T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 2(46) Tập 2/N¨m 2008<br />
<br />
NhËn thøc cña Gi¸o viªn c¸c tr−êng trung häc phæ th«ng<br />
khu vùc miÒn nói ®«ng B¾c ViÖt nam vÒ t− vÊn nghÒ cho häc sinh<br />
NguyÔn ThÞ Thanh HuyÒn (Tr−êng §H S− ph¹m - §H Th¸i Nguyªn)<br />
<br />
1. Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ héi nhËp hiÖn nay, sù chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ dÉn ®Õn sù<br />
chuyÓn ®æi thang gi¸ trÞ x( héi vµ tÊt yÕu dÉn ®Õn sù lùa chän, ®¸nh gi¸ kh¸c nhau vÒ hÖ thèng<br />
nghÒ nghiÖp trong x( héi. §Ó chän nghÒ phï hîp cho m×nh, ®ã kh«ng ph¶i lµ mét viÖc dÔ dµng,<br />
®Æc biÖt lµ ®èi víi häc sinh(HS) cuèi cÊp trung häc phæ th«ng(THPT), c¸c em ®ang ®øng tr−íc<br />
ng−ìng cña cuéc ®êi, c¸c em cã rÊt nhiÒu b¨n kho¨n lo l¾ng, bëi “chän nghÒ lµ chän h−íng ®i cho c¶<br />
cuéc ®êi”. V× thÕ c¸c em rÊt cÇn cã sù gióp ®ì cña nh÷ng ng−êi ®i tr−íc, ng−êi cã kinh nghiÖm nh−<br />
«ng bµ, cha mÑ... ®Æc biÖt lµ c¸c thÇy c« gi¸o. Lóc nµy, ng−êi gi¸o viªn ph¶i thÓ hiÖn vai trß, tr¸ch<br />
nhiÖm cña m×nh víi t− c¸ch lµ mét c¸n bé t− vÊn, gióp häc sinh gi¶i to¶ nh÷ng b¨n kho¨n, th¾c m¾c,<br />
lo l¾ng vµ chän cho m×nh mét nghÒ phï hîp, cã c¬ së khoa häc. Muèn lµm ®−îc viÖc nµy ®ßi hái<br />
gi¸o viªn ph¶i cã sù nhËn thøc, hiÓu biÕt ®óng ®¾n vÒ c«ng t¸c t− vÊn nghÒ (TVN) cho häc sinh.<br />
2. T− vÊn nghÒ lµ mét ho¹t ®éng th«ng tin nh»m cung cÊp cho ®èi t−îng t− vÊn vÒ mét<br />
ho¹t ®éng nghÒ mµ hä ch−a cã ®iÒu kiÖn hiÓu biÕt mét c¸ch cÆn kÏ. Trªn c¬ së ®èi chiÕu víi<br />
n¨ng lùc, høng thó cña c¸ nh©n, nhu cÇu cña x( héi ®Ó tõ ®ã gióp ®èi t−îng t− vÊn cã sù lùa chän<br />
nghÒ mét c¸ch phï hîp. §Ó t×m hiÓu nhËn thøc vÒ t− vÊn nghÒ cña GV trong c¸c tr−êng THPT<br />
chóng t«i ®( tiÕn hµnh nghiªn cøu trªn 87 GV trùc tiÕp tham gia lµm c«ng t¸c h−íng nghiÖp vµ<br />
t− vÊn nghÒ cho HS cña tÊt c¶ c¸c tr−êng THPT trªn 4 tØnh Hµ Giang, L¹ng S¬n, Cao B»ng, B¾c K¹n<br />
trªn c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n nh−: nhËn thøc vÒ b¶n chÊt, môc ®Ých cña TVN, nhËn thøc vÒ néi dung TVN,<br />
nhËn thøc vÒ ph−¬ng ph¸p sö dông trong TVN, nhËn thøc vÒ yªu cÇu ®èi víi c¸n bé t− vÊn.<br />
Sau ®©y lµ kÕt qu¶ nghiªn cøu do chóng t«i thu ®−îc:<br />
* NhËn thøc vÒ b¶n chÊt, môc ®Ých cña TVN<br />
B¶ng 1. NhËn thøc cña GV vÒ b¶n chÊt cña TVN<br />
Néi dung<br />
1<br />
2<br />
3<br />
<br />
L¹ng S¬n<br />
SL<br />
