thang đi m MOS ể ấ ượ ị ể ằ ớ ề ượ

1 đ n 5 theo khuy n ngh ITU-R BT.500-11 c a Liên minh Vi n thông qu c t ố ế ủ ễ ị truy n video đ t ừ

ng hình nh trung bình MOS ≥ 3,0 ị ấ ượ ể ả

ế Ch tiêu: Ph ế Đi m ch t l ng pháp xác đ nh: Ph ng pháp đo ị ươ ươ

ỉ ươ ế ổ ng pháp mô ph ng. S d ng ph ỏ ể

Đ nh nghĩa: i có giá tr đ ẫ ạ ớ ể ả ề ị ị ượ c

i l p chuy n t ng d ch v video trong IPTV. ụ ả ị

ế Ch tiêu: ấ ượ ể ả ụ ả ỉ ị ẫ ng d ch v video, các tham s l p truy n d n ố ớ ề

ử ụ theo khuy n ngh ITU-T J.247 và quy đ i ra tháng đi m MOS. ị 3.5.1.1. Các tham s l p truy n d n ề ẫ ố ớ các tham s truy n d n t ố khuy n ngh đ đ m b o ch t l ấ ượ ị ể ả Đ đ m b o ch t l ph i tuân theo các giá tr quy đ nh trong các b ng t ị ừ ả ả

ị Ph ng pháp xác đ nh: Ph ng pháp giám sát. S d ng các thi t b đo giám ị ươ 3-1 đ n 3-4. ế ử ụ ươ ế ị

79 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

i thi t b nhà thuê bao (set-top box). Đi u ki n gi thi ạ

t set-top box có ho c ặ ề i. Các ch tiêu này ch áp d ng đ i v i các lu ng IP truy n ả ế ố ớ ệ ụ ề ỉ ỗ ồ ỉ

sát t ế ị không có kh năng bù l ả t i n i dung video. ả ộ

B ng 7: Các ch tiêu truy n d n đ i v i d ch v SDTV, VoD mã MPEG-2 ả ề ẫ ố ớ ị ụ ỉ

T l

Tr ,ễ (ms) T c đố ộ lu ngồ

Rung pha (ms) i gói l ỉ ệ ỗ lu ng IP ồ video Th i gian ờ l ỗ ự i c c đ i, (ms) ạ (Mbps) Chu kỳ t nổ th t gói ấ IP

3,0 < 200 < 50 ≤ 16 ≤ 5,85 E-06 <6 Kho ng t n ổ ả th t gói, s ự ấ ệ ố i/1 ki n l giờ £ 1

3,75 < 200 < 50 ≤ 16 ≤ 5,46 E-06 <7 £ 1

5,0 < 200 < 50 ≤ 16 ≤ 5,26 E-06 <9 £ 1

B ng 8: ả ỉ ề ẫ ố ớ ị

Ch tiêu truy n d n đ i v i d ch v SDTV, VoD mã MPEG-4 AVC/VC- ụ 1

T l

Tr ,ễ (ms) T c đố ộ lu ngồ

Rung pha, (ms) l i gói ỉ ệ ỗ lu ng IP ồ video Th i gian ờ l ỗ ự i c c đ i, (ms) ạ (Mbps) Chu kỳ t n th t ấ ổ gói IP, gói IP Kho ngả t n th t ấ ổ gói, sự ệ ố i/1

1,75 < 200 < 50 ≤ 16 ≤ 6,68 E-06 <4 ki n l giờ £ 1

2,0 < 200 < 50 ≤ 16 ≤ 7,31 E-06 <5 £ 1

2,5 < 200 < 50 ≤ 16 ≤ 5,85 E-06 <5 £ 1

3,0 < 200 < 50 ≤ 16 ≤ 5,85 E-06 <6 £ 1

B ng 9: Các ch tiêu truy n d n đ i v i d ch v HDTV mã MPEG-2 ả ề ẫ ố ớ ị ụ ỉ

T l Th iờ

Tr ,ễ (ms) T c đố ộ lu ngồ

Rung pha (ms) l i gói ỉ ệ ỗ lu ng IP ồ video (Mbps) gian l iỗ c c đ i ự ạ (ms) Chu kỳ t n th t ấ ổ gói IP, gói IP Kho ngả t n th t ấ ổ gói, sự ệ ố i/4

ki n l giờ

80 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

15,0 < 200 < 50 ≤ 16 <24 ≤ 1,17 E-06 £ 1

17,0 < 200 < 50 ≤ 16 <27 ≤ 1,16 E-06 £ 1

18,1 < 200 < 50 ≤ 16 <29 ≤ 1,17 E-06 £ 1

B ng 10: ả ỉ ề ẫ ố ớ ị ụ

Các ch tiêu truy n d n đ i v i d ch v HDTV mã MPEG-4 AVC/VC- 1

T l Th iờ

Tr ,ễ (ms) T c đố ộ lu ngồ

Rung pha, (ms) i gói l ỉ ệ ỗ lu ng IP ồ video (Mbps) gian l iỗ ự ạ c c đ i (ms) Chu kỳ t n th t ấ ổ gói IP, gói IP Kho ngả ấ t n th t ổ ự ệ gói, s ki n i/4 gi ờ l ố

8 < 200 < 50 ≤ 16 14 1 ≤ 1,28 E-06

10,0 < 200 < 50 ≤ 16 17 1 ≤ 2,24 E-06

12 < 200 < 50 ≤ 16 20 1 ≤ 5,22 E-06

3.5.2. Ch tiêu th i gian t ng tác ờ ỉ ươ

B ng 11: Ch tiêu th i gian t ng tác ả ờ ỉ ươ

Ví dụ Lo iạ

Tr l nễ ớ nh t, ms ấ

T ng tác 200 ươ

Các thao tác trên giao di nệ i s d ng ng ườ ử ụ

ể Cu n EGP. B m nút đi u khi n ấ ộ ề i khi ch th trên t xa VoD cho t ị ỉ ớ ừ c nh n (ví màn hình l nh đã đ ậ ượ ệ ể d ký hi u t m d ng đ c hi n ượ ừ ệ ạ ụ thị

