BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG
VIỆN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Y DƯỢC LÂM SÀNG 108
∗∗∗∗∗∗∗∗∗∗∗
NGUYỄN THỊ THU HOÀI
NGHIÊN CỨU THAY ĐỔI MỘT SỐ CYTOKINE VÀ
HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ BỆNH VẢY NẾN MỤN MỦ
BẰNG ACITRETIN
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
HÀ NỘI - 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG
VIỆN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Y DƯỢC LÂM SÀNG 108
∗∗∗∗∗∗∗∗∗∗∗
NGUYỄN THỊ THU HOÀI
NGHIÊN CỨU THAY ĐỔI MỘT SỐ CYTOKINE VÀ
HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ BỆNH VẢY NẾN MỤN MỦ
BẰNG ACITRETIN
Chuyên ngành: DA LIỄU
Mã số: 62 72 01 52
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. BÙI THỊ VÂN
PGS.TS. LÊ HỮU DOANH
HÀ NỘI - 2022
LỜI CAM ĐOAN
Tôi là: Nguyễn Thị Thu Hoài, nghiên cứu sinh khóa 2, Viện nghiên cứu
khoa học Y Dược lâm sàng 108, chuyên ngành Da liễu, xin cam đoan:
• Đây là luận án do bản thân tôi trực tiếp thực hiện dưới sự hướng dẫn
của TS. Bùi Thị Vân, PGS.TS. Lê Hữu Doanh.
• Công trình này không trùng lặp với bất kỳ nghiên cứu nào khác đã
được công bố tại Việt Nam.
• Các số liệu và thông tin trong nghiên cứu là hoàn toàn chính xác, trung
thực và khách quan, đã được xác nhận và chấp nhận của cơ sở nơi nghiên cứu.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về những cam kết này.
Hà nội, ngày 1 tháng 8 năm 2022
Người viết cam đoan
Nguyễn Thị Thu Hoài
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC VÀ KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
DANH MỤC HÌNH
ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................................ 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ...................................................................... 3
1.1. Bệnh vảy nến mụn mủ .......................................................................................... 3
1.1.1. Tình hình bệnh vảy nến mụn mủ ...................................................................... 3
1.1.2. Cơ chế bệnh sinh bệnh vảy nến mụn mủ .......................................................... 4
1.1.3. Đặc điểm lâm sàng .......................................................................................... 15
1.1.4. Đặc điểm cận lâm sàng ................................................................................... 22
1.1.5. Điều trị vảy nến mụn mủ ................................................................................. 23
1.2. Các cytokine liên quan trong sinh bệnh học bệnh vảy nến mụn mủ. ................. 29
1.2.1. Interferon-γ (INF-γ) ........................................................................................ 30
1.2.2. Yếu tố hoại tử khối u (TNF-α: necrosis factor-α) ........................................... 30
1.2.3. Interleukin- 17 (IL-17) .................................................................................... 31
1.2.4. Interleukin -22 (IL-22) .................................................................................... 31
1.2.5. Interleukin- 1 (IL-1) ........................................................................................ 32
1.2.6. Interleukin- 2 (IL-2) ........................................................................................ 32
1.2.7. Interleukin- 4 (IL-4) ........................................................................................ 33
1.2.8. Interleukin- 6 (IL-6) ........................................................................................ 33
1.2.9. Interleukin-8 (IL-8) ......................................................................................... 33
1.2.10. Interleukin- 11 (IL-10) .................................................................................. 34
1.2.11. Interleukin- 12 (IL-12) .................................................................................. 34
1.3. Vai trò của acitretin trong điều trị vảy nến mụn mủ toàn thân ................................ 35
1.3.1. Đặc tính dược động học .................................................................................. 35
1.3.2. Cơ chế tác dụng của acitretin .......................................................................... 35
1.3.3. Tác dụng không mong muốn .......................................................................... 37
1.4. Các nghiên cứu về điều trị vảy nến mụn mủ bằng retinoid ............................... 38
1.4.1. Các nghiên cứu trên thế giới ........................................................................... 38
1.4.2. Các nghiên cứu về vảy nến mụn mủ ở Việt Nam ........................................... 39
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................... 40
2.1. Đối tượng và chất liệu nghiên cứu ..................................................................... 40
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................................... 40
Nhóm nghiên cứu (NNC) .......................................................................................... 40
2.1.2. Chất liệu nghiên cứu ....................................................................................... 41
2.2. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 42
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ......................................................................................... 42
2.2.2. Cỡ mẫu nghiên cứu ......................................................................................... 43
2.3. Các bước tiến hành ............................................................................................. 43
2.3.1. Khảo sát một số yếu tố liên quan, đặc điểm lâm sàng trong bệnh vảy nến mụn
mủ .............................................................................................................................. 43
2.3.2. Xác định mối liên quan của một số cytokine (IL-2, IL-4, IL-6, IL-8, IL-10,
IL-17, TNF-α và INF-γ) với đặc điểm lâm sàng bệnh vảy nến mụn mủ toàn thân
trước và sau điều trị ................................................................................................... 44
2.3.3. Nghiên cứu hiệu quả điều trị bệnh vảy nến mụn mủ bằng acitretin ............... 44
Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................................. 55
3.1. Một số yếu tố liên quan, đặc điểm lâm sàng bệnh vảy nến mụn mủ ................. 55
3.1.1. Một số yếu tố liên quan ................................................................................... 55
3.1.2. Đặc điểm lâm sàng .......................................................................................... 61
3.2. Mối liên quan của một số cytokine (IL-2, IL-4, IL-6, IL-8, IL-10, IL-17, TNF-
α, INF-γ) với đặc điểm lâm sàng ở bệnh nhân vảy nến mụn mủ toàn thân trước và
sau điều trị ................................................................................................................. 64
3.2.1. Đặc điểm của nhóm nghiên cứu và nhóm đối chứng ...................................... 64