Đề tài nghiên cứu khoa học của người học: Nhận thức về văn hóa chính trị của sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội hiện nay

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI

KHOA KHOA HỌC CHÍNH TRỊ

BÁO CÁO TỔNG HỢP ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA NGƢỜI HỌC NHẬN THỨC VỀ VĂN HÓA CHÍNH TRỊ CỦA SINH VIÊN

: Lê Đức Quang : 1705CSCA

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI HIỆN NAY Mã số đề tài: ĐTSV.2020.06 Chủ nhiệm đề tài Lớp Cán bộ hƣớng dẫn : ThS. Lê Thị Tƣơi

Hà Nội, 2020

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI

KHOA KHOA HỌC CHÍNH TRỊ

BÁO CÁO TỔNG HỢP ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA NGƢỜI HỌC NHẬN THỨC VỀ VĂN HÓA CHÍNH TRỊ CỦA SINH VIÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI HIỆN NAY Mã số đề tài: ĐTSV.2020.06

Chủ nhiệm đề tài : Lê Đức Quang Thành viên tham gia : Đỗ Mạnh Gia Lớp Cán bộ hƣớng dẫn Phạm Quang An : 1705CSCA : ThS. Lê Thị Tƣơi

Hà Nội, 2020

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành đề tài nghiên cứu này, nhóm nghiên cứu xin được bày tỏ

lòng biết ơn sâu sắc đến Cô giáo hướng dẫn ThS. Lê Thị Tươi. Cô đã dành

nhiều thời gian và tâm sức, tận tình hướng dẫn, định hướng cho nhóm nghiên

cứu trong suốt quá trình nhóm chúng em thực hiện đề tài.

Nhóm nghiên cứu cũng xin gửi lời cảm ơn tới quý Thầy, Cô trong

Khoa Khoa học Chính trị đã tận tình truyền đạt kiến thức trong suốt thời gian

học tập vừa qua. Với những kiến thức chúng em đã được tiếp nhận trong quá

trình học tập và nghiên cứu tại Khoa sẽ là nền tảng quan trọng để chúng tiếp

tục có những nghiên cứu chuyên sâu về những vấn đề mang tính thực tiễn có

thể áp dụng vào trong cuộc sống.

Đề tài nghiên cứu của nhóm chúng em khó tránh khỏi những hạn chế.

Chúng em rất mong nhận được sự góp ý, chỉ bảo của các Thầy, Cô để nhóm

tiếp tục triển khai chỉnh sửa cho hoàn thiện.

Chúng em xin trân trọng cảm ơn!

LỜI CAM ĐOAN

Nhóm nghiên cứu chúng em xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu

của riêng nhóm em dưới sự hướng dẫn của giảng viên ThS. Lê Thị Tươi. Các

kết quả nghiên cứu trong đề tài là trung thực thông qua quá trình khảo sát

thực tế của sinh viên tại trường Đại học Nội vụ Hà Nội.

Bên cạnh đó, đề tài nghiên cứu có sử dụng một số nhận xét, đánh giá

của các tác giả và đã được trích dẫn và chú thích nguồn gốc rõ ràng.

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1. Mức độ quan tâm đường lối, chính sách của sinh viên Trường . 29

Biểu đồ 2.2: Quan điểm hiểu biết về khái niệm văn hóa chính trị của sinh viên

Trường ............................................................................................................. 29

Biểu đồ 2.3: tầm quan trọng việc học tập các môn lý luận chính trị của sinh

viên Trường ..................................................................................................... 30

Biểu đồ 2.4: Thời gian tự học các môn Lý luận chính trị ............................... 32

Biểu đồ 2.5: Các hoạt động tự học các môn Lý luận chính trị ....................... 32

Biểu đồ 2.6. Mức độ quan tâm đến vấn đề chính trị - thời sự đất nước của sinh

viên Trường: .................................................................................................... 35

Biểu đồ 2.8: Mục đích học tập của sinh viên Trường: .................................... 35

Biểu đồ 2.9: Vai trò của việc nâng cao nhận thức văn hóa chính trị cho sinh

viên Trường: .................................................................................................... 37

Biểu đồ 2.10: Mức độ tham gia các hoạt động Đoàn thanh niên của sinh viên

Trường ............................................................................................................. 38

Biểu đồ 2.11. Mức độ tham gia hoạt động chuyên môn nâng cao lý tưởng

chính trị cho sinh viên ..................................................................................... 39

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN LỜI CAM ĐOAN MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chƣơng 1. NHẬN THỨC VỀ VĂN HÓA CHÍNH TRỊ CỦA SINH VIÊN - MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN ..................................................................... 7 1.1. Khái niệm văn hóa chính trị và nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên .................................................................................................... 7 1.1.1. Khái niệm văn hóa chính trị ............................................................ 7 1.1.2. Khái niệm nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên ................... 11

1.2. Những nội dung cơ bản vê nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên .......................................................................................................... 14 1.2.1. Đặc điểm và cấu trúc của nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên 14 1.2.2. Vai trò của việc nhận thức văn hóa chính trị cho sinh viên hiện nay 18

1.3. Các yếu tố tác động đến nhận thức về văn hóa chính trị sinh viên ....... 20 1.3.1. Các yếu tố khách quan .................................................................. 20 1.3.2. Các yếu tố chủ quan ...................................................................... 24

Tiểu kết chương 1 ................................................................................... 25 Chƣơng 2. NHẬN THỨC VỀ VĂN HÓA CHÍNH TRỊ CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI HIỆN NAY- THỰC TRẠNG VÀ NGUYÊN NHÂN ........................................................................................... 26 2.1. Thực trạng nhận thức về văn hóa chính trị của sinh viên Trường 26 Đại học Nội vụ Hà Nội hiện nay ........................................................... 26 2.1.1. Thực trạng về tri thức chính trị của sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội ................................................................................................ 26 2.1.2. Thực trạng về niềm tin chính trị của sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội ................................................................................................ 34 2.1.3. Thực trạng về lý tưởng chính trị của sinh viên Trường Đại học .. 38 Nội vụ Hà Nội ......................................................................................... 38

2.2. Đánh giá chung về nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội hiện nay ............................................. 41 2.2.1. Ưu điểm ......................................................................................... 41 2.2.2. Hạn chế .......................................................................................... 42

2.3. Nguyên nhân của những ưu điểm và hạn chế nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội hiện nay ....... 43 2.3.1. Nguyên nhân của ưu điểm............................................................. 43 2.3.2. Nguyên nhân của hạn chế ............................................................. 44

Tiểu kết chương 2 ................................................................................... 45 Chƣơng 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NHẬN THỨC VỀ VĂN HÓA CHÍNH TRỊ CHO SINH VIÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI HIỆN NAY............................................................................... 46 3.1. Nhóm giải pháp về phía nhà trường .............................................. 47 3.1.1. Giáo dục chính trị tư tưởng ........................................................... 47 3.1.2. Giáo dục lịch sử, văn hóa truyền thống ........................................ 50 3.1.3. Đưa bộ môn “Văn hóa chính trị” vào giảng dạy bắt buộc trong các môn học đại cương ở Trường .................................................................. 54

3.2. Nhóm giải pháp về phía gia đình và xã hội ................................... 57 3.2.1.Xây dựng môi trường giáo dục gia đình ........................................ 57 3.2.2. Xây dựng môi trường giáo dục xã hội .......................................... 59

3.3. Nhóm giải pháp về phía bản thân sinh viên .................................. 60 3.3.1. Quá trình tự giáo dục của sinh viên, phát huy tính tích cực, chủ động đáp ứng với quá trình hội nhập văn hoá khu vực và thế giới......... 60 3.3.2. Tích cực tham gia các buổi nói chuyện chuyên đề về những vấn đề chính trị - xã hội. ..................................................................................... 62

Tiểu kết chương 3: ................................................................................. 63 KẾT LUẬN .................................................................................................... 65 PHỤ LỤC ......................................................................................................... 1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Văn hóa là một phạm trù dùng để nói về quá trình phát triển của xã

hội, là khả năng và năng lực sáng tạo của con người. Quá trình phát triển đó

được phản ánh trong các hình thức và kiểu tổ chức cuộc sống cũng như hoạt

động của con người, được phản ánh trong những giá trị vật chất và tinh thần

do con người sáng tạo ra. Văn hóa chính trị mang tính đặc trưng của văn hóa

toàn thể, nhưng nhấn mạnh đến những yếu tố xác định đặc tính riêng của mỗi

cộng đồng, mỗi nền văn hóa. Do vậy, mới có những mô hình văn hóa chính trị

trong lịch sử như: văn hóa chính trị bộ lạc, văn hóa chính trị tham dự và mô

hình văn hóa của mỗi quốc gia trong xã hội hiện đại…

Văn hóa chính trị không đơn thuần, không phiến diện là biểu hiện của

hành vi văn hóa như quan niệm thông thường trong các hoạt động chính trị;

mà văn hóa chính trị là huyết mạch, là nguồn sống, là nguồn sức mạnh bên

trong của mỗi bản thân cơ thể chính trị; nó quy định một nền chính trị đầy sức

sống, đầy tiềm năng, đầy sức mạnh. Nhưng nó là sức sống, sức mạnh của một

nền chính trị vươn tới những giá trị cao đẹp, nhân đạo và nhân văn.

Trên phương diện lý luận và như thực tiễn ở nước ta hiện nay, vấn đề

nhận thức về văn hóa chính trị đang ngày càng được quan tâm. Đặc biệt, trong

quá trình xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, toàn cầu hóa, hợp tác quốc

tế. Do đó, nhận thức về văn hóa chính trị Việt Nam góp phần khắc phục

những lực cản từ phía bên ngoài và từ nội bộ bên trong của nền chính trị, đó

là sự thờ ơ, lãnh đạm của một bộ phận nhân dân, thậm chí của cả một bộ phận

cán bộ của trong hàng ngủ của Đảng.Văn hóa chính trị có vai trò to lớn trong

việc nâng cao giá trị cao đẹp, tính tích cực chính trị của công dân. Với ý nghĩa

đó, việc nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị trở thành một phương pháp

có vai trò định hướng nhằm giảm tình trạng thờ ơ, lãnh đạm trong chính trị.

Đại học Nội vụ Hà Nội là trường đào tạo ra nguồn nhân lực làm việc

trong các cơ quan hành chính cấp xã, phường, huyện, tỉnh, trung ương; làm

1

việc trong các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài về các lĩnh vực như

quản trị văn phòng, văn thư lưu trữ, quản trị nhân lực, luật, quản lý văn hóa,

quản lý nhà nước, chính trị học, chính sách công…..Chính vì vậy, những kiến

thức về chính trị cũng trở thành những học phần quan trọng chương trình đào

tạo cho sinh toàn Trường nói chung và sinh viên chuyên ngành Chính trị học

nói riêng. Việc nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị nhằm tạo điều kiện

thuận lợi cho sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội có nhiều cơ hội tiếp cận những

giá trị văn hóa tốt đẹp theo đúng đường lối, chủ trường, bắt kịp với xu hướng

của thời đại toàn cầu hiện nay.

Tuy nhiên, một bộ phận sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội nói

chung và sinh viên chuyên ngành Chính trị học nói riêng ít quan tâm hoặc

không chú ý về văn hóa chính trị. Nguyên nhân dẫn tới thực trạng đó ở một

bộ phận sinh viên là do ảnh hưởng của các nền văn hóa ngoại lai, dẫn tới sự

thờ ơ với tình hình chính trị trong nước và quốc tế. Nhưng lại tiếp cận rất

nhanh văn hóa phẩm độc hại, những tư tưởng chính trị phản động, đề cao cái

tôi, ý thức cá nhân. Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng đào tạo

nguồn nhân lực của Đại học Nội vụ Hà Nội đáp ứng nhu cầu của nhà tuyển

dụng và của xã hội. Xuất phát từ những lý do trên, nhóm sinh viên chúng tôi

lựa chọn đề tài: “Nhận thức về văn hóa chính trị của sinh viên Trường Đại học

Nội vụ Hà Nội hiện nay” làm đề tài nghiên cứu khoa học sinh viên.

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu

Hiện nay có một số công trình nghiên cứu về văn hóa chính trị của các nhà

khoa học tiêu biểu như của GS.TS Ngọc Quang (chủ biên ): “Văn hóa chính

trị và việc bồi dưỡng đào tạo đội ngũ lãnh đạo ở nước ta hiện nay ", tác giả

đã trình bày khái quát một số nội dung về: lịch sử phát triển của văn hóa

chính trị, văn hóa chính trị và việc nâng cao chất lượng lãnh đạo chính trị và

hình thành đội ngũ cán bộ chính trị ở nước ta hiện nay...

Cuốn "Bước đầu tìm hiểu những giá trị văn hóa chính trị Việt Nam

truyền thống" của tác giả Nguyễn Văn Huyên, Nxb Chính trị quốc gia năm

2

2009, đã trình bày một số giá trị của văn hóa chính trị Việt Nam qua các thời

kỳ. Từ đó nêu lên được những nét đặc trưng cho văn hóa Việt Nam truyền

thống của dân tộc ta như: tinh thần đoàn kết, tự tôn dân tộc, lòng yêu nước, cố

kết cộng đồng…

Cuốn "Nâng cao văn hóa chính trị của đội ngũ lãnh đạo quản lý ở

nước ta hiện tại” của tác giả Lâm Quốc Tuấn, Nxb Văn hóa thông tin năm

2008; tác giả đã trình bày một số nội dung về văn hóa chính trị của đối tượng

làm lãnh đạo, quản lý trong các cơ quan nhà nước, những giá trị văn hóa tốt

trong giao tiếp lãnh đạo, trong hội họp, trong công tác tiếp xúc với nhân dân...

từ đó đưa ra một số những giải pháp nhằm phát huy vai trò của văn hóa chính

trị tại công sở.

Tác giả Phạm Hồng Tung “Văn hóa chính trị và lịch sử từ góc nhìn văn

hóa chính trị", Nxb Chính trị quốc gia năm 2008, đã trình bày được một số

khái niệm như: văn hóa, văn hóa chính trị, lịch sử hình thành và phát triển văn

hóa chính trị, một số quan điểm về văn hóa chính trị ở một số quốc giá, từ đó

đưa ra một số hệ giá trị cho văn hóa chính trị ở Việt Nam.

Cuốn "Văn hóa chính trị Việt Nam từ truyền thống đến hiện đại”, tác

giả Nguyễn Hồng Phong. Là công trình đầu tiên nghiên cứu về văn hóa chính

trị trong xã hội phương Đông, từ đó đưa ra các yếu tố của văn hóa Việt Nam

hiện nay là kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. Đó là văn hóa theo hệ giá

trị của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh...

Trong bài Mấy suy nghĩ về sức mạnh của niềm tin chính trị trong Di chúc

của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tác giả Trần Trọng Quế cho rằng niềm tin chính trị là

một yếu tố quan trọng trong hoạt động chính trị. Niềm tin chính trị được hình

thành và củng cố trên cơ sở tri thức khoa học. Nhận thức khoa học càng sâu sắc

thì niềm tin chính trị càng vững chắc, từ đó biến thành tình cảm, đạo đức và lý

tưởng chính trị, rồi tiếp tục chuyển thành hành động chính trị trong thực tiễn để

đạt tới mục đích chính trị.

Tại Trường Đại học Nội vụ Hà Nội, có đào tạo chuyên ngành Chính trị

3

học, một số giáo trình có nội dung liên quan tới văn hóa chính trị như: “Tập

bài giảng Chính trị học đại cương”, “Tập bài giảng học phần Văn hóa chính

trị” của khoa Khoa học chính trị... Đã trình bày khái quát về khái niệm văn

hóa chính trị, một số nội dung chính cách tiếp cận, đặc trưng của văn hóa chính trị,

một số giá trị tiêu biểu của văn hóa Việt Nam truyền thồng và hiện đại.…

Tuy nhiên, những công trình nghiên cứu kể trên có thể chưa đề cập tới

nội dung nhận thức về văn hóa chính trị của sinh viên trong các Trường đại

học nói chung và sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội nói riêng. Chỉ có

một số công trình nghiên cứu về việc nhận thức văn hóa học đường, văn hóa

giao tiếp trong Trường đại học, mà chưa có công trình nghiên cứu nào đi sâu

nghiên cứu liên quan đến văn hóa chính trị của sinh viên.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích:

Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về nhận thức văn hóa chính trị của

sinh viên, khảo sát thực trạng về nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên

Trường Đại học Nội vụ Hà Nội và đưa ra một số giải pháp nâng cao nhận

thức văn hóa chính trị của sinh viên trong Trường hiện nay.

3.2. Nhiệm vụ:

- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về nhận thức văn hóa chính trị của

sinh viên;

- Thực trạng nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên Trường Đại học

Nội vụ Hà Nội;

- Một số giải pháp nhằm nâng cao nhận thức văn hóa chính trị của sinh

viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội.

4. Phƣơng pháp nghiên cứu

4.1. Phương pháp luận:

Phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, Tư tưởng Hồ Chí Minh,

Đường lối, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam.

4.2. Phương pháp cụ thể:

4

Đề tài sử dụng một số phương pháp cụ thể sau: so sánh, phân tích, tổng

hợp, khái quát hóa, trừu tượng hóa, thống kê, khảo sát thực tế, điều tra xã hội

học, xử lý số liệu điều tra,..

5. Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu

5.1. Đối tượng nghiên cứu:

Nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên bậc Đại học chính quy đang

học tại Trường Đại học Nội vụ Hà Nội (cơ sở Hà Nội).

5.2. Phạm vi nghiên cứu:

Sinh viên Đại học khóa 16, 17, 18 của các Khoa: Khoa học Chính trị,

Khoa Pháp luật Hành chính, Khoa Hành chính học, Khoa quản lý xã hội ở

Trường Đại học Nội vụ Hà Nội.

6. Giả thuyết nghiên cứu

6.1. Về mặt lý luận:

Hệ thống hóa vấn đề lý luận về nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên

trường Đại học Nội vụ Hà Nội. Từ đó góp phần hình thành những giá trị văn

hóa chính trị cho sinh viên trong Trường, nâng cao nhận thức về văn hóa

chính trị trong đời sống và sau khi tốt nghiệp ra trường đi làm ở các cơ quan,

đơn vị, tổ chức.

6.2. Về mặt thực tiễn:

Đánh giá thực trạng nhận thức về văn hóa chính trị của sinh viên Đại học

Nội vụ Hà Nội, từ đó đề xuất một số giải pháp trong công tác đào tạo nhằm

nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị cho sinh viên. Những kết quả nghiên

cứu của đề tài làm tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu chuyên sâu về văn

hóa chính trị cho sinh viên trong Trường nói chung và sinh viên chuyên

ngành Chính trị học nói riêng.

7. Đóng góp đề tài

- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận của văn hóa chính trị, nhận thức

về văn hóa chính trị của sinh viên;

- Thực trạng nhận thức về văn hóa chính trị của sinh viên Trường Đại

5

học Nội vụ Hà Nội;

- Làm rõ vai trò, tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức văn hóa

chính trị cho sinh viên;

- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao nhận thức về văn hóa chính

trị cho sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội hiện nay.

8. Kết cấu của đề tài

Đề tài ngoài phần mở đầu, kết luận và nội dung gồm có 3 chương.

Chương 1. Nhận thức về văn hóa chính trị của sinh viên – Một số vấn đề lý luận.

Chương 2. Nhận thức về văn hóa chính trị của sinh viên Trường Đại học

Nội vụ Hà Nội hiện nay - thực trạng và nguyên nhân.

Chương 3. Một số giải pháp nhằm nâng cao nhận thức về văn hóa chính

trị cho sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội hiện nay.

6

Chƣơng 1

NHẬN THỨC VỀ VĂN HÓA CHÍNH TRỊ CỦA SINH VIÊN - MỘT SỐ

VẤN ĐỀ LÝ LUẬN

1.1. Khái niệm văn hóa chính trị và nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên

1.1.1. Khái niệm văn hóa chính trị

Văn hóa chính trị là một bộ phận hữu cơ của văn hóa nói chung. Vì

vậy, để hiểu được văn hóa chính trị trước hết cần có một quan niệm thống

nhất về văn hóa.

Khái niệm “văn hóa”

Văn hóa là một khái niệm phức tạp và đa nghĩa, gắn liền con người với

đời sống xã hội loài người. Từ lâu văn hóa đã trở thành lĩnh vực nghiên cứu

của nhiều ngành khoa học. Hiện nay đã và đang tồn tại rất nhiều các định

nghĩa khác nhau về văn hóa.

Theo E. B. Tylor đưa ra định nghĩa: “Văn hóa hay văn minh, theo nghĩa

rộng về tộc người học, nói chung gồm có tri thức, tín ngưỡng, nghệ thuật, đạo

đức, luật pháp, tập quán và một số năng lực và thói quen khác được con

người chiếm lĩnh với tư cách một thành viên của xã hội” [20, tr.12]. Theo

định nghĩa này thì văn hóa và văn minh là một; nó bao gồm tất cả những lĩnh

vực liên quan đến đời sống con người, từ tri thức, tín ngưỡng đến nghệ thuật,

đạo đức, pháp luật.