%<br />
4<br />
16.64<br />
7<br />
29.12<br />
13<br />
54.08<br />
<br />
Hµ Giang<br />
SL<br />
%<br />
4<br />
22.4<br />
6<br />
33.3<br />
8<br />
44.4<br />
<br />
Cao B»ng<br />
SL<br />
%<br />
5<br />
22.7<br />
6<br />
27.24<br />
11<br />
49.94<br />
<br />
B¾c K¹n<br />
SL<br />
%<br />
5<br />
21.7<br />
4<br />
17.36<br />
14<br />
60.67<br />
<br />
Trung b×nh<br />
SL<br />
%<br />
18<br />
20.52<br />
23<br />
26.22<br />
46<br />
52.44<br />
<br />
Chó thÝch: (1) TVN lµ khuyªn HS chän nghÒ; (2) Cung cÊp cho HS vÒ hÖ thèng nghÒ<br />
nghiÖp cã trong x( héi; (3) TVN lµ mét ho¹t ®éng th«ng tin nh»m cung cÊp cho ®èi t−îng t− vÊn<br />
vÒ mét ho¹t ®éng nghÒ mµ hä ch−a cã ®iÒu kiÖn hiÓu biÕt mét c¸ch cÆn kÏ. Trªn c¬ së ®èi chiÕu<br />
víi n¨ng lùc, høng thó cña c¸ nh©n, nhu cÇu cña x( héi, ®Ó tõ ®ã gióp ®èi t−îng t− vÊn cã sù lùa<br />
chän nghÒ phï hîp".<br />
B¶ng 2. NhËn thøc cña GV vÒ môc ®Ých cña TVN<br />
Néi dung<br />
1<br />
2<br />
3<br />
<br />
30<br />
<br />
L¹ng S¬n<br />
SL<br />
%<br />
5<br />
20.08<br />
7<br />
29.12<br />
12<br />
49.92<br />
<br />
Hµ Giang<br />
SL<br />
%<br />
3<br />
16.65<br />
6<br />
33.3<br />
9<br />
49.95<br />
<br />
Cao B»ng<br />
SL<br />
%<br />
4<br />
18.16<br />
7<br />
31.78<br />
11<br />
48.95<br />
<br />
B¾c K¹n<br />
SL<br />
%<br />
4<br />
17.36<br />
7<br />
30.38<br />
12<br />
52.08<br />
<br />
Trung b×nh<br />
SL<br />
%<br />
16<br />
18.24<br />
27<br />
30.78<br />
43<br />
49.02<br />
<br />
T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 2(46) Tập 2/N¨m 2008<br />
<br />
Chó thÝch(1): Chän cho häc sinh mét nghÒ; (2) Gióp HS chän ®−îc nghÒ ®µo t¹o ë c¸c<br />
tr−êng §H – C§ vµ tr−êng d¹y nghÒ; (3) gióp HS cã nh÷ng th«ng tin vÒ nghÒ, th«ng tin vÒ chÝnh<br />
b¶n th©n, ®Ó tõ ®ã chän nghÒ phï hîp víi n¨ng lùc, høng thó cña b¶n th©n, nhu cÇu x( héi,<br />
Qua kÕt qu¶ kh¶o s¸t chóng t«i cã nhËn xÐt:<br />
Sè l−îng GVcã sù nhËn thøc ®óng vµ ®Çy ®ñ vÒ b¶n chÊt TVN chiÕm 52.44%, nhËn thøc<br />
®óng, ®Çy ®ñ vÒ môc ®Ých cña TVN chiÕm 49.02%. Bªn c¹nh ®ã sè GV hiÓu ch−a ®óng, ch−a<br />
®Çy ®ñ vÒ b¶n chÊt, môc ®Ých TVN chiÕm tØ lÖ cßn nhiÒu, hä cho r»ng TVN b¶n chÊt lµ "khuyªn<br />
häc sinh chän nghÒ" (22.52%), môc ®Ých TVN chØ ®¬n gi¶n lµ "chän cho HS mét nghÒ"(18.24%)<br />
hay b¶n chÊt TVN lµ"cung cÊp cho häc sinh nh÷ng th«ng tin vÒ hÖ thèng nghÒ nghiÖp cã trong<br />
