Nhiếp ảnh số

NHI P NH S Ế Ả Ố

M c l c ụ ụ

ố ả ế ả

ọ ố ả

ộ

ớ ẻ

t gi a máy nh s và máy nh c ơ ố ả ệ ữ ự

ỹ ỹ

ủ ng nh ả

ỉ

ế ả

ế ả ươ

ả

ế ố

hình h a c a hình nh ả ế ả ắ

ả

ả ả

Overture Máy nh s và nhi p nh s Ch n máy nh Có nh ng gì trong m t dCam? ữ Th nh : không còn bí n ẩ S khác bi ả Xsync, Hsync, Exposure time, Flash photography Kính l cọ K thu t ch p nh ụ ả ậ K thu t căn b n ả ậ Nguyên t c ch p nh ụ ả ắ Đ nét sâu c a tr ườ ộ T c đ ch p nh ố ộ ụ ả Các ch đ đo sáng ế ộ Các hi u ch nh khác ệ Ngôn ng nhi p nh ữ Less is more ng ph n trong Nhi p nh T ả Quy t c b c c tranh phong c nh ắ ố ụ B c c nh ố ụ ả Y u t ph trong b c c ố ụ ế ố ụ Đ ng nét trong b c c ố ụ ườ B c c và sáng t o ố ụ ạ Các y u t ọ ủ Nh ng quy t c, đ nh lu t Nhi p nh ữ ậ ị Ch p nh chân dung ụ ả Ánh sáng trong nh chân dung Ch p nh phong c nh Ch p close up và nh hoa Ch p nh báo chí ụ ả ụ ụ ả

ả

ử ể ố ủ ả

ắ ầ

ắ i ố

ỹ ỹ ố ư ả

exif ấ ề ữ

ị ớ ẻ

ụ i m i b t đ u ớ ắ ầ

ầ

ế

ụ ố ộ ậ ạ ệ ứ ẹ ồ

ọ ố

ệ

ừ

ặ ả

ố ứ ả

ế ộ

ụ ả

ỡ ả ậ

X lý nh Hi u thêm v các thông s c a nh ề RAW vs JPEG K thu t chuy n nh m u sang đen tr ng ể ả ậ K thu t x lý nh Đen Tr ng trong bu ng t ả ồ ậ ử c khi up lên site T i u nh tr ướ Làm border nh b ng Photoshop và v n đ gi ằ ả Kh c ph c Out nét ắ ụ C u nh b xóa trên th nh ứ ả i Labs In nh t ạ ả M o v t và h i đáp ỏ ặ ẹ Kinh nghi m ch p cho ng ệ ườ T o hi u ng sao cho đèn đêm mà không c n kính l c ọ ệ ứ Hi u ng zoom M o đo sáng thay th B i đèn trong ch p t c đ ch m Kính l c màu cho đèn và ng kính: Ngh thu t xem nh ả ậ Tăng gi m bù tr sáng (EV+/-) ừ ả Bù tr sáng (EV) Kinh nghi m đo sáng ệ Đ t tên cho nh Bóng đ - bóng ng - bóng đ i x ng - bóng kh i ố ổ Tone màu? Ch đ ch p ế ộ ụ L y nét - ch đ màu ấ AEB Ch p c nh hoàng hôn C nh, k thu t ch p đêm ụ ỹ Ch p nh l u ni m ư ệ Ch p nh khi tr i m a ư ờ Ch p nh khi tr i gió ờ M a đêm và nh ng tia ch p ữ Ch p nh trong s ớ ng mù ụ ả ụ ả ụ ả ư ụ ả ươ

ộ ụ ả

ỉ

ậ

ự

Ch p nh khi tuy t r i ế ơ ụ ả Ch p nh bi n ể ụ ả Ch p nh chân dung ụ ả Ch p pháo hoa ụ i khuyên cho ch p nh n i th t 7 l ấ ờ Căn ch nh màn hình máy tính c a b n ủ ạ So sánh Canon và Nikon Noise – v h t nh ỡ ạ ả X lý b i bám trên sensor ụ ử Kh u đ sáng ộ ẩ Ngh thu t và s dung t c ụ ự ệ H s nhân tiêu c ệ ố nh đen tr ng trong th i đ i s ờ ạ ố Ả B c c - h i h a và nhi p nh? ế ả ố ụ Thông tin v sách ắ ộ ọ ề

ự c c m n công ngh k thu t s hay nói chính xác h n là các chuyên gia c a lĩnh v c này đã và đang mi ơ

ơ ữ ườ ử ụ ượ ả ơ ỹ

ộ ệ ệ

ớ ả ặ ể ớ ồ ậ ố ệ ỹ i mang đ n cho ng ế ậ ố ạ c dòng th i gian, ch 5 năm tr ướ ỉ ề ả c dây thôi, thì khái ni m "Nhi p nh" có m t cái gì đó đ c bi ế ả ẫ

ấ ả ậ ủ ờ i không làm trong ngh có liên quan t ư t ệ ủ i s d ng nh ng kh năng kỳ di u h n, trong đó có các máy nh ả ệ ờ t và xa v i i nh. NTL v n còn nh h i năm 1999, đ có th mua m t ộ ể ẻ

ộ ệ ữ ế ớ ớ ớ ậ ố

ả ạ

c cho mình m t chi c dCam b túi xinh x n và ti n l t đã ỏ ế ả ư ệ ợ

ộ ạ ệ ế ị t b không th nào thi u đ ể ắ ầ ơ i. Nh th nhi p nh đang t ế ượ ế ị t b

ư ế ả ố m t lĩnh v c đ c bi ừ ộ c. S bùng n c a các thi ự ụ ả

ả ự ấ ứ ế ộ ổ

ủ ị ườ ư ế ề ổ

ữ ữ c tên c a nh ng lo i máy m i ra trên th tr ạ "Web Cam", PDA, đi n tho i di đ ng, máy quay phim có tính năng ch p nh...và dĩ nhiên là ế ệ ớ ấ ạ ề ấ

ứ ệ ẩ

ả ng hai lo i phim m i ISO 200 và 800 có ch t l ệ ủ ớ ờ ố ừ ớ ự ẽ ạ ả ả

ả ng c c hoàn h o). Th tr ử ả cho ra th tr ề ấ ị ườ ả ị ườ ế ứ ạ ộ

ề ố ắ

ế ả ử ủ ả

trong ỉ ế i tiêu dùng nghi p d có th mua nh ng chi c SLR v i tính năng th t hoàn h o mà ch h t ế ẽ ị ế

ẽ ấ ừ ự ệ ố

chi c Nikon F6 s ế ng đài cu i cùng c a th h máy SLR t ng m t l n làm nên l ch s ? Lĩnh v c chuyên nghi p duy nh t ch a b đ ng ư ị ụ ấ ớ ộ ầ ụ ử ụ ề ậ

ị ườ ổ ể ỹ

ng phim cho c. Công ngh k thu t s có nh ng đòi h i c a riêng nó mà s ậ ố ướ ữ ọ

ơ t b dùng cho thân máy SLR, đ c bi t tr i h n kh năng th hi n c a phim c đi n. Tuy nhiên th th ỏ ủ ệ ỹ ờ ệ ế ị ạ ố ỹ

ậ ủ ữ ng đ ươ ươ ử ị ả i nhi u là các nhi p nh gia s d ng máy ch p phim t m kh l n "Large Format" và "Moyen Format", lý do th t gi n ổ ớ ể ệ ủ ự cũng làm hài lòng ậ ự ượ ộ ơ ự ự ầ ng thích k thu t v i các lo i thi ậ ớ ộ t là ng kính, không ph i bao gi ỡ ả ỗ ề ừ ặ ộ ườ ậ ớ ố

30 năm nay v i m t gam ng kính hoàn h o b ng ng ngàng nh n ra "tài ớ ả ờ ớ

ệ không còn ai ng c nhiên v i vi c ạ t c đ u hy v ng và ch đ i m t đi u s t ớ ơ ể

c khi b Overture L i đ u tiên xin đ ờ ầ mài làm vi c đ m i ngày k thu t s l ệ ể ỗ "Digital". Quay ng ượ đ i v i đ i đa s nh ng ng ườ ố ữ ố ớ ạ chi c Nikon Coolpix 950 v i 1,9 Mpix, ch m nh rùa thì b n ph i chi ra kho ng 900$ đ y là ch a nói đ n giá c a các lo i th ạ ả ạ ớ ế ớ ố t b c c a k thu t s trong nhi p nh. S hoàn thi n v i t c nh ! Năm 2004 là m t năm đáng nh v i nh ng phát tri n v ự ể ượ ậ ủ ỹ ng mà ai cũng có đ đáng kinh ng c trong t t c các dòng máy nh s cũng nh giá thành c a chúng b t đ u r i xu ng ng ố ưỡ ấ ả ộ ủ th m ắ ộ ệ ự ặ ư ế ế ể ơ ướ nghi m nhiên đi vào đ i s ng c a xã h i hi n đ i nh m t thi ư ộ ổ ủ ủ ờ ố ễ ch p nh có th đ c k đ n t ệ ụ ả ạ ể ượ ể ế ừ các lo i máy nh dCam mà s xu t hi n c a chúng nhi u và thay đ i nhanh đ n m c n u không theo dõi hàng ngày thì khó ề ạ ề ng. Nh th công ngh m i đã làm thay đ i khá nhi u thói quen truy n t đ bi ế ượ c đó m y năm. Tháng 9-2003, hãng Kodak, n i ti ng th ng và t o nên nh ng đi u b t ng không ai dám hình dung dù ch tr ổ ế ỉ ướ ố v các s n ph m phim nh, tuyên b ng ng vi c nghiên c u và ch t o phim âm b n (tuy nhiên h i cu i năm 2004 Kodak v n ẫ ố ế ạ ồ ề ắ t b cho nh đen tr ng ng thi l ng l ế ị ấ ượ ặ ế ả t b nhi p nh nhà ngh th t thu đ n m c báo đ ng và m t lo t nhà máy trên toàn châu Âu đóng c a. Và hãng s n xu t thi ấ ộ ế ị i. Ch a bao gi l ng danh ILFORD sau 125 năm t n t i cũng đang ph i lo l ng v s ph n c a mình trong vài ba năm t ờ ư ớ ả ồ ạ ừ i ng l ch s nhi p nh c a th gi ậ ể ệ ư ườ ế ớ ị ớ có vài trăm USD - nên nh r ng nh ng chi c dSLR có tính năng t ng tr giá hàng nghìn USD! Có l ớ ằ ữ là t ế ệ ủ ượ ch m t ạ ế ả d : các "Back" k thu t s ch a th t s v ậ ố ư ả ị lo i máy này cũng đang thu h p d n, ít s l a ch n h n tr ẹ ạ t ươ i tiêu dùng. M t nhi p nh gia hành ngh t ng ế ả s n" c a mình không ph i lúc nào cũng đáng giá v i nh ng thân máy nh dSLR m i. Bây gi ả ủ ữ ả này n a, t i n m ngoài kh năng ki m soát c a chính mình. M t vài dòng s qua ọ ủ ữ ấ ả ề ng k thu t máy nh trên th gi v tình hình c a th tr ề c vào nh ng lĩnh v c khác nhau c a nhi p nh s . ố ề ẽ ớ ằ i tr ế ớ ướ ả ả ướ ờ ợ ậ ị ườ ộ ả ộ ủ ủ ỹ ế ả ự

ữ nguoithanglong - di n đàn hanoicorner - 2004 ễ

Máy nh s và nhi p nh s ế ả ố ả ố

ọ

ớ ố ả ả ố

ặ ờ ế ạ ằ ộ ế ể ạ ạ

ề ậ ứ ệ ế ả ở ậ ự ệ ầ ẫ ạ ỉ

ọ ỏ ả ữ ạ ữ ế ệ ị

ể c quên r ng ch t l ằ ử ụ ư ạ ượ ự ậ ố ẫ ả ỹ

c ch p đ ng hình nh k thu t s v n ch a đ t đ ể ơ ướ i thì cũng không đ ớ ơ ủ ủ ấ ượ ạ c s tinh t ấ ả ế ủ ẹ ụ ượ ế ữ

ộ ả ụ ầ ả

c nh ng t m nh đ p ch không ề i tr thành ph n tác d ng. Có m t vài đi u ụ i c a nh ng hình nh s đ y h p d n này: Ch n máy nh ả Ngay l p t c NTL mu n nói v i các b n r ng không ph i ai có máy nh thì cũng đ u là nhi p nh gia c . Nó gi ng nh vi c ư ệ ả ậ ứ ngay bây gi n u có ai đó t ng b n m t chi c Ferrary thì b n cũng không th ngay l p t c tr thành Schumacher! T t c đòi ấ ả h i m t quá trình h c h i và rèn luy n không ng i ngh . Ta không nên nh m l n gi a vi c th t s sáng t o trong ch p nh có ụ ả ộ ỏ ấ duy v i nh ng hình nh ch p theo ki u may r i c a khách du l ch. Và cho dù b n đang s d ng chi c dSLR hi n đ i nh t t ạ ớ ư ổ ể trên th gi c a phim c đi n ế ớ đâu nhé. Tuy nhiên v i m t chi c dCam trong tay b n hoàn toàn có th m ph i lúc nào cũng c n ph i tiêu đi vài nghìn USD cho m c đích này mà đôi khi nó l c chân vào th gi nh n a mà NTL mu n nói v i nh ng b n nào m i hôm nay b ạ ụ ượ ạ ở ế ớ ủ ả ỏ ữ ứ ộ ấ ố ầ ướ ữ ữ ả ẫ ố ớ ớ

ạ ấ ề và cách x lý k thu t s trong máy nh đ có th s d ng chúng. Đi u ể ử ụ ậ ố ử ể ả ỹ

t c u t o xe ô-tô v n có th lái xe ngon lành. 1. B n không nh t thi ả này gi ng nh không c n bi ế ấ ạ ư t ph i hi u c u t o đi n t ệ ử ể ấ ạ ế ẫ ầ ố ể

2. Máy nh đ t ti n không 100% đ ng nghĩa v i nh đ p ắ ề ớ ả ẹ ả ồ

3. S l khác n a. ố ượ ng "pixels" nhi u h n không có nghĩa là nh s đ p h n. Nó còn ph thu c vào r t nhi u y u t ẽ ẹ ế ố ụ ề ề ả ấ ơ ơ ộ ữ

hào c a ch nhân m c dù nó đ ả ự ạ ủ ủ ặ ượ c trang b thêm c ị ả

ề ự v trí télé. 4. Máy nh BCam có zoom c c m nh không ph i lúc nào cũng là ni m t h th ng ch ng rung cho hinh nh, r t có ích nh t là khi ch p ấ ả ệ ố ụ ở ị ả ấ ố

5. Không th đòi h i ch t l ấ ượ ể ỏ ng nh cao, t c đ thao tác nhanh v i lo i máy nh dCam nh . ỏ ố ộ ả ạ ả ớ

6. Máy nh dSLR không đ ng nghĩa v i vi c nh s ...t ồ ệ ả ẽ ự ộ đ ng đ p h n. ẹ ả ớ ơ

7. Vi c b n có môt chi c máy nh dSLR t t khai thác nó đ ch p nh đ p. ệ ạ ế ả ố t nh t không quan tr ng b ng vi c b n bi ọ ệ ạ ấ ằ ế ể ụ ả ẹ

8. Hi n t t v i SLR thì cũng s cho nh đ p v i dSLR ệ ạ i, không ph i ng kính nào t ả ố ố ớ ẽ ẹ ả ớ

9. Nh ng gì b n "nhìn" th y trên màn hình máy tính không ph i bao gi cũng gi ng v i nh "in" ra trên gi y đâu nhé. ữ ạ ấ ả ờ ớ ả ấ ố

t mình mua máy nh dùng đ làm gì? ch p cái gì? Thông tin k thu t là đ bi t cách khai thác tri ế ể ế ụ ả ậ ỹ ệ ể t đ

ể c đi m c a máy ch không dùng đ ...khoe. u, nh 10. Cu i cùng, nên bi ư ố ượ ủ ứ ể ể

ử ụ ể ế ẹ ả ầ

ắ ữ ễ ể ớ ấ ả ọ ườ ộ

c nh đ p thì đi u đ u tiên c n bi ề ả ướ ể ụ ượ ả ự ữ ượ ử ụ ố t là hi u và n m v ng cách s d ng các ch c năng c a máy nh s . ườ i t c m i ng ế ng d n. Chúng ta hãy cùng tìm hi u s qua v c u t o c a m t chi c ể ơ ứ ủ i, ngay c v i nh ng ng ả ớ ề ấ ạ ủ ữ ộ ẫ

Đ có th ch p đ ầ ể B i vì nó là m t lĩnh v c chuyên ngành nên không ph i lúc nào cũng d hi u v i t ở r t thành th o ngôn ng đ c s d ng trong sách h ạ ấ máy nh k thu t s . ậ ố ỹ ả

ộ ế ấ ấ ạ ủ ả ồ ộ

ầ ắ ế ố ề ị ể ớ

ố c c a ng kính, t ấ i vi n c a ng kính th ề ủ ố ướ ủ ố ố ố ỹ ề ặ ườ ẵ ạ

C m m t chi c dCam hay BCam trên tay ta có th quan sát th y c u t o chính c a chúng bao g m m t thân máy nh có khuôn ng m, màn hình LCD...và m t chi c ng kính. V i đa s các máy dCam, sau khi ta b m nút ON/OFF v v trí ON thì ng kính ộ ậ ng có các thông s k thu t s nhô ra và s n sàng ho t đ ng. Trên b m t phía tr ạ ộ ẽ c a chi c ng kính này, ch ng h n: ẳ ủ ế ố ạ

dCam Canon A95: "Canon Zoom Lens 3x; 7,8 - 23,4 mm 1: 2,8-4,9"

ng v i kh phim 35mm là 38-114mm ươ ư ủ ề ớ ổ

ng đ v trí ng kính góc r ng Wide, đ n f/4,9 ộ . Kh uẩ ươ v trí tele T. Đi u mà chúng ta cùng quan tâm ở ị ổ ừ ề ố

ở ị ng" này. Các giá tr "7,8 - 23,4 mm" là thông s v t lý c u t o c a ng kính tr c khi ng đ Trong "Specifications" c a máy nh, Canon đã đ a thông tin v tiêu c ự t đ ng kính c a nó thay đ i t ế ủ ộ ố i đây chính là thông s "t t ố ươ ạ ả f/2,8 ươ ấ ạ ủ ố ố ậ ướ ị

c nhân thêm v i h s hoán đ i c a Sensor. Lý do: kích th Sensor bé h n kích th ớ ệ ố ổ ủ ướ ủ c c a m ch c m quang đi n t ả ệ ử ạ ơ ướ ủ c c a

đ ượ phim (24x36mm).

ấ ơ ủ ố ẹ ế ộ

ộ ả ậ ả nh phong c nh ho c m t đám đông thì v trí ng kính góc r ng s r t thích h p v i m t góc nhìn l n, cho phép l y đ ộ t góc "nhìn" c a ng kính r ng hay h p. Khi ch p ụ ớ ề ị ố ớ ộ

i, khi ta mu n ch p m t chi ti ẹ ủ ị ẽ ấ ẳ ế

ấ ượ c ố ự ộ ạ ợ ớ ợ

ụ ế ụ ả ạ ấ ổ ị ứ ế ẽ

V y các thông s c a ng kính giúp ta đi u gì? R t đ n gi n, nó cho ta bi ố ủ ố ả ặ ợ trên cao thì góc nhìn h p c a v trí ng kính Tele nhi u c nh. Ng c l t, ki n trúc ch ng h n, ượ ạ ố ề ả ế ạ ở i th là b n có th thay đ i tiêu c c a ng kính cho phù h p v i khuôn hình l a ch n mà s r t h u ích. ng kính zoom có l ự ủ ố ổ ọ Ố ẽ ấ ữ ể ượ c không c n ph i thay đ i v trí đ ng ch p nh. Th còn ch s "3x" c a zoom? N u b n l y 114 mm: 38 mm thì s tìm đ ế ủ ỉ ố ả ầ giá tr này đ y. ấ ị

ng đã đ ả ệ ự t l n nh t c a máy nh s là vi c phim nh thông th ố c thay th b ng m ch c m quang đi n t ạ ế ằ ườ ượ ả ả

ệ ủ ấ ả ỹ

i x lý hình nh. Đi u này gi i thích t c đ x lý ch m c a các dòng máy này. Thông s n i ti ng nh t mà ai cũng bi ệ ớ ế ả ậ ừ ấ ậ ủ ả ậ ả

ng "pixel" c a sensor thông qua ký hi u " ụ ả

5 Mpix có th phóng to lên kh nh A4 v i ch t ấ ớ i 3 Mpix ụ ạ ơ ổ ả ng h n là nh ch p t ả

ế ằ 5 Mpix s đ ng pixel không quy t đ nh ch t l ế ằ i là riêng s l S khác bi ấ ủ Trong m t chi c máy nh dCam và BCam thì Sensor đ m nh n công vi c c a t ả ộ t ề ớ ử máy nh s chính là s l ố ượ ố ả "5 Mpix". Đi u này nói lên cái gì? Th nh t nó cho ta bi ề t. Th hai nó cho ta bi l ng khá t ượ ụ ở ố c nh c l ạ Xin đ ch ng h n. ẳ Sensor. ệ ử đo sáng, canh nét t c các thao tác k thu t t ế ề t v ố ổ ế ệ Mpix". Trong ví d trên đây máy nh dCam Canon A95 có t r ng nh ch p ả ẽ ượ ế ị ố ộ ử ủ ứ ấ t r ng nh ch p ả ố ượ ể ụ ở c th hi n chi ti t k l ế ỹ ưỡ ể ệ ủ ấ ượ ố ng c a m t t m nh s . ộ ấ ả ứ ượ ắ ạ

ớ ấ ấ ạ ủ ể ế ả ạ ả ố ộ

V i t m hình này b n hoàn toàn có th hình dung ra c u t o c a m t chi c máy nh s , trên nguyên lý chung. Máy nh BCam Minolta Dîmage 7.

ớ ả ụ ả ả ắ

ng không bao ph h t tr ng nh th c. Các ả ư ố ủ ế ườ ủ ự ắ ả

ng c a các khuôn ng m r t kém và th ỉ ườ ứ ể

ế ấ ệ ả ả ộ

ể ợ ủ ạ ấ ố

i trên màn hình t nh t là xem l ị c ghi l i trong t m nh s . Nh ấ ả B n không nên tin t ạ ng vào k t qu nh hi n th trên LCD, cách t ệ ể ỏ ượ ế ạ ờ ắ ạ ể ả ả ị ầ ưở ấ ị

ẫ V i các máy nh ch p phim thì đ khuôn hình ta dùng khuôn ng m trên thân máy nh. Các máy nh s dCam và BCam v n ể duy trì kh năng này nh ng ch t l ấ ấ ượ khuôn hình đi n t c a máy BCam ch cho phép khuôn hình chung chung ch không th thao tác chính xác. Chính vì th mà ệ ử ủ c trang b thêm m t màn hình tinh th l ng LCD đ tr giúp vi c khuôn hình. Hình nh mà b n nhìn th y trên máy nh s đ ố ượ c đi m c a màn hình LCD là r t khó nhìn khi tr i n ng to và nó hi n LCD s là hình nh đ ể ượ ả ẽ th m u không chính xác. ố c căn m u chu n. máy tính đã đ ầ ượ ẩ

Chú thích: nh minh h a có ngu n t site Dpreview. ồ ừ ả ọ

c phát minh, "héliographie", là "vi lúc nó m i đ ế ả

ớ ượ ủ ọ ề ỏ

ế ằ ữ ng ánh sáng nh t đ nh ể đi qua ng kính máy ế ả ộ l c t o nên b i m t ị ấ ị ượ ạ ượ ả ả ở ố

ể ằ nh, trong m t . Nhi p nh, n u nói theo nghĩa g c t t b ng ánh sáng" (écriture avec le ố ừ ế c t m quan tr ng c a ánh sáng trong nhi p nh. B qua nh ng đ nh nghĩa hàn lâm ta có th soleil) đi u này giúp ta hi u đ ể ượ ầ hi u r ng hình nh thu đ ượ ả c trên sensor c a máy nh đ ủ ấ ị ộ th i gian nh t đ nh ờ

ị ố ượ ố ố

c th y là "f" ho c "F" - kh u đ ng kính. Th c ch t các lam kim lo i này có nhi m v t o m t l ng ánh sáng" đ ặ ế ở ộ ố ụ ạ ằ ạ ạ ấ ệ ẩ

ộ c kh ng ch b i các lam kim lo i - diaphrams, n m trong ng kính mà tr s quen thu c m trên ộ ỗ ở t "f:8" ho c "f/8". Ký hi u c a ch c năng ứ ệ ủ ế ấ ặ ị

t "Av" ho c "A". ng hay đ th nh t "l Y u t ế ố ứ ấ ượ ng đ c a nó th ủ ượ ườ th u kính v i m t đ ộ ườ ớ ấ ch nh kh u đ ng kính trên máy nh th ẩ ỉ ấ ng đính xác đ nh. Trong các sách v nhi p nh ta hay th y vi ượ ề c th y vi ấ ự ế ả ế ộ ố ườ ả ặ

ng đ ể ộ ườ ượ ể

ng ng v i m t kh u đ ng kính "F". B ph n đi u khi n t c đ ch p nh g i là " tr p" c a máy nh - shutter. C p giá ụ ể ố ộ ụ ả ả ọ th hai "th i gian" th ờ ộ ộ

ể ả c bi u th b ng "1/giây", ví d 1/250 giây. Đây là th i gian đ thao tác m t ki u nh ờ ề ặ ổ ậ ố ộ ụ t trong t ng thay đ i nh . Ký hi u c a ch c năng ch nh t c đ ch p ệ ủ ế ủ ứ ừ ỏ ổ ỉ ẩ ề

Y u t ế ố ứ t ươ ứ tr F và t c đ luôn đi li n v i nhau và g n bó m t thi ị trên máy nh th ng hay đ ị ằ ậ ậ ắ t "Tv" ho c "S"... ặ ớ ố ộ ả ộ ố ớ ượ c th y vi ấ ườ ế

t đ đi u ch nh t c đ ch p nh. Chính sensor c a máy ả ơ ệ ể ề ố ộ ụ ả ủ ỉ

Trong các máy nh dCam và BCam không có h th ng c khí riêng bi nh đ m nhi m ch c năng này theo nguyên t c nh phân "đóng/m ". ả ệ ố ị ứ ệ ả ắ ở

n a có nh h ộ ả ụ ẩ ộ

ụ ả ọ ộ ế ố ữ ử ạ

ệ ng đ ớ r t thông d ng mà c h i là ch n lo i phim nào? ISO 100? ISO 200?...Khi b n tăng đ nh y ISO nghĩa ặ ố ế ấ ộ ơ i, b n mu n khép sâu h n ẩ ố

ố ộ ố ộ ố ộ ụ ả ạ ộ ố ạ c l ượ ạ ộ ố ị ả ạ ạ ạ ả ộ

ượ ể ễ ề ớ

ISO 50, 100, 200, 400, 800...nh ng do kích th c h n ch c a sensor nên nh s b ả ẽ ị ấ ả ư ế ủ ặ ạ ả

ủ ế ạ ớ

ế ố ộ ụ ả ụ ể ớ ộ ễ ấ ạ ầ ớ ạ ế ệ

i vi c thao tác ch p nh đó là đ nh y "ISO". Đây là m t chu n qu c t ng t M t y u t ạ ớ ưở khi ra c a hàng mua phim b n th ượ ỏ ườ ạ là b n mu n tăng t c đ ch p nh v i cùng m t kh u đ ng kính "F" c đ nh. Ho c ng ộ ố ộ ụ ả ạ ề kh u đ ng kính v i m t t c đ ch p nh c đ nh. Đ nh y càng th p thì nh càng m n và đ nh y càng cao nh càng nhi u ị ố ị ớ ẩ c hi u là ISO càng cao nh càng có nhi u "nhi u" - noise. V i các máy nh dCam h t. Trong lĩnh v c k thu t s đi u này đ ự ỹ ạ ậ ố ề ng g p đ nh y t & BCam b n th ướ ạ ườ ạ ừ ộ Vì th khuy n cáo đ u tiên c a NTL v i các b n đang dùng dCam & BCam là: nhi u r t m nh v i các ISO l n h n 200. ớ ớ ơ 200. N u t c đ ch p nh t nên h n ch ISO ề ở tr F xác đ nh, lâu h n 1/30 giây thì b n nên dùng thêm chân máy nh đ tránh cho nh b rung. ơ ế ng ng v i ISO 200, trong đi u ki n ánh sáng c th , v i m t giá ươ ứ ả ể ả ạ ị ị ị

ng ch dành riêng cho gi c đây th ỹ ờ ậ ố ồ ớ ạ ườ ề ớ ỉ

ệ ủ i cho ta nhi u thói quen m i l ộ i chuyên ệ ạ ẽ ấ ế t

ế ộ ầ ố ỹ ữ ạ ớ ụ

ế ứ ế ỗ ộ

ả ớ ằ ự ế ữ ắ ầ

mà tr K thu t s đ ng th i cũng mang l ạ ướ nghi p. Trong "Menu" c a máy b n s th y có m t thông s k thu t vi t t ế ắ ậ đ nh ch đ m u cho nh ch p. Đi u này không xa l ề ừ ị các b n đã bi ầ ắ ủ ậ ệ ề ạ c n dùng "WB" - cân b ng tr ng, đ đ a m u c a nh v g n nh t v i m u th c t ể ư ầ đ m u" tính theo đ Kenvin nh ng chúng ta t m th i có th quên nó đi mà v n có th ch p nh đ p. ộ ầ t là "WB" - White Balance, nó làm nhi m v thi ư t, ng v i m i m t đi u ki n ánh sáng khác nhau thì m u s c c a v t th cũng khác nhau. Chính vì th mà ta ệ t i chuyên môn dùng thu t ng "nhi ậ ấ ớ ẹ Các máy nh dCam & ả ụ v i nh ng ai đã t ng dùng phim "Daylight" và phim "Tungsten". Nh ể . Gi ớ ể ụ ả ầ ủ ả ờ ề ầ ể ư ẫ ạ ộ

ầ ủ ộ ứ ư ự ọ ạ ỉ

ế ộ ả ặ ờ ề ệ ề ộ ớ ờ

BCam g n đây có ch c năng "Auto WB" khá hoàn ch nh nh ng NTL khuyên b n nên ch đ ng l a ch n ch đ WB ụ ể M t vài ghi nh : WB ánh sáng m t tr i cho m u trung tính, WB tr i nhi u mây cho nh có theo đi u ki n ánh sáng c th . tông m, WB trong bóng râm tăng s c đ m u lên r t m nh, WB đèn vàng s kh r t nhi u m u vàng trong nh... ạ ầ ẽ ử ấ ắ ộ ầ ề ấ ấ ầ ả

