Bé Y tÕ
®Ò tµi KY 01 – 04
§Ò tµi nh¸nh cña KY 01 – 04
Nghiªn cøu s¶n xuÊt
bé sinh phÈm MAC-ELISA dïng cho
chÈn ®o¸n viªm n∙o NhËt b¶n
Chñ nhiÖm ®Ò tµi nh¸nh KY 01 – 04
TS. Phan ThÞ Ngµ
6612
27/10/2007
Hµ néi 1991 - 1993
Môc B
Nghiªn cøu s¶n xuÊt bé sinh phÈm Mac-elisa
Dïng cho chÈn ®o¸n viªm n∙o nhËt b¶n (VNNB)
I. §Æt vÊn ®Ò:
Thö nghiÖm miÔn dÞch enzym ph¸t hiÖn kh¸ng thÓ IgM kh¸ng virut VNNB
(IgM antibody Capture ELISA gäi t¾t lµ MAC-ELISA) ®−îc Bundo, K. vµ
Igarashi, A. nghiªn cøu vµ ®−a vµo ¸p dông trong chÈn ®o¸n nhanh, sím vµ ®Æc
hiÖu bÖnh VNNB. §©y lµ mét ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n huyÕt thanh häc míi cã
nhiÒu −u ®iÓm næi bËt nh−:
- HuyÕt thanh sö dông cho thö nghiÖm kh«ng ph¶i xö lý mµ vÉn tr¸nh
®−îc d−¬ng tÝnh gi¶ víi yÕu tè thÊp khíp.
- ChÈn ®o¸n sím bÖnh ngay sau khi m¾c 2 - 4 ngµy ®Çu. ChÈn ®o¸n bÖnh
b»ng mét mÉu huyÕt thanh ®¬n.
- ChÈn ®o¸n ®Æc hiÖu, cã ®é nh¹y vµ chÝnh x¸c cao.
ChÝnh v× vËy mµ ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n huyÕt thanh nµy nhanh chãng
®−îc ¸p dông ë nhiÒu n−íc cã l−u hµnh bÖnh VNNB ®Ó x¸c ®Þnh c¨n nguyªn.
§Ó ¸p dông thö nghiÖm MAC-ELISA trong chÈn ®o¸n nhanh vµ sím bÖnh
VNNB, th× viÖc sö dông sinh phÈm d−íi d¹ng nh÷ng bé sinh phÈm lµ rÊt thuËn
tiÖn cho viÖc ¸p dông thö nghiÖm nµy. Do vËy môc ®Ých nghiªn cøu cña chóng
t«i lµ:
Nghiªn cøu s¶n xuÊt bé sinh phÈm MAC-ELISA dïng cho chÈn ®o¸n
nhanh bÖnh VNNB.
II. VËt liÖu:
1. VËt liÖu ®Ó chÕ t¹o sinh phÈm:
1.1. §éng vËt thÝ nghiÖm:
- Chuét nh¾t tr¾ng gièng Swiss lo¹i 2 - 3 ngµy tuæi.
- Chuét nh¾t tr¾ng gièng Swiss 11 - 13 gam.
Do trung t©m nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt ®éng vËt thÝ nghiÖm ViÖn VÖ Sinh
DÞch TÔ Häc Hµ Néi cung cÊp.
1
1.2. C¸c ho¸ chÊt:
- Sucroza
- axeton.
- axit Boric
- Albumin bß.
- T¸ d−îc Freund
- Horse - Raddish - Peroxidaza
- Sephacryl S200
- O-Phenylene Diamine (OPD)
- C¸c muèi:
+ axit citric
+ axit H2SO4
+ KCl
+ NaH2PO4
+ H2O2
+ Na2CO3
+ NaHCO3
+ Na2HPO4. 12H2O.
+ O-Phenylene diamine
+ Twcen 20
1.3. Dông cô:
- B¬m tiªm 1 ml, 2ml, 5ml.
- Pipet 1 ml, 2ml, 5ml, 10ml.
- TÊm nhùa lµm ELISA ®¸y b»ng 96 giÕng,
- Pipet man lo¹i 20 µl, 100 µl, 1000 µl
- Pipet man 8 kªnh 50-250 µl
- §Çu tÝp cho c¸c lo¹i pipet man trªn
- C¸c dông cô thuû tinh trung tÝnh vµ c¸c ®å dïng phßng thÝ nghiÖm cÇn
thiÕt kh¸c.