x( héi(26.22%), môc ®Ých chØ lµ chän cho HS mét nghÒ ë tr−êng §H- C§- THCN(30.78%).<br />
Nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ nµy trong nhËn thøc cña mét bé phËn ®¸ng kÓ gi¸o viªn khi<br />
tiÕn nhµnh t− vÊn nghÒ cho häc sinh, bÞ chi phèi bëi mét nguyªn nh©n chñ yÕu lµ: thiÕu mét ®éi<br />
ngò lµm c«ng t¸c h−íng nghiÖp, ®−îc ®µo t¹o chuyªn ngµnh vÒ h−íng nghÖp. Nh÷ng ng−êi ®−îc<br />
ph©n c«ng tæ chøc thùc hiÖn Gi¸o dôc h−íng nghiÖp, t− vÊn nghÒ cho HS ®a sè ®Òu lµ GV lµm<br />
c«ng t¸c chñ nhiÖm líp, hä ph¶i d¹y chuyªn m«n, thËm chÝ cã GV cïng mét lóc ph¶i d¹y mét sè<br />
m«n nªn thêi gian ®Çu t− cho nh÷ng ho¹t ®éng gi¸o dôc lµ rÊt h¹n chÕ. Hä cã rÊt Ýt kiÕn thøc vÒ<br />
hÖ thèng nghÒ nghiÖp trong x( héi, nhu cÇu thÞ tr−êng lao ®éng, vÒ ®Æc ®iÓm nh©n c¸ch HS. Khi<br />
thùc hiÖn ho¹t ®éng TVN cho HS th«ng th−êng hä chØ dõng l¹i ë h×nh thøc trß chuyÖn, trao ®æi<br />
víi häc sinh vÒ viÖc lùa chän nghÒ, qua ®ã cho hä sinh lêi khuyªn cÇn thiÕt, nªn hä cho r»ng b¶n<br />
chÊt cña TVN chØ lµ khuyªn häc sinh chän nghÒ, hoÆc lµ cung cÊp th«ng tin vÒ nghÒ cho häc<br />
sinh, môc ®Ých lµ gióp HS chän ®−îc mét nghÒ. Sù nhËn thøc nh− vËy lµ ch−a ®Çy ®ñ. §i s©u vµo<br />
t×m hiÓu chóng t«i thÊy r»ng nh÷ng GV nhËn thøc kh«ng ®Çy ®ñ vÒ b¶n chÊt TVN th× hä còng<br />
nhËn thøc kh«ng ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vÒ môc ®Ých TVN.<br />
* NhËn thøc vÒ néi dung t− vÊn nghÒ cho häc sinh<br />
B¶ng 3. NhËn thøc cña GV vÒ néi dung TVN<br />
<br />
Néi dung<br />
<br />
L¹ng S¬n<br />
<br />
Hµ Giang<br />
<br />
Cao B»ng<br />
<br />
B¾c K¹n<br />
<br />
Trung b×nh<br />
<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
<br />
SL<br />
10<br />
7<br />
1<br />
6<br />
<br />
SL<br />
8<br />
6<br />
0<br />
4<br />
<br />
SL<br />
10<br />
6<br />
1<br />
5<br />
<br />
SL<br />
9<br />
6<br />
2<br />
6<br />
<br />
SL<br />
37<br />
25<br />
5<br />
21<br />
<br />
%<br />
41.6<br />
29.12<br />
4.16<br />
24.96<br />
<br />
%<br />
44.4<br />
33.3<br />
0<br />
22.2<br />
<br />
%<br />
45.4<br />
27.24<br />
4.54<br />
22.7<br />
<br />
%<br />
39.06<br />
26.04<br />
8.68<br />
26.04<br />
<br />
%<br />
42.18<br />
28.5<br />
5.7<br />
23.94<br />
<br />
Chó thÝch: (1) Giíi thiÖu cho häc sinh vÒ thÕ giíi nghÒ nghiÖp nh− c¸c kiÓu nghÒ, lo¹i<br />
nghÒ, nhãm nghÒ c¸c nghÒ hiÖn cã ë ®Þa ph−¬ng vµ hÖ thèng tr−êng líp ®µo t¹o nghÒ ë trung<br />