Ghi nh : c p thông s kh u đ ng kính "F" và t c đ ch p nh 1/giây g n li n v i đ nh y ISO ề ớ ộ ạ ố ộ ụ ả ố ẩ ộ ố ớ ặ ắ

Tài li u tham kh o chuyên sâu: ệ ả

ng nh DOF ủ ả

• Đ nét sâu c a tr ộ ườ • T c đ ch p nh ố ộ ụ ả

dùng máy nh ch p phim "compact" sang dùng dCam & BCam thì ch c h n không ít ng ụ ườ ắ

ắ ẳ ớ ự ẻ ấ ỏ

i th c m c ắ ể ừ cu n phim v c ng sang t m th nh - "memory card" b ng nh a nh xíu v i các chân ti p xúc kim lo i. ạ ứ ả ỏ ứ ữ ả ế ế ụ ư ố

ủ ỉ ơ ượ ử ư ủ ứ ẻ ằ ạ ớ

ớ ằ ọ i không hoàn toàn gi ng nhau. N u nh Agfa đã g i ạ ộ ạ i ch đ n thu n đ l u nh đã đ ệ ử ằ n m ể ư ả ạ i x y ngay ra trên b m t c a phim c đi n. Đ có th d hình dung ọ ạ ả c x lý b ng m ch đi n t ể ề ặ ủ ổ ể

Khi b n m i chuy n t ớ ạ v s thay đ i t ổ ừ ộ ề ự Tuy cùng mang ch c năng l u tr nh ch p nh ng ho t đ ng c a chúng l ư các th nh này là "digital film" thì ch c năng c a chúng l ầ trong thân máy nh. Trong khi đó các ph n ng hoá h c l ả h n v quá trình này ta có th thi ể ơ ể ễ t l p s đ ho t đ ng căn b n c a máy nh k thu t s dCam & BCam nh sau: ả ả ứ ế ậ ơ ồ ả ủ ạ ộ ậ ố ư ề ỹ

V t nh --> ng kính --> Sensor --> H th ng x lý nh c a dCam & BCam --> Hình nh l u trên Th nh ử ả ệ ố ẻ ớ ậ ả Ố ủ ư ả

ệ ạ ế ớ ế ạ ư ụ ẻ ạ ạ ớ

ấ ề ọ c phát tri n c a h . Đi u này không h có nghĩa là n u so sánh cùng gam thì th nh CF t ế ượ ề ẻ

i có r t nhi u lo i th nh , m i hãng ch t o u tiên ch n lo i th nh chuyên d ng cho các gam máy ố t ề ế ạ ẻ ỗ ớ ể ủ ọ ấ ạ ầ ế ị ẻ ạ ẳ ạ

ớ L iờ ng ch t o và đ n đ nh c a các lo i th nh này. ấ ớ ẻ ấ ả ủ ệ ị ỏ ộ ổ ả ẻ ớ ề ạ ủ ơ ạ ổ

Trên th gi i hi n t nh c a mình tùy theo chi n l ả ủ h n MS ch ng h n. Đi u mà b n c n quan tâm nh t là ch t l ấ ượ ơ khuyên c a NTL là b n nên tránh dùng các lo i th nh "no-name" đ n gi n vì vi c b h ng th , m t nh là r t ph bi n. ế

V y thì nên dùng các tiêu chu n nào đ ch n th nh cho máy nh c a mình? NTL th đ a ra m t s đi m chính: ộ ố ể ể ọ ử ư ủ ẻ ẩ ậ ả ớ

ươ ấ ượ ớ u tiên các th ớ ủ ư

ư ng t ng hi u có uy tín nh Lexar, Sandisk, Delkin... Các th nh c a chính hãng nh Canon, ế ạ ứ

ể ẻ ệ r ng chúng có ch t l t h n các nhà ch t o th 3. ỏ ằ ấ ượ ồ t r ng th nh càng l n thì càng đ t. B n nên căn c vào nhu c u ch p nh c a mình r i ớ ế ằ ụ ả ứ ủ ạ ầ

ớ ế ườ ộ i ch p nh du l ch đ n gi n, dùng máy nh <4Mpix thì m t ơ

ố ơ ắ ụ ả ủ ạ ớ ạ ạ ơ ủ ế ẻ ả 5Mpix tr lên thì nên u tiên dùng th 512Mb. ư ị ừ ẻ

ng th nh : 1. Ch t l ư ẻ Nikon, Hitachi... không h ch ng t ề ứ ớ ta đ u bi 2. Dung l ng th nh : ượ ẻ ề ng pixel c a dCam & BCam. N u b n là ng sau đó là s l ủ ố ượ chi c th nh lo i 256Mb là đ cho m t ngày đi ch i. N u máy c a b n có t ế ộ B n dùng máy BCam 8Mpix thì lo i th 1Gb s h p d n. ẻ ẽ ấ ạ ạ ả ở ế ẫ Tuy nhiên vì lý do an toàn b n nên th n tr ng dùng 2 chi c ạ ọ ậ

ả ơ ữ ạ

ẻ Nh ng lo i th ả ng nh l n... chúng ch ng nói ớ ượ ẻ ớ ị ỏ t l n 2Gb, 4Gb...là đ th a mãn nh c u ch p nh th thao, tr ng l ư ầ ạ ẽ ỉ ấ ụ ả ế ể ỏ ượ ể ẳ ả ọ ớ

ị ố ộ ủ ố ố ộ ề ẻ ẻ ạ ể

ớ khi đi mua th nh ch c h n b n không tránh kh i hoang mang v các thông s t c đ "x"? Th t ra đ ỏ ng “x” càng l n thì ớ ắ ẳ ạ ư ế ố ượ ậ ớ ớ ộ

i đây: 512Mb thay cho 1 chi c 1Gb, đ n gi n vì n u th nh b h ng b n s ch m t có 512Mb nh mà thôi. ế nh dung l ng đ c bi ệ ớ ặ lên giá tr gì khác c . ả 3. T c đ c a th nh : hi u nó r t đ n gi n. V i m i m t “x1” thì b n có t c đ t ỗ ấ ơ ể t c đ làm vi c c a th nh càng nhanh. B n có th tham kh o b ng t c đ ghi d ố ộ ng là 150 Kb/ giây. Nh th s l ố ộ ố ộ ươ ả ể ng đ ươ ả ả ệ ủ ướ ẻ ạ ớ

4X = 600KB/sec. 12X = 1.8MB/sec. 16X = 2.4MB/sec. 32X = 4.8MB/sec. 40X = 6.0MB/sec.

ạ ẻ ư ể ầ

ả ẻ ị ố ớ ế ạ ầ ậ ớ ạ t ph i mua lo i

ố th nh cũng ch m) nên b n không c n thi ừ ẻ ủ ạ ừ ố ộ ọ ả ố ộ ậ ẻ ả ấ ạ ớ ớ

ớ ệ ố ộ ề t qua ng Nh v y v i dCam và BCam b n ch c n mua th nh lo i tiêu chu n ho c "Ultra" là ớ ng 40X. ớ ể ượ ẻ ớ ạ ư ậ ớ ỉ ầ ưỡ ẩ ặ ạ

ớ ố ộ ư ạ ẻ ẻ ẽ ế ầ ạ ả ọ ớ

Các th nh hi n hành có lo i lên trên 80X nh ng b n đ ng đ mình b r i trí vì thông s này. Đa ph n các máy dCam & BCam có t c đ ghi nh lên th nh khá ch m (t c đ đ c nh t th nh có nhi u "X". V i dCam thì các th nh có t c đ 32X là đ dùng, v i BCam thì lo i máy thao tác nhanh nh t cũng ẻ ch a th v ư đ .ủ Dĩ nhiên là n u nh b n dùng đ u đ c th nh USB 2.0 thì các lo i th nh t c đ cao s cho phép thao tác "copy" nh vào máy tính nhanh h n. ơ

Tìm hi u k thu t chuyên sâu: ể ậ ỹ

• Th nh : không còn bí n ẩ ẻ ớ

ườ ể ệ ủ

ư ướ ậ ố ạ ệ ư ắ ề ệ ế ấ ấ ử ụ ắ

ớ i dùng nghi p d ít quan tâm quá đ n c u trúc c a phim và tính năng th hi n c a nó thì ngày nay v i ủ các máy dCam & BCam có các ủ ả v c u trúc nh ph thông nh t, TIFF ổ ẩ ả ấ ả

c đây ng i có không ít th c m c v vi c ch n và s d ng c u trúc c a nh. Nhìn chung ố ế ề ấ ủ ừ t k , in n...còn RAW là c u trúc nh đ c tr ng c a t ng nhà s n xu t máy nh. Th s ư ế ế ế ự ặ ả ấ ả

N u nh tr ế k thu t s l ọ ỹ c u trúc (format) nh sau: JPEG, TIFF, RAW . Trong đó JPEG là tiêu chu n qu c t ấ là tiêu chu n c a công nghi p thi khác nhau gi a các c u trúc nh này gì và u nh ả ấ c đi m c a chúng? ủ ẩ ủ ữ ệ ả ấ ư ượ ể ấ

ạ ằ ườ ể ấ ả ấ ỉ

ố ư ấ ả ị

NTL mu n l u ý các b n r ng ch có các máy dCam cao c p và BCam m i có th có c 3 c u trúc này. Thông th ng các máy ớ dCam dùng c u trúc nh JPEG, các máy BCam có thêm RAW và TIFF. C u trúc JPEG là nh đã ch u "nén" - có nghĩa là nh ả ấ ả ổ ng ít nhi u b gi m sút, tuỳ theo m c đ nén cao hay th p. C u trúc TIFF là chu n dùng đ trao đ i nh h n nh ng ch t l ứ ộ ấ ượ ẹ ơ ị ả ư ể ề ấ ấ ẩ

ấ ạ ậ ợ ệ ử ụ ệ ả ậ ẫ ả ả ộ

ả ộ ấ ặ ố c trên phim c đi n. nh RAW th ổ ể Ả ủ ọ ườ ươ ượ ư ặ

ng chính xác lúc in ra. nh TIFF có tr ng l ươ ấ ượ ng có tr ng l ỉ ệ

ư ệ ộ ắ ệ ỉ

ả ộ ươ ng V y nên s ậ ườ ử ụ ả ề ệ ử ụ ử ụ ữ

khi in n, nó t o thu n l l ượ hi u là nh "thô" hay t ể lo i c u trúc có ch t l ạ ấ ả c th y nh hi u ch nh k t qu đo sáng Ev, hi u ch nh "WB", đ s c nét, đ t Ti n l ỉ ệ ợ ủ ả ph n...Nh ng thao tác này đòi h i vi c s d ng thêm các ph n m m chuyên d ng c a nhà ch t o hay PS CS. ả d ng c u trúc nh nào? Câu tr l ủ ạ ụ i trong vi c s d ng cùng m t hình nh trong nhi u b ph n làm vi c mà v n luôn đ m b o ch t ấ ề ể ng r t n ng. Cu i cùng là nh RAW, nghĩa đen c a nó trong tiêng Anh có th ượ ọ ả Ả ng n ng nh ng nó là ng đ ng nh nh thu đ ư ả ượ i s d ng kh năng thao tác hi u ch nh thêm sau khi nh đã ch p. ụ ng nh cao nh t và cho phép ng ấ ả i c a nh RAW có th đ ế ấ ể ượ ầ ỏ ả i c a NTL r t đ n gi n: nó tùy thu c vào m c đích s d ng c a b n. ộ ế ạ ử ụ ả ờ ủ ấ ơ ủ ụ ả ấ

ạ ế ụ ả ủ ằ ấ ả ị

ạ ớ

ự ế ủ ụ ả ỹ ữ ệ ề ạ ậ ặ ắ ắ

1. N u b n ch p nh sinh ho t gia đình, du l ch...trong đi u ki n ánh sáng cân b ng thì c u trúc nh JPEG là hoàn toàn đ . Nó ề ệ ạ ng đ p. cho phép b n in tr c ti p ra máy in hay ngoài Lab v i ch t l ấ ượ ẹ ng h p ánh sáng khó khăn mà không ch c ch n v thao tác k 2. N u b n có ch ý ch p nh ngh thu t hay g p nh ng tr ợ ườ thu t c a mình thì nên dùng RAW. Nó cho phép b n thao tác nhanh h n và có th hi u ch nh thêm v i máy tính sau này. ế ậ ủ ể ệ ạ ơ ớ ỉ

ấ ẽ ỉ ậ ự ệ ệ ạ ớ

ấ t k và in n. C u trúc TIFF có l ế ế Tuy nhiên n u b n thành th o v k thu t thì có th hoàn toàn ch p nh ngh thu t b ng c u trúc JPEG mà nh v n đ p. ẹ ẫ ả ạ i s d ng Pro trong công ngh thi ấ i hi u qu c a nó v i nh ng ng ậ ch th t s mang l ạ ườ ử ụ ệ ữ ụ ả ả ủ ể ậ ằ ề ỹ ế

ế ướ ủ ả ả NTL khuyên b n nên ch n "L" và "Fine" ườ ạ

ẻ ướ ả ộ ư ệ ạ ọ

ệ ớ ả ạ ả ắ ơ

c kh nh nh ý. Khi xem l ư ế ị ể ổ ẫ ẳ ỉ ị

c nh c l ắ ề ế ạ NTL xin t đ nh cho hi n th màn hình c a t ng nhà ch t o. ả i chính xác cho t m nh c a mình b n ch vi c l y s pixels chia cho ạ ầ ng h p g n , trong tr ợ c nh l n "L" s cho phép b n khuôn ớ ẽ ố ể i nh trên máy tính có nhi u b n th c m c v thông s hi n ề ạ ủ ừ ỉ ệ ấ ố ắ ạ ằ ể ủ ấ ả ể ả

c c a nh cùng đ tinh x o? Th còn vi c ch n kích th ọ ọ h t th nh thì b n có th đ i sang dùng M nh ng luôn v i "Fine". Vi c ch n kích th ế ớ ạ i hình tho i mái h n mà v n in đ l ổ ả ượ ạ th "72 dpi" và "300 dpi"...ch ng h n. Đây đ n gi n ch là thi ơ ạ ị i r ng đ tính toán đ phân gi đ ượ chi u dài tính theo "inch" c a m i c nh nh (1 inch = 2,54cm). ủ ề ộ ỗ ạ ả

ạ ả ắ ề ậ ố ắ ấ ổ ế ữ ế

ề ổ ả ấ ấ ề ả ạ ư

ng các máy dCam & BCam cho nh v i t l ướ ủ c c a t ph i ch nh kích th ỉ V n đ mà b n quan t m nh t khi in ấ ố

ớ ỉ ệ ụ ạ

ạ ủ ư ạ ấ ả ấ ấ ả ẽ

i pháp đ x lý v n đ này: ho c b n t ộ ầ ỉ ệ ề ề ằ

ấ c a hai c nh c a t m nh. 4:3 (gi ng nh TV) trong ư r t lâu r i). V n đ các c nh c a gi y nh ngoài Lab là 3:2 ( châu Âu đã có lo i gi y nh chuyên d ng 4:3 t ề ừ ấ ồ "Ratio" nh 4:3 thì khi in trên gi y 3:2 s có m t vi n tr ng bên c nh nh. Có ạ ở ắ ử ể ả ệ ườ ở ả khuôn l ả ấ ề ạ

ng nh c a b n. Thông th ủ ạ ườ ả ả

ố ủ ấ ả ấ ả nguyên t l ữ ề ị ổ ổ ả ả

i hình theo t l 3:2 b ng các ph n m m x lý nh ki u PS CS, ạ ọ ủ c nh vì chúng s làm gi m ch t l ẽ ấ ượ ng có th ch p nh n đ ậ ượ ể ấ kh 13x18. Các máy BCam 8 Mpix cũng ch in đ p t c, các máy nh 5 Mpix cho phép in nh t i 30x40 m c dù b n có ặ ấ ượ ở ẹ ạ ả ỉ

M t th c m c r t ph bi n n a là khi in nh k thu t s ngoài Lab nhi u b n cho r ng nh t thi ỹ ộ ằ nh theo đúng kh nh mà mình mu n in, ví d 10x15cm. Đi u này là ch a chính xác. ả ụ Thông th nh là t l ả ỉ ệ ủ ả khi đó t l ạ ỉ ệ ch là n u nh b n gi n m ỉ ệ ế ằ ở ố m y gi ặ ạ ự ể ử ả ấ ề ACDsee 7.0...ho c b n đ ngh Lab ch đ ng "xén" nh c a mình theo ý h khi in. B n nên tránh vi c dùng các ph n m m ủ ộ ầ ặ ạ ng các máy nh 6 không chuyên d ng đ thay đ i kích th ả ướ ả ể ụ i kh Mpix cho phép in nh t ổ i kh 30x40 v i ch t l ớ ớ ớ ả 20x25, các máy nh nh h n 4 Mpix ch nên in ạ ỉ ỏ ơ th đ ngh phóng ra kh 40x50cm ch ng h n. Ta s quay l ổ i các thao tác cho vi c in nh sau này. ệ ể ề ổ ẽ ẳ ạ ạ ả ị

căn b n nh t đ b n có th b t đ u ch p nh v i dCam & BCam. Trong bài ề ậ ớ ữ ế ể ắ ầ ụ ả ớ

Nh v y đ n đây ta đã đ c p t vi ấ ể ạ ư ậ t ti p theo NTL s đi sâu vào các thao tác k thu t c a máy nh. ả ế ế i nh ng y u t ế ố ỹ ả ậ ủ ẽ

Tìm hi u k thu t chuyên sâu: ể ậ ỹ

• RAW vs JPEG

ộ ữ ỉ ệ ở ữ ả ộ ấ ấ ượ ề ế ả ố

ướ ỹ ư ư ể ấ ờ

c gi i quy t. Câu h i th ả ụ ả ạ ỏ

ử i s d ng máy dCam là t ườ ử ụ ố ng g p c a nhi u ng ặ ủ ữ ề ạ ặ ế ẹ ộ ả ố

ư ế ầ ả ộ

đây ng ả ỗ ự ệ ắ ắ

ậ ố

ậ ố ớ ườ ộ t khai thác t ỉ ự ệ ả ị ủ h i r ng chi c máy nh dCam m i mua c a mình có th làm đ ị c nh ng gì ch a? t Có nh ng gì trong m t dCam? ộ ư ng hình nh ch a c đây thôi vi c s h u m t chi c máy nh s còn là c m t v n đ trong khi ch t l M i ch vài năm tr ớ ả th t là cao. Khi đó k thu t s m i đang trong th i kỳ th nghi m. Nh ng ta cũng ch a th nói ngày hôm này v n đ này đã ề ệ ậ đ i sao mình ch p nh không đ p m c dù máy ế ượ t nh t r i? Gi ng nh đ i v i máy nh c , b n có m t chi c máy t t mua r t đ t ti n hay đây là m t trong nh ng lo i máy t ố ấ ắ ề ư ố ớ ơ ạ ướ c i b n đã h i tôi r ng máy nh Leica d o tr nh ng còn c n ph i bi ạ ỏ ố ả ằ ườ ạ t c a hình i b n y ch nhìn th y m i s khác bi khuôn ng m l ch tâm, tiêu c không t ệ ủ ườ ạ ấ ấ th c mà ch a nh n ra giá tr c a ch t l ế ư ủ ố ơ ọ gi ữ i đa kh năng c a chúng n a. Có m t ng ự ộ ấ ượ ế ng ng kính cũng nh h th ng c h c tuy t h o đã đ a Leica lên v trí s 1 c a th ể ấ ồ ữ ủ đ ng mà sao giá đ t th ? ế Ở ư ệ ố ủ ư i. Và b n đã bao gi ạ ờ ự ỏ ằ ứ ớ ượ ư ả ớ

ố ư ẽ ậ ố ủ ạ i u hoá hình nh k thu t s c a b n ỹ ả

Hôm nay NTL s cùng b n l ạ ậ ừ nhé. Đi u đ u tiên là c n hi u th t đúng t ậ ể t t ng trang cu n "Manual Guide" và tìm ra cách làm t ệ ố t c các thông s k thu t và các ký hi u trên máy. ậ ấ ả ố ỹ ề ầ ầ

ả TYPE OF CAMERA - Ki u máy nh ể

ể ừ ơ "still" vì nó đ n

ỏ ạ t chính xác gi a k thu t s hình nh đ ng và tĩnh (Still) mà thôi. t đ phân bi Compact digital still camera with built-in flash - Trong c câu này thì b n hoàn toàn có th an tâm mà b qua t ả gi n ch là m t cách vi ữ ỹ ế ể ậ ố ệ ả ả ộ ộ ỉ

c m quang ệ ử ả ạ

ạ ấ ả

IMAGE CAPTURE DEVICE - M ch đi n t Có 3 lo i t t c : CCD, CMOS, LBCAST. Total Pixels Approx. - Đây là t ng s đi m nh (tính t ố ể ả ổ ươ ả ng đ i) c a máy nh ủ ố

ả ớ

LENS - ng kính Ố Focal Length - Tiêu c ự 35mm film equivalent: - Tính t Digital Zoom - Zoom k thu t s , m t kh năng m i nh ng ch t l ng hình nh th ng v i máy nh c . ơ ả ng đ ươ ộ ươ ậ ố ư ớ ỹ ấ ượ ả ườ ấ ng r t...x u. ấ

đ ng ch đ bình th ng. B n s th y m t kho ng cách t ả ớ ự ự ộ ở ế ộ ườ ạ ẽ ấ ả ộ ố i

ể

đ ng. Th ườ ớ ộ ng s có hai kho ng cách, m t dành cho v trí ng kính góc r ng ẽ ả ộ ố ị

ụ ả ng s ch p đ ẽ ụ ượ ậ ả ơ ườ

ng thì v i lo i máy Compact dCam thì s ự ự ộ c sát h n) và m t cho v trí télé. ộ ị ng đi m tiêu c t ố ượ ự ự ộ ể đ ng dùng đ canh nét. Th ể ườ ạ ớ ẽ

Focusing Range Normal AF - Kh năng đo nét v i tiêu c t ự thi u và vô c c. Macro AF - ch p nh c n c nh v i tiêu c t (th Autofocus 1-point AF - Đây là s l có 1 đi m.ể

ể ả ạ ả .

ụ i c a màn hình LCD càng cao thì ch t l ằ ể ỏ ả ủ i hình nh ấ ượ ẹ ng càng đ p.

VIEWFINDERS - Khuôn ng mắ Optical Viewfinder - khuôn ng m b ng quang h c ọ ắ LCD Monitor - Màn hình tinh th l ng đ qu n lý ch p và xem l LCD Pixels Approx. Đ phân gi ộ LCD Coverage - Ph n trăm (%) góc "nhìn" tr ự ng nh th c. ườ ầ ả

ẩ

i đa, m t cho v trí ng kính góc r ng (W) và m t cho v trí télé (T) ộ ộ ộ ị

ố ộ ụ APERTURE AND SHUTTER - Kh u đ sáng và T c đ ch p ộ Maximum Aperture - B n s có 2 giá tr t ố ị ị ố ạ ẽ Shutter Speed - T c đ ch p ố ộ ụ Slow shutter - T c đ ch p ch m, th i gian ph i sáng lâu . ố ộ ụ ậ ờ ơ

ằ

: Evaluation (Đo sáng t ng hoà ng pháp đo sáng )/ Center-weighted average (Đo sáng trung ươ ổ

ng trình đo sáng t ), Shutter- ươ ẵ : Program AE (T đ ng hoàn toàn

) ố ộ ụ ), Aperture-Priority AE ( u tiên kh u đ ánh sáng đ ng đ ự ộ ư ượ ậ ẩ ư ậ ỹ ự ộ ụ ằ

), Manual (ch p b ng k thu t cá nhân t u tiên. c l p trình s n ộ ể ủ ạ ặ ệ ư

EXPOSURE CONTROL - Đo sáng Sensitivity -Các đ nh y c a máy tính b ng ISO ạ ủ ộ Light Metering Method - Các ph tâm)/ Spot (Đo sáng đi mể ) Exposure Control Method - Các ch Priority AE ( u tiên T c đ ch p AE Lock - Đây là tính năng giúp b n ghi nh ch s đo sáng c a m t đi m đ c bi ND Filter - Kính l c trung tính, có th đ ể ượ ắ ộ ớ ỉ ố ồ . c g n luôn trong máy r i ọ

ằ

ng trình đ t s n ề ặ ẵ :(Daylight (ánh sáng ban ngày), Cloudy (tr i nhi u ươ

WHITE BALANCE - Cân b ng tr ng ắ đ ng White Balance Control Auto (Ch đ t mây), Tungsten (ánh sáng vàng c a đèn dây tóc ế ộ ự ộ ), Pre-set ch ủ ờ ), Fluorescent (đèn nê-ông), Fluorescent H (đèn nê-ông m uầ ), or Flash), or

Custom (th ng đây là các v trí b n có th cá nhân hoa cân b ng tr ng theo ý mình ) ườ ể ạ ắ ằ ị

ủ ạ ộ ắ ẵ : Auto, Red-Eye Reduction On/ Off - ch ngố

c tính theo ng kính góc r ng (WIDE) và Télé, th ng tính theo đ ự ạ ộ ẽ ượ ả ủ ệ ố ộ ườ ộ

ạ

ụ ng gi a hai l n ch p. ạ ộ ữ ệ ạ ầ ờ

ườ ỗ ể ắ

ạ ộ ố

ng đ sáng c a đèn flash, tăng hay gi m tính b ng kh u đ ằ ả ườ ủ ộ ỉ ẩ ả ằ ộ

FLASH Built-in Flash Operation Modes - Các ch đ ho t đ ng c a đèn g n s n trong máy ế ộ m t đ . ắ ỏ Flash Range : C ly ho t đ ng hi u qu c a đèn s đ nh y 100 ISO. Recycling Time Approx. - th i gian đ đèn n p đi n và ho t đ ng bình th ể Terminals for External Flash - Đây là ch đ g n thêm đèn Flash bên ngoài. Automatic E-TTL: Đèn flash ho t đ ng b ng ch đ đo sáng qua ng kính (TTL = through-the-lens) ế ộ Flash Exposure Compensation - Đây là kh năng hi u ch nh c ệ sáng +/-EV (exposure value)

), Av ( u tiên kh u đ sáng ), Tv ( u tiên t c đ ch p đ ng hoàn toàn Ư ư ỉ ẩ ự ộ

), Custom 1, Custom 2 (cá nhân hoá)), Image - Các ch đ ch p đ t s n trong máy ỹ ố ộ ụ ), M (ch nh theo k (Portrait (chân dung), Landscape ậ

i ổ ố ), Stitch Assist (ch p nh quang c nh r ng v i ch c năng ghép nhi u hình nh đ ụ ả ứ ề ả ộ ớ ể ộ ế ộ ụ ặ ẵ ả ụ

ụ ả

xa. ừ

ng thì s có thông tin v s l ng hình nh có th ch p đ c trên ụ ả ườ ề ố ượ ẽ ể ụ ượ ả

t ầ ắ ố ả ặ ệ : Vivid (m u s c s ng đ ng ộ ), Neutral (màu trung tính), Low Sharpening (đ ườ ề ng nét m m

SHOOTING SPECIFICATIONS - Các ch đ ch p nh ế ộ ụ ả Shooting Modes Auto, Creative (P (t thu t cá nhân (phong c nhả ), Night Scene (ch p bu i t ấ ), Movie (quay phim)) t o nên m t nh duy nh t ộ ả ạ đ ng ự ộ Self-Timer - Ch p nh t Wireless Control - Đi u khi n không dây t ể ề Continuous Shooting High Speed:Ch p nh liên thanh, th 1 giây. Photo Effects - Hi u qu đ c bi ệ m iạ ), Sepia (màu gi ng nh nh cũ ư ả ố )and Black & White (đen tr ngắ )

ữ ả t b l u tr nh

IMAGE STORAGE - Thi Storage Media - đây b n s có thông tin đ y đ v lo i "card" t ng thích, kích th c nh, tr ng l Ở ế ị ư ạ ẽ ầ ủ ề ạ ươ ướ ả ọ ượ ng nh... ả

ậ ả ộ trên máy c a b n có th s không có m t ể ẽ

. Đi u quan tr ng là b n hi u rõ ràng chi c máy mà mình đang s d ng. Các thông tin k thu t trên đây đ ỹ s tính năng đã nêu trên đây ố ượ ấ ự ề c l y d a theo máy nh Canon PowerShot G5, ể ủ ạ ử ụ ế ạ ọ

Và chúng mình l i ti p t c nhé... ạ ế ụ

ộ ẩ ế ẻ ớ ạ ủ ẻ ả ớ ộ ộ

ư ộ ố ườ ư ế ữ ộ ự ế ạ ộ ớ ỏ

ễ ế ớ ờ ạ

ậ ố i a dùng...) - m t mi ng nh a nh bé và m ng manh v i nh ng m ch đi n t ỏ ẻ ạ ư ế ẻ ẻ ẽ ạ ạ ọ

Th nh : không còn bí n B n đang dùng m t chi c máy nh k thu t s và thay vào v trí c a cu n phim quen thu c là m t chi c th nh ("Memory ị ỹ n Card" hay "Digital Film" nh m t s ng ệ ử ẩ ữ i khuyên b n nên dùng lo i th 128 Mo hay 512 Mo...thêm vào đó là nh ng gi u bên trong. Cô bán hàng d m n không ng t l ấ t ớ "chuyên môn" nh t c đ x40...làm b n b i r i. Ch n lo i th nào và...nh th nào? Hôm nay NTL s cùng đi mua th nh ừ ư ố ộ ố ố ng nhé. Nào chúng mình b t đ u. v i b n trên th tr ớ ạ ị ườ ắ ầ

ng khác bi ư ạ ủ ươ ế ạ ả ỗ ộ ộ ậ ứ ụ

ỹ ng hi n t i vi c ệ ử ụ ữ ẻ ạ ớ t trong k thu t ng d ng, đi u này d n t ẫ ớ ệ ổ ị ườ ề i có các lo i th nh ph thông ẻ ệ ạ ạ ớ

Nh b n đã bi t m i m t nhà ch t o máy nh có m t ch tr ế các mác máy nh khác nhau s d ng nh ng lo i th nh khác nhau. Trên th tr ả sau:

CompactFlash I (CF) CompactFlash II / Microdrive

Secure Digital (SD)