2
1.4. ThiÕt bÞ phßng thÝ nghiÖm
- Buång v« trïng
- M¸y nghiÒn n·o
- M¸y li t©m l¹nh 40C (10.000 v/p)
- Tñ l¹nh 40C, - 200C, - 700C
- Tñ Êm 370C
- Tñ xÊy
- M¸y ®o pH
- C©n chÝnh x¸c
- M¸y hót ch©n kh«ng
- M¸y quay ®iÖn tõ
- M¸y ®äc ELISA
- M¸y ®«ng kh« sinh phÈm
2. Sinh phÈm
2.1. C¸c sinh phÈm chuÈn
- Kh¸ng nguyªn VNNB chñng Nak. Biken NhËt B¶n
- IgG chuét kh¸ng virut VNNB chñng Nak. g¾n Peroxydaza cña ViÖn
Biken, NhËt B¶n.
- Kh¸ng IgM ng−êi ®Æc hiÖu chuçi µ cña cappel USA. s¶n xuÊt.
2.2. C¸c sinh phÈm t¹o bé sinh phÈm MAC-ELISA.
- Kh¸ng nguyªn VNNB do phßng thÝ nghiÖm Viªm n·o s¶n xuÊt
- HuyÕt thanh mÉu chøng d−¬ng vµ chøng ©m do phßng thÝ nghiÖm Viªm
n·o cung cÊp.
- IgG chuét kh¸ng virut VNNB g¾n Peroxydaza do phßng thÝ nghiÖm Ho¸
sinh vµ phßng thÝ nghiÖm Viªm n·o s¶n xuÊt.
- Kh¸ng IgM ng−êi ®Æc hiÖu chuçi µ cña Cappel USA.
3. MÉu bÖnh phÈm cho kiÓm tra bé sinh phÈm:
- C¸c mÉu bÖnh phÈm ®−îc lÊy tõ nh÷ng bÖnh nh©n cã héi chøng n·o cÊp
ch−a râ c¨n nguyªn ë mäi løa tuæi (bÖnh nh©n ®iÒu trÞ t¹i c¸c bÖnh viÖn hoÆc
c¸c æ dÞch vµ nghi lµ VNNB)
3
- Thêi gian lÊy mÉu: Sau khi m¾c bÖnh 1 - 2 ngµy cho ®Õn 60 ngµy sau.
- BÖnh phÈm: HuyÕt thanh bÖnh nh©n lÊy 0,1 ml - 1ml.
III. Ph−¬ng ph¸p.
1. Quy tr×nh s¶n xuÊt kh¸ng nguyªn VNNB Nakayama theo ph−¬ng ph¸p
SUCROZA-AXETON:
- N·o chuét æ nhiÔm virut VNNB ®−îc nghiÒn ®ång nhÊt 20% trong
sucroza 8,5% b»ng m¸y nghiÒn Nissei - NhËt B¶n 2000 v/p trong 5 phót.
- Cho mét thÓ tÝch hçn dÞch virut nµy vµo 20 thÓ tÝch axªton l¹nh.
- Ly t©m 1.800 v/p trong 15 phót lo¹i bá n−íc næi.
- Lµm tan cÆn nµy b»ng mét thÓ tÝch axeton l¹nh nh− trªn ®Ó 40C/60 phót.
- Ly t©m 1.800 v/p trong 15 phót lo¹i bá n−íc næi. Hoµ cÆn nµy b»ng
axeton l¹nh cho vµo trong tube ly t©m 1.800 v/p trong 15 phót lo¹i bá
n−íc næi.
- Tr¶i réng cÆn trong tube vµ lµm kh« b»ng m¸y hót ch©n kh«ng tõ 1 - 2 giê.
- Lµm tan cÆn b»ng ®Öm Borat pH.9 cã 0,4% Albumin bß ®Ó 40C qua ®ªm.
- Ly t©m 10.000 v/p trong 60 phót ë 40C lÊy n−íc næi kiÓm tra hiÖu gi¸
b»ng ph¶n øng ng−ng kÕt hång cÇu (kh¸ng nguyªn dïng cho thö nghiÖm
MAC-ELISA hiÖu gi¸ ph¶i ®¹t >1/256).