2000 Chuy n kênh ể Đáp ngứ ấ

ớ

khi b m nút đi u ề Th i gia t ờ ượ c i khi kênh đ khi n t ể ừ hi n th n đ nh trên màn hình ị ổ ể ừ xa cho t ị

30.000 ờ

ừ ờ i khi kênh đ ở Th i gian kh i đ ng h th ng ộ ệ ố Th i gian t t ớ khi b t ngu n STB ượ ậ ồ c hi n th ị ể

3.5.3. Ch tiêu đ ng b gi a tín hi u hình và ti ng ộ ữ ồ ế ệ ỉ

B ng 12: Ch tiêu đ ng b gi a tín hi u hình và ti ng ả ộ ữ ồ ế ệ ỉ

81 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

Ti ng xu t hi n sau hình ế ệ ướ c ệ ế ấ

Đ ng b gi a tín ộ hi u hình và ti ng Ti ng xu t hi n tr ấ hình ữ ế ồ ệ

≤ 15,0 ms ≤ 45,0 ms

3.6. ng d ng tri n khai IPTV t i Vi n Thông B c Ninh Ứ ụ ễ ể ắ ạ

ị

B c Ninh thu c khu v c phía b c c a vùng ằ 3.6.1. V trí đ a lý ị ắ ộ

i t nh ử ắ ế ắ ủ ắ

ớ ắ ủ

ồ và đ ng b ng sông H ng ồ . B c Ninh là c a ngõ phía ắ Hà N iộ 31 km v ề phía Đông B cắ . Phía Tây và , phía Đông và Đông Hà N iộ , phía B cắ giáp t nh

.

ỉ B c Giang ắ ỉ H ng Yên ư và 06 huy nệ : ắ

ng và 6 xã : 13 ph

ườ ng và 5 xã ị

ườ ị ấ

: 1 th tr n và 13 xã ng Tài ươ

ị ấ : 1 th tr n và 20 xã

ị ấ : 1 th tr n và 17 xã ị ấ ậ

ị ấ

là t nh ự ỉ ộ ạ ỉ B c Giang ti p giáp v i vùng trung du B c b t đông b c c a th đô, cách trung tâm ủ Tây Nam giáp th đô ủ ả ươ , phía Nam giáp t nh ỉ H i D ng Nam giáp t nh có 01 thành phố, 01 th xãị B c Ninh * Thành ph B c Ninh ố ắ * Th xã T S n ừ ơ : 7 ph * Huy n ệ Gia Bình: 1 th tr n và 13 xã * Huy n ệ L * Huy n ệ Qu Võế * Huy n ệ Thu n Thành * Huy n ệ Tiên Du: 1 th tr n và 13 xã * Huy n ệ Yên Phong: 1 th tr n và 13 xã

ng d c ch y u t ố ướ ươ ủ ỉ ủ ế ừ ắ

ả ừ ượ ị ấ ng đ i ph ng, có h ẳ ố c th hi n qua các dòng ch y b m t đ v ể ệ

ng có đ cao ph bi n t ồ ườ ằ th ổ ế ừ

3-7 và Tiên Du) có m t s d i núi đ cao ph trung du (hai huy n ệ Qu Võế ộ

ố B c xu ng ề ặ ổ ề sông m, ộ ổ ộ ố ả %) so v i t ng di n tích, nh (0,53 ệ ế l ỷ ệ đ iồ núi chi m t ớ ổ ệ ỏ

ệ hai huy n Qu Võ và Tiên Du. ế

ưở ệ ấ ộ

ữ ệ ưở

ưở ắ ạ

ị ả ệ ế ị

ớ ở

c. B c Ninh năm 2010 thu ngân sách đ t m c 5000 t ỷ ả ướ ỉ ạ ắ ố ỷ

ạ ớ

Đ a hình c a t nh này t ị Nam và t Tây sang Đông, đ Đu ngố và sông Thái Bình. Vùng đ ng b ng đ a hình ị bi n 300-400 m. Di n tích ế ch y u ủ ế ở ề ng nhanh nh t mi n B c Ninh hi n nay là m t trong nh ng t nh tăng tr ỉ ắ ng 17.86% ng công nghi p. Năm 2010, BN tăng tr b c nh t là t c đ tăng tr ộ ấ ố ắ c đ n nay và tính chung trong giai đo n 2006-2010 B c Ninh tăng tr cao nh t t ấ ừ ướ ế ng 15.3%. Đ n năm 2010,giá tr s n xu t công nghi p trên đ a bàn đ t trên 32 tr ạ ấ ưở ệ ứ , tăng 57,3% so v i năm 2009 và tr thành t nh có qui mô công nghi p đ ng ngàn t th 9 c n , GDP bình quân ứ đ t 1800USD/1 năm, ngang v i HP và ch kém HN. Năm 2010, BN cũng đ t kim ạ ỉ ng ch xu t kh u là 3 t ạ USD, và là m t t nh xu t siêu. ộ ỉ ấ ấ ẩ

ch s năng l c c nh tranh c p t nh ỷ * Năm 2010, B c Ninh là t nh có ắ ỉ ự ạ ấ ỉ ỉ ố đ ngứ

82 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

th 6 Vi t Nam ứ ở ệ

tr ng đi m B c B . ộ ế ọ ắ ộ

* Là m t t nh thu c vùng kinh t * Có nhi u làng ngh th công truy n th ng phát tri n và đ c ví là "vùng ể ố ề ủ ể ề ượ

ộ ỉ ề đ t trăm ngh ". ấ

* C c u GDP CN&XD-DV-NN là 64.8%-24.2%-11%. Hi n t ự

ậ ứ ừ ụ ứ

ề ơ ấ ệ ạ ắ ụ ọ i B c Ninh đã và đang xây d ng 15KCN t p trung qui mô l n và hàng ớ c và th 2 ứ ả ướ ầ ư ớ l n ủ ớ ể ệ ế

ch c khu-c m CN v a và nh . S v n FDI c a BN đ ng th 7 c n ỏ ố ố vùng KT tr ng đi m phía b c. BN có ti ng v i vi c thu hút các nhà đ u t ắ nh Canon,SamSung,Nokia,ABB ư