Mini SD

Memory Stick (Format đ c bi t c a hãng Sony - MS) ặ ệ ủ

Memory Stick Duo

xD Picture Card (xD)

SmartMedia (Format đ c bi t c a hãng Toshiba - SM) ặ ệ ủ

MultiMediaCard (MMC)

Reduced Size MultiMediaCard

t b l u tr hình nh khác nh "PCMCIA card", CD-RW kích th ạ ấ ế ị ư ướ ả ỏ

ụ ư ố ữ ạ ẻ ế ẫ ớ

ạ ấ ụ ữ ạ ạ

i ít nhi u đ ể ử ụ ị ườ ạ ạ

ạ ẻ ư ng l u tr nh cũng nh ữ ả ộ ự ự ượ ư ề ả ạ

ư c nh ...Nh ng T t nhiên bên c nh đó còn có các lo i thi thông d ng nh t là lo i th nh CompactFlash mà b n có th th y đa s các máy nh dSLR PRO v n dùng. X p h ng th 2 ứ ạ ả ể ấ ạ c s d ng trong nhi u lo i máy nh khác v s thông d ng ph i k đ n th SD và MS. Nh ng lo i th còn l ề ượ ử ụ ẻ ả ể ế ả ề ẻ ề ự ng các lo i máy nh có th s d ng cùng m t lúc nhi u lo i th nh CF+MS (v i nhau. B n cũng có th tìm th y trên th tr ớ ề ả ạ ộ ấ ể ư c m t s l a ch n r ng h n v dung l Sony DSC-V3) hay CF+SD…kh năng này giúp b n có đ ượ ơ ọ ộ giá c . ả

c tiên chúng minh s tìm hi u nh ng khái ni m căn b n v th nh nhé. NTL xin đ c l y ví d b ng chi c th CF ề ẻ ữ ẽ ể ệ ả ớ ượ ấ ụ ằ ẻ ế ướ

Tr thông d ng nh t. ụ ấ

ệ ộ ổ ứ ủ ằ ợ

ẻ ch c công nghi p phi l ể ở

ẻ ậ i. B n có th xem thêm thông tin ượ ừ ế

i 137 Gb. nh c u trúc c a “PCMCIA 3,3 V đ n 5V. Các chân ti p xúc c a th CF t ủ ng t ệ ử ụ ị ườ ấ ừ ẻ ế i nhu n, m c đích c a nó là nh m phát tri n và khuy n ể ụ đây: http://www.compactflash.org 16 Mb đ n 6 Gb, tuy nhiên c u trúc c a CF cho phép nó đ t t ấ ẻ ạ ng t ế ạ ớ ủ ự ư ấ ươ ủ ế

i 50 “pins”. “CompactFlash Association (CFA) » là m t t khích vi c s d ng lo i th CF trên th gi ế ớ ạ i thì th CF có dung l Trên th tr ng hi n t ệ ạ Th CF ch p nh n đi n năng s d ng t ử ụ ệ ậ Card” nh ng có t ớ ư

Môi tr ườ ộ ề ng s d ng và đ b n. ử ụ

t đ cho phép CF ho t đ ng t ể ị ượ ộ ề ủ ụ ẻ

ế đ cao 2,5 m và tu i th trung bình trong đi u ki n s d ng bình th c ch n ấ -40°C đ n +85°C. Đ b n c a th CF cũng r t đáng khâm ph c: nó có th ch u đ ừ ủ ọ ạ ộ ổ ệ ử ụ ệ ề ề

c v i th CF: , Windows 3.x, Windows 95, , Windows 98, Windows CE, Windows 2000, Windows ME, ượ ớ ẻ

ấ ng là 100 năm! Các h đi u hành c a máy ườ c b o v ượ ả ủ ố ớ ệ

Nhi ệ ộ đ ng r i t ơ ừ ộ ộ tính có th dung đ ể Windows XP, OS/2, Apple System 7, 8, 9 & OS X, Linux và đa s các UNIX. Các d li u (Data) c a th nh CF đ b i “built-in dynamic defect management and error correction technologies” đ m b o đ an toàn cao nh t. ở ữ ệ ộ ả ẻ ấ ả

ẻ ớ T c đ c a th nh . ố ộ ủ

ng “x” càng l n thì t c đ làm vi c c a th ỗ ộ ạ ươ ố ộ ươ ư ế ố ượ ố ộ ệ ủ ớ ẻ

ng là 150 Kb/ giây. Nh th s l i đây: ể ớ ớ ng đ ả ố ộ ướ

V i m i m t “x1” thì b n có t c đ t nh càng nhanh. B n có th tham kh o b ng t c đ ghi d ả ạ 4X = 600KB/sec. 12X = 1.8MB/sec. 16X = 2.4MB/sec. 32X = 4.8MB/sec. 40X = 6.0MB/sec.

ớ ố ộ ớ ớ ớ ấ ạ ọ

Lo i th nh m i nh t c a CF v i c u trúc “Ultra II” cho phép b n ghi thông tin v i t c đ x60 (9 Mb/s) và đ c thông tin trên ấ ủ c x p h ng 1 trên th gi th v i t c đ x66 (10 Mb/s). Đây là c u trúc đ i hi n t i. ạ ẻ ẻ ớ ố ộ ượ ế ệ ạ ế ớ ấ ạ

ế ạ ả ả ộ ớ

ố ộ ọ ộ ẻ ạ

ủ ữ c h t t c đ c a th đâu nhé. Ng ượ ế ố ộ ủ ể ả ữ ờ ợ ẻ ẳ ố ộ ậ ụ ẽ ạ ẽ ấ ờ ẻ ế ớ ạ ấ ấ ờ

Tuy nhiên t c đ đ c hay ghi thông tin trên th nh còn ph thu c vào kh năng c a máy nh n a. N u b n có m t chi c CF ế ộ c l Ultra II mà dùng m t chi c dCam đ i 2002 ch ng h n thì s không phát huy đ i cho ượ ạ ng h p dùng dSLR v i lo i th CF t c đ ch m, b n s m t th i gian ch đ i gi a hai ki u nh đ y (nh t là v i đ phân tr ớ ộ i l n c 6 Mpix) gi ợ ườ ả ớ ỡ

ộ

ẻ ớ ề ố ượ ủ ng nh mà b n có th ch p (không b nén và ch u nén) v i t ng lo i th nh ị ể ụ ớ ừ ẻ ả ạ ạ ị ớ

ng nh có th l u trên m t th nh S l ể ư ố ượ ả D i đây là các thông tin c a Sandisk v s l ướ có dung l ng khác nhau. ượ

B n có th tìm th y thông tin c th v tr ng l ng và kích th c nh trong Manuel c a máy nh. ụ ể ề ọ ể ấ ạ ượ ướ ả ủ ả

ng t ưở ế ố ớ ọ ả

i tr ng l ớ

c L, M, S ng nh c a b n: ượ ng "pixel" càng l n thì nh càng n ng ng quan v i đ phân gi ớ ộ ủ ạ ặ ả i b n có các kích th ả ạ ướ ả ướ

ng càng n ng. Nh ng y u t ữ - Đ phân gi ộ - Kích th - Ch t l ấ ượ - M c đ chi ti ứ ộ làm nh h ả i: s l ả ố ượ c nh: t ươ ng c a nh: Fine, Normal, Standard. ủ ả t c a nh: nh càng nhi u chi ti ả ế ủ ả t thì tr ng l ọ ượ ế ề ặ

ư ả ả c các lo i th nh có dung l ẻ ạ ầ ượ ớ ớ

ng l n trên 2 Go, b n c n xem k c khi mua th . Tuy đ tin c y c a CF r t cao nh ng NTL khuyên b n nên dùng nhi u th ướ ẻ ạ ậ ủ ỹ ẻ ư ề ạ ấ

L u ý: không ph i máy nh nào cũng có kh năng dùng đ ượ ả Manuel và làm Update cho máy tr ộ 512 Mb h n là dùng 1 chi c th 4 Go. ế ẻ ơ

ng * Uncompressed image = nh không ch u nén ả * Compressed image = nh đã b nén đ gi m tr ng l ả ị ể ả ọ ị ượ

Chuy n giao nh t th nh vào máy tính. ể ả ừ ẻ ớ

th nh vào máy tính hay ghi lên đía CD-ROM, DVD-ROM… ạ ề ụ ả ể ớ

ổ ế ụ ấ

t b và giao di n cũng r t d s d ng. Tuy nhiên nh ề ầ ấ ễ ử ụ ế ầ ủ ệ ể

ả ủ ạ ả thêm thi ng pháp này là b n không c n đ u t ầ ư ạ t c đ chuy n giao thông tin, đa ph n các máy dCam, BCam và m t s dSLR hi n t ầ ộ ố ể ỉ

Sau khi ch p nh thì b n có nhi u cách đ làm “copy” nh t ừ ẻ Ư ể Cách ph bi n nh t là dùng ngay chi c máy nh c a b n v i dây cáp kèm theo và ph n m m chuyên d ng c a máy. u đi m ủ ớ c đi m c a nó c a ph ủ ượ ế ị ươ i ch có giao di n USB 1.1 v i l ớ i n m ệ ệ ạ ạ ằ ở ố ộ t c đ 12 Mb/giây trên lý thuy t. N u b n có m t chi c th 512 Mb đ y nh thì th i gian chuy n giao nh s khá lâu đ y. ẽ ể ố ộ ầ ả ế ẻ ế ế ả ấ ạ ộ ờ

ộ ế ư ề ấ ẫ

i pháp th 2 là mua m t chi c “8 in 1 Card Reader” (hay th nh tho ng v n th y đ là “9 in 1” nh ng th t ra cũng đ u là ả ỉ ng truy n USB 2.0. ậ i y u t ề ả ạ ầ c nhi u lo i th mà thôi) v i đ ẻ đây NTL mu n nh n m nh t ố ớ ế ố ỹ ớ ườ ề ạ ạ ấ

Ở ể ủ ỉ

rút ra đ c r i. ượ ồ ạ

ủ ọ ứ ể ạ ạ ả ố ố

Gi ứ ề k thu t USB lo i đ u đ c đ ậ ọ ượ 2.0 vì nhi u lo i “Card Reader” cũ ch có USB 1.1 mà thôi. T c đ chuy n giao thông tin c a USB 2.0 là 480 Mb/giây! K t qu ả ạ ế ố ộ ề thì b n đã có th t ể ự N u b n dùng máy tính xách tay và không mu n ph i mang theo đ m i th dây cáp n i thì b n hoàn toàn có th mua m t ộ chi c “PCMCIA 6-in-1 PC Card Adapter”. ế ế

ả S d ng đúng cách và b o qu n ử ụ ả

ề ẻ

ề ế ớ ủ ạ ẻ ạ ắ ượ ạ ấ

ề ể ẻ ắ ả ạ ớ

ạ ư ự ẻ ả ẹ ẻ ẻ ấ ả

ấ ế ế t k ớ ẻ ủ ng t ớ ẻ ư ạ ầ ứ ẻ ẹ ớ ộ ọ

NTL đã nghe khá nhi u thông tin đ i lo i nh không nên dùng th nh trên nhi u máy nh khác nhau vì s b …h ng. Đi u này ẽ ị ư ả ề ỏ là không chính xác. N u b n tháo l p th nh đúng cách thì c u trúc c a nó không h b thay đ i cho dù nó đ ớ c dùng v i ổ ề ị ớ t c a th CF kh p v i các g c a nhi u lo i máy nh khác nhau. Khi l p th nh vào máy nh b n l u ý đ cho các khe tr ờ ủ ả ớ ớ ượ ủ máy nh nhé và sau đó nh nhàng n th nh vào trong. T ẩ cho lúc tháo th nh ra kh i máy nh, b n c n b m nút đ y ỏ ạ ầ ươ ớ th nh ra m t cách d t khoát và nh nhàng. B n c n l u ý v i các lo i đ u đ c th c a T u nhé, giá r nh ng thi ầ ạ ầ ư không chính xác s làm h ng các chân th (pins) đ y. ấ ỏ ẽ ẻ

ự ủ ử ụ ể ơ ẻ ẻ ả ấ ộ ỏ

N u b n không s d ng máy nh lâu ngày thì nên tháo th nh ra kh i máy, c t vào trong h p nh a c a th và đ n i khô ráo. ớ Th nh tuy t đ i ph i đ c tránh b i và đ m cao. ả ượ ệ ố ế ẻ ạ ớ ộ ẩ ụ

t và kinh nghi m cá nhân, NTL hy v ng đã gi i đáp đ c ph n nào nh ng th c m c c a các b n v dùng ệ ọ ả ượ ắ ủ ữ ề ắ ầ ạ ế

V i m t vài hi u bi ể th nh khi ch p nh. ụ ả ớ ẻ ộ ớ

Thân,

(Hình nh minh ho c a hãng Sandisk) ạ ủ ả

ớ ệ ộ ấ ươ

ộ ủ ỹ ậ ậ ố ữ ệ ể ầ ề ả ườ ử ụ ư ớ

ẻ i vô cùng c n thi t nh t là khi các h p đ ng đ c ký d ả ng pháp l u tr khác nhau thì có m t v n đ m i cũng đã n y ề ớ ệ ư i s d ng máy nh s nghi p d ả ướ ự i s đ i v i ng ấ ố ượ ố ớ ạ ọ ợ ồ

Cùng v i vi c phát tri n r m r c a k thu t s và các ph ữ sinh, đó chính là v n đ b o m t cho các d li u thông tin trên th nh . Có l ẽ ố ớ ấ thì nó l i không th t quan tr ng nh ng đ i v i các PRO thì nó l ế ầ ư ậ b o tr c a pháp lu t và b o hi m. ả ạ ợ ủ ể ậ ả

ộ ạ ừ ẻ ề ậ ả ớ

ậ ả ư ầ ể ề ầ ạ ơ

ứ ư ế ả ớ ỉ ộ ư ế ả ả

ng hay đ c b ng máy tính v i tên ng ế ớ

Hãng Lexar v a cho ra m t lo i th nh nhà ngh có kh năng b o m t cao là "Professional Series Memory Cards" cùng v i k ớ ỹ ặ thu t mã hoá "Encryption Technology" đ đáp ng nh c u này. M t ph n m m đ n gi n và d s d ng cho phép b n cài đ t ễ ử ụ m c đ b o m t trên th nh và máy nh. Nh th các hình nh l u trũ trên th nh ch có th đ c đ c b ng m t chi c máy ể ọ ượ ằ ộ ớ ng đ ả ờ đây là h thông b o m t duy nh t cho th nh trên th gi i. Chi c dSLR đ u tiên áp d ng công ngh này là chi c Nikon D2X. ẻ i s d ng và mã khoá. Cho đ n th i đi m này thì ườ ử ụ ầ ẻ ứ ộ ả nh có cài đ t b o m t t ậ ươ ậ ậ ặ ả ả ọ ằ ớ ươ ấ ế ớ ể ế ụ ệ ế ẻ ệ

ậ ậ ả ữ ậ ấ ậ ả ộ ỹ ỹ ượ c

ỹ ng d ng r ng rãi hi n hành) cùng v i SHA-1 (Secure Hash Algorithm), m t chu n đã đ ệ c NIST (National Institute of ậ ả ộ ụ ớ ủ ệ ượ ẩ ộ

K thu t b o m t m i c a Lexar này có k thu t mã hoá 160 bit (m t trong nh ng k thu t b o m t hi u qu nh t và đ ớ ứ Standards and Technology) thông qua.

thay đ i nh chong chóng, ch c n vài tháng là các thông s k thu t đã thay đ i. Đ b sung cho bài vi ỹ ư ố ỹ ậ ổ ế t

c cung c p thêm cho các b n nh ng thông tin m i nh t t ẩ ượ ữ ạ ớ ổ ể ổ h i ch trang thi ợ ấ ừ ộ ế ị t b

K thu t s bây gi ờ ậ ố "Th nh : không còn bí n" NTL xin đ ớ nhi p nh Photokina đang di n ra t i Cologne - Đ c. ẻ ế ả ễ ạ ỉ ầ ấ ứ

ớ ấ ạ ệ ạ ớ ố ộ ọ ượ

ỹ ờ ớ i v i t c đ đ c và ghi (hai thao tác này đ ẻ ớ ớ

ậ ế ả ừ ẻ ớ

c ti n hành song ụ 1Gb ng t i châu Âu, Trung Đông và ườ ủ ả ạ

ề ế ỗ ề ầ

ng ho t đ ng c a nó t ạ ộ ạ i th i gian s ng n h n. M i chi c th nh này s có kèm theo ph n m m RescuePRO ™ giúp b n ẽ ờ ạ ẽ ng h p b n đã xoá nh m nh. Giá c theo nh thông báo là: CF 1Gb 139,99$; CF 4Gb i d li u nh trong tr ệ ư -25°C đ n 85°C. Lo i th m i này có b o hành 10 năm t ẻ ớ ừ ắ ớ ợ ơ ạ ườ ư ả

SanDisk Extreme ™ III là lo i th nh nhanh nh t trên TG hi n t ế ẻ song nh vào k thu t m i ESP-Enhanced Super-Parallel Processing) là 20Mb/s! v i th CF và 18 Mb/s v i MS. V i m c tiêu ớ nh m vào các nhi p nh gia PRO và nghi p d nhi u kinh nghi m, gam th nh SanDisk Extreme ™ III có dung l ệ ượ ằ đ n 4Gb. Môi tr ạ ế châu Phi, các vùng còn l ế ẻ khôi ph c l ầ ả ụ ạ ữ ệ ả 559,99$; SD 1Gb 139,99$; MS 1Gb 279,99$; MS 2Gb 559,99$.

i dung l ẻ ố ộ ọ ư ổ ạ ớ ượ ớ ng 8Gb v i

ớ ạ ẻ ớ

i) ệ ạ

Lo i th SanDisk Ultra II không có thay đ i trong t c đ đ c và ghi (10Mb/s và 9Mb/s) nh ng nó đ t t th CF, 4Gb v i MS và 2Gb v i SD. Báo giá: Ultra II CF 256MB - 2GB $49.99 - $249.99 €44.00 - €245.00 (giá hi n t 4GB $479.99 €465.00 (vào tháng 10) 8GB $959.99 €930.00 (vào tháng 11)

i) ệ ạ

i) ệ ạ

Ultra II MS PRO 256MB – 1GB $74.99 - $249.99 €73.00 – €259.00 (giá hi n t 2GB – 4GB $479.99 - $959.99 €495.00 - €990.00 (vào tháng 11) Ultra II SD 256MB – 512MB $64.99 - $89.99 €45.00 - €72.00 (giá hi n t 1GB – 2GB $119.99 - $239.99 €119.00 - €239.00 (vào tháng 11)

ệ ữ ố ơ ả

m t trong nh ng câu h i hay đ ẽ ộ ế ị ướ ừ ề giã cách ch p nh b ng phim truy n

ượ i c a k thu t s là: ữ c vào th gi ch nào? S khác bi ự Có l th ng đ b ố t gi a máy nh s và máy nh c ả c nhi u ng ằ ề ỏ ậ ố máy nh k thu t s (DSLR) khác máy nh C (SLR) ế ớ ủ ỹ c khi quy t đ nh t ậ ố i đ t ra tr ườ ặ ả ụ ả ơ ể ướ ả ỹ ở ỗ

cũng kh i c n ph i nói t ẽ ệ ủ ỹ ỏ ầ ậ ố ữ ả ạ ộ ố i cho cu c s ng

c đ t phá này cũng r t ngo n m c. Có l ả ớ c a chúng ta hàng ngày n a. Riêng trong lĩnh v c nhi p nh thì b ủ i nh ng ti n d ng và nh ng kh năng kỳ di u c a k thu t s đang mang l ướ ộ ệ ụ ự ữ ế ả ữ ụ ấ ạ

ấ ự ỉ

ộ ủ ệ ủ ỹ ơ ạ ầ

ị ả ly ti đã kh khàng lách vào bên s ườ ng b n là m t m ch đi n t ộ ả ả ể ắ ươ ữ ạ

ậ ệ ử ả ỏ ớ ụ ư ậ ự ữ ộ ọ

mang tính quy t đ nh cho s khác bi t gi a các đ i gia máy nh v ch t l ậ ố ồ c m quang nom r t...đ n gi n. Ta cũng không c n ph i m n p ở ắ ả n máy ữ ẽ nh. Còn m t b ph n c c kỳ quan tr ng n a mà chúng ta ữ ả ầ ng, đó là ph n ự ệ ế ị ề ấ ượ ệ ả

t c a k thu t s r i nh . Thay vào v trí quen Nhìn thoáng qua t m hình trên đây ch c b n cũng đã nh n ngay ra s khác bi ắ ạ thu c c a phim âm b n hay d ấ ả máy phía sau ra đ l p phim n a mà m t m nh nh a nh v i nh ng m ch đi n t ệ ử ộ ộ ộ ề ữ ả không nhìn th y ạ ữ ấ ở m m x lý nh - nh m t b x lý nh c a máy tính - n m ngay trong thân máy nh. ử nh thay cho nh ng cu n phim c ng k nh làm nhi m v l u gi ồ đây, m t y u t ự ộ ế ố ư ộ ộ ử ỏ ủ ề ả ả ằ

ệ ử ả ế ạ ủ ệ ạ ả ấ ạ

Trên đây là hình nh c a m ch đi n t đi u kỳ di u mà không m t chi c máy nh nào khác có th sánh n i v i chi c Nikon D2H. c m quang hi n đ i nh t do hãng Nikon phát minh và ch t o. Chính nó đã t o nên ả ổ ớ ạ ể ế ề ệ ế ộ

chúng mình cũng nên đ c p m t chút t ạ ủ ạ ớ ấ ề ậ ẽ

ế

ọ i cái ớ ỹ ộ ố ự ự ế ố ấ ỗ ể ả

0 t ớ ệ ử ả t nh m th hi n PIcture ELement - y u t t t ằ c t o nên b i vô s Đi m nh. M i Pixel mang m t s th t ượ ạ ậ c m quang thì có l ể ệ ở ộ ể ả ệ ư ổ ế ợ ữ ố

i 255 (gi ng nh ph màu căn b n c a AutoCAD v y) Tuỳ thu c vào h n 16 tri u cách k t h p khác nhau gi a các ủ ố ơ ẽ ạ ờ ố

ng v i 8 Bit (Byte) và m u c a m i m t pixel đ ỗ ả ủ ỏ ng đ ầ ươ ượ ạ ầ ủ ữ ủ ầ ỗ ộ

ớ ậ ố ươ ỹ ỗ ư ấ ả ộ

i v i c u trúc c a các lo i m ch đi n t c khi quay l Tr ộ ạ ướ ậ c u thành c a nh k thu t t, đó là PIXEL. Nó là ch vi mà g n nh ai cũng bi ủ ả ữ ế ắ ư ầ riêng s . Ta hãy g i nôm na là Đi m nh. M i m t b c nh đ ộ ứ ả ố t ừ pixel c a 3 kênh m u Red - Green - Blue (Đ - Xanh lá cây - Xanh da tr i) mà s t o nên vô s màu khác nhau. N u nói theo ế ầ ế c t o nên b i 3 m u k t ngôn ng c a tin h c thì m i m t m u t ở ộ ọ h p RGB. Ta v n hay nghe nói t i các t m nh k thu t s có "đ sâu" khác nhau nh 16 bit (8 bit x2), 24 bit (8 bit x3), 36 bit ớ ẫ ợ (12 bit x3), 48 bit (16 bit x3).

là cách hay nh t đ nh n ra s khác bi Hi u rõ k thu t t o hình nh c a máy k thu t s có l ả ậ ố ậ ạ ủ ể ỹ ỹ ẽ ấ ể ự ậ ệ ớ t v i máy nh c . ơ ả

trên v c u t o, khi ánh sáng đi qua ng kính máy nh s g p m t m ch đi n t ở ề ấ ạ ộ ẽ ặ ệ ử ả

. Hi n t ố ệ ượ ệ ử ọ c m quang v i h th ng l c ọ ủ

ạ ả ứ i m u s c trung th c c a hình nh (quá Nh ta đã nói ư m u ánh sáng, chuy n thành tín hi u đi n t ể ầ d ươ ươ ệ ng b n. Ti p theo đó máy nh s x lý nh ng tín hi u đi n t ệ ử ng này t ệ ẽ ử ữ ế ả ả ả ớ ệ ố ng v i ph n ng hoá h c c a phim âm b n hay ng đ ả ươ này đ tái t o l ả ể ớ ạ ạ ự ủ ầ ắ

ng đ c nén ươ ươ ổ ể ử ả ể ư ữ ả ạ ố ượ

i trên các thi trình này t g n l ọ ạ ớ ế ị ư ng v i vi c làm trong phòng r a nh c đi n) và b n có th l u tr hình nh nguyên g c hay đ t b l u tr (ta v n g i là Memory Card). ọ ệ ữ ẫ

i t n t ng hi n t i hai lo i m ch đi n t ị ườ ệ ạ ồ ạ ệ ử ả ạ ạ

c m quang là: ớ ế ợ ượ ứ ứ ạ ộ

LBCAST (Lateral Burried Change Accumulator and Sensing Transitor Array). So v i CCD và ữ ư c nh ng u ủ ả ể

i h t nh h n, đ ng th i nó góp ph n làm tăng t c đ x lý nh, làm tăng ầ ố ộ ử ả ờ ồ ơ

Trên th tr CCD (Charge-Coupled Devices) và CMOS (Complementary Metal-Oxide Semiconductor). Hãng Nikon m i nghiên c u thành công m t lo i th 3 k t h p đ đi m c a c hai lo i trên là ớ ạ CMOS thì LBCAST dùng t n ít năng l ố đ nh y, đ t ạ ộ ỗ ạ ả ượ ng ph n và tái t o màu s c trung th c h n. ự ơ ng h n, ít l ơ ắ ộ ươ ả ạ

ạ ư ổ ể ự ệ ấ ạ

hai t này mà ta th y rõ ràng s khác bi ệ c g i là phim 35mm hay 135) có kích th ượ ọ ậ ố ề ề ộ

này nh ng các máy Digital ữ ướ ậ ố ơ ỹ ỉ ệ ượ ả

ng hay có t l ỏ ị

t gi a phim c đi n và k thu t s . Lo i phim mà ỹ c chi u r ng 36mm x chi u cao 24mm, t l ỉ ệ ư ạ c a màn hình máy tính. Đi u này gây ra s khó ch u nh khi b n ự ủ ạ ẽ ữ ố ỹ

ườ ậ ố ượ nguyên chi u cao 100mm thì chi u r ng c a nh s b ng n l Nh ng cũng chính t i thi t b đ c bi ế ị ặ chúng ta v n hay dùng (th ng đ ườ ẫ c nh th ng đ ọ ườ ạ Compact Camera th mu n in nh k thu t s đ ả n u b n mu n gi ố ế c quy g n thành 3:2. Đa ph n thì các máy nh c k thu t s có cùng t l ầ 4:3 gi ng nh t l ư ỉ ệ ủ 4:3 ra gi y vì n u gi ế ấ ủ ả ề ộ ề t m nh c a b n s là 115mm x 150mm, còn ỉ ệ ấ ả i. ắ ạ ỉ ệ ố c ch p v i t l ụ ớ ỉ ệ ề đúng t l ẽ ị ữ ạ

ng hay g p các Sensor v i kích th ớ ệ ố ỏ ư ố ớ ướ ớ

ướ ủ ạ c nh nh : 1/2.7" hay 1/1.8". Đ i v i lo i ỉ ệ c c a Sensor l n h n, ví d nh Nikon D2H là 23,1mm x 15,5mm, so v i phim 24mm x 36mm thì t l ặ ụ ư ườ ơ ạ ớ ớ

V i h th ng máy Digital Compact b n th máy dSLR thì kích th chênh l ch là 1,5. ệ

i sao trên các máy Digital Compact ng kính zoom th ể ạ ố ườ ụ

ớ

ch nh l nh. Ch ng h n nh ng đ ươ ỹ ả ỏ ng 38 - 380mm v i phim 35mm) Đ quy đ i sang tiêu c t ẳ ng có các ti u c r t nh (ví d ệ ự ấ ự ươ ng ể ệ chênh l ch ươ ậ ố ớ ỉ ệ ệ ổ đây t l ư ở ỉ ệ ệ ạ

Đ n đây ta có th d dàng hi u ngay t ể ễ ế nh máy Minolta Z1 có zoom x10: 5,8mm - 58mm t ư ng 24x36 ta ph i nhân tiêu c g c c a máy nh k thu t s v i t l đ ự ố ủ ả ươ c a môt CCD 1/2.7" là 38/5,8 = 6,55 l n. ầ ủ

ọ ẫ ượ ủ ố ộ ở

ệ ụ ủ ỗ ằ ỉ ệ ầ ố

ừ ẫ ỉ

ệ ự ể ụ ớ ố ớ ủ ầ ạ ố ậ ố ọ ắ ạ ậ ả ố ộ

S khác bi t khá quan tr ng này khi n cho các ng kính v n đ c coi là góc r ng c a phim 35mm b ng tr thành....télé! Ta ế ự l y ví d c a máy Nikon D2H, t l ẩ chênh l ch là 1,5 thì tiêu c 28mm x 1,5 = 42mm, nghĩa là g n b ng ng kính tiêu chu n ự ấ ( ng kính mà ta v n hay "g i" là 50mm th c ra ch có 45mm mà thôi) T đó phát sinh ra nhu c u dùng các ng kính góc siêu Ố r ng, th m chí ng kính m t cá đ ch p v i thân máy nh k thu t s . Ch ng h n m t lo i ng kính m i c a Nikon: AF-S ỹ ộ DX Zoom-Nikkor 17-55mm f/2.8G IF-ED (3.2x) khi dùng v i Nikon D2H s tr thành 25,5 - 82,5mm. ẳ ẽ ở ớ

ư ớ ằ ng trong k thu t s ta có khái ni m Cân b ng ươ ề

ng đ ươ ằ ắ

ệ đ ng tuỳ theo ánh sáng môi i đ trung th c cao nh t c a màu s c nh ng b n v n hoàn toàn có th l a ch n các ch đ ánh sáng theo ý ng đ đ t t ậ ố ỹ c ch nh t ự ộ ỉ ượ ọ ể ự t đ m u thì t ậ ố ạ ể ạ ớ ộ ế ộ ư ẫ ắ

N u nh v i các phim ph thông ta hay nói v nhi ế ệ ộ ầ ổ ng thì trong các máy nh k thu t s Cân b ng tr ng đ tr ng (White Balance). Th ắ ỹ ả ườ tr ấ ủ ự ườ c a mình nh ánh sáng ban ngày, ánh sáng đèn dây tóc vàng, ánh sáng đèn nê-ông.... ủ ư