- X¸c ®Þnh hiÖu gi¸ thÝch hîp dïng cho thö nghiÖm MAC-ELISA.
- §«ng kh« kh¸ng nguyªn, kiÓm tra l¹i hiÖu gi¸ sau ®«ng kh«.
2. Quy tr×nh s¶n xuÊt kh¸ng thÓ virut VNNB g¾n HRPO:
2.1. Quy tr×nh s¶n xuÊt kh¸ng thÓ kh¸ng virut VNNB (Nak):
- C¸ch g©y miÔn dÞch cho chuét Swiss 11- 13 gam:
+ Sè lÇn g©y miÔn dÞch: 5 lÇn, mçi lÇn c¸ch nhau 7 ngµy.
+ LiÒu g©y miÔn dÞch: 0,2 ml hçn dÞch virut (v¨cxin VNNB) víi t¸ d−îc
Freund theo tû lÖ 1/1
+ §−êng tiªm: Tiªm vµo phóc m¹c.
- LÊy m¸u tim ®Ó kiÓm tra hiÖu gi¸ kh¸ng thÓ (Ýt nhÊt lµ 3 con chuét) sau
mòi tiªm thø 4.
- KiÓm tra hiÖu gi¸ b»ng ph¶n øng ng¨n ng−ng kÕt hång cÇu hoÆc b»ng kü
4
thuËt trung hoµ trªn tÕ baß nÕu kÕt qu¶ ®¹t:
+ Ph¶n øng ng¨n ng−ng kÕt hång cÇu hiÖu gi¸ > 1/1.000
+ Kü thuËt trung hoµ trªn tÕ bµo hiÖu gi¸ > 106
- LÊy m¸u t¸ch huyÕt thanh: LÊy m¸u cho vµo tube ®Ó nghiªng ë nhiÖt ®é
phßng cho ®«ng, ®Ò vµo 370C/60p. Råi ®Ó ë 40C qua ®ªm ®Ó t¸ch lÊy huyÕt
thanh.
2.2. Quy tr×nh s¶n xuÊt kh¸ng thÓ IgG kh¸ng virut VNNB g¾n HRPO:
2.2.1. Tinh chÕ IgG kh¸ng virut VNNB.
a. Pha lo·ng kh¸ng thÓ virut VNNB trong PBS theo tû lÖ 1/2.
b. Cho 1 thÓ tÝch lo·ng dung dÞch (NH4)2SO4 b·o hoµ vµo 1 thÓ tÝch kh¸ng
thÓ ®· pha lo·ng trªn.
c. Quay ®iÖn tõ ë phßng thÝ nghiÖm 20 phót.
d. Ly t©m 10.000 v/p trong 20 phót lo¹i bá n−íc næi.
e. Lµm tan cÆn b»ng PBS vµ thªm dung dÞch (NH4)2SO4 b·o hoµ ®Ó cã
nång ®é cuèi cïng lµ 39%.
f. Quay ®iÖn tõ ë phßng thÝ nghiÖm Ýt nhÊt 20 phót.
g. Ly t©m 10.000 v/p trong 20 phót.
h. Lo¹i bá n−íc næi vµ lµm tan cÆn víi PBS (lµm nh¾c l¹i nh− c¸c b−íc e, f,
g, thªm 2 lÇn n÷a.
i. Hoµ tan cÆn víi mét l−îng PBS nhá nhÊt, thÈm tÝch trong PBS lo¹i bá
(NH4)2SO4 ë 40C qua ®ªm.
5
k. Cho qua cét trao ®æi Ion Sephacryl: S200) ®Ó chän c¸c mÉu cã chøa IgG
kh¸ng virut VNNB.
l. Hén c¸c mÉu cã chøa IgG, c« ®Æc b»ng ¸p lùc ch©n kh«ng. Kh¸ng thÓ
tinh chÕ nµy dïng ®Ó lµm céng hîp enzym.