ể ự

ự ỉ

ạ ạ ế ế ạ ụ ụ ắ ự ỉ ệ ớ ủ ố ổ ố ị ố ị

ạ ộ

ế ụ ộ

ạ ạ ạ ố ạ ỉ

ủ ễ ệ ổ

ễ Ph c v đ c l c cho s phát tri n đó có s đóng góp to l n c a nghành Vi n ệ Thông t nh. Tính đ n h t quý 1 năm 2011, toàn t nh này đã có t ng s thuê bao đi n tho i hi n có trên m ng đ t 1.247.822 thuê bao, trong đó thuê bao c đ nh (c đ nh có dây và không dây) đ t: 258.579 thuê bao; thuê bao di đ ng đ t: 990.242 thuê bao; m t đ đi n tho i đ t 115 máy/100 dân. Internet băng r ng ti p t c phát tri n ể ậ ộ ệ ậ m nh v i t ng s thuê bao Internet trên đ a bàn t nh đ t 50.298 thuê bao (đ t m t ạ ị ớ ổ ạ đ 4,7 thuê bao/100 dân). T ng doanh thu c a các doanh nghi p vi n thông ở ắ B c ộ Ninh c đ t 654 t

đ ng. ướ ạ Trên đây là nh ng đ c đi m kinh t ế

ề ề ễ ấ ị

ỷ ồ ể ặ ữ ng r t thu n l ậ ợ ạ ể - xã h i c a t nh B c Ninh mang tính ắ ộ ủ ỉ ắ i cho vi c phát tri n m ng Vi n thông t nh B c ỉ ạ ể ng d ch ị ả ề ấ ượ ướ ỏ ự ệ ẽ ề ệ

ti n đ và đ nh h Ninh , nó đòi h i s phát tri n m nh m v công ngh và c v ch t l v .ụ

83 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

Hình 36: B n đ hành chính t nh B c Ninh ả ồ ắ ỉ

3.6.2. Tình hình tri n khai IPTV t i VNPT B c Ninh ạ ắ

i vi n thông B c Ninh đ n nay đã ph kh p t M ng l ạ ủ ắ ừ ế ắ

t nhu c u c a chính quy n và nhân dân đ a ph ể ễ ụ ố ướ ụ ị

ầ ủ ệ ề ụ thành ph đ n vùng ố ế ế ng, đ n ươ ạ i

sâu vùng xa ph c v t nay 100% các xã đã có máy đi n tho i, d ch v ADSL, IPTV(MyTV) đã có t ạ t c các huy n, th và đang v trung tâm t ị n d n v các xã. ươ ầ ề ị

cu i tháng 11 năm 2009 ch sau hai ệ Chính th c cung c p dich v MyTV t ấ ấ ả ứ ụ ừ ố ỉ

tháng tri n khai s thuê bao đăng ký tăng nhanh lên 500 thuê bao. ể ố

84 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

i MAN-E t Hình 37: S đ tri n khai t ạ ạ ắ

ồ ơ ồ ể ắ

ạ ạ ớ ệ ạ ấ

ế ố

ị ượ ố ủ ế ố ớ ỗ ộ

ố ượ ế ị ậ

các thi i các UPE đ ư ị ượ

ệ ạ ấ ị

ụ ị

ế ế ố ụ ị ấ ộ i các trung tâm, m t ph n s đ ố ự ế ệ ố ộ

c đ y lên m ng MAN-E. ạ

: i VNPT B c Ninh ấ ả ề Hi n t t c đ u i m ng MAN-E B c Ninh bao g m 2PE-AGG và 11 UPE t đ c đ u ring v i băng thông là 1Gbps.T ng s Ring c a m ng là 5 trong đó 1 ổ ượ Ring core k t n i 2 PE-AGG và 4 Ring Acceess k t n i v i các UPE khác nhau, các ứ c trang b các card quang 1Gbps, m i m t card quang đáp ng UPE và PE-AGG đ ng các t b truy nh p nh DSLAM, Switch L2, Node B, s l 12 k t n i t ế ố ừ c trang b 1 card 12 port. Trung k k t n i lên BRAS card quang t ạ i là 1Gbps và lên PE cung c p d ch v MyTV và cung c p d ch v Internet hi n t ụ ầ ẽ MegaWan là 1Gbps. Các DSLAM cung c p d ch v Internet và MyTV m t ph n s ấ ầ ẽ ượ ấ đ u n i tr c ti p vào h th ng UPE đ t t c đ u ấ ặ ạ 02 Core CES và n i v Switch L2 thu gom sau đó s đ ẽ ượ ẩ ố ề 11 tr m Access CES nh sau ạ ư

85 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

B ng 13: Mô t k t n i m ng MAN-E B c Ninh ả ả ế ố ạ ắ

Ring ế TT Đ a đi m ị ể Thuê bao GE Port 10 GE Port ế ố K t n i đ n BRAS (GE/10 GE) ế ố K t n i đ n PE ế (GE/10 GE)

7/1 1/0 1 Su i Hoa Core 6 ố

7/1 1/0 2 6 Th tr n H ị ấ ồ Core

3 10 2 Th tr n H ị ấ ồ

4 1 6 2 Ch S n ợ ơ

5 Tiên Du 25 6 2

6 12 2 T S n ừ ơ 2 7 Yên Phong 20 8 2

8 Su i Hoa 50 17 2 ố

9 3 25 10 2 Qu Võế

10 Gia Bình 4 2

11 Đông Du 5 5 2

12 4 4 2 Ngụ

13 L ng Tài 7 2 ươ

125 88 34 T ngổ

Qua quá trình th c t tri n khai d ch v MyTV đã đ c ng ừ ế ể ườ ử ụ ụ

i s d ng đón ộ ố ượ ộ ố ư ể ậ

ị nh n, khen có và chê cũng có trên c s đó đã rút ra m t s u đi m và m t s ơ ở khó khăn nh sau : ư

ị ớ ợ ề ụ

ạ Ư ể : u đi m * Có kh năng tích h p truy n hình v i các d ch v IP khác nh ả ộ ề ề