ớ ả ớ ỹ ươ ủ ả ể ư

ng b n, v i k thu t s b n có th l a ch n c u trúc c a nh đ l u tr . Có r t nhi u hình ọ ấ c l u tr nguyên th , không b nén ho c đ ể ữ

th p đ đ m b o tính trung th c và ch t l ượ ư ng hình nh (đ x lý sau này trên máy tính), còn d ng JPEG thì nh có th ể ự ậ ố ạ hai lo i đ u tiên thì hình nh đ ả ể ử ạ ầ ấ ượ ấ ề ặ ượ ả ữ ị ở ạ c nén v i ớ ể ả

ể ả c nén g n l ả i t i cho vi c g i qua internet. Khác v i phim âm b n hay d ả th c khác nhau: RAW, TIFF, JPEG... Ở ứ t l ự ỉ ệ ấ s đ i 40 l n, ti n l ệ ợ ẽ ượ ọ ạ ớ ầ ệ ử

ố ụ ư ể ạ

đ u. i t ụ ạ ừ ầ ổ ế ể ữ ụ ạ ả

Cu i cùng là các lo i Memory Card ph bi n và thông d ng hi n hành: CF, MS, SD, MMD, XD,.... u đi m c a chúng là sau ủ ệ khi ch p xong nh và l u tr thì b n có th ung dung xoá h t nh đi và ch p l ẳ Còn ký hi u t c đ X12 ch ng ệ ố ộ ế ả ư h n thì có nghĩa là 12 x 150 kb/s = 1800 kb/s. ạ

Hy v ng bài vi t gi a dSLR và SLR. ọ ế t ng n g n trên đây đã giúp b n hi u rõ h n ph n nào v s khác bi ể ề ự ắ ầ ạ ọ ơ ệ ữ

ườ ề ề ộ

Xsync, Hsync, Exposure time, Flash photography Khi mua m t cái camera body, chúng ta th bracketting, k t c u... mà ít ai đ ý đ n thông s X-sync, m t thông s quan tr ng đ đánh giá đ ng c p c a body. ng quan tâm đ n nhi u th nh các tính năng v đo sáng, l y nét, t c đ ch p, ố ộ ụ ể ứ ư ố ấ ấ ủ ế ấ ế ộ ế ể ẳ ọ ố

Đ đ c p đ n thông s này, tr i v i c u t o và nguyên lý v n hành c a màn tr p trong máy (D)SLR. ể ề ậ ế ố ướ ế c h t ph i quay l ả ạ ớ ấ ạ ủ ậ ậ

1. V trí & vai trò c a màn tr p ủ ậ ị

t th i gian ph i sáng ướ ủ c c a film frame (ho c sensor) là v trí c a màn tr p. Nhi m v c a nó ta đ u bi ủ ụ ủ ề ệ ậ ị ế t là đi u ti ề ế ờ ơ

Phía tr ặ (exposure time) c a b c hình. Bình th ủ ứ ậ ườ ng, màn tr p đóng kín đ film k0 b ph i sáng, khi ch p màn tr p m ra đ ánh sáng ti p xúc v i b n film. ụ ớ ả ể ế ể ậ ở ơ ị

Màn tr p m càng lâu, ánh sáng vào càng nhi u và ng ở ề ậ ượ ạ . c l i

ỉ ư ủ ơ

ế ể ẽ ấ ằ c, s b che l ẽ ị ướ ạ

c, và th c t N u chúng ta ch hình dung màn tr p nh 1 (m t) cái rèm c a s kéo ra kéo vào, thì s th y r ng th i gian ph i sáng c a các ờ ử ổ ậ c hé ra tr đi m có v trí khác nhau trong khung c a s , s khác nhau. Đi m nào đ ơ i sau và có th i gian ph i ờ ượ ể cũng k0 ph i nh v y. sáng lâu h n. Đi u này k0 th ch p nh n đ ư ậ ả ộ ử ố ẽ ậ ượ ể ấ ự ế ị ơ ề

Màn tr p (shutter curtain) trong máy (D)SLR có 2 cái màn ! ậ

2. Nguyên lý ho t đ ng c a màn tr p (shutter curtain) ạ ộ ủ ậ

t g i là Front Curtain (ho c First Curtain) và Rear Curtain (Second Curtain). Hai màn tr p này l n l ậ ầ ượ ọ ặ

sáng Front Curtain (FC): có nhi m v kéo ra đ cho film l ệ ụ ể ộ

Rear Curtain (RC): có nhi m v đóng l i đ đi u ti ụ ệ ạ ể ề ế t th i gian ph i sáng c a film. ơ ủ ờ

C hai màn tr p này đ u cùng ch y v i 1 t c đ nh nhau ố ộ ư ạ ớ ề ậ ả

Gi s đây là c nh chúng ta mu n ch p, và là cái chúng ta nhìn th y qua viewfinder (a) ả ử ụ ả ấ ố

(a)

Lúc này film ch a h b ph i sáng, ta ch a b m ch p, FC v n đang che kín film frame (b) ư ề ị ư ấ ụ ẫ ơ

(b)

Khi chúng ta b m ch p, g ng s l t lên, sau đó FC s kéo t i lên trên, film l sáng t i lên trên (c) ụ ấ ươ ẽ ậ ẽ d ừ ướ ộ d ừ ướ

(c)

Sau khi FC kéo lên h t, film hoàn toàn l ế ộ sáng, lúc này nh hoàn toàn đ ả ượ c in lên b n film (d) ả

(d)

i, film b che l i t i lên trên (e) Ti p theo, RC s kéo lên đ đóng l ẽ ế ể ạ ị d ạ ừ ướ

(e)

Sau khi RC đóng l i toàn b , pose nh đã ch p xong (f) ạ ụ ả ộ

(f)

g ng h xu ng, FC và RC tr l i v trí ban đ u (b) ươ ở ạ ị ạ ầ ố

ộ ố ộ ấ ằ ề ả ạ ớ ộ ướ ể ng cho nên, m i đi m ọ

Theo nguyên lý trên, ta th y r ng vì c hai màn tr p đ u ch y v i cùng m t t c đ , theo cùng m t h ậ trên b n film đ u có th i gian ph i sáng nh nhau. ư ề ả ơ ờ

ờ ể ờ ể ữ ở ơ ờ ấ ả

Th i gian ph i sáng (exposure time) chính là kho ng th i gian gi a th i đi m FC xu t phát (m ra) và th i đi m RC xu t phát (đóng l i) ờ ấ ạ

Nh v y, cái mà chúng ta th ng g i là "t c đ ch p", chúng ta th ng ch n là 30sec, 1sec, 1/100sec hay 1/8000sec, chính là ư ậ ườ ố ộ ụ ọ ườ ọ

ờ ể ả ả ờ

ậ . Ch ng h ẳ ễ ữ ả ủ ầ ầ ớ ố ộ ơ ạ ứ ớ

"th i gian ph i sáng", là "exposure time". Nó là kho ng tr gi a th i đi m xu t phát c a FC & RC, còn c hai cái màn tr p này ệ luôn luôn ch y v i cùng m t t c đ c đ nh, th ng c khí nào đ t đ ấ ch k0 ph i cái màn tr p có th lao m m v i t c đ 1/8000 sec ể ộ ố ộ ố ị c t c đ kinh kh ng đó c . T c đ đó th p h n nhi u. ề ạ ượ ố ộ ả ố ộ ậ ơ ủ ấ ố ơ

V y nó b ng bao nhiêu ? ằ ậ

Gi ả ử ằ s b ng 1/200 sec đi, v y thì đi u gì s x y ra ? ậ ẽ ả ề

t c đ ch m h n 1/200sec, ví d 1/60sec, hi n t ng s di n ra theo trình t (a) đ n (f) nh trên. ơ ụ ụ ả ở ố ộ ậ ệ ượ ẽ ễ t ự ừ ư ế

ả ở ế

i, ứ ể ấ ạ

ứ ể

c ph i sáng trong vòng 1/60 sec mà thôi và ỉ ượ ế ấ ể ộ ả

th i đi m 1/200sec (khi FC đã m h t) đ n 1/60sec (RC b t đ u ch y), toàn b 100% di n tích b n film đ ơ ắ ầ ả ở ế ộ ế ệ ạ trong kho ng th i gian ờ ơ c ph i ượ ả

N u chúng ta ch p nh ế T c là: ứ - FC m h t ra trong kho ng th i gian 1/200sec (0 đ n 1/200), ế ờ - 1/60 sec sau, t c là vào th i đi m (1/60), RC b t đ u xu t phát đ đóng l ờ ắ ầ ể - RC cũng k t thúc công vi c c a mình trong vòng 1/200sec, t c là vào th i đi m (1/200 + 1/60) sec. ờ ệ ủ - Nh v y, b t kỳ m t đi m nào trên b n film đ u ch đ ề ư ậ t ừ ờ ể sáng trong lúc ch đ i này . ờ ợ

ệ nhanh h n 1/200sec thì sao? 1/500sec ch ng h n. Nguyên lý v n k0 có gì thay đ i, tuy nhiên, hi n ơ ổ ờ ạ ẳ ẫ

ể

th i đi m 1/200, ể c kho ng 1/3 quãng đ ng, ờ ạ ườ ả ớ ỉ

ở ờ ượ i th i đi m (1/500 + 1/200) sec ể ệ

ờ ờ ủ ề ả ọ

ẫ ượ ả ng h p trên n a mà ch đ c đón ánh sáng qua ườ ư ề ế ơ c đ m b o là 1/500sec. ả ỉ ượ ữ ợ

i r i. N u t c đ ch p bây gi ế ố ộ ụ ng có khác đôi chút. t ượ - FC cũng b t đ u ch y t th i đi m 0 và k t thúc hành trình ạ ừ ờ ế ắ ầ - T i th i đi m 1/500, RC xu t phát, lúc này FC m i ch đi đ ể ấ - RC cũng k t thúc nhi m v t ụ ạ ế - Nguyên lý k0 h thay đ i, nên th i gian ph i sáng c a m i đi m trên b n film cũng v n đ ơ ể c ph i sáng 100% nh trong tr - Có đi u, lúc này ti t di n b n film k0 h đ ề ượ m t khe h p b i FC ch a m h t thì RC đã ph i đóng l ả ẹ ả ở ế ổ ệ ư ạ ồ ộ ở

ộ ố ộ ụ ề ậ ớ ờ ỏ ơ ở

B r ng c a khe quét kia l n hay nh tùy thu c t c đ ch p nhanh hay ch m (th i gian ph i sáng nhi u hay ít), b i vì do RC ủ xu t phát s m hay mu n. ớ ề ộ ấ ộ

ư ậ ề ằ ữ ộ

ấ ể ự ọ ề ệ

ấ ng ng b ng : Nh v y, chúng ta th y m t đi u r ng, cho dù ta ch n t c đ ch p là bao nhiêu đi n a, bulb, 30sec, 1/100sec hay ọ ố ộ ụ 1/8000sec thì màn ch p v n luôn ch ch y v i 1 t c đ duy nh t. Và đi u quan tr ng nh t đ th c hi n xong m t pose ộ ằ ả ấ ậ ẫ nh b n ph i c n ít nh t 1 kho ng th i gian t ấ ỉ ạ ớ ờ ố ộ ươ ứ ả ầ ạ ả

th i gian ph i sáng + t c đ màn ch p ố ộ ờ ơ ậ

ả ợ ừ ờ ờ ể ấ ầ ả

lúc FC xu t phát, c n ph i đ i 1 kho ng th i gian b ng th i gian ph i sáng đ RC xu t phát c ng ộ ấ ế c coi là k t ớ ượ ậ ơ ự ơ ằ ứ ệ ờ ể ả

b i vì n u tính t ế ờ v i t c đ màn ch p (kho ng th i gian đ màn ch p RC hoàn thành x m nh) thì s ph i sáng m i đ ậ ớ ố ộ thúc.

ộ ủ ạ ố ộ ể ắ ượ ướ ụ ế ế ạ ộ ữ c nh ng

M t ví d hài h c, n u cái camera c a b n có t c đ màn ch p là 1 (m t) sec, làm th nào b n có th b t đ ậ kho nh kh c c ph n trăm giây tr lên. ầ ắ ỡ ả ở

X-sync, hay còn mang m t tên n a là ố ớ ấ ọ ườ i ta g i nó là ọ ữ ộ

Nh v y, t c đ màn ch p là r t quan tr ng đ i v i 1 camera body. Ng ậ ố ộ "t c đ ăn đèn cao nh t". ư ậ ố ộ ấ

c g n li n v i đèn flash, b i khi dùng đèn flash, ta m i th y s l i h i c a m t body co X-sync 1/250sec so ượ ắ ấ ự ợ ạ ủ ề ớ ớ ở ộ

Cái tên c a nó đ ủ v i X-sync 1/125sec. ớ

3. High speed sync (H-sync)

Nh v y, m t body có t c đ ch p cao 1/8000sec hay 1/16000sec, t ố ộ ụ ư ậ ộ ấ ử ụ t nhiên cũng h p d n. Nh ng r t ít khi chúng ta s d ng ư ẫ ấ ấ

i là m t l i th l n. Đó là khi chúng ta s d ng flash trong ữ ơ ạ ế ộ ợ ử ụ ế ớ

đ n nh ng t c đ đó. Tuy nhiên, n u máy có X-sync cao h n l ế nh ng tình hu ng fill in. ữ ố ộ ố

3.1 Standard Flash Synchronization

i d ng xung (pulse). M i l n phát sáng di n ra trong m t kho ng th i gian c c ng n, c ph n nghìn sec ướ ạ ỗ ầ ự ễ ả ắ ờ ỡ ộ

ả ợ ng ph i đ i ộ ầ ấ ặ ấ ơ ộ

Flash phát sáng d ầ ho c nhanh h n, tùy thu c công su t phát. M t l n phát sáng là 1 xung duy nh t (single flash burst), sau đó, ta th ườ flash recharged cho l n ch p ti p theo. ụ ế ầ

ụ ả ả ế ộ ỉ

100% ti M c đích ch p flash là đ chi u sáng ch th , và ph i đ m b o chi u sáng trên toàn b khuôn hình. Do đó, n u ch phát 1 ế ả ế c ph i sáng xung duy nh t, thì ph i đ i khi ơ ượ ủ ể t di n b n film đ ả ệ ế thì camera m i ra l nh kích ho t flash. ệ ể ả ợ ụ ấ ạ ớ

Đi u này ch đ t đ trên. ỉ ạ ượ ề c khi t c đ ch p (th i gian ph i sáng) ch m h n t c đ màn ch p X-sync nh đã nói ậ ố ộ ụ ơ ố ộ ư ậ ơ ờ ở

c g i là First Curtain - FC, Rear Curtain g i là Second Curtain- SC, và có màu s c trái ọ ắ

(Ph n minh h a này, Front Curtain đ ng ầ ượ ớ ọ ầ ượ ọ ấ ẫ ư ả c v i ph n trên. Nh ng b n ch t v n nh nhau, hy v ng k0 làm các b n nh m l n!) ư ạ ầ ẫ ọ

Liên quan đ n tr ng h p này, có hai cách phát sáng c a flash mà ta v n th ng nghe: ế ườ ủ ẫ ợ ườ

ng là ch đ default trong camera) ở ế

c khi SC chu n b xu t phát đ đóng l i. First curtain sync: Flash phát sáng ngay sau khi FC m h t (th Second curtain sync: Flash phát sáng ngay tr ẩ ướ ườ ị ấ ạ ế ộ ể

(Công d ng và hi u ng c a hai lo i này s nói sau) ủ ệ ứ ụ ẽ ạ

3.2 Hi-speed Flash Synchronization (H-sync)

ậ ườ ữ ơ ố i tên khác là focal plane sync (FP sync) đ ch vi c dùng flash khi t c đ ch p cao h n t c ể ỉ ệ ố ộ ụ

ng g p khi ta dùng flash làm fill in. ng đ Thu t ng này th đ màn ch p X-sync. Tr ậ ộ c g i d ượ ọ ướ ng h p này th ườ ợ ườ ặ

ơ ủ ệ ả ậ ơ ỉ

ể ố ọ ư ậ ầ

ể t di n b n film đ ả ế ụ ể ủ ữ ệ ạ ả ầ

ộ ả ầ ằ c l ượ ộ ự ồ ề ề ạ

ạ V i t c đ ch p cao h n X-sync, b n film k0 th ph i sáng 100% di n tích c a mình mà ch nh n ánh sáng qua khe quét t o ớ ố ộ ụ b i hai màn tr p FC & SC. Nh v y, flash mu n r i sáng toàn b b n film thì k0 th phát sáng 1 l n (1 xung duy nh t) đ ượ c, ấ ậ ở sáng b i khe quét. mà nó ph i "ch y theo" khe quét kia và phát liên t c đ ph sáng d n d n nh ng ti ở T c là flash phát nhi u xung liên t c. Vi c "ch y theo" khe quét b ng nhi u xung phát sáng chính là s đ ng b gi a flash v i ớ ệ ộ ữ ứ t c đ ch p cao. Đó là xu t x c a thu t ng High speed sync. ậ ố ộ ụ ụ ấ ứ ủ ữ

ấ ủ ấ ớ ấ ả

ờ ng đ flash s gi m đi đáng k . GN c a flash gi m. N u ch phát 1 xung duy nh t nh tr ư ườ ể ạ ế c c ng n. Nay ph i phát làm nhi u xung, th i gian phát kéo dài, c ề ả ự ng h p trên, flash có th đ t công su t l n nh t c a nó và phát trong 1 kho ng th i gian ẽ ả ợ ờ ỉ ắ ườ ủ ể ả ộ

ư ậ ố ầ ẽ ả ộ ớ

ườ ng đ flash gi m nhi u h n. Do đó, khi ch p fill in thì flash có GN càng l n càng t t. Nh v y, n u t c đ ch p ch m, khe quét l n, s l n phát xung s ít, c s l n phát xung nhi u h n, c ố ầ ng đ flash gi m ít. T c đ ch p cao, khe quét h p, ẹ ố ộ ụ ớ ụ ế ố ộ ụ ơ ậ ườ ề ề ả ơ ố ộ

ư ế ơ ộ ợ

ườ i nh th nào. X-sync càng cao thì flash càng có c h i phát ằ i ch p càng có nhi u l a ch n và linh ho t h n trong vi c ch p fill flash đ cân b ng ệ ạ ơ ọ ố ộ ụ ề ự ụ ể

T i đây, chúng ta có th th y m t body có t c đ X-sync cao có l ộ ớ h t c ế ườ ánh sáng gi a ch th và ánh sáng xung quanh (ambiance). ể ấ t c đ ch p cao. Ng ộ ở ố ộ ụ ủ ể ng đ ữ

Ví d :ụ

ớ ộ ố ượ ng ch p, đo sáng ta có thông s : ố ụ

V i cùng m t đ i t Body 1 (X-sync = 1/125sec): ISO 100, f/4, 1/125sec. Body 2 (X-sync = 1/250sec): ISO 200, f/4, 1/250sec, ho c ISO 100, f/2.8, 1/250 ặ

ặ ữ ư ề ệ ằ ủ ả

ủ ể ố ơ t h n ứ ả ẽ ố ả ư ủ ả ở ộ

Nh ng c p thông s trên đ u cho ra 2 b c nh có ánh sáng ambiance nh nhau. Vi c fill flash cũng n m trong kh năng c a c ả hai, nh ng rõ ràng nh cho b i body 2 s có DOF nông h n (f/2 vs f/4) và kh năng freeze hành đ ng c a ch th t ơ (1/250sec vs 1/125sec).

ẽ ặ ả ố ố

ố ộ i h n do khi đó Flash ph i ho t đ ng ng đ c a nó s b y u đi do ph i phát 2 xung liên ti p. ụ ch đ H-sync, c Body 1 mu n có t c đ 1/250sec nh m m c đích kh ng ch DOF m ng hay action shot mà v n ph i dùng fill flash s g p b t ấ l ợ ơ ằ ạ ộ ỏ ộ ủ ở ế ộ ẽ ị ế ế ườ ẫ ả ế ả

i: ộ ạ ộ

Xu c: Ăn tr m t www.google.com (key word: x-sync, high shutter speed, high sync, shutter curtain...)

4. First Curtain Sync & Second Curtain Sync

c post bên TTVNOL r i, nay move v đây cho nó tr n b . T l i ch p nên ch dùng hình v đ minh h a thôi, ướ ộ ớ ườ ề ồ ọ ẽ ể ụ ọ ỉ

Bài này tr các bác thông c m.ả

ể ệ ộ ậ ữ ụ ể ấ ổ ố i

S khác nhau gi a First curtain Sync và Second curtain Sync th hi n rõ nh t khi ta ch p hình m t v t di chuy n vào bu i t ự v i t c đ th t ch m. ớ ố ộ ậ ậ

Ví d ch p m t cái xe h i ch y trong màn đêm, t c đ ch m. ạ ố ộ ậ ụ ụ ộ ơ

- N u k0 dùng flash thì ch th y m t v t đèn kéo dài trong th i gian exposure. ộ ệ ỉ ấ ế ờ

ế ẽ ổ ừ ở

ng t c 1st curtain (ch đ m c đ nh) thì khi màn tr p (FC) v a m hoàn toàn, flash s n và r i ọ ậ sáng, xe đi t ế ộ ặ ị t, camera ti p t c l ườ ầ ơ ở ị ắ ấ i đi m B thì ph i sáng xong. Lúc này k0 th y ế ụ ộ ể ơ ớ

ứ v trí đ u (A). Sau đó, flash t c vì nó di chuy n, ch th y v t đèn thôi. - N u dùng flash bình th sáng cái xe h i xe h i đ ơ ượ ỉ ấ ệ ể

Trong tr ng h p này có c m giác nh xe đi gi t lùi. ườ ư ả ợ ậ

- Còn khi set 2nd curtain thì khi màn tr p th hai (SC) chu n b đóng thì flash m i n . Lúc này v t đèn đã in lên film (sensor) ở ớ ổ ứ ệ ẩ ậ ị

ng h p No flash. Nh ng khi xe đ n v trí cu i (B) thì flash n và soi sáng xe h i. V t đèn s n m đè lên xe, nom có ẽ ằ ư ế ệ ổ ơ ố ị

t đi trong đêm v y. gi ng tr ợ ườ ố v nh xe đang l ẻ ư ướ ậ

ỉ ể ấ ệ ượ ng thì r t đ n gi n. Ch c n set t c đ ch p kho ng 2 - 3 sec thì cũng đ đ th y th i đi m phát ả ố ộ ụ ủ ể ấ ấ ơ ỉ ầ ể ả ờ

Còn n u ch đ th y hi n t sáng c a flash khác nhau. ế ủ

i ạ ụ ấ ớ

ế ổ ầ ậ ư ồ ờ ớ ế ấ ư ấ ấ ộ

- 1st curtain: Ngay sau khi b m ch p là th y flash n ngay, 2 - 3 sec sau m i nghe ti ng màn tr p đóng l ổ - 2nd curtain: B m ch p nh ng k0 th y flash có đ ng tĩnh gì, 2- 3 sec sau thì flash n g n nh đ ng th i v i ti ng đóng màn ụ tr p k t thúc pose nh. ế ả ậ

5. C u t o màn tr p ấ ạ ậ

i thi u v nguyên lý ho t đ ng c a màn tr p lúc bình th ạ ộ ườ ủ ề ệ ậ ớ

ầ ủ ủ ế ắ ế ợ ỗ ỉ ầ ễ ắ ở

ng và khi k t h p v i flash. V c u t o M y ph n trên ch y u gi ề ấ ạ ớ ấ c khí c a nó, ch c các bác cũng ít khi đ ý. V i máy SLR thì còn d , ch c n m cái back cover m i khi tháo l p film là th y, ấ ơ còn v i DSLR thì coi nh ch ng bao gi ể , vì h i m o hi m v i sensor. Em nh t m y cái hình trên net, n u bác nào quan tâm. ấ ư ẳ ớ ơ ể ế ạ ặ ớ ớ ờ

C u t o và ph ng th c v n hành c a màn tr p ch y u d a vào chi u di chuy n c a chúng, có 2 lo i chính. ấ ạ ươ ủ ế ự ứ ậ ể ủ ủ ề ậ ạ

5.1 Màn tr p quét theo chi u ngang - Horizontal shutter curtain ề ậ

Đây là ki u mà các máy nh đ i cũ hay dùng, hai màn tr p di chuy n theo chi u ngang. ề ể ể ả ậ ờ

Màn tr p quét ngang c a Nikon F3 ủ ậ

và d i đây là nguyên lý ho t đ ng c a nó ướ ạ ộ ủ

Hai màn tr p là hai lá kim lo i m ng, đ đàn h i cao, ch y đi ch y l ỏ ạ ạ ạ ậ ạ ộ ồ i trong nh ng thanh ray đ làm nhi m v ph i sáng. ể ụ ơ ữ ệ

Ư ể u đi m: đ b n c c cao, c u trúc đ n gi n, d ch t o. ấ ộ ề ự ễ ế ạ ả ơ

ậ ể ượ ố ộ ấ ấ

ể c đi m: T c đ màn tr p X-sync r t th p (kho ng 1/60 đ n 1/90 sec) vì m y lý do: ấ ườ ế ng v n hành c a màn tr p dài, ủ ả ậ ề ậ

ứ ề

ố c đi m l n n a là do màn tr p d ch chuy n theo chi u ngang, trong khi g ượ ờ ậ ể ể ị

t lên hoàn toàn thì First curtain m i b t đ u ch y đ ng l Nh - Do di chuy n theo chi u ngang nên quãng đ - Vi c cu n lá kim lo i dài đòi h i th i gian và công s c khá nhi u. ỏ ạ ệ M t nh ớ ữ ộ ch p, ph i đ i cho g ươ ả ợ ụ ng l ạ ượ ể ả ề ớ ắ ầ ậ ươ c đ đ m b o chi u d c b n film đ ề ấ t theo chi u d c, do đó, khi b m i l ạ ậ ượ ộ c l ả ọ ề ọ ả

sáng hoàn toàn. Đi u này làm cho shutter lag cao. ề

c đi m trên, các nhà ch t o h ng vào lo i màn tr p quét theo chi u d c. Đ kh c ph c nh ng nh ụ ữ ể ắ ượ ế ạ ướ ể ề ạ ậ ọ

5.2 Màn tr p quét theo chi u d c - Vertical shutter curtain ề ọ ậ

Ph n l n các máy nh hi n đ i ngày nay đ u dùng lo i màn tr p quét d c này. ầ ớ ệ ề ả ạ ạ ậ ọ

Màn tr p quét d c c a Nikon F5 ọ ủ ậ

Vi c di chuy n theo chi u d c đã giúp màn tr p rút ng n r t nhi u th i gian v n hành nh quãng đ ắ ấ ề ề ể ệ ậ ậ ọ ờ ờ ườ ng di chuy n ng n h n. ể ắ ơ

c thay th b ng lo i có k t c u t nhi u lá (blade). ố ộ ạ ặ ậ ề ượ ế ấ ừ ế ằ ạ ề

Ngoài ra, đ tăng t c đ X-sync, màn tr p 1 lá kim lo i to và n ng n đ C th là g m 4 lá, 2 lá b ng h p kim nhôm, 2 lá b ng carbon fiber. ụ ể ể ồ ằ ằ ợ

ng khi v n hành khá nh . T ng lá s đ c rút d n t ẹ ỏ ờ ẽ ượ

ng l ậ ủ ươ ễ ể ậ ể t, làm gi m đáng k shutter lag. R t hi u ể ỏ ừ ả ầ ừ ấ

Nh ng lá kim lo i này r t m ng, nh nên th i gian và tiêu hao năng l ấ ượ ữ d ứ ướ ộ qu trong vi c ch p nh ở ố ộ ệ ả ng th c này cũng d dàng đ ng b v i chuy n đ ng c a g ồ t c đ cao, so v i lo i màn tr p quét ngang. ạ ạ i lên trên. Ph ươ ụ ả ộ ớ ậ ớ

ể ủ ề ậ

ứ ạ ưở ấ ề ạ ả ơ ả ơ ế

ể i dài (theo chi u dài b n film) nên khi chuy n đ ng r t d rung, nh h ả ả ấ ế ộ ế ế ằ

c các nhà ch t o tìm tòi, nghiên c u đ các lá kim lo i v n hành ngày càng hoàn thi n h n, nâng cao Nh ạ ượ lo i m ng, h p mà kích th c l ướ ạ ẹ ạ nh. Đây là m t lý do r t "t nh " khi có ý ki n cho r ng body cũng nh h ả ị ộ này v n ti p t c đ ế ụ ượ c đi m chính c a lo i màn tr p này là c u trúc c khí đi u khi n và v n hành các lá kim lo i ph c t p h n. Các lá kim ủ ng đ n đ nét c a ộ ỏ ng hình nh! Tuy nhiên, lĩnh v c ự ơ ậ ấ ễ ể ng đ n ch t l ưở ấ ượ ạ ậ ứ ể ế ạ ệ ẫ

c X-sync, tu i th và tính n đ nh c a màn tr p. Cũng vì th mà các máy (D)SLR ngày nay m i có thêm m t tiêu chí v ế ọ ộ ớ ề ậ

ủ ng s l n ho t đ ng c a màn tr p. đ ượ "tu i th " là s ki u ch p, t ổ ổ ố ể ụ ọ ổ ị ng đ ươ ạ ộ ố ầ ủ ậ ươ

ố ộ ụ ớ ố ộ ố ộ ấ

Màn tr p quét d c c a máy Nikon FE2, v i t c đ X-sync 1/200sec và t c đ ch p cao nh t 1/4000sec. T c đ này là đi u ề đáng n vào nh ng năm c a th p k 80. ọ ủ ữ ậ ể ủ ậ ỷ

ừ ướ ộ ậ ơ ể ệ

c thay th b ng lo i màn tr p làm t ạ ự Titanium. Kích th ổ ậ ệ ỏ ọ c b ph n c khí c i thi n đáng k , nh g n ả ậ tr p này. Theo nh qu ng cáo thì lo i màn tr p ư ả ạ

Máy Nikon FM2 đ ượ h n r t nhi u. Ni m t ế ề ề ơ ấ titanium này cho phép tu i th camera đ t t ạ ớ ậ hào c a Nikon đ n n i h đã đóng tri n lên cái ỗ ọ i ít nh t là 100.000 shots ! ấ ổ ế ằ ủ ọ

