Tóm tắt Luận án tiến sĩ Y học: Nghiên cứu nồng độ TNF -α, một số interleukin huyết thanh và mối liên quan với yếu tố nguy cơ, tổn thương động mạch vành ở bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp

Ộ Ố Ộ Ụ 1 Ạ B  GIÁO D C VÀ ĐÀO T O          B  QU C PHÒNG

Ọ Ệ H C VI N QUÂN Y

Ế VŨ TI N THĂNG

(cid:0) Ộ Ộ Ố Ứ Ồ NGHIÊN C U N NG Đ  TNF­ , M T S  INTERLEUKIN

Ớ Ế Ố Ố Ế HUY T THANH VÀ M I LIÊN QUAN V I Y U T

Ơ Ổ ƯƠ Ộ Ạ NGUY C , T N TH NG Đ NG M CH VÀNH

Ơ Ồ Ấ Ở Ệ B NH NHÂN NH I MÁU C  TIM C P

ạ ộ Chuyên ngành: N i tim m ch

ố Mã s : 62 72 01 41

Ọ Ắ Ậ Ế TÓM T T LU N ÁN TI N SĨ Y H C

2

ƯỢ Ạ Ọ Ệ CÔNG TRÌNH Đ C HOÀN THÀNH T I H C VI N QUÂN

Y

ẫ ọ Ng ườ ướ i h ng d n khoa h c:

ễ 1.  PGS.TS Nguy n Oanh Oanh

ị ặ 2.  TS Đ ng L ch

ươ ệ ệ ả ạ ị Ph n bi n 1: PGS.TS. Đinh Th  Thu H ng ­ Vi n Tim m ch

ệ ả ỳ ườ Ph n bi n 2: GS.TS. Hu nh Văn Minh ­ Tr ượ   ng ĐH Y D c

Huế

ệ ệ ả ạ ơ ệ Ư   Ph n bi n 3: PGS.TS. Ph m Nguyên S n ­ B nh vi n T QĐ

108

ẽ ượ ả ệ ướ ậ ộ ồ ấ ậ Lu n án s  đ c b o v  tr c H i đ ng ch m lu n án

ườ ồ ấ c p tr ng vào h i: giờ  ngày     tháng      năm

3

Ố Ế Ụ DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG B  K T QU Ả

Ứ Ủ Ậ Ề NGHIÊN C U C A Đ  TÀI LU N ÁN

ế ặ ị (2016), ễ 1. Vũ Ti n Thăng, Nguy n Oanh Oanh, Đ ng L ch

ặ ổ ươ ạ ộ ồ ộ ể “ Đ c đi m t n th ng đ ng m ch vành và n ng đ  IL­8,

ở ệ ấ ồ ơ ạ T p chí Y h c ọ Vi tệ TNF­α b nh nhân nh i máu c  tim c p”,

Nam, 2, tr. 31­34.

ế ặ ị (2016), ễ 2. Vũ Ti n Thăng, Nguy n Oanh Oanh, Đ ng L ch

ế ố ứ ơ ồ “Nghiên c u y u t ộ  nguy c , n ng đ  IL­6 và IL­10 ở ệ    b nh

ấ ồ ơ ạ ọ ệ T p chí Y h c Vi t Nam nhân nh i máu c  tim c p”, , 1, tr. 15­

18.

4

Ặ

Ấ

Ề

Đ T V N Đ

ấ ế ủ ề 1. Tính c p thi t c a đ  tài

Năm  1976,  Russell  Ross  nh nậ   th yấ   chính  tổn  th

ạ ngươ   s  kự hởi đầu cho s  ự thành

ơ ồ

ể

ế ự

ổ ả ứ tế bào nội mô và tình tr ng viêm là  ữ ơ ả ậ l p các m ng v a x . ằ ậ ộ ấ   M t nh n xét cho r ng, trong nh i máu c  tim c p ổ ợ ể   tính có th  làm tăng t ng h p các cytokin viêm, có th  làm ơ ộ ươ ặ n ng thêm các t n th   ng c  tim do tác đ ng tr c ti p trên ố . ẫ ặ ơ c  tim ho c ph n  ng viêm d n đ n huy t kh i

ư

ộ ề ệ ế ỏ ề ạ

ạ ự

ế ố ạ ự ự ủ ệ ơ ữ ộ

ả ệ ộ ơ

ạ ủ ề

ứ ể

ươ ế ố   ố

2. M c tiêu c a đ  tài ụ ơ ổ nguy   c ,   t n   th interleukin huy t thanh

ế ồ

ố

ặ ng   đ ng   m ch   vành,   TNF­ ơ ữ ồ ớ ộ ố ế ố

ể ạ ổ

ế Tuy nhiên, còn nhi u câu h i v  cytokin nh  vai trò   ị ể  th c s  c a chúng trong b nh đ ng m ch vành tim, giá tr  đ ế phát hi n các bi n c  tim m ch. Cytokin có tr c ti p gây nên    ?. N ngồ   ự ệ b nh x  v a đ ng m ch?. Có s  gia tăng các cytokin ạ ươ ổ ộ   ng đ ng m ch vành và tiên đ  cytokin có ph n ánh t n th ồ ượ ng tình tr ng b nh nhân nh i máu c  tim?.  l ụ ­ M c tiêu 1: Nghiên c u đ c đi m lâm sàng, y u t α,   m t   sộ ạ ấ ộ ụ ­ M c tiêu 2: Tìm hi u m i liên quan gi a n ng đ  TNF­ ộ ố ơ  nguy c  tim ổ ế ặ ng đ ng m ch vành và bi n đ i các ấ ơ ạ ạ ồ ộ ở ệ  b nh nhân nh i máu c  tim c p. ể α, m t s  interleukin huy t thanh v i m t s  y u t ế ộ ươ m ch, đ c đi m t n th interleukin 6, 8, 10, TNF­α sau giai đo n nh i máu c  tim c p.

ự ễ ủ ề

ọ

3. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a đ  tài ứ

ộ ố ế ề ậ ư Đ  tài nghiên c u đã đ a ra m t s  k t lu n:

5

ặ

ặ Đ c đi m lâm sàng, các y u t ạ ươ ể ộ ở ệ ơ ng đ ng m ch vành ể   ơ ế ố  nguy c  và đ c đi m ồ    b nh nhân nh i máu c  tim

ổ t n th c p.ấ

ượ

ộ ộ ố ấ ạ

ồ ơ ồ ạ ở

ồ ộ ẳ

ồ ớ ệ ộ

ế ệ ự ơ ồ ề ồ ị ng n ng đ  m t s  cytokin viêm g m IL­6, IL­ Đ nh l α ở ấ ủ   ế  giai đo n c p và h t giai đo n c p c a 8, IL­10 và TNF­   ạ   ồ ệ b nh nhân nh i máu c  tim. N ng đ  các cytokin   giai đo n ấ ủ ơ c p c a nh i máu c  tim cao h n h n so v i b nh nhân nhóm   ả   ơ ứ ch ng không có nh i máu c  tim. N ng đ  các cytokin gi m sau can thi p và đi u tr  n i khoa tích c c theo khuy n cáo.

ữ Nghiên c u không th y có m i liên quan gi a n ng đ

ố ơ

ề ổ ộ  ậ   ư ậ  nguy c . Nh  v y có th  nh n ươ   ấ ng

ộ

ủ ạ ồ N ng đ  IL­6, TNF­ ạ

ồ ổ cao   h n

ố ươ ạ

ị ế

ả ộ

ộ

ứ ệ

ế ệ ơ

ộ

ư ậ ạ ộ ộ ế ố ự ệ ồ ộ ả ơ

ỉ ể ế ể ả

ủ ộ ươ ả ặ ạ

ể ơ ị ộ ấ ồ ứ ế ố ể ớ các cytokin v i các y u t ế ố ộ ậ ị  đ c l p trong v n đ  t n th đ nh các cytokin là y u t ơ ồ ộ đ ng m ch vành nói chung và nh i máu c  tim nói riêng.  α  cao h n  ơ ở ạ   ộ  nhóm có đ ng m ch ồ ộ ơ th  ph m gây nh i máu c  tim là RCA . N ng đ  trung bình   α ề   ươ ơ ở IL­6,  IL­10,  TNF­ ng   nhi u   nhóm  có  t n  th ộ ữ   ế ậ nhánh đ ng m ch vành ng quan thu n y u gi a . Có m i t ồ ộ v i ớ th i gian đi u tr  h t giai đo n c p ờ ạ ấ   ề n ng đ  IL­6 và IL­10  ơ ồ ứ ộ  ồ nh i máu c  tim . Nh  v y n ng đ  cytokin ph n ánh m c đ ươ ổ t n th ng đ ng m ch vành. ẳ   ầ ậ Lu n án là m t nghiên c u góp ph n vào vi c kh ng ủ   ị đ nh viêm là m t y u t  tham gia vào c  ch  b nh sinh c a ể   ơ ồ nh i máu c  tim. S  gia tăng n ng đ  các cytokin có th  là ồ m t ch  đi m trong b nh c nh nh i máu c  tim.  ự ứ ấ K t qu  nghiên c u cho th y có th  xem s  gia tăng các ổ cytokin ph n ánh đ c đi m t n th ng c a đ ng m ch vành ồ ở ệ  b nh nhân nh i máu c  tim.