2.2.2. G¾n IgG kh¸ng virut VNNB tinh khiÕt víi HRPO:
30 mg HRPO pha trong 12,3 ml
n−íc cÊt cho 2,5ml 0,1M NaIO
quay ®iÖn tõ 20 phót ë phßng thÝ
nghiÖm. ThÈm tÝch IgG
(100mg) trong dung
dÞch 0,01M Carbonat
pH 9,6 ë 40C qua ®ªm
ThÈm tÝch trong dung dÞch 1M
Acetat pH 4,5 ë phßng thÝ
nghiÖm qua ®ªm
§iÒu chØnh pH tíi 9,5 b»ng dung
dÞch 1M Cacbonat pH 9,6
+
Quay ®iÖn tõ ë phßng thÝ nghiÖm trong 2 giê (tr¸nh ¸nh s¸ng). §Ó ë 40C t
rong 2 giê kh«ng quay ®iÖn tõ. Cho qua cét trao ®æi Ion (Sephacryl: S200).
Thu c¸c mÉu vµ ®o ë b−íc sãng 280nm, 403nm.
TÝnh tû sè mËt ®é quang häc (OD) cña b−íc sãng 403/280.
Hén c¸c mÉu cã tû sè trong kho¶ng 0,3 - 0,6. Thªm 0,1% Albumin bß
(chÊt lµm bÒn v÷ng).
X¸c ®Þnh hiÖu gi¸ thÝch hîp dïng cho thö nghiÖm MAC-ELISA
§«ng kh«.
3. Chän mÉu huyÕt thanh chøng d−¬ng vµ chøng ©m:
3.1. Chän mÉu huyÕt thanh d−¬ng tÝnh:
- HuyÕt thanh bÖnh nh©n cã héi chøng n·o cÊp nghi VNNB ®−îc lµm xÐt
6
nghiÖm b»ng kü thuËt HI chän mÉu x¸c ®Þnh d−¬ng tÝnh cã hiÖu gi¸ >1/80.
KiÓm tra l¹i b»ng thö nghiÖm MAC-ELISA tõng mÉu huyÕt thanh riªng
(cã ®èi chiÕu víi huyÕt thanh mÉu d−¬ng chuÈn cña ViÖn Nagasaki NhËt
B¶n).
- Nh÷ng mÉu huyÕt thanh tho¶ m·n hai ®iÒu kiÖn:
- HiÖu gi¸ HI > 1/80
- MAC - ELISA d−¬ng tÝnh (OD mÉu thö/OD chøng ©m >2).
3.2. Chän mÉu huyÕt thanh ©m tÝnh:
- HuyÕt thanh ng−êi lµnh ë vïng kh«ng cã l−u hµnh dÞch VNNB ®−îc lµm
xÐt nghiÖm kiÓm tra b»ng kü thuËt HI vµ MAC-ELISA x¸c ®Þnh ©m tÝnh
(cã ®èi chiÕu víi huyÕt thanh mÉu ©m chuÈn cña ViÖn Nagasaki).
4. Pha c¸c dung dÞch ®Öm cho bé sinh phÈm.
4.1. Dung dÞch phñ b¶n pH. 9,6:
1,59 g
2,93 g
0,2 g
Na2CO3
NaHCO3
NaN3
N−íc cÊt võa ®ñ 100 ml
4.2. Dung dÞch 0,05M Citrat phopat pH 5,0 ®Æc 10 lÇn:
axit Citric 5,04 g
Na2HPO412H2o 17,90 g
4.3. Pha dung dÞch 0,05M Citrat phophat pH.5,0 ®Æc 10 lÇn cã H2O2:
1 ml dung dÞch Citrat phophat pH.5,0 ®Æc 10 lÇn
0,003 ml H2O2
4.4. Pha dung dÞch axit dõng ph¶n øng:
H2SO4 ®Ëm ®Æc 10,6 ml
(Chó ý cho tõ tõ axit ®Ëm ®Æc vµo n−íc)
7
4.5. PBS tinh thÓ:
NaCl 8,0 g
KCl 0,2 g
1,15 g
0,2 g Na2HPO4
KH2PO4
(Khi dïng pha trong 1.000 ml n−íc cÊt)
* C¸c dung dÞch ®Öm vµ ho¸ chÊt ®−îc ®ãng lä ®ñ dïng cho tõng bé sinh
phÈm 96 thö nghiÖm.
5. Cè ®Þnh kh¸ng thÓ IgG kh¸ng IgM ng−êi ®Æc hiÖu chuçi µ trªn phiÕn
nhùa 96 ghiÕng:
- ChuÈn ®é hiÖu gi¸ kh¸ng thÓ kh¸ng IgM ng−êi theo ph−¬ng ph¸p cña
Bundo, K. vµ Igarashi, A. ®Ó x¸c ®Þnh hiÖu gi¸ thÝch hîp.