6. Màn tr p đi n t ậ ệ ử

ữ ữ ậ ơ ử ụ ơ ớ ỉ

ờ ọ ố ộ ụ thì k0 còn khái ni m X-sync n a, đ ng th i, m i t c đ ch p ữ t th i gian ph i sáng. ế ờ ể ề ồ ệ ử ử ụ ệ

Nh ng thu t ng X-sync, H-sync ch có ý nghĩa v i các máy (D)SLR s d ng màn tr p c khí đ đi u ti ậ Còn đ i v i các máy digital compact s d ng màn tr p đi n t ố ớ ậ đ u coi nh H-sync. ư ề

i trong nh ng máy DC P&S n a. nh ng máy này, ánh sáng đi ồ ạ ữ Ở ữ

ẳ ự ế

ữ ở ươ ẽ ở ạ ữ ng, k0 có màn tr p, ánh sáng ti p xúc tr c ti p v i sensor. Tuy nhiên, khi ch a ti n hành thao tác ớ c ti p đi n, k0 có ph n ng gì v i ánh sáng c . Ch khi b m ch p, s ớ ả ứ ế ế ượ ụ ệ ả ấ

c ti n hành khi sensor đ tr ng thái OFF, t c là k0 đ ệ ể ế ạ

ư ế ỉ ậ ơ ượ ủ ờ

ế ậ ố ế

ậ ơ ậ ự ứ c ti p đi n và chuy n sang tr ng thái ON. Các pixel s ti p nh n thông tin ánh sáng ế ẽ ế tr ng thái ON c a sensor chính là t c đ ch p, là th i gian ph i sáng đ c máy / ờ ố ộ ụ ở ạ là ch ng có cái màn (curtain) i tr ng thái OFF. Th c t t l p. K t thúc kho ng th i gian này, sensor l i tr l ờ ự ế ạ ở ạ ạ trong vi c cung c p (ON) và ng t đi n (OFF) cho sensor. Nên t b i tín hi u đi n t ắ ấ ệ ệ ử ế ở ả c đi u ti ề ẳ ệ ệ ơ

Lý do X-sync k0 còn n a b i vì màn tr p c khí cũng k0 t n t th ng qua lens, k0 có g "ch p nh", sensor s ụ ả ph i sáng đ ượ ượ ơ đ th c hi n quá trình s hóa. Th i gian ệ ể ự i ch p thi ng ụ ườ nào c , th i gian ph i sáng đ ờ ả g i bóng gió là "màn tr p đi n t ". ọ ượ ệ ử ậ

ấ ứ ể ự c ph i sáng 100% di n tích c a nó. Do đó, vi c fill flash có th th c ượ ủ ệ ệ ả ơ

ư ậ ệ ề

ệ ề c flash và dung l i h n kích th ớ ấ ứ ố ộ ụ ỏ ề ấ ấ ượ ớ ạ ữ ư ướ ế ớ

Nh v y, trong b t c hoàn c nh nào, sensor cũng đ hi n v i b t c t c đ ch p nào, trong đi u ki n công su t flash cho phép. Có đi u, GN c a nh ng build in flash trên các máy ủ P&S đ u r t nh (do gi ư ng pin dùng chung v i camera) nên u th H-sync này coi nh k0 đáng k .ể

7. Nikon D70 v i X-sync 1/500 sec! ớ

ể ờ ế ợ ư ố ộ ệ ử ế ế ậ ả . Nh ng máy đ u b ng ữ ầ

Có th nói đây là chi c SLR cho t c đ X-sync cao nh t hi n nay nh k t h p u th màn tr p đi n t nh Nikon F5 hay Canon 1Ds Mark II cũng ch d ng l ấ ệ t c đ X-sync 1/250 sec. i ạ ở ố ộ ỉ ừ ư

thì t c đ màn tr p c khí c a D70 cũng ch là 1/200 ho c 1/250 sec (ch a ki m ch ng nh ng k0 th v t qua giá tr ự ế ậ ơ ủ ư ứ ư ỉ ể ượ ị

Th c t này). Và khi ch p fill flash ể t c đ trên X-sync, up to 1/500sec, c ch di n ra nh sau: ố ộ ụ ặ ơ ế ễ ở ố ộ ư

ng l ấ ụ ươ

t lên, ớ ố ộ

tr ng thái OFF,

c l ượ ộ ờ sáng, b t đ u ti p đi n cho sensor nh n ánh sáng, tr ng thái ON, đ ng th i ậ ắ ầ ệ ế ạ ồ

1. B m ch p, g ậ 2. First curtain kéo lên v i t c đ 1/250sec (e.g), 2bis. Lúc này sensor ở ạ 3. Khi first curtain m h t, 100% sensor đ ở ế kích ho t flash, ạ

ờ ủ ắ ầ ỡ

ư ệ ả ắ ờ

i v trí ban đ u. 3bis. Th i gian phát c a xung flash là r t ng n, c ph n nghìn sec, ấ 4. Sau kho ng th i gian 1/500sec, ng t đi n, đ a sensor tr v tr ng thái OFF, ở ề ạ 5. Second curtain kéo lên, 6. G ng h xu ng và m i th tr l ạ ứ ở ạ ị ươ ầ ố ọ

c khí, ch k0 còn tác d ng đi u ti t th i gian ph i sáng ự ơ ủ ụ ứ ụ ề ế ờ ơ

ỉ ệ ồ ướ ắ

ẫ

c đó sensor đã b ng t đi n r i. ị ả ả ủ ụ ằ ơ ể ể ờ

Note: - Vi c second curtain kéo lên (step 5) ch là th t c theo đúng trình t ệ n a vì tr ữ - Th i gian ph i sáng v n đ m b o đúng 1/500sec. ờ - Th i gian đ hoàn thành th t c b ng 1/250 (FC) + 1/500 (exposure time) + 1/250 (SC). Không k th i gian làm vi c c a ệ ủ ờ ng. g ươ

ng và nó t ớ ơ ế ơ ờ ộ ươ ng

+ Nh v y, th i gian hoàn thành th t c có lâu h n m t chút (1/250sec) so v i c ch c khí bình th ng đ ơ v i th i gian ch p m t pose nh có th i gian ph i sáng th c s là (1/250 + 1/500) sec, ch m h n t c đ X-sync c khí. ự ự ớ ớ ườ ơ ố ộ ư ậ ờ ủ ụ ờ ươ ơ ụ ả ậ ộ

ộ ể ễ ờ ơ ồ

c. So v i tr ở ể ắ ầ ằ ớ ườ ượ ườ ệ ấ ợ ơ

ớ ế + Ph i đ i m t kho ng th i gian tr (lag time) đúng b ng X-sync c khí (1/250sec) đ FC m hoàn toàn, r i sau đó m i ti n ả ả ợ ắ ng, sensor có th b t đ u ph i sáng ngay khi FC b t ng h p bình th hành ph i sáng (c p đi n cho sensor) đ ơ đ u xu t phát. ấ ầ

i, ta ấ ầ ổ ạ ữ ề ả ố

c h n m t pose nh fill flash v i toàn b công su t (GN) c a đèn, n u c n. - Tuy nhiên, con s 1/250sec kia s ch giành cho nh ng ai c c kỳ khó tính n u th y c n ph i phàn nàn v lag time. Đ i l ự đ ượ ẳ ế ế ầ ẽ ỉ ớ ủ ả ấ ộ ộ

i quay v v i ph ự ế ố ộ ẽ ạ ề ớ ươ ứ ẫ ồ ố

i th v X-sync 1/500sec này ch phát huy đ ụ , khi t c đ H-sync trên 1/500sec thì D70 s l i h n c a X-sync c khí. Cho nên, l ế ề ớ ạ ủ ơ ợ ng pháp đ ng b truy n th ng, t c là v n ph ề c khi t c đ ch p n m trong ố ộ ụ ằ ộ ượ ỉ

Trong th c t thu c vào gi kho ng 1/250sec đ n 1/500sec mà thôi. ế ộ ả

T i đây thì có m t câu h i đ t ra: ộ ỏ ặ ớ

i sao k0 t n d ng t i đa l i th c a màn tr p đi n t đ nâng ố ộ ậ ạ ủ ỡ ậ ụ ố ợ ế ủ ệ ử ể ậ

T c đ phát xung c a flash là r t cao, c ph n nghìn sec, v y t ấ X-sync đi n t lên cao h n, c 1/750 sec ch ng h n ? ệ ử ầ ẳ ạ ơ ỡ

T cũng ch a bi i th nào, ch đoán mò vài lý do th này: ư ớ t tr l ế ả ờ ế ế ỉ

ạ ủ ả

ườ ự ơ ế ể ả

ờ ượ ụ ng, khi ch a r i vào tr ng thái standby, thì sensor c a DSLR luôn trong tr ng thái ON, ch ng khác gì b n film luôn ướ c. ậ ưở ạ thì nó l ộ ạ ậ ủ ệ ử ế

ố ơ ế ạ , đ ng nghĩa v i gi m th i gian ớ ờ ủ ứ ế ệ ờ

ẳ i ph i quay v tr ng thái OFF tr ề ạ ng đ n đ tin c y c a sensor khi v n hành chăng ? ậ ắ ớ ể ầ ả

c m i pixel r t to nên đòi h i năng l ng nhi u h n. Đây ể ả tr ng thái ON t c th i c a sensor. N u th i gian đó quá ng n, có ở ạ ng cho toàn b m t r ng l n c a sensor DSLR giúp nó làm vi c có hi u qu nh t. So v i máy ệ ớ ủ ỏ ấ ả ờ ề ặ ộ ở ề ệ ượ ấ ề ướ ủ ớ ơ ỗ

- Bình th ư ơ c ph i sáng. Mu n chuy n sang c ch màn ch p đi n t ng tr c ch đ th ơ ườ Vi c thay đ i liên t c gi a hai c ch (tr ng thái) này có th nh h ữ ổ ệ - Vi c tăng X-sync đi n t ệ ử ồ th k0 đ đ n p đ y năng l ượ ủ ể ạ P&S, di n tích c a sensor DSLR l n h n r t nhi u b i kích th ệ cũng là nguyên nhân chính làm giá thành c a DSLR cao. ơ ấ ủ

ệ cho th y các máy Pro k0 m n mà l m v i X-sync đi n ặ ữ ể ề ắ ấ ọ ở ớ

mà v n hoàn toàn trung thành v i X-sync c khí truy n th ng. Ph i chăng, 1/250sec cũng đã là quá đ ?! ... và cũng còn có th có nhi u nguyên nhân quan tr ng n a. B i th c t ự ế t ả ớ ử ủ ề ẫ ơ ố

ư ắ ả ẹ ầ ỉ

ả ả ề ẹ ở

ẹ . Còn máy i máy nh cũng c n đeo kính, ch có khác là chúng ta c n đeo kính nhi u khi ch đ làm đ p i không ph i làm đ p cho máy nh mà cho nh ng gì nó nhìn tr nên đ p đ , g i c m và quy n rũ h n. Mà ơ ế ữ ầ ả ả , do đó mà hi u và nói v "kính cho máy nh" là m t kho tàng mà c n ể ỉ ể ẽ ợ ả ả ể ề ộ

ơ i. Tôi xin làm bài mào đ u. Kính l cọ Gi ng nh m t ng ườ ố nh "kính" cho nó l ả ạ làm đ p thì không th và không bao gi có s góp s c c a nhi u ng ứ ủ ầ ẹ là đ n gi n c ờ ầ ườ ự ề

1. Đeo kính tr ng cho máy nh: ả ắ

Đây là t mà tôi đ ám ch các kính l c mang tính ch t "b o v " cho ng kính kh i b tr y s c. ừ ỏ ị ầ ướ ệ ể ả ấ ố ọ ỉ

ử ế ử ụ ụ ệ

ứ ng xu t hi n ấ ệ ở ườ ể ạ ả ị

t . Đó là các kính l c ọ UV, Haze và Skylight, ngoài ch c năng b o v thì tác d ng d ng chính cua chúng là kh h t các tia t ả các vùng núi cao, nó làm nh c a ta b chuy n sang màu h i xanh ngo i (UV: untra-vilet). Cái lo i tia này th ơ ủ ạ xao, b nh t ệ ậ

ụ ệ ắ ả ố ử ộ ngo i trên nó còn có màu h i ph t h ng, h p th thêm m t ít ớ ồ ụ ạ ấ ơ

Còn "kính tr ng' Skylight ngoài tác d ng b o v và ch ng tia t ánh sáng xanh trong dãi quang ph . ổ

ư

ọ ử ơ ề ả ả ấ ươ ị ả ng hình nh b gi m ả

ề ạ ị

ễ ị t nam thông th Vi ở ệ ủ ắ kho ng 60.000VNĐ đ n kho ng 300.000VNĐ tuỳ lo i. ạ ế ả ả

ng t ừ . L u ý: - Kính l c nó cũng làm cho ánh sáng đi vào film ph i qua nhi u "c a" h n nên kh năng ch t l và ánh sáng b tán x càng nhi u nên d b loé. - Giá bán c a các kính tr ng này ườ ắ - T t nh t là mua lo i x n không nó phí cái ng kính l m ạ ị ố ố ấ

2. Đeo kính "Bô la":

ử ụ ự ự ự ạ ọ

ọ thì s d ng duy nh t kính l c phân c c (Polarizer - PL) là s l a ch n ấ ắ ọ ố ể ắ ố ọ ộ ộ

N u ít khi lên vùng cao ho c "ng i" s d ng kính l c ử ụ ặ ế c a tôi khi luôn g n nó trên ng kính. Kính l c này có hai vòng, m t vòng g n vào ng kính, còn m t vòng đ chúng ta loay ủ xoay

ề ặ ế ể ạ ả ả ặ ả ạ ạ ơ

Chúng ta hi u đ n gi n đ i khái là thê này, ánh sáng n u g p b m t không kim lo i và ph n x thì ánh sáng ph n x là ánh sáng đã phân c c. Kính Pola s "x lý" nh ng th lo i ánh sáng đó cho nó "đ p" h n. V y thôi ẽ ử ể ạ ạ ơ ư ự ẹ ậ

ng d ng chính khi b n ch p c nh có ph n chi u qua m t n ụ ạ ố ứ ẳ ạ

ụ ả ả ả ế c t i th m nh "th a đ u". Chính vì v y mà h i có Pola đ tăng c ượ ươ c, ch ng h n bóng đ i x ng... Ánh sáng khi "đ p" vào n ả c và ướ ể ả ng nó, k c ặ ướ ư ậ ườ ủ ầ ể ắ ạ

Ứ "văng" ra chô khác nó làm c nh không đ t ươ ng ph n... ả

các m t thu tinh, g ng kính. Ta dùng Pola và xoay ụ ỏ ữ ế ở ứ ả ặ ỷ ươ

ng d ng th hai khi chúng ta mu n loain b nh ng ánh ph n chi u Ứ ố đ n khi đ n khi không th y bóng ph n chi u trên b m t kính n a... ế ề ặ ữ ế ế ấ ả

ụ ụ ư ẹ ạ ấ ỏ ể

ng d ng th ba mang tính m o nh là khi b n c n ch p t c đ th p, ví d nh lia máy. B n đã ch n ISO th p nh t có th ụ ố ộ ấ Ứ v y mà nh v n th a sáng do tr i quá n ng, thì vi c dùng kính Pola và v n cho nó t ậ ấ ọ i cũng là m t cách nhé ộ ạ ầ ệ ứ ẫ i l ố ạ ừ ả ắ ặ ờ

ố ề ụ ẽ ế ầ ả

Cu i cùng n u mà b u tr i có nhi u b i và các phân t n ử ướ ờ h n do lo i b m t ph n tia sáng phân c c. Nh ng cũng r t d h i là lúc chúng ta c n ch p nh ngh thu t khi ng ơ ờ c tung tăng nh y múa trong không khí dùng pola s làm x m tr i ậ c sáng ượ ụ ả ạ ỏ ộ ấ ở ơ ư ự ệ ầ ậ ầ

hay xuôi sáng thì pola không còn tác d ng đâu nhé ụ

L u ý: - Pola m t tác d ng khi b m t ph n chi u là kim lo i ạ ề ặ ụ ư ế ấ ả

K thu t ch p nh ụ ả ậ ỹ

ỹ ậ ả

K thu t căn b n ụ 1. Thao tác c m máy nh khi ch p ầ ả

i m i làm quen v i máy nh dCam & BCam th ớ ớ

ề ứ ẫ ườ ệ ầ ọ ắ ể ọ ế ẹ ẹ ế ầ ầ

ng hay không đ ý ho c không coi tr ng nó ặ c nh đ p thì vi c đ u tiên c n h c cách c m máy ch c ch n và ắ ụ ả i rung máy khi ch p nh ủ ệ ằ ả ộ ộ ỗ

Đây là đi u mà không ít ng ả ườ đúng m c d n đ n k t qu nh không đ p. Mu n ch p đ ụ ượ ả ố ả ả tho i mái. Thói quen ch p nh b ng đi n tho i di đ ng b ng m t tay là nguyên nhân c a không ít l ằ b ng dCam & BCam. D i đây là m t vài t ằ ạ th c m máy nh nên tránh: ả ụ ả ướ ư ế ầ ộ

ớ ả ắ ậ ầ ổ ộ ồ ườ ố ậ i h i h n

V i các máy nh có dây đeo tay thì đ ng tác đ u tiên b n nên làm là l ng nó th t ch c vào c tay, không ít ng ạ mu n màng vì làm r i máy nh đ y nhé. ơ ả ấ ộ

c ít nh t 2 đi m t a trên c hai bàn tay, n u t th ch p nh cho phép thì ệ ẩ ắ ấ ả

ả th ch c ch n và c m máy đ Nguyên t c chung c a vi c c m máy nh là t o đ b n nên tỳ m t khu u tay vào ng ạ ạ ượ i, làm nh th s t o nên t ư ế ẽ ạ ự ể ư ế ắ ế ư ế ụ ả c lâu h n. ơ ượ ủ ỷ ườ ầ ắ ộ

T th c m máy ngang ki u này r t ch c ch n và b n s tránh đ i che tay vào ng kính hay đèn flash. ư ế ầ ạ ẽ ể ấ ắ ắ c l ượ ỗ ố

ớ ư ế ụ ấ th ch p máy d c, bàn tay trái t o m t đi m t a k p ch t máy nh, bàn tay ph i h tr thêm đ ng th i thao tác b m ả ỗ ợ ự ẹ ể ặ ạ ả ọ ồ ờ ộ

V i t máy.

ố ư ư ữ ệ ề ấ ầ ấ ỉ

ụ ụ ể ể ễ ẽ ữ ấ l y ả ư ể ơ

Dĩ nhiên là còn có r t nhi u cách c m máy r t hi u qu khác nh ng trên đây NTL ch mu n đ a ra nh ng ví d c th đ d hình dung h n. V i ki u máy BCam thì cá nhân NTL a thích cách đ t g n máy trên lòng bàn tay trái, các ngón tay kh gi ph n thân máy và ng kính nhô ra phía tr c (l u ý tránh che các "m t đi n t " c a máy), tay ph i thao tác ch p. ệ ử ủ ặ ọ ắ ớ ố ướ ư ụ ầ ả

Hình nh minh h a trích d n t Manual c a Nikon 8800 ẫ ừ ả ọ ủ

ụ ả 2. Thao tác ch p nh

ớ ự ế ấ ạ ậ ố ể ệ ả ố

ổ ậ i coi nh các thao tác căn b n này d n t ẳ i sao? ể ạ ườ

V i s phát tri n c a k thu t s và ph c p máy nh s thì vi c hi u bi ể ủ ỹ n a. Nh ng v n có không ít ng xa l ẫ ư ạ ữ Hình nh trích d n t ẫ ừ ả ẹ Manual c a Nikon 8800 d ướ ả i đây ch d n r t c th các b ỉ ẫ ấ ụ ể t c u t o và cách s d ng chúng không h n là quá ử ụ i k t qu nh x u mà không hi u t ấ ẫ ớ ế c căn b n khi b m máy: ướ ả ả ả ủ ấ

Ta có th chia thao tác này ra làm 2 giai đo n: ể ạ

ng đi c a nó đ máy nh ho t đ ng ch nh nét và đo sáng. Sau khi ạ ấ ẹ ụ ả ạ ộ ủ ể ả ả ố ỉ

ậ ấ ắ ả ộ ỏ ỹ

ộ ế ế ạ ạ ể ể ệ ệ ầ ấ ấ

1. B n b m nh nút ch p nh xu ng kho ng 1/2 quãng đ ườ các thao tác k thu t đã hoàn thành, trong m t kho ng th i gian r t ng n, thì b n có th nghe th y m t ti ng "bíp" nh và nhìn ấ ờ th y đèn báo hi u "AF" m u xanh hi n sáng. Tuỳ theo c u t o c a máy mà b n có th nhìn th y 2 chi c đèn hi u báo nét và ấ ạ ủ ệ báo flash n m phía sau l ng máy. ư ằ

2. Sau khi đã ch c ch n là máy nh đã thao tác xong, b n ch vi c nh n n t 1/2 quãng đ ng còn l i đ ch p nh. ỉ ệ ắ ắ ả ạ ấ ố ườ ạ ể ụ ả

c các thao tác k ấ ế ỹ ứ ự ề

ầ t. Lý do có th là b n ch a canh đ ế

ạ nh quá ch m...B n c n đ c Manual c a máy đ hi u rõ t ng tr ể ằ ể ọ ừ ạ

m t nh ng kho nh kh c quan tr ng ch vì ượ ể ể c khi ch p nh là r t quan tr ng. ọ r ng máy ch a th c hi n đ ư ỏ ằ ố ộ ụ c nét đúng, có th là kho ng cách ch p nh quá g n, có th là t c đ ch p ụ ả ả đây r ng vi c đ c ệ ọ ấ ỉ ể ng h p. NTL mu n nh n m nh l ố ợ ườ đ l Đ ng bao gi ữ ờ ể ỡ ấ ệ ượ ầ i ạ ở ắ ư ủ ấ ụ ả ừ ọ ả

N u b n th y đèn AF nh p nháy ho c là có m u vàng thì đi u này ch ng t ặ ấ ạ thu t c n thi ậ ầ ạ ầ ả ậ sách h ướ ch a n m v ng cách dùng máy nh. ng d n tr ẫ ừ ướ ư ắ ả

3. Thao tác ch nh nét ỉ

ớ ữ ụ ả ộ ấ ư ệ

ự ớ ể ọ ủ ư

ậ ố ệ ạ ề ế ộ ấ ầ ệ ấ ủ

ư ẫ

các kho ng cách khác nhau...B n s không ki m soát đ ệ ế ấ c th c hi n r t hi u qu b i ch đ l y nét t ả ở ệ c h tr thêm b i thao tác c a ng ầ ượ ỗ ợ ườ ử ụ ở ọ ể ợ ườ

ỹ ư ạ ẽ ể ế ộ ỉ ề ạ ấ ạ

V i nh ng ai m i kh i đ u t p ch p nh thì vi c bi t l y nét chính xác là r t quan tr ng. M t t m hình l u ni m thì không ở ầ ậ ấ th sai nét. Thao tác này đ đ ng AF c a các máy dCam & BCam nh ng nó ượ ự ộ ự i đ u có ch c năng t i s d ng. Đa ph n các máy nh k thu t s hi n t cũng c n đ ứ ả đ ng 100% ch n đi m canh nét "thông minh" nh các nhà ch t o v n qu ng cáo nh ng th t s ch c năng này r t nguy hi m ể ấ ậ ự ứ ả ế ạ ộ c chính xác trong tr ng h p khuôn hình r ng, có nhi u ch th ượ ể ả ủ ể ở ộ đi m canh nét theo ý mu n. NTL khuyên b n nên ch n ch đ ch nh nét AF theo 1 đi m duy nh t t i trung tâm khuôn hình và ọ ể thao tác nh h ố ng d n sau đây: ư ướ ẫ

Hình minh h a trích t Manual c a Nikon 7900 ọ ừ ủ

ạ ấ ể ụ ả ể ẹ ố

ủ ể ấ ủ ả ấ ấ ườ ệ ệ ấ ấ ấ ạ ố ỏ ộ

nh. ầ B n đ vùng l y nét vào ch th chính c a nh, b m nh nút ch p nh xu ng đ thao tác AF. Sau khi th y tín hi u đèn m u ấ ệ xanh xu t hi n (hay th y xu t hi n m t ch m tròn nh trong khuôn hình, LCD...) b n nh n n t quãng đ ạ ể ụ i đ ch p ng còn l ả

Hình minh h a trích t Manual c a Nikon 7900 ọ ừ ủ

ộ ườ ệ ầ ờ ỹ

thông th ọ ệ ả ắ ấ ộ

ng và nó c n có th i gian đ th c hi n các thao tác k thu t c n thi ườ ữ ể ự ằ ấ ữ ừ ấ ạ ọ

t b đi n t t, khi ế ị ệ ử ế ng ra k t ế ế ụ nút ch p ề ể ng đi c a nó thì đi m canh nét không thay đ i. Nh th b n hoàn toàn có th ch đ ng ch n đi m ể ủ ộ ư ế ạ ở ị ể ọ ổ

Máy nh cũng là m t thi ậ ầ ả ch p nh chúng ta nh t thi t ph i tôn tr ng nguyên t c này. Vi c ch p nh b ng cánh b m m t lèo cho xong th ụ ả ụ ả qu nh x u. Thêm m t đi u quan tr ng n a mà b n c n l u ý là sau khi đã l y nét xong, ch ng nào b n còn gi ạ ầ ư ả ả nh ả l y nét sau đó khuôn l ấ ấ ộ v trí 1/2 quãng đ ườ i hình nh ý mu n và ch p nh. ố ạ ủ ư ụ ả

Hình minh h a trích t Manual c a Nikon D70 ọ ừ ủ

t đ tránh g p ph i nh ng l ỹ ậ ế ủ ữ ầ ạ ữ ả ặ ỗ ả i căn b n

i đây đã gi i thích r t c th : K thu t AF d a trên thao tác c a "sensor" nên có nh ng h n ch c a nó mà ta c n bi ự khi l y nét. Tài li u trích d n t ủ ủ Manual c a máy Nikon D70 d ẫ ừ ướ ế ể ấ ụ ể ệ ấ ả

c trong sách h ợ ổ ữ ẫ ử ụ ướ ả ạ ấ ả

ố ấ ủ ạ ẽ ằ ộ

ụ ả ạ ạ ọ ộ

ư ng v i nh l u ớ ả ộ ặ ườ ẽ ọ ộ

ng d n s d ng máy nh c a mình. Trên đây là t ng h p nh ng thao tác căn b n nh t mà b n có th đ c đ ể ọ ượ ặ NTL mu n nh n m nh thêm r ng v i các máy dCam & BCam thì kh năng cho đ nét sâu r t l n nên nói chung b n s ít g p ấ ớ ả ớ ph i tr ng i khi ch p nh phong c nh, có khuôn hình r ng. Th nh ng khi b n ch n "mode" ch p nh chân dung, macro hay ả ế ư ch p v i tele thì vi c ch n đúng đi m canh nét là r t quan tr ng vì "sai m t ly s đi m t d m". Thông th ấ ể ni m b n nên đ t vùng l y nét trên khuôn m t c a ch th là s thành công. ạ ụ ả ọ ệ ấ ả ở ụ ớ ạ ệ ủ ể ặ ủ ẽ ặ

t, NTL th đ a ra m t nguyên t c chung bao g m nhi u b ụ ả ấ ị ủ ạ ệ ề ướ ắ ồ ộ ể ả c căn b n đ đ m ả

ử ư ng. Nguyên t c ch p nh ắ Theo m t g i ý r t thú v c a b n Nguy n Vi ộ ợ b o vi c thành công trong thao tác ch p nh thông th ệ ả ễ ụ ả ườ

1. Ki m tra hi n tr ng máy móc ể ệ ạ

ng hình nh hay tr c tr c k ỏ ư ấ ơ t c đ u b qua cho đ n khi có s c v ch t l ế ự ố ề ấ ượ ặ ỹ ụ ả

c m i l n đi ch p nh b n hãy ki m tra l i các chi ti ệ ậ ầ ụ ả ế

Ố ế ướ ả ả ỗ ầ ề ặ t sau: ụ ạ ả ạ ế ế ướ ầ c...B n nên th zoom vài l n ử ạ

ấ

ự ữ ề ạ ạ

ặ ạ ắ ớ ạ ầ ố ớ ạ ộ ẻ ế ế ẻ t v i thân máy nh c a mình. T ng dung l ủ ả ổ ượ ủ ng c a

ế ọ

ắ ộ t máy sau khi đã ki m tra xong. Vi c làm này r t đ n gi n nh ng h u nh t ư ấ ả ề thu t. Vì th tr ể ạ - ng kính máy nh: b m t ngoài cùng c a ng kính ph i s ch, không có b i, v t tay, v t n ủ ố xem có v n đ gì không? - Pin: b n đã s c pin ch a? ho c b n đã có thêm pin d tr ... ư t ch c ch n chi c th nh mang theo ho t đ ng t - Th nh : b n c n bi ớ các th nh tính toán cho m t chuy n đi cũng r t quan tr ng. ấ ớ ẻ - B n nh t ớ ắ ể ạ

2. Ki m tra các thông s k thu t c a máy ậ ủ ố ỹ ể

ộ ấ ả ụ ầ

ậ ế ỉ ầ

ấ

ng nh: NTL khuyên b n nên dùng kích th c l n nh t cùng ch t l ng cao nh t đ d c nh/ch t l t...V y thì ta ch c n đ 30 giây đ ti n hành thao tác sau đây: ắ ể ể ể ữ ể ể ế i ch đ cân b ng tr ng WB ế ộ ằ i giá tr ISO: b n nên dùng ISO bé nh t khi có th ể ạ ị i kích th ạ ướ ớ ấ ượ ấ ượ ạ ạ ạ ấ ả ấ ể ễ

ướ ả ế ầ

i các ch đ h tr nh tăng đ s c nét, đ t ng ph n, làm r c r m u s c...: NTL khuyên b n không nên dùng, ế ộ ỗ ợ ư ự ỡ ầ ắ ộ ươ ộ ắ ể ạ ạ ả

Đây chính là m t trong nh ng nguyên nhân làm x u nh c a b n khi ch p nh m WB hay dùng ISO cao vào lúc không c n ầ ủ ạ thi - Ki m tra l - Ki m tra l - Ki m tra l thao tác thêm v sau n u c n. ề - Ki m tra l n u có th , vì chúng ch làm cho nh c a b n...kém h n mà thôi. ả ể ế ủ ạ ơ ỉ

3. Thi ế ị ụ ả t đ nh các thông s k thu t ch p nh ố ỹ ậ

ớ ự ạ ả ạ ạ ọ ự ộ đ ng

V i các lo i máy dCam & BCam cho phép l a ch n "mode" ch p nh thì b n nên s d ng. V i các lo i máy nh t 100% v i các modes m c đ nh thì b n nên ch n đúng "mode" c n thi ớ t cho t m nh c a mình. ử ụ ủ ụ ả ầ ấ ả ặ ị ế ạ ớ ọ

: Av hay Tv...