−¬ng vµ ®Þa ph−¬ng; (2) gióp HS thÊy ®−îc sù phï hîp nghÒ vµ c¸ch thøc x¸c ®Þnh nghÒ cña b¶n<br />
th©n theo 3 chØ sè; høng thó víi nghÒ, cã n¨ng lùc lµm viÖc víi nghÒ, ®Æc ®iÓm t©m sinh lý phï<br />
hîp víi yªu cÇu cña; (3) "®o ®¹c c¸c chØ sè t©m sinh lý trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp liªn quan ®Õn<br />
nghÒ ®Þnh chän. (4) c¶ 3 néi dung trªn.<br />
Nh− vËy sè GV nhËn thøc ®Çy ®ñ vÒ néi dung TVN chiÕm tØ lÖ kh«ng nhiÒu (23.94%)<br />
T×m hiÓu vÊn ®Ò nµy chóng t«i thÊy, hÇu hÕt c¸c GV ®Òu cho r»ng trong qu¸ tr×nh t− vÊn<br />
cho HS (c¶ t− vÊn tËp thÓ, t− vÊn nhãm, t− vÊn c¸ nh©n) th× néi dung mµ HS cÇn t− vÊn nhiÒu ®ã<br />
lµ vÒ hÖ thèng c¸c ngµnh nghÒ trong x( héi, hÖ thèng tr−êng líp ®µo t¹o nghÒ ë trung −¬ng vµ<br />
®Þa ph−¬ng. §Æc biÖt lµ ®èi víi häc sinh cuèi cÊp, khi ®øng tr−íc viÖc ph¶i lùa chän cho m×nh<br />
31<br />
<br />
T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 2(46) Tập 2/N¨m 2008<br />
<br />
mét h−íng ®i c¸c em rÊt cÇn ®−îc biÕt nh÷ng th«ng tin nµy nªn nhu cÇu cña c¸c em rÊt lín. §èi<br />
víi HS ë nh÷ng tr−êng n»m trªn ®Þa bµn huyÖn miÒn nói, c¸c em gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong<br />
viÖc t×m kiÕm th«ng tin. Trong sù ph¸t triÓn cña x( héi hiÖn nay, nhiÒu ngµnh nghÒ míi xuÊt<br />
hiÖn, nhiÒu nghÒ bÞ mai mét, mÊt ®i, nhu cÇu cña x( héi ®èi víi ngµnh nghÒ ë ®Þa ph−¬ng kh¸c<br />
nhau lµ kh¸c nhau. Khi chän nghÒ nÕu HS kh«ng biÕt ®−îc nhu cÇu cña x( héi vÒ ngµnh nghÒ cô<br />
thÓ nh− thÕ nµo, hÖ thèng tr−êng nµo ®µo t¹o nghÒ, nghÒ ®ã ra sÏ lµm c«ng viÖc g×..... th× viÖc<br />
chän nghÒ kh«ng mang l¹i nhiÒu hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã rÊt nhiÒu HS, kh«ng tù ®¸nh gi¸ ®−îc<br />
n¨ng lùc cña m×nh, c¸c em thiÕu sù hiÓu biÕt vÒ chÝnh m×nh nªn kh«ng biÕt m×nh cã thÓ häc<br />
®−îc nghÒ g×, nghÒ g× phï hîp víi m×nh, m×nh nªn thi vµo tr−êng nµo, c¸c em rÊt cÇn ®−îc sù<br />
gióp ®ì cña GV. ChÝnh v× thùc tÕ ®ã nªn néi dung t− vÊn cña GV trong c¸c tr−êng THPT khu<br />
vùc miÒn nói §«ng B¾c ViÖt Nam phÇn lín ®Òu tËp trung vµo nh÷ng néi dung nµy, nªn GV còng<br />
cho r»ng néi dung t− vÊn nghÒ chØ lµ nh− vËy.<br />
* NhËn thøc vÒ c¸c ph−¬ng ph¸p sö dông trong qu¸ tr×nh t− vÊn nghÒ<br />
B¶ng 4. NhËn thøc cña GV vÒ ph−¬ng ph¸p TVN<br />
Ph−¬ng ph¸p<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
<br />
L¹ng S¬n<br />
SL<br />
%<br />
5<br />
20.83<br />
15<br />