ớ ố ề ệ ơ

ạ ấ ả ộ

ề ề ể ự ạ

ề ụ ế ượ i set top box. Thuê bao có th l a ch n t ọ ừ ề ọ

c gi ể ư ạ ề ữ ở

ư truy nh pậ Internet t c đ cao và VOIP . M ng IP cũng cho phép truy n nhi u thông tin h n ơ ử và v i nhi u ch c năng h n. Trong m ng v tinh hay truy n hình truy n th ng, s ố ứ d ng công ngh broadcast thì t c truy n liên t c đ n m i thuê t c n i dung đ ỗ ệ ụ nhi u l a bao, thuê bao chuy n kênh t ề ự ch n nh công ty v tinh, cáp, truy n thông đ đ a lu ng thông tin v nhà. M ng ạ ư ườ ử i s IP làm vi c khác, n i dung đ ệ d ng l a ch n là đ t ki m băng thông và ụ ồ trên m ng và ch nh ng n i dung ng ỉ ữ c g i đ n nhà thuê bao. Đi u này s ti ẽ ế ể ệ ượ ộ ượ ử ế ộ ệ ự ề ọ

86 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

i s d ng ít b gi i h n b i “đ ọ ủ ườ ử ụ ế

ề ng ng” d n đ n nhà thuê c đ m b o h n so ả ẫ ả ượ ơ

s l a ch n c a ng ự ự bao, đi u này có nghĩa là tính riêng t v i h th ng v tinh và truy n hình truy n th ng. ớ ệ ố ị ớ ạ c a ng ư ủ ề ở ố ườ i s d ng đ ườ ử ụ ố ề ệ

* H th ng IPTV cho phép ng ươ

ị ơ ụ ườ ơ ể

ng tác cho ng ự ươ ụ ọ ộ

ễ ứ ể

ườ ườ ử ụ ọ

ủ ọ ừ ử ụ ậ

ạ ng trình TV yêu thích , ngoài ra h còn có th s ươ ạ

ng trình TV i xem có c h i đ xem các ch ơ ộ ể ấ ng tác h n và cá nhân h n. Ví d nhà cung c p d ch v có th cung c p ấ i xem l a ch n n i dung xem theo tên phim hay tên i xem có th chuy n ể ể i s d ng còn có th màn hình TV, s d ng đi n ệ ể ử ng trình ạ ể ặ ị ứ ọ ộ ố ể ấ ươ ề

ệ ố có tính t ươ ch c năng t ứ ườ c a di n viên hay ch c năng pícture in picture cho phép ng ủ ng trình h đang xem. Ng kênh mà không ph i r i b ch ả ờ ỏ ươ truy nh p và album nh và kho nh c trên PC c a h t ả i các ch tho i đ đ t l ch ghi l d ng ch c năng giám sát đi u khi n đ c m con cái xem m t s ch ể ụ không phù h p.ợ

* VoD cho phép ng i s d ng duy t m t ch ặ ế ệ ự ộ ng trình tr c tuy n ho c m t

ộ ự ươ ọ ườ ử ụ danh sách các b phim đ xem qua và sau đó l a ch chúng. ể

ể ấ ớ

ệ ả ự ậ

ng k t n i m ng c a ng ị ấ ữ ệ ấ ủ ườ ử ụ ệ ư

ả ế ố ầ ễ ậ ự ố ẽ ấ ị ậ ươ

ạ ế ờ ề i đ t do đó th ướ ấ ế ẫ ạ ầ

ể ả ề ệ ố ị ứ ữ ườ ả ệ

ng ng ố ượ ủ ạ ủ ủ ữ

ộ Khó khăn: * Qua quá trình tri n khai d ch v g p ph i khó khăn l n nh t đó là ch t ấ ụ ặ l ế ng tín hi u, kh năng m t d li u r t cao và s ch m tr truy n tín hi u. N u ượ ề nh đ t cũng nh không i s d ng không th t s t ư ườ đ băng thông c n thi t thì khi xem ch ể ng trình s r t b gi t hay vi c chuy n ủ ệ kênh có th t n khá nhi u th i gian đ t i v . H th ng cáp quang liên t nh(VTN) ể ố ỉ ệ ch y ng m d ng xuyên b đ t cáp quang d n đ n m t tín hi u ấ t .Thêm cho các thuê bao MyTV do kh năng ring gi a các doanh nghi p ch a t ư ố ườ i vào n a khi máy ch c a nhà cung c p không đ m nh thì khi s l xem truy c p vào đông thì ch t l ng d ch v cũng b gi m sút. ấ ượ ụ ậ

* Khó khăn v tài chính cũng nh trong vi c x lý công ngh phía ng ị ả ử ấ ị ư

ế ề ộ ệ ề ắ ệ ướ ồ

ớ ế ị ơ ư ụ ề ị ị

t b t đ n thu n. Bên c nh đó là yêu c u đ ử ụ ầ ắ ậ ơ ể ầ ạ ơ

ườ i i 50,000 đ ng v l p vào Tivi, t b h n, ch a k chi phí d ch v và s d ng cũng ườ ng ng ch n gói ọ ầ ứ ạ ề ườ ộ

dùng thay vì mua m t chi c anten v i giá trên d IPTV c n trang b nhi u thi ph c t p h n so v i thao tác t ớ truy n ADSL ph i đ t trên 300b/s trong khi đó các h gia đình th ả ạ d ch v giá r v i t c đ ch b ng 1/3. ị ẻ ớ ố ộ ỉ ằ ụ

3.6.3. Khai thác, qu n lý thuê bao MyTV ả H th ng MyTV Portal h tr qu n lý thông tin ng ệ ố ỗ ợ ả ậ ườ ử ụ

ụ ụ ị

ả ị ị ố ượ i s d ng t p trung ụ Đ aị i s d ng s d ng d ch v ử ụ ng s d ng h tr này . ỗ ợ ườ ử ụ ử ụ

ph c v công tác phát tri n thuê bao và chăm sóc ng ể MyTV. Các qu n tr viên, giao d ch viên là các đ i t ch truy c p portal nh sau: http://portal.mytv.vn ư ậ ỉ