Hiện nay, có rất nhiều các nhà nghiên cứu ở Việt Nam cũng như ở

nước ngoài đã vận dụng khái niệm văn hóa của UNESSCO: “Văn hóa hôm

nay có thể coi là tổng thể những nét riêng biệt tinh thần và vật chất, trí tuệ và

cảm xúc quyết định tính cách của một xã hội hay của một nhóm người trong

xã hội. Văn hóa bao gồm nghệ thuật và văn chương, những lối sống, những

quyền cơ bản của con người, những hệ thống giá trị, những tập tục và những

tín ngưỡng. Văn hóa đem lại cho con người khả năng suy xét bản thân. Chính

văn hóa làm cho chúng ta trở thành những sinh vật đặc biệt nhân bản, có lí

tính, có óc phê phán và dẫn thân một cách đạo lý. Chính nhờ văn hóa mà con

7

người tự thể hiện, tự ý thức được bản thân, tự biết mình là một phương án

chưa hoàn thành đặt ra để xem xét những thành tựu của bản thân, tìm tòi

không biết mệt những ý nghĩa mới mẻ và sáng tạo nên những công trình vượt

trội lên bản thân” [20, tr.14].

Nhìn chung, các định nghĩa về văn hóa hiện nay rất đa dạng. Mỗi định

nghĩa đề cập đến những dạng thức hoặc những lĩnh vực khác nhau trong văn

hóa. Tóm lại, có thể hiểu khái niệm “văn hóa” như sau: “Văn hóa là tổng hợp

những giá trị vật chất và tinh thần do con người tạo ra trong quá trình lao

động nhằm phục vụ mục đích cuộc sống con người” [20, tr.14].

Khái niệm “chính trị”

Các quan điểm trước Mác cho rằng chính trị là: “Chính trị tốt nhất là

thể chế hỗn hợp của các chỉnh thể quân chủ, quý tộc và dân chủ”; “Chính trị

là nghệ thuật cung đình, liên kết trực tiếp của người anh hùng và sự thông

minh. Sự liên kết đó được thực hiện bằng sự thống nhất từ tưởng và tinh thần

hữu ái.” [11, tr 3].

Ở phương Đông cổ đại thì ta thấy nổi bật có các quan điểm của Khổng

Tử với quan niệm: “Chính trị là công việc của người quân tử, là làm cho

chính đạo chính danh” [11, tr 3].; với Hàn Phi Tử thì ông quan niệm để thực

hiện hoạt động chính trị cần thiết phải xây dựng và ban hành pháp luật...

Theo quan điểm chủ nghĩa Mác - Lênin: “Chính trị là lợi ích, là quan

hệ lợi ích, là đấu tranh giai cấp trước hết vì lợi ích giai cấp. Cái căn bản nhất

của chính trị là việc tổ chức quyền lực nhà nước, là sự tham gia vào công việc

nhà nước, là định hướng cho nhà nước, xác định hình thức, nội dung nhiệm

vụ của nhà nước. Chính trị là biểu hiện tập trung của kinh tế. Đồng thời,

chính trị không thể không chiếm vị trí hàng đầu so với kinh tế. Chính trị là

lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm nhất, liên quan tới vận mệnh hàng triệu người.

Giải quyết những vấn đề chính trị vừa là khoa học vừa là nghệ thuật” [11, tr 4].

Như vậy, chúng ta có thể đưa ra một khái về chính trị đó là: “Chính trị

là hoạt động trong lĩnh vực quan hệ giữa các niệm chung nhất giai cấp, cũng

8

như các dân tộc và quốc gia với vấn đề giành, giữ, tổ chức và sử dụng quyền

lực Nhà nước; là sự tham gia của nhân dân và công việc nhà nước và xã hội,

hoạt động chính trị thực tiễn của giai cấp, các đảng phái chính trị, các nhà

nước nhằm tìm kiếm những khả năng thực hiện đường lối và những mục tiêu

đã đề ra nhằm thỏa mãn lợi ích” [11, tr 4].

Khái niệm “văn hóa chính trị”

Văn hóa chính trị là một khái niệm đã xuất hiện từ lâu. Ngay từ thời cổ

đại, các nhà tư tưởng Hy Lạp, La Mã như Platon, Aristotle..., ở Trung Quốc

như Khổng Tử, Lão Tử... đã chú ý tới mối quan hệ giữa chính trị và văn hóa.

Sau này các công trình nghiên cứu của các nhà tư tưởng thời kì khai sáng, cận

đại và hiện đại cũng đã đề cập đến văn hóa chính trị ở các khía cạnh và mức

độ khác nhau. Platon (428 - 347 TCN) và Aristột (384 - 322 TCN) khi đưa ra

quan niệm coi chính trị là khoa học và nghệ thuật, mặc dù triết lý chính trị -

xã hội của các ông còn nhiều hạn chế lịch sử nhưng vẫn chứa đựng hạt nhân

hợp lý trong quan niệm về văn hóa chính trị.

Khổng Tử (551 - 479 TCN) là một đại diện tiêu biểu cho những tư

tưởng gia phương Đông cổ đại. Tư tưởng chính trị về “nhân và lễ”, “chính

danh định phận”, tôn trọng người hiền, tư tưởng về giáo dục... hàm chứa

nhiều giá trị văn hoá sâu sắc, vẫn mang ý nghĩa thời đại đối với văn hóa chính

trị phương Đông nói chung và văn hóa chính trị Việt Nam nói riêng.

Từ cách tiếp cận mác-xit, văn hoá chính trị được hiểu là một bộ phận,

một phương diện của văn hoá trong xã hội có giai cấp. Nó biểu hiện khả năng,

năng lực của con người trong việc giác ngộ lợi ích giai cấp, lợi ích dân tộc,

trong việc tổ chức, hoàn thiện hệ thống tổ chức quyền lực nhằm hiện thực hoá

lợi ích giai cấp, hay lợi ích nhân dân phù hợp với mục tiêu chính trị và sự tiến

bộ xã hội. Văn hoá chính trị cũng thể hiện khả năng, mức độ điều chỉnh

những quan hệ chính trị phù hợp với truyền thống và những chuẩn mực giá trị

của cộng đồng.

Với cách tiếp cận này, có thể đưa ra khái niệm về văn hoá chính trị như

9

sau: “Văn hoá chính trị là trình độ phát triển của con người thể hiện ở sự hiểu

biết về chính trị, ở trình độ tổ chức hệ thống quyền lực theo một chuẩn giá trị

xã hội nhất định, nhằm điều hoà các quan hệ lợi ích giữa các giai cấp và bảo

vệ lợi ích của giai cấp cầm quyền, phù hợp với xu thế phát triển và tiến bộ xã

hội” [12, tr.16]

Văn hóa chính trị, do vậy, góp phần định hướng mục tiêu hoạt động cho

các tổ chức chính trị, cho các phong trào chính trị trong một xã hội nhất định.

Từ cách tiếp cận hành vi, văn hoá chính trị chủ yếu được nghiên cứu

dựa trên các hoạt động, các quyết định lựa chọn của con người khi họ tham

gia vào đời sống chính trị. Nếu hiểu văn hoá là một hệ thống các ý nghĩa và

niềm tin, thì văn hoá chính trị sẽ là hệ thống các ý nghĩa và niềm tin liên quan

đến chính trị, nghĩa là liên quan đến quan hệ quyền lực giữa các cá nhân, giữa

các nhóm trong một quốc gia, cũng như giữa các quốc gia với nhau.

Những người đặt nền móng cho cách nhìn này là các nhà nghiên cứu

chính trị học người Mỹ, Gabriel Almond và Sidney Verba, được thể hiện

trong tác phẩm Văn hóa công dân (The civic culture) xuất bản năm 1963. Kể

từ đó, nhiều nhà nghiên cứu đã tiếp tục hướng nghiên cứu này và đưa ra

những định nghĩa khác nhau về văn hóa chính trị.

Theo Almond, “Văn hoá chính trị là những định hướng, thái độ đặc

biệt đối với hệ thống chính trị, cũng như đối với vai trò của bản thân mình

trong hệ thống ấy”. Trong khi đó, Sidney Verba lại cho rằng: “Văn hoá chính

trị là một hệ thống các niềm tin mang tính kinh nghiệm, những biểu tượng

chuyển tải các ý nghĩa và các giá trị định hình nên môi trường trong đó các

hành động chính trị diễn ra” [12, tr.17]. Chính môi trường văn hóa này sẽ xác

lập các giới hạn đối với hoạt động của hệ thống chính trị bằng cách tạo ra các

nguyên tắc, các khuôn khổ cả chính thức và phi chính thức.

Trong khi đó, Pye (1961) trong cuốn “Bách khoa toàn thư khoa học xã

hội quốc tế” đưa ra định nghĩa: “Văn hoá chính trị là một hệ thống thái độ,

niềm tin và tình cảm; nó đem lại ý nghĩa và trật tự cho quá trình chính trị; nó

10

đưa ra tiền đề cơ bản và quy tắc chế ước hành vi của hệ thống chính trị; nó

bao gồm lý tưởng chính trị và quy phạm vận hành của một chính thể. Bởi vậy,

văn hoá chính trị là biểu hiện hình thức tập hợp tâm lý xã hội và góc độ chủ

quan; một loại văn hoá chính trị vừa là lịch sử tập thể của một hệ thống chính

trị, lại vừa là sản phẩm của lịch sử đời sống của các cá thể trong hệ thống

đó; do đó nó bắt rễ sâu xa trong lịch sử các sự kiện chung và lịch sử cá nhân”

[12, tr.17].

Các định nghĩa trên dù sử dụng khá nhiều thuật ngữ tâm lý học, nhưng

các nhà nghiên cứu không dừng lại ở phạm vi tâm lý cá nhân. Đối tượng của

văn hoá chính trị là tâm lý tập thể. Almond và Verba xem văn hoá chính trị

như một hệ thống chính trị được nội tâm hoá trong nhận thức, tình cảm và sự

đánh giá của quần chúng; trong khi đó, Ronald Inglehard xem văn hoá chính

trị là khía cạnh chủ quan của các thiết chế xã hội.

Từ nhiều cách hiểu khác nhau, từ cách tiếp cận hành vi có thể đưa ra

khái niệm văn hoá chính trị như sau: “Văn hóa chính trị là những thái độ, giá

trị, niềm tin được cộng đồng chia sẻ có ý nghĩa định hướng hành vi của các

cá nhân đối với hệ thống chính trị của mình” [12, tr. 17].

1.1.2. Khái niệm nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên

Nhận thức là một trong ba mặt của đời sống tâm lý con người (nhận thức,

tình cảm và hành động), chúng có quan hệ mật thiết với nhau nhưng nhận

thức có điểm khác biệt với tình cảm và hành động về đối tượng, tính chất, nội

dung, phương thức phản ánh và sản phẩm.

Theo chủ nghĩa duy tâm chủ quan: “Xuất phát từ chỗ phủ nhận sự tồn tại

khách quan của thế giới vật chất nên chủ nghĩa duy tâm chủ quan cho rằng

nhận thức chỉ là những phức hợp những cảm giác của con người” [1, tr. 173].

Theo chủ nghĩa duy vật: “Thừa nhận khả năng nhận thức được thế giới

của con người và coi nhận thức là sự phản ánh hiện thực khách quan vào

trong đầu óc của con người” [1, tr. 174]. Tuy nhiên, do hạn chế bởi tính chủ

quan, siêu hình máy móc mà chủ nghĩa duy vật trước Mác đã coi nhận thức là

11

sự phản ánh trực quan, đơn giản, là bản sao chép nguyên xi, bê nguyên trạng

thái bất động của sự vật, hiện tượng.

Có thể khẳng định rằng, tất cả các trào lưu triết học trước Mác đều quan

niệm phiến diện, không đầy đủ về nhận thức, các vấn đề lý luận nhận thức

chưa được giải quyết một cách khoa học, đặc biệt chưa thấy được đầy đủ vai

trò của thực tiễn đối với nhận thức.

Chủ nghĩa duy vật biện chứng đã tạo ra một cuộc cách mạng trong lý luận

nhận thức bằng sự kế thừa những yếu tố hợp lý, phát triển một cách sáng tạo

và được minh chứng bằng những thành tựu khoa học, kỹ thuật của thực tiễn

xã hội. Học thuyết được ra đời dựa trên những nguyên tắc cơ bản sau:

Một là, sự thừa nhận thế giới vật chất tồn tại khách quan độc lập đối với ý

thức của con người.

Hai là, thừa nhận khả năng nhận thức về thế giới quan của con người,

coi nhận thức là sự phản ánh hiện thực khách quan vào trong đầu óc con

người, là hoạt động tìm hiểu khách thể của chủ thể. Không có cái gì không

thể nhận thức được mà chỉ có cái con người chưa nhận thức được nhưng sẽ

nhận thức được.

Ba là, khẳng định sự phản ánh đó là một quá trình biện chứng, tích cực, tự

giác và sáng tạo. Quá trình ấy diễn ra theo trình tự từ chưa biết đến biết, từ

biết ít đến biết nhiều, đi từ hiện tượng đến bản chất, từ bản chất kém sâu sắc

đến sâu sắc hơn.

Bốn là, coi thực tiễn là cơ sở chủ yếu và trực tiếp của nhận thức, là động

lực, mục đích của nhận thức và là tiêu chuẩn để kiểm tra chân lý.

Dựa vào những nguyên tắc trên đây, chủ nghĩa duy vật biện chứng khẳng

định: “nhận thức dựa trên cơ sở thực tiễn - là quá trình phản ánh tích cực, chủ

động, sáng tạo hiện thực khách quan vào trong não người” [1, tr. 179]

Từ những quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng ta có thể khẳng

định khái niệm về nhận thức: “Nhận thức là sự phản ánh hiện thực khách

quan trong ý thức của con người, nhận thức bao gồm: nhận thức cảm tính và

12

nhận thức lý tính, chúng có mối quan hệ biện chứng với nhau. Mục đích và

tiêu chuẩn của nhận thức là thực tiễn xã hội” [1, tr. 180].

Liên quan đến việc nhận thức về văn hóa chính trị của sinh viên Đại học

Nội vụ Hà Nội chúng tôi muốn tìm hiểu nhận thức của sinh viên qua việc hiểu

biết và từng bước vận dụng các nội dung trong văn hóa chính trị:

+ Nhận thức của sinh viên về văn hóa chính trị.

+ Nhận thức của sinh viên về vị trí, vai trò của văn hóa chính trị trong môi

trường Đại học Nội vụ Hà Nội.

Theo “Từ điển Giáo dục” của Nxb Từ điển Bách khoa “Sinh viên là

những người đang học ở các cơ sở giáo dục cao đẳng, đại học” [2, tr. 13].

Theo cách hiểu này, có thể phân loại sinh viên theo nhiều phạm trù khác

nhau. Thí dụ sinh viên tập trung, sinh viên chính quy, sinh viên không tập

trung, sinh viên tại chức, sinh viên tự do... Hơn nữa, do nhu cầu thống kê,

người ta có thể phân biệt sinh viên thông thường và sinh viên thuộc hệ thống

giáo dục không chính quy (giáo dục thường xuyên) và có một hệ số quy đổi từ

sinh viên chính quy sang viên không chính quy.

Sinh viên Việt Nam là công dân Việt Nam, trong độ tuổi từ 18 đến 23 -

25 tuổi, nhóm dân số trẻ ở “thời kỳ chuyển tiếp sau”; là giai đoạn chuyển từ

sự chín muồi về mặt thể chất sang sự trưởng thành về mặt tâm lý - xã hội; là

lứa tuổi đang ngồi trên ghế nhà trường đại học, cao đẳng, dạy nghề...

Văn hoá chính trị cũng có thể được hiểu là một hệ thống niềm tin về

quyền, thẩm quyền và quyền lực. Tất cả các yếu tố này gắn kết với nhau và

tập hợp xung quanh một thiết chế trung tâm là nhà nước.

Từ các quan điểm khái quát về khái niệm nhận thức, văn hóa chính trị,

sinh viên, có thể đưa ra quan điểm về nhận thức văn hóa chính trị của sinh

viên là “Mức độ hiểu biết của sinh viên về tri thức chính trị, lý tưởng niềm tin

chính trị qua quá trình học tập và rèn luyện trong trường đại học; quá trình

tự nhận thức và trau dồi kiến thức kĩ năng để nâng cao nhận thức về văn hóa

chính trị”.

13

1.2. Những nội dung cơ bản vê nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên

1.2.1. Đặc điểm và cấu trúc của nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên

1.2.1.1. Đặc điểm của nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên

- Nhận thức văn hóa chính trị bao giờ cũng mang tính giai cấp

Văn hóa chính trị hình thành trong thực tiễn đấu tranh giai cấp, do đó

nó luôn bị chi phối bởi thế giới quan hệ tư tưởng, những quan điểm chính trị

của giai cấp nhất định và nó phục vụ lợi ích của mỗi giai cấp. Không bao giờ

có những giá trị chính trị chung chung. Chính trị và công việc nhà nước đều là

phạm vi hoạt động gắn với những quan hệ quyền lực. Do vậy, bất cứ hành vi

nào của chủ thể chính trị khi đã chịu sự điều chỉnh của các chuẩn giá trị văn

hóa Chính trị cũng là hành vi hướng tới thực hiện lợi ích giai cấp và bảo vệ

lợi ích của giai cấp ấy một cách nhân văn

- Nhận thức văn hóa chính trị mang tính lịch sử - cụ thể

Văn hóa chính trị bị qui định bởi những điều kiện khách quan và nhân

tố chủ quan. Hai loại nhân tố này có nội dung, tính chất và phương thức qui

định khác nhau trong các thời kỳ lịch sử khác nhau, điều đó qui định tính lịch

sử của văn hóa chính trị. Văn hóa chính trị không chỉ là kết quả của sự phát

triển của nhận thức chính trị và hoạt động chính trị sáng tạo của nhiều chủ thể

văn hóa chính trị ở các nước khác nhau và các dân tộc khác nhau mà còn gắn

liền với các nền chính trị khác nhau. Có văn hóa chính trị của giai cấp nắm

quản lý nhà nước đặc trưng cho mỗi nền chính trị, nhưng bản thân sự tồn tại

của mỗi nền chính trị lại không vĩnh viễn mà luôn có sự thay thế kế tiếp nhau

trong lịch sử, nên văn hóa chính trị cũng thay đổi theo. Tính lịch sử, cụ thể

của văn hóa chính trị thể hiện cả ở chỗ: trong các điều kiện lịch sử khác nhau,

tính chất, nội dung, mức độ phát triển của văn hóa chính trị không giống

nhau. Mặt khác cũng cho thấy, giá trị văn hóa chính trị không phải là cái gì

bất biến mà luôn có sự vận động và phát triển. Điều đó ảnh hưởng lớn đến

những thay đổi trong nhân cách xã hội của con người.

- Nhận thức văn hóa chính trị mang tính kế thừa.

14

Tính lịch sử, cụ thể không thể tạo nên sự gián đoạn hay cô lập tuyệt đối

của văn hóa chính trị của một giai cấp nào đó trong một giai đoạn lịch sử nhất

định. Sự ra đời của một nền văn hóa chính trị bao giờ cũng là kết quả phủ

định biện chứng đối với nền văn hóa chính trị trước nó. Đó là sự giữ lại và

đang lên một trình độ mới những nhân tố có giá trị chung mang tính tích cực

của nền văn hóa chính trị bị phủ định. Tính kế thừa của văn hóa chính trị

trong sự phát triển được kết tinh từ những thành tựu văn hóa, những di sản

tinh thần của thời đại, của truyền thống, kết hợp với kinh nghiệm thực tiễn, từ

đó làm cho văn hóa chính trị không ngừng được nâng lên. Lịch sử dân tộc

Việt Nam đã có hơn nghìn năm Bắc thuộc, kẻ thù muốn Hán hoá dân tộc Việt

Nam. Tuy nhiên, người Việt Nam đã không chịu sự đồng hóa của người Hán,

nhưng vẫn khôn khéo tiếp thu, học tập văn hóa Hán, biến nó thành giá trị,

thành phương thức để phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc mình.

- Nhận thức văn hóa chính trị luôn mang tính đa dạng.

Hệ tư tưởng là nhân tố cốt lõi nhất của văn hóa chính trị, mà trong mỗi

hình thái kinh tế - xã hội nhất định kết cấu giai cấp cũng phức tạp không

thuần nhất, cho nên hệ tư tưởng của các giai cấp không đồng nhất. Trong mỗi

nền chính trị, văn hóa chính trị không thuần nhất. Do đối lập về lợi ích nên

các giai cấp thường có hệ tư tưởng đối lập chi phối văn hóa của các giai cấp

tương ứng, tạo nên bức tranh đa dạng của văn hóa chính trị. Bên cạnh văn hóa

chính trị của giai cấp nắm quản lý nhà nước còn có văn hóa chính trị của các

giai cấp và giai tầng khác trong xã hộ. Ngay trong chủ nghĩa xã hội, tuy lợi

ích của các giai tầng thống nhất với hệ tư tưởng vô sản, chi phối những định

hướng cơ bản của văn hóa chính trị; song mỗi giai cấp có tính độc lập tương

đối, tạo nên bản sắc văn hóa chính trị riêng. Văn hóa chính trị xã hội chủ

nghĩa cũng là sự thống nhất trong đa dạng của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

1.2.1.2. Cấu trúc của nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên

Nhận thức văn hóa chính trị có một cấu trúc phức tạp, được tạo thành

trong sự thống nhất và tác động qua lại của các nhân tố cơ bản sau đây:

15

Thứ nhất, tri thức về chính trị.