ế ộ ụ ả ế ộ ế

ể ử ụ ng b n có th ch n đo sáng trung tâm hay ọ ọ ạ ả ầ ủ ạ ộ ạ ầ ườ ể ấ ị ể ọ ử ụ ạ ỏ

ứ ợ ế ộ ủ ể ố ị ủ ể ế ể ộ

AF không nhé. - Ch n ch đ ch p nh tuỳ theo nhu c u th c t ự ế - Ch n ch đ đo sáng: n u máy c a b n có kh năng đo sáng đi m "spot" thì b n c n chú ý không s d ng nó cho các th ả lo i nh nói chung vì spot đòi h i m t kinh nghi m s d ng nh t đ nh. Thông th ệ đo sáng ph c h p. - Ch n ch đ canh nét: có 2 lo i canh nét là AF-S cho các ch th c đ nh và AF-C cho các ch th chuy n đ ng. N u máy ọ c a b n cho phép l a ch n ch đ AF/MF thì b n nên ki m tra xem máy c a mình có ủ ạ ạ ế ộ ủ ự ể ạ ọ ở

ng b n không c n s d ng ch đ ch ng m t đ tr tr ườ ắ ỏ ừ ườ ầ ử ụ ạ ụ ả ng h p ch p nh ợ

t hay b t đèn flash ch không nên đ ế ộ ố ch đ "Auto". ắ ỏ ắ ậ ứ ể ở ế ộ

v trí "0"? B n ch nên s d ng ch c năng này khi th t s n m v ng nó. - Ch n ch đ đèn flash/ch ng m t đ : thông th ọ ế ộ i. B n nên ch đ ng t trong đêm t ố i ch c năng hi u ch nh Ev xem nó có - Ki m tra l ỉ ạ ể ố ủ ộ ệ ạ ứ ở ị ậ ự ắ ử ụ ứ ữ ạ ỉ

ụ ả 4. Ch p nh

ư ự ế ệ ạ

t phía trên v thao tác canh nét. M t đi u đ n gi n c n nh là b n ch b m máy sau khi đã có đèn hi u m u xanh ể ọ cho th y r ng không ph i ai cũng thao tác đúng vi c canh nét và đo sáng. B n có th đ c ỉ ấ t nh ng th c t ế ề ấ ằ ề ộ ả ả ầ ệ ạ ầ ơ ớ

Có v nh ai cũng bi ẻ ư l ế ạ xu t hi n cùng ti ng "bip" nh . i bài vi ệ ấ ế ỏ

Chúc thành công và có nhi u nh đ p! ề ả ẹ

ộ ủ ườ ả

ng nh" hay t vi ể ạ i thu t ng "Đ nét sâu c a tr ộ ữ ế ậ ả

t b ng ti ng Anh "DOF" (Depth Of ấ t t ừ ế ắ ằ ủ ạ ớ ấ ả ủ ọ ẽ ể ắ ắ ạ ề

ng nh Đ nét sâu c a tr Có th b n đã t ng nghe nói t ườ ớ ừ Field)* và th c m c không hi u nó có ý nghĩa và quan tr ng th nào v i t m nh c a b n? NTL s cùng b n tìm hi u v n đ ế ể này b ng cách nhìn chính xác và đ n gi n nh t nhé. ằ ả ấ ơ

ng nh ộ ủ ề ả ộ ướ ể

c và phía sau c a đi m này cũng s ế ả ị ầ ả ướ ạ c và phía sau đi m canh nét. ẽ ủ ể

Đ nét sâu c a tr Hay nói m t cách khác thì khi b n ch nh nét vào m t đi m xác đ nh thì ph n nh phía tr ộ nét. Vùng nét rõ này đ ườ ả , DOF, là m t khái ni m c a nhi p nh v vùng nh nét rõ phía tr ủ ể ng nh". ả ệ ộ ỉ c g i là "Đ nét sâu c a tr ườ ộ ượ ọ ủ

(Camera focused here = đi m canh nét c a máy nh; Camera = v trí c a máy nh) ủ ủ ể ả ả ị

trong đó ộ ủ ườ ượ ấ ề ố

ng nh đ ả ướ ọ ộ ở ủ ố ả ẩ ớ

ụ ề ậ ạ ỏ ị

quan tr ng nh t là kh u đ m c a ng kính c kh ng ch b i nhi u y u t Đ sâu c a tr ẩ ộ ở ủ ố ế ở ế ố c làm quen v i các "Aperture"** D i đây là hình nh minh ho cho m t s kh u đ m c a ng kính tiêu chu n. B n s đ ạ ạ ẽ ượ ẩ ộ ố thu t ng nh "Diaphragm"*** - h th ng c khí g m nhi u lam kim lo i nh có tác d ng xác đ nh kh u đ m c a ng kính; ộ ở ủ ố ẩ ồ ơ "f stop" - ch s xác đ nh c a t ng kh u đ m c a ng kính. ộ ở ủ ố ữ ư ỉ ố ệ ố ẩ ủ ừ ị

hình minh ho trên đây, kh u đ m c a ng kính có hình m t l ấ ở ư ạ ỏ

ng ánh sáng đi vào càng nhi u và khi l ạ ỗ ở ạ c c a nó có th đ ướ ủ ỏ

i "sensor" hay phim ít đi. Chính kích th nh mà kích th ộ ỗ m nh thì l ỗ ở ề ng nh ẩ ộ c c a l ộ ở ủ ố ượ m này s quy t đ nh đ sâu c a tr ế ị ướ ủ ỗ ở ượ ườ ả . L m càng l n thì ỗ ở ể ượ c ng ánh sáng đi ớ ủ ộ ẽ

Nh b n đã th y thay đ i b ng các lam kim lo i. L m càng r ng thì l ổ ằ t ớ DOF càng nh . L m càng bé thì DOF càng l n. ỏ ỗ ở ớ

ng nh là kho ng cách gi a máy nh và ch th i đ sâu c a tr ng t ưở ứ ữ ả ả ả ớ

ủ ể. V i cùng ủ ể ọ ộ ở ủ ố ớ ộ ả ủ ầ ả ỏ

quan tr ng th hai nh h Y u t ườ ả ế ố m t kh u đ m c a ng kính thì khi máy nh càng g n ch th thì DOF càng nh và khi máy nh càng xa ch th thì DOF ủ ể ẩ ộ càng l n. ớ

i đây minh ho r t rõ ràng s khác bi t c a DOF khi ta đ t máy nh ụ ướ ạ ấ ự ệ ủ ặ ả ở ầ ộ ở ủ ố g n ch th và thay đ i kh u đ m c a ng ổ ủ ể ẩ

Ví d d kính.

f/4 ta có th th y các hình máy nh phía tr Ở ể ấ ả ướ c và phía sau c a đi m canh nét đ u m . ờ ể ủ ề

f/16 thì toàn b các máy nh đ u nét. Ở ề ả ộ

th ba nh h ng nh là tiêu c c a ng kính i đ sâu c a tr "Focal length"***** Ta v n nghe nói t ả ế ố ứ ớ ộ ưở ủ

ng nh đ t đ ự ủ ố ắ ng t ố ủ ộ ộ ẫ ả ớ i ạ ượ c ườ

Y u t ườ ả các ng kính góc r ng và ng kính télé. Tiêu c c a ng kính càng ng n (góc r ng) thì đ nét sâu c a tr ự ủ ố ố càng l n; tiêu c c a ng kính càng dài (télé) thì DOF càng nh . ỏ ộ ự ủ ố ớ

ố ọ ậ ấ

ng nh là r t quan tr ng trong nhi p nh ngh thu t. V i DOF nh ta có th làm i h u c nh và ớ ti n c nh t ệ ổ ậ ệ c hình nh nét t ả ế ả ể ạ ượ ỏ ể ớ ậ ả ừ ề ả ờ ớ ủ ể ớ

Vi c kh ng ch đ nét sâu c a tr ủ ườ ả ế ộ n i b t ch th trên m t n n phông lu m . V i DOF l n ta có th đ t đ nh th th y rõ quan h gi a các ch th . ủ ể ộ ề ệ ữ ư ế ấ

ớ ả ng nh đ ả ượ ơ ườ ệ ằ ấ ả ộ ỏ ộ

ể ế ộ ệ ố ủ ạ ơ

ớ

ế ộ ở ủ ố ọ ạ ọ ế ộ ố ớ ỏ

c đ n gi n hoá b ng m t nút b m nh . Trên V i các máy nh SLR và dSLR thì vi c ki m tra đ nét sâu c a tr ủ các máy dòng dCam và BCam không có ch đ này và chúng cũng không có luôn h th ng c khí c a các lam kim lo i kh ng ố ớ ch đ m c a ng kính. V i các máy dCam thì b n có th ch n trong "Image zone" (hay "Digital Vari-Program modes" v i ể ọ ư Nikon) ch n "Portrait" khi mu n có DOF nh và ch n "Landscape" khi mu n có DOF l n. Các máy BCam có ch đ Av - u tiên kh u đ m c a ng kính giúp b n d hình dung và ki m soát DOF nh v i máy dSLR. ố ư ớ ộ ở ủ ố ễ ể ẩ ạ

t có s d ng các thông tin v k thu t c a hãng Nikon cùng t ề ỹ ậ ủ ử ụ ừ ể ủ đi n thu t ng k thu t trong nhi p nh c a ậ ữ ỹ ế ả ậ

(Bài vi ế Photonotes.org) ------------ Chú thích:

* Depth of field (DOF). Very simply the distance range of acceptable focus in front of your lens. When you focus your camera on a given point there is a range in front of the point and behind that point which is also in acceptable focus. If this range is very narrow then you have very shallow depth of field - only the plane at the focus point will be in focus and everything else will be blurry. If you have deep depth of field then much more of the image will be in acceptable focus. Depth of field is determined by a number of factors. The three key factors governing depth of field on a given camera are the aperture and focal length of the lens and the subject distance.

** Aperture Most lenses contain a diaphragm, a thin light-blocking plate or interleaving set of adjustable plates. The diaphragm contains a small hole, the aperture, which is adjustable in size and allows the photographer to control the amount of light entering the camera. Apertures are indicated by the f stop value, which is a relative value and does not indicate the actual size of the aperture hole.

*** Diaphragm The mechanical or electromechanical light-blocking device used to control the aperture of a lens.

Lens diaphragms are usually iris-shaped and consist of a number of thin metal leaves (typically 5, 7 or which can be adjusted to alter the size of the hole - lens aperture - through which light passes. The aperture expands or contracts much like the pupil of a human eye.

Many lenses have mechanical diaphragms operated by levers. These levers are operated either manually by the photographer rotating a ring on the lens barrel or by the camera body physically moving the lever. Other lenses, most notably EF lenses for Canon EOS cameras, have electromechanical diaphragms operated by small electric motors or actuators.

**** f stop

Also “f number.“ The relative aperture of a lens, or the numbers used to indicate lens apertures - the amount of light that a lens lets in. These numbers are a relative number and are equivalent to the focal length of the lens divided by the size of the lens aperture.

For example, if you were to take a 50mm lens with a 6.25mm diameter aperture you’d have a lens set to f/8. Generally each increase or decrease in f stop value either doubles or halves the aperture size. Since f stop values are relative to the focal length each camera lens should let the same amount of light through at the same f stop value regardless of focal length.

The usual f stop range on 35mm cameras is:

1.0 1.4 2 2.8 4 5.6 8 11 16 22

So going from f/2.8 to f/4, for example, involves a halving of the aperture size. Each number is approximately 1.4x more than its previous stop since 1.4 is the square root of 2 (to one decimal place), though since the specific numbers derive from tradition they are not always spot on. Lenses for larger camera systems such as large format cameras usually have even smaller apertures - going to f/64, for example.

This series of numbers may look difficult to work with, but in fact there’s a fairly simple way to remember the series. Just remember that the first two values are 1.0 and 1.4 respectively. Each following value then doubles by every other value. So 1.0 becomes 2, then 4, then 8 and then 16. 1.4 becomes 2.8, then 5.6, 11 and 22. (the only minor glitch, of course, to this handy mnemonic scheme is between 5.6 and 11)

The letter f is frequently italicized for good looks, and a slash is often placed between the letter f and the numerical f stop value to indicate that the f-stop value is a fraction of the focal length. eg: f/4 means that the aperture is a quarter of the focal length. The

letter f stands for “focal,” “factor” or “focal length” depending on who you talk to, and the number is also often stated as a ratio. eg: 1:2.8. (see numeric ratio printed on lens.)

***** Focal length Loosely speaking, a numerical value in millimetres (and very rarely in inches in extremely old lenses) that indicates the field of view of a camera lens. More technically, the focal length is given as the distance between the focal plane and the rear nodal point of the lens, given infinity focus.

The smaller the number the wider the field of view; the larger the number the narrower the field of view. However, note that the field of view of the lens is dependent upon both the focal length and the film format in use. A 50mm lens with 35mm film offers a field of view of about 46° diagonally. To get the same approximate field of view on 645 medium format camera requires an 80mm lens.

Similar issues crop up with APS and most digital cameras, which have smaller image sensors than a 35mm film frame. If you’re used to the field of view of given focal lengths when used with 35mm film you have to adjust when using an APS or small-sensor digital camera. Commonly a multiplier value should be supplied with the camera. For example, the Canon D60 has an image sensor that’s 23x15mm in size. This gives a factor of 1.6x from the 35mm film format. Therefore a 35mm lens on a Canon D60 camera is going to give roughly the same kind of image as an 50mm lens on a 35mm film camera. Think of the smaller format cameras as offering cropped photos compared to the larger format ones.

When used with 35mm film, for example, a 20mm lens is wide angle, a 50mm lens is “normal” (very roughly approximating human vision from one eye) and 100mm is telephoto.

Finally, note the technical definition - the focal length is determined given infinity focussing. Some lenses have shorter focal lengths than their stated focal length when focussing to a distance less than infinity.

ủ ườ ả

ta s xem xét v t c đ ch p c a máy nh. H n b n đã không ít l n t ẽ ẳ ạ

c ch y m m nh d i l a hay bi n m t tia n ộ ở ủ ố ng nh (hay DOF) và đi u này có liên quan đ n ch đ ch p u tiên kh u đ m c a ng ẩ ế h i làm sao ta có th ch p nh đ ể ụ ả ề ố ộ ụ ủ ế ề ả c thành m t kh i n ộ ướ ế ộ ụ ư ầ ự ỏ ẹ ư ả ụ ư ộ ắ ộ

ượ c c đá đ p nh m t tác ph m điêu kh c hay trong ẩ ng di chuy n c a ch th ...Không có gì bí ủ ể ướ ề ể ể

t cho ờ ớ ệ ọ ố ộ ụ ả ể ủ ố ộ ụ ả ệ ự ộ ẽ ữ ế ầ

T c đ ch p nh ố ộ ụ ả Ta đã nói v đ nét sâu c a tr ề ộ kính Av, bây gi ờ dòng n ướ ố ướ ả nh ng t m nh th thao có phông hoàn toàn lu m v i v t chuy n đ ng theo h ấ ả ữ m t c , chìa khoá n m trong vi c l a ch n t c đ ch p nh. NTL s cùng b n tìm nh ng t c đ ch p nh c n thi ạ ậ ả nh ng tr ữ ằ ng h p c th nhé. ợ ụ ể ườ

ế ụ ư ướ ế ộ ụ ả ả ầ

t này nhé. ứ c đây các ch đ ch p nh chuyên d ng (M, AV, Tv) ch dành riêng cho máy nh SLR, dSLR, BCam thì g n đây ỉ ộ t t ế ắ ủ ữ ệ

ể đ ngc a máy nh (canh nét, đo sáng...) mà xác đ nh các ch ự ộ ạ ẽ ử ụ ứ ủ ả ỉ ị

i đ nét sâu c a tr ườ ng ư ủ ặ

ụ ể ườ ủ ạ

ả ớ ả

N u nh tr dòng máy dCam cũng đã có các ch c năng này. Ta hãy cùng tìm hi u m t chút ý nghĩa c a nh ng ký hi u vi - M có nghĩa là "Manuel", b n s không s d ng các ch c năng t s này theo ý c a mình. ố ủ - Av là vi t t t c a "Aperture Value" - u tiên kh u đ m c a ng kính. Nó có liên quan ch t ch t ẽ ớ ộ ộ ở ủ ố ng nh DOF ") i bài viêt v " ả ệ t c a " - Tv là vi ạ Contax; nh ng Nikon và Minolta l ế ắ ủ ộ ề ế ắ ủ Time Value" - u tiên t c đ ch p nh. B n s th y ký hi u này v i các lo i máy nh Canon, Pentax và ạ ẽ ấ t c a ư i dùng ký hi u " t t ẩ nh và đi u ki n ánh sáng c th . (các b n xem l ạ ố ộ ụ ả ệ S" - vi ề Đ nét sâu c a tr ệ ế ắ ủ Speed -t c đ trong ti ng Anh. ố ộ t t ư ế ạ

t là t c đ ch p c a máy nh đ ầ ế ượ ố c tính b ng 1/giây, ch ng h n: 1/30s, 1/125s, 1/250s...Nh ng t c ữ ằ ẳ ạ

Đi u đ u tiên b n c n bi ạ ầ ề đ ch p ch m h n đ ơ ượ ậ ộ ụ ả ố ộ ụ ủ c tính b ng giây nh : 1s, 2s,... ằ ư

t khi u tiên t c đ ch p nh. Đ u tiên là " lu t f/16 ấ ư ề ệ

ố ộ ụ ả ạ ầ ng ng v i kh u đ m c a ng kính ươ ứ ả ả ượ ẩ ờ ế ố t t t ạ c tính b ng "1/ch s ISO c a phim" mà b n ": trong đi u ki n th i ti ủ ỉ ố

f/16 t c đ ch p s là 1/60s; v i phim ISO 100 thì t c đ t ắ ố ộ ụ ủ ạ ộ ở ủ ố ở ậ ằ ớ ố ộ ươ ng

ầ f/16 đ ở ố ộ ụ ẽ c 1/250s cho phim ISO 200.... nh th ta có đ Có m y nguyên t c căn b n mà b n c n bi ế thì t c đ ch p c a máy nh t ớ s d ng. Ch ng h n khi b n s d ng phim có ISO 64 thì ử ụ ạ ử ụ ẳ ng t ng s là 1/125s; tính t ẽ ứ ự ư ế ượ ươ

ậ ệ ấ ấ

ố ộ ụ ả nh t i thi u đ không b rung máy đ ố ả ằ ư ế ẳ ứ ố ụ ạ

ể ố ộ ụ ố t v i kh năng rung hình lúc b m máy và nh th ta có nguyên t c th 2: ế ớ c tính b ng "1/tiêu c c a ng kính lúc ch p", ự ủ ố ẽ ớ ố

ụ ả ị ể ẽ ề ố ộ ủ ố

ủ ể ỉ ể ẫ ư ả ả ầ

ủ ể ể ớ

ự ắ ộ ộ ủ ể

ng có ể ộ ượ ắ ẵ ề ị ể ủ ủ ả ố ộ ờ ẽ ụ ể ố ả ủ ộ ớ

t c đ ch p ố ộ ụ T c đ ch p nh có liên h r t m t thi ắ ch ng h n: b n dùng ng kính 50 mm ạ ượ ể ả i thi u s là 1/50s, v i ng kính 100 mm s là 1/100s, v i ng kính 300 mm t c đ s là 1/300s...Tuy nhiên thì t c đ ch p t ố ộ ẽ ớ ố i h n cu i cùng c a ch p nh v i nh ng ai ch p nh nhi u kinh nghi m và ch th không chuy n đ ng thì t c đ 1/15s là gi ụ ả ộ ớ ạ ệ ữ ớ nh ng t c đ th p h n nh 1/2s, 1/6s c m tay, dĩ c m máy trên tay (không dùng chân máy nh) NTL th nh tho ng v n ch p ơ ố ộ ấ ụ ở ữ ầ nhiên là v i các ng kính tiêu c ng n, và nh không h b rung. M t kinh nghi m n a đ ch p nh các ch th chuy n đ ng, ữ ể ụ ả ộ ệ ả c nh ng kho nh t c đ c a máy nh s ph thu c vào t c đ di chuy n c a ch th , là dùng đèn flash. B n có th ch p đ ữ ạ ố ộ ủ kh c chính xác c a chuy n đ ng v i th i gian phát sáng c a flash là 1/100 000s! (các đèn flash g n s n trên máy th ườ th i gian phát sáng kho ng 1/30 000s) ắ ờ ả

ả ớ ử ụ ố ướ ệ ệ ớ ầ i đây là vô cùng c n

ư t đ có th ch p nh đ p mà không b rung máy (tr khi b n c ý mu n hi u qu này): ạ ể ụ ả ạ ố ề ừ ặ ị ệ

ể ự ữ ặ ặ ả ộ ố ả ỏ ơ ắ

ớ ạ ầ

ộ

ẹ ạ ầ ử ụ i h n đ ch p nh c m tay ể ụ ả ể ể ụ 1/500s tr lên dùng đ ghi l V i nh ng b n m i s d ng máy nh ho c ch a có nhi u kinh nghi m thì vi c ghi nh các thông s d ớ ữ thi ế ể - T c đ nh h n <1/60s b n c n s d ng chân máy nh ho c đ t máy nh trên m t đi m t a v ng ch c. ố ộ ả - T c đ 1/60s là gi ố ộ - T c đ 1/250 dùng đ ch p các chuy n đ ng ố ộ - T c đ t ố ộ ừ i chính xác nh ng chuy n đ ng nhanh và tinh t ể ế ữ ể ạ ở ộ

- T c đ t 1/4000s tr lên có th làm "đóng băng" các chuy n đ ng. ố ộ ừ ể ể ở ộ

ụ ướ i đây đ th y s khác bi ể ấ ự ệ t trong k t qu c a vi c s d ng ch đ u tiên t c đ ệ ử ụ ế ộ ư ả ủ ố ộ ế

Chúng ta hãy cùng xem xét các ví d d ch p nh. ụ ả

c ch y b t đ u m m m i. B n có th s d ng chân máy nh đ ch p v i t c đ ể ử ụ ể ụ ớ ố ộ ắ ầ ề ả ả ạ ạ

T c đ 1/30s và b n có th th y làn n ạ ch m h n n a và k t qu s r t thú v đ y. ế ể ấ ả ẽ ấ ố ộ ậ ướ ị ấ ơ ữ

c gi ng nh ta v n th y thì t c đ 1/125s là thích h p nh ng 1/250s cho ố ộ ng thì đ tái t o l ể ạ ạ ố ộ ư ư ấ ẫ ợ ố

T c đ 1/250s. Th ườ phép ta ghi l ư i dòng n ướ i nh ng chuy n đ ng chính xác h n. ơ ộ ể ạ

T c đ 1/800s. t c đ này thì nh ng tia n c b n tung toé s đ c "gi " l i trong nh c a b n đ y. ố ộ Ở ố ộ ữ ướ ắ ẽ ượ ữ ạ ủ ạ ả ấ

t c a dòng n ấ ạ ỷ ế ủ ướ c ch y trong các ví d trên. T c đ cao đã ụ ố ộ ả

đi m kh i đ u c a nó. T c đ 1/4000s. Hình kh i thu tinh mà b n nhìn th y chính là chi ti ố ộ b t k p nh ng chuy n đ ng ngay t ắ ị ở ầ ủ ừ ể ố ộ ữ ệ

ộ ề ấ ộ ờ ợ ề ẽ ị ị

ữ Vi c s d ng t c đ ch p nh là m t đ tài thú v và r t r ng. Chúng mình s còn có d p bàn thêm v nó. NTL ch đ i nh ng ố ộ ụ ả th nghi m c a các b n nhé. ạ ủ ệ ử ụ ử ệ

t là Đo sáng ph c h p hay Đa đi m/ Đo sáng Trung tâm/ Đo sáng Đi m. M i ch c năng này s cho ứ ợ ể ệ ể ế ứ ẽ ỗ

Các ch đ đo sáng ế ộ Metering Modes: Evaluative, centre-weighted average, Spot (centre or linked to focusing frame) * T m d ch theo ti ng Vi m t hi u qu khác nhau khi ch p nh. ụ ả ạ ộ ị ệ ả

ư ứ ợ (NTL a dùng thu t ng này vì trong tr ườ ả ớ

c): nh b n đã có th th y trong ph n gi ữ ượ ể ỉ ọ ơ i ch th n a thì không ế ả ự ủ ể ữ ự i thích c a Canon, k thu t này d a ậ ủ ợ ể ấ ư ạ ả ỹ

ả ế ậ ể ả

c tính toán s n t ộ ế ạ ế ả ớ ườ

ủ ả i u cho t ng tr ố ư ế ạ

c k t qu chính xác khi có đ t ợ ả ạ

i) ánh sáng. Khi ch p nh sinh ho t gia đình hay trong các tr ng h p máy nh có tính đ n c c ly t ầ ớ ấ ổ ế ng h p đã đ ượ ợ ả ấ ệ ả ớ ộ ươ ợ ả tr ẵ ừ ướ ằ ề ặ ạ ủ ể ả ử ụ ủ ể ề ị ụ ả ườ ạ

- Đo sáng ph c h p th ch g i đ n gi n là Đo sáng Đa đi m đ ả trên k t qu đo sáng c a toàn b hình nh mà b n đã khuôn hình (r t n i ti ng v i cách phân chia hình nh ra thành 256 vùng ộ ả c và cho m t k t qu khác nhau) sau đó máy nh tính toán và so sánh k t qu v i các tr ng h p. Cách đo sáng này r t hi u qu khi ánh sáng cân b ng gi a ch th và phông (theo nhà ch t o) là t ừ ữ ườ ng ph n l n hay ch th có b m t kém ph n x (ho c n n th nh ng nó l ặ i không cho đ ề ế ư ượ ế ạ ng h p ánh sáng d u đ u thì b n nên s d ng cách đo c l ng ượ ạ sáng này.