87 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

3.6.3.1. Khai báo m i tài kho n cho khách hàng ả ớ

i s d ng s d ng d ch v MyTV ệ ớ ườ ử ụ ử ụ ụ ị

ệ

i s d ng ể ự ị c 1: T o m i ng ướ

Đ th c hi n vi c khai báo m i cho ng thì qu n tr viên, giao d ch viên th c hi n nh sau : ư ả B * Thêm m i ng i s d ng tr c ti p t Portal: Ch n vùng ng ệ ị ớ ườ ử ụ ự ườ ử ụ ự ườ ử ụ

ạ ớ ườ ử ụ i s d ng, giao di n thêm m i m t ng ệ ớ ế ừ ộ ọ ườ ử ụ i s d ng , ụ ể i s d ng đăng ký d ch v hi n ị

thêm ng th nh sau: ị ư

Hình 38: Giao di n thêm m t khách hàng m i ớ

* Nh p các thông tin cá nhân c a ng i tính, ậ ệ ủ ộ i s d ng (H tên, ngày sinh, gi ườ ử ụ ọ ớ

ố ệ đ a ch , CMT, s đi n tho i,….). ị ạ

ỉ * Nh p các thông tin tài kho n IPTV :Tên tài kho n IPTV (tên đăng nh p trên ậ ả ậ

c s d ng…. ả EPG), m t kh u, ngày ký h p đ ng, mã h p đ ng, gói c ợ ướ ử ụ ậ ợ ồ ẩ

ọ

ồ * Ch n tình tr ng thuê bao. ạ * Tùy ch n thông tin khuy n mãi. ế ọ

* Ch n vào nút đ hoàn t ọ ể ấ t thao tác ho c kích vào nút ặ

i thông tin. n u c n nh p l ế ầ

ng yêu c u ph i nh p thông tin. ườ ườ ậ ầ ả

ậ ạ * Ghi chú: các tr * Thêm ng ng có d u ( ấ *) là các tr file: i s d ng t ừ ườ ử ụ

88 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

i s d ng t danh sách đã có (danh sách đ ứ ườ ử ụ ừ ượ ư c l u

tr d ữ ướ ạ

+ Ch c năng: thêm ng i d ng file .csv) + Thao tác: ch n vùng Ng i s d ng >> Thêm m i ng i s d ng t ọ ườ ử ụ ớ ườ ử ụ ừ

file.

+ Giao di n:ệ

Hình 39: Thêm ng i s d ng t m t danh sách d i d ng file ườ ử ụ ừ ộ ướ ạ

đ ch n đ ể ọ ườ ng d n đ n t p tin .csv. ế ậ ẫ

+ Kích ch n vào nút ọ + Ch n tên file đã có. ọ

đ hoàn t t vi c thêm. ể ấ ệ

ạ

i d ng file excel theo m u quy đ nh + Kích ch n vào nút ọ * L u ý: Cách t o file CSV. ư + Nh p danh sách ng i s d ng d ướ ạ ẫ ị ậ

(kích vào m c xem đ nh d ng file đ nh p thông tin cho ng i s d ng m i). ườ ử ụ ớ ườ ử ụ ể ậ ạ ụ

ữ phím Shift di chu t và kích vào ô th ộ ứ

ị + Đánh d u vùng d li u ữ ệ + Kích ch n vào ô đ u tiên (1,A) gi ầ i s d ng). (n,Y) (n là s ng ấ ọ ố ườ ử ụ

+ Trên thanh Tool Bar ch n Format- CellsTab Border trong vùng ọ

Presets l n l t kích ch n vào OutLine và Inside  OK ầ ượ ọ

+ T file excel ch n ọ File Save As. ừ

+ Đ t tên cho file trong vùng CSV (Comma ặ File Name, ch n ki u file: ọ ể

delimited)(*.csv) trong vùng Save as Type

+ Kích nút Save đ k t thúc vi c tao file CSV. ể ế

* Thông tin cá nhân ng

c, tình tr ng l p đ t s d ng d ch v IPTV c a ng i s d ng ( tr ng thái ch ệ ườ ử ụ ị i s d ng, thông tin tài kho n IPTV, thông tin gói ờ ủ ạ

ả ườ ử ụ c l u vào c s d li u c ắ ướ ki m tra ho c đã xác nh n l p đ t ) đ ể ặ ử ụ ậ ắ ụ ượ ư ơ ở ữ ệ ặ

ạ ặ c 2:

B * K thu t viên, công nhân k thu t đ n đ a ch ng i s d ng ki m tra và ướ ỹ ậ ế ỉ ị ườ ử ụ ể

ỹ c p nh t tình tr ng l p đ t d ch v ụ ậ ậ ạ ặ ị ắ ậ

89 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

* Thao tác: di chuy n chu t đ n vùng Qu n lý ng ộ ế

đ ng t ườ ử i s t c các khách đang ẽ ự ộ ệ ố i s d ng >> Ng ườ ử ụ i t ả ấ ả

ể ặ ị

ể ả d ng >> Ki m tra l p đ t khi đó h th ng s t ụ ặ ắ ch l p đ t d ch v . ụ ờ ắ * Giao di n hi n th nh sau: ể ị ư ệ

ờ ể

* N u nh s l ế Hình 40: Danh sách khách hàng đang ch ki m tra l p đ t d ch v IPTV ng tình tr ng ch ki m tra l p đ t d ch v nhi u thì ng ắ ụ ề ạ

ắ ặ ị ụ ấ ặ ị ẩ ư

ườ i ờ ể s d ng có th th c hi n thao tác tìm ki m theo tiêu chu n b t kỳ nh tên thuê ế ệ ử ụ bao, tên đ y đ , s di đ ng, đ a ch , ngày đăng ký,... ộ ư ố ượ ể ự ầ ủ ố ị

ể ắ ặ ả ặ

ế i s d ng thì giao d ch viên có th ỉ ắ c d ch v IPTV cho ng * Sau khi quá trình ki m tra l p đ t xong n u xét kh năng có th l p đ t hay ể ể ặ ượ ị ườ ử ụ không th l p đ t đ ể ắ ụ ị

đ c p nh t và g i thông báo cho ng ử ậ

ể ậ ẹ

kích vào bi u t ng d ng có th l p đ t đ ặ ụ ki m tra tình tr ng l p đ t và giao di n g i email nh sau: ể ườ ử , i s ệ c hay không và h n ngày l p đ t là ngày nào. Giao di n ắ ư ể ượ ể ắ ạ ặ ượ ặ ệ ử ắ