Tri thức chính trị là những hiểu biết của con người về lý luận và thực

tiễn của tổ chức thể chế chính trị, quan hệ chính trị và hoạt động chính trị. Tri

thức chính trị phản ánh, củng cố và thực hiện trên thực tế lợi ích của các giai

cấp và của toàn xã hội. Tri thức chính trị biểu hiện bằng trình độ học vấn về

chính trị; tình độ kinh nghiệm, sự khôn ngoan, sự từng trải được tích lũy qua

thực tiễn chính trị. Trong hai nhân tố biểu hiện củ tri thức chính trị nêu trên,

người ta khó khẳng định nhân tố nào là quan trọng hơn và mang tính chất

quyết định. Bởi vì thực tiễn chính trị cho thấy ai có trình độ chính trị học vấn

cao cũng là người có sự mẫn cảm, tinh tế nhạy bén trong việc xử lý đúng đắn

và kịp thời những vấn đề chính trị - thực tiễn bức xúc. Mặt khác, cũng không

phải bất kì ai có bề dày lịnh nghiệm được tích lũy qua một quá trình hoạt

động chính trị lâu dài cũng đều là người có năng lực trí tuệ giải quyết một

cách có hiệu quả những tình huống chính trị phức tạp của ngày nay.

Tri thức chính trị của sinh viên Việt Nam chủ yếu được học tập, nghiên

cứu các môn lý luận chính trị trong chương trình học đại cương ở các cơ sở

giáo dục đại học: Những Nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, Tư

tưởng Hồ Chí Minh, Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam,…

Mục đích của việc học tập các môn lý luận chính trị nhằm hình thành thế giới

quan phương pháp luận khoa học, lý tưởng và niềm tin vào chủ nghĩa xã hội,

sự lãnh đạo của Đảng. Vì vậy, trong quá trình học tập các môn này, người học

phải có thái độ phê phán những quan điểm lệch lạc, trái với quan điểm của

chủ nghĩa Mác- Lênin, chủ nghĩa đường lối của Đảng về các vấn đề tự nhiên,

xã hội và con người. Thái độ phê phán được thể hiện trong những tình huống

mà người học gặp phải trong quá trình học tập và giao tiếp với những người

xung quanh.

Thứ hai, niềm tin về chính trị.

Niềm tin thuộc phạm trù đời sống tinh thần, có vai trò quan trọng trong đời

sống tinh thần xã hội và tác động mạnh mẽ đến hoạt động của con người, nó là

16

động lực thúc đẩy sự phát triển và tiến bộ xã hội. Niềm tin tồn tại dưới nhiều hình

thức hoạt động tinh thần của con người, phản ánh hiện thực cuộc sống sinh tồn của

con người và loài người. Không có niềm tin, con người sẽ rơi vào trạng thái sống và

hoạt động không có định hướng, bi quan, dao động, không phát huy được khả năng

chủ động sáng tạo của mình

Niềm tin chính trị có thể được hình thành một cách tự phát nhưng nó

cũng có thể là kết quả của một nhận thức đúng đắn, sâu sắc về lý tưởng chính

trị đã lựa chọn. Niềm tin chính trị mang tính khoa học, hoàn toàn xa lạ với sự

áp đặt và cưỡng bức. Niềm tin, sự thuyết phục về chính trị được hình thành từ

con đường khoa học tự giác sẽ mang tính ổn định và vững chắc ngay cả khi

tình huống chính trị không thật thuận chiều.

Các truyền thống chính trị được thiết lập trong lịch sử dân tộc. Nhận

thức văn hóa chính trị ở mỗi giai đoạn lịch sử nhất định không chỉ là kết tinh

những giá trị vật chất và tinh thần trong hoạt động chính trị của gai đoạn lịch

sử đó mà còn bao chứa trong mình các truyền thống chính trị, các giá trị chính

trị đã được các thế hệ trước đó tạo ra.

Thứ ba, lý tưởng trong chính trị.

Lý tưởng không chỉ là động lực kích thích hoạt động chính trị mà có

vai trò quan trọng trong việc lựa chọn phương thức, phương tiện hoạt động

chính trị - những nhân tố cấu thành của văn hóa chính trị. Sự nhạy bén, tính

sáng tạo trong việc tìm ra những phương hướng, những phương tiện để thực

hiện hóa lý tưởng đã được lựa chọn là một nhân tố quan trọng trong văn hóa

chính trị.

Những phương tiện chính trị, những phương thức tổ chức và hoạt động

của quyền lực chính trị cũng là những nhân tố cấu thành của văn hóa chính trị.

Trong ý nghĩa này, hình thức tổ chức quyền lực nhà nước, cơ chế vận hành

của nó thích ứng với yêu cầu chính trị thực tiễn là nhân tố không thể thiếu

được của một nền văn hóa chính trị cao trong xã hội tương ứng.

Trong nhận thức về văn hóa chính trị, hệ tư tưởng chính trị, đường lối,

17

chính sách là bộ phận cốt lõi nhất. Hệ tư tưởng chính trị phản ánh khái quát

lợi ích của giai cấp cũng như phương thức, con đường để thực hiện lợi ích căn

bản của giai cấp, của liên minh giai cấp hoặc của nhân dân nói chung.

1.2.2. Vai trò của việc nhận thức văn hóa chính trị cho sinh viên hiện nay

Một là, nhận thức về văn hóa chính trị cho sinh viên nhằm giúp phát

triển con người toàn diện

Nâng cao nhận thức văn hóa chính trị cho sinh viên không chỉ có những

kiến thức chuyên sâu, có kỹ năng được đào tạo một cách chuyên nghiệp bài

bản, mà còn phải có lối sống, phẩm chất của một con người xã hội chủ nghĩa,

nó thể hiện qua văn hóa của người sinh viên trong cuộc sống hiện nay và sau

này. Vì thế, văn hóa chính trị là phần không thể thiếu trong quá trình giáo dục

và đào tạo cho thế hệ sinh viên hiện nay. Nhất là trong thời kì công nghiệp

hóa, hiện đại hóa đất nước, sinh viên càng cần phải có những phẩm chất chính

trị, đạo đức cách mạng, có chuyên môn nghiệp vụ, năng lực sáng tạo và luôn

cập nhật những tri thức mới, có khả năng vận dụng những tri thức mang lại

hiệu quả cao trong mọi hoạt động...

Hơn nữa, nâng cao nhận thức của sinh viên về văn hóa chính trị là trang

bị thế giới quan, nhân sinh quan và phương pháp luật, biện chứng cho sinh

viên, góp phần đào tạo cho sinh viên trở thành những con người toàn diện.

Bởi vậy, nâng cao nhận thức văn hóa chính trị sẽ nâng cao, nhận thức về các

quy luật chính trị - xã hội, giúp sinh viên có cái nhìn kháng quan chân thật về

thế giới, với những mâu thuẫn khách quan vốn có của nó và cách thức giải

quyết. Hiểu được các vấn đề có tính quy luật các sinh viên càng tin vào sự

lãnh đạo của Đảng và chủ nghĩa xã hội với sự nghiệp cách mạng của chúng ta.

Trên cơ sở đó hướng sinh viên vào học tập, rèn luyện và có đóng góp thiết

thực vào sự nghiệp cách mạng làm cho sinh viên ngày càng nâng cao bản lĩnh

chính trị sống có đạo đức có lý tưởng.

Sinh viên có nhận thức đúng đắn về văn hóa chính trị sẽ có những nhận

thức thực tiễn nhân văn, giúp cho sinh viên thấm nhuần chủ nghĩa Mác -

18

Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tạo cho sinh viên có khí thế hăng hái đi đầu

trong mọi lĩnh vực, có thái độ nhận thức chính trị tốt, phát huy truyền thống

xung kích của các thế hệ thanh niên đi trước thông qua các hoạt động của

phong trào đoàn thể.

Hai là, nhận thức văn hóa chính trị cho sinh viên góp phần tạo nguồn

nhân lực chất lượng cao trong thời đại mới

Sinh viên là một bộ phận của nguồn nhân lực chất lượng cao, được

trang bị kiến thức, kỹ năng, do vậy sinh viên có vai trò rất quan trọng trong sự

nghiệp phát triển đất nước. Hiện nay khi đất nước hội nhập ngày càng sâu

rộng, phát huy vai trò của thanh niên nói chung và sinh viên nói riêng trong

công cuộc đổi mới là vô cùng quan trọng. Muốn phát huy vai trò của lực

lượng này trước hết phải nâng cao nhận thức chính trị, bồi dưỡng lý tưởng

cách mạng, tích cực cổ vũ tinh thần học tập và làm theo tấm gương đạo đức

Hồ Chí Minh tạo nên sự chuyển biến thực sự trong lối sống, đạo đức của thế

hệ thanh niên, sinh viên hiện nay.

Sinh viên có nhận thức về văn hóa chính trị sẽ nâng cao trình độ tư duy

lý luận khoa học, giúp sinh viên khẳng định bản thân và hội nhập xã hội hiện

đại, góp phần phát triển ứng dụng khoa học và công nghệ, vươn lên làm chủ

khoa học và công nghệ, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển

kinh tế tri thức trong thời kì hội nhập; giúp sinh viên biết yêu lao động, tham

gia học tập một cách nghiêm túc đem lại hiệu quả cao. Từ đó, vươn lên làm

chủ khoa học công nghệ tiên tiến, để xứng đáng với vai trò, vị trí của mình

trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

Ba là, nhận thức văn hóa chính trị cho sinh viên góp phần tích cực vào

cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa

Nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị cho sinh viên Trường Đại học

Nội vụ Hà Nội là giáo dục đạo đức, lý tưởng, lối sống, có niềm tin sâu sắc vào

Đảng, có lập trường vững vàng trước mọi thử thách. Hiện nay, các thế lực thù

địch đang lợi dụng để thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình” mà đối tượng

19

nhạy cảm mà chúng hướng tới là thanh niên trong đó có cả sinh viên. Để thực

hiện âm mưu chúng lôi kéo sinh viên sống theo lối sống thực dụng, làm băng

hoại đạo đức, làm chệch hướng xã hội chủ nghĩa, suy thoái về chính trị, tư

tưởng, xa rời lý tưởng của Đảng và mất phương hướng chính trị. Chúng lợi

dụng giao lưu văn hóa, kinh tế thị trường, gây chiến tranh tâm lý bằng nhiều

con đường, với nhiều hình thức chúng đưa vào nước ta những thị hiếu tầm

thường, những quan điểm dễ dãi về tự do, hòng dẫn đến vô chính phủ, xã hội

rối ren và lật đổ chế độ khi thời cơ đến. Vì vậy, cần trang bị cho sinh viên có

nhận thức đúng đắn về văn hóa chính trị, có thái độ lên án những thói hư tật

xấu trong xã hội như tình trạng phi văn hóa, xa rời truyền thống văn hóa dân

tộc, làm cho nhiều chuẩn mực văn hóa bị nhiễu loạn, thay đổi theo chiều

hướng xấu, sống thực dụng, săn sàng vì danh vị cá nhân mà chà đạp lên truyền

thống đạo đức; tình nghĩa con người, quan hệ thầy trò, bạn bè suy thoái.

1.3. Các yếu tố tác động đến nhận thức về văn hóa chính trị sinh viên

1.3.1. Các yếu tố khách quan

1.3.1.1. Điều kiện chính trị, xã hội

Nước ta đang trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, cùng với sự tốt

động của nền kinh tế thị trường đã tạo ra không ít thách thức đến mọi mặt của

đời sống xã hội. Chính trị là một vấn đề vô cùng nhạy cảm, nó là yếu tố chính

quyết định đến sự tồn tại, ổn định của xã hội. Nhà nước Cộng hòa xã hội chị

nghĩa Việt Nam là nhà nước của dân, do dân và vì dân. Dưới sự lãnh đạo của

Đảng Cộng sản Việt Nam, là Đảng duy nhất và cầm quyền, đã tạo nên môi

trường chính trị ổn định, tạo điều kiện thuận lợi phát triển kinh tế, văn hóa, xã

hội của đất nước. Tuy nhiên, dù đã giành được độc lập, nhưng các lực lượng

thù địch vẫn âm mưu chống phá Đảng và nhà nước ta bằng những thủ đoạn

diễn biến hòa bình vô cùng tinh vi và phức tạp. Cho nên, chúng ta cần có bản

lĩnh và nhận thức đúng đắn để không bị các thế lực thù địch dụ dỗ, lôi kéo.

Điều này có tác động không nhỏ đến việc quản lý và nhận thức của nhân dân

về văn hóa chính trị, đặc biệt là đối với sinh viên, những chủ nhân tương lai

20

của đất nước.

Sinh viên là lực lượng có vai trò rất lớn trong sự phát triển của xã hội,

do đó vấn đề đào tạo chất lượng giáo dục cho sinh viên rất được xã hội quan

tâm. Những sinh viên khi ra trường phải là con người xã hội chủ nghĩa vừa

năng động vừa chuyên sâu, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa

đất nước. Để làm được điều đó thì việc nâng cao chất lượng đào tạo là một

việc hết sức cần thiết và cấp bách hiện nay, nhưng nếu sinh viên không tự cố

gắng thì các nỗ lực cũng khó có thể thành công, bởi sinh viên chính là chủ thể

của quá trình đào tạo. Sinh viên phải có ý thức tự trau rồi kiến thức và kỹ

năng nghề nghiệp, phục vụ cho công việc sau này nhưng nhìn vào thực tế điều

này của sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội chúng ta vẫn đang còn nhiều trăn trở.

1.3.1.2. Sự tác động của kinh tế thị trường

Hiện nay đất nước ta đang tiến hành đổi mới toàn diện trên mọi lĩnh

vực của đời sống xã hội, trong đó đổi mới kinh tế là trọng tâm. Thực chất của

đổi mới kinh tế là chuyển từ cơ chế quan liêu bao cấp của nhà nước thành nền

kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa dưới sự quản lý của nhà

nước, điều nàyđã mở ra một giai đoạn phát triển mới cho đất nước.

Cơ chế thị trường kích thích sự phát triển kinh tế, nâng cao phúc lợi xã

hội, tạo điều kiện cho sự phát triển con người về mọi mặt, trong đó có đạo

đức. Con người tham gia vào hoạt động kinh tế thị trường về nhân cách được

độc lập, tự do có quyền bình đằng trong cạnh tranh, giữ chữ tín trong trao đổi

và tăng cường quan tâm phát triển lợi ích chung của xã hội. Trong giai đoạn

này thì không thể không kể đến vai trò của lớp trẻ mà cụ thể là sinh viên - thế

hệ sẽ kế tiếp những truyền thống của cha ông trong sự nghiệp xây dựng đất

nước giàu mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Tuy nhiên, cùng với

sự thay đổi sang cơ chế thị trường như hiện nay thì lối sống, cách nghĩ của

sinh viên cũng biến chuyển theo: có rất nhiều sinh viên đã trưởng thành và

phát huy mọi khả năng của mình để góp một phần sức lực trong việc đổi mới

đất nước. Nền kinh tế thị trường đã có tác động trực tiếp đến đời sống xã hội,

21

bên cạnh những ảnh hưởng tích cực thì mặt trái của kinh tế thị trường đã tác

động không nhỏ đến đạo đức lối sống, đặc biệt là lối sống của sinh viên. Hạn

chế của sinh viên thường nhận thấy: vốn sống còn ít, thiếu sự từng trải nên

cách nhìn nhận vấn đề, giải quyết sự việc, lựa chọn giá trị... ở họ thường

mang tính chủ quan, phiến diện... lại chịu ảnh hưởng tiêu cực của cơ chế thị

trường và hội nhập quốc tế.

Trong khi đó việc hướng dẫn những đối tượng này lựa chọn những giá

trị văn hóa, lối sống văn hóa lại chưa được chú trọng đầy đủ nên họ dễ bị lôi

kéo, bị ảnh hưởng lối sống phản văn hóa, không có sức đề kháng chống lại

những phản văn hóa. Đó là hiện tượng suy thoái đạo đức, đặc biệt là hiện

tượng hối lộ, buôn lậu, gian lận thương mại trước sự tấn công của thói ích kỷ,

chủ nghĩa cá nhân, lối sống tiêu dùng, sức mạnh đồng tiền và chủ nghĩa thực

dụng; hay như lối sống gấp, kích động bạo lực, sống thử trước hôn nhân, thèm

khát vật chất, coi nhẹ giá trị tinh thần. quay lưng lại với truyền thống văn hóa

dân tộc đang là vấn đề nổi cộn trong lối sống của sinh viên hiện nay.

1.3.1.3. Môi trường văn hóa của sinh viên

Môi trường văn hóa của sinh viên là điều kiện sống, sinh hoạt của sinh

Vien, là những hoạt động, tư tưởng ảnh hưởng đến hoạt động, tâm lý của sinh

Viên, rôi qua đó tạo nên những hiện tượng văn hóa nhất định nhưng cách hiểu

trên chỉ là nghĩa hẹp của môi trường văn hóa.

Một trong những yếu tố chính cấu thành nên văn hóa chính trị. Cùng

với Đảng, bộ máy Nhà nước với tư cách là cơ quan hành chính cao nhất của

quốc gia, ngày càng tỏ ra có hiệu lực. Bộ máy ấy đã ban hành nhiều văn bản

thống nhất quản lý xã hội, tạo điều kiện cho việc ổn định và phát triển xã hội

là trong đó phát triển văn hóa nói chung và văn hóa chính trị nói riêng trong

quần chúng, trong thanh niên và sinh viên. Những điều này có tác dụng ảnh

hưởng tích cực tới nhận thức về văn hóa chính trị của thanh niên, sinh viên và

quần chúng nhân dân.

Có thể nói, trong môi trường văn hóa của sinh viên còn một yếu tố gần

22

như quan trọng nhất tác động đến văn hóa chính trị của sinh viên đó chính là

lĩnh vực tư tưởng văn hóa. Từ khi đất nước đổi mới, đời sống vật chất và tinh

thần của nhân dân ngày càng được nâng lên. Trong đó, văn hóa tư tưởng đang

có những bước phát triển mới, ngày ngày người dân cũng có cơ hội tiếp xúc

với các lĩnh vực văn hóa nhiều hơn trên tất cả các phương tiện như báo chí,

sách, văn học, nghệ thuật, truyền hình, internet...

Nếu văn hóa có giá trị nó sẽ định hướng được tư tưởng. truyền thống

văn hóa sẽ ngày càng được khôi phục, làm cho con người có đời sống văn hóa

phong phú, lành mạnh, họ yêu đất nước, yêu quê hương, yêu dân tộc, quyết

tâm xây dựng quê hương ngày càng phồn thịnh, đó là tác động tích cực của

văn hóa đối với xã hội. Do vậy, ít nhiều nó cũng hình thành văn hóa chính trị

của sinh viên, một mảng không thể tách rời của văn hóa.

1.3.1.4. Truyền thống văn hóa dân tộc

Dân tộc Việt Nam có truyền thống văn hóa dân tộc lâu đời, chúng ta tự

hào có lịch sử văn hóa bốn nghìn năm dựng nước và giữ nước. Một dân tộc

gan góc trong chiến đấu, cần cù trong lao động sản xuất, một dân tộc mà ở đó

mỗi con người luôn chứa đựng một tinh thần yêu nước cao cả, một ý chí tự

lực tự cường, chăm chỉ sáng tạo, chịu khó vượt khổ, bao dung nhân ái, tinh

thần đoàn kết, cố kết cộng đồng làng xã. Đó chính là truyền thống văn hóa

của dân tộc. Mỗi người dân Việt Nam khi sinh ra đã được hun đúc trong

truyền thống văn hóa đó, để rồi trở thành những người con tự hào của đất

nước, của dân tộc.

Truyền thống văn hóa ấy có sức mạnh vô cùng to lớn nó giúp cho dân

tộc trường tồn vượt qua những gian khó, thách thức của thiên nhiên và sự xâm

lăng của giặc ngoại xâm. Trải qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước,

những bản sắc ấy vẫn được lưu giữ, phát triển, và nó sẽ là nền tảng trong văn

hóa của người Việt Nam, dù đi đến đâu, dù ở trong xã hội nào thì họ vẫn

mang trong mình bản sắc ấy. Nó trở thành cội nguồn gốc tích trong văn hóa

của mỗi con người Việt Nam. Ngày nay, những giá trị truyền thống đó vẫn

23

được lưu giữ và trở thành nền tảng của văn hóa con người Việt Nam hiện đại.

1.3.2. Các yếu tố chủ quan

1.3.2.1. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi

Sinh viên là người có hoài bão, ước mơ, lý tưởng hóa về cuộc sống cá

nhân, có xu hướng tự khẳng định vị trí của mình, cho nên khi xác định được ý

thức, lý tưởng họ sẵn sàng xả thân cho lý tưởng của mình. Lịch sử kháng

chiến của dân tộc đã khẳng định điều đó, khi rất nhiều sinh viên xếp bút

nghiên lên đường đi kháng chiến, họ sẵn sàng xả thân vì lý tưởng vì dân tộc,

phấn đấu với niềm lạc quan in tưởng. Với sự cống hiến đó, sinh viên ham

hiểu biết, ham học hỏi, luôn học hỏi tìm hiểu cái mới, nhạy cảm với cái mới

để bổ sung tổng hòa và nguồn tri thức của mình. Đồng thời, sự phát triển về ý

thức ngày càng thể hiện rõ phẩm chất nhân cách của thế hệ sinh viên. Sinh

viên tham gia vào mọi mặt của đời sống xã hội với một sự tìm tòi học hỏi để

tự nâng cao nhận thức của mình. Đặc biệt là về các vấn đề chính trị xã hội,

cũng qua đó dần hình thành văn hóa xã hội nói chung, văn hóa chính trị nói riêng.