- Pha kh¸ng thÓ kh¸ng IgM ng−êi trong dung dÞch phñ b¶n pH 9,6
- Cho vµo c¸c giÕng cña b¶n nhùa mçi ghiÕng 100 µl, ®Ó 40C qua ®ªm.
- Röa b¶n nhùa b»ng dung dÞch PBS-T 5 lÇn
- C¸c b¶n nhùa ®· cè ®Þnh kh¸ng thÓ IgG ®−îc bäc kÝn b»ng giÊy b¹c b¶o
qu¶n ë 40C hoÆc -200C.
6. Nguyªn lý thö nghiÖm MAC-ELISA:
Nguyªn lý: Thö nghiÖm MiÔn dÞch enzym ph¸t hiÖn kh¸ng thÓ IgM kh¸ng virut
viªm n·o NhËt B¶n (IgM Antibody Capture ELISA gäi t¾t lµ MAC-ELISA) lµ
mét thö nghiÖm miÔn dÞch gi¸n tiÕp ®Ó x¸c ®Þnh sù cã mÆt cña kh¸ng thÓ IgM
kh¸ng virut VNNB trong huyÕt thanh hoÆc n−íc n·o tuû bÖnh nh©n.
8
Tãm t¾t s¬ ®å:
Nguyªn lý kü thuËt MAC-ELISA
Pha
r¾n
1 2 3
4 5
1. IgG thá kh¸ng IgM ng−êi ®Æc hiÖu chuçi µ.
2. Kh¸ng thÓ IgM cã trong m¸u hoÆc dÞch n·o tuû.
3. Kh¸ng nguyªn VNNB (Nak)
4. IgG chuét kh¸ng vi rót VNNB g¾n Peroxydaza.
5. C¬ chÊt hiÖn mµu OPD.
Tiªu chuÈn nhËn ®Þnh d−¬ng tÝnh ®äc b»ng m¸y ®äc ELISA ë b−íc sãng 492 nm.
OD chøng d−¬ng
------------------------------------- ≥ 2
OD mÉu thö
OD chøng ©m
------------------------------------- ≥ 2
OD chøng ©m
IV. KÕt qu¶.
B¶ng 1. So s¸nh hiÖu gi¸ c¸c sinh phÈm s¶n xuÊt:
Sinh phÈm
ViÖn BiKen
ViÖn VSDT
HiÖu gi¸ - kh¸ng nguyªn > 1/2000 > 1/2000
HiÖu gi¸ - Céng hîp enzym > 1/2000 > 1/2000
9
B¶ng 2. Theo dâi ®iÒu kiÖn vµ thêi gian b¶o qu¶n sinh phÈm:
Thêi gian b¶o
qu¶n Sinh phÈm H×nh thøc
- 200C 400C
1. TÊm nhùa 96 giÕng §· g¾n kh¸ng IgM ng−êi 3 th¸ng 1 n¨m
3 th¸ng 3 n¨m 2. Kh¸ng nguyªn VNNB §«ng kh«
3 th¸ng 3 n¨m 3. HuyÕt thanh ©m §«ng kh«
3 th¸ng 3 n¨m 4. HuyÕnt thanh d−¬ng §«ng kh«
3 th¸ng 3 n¨m §«ng kh« 5. IgG chuét kh¸ng virut VNNB
g¾n HRPO
3 th¸ng 1 n¨m 6. O-Phenylene diamine Tinh thÓ
3 th¸ng Dung dÞch 7. §Öm pha c¬ chÊt cã H2O2 (®Æc
10 lÇn)
12 th¸ng 8. PBS (pha 1 lÝt) Tinh thÓ
12 th¸ng 9. Tween 20 Dung dÞch
12 th¸ng Dung dÞch
12 th¸ng
10. H2SO44N
11. N−íc cÊt 2 lÇn
B¶ng 3. So s¸nh ®é nhËy cña 2 thö nghiÖm HI vµ MAC-ELISA ®èi víi 173
mÉu m¸u sím