6

ấ

ầ ứ ự ụ ồ ể ề ố ượ

ụ ệ

ố ị ệ ạ ộ

ồ ề ư ượ ư ộ ố ế ẫ

ậ

ị ề V n đ  ch ng viêm trong đi u tr  và d  phòng nh i máu   ằ ơ   c nghiên c u thêm nh m m c tiêu ki m soát c  tim c n đ ố   ơ ệ ệ toàn di n b nh lý nh i máu c  tim. Vi c áp d ng các thu c ế   ch ng viêm trong đi u tr  b nh lý đ ng m ch vành cho đ n   c đ a vào khuy n cáo ngoài m t s  nghiên nay v n ch a đ ỏ ứ c u nh . ấ 4. C u trúc lu n án: ượ ậ ­ Lu n án đ

ả ượ 2  trang (không k  tàiể c chia làm 7

c trình bày trong 12 ậ ụ ụ ầ ệ li u tham kh o và ph n ph  l c). Lu n án đ ph n:ầ

ề

ặ ấ ươ ươ ổ ố ượ ươ ứ + Đ t v n đ : 2 trang + Ch + Ch ng 1: T ng quan tài li u 35 trang ng 2: Đ i t ệ ng và ph ng pháp nghiên c u 17

trang

ị ồ ả

ể ệ ậ ệ ệ

ế ầ ẫ ồ

ồ ế ế ấ ứ ệ ệ ơ

ươ ứ ả ế + Ch ng 3: K t qu  nghiên c u 26 trang ươ ậ 39 trang + Ch ng 4: Bàn lu n  ế ậ + K t lu n: 2 trang ế + Ki n ngh : 1 trang ử ụ   Lu n án g m 44  b ng, 3 bi u đ  và 8 hình. S  d ng ệ   ồ ả 138 tài li u tham kh o g m 22 tài li u ti ng Vi t, 117 tài li u ụ ụ   ti ng Anh. Ph n ph  l c g m m u phi u nghiên c u, danh ồ   sách 71 b nh nhân nh i máu c  tim c p và 32 b nh nhân nhóm ch ng. ứ

Ổ ƯƠ : T NG QUAN

ồ

ế ố NG 1 CH ấ ơ 1.1. Nh i máu c  tim c p ạ ơ ệ ế ố 1.1.1. Các y u t  nguy c  b nh tim m ch ổ ượ ơ c  nguy c  không thay đ i đ * Các y u t

7

ề

ổ ượ di truy n ơ c * Các y u t nguy c  thay đ i đ

ế

ố

ườ ng và kháng insulin

ơ

ạ ườ c b t đ ng t i gi ng

ầ ủ

ố ư ố ể ­ Tu iổ iớ ­ Gi ế ố ­ Y u t ế ố ­ Tăng huy t áp  ạ ­ R i lo n lipid máu ố ­ Hút thu c lá  ­ Béo phì ­ Đái tháo đ ­ Fibrinogen ị ồ ề 1.1.2. Đi u tr  nh i máu c  tim ề ị ầ ệ * Các bi n pháp chung đi u tr  ban đ u ả ượ ấ ộ ệ ­ B nh nhân ph i đ ở ­ Th  ôxy ả ­ Gi m đau đ y đ ­ Nitroglycerin  ­ ế   Thu c   ch ng   ng ng   k t ầ   ti u   c u:

Aspirin,clopidogrel  ố ẹ

ạ

̀ ̣ ́ * Điêu tri tai t

ầ ạ ạ   ­ Can thi p đ ng m ch vành thì đ u trong giai đo n

ấ ứ c p c u (nong, đ t stent):

ạ ộ ầ

ố ­ Thu c ch ng đông ả ố ­ Thu c ch n bê ta giao c m ể ế ố ứ ­ Thu c  c ch  men chuy n ị ố ố ­ Các thu c ch ng lo n nh p ́ ́ ươ i mau ệ ộ ặ ệ ệ ế ố ố + Can thi p đ ng m ch vành thì đ u ấ   + Can thi p sau khi dùng thu c tiêu huy t kh i th t

b iạ

8

ệ ậ ộ

ạ ấ ứ ố ầ ạ + Can thi p đ ng m ch vành có t o thu n ủ ­ M  làm c u n i ch  ­ vành c p c u

ề ổ ị ộ *  Đi u tr  n i khoa

ố ố ố ố

ế

ế ố ề ơ nguy c

ế ể ầ ư ­ Các thu c ch ng ng ng k t ti u c u ­ Các thu c ch ng đông ­ Các nitrate ả ẹ ­ Các thu c ch n beta giao c m ể ­ Các thu c  c ch  men chuy n ẹ ­ Các thu c ch n kênh calci ự ­ Đi u tr  tích c c các y u t ộ ố ố ứ ố ị ệ ạ 1.2. Viêm và b nh đ ng m ch vành

Năm 1976, Russell Ross nh nậ  th yấ  chính tổn th

ạ ngươ   s  kự hởi đầu cho s  ự thành

ạ ộ ạ

ứ ứ tế bào nội mô và tình tr ng viêm là  ữ ơ ả ậ l p các m ng v a x . ố ạ ữ ơ ứ 1.2.1. R i lo n ch c năng n i m c m ch máu và v a x   ộ ế ố

ứ ề ạ

ệ ữ ơ ộ ể ạ

ứ

ạ đ ng m ch, viêm ả ừ ạ   K t qu  t  nhi u nghiên c u đã ch ng minh, r i lo n ạ ộ ọ   ch c năng n i m c m ch máu có th  đóng vai trò quan tr ng ạ   ủ ữ ơ ộ trong b nh sinh c a v a x  đ ng m ch. V a x  đ ng m ch ứ là do các đáp  ng viêm quá m c và tăng sinh fibrin. ứ ộ ố 1.2.2. Vai trò c a m t s  cytokin trong đáp  ng viêm và

ồ

ơ ưở ế ả

ả

ế ế ủ ủ ơ ế ệ c  ch  b nh sinh c a nh i máu c  tim. Các   cytokin   khác   nhau   có   nh   h ạ i ch  thông qua kh  năng làm thúc đ y c  hi n t  bào viêm vào các t

ệ ượ ộ ạ ể ứ   ng   đ n   đáp   ng ẩ ả ệ ượ   ng ạ    bào n i mô m ch   ng di chuy n xuyên qua thành m ch vào mô

ế ố ạ ử (TNF­ α ) ỗ viêm t ủ bám dính c a các t máu và hi n t k . ẽ * Y u t ho i t u alpha

9

ộ ấ ả ứ

ớ ư ươ

ạ ậ ầ ươ ể

ệ ứ

ọ ề ặ ễ ả ứ ạ ủ ự     là   ch t   ch   l c   phát   đ ng   ph n   ng   viêm,   ng” v i các cytokin khác nh  IL­1, ng tác “d    ho t hóa ti u c u (PAF), do v y nó có vai trò t nó có vai trò quan   ỗ i ch .

t

t   là   có ứ ế c   bi ạ n i mô

ấ

ộ và th y có ư TNF­(cid:0) ằ b ng cách t ế ố IL­6, y u t ố then ch t trong đáp  ng viêm. Đ c bi ị tr ng trong đi u hòa ph n  ng mi n d ch viêm t * Interleukin ­ 6 ( IL­6) ượ IL­6  và   CRP  đ ộ ố kháng insulin và r i lo n ch c năng  liên quan đ nế  các b nh sinh  ệ ơ ữ ộ ạ , b nh ệ x  v a đ ng m ch ngươ   quan  v i  ớ h iộ   . IL­6 tăng  m t ộ số  ạ  và béo

ch ng ứ ồ cao n ng đ   b nhệ  mãn tính nh  tim m ch phì.