Tuy nhiên, phải khẳng định ở lứa tuổi của mình có những hạn chế cũng

tác động đến quá trình hình thành văn hóa chính trị. Đó chính là đặc điểm tâm

lý của lứa tuổi bồng bột, của đam mê, của sự dao động. Sinh viên là những

người chưa có nhiều kinh nghiệm sống, chưa va vấp trong môi trường chính

trị nhiều, sự trải nghiệm của họ hầu như chỉ là những bài thực hành trong

phòng thí nghiệm. Chính vì vậy trong điều kiện mới hiện nay, đất nước đang

bước vào thời cơ mới hội nhập quốc tế, một mặt đem lại những thuận lợi to

lớn cho sự phát triển nhưng đằng sau nhưng đằng sau nó là cả một hệ lụy kéo

dài, nó tác động đến tâm lý của sinh viên và phần nào đó dẫn đến việc hình

thành văn hóa chính trị trong họ. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi tác động rất lớn

đến việc nhận thức văn hóa chính trị của sinh liên quan bởi nhận thức sẽ giúp

sinh viên hình thành thế giới quan, nhân sinh quan.

1.3.2.2. Trình độ nhận thức của sinh viên.

Nói đến nhận thức là nói đến một phạm trù rộng lớn, người ta rất khó

24

định lượng nó một cách chính xác, mà chỉ có thể định lượng một cách tương

đối. Có thể sinh viên là những người có nhận thức rất tốt bởi họ là những

người có trình độ, lại được đào tạo một cách khá bài bản nên nhận thức của

họ hoàn thiện hơn, bằng chứng trong những vấn đề thực tiễn của cuộc sống,

kể cả những vấn đề chính trị, họ có thể đánh giá đúng đắn sự kiện, chỉ rõ

nguyên nhân, bản chất của vấn đề. Trong thời kì hội nhập quốc tế hiện nay, sự

giao lưu và giao thoa văn hóa giữa các vùng miền trong đất nước, trong khu

vực, trên thế giới đang diễn ra với tốc độ chóng mặt. Sự giao thoa văn hóa

luôn mang tính chất hai mặt, có những tinh hoa văn hóa và cũng có những

luồng văn hóa tư tưởng xấu, do đó sinh viênsẽ nhận thức như thế nào, đánh

giá ra sao về những luồng tư tưởng đó, và nócó ảnh hưởng gì tới việc hình

thành văn hóa chính trị khi mà lượng tri thức của sinh viên cóp nhặt chưa đủ

để phân tích vấn đề này.

Tiểu kết chƣơng 1

Văn hóa chính trị là những thái độ, giá trị, niềm tin được cộng đồng

chia sẻ có ý nghĩa định hướng hành vi của các cá nhân đối với hệ thống chính

trị của mình. Nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên là Mức độ hiểu biết

của sinh viên về tri thức chính trị, lý tưởng niềm tin chính trị qua quá trình

học tập và rèn luyện trong trường đại học; quá trình tự nhận thức và trau dồi

kiến thức kĩ năng để nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị.

Cấu trúc của nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên bao gồm: tri

thức về chính trị, niềm tin chính trị và lý tưởng chính trị. Với những vai trò

giúp cho sinh viên nhằm giúp phát triển con người toàn diện; Góp phần tạo

nguồn nhân lực chất lượng cao trong thời đại mới; Góp phần tích cực vào

cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa. Vì vậy, cần trang bị cho sinh

viên có nhận thức đúng đắn về văn hóa chính trị, có thái độ lên án những thói

hư tật xấu trong xã hội như tình trạng phi văn hóa, xa rời truyền thống văn

hóa dân tộc, làm cho nhiều chuẩn mực văn hóa bị nhiễu loạn, thay đổi theo

chiều hướng xấu, sống thực dụng, săn sàng vì danh vị cá nhân mà chà đạp lên

truyền thống đạo đức; tình nghĩa con người, quan hệ thầy trò, bạn bè suy thoái.

25

Chƣơng 2

NHẬN THỨC VỀ VĂN HÓA CHÍNH TRỊ CỦA SINH VIÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI HIỆN NAY

- THỰC TRẠNG VÀ NGUYÊN NHÂN

2.1. Thực trạng nhận thức về văn hóa chính trị của sinh viên Trƣờng

Đại học Nội vụ Hà Nội hiện nay

2.1.1. Thực trạng về tri thức chính trị của sinh viên Trường Đại học Nội vụ

Hà Nội

Một là, phương thức giáo dục tri thức chính trị cho sinh viên

Trường Đại học Nội vụ phong phú, bám sát vào thực tiễn hoạt động dạy

và học của Trường:

Giáo dục tri thức chính trị cho sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội nhằm

nâng cao nhận thức của sinh viên về văn hóa chính trị, Nhà trường có các

phương thức giáo dục đó là áp dụng hai hình thức giáo dục chủ yếu là trực

tiếp và gián tiếp.

Đối với giáo dục trực tiếp: Trường cung cấp tri thức văn hóa chính trị

cho sinh viên thông qua các giờ giảng dạy về các học phần lý luận chính trị,

văn hóa chính trị mà sinh viên học tập trên lớp, nhằm trang bị cho sinh viên

thế giới quan, nhân sinh quan và phương pháp luận khoa học với những kiến

thức nền tảng về chính trị và văn hóa chính trị. Trong quá trình chuẩn bị bài

giảng các giảng viên luôn tiếp thu những thông tin, những chủ trương đường

lối mới, thông tin thời sự để giảng dạy bắt kịp với thực tiễn. Cung cấp cho

sinh viên những kiến thức lý luận chính trị bắt kịp với thời đại, định hướng

cho sinh viên để sinh viên chủ động tiếp thu những cái mới cái hiện đại đáp

ứng với yêu cầu của thời đại. Qua đó thực hiện tốt mục tiêu đào tạo, xây dựng

và phát triển cho sinh viên của Trường Đại học Nội vụ Hà Nội thì việc trao

truyền tri thức, kỹ năng cho sinh viên là nội dung chủ đạo cần quan tâm.

Ngoài việc giáo dục sinh viên qua các giờ học trên lớp, các giờ học ngoại

khóa, các buổi sinh hoạt chính trị, các hoạt động, các sự kiện văn hóa chính trị

26

cung là hình thức giáo dục trực tiếp cho sinh viên để tạo điều kiện cho sinh

viên tham gia và trao đổi, tích lũy kiến thức trực tiếp. Khởi dậy cho sinh viên

sự hứng thú, say mê học tập và vận dụng những kiến thức lý luận được cung

cấp trên lớp để áp dụng vào những hoàn cảnh cụ thể. Thực hiện phương thức

giáo dục trực tiếp sẽ tạo tính tích cực học hỏi cho sinh viên, cung cấp kiến

thức ban đầu mang tính chất lý luận cho sinh viên áp dụng trong thực tiễn.

Kịp thời giải đáp những mâu thẫu trong sinh viên tránh được tình trạng hiểu

không chính xác vấn đề dẫn đến những sai lầm đáng tiếc. Đồng thời với nó là

đối thoại trực tiếp sẽ tạo cho sinh viên tính năng động và tự tin trong nghiên

cứa khoa học về văn hóa chính trị.

Đối với hình thức giáo dục gián tiếp: Trường thông qua các tổ chức,

các ban ngành và các đoàn thể; lãnh đạo, quản lý và giáo dục văn hóa chính

trị cho sinh viên. Phòng công tác sinh viên có trách nhiệm giáo dục văn hóa

chính trị cho tân sinh viên ngay từ buổi đầu nhập học. Trong một tuần đầu

tiên học tập về chính trị, sinh viên mới vào trường được tìm hiểu về quá trình

hình thành và phát triển của học viện, cũng như học tập về nội dung và quy

chế của nhà trường.... Tổ chức các hoạt động, phong trào thi đua, các cuộc thi

về văn hóa chính trị cho sinh viên. Đặt sinh viên vào trong những tình huống

chính trị cụ thể để sinh viên chủ động phân tích đánh giá tình huống chính trị,

áp dụng những kiến thức lý thuyết vào giải quyết vấn đề cụ thể. Rèn luyện

cho sinh viên bản lĩnh chính trị, năng lực xử lý tình huống chính trị. Biến

những tri thức lý luận thành hành động cụ thể, sử dụng nghệ thuật khéo léo

của bản thân trong quá trình giáo dục. Phương thức giáo dục chính trị gián

tiếp đạt hiệu quả tốt vừa là hoạt động mang tính vui chơi thỏa mãn nhu cầu

tinh thần vừa mang tính chất tuyên truyền giáo dục nhằm phát huy tối đa năng

lực của các cán bộ, giảng viên và các tổ chức đoàn thể trong trường về giáo

dục văn hóa chính trị cho sinh viên.

Kết hợp thực hiện đồng bộ hai hình thức giáo dục trực tiếp và gián

tiếp: làm tăng tính hiệu quả trong công tác giáo dục văn hóa chính trị cho

27

sinh viên. Giáo dục toàn diện, vừa cung cấp cho sinh viên những kiến thức lý

luận mang tính lý thuyết vừa tạo điều kiện cho sinh viên thực hành, áp dụng

những kiến thức lý luận vào thực tiễn, thực hiện phương châm “học đi đôi với

hành”. Tạo môi trường giáo dục tích cực để sinh viên phát huy tốt nhất năng

lực của bản thân. Sinh viên là khách thể tiếp nhận tri thức đồng thời cũng là

chủ thể giáo dục, họ chủ động tìm tòi, tích lũy tri thức và vận dụng sáng tạo

tri thức vào thực tiễn để nâng cao trình độ, năng lực của mình. Tích cực

tham gia xây dựng giờ học hiệu quả, có sự tương tác, trao đổi trực tiếp với

giáo viên trong các giờ học để rút ra được những nhận thức mới mang tính

đúng đắn.

Bên cạnh những kết quả, hai phương thức giáo dục của Trường Đại học

Nội Vụ không tránh khỏi những sai xót. Tình trạng sinh viên trốn tiết bỏ giờ

học trên lớp đang trở thành những vấn đề nhức nhối. Tâm lý đi học chỉ để

điểm danh đang ăn khá sâu trong một bộ phận sinh viên Trường Đại học Nội

Vụ. Đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong phương pháp giáo

dục văn hóa chính trị đến sinh viên.

Hai là, sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội thể hiện sự quan tâm

tới sâu sắc với Đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của

Nhà nước:

Khi được hỏi về mức độ quan tâm các đường lối, chính sách của Đảng

và Nhà nước của sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội có 41,1 % tổng số sinh

viên rất quan tâm đến các đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, trong

đó có 41,1% sinh viên quan tâm và 2,8% không quan tâm. Điều này đã cho

thấy các vấn đề đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước luôn là vấn đề

thời sự được các bạn sinh viên hết sức quan tâm, chú ý. Vì vậy, có thể khẳng

định trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước trong công cuộc công

nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay, sinh viên Trường Đại học Nội vụ

Hà Nội sẽ đóng góp lực lượng quan trọng và to lớn.

28

Biểu đồ 2.1. Mức độ quan tâm đường lối, chính sách của sinh viên Trường

Sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội có nhận thức đầy đủ về văn hóa chính

trị. Khi được hỏi “ Bạn biết gì về văn hóa chính trị”, nhóm nghiên cứu đã thu

về kết quả hết sức tích cực.Cụ thể: 19,7 % sinh viên cho rằng văn hóa chính

trị chỉ có tri thức chính trị; có 3,6% sinh viên cho rằng văn hóa chính trị chỉ

có năng lực chính trị và có 62,5% cho rằng văn hóa chính trị bao gồm tri thức,

năng lực, lý tưởng và niềm tin chính trị.

Biểu đồ 2.2: Quan điểm hiểu biết về khái niệm văn hóa chính trị

của sinh viên Trường

Như vậy, chúng ta có thể khẳng định rằng sinh viên Đại học Nội vụ Hà

Nội có nhận thức khá toàn diện về văn hóa chính trị và qua đó cho thấy được

chất lượng đào tạo và tinh thần ham học hỏi của sinh viên. Đây là ưu điểm lớn

29

của Đại học Nội vụ Hà Nội mà chúng ta cần giữ gìn và phát huy, nền tảng cơ

bản để nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị cho sinh viên.

Ba là, thái độ học tập các môn lý luận chính trị của sinh viên Trường

Đại học Nội vụ Hà Nội có động cơ đúng đắn:

Trong quá trình khảo sát khi được hỏi: Theo bạn thì các môn khoa học

Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh có vị trí như thế nào? Qua các phiếu khảo

sát có đến 68% trả lời các môn khoa học Mác – Lênin, tư tường Hồ Chí Minh

có vai trò rất quan trọng, 29% trả lời như các môn học khác, và 7% trả lời

không quan trọng. Thông qua những số liệu trên có thể thấy, nhận thức của

sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội đã thấy được vai trò học tập các

môn lý luận chính trị góp phần vào nâng cao tri thức chính trị của sinh viên,

nó cung cấp thế giới quan và nhân sinh quan cho bản thân trong thực hiện

đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần nâng cao

bản lĩnh chính trị vững vàng và là hành trang tri thức lập nghiệp sau khi ra

trường. Tuy nhiên, vẫn còn một số lượng sinh viên coi như các môn học khác,

học tập để qua môn, và là điều kiện tiên quyết để ra trường.

Biểu đồ 2.3: tầm quan trọng việc học tập các môn lý luận chính trị

của sinh viên Trường

30

Để đánh giá và khảo sát về thái độ tự học, tự nghiên cứu, nhóm nghiên

cứu xem xét trên 2 phương diện: thời gian tự học và các nôi dung tự học, tự

nghiên cứu.

Khi được hỏi “Xin bạn cho cho biết, thời gian tự học các môn LLCT

của bạn được biểu hiện ở những mặt nào trong các biểu hiện dưới đây”, kết

quả nhóm nghiên cứu thu được như sau:

Đối với mức thời gian hơn 5 tiếng/1 tuần: Có 7% sinh viên thường

xuyên duy trì mức học này; 44% sinh viên thi thoảng mới học hơn 5 tiếng/1

tuần; còn lại 49% sinh viên không bao giờ học 5 tiếng/1 tuần đối với các môn

Lý luận chính trị.

Đối với mức thời gian hơn 3-5 tiếng/1 tuần: Có 13% sinh viên thường

xuyên học trong khoảng thời gian này; 52% sinh viên thi thoảng mới học 3-5

tiếng/1 tuần; 35% sinh viên không bao giờ học từ 3-5 tiếng/1 tuần.

Đối với mức thời gian hơn 2-3 tiếng/1 tuần: Có 12% sinh viên duy trì

thời gian học khoảng thời gian này trong 1 tuần; 58% sinh viên thi thoảng học

khoảng 2-3 tiếng/tuần; còn lại là 30% sinh viên không bao giờ học được 2-3

tiếng/tuần.

Đối với mức thời gian hơn dưới 2 tiếng/1 tuần: Có 19% sinh viên

thường xuyên học duy trì mức học dưới 2 tiếng/ tuần; 55% sinh viên thi

thoảng học được dưới 2 tiếng/ tuần; còn lại là 26% sinh viên không bao giờ

học dưới thời gian này.

Đối với mức thời gian chỉ học trước đi thi: Có 34% sinh viên thường

xuyên chỉ học trước khi thi; 38% sinh viên thi thoảng học trước khi thi; còn

27% sinh viên không bao giờ học trước khi thi.

Như vậy, qua kết quả điều tra có thể thấy rằng, về thời gian tự học các

môn Lý luận chính trị với mức độ thường xuyên thì chủ yếu các bạn sinh viên

có tâm lý chỉ học trước khi thi là cao nhất, số ít sinh viên có học dưới 2

tiếng/1 tuần, còn các thời gian tự học các môn Lý luận chính trị trên 2 tiếng

thì các bạn giảm dần về mức độ thường xuyên. Các bạn sinh viên dành thời

31

gian cho việc học các môn Lý luận chính trị chủ yếu là thi thoảng, nhiều nhất

là thi thoảng trong khoảng 2-3 tiếng.

Biểu đồ 2.4: Thời gian tự học các môn Lý luận chính trị

Khi được hỏi “Xin bạn cho cho biết, các hoạt động tự học các môn Lý

luận chính trị của bạn được biểu hiện ở những mặt nào trong các biểu hiện

dưới đây”, kết quả nhóm nghiên cứu thu được như sau:

Biểu đồ 2.5: Các hoạt động tự học các môn Lý luận chính trị

32

Đối với hoạt động đọc tài liệu và chuẩn bị bài trước khi đến lớp: Có

29% sinh viên thường xuyên duy trì hoạt động này; 60% sinh viên thi thoảng

làm hoạt động này; còn lại 11% sinh viên không bao giờ đọc tài liệu và chuẩn

bị bài trước đi đến lớp.

Đối với hoạt động chủ động học và làm bài tập về nhà theo vở ghi và

giáo trình: Có 51% sinh viên thường xuyên chủ động và làm bài tập về nhà

theo vở ghi giáo trình; 43% sinh viên thi thoảng làm hoạt động này; còn lại

6% sinh viên không làm gì cả.

Đối với hoạt động học, làm bài tập về nhà kết hợp với tài liệu tham

khảo: Có 41% sinh viên thường xuyên học và làm bài tập có xem thêm tài

liệu tham khảo; 49% sinh viên thi thoảng có làm bài kết hợp với tài liệu tham

khảo; còn lại 10% sinh viên không bao giờ làm.

Đối với hoạt động chủ động phát hiện và tìm cách lấp chỗ hổng trong

kiến thức của mình: Có 23% sinh viên thường xuyên duy trình hành động tự

học này; 60% sinh viên thi thoảng mới thực hiện; còn lại là 18% sinh viên

không làm.

Đối với hoạt động sử dụng thư viện, internet và phương tiên tuyền

thông khác để bổ sung thêm kiến thức đã học trên lớp: Có 36% sinh viên duy

trì hoạt dộng này; 52% sinh viên chỉ thi thoảng làm; còn lại 11% sinh viên

không bao giờ thực hiện hoạt động này.

Đối với hoạt động tự tổ chức việc học tập ngoài giờ lên lớp (học

nhóm): Có 13% sinh viên có mức độ thường xuyên có những hoạt động tự tổ

chức việc học tập ngoài giờ; 50% sinh viên chỉ thi thoảng làm hoạt động này;

còn lại 37% sinh viên không bao giờ tự tổ chức học tập ngoài giờ đối với

những môn Lý luận chính trị.

Đối với hoạt động hệ thống hóa, tóm tắt các nội dung đã được học: Có

24% sinh viên thường xuyên tham gia hoạt dộng này; 50% sinh viên chỉ thi

thoảng mới tự tóm tắt lại nội dung đã học; còn lại 26% sinh viên không muốn

thực hiện việc này.

33

Đối với hoạt động tự làm đề cương ôn tập: Có 36% sinh viên vẫn

thường xuyên tự làm đề cương ôn tập cho bản thân trong quá trình học tập

cũng như thi cử; 45% sinh viên thi thoảng vẫn tự làm đề cương ôn tập cho

mình; còn lại 19% sinh không bao giờ tự làm đề cương cho bản thân.

Như vậy, có thể thấy rằng, đa số đối với các hoạt động tự học của sinh

viên đa số dừng lại ở mức độ thi thoảng mới làm chứ chưa thật sự làm thường

xuyên và đều đặn. Đó chính là lý do tại sao môn học này lại có tỷ lệ sinh viên

điểm thấp, trượt môn, hay học lại cải thiện nhiều trong khi điểm hệ số tích lũy

của các bạn khá cao.

2.1.2. Thực trạng về niềm tin chính trị của sinh viên Trường Đại học Nội

vụ Hà Nội

Thứ nhất, sinh viên tự giáo dục niềm tin chính trị thông qua việc xác

định mục đích học tập của mình.

Nhận thức của sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội về văn hóa chính trị là

tương đối cao. Bởi họ có tinh thần ham học, lòng nhiệt huyết, sức trẻ, họ hăng

say học tập, không ngừng trau dồi tri thức cho bản thân, có cái tính, sự sáng

tạo và tự tin hòa nhập với xu thế quốc tế. Việc hình thành và hoàn thiện phẩm

chất đạo đức của mỗi cá nhân luôn được đề cao. Sinh viên có tư duy và hành

động chính trị bản lĩnh khi được trang bị đầy đủ về lý luận chính trị.

Qua khảo sát phiếu điều tra xã hội học, chúng ta thấy rằng phần lớn các

sinh viên trong trường có nhận thức khá tốt về văn hóa chính trị. Từ bảng hỏi

“Sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội quan tâm đến các vấn đề chính trị, xã hội

của đất nước?” đã cho kết 39,2% số sinh viên rất quan tâm đến các vấn đề

chính trị xã hội của đất nước, 56,7% sinh viên quan tâm đến các vấn đề chính

trị xã hội của đất nước, đây là tín hiệu đáng mừng vì sinh viên Trường Đại

học Nội vụ Hà Nội không thờ ơ với tình hình đất nước, nằm ngoài chính trị.

Tuy nhiên, với 4,1% sinh viên trả lời là không quan tâm, cho thấy thực trạng

là một bộ phận sinh viên có nhận thức sai lầm về đường lối chính trị, chủ

trương của Đảng ta. Qua thời gian học tập ở trường, từ nhận thức giản đơn

ban đầu, sinh viên ngày càng có nhận thức sâu sắc về văn hóa chính trị.

