BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘY
T
TRƯỜNG ĐẠI HCY HÀ
N
I
PHẠM THỊ DIỆU HÀ
NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ CỦA CHẤT CHỈ ĐIỂM
U CA125 VÀ HE4 TRONG CHẨN ĐOÁN
GIAI ĐOẠN VÀ THEO DÕI ĐIỀU TRỊ
BỆNH UNG THƯ BUỒNG TRỨNG
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
NỘI -
2021
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. Nguyễn Văn Tuyên
PGS.TS. Nguyễn Thị Hà
Phản biện 1:
Phản biện 2:
Phản biện 3:
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng cấp Trường, Trường Đại học Y Hà Nội
Vào……., giờ………ngày………tháng……năm 20…
Có thể tìm hiểu luận án tại
- Thư viện Quốc gia
- Thư viện Trường Đại học Y Hà Nội
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÓ LIÊN QUAN
ĐẾN LUẬN ÁN
1. Phm Th Diu (2019). Nhn xét giá tr CA125, HE4 Test ROMA trong
theo dõi điều tr ung thư buồng trng. Tạp chí ung thư học Vit Nam, s 2 năm
2019, 403-410.
2. Phm Th Diu Hà, Nguyễn Văn Tuyên (2020). Nhn xét giá tr CA125, HE4
trong ung thư bung trng tái phát. Tp chí Y hc Vit Nam, tháng 4 s 2 năm
2020, 205-208.
ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Ung thư buồng trứng (UTBT) nguyên nhân tử vong hàng đầu trong ung thư
phụ khoa đứng thứ bảy trong ung thư nói chung phụ nữ. Tại Việt Nam, năm
2020 số ca UTBT mắc mới 1 404 trường hợp 923 trường hợp tử vong. Đây
gánh nặng bệnh tật đối với từng cá nhân và xã hội vì bệnh khó phòng ngừa, khó chẩn
đoán giai đoạn sớm khó theo dõi phát hiện sớm tái phát để quyết định điều trị
sớm.
Chất chđiểm u CA125 (carcinoma antigen 125) HE4 (human epididymal
protein 4) được dùng trong UTBT giúp chẩn đoán, theo dõi điều trị theo dõi tái
phát. Chất chỉ điểm u CA125 độ nhạy cao nhưng độ đặc hiệu không cao, HE4 thì
ngược lại. Chất chỉ điểm u HE4 tăng ít trong u buồng trứng lành tính, độ đặc hiệu cao
trong UTBT. Trong thập kỷ qua, HE4 nổi lên như một chất chỉ điểm u bổ sung cho
CA125, hứa hẹn giải quyết được những bất cập trong UTBT, chẩn đoán sớm và theo
dõi tái phát sớm. Thuật toán hồi quy ROMA test thuật toán kết hợp hai chất chỉ
điểm CA125 HE4 để tăng độ nhạy độ đặc hiệu trong chẩn đoán theo dõi điều
trị UTBT. Tại Việt Nam và trên thế giới, xét nghiệm CA125, HE4, ROMA test được
áp dụng trong chẩn đoán UTBT, nhưng chưa nghiên cứu sử dụng CA125, HE4,
ROMA test đánh giá, theo dõi đáp ứng trong điều trị UTBT, nhằm tăng hiệu quả trong
chẩn đoán, theo dõi quản lý UTBT
Xét nghiệm chất chỉ điểm u CA125 HE4 đã được áp dụng tại bệnh viện K
trong chẩn đoán theo dõi UTBT, vậy đề tài: "Nghiên cứu giá trị của chất chỉ
điểm u CA125 HE4 trong chẩn đoán giai đoạn theo dõi điều trị bệnh ung thư
buồng trứng " được tiến hành với 2 mục tiêu:
1. Tìm hiểu mối tương quan giữa chất chỉ điểm u CA125 HE4 trong chẩn
đoán ung thư buồng trứng.
2. Đánh giá vai trò của chất chỉ điểm u CA125 và HE4 trong theo dõi điều trị
ung thư buồng trứng.
2. Những đóng góp với của luận án
Đây là nghiên cứu đầu tiên ở Việt Nam với cỡ mẫu đủ lớn đánh giá vai trò của
chất chỉ điểm u CA125, HE4 thuật toán ROMA test trong chẩn đoán theo i
điều trị ung thư buồng trứng. Kết quả nghiên cứu cho thấy:
- Nồng độ CA125, HE4, ROMA tăng dần theo giai đoạn bệnh. Giai đoạn bệnh
càng muộn, nồng độ CA125, HE4, ROMA càng cao. Nồng độ CA125 trung bình của
nhóm BN nghiên cứu là 1259,9±1551,96 U/ml, HE4 là 634,1±578,45 pmo/l, ROMA
test là 89,7±14,0%.
- Nồng độ CA125, HE4, ROMA đều cao nhất nhóm ung thư biểu buồng
trứng thanh dịch độ cao. Giá trị trung bình của CA125 1733,2±1841,92 UI/ml, HE4
833,2±656,16 pmol/l, ROMA test 94,3±8,64%. sự khác biệt ý nghĩa
thông kễ giữa nồng độ CA125, HE4, ROMA giữa các thể giải phẫu bệnh với p <0,01.
- Nồng độ CA125, HE4, ROMA nên được theo dõi trong quá trình điều trị để
đánh giá đáp ứng điều trị: Nồng độ CA125, HE4, ROMA sự khác biệt giữa các
nhóm trước mổ, sau mổ, sau 3 đợt hóa chất và kết thúc hóa chất. Sự khác biệt rệt
ở nhóm bệnh nhân có đáp ứng hoàn toàn (p<0,01).
- Nồng độ CA125, HE4, ROMA thể được sử dụng như một chỉ điểm để dự
đoán đáp ứng m với điều trị hoặc tiến triển trong điều trị khi xuất hiện xu hướng
tăng trở lại.
- Nồng độ CA125, HE4, ROMA giảm sau quá trình điều trị ở tất cả các thể giải
phẫu bệnh và tất cả các giai đoạn, đặc biệt giảm mạnh sau khi phẫu thuật.
3. Cấu trúc của luận án
Luận án gồm 102 trang, với 4 chương chính: Đặt vấn đề (2 trang), Tổng quan
(34 trang), Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu (19 trang), Kết quả nghiên cứu (26
trang), Bàn luận (23 trang). Kết luận và Khuyến nghị (3 trang). Luận án có 33 bảng,
và 9 biểu đồ, 106 tài liệu tham khảo (6 tài liệu tiếng Việt, 100 tài liệu tiếng Anh).