ệ

ẫ ắ ầ ế ự ự ệ IL­6 đ ệ ặ

ế ư

ộ ả ế

ấ ủ ồ ươ ổ bào bao g m tái c u trúc thành m ch và t n th ng t

ượ ấ

ể

ạ ệ

ề ọ ỉ IL­8 là m t y u t

ệ

ể ủ ơ  ượ c phát hi n có quan đ n s  phát tri n c a x ơ ữ   ế ỗ ữ t là b t đ u chu i các s  ki n d n đ n x  v a v a, đ c bi ạ ự  ạ ụ ể ủ ộ đ ng m ch. Vai trò c  th  c a IL­6 trên m ch máu trong s ự ự  ạ ể ể ủ ơ ữ ộ phát tri n và ti n tri n c a x  v a đ ng m ch ch a th c s ộ   ơ ả ệ ỏ ề . Tuy nhiên, trong đi u ki n c  b n, IL­6 trên m t sáng t ể   ự ưở ạ ng đ n s  phát tri n ph m vi r ng c a các mô có  nh h ạ   ạ ủ ế c a t i ch . ỗ * Interleukin­8 (IL­ 8) ủ ữ ơ ộ   ả c tìm th y trong m ng bám c a v a x  đ ng IL­8 đ ọ ộ ế ố ằ ợ    quan tr ng trong m ch, nó g i ý r ng có th  là m t y u t ả vi c hình thành m ng bám. ạ   ộ ế ố  quan tr ng đi u ch nh dòng b ch ộ   ạ ầ c u trung tính và kích ho t quá trình viêm, nó còn tác đ ng ạ ệ ứ ữ   ạ hi u  ng và kích thích t o m ch có vai trò trong vi c ch a ữ ấ ử ươ ế lành v t th ng và s a ch a c u trúc. * Interleukin 10 (IL­10)

10

ứ ầ

ồ ủ ấ ằ ệ

ị ộ ỉ ở ầ

ấ

ộ

ằ ậ ể ẫ

ộ ế   Các nghiên c u g n đây cho th y r ng, n ng đ  huy t ả ộ ấ ủ   thanh c a IL­10 không ch  là m t d u hi u c a m ng bám ứ ộ ạ ủ ổ không  n đ nh và kh i đ u c a h i ch ng đ ng m ch vành   ể ấ ự ệ   ượ ộ tiên l c p tính, mà có th  tiên đoán m t  ng x u sau s  ki n ấ   ạ m ch đ ng vành c p. ự ố 1.2.2.3. Viêm và s  hình thành huy t kh i ề kích ho t c a h  th ng đông máu. ạ (cid:0) ị ế ế   Đã có nhi u nh n xét cho r ng, viêm có th  d n đ n ạ ủ ệ ố Y u t ượ ế ả ế ố ố c nh n đ nh là IL­6. TNF­

ạ

ọ

gián ti p  nh h ủ ạ ủ ế

ư

ế ượ ệ ạ ạ

ố

ề ấ ồ ơ

ề ộ

ầ ả ệ ề

ộ ố ượ ấ ạ ố   V n đ  n i mô, viêm và các r i lo n do nó gây ra ậ V y can thi p vào ậ ượ ề ậ   ị  ệ ng c a các bi n pháp đi u tr   c m t s  nghiên c công nh n.  ưở ủ ề i các v n đ  đó đang đ

ợ ả ứ    then ch t kích ho t đông máu trong ph n  ng ưở   ậ viêm đ ng ộ ế   đ n kích ho t đông máu do tác đ ng c a nó trên IL­6, và nó là ố ố   ự ấ trung gian quan tr ng trong s  b t ho t c a các thu c ch ng ợ ế   ế đông máu sinh lý và gây khi m khuy t trong tiêu s i huy t. ỉ ể ề ạ ẳ   Cytokin kháng viêm, ch ng h n nh  IL­10, có th  đi u ch nh ế ố  kích ho t đông máu thông qua vi c h n ch  đ c các y u t ạ làm r i lo n quá trình đông máu.  ề ị 1.2.2.4. Đi u tr  nh i máu c  tim và v n đ  kháng viêm trong ạ ệ b nh lý m ch vành ấ ượ c đ  c p và d n đ đang đ ế ạ ố các r i lo n đó th  nào,  nh h ớ ạ ệ b nh m ch vành t ứ ổ c u t ng h p.

ứ Statin đã đ

ổ ậ ạ ả

ụ ộ ượ

ạ ồ c ch ng minh có tác d ng n i b t mang ệ   i ích trong vi c làm gi m b nh lý đ ng m ch vành, và c cho là liên quan   ộ

ượ ệ ạ ợ l i l ạ ụ ồ ủ ơ ữ ộ ph c h i c a x  v a đ ng m ch vành đ ớ v i   h   LDL­C   cholesterol,   CRP   và   nâng   cao   n ng   đ cholesterol HDL­C.

11

ƯƠ CH NG 2

ƯƠ Ứ NG PHÁP NGHIÊN C U

Đ I T 2.1. Đ i t

NG VÀ PH ứ ng nghiên c u ệ ệ ồ Ố ƯỢ ố ượ ứ Nhóm b nh nhân nghiên c u g m 103 b nh nhân, đ ượ   c

ơ

ồ

ẩ ế ế ớ ồ ượ ủ ổ ứ

ủ ẩ ủ ấ ẩ ơ c ch n đoán nh i máu c  tim     i (2000)  Th  gi  ch c Y t ESC/ACC/AHA/WHF 2007,

ệ ổ ớ t tu i, gi i.

ệ

ờ ồ i th i đi m nghiên c u có:

ứ ồ ơ

ể ệ ồ ơ

ẩ

ứ chia làm 2 nhóm: ệ 2.1.1. Nhóm b nh nhân nh i máu c  tim c p  ồ ệ G m 71 b nh nhân đ theo tiêu chu n ch n đoán c a t ồ ượ ậ c a liên  y ban  đ c đ ng thu n  ấ ự ờ l y theo trình t  th i gian không phân bi ứ 2.1.2. Nhóm ch ng b nh ệ ạ G m 32 b nh nhân t ổ ươ ứ ớ ­ Tu i t ng  ng v i nhóm b nh nhân nh i máu c  tim.  ị ượ ­ Đ c xác đ nh không có nh i máu c  tim và các tiêu ạ ừ chu n lo i tr . ị ờ 2.2. Th i gian và đ a đi m nghiên c u

ờ

ừ ạ ệ ể ạ ị ể ứ ­ Th i gian nghiên c u: T  03/2010­7/2012 ứ ­ Đ a đi m nghiên c u: T i khoa Tim m ch ­ Vi n Quân y

ươ 103 2.3. Ph

ế ứ ả ứ ng pháp nghiên c u ứ ng pháp nghiên c u ti n c u, mô t ữ    so sánh gi a ­ Ph

ề ầ ằ

ươ ố ệ ố ệ ứ ượ ử ề ằ ươ các nhóm nghiên c u.ứ ử ng pháp x  lý s  li u 2.5. Ph ậ ượ ­ S  li u thu th p đ ­ S  li u nghiên c u đ ố ệ ả c qu n lý b ng ph n m m Excel. ầ c x  lý b ng ph n m m STATA

12.0.

12

Ứ Ế ƯƠ Ả NG 3: K T QU  NGHIÊN C U

ớ ủ ả theo gi ồ   ệ i c a nhóm b nh nhân nh i

CH ể ặ 3.1. Đ c đi m chung ố ỉ ệ 2. Phân b  t  l B ng 3. ứ ơ máu c  tim và nhóm ch ng

Gi iớ

Nhóm ch ngứ % n 71,9 23 28,1 9 Nam Nữ

ệ Nhóm NMCT n % 74,6 53 25,4 18 ồ Nhóm b nh nhân nh i máu c  tim có t  l ỉ ệ nam 74,6%

ơ

ơ ớ ữ  b nh nhân nam cao h n so v i n . ồ ổ ủ ệ ả ặ 3. Đ c đi m theo tu i c a nhóm b nh nhân nh i máu c ơ

ữ ỉ ệ ệ và n  là 25,4%. T  l ể B ng 3. tim và nhóm ch ngứ

Nhóm NMCT (n=71) Nhóm ch ngứ  (n=32)

% 28,2 43,7 28,2

Tu iổ   (năm) <60 60­74 ≥75 Tu i TBổ Nam Nữ n 20 31 20 66,39 ± 13,28 63,79 ± 13,36  74,06 ± 9,88 n % 8 25,0 22 68,7 6,3 2 62,06 ± 10,18 60,65 ± 11,16  65,67 ± 6,24

ổ ệ ủ ứ

ổ ệ ổ

ớ ổ

ấ ữ ớ

Tu i trung bình c a nhóm b nh nhân nghiên c u là 66,39 ± 13,28 tu i. Trong đó, tu i trung bình nhóm b nh nhân   ủ   ơ nam là 63,79  ±  13,36 th p h n so v i tu i trung bình c a ổ ệ nhóm   b nh   nhân   n   v i   tu i   trung   bình   là   74,06   ±  9,88  (p<0,05).