34

Biểu đồ 2.6. Mức độ quan tâm đến vấn đề chính trị - thời sự đất nước

của sinh viên Trường:

Theo số liệu điều tra sinh viên được hỏi “mục đích học tập của bạn ở

trường” là thì có tới 31,4% cho rằng tìm kiếm việc làm để có thu nhập cao,

16,5% cho rằng có bằng cấp để tiến thân, 50% cho rằng để tích lũy tri thức và

2,1% cho rằng có thể cống hiến nhiều hơn.

Biểu đồ 2.8: Mục đích học tập của sinh viên Trường:

35

Hai là, niềm tin chính trị cho sinh viên phát huy vai trò trong các hoạt

động học tập kết hợp với phong trào đoàn thể, xã hội:

Công tác giáo dục văn hóa chính trị nhằm nâng cao nhận thức về văn

hóa chính cho sinh viên Trường Đại học Nội Vụ Hà Nội đã đạt được hiệu quả

khá tốt. Từ những yêu tố môi trường, cơ sở vật chất cho đến phương thức giáo

dục của Nhà trường đều là yếu tố tạo nên sự nhận thức tốt cho sinh viên Đại

học Nội vụ Hà Nội về văn hóa chính trị. Yếu tố về môi trường, do Trường Đại

học Nội vụ Hà Nội điển hình là Khoa Khoa học Chính trị tạo môi trường lý

tưởng cho sinh viên nhận thức về văn hóa chính trị. Thêm vào đó là đội ngũ

cán bộ giảng viên đầy kinh nghiệm, hăng say, nhiệt huyết trong công việc.

Cùng với đó tân sinh viên của trường trước khi bước vào năm học mới được

tiếp xúc về chính trị nói chung và văn hóa chính trị nói riêng thông qua những

buổi học tập chính trị đầu khóa do phòng công tác sinh viên tổ chức để có

nhận thức đúng đắn về chính trị và văn hóa chính trị khi đã trở thành sinh viên

của trường.

Từ bảng hỏi về tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức về văn

hóa chính trị cho sinh viên? Với 67,9% số sinh viên cho rằng nâng cao nhận

thức về văn hóa chính trị là quan trọng, 30% trả lời là rất quan trọng, điều đó

đã khẳng định sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội có nhận thức khá tốt về văn

hóa chính trị. Để đạt được kết quả đó phải kể đến sự giáo dục về văn hóa

chính trị của nhà trường trong hoạt động học tập và hoạt động phong trào,

đoàn thể sinh viên.

36

Biểu đồ 2.9: Vai trò của việc nâng cao nhận thức văn hóa chính trị

cho sinh viên Trường:

Từ nhận thức về văn hóa chính trị, dẫn đến hành động và năng lực

chính trị của sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội. Chúng ta có thể nhận thấy kết

quả của nhận thức về văn hóa chính trị được thể hiện qua năng lực và hành

động chính trị như sau: Năng lực chính trị của sinh viên được biểu hiện thông

qua việc học tập, trao đổi kiến thức, tham gia các hoạt động do đoàn trường tổ

chức. Đó là việc sinh viên ý thức được mình là một thành viên của trường và

cũng là công dân của đất nước có như vậy mới thúc đẩy tinh thần yêu nước,

nhiệm vụ học tập tốt để góp phần xây dựng Nhà trường, xây dựng đất nước

và họ tự giác tiếp cận các nội dung giáo dục để nâng cao nhận thức, củng cố

niềm tin nhằm đi đến kết quả học tập tốt hơn. Điển hình như các hoạt động

như: hiến máu nhân đạo, tình nguyện, văn nghệ xung kích, những buổi hội

thảo, quyên góp từ thiện... được các bạn sinh viên nhận thức và tham gia

nhiệt tình.

Theo bảng khảo sát trả lời câu hỏi: “Bạn có thường xuyên tham gia các

hoạt động do đoàn trường tổ chức không”? 69,7% trả lời thỉnh thoảng tham

gia, 29,6% trả lời thường xuyên tham gia và 10,7% trả lời không tham gia.

37

Qua kết quả đó, ta thấy được các bạn sinh viên của Trường tích cực tha giam

vào các phong trào đoàn, có động cơ, mục đích phấn đấu rõ ràng, kết hợp

giữa học tập và nâng cao các kỹ năng xã hội.

Biểu đồ 2.10: Mức độ tham gia các hoạt động Đoàn thanh niên

của sinh viên Trường

Ngoài ra nhà trường phối hợp với các khoa còn thường xuyên tổ chức

các cuộc thi, các cuộc hội thảo tìm hiểu về tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh,

tuyên dương những sinh viên có thành tích học tập tốt, tích cực tham gia hoạt

động, phong trào của nhà trường. Ví dụ như: Câu lạc bộ ASK, Câu lạc bộ

Máu của Đoàn trường Đại học Nội vụ Hà Nội, các liên chi đoàn các khoa.

cùng với sự tham gia nhiệt tình của các sinh viên đầy năng động, sáng tạo.

2.1.3. Thực trạng về lý tưởng chính trị của sinh viên Trường Đại học

Nội vụ Hà Nội

Sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội có một lý tưởng chính trị sâu

sắc và ổn định bền vững. Lý tưởng được hình thành trên những nhận thức sâu

sắc, khoa học và những tri thức chính trị sẽ mang tính ổn định bền vững. Sinh

viên là những nhà trí thức tương lai, phải khẳng định họ có trình độ, được học

tập và giáo dục một cách bài bản những chủ trương, chính sách, pháp luật của

38

Đảng và Nhà nước. Ngoài ra họ còn được cung cấp những tri thức chính trị

qua hệ thống các môn học lý luận về chính trị; nên đa số sinh viên ý thức

được vai trò và trách nhiệm của mình trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện

đại hóa đất nước.

Biểu đồ 2.11. Mức độ tham gia hoạt động chuyên môn nâng cao lý tưởng chính trị

cho sinh viên

Sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội luôn tin vào sự lãnh đạo của

Đảng, sự nghiệp đổi mới của đất nước và tin tưởng vào chế độ chủ nghĩa xã

hội. Khi được hỏi “Bạn có quan tâm tìm hiểu các đường lối, chính sách của

Đảng và Nhà nước không?” đã có tới 39,3% cho rằng rất quan tâm và 19,6%

cho rằng ít quan tâm hoặc không quan tâm vấn đề trên. Điều này khẳng định

thêm một lần nữa niềm tin lý tưởng của sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội tin

vào sự lãnh đạo của Đảng vào con đường xã hội chủ nghĩa điều này là thực tế

đáng mừng, thể hiện lý tưởng chính trị đúng đắn của sinh viên. Qua đó định

hướng tích cực cho sinh viên khi sinh viên tham gia thực hiện đường lối của

Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước ngày càng sôi nổi.

Cũng như sinh viên Việt Nam, sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội có lý

39

tưởng, họ tin vào lý tưởng ,tin vào con đường của Đảng, Bác Hồ và nhân dân

đã lựa chọn. Lý tưởng đó biến thành động lực, lòng yêu nước, yêu dân tộc và

ăn sâu vào tâm trí của họ, trở thành giá trị chuẩn mực cho hành động đạo đức,

lối sống của họ quy định niềm tin chính trị, định hướng cho lý tưởng chính trị.

Đó là lý tưởng xã hội chủ nghĩa một lý tưởng nhân văn nhân đạo. Nhớ lại lịch

sử hào hùng của dân tộc, những thế hệ cha anh đi trước luôn có niềm tin chính

trị vững chắc, bền bỉ. Họ tin vào chủ nghĩa xã hội, tin vào con đường mà Cách

mạng đang đi. Để có được niềm tin đó phải có lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, lý

tưởng chiến đấu cho độc lập tự do. Đó là khát vọng, là mong muốn của mỗi

người dân Việt Nam và nó biến thành hành động. Các thế hệ cha anh chiến

đấu cho độc lập của Tổ quốc, hi sinh vì chủ nghĩa xã hội mà không đòi hỏi gì,

bao thế hệ, bao con người đã ngã xuống nơi chiến trường, nơi rừng xanh nước

độc nhưng những cái đó không ngăn cản được bước chân của họ, để có được

điều đó các thế hệ cha anh phải có được niềm tin chính trị vững chắc.

Do vậy, sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội có niềm tin rất lớn vào chế độ

xã hội chủ nghĩa, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, vào con đường mà

Đảng, Bác Hồ và nhân dân đã lựa chọn. Trong họ luôn có sẵn tinh thần yêu

nước và nó biến thành hành động thành động lực của sinh viên trong vấn đề

học tập. Lòng yêu nước, tinh thần dân tộc, tính nhân văn của sinh viên được

gắn với niềm hăng say học tập, rèn luyện, lòng quyết tâm, tính tự tin, năng

động nhiệt tình.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “các vua Hùng đã có công dụng

nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lây nước”. Hưởng ứng lời kêu gọi ấy đã

bao lớp đàn anh đi trước đã đứng lên chiến đấu cho độc lập tự do của Tổ quốc

trong đó không ít là lực lượng thanh niên và sinh viên. Họ chiến đấu vì lý

tưởng vì niềm tin.

Sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội đang ra sức xây dựng đất

nước vì mục tiêu lý tưởng của mình, rất nhiều sinh viên đang được ghi danh

công nhận những cống hiến của mình trong tất cả các lĩnh vực của đời sống,

40

văn hóa nghệ thuật, thể thao, kinh tế chính trị... Điều đó khẳng định rằng

trong điều kiện hội nhập quốc tế hiện nay, mặt trái của xã hội tác động mạnh

tới tâm lý của sinh viên, nhưng lý tưởng, niềm tin chính trị của sinh viên vẫn

đang được tăng lên, nó thể hiện ở tinh thân yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội,

yêu dân tộc ngày càng được củng cố hơn. Sinh viên Nội vụ ý thức được vai

trò, vị trí và khả năng lãnh đạo của Đảng, tin tưởng vào đường lối đổi mới và

con đường đi lên chế độ xã hội chủ nghĩa của đất nước.

2.2. Đánh giá chung về nhận thức văn hóa chính trị của sinh viên Trƣờng Đại

học Nội vụ Hà Nội hiện nay

2.2.1. Ưu điểm

Đa số sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội nhận thức được tầm

quan trọng của các môn Lý luận chính trị trong học tập để nâng cao tri thức

chính trị của bản thân; nâng cao niềm tin chính trị và lý tưởng chính trị. Tham

gia tích cực các phong trào hoạt động đoàn như câu lạc bộ sách, hiến máu

nhân đạo, hoạt động tuyển sinh, tình nguyện nhằm nâng cao bản lĩnh chính

trị, rèn luyện các kỹ năng nghiệp vụ và làm tăng thêm sức trẻ, sự nhiêt huyết

của mình góp phần phát triển Khoa và Trường.

Sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội luôn có tinh thần ham học hỏi, ham

tìm tòi khám phá tiếp thu những kiến mới, chủ động tìm hiểu cập nhật những

công nghệ hiện đại trao dồi hoàn thiện bản thân, rèn luyện phẩm chất chính trị

vững vàng trong quá trình học tập ở Trường.

Sinh viên của Trường có phong cách độc lập tự chủ trong học tập cũng

như trong cuộc sống tích cực kết hợp hài hoà giữa thời gian học tập, tham gia

các hoạt động ngoại khoá cũng như làm thêm tạo nên một tinh thần tự lập, ý

thức cao có trách nhiệm trong công việc. Sinh viên dám nghĩ dám làm, dám

chịu thử thách, đưa ra các ý tưởng sáng tạo trong quá trình học tập nhằm nâng

cao sự hiểu biết xã hội nói chung và những vấn đề chính trị đất nước, văn hóa

chính trị nói riêng.

Có động cơ phấn đấu rõ ràng, đăc biệt là mục đích học tập tại Trường

41

nhằm đạt kết quả cao trong học tập, cũng như tham gia phong trào tập thể để

phấn đấu với lý lưởng Xã hội chủ nghĩa, được đứng vào hàng ngũ của Đảng

Cộng sản Việt Nam từ khi còn ngồi trong Nhà trường.

Nhìn chung, sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội là những tri thức trẻ

đầy tiềm năng và triển vọng trong công cuộc đổi mới và xây dựng đất nước, luôn

năng động sáng tạo tiếp nhận cái mới tích cực, có bản lĩnh chính trị vững vàng, lòng

yêu nước nồng nàn, ý thức tự tôn dân tộc, có đạo đức, có lối sống, nếp sống cao

đẹp, có hoài bão, có sức “đề kháng” trước các âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù

địch, trước tiêu cực và tệ nạn xã hội, đã góp phần đáng kể vào công cuộc đổi mới

đất nước ta với mục tiêu lý lưởng cao đẹp.

2.2.2. Hạn chế

Một bộ phậm nhỏ sinh viên hiện nay có đạo đức, lối sống đi xuống,

không chỉ là thờ ơ với các vấn đề xã hội đang hàng ngày diễn ra, mà còn

nhiều những tư tưởng cá nhân, hưởng thụ, " tác ra khỏi tập thể”, vô cảm,

không thích học tập, thiếu tinh thần tự phê bình, sa sút về đạo đức. Đây là một

số vấn đề thực tế còn tồn tại của sinh viên trong Trường. Niềm tin chính trị

của một bộ phận sinh viên của Trường đã giảm, thay vào đó là sự thiếu trong

sáng trong đạo đức lối sống của sinh viên, sống thiếu động lực, thiếu mục

đích, chính vì vậy cũng không biết mục tiêu học tập của chính mình là gì, học

chỉ chạy theo nhu xã hội.

Mặt khác, ý thức tổ chức kỷ luật của sinh viên Trường để ngày càng có

nhiều sinh viên coi thường nội quy, quy chế của dấu hiệu coi thường pháp

luật, và nghiêm trọng hơn. Có một bộ phận sinh viên đang bị lôi kéo tham gia

vào các tệ nạn xã hội như cờ bạc, ma túy, mại dâm... Mặt khác, có số ít sinh

viên thái độ bàng quan, thờ ơ với các vấn đề chính trị, với vận mệnh đất nước,

chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân, chưa quan tâm tới những hoạt động tập thể,

đến phong trào chung của Nhà trường, các phong trào mang tính xã hội đoàn

thể, hội tổ chức như: tình nguyện xung kích, tiếp sức mùa thi, mùa hè xanh

giúp đỡ những trẻ em nghèo vùng sâu xùng xa...

42

Ngoài ra, trên thực tế sinh viên viên được học các môn về lý luận chính

trị nhưng lại có một bộ phận không nhỏ có những quan niệm không đầy đủ về

chính trị, nên thường nhận xét, phê phán các vấn đề xã hội một cách phiến

diện, thiếu khách quan.

Quá trình hội nhập cũng ảnh hưởng tới thực trạng niềm tin lý tưởng của

sinh viên nói chung và sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội nói riêng.

Hội nhập đưa đến cho chúng ta cơ hội giao lưu hợp tác, một mặt tạo sự phát

triển nhanh chóng của đất nước đúng như tinh thần nghị quyết của Đảng về

việc đi tắt đón đầu trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, rút ngắn thời

gian khoảng cách. Song bên cạnh đó nó lại có ảnh hưởng không nhỏ tới văn

hóa chính trị của sinh viên. Do tác động của hội nhập, sinh viên được tiếp xúc

với rất nhiều luồng văn hóa khác nhau, thông qua đó một mặt phát triển vi hóa

trong chính bản thân sinh viên, nhưng đồng thời cũng đặt ra những vấn đề anh

hưởng không nhỏ về lý tưởng, niềm tin, đạo đức lối sống.

Chính vì một số những tư tưởng tiêu cực chi phối, sinh viên Trường

Đại học Nội Vụ Hà Nội không chú tâm vào sự nghiệp học hành của mình, qua

đó không thể nắm chắc được nội dung giáo dục cũng như cốt lõi của văn hóa

chính trị. Đây một số những hạn chế còn tồn tại và đặt ra yêu cầu cần có

những giải pháp để khắc phục.

2.3. Nguyên nhân của những ƣu điểm và hạn chế nhận thức văn hóa chính trị

của sinh viên Trƣờng Đại học Nội vụ Hà Nội hiện nay

2.3.1. Nguyên nhân của ưu điểm

Chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng,

khởi nguồn cho việc tiếp thu tri thức của sinh viên, thì tri thức chính trị chính

là nội dung cốt lõi mà sinh viên cần tiếp thu trong quá trình học tập. Tri thức

chính trị bao gồm năng lực chính trị, niềm tin chính trị và hành động chính trị.

Trường Đại học Nội vụ Hà Nội tạo điều kiện thuận lợi để truyền đạt tri

thức các môn học về chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cung cấp

cho sinh viên một cái nhìn đầy đủ về lý luận chính trị, là nền tảng để sinh viên

43

học tập và tiếp thu các kiến thức khác một cách dễ dàng hơn. Nó còn là môn

học mở ra cho sinh viên cái nhìn mới, rộng hơn, sâu hơn về các đề cuộc sống,

là động lực cho sinh viên phấn đấu học tập và rèn luyện. Đây cũng là con

đường ngắn nhất để sinh viên đến gần hơn với văn hóa chính trị.

Sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội có một mức độ nhận thức tri

thức chính trị không giống nhau, điều này phụ thuộc rất lớn vào đặc điểm

nhận thức của mỗi sinh viên. Tri thức chính trị thể hiện trực tiếp qua niềm tin

chính trị, mức độ quan tâm đến chính trị, sinh viên có niềm tin vào chính trị

thì mới có cơ sở để tiếp thu tri thức chính trị, khi sinh viên không có niềm tin

chính trị sẽ tạo ra tâm lý chán nản, tiếp thu tri thức chính trị một cách hời hợt

hoặc thậm chí không muốn học, không quan tâm gì đến chính trị cũng như

văn hóa chính trị. Niềm tin chính trị của sinh viên được vun đắp thông qua

quá trình học tập, rèn luyện trực tiếp thông qua sự giáo dục trực tiếp của

trường lớp, gia đình và có thể là sự tác động của cả xã hội bên ngoài.

2.3.2. Nguyên nhân của hạn chế

Do tác động mạnh mẽ của tình hình thế giới và trong nước, đặc biệt là mặt

trái của nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, một bộ phận sinh viên Trường

Đại học Nội vụ Hà Nội có dao động, mất phương hướng phấn đấu, xa rời lý tưởng

cao đẹp, suy giảm tình cảm cách mạng do niềm tin chính trị của họ bị giảm sút. Một

số sinh viên ít quan tâm đến tình hình chính trị, truyền thống cách mạng, giảm sút

niềm tin vào thắng lợi của Chủ nghĩa xã hội, thiếu niềm tin đối với Đảng, với chế

độ Xã hội chủ nghĩa; chạy theo lợi ích cá nhân, không quan tâm đến lợi ích tập thể,

thiếu tinh thần trách nhiệm trong xây dựng tổ chức, trong tham gia các hoạt động

tình nguyện vì cộng đồng…

Một bộ phận sinh viên của Trường còn mơ hồ, lệch lạc trong tư tưởng, lối

sống, bị lôi kéo, mua chuộc, vi phạm pháp luật Nhà nước, ảnh hưởng đến truyền

thống tốt đẹp của tuổi trẻ Việ Nam, phẩm chất đạo đức của người sinh viên dưới

mái trường XHCN; không ít sinh viên còn mang tính thụ động, ít sáng tạo, có lối

sống thực dụng, ích kỷ, vì tiền, suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, thiếu trách

44

nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội, sống khép mình ít chú ý đến tập thể, nhận

thức về xã hội và chính trị hạn chế, mơ hồ về lý tưởng cách mạng, không có ý chí

phấn đấu, sống ỷ lại, trông chờ vào sự may mắn…trong đời sống hằng ngày, coi

thường giá trị nhân văn, kỷ cương đạo lý, mắc nhiều tệ nạn như: cờ bạc, lô đề, mê

tín dị đoan, ma túy… Những tồn tại đó, không chỉ ảnh hưởng lớn tới việc thực hiện

mục tiêu, yêu cầu giáo dục đào tạo chất lượng nguồn nhân lực cho nước nhà mà

còn là cơ hội để các thế lực thù địch lợi dụng lôi kéo, kích động sinh viên chống phá

Đảng, Nhà nước ta.

Tiểu kết chƣơng 2

Sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội đang ra sức xây dựng đất nước vì mục tiêu lý tưởng của mình, rất nhiều sinh viên đang được ghi danh công nhận những cống hiến của mình trong tất cả các lĩnh vực của đời sống, văn hóa nghệ thuật, thể thao, kinh tế chính trị... Điều đó khẳng định rằng trong điều kiện hội nhập quốc tế hiện nay, mặt trái của xã hội tác động mạnh tới tâm lý của sinh viên, nhưng lý tưởng, niềm tin chính trị của sinh viên vẫn đang được tăng lên, nó thể hiện ở tinh thân yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, yêu dân tộc ngày càng được củng cố hơn.

Sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội nhận thức được tầm quan trọng của các môn Lý luận chính trị trong học tập để nâng cao tri thức chính trị của bản thân; nâng cao niềm tin chính trị và lý tưởng chính trị. Tham gia tích cực các phong trào hoạt động đoàn như câu lạc bộ sách, hiến máu nhân đạo, hoạt động tuyển sinh, tình nguyện nhằm nâng cao bản lĩnh chính trị, rèn luyện các kỹ năng nghiệp vụ và làm tăng thêm sức trẻ, sự nhiêt huyết của mình góp phần phát triển Khoa và Trường.

Một bộ phậm nhỏ sinh viên hiện nay có đạo đức, lối sống đi xuống, không chỉ là thờ ơ với các vấn đề xã hội đang hàng ngày diễn ra, mà còn nhiều những tư tưởng cá nhân, hưởng thụ, "tác ra khỏi tập thể”, vô cảm, không thích học tập, thiếu tinh thần tự phê bình, sa sút về đạo đức. Đây là một số vấn đề thực tế còn tồn tại của sinh viên trong Trường.

