BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN QUÂN Y
=======
PHẠM ĐẮC TH
NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG
VÀ NỒNG ĐỘ MỘT SỐ CYTOKINE HUYẾT THANH
Ở BỆNH NHÂN HEN PHẾ QUẢN NHIỀU ĐỢT CẤP
Ngành: Nội khoa
Mã số: 9720107
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
HÀ NỘI – 2024
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH
TẠI HỌC VIỆN QUÂN Y
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. Nguyễn Huy Lực
2. PGS.TS. Tạ Bá Thắng
Phản biện 1: PGS.TS. Đinh Ngọc Sỹ
Phản biện 2: PGS.TS. Vũ Văn Giáp
Phản biện 3: GS.TS. Trần Huy Thịnh
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá luận án cấp
trường vào hồi: giờ ngày tháng năm 2024
Có thể tìm hiểu luận án tại:
1. Thư viện Quốc Gia
2. Thư viện Học viện Quân y
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hen phế quản (HPQ) ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng trên mọi
phương diện, không phân biệt chủng tộc, giới tính, lứa tuổi. Gánh
nặng về HPQ tiếp tục gia tăng trong 30 năm qua. Việt Nam nằm
trong số các nước xu hướng gia tăng. Đợt cấp của HPQ một
biến cố bất lợi, ảnh hưởng đến sự tiến triển của bệnh, gây các biến
chứng thể nguy tử vong cho bệnh nhân. Bệnh nhân HPQ
nhiều đợt cấp một trong các kiểu hình của hen không kiểm soát.
Bản chất của HPQ nhiều đợt cấp liên quan đến quá trình đáp ứng
viêm đường thở đa dạng không ổn định: Đáp ứng viêm Th2
viêm không Th2. Đánh giá đặc điểm lâm sàng, rối loạn thông khí
phổi và thay đổi các dấu ấn viêm, cytokine… giúp cho việc kiểm soát
HPQ chính xác hiệu quả hơn. chế viêm đóng vai trò chủ đạo
trong bệnh sinh của HPQ với sự tham gia của nhiều tế bào. Các
cytokine đóng vai trò then chốt trong khởi phát, duy trì hay khuếch
đại đáp ứng viêm trong HPQ. Ở nước ta chưa thấy các nghiên cứu về
đặc điểm lâm sàng, thông khí phổi, các dấu ấn viêm, đặc biệt là nồng
độ các cytokine huyết thanh ở kiểu hình HPQ nhiều đợt cấp. Chính vì
vậy, chúng tôi nghiên cứu đề tài với 2 mục tiêu:
1. tả một số đặc điểm m ng, thông khí phổi, dấu ấn
viêm và nồng độc cytokine huyết thanh ở bệnh nn hen
phế quản nhiều đợt cấp.
2. Đánh giá mối liên quan giữa nồng độ các cytokine huyết
thanh với một số đặc điểm lâm sàng, dấu ấn viêm
thông khí phổi ở bệnh nhân hen phế quản nhiều đợt cấp.
2. Những đóng góp mới của đề tài
- Kết quả của luận án cho thấy một số đặc điểm khác biệt về lâm
sàng, cận lâm sàng nồng độ một số cytokine huyết thanh bệnh
nhân HPQ nhiều đợt cấp cấp.
- Đã xác định được một số liên quan giữa nồng độ cytokine
huyết thanh với một số đặc điểm lâm sàng, dấu ấn viêm và chức năng
thông khí phổi.
Kết quả nghiên cứu góp phần xác định đặc điểm kiểu hình lâm
sàng đáp ứng viêm trong hen phế quản nhiều đợt cấp làm sở
cho điều trị kiểm soát một cách hiệu quả theo kiểu hình của bệnh.
5
3. Cấu trúc của luận án
Luận án gồm 127 trang: Đặt vấn đề 2 trang; Chương 1 (Tổng
quan tài liệu) 33 trang; Chương 2 (Đối tượng và phương pháp nghiên
cứu) 22 trang; Chương 3 (Kết quả nghiên cứu) 34 trang; Chương 4
(Bàn luận) 33 trang; Kết luận 2 trang; Kiến nghị 1 trang và Danh mục
các bài báo khoa học đã công bố.
Luận án gồm 42 bảng, 5 biểu đồ, 6 hình, 164 tài liệu tham khảo
(6 tài liệu tiếng Việt, 158 tài liệu tiếng Anh, 50% tài liệu trong vòng 5
năm gần đây) và Phụ lục danh sách đối tượng tham gia nghiên cứu.
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. Đợt cấp của hen phế quản và hen phế quản nhiều đợt cấp
1.1.1. Đợt cấp hen phế quản
1.1.2. Hen phế quản nhiều đợt cấp
1.1.2.1. Khái niệm
Hen phế quản nhiều đợt cấp hay hen phế quản đợt cấp
thường xuyên (Frequent exacerbation asthma or exacerbation prone
asthma) là hen phế quản có đợt cấp nhập viện ≥ 2 lần/năm mặcđã
được điều trị kiểm soát chuẩn.
1.1.2.2. Các yếu tố nguy cơ của hen phế quản nhiều đợt cấp
Yếu tố môi trường
Yếu tố cơ địa
1.2. Cơ chế viêm và vai trò của cytokine trong hen phế quản
1.2.1. Cơ chế viêm trong hen phế quản
1.2.1.1. Cơ chế viêm qua trung gian Th2 (viêm Th2)
Hen phế quản dị ứng khởi phát sớm
Hen phế quản tăng bạch cầu ái toan khởi phát muộn
1.2.1.2. Cơ chế vm không thông qua trung gian Th2 (viêm không Th2)
1.2.2. Vai trò của các cytokine trong cơ chế bệnh sinh của hen phế
quản
1.2.2.1. Cac cytokine đap ưng viêm Th2
1.2.2.2. Cytokine đap ưng viêm không Th2
1.2.2.3. Cac cytokine đap ưng viêm va ưc chê viêm
1.3. Điều trị kiểm soát hen phế quản theo kiểu hình viêm
1.3.1. Điều trị hen phế quản kiểu hình viêm Th2