ệ ạ

ậ ế ậ ể ặ

ặ ượ c i tr ng thái sau ki m tra là : Đã xác nh n l p đ t . N u trong khi ạ t l p l thì thi Hình 41: Giao di n ki m tra và c p nh t tình tr ng l p đ t ắ ặ * Tr ng thái l p đ t là ch ki m tra. N u ki m tra tình tr ng l p đ t đ ắ ạ ế ặ ắ ế ậ ạ ạ ể ờ ể ể ậ ắ

90 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

i s d ng mà l p đ t đ ườ ử ụ ặ ượ ồ ọ

c r i thì ch n tình i s d ng là đã xác nh n l p đ t và ỉ ủ ụ ủ ắ ị ắ ườ ử ụ ậ ắ ặ

khai báo đã ki m tra đ a ch c a ng ị tr ng l p đ t s d ng d ch v IPTV c a ng ạ b qua khâu ki m tra ỏ ể ặ ử ụ ể

c 3:

ướ ự ộ ữ ệ ự ệ

ồ c này tài kho n ng B ự * Th c hi n vi c đ ng b d li u, m c đích là xác th c lên h th ng th c, ụ i s d ng có th đăng nh p và s d ng d ch v . Các ậ ể ệ ố ị ụ

ườ ử ụ i s d ng ph i đ t tr sau b ướ tr ng thái ng ả ạ ướ ử ụ c đó là : Đã xác nh n l p đ t ặ ậ ắ ệ ả ườ ử ụ ạ

Hình 42: G i mail thông báo cho khách hàng v kh năng l p đ t ắ ặ ử

ề ả ứ ộ * Ch c năng: tùy thu c vào th i đi m th c hi n ch c năng này thì nó có m t ự ể ệ ộ ờ

ứ nhi m v riêng đi kèm. ệ

ạ ự

ệ ự ệ ớ

ụ + Th c hi n sau khi thêm m i: thao tác này có nhi m v là kích ho t cho ụ i s d ng m i này s d ng d ch v , n u không th c hi n thao tác này thì ệ ụ ế c vào h th ng thông qua tên thuê bao i s d ng đó không th đăng nh p đ ệ ố

ng ng IPTV đ có th s d ng đ ử ụ ể ượ ị

ườ ử ụ ườ ử ụ ể + Th c hi n sau khi thay đ i tr ng thái s d ng, thay đ i gói c ể ử ụ ệ ự ổ

ớ ị ậ ượ c d ch v . ụ ổ ạ ệ ụ ệ ệ

c, thay ế i mã: thì thao tác này có nhi m v là th c hi n vi c thay đ i đó, n u c, b giãi mã ử ụ ự ạ ướ ổ ộ ướ ệ ệ ổ

c hoàn thành.

i s d ng >> Đ ng b d li u ộ ữ ệ ồ ườ ử ụ

đ i b gi ổ ộ ả không th c hi n thao tác này thì vi c thay đ i tr ng thái, gói c ự không đ ượ + Thao tác: di chu t đ n vùng Ng ộ ế + Giao di n hi n th . ị ệ ể

91 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

ộ ữ ệ ệ ồ ệ

Hình 43: Giao di n th c hi n đ ng b d li u ự c th c hi n: * Các b ự ệ

i s d ng trong ô Checkbox ho c kích vào nút “Ch n t ườ ử ụ ọ ấ t ặ

ướ + Ch n các ng ọ c ” đ th c hi n đ ng b . ộ ả ể ự

t vi c đ ng b d li u. + Kích ch n vào nút “Đ ng b d li u” đ hoàn t ồ ộ ữ ệ ể ấ ộ ữ ệ ệ ồ ệ ồ ọ

c 4: ướ

i s d ng , User/password và h ng d n s B * Bàn giao tài kho n cho ng ướ

ả i s d ng đ ng ườ ử ụ i s d ng có th s d ng đ ẫ ử c các d ch v mà ụ ị ể ử ụ ườ ử ụ ượ ườ ử ụ ể

d ng cho ng ụ IPTV cung c p.ấ 3.6.3.2. Qu n lý thuê bao MyTV

i s d ng tr ng thái đang s d ng bình th ườ ặ ạ ng ho c t m

ử ụ c. ả Ch nh ng ng ữ ụ ỉ ị ư ở ạ ổ

c. ủ ỏ ổ ướ

ườ ử ụ ng ng d ch v thì m i có th thay đ i gói c ớ ể ộ ế ệ c đ ướ ượ Thao tác: di chu t đ n vùng Chuy n đ i - H y b >> Thay đ i gói c ổ ể Giao di n: giao di n th c hi n nh sau. ư ự ệ ệ

c s d ng ướ ử ụ

ổ Nh p tên thuê bao (tên tài kho n IPTV). Hình 44: Giao di n thay đ i gói c ệ ả ậ

ể ể ậ

Kích ch n vào nút ọ i hay không (n u t n t i thì h th ng s hi n th gói c ế ồ ạ ồ đ ki m tra xác nh n thông tin tài kho n có t n ả ủ c đang s d ng c a ử ụ ẽ ệ ệ ố ướ ị

t ạ ng

c. i s d ng). ườ ử ụ c m i Tùy ch n gói c ớ ọ Lý do chuy n đ i gói c ể ướ ổ ướ

92 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

t thao tác th c hi n ệ ự ấ

ộ ữ ệ ồ

c c a ng ể ể ệ ướ ủ ự ự ổ ổ ườ ử ụ ế c (n u ướ ư i s d ng ch a

Kích ch n vào nút đ hoàn t ọ Th c hi n đ ng b d li u đ hoàn thành thao tác thay đ i gói c ệ ệ t). không th c hi n thao tác này thì vi c thay đ i gói c đ ượ

ử ụ

ệ i s d ng b hu s d ng d ch v thì không th th c hi n ị ườ ử ụ ỷ ử ụ ể ự ụ ị

đ ứ năng này. ượ

c hoàn t ấ Thay đ i tr ng thái s d ng: ổ ạ * Nh ng ng ữ c ch c * Thao tác: di chu t đ n vùng Chuy n đ i - H y b >> Thay đ i tr ng thái ổ ạ ộ ế ủ ể ỏ ổ

s d ng d ch v . ụ ử ụ ị

Giao di n th c hi n nh sau: ư ự ệ ệ

Hình 45: Giao di n thay đ i tr ng thái s d ng d ch v ổ ạ ử ụ ệ ị ụ

* Nh p tên thuê bao (tên tài kho n IPTV). ả ậ

ể ể ả

* Kích ch n vào nút ọ i hay không (n u t n t đ ki m tra xác nh n thông tin tài kho n có ậ ử ụ i thì h th ng s hi n th tr ng thái đang s d ng ị ạ ẽ ệ ệ ố

ế ồ ạ i s d ng là gì).