45

Chƣơng 3

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NHẬN THỨC VỀ

VĂN HÓA CHÍNH TRỊ CHO SINH VIÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI HIỆN NAY

Việc đưa ra những giải pháp nhằm mục đích nâng cao nhận thức về văn

hóa chính trị cho sinh viên trước hết là cung cấp những tri thức, những kỹ

năng cho sinh viên để họ có cái nhìn toàn diện, đa chiều về văn hóa chính trị.

Xây dựng, rèn luyện, bồi dưỡng nhận thức giúp sinh viên có cái nhìn đúng

đắn về tầm quan trọng của văn hóa chính trị. Sinh viên lấy lý luận về văn hóa

chính trị làm cơ sở nền tảng quan trọng để điều chỉnh ý thức, hành vi và lý

tưởng chính trị của họ. Giáo dục văn hóa chính trị cho sinh viên giúp sinh

viên rèn luyện bản lĩnh chính trị và nhân các của bản thân. Nhận thức về văn

hóa chính trị cao sinh viên sẽ có niềm tin, lý tưởng đúng đắn, cố gắng học tập,

rèn luyện trau dồi kiến thức làm giàu cho bản thân. Phấn đấu thực hiện mục

tiêu học tập, trở thành những người có ích cho xã hội. Có tư duy logic,

phương pháp luận khoa học trong đánh giá các tình huống chính trị hiện nay.

Có niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, tin vào con đường xã hội chủ nghĩa,

kiên định, có lập trường tư tưởng vững vàng, sáng suốt trước những âm mưu

của các thế lực thù địch.

Đại học Nội vụ Hà Nội với nhiều khối đào tạo như Hành chính học, Tổ

chức và quản lý nhân lực, Quản trị văn phòng, Khoa học chính trị…nhằm bồi

dưỡng nguồn nhân lực có trình độ trong lĩnh vực công tác của ngành nội vụ.

Do đó, sinh viên khoa Khoa học chính trị nói riêng và sinh viên toàn trường nói

chung phải ý thức rõ về sự cần thiết phải nâng cao nhận thức về văn hóa chính

trị của mình. Không ngừng học tập, rèn luyện và tham gia các hoạt động của

Đoàn trường để tích lũy thêm kinh nghiệm cho bản thân. Phấn đấu để trở thành

người Đảng viên, những sinh viên ưu tú còn ngồi trên ghế nhà trường.

Mục tiêu của việc nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị cho sinh

viên trường Đại học Nội vụ Hà Nội là nhằm trang bị cho sinh viên có thế giới

46

quan và phương pháp luận khoa học cơ bản, rèn luyện cho sinh viên tính tích

cực, chủ động, có khả năng phân tích, xử lý khi gặp các tình huống có tính

chất phức tạp. Vậy nên, nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị cho sinh viên

Đại học Nội vụ Hà Nội là việc làm hết sức cần thiết và quan trọng.

3.1. Nhóm giải pháp về phía nhà trƣờng

3.1.1. Giáo dục chính trị tư tưởng

Trong nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về văn hóa, Đảng ta xác

định “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân học phát

huy truyền thống văn hóa dân tộc”, giữ gìn truyền thống văn hóa dân tộc đồng

thời tiếp thu những yếu tố văn hóa mới phù hợp để nền văn hóa nước ta ngày

càng giàu mạnh. Nghị quyết số 25-NQ/TW tại Hội nghị Trung ương 7 khóa X

về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kì

công nghiệp hóa, hiện đại hòa” chỉ rõ trách nhiệm giáo dục của hệ thống

chính trị, của gia đình, của nhà trường, của xã hội đối với thanh niên trong đó

có sinh viên là: “Chăm lo bồi dưỡng giáo dục cho thanh niên thành lớp người

vừa hồng và chuyên”, theo tư tưởng Hồ Chí Minh là trách nhiệm của hệ thống

chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, vai trò quan trọng của Đoàn thanh niên

cộng sản Hồ Chí Minh, gia đình, nhà trường và xã hội. Nghị quyết trung ương

9 khóa XI mới đây về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam

đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước với mục tiêu chung là:

“Xây dựng nền văn hóa Viêt Nam phát triển toàn diện, hướng đến chân-

thiện- mỹ, thấm nhuần tinh thuần dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học.

Văn hóa thực sự trở thành nền tảng vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội

sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc tổ quốc

vì mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.” Như

vậy, để nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị cho sinh viên trường Đại học

Nội vụ Hà Nội cần có những biện pháp phối hợp đồng bộ, cùng chiều của

nhiều chủ đề giáo dục nhằm đạt hiệu quả tốt nhất. Nhà trường thông qua các

hội nghị giao ban cán bộ quản lý, hội nghị cán bộ công nhân viên chức…

47

tuyên truyền một cách phù hợp đến công nhân viên chức trong học viện về

tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực giáo dục văn hóa chính trị cho

sinh viên trong sự nghiệp cách mạng ở nước ta hiện nay và yêu cầu mọi người

phải có trách nhiệm trong công tác này.

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng ủy và Ban giám hiệu nhà trường đối

với việc đổi mới giáo dục văn hóa chính trị cho sinh viên; trước hết phải có sự

thay đổi về nhận thức, tư duy. Tiếp thu tinh thần đường lối, chính sách của

Đảng, Đảng ủy, Ban giám hiệu, các phòng ban phải có nhận thức đúng về tầm

quan trọng của các bộ môn lý luận chính trị, khẳng định tầm quan trọng của các

bộ môn khoa học này. Đồng thời phối hợp đầu tranh phê phán thái độ thờ ơ với

văn hóa chính trị, mơ hồ về niềm tin, lý tưởng trong cán bộ lãnh đạo, quản lý

giảng viên và sinh viên. Các cấp lãnh đạo của trường phải đổi mới phương

pháp giáo dục lý luận chính trị, xuất phát từ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, nhà

nước về giáo dục văn hóa chính trị nói riêng và giáo dục nói chung.

Trong hoạt động giảng dạy tại trường hiện nay sinh viên chủ yếu tiếp

nhận thông tin, kiến thức một cách thụ động. Hiệu quả của các hoạt động

tuyên truyền giáo dục chưa cao, một phần là do sinh viên thiếu sự chủ động

trong tiếp nhận tri thức, một mặt là do cán bộ giảng dạy và tuyên truyền còn

yếu về năng lực và phương pháp giảng dạy chưa phù hợp. Hơn nữa các môn

lý luận chính trị thường có nội dung dài và khá khô khan, do vậy bài giảng

cần phải có sự kết hợp nhiều biện pháp để tạo hứng thú học tập cho sinh viên.

Hiệu quả của quá trình giáo dục nhận thức văn hóa chính trị cho sinh viên

thường được đánh giá bằng ý thức và hành động tích cực của họ thông qua

các buổi học, thông qua hoạt động trong cuộc sống hằng ngày và các mối

quan hệ qua thực tiễn cuộc sống. Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh có dạy “Cán

bộ là cái gốc của mọi việc...” nếu có một đội ngũ cá bộ giỏi, tích cực, trách

nhiệm và chất lượng thì các hoạt động tuyên truyền giáo dục sẽ được nâng

lên, có sự ảnh hưởng tốt đến tư tưởng, nhận thức của sinh viên, do đó việc

nâng cao phẩm chất, đạo đức, chất lượng, số lượng, trình độ chuyên môn của

48

đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền, giáo dục hiện nay là rất cần thiết.

Chất lượng đội ngũ cán bộ giáo dụcvăn hóa chính trị là yếu tố quyết định chất

lượng giáo dục văn hóa chính trị trong trường, chất lượng giáo dục của cán bộ

phụ thuộc vào phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, trình độ chuyên môn

của cán bộ giáo dục.

Người cán bộ giáo dục văn hóa chính trị trong trường đại học cũng như

những người cán bộ giáo dục chính trị khác, họ phải có đủ đức và tài để làm

tấm gương mẫu mực cho sinh viên noi theo. Có phẩm chất chính trị và đạo

đức cách mạng mẫu mực, trung thành tuyệt đối với lý tưởng của giai cấp công

nhân, kiên định chủ nghĩa Mac- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối,

quan điểm của Đảng. Bản thân các bộ nếu có chút hoài nghi mơ hồ về hệ tư

tưởng vô sản sẽ không thể chuyền bá cho hệ tư tưởng này. Phẩm chất đó còn

thể hiện sự nhạy bén của chính trị, sắc sảo trong sự phân tích các hiện tượng

chính trị - xã hội mới xuất hiện trong đời sống hằng ngày ở trong nước và trên

thế giới. Từ đó mỗi cán bộ giáo dục có khả năng định hướng đúng, giữ vững

định hướng chính trị trong mọi tình huống phức tạp của cuộc đấu tranh trên

mặt trân văn hóa tư tưởng hiện nay. Phẩm chất chính trị đúng đắn ở cán bộ là

cái gốc cơ bản đảm bảo cho việc hoành thành tốt mọi nhiệm vụ trong bất kỳ

hoàn cảnh khó khăn nào. Người cán bộ giáo dục văn hóa chính trị phải có

phẩm chất đạo đức cách mạng trong sáng, đó là sự trung thành với lý tưởng

cách mạng, say mê với công việc giáo dục, giảng dạy, nghiên cứu, lao động

không biết mệt mỏi cho sự nghiệp giáo dục của Đảng. Đó là đức tính khiêm

tốn, thật thà, dũng cảm, giản dị, thể hiện đầy đủ phong cách của nhà giáo. Đó

là sự tôn trọng, quý mến sinh viên, là đức tính cần, kiệm, liêm chính, trí công

vô tư như Hồ Chí Minh đã dạy. Nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị có

đối tượng là tư tưởng và tình cảm của con người, đòi hỏi người thầy phải là

tấm gương mẫu mực về văn hóa, đạo đức cách mạng và phải là người thực sự

nhiệt huyết và có tinh thần trách nhiệm với nghề nghiệp kể cả trong hoàn cảnh

khó khăn, điều kiện cuộc sống thiếu thốn. Đạo đức cách mạng trong sáng còn

49

thể hiện ở lối sống giản dị, lành mạnh, tinh thần nhân văn thật sự yêu thương,

chỉ dạy tận tình cho sinh viên. Nói một cách khác cán bộ giảng dạy phải là

tấm gương sáng đối với sinh viên thì công tác giáo dục nâng cao nhận thức về

văn hóa chính trị cho sinh viên mới có sức thuyết phục cao.

3.1.2. Giáo dục lịch sử, văn hóa truyền thống

Giáo dục lịch sử và văn hóa truyền thống dân tộc cho sinh viên là nội dung quan

trọng trong giáo dục lý tưởng chính trị.

Thứ nhất, giáo dục sinh viên sự tôn trọng và giữ gìn các di sản văn hóa

của dân tộc:

Trong nhiều năm qua, Đảng, nhà nước và nhân dân hết sức quan tâm đến

việc giữ gìn các di sản văn hóa dân tộc, từ đó tạo tiền đề cần thiết để làm

sống dậy một tiềm năng văn hóa, coi đó như là nguồn lực bên trong thúc

đẩy tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội. Thực tiễn thời gian qua cho thấy,

cùng với những thành tựu to lớn đã đạt được vẫn còn những bất cập không

nhỏ về quan niệm, về phương thức thực hành, về những hoạt động cụ thể

trong đời sống kinh tế và xã hội, trong việc phát triển, bảo tồn và phát huy

di sản văn hóa dân tộc.

Hiện nay, các di tích như quần thể cố đô Huế, thành nhà Hồ, Hoàng

thành Thăng Long, thánh địa Mỹ Sơn, ... đã được tổ chức UNESCO công

nhận là những di sản thế giới. Tuy nhiên, trong thời gian qua việc bảo tồn, tôn

tạo và nâng cao giá trị văn hóa nghệ thuật của những di sản trên chưa được

đầu tư và quan tâm đúng mức. Vai trò về mặt giáo dục hệ tư tuởng văn hóa

các giai đoạn lịch sử mà những di sản đang lưu trữ vẫn còn lu mờ, chưa quảng

bá cũng như truyền tải đến đại bộ phận công chúng, nhằm tôn vinh và lưu

truyền những giá trị vô giá của những di sản, di tích văn hóa, lịch sử, chúng ta

cần những chiến lược cụ thể. Một trong những giải pháp mang tính lâu dài và

bền vững là thông qua giáo dục. Giáo dục chính là kênh truyền thống có tính

hiệu quả cao nhất. Đặc biệt là giáo dục Đại học, chính sinh viên là chủ nhân

của đất nước. Thông qua những hoạt động ngoại khóa, những chương trình

50

lồng ghép trong các môn học, dần dần đưa những giá trị cốt lõi, hồn dân tộc

đến từng sinh viên- từng người chủ quốc gia.

Thứ hai, giáo dục lòng thành kính, tôn thờ tổ tiên, thể hiện lòng hiếu

thảo, biết ơn những người đã sinh thành dưỡng dục mình:

Một trong những truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam là thành

kính, tôn thờ tổ tiên thể hiện lòng hiếu thảo, biết ơn những người đã sinh

thành dưỡng dục mình. Thực chất những nét văn hóa, truyền thống đó, mang

trong bản thân nó, ý nghĩa nhân văn hết sức sâu sắc, xuất phát từ thiện tâm

của mỗi con người và có sức nêu gương trong mỗi gia đình, trong một cộng

đồng xã hội, thể hiện ra bên ngoài bằng việc thờ cúng tổ tiên.

Xét trên phương diện quốc gia, từ hàng ngàn đời nay người Việt đã lập

đền thờ và thờ cúng ông tổ chung của mình: Các vua Hùng ở núi Nghĩa Lĩnh,

hoặc ở từng địa phương nhân dân lập ra các đình, đền, miếu để thờ cúng

những người có công với nước, với làng.Trong mỗi gia đình đều có bàn thờ,

thờ cúng tổ tiên, những người thân đã khuất. Đó là những việc làm cụ thể tỏ

lòng thành kính, hiếu thảo biết ơn đấng sinh thành dưỡng dục mình và biến

thành nét văn hóa đặc sắc, mà trách nhiệm của từng cá nhân là tiếp tục duy trì

và giáo dục cho thế hệ tiếp nối.

Thứ ba, giáo dục việc giữ gìn nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc:

Việt Nam có một cộng đồng văn hóa khá rộng lớn được hình thành vào

khoảng nửa đầu thập niên kỷ thứ nhất trước công nguyên và được phát triển

rực rỡ vào giữa thập niên kỷ này. Đó là cộng động văn hóa Đông Sơn. Các

con đường phát triển khác nhau của văn hóa bản địa thuộc các khu vực khác

nhau đã hội tụ lại, họp thành văn hóa Đông Sơn: Đây chính là nhà nước mang

tính “phôi thai” ra đời, từ đó các bộ lạc nguyên thủy phát triển thành dân tộc.

Có thể nói toàn bộ lịch sử của văn hóa bản địa Việt Nam, đã tồn tại 3 lớp

văn hóa chồng lên nhau đó là văn hóa bản địa, văn hóa giao lưu với Trung

Quốc và lớp văn hóa giao lưu với phương Tây. Mặc dù giao lưu với các nền

văn hóa khác, văn hóa của dân tộc Việt Nam đã trải qua biết bao thử thách,

51

chẳng những vẫn tồn tại vững chắc mà còn không bị văn hóa ngoại lai đồng

hóa, biết sử dụng và Việt hóa các ảnh hưởng đó để làm giàu cho nền văn hóa

dân tộc. Trách nhiệm của chúng ta ngày nay là phải biết tiếp tục, giữ gìn, bảo

vệ, và giáo dục truyền thống cho lớp lớp con cháu để dân tộc Việt Nam mãi

mãi là dân tộc Việt Nam. Mặc dù vậy, thực tế vẫn tồn tại một số dấu hiệu lai căn

và nổi cộm lên là cách hành xử của một bộ phần lớp trẻ con ngồi trên ghế nhà

trường ngày nay mang tính đối lập với những giá trị nhân văn, giá trị đời sống

tồn tại hàng ngàn năm của dân tộc. Một số sinh viên còn chạy theo trào lưu sống

thử, sống thực dụng mà dần dần rời xa những giá trị của văn hóa văn tộc.

Thứ tư, giáo dục sinh viên của Trường gắn với những giá trị cuộc sống

chung của xã hội của dân tộc:

Chúng ta phải lồng ghép những chuyên đề về truyển thống văn hóa dân

tộc vào chương trình giáo dục của Trường hiện nay thành thời gian rèn luyện

đạo đức, tư duy, lối sống và bản lĩnh cho sinh viên. Để các em vào đời với

đầy đủ hành trang của người công dân tốt, thông minh, cần cù, sáng tạo, có

tính kỷ luật cao mang dáng dấp, tinh hoa của người Việt Nam và sẵn sàng đi

lên phía trước vì sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, cũng như

tạo đầy đủ các tiên đề tốt nhất để mọi người mọi lứa tuổi tham gia nghiên cứu,

rèn luyện đạo đức và học tập suốt đời.

Thứ năm, giáo dục lòng yêu đồng bào, lòng yêu đất nước, lòng yêu thiên

nhiên, bảo vệ thiên nhiên:

Lòng yêu đồng bào, đất nước là truyền thống cực kỳ quý báu của dân tộc

Việt Nam. Đức tính này đã chảy xuyên suốt trong dòng máu của từng người

Việt. Lòng nhân đạo, bao gồm trong nó tình yêu thương của người lớn đối với

trẻ em, của người trẻ đối với người già, của người khỏe mạnh, lành lặn đối

với người ốm đau, tàn tật, của người có hạnh phúc với người bất hạnh, đặc

biệt là thái độ đối xử với kẻ thù, không kiêu căng, không công thần, không

kiêu binh v.v...

Lòng yêu nước cũng là một nét văn hóa tiêu biểu của dân tộc Việt Nam,

52

thể hiện sâu sắc ở: “Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh” chính là câu tục ngữ đã

tồn tại từ lâu đời, thể hiện lòng yêu nước trước kẻ thù xâm lược. Lòng yêu

nước là một tình cảm sâu sắc của con người đối với đất nước. Cùng với lòng

yêu nước, một nét văn hóa đặc sắc cần phải được đề cao đó là chủ nghĩa tập

thể. Đó là tình đồng bào, thái độ tôn trọng đối với phụ nữ và dành tình thương

trong việc chăm sóc lẫn nhau, nhằm đảm bảo cho các cá nhân thành viên phát

triển cao nhất phục vụ lợi ích của xã hội. Chủ nghĩa tập thể là cơ sở của chủ

nghĩa nhân đạo chân chính, giúp cho sự thống nhất trí tuệ, tài năng của các cá

nhân thành viên xã hội, tạo nên sức mạnh to lớn để ứng phó với mọi khó khăn,

ứng phó với nguy cơ mất nước trước kẻ thù xâm lược. Chủ nghĩa tập thể là chìa

khóa vàng để giải quyết các tình huống ách tắc, khó khăn hiện nay...

Ngoài ra lòng yêu thiên nhiên, thái độ đối với thiên nhiên cũng là biểu

hiện của đạo đức, là cơ sở tạo điều kiện cho sự tồn tại và phát triển của xã hội,

là nét văn hóa đã từng tồn tại từ ngàn xưa cần được duy trì và bảo vệ. Bên

cạnh giáo dục tri thức và đạo làm người đối với thanh niên “vì lợi ích trăm

năm trồng người”, nhiệm vụ với thiên nhiên cũng không kém phần quan trọng

“vì lợi ích mười năm trồng cây”. Diện tích rừng ngày càng thu hẹp, số lượng

động vật hoang dã vào sách đỏ ngày càng tăng, khí hậu không ngừng thay đổi

thất thường là những hậu quả mà chính loài người đã tự mình gây ra. Chúng

ta phải hành động, “Trồng cây gây rừng”, “sống xanh”, “sản xuất xanh” và

hãy dừng ngay việc “vay mượn tài nguyên của thế hệ con cháu”.

Thứ sáu, giáo dục truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo, quan niệm

tôn trọng phụ nữ, người lớn tuổi

Truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo của dân tộc Việt Nam được lưu

truyền từ ngàn đời. Điều đó được thể hiện qua nhiều tấm gương tiêu biểu như

Mạc Đĩnh Chi – vị Trạng nguyên tài trí vẹn toàn, nhà nghèo nhưng rất ham

học ông đã bắt đom đóm bỏ vào vỏ trứng làm “đèn” học, hay như thầy

Nguyễn Ngọc Ký dùng chân viết nên số phận, ...

Ở nước ta, nông nghiệp lúa nước đã góp phần tích hợp các kinh nghiệm

53

của các lão nông tri điền và giai cấp quản lý xã hội qua Lệ và Luật; tạo nên

tập quán tuyệt đẹp của một xã hội theo một trật tự thứ bậc như biết trân trọng

người lớn tuổi

Hoặc vai trò của các vị trưởng lão cũng được nêu cao qua sự kiện vua

Trần Nhân Tông triệu tập Hội nghị Diên Hồng tập hợp ý kiến các bô lão để có

quyết sách trước kẻ thù (năm 1284) v.v...

Trong suốt bề dày lịch sử Việt Nam, phụ nữ luôn được tôn trọng và vinh

danh, họ là nữ tướng là anh hùng, giỏi việc nước đảm việc nhà như: Hai Bà

Trưng, Bà Triệu, Nguyễn Thị Định, những người Mẹ anh hùng của thời đại

ngày nay v.v...