13

ể ơ ổ ươ 3.2. Đ c đi m lâm sàng, y u t nguy c , t n th ạ ế ố ộ ồ α, IL­6, IL­8, IL­10 ộ   ng đ ng  cácở

ặ m ch vành và n ng đ  TNF­ giai đo nạ ể ế ố ơ ổ nguy c ,  t n  th ươ   ng

ủ ệ ồ ơ

Nam (n=53)

ặ 3.2.1.  Đ c   đi m   lâm  sàng,  y u   t ạ ộ đ ng m ch vành B ngả  3.5. Các bi u hi n lâm sàng nh i máu c  tim c a nhóm ể ứ ệ b nh nhân nghiên c u

ứ ệ Tri u ch ng

ắ ẹ Th t ngh n ứ ặ T c n ng

ố

T ngổ   (n=71) n 65 6 52 55 65 68 8 4

Nữ  (n=18) n % n % 83,3 50  94,3 16,7 5,7 3  88,9 67,9 36 72,2 79,2 42 83,3 94,3 50 88,9 98,1 52 16,7 9,4 5 5,6 5,7 3 ự ớ ặ

Đau  ng cự Khó thở ồ Vã m i hôi ự ồ ộ H i h p, tr ng ng c ỏ ệ M t m i ồ Bu n nôn RL tri giác 15 3  16 13 15 16 3 1 % 91,6 8,5 73,2 77,5 91,6 95,8 11,3 5,6

ệ ể ể

ẹ ồ ộ ở

91,6%, khó th  (73,2%), h i h p (91,6%). ơ ủ ỉ ệ ế ố ệ nguy c  c a nhóm b nh nhân nghiên các y u t

Nhóm

Nam

Nữ

T ngổ

YTNC

Nhóm  ch ngứ (n=23)

Nhóm  ch ngứ   (n=9)

Nhóm  ch ngứ   (n=32)

Nhóm  NMCT  c pấ   (n=53)

Nhóm  NMCT  c pấ   (n=18)

Nhóm  NMCT  c pấ   (n=71)

24 (45,3) 10 (43,5) 10 (55,6) 5 (55,6) 34 (47,9) 15 (46,9)

ườ

ng (n, %)

ế Tăng huy t áp (n,  %) Đái tháo đ ố Hút thu c lá (n, %)

8 (15,1) 1 (4,3) 6 (33,3) 1 (11,1) 14 (19,7) 2 (6,3) 37 (69,8) 15 (65,2) 0 (0%) 0 (0%) 37 (52,1) 15 (46,9)

ắ   Các bi u hi n lâm sàng: Đau ng c v i đ c đi m th t ặ ở ng n g p  B ngả  3.7. T  l c uứ

14

ơ

34 (64,2) 17 (73,9) 14 (77,8) 7 (77,8) 48 (69,6) 24 (75,0) ố ệ   ế  nguy c :  tăng huy t  áp 47,9% s  b nh ỉ ệ ệ   ố   b nh ng  19,7%;  hút  thu c  52,1%.  T  l

ế ố ườ

ố

RLCH Lipid (n, %) Các y u t nhân,   đái  tháo   đ ạ nhân có r i lo n chuy n hóa lipid là 69,6% (n=69). ỉ ệ B ng 3.10. T  l máu c  timơ

ể ị ủ ủ ả ạ ạ ộ ồ    theo v  trí đ ng m ch “th  ph m” c a nh i

ệ ứ ụ

ộ

ộ ạ ấ ạ Nghiên c u có  63 b nh nhân  đ ứ ạ ạ

ệ   ượ c ch p, can thi p ị ạ ụ ộ   đ ng m ch vành c p c u. Ch p đ ng m ch vành xác đ nh ộ ổ   đ ng   m ch   th   ph m   và   các   nhánh   đ ng   m ch   vành   t n ươ th

%

52,4

36,5

9,5

n 17 16 5 14 4 4 2 1 % 27,0 25,4 7,9 22,2 6,4 6,4 3,2 1,6

ủ ạ ạ ạ ộ ộ

ỉ ệ

nguy c  v i v  trí

ế ố ơ nguy c Y u t ủ ố ợ ng ph i h p có ý nghĩa. Nhánh LAD1 LAD2 RCA1 RCA2 RCA3 LCx1 LCx2 1,6 LM ỉ ệ ị V  trí đ ng m ch là đ ng m ch th  ph m có t  l    cao là   LAD1  (27,0%),   LAD2  (25,4%)   và   RCA2  (22,2%).   Đ ngộ   ấ ớ ủ ạ ạ ế  cao nh t v i 52,4%. m ch “th  ph m” là LAD chi m t  l ế ố ữ ố ơ ớ ị ả 16. M i liên quan gi a các y u t B ng 3. ơ ồ ủ ủ ạ ạ ộ đ ng m ch th  ph m c a nh i máu c  tim ạ ộ Đ ng m ch ủ ạ th  ph m CI 95% OR

n=63 LAD Tăng huy t ápế ngườ Đái tháo đ Hút thu cố 1,06 1,88 0,62 0,39­2,88 0,54­6,53 0,22­0,71

15

ạ

ố R i lo n CH lipid Tăng huy t ápế ngườ Đái tháo đ RCA

ạ

Hút thu cố ố R i lo n CH lipid Tăng huy t ápế ngườ Đái tháo đ LCx

ạ

Hút thu cố ố R i lo n CH lipid Tăng huy t ápế ngườ Đái tháo đ LM

ạ 0,43 0,63 0,63 3,13 1,19 2,07 0,68 0,34 na na na na na 0,13­1,41 0,22­1,80 0,17­2,34 0,98­10,06 0,37­3,82 0,34­12,52 0,07­6,45 0,06­2,08 na na na na na Hút thu cố R i lo n CH lipid

ộ ạ ng có đ ng m ch th

ố *na: không phân tích ườ Nhóm b nh nhân có đái tháo đ ệ ệ ấ ầ ố

ạ ạ ủ ệ ấ

ầ ạ ủ ế ộ

ấ ạ ộ

ủ   ở   giai   đo n   c p   c a ứ ứ ủ  ạ   ph m là LAD g p 1,88 l n. Nhóm b nh nhân có hút thu c có ộ đ ng m ch th  ph m là RCA g p 3,13 l n. Nhóm b nh nhân   ấ   ạ có tăng huy t áp thì đ ng m ch th  ph m là LCx cao g p 2,07 l n.ầ ồ ộ 3.2.2. N ng đ  các cytokin ồ ả B ng   3.18.   N ng   đ   cytokin   ệ nhóm b nh nhân nghiên c u và nhóm ch ng

Cytokin p*

IL­6 (pg/ml) IL­8 (pg/ml) IL­10 (pg/ml) α TNF­  (pg/ml) Nhóm NMCT  (n=71) 38,39±7,30 337,93±67,50 2,15±0,26 75,20±35,69 Nhóm ch ngứ   (n=32) 3,43±0,94 13,19±6,70 2,57±1,34 3,19±1,20 <0,001 <0,001 >0,05 <0,001

ồ ủ ệ ộ

ồ N ng đ  các cytokin c a nhóm b nh nhân nh i máu α  75,20 ơ c  tim là: IL­6 38,39pg/ml; IL­8 337,93 pg/ml; TNF­

16

ơ ứ ươ

ồ ệ ứ

ơ ớ ứ

ớ ộ ờ

ừ ng quan n ng đ  cytokin v i th i gian t ệ ồ ồ ế ệ ậ

ề

ờ

Ch  sỉ ố tr

ớ ồ ủ   ộ pg/ml; cao h n so v i n ng đ  các cytokin t ng  ng c a ủ ộ   nhóm ch ng. N ng đ  IL­10 c a nhóm b nh nhân 2,15 pg/ml ố   ấ th p h n so v i nhóm ch ng 2,57pg/ml không có ý nghĩa th ng kê. ươ ả  lúc B ng 3.23. T ứ ấ ơ ệ xu t hi n tri u ch ng nh i máu c  tim đ n khi nh p vi n và ạ ấ ị ế ờ th i gian đi u tr  h t giai đo n c p ờ Th i gian   ệ   ướ ế c đ n vi n (n=71) ế   Th i gian h t ạ ấ   giai đo n c p (n=31) ờ Th i gian trung bình 13,86 ± 1,97 (gi )ờ 7,84 ± 0,76 (ngày) ươ T

p >0,05 >0,05 >0,05 >0,05

r 0,12 0,06 0,13 ­0,02 ừ ng quan IL­6 IL­8 IL­10 TNF­α ờ Th i gian trung bình t

ự ế ừ ệ ờ

ệ ạ

ế ậ ộ

ế

ữ ồ ế ớ

r p 0,27 >0,05 ­0,13 >0,05 0,26 >0,05 ­0,26 >0,05 ở    lúc kh i phát đau ng c đ n lúc ậ   ờ. Th i gian trung bình t vào vi n là 13,86 ± 1,97 gi  lúc nh p ấ ề ị ế   vi n đi u tr  đ n lúc h t giai đo n c p là 7,84 ± 0,76 ngày. ồ ữ ộ ế ứ ố ươ   ng quan thu n m c đ  y u gi a n ng đ  IL­6, Có m i t ờ ớ ạ ấ ươ ứ IL­10 v i th i gian h t giai đo n c p t ng  ng. ả ộ ố 29. M i liên quan gi a n ng đ  các cytokin v i các y u  B ng 3. ơ ố  nguy c t ế ố ơ Cytokin Y u t nguy c r p n=71 Hút thu cố

ạ IL­6 IL­6 IL­6 IL­6 ngườ Đái tháo đ Tăng huy t ápế ố R i lo n CH lipid ­0,15 0,08 0,05 0,15 0,21 0,49 0,69 0,21

17

Hút thu cố

ạ

ngườ Đái tháo đ Tăng huy t ápế ố R i lo n CH lipid Hút thu cố

ạ

ngườ Đái tháo đ Tăng huy t ápế ố R i lo n CH lipid Hút thu cố

0,67 0,49 0,27 0,19 0,69 0,60 0,14 0,69 0,07 1,00 0,26 0,30

ạ α ố IL­8 IL­8 IL­8 IL­8 IL­10 IL­10 IL­10 IL­10 TNF­α TNF­α TNF­α TNF­α ồ ngườ Đái tháo đ Tăng huy t ápế ố R i lo n CH lipid ế ố N ng đ  TNF­  và y u t