62.4<br />
20<br />
83.2<br />
6<br />
24.96<br />
4<br />
16.64<br />
3<br />
12.48<br />
<br />
Hµ Giang<br />
SL<br />
%<br />
4<br />
22.2<br />
13<br />
72.15<br />
15<br />
83.25<br />
6<br />
33.3<br />
1<br />
5.55<br />
2<br />
11.1<br />
<br />
Cao B»ng<br />
SL<br />
%<br />
6<br />
27.24<br />
16<br />
72.64<br />
20<br />
90.8<br />
8<br />
36.32<br />
2<br />
9.08<br />
4<br />
18.16<br />
<br />
B¾c K¹n<br />
SL<br />
%<br />
6<br />
26.04<br />
17<br />
73.78<br />
22<br />
95.48<br />
7<br />
30.38<br />
3<br />
13.02<br />
5<br />
21.7<br />
<br />
Trung b×nh<br />
SL<br />
%<br />
21<br />
23.94<br />
61<br />
69.54<br />
77<br />
87.78<br />
27<br />
30.78<br />
10<br />
11.4<br />
14<br />
15.96<br />
<br />
Chó thÝch: (1) Ph−¬ng ph¸p Tets(tr¾c nghiÖm):(2) §iÒu tra; (3) M¹n ®µm, trao ®æi; (4)<br />
nghiªn cøu tiÒn sö; (5)Sö dông dông cô, m¸y mãc; (6) c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c.....<br />
Qua kÕt qu¶ trªn cho thÊy, trong sè nh÷ng ph−¬ng ph¸p mµ GV ®−a ra th× ®a sè ®Òu cho<br />
r»ng"m¹n ®µm, trao ®æi" lµ ph−¬ng ph¸p ®−îc sö dông nhiÒu nhÊt trong qóa tr×nh t− vÊn nghÒ<br />
cho HS(87.78%). TiÕp theo ®ã lµ"ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra"(69.54%), "ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu tiÓu<br />
sö"(30.78%)<br />
Chóng ta biÕt r»ng häc sinh THPT lµ løa tuæi ®Çu thanh niªn, løa tuæi chøa ®Çy nguyÖn väng,<br />
−íc m¬ vÒ hoµi b(o t−¬ng lai, v× thÕ viÖc lùa chän nghÒ nghiÖp cã ý vai trß rÊt quan träng, nã chi phèi<br />
mäi −íc m¬, dù ®Þnh suy nghÜ cña c¸c em. C¸c em lu«n ph¶i ®Æt ra vµ tr¶ lêi nh÷ng c©u hái “m×nh sÏ<br />
lµm g×?”, “chän nghÒ g×?”, “nghÒ nµo lµ hay nhÊt, phï hîp víi m×nh nhÊt?”. Víi vèn tri thøc vµ kinh<br />
nghiÖm sèng cßn h¹n chÕ, tuæi trÎ cßn nhiÒu bång bét trong suy nghÜ nªn c¸c em gÆp rÊt nhiÒu khã<br />
kh¨n, nhiÒu tr¨n trë, lo ©u khi tù t×m cho m×nh nh÷ng c©u tr¶ lêi trªn. Lóc nµy c¸c em rÊt cÇn nh÷ng lêi<br />
khuyªn, sù ®Þnh h−íng cña ng−êi ®i tr−íc, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng−êi gÇn gòi, cã uy tÝn vµ ¶nh h−ëng tíi<br />
c¸c em nh− cha mÑ, thÇy c«... Th«ng qua m¹n ®µm, trao ®æi, GV cung cÊp cho HS nh÷ng tri thøc cÇn<br />
thiÕt vÒ thÕ giíi nghÒ nghiÖp, gióp häc sinh thÊy ®−îc nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña nghÒ, yªu cÇu<br />
cña nghÒ. GV giíi thiÖu vÒ hÖ thèng c¸c tr−êng ®µo t¹o, nh÷ng ngµnh nghÒ ®ang cÇn nh©n lùc ë ®Þa<br />