ự ề ả ầ

ở ố ư ả ạ ủ ả ườ ế

trung tâm khuôn hình mà không ng thì k c dùng r t hi u qu khi b n k t h p v i hi u ch nh thêm nh sáng "Exposure Compensation" mà NTL s nói t ẽ t chính xác vùng nh nào mình mu n u tiên ánh sáng. Th ệ vi n nh. Nó có ích khi b n bi ạ ế ợ ả ả ớ ỹ ớ i ỉ

- Đo sáng Trung tâm: k thu t này d a trên k t qu tính toán v đo sáng c a ph n hình nh ế ậ ỹ quan tâm đ n ánh sáng ở ề ả ế thu t này đ ượ ệ ấ ậ i đây. phía d ướ ở

ề ụ ả ậ ấ ử ụ ư ệ ớ

ỏ ủ ấ ả ủ ể ộ

i m t đi m là chính xác thì các đi m còn l ữ ng là b ng luôn ph n di n tích c a đi m tiêu c t ệ ườ ư ẽ ế ắ ả ộ

- Đo sáng Đi mể : đây là m t k thu t r t khó s d ng v i nh ng ai ch a có nhi u kinh nghi m v ch p nh. Nó cho phép b n ạ ộ ỹ đo sáng chính xác m t ph n di n tích nh c a t m nh (th ằ ệ ầ trong khuôn ng m). Lý thuy t c a nó r t đ n gi n: n u nh ánh sáng t ế ủ chính xác. Nh ng b n nên nh r ng ch n đi m đo sáng "Spot" đúng l ạ ớ ằ đ ng AF ự ự ộ i cũng s ạ ạ i đòi h i r t nhi u kinh nghi m th c hành đ y nhé. ấ ề ầ ể ỏ ấ ấ ơ ọ ể ự ư ể ề ệ ạ

ỉ ả ữ ắ ậ ọ

ạ ầ ả ủ ỹ ộ ắ ố ổ

ả ụ ố

đ ng c a máy nh là Ev (Exposure Value) thì b n hãy xem s đ d i đây: - Hi u ch nh k t qu đo sáng ắ ể : "Exposure Compensation" ** là m t trong nh ng k thu t quan tr ng mà b n c n n m b t đ có ộ ế ệ đ ạ c m t t m nh đ p đ n gi n vì ánh sáng luôn thay đ i và m i tình hu ng m t khác. Nguyên t c căn b n c a nó là: b n ẹ ộ ấ ả ỗ ơ ượ nhìn th y t m nh c a mình ch p "Sáng" hay "T i"? ấ ấ ả ủ N u ta g i k t qu đo sáng b ng ch đ t ủ ọ ế ế ộ ự ộ ơ ồ ướ ế ằ ả ả ạ

-3Ev, -2Ev, -1Ev, Ev, +1Ev, +2Ev, +3Ev

ọ ậ ữ

ư t vào lúc này. B n có th hình dung r t đ n gi n: t ố tr s Ev ban đ u, n u b n ti n v phía ế ạ ơ ạ ừ ị ố ể ạ ầ

ế ủ ạ ẽ ế ề ủ ạ ẽ ạ ấ ơ ạ ả ế ề ư ầ ả ắ ả

"The Zone System" nh ng ta hãy t m quên nó đi nhé. NTL không mu n b n r i vào ma tr n ậ Thu t ng chuyên môn g i nó là c a nh ng đi u ch a c n thi ề ủ ữ bên ph i +3Ev thì hình nh c a b n s hoàn toàn tr ng xoá, n u b n ti n v phía bên trái -3Ev thì hình nh c a b n s đen ế ả tuy t đ i. ệ ố

ậ ể

ỉ ộ ả ộ ươ ố ấ ả ụ ờ ắ

ỉ ộ ả ủ ư ế ạ ẽ ệ ủ ạ ẽ ắ ề ơ

ỉ ờ ạ ệ ụ ủ ể ấ ẹ

ộ ạ ụ ả ẽ ờ ắ ơ ầ ủ ủ ế

ươ ệ ậ ả ẽ ầ ổ ậ ẳ ạ ủ ể ể ệ ư

ộ ị ố ạ ẽ ị ừ ể ể ậ ả ụ ể ạ ễ

ỉ ệ ệ ủ ị ố ả ộ ả ỉ ệ ế ả ấ

ộ ữ ườ ệ ậ ỹ

ch th (quy ạ ố ế ầ ả

ụ ả ng xuyên g p khi ch p ụ ặ ươ ng c là 18% t ẩ t đ i thì đ ph n x này nh h n 18% tiêu chu n ướ ỏ ơ ự ạ ụ ừ ộ ộ

i pháp hi u qu nh t khi ch p nh. ả ẫ ạ ủ ệ ớ ủ ạ ng v i ánh sáng đúng) th nh ng n u b n ch p m t cánh r ng xanh nhi ế ộ đ ng tăng thêm kh u đ ánh sáng nh m cân b ng b c nh c a b n, vô tình t m nh c a b n b th a sáng ứ ả ụ ầ ớ ả ự ộ

ằ ộ ả ị ừ ạ ế ơ ạ ầ

i tìm cách gi m b t kh u đ ánh sáng "F-stop" **** và nh th t m nh c a b n b thi u sáng "Under- ớ ng h p b n ch p nh m t c nh tuy t r i mà m u tr ng c a tuy t ph n x ánh sáng l n ả ủ ạ ả ế ủ ạ ằ ụ ả ộ ợ ớ ế ả ạ ẩ ị

ng h p th hai b n c n hi u ch nh Ev v tr s ng h p th nh t b n c n hi u ch nh Ev v tr s (-) âm và trong tr ỉ ứ ấ ạ ầ ề ị ố ề ị ố ạ ầ ườ ứ ệ ệ ợ ợ ỉ

ườ ng. ự ế V y ta có th áp d ng nó nh th nào trong th c t ? ng ph n cao thì nên hi u ch nh Ev v phía tr s (-) - Trong m t ngày tr i n ng và b n mu n t m nh c a mình ch p có đ t ị ố ụ ủ âm. Cách hi u ch nh này cũng s làm tăng đ bão hoà c a m u s c, nghĩa là m u trong nh c a b n s th m h n, r c r h n. ự ỡ ơ ầ ắ Khi b n ch p đèn Flash "Fill-in" ngoài tr i thì vi c hi u ch nh -Ev s làm n i b t ch th r t đ p. ệ - Khi b n ch p nh m t ai đó trong bóng râm mà h u c nh là tr i n ng ch ng h n thì n u nh c ly xa h n t m ph c a đèn ư ự ấ flash "fill-in" thì cách tăng tr s (+) d ng c a Ev s giúp b n th hi n ch th rõ ràng (nh ng h u c nh s b th a sáng đ y ạ nhé, hay nói m t cách khác là b n đã tăng tr s +Ev cho h u c nh). Đó hoàn toàn ch là m t ví d đ b n có th hi u d dàng ậ ả vi c hi u ch nh k t qu đo sáng mà thôi, b n thân nó không ph i là m t gi ả c nh ng "b y" ánh sáng mà ta v n th - Ngoài ra thì k thu t hi u ch nh Ev này còn giúp b n tránh đ ẫ ượ ỉ nh. Ví d : h u h t các máy nh đo sáng d a trên s ph n trăm (%) ph n x c a ánh sáng t ừ ủ ể ả ả đ ả ế ư ạ ươ và máy nh t ấ ả ẩ "Over-exposure" *** Còn trong tr ủ ườ ắ h n 18% thì máy nh l ư ế ấ ả ơ exposure" *** Trong tr (+) d ươ

ắ ấ ủ ữ ạ ậ ả ả ọ ơ ỹ ớ

t c các lo i máy nh hi n hành. N u b n th y có ph n nào ch a rõ ràng và chính xác thì ph n ánh l t ng n g n này đã giúp b n hi u rõ h n v m t trong nh ng k thu t căn b n nh t c a máy nh. Nó ầ ề ộ ấ ể ế ạ i ư ệ ạ ả ạ ả

NTL hy v ng v i bài vi ế ọ đ c áp d ng cho t ấ ả ụ ượ v i mình nhé. ớ

Thân ái

(Bài vi t có s d ng các thông tin k thu t c a hãng Canon) ế ậ ủ ử ụ ỹ

ệ ỉ

Các hi u ch nh khác 1. Cân b ng tr ng (White Balance) ắ ằ

c m t b c nh mâu s c nh ý. Th ọ ế ố ậ ố ể ườ

ộ ứ ả ộ ắ ụ ả

ậ c m c đ nh ặ ị ượ ng ch nh màu theo nhi ộ ấ ả ợ

quan tr ng b c nh t c a k thu t s đ có th ch p đ Đây là y u t ấ ủ ỹ t máy dCam ch đ WB đ ể ế ộ luôn có xu h ệ ộ ỉ trong nh ng c nh khác thì ánh sáng thi u t nhiên và tông màu ch đ o th ng là đ ánh m u da cam. ng thì trong các ả Auto WB thì máy nh ở ự ộ t đ sáng trung bình và nh th b n s có m t t m nh ch p hoàng hôn nh t nh t hay ạ ế ự ể ụ ượ ư đ ng (Auto). N u b n đ ý m t chút thì khi ch p nh ạ ở ế ư ế ạ ẽ ụ ườ ướ ả ủ ạ ữ ầ ỏ

ả ạ ề ệ ộ

ạ ể ạ ạ ế ộ ổ

ắ ư ế ạ ở ỉ ặ ờ ằ ữ ạ ơ

ộ ọ ạ ư ọ ồ

ả ượ ườ ứ ự ể ợ ộ

ề ấ ỏ ấ ả ế ộ ứ ợ ằ ề ả ị ẽ ế ằ ủ ạ ệ

May m n thay bên c nh đó b n còn có kh năng ch nh WB theo các đi u ki n ánh sáng khác nhau, có đ chính xác cao h n. ơ i ánh m t tr i bu i chi u m t cách trung th c v i ch đ "Daylight" hay làm cho tông Nh th b n hoàn toàn có th tái t o l ự ớ ề màu tr nên m áp h n trong nh ng ngày mây mù b ng vi c l a ch n "Cloudy". V i ánh sáng nhân t o thì ch đ "Tungsten" ớ ệ ự ng hay b thiên sang màu xanh do máy nh l c màu vàng quá m nh và trong các đi u ki n ngu n sáng ph c h p nh ngoài th ệ ườ ả i pháp hay nh t là t ng thì ch đ này không th đáp ng đ c. Trong tr đ cân b ng sáng b ng m t m nh ng h p này gi ườ ấ t c các tông màu khó ch u s bi n m t kh i t m nh c a b n. Đi u duy nh t gi y tr ng và nh có m t phép màu nhi m t ấ ấ ả ộ ấ c n nh là luôn b trong túi m t m nh gi y m u tr ng. ầ ầ ấ ị ế ọ ư ỏ ắ ớ ả ắ ấ ộ

2. Đ nh y sáng ISO ộ ạ

i pháp t ỉ ộ ạ ế ộ ự ộ ề ả ố

ủ ặ ộ ộ ắ

ệ ự ữ ế ạ ậ ầ ộ ọ

t cho đ m n màng c a nh ng ữ ộ ị ạ đó b n nên đ t đ nh y ạ ẽ 50 ho c 100 ISO n u không đ sáng thì đèn tín hi u c nh khuôn ng m s nh p nháy báo đ ng. ấ ẽ i đa 200 ISO là c n thi t. Trên ố ế ị ư ế ẽ t b nh th s ậ ố ạ ng hi n t ệ ạ ẹ ả ộ ỹ

đ ng ch nh đ nh y sáng theo đi u ki n ánh sáng l i không ph i là m t gi Ch đ t ộ ả ạ ệ 200, 400 hay th m chí 800 ISO! Vì l t khi nào mình đang ch p t m nh đ n gi n vì b n không bi ậ ụ ở ế ơ ả ấ ả ISO c a máy th ệ ạ ủ ế ặ ườ ủ Tr khi là b n mu n c tình t o nh ng h t nh m t cách ngh thu t thì vi c l a ch n ISO t ừ th tr ỏ ấ ị ườ giúp b n luôn có nh ng t m nh đ p v i đ m n màng cao nh t. ạ ạ ng tr c ự ở ố ố ệ i đang có bán r t nhi u lo i chân máy nh nh và nh dùng cho máy k thu t s , m t thi ấ ạ ả ạ ề ớ ộ ị ấ ả ữ ẹ

3. Hi u ch nh Bão hoà m u s c và Nét căng ầ ắ ệ ỉ

ệ ả ố ơ ẩ ả ọ ộ

ầ ắ ụ ả ế ộ ệ ả

ể ọ ạ ng ng kính th nh ng khi ch p nh chân dung hay c n c nh thì s m m m i ạ ầ ử ụ ạ ụ ả ế ư ậ ả ự ề ố

V i các máy dCam thì tính năng này không ph i là tuy t h o. B n c n s d ng chúng m t cách c n tr ng và t ớ th nghi m tr ử h n đ kh c ph c nh ắ ể ơ ng nét l c a đ ủ ườ t h n h t là nên ế t k t qu . Khi ch p nh phong c nh thì b n có th ch n ch đ bão hoà m u s c và nét căng ể ế ế ả c đi m c a ch t l ấ ượ ủ ể i đòi h i b n gi m đ nét căng đi đ y nhé. ộ ả ỏ ạ c vài l n đ bi ầ ướ ụ ượ ạ ấ

4. Hi u qu đ c bi ả ặ ệ ệ t

ầ ư ứ ể ề ấ

ớ ạ ằ ể ử ụ ả ệ ạ ặ ớ ớ

ấ Đa ph n các dCam có r t nhi u ch c năng này nh ng NTL có th nói ngay v i b n r ng không nên s d ng chúng vì ch t ấ ượ ng ng không cao. Thêm vào đó v i máy tính và PhotoShop thì b n hoàn toàn có th áp đ t các hi u qu này v i ch t l l ượ hoàn h o nh t. ả ấ

5. T i u hoá ch t l ố ư ấ ượ ả ậ ố ng nh k thu t s . ỹ

ng thì b n hay nghe nói t i vi c dùng Photoshop đ x lý thêm hình nh sau khi ch p nh ng v i đa s các b n nghi p d ườ ạ ớ ể ử ư ệ ư ụ ạ ớ ố

Th thì lĩnh v c này hay đ n đ n...ngõ c t vì ch t l ệ ụ ự ế ẫ ấ ượ ả ng nh không nh ý. V y c n ph i làm th nào? ậ ầ ư ế ả ả

ỉ

ấ ườ ộ ươ ả ể

ng r t kém do đo chúng ta c n x lý thêm đ c m quang th nhiên" ch c năng "Light/Contrast" mà tính hi u qu c a nó ằ ủ ứ

ị ổ ạ ộ ỉ ủ ử ụ ứ ự ế ụ ủ

ằ ạ ầ ử ệ ả ờ ằ ớ ỏ

ề ỏ ể ỉ ự ế ừ ng đ hay tác đ ng vào đi m đ u và cu i c a m i đ th m u. ầ ể ỗ ồ ị ầ ị ườ ố ủ ộ ộ

ỉ

ự ằ ủ ệ ả ắ ỉ

ắ ẽ ể

c "căn" đúng theo m u s c th c b ng ti n ích ầ ắ ấ i v n đ này trong m t bài khác) và c n đ cho màn hình "nóng" ít nh t ơ ẻ ử . C a ầ ầ ắ ồ ạ ấ ọ ề ữ ừ ệ ạ ạ ầ ỉ

c và sau khi có tác đ ng r t d hi u và ti n l ệ i. c khi b t đ u công vi c. B n có th l a ch n gi a vi c hi u ch nh m u s c đ ng lo t hay t ng m u đ n l ệ ệ ợ ắ ầ ả ướ ấ ễ ể ộ

ộ

t. Không nên ch n tính i là c n thi ầ ế ẹ ả ọ

ng đ ả - Ch nh ánh sáng và đ t ng ph n V i các máy dCam thì kh năng nh y sáng c a các m ch đi n t ệ ử ả ạ ớ l y l i đ cân b ng c a ánh sáng. Thay vì s d ng m t cách "t ả ủ ự ấ ạ ộ th ớ ng không n đ nh thì b n nên dùng ch c năng ch nh "Level" có tác d ng tr c ti p vào "History" c a hình nh. V i ạ ườ PhotoShop CS b n có th hi u ch nh b ng nhãn quan tr c ti p t ng l p màu RGB (Đ -Xanh lá cây-Xanh da tr i) b ng cách ể ệ đi u ch nh 3 con tr bi u th c ỉ - Ch nh màu s c ắ Tr c khi ch nh màu s c b n c n ph i ch c ch n là màn hình c a mình đã đ ượ ắ ạ ầ ứ c a chính Photoshop "Adobe Gamma" (NTL s nói l ộ ủ 30 phút tr ướ ể ự s hi n th k t qu tr ị ế ổ ể - Hi u ch nh đ nét ệ ỉ Đa s các dCam cho b n hình nh r t nh nhàng và nh th đôi khi tăng c ấ ạ ố ng vi n mà b n nên s d ng ch đ ch nh nét d n t năng tăng c ạ ng đ nét l ạ ộ ườ th p đ n cao. ế ư ế ế ộ ỉ ầ ừ ấ ử ụ ườ ườ ề

ầ

theo ki u c nhà vì t t c nh ng k thu t tinh t ỹ ấ ả ữ ễ ỡ ở ể ổ ắ ề ể ộ ế ể ầ ậ ọ

ờ c d dàng b ng máy tính. ằ

đây đ u có th đ t đ ả ữ ư ư ứ ế ắ ằ ả ố

ể ạ ượ ễ ư ộ ứ ả ể ả ẽ ể ắ ấ ắ ộ

6. L c m u và nh đen tr ng ắ ọ ả V i k thu t s b n có th an tâm đ b kính l c m u đ t ti n và d v ậ ố ạ ớ ỹ đi n gi ề ể B n cũng không ph i lo l ng n u nh mu n ch p nh đen tr ng n a nh ng nên l u ý r ng ch c năng chuy n tùa nh m u ầ ụ ả ắ ạ sang đen tr ng s làm chuy n m t b c nh hàng tri u m u c a b n thành 256 c p đ đen tr ng mà thôi. Gi ả i pháp haòn h o ầ ủ ạ ệ nh t là xoá b các thông tin v m u s c trong nh c a b n. ủ ạ ề ầ ắ ấ ả ỏ

ầ ế ớ ố ộ ấ ả ằ

ng đ i đã th ng nh t v i nhau r ng m t t m nh ch p và hi u ch nh b ng k ụ phim c đi n và áp d ng các k thu t bu ng t ụ ằ ồ ệ ỹ ỉ ậ ỹ ố ớ i v i ượ

ổ ể ừ t không có th c khi ch p nh. C n nh : H i ngh sĩ nhi p nh th gi ệ ớ ộ ế ả thu t s có giá tr t ươ ị ươ đi u ki n duy nh t: không đ ấ ậ ố ệ ng v i m t t m nh đ ớ ộ ấ ả c thêm các chi ti ượ ế ề ấ ớ c phóng t ự ụ ả

c nh ng t m nh đ p nh ý. Chúc b n có đ ạ ượ ấ ả ư ữ ẹ

Ngôn ng nhi p nh ế ả ữ

i nhi p nh phong c nh t ữ ọ ế ả ả

ả t là c nh núi r ng và bi n c . Đó chính là m t cách nhìn m i là v th gi ườ i xung quanh ta đ tìm ra đ ầ ớ ớ ắ ể ả ừ ệ nhiên, ự ượ c ể

ng. Less is more "Less is More" đó chính là nguyên t c căn b n quan tr ng hàng đ u v i nh ng ng đ c bi ề ế ớ ặ nh ng hình nh đ n gi n đ n t n cùng mà vô cùng n t ữ ộ ấ ượ ế ậ ả ả ơ ả

t t o hình c a đ ng nét mà ng i ng ữ ề ủ ườ c l ượ ạ ườ i xem c m th y b ả ấ ị

Nh ng hình nh ch a đ ng trong chúng không h nhi u chi ti xoáy vào m t chi ti ế ạ t r t nh - trung tâm hi n nhiên c a hình nh. ả ể ứ ự ế ấ ả ộ ề ủ ỏ

ườ ậ ấ ọ ỏ ộ

ủ ề ấ ộ ọ ả ể ả ở

ả t, tông màu đ n gi n, b c c gi n đ n hay l p l ố ụ ng, dù đó là m t loài v t, m t c ng c hay ch m t m u khoáng ch t thì ố ướ ẩ i gi n đ n: b i ch t li u, b i ánh sáng ấ ệ so v i khuôn c ch th th t nh , t l ỏ ỉ ệ ỉ ộ ơ ở ủ ể ậ ặ ạ ệ ả ơ ớ

V i b t kỳ ch đ nào dù quan tr ng hay t m th ầ ớ ấ đ u có th trong b t kỳ hoàn c nh nào ph c v chúng ta đ t o nên nh ng hình nh t ụ ụ ữ ể ạ ề đ c bi i, vùng nét th t h p, kích th ậ ẹ ơ ặ hình, cách s d ng bóng đ ... ử ụ ả ổ

Canon PowerShot S400 Shooting Mode: Manual Photo Effect Mode: Off Tv( Shutter Speed ): 1/400 Av( Aperture Value ): 7.1

Metering Mode: Evaluative Exposure Compensation: -1/3 ISO Speed: 50 Focal Length: 7.4 mm Image Size: 1600x1200 Image Quality: Superfine White Balance: Daylight AF Mode: Single AF AF Range Mode: Macro File Size: 721KB

ả ng thì m t hình nh đ n gi n ít khi đ p ngay vào m t ng ả ụ ả ườ ắ ậ ầ ờ ỉ

ộ ạ ỉ

ườ ỉ ự ề ơ ế ợ ủ ể ự ư ế ằ ủ ể ạ ề ẫ ạ

ả tái t o l ộ ự ự ấ ạ ạ ự ự ơ ộ ờ ọ

i hi n th c đa chi u, đa d ng. i ch p nh. C n có thêm th i gian, s kiên nh n và quan sát t Th ấ ự ế ợ ủ m . S sáng t o là k t h p c a cách nhìn, cách khuôn hình, cách ch nh vùng nét, đo sáng...Cũng nh th , b ng s k t h p c a ủ ể Nhi pế nhi u b c c v i các đi m nhìn khác nhau b n có th t o ra nhi u hình nh h p d n khác nhau c a cùng m t ch th . ố ụ ớ i trung th c hoàn toàn s th c: đ n gi n nó ế ả ả ch là m t s tái t o l ộ ự nh là k t qu c a s l a ch n và s bó bu c, nó không bao gi ự ỉ ả ủ ự ự ạ ạ ề ệ ạ

Canon EOS D60 4s f/22.0 at 35.0mm iso100

ế ả ơ

ỉ ộ ộ ọ ộ ồ

ệ ự quy t đ nh trong nhi p nh tinh gi n r i. Vi c l a i vùng nét ớ ề ọ ự ặ ế ị ẽ ệ ộ ờ thì b n s là ng ạ ẽ ẩ ủ ả ạ ỗ

Ch m t đ ng tác ch n l a c p ch s ph i sáng/t c đ ch p đã là y u t ả ồ ế ố ố ộ ụ ỉ ố ng t ch n kh u đ sáng s quy t đ nh s u tiên dành cho cùng ánh sáng m nh hay y u đ ng th i nó cũng nh h ưở ả ạ ự ư sâu c a nh. M i m t cách hi u ch nh s đem l ể i l a ch n nhi u đi m ườ ự ỉ ọ ộ ế ẽ nhìn khác nhau cho cùng m t ch th đ có th tìm ra và th hi n thành công m t ph n "s th t" c a nó. ủ ể ủ ể ể ế ị ế i m t k t qu khác nhau. Bây gi ờ ộ ả ể ệ ự ậ ầ ộ

ướ ng nh đã nói ư ậ ự

ộ ả ủ ậ ủ ệ ỉ ộ ả ơ

ự ị ọ ư ở ấ ủ ượ ề ố ụ ự ế ả ấ ấ ạ

trên không ch đúng riêng cho nhi p nh tinh gi n mà lý lu n c a nó th t s đóng m t vai trò quan ả ẻ ư ấ ễ ự ậ ự ả ự ở ư ế ậ ự cho th y đ có th đ t t i nh ng cái nhìn tinh gi n y b n th t s ph i làm ch đ ữ ể ạ ớ ể t b i vì ch c n m t y u t ỉ ầ c v b c c, và có m t s ộ ự ấ c khi b m ế ở ấ ớ ướ ề ấ

S đ nh h ế ả tr ng trong sáng tác. Th t s là nh th , m t hình nh tinh gi n có v nh r t d th c hi n b i c u trúc đ n gi n c a nó ả nh ng th c t c n tr ng r t l n v các chi ti ọ ẩ máy b n c n quan sát th t k l ạ ầ ộ ế ố ừ ẽ ng b n góc c a khuôn ng m đ tránh thu vào hình nh ng ti u ti ể th a s làm m t đi s hài hoà chung c a t m hình. Tr ắ ủ ấ ế ậ ỹ ưỡ t th a. ừ ủ ữ ể ố

i télé. N u nh b n mu n ép Trong nhi p nh tinh gi n b n hoàn toàn có th s d ng t ạ ể ử ụ ế ả ả ấ ả t c các lo i ng kính t ạ ố ừ góc r ng t ộ ớ ư ạ ế ố

ộ ặ ố ạ ợ

ẳ ặ ạ ư ạ ả ặ ơ ả ộ ế ạ ả ằ ớ

ộ ườ ng ụ ở ự c ly ế m t ho c đ n gi n hóa hình nh b ng cách ch p ể ờ ộ ồ i, hay t o m t ph i c nh bi n d ng l ạ ắ ố ả ạ t. Trong m i tr ố ọ ườ ế ầ ng h p thì ng kính "macro" là s l a ch n tuy t v i đ có th đi sâu ự ự ệ ờ ể ộ ọ ợ

t c lên trên m t m t ph ng đ ng th i gi m đ nét sâu thì ng kính télé là thích h p, còn n u nh b n mu n t o m t tr t ấ ả ố nh r ng v i các mô-típ l p l ộ ả g n...thì ng kính góc r ng là c n thi ầ vào chi ti ố t. ế

Nikon D100 1/160s f/3.2 at 200.0mm

ỷ ạ ủ ạ ố ộ

ng mù che ph N u b n yêu thích tranh Thu m c c a Trung Qu c thì vi c v n d ng cách t o bóng đ và đ ườ qu b t ng đ y. Hay là b n có th ch p m t c nh ng ữ ộ ả ạ ệ ậ ụ c sáng đ nh n m nh ch th . Nh ng bu i s m s ể ng nét đ n gi n s là m t hi u ệ ả ẽ ủ ơ ổ ớ ổ ủ ể ế ạ ả ấ ể ụ ờ ấ ượ ươ ấ ạ

t đ th hi n m t tiêu đi m trung tâm. c nh v t cũng là th i đi m t ả ể ậ ờ ố ể ể ệ ể ộ

ủ ể ư ẽ ề ạ ẳ ạ

ộ ả ằ ả ỏ ậ

c nh ng v t nhoè r t ngh ố ộ ậ ờ ố ữ ệ ạ t không c n thi ầ ộ ụ ầ ữ ượ ẹ ế ẽ ạ ấ

ố ộ ậ ờ c. ả S d ng chân máy nh cùng t c đ ch m s giúp b n làm n i b t m t ch th tĩnh trên n n đ ng ch ng h n nh hình nh ử ụ ổ ậ m t chú chim nh đ u bên b su i. Bên c nh đó thì vi c t o hi u qu b ng t c đ ch m, ch p c m tay và bám theo đ i ố ệ ộ ạ ng cũng s giúp b n xoá đi nh ng chi ti t ệ ồ ế ủ ượ thu t. Tuy nhiên k thu t này ta không hoàn toàn làm ch k t qu c a hình nh đ ậ ậ t c a phông n n đ ng th có đ ề ả ủ ế ả ủ ượ ỹ

ứ ữ ơ ộ ộ ề ả ạ ả ả ỉ

Less is More đ n gi n ch là m t cái nhìn khác v hình nh, m t cách th c sáng t o thêm vào nh ng kh năng phong ủ ạ phú c a b n.

Bi n Đ a Trung H i. ể ả ị

ụ ạ

Zoom Nikkor 70-300, ch p t Phim Fuji Superia 200 ISO. Scan t i Labo. i 300mm. ạ

Bi n Egée nhìn t đ n th Th n bi n. ể ừ ề ể ầ ờ

i 200 mm. ụ ạ

Zoom AF Zoom-Nikkor 70-300mm f/4-5.6D ED. Ch p t Phim Fuji Superia 200 ISO, scan t i Labo. ạ

ế ả ạ

Câu nói t a đ thu c v ngh sĩ tài hoa Markus Raetz, ông không nh ng ch là m t ho sĩ, điêu kh c gia, nhi p nh gia, nhà th , m t ng i làm ngh thu t chân chính là ông chính là t ng hoà c a t t c nh ng gì g i là ngh thu t. ọ ữ ộ ỉ ủ ấ ả ữ ộ ề ệ ự ề ườ ệ ậ ắ ệ ậ ộ ơ ổ

ụ ả ẹ ẽ ằ ộ ớ

Tôi không nh tên c a m t ngh sĩ nhi p nh danh ti ng đã nói r ng "Tôi ch p nh vì v tranh không đ p". Trong câu nói đ y ầ hài h c y là c m t tài năng b i vì . ế ế ả Nhi p nh là V b ng Ánh sáng ẽ ằ ủ ả ộ ướ ấ ệ ở ế ả

i v sáng t o, ch có m t chút khác bi t v hình th c và ph ệ ạ ộ ỉ ệ ề ứ ươ ng ti n th hi n mà thôi. ể ệ ệ

Trong ngh thu t không có ranh gi ớ ề ậ Nhi p nh là m t ngh thu t nh th . ư ế ộ ế ả ệ ậ

ậ

ẽ ằ t v m u s c trong nhi p nh NTL đã đ c p m t ph n nào đ n đi u này. N u ta nói m t hình nh đ ề ậ ế ề ầ ả ộ ộ

ế ả ộ ươ ề ạ ả

ế ề ầ ắ ng nét và m u s c (hay đ t ầ ắ c t o nên b i s khác bi ệ ề ầ ắ ộ ươ ả ả ắ ạ

V y thì th nào là "v b ng ánh sáng"? ế Trong nh ng bài vi ữ t o nên b i đ ở ườ ạ nét b i vì chúng đ ở ự ở ượ ạ c m u s c b i vì chúng ph n x t đ ả ầ ắ ở ượ ượ c ế ng ph n khác nhau) thì chính là ta đang nói v ánh sáng. B n nhìn th y đ ấ ườ ng t v m u s c (hay đ t ậ ng ph n trong nh đen tr ng) và b n có th c m nh n ể ả v t th vào m t ta b ng Ánh sáng. ể ạ ừ ậ ắ ằ

i ngh sĩ nhi p nh d ớ ệ ườ ư ẩ ứ ầ ắ ầ ấ

ầ ủ ườ ộ ộ

ế ả ổ ấ ậ ạ ộ ố ụ ầ ườ ọ

i ch p nh, b n có th l a ch n m u s c và đ t chúng l ể ể ư ỉ ữ ầ ắ ạ ẫ ứ ẽ ắ ạ

do. Không có gì c n n i b ả ổ ướ ộ ủ ự

ng nh ch có m "m u" duy nh t - m u tr ng nh ng n ch a trong nó là nh ng ữ V i ánh sáng ng ộ ọ tông m u c a m t quang ph b t t n. Thông qua nh ng th u kính, phim nh...hay nói m t cách khác chúng chính là "cây c ả ấ i v i nhau trong m t b c c đ y ng u h ng và sáng v " c a ng ụ ả ạ ớ ặ ẽ ủ ư t o. Dĩ nhiên là v i m t khuôn ng m c a máy nh b n không th đ nét c v tràn ra ngoài nh m t ho sĩ v tranh nh ng ớ ư ộ ộ ạ ấ ẽ ạ c đi c a ánh sáng trong sáng t o. Chính s bó bu c c a khuôn hình y s t o ánh sáng chính là t ự nên c m giác b c b i d n t ọ ẽ ạ ủ i bùng n c a m u s c - ánh sáng trong nhi p nh. ể ự ủ ả ổ ủ ứ ố ẫ ớ ầ ắ ế ả ả

ườ ữ ệ ả

ỉ ơ ệ i ngh sĩ nhi p nh tài ba là ng ế ả ấ i có th tái t o l ể ườ ụ ủ ộ ữ ạ

c s c s ng tràn tr c a nh ng c m xúc không l i quanh ta. Ng ề ề ủ ấ ượ ứ ố ọ ả ờ ấ ữ ả ộ

ạ ạ i Nhi p nh ch đ n thu n là nh ng m nh v n c a th gi ườ ế ớ ế ả ầ ả i xem nh, c m nh ng đi u hi n th c y m t cách sáng t o, đ c đáo và đi u quan tr ng nh t là làm cho chúng ta - nh ng ng ả ộ ự ấ ề ữ c s ti p n i, c m th y đ th y đ i y, m t kho nh kh c mà không là tĩnh ấ ượ ự ế ắ ố ả i, luôn g n bó v i thiên nhiên. t ớ ắ ạ

ữ ằ ả ộ ố

ế ừ ặ ờ ế ế ả ể ằ ả ế ạ ố

Th hình dung m t tia sáng đ n t ấ đi u y s không bao gi ề là hi n th c b i vì trong t ng kho nh kh c ánh sáng đã đ i thay. ơ ộ ử y. Trong su t và ti p n i. N u nh b n có ý đ nh đ t nhi u khuôn hình c nh nhau đ tái t o l ạ ạ ị ề ấ ẽ ề m t tr i. M t khuôn hình b ng b n ngón tay. Nhi p nh đ n gi n n m gi a nh ng đi u ữ i toàn c nh c a ánh sáng thì ư ạ ủ ự ở ặ ừ ố ờ ệ ả ắ ổ

ấ c tráng ph nhi u m u, đ p vào t m ượ ề ầ ậ ớ

ng ph n x r i đi t ủ ng. Li u có gì còn nh h n c ánh sáng? Có đ y, đó chính là ẹ ơ ả ả ạ ồ ấ ệ ấ ệ ấ ọ

Nh ng tia sáng m nh mai mà đ y s c s ng y đi xuyên qua nh ng l p th u kính đ ữ g i con m t ng ươ ớ c m xúc c a sáng t o đ y ng u h ng b t ngu n t ầ ả ữ i ngh sĩ. Không tr ng l ượ ắ ầ ứ ố ườ ắ ẫ ứ chính trái tim và tâm h n mình. C i r . ộ ễ ồ ừ ả ủ ạ ồ