ườ ử ụ ạ ể ố ổ

c. t n t ồ ạ d ch v c a ng ụ ủ ị * Ch n tr ng thái s d ng mu n chuy n đ i. ử ụ ọ * Lý do chuy n đ i gói c ể ướ ổ

đ hoàn t t thao tác th c hi n ệ ự ấ

ộ ữ ệ ổ ạ ể ể ử

ị

i s d ng b hu s d ng d ch v thì ỷ ử ụ ườ ử ụ ụ ị ị

Nh ng ng ữ c ch c năng này * Kích ch n vào nút ọ * Th c hi n đ ng b d li u đ hoàn thành thao tác thay đ i tr ng thái s ồ ệ ự d ng d ch v c a ng i s d ng ườ ử ụ ụ ủ ụ i mã: Thay đ i b gi ổ ộ ả không th th c hi n đ ể ự ệ ượ ứ

i mã. ủ ỏ ổ ộ ả ổ

* Thao tác: di chu t đ n vùng Chuy n đ i - H y b >> Thay đ i b gi ể * Giao di n th c hi n nh sau. ự ộ ế ệ ư ệ

93 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

i mã Hình 46: Giao di n thay đ i b gi ệ ổ ộ ả

+ Nh p tên thuê bao (tên tài kho n IPTV). ả ậ

ể ể ả

ế ồ ạ đ ki m tra xác nh n thông tin tài kho n có ủ i thì h th ng s hi n th s serial number cũ c a ậ ị ố ẽ ể ệ ố

+ Kích ch n vào nút ọ i hay không (n u t n t i s d ng). t n t ồ ạ ng ườ ử ụ

i mã.

+ Ch n ngày thay đ i b gi + Nh p lý do chuy n đ i b gi i mã. ổ ộ ả ể ổ ộ ả ọ ậ

đ hoàn t t thao tác th c hi n. ấ ệ

ỹ ớ ậ ắ ả

ậ ị ẽ ệ ố ị ớ

ậ ỹ ậ ố ậ ố ớ ệ ố

đ ng c p nh t s serial c a b gi i mã đ + B gi + Kích ch n vào nút ể ọ ự + Nhân viên k thu t đi l p b gi i mã STB m i (giao d ch viên, qu n tr ộ ả viên hay nhân viên k thu t không ph i nh p s serial number m i mà h th ng s ả t i mã m i vào h th ng) ủ ộ ả ự ộ c VNPT t nh/Thành ph cung c p thì các b gi ố ỉ ộ ả ượ

c s d ng trong t nh, thành đó, n u ng i s d ng s d ng b gi ộ ả ể ượ ử ụ ấ ườ ử ụ ử ụ ỉ ỉ

ế ỉ ủ ạ ộ

i . ạ

i mã đó ộ ả i ch có th đ mã STB mà không thu c ph m vi c a VNPT t nh/thành đó thì thuê bao khi đăng nh p s b khoá l ậ ẽ ị K t lu n: ế

N i dung c a ch ng đã phân tích các y u t tác đ ng và các ph ế ố ươ

ng d ch v IPTV. Ch t l ươ ị ộ ụ ộ ị ị

ậ ủ ộ đo đánh giá ch t l ấ ượ nhi u y u t ụ . Tuy nhiên, có th phân các y u t ể ấ ượ ế ố ng pháp ở ng d ch v IPTV ch u tác đ ng b i này thành b n nhóm sau: ố ề

ng n i dung video: âm thanh và hình nh ộ ả

ụ

ng quy t đ nh đ i v i ch t l ng n i dung video có nh h ấ ượ ả ộ ưở

ế ị ị ấ ố ớ ụ ả ượ ề ấ

ễ ng tr c ti p đ n c m nh n c a ng v IPTV t ng th . V n đ này đ ể ụ thông ng ườ ử ụ gian chuy n kênh là y u t ả nh h ế ố * Ch t l ấ ượ * Th i gian chuy n kênh ờ ể * Đ kh d ng c a d ch v ủ ị ộ ả ụ * Kh năng b o m t ậ ả ng d ch Ch t l ấ ượ ị ễ c nhà cung c p d ch v , nhà khai thác vi n ổ ờ i s d ng và nhà qu n lý vi n thông quan tâm hàng đ u. Ti p theo, th i ườ ử i s ế ố ả ầ ậ ế ủ ưở ự ế ể ế ả

94 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố t nghi p Đ i H c Ch ạ ệ ọ ươ u t ế ố ả ng đên ch t l ng 3: Các y ấ ượ ng ưở i VNPT B c Ninh IPTV và ng d ng tri n khai t ắ ạ ụ nh h ể ứ

ng d ch v , nhà khai thác vi n thông quan tâm t này đ ị ề ấ ượ

ạ ủ ễ ế ớ ả

ườ ử ụ ộ ả ả ả ụ

ạ i s d ng.

