BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
NGUYỄN LÊ TRUNG
NGHIÊN CỨU TỔN THƯƠNG MẮT
TRƯỚC - SAU GHÉP THẬN VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ
TỪ NĂM 2021 ĐẾN NĂM 2023
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
HÀ NỘI - 2023
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
============
NGUYỄN LÊ TRUNG
NGHIÊN CỨU TỔN THƯƠNG MẮT
TRƯỚC - SAU GHÉP THẬN VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ
TỪ NĂM 2021 ĐẾN NĂM 2023
Chuyên ngành : Nhãn khoa
Mã số : 9720157
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. Phạm Quốc Toản
2. TS. Vũ Anh Tuấn
HÀ NỘI - 2023
LỜI CAM ĐOAN
Tôi là Nguyễn Lê Trung nghiên cứu sinh khóa 39 Trường Đại học Y
Hà Nội, chuyên ngành Nhãn khoa, xin cam đoan:
1. Đây là luận án do bản thân tôi trực tiếp thực hiện dưới sự hướng dẫn
của PGS.TS. Phạm Quốc Toản và TS. Vũ Anh Tuấn.
2. Công trình này không trùng lặp với bất kỳ nghiên cứu nào khác đã
được công bố tại Việt Nam.
3. Các số liệu và thông tin trong nghiên cứu là hoàn toàn chính xác,
trung thực và khách quan, đã được xác nhận và chấp nhận của cơ sở
nơi nghiên cứu.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những cam kết này.
Hà Nội, ngày 12 tháng 5 năm 2023
Người viết cam đoan
Nguyễn Lê Trung
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN .................................................................................... 3
1.1. Cơ chế bệnh sinh tổn thương mắt do suy thận ....................................... 3
1.1.1. Đột biến gen yếu tố bổ thể .............................................................. 3
1.1.2. Thiếu vitamin D .............................................................................. 3
1.1.3. Erythropoietin ................................................................................. 3
1.1.4. Gen Klotho ..................................................................................... 3
1.1.5. Hệ thống renin-angiotensin ............................................................ 4
1.1.6. Sản phẩm tăng gắn kết đường ......................................................... 4
1.1.7. Vữa xơ động mạch tiến triển .......................................................... 4
1.1.8. Cystatin C ....................................................................................... 5
1.2. Những điều cơ bản về ghép thận ........................................................... 5
1.3. Thuốc chống miễn dịch thường dùng sau ghép thận và những ảnh
hưởng đến mắt ...................................................................................... 6
1.3.1. Thuốc ức chế calcineurin ................................................................ 7
1.3.2. Thuốc ức chế mTOR ...................................................................... 9
1.3.3. Glucocorticoid ................................................................................ 9
1.4. Các bệnh lý mắt thường gặp trước và sau ghép thận ........................... 10
1.4.1. Tổn thương thị lực ........................................................................ 10
1.4.2. Dao động nhãn áp ......................................................................... 11
1.4.3. Những dạng tổn thương thường gặp ............................................. 13
1.4.4. Những dạng tổn thương ít gặp ...................................................... 18
1.5. Những yếu tố liên quan giữa thận và mắt ............................................ 22
1.5.1. Rối loạn chức năng thận ............................................................... 23
1.5.2. Tăng huyết áp ............................................................................... 24
1.5.3. Đái tháo đường ............................................................................. 26
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................... 29
2.1. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 29
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn ...................................................................... 29
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ ........................................................................ 29
2.2. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................... 29
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ...................................................................... 29
2.2.2. Phương tiện nghiên cứu ................................................................ 30
2.2.3. Các bước tiến hành nghiên cứu .................................................... 30
2.2.4. Các biến số, chỉ số nghiên cứu ..................................................... 34
2.2.5. Các tiêu chuẩn chỉ định, phân loại sử dụng trong nghiên cứu ...... 38
2.3. Xử lí số liệu ......................................................................................... 46
2.4. Vấn đề đạo đức nghiên cứu ................................................................. 47
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................. 49
3.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu .......................................................... 49
3.1.1. Đặc điểm chung ............................................................................ 49
3.1.2. Đặc điểm tổn thương bệnh lý thận trước- sau ghép thận .............. 50
3.2. Tổn thương mắt trước – sau ghép thận ................................................ 56
3.2.1. Thị lực của bệnh nhân trước - sau ghép thận ................................ 56
3.2.2. Nhãn áp của bệnh nhân trước- sau ghép thận ............................... 57
3.2.3. Canxi hoá kết giác mạc ................................................................. 58
3.2.4. Đục thuỷ tinh thể .......................................................................... 59
3.2.5. Khô mắt ........................................................................................ 59
3.2.6. Tổn thương võng mạc ................................................................... 61
3.3. Mối liên quan giữa các biểu hiện tổn thương tại mắt với tình trạng toàn
thân trước ghép thận, các yếu tố sau ghép thận và kết quả đáp ứng với
thuốc điều trị ....................................................................................... 63
3.3.1 Mối liên quan giữa các biểu hiện tại mắt với tình trạng toàn thân
trước ghép thận ............................................................................. 63
3.3.2. Các yếu tố sau ghép thận và đáp ứng với điều trị ......................... 79
