B GIÁO DC VÀ ÀO TO B QUC PHÒNG
VIN NGHIÊN CU KHOA HC Y DC LÂM SÀNG 108
--------------------------------------------------------
TRN THÀNH TRUNG
NGHIÊN CU HIU QUGIM AU SAU M PHI
CA GÂY TÊ CNH CT SNG NGC LIÊN TC DI HNG
DN SIÊU ÂM BNG HN HP BUPIVACAIN - FENTANYL
Ngnh: Gây mê hi sc
M s: 62.72.01.22
TÓM TT LUN ÁN TIN S Y HC
H Ni – 2019
Công trình c hoàn thành ti:
VIN NGHIÊN CU KHOA HC Y DC LÂM SÀNG 108
Ngi hng dn khoa hc:
1. PGS.TS. Trnh Vn ng
2. TS. ng Vn Khoa
Phn bin:
1.
2.
3.
Lun án sc bo v ti Hi ng chm lun án cp Vin hp ti:
Vin Nghiên cu Khoa hc Y Dc Lâm sàng 108.
Vào hi gi ngày tháng nm 2019
Có th tìm hiu lun án ti:
1. Th vin Quc gia Vit Nam
2. Th vin Vin NCKH Y Dc lâm sàng 108
1
T VN
M phi là phu thut lng ngc gây au nhiu nht vì vy
iu tr gim au sau m là rt cn thit . Có nhiu phng pháp gim
au sau m phi ã c nghiên cu áp dng, trong ó gây tê ngoài
màng cng c xem là “Tiêu chun vàng”. Tuy nhiên, gây tê ngoài
màng cng (NMC) có th gây h huyt áp, tn thng thn kinh và
b chng ch nh  bnh nhân có ri lon ông máu.
Trong nhng nm gn ây, gây tê cnh ct sng ngc (CCSN)
cng nh gây tê cnh ct sng ngc di hng dn siêu âm ang
c chp nhn nh mt phng pháp thay th cho gây tê ngoài
màng cng, thu hút c nhiu s quan tâm ca các bác s gây mê
hi sc và ngày càng c s dng rng rãi.
Trên th gii, các nghiên cu vgây tê cnh ct sng ngc ngày
mt nhiu. Tuy nhiên, các nghiên cu còn cha ng nht v phng
pháp và s a dng ca các kt quang gây ra nhiu tranh lun.
Vit Nam, các nghiên cu gây tê cnh ct sng ngc còn ít,
cha có nghiên cu gây tê cnh ct sng ngc liên tc cng nhvic
ng dng siêu âm trong gây tê cnh ct sng ngc  gim au sau m
phi. Chính vì vy chúng tôi tin hành nghiên cu tài này nhm mc
tiêu:
1. So sánh hiu qugim au sau m phi ca gây tê cnh ct
sng ngc liên tc di hng dn siêu âm vi gây tê ngoi mng
cng bng hn hp bupivacain - fentanyl.
2. ánh giá sthay i v tun hon, hô hp vmt stác
dng không mong mun ca hai phng pháp gim au sau m
trên.
2
Chng 1
TNG QUAN
1.1. i cng v phu thut phi
1.1.1. S lc v gii phu ng dng
1.1.2. Các ng m ngc trong phu thut phi
1.1.3. Các phng pháp phu thut phi
1.1.3.1. Theo gii phu: bao gm ct mt bên phi, mt thùy phi, hai
thùy phi, phân thuphi hoc mt phn phi, phu thut bóc v phi.
1.1.3.1. Theo cách thc phu thut: bao gm phu thut mlng ngc,
phu thut phi vi s h tr ca ni soi (VATS) và phu thut ni soi.
1.2. au sau phu thut phi
1.2.1. nh ngha au
au là mt tình trng khó chu v mt cm giác hay cm xúc
gây ra do các tn thng hin có mô hay tim tàng hoc c mô
t li và ph thuc vào mc  nng, nh ca tn thng y.
1.2.2. Mc và thi gian au sau phu thut phi
1.2.3. C ch bnh sinh ca au sau phu thut phi
1.2.4. nh hng ca au sau phu thut phi
1.2.5. ánh giá mc  au sau m
Có nhiu cách ánh giá mc  au sau m nh da vào
nng  ng máu, cortisol, sdng các thang im ch quan, tuy
nhiên, thang im VAS (Visual Analogue Scale) sdng nhiu hn.
1.3. Các phng pháp gim au sau phu thut phi
1.3.1. Gim au toàn thân
1.3.2. Gim au vùng: truyn liên tc thuc tê vào vt m, gây tê
khoang liên sn, gim au khoang màng phi, gim au ngoài
màng cng và gim au cnh ct sng ngc
3
1.3.3. Gimau do bnh nhân t iu khin (PCA)
1.3.4. Các k thut không dùng thuc
1.4. Phng pháp gây tê cnh ct sng ngc
1.4.1. S lc lch s
1.4.2. Gii phu khoang cnh ct sng ngc
Khoang cnh ct sng ngc là mt khoang gii phu hình nêm
nm sát vi thân t sng, bên trái rng hn bên phi và c gii hn
bi:
- Thành trc bên: lá thành màng phi.
- Thành sau: dây chng sn mm ngang kéo dài tb di ca
mm ngang trên vi b trên ca mm ngang phía di, dây chng này
tip ni vi màng c liên sn trong  phía ngoài.
- Thành trong: mt sau bên ca thân t sng, a m và các l
chia gia cáct sng.
1.4.3. Thuc s dng trong gây tê nghiên cu
1.4.3.1. Bupivacain: Có nhiu thuc c s dng trong gây tê CCSN,
bupivacain c s dng nht. Thng phi hp vi epinephrin  phát
hin tiêm nhm vào mch máu, gim hp thu vào tun hoàn, gim nng
nh trong huyt tng và kéo dài thi gian gim au.
1.4.3.2. Fentanyl: trong gây tê CCSN, nng fentanyl khi phi hp
cùng các thuc tê t 1-2 µg/ml.
1.4.3.3. Slan rng ca thuc tê trong khoang cnh ct sng ngc
Gây tê CCSN có tác dng ti ngang mc khoanh ty tng ng
hoc nó có th lan rng ti khoanh ty trên và di gây ra phong b
thn kinh vn ng, cm giác và giao cm mt bên, bao gm c r
nguyên y chi phi nhiu phân on da vùng ngc bng. Eason và
Wyatt tìm thy ít nht bn khoang liên sn có thc phong b bi
mt liu duy nht 15ml buvivacain 0,375%.