(LÊy sau khi m¾c bÖnh 1 - 5 ngµy, trong vô dÞch 1988)
Sè mÉu
KÕt qu¶
37
71
60
5
Tæng sè
MAC-ELISA
(+)
(+)
(-)
(-)
108/173 (62,42%)
HI
Cã kh¸ng thÓ
(-)
(-)
Cã kh¸ng thÓ
42/173 (24,27%)
10
B¶ng 4: KÕt qu¶ øng dông bé sinh phÈm MAC-ELISA trong chÈn ®o¸n vµ
gi¸m s¸t bÖnh Dengue vµ VNNB
KÕt qu¶
Lo¹i mÉu bÖnh phÈm
Kh¸ng nguyªn
Dengue (D2)
M¸u ng−êi lµnh 1992
Sè mÉu Kh¸ng nguyªn
VNNB (NaK)
(+)
(-)
(-)
(+)
(-) 4
3
245
40
2 (-)
(+)
(-)
(-)
(+)
Tæng sè
401 10 - 14
38 15 - 19
2 5 - 9
169 0 - 4
174 > 19
18
M¸u bÖnh nh©n
- Cã chÈn ®o¸n l©m sµng nghi
VNNB
- Sèt cao kh«ng râ c¨n nguyªn
B¶ng 5: Sù ph©n bè VNNB ®−îc x¸c ®Þnh b»ng MAC-ELISA theo løa tuæi
(1989 - 1991)
Nhãm tuæi
X¸c ®Þnh
VNNB
% 42,14 4,49
43,39
85,53 9,48
9,48 0,50
4,99 100
100
11
B¶ng 6: Nh÷ng ®Þa ph−¬ng cã bÖnh nh©n VNNB ®· ®−îc x¸c ®Þnh b»ng
MAC-ELISA (1989 - 1991)
§Þa ph−¬ng ChÈn ®o¸n l©m sµng X¸c ®Þnh VNNB
Néi thµnh Hµ Néi 20 8
Ngo¹i thµnh 138 77
Hµ B¾c 118 68
Hµ S¬n B×nh 117 64
H¶i H−ng 104 66
Hµ Nam §Þnh 30 19
Th¸i B×nh 2 2
VÜnh Phó 28 14
Thanh Ho¸ 5 3
L¹ng S¬n 4 3
B¾c Th¸i 12 9
Qu¶ng Ninh 2 1
Kh«ng x¸c ®Þnh 213 67
793 401
Tæng sè
12
B¶ng 7: Nh÷ng ®Þa ph−¬ng cã bÖnh nh©n VNNB ®· ®−îc x¸c ®Þnh b»ng
MAC - ELISA 1992
TØnh/ thµnh phè Sè mÉu xÐt nghiÖm MAC - ELISA (+)
Néi thµnh Hµ Néi 7 5
Ngo¹i thµnh 29 24
Th¸i B×nh 52 25
Ninh B×nh 5 5
Thanh Ho¸ 2 2
Nam Hµ 28 25
Hµ B¾c 69 64
VÜnh Phó 30 25
H¶i H−ng 60 51
B¾c Th¸i 4 3
Qu¶ng Ninh 1 1
Hµ T©y 58 50
Hoµ B×nh 4 3
NghÖ An 2 0
Hµ TÜnh 1 1
Lai Ch©u 1 0
L¹ng S¬n 3 2
Tuyªn Quang 2 1
Yªn B¸i 4 1
S¬n La 1 0
Qu¶ng TrÞ 1 1
HuÕ 28 11
Kh«ng râ ®Þa chØ 138 39
530 339
Tæng sè
13
V. NhËn xÐt vµ bµn luËn
1. C¸c sinh phÈm s¶n xuÊt ®¹t hiÖu gi¸ cao, tinh khiÕt ®Ó sö dông cho thö
nghiÖm MAC - ELISA hiÖu gi¸ kh¸ng nguyªn (kiÓm tra b»ng ph¶n øng ng−ng
kÕt hång cÇu - HA) >1/2000, hiÖu gi¸ c«ng hîp enzym >1/2000 (B¶ng 1)
2. Qua theo dâi ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n sinh phÈm ®· x¸c ®Þnh thêi gian b¶o qu¶n
sinh phÈm.
