Ngộ độc chì ở trẻ
Tại nước ta, ngộ độc chì trong cộng đồng,
đặc biệt ở trẻ em, chưa được lưu ý dù nguy
cơ ngộ độc tiềm ẩn khắp nơi. Vừa qua, trung
tâm y khoa Medic TP.HCM đưa vào phương
pháp xét nghiệm tìm chì trong máu bằng kỹ
thuật mới, đơn giản và nhanh chóng, mở ra
khả năng tầm soát tình trạng ngộ độc chì.
Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM từng tiếp
nhận một ca ngộ độc chì đặc biệt, một bé gái
4 tuổi ngụ tại Nha Trang. Trước đó bé bị sốt,
ói mửa, co giật, được điều trị tại địa phương
như một chứng viêm não nhưng không khỏi.
Khi nhập viện, bé hôn mê, suy dinh dưỡng,
co giật nhẹ.
Do khai thác được bệnh sử là gia đình làm
bình ắc quy, nên bệnh viện cho xét nghiệm
chì trong nước tiểu, kết quả cho thấy tình
trạng nhiễm chì đã khiến bé thiếu máu, viêm
não. Xét nghiệm tầm soát (kiểm tra đại trà)
gia đình cho thấy một trong hai người anh
của bé cũng bị ngộ độc chì với biến chứng…
chậm phát triển tâm thần!
Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Thị Kim
Thoa, trưởng khoa thận bệnh viện Nhi Đồng
1, cho biết ngộ độc chì là bệnh nghề nghiệp
ở người lớn, trẻ em cũng hay gặp, nhưng
chưa được chú ý nhiều.
Trẻ có thể bị ngộ độc chì qua ba đường: hít
bụi chì, hơi chì trong chất đốt có chì hoặc tại
khu vực không khí bị ô nhiễm; ăn uống phải
thức ăn có chì, uống nước chứa trong ống
dẫn, ấm nấu bằng chì hoặc bò lết dưới nền
nhà, tay chân lấm bụi chì cho vào miệng;
ngậm đồ chơi bằng kim loại, bút chì. Ngoài
ra, trẻ sơ sinh cũng có thể ngộ độc chì do mẹ
bị nhiễm chì lúc mang thai.
Theo một khảo sát tại Hoa Kỳ, ít nhất một
trên bốn gia đình của nước này có nguy cơ
tiếp xúc với chì qua các loại sơn, phấn màu,
ống dẫn nước và cửa sổ làm bằng vinyl. Trẻ
dưới sáu tuổi dễ bị nhiễm chì nhất vì chúng
hay ngậm đồ vật trong miệng, từ đó chì sẽ
thấm vào máu và tấn công lên não.
Bác sĩ Phan Thanh Hải, giám đốc trung tâm
Medic, cho biết: ngoại trừ trẻ nhiễm chì với
nồng độ cao, trẻ nhiễm chì ở mức độ ít
thường không có triệu chứng, nhưng hậu
quả thì đáng kể. Người ta thấy, so với trẻ
bình thường, trẻ nhiễm chì dễ bị rối loạn khả
năng đọc gấp sáu lần, khả năng nghỉ học gấp
bảy lần và dễ kích động, bạo lực.
Ở mức độ nặng, ngộ độc chì có thể gây tổn
thương não nghiêm trọng, làm trẻ giảm trí
thông minh, chậm phát triển trí tuệ, thậm chí
co giật, hôn mê và tử vong.
Tầm soát ngộ độc chì ở trẻ mẫu giáo
Theo bác sĩ Kim Thoa, khi vào cơ thể người
lớn, trên 94% lượng chì được tích tụ trong
xương, còn ở trẻ em do xương kém đậm đặc,
nên chỉ khoảng 64% lượng chì được dự trữ
trong xương, phần còn lại nằm trong máu,
não và thận, khiến trẻ bị ngộ độc.
Bác sĩ Phan Thanh Hải cho biết, cần nghĩ
đến khả năng ngộ độc chì nếu trẻ bị rối loạn
tiêu hóa, biếng ăn, hay đau bụng từng cơn
dữ dội, da xanh xao, mệt mỏi và sống trong
môi trường nhiễm chì.
Ngoài ra, cũng nên quan tâm đến những trẻ
học kém, quậy phá, đần độn, vì chúng có
khả năng ngộ độc chì. Điều trị ngộ độc chì
không khó. Thời gian tới, trung tâm Medic
dự định kết hợp với một số cơ quan chức
năng tiến hành tầm soát ngộ độc chì ở trẻ em
mẫu giáo có suy kém trí nhớ, hành vi bất
thường.