ph−¬ng, trªn c¬ së ®ã häc sinh ®èi chiÕu víi n¨ng lùc cña m×nh, Còng th«ng qua m¹n ®µm, trao ®æi,<br />
®iÒu tra, nghiªn cøu tiÒn sö HS, GV t×m hiÓu t©m t−, nguyÖn väng, hoµn c¶nh, kÕ ho¹ch nghÒ nghiÖp,<br />
kÕ ho¹ch cuéc ®êi cña HS ®Ó tõ ®ã cho HS lêi khuyªn vÒ viÖc chän nghÒ. Cã thÓ nãi ph−¬ng ph¸p nµy<br />
cã thuËn lîi vµ thÕ m¹nh nhÊt ®Ó TVN cho HS ®èi víi GV ë c¸c tr−êng THPT KVMN§BVN nªn hä<br />
cho r»ng ®©y lµ nh−ng ph−¬ng ph¸p chñ yÕu sö dông trong TVN.<br />
32<br />
<br />
T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 2(46) Tập 2/N¨m 2008<br />
<br />
Thùc tÕ cho thÊy muèn chän nghÒ mét c¸ch khoa häc th× còng víi sù hiÓu biÕt vÒ thÕ<br />
giíi nghÒ nghiÖp, nhu cÇu thÞ tr−êng lao ®éng, HS cßn ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm t©m sinh lý cña<br />
chÝnh m×nh. Víi néi dung nµy, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña HS mét c¸ch chÝnh x¸c, khoa häc, kh¸ch<br />
quan th× khi t− vÊn ng−êi GV ph¶i sö dông nh÷ng c«ng cô nh− mét sè thiÕt bÞ m¸y mãc ®Ó ®o<br />
c¸c chØ sè vÒ sinh lý, mét sè lo¹i tr¾c nghiÖm dïng ®Ó ®o trÝ tuÖ, nh©n c¸ch cña HS. Do ®iÒu kiÖn<br />
khã kh¨n nªn hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c tr−êng THPT khu vùc MNPBVN ®Òu kh«ng cã thiÕt bÞ m¸y mãc ®Ó<br />
®o c¸c chØ sè vÒ sinh lý cña HS. Sè tr−êng cã mét vµi tr¾c nghiÖm ®o chØ sè n¨ng lùc vµ nh©n c¸ch<br />
cña HS kh«ng nhiÒu, v× vËy GV Ýt sö dông ph−¬ng ph¸p" sö dông dông cô, m¸y mãc" vµ "tr¾c<br />
nghiÖm". ViÖc x¸c ®Þnh n¨ng lùc, høng thó, tÝnh c¸ch cña HS hÇu hÕt GV ®Òu c¨n cø vµo kÕt qu¶ häc<br />
tËp cña häc sinh vµ qua qu¸ tr×nh theo dâi, tiÕp xóc víi HS, ®iÒu nµy ch−a ®¶m b¶o tÝnh khoa häc.<br />
* NhËn thøc cña GV vÒ c¸c yªu cÇu ®èi víi c¸n bé t− vÊn<br />
Bªn c¹nh viÖc nhËn thøc ®óng vÒ b¶n chÊt, môc ®Ých, néi dung, ph−¬ng ph¸p TVN th×<br />
trong c«ng t¸c t− vÊn nghÒ, GV cßn cÇn nhËn thøc ®óng vÒ c¸c yªu cÇu ®èi víi c¸n bé t− vÊn.<br />
Bëi nÕu GV nhËn thøc ®−îc ®Çy ®ñ nh÷ng yªu cÇu ®èi víi nhµ t− vÊn th× trong qu¸ tr×nh thùc<br />
hiÖn TVN cho HS, GV sÏ tiÕn hµnh ho¹t ®éng t− vÊn ®¹t hiÖu qu¶ cao.<br />
<br />
ë néi dung nµy nh÷ng ý kiÕn thu ®−îc tõ gi¸o viªn chóng t«i ph©n thµnh 2 nhãm yªu<br />
cÇu. Yªu cÇu vÒ phÈm chÊt, ®¹o ®øc vµ yªu cÇu vÒ n¨ng lùc<br />
- Nhãm yªu cÇu vÒ phÈm chÊt ®¹o ®øc.<br />
C¸c GV cho r»ng nhµ t− vÊn cÇn cã nh÷ng phÈm chÊt nh−: cã t©m huyÕt, tr¸ch nhiÖm víi<br />