Tất cả những đức tính trên vô cùng cao quý và luôn được người Việt

Nam giáo dục dạy dỗ cho con cháu từ tuổi nhỏ đến khi trưởng thành. Từng

người Việt đã và phải “ngấm” thật sâu, thật bền dòng chảy truyền thống văn

hóa dân tộc này.

3.1.3. Đưa bộ môn “Văn hóa chính trị” vào giảng dạy bắt buộc trong các

môn học đại cương ở Trường

Để thực hiện tốt mục tiêu đào tạo, xây dựng và phát triển nền tảng lý

luận về văn hóa chính trị cho sinh viên của trường Đại học Nội vụ Hà Nội thì

việc đổi mới nội dung giáo dục để hình thành văn hóa chính trị cho sinh viên

là rất cần thiết. Trong đó phải quan tâm việc giáo dục thế giới quan để hình

thành thế giới khoa học; giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục tri thức về kinh

tế, giáo dục đạo đức lối sống để hình thành văn hóa chính trị cho sinh viên.

Sự tiếp nhận tuyên truyền, giáo dục văn hóa chính trị của sinh viên rất

đa dạng và không đồng nhất, thậm chí có biểu hiện khác nhau, ngược chiều về

nhận thức, do đó đổi mới nội dung cần quan tâm một số vấn đề sau:

Một là, nội dung giảng dạy phải phong phú, đa dạng nhiều lĩnh vực,

đáp ứng nhu cầu thông tin và phù hợp đối với đối tượng sinh viên.

Hai là, nội dung phải mang tính thời sự, được sự quan tâm của đông

đảo sinh viên và xã hội.

54

Ba là, nội dung tuyên truyền, giáo dục phải đáp ứng được mục đích

giáo dục tính tích cực để phục vụ cho các giáo trị xã hội.

Bốn là, nội dung giáo dục chính trị tư tưởng cho sinh viên phải được

biên soạn và thiết kế theo hướng phù hợp với tâm lý tuổi, giới tính và chuyên

ngành sinh viên.

Năm là, nội dung tuyên truyền phải ngắn gọn, cô đọng, xúc tích, thể

hiện được nội hàm và ý tưởng của chủ thể tuyên truyền giáo dục.

Để nâng cáo chất lượng, hiệu quả giáo dục chính trị tư tưởng cho sinh

viên trong thời gian tới, cần xác định đối tượng và nội dung giáo dục để chọn

phương pháp phù hợp. Có thể áp dụng một số đổi mới phương pháp giáo dục

như sau:

Đối với các chủ thể giáo dục cần phải khơi dậy cho sinh viên sự hứng

thú, ham thích, say mê nhận thức và vận dụng văn hóa chính trị. Bằng trí tuệ,

tính cảm và nghệ thuật của mình, các chủ thể thông qua quá trình giáo dục

văn hóa chính trị cần giao vào lòng mỗi sinh viên lý tưởng, tình cảm, đạo đức

cách mạng; hun đúc ý chí vươn lên trong học tập và cuộc sống; biết tạo ra nhu

cầu và đặt ra yêu cầu hợp lý về nhận thức và vận dụng văn hóa chính trị trong

mỗi sinh viên.

Đối với sinh viên cần nhận thức được rằng không ai khác, chính họ là

những chủ nhân tương lai của đất nước, đất nước đang trong chờ rất nhiều ở

việc học tập và rèn luyện của họ. Ngoài việc tích cực, chủ động đón nhận

những tác động giáo dục của các chủ thể, sinh viên cần chủ động tự giác trong

việc tự học, tự rèn luyện. Tự học tốt cũng có nghĩa là nội lực của sinh viên

được phát huy cao độ bởi trong quá trình đó họ phải kết hợp cao độ lý trí và

tình cảm đối với môn học, phải chiến thắng những cám dỗ, tác động tiêu cực

khách quan xung quanh và chiến thắng sức ì, sự thụ động, tâm lý buông

xuôi...của chính bản thân.

Trong điều kiện xã hội phát triển, mọi thứ vận động không ngừng, các

yếu tố tác động vào sinh viên khá nhiều như môi trường, xã hội, học tập...đã

55

chi phối thời gian của sinh viên. Cần có nhiều các hoạt động văn hóa, văn

nghệ hoặc các hoạt động vui chơi giải trí khác nhau nhằm thu hút tất cả các

đồi tượng sinh viên không chỉ ở Hà Nội mà còn là sinh viên ở các địa phương

khác, đây là hoạt động giáo dục kết hợp nhằm đáp ứng nhu cầu hưởng thụ về

văn hóa tinh thần cho sinh viên của trường. Hình thức, phương pháp tuyên

truyền giáo dục của trường cần nâng cao và tăng cường sử dụng các hình thức

giáo dục văn hóa chính trị sáng tạo như thông qua các hoạt động: diễn thuyết,

hội thi tìm hiểu, thông qua tài liệu, thông qua các chương trình văn hóa, nghệ

thuật, thông qua các hoạt động của Đoàn trường, thông qua các buổi sinh

hoạt, tọa đàm giao lưu văn hóa... và một số hoạt động khác. Chủ thể giáo dục

căn cứ vào mục đích tuyên truyền để chọn hình thức, phương pháp tuyên

truyền cho phù hợp. Chủ thể giáo dục cần quan tâm kết hợp các hình thức

tuyên truyền và không ngừng nghiên cứu đổi mới để tạo ra sự thu hút, chú ý

của đối tượng tiếp nhận.

Cần nâng cao chất lượng các phương tiện, trang thiết bị tuyên truyền,

phải quan tâm đến việc phản ảnh được nội dung theo hướng chọn lọc và cô

đọng, đầy đủ các vấn đề trọng tâm, các vấn đề cơ bản nhất của nội dung

truyền đạt. Sử dụng tốt các phương tiện hiện đại để giúp cho nội dung tuyên

truyền, giáo dục được sinh viên tiếp nhận một cách đầy đủ, dễ hiệu và ấn

tượng, giúp cho việc ghi nhớ sâu sắc hơn, đồng thời đối tượng tiếp nhận có ấn

tượng tốt với chủ thể giáo dục. Việc trang thiết bị hiện đại sẽ giúp cho việc

thiết kế nội dung tuyên truyền theo hướng tích cực hơn, phát huy tham gia

tích cực của người học thay thế cho các hình thức phổ biến một chiều, người

học bị thụ động.

Phương tiện giáo dục là công cụ tạo nên sự phong phú và đa dạng trong

hoạt động giáo dục, tạo nên sự thu hút đội tượng, giảm sự nhàm chán cùng

những yếu tố vật chất khác tạo ra khả năng tiếp thu kiến thức của sinh viên

như âm thanh, hình ảnh, màu sắc... càn được quan tâm hơn nữa, cần có các

phương tiện phục vụ cho thảo luận, học tập nghị quyết hay giao lưu văn hóa

56

văn nghệ... Bên cạnh đó, nhà trường cần xây dựng thư viện với số lượng giáo

trình, sách, báo, tạp chí... đầy đủ và mới mẻ, đặc biệt chú trọng đến thư viện

điện tử hiện đại giúp sinh viên thu thập, truy cập thông tin một cách dễ dàng,

nhanh chóng và có hiệu quả. Nhà trường chăm lo đầu tư cơ sở vật chất,

phương tiện cho việc giảng dạy là một biện pháp thiết thực góp phần nâng cao

chất lượng đào tạo nói chung, chất lượng giáo dục văn hóa chính trị nói riêng.

Đưa bộ môn “văn hóa chính trị” vào giảng dạy bắt buộc trong các môn

học đại cương. Cùng với các bộ môn khoa học Mác – Lênin (Triết học, Chủ

nghĩa xã hội học, Kinh tế chính trị), tư tưởng Hồ Chí Minh, Đường lối các

mạng của Đảng cộng sản Việt Nam... thì đă bộ môn Văn hóa chính trị vào

giảng dạy bắt buộc trong các môn học địa cương dành cho khối khoa học xã

hội và nhân văn là vô cùng quan trọng và cấp thiết.

3.2. Nhóm giải pháp về phía gia đình và xã hội

3.2.1.Xây dựng môi trường giáo dục gia đình

Gia đình là tổ ấm của mỗi người, là tế bào của xã hội; đồng thời, cũng

là nơi bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, môi trường

quan trọng để hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người. Gia

đình Việt Nam truyền thống được hình thành và phát triển, gắn kết một cách

bền chặt là do tình nghĩa và trách nhiệm giữa các thành viên; với những chuẩn

mực giá trị tốt đẹp như: Kính trên nhường dưới, hòa thuận, thủy chung, nghĩa

tình, hy sinh cho con, tôn trọng, hiếu đễ với ông bà, cha mẹ, anh em, yêu

thương đùm bọc lẫn nhau, hiếu học, cần cù, sáng tạo trong lao động, v.v.. trở

thành cái nôi, thành nền tảng hình thành và nuôi dưỡng nhân cách con người

Việt Nam.

Môi trường giáo dục gia đình và xã hội có ảnh hưởng lớn đến nhận

thức, tư tưởng, tình cảm và nhân cách con người thông qua tác động thuận

chiều hay ngược chiều với văn hóa chính trị. Các thành tố tạo nên môi trường

giáo dục của sinh viên đó là gia đình, nhà trường, xã hội với không gian rộng,

hẹp khác nhau, mà ở đó sinh viên thực hiện quá trình giáo dục và tự giáo dục.

57

Mỗi thành tố có một vị trí và vai trò nhất định ảnh hưởng đến quá trình đó:

giáo dục của nhà trường có vai trò trực tiếp, cơ bản, chủ đạo đối với chất

lượng tri thức và năng lực nghề nghiệp của sinh viên; giáo dục xã hội, gia

đình có ảnh hưởng trực tiếp đến phẩm chẩt đạo đức, lối sống, tư tưởng của

mỗi cá nhân.

Ở độ tuổi sinh viên, mặc dù nhiều sinh viên phải sống xa gia đình

nhưng những tác động từ phía gia đình vẫn có tác động nhiều đến sự nỗ lực,

cố gắng học tập, rèn luyện của sinh viên rất rõ rệt. Trong thực tế, thường là

những sinh viên được sống trong gia đình tốt cả về mặt vật chất và tinh thần

thường sẽ có lối sống lành mạnh, có kỹ năng học tập, rèn luyện khoa học, nền

nếp và có lý tưởng sống cao đẹp. Ngược lại, mốt số sinh viên có hoàn cảnh

gia đình khó khăn hay thiếu thốn tình cảm gia đình, ít hiểu biết thường dễ bị

chán nản, sa sút về học tập đặc biệt là các môn liên quan đến vấn đề văn hóa

chính trị, những môn học mà sinh viên thường có tâm lý ngại học vì thấy nó

khó học hơn các môn học khác. Vì thế, gia đình cần phải là sợi dây gắn kết

chặt chẽ với nhà trường để nắm bắt được kết quả học tập, rèn luyền của con

em mình, kịp thời hỗ trợ khi con cái sa sút học tập, hay nghiêm trọng hơn là

nhận ra biểu hiện tham gia các tệ nạn xã hội của con mình. Gia đình phải vừa

là nền tảng vật chất và tinh thần, vừa là sợi dây liên kết chặt chẽ với nhà

trường, thông qua đó tạo động lực để giúp con cái mình có thể an tâm học tập

và phát huy được năng lực của bản thân một các tốt nhất.

Phụ huynh, gia đình sinh viên là một thành phần không thể thiếu trong

hệ thống giáo dục, họ là chỗ dựa tinh thần cùa mỗi sinh viên do vậy việc phụ

huynh sinh viên phối hợp với nhà trường thực hiện giáo dục đồng bộ cho sinh

viên về văn hóa chính trị sẽ đem lại hiệu quả cao hơn. Các bậc phụ huynh

sinh viên cần nhận thức rõ rằng giáo dục văn hóa chính trị cho sinh viên có

vai trò rất quan trọng trong hoàn thiện nhân cách của con em mình. Từ đó

phải thấy rõ trách nhiệm của mình trong việc chủ động phối hợp trong việc

giáo dục con em mình trở thành những con người có ích cho gia đình và cho

58

xã hộ. Tạo điều kiện cho con em mình tham gia những hoạt động ngoại khóa

của trường như hiến máu nhân đạo, thanh niên tình nguyện, mùa hè xanh... và

các hoạt động đoàn thể khác.

3.2.2. Xây dựng môi trường giáo dục xã hội

Giáo dục giữ vai trò chủ đạo trong sự hình thành và phát triển nhân

cách con người, bao gồm giáo dục gia đình, giáo dục nhà trường, giáo dục xã

hội. Trong đó, gia đình là tổ ấm - nơi tràn đầy tình yêu thương ruột thịt, vừa là

nơi đáp ứng nhu cầu riêng tư, thực hiện chức năng phát triển nòi giống vừa là

trường học đầu tiên hình thành, phát triển nhân cách con người. Giáo dục nhà

trường (bao gồm cả sinh hoạt tập thể và hoạt động xã hội công ích) cung cấp

cho con người/học sinh những tri thức khoa học cơ bản, hiện đại, hình thành

những năng lực, phẩm chất trí tuệ và phát triển những phẩm chất đạo đức của

nhân cách. Giáo dục xã hội qua sách báo, phim ảnh, truyền hình, giao tiếp xã

hội, với những nội dung lành mạnh, góp phần tích cực hỗ trợ giáo dục gia

đình và nhà trường trong việc hình thành và phát triển nhân cách con người.

Giáo dục xã hội thông qua các đoàn thể nhân dân, các tổ chức Nhà

nước với thể chế chính trị, pháp luật, văn hóa, đạo đức...góp phần thúc đẩy

hoặc kìm hãm quá trình phát triển nhân cách toàn diện của sinh viên. Sức

thuyết phục của giáo dục văn hóa chính trị chỉ được nâng cao khi thực tiễn

chính trị - văn hóa phù hợp với những vấn đề chính trị, với lý tưởng chính trị.

Ngược lại, một xã hội mà hoạt động chạy theo lợi ích vật chất đơn thuần, các

tệ nạn, tấm gương xấu nhiều hơn gương tốt... sẽ ảnh hưởng không tốt đến

niềm tin , tính tích cực của sinh viên.

Bởi vậy, cần phải “nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của

Đảng; xây dựng Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng và

tổ chức...chống tư tưởng cơ hội, thực dụng, chủ nghĩa cá nhân; ngăn chặn, đẩy

lùi tệ nạn tham nhũng, lãng phí, quan liêu và những biểu hiện tiêu cực khác”

để góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững định hướng chính trị và củng

cố niềm tin của nhân dân nói chung, sinh viên Việt Nam nói riêng. Bên cạnh

59

đó, phải có những biện pháp kiểm soát, ngăn chặn các sản phẩm phi văn hóa,

phản tuyên truyền để nó không ảnh hưởng đến tư tưởng, tình cảm và lối sống

của sinh viên, nhất là internet kênh thông tin phổ biến hiện nay.

3.3. Nhóm giải pháp về phía bản thân sinh viên

3.3.1. Quá trình tự giáo dục của sinh viên, phát huy tính tích cực, chủ động

đáp ứng với quá trình hội nhập văn hoá khu vực và thế giới

Trong giáo dục văn hóa chính trị, hiệu quả đạt được phục thuộc rất

nhiều vào trình độ của đối tượng tiếp nhận. Trình độ văn hóa chính trị của

sinh viên bao gồm: trình độ học vấn, lý luận chính trị, chính trị chuyên môn,

chuyên ngành, kiến thức về khoa học, văn hóa xã hội...

Cần phải phát huy tính tích cực, chủ động của sinh viên trong nhận

thức về văn hóa chính trị. Điều này được thể hiện qua mong muốn hiểu biết,

cố gắng nhận thức và nghị lực cao trong quá trình chiếm lĩnh tri thức. Đó là

một trạng thái hoạt động, học tập mang tính tự giác, chủ động, sáng tạo của

sinh viên, nhằm đáp ứng mục tiêu, yếu cầu đào tạo của trường.

Sinh viên phải tự mình chiếm lĩnh kiến thức, đồng thời hình thành và

phát triển năng lực tư duy độc lập, sáng tạo, biết lý giải và có khả năng thích

ứng với những biến đổi lớn, phức tạp do cuộc sống đặt ra. Sự nghiệpđộng,

học tập mang tính tự giác, chủ động, sáng tạo của sinh viên, nhằm đáp ứng

mục tiêu, yêu cầu đào tạo của trường. đổi mới đang càng ngày càng cần nhiều

những con người như vậy.Năng lực hoạt động độc lập, sáng tạo của người học

chỉ có thể được phát triển bằng chính những hoạt động của họ. Trong giáo

dục, hoạt động nhận thức, kết quả dạy học, chất lượng dạy học xét cho cùng

là sự tiếp nhận của người học đối với những tri thức khoa học, tác động của tri

thức đó đến việc hình thành tư tưởng, đạo đức, phẩm chất, kỹ năng, kỹ xảo và

sự vận dụng các tri thức đó vào hoạt động thực tế của mình. Cả hai yêu cầu đó

chỉ có thể giải quyết thông qua việc tích cực hoạt động học tập của người học.

Bằng trí tuệ, tình cảm, nghệ thuật của mình, các chủ thể thông qua quá

trình giáo dục văn hóa chính trị cần gieo vào lòng mỗi sinh viên lý tưởng, tình

60

cảm, đạo đức cách mạng; hun đúc ý chí vươn lên trong học tập cũng như

trong cuộc sống; biết tạo ra nhu cầu và đặt ra yêu cầu hợp lý về nhận thức và

vận dụng văn hóa chính trị trong mỗi sinh viên.

Thứ nhất, phải đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục chính trị cho

sinh viên trong trường. Nhà trường phải thường xuyên khảo sát nội dung

chương trình học của sinh viên, từ đó kịp thời đổi mới những nội dung không

phù hợp, lạc hậu, thay vào đó là những nội dung mới, sát với yêu cầu thực

tiễn đặt ra. Đổi mới về nội dung, đồng thời cũng phải đổi mới về phương pháp

giảng dạy, thay vì những tập lý thuyết khô khan có thể thay vào đó là các buổi

thảo luận, ngoại khóa...để tạo hưng thứ cho sinh viên tiếp thu kiến thức một

các tốt nhất.

Thứ hai, đẩy mạnh công tác nghiên cứu, giáo dục về văn hóa chính trị

cho sinh viên. Thông qua các buổi tham luận, các buổi tọa đàm về văn hóa

chính trị để sinh viên có cái nhìn đúng và sâu hơn về văn hóa chính trị, đồng

thời tổ chức nghiên cứu cho sinh viên thông qua các đề tài khoa học ở cấp

sinh viên

Thứ ba, phát huy vai trò của tổ chức đoàn thể trong nhà trường, góp

phần nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị cho sinh viên.

Thứ tư, là đưa môn học văn hóa chính trị vào giảng dạy bắt buộc trong

chương trình đào tạo đại học đại cương. Việc đưa văn hóa chính trị vào là

môn học bắt buộc là một yêu cầu hết sức cần thiết.

Đối với sinh viên: cần phải nhận thức được rằng không ai khác, chính

họ là chủ nhân tương lai của đất nước, đây là động lực quan trọng thúc đẩy sự

phát triển của xã hội. Ngoài việc phải tự giác tiếp thu tri thức văn hóa chính

trị thông qua giáo dục, sinh viên còn cần phải tự giác học tập, tự giác rèn

luyền, đồng thời phát huy được tối đa tiềm năng của sinh viên. Bởi vì, trong

quá trình tiếp thu đó sinh viên phải kết hợp cao độ lý trí và tình cảm đối với

môn học, phải chiến thắng những cám dỗ, tác động tiêu cực khác xung quanh

và quan trọng hơn là chiến thắng tâm lý buông xuôi chán nản của chính bản

61

thân mình.

Những tác động tiêu cực của nền kinh tế thị trường như lối sống thực

dụng, chủ nghĩa cá nhân, chỉ quan tâm đến lợi ích bản thân trong khi nhiều

sinh viên phải sống xa nhà, điều kiện kinh tế gia đình hạn hẹp, họ phải đối

mặt với rất nhiều khó khăn trong cuộc sống thường nhật về nơi ăn, chốn ở và

nhiều nhu cầu vật chất khác. Bởi vậy, sinh viên phải xác định đúng động cơ

học tập, tích lũy kiến thức để làm hành trang cho mình. Bản thân mỗi sinh

viên phải thấm nhuần nguyên lý “học đi đôi với hành” để thường xuyên liên

hệ thực tiễn, áp dụng những kiến thức về văn hóa chính trị vào thực tiễn cuộc

sống hiện tại và tương lai

Sinh viên cần có ý thức tự giác trong quá trình học tập, rèn luyện và

tiếp thu các tri thức, nâng cao nhận thức của mình về văn hóa chính trị. Có

thái độ nghiêm túc với việc tiếp thu những tri thức về văn hóa chính trị mà

giảng viên cung cấp đồng thời tự tìm tòi nghiên cứu chuyên sâu về những vấn

đề văn hóa chính trị. Thích ứng với phương pháp dạy mới, lấy sinh viên là

trung tâm của quá trình học. Sinh viên cũng cần nghiên cứu các chủ trương

đường lối chính sách mới của Đảng ban hành qua các kì đại hội, nắm bắt

thông tin thời sự để kiến thức không bị tụt hậu so với thực tiễn. Chủ động

trong quá trình học, tạo sự hứng thú cho bản thân và lớp học qua việc đổi mới

cách tiếp cận văn hóa chính trị. Nâng cao khả năng suy luận khoa học của bản

thân có thể phân tích tình huống chính trị mang tính chất thời sự để đánh giá

và rút kinh nghiệm...

