i
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn, tôi đã nhận được sự
quan tâm, giúp đỡ của Phòng đào tạo sau đại học cũng như của thầy giáo, cô
giáo Trường Đại học Lâm Nghiệp, Sơ NN&PTNT, Chi cuc Kiểm lâm tinh
Sơn La, nhân dịp này tôi xin chân thành cảm ơn về sự giúp đỡ quy bau đó.
Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn tới thầy giáo TS. Lê Bảo Thanh
người hướng dẫn khoa học, đã trực tiếp hướng dẫn, tận tình giúp đỡ, truyền
đạt những kiến thức quí báu và dành những tình cảm tốt đẹp cho tôi trong
suốt thời gian thực hiện luận văn.
Tôi xin cảm ơn đến Ban lãnh đạo, cán bộ Kiểm lâm của Ban quản lý
Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Nha đa ta
o moi điêu kiê
n cho tôi trong qua
trinh thu thâ
p sô liê
u ngoa
i nghiê
p. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn các
đồng nghiệp, bạn bè và người thân trong gia đình đã giúp đỡ, động viên tôi
trong suốt thời gian học tập và hoàn thành luận văn.
Trong khuôn khổ thời gian và kinh nghiệm còn hạn chế đề tài không
thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của
các thầy giáo, cô giáo, các nhà khoa học cùng bạn bè đồng nghiệp để luận văn
được hoàn thiện hơn.
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này
là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào và các thông tin
trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 12 năm 2014
Tác giả
Hoàng Long
ii
MỤC LỤC
Trang
Trang phục bìa
Lời cảm ơn ......................................................................................................... i
Mục lục .............................................................................................................. ii
Danh mục các từ viết tắt .................................................................................... v
Danh mục các bảng .......................................................................................... vi
Danh mục các hình .......................................................................................... vii
ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................... 1
Chương 1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ....................................... 3
1.1. Nghiên cứu về bướm đêm tại nước ngoài .............................................. 3
1.2. Nghiên cứu bướm đêm tại Việt Nam ..................................................... 5
1.3. Nghiên cứu tại khu Bảo tồn Xuân Nha .................................................. 6
Chương 2. MỤC TIÊU, PHẠM VI NGHIÊN CỨU, NỘI DUNG VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................................... 7
2.1. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................... 7
2.2. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................ 7
2.3. Nội dung điều tra nghiên cứu ................................................................. 7
2.4. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................ 7
2.4.1. Phương pháp thu thập, đánh giá thông tin, kế thừa tài liệu ............ 7
2.4.2. Phương pháp điều tra thực địa ........................................................ 8
2.4.3. Phương pháp định danh và phân tích số liệu ................................ 10
Chương 3. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ XÃ HỘI .............................. 12
3.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................ 12
3.1.1. Vị trí địa lý .................................................................................... 12
3.1.2. Đặc điểm tự nhiên ......................................................................... 12
3.2. Kinh tế - Xã hội .................................................................................... 14
iii
3.2.1. Dân số, lao động............................................................................ 14
3.2.2. Sản xuất nông nghiệp .................................................................... 15
3.2.3. Sản xuất lâm nghiệp ...................................................................... 16
3.2.4. Cơ sở hạ tầng, giao thông ............................................................. 16
3.3. Văn hóa – xã hội, y tế, giáo dục ........................................................... 17
3.3.1. Văn hóa – xã hội ........................................................................... 17
3.3.2. Y tế, giáo dục ................................................................................ 17
3.4. Quốc phòng an ninh ............................................................................. 18
3.5. Tài nguyên rừng ................................................................................... 19
3.5. 1. Hiện trạng tài nguyên rừng .......................................................... 19
3.5.2. Đa dạng sinh học và phân bố khu hệ động thực vật rừng quý hiếm,
đặc hữu .................................................................................................... 22
3.5.3. Đánh giá tình hình xâm hại rừng của con người và các loài sinh
vật ngoại lai ............................................................................................. 26
Chương 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................... 27
4.1. Thành phần các loài bướm đêm ........................................................... 27
4.2. Đa dạng thành phần loài, giống theo họ .............................................. 31
4.3. Mức độ bắt gặp và mức độ xu quang bướm đêm theo đèn .................. 33
4.3.1 Mức độ bắt gặp............................................................................... 33
4.3.2. Mức độ bắt gặp loài theo đèn ........................................................ 34
4.3.2. Mức độ xu quang theo đèn ............................................................ 38
4.4. Đa dạng bướm đêm tại điểm đặt đèn ................................................... 40
4.5. Biến động các loài bướm đêm theo thời gian ...................................... 42
4.5.1. Biến động họ theo tháng điều tra .................................................. 42
4.5.2. Biến động họ theo thời gian trong ngày ....................................... 44
4.6. Dẫn liệu về sinh học, sinh thái một số loài bướm ................................ 46
4.6.1. Dẫn liệu đặc điểm chung của họ ................................................... 46
iv
4.6.2. Dẫn liệu sinh thái, hình thái một số loài ....................................... 51
4.7. Thực trạng và đề xuất giải pháp quản lý .............................................. 59
4.7.1. Nguyên nhân gây mất đa dạng sinh học ....................................... 59
4.7.2. Giải pháp quản lý bướm đêm ........................................................ 63
KẾT LUẬN, TỒN TẠI, KIẾN NGHỊ ........................................................... 67
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Ký hiệu
Viết đầy đủ
BVNN
Bảo vệ nghiêm ngặt
CHDCND
Cộng hòa dân chủ nhân dân
KBT
Khu bảo tồn
KBTTN
Khu bảo tồn thiên nhiên
PCCCR
Phòng cháy chữa cháy rừng
PHST
Phục hồi sinh thái
UBND
Ủy ban nhân dân
VQG
Vườn quốc gia