ể i y u t d ng v ch t l ụ ụ ớ ế ố t i s d ng và nhà qu n lý. i u m ng c a mình và đ m b o cam k t v i ng ả ố ư Đ i v i nhà cung c p d ch v và nhà khai thác m ng, đ kh d ng và kh năng ụ ấ ố ớ b o m t có ý nghĩa nhi u h n so v i ng ậ ả Hi n nay, các t ị ề ơ ườ ử ụ ch c tiêu chu n hóa và các hãng ch t o thi ệ

i pháp đo ki m ch t l t b đo đang n ng d ch v ị ả

ứ ấ ỗ ế ạ ụ ể ệ c ITU-T nghiên c u th ng nh t và hoàn thi n ố ế ị ấ ượ ấ ứ ớ ẩ ẩ ượ

ổ ứ l c nghiên c u và đ xu t tiêu chu n và gi ấ ề ự IPTV. Hai v n đ này hi n đang đ ệ ề trong các khuy n ngh c a mình. ị ủ ế

95 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố ệ ứ ệ ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n ề ề hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

K T LU N

Ậ

Ế

i ng ệ ề ả ườ ử ụ

ng tác gi a ng ữ ậ ố ớ ươ

ổ

i s d ng xem các ch ở ị ề ươ

ọ ố ớ ộ

ỉ ủ ộ ậ ụ ữ ề ế ấ

ả ể ế ự ườ ử ụ ư ế

ơ ự ệ ạ ạ ạ

ự

ắ c và đ ế ọ ượ ượ ể ệ

ng lai g n. V i xu h ả ướ ươ ộ ị ầ ấ

ớ ỉ ệ ớ

ớ ủ ụ ị ng vào m t t i sáng c a d ch v IPTV. ề ng lai t ự i hình nh k thu t s t i s d ng d a IPTV là công ngh truy n t ả ỹ trên c s giao th c Internet. V i s v t tr i v tính t i xem ơ ở ườ ớ ự ượ ộ ề ứ và d ch v gia tăng, IPTV hoàn toàn có th làm thay đ i thói quen xem truy n hình ụ ề ể truy n th ng b i nó không ch cho phép ng ng trình, mà ườ ử ụ ố còn cho phép khán gi ch đ ng ch n nh ng n i dung mu n xem. V i IPTV, ữ i s d ng có th ti p c n nh ng d ch v tiên ti n nh t trên n n băng thông ng ị r ng nh xem TV tr c ti p qua Internet (Live TV), mua hàng qua TV, karaoke, ộ game (trò ch i tr c tuy n), t p chí thông tin, đi n tho i hình, đào t o qua TV, TV ả Mail, TV Photo, bình ch n qua TV, d đoán qua TV, tin nh n nhanh (IM), qu ng c đánh giá là cáo... Hi n IPTV đã đ c tri n khai r ng rãi trên c n ướ ng ngu n thu l n c a các nhà cung c p d ch v trong t ụ ồ h i t các d ch v trong n n công nghi p vi n thông v i IPTV là đ nh cao, ta có ễ ộ ụ th tin t ủ ị ể ộ ươ ưở ươ ụ

ờ ớ ự ướ ể

Sau m t th i gian nghiên c u và tìm hi u cùng v i s h ứ ứ ệ ồ

ng d n c a th y ầ ẫ ủ giáo TS. Tr n Thi n Chính, em đã hoàn thành đ án “Nghiên c u công ngh truy n ề ệ hình giao th c Internet (IPTV)”. ộ ầ ứ

H ng ti p theo c a đ án là ti p t c tìm hi u sâu h n gi ả ể ế ụ ủ ồ

i pháp kinh doanh, mô hình khai thác d ch v IPTV, các gi i pháp tri n khai i pháp ể ả ị

ặ ệ ả

ệ ố ắ ư ạ ộ ồ

ượ ữ ế ậ ỏ

ứ ệ ể ề ạ

ế ướ ơ cùng v i các gi ả ớ ụ cung c p n i dung đ c bi t đi sâu vào các công ngh nén nh. ấ ộ M c dù em đã c g ng nh ng do th i gian và trình đ có h n nên đ án ờ ặ ủ không tránh kh i nh ng thi u sót, em r t mong nh n đ c ý ki n đóng góp c a ấ ế các thày cô giáo và các b n đ có th ti p t c hoàn thi n và nghiên c u đ tài sâu ể ế ụ h n.ơ

96 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3

Đ án t ồ ố ệ ứ ệ ạ ọ t nghi p Đ i H c Đ tài: Nghiên c u công ngh truy n ề ề hình qua giao th c Internet (IPTV) ứ

DANH M C TÀI LI U THAM KH O

Ụ

Ả

Ệ

Ti ng vi t: ế ệ

ệ ụ ự ử ề ệ

ệ ố ứ ệ ệ ậ ọ

[1]. Nhi m v xây d ng bài đo và đo ki m th nghi m h th ng truy n hình trên ể m ng xDSL, tài li u báo cáo t p đoàn c a nhóm nghiên c u Vi n Khoa h c Kĩ ủ thu t B u đi n, 2009. ạ ậ ư ệ

ự ậ ẩ

ng d ch v IPTV trên m ng vi n thông công c ng, t p th tác gi ấ ng pháp đo đánh giá ch t Vi n Khoa ả ươ ậ ể ệ ễ ộ ị

[2]. Nghiên c u xây d ng b tiêu chu n kĩ thu t và ph ứ ộ l ụ ượ ạ h c Kĩ thu t B u đi n, 2008. ậ ư ọ ệ

ễ ệ ệ t

ạ Vi n Khoa H c K thu t B u đi n, 2007 [3]. Nghiên c u công ngh IPTV và kh năng tri n khai trên m ng vi n thông Vi ả Nam, t p th tác gi ỹ ể ậ ư ứ ể ả ệ ệ ậ ọ

ế

Ti ng Anh: [1] IPTV and internet video, Wes Simpson & Howard Greenfield, 2007. [2] IPTV security, David Ramirez, 2008. [3] Understanding IPTV, Gilbert Held, 2007 [4] Why IPTV? Interactivity, technology, service, Johan Hjelm, 2008. [5] Next Generation IPTV Services And Technology, Gerard O’Driscoll, 2008 [6] ITU-T Recommendation G.1080 (ex G.IPTV-QoE) “Quality of experiences requirements for IPTV services”. Dec, 2008 [7] ITU-T J247 [8] ITU-T G1081/2008

ả ụ

Danh m c các website tham kh o: 1. www.vnpt.com.vn. 2. www.vtc.com.vn 3. www.vntelecom.org 4. www.mytv.com.vn 5. www.itv.vn

97 Nguyễn Văn Diện Lớp: H09VT3