c«ng viÖc(92%); cëi më, ch©n thµnh(87%); t«n träng häc sinh( 76%);kKh«ng ¸p ®Æt, kh«ng ®Þnh<br />
kiÕn ®èi víi HS( 71%)......<br />
- Nhãm yªu cÇu vÒ n¨ng lùc gåm cã<br />
+ Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc..<br />
Trong sè 87 GV ®−îc ®iÒu tra, ®a sè cho r»ng, ®Ó lµm tèt vai trß cña mét nhµ t− vÊn th×<br />
ng−êi GV tr−íc hÕt ph¶i cã:- Sù hiÓu biÕt vÒ thÕ giíi nghÒ nghiÖp(85%); HiÓu biÕt vÒ hÖ thèng<br />
c¸c tr−êng ®µo t¹o tõ d¹y nghÒ ®Õn THCN, C§, §H(97%); N¾m ®−îc th«ng tin vÒ thÞ tr−êng lao<br />
®éng, ®Þnh h−íng ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc vµ ®Þa ph−¬ng(76%); th«ng tin vÒ b¶n th©n HS (96%).<br />
+ Yªu cÇu vÒ kü n¨ng.<br />
Kü n¨ng ®−îc GV cho lµ cÇn thiÕt nhÊt ®èi víi nhµ t− vÊn ®ã lµ kü n¨ng giao tiÕp víi ®èi<br />
t−îng t− vÊn(HS)(63%); xÕp thø 2 lµ kü n¨ng l¾ng nghe (41%); thø 3 lµ kü n¨ng thu thËp th«ng<br />
tin(34%); kü n¨ng sö dông c¸c c«ng cô trong t− vÊn (15%), ngoµi ra cßn mét sè kü n¨ng kh¸c<br />
nh− kü n¨ng th«ng hiÓu, kü n¨ng diÔn ®¹t, kü n¨ng n¾m b¾t ®Æc ®iÓm ®èi t−îng...Ýt ®−îc GV cho<br />
lµ cÇn thiÕt ®èi víi nhµ t− vÊn.<br />
KÕt qu¶ trªn, cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®a sè GV lµm c«ng t¸c GDHN, TVN cho HS ë c¸c<br />
tr−êng THPT KVMN§B ViÖt Nam ®( cã nhËn thøc ®−îc t−¬ng ®èi ®Çy ®ñ nh÷ng yªu cÇu c¬<br />
b¶n vÒ phÈm chÊt vµ kiÕn thøc ®èi víi mét nhµ t− vÊn. Nh−ng víi nhãm yªu cÇu vÒ kü n¨ng, th×<br />
tØ lÖ GV nhËn thøc ®−îc hÕt nh÷ng kü n¨ng c¬ b¶n cÇn cã trong TVN l¹i kh«ng nhiÒu. Thùc tÕ<br />
nµy lµ do hÇu hÕt GV lµm c«ng t¸c TVN ë c¸c tr−êng THPT KVMN§BVN ®Òu kh«ng ®−îc ®µo<br />
t¹o, trang bÞ nh÷ng kü n¨ng cÇn thiÕt vÒ c«ng t¸c TVN. chØ trong qu¸ tr×nh, thùc hiÖn ho¹t ®éng<br />
t− vÊn, tiÕp xóc víi häc sinh, hä thÊy ®−îc nh÷ng nhu cÇu mµ häc sinh cÇn t− vÊn lµ g×, tõ ®ã hä<br />
33<br />
<br />
T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 2(46) Tập 2/N¨m 2008<br />
<br />
x¸c ®Þnh ®−îc víi t− c¸ch lµ mét nhµ t− vÊn th× cÇn ph¶i cã kiÕn thøc, phÈm chÊt ®¹o ®øc nµo,<br />
cßn vÒ kü n¨ng th× hÇu nh− ë hä kh«ng cã sù chuÈn bÞ cÇn thiÕt.<br />
Qua nghiªn cøu thùc tÕ viÖc nhËn thøc cña GV c¸c tr−êng THPT KVNM§BVN vÒ t− vÊn<br />
nghÒ cho HS, chóng t«i rót ra mét sè nhËn xÐt chung:<br />
Sè GV nhËn thøc ®óng, ®Çy ®ñ vÒ b¶n chÊt, môc ®Ých, néi dung, ph−¬ng ph¸p vµ nh÷ng<br />
yªu cÇu ®èi víi c¸n bé t− vÊn lµ kh«ng nhiÒu. §a phÇn GV nhËn thøc ch−a ®Çy ®ñ, cßn phiÕn<br />