0,05 0,08 0,13 0,16 ­0,05 ­0,06 ­0,18 ­0,05 0,21 0,001 0,14 0,13 ơ ố ươ ộ ế ng  quan y u (r = 0,21), tuy nhiên m i t

ố ộ

ố

nguy c  không có m i liên quan có ý nghĩa th ng kê. ớ ị ồ ố ữ ộ 3. M i liên quan gi a n ng đ  các cytokin v i v  trí

ơ ố ủ ạ

Cytokin ố    nguy c  hút thu c có m i ươ   t ng  quan này ồ   không có ý nghĩa th ng kê. N ng đ  các cytokin khác và các ế ố y u t ả B ng 3.3 ạ ộ đ ng m ch th  ph m ạ   ộ Đ ng m ch ủ ạ th  ph m p r

n=63

LAD

RCA

LCx IL­6 IL­8 IL­10 TNF­α IL­6 IL­8 IL­10 TNF­α IL­6 IL­8 0,08 ­0,14 0,18 ­0,08 ­0,19 0,07 ­0,09 0,05 0,14 0,16 0,52 0,27 0,16 0,57 0,13 0,56 0,50 0,71 0,29 0,20

18

LM

IL­10 TNF­α IL­6 IL­8 IL­10 TNF­α 0,42 0,44 0,48 0,40 0,29 0,49

­0,10 0,10 0,09 ­0,11 ­0,14 ­0,09 ố ạ ộ ố ớ ị ữ ồ ồ ủ ủ ộ  ơ

ở

ộ ớ ố ể ấ ạ ổ ấ ạ  giai đo n c p và ươ ng trung

Không có m i liên quan có ý nghĩa th ng kê gi a n ng đ ạ các cytokin v i v  trí đ ng m ch th  ph m c a nh i máu c tim. ả ồ B ng 3.38. Liên quan n ng đ  cytokin  ế ờ th i đi m h t giai đo n c p v i s  nhánh t n th ỉ ố bình và ch  s  Gensini

S  nhánh ấ Cytokin H t GĐ c p H t GĐ c p ố GĐ c pấ p r ấ p ế r Gensini ế r GĐ c pấ p r p

IL­6 IL­8 IL­10 TNF­α

ộ

ạ ạ

ữ ồ

ờ ậ ớ ố ươ ạ

ố ươ ế ộ ồ ng   quan  tuy n   tính   gi a   n ng   đ   các

ồ ơ

r2 p

0,43 <0,05 0,28 >0,05 0,82 <0,05 0,31 >0,05 0,29 <0,05 ­0,03 >0,05 0,36 <0,05 0,07 >0,05 0,17 >0,05 0,10 >0,05 0,39 <0,05 ­0,05 >0,05 0,10 >0,05 0,22 >0,05 0,17 >0,05 0,18 >0,05 ữ ồ ậ ố ươ ng quan thu n gi a n ng đ  IL­6, IL­8, IL­ Có m i t ươ   ể ớ ấ ể ng i th i đi m giai đo n c p v i đi m gensini. Có t 10 t ạ   ộ ộ ừ ứ quan thu n m c đ  v a gi a n ng đ  IL­6, IL­8 giai đo n ộ ổ ấ c p v i s  nhánh t n th   ng đ ng m ch vành (r = 0,43 và r = 0,29). ả ữ B ng   3.39.  M i   t ở cytokin   giai đo n c p c a nh i máu c  tim. ặ ươ C p t Y IL­6 IL­8 IL­6

ạ ấ ủ ng quan X IL­8 IL­6 IL­10 >0,05 >0,05 <0,01 0,02 0,009 0,33

19

0,32 0,025 0,025 ­0,009 ­0,009 0,03 0,03 0,05 0,05 <0,01 >0,05 >0,05 >0,05 >0,05 >0,05 >0,05 <0,05 <0,05

ố ươ ẽ ữ ặ ộ ồ ớ   ng quan thu n ch t ch  gi a n ng đ  IL­6 v i

IL­6 IL­10 TNF­  α IL­6 TNF­  α IL­6 IL­10 IL­8 IL­8 IL­10 TNF­  α IL­8 TNF­  α IL­8 TNF­  α IL­10 TNF­  α IL­10 ậ Có m i t ộ ồ n ng đ  IL­10 ( r = 0,57).

ặ ơ CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN ứ ệ  nguy c , tri u ch ng lâm sàng và đ c

ạ ươ

ộ ng đ ng m ch vành ế ố ơ ủ ệ nguy c  c a nhóm b nh nhân

ấ ổ

ủ ồ ổ

ơ ớ ệ ầ

ấ ệ ơ ồ ế ố 4.1. Các y u t ổ ể đi m t n th ể ặ 4.1.1 Đ c đi m các y u t nghiên c uứ ủ   ứ Nghiên   c u  c a  chúng   tôi  th y  tu i  trung   bình  c a ỉ ệ ệ   ệ nhóm b nh nhân nh i máu c  tim là 66,39 tu i. T  l  b nh ữ nhân nam cao g p 2,9 l n so v i nhóm b nh nhân n . Nhóm b nh nhân nh i máu c  tim có

ế

ố ệ ượ ạ ố ệ   47,9% s  b nh ệ ; 69,6% b nh nhân có   ẩ   c ch n . Có 19,7% s  b nh nhân đ

ườ ề ử ệ nhân có ti n s   phát hi n tăng huy t áp ể ố r i lo n chuy n hóa lipid đoán đái tháo đ

ơ ố

ố ơ ồ

ữ ơ ố

ng.  chúng tôi th yấ   Nghiên c u yứ ế ố  nguy c  hút thu c lá u t ố ệ có  hút  thu c  lá, nh i   máu  c   tim   có  52,1%  s   b nh  nhân     ệ ự  ớ ữ i. Không có s nh ng b nh nhân này hoàn toàn là nam gi ồ ệ ề ỉ ệ khác bi   t v  t  l  nh i máu c  tim gi a nhóm có hút thu c và nhóm không hút thu c. ố

20

ề ứ ủ

ồ ạ ế ố ơ Nghiên c u c a chúng tôi v  các y u t ộ

ứ ả ươ

ữ ư ọ ng  t ễ

ự  (Nguy n Ng c Tú,  ủ

ả ứ ủ

ồ ủ

ệ ự ng t ệ  nh  m t s  nghiên c u đã th c hi n tr

ở ư ộ ố ể ơ ủ    nguy c  c a ệ   b nh đ ng m ch vành nói chung và nh i máu c  tim nói riêng ế ủ    nh  trong các nghiên c u c a cũng cho k t qu  t ả  khác nh ng tác gi Tavani A.). ứ ể 4.1.2. Đ c đi m lâm sàng c a nhóm nghiên c u ấ ơ ướ ồ

ặ ệ   ế K t   qu   nghiên   c u   c a   chúng   tôi   th y,   các   tri u ỉ ệ  ứ ch ng lâm sàng c a nhóm b nh nhân nh i máu c  tim có t  l ự ứ ươ   c đây. Đau t ự ắ th t ng c đi n hình 91,6%; khó th  73,2%; vã m  hôi 77,5%;   ồ ộ 91,6%; m t m i 95,8%. h i h p

ờ ể ừ

ơ ồ ấ

ị ừ ề

ứ   ệ ở  khi kh i phát tri u ch ng ứ ạ ượ i khoa   c c p c u t ậ   ờ . Th i gian đi u tr  t  lúc nh p ạ ấ ệ ờ

ế ng t nh

ệ ỏ Th i gian trung bình k  t ệ ế nh i máu c  tim đ n khi b nh nhân đ ờ ạ tim m ch là 13,86 ± 1,97 gi ế vi n đ n th i đi m h t giai đo n c p là 7,84 ± 0,76 ngày. ự Nghiên c u c a chúng tôi cho k t qu  t ả ư  ả ươ ả Abduelkarem A.R., Tavani

ươ ủ ộ ạ ng đ ng m ch vành c a nhóm

ụ ủ ạ ạ ị

ộ ơ ấ

ườ

ấ ướ ủ 36,5% tr ả ạ ạ

ả ươ ố   ủ ạ Nghiên c u c a chúng tôi cũng cho k t qu  t

ạ

ừ ộ ả ạ ế ể ứ ủ ứ ủ ế k t qu  nghiên c u c a các tác gi A.  ổ ể ặ 4.1.3. Đ c đi m t n th nghiên c uứ ạ   ộ Ch p đ ng m ch vành xác đ nh đ ng m ch th  ph m ỉ ệ ặ ề ấ ồ    g p nhi u nh t là gây nh i máu c  tim chúng tôi th y, t  l ạ ộ   c c a đ ng m ch vành nhánh xu ng hay nhánh liên th t tr ệ ộ   ợ ặ ở 52,4% b nh nhân. Có  trái g p  ng h p có đ ng ộ m ch th  ph m là đ ng m ch vành ph i. ủ ứ ủ ổ ấ t n th ứ ả ư nh  trong nghiên c u c a tác gi ươ ư tác gi ự  ế ng t ộ ố   Ph m Văn Hùng và m t s ấ    đ ng m ch liên th t đã cho th y ng  u tiên t

21

ế ạ ả ố ộ ộ ạ   c đ n đ ng m ch vành ph i và cu i cùng là đ ng m ch

ướ tr mũ.