- ë 40C trong 3 th¸ng
- ë - 200C trong 3 n¨m
3. øng dông bé sinh phÈm MAC-ELISA trong chÈn ®o¸n nhanh vµ sím bÖnh
VNNB thÊy cã nh÷ng −u ®iÓm næi bËt nh−:
- ChÈn ®o¸n bÖnh víi mét mÉu huyÕt thanh, huyÕt thanh kh«ng ph¶i xö lý,
tr¸nh ®−îc d−¬ng tÝnh gi¶, chÈn ®o¸n sím bÖnh. Trong 173 mÉu m¸u ®¬n (lÊy
sau khi m¾c 1 - 5 ngµy) thö nghiÖm MAC-ELISA. X¸c ®Þnh d−¬ng tÝnh lµ
108/173 (62,42%) trong khi ®ã thö nghiÖm HI chØ x¸c ®Þnh ®−îc 42/172
(24,27%) mÉu cã kh¸ng thÓ.
- §iÒu tra t×nh tr¹ng nhiÔm Èn virut Dengue vµ virut VNNB trong 252 mÉu
m¸u lÊy ë ng−êi b×nh th−êng t¹i H¶i H−ng 6/1992. B»ng thö nghiÖm MAC-
ELISA cã 245 mÉu ©m tÝnh víi c¶ kh¸ng nguyªn Dengue vµ VNNB. Nh−ng cã
4 mÉu d−¬ng tÝnh víi kh¸ng nguyªn VNNB vµ ©m tÝnh víi kh¸ng nguyªn
Dengue, cã 3 m·u d−¬ng tÝnh víi kh¸ng nguyªn Dengue vµ ©m tÝnh víi kh¸ng
nguyªn VNNB.
(B¶ng 4) øng dông thö nghiÖm MAC-ELISA chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh bÖnh
còng cho kÕt qu¶ t−¬ng tù, kh«ng cã sù chÐo gi÷a kh¸ng nguyªn viªm n·o vµ
kh¸ng nguyªn Dengue.
Nh− vËy MAC-ELISA lµ mét thö nghiÖm ®Æc hiÖu, kh«ng chÐo víi kh¸ng
nguyªn cïng nhãm Flavi virut, nã rÊt cã ý nghÜa trong chÈn ®o¸n, gi¸m s¸t
bÖnh ë nh÷ng n¬i cã l−u hµnh c¶ virut Dengue vµ virut VNNB nh− ë n−íc ta.
4. Tõ nh÷ng kÕt qu¶ chÈn ®o¸n bÖnh b»ng thö nghiÖm MAC-ELISA ®· x¸c ®Þnh
mét sè ®Æc ®iÓm dÞch tÔ vÒ VNNB.
14
- DÞch th−êng x¶y ra vÒ mïa hÌ ®Ønh cao cña dÞch th−êng lµ th¸ng 6, tû lÖ
x¸c ®Þnh d−¬ng tÝnh vµo thêi ®iÓm nµy lµ 216/295 (h×nh 1).
- Tû lÖ m¾c VNNB cao nhÊt ë nhãm tuæi 0 - 9 (85,53%) b¶ng 5
- KÕt qu¶ x¸c ®Þnh VNNB t¹i c¸c tØnh vµ thµnh phè kh«ng ph¶n ¸nh ®−îc
thùc chÊt t×nh h×nh bÖnh VNNB t¹i c¸c n¬i ®ã, nh−ng nã cã ý nghÜa trong viÖc
x¸c ®Þnh sù cã mÆt cña virut VNNB t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng ®ã (b¶ng 6 vµ b¶ng 7).
VI. KÕt luËn:
Qua c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®−îc chóng t«i nhËn thÊy:
1. C¸c sinh phÈm s¶n xuÊt ®¹t hiÖu gi¸ cao vµ ®é tinh khiÕt dïng cho thö
nghiÖm MAC-ELISA
- Kh¸ng nguyªn VNNB hiÖu gi¸ <2000 (ph¶n øng HA)
- Céng hîp enzym hiÖu gi¸ >2000 (ELISA)
2. Thêi gian vµ ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n sinh phÈm
- ë ®iÒu kiÖn 40C bé sinh phÈm cã h¹n dïng trong 3 th¸ng
- ë ®iÒu kiÖn - 200C bé sinh phÈm cã h¹n dïng 12 th¸ng.
3. Bé sinh phÈm MAC - ELISA ®−îc øng dông trong chÈn ®o¸n bÖnh VNNB
cho kÕt qu¶ nhanh, sím chÝnh x¸c.
15