diÖn. NhËn thøc cña GV vÒ TVN chñ yÕu dùa trªn nh÷ng ho¹t ®éng mµ GV ®( tiÕn hµnh TV cho<br />
HS, thùc tÕ hiÖu qu¶ TVN cho HS cña c¸c tr−êng THPT khu vùc MN§BVN trong mét sè n¨m<br />
qua kh«ng mang l¹i nhiÒu hiÖu qu¶. Nguyªn nh©n cña thùc tr¹ng trªn lµ do;<br />
- HÇu hÕt c¸c tr−êng THPT KVMN§BVN ®Òu kh«ng cã c¸n bé chuyªn tr¸ch lµm c«ng<br />
t¸c TVN cho HS. Sè GV lµm c«ng t¸c TVN ®Òu lµ GV kiªm nhiÖm, kinh nghiÖm, kiÕn thøc vµ<br />
kü n¨ng TVN cho HS cßn h¹n chÕ;<br />
- §iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ, tµi liÖu phôc vô cho c«ng t¸c TVN thiÕu.<br />
- Quü thêi gian thùc hiÖn cho ho¹t ®éng t− vÊn nghÒ Ýt.<br />
- NhËn thøc cña x( héi, c¸c cÊp qu¶n lý vÒ TVN cßn ch−a ®óng, ch−a ®ång bé.<br />
3. §Ó n©ng cao nhËn thøc vÒ TVN cho GV, ®¸p øng ®−îc nhu cÇu cña HS chóng t«i cã<br />
mét sè kiÕn nghÞ sau:<br />
+ §èi víi Bé GD-§T;<br />
CÇn cã mét hµnh lang ph¸p lý phï hîp ®èi víi ho¹t ®éng TVN ë nhµ tr−êng PT nh− quy<br />
®Þnh cô thÓ vÒ thêi gian, biªn chÕ, chÕ ®é chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n bé lµm c«ng t¸c TVN.<br />
+ §èi víi c¸c tr−êng s− ph¹m<br />
- Trong ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o cö nh©n ë c¸c tr−êng s− ph¹m cÇn trang bÞ cho gi¸o sinh<br />
kiÕn thøc vÒ GDHN, TVN.<br />
- T¨ng c−êng më c¸c líp tËp huÊn, båi d−ìng vÒ GDHN, TVN cho GV.<br />
- Cã thªm nhiÒu tµi liÖu vÒ TVN cung cÊp cho c¸c tr−êng phæ th«ng.<br />
+ §èi víi c¸c tr−êng THPT cÇn;<br />
- Trang bÞ ®Çy ®ñ c¬ së vËt chÊt cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng TVN.<br />
- T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho GV lµm c«ng t¸c TVN n©ng cao tr×nh ®é.<br />
+ §èi víi GV<br />
Ph¶i chñ ®éng th©m nhËp vµo thùc tÕ ®Ó tù trang bÞ cho m×nh sù hiÓu biÕt vÒ thÕ giíi<br />
nghÒ nghiÖp, cã sù cËp nhËt th«ng tin vÒ nhu cÇu thÞ tr−êng lao ®éng, ph¶i n¾m ®−îc hÖ thèng<br />
c¸c tr−êng ®µo t¹o nghÒ ë Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng, cã kü n¨ng nghiªn cøu t×m hiÓu toµn diÖn<br />
nh©n c¸ch häc sinh....<br />
Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y c¸c m«n khoa häc c¬ b¶n nªn tÝch hîp lång ghÐp néi dung t−<br />
vÊn nghÒ. Tõ nhËn thøc ®óng, gi¸o viªn sÏ cã nh÷ng ®Þnh h−íng ®óng trong ho¹t ®éng t− vÊn,<br />
còng nh− trong viÖc tù trang bÞ cho b¶n th©n nh÷ng kiÕn thøc, phÈm chÊt, kü n¨ng c¬ b¶n ®ã<br />
34<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