ủ ứ ươ Nghiên c u c a chúng tôi v  t n th

ấ

ế ạ ệ ả ồ 64,33 ± 4,86. ệ ồ ộ

ậ ề ế ủ ộ

ượ ạ ấ ở ề ổ ng có ý nghĩa ỉ ố ể ủ ộ c a đ ng m ch vành cho th y ch  s  đi m Gensini trung bình ơ ủ c a nhóm b nh nhân nh i máu c  tim là  ủ 4.2. K t qu  n ng đ  các cytokin c a nhóm b nh nhân nghiên c uứ ệ   ả ồ 4.2.1. Bàn lu n v  k t qu  n ng đ  IL­6 c a nhóm b nh nhân nghiên c uứ ị Đ nh l giai đo n c p trung bình là ng n ng đ  IL­6

ồ ồ ộ ộ ơ

ồ ạ ượ ớ ể 38,39±7,30 pg/ml; n ng đ  này cao h n so v i nhóm ch ng.  ệ N ng đ i th i đi m đ ứ   c đánh giá

ế

ứ ộ ố ấ

ự ơ ệ

ế ự ế ứ

ề ậ ồ ự

ở ệ ượ ộ ế ố ự ỉ ệ d  báo t  l

ị Ngoài ra, n ng đ  cao h n

ồ ng quan

ơ  là m t y u t ộ ồ ủ ệ . ọ  v iớ  m c đ  nghiêm tr ng c a b nh ủ ộ ậ ề ế ộ IL­6 xét nghi m t ờ ạ ấ là h t giai đo n c p là 3,93±0,53pg/ml. ồ   ả  nghiên c u cũng cho th y, s  tăng n ng M t s  tác gi ồ ể ở ộ  nhóm b nh nhân nh i máu c  tim. Tuy đ  IL­6 đáng k     ồ   ư nhiên, ch a có nghiên c u nào đ  c p đ n s  bi n thiên n ng ộ    b nh nhân nh i máu c  tim. S  gia tăng đ  các cytokin  ậ ộ ồ  đáng c nh n đ nh n ng đ  IL­6 đ   ơ  c aủ  IL­6  ơ ể ủ k  c a nh i máu c  tim.  ứ ộ ươ có t ệ   ả ồ 4.2.2. Bàn lu n v  k t qu  n ng đ  IL­8 c a nhóm b nh

ế ộ ấ nhân nghiên c uứ ồ ả K t   qu   n ng   đ   IL­8

ủ ộ

ở ớ ồ ế ứ ạ ấ

ơ ở ờ ộ ớ

ộ ồ ẫ ứ ơ ạ     giai   đo n   c p   là   337,93±67,50pg/ml cao h n so v i n ng đ  IL­8 c a nhóm ể ồ   ch ng. N ng đ  IL­8   th i đi m h t giai đo n c p là 94,38 ể ạ   ả ± 27,16pg/ml; n ng đ  này gi m đáng k  so v i giai đo n ớ ấ c p, tuy nhiên v n cao h n có ý nghĩa so v i nhóm ch ng.

22

ế ứ ủ ả ươ Nghiên c u c a chúng tôi cho k t qu  t ng t

ự

ớ ị

ể ồ ể ủ ậ có th  kích thích

ậ ề ế ả ồ ủ ộ ự ộ    m t ộ   ả ố  khác. Có s  gia tăng  đáng k  c a IL­8, là  m t s  tác gi ằ   ố cytokin ch ng viêm cùng v i IL­10. Có nh n đ nh cho r ng các can thi pệ  trong nh i máu c  tim  ơ IL­8 gia  tăng. ệ   4.2.3. Bàn lu n v  k t qu  n ng đ  IL­10 c a nhóm b nh

ồ

ạ ấ ệ ớ ứ

ể ế ồ

ươ ứ nhân nghiên c u ứ ồ   ủ ấ ở ộ  giai đo n c p c a b nh nhân nh i N ng đ  IL­10  ơ 2,15 ± 0,26pg/ml th p h n so v i nhóm ch ng.   ớ   ạ ấ ở ờ  th i đi m h t giai đo n c p là gi m so v i ự  ủ ế ng t

ộ ố ứ ơ máu c  tim là  ả ộ N ng đ  IL­10  ả ấ ạ giai đo n c p. K t qu  nghiên c u c a chúng tôi t m t s  nghiên c u khác.

ậ ứ ằ

ộ ể

ơ ể ủ ồ ự ồ

ậ ề ế ả ề ồ ủ ộ ộ ả   ị Chúng tôi có chung nh n đ nh cho r ng m c đ  gi m ở ệ ủ ồ    b nh nhân nh i máu c  tim có th  cho c a n ng đ  IL­10  ả ấ ự ấ ổ ủ th y s  b t  n c a m ng bám và s  phát tri n c a nh i máu   ơ c  tim. 4.2.4. Bàn lu n v  k t qu  v  n ng đ  TNF­ α c a nhóm

ệ ứ ạ ậ (cid:0) ộ

ể

ậ ơ

ạ ạ ấ ủ ươ ể ớ ọ ủ

ơ ệ b nh nhân nghiên c u ờ ạ ệ   ấ ể T i th i đi m giai đo n c p, lúc b nh nhân nh p vi n ộ ồ ồ ơ n ng đ  TNF­  là 72,20±35,69pg/ml, n ng đ  này cao h n so   ứ ớ ấ Các  ế ả ở ờ v i nhóm ch ng và gi m   th i đi m h t giai đo n c p.  α ộ ằ ả ồ   ồ  cho r ng  tác gi n ng đ  TNF­  trong giai đo n c p c a nh i ơ ộ ổ ứ ỷ ệ   máu c  tim t  thu n v i m c đ  t n th  l ng c  tim và TNF­(cid:0)   đóng vai trò quan tr ng trong phát tri n c a suy tim   ồ sau nh i máu c  tim.

23

ữ ồ ế ố ộ 4.3. Liên quan gi a n ng đ  các cytokin, các y u t nguy

ươ

ạ ng đ ng m ch vành. ổ ộ ơ ộ nguy c  và t n th

ơ ổ c , t n th ế ố 4.3.1. Các y u t ể ề ố ươ ữ

ộ ạ

ạ ủ ộ

ạ ng đ ng m ch vành ơ  ế ố Tìm hi u v  m i liên quan gi a các y u t  nguy c ổ   ơ ạ ớ ị v i v  trí đ ng m ch “th  ph m” gây nh i máu c  tim và t n ủ ươ th phân tích liên quan  qua t  su t chênh (OR)

ơ ồ ủ chúng tôi th y: ấ ủ ồ ng có ý nghĩa c a đ ng m ch vành,  ỉ ấ ộ

ộ ạ ạ ủ

ế

ầ ở  ạ ầ   ấ nhóm b nh nhân có  đái tháo đ ng là LAD g p 1,88 l n. ố   Nhóm b nh nhân có hút thu c có đ ng m ch th  ph m là ệ   RCA  g p 3,13 l n. Nhóm b nh nhân có  tăng huy t  áp  thì ộ đ ng m ch th  ph m là LCx cao g p 2,07 l n.

ế ầ ủ ạ ả ạ Đ ng m ch vành “th  ph m” c a nh i máu c  tim  ệ ườ ệ ấ ấ ạ ươ K t qu  phân tích các t n th

ạ ổ ệ

ổ

ơ ặ ố ạ ổ

ể

ng LCx cao g p 1,58 và 11,11 l n.

ạ ầ ế

ươ ả ả ủ

ộ ố ể

ạ ươ ứ ộ ổ

ộ nguy c

ể ộ

ồ ự nguy c  chúng tôi th y, s  khác bi

ơ ữ ấ ế ố ữ ủ ộ   ng có ý nghĩa c a đ ng ườ ấ   ng có m ch vành cho th y, nhóm b nh nhân có đái tháo đ ố   ươ ệ ng LAD. Nhóm b nh nhân có hút thu c nguy c  cao t n th ủ ế ươ ể   ng ch  y u RCA. ho c r i lo n chuy n hóa lipid có t n th ệ ặ ố ế Nhóm b nh nhân có tăng huy t áp ho c r i lo n chuy n hóa   ổ ấ lipid thì t n th ế ả ươ   ứ ủ ng K t qu  nghiên c u c a chúng tôi cho k t qu  t ế ố ư ế ự  nguy  nh  k t qu  c a m t s  nghiên c u khác. Các y u t t   ủ ạ   ơ ủ ệ c  c a b nh nhân có th  tiên đoán đ ng m ch vành th  ph m ủ   ư ơ ồ ủ ng có ý nghĩa c a c a nh i máu c  tim, cũng nh  các t n th ạ ộ đ ng m ch vành. ế ố ồ 4.3.2. N ng đ  cytokin và các y u t ố ứ   Nghiên c u tìm hi u m i liên quan gi a n ng đ  các ệ   ơ ộ ố ế ố cytokin, m t s  y u t t ơ ộ ề ồ    nguy c  không v  n ng đ  các cytokin gi a các nhóm y u t

24

ả ộ ế   có ý nghĩa th ng kê. Nh  v y các cytokin viêm có th  là y u ố t ư ậ ể ệ  nguy c  đ c l p trong b nh c nh đ ng m ch vành.