3.3.2. Tích cực tham gia các buổi nói chuyện chuyên đề về những vấn đề

chính trị - xã hội.

Buổi nói chuyện chuyên đề là một diễn đàn khoa học để toàn thể cán

bộ, giảng viên, sinh viên trong trường Đại học Nội vụ Hà Nội được học tập,

nghiên cứu, mở rộng kiến thức trong các lĩnh vực mà nhà trường đang đào

tạo. Vì vậy, sinh viên ý thức được tầm quan trọng của các buổi nói chuyện

chuyên để về lĩnh vực chính trị nhằm tăng cường tri thức chính trị, niềm tin

62

chính trị và lý tưởng chính trị của mình.

Trong bối cảnh quốc tế luôn biến động phức tạp, sâu sắc và khó lường,

xu thế toàn cầu hóa ngày càng lớn mạnh, các quốc gia, dân tộc đều tùy thuộc

lẫn nhau hợp tác cùng phát triển. Cách mạng khoa học công nghệ phát triển

mạnh mẽ, kinh tế tri thức ngày càng có vai trò nổi bật. Bên cạnh đó, nội dung

buổi nói chuyện chuyên đề là nguồn tư liệu vô cùng hữu ích đối với giảng

viên, sinh viên trường Đại học Nội vụ Hà Nội trong công tác giảng dạy, học

tập và nghiên cứu; giúp giảng viên và sinh viên nhà trường được mở rộng

hiểu biết, nâng cao trình độ trong nhận thức và tiếp cận với các vấn đề mới.

Vì vậy đây là một trong những giải pháp vô cũng hữu hiệu để nâng cao thái

độ học tập các môn lý luận chính trị của sinh viên, đã và đang được nhà

trường thực hiện một cách vô cùng hiệu quả, cần được nhà trường tích cực

triển khai thực hiện.

Tiểu kết chƣơng 3:

Các giải pháp nhằm nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị của sinh

viên Đại học Nội vụ Hà Nội hiện nay dựa trên yêu cầu thực tiễn của trường,

nó bám sát vào thực trạng nhận thức về văn hóa chính trị của sinh viên trong

trường, chính vì thế những giải pháp trên mang tính khả thi cao.

Thứ nhất, giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo văn hóa chính trị,

đồng thời đẩy mạnh công tác nghiên cứu, giáo dục về văn hóa chính trị cho

sinh viên. Giải pháp này đặt ra yêu cầu cho các cấp, ban ngành, đội ngũ cán

bộ lãnh đạo và giảng viên phải thường xuyên trau dồi những kiễn thức mới và

đồng thời đổi mới phương pháp giảng dạy, để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn

đặt ra.

Thứ hai, giải pháp nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, tạo môi

trường xã hội thuận lợi góp phần nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị

cho sinh viên. Có lẽ đây là giải pháp cần thiết phải thực hiện , những nó lại là

một giải pháp mà để thực hiện thì không phải điều đơn giản, vì mỗi sinh viên

đều có một quan điểm, một cách sống và một hoàn cảnh khác nhau, không thể

63

đồng nhất mọi sinh viên trong cùng một khuôn mẫu, chuẩn mực giống nhau,

như thế sẽ tạo ra sự bất cập. Nhưng đây lại là giải pháp mang tính khả thi cao,

vì khi sinh viên được đáp ứng những yêu cầu cả về vật chất và tinh thần, có

một môi trường thuận lợi thì khả năng tiếp thu những tri thức sẽ trở nên dễ

dàng hơn và đặc biệt sẽ thúc đẩy năng lực tối đa của sinh viên trong quá trình

học tập và tiếp thu kiến thức.

Thứ ba, đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục chính trị cho sinh

viên Đại học Nội vụ Hà Nội hiện nay, đưa bộ môn “Văn hóa chính trị” vào

giảng dạy bắt buộc trong các môn học đại cương. Đây là giải pháp cần và

phải làm trong điều kiện hiện nay, mang tính bắt buộc và là giải pháp có tính

khả thi cao nhất. Nó trực tiếp tác động đến sinh viên, việc đưa moon văn hóa

chính trị vào giảng dạy bắt buộc cũng chính là cách đưa sinh viên tiếp cận gần

hơn với văn hóa chính trị và có cái nhìn đúng đắn về văn hóa chính trị. Từ đố

sẽ thúc đẩy sinh viên tìm tòi và nhận thức những tri thức về văn hóa chính trị

một cách tốt toàn diện nhất, có hiệu quả cao nhất.

Thứ tư, giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động vai trò của các tổ

chức đoàn thể trong nhà trường, góp phần nâng cao nhận thức về văn hóa

chính trị cho sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội. Nhận thức của sinh viên là

một vấn đề cực kỳ quan trọng, có nhận thức đúng thì sinh viên mới có thể học

tập và rèn luyện tốt được. Giải pháp này sẽ trở nên hiệu quả hơn nếu có sự

phối hợp thống nhất giữa nhà trường, gia đình và chính bản thân sinh viên.

Giải pháp trên yêu cầu người thực hiện phải linh hoạt để tìm ra các phương

pháp tốt nhất, tránh gây áp lực cho sinh viên về mọi mặt.

64

KẾT LUẬN

Văn hóa chính trị là khuôn mẫu, chuẩn mực để cho mỗi sinh viên hoàn

thiện đạo đức, năng lực chính trị của mình. Trong bối cảnh của nền kinh tế thị

trường, nước ta đang trên đà hội nhập sâu rộng với thế giới, cùng với việc tiếp

thu những giá trị văn hóa của nhân loại làm giàu cho nên văn hóa của dân tộc,

việc duy trì và phát huy các giá trị văn hóa của nhân loại làm giàu cho nền

văn hóa của dân tộc, việc duy trì và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc là thật

sự cần thiết khi mà những giá trị văn hóa không tốt làm cho đạo đức con

người ngày càng đi xuống. Bên cạnh việc phát huy các giá trị văn hóa dân tộc,

văn hóa chính trị đã thực sự trở thành nhân tố cơ bản đóng vai trò là mục tiêu,

động lực thúc đẩy sự phát triển của đời sống chính trị - xã hội nói chung.

Trước những thách thức đặt ra của sự nghiệp công nghiệp hóa đối với nước ta

ngày càng cao thì yếu tố cần thiết quan trọng hơn hết là việc phải nâng cao

chất lượng nguồn nhân lực, mà yêu cầu đặt ra trước tiên là phải xây dựng một

nền tảng văn hóa chính trị vững chắc cho sinh viên nói chung và sinh viên

trường Đại học Nội vụ Hà Nội nói riêng.

Nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị là một hoạt động khoa học,

mang tính lý luận và tính thực tiễn cao. Sinh viên là đối tượng trực tiếp tham

gia vào quá trình nhận thức văn hóa chính trị, do vậy họ phải là những người

vừa có lý luận, vừa có khả năng hoạt động trong thực tiễn chính trị - xã hội

theo quan điểm, đường lối của Đảng. Trình độ văn hóa chính trị của sinh viên

nói lên sự trưởng thành về chính trị, điều đó đảm bảo cho sinh viên có thể đáp

ứng được nhiệm vụ và yêu cầu đặt ra trước mắt cũng như lâu dài của thực tiễn

đặt ra. Điều đó khẳng định vấn đề nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị

cho sinh viên là việc làm quan trọng, mang tầm chiến lược trong công tác

giáo dục của Đảng ta.

Là một ngồi trường đào tạo nguồn nhân lực cho các ngành nội vụ, được

đào tạo một cách bài bản và có nhiều điều kiện tiếp cận chuyên sâu hơn về

các môn liên quan đến văn hóa chính trị, tạo cho sinh viên một nền tảng vững

65

chắc để đáp ứng được yêu cầu mà thực tiễn đặt ra. Thực tế cũng đã chúng

minh sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội có tri thức chính trị rất vững

vàng, thêm vào đó là niềm tin và lý tưởng chính trị vững chắc. Chính những

yếu tố đó đã tạo ra động lực và thúc đảy họ vượt qua chính mình trở thành

những người có ích cho xã hội. Song bên cạnh những mặt tích cực thì cũng

còn không ít những chế cần được khắc phục. Những hạn chế đó thể hiện khả

năng nhận thức về văn hóa chính trị còn chưa đầy đủ, vẫn còn hòi hợt, không

sâu sắc, thiếu lý luận và thực tiễn sinh động. Điều này đặt ra yêu cầu phải đẩy

mạnh công tác giáo dục nhận thức để có nền tảng vững chắc về văn hóa chính

trị cho sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội.

Để thực hiện có hiệu quả những giải pháp nâng cao nhận thức về văn

hóa chính trị cho sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội hiện nay, đòi hỏi

cần phải có chiến lược, quan điểm phù hợp và tiến hành đồng bộ các giải

pháp. Đó là nâng cao vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng; nâng cao trình độ

lý luận chính trị và khả năng vận dụng tri thức chính trị vào thực tiễn của sinh

viên; đổi mới đồng bộ cả về nội dung, hình thức, phương pháp, phương tiễn

tiếp cận phù hợp văn hóa chính trị với đặc điểm của sinh viên. Đồng thời phải

tiến hành thiết lập môi trường văn hóa – xã hội khách quan, tạo điều kiễn

thuận lợi cho sinh viên Trường Đại học Nội vụ Hà Nội nhận thức về văn hóa

chính trị một cách hiệu quả nhất.

66

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2014), Giáo trình Triết học, Nxb Đại học Sư

phạm Hà Nội.

2. Bộ Giáo dục – Đào tạo (2008), Từ điển Giáo dục, Nxb Từ điển Bách

khoa

3. Trần Văn Bính (chủ biên ) (2000), Vai trò của văn hóa trong hoạt

động chính trị của Đảng ta hiện nay, Nxb Lao động, Hà Nội.

4. Trần Văn Bính (chủ biên ) (2006), Giáo trình lý luận văn hóa và

đường lối văn hóa của Đảng Cộng sản Việt Nam (hệ cao cấp lý luận

chính trị ), Nxb Lý luận chính trị Hà Nội.

5. Nguyễn Trọng Chuẩn, Nguyễn Văn Huyên (2002), Giá trị truyền

thống, những thách thức của toàn cầu hóa, Nxb CHính trị quốc gia, Hà

Nội.

6. Nguyễn Văn Dân (2006), Văn hóa và những bối cảnh toàn cầu, Nxb

Khoa học xã hội, Hà Nội.

7. Học viện Báo chí và Tuyên truyền (1999), Chính trị học đại cương,

Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

8. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh (2004), Tập bài giảng chính

trị học, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội.

9. Nguyễn Thị Hồng (2014), Tập bài giảng Văn hóa chính trị, Học viện

Báo chí và Tuyên truyền.

10. Nguyễn Văn Huyên (2009), Bước đầu tìm hiểu những giá trị văn hóa

chính trị Việt Nam truyền thống, Nxb Chính trị Quốc gia.

11. Khoa Khoa học Chính trị Trường Đại học Nội vụ Hà Nội, Tập bài

giảng chính trị học, Lưu hành nội bộ.

12. Khoa Khoa học Chính trị Trường Đại học Nội vụ Hà Nội, Tập bài

giảng văn hóa chính trị, Lưu hành nội bộ.

13. Dương Xuân Ngọc (2006), Chính trị học Việt Nam, Nxb Lý luận chính

trị, Hà Nội.

67

14. Lê Hồng Phong (1998), Văn hóa chính trị Việt Nam truyền thống và

hiện đại, Nxb Văn hóa thông tin, Hà Nội.

15. Phạm Ngọc Quang (chủ biên) (1995), Văn hóa chính trị và việc bồi

dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo ở nuóc ta hiện nay, Nxb Chính trị quốc

gia, Hà Nội.

16. Nguyễn Hồng Sơn (2004), Văn hóa và phát triển nhận thức và vận

dụng nó trong thực tiễn, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

17. Vũ Minh Tâm (2008), Văn hóa Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa,

Tạp chí lý luận chính trị, Hà Nội.

18. Lâm Quốc Tuấn (2008), Nâng cao văn hóa chính trị của đội ngũ cán

bộ quản lý ở nước ta, Nxb Văn hóa thông tin.

19. Phạm Hồng Trung (2008), Văn hóa chính trị và lịch sử từ góc nhìn văn

hóa chính trị, Nxb Chính trị Quốc gia.

20. Trần Quốc Vượng (1997), Cơ sở văn hóa Việt Nam, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

68

PHỤ LỤC

Phụ lục 1

PHIẾU KHẢO SÁT

Xin chào bạn! Chúng tôi là nhóm sinh viên lớp khóa 17 của Khoa Khoa

học chính trị, chúng tôi đang thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học sinh viên

với nội dung: “Nhận thức về văn hóa chính trị của sinh viên Trường Đại học

Nội vụ Hà Nội hiện nay”. Rất mong các bạn vui lòng thể hiện quan điểm của

mình về văn hóa chính trị của sinh viên của trường bằng cách trả lời những

câu hỏi dưới đây của chúng tôi:

1. Họ và tên:...................................

2. Bạn là sinh viên năm thứ mấy?

B. Sinh viên năm 2 A. Sinh viên năm 1

D. Sinh viên năm 4 C. Sinh viên năm 3

3. Giới tính:

B. Nữ A. Nam

4. Dân tộc?

A. Kinh

B. Khác

5. Bạn có thường xuyên quan tâm đến các vấn đề chính trị - xã hội của đất

nước không?

A. Rất quan tâm

B. Quan tâm

C. Không quan tâm

6. Bạn biết gì về lịch sử hình thành và phát triển của Trường Đại học Nội vụ

Hà Nội ?

A. Biết rõ

B. Biết sơ sơ

C. Không biết

7. Mục đích học tập ở trường của bạn là gì? (bạn có thể chọn nhiều đáp án)

A. Tích lũy tri thức

B. Có bằng cấp để tiến thân

C. Tìm kiếm việc làm để có thu nhập cao

D. Có thể cống hiến nhiều hơn

E. Ý kiến khác..............................................................................

8. Theo bạn văn hóa chính trị gồm những yếu tố nào cấu thành? (bạn có thể

chọn nhiều đáp án)

A. Tri thức chính trị

B. Năng lực chính trị

C. Lý tưởng, niềm tin chính trị

D. Tất cả các phương án trên

E. Ý kiến khác..................................................................................................

9. Theo bạn thì các môn khoa học Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh có vị

trí như thế nào?

A. Rất quan trọng

B. Như các môn khác

C. Không quan trọng

10. Bạn có quan tâm tìm hiểu các Đường lối, chính sách của Đảng và Nhà

nước không?

A. Rất quan tâm

B. Quan tâm

C. Ít quan tâm

D. Không quan tâm

11. Bạn có thường xuyên tham gia các hoạt động do đoàn trường tổ chức

không?

A. Rất thường xuyên

B.Thường xuyên

C. Thỉnh thoảng

D. Không tham gia

12. Trong thời gian học tập tại trường bạn đã được tham gia những buổi tọa

đàm , hội thảo, thảo luận về văn hóa chính trị nào chưa? (nếu có trả lời tiếp

câu 14)

A. Rất nhiều

B. Thỉnh thoảng

C. Chưa bao giờ

13. Bạn đánh giá như thế nào về chất lượng của các chương trình, hoạt động

về văn hóa chính trị do trường tổ chức?

A. Rất tốt

B. Tốt

C. Khá

D. Trung bình

14. Theo bạn việc nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị cho sinh viên có

quan trọng không?

A. Rất quan trọng

B. Quan trọng

C. Không quan trọng

15.Vai trò của nhà trường trong việc nâng cao nhận thức chính trị cho sinh

viên có quan trọng không?

A. Rất quan trọng

B. Quan trọng

C. Không quan trọng

16. Theo bạn, giải pháp để nâng cao nhận thức văn hóa chính trị cho sinh viên

Trường Đại học Nội vụ Hà Nội là gì?

A. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu, giáo dục về văn hóa chính trị.

B. Đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục chính trị.

C. Phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể trong nhà trường, góp phần nâng

cao nhận thức về văn hóa chính trị.

D. Đưa môn học Văn hóa chính trị vào giảng dạy bắt buộc trong các môn học

đại cương.

E. Tất cả các ý kiến trên.

Trân trọng cảm ơn!

Phụ lục 2

BẢNG TỔNG HỢP KẾT QUẢ

- Tổng số phiếu phát ra: 300 phiếu

- Thu về: 280 phiếu

- Tổng số nam: 160 sinh viên, chiếm 57,1%

- Tổng số nữ: 120 sinh viên, chiếm 42.9%n

5. Bạn có thường xuyên quan tâm đến các vấn đề chính trị - xã hội của đất

nước không?

Nội dung đánh giá Số phiếu %

Rất quan tâm 110 39.2%

Quan tâm 159 56.7%

Không quan tâm 11 4,1%

Tổng 280 100%

6. Bạn biết gì về lịch sử hình thành và phát triển của Trường Đại học Nội vụ

Hà Nội ?

Nội dung đánh giá Số phiếu %

Biết rõ 100 35.7%

Biết sơ sơ 177 63,2%

Không biết 3 1.1 %

Tổng 280 100%

7. Mục đích học tập ở trường của bạn là gì? (bạn có thể chọn nhiều đáp án)

Số phiếu % Nội dung đánh giá

Tích lũy tri thức 140 50%

Có bằng cấp để tiến thân 88 31.4%

Tìm kiếm việc làm để có thu nhập cao 46 16.5%

Có thể cống hiến nhiều hơn 6 2.1%

Tổng 280 100%

8. Theo bạn văn hóa chính trị gồm những yếu tố nào cấu thành? (bạn có thể

chọn nhiều đáp án)

Số phiếu % Nội dung đánh giá

55 19.7% Tri thức chính trị

10 3.6% Năng lực chính trị

40 14.2% Lý tưởng, niềm tin chính trị

175 62.5% Tất cả các phương án trên

280 100% Tổng

9. Theo bạn thì các môn khoa học Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh có vị

trí như thế nào?

Số phiếu % Nội dung đánh giá

190 67.9% Rất quan trọng

82 29.3% Như các môn khác

8 2.8% Không quan trọng

280 100% Tổng

10. Bạn có quan tâm tìm hiểu các Đường lối, chính sách của Đảng và Nhà

nước không?

Số phiếu % Nội dung đánh giá

110 39.3% Rất quan tâm

115 41.1 % Quan tâm

47 16.8% Ít quan tâm

8 2.8% Không quan tâm

280 100% Tổng

11. Bạn có thường xuyên tham gia các hoạt động do Đoàn Thanh niên Trường

tổ chức không?

Số phiếu % Nội dung đánh giá

55 19.6% Thường xuyên

195 69.7% Thỉnh thoảng

30 10.7% Không tham gia

280 100% Tổng

12. Trong thời gian học tập tại trường bạn đã được tham gia những buổi tọa

đàm , hội thảo, thảo luận về văn hóa chính trị nào chưa? (nếu có trả lời

tiếp câu 14)

Số phiếu % Nội dung đánh giá

155 55.4% Rất nhiều

113 40.3% Thỉnh thoảng

12 4.3% Chưa bao giờ

280 100% Tổng

13. Bạn đánh giá như thế nào về chất lượng của các chương trình, hoạt động

về văn hóa chính trị do trường tổ chức?

Nội dung đánh giá Số phiếu %

112 40% Rất tốt

113 40.4% Tốt

40 14.2% Khá

15 5.4% Trung bình

280 100% Tổng

14. Theo bạn việc nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị cho sinh viên có

quan trọng không?

Nội dung đánh giá Số phiếu %

Rất quan trọng 180 64.2%

Quan trọng 90 32.1%

Không quan trọng 10 3.7%

Tổng 280 100%

15.Vai trò của nhà trường trong việc nâng cao nhận thức chính trị cho sinh

viên có quan trọng không?

Nội dung đánh giá Số phiếu %

Rất quan trọng 190 67.9%

Quan trọng 84 30%

Không quan trọng 6 2.1%

Tổng 280 100%

16. Theo bạn, giải pháp để nâng cao nhận thức văn hóa chính trị cho sinh viên

Trường Đại học Nội vụ Hà Nội Hà Nội là gì?

Nội dung đánh giá Số phiếu %

10 3.5% Đẩy mạnh công tác nghiên cứu, giáo dục về văn hóa chính trị cho sinh viên

20 7.1%

Đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục chính trị cho sinh viên Đại học Nội vụ Hà Nội Hà Nội.

40 14.3%

Phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể trong nhà trường, góp phần nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị cho sinh viên.

60 21.4% Đưa môn học Văn hóa chính trị vào giảng dạy bắt buộc trong các môn học đại cương.

Tất cả các ý kiến trên 150 53.7%

Tổng 280 100%

Phụ lục 3

Một số hình ảnh một số buổi toạ đàm, hội thảo về văn hoá chính trị tại

khoa Khoa học chính trị trƣờng Đại học Nội vụ Hà Nội

Buổi nói chuyện chuyên đề với giáo sư tại Đại học Giessen_CHLB Đức

Hội thảo khoa học Mối quan hệ giữa chính trị học và chính sách công

Nói chuyện chuyên Tình hình thế giới, khu vực và hoạt động đối ngoại của

Việt Nam

Nói chuyện chuyên đề Khởi nghiệp và xuất bản trong cuộc cách mạng lần thứ 4