ạ ươ ố ơ ộ ậ ế ả ự ớ

ứ ng t ủ ứ K t qu  nghiên c u c a chúng tôi t ừ ấ

ị ở ế ố

ố

ạ ộ

ộ ươ ớ ng đ ng m ch vành ạ

ạ ữ ơ ổ ồ ồ N ng   đ   IL­6,   TNF­ ủ

ộ ạ ớ ồ ủ ộ   ủ  v i m t ộ ề ố s  nghiên c u khác. T  v n đ  này chúng tôi  ng h  các   ậ ủ ổ   ể ằ  kh i phát c a t n nh n đ nh cho r ng viêm có th  là y u t ươ ế   ạ ơ ộ th ng v a x  đ ng m ch, cho dù có hay không có các y u ố ề t  nguy c  truy n th ng. ộ 4.3.3.  N ng đ  cytokin và t n th ộ ồ ươ

ố ơ ứ ng  ng  ư

ặ ạ ủ ạ ộ

ộ ơ ở ấ ớ ị ư ậ ự ồ ộ

ể ệ ế ơ ỉ

ơ ở ồ

ộ ươ ặ

ạ

ể

ơ ở ồ ộ

ươ ạ α  v i   đ ng   m ch   vành   “th ủ  ộ  ơ ph m” c a nh i máu c  tim là RCA cao h n so v i n ng đ ạ    nhóm có đ ng m ch “th  ph m” các cytokin t ẽ ữ   khác. Chúng tôi ch a th y có m i liên quan ch t ch  gi a ồ   ủ ồ n ng đ  các cytokin v i v  trí đ ng m ch th  ph m c a nh i   máu c  tim. Nh  v y s  gia tăng n ng đ  các cytokin viêm ồ ố ủ   ể trong nh i máu c  tim có th  ch  là bi u hi n bi n c  c a ạ ộ đ ng m ch vành. ữ ồ ế ộ ả ề ố K t qu  v  m i liên quan gi a n ng đ  các cytokin và   ạ ủ ồ   ộ ộ ổ ươ ứ ng có ý nghĩa c a đ ng m ch vành: N ng m c đ  t n th ổ   ớ ố ứ ươ ộ ng  ng v i s  nhánh t n đ  trung bình IL­6, IL­10 tăng t ộ ạ ươ   ng đ ng m ch vành. N ng đ  IL­6, IL­8 cao h n   nhóm th ớ ươ ổ ổ ng 1 ng 2 ho c 3 nhánh so v i nhóm có t n th có t n th   ữ ồ   ậ ố ươ ộ ng quan thu n gi a n ng nhánh đ ng m ch vành. Có m i t ớ ộ đ  IL­6, IL­8, IL­10 v i đi m gensini (r = 0,43; r = 0,36; r =   ổ   0,39). N ng đ  IL­8, IL­10 cũng tăng cao h n   nhóm có t n th ộ ng 2­3 nhánh đ ng m ch vành.

ộ ố ấ

ứ ổ ươ ủ ạ ộ

ủ   ố M t s  nghiên c u cũng cho th y m i liên quan c a ộ ồ n ng đ  các cytokin và t n th ng đ ng m ch vành c a TNF­ α, IL­6

25

ồ ứ ố ươ Có m i t

ị ươ ữ ế ộ ộ ế ng quan thu n m c đ  y u gi a n ng đ ờ ữ ồ

ế ạ ấ ộ  ậ ạ   ớ IL­6 (r = 0,27); IL­10 (r = 0,26) v i th i gian h t giai đo n α (r  ứ ộ ế ấ c p. T = ­0,26) v i th i gian h t giai đo n c p.

ộ ấ ượ ị

ề ữ ớ ề ậ ả Có m i t

ậ

ố ươ ế ả ủ ố ệ ả

ờ ủ ự ơ ồ

ở ờ ể ng quan ngh ch m c đ  y u gi a n ng đ   TNF­ ờ ớ ả ứ   ư ệ ạ c nghiên c u i chúng tôi ch a tham kh o đ Hi n t ể ầ ủ ơ   ậ ề ế nào đ  c p đ n v n đ  này, đ  có m t nh n đ nh đ y đ  h n ề ấ ứ ầ c n ph i có nghiên c u thêm v  v n đ  này. ậ   ng quan thu n gi a IL­6 v i IL­10 ( r= ị ể 0,57).  Qua k t qu  trên có th  nh n đ nh IL­6, IL­10 là hai   ồ   ứ cytokin ch  ch t tham gia đáp  ng viêm trong b nh c nh nh i máu c  tim, có s  gia tăng đ ng th i c a cytokin gây viêm IL­ ố 6 và cytokin ch ng viêm IL­10. 4.4. N ng đ  cytokin ấ    th i đi m h t giai đo n c p, v n

ề đ  ch ng viêm trong đi u tr  nh i máu c  tim

ượ

ệ ủ ộ ị ề ề ế ạ ọ ạ ấ ơ ề c   đi u   tr   theo   ị  t Nam 2008 v  đi u tr

ồ ồ ộ ế ị ồ ề ố ứ Nhóm   b nh   nhân   nghiên   c u   đ ệ khuy n cáo c a h i tim m ch h c Vi nh i máu c  tim có và không có ST chênh lên.

ề ị ế ệ ể ậ  th i đi m nh p vi n đ n khi

ừ ờ Th i gian đi u tr  tính t ế h t giai đo n c p 7,84 ± 0,76 ngày.

ạ ệ ơ ờ ạ ấ ộ

ơ ế ờ   i th i ớ   ạ c đánh giá là h t giai đo n c p th p h n so v i

ấ ạ ấ ộ ồ

ế ạ ạ ộ ồ

ấ ạ

ấ ự ế ơ ộ ổ

ồ N ng đ  trung bình các cytokin xét nghi m t ượ ể ấ đi m đ ở ộ ồ n ng đ  trung bình các cytokin   giai đo n c p.  ặ Phân tích so sánh ghép c p n ng đ  các cytokin  ấ ạ ộ ề ề ồ ộ ị

ạ ư ủ ứ ả ở  giai   α ở  ấ ấ đo n c p và h t giai đo n c p th y, n ng đ  IL­6, TNF­ ư ậ   ớ ế giai đo n c p cao h n so v i h t giai đo n c p. Nh  v y, ệ   ồ n ng đ  cytokin thu c nhóm “gây viêm” có s  bi n đ i rõ r t ị  ệ sau đi u tr  bao g m can thi p đ ng m ch vành và đi u tr ự ế   ộ n i khoa. Nghiên c u c a chúng tôi ch a kh o sát s  bi n

26

ộ ộ ậ ề

ề ị ộ

ạ ư ệ ế ế  viêm  đã   đ

ị ề ế ứ ch ng minh ổ ồ ớ ấ đ i n ng đ  các cytokin này liên quan đ c l p v i v n đ ộ ị ề đi u tr  can thi p đ ng m ch vành hay đi u tr  n i khoa. Cho   đ n   nay,   ch a   có ệ  để c i thi n k t qu

ậ ứ ị

ả ủ ư ề ề ị

ả ả Các tác gi ế ề ế

ả ổ ồ ự ế ươ ự ng t

ứ ậ

ứ

cượ   ấ ứ   ch t   c   ch ẩ   ả cao h nơ  v iớ  đi u tr  chu n.    nghiên c u cũng đ a ra các nh n đ nh và ệ ấ ể   ộ  thuy t v  tác đ ng c a v n đ  đi u tr  trong vi c ki m gi ồ   ấ ủ ứ soát viêm. K t qu  nghiên c u c a chúng tôi cho th y n ng ư ộ   ộ ộ ố ộ  nh  m t đ  và s  bi n đ i n ng đ  m t s  cytokin t ị ố s  công trình nghiên c u khác. Chúng tôi có cùng nh n đ nh   ớ v i các nghiên c u khác v  v n đ  này. ộ

kháng viêm, b o vả

ề ấ ề ậ ấ Có   quan   đi mể   ch p   nh n   r ng   rãi ượ c coi là ế ụ ộ ả ưở ộ  có thể đ ấ ạ  ch n th ng r ngằ   statin  có  ệ c  timơ   ế  tái ng đ n i

ươ  thi u máu c c b ,  nh h ơ ấ ồ ữ nh ng tác đ ng ố ch ng l ấ c u trúc th t trái sau nh i máu c  tim .

ị ệ ề

ớ ế ề ớ ị ơ ả

ả ẹ

ấ ể ứ ế ề ậ ế ệ ứ

ể ố

ứ   Cùng   v i   đi u   tr   statin,   các   b nh   nhân   nghiên   c u ố   ượ c   đi u   tr   c   b n   theo   khuy n   cáo   v i   các   thu c: đ clopidogrel,   aspirin,   ch n   bêta   giao   c m   và   c   ch   men   ả  chuy n. Có r t ít công trình nghiên c u đ  c p đ n hi u qu ủ ki m soát viêm c a các thu c này.  ứ ủ ư

ữ ấ Nghiên c u c a chúng tôi ch a phân tích nh ng v n đ ả ươ ng t ộ ư ộ ố ế ủ ứ ề

ầ ả khác đã đ a ra. C n có thêm nghiên c u đ

ẳ ề  ự  ứ ủ trên. Tuy nhiên, nghiên c u c a chúng tôi cho k t qu  t ậ   ề ậ nh  m t s  nghiên c u đã đ  c p. Đi u này  ng h  các nh n ứ ể  ư ị đ nh mà các tác gi ị kh ng đ nh.

27

Ậ K T LU N

ặ ể ươ ơ ổ nguy c , t n th

ồ ộ   ng đ ng α  ở

ạ ệ ấ

ệ

ổ

­ T  l

ế ố ườ ồ ể ế   ặ ơ ườ ng g p g m: tăng huy t  nguy c  th ạ ố   ng 19,7; r i lo n chuy n hóa lipid là

Ế ế ố 1. Đ c đi m lâm sàng, y u t ộ m ch vành và n ng đ  IL­6, IL­8, IL­10, TNF­ ơ ồ b nh nhân nh i máu c  tim c p. ỉ ệ ơ ồ    nam là 74,6% và ­ B nh nhân nh i máu c  tim có t  l ứ   ệ ủ ữ n  là 25,4%. Tu i trung bình c a nhóm b nh nhân nghiên c u là 66,39 ± 13,28 tu i.ổ ỉ ệ  các y u t áp 47,9%; đái tháo đ 69,6%.

ộ ạ ế ủ ­ Đ ng m ch vành th  ph m là LAD chi m 52,4%;

ộ ủ ­ Đ ng m ch th  ph m là LAD g p 1,88 l n

ạ ộ ạ ạ

ệ

ố ạ ủ ấ ạ

ầ ở ế ớ ế ạ ế RCA chi m 36,5%. ầ ở ệ   ấ ạ  b nh ấ   ủ ườ ng. Đ ng m ch th  ph m là RCA g p nhân có đái tháo đ ệ   3,13 l n   nhóm b nh nhân có hút thu c. Nhóm b nh nhân có ộ   tăng huy t áp thì đ ng m ch th  ph m là LCx cao g p 2,07 ầ l n so v i nhóm không có tăng huy t áp.

ồ ộ ấ ủ ơ ­  N ng đ  IL­6

ạ ớ

ể ế ộ

ạ ồ ơ ớ

ồ ở  giai đo n c p c a nh i máu c  tim:   ứ ơ 3,43±0,94pg/ml  38,39±7,30 pg/ml; cao h n so v i nhóm ch ng  ạ ấ ở ờ ồ 3,93  (p<0,01). N ng đ  IL­6   th i đi m h t giai đo n c p là  ấ   ấ ộ ±   0,53pg/ml;   n ng   đ   này   th p   h n   so   v i   giai   đo n   c p (p<0,01).

ộ ở ồ ạ ủ ồ ơ ­ N ng đ  IL­8

ồ

ể ấ

ạ ấ ứ ớ ấ  giai đo n c p c a nh i máu c  tim:   ứ ớ ơ 13,19   ±  337,93   ±   67,50pg/;   cao   h n   so   v i   nhóm   ch ng   ạ   ế ở ờ ộ  th i đi m h t giai đo n 6,70pg/ml (p<0,01). N ng đ  IL­8  ớ ơ ộ ồ ấ 94,38 ± 27,16pg/ml; n ng đ  này th p h n so v i giai c p là    ơ đo n c p (p<0,01), tuy nhiên cao h n so v i nhóm ch ng.

28

ồ ơ ạ ấ ủ

ế 2,15  2,57   ±   1,34pg/ml  ạ ấ 1,43 ±

ớ ạ ấ ộ ­ N ng đ  IL­10  ơ ấ ộ ộ ồ ở  giai đo n c p c a nh i máu c  tim:  ứ ±   0,26pg/ml;  th p   h n   so   v i   nhóm   ch ng   ồ (p>0,05). N ng đ  IL­10   th i đi m h t giai đo n c p là  ồ 0,17pg/ml; n ng đ  này th p so v i giai đo n c p (p<0,01). (cid:0) ơ ồ ồ ộ ạ ấ ủ ­ N ng đ  TNF­

ồ

ố

ữ ồ ơ

nguy c  và t n th ộ

ạ

ộ ổ

nhóm có t n th ố ớ

ứ ổ

ươ α cao h n nhóm không t n th

ớ ở ờ ể ấ ở      giai đo n c p c a nh i máu c  tim: ớ ơ ứ 3,19±1,20pg/ml  75,20±35,69pg/ml; cao h n so v i nhóm ch ng  ộ TNF­(cid:0) ạ ở ờ ấ ế ể  th i đi m h t giai đo n c p là (p<0,01). N ng đ     ạ ấ . ớ ộ ồ ấ ơ 3,30 ± 0,32pg/ml; n ng đ  này th p h n so v i giai đo n c p ộ TNF­(cid:0) ộ ố , m t s  interleukin 2. M i liên quan gi a n ng đ   ạ ộ ổ ớ ế ố ươ ng đ ng m ch vành. v i y u t α  cao   h n   ộ   ơ ở ồ   nhóm   có   đ ng ­   N ng   đ   IL­6,   TNF­ ồ ủ ạ ơ m ch th  ph m gây nh i máu c  tim là RCA. ồ ươ ở ­ N ng đ  IL­6    ng LAD, LCx và ơ ổ   LM cao h n có ý ngĩa th ng kê so v i nhóm không có t n ươ ươ   ng   LCx  có ng   ng  (p<0,05).  Nhóm   có  t n   th ng  t th ươ ổ ơ ộ ồ   ng LCx n ng đ  IL­8, TNF­ (p<0,05).

α cao h n ­ N ng đ  trung bình IL­6, IL­10, TNF­

ộ ạ ộ ươ

ng quan gi a n ng đ  IL­6, IL­10

ơ ộ ỉ ố ể ề ữ ồ ớ

ấ ạ ơ ở    ng nhi u nhánh đ ng m ch vành (p<0,05). ở ạ ấ    giai đo n c p ạ   ộ ươ ng đ ng m ch ữ ồ   ng quan gi a n ng ớ ố

ủ ơ  giai   đo n c p c a nh i  máu  c  tim  v i  s ủ ộ ng có ý nghĩa c a đ ng m ch vành. ậ ố ươ ộ

ồ ổ nhóm có t n th ố ươ Có m i t ổ ồ ủ c a nh i máu c  tim v i ch  s  đi m t n th ố ươ vành gensini (r = 0,82 và 0,39). Có m i t ồ ạ ở ộ i  đ  IL­6 t ổ ươ nhánh t n th ­ Có m i t ờ ớ ồ ơ

ữ ồ ậ ạ ữ ồ ế   ng quan thu n y u gi a n ng đ  IL­6 và ạ ấ ị ế ề IL­10 v i th i gian đi u tr  h t giai đo n c p nh i máu c  tim   ộ  ố ươ (r = 0,27 và r= 0,26). Có m i t ng quan thu n gi a n ng đ

29

ở ấ ủ ạ ồ ơ ồ ộ giai đo n c p c a nh i máu c  tim

IL­6 và n ng đ  IL­10  (r=0,57).

ộ ể ạ

ạ ấ   ở ờ ồ ế  th i đi m h t giai đo n c p ộ ề    nhóm b nh nhân có nhi u nhánh đ ng m ch vành

ơ ở cao h n  ươ ổ t n th

­ N ng đ  các cytokin  ệ ng (p<0,05). ự

ệ ­ Không có s  khác bi ổ ớ ộ đ  các cytokin theo nhóm tu i, gi ữ ồ   ố t có ý nghĩa th ng kê gi a n ng ơ ế ố  nguy c . i và các y u t

Ế

ộ ứ

ớ ế ố ươ Qua nghiên c u n ng đ  IL­6, IL­8, IL­10 và TNF­α   ạ   ng đ ng m ch

ộ ấ

ạ ộ

ươ

ả ể ượ ề

ơ Ị KI N NGH ồ ố ơ ổ và m i liên quan v i y u t  nguy c , t n th ở ệ ấ ơ ồ vành   b nh nhân nh i máu c  tim c p chúng tôi th y: ồ ồ   ủ ấ ở N ng đ  các cytokin tăng   giai đo n c p c a nh i ặ ề   ố ợ ổ ệ ở ơ ng ph i h p nhi u  nhóm có t n th máu c  tim đ c bi t  ậ   ạ ấ ế ạ ộ nhánh đ ng m ch vành và gi m khi h t giai đo n c p, vì v y ị  ị ầ ng các cytokin đ  có thêm thông tin trong đi u tr c n đ nh l ồ ệ b nh nhân nh i máu c  tim.