Nothing is lighter than light but photographer's inspiration

ng ph n trong Nhi p nh ươ

ế ữ ế ữ ữ ớ

ễ ơ ế ế ạ ậ ạ

ữ ị ả ể ạ ậ ấ ậ ơ

t th cho nhau, cách đ phá m t mã là nghiên c u nh ng ch cái, t . Ngày bé tôi r t thích môn m t mã và t ữ ư ế ứ ể

ế ả t chúng ta đang "nói" v i nhau hàng ngày. Chúng ta có th coi nh ng b c nh là nh ng bài văn, bài th ơ ứ ả ể v ng, cách di n đ t cũng d h n chút xíu, ễ ề ừ ự nghĩ ra nh ng quy lu t riêng đ b n bè ữ ự ữ c l i. Nh ti ng anh là ch v ng hay dùng đ dò ng ượ ạ i thích, các bác đ ng đi theo ng ph n cũng r t hay dùng . M t ví d ch mang tính gi ả t nhi u t ậ ừ ự ộ ậ ế ả ữ ấ ụ ỉ ươ ừ ả

ể c s d ng, trong nhi p nh t i h ng thì ch t . T ả Ngoài ti ng nói, ch vi c a "ngôn ng th giác". Trong lo i hình nào cũng v y, n u chúng ta bi ủ đ ng th i cách c m nh n cũng "phê" h n ờ ồ vi ư ế E hay đ ượ ử ụ em mà l ạ ỏ ế

ng ph n gì, chính xác là tính t ng ph n gì chúng ta hay s d ng V y có nh ng lo i t ữ ạ ươ ậ ả ươ ử ụ ả

1. T ươ ng ph n gi a rõ và m : ờ ữ ả

ả ể ầ ờ ặ ư ệ ả

ậ ủ ố ẫ ứ ấ ạ ặ ọ ờ ị ứ ể

. Nh đ c tính quang h c, k ậ ả ả ặ ờ ộ ậ ả ư ầ

ỹ Cái này ph i k đ u tiên vì chúng ta ch a có khái ni m nh ng nó v n c xu t hi n trong nh ư thì th nào ch m t rõ, h u c nh m t t, hay thu t c a ng kính, chúng ta c "giã" kh u đ m l n mà dí sát m t "n n nhân" ẩ chót "tay to" quen c m 200mm-400mm mà "b n t a" các em thì cũng d làm n i ch th trong m t h u c nh m (nh ng l u ý ư ủ ể l y nét sai m t ly là đi c d m nhé, ca sĩ hát mà b n vào cái míc thôi m t đã m r i). ấ ệ ộ ở ớ ắ ỉ ắ ổ ờ ồ ễ ặ ả ặ ộ

ng đ : Đó là ơ ả ề ườ v chân dung m t th c th t n t ộ ể ồ ạ ự i trên th gian này ế

ạ nh chân dung, các lo i đ ng v t (thú, con trùng...), sinh v t, c n c nh... Lo i này th ả c s d ng trong nh ng "áng văn th " t ữ ượ ử ụ ạ ộ ậ ậ ả ậ

L u ý: Cũng có th làm m h u c nh nh tính năng c a P/S ờ ậ ả ủ ư ờ ể

2. T ươ ng ph n gi a đ ng và tĩnh: ữ ộ ả

i v n đ nh m y cái topic v a tranh lu n i đ t câu h i là t t l ắ ề ư ấ ẽ ạ ặ ươ ừ ể ậ

. Cái này thì em "pó tay", ch bi , s l t r ng m t b c nh t ộ ứ ả ỉ ế ằ ỏ ả ẳ

Ch c cũng có bác quen t ư tôi ch ng c n t ả hút", nh đôi m t "hút h n" c a thi u n v y ồ ư duy l ng ph n ch ng h n ẳ ủ ậ ạ ấ ạ ế ữ ậ ầ ươ ắ ng ph n đ làm gì, ả ự t ph i là m t b c nh có "l c ộ ứ ả ẹ . Đôi m t đ p thì hút bác ng m lâu, m t ch a đ p (không có m t không đ p ắ ắ ố ư ẹ ắ ẹ ắ

đâu nhé ) thì hút ít. Và t ng ph n góp ph n t o ra cái l c hút y.V y thôi! ươ ầ ạ ự ả ấ ậ

ờ ễ ả ộ ế ể ả ộ

chúng ta l ữ i đi ti p nhé, cái lo i t ạ ộ ả ư ử ụ ạ ươ ạ ậ ụ ố ộ

Bây gi ng ph n này đ cho chúng ta di n t Tránh cho nh ng đ ng tác tr nên "đông l nh". Đây là cách v n d ng t c đ và m t s k thu t ch p (cũng nh s d ng dof trong t ậ Hãy nhìn theo con m t c a máy nh c trình bày t c đ trong ở , xin đ m t hành đ ng, n i b t trong khung nh. ổ ậ ụ ộ ố ỹ ụ ả m c K thu t s ). ỹ ng ph n m t ả ố ộ ắ ủ ậ ố ờ ỏ ươ ượ

ể ể ố ộ ậ ể ệ ạ

ờ ậ i: Ch th rõ trong m t h u c nh m (v n ờ ộ ậ ả ễ ủ ể ữ ệ ứ c l ượ ạ ể ề

Chúng ta có th đ t c đ ch m làm cho nh ng làn xe ch y đêm, ngh sĩ đang bi u di n (múa, vũ balê)... m trong m t h u ộ ậ c nh rõ. Ho c dùng cách lia máy k t h p hi u ng zoom đ làm đi u ng ế ợ ặ ả đ ng viên ch y v đích...). ạ ộ ề

ư

L u ý: - Tuy cũng là m và rõ nh ng nó khác h n tính ch t ấ ữ ờ ẳ

T ng ph n gi a đ ng và tĩnh, đen và tr ng... ươ ữ ộ ả ắ

3. T ươ ng ph n v s c đ : ả ề ắ ộ

ọ ươ ề ộ ậ ả ữ ề ắ ộ ộ ố

ấ xung quanh t ng ph n v đ đ m nh t, m t ch m đên n i b t gi a n n tr ng, trong đêm t ử i mênh mông có m t ánh l a ổ ậ ng ph n v s c đ đ m hay nh t, ch th "nh t" thì xung quanh ạ ề ắ ộ ậ ủ ể ủ ể ươ ả ạ

i. Hay còn g i là t ạ h ng... Nói chung là có ch th và các y u t ế ố ồ "đ m" và ng ậ c l ượ ạ

4. T ng ph n v ý nghĩa: ươ ả ề

ồ ả ả ơ ỗ

v " cho ng i y" ch a? ế ồ ả ạ h n v i "ng ớ ườ ấ ườ

ủ ồ ạ ặ ấ

ư ạ ng thi n ch là ng i không l ậ i khác: b n đã bao gi ạ ắ ạ ệ ư ươ ươ ườ ệ ỉ

ườ ủ ạ ế

i có cái thi n nh ng ít ệ t ch khi m t đi, ấ t qua i đ ng sau" n a chúng ta m i bi gi v l ờ ả ờ ỡ ẹ ể ự ạ ấ ng thi n. M c dù ng ườ Nhi u ng ạ ườ ề t đ ế ượ ớ ệ i đ ng sau" mà không bi ườ ằ ng đ i t p n p; Ta vô tình đi l ờ ấ ỉ ướ ữ ặ ậ

Trong cu c s ng n u b n không có lúc bu n (vì v y mà tôi cũng ph i c m n cho ai mang cho tôi n i bu n ch ứ và cũng ạ ộ ố ế ph i t o ra n i bu n "gi )b n ch ng hi u h t ý ể ả ờ ỗ ẳ ườ ươ nghĩa c a ni m vui, b n ch a đói nghèo ch a ch c b n đã th u hi u s h nh phúc khi no m, b n đã g p nh ng ng ng i l ạ ữ ư ề thi n, đôi lúc cũng ph i g p ng i không l ặ ả ặ ư i đang h nh phúc bên "ng h n cái ác theo quan ni m c a b n mà thôi ệ ơ lúc g p nhi u "ng c: "Có khi nào trên đ ườ ườ ằ nhau..." ề ...

Đ i là th , nh là th ! ế ế ả ờ

Chính vì v y mà già bên tr , giàu sang bên nghèo hèn, bu n bên vui, thô k ch bên d u dàng, trong sáng th ngây bên con cáo c ồ ị

ụ i già bên tr chúng ta có th hi u là m t th pháp ệ c các nhi p nh gia s d ng. Vì th nh ng b c nh ch p ng ườ ẻ ế ả ế ữ ử ụ ứ ả ụ ơ ể ể ủ ẻ ộ

ậ ... luôn đ ượ ậ ơ ngh thu t h n là s trùng l p ặ ự ệ

c các nhi p nh gia s d ng ph ng pháp đ c t ng đ ử ụ ươ

i già và tr em là đ ẻ ế ả ủ ườ

ng pháp th hi n xin trao đ i ổ c kho nh kh c Qu c ố c" v i n c ắ ớ ụ ườ i ượ ế ợ ượ ườ ế ủ ụ ườ ủ ế ằ ầ

Nói thêm là già v i tr th ớ ẻ ườ ượ riêng), nên th ng ch c n bàn tay, bàn chân c a ng ỉ ầ V ng, Văn Quy n bu n đ ng sau n c ồ ượ b ướ ầ ể ệ ả ượ i chi n c a các c u th Thái Lan ho c g n nh t là "k t h p đ ế (v ph ặ ả ề ươ c, n u bác nào tóm đ ế ặ ầ ẳ c đ u hoàn thành nhi m v c a các chi n sĩ công an trong "Nghi án bán đ " ch ng h n... cũng đ c ch nh ứ ỉ ấ ạ ụ ủ ệ ộ ộ

5. T ng ph n v màu s c: ươ ả ề ắ

ủ ộ ư ư ề ắ ơ

c l ượ ạ c? ụ ả ụ ừ ồ i màu s c ắ Nói v màu ề ủ ộ ủ ư ư

ẽ ắ ẽ ấ ề ớ ằ ế ơ ấ ỉ ầ ể ằ ạ

ữ dãi quang ph , đ c coi là nh ng màu "đ p nhau", Bác Khoiyte nhà ta n u v ch c s r t ch đ ng v màu s c, nh ng ch p nh thì ít ch đ ng h n nh ng ng i phong phú h n r t nhi u. Nh màu tím c a cái Hoa súng tôi ch p v a r i bác có nói là ch a th pha đ l ượ ạ s c thì các b n ch c n nh r ng nh ng màu hài hòa v i nhau, h p nhau chính là nh ng đ ng chí n m c nh nhau trong dãi ạ ớ ữ ắ quang ph (nh vàng v i cam...), còn nh ng đ ng chí n m đ i x ng nhau ằ ồ ổ ượ ợ ố ứ ữ ư ữ ậ ớ ổ ở ồ

ả ữ ắ ỹ ắ ưở ế ẳ ả

ng đ n cách ăn m c mà ạ ặ ộ ễ ạ ư ể ụ

hay t ươ và đ , vàng và tím, xanh l c và cam... Ng ỏ nóng, hay m t n n nóng có ch m l nh, th ) ch ng h n nh xanh ạ ấ i ta còn phân chia làm hai lo i màu nóng và l nh, m t n n l nh có m t đi m nh n ộ ng giúp cho nh có "l c hút" h n. ng ph n nhau. (Cái này các nhi p nh n n m k l m vì nó nh h ế ả ạ ườ ườ ộ ề ự ạ ấ ả ơ

Ráta mong các bác h a sĩ có gì trao đ i hay t p h p các màu nóng và l nh thì cho vào đây nhé! ạ ậ ọ ợ ổ

L u ý: Đ ph n quang c a màu cũng r t c n l u tâm t i. ấ ầ ư ộ ả ủ ư ớ

ụ ẫ ề ỏ ệ

Màu nóng thì nh đ , cam, vàng ngh ... Màu l nh có xanh, l c s m, tím... Màu nóng (thiên v đ ) kích thích chúng ta ho t ạ ạ đ ng trong khi màu l nh (thiên v xanh) khi n chúng ta tr nên th đ ng, mu n ngh ng i. ế ộ ư ỏ ạ ụ ộ ề ố ở ơ ỉ

ừ ộ nó không phát ra m t tia sáng nào. Màu tr ng cũng không ph i là m t màu vì nó là m t ắ ả ộ ộ ộ

Màu đen không ph i là m t màu vì t ả t p h p c a nhi u màu. ậ ợ ủ ề

6. T ng ph n âm thanh: ươ ả

ả ươ ấ "đ t"ắ l m đó, nh t là nó l ắ ấ ạ ế ợ ạ ươ ộ ứ ả ng ph n khác, b i âm thanh trong m t b c nh ả ở

ng ph n này là r t ề ậ ộ i k t h p v i các lo i t ớ ứ ể ộ "nghe qua m t". ắ M t th ki u nghe riêng c a nhi p nh: Đó là s n ào bên l ng l ự ồ ủ ặ ẽ ,

ng c a ti ng đàn trong m t khung c nh lãng m n, im ng... Cái t "tĩnh" là m t đi u th t tuy t khi mà ta ệ s tĩnh l ng b đánh th c b i m t ti ng đ ng, s du d ứ ở ự ộ ế ự ặ ộ ị ế ả ả ươ ủ ế ắ ạ ộ

7. T ng ph n t l ươ : ả ỷ ệ

Không có ng c ng i cao, mà cũng không có ng i cao làm sao chúng ta m i bi t mình đang lùn ườ i lùn sao đ nh nghĩa đ ị ượ ườ ườ ớ ế

ng ph n t l ng" ), ườ ớ ộ ứ ư ứ ẻ ề ậ

.T m t ngôi nhà cao l n bao quanh là nh ng nhà tránh bão lùn t t... luôn làm cho b c nh tăng thêm s chú ý c a ng i xem. "ý t " nó là v y, m t đ a tr bao quanh là nh ng ng ả ỷ ệ ớ i l n (l n v hình th thôi nhé, hay v "l ề ượ ể ườ ớ ứ ả ươ ộ ữ ự ủ ị

8. T ng ph n gi a nh ng th t ng ph n ươ ứ ươ ư ữ ả ả

t đ mu n nói r ng chúng ta h c, chúng ta phân bi ọ ế ể ụ ể ẽ ạ ệ i hi n

, tinh hoa c a mi ng đánh r i khi g p nó s "t phát" mà thôi... Đ i ý là th này: Nói tóm ồ ủ ằ c ý t ứ t, r i chúng ta s quên đi đ khi nào ch p nó l ệ ồ ặ ế

ả ế ặ ố ậ ẽ ự ưở ự ự

ạ ữ ng gi a cái "M " cái "Th c", gi a nh ng ơ đó chúng ta có th so sánh đ ữ .... Và t ị ớ ắ ấ ế ươ ề ổ ự ố ắ ễ ỡ ể ữ ể ủ ừ

ữ ữ ữ

ẻ ợ

ẻ ụ

ể ế ề ặ ằ ẳ ỉ ế ẽ t s giúp ích ph n nào cho m i ng ầ ọ ườ i

t. Cái m c này tôi vi ụ ố v . Gi ng nh h c võ h c đ ư ọ ề ọ ượ ố ng ph n là là s th ng nh t gi a các m t đ i l p, nó là s giao h i thì cái t l ữ ạ nh ng đi u n đ nh, ch c ch n... v i bi n đ i, hay mong manh d v ki u bác Tiny ổ ữ th :ứ - Gi a trong và đ c ụ - Gi a m n màng và gai góc ị - Gi a thanh và thô giáp - Cái h p lý trong v lôn x n ộ - Cái khéo léo trong v v ng v . ề - Gi a s c g n và hoen nhoè ữ ắ ọ - C cái không gian n m trên cái m t ph ng... Và nhi u không k h t, ch mong bài vi ả ch a bi ư ế

ả

Quy t c b c c tranh phong c nh : Johannes Vloothuis Tác gi ắ ố ụ ả

ạ ắ ử ụ

đây môt lo t quy t c (hay h n nên g i là m o) b c c tranh mà khi s d ng đúng thì s gi m b t sai l m trong ọ trong h u h t các sách d y v phong c nh c ng v i m t s ý t ầ ng riêng ả ẽ ả ớ ố ụ ế ơ ẹ ưở ữ ẽ ả ộ

ớ ộ ố ạ ẹ ầ ắ ướ ừ ể

ở ữ t s p x p ra sao. Quy t c đ ế ắ ạ ộ ạ ắ ượ ạ ử ụ

ề t các quy t c căn b n thì chí ít khi vi ph m quy t c b n cũng bi ế ế ắ ạ ạ ạ ế

Tôi s u t m ư ầ ở các b c tranh phong c nh. Đây là nh ng m o có ứ c a tôi. Xin nh c các b n tr ắ ạ ủ mu n đ a vào tranh mà không bi nhi u thành t ố ư ố bi ả ắ không bi ạ t nh t b n nên ki m ly cà phê v a đ c v a u ng thì h n. t. Có đ n 4 ch c quy t c nên t ụ c: đ ng đ cho nh ng quy t c này trói bu c b n. Quy t c ch giúp b n lúc b n băn khoăn có quá ư i ta s d ng, và vi ph m nh ng t rõ mình đang vi ph m quy t c nào, thay vì vi ph m ch vì ỉ ắ ơ ỉ ắ c là ra đ ng ể ườ ạ ừ ọ ừ ố ấ ạ ế ế ế ắ ố

ứ ộ ấ ả

c nh n m nh ấ ộ ứ ể ượ ả v trí c a nó và b ng màu s c và đ t ằ ạ ở ị ể ộ ng ph n. ả ộ ươ ầ ủ ắ

ấ ng có: ộ ể ườ

ả

ộ ề ộ ươ ấ ố ớ ủ ứ

i t o nên, đ ng v t ho c hình dáng con ng ng đ i l n c a b c tranh. ặ t chi m m t ph n t ầ ươ ậ ng ph n. ế ộ ế ườ ạ ế i cũng giúp tăng thêm đi m nh n. Đó là nh ng di n ườ ữ ể ấ ộ

1. Hãy nhìn vào b c tranh trên đây. M t b c tranh phong c nh c n ph i có m t trung tâm chú ý, m t đi m nh n, là khu v c đ p nh t. Đi m nh n có th đ ấ ự ẹ M t đi m nh n t t th ấ ố ể * Màu m nh nh t. ạ ấ * Thay đ i đ t ng t v đ t ổ ộ * Nên nh ng không nh t thi ư * Nh ng c u trúc do con ng ấ ữ viên chính. * Khu v c xung quanh ph tr c n ph i h i xem đ n đi m nh n b ng m t ch báo ho c m t đ ng d n (xem hình ng ng ụ ợ ầ ả ướ ộ ườ ườ ự ế ể ằ ấ ặ ẫ ộ ỉ

1/3. t nh t là ấ ố

chính gi a b c tranh, t ữ ứ ỉ l t ở ỷ ệ ế ẽ ấ ấ ả ầ ộ ọ

t s thu hút tâm trí ng i xem. 1 & 2) * Đi m nh n không nên đ t ể * Đi m nh n không nên b che khu t, dù ch là m t chút. Làm th s làm gi m t m quan tr ng. ể * M t đi m nh n đ ể ộ ặ ở ị ấ c ch n t ọ ố ẽ ấ ượ ườ

Hình 2: Cây g trong b c nh này đ v trí phù h p làm đ ng d n cho m t ng i xem h ng t i đi m nh n: ứ ả ỗ c đ t ượ ặ ở ị ợ ườ ẫ ắ ườ ướ ớ ể ấ

c là đ ng d n cho ng i xem h ng t ứ ườ ng vi n mé n ề ướ ườ ẫ ườ ướ ớ ứ i cây c u là nhân v t chính trong b c ậ ầ

Hình 3: Trong b c tranh này đ tranh.

ạ ộ ể ạ ứ ể

ệ ủ ạ ể ế

ạ ng 2 trong câu chuy n c a b n. Tôi khuyên các b n ể ể t nh t là 2 đi m ư ươ ậ ự ể ấ ẽ ạ ấ ố ơ ạ ấ

2. B n có th t o m t đi m nh n th 2 trong tranh, coi nh ch ấ m i t p v không nên dùng ph ươ ớ ậ ẽ v i nhau. Hai đi m nh n không đ ể ớ nh n chéo nhau. N u không chéo đ c ch ng lên nhau. M t đi m ph i l n h n và m nh h n. Cách t ồ c thì ph ạ ộ ng án 2 là theo ph ng pháp này đ n khi b n th t s thành th o vì có th 2 đi m nh n s c nh tranh ượ ượ ạ ả ớ ơ ng n m ngang. ằ ươ ươ ế ấ

i đây có th đ p mà không c n có b i cây hoa phía d i. Tuy nhiên tác gi đã quy t đ nh thêm nó vào ướ ụ ầ ở ướ ả ế ị

Hình 4: B c tranh d ể ẹ ứ làm đi m nh n th 2 cho b c tranh. ứ ứ ể ấ

ẩ ườ i xem ra ngoài b c tranh b ng cách có nh ng thành t ằ ữ ứ ố ỉ ề

ụ ườ ng, dòng sông ch y ra ngoài b c tranh. L có mà khó tránh đ ứ ạ ượ

3. Nên tránh đ y ng tranh, ví d cây g , con đ ỗ ch n không cho ng i và đ ng v t nên h i xem và vào i xem đi ra ngoài tranh. Quy t c t i thi u là ng ườ ặ ch ra vi n tranh ho c ch y ra ngoài ặ ạ c thì đ t m t cái gì đó ộ ặ ng v ng ề ườ ướ ậ ộ ỡ ườ ắ ố ể

phía gi a b c tranh. ữ ứ

bên ph i b c tranh này. Chú ý h a sĩ đã làm gi m giá tr con ng a này b ng cách v nó màu ự ị

ng ph n v i n n thì rõ ràng nó đã h ng ng ẽ i xem ả ứ ự ơ ọ ươ ả ườ ằ ướ ả ớ ề

Hình 5: Hãy chú ý đ n con ng a ự ở s m và nhòa vào v i b i cây. N u con ng a này màu sáng h n và t ế ẫ ch y th ng ra ngòai b c tranh. ế ớ ụ ứ ạ ẳ

Hình 5a. Hãy nhìn b c tranh th 1 d i đây. Cây g quá th ng và ch th ng ra ngoài b c tranh. B c th 2 đã đ c s a, m t vài ứ ứ ướ ỉ ẳ ứ ứ ứ ẳ ỗ ượ ử ộ

i xem ch y đi m t. Nhìn vào b c th 3, cây g đ ượ ỗ ượ ư ỏ ứ c đ a ra kh i b c ứ ứ

cành gãy, nhánh cây đ tranh và ng i xem bây gi c thêm vào đ gi m t c đ ng ể ả ng theo đ ố ộ ườ ng mép n ng th c b c tranh. ườ s h ờ ẽ ướ ườ ạ c đ th ướ ể ưở ấ ứ ứ

ng nên vào b c tranh theo hình ch "S" ho c chí ít thì cũng là hình u n cong ch "C". Tránh đ ứ ữ ặ ườ ng

i xem "đi b " ch m ch m vào b c tranh 4. Sông, su i, đ ố ườ th ng b ng m i giá vì nó quá nhanh. Hãy đ cho ng ọ ằ ể ẳ ữ ườ ộ ậ ầ ố ứ

Hình 6. Dòng su i này b c c theo ch S, ch m ch p và l ố ụ ữ ạ ậ ố ườ i bi ng. ế

ng th c k ạ ẽ ấ ứ ố ớ ứ ữ ố ườ i xem đi ch m h n và th ậ ơ ưở ứ ỹ

Hình 7. So sánh hình 6 v i b c này u n hình ch C. B n s th y b c s 6 cho phép ng h n. ơ

ng là m t đ ng th ng. Đ ng d n quá nhanh Hình 8. B c c sai, con đ ố ụ ườ ộ ườ ườ ẫ ẳ

Hình 9. T t h n vì có khúc quanh ố ơ

ấ 5. Ngh thu t nhi u khi không c n logic. Tác đ ng b ng hình nh là đi u quan tr ng nh t. ọ ộ ề ệ ề ậ ầ ằ ả

i ta c m giác gió th i t bên ph i sang bên trái. Th nh ng h ng c a m a thì l i cho ườ ồ ừ ả ế ư ả ướ ủ ư ạ

Hình 10. Chú ý hàng cây làm cho ng th y gió th i ng i. c l ượ ạ ấ ổ

ư ế ọ ẽ ạ ủ ể ừ ự ọ ể ấ

6. Đ t các ch th quan tr ng vào đi m nh n, đ ng đ h ch y lung tung vì nh th h s c nh tranh s chú ý c a ủ ể ọ ạ ng i xem. ặ ườ

Hình 11. T t c ng i trong b c tranh này n m trong bán kính c a đi m nh n góc d i bên ph i. ấ ả ườ ấ ở ủ ứ ể ằ ướ ả

Hình 12. Con ng a này đ t sai ch . Giá mà h a s đ t nó c nh cái gh băng thì b c c đã đ p h n. ọ ỹ ặ ố ụ ự ế ẹ ặ ạ ỗ ơ

i xem t lang thang và tìm ra đi m thú v , suy ườ i xem tham gia vào b c tranh. Đ cho ng ứ ể ườ ự ể ị

ể ờ ng t 7. B n có th m i ng ạ ượ ng m, t ng. ẫ ưở

i xem t suy ả ộ ồ ướ c hay m t thành ph ? Ngh s đ cho ng ố ệ ỹ ể ộ ườ ự

ng Hình 13. Sau khúc quanh này là cái gì? Có ph i là m t cái h n t ưở

ề ả ấ ẳ

8. Chi u sâu. Ngh s có lúc c n s d ng m t gi y ph ng 2 chi u đ t o o nh ba chi u. Chúng ta ph i làm sao cho ng ề ậ Sau đây là vài m o nh đ t o o nh 3 chi u. ề ặ i xem tin nh ng gì h nhìn th y là th t. ọ ể ạ ả ả ỏ ể ạ ả ả ầ ử ụ ấ ệ ỹ ữ ườ ề ẹ

ầ

ơ ặ ả ộ ắ ủ ể ồ ề ề ả ậ ả ạ ơ ề ậ ơ

ả ế ư ế ạ ả ợ ọ

ạ ơ ố ở

ờ ậ ả càng ớ ỏ ơ ả ạ

tranh này có c m giác xa g n r t rõ. Cây thông c ng n núi t o c m giác ng n núi i hình 13. ầ ấ ả ọ ở

xa thì càng nh h n và m nh t h n. ề ả Ở ở ề ả ọ trên ng n núi ở ọ phía tr ơ ạ ả ở ướ ạ ấ ạ ơ ơ xa ở ạ ơ xa nh t h n

ậ ả b c tranh này. trung c nh. Rõ ràng có 3 l p * Đ t ch th ch ng lên nhau m t ph n. * C m giác v không gian. Màu s c xanh h n và nh t h n v phía h u c nh, đ m h n v phía ti n c nh. Trong thiên nhiên ề không ph i lúc nào cũng th , cái cây xa vài trăm mét v n c s m màu nh th . B n ph i ch n góc nhìn phù h p và thay đ i ổ ẫ ứ ẫ tùy ý. * Các thành t * T o ít nh t 3 l p, ti n c nh, trung c nh, h u c nh. ấ * Hãy xem l ạ h n. Màu s c vàng ắ ơ và xanh h n ơ ở ti n c nh m h n trong khi đó h u c nh nh t nhòa h n và l nh h n. Bóng ả ớ ở ứ

Hình 14. Nhi u l p s tăng c i ti n c nh. ề ớ ẽ ườ ng c m giác xa g n n u b n làm t ầ ế ạ ả ố ề ả

Hình 15. S ng mù t o c m giác xa. ươ ạ ả

ử ụ ộ ươ ả ng ph n m nh nh t cho đi m nh n. ấ ấ Ở ể ngoài đi m nh n thì gi m đ t ấ ộ ươ ể ả ể ả ng ph n đ gi m ả

9. S d ng màu và đ t s chú ý vào các đi m không quan tr ng. ự ạ ọ ể

Hình 16: B c c sai. Cái cây ố ụ ở bên trái quá s m làm gi m chú ý vào đi m nh n. ả ể ẫ ấ

Hình 17: B c c t t h n. Cái cây b c t đi và đ t ng ph n gi m. Ng i xem chú ý vào con trâu h n. ố ụ ố ơ ị ắ ộ ươ ả ả ườ ơ

ủ ẫ

ầ ổ ậ góc không có n ng cũng s m màu nh ng xung quanh nó l ư ư ả ạ

i ta dùng đèn r i chi u vào nhân v t chính hay ca sĩ trên sàn di n. Hình 18. B qu n áo s m màu c a ng ộ out. Cái c a ắ ử ở hút s chú ý. Hãy nh m o này gi ng nh trong nhà hát ng ự i đàn ông làm cho anh ta n i b t. The dark clothes on the man readily make him stand ườ i là màu trung bình, không t ong ph n nên không thu ẫ ễ ư ớ ẹ ườ ế ậ ố ọ

i xem m t ch ngh , t tr ứ ủ ạ ạ ạ ẽ ườ ỉ ố ỗ ộ t nh t là ấ ở ướ c

10. B c tranh c a b n trông s không quá r i m t n u b n t o cho ng đi m nh n. Cho ng ấ ố ắ ế i ta m t ít không gian đ th . ể ở ườ ộ ể

Hình 19. M ng tuy t tr ng tr c cây thông t o m t ch ngh th ai mái. ế ắ ả ướ ỉ ỏ ạ ộ ỗ

11. N u đ c thì đ a vào tranh m t ít chuy n đ ng d c, ngang ho c chéo. Ch nên có 1 y u t ế ượ ể ộ ế ố ư ộ ọ ặ ỉ ườ có đ dài nh t. Đ ng ộ ấ

ng. chéo là hay nh t vì không song song v i khung hình. Đi u này s t o cho ng ớ ẽ ạ ề ấ ườ i xem có c m giác v h ả ề ướ

ng chéo, đ ng mé n xa thì n m ngang. Chú ý: m y cái cây thông bé ề ọ ỏ ườ ườ c ướ ở ấ ằ

bên ph i. Hình 20. Cây thông theo chi u d c, c thì theo đ giúp b c m giác có m t hình tam giác xanh ộ ỏ ả ở ả

ể ộ ư ả ấ ế ượ ể c thì t o c m giác ch th đang chuy n ạ ả ủ ể

12. Khi đ a vào tranh nh ng ch th mà b n ch t là chuy n đ ng, n u đ đ ng mà không đ t ch th vào tr ng thái nh là đang t o dáng. ủ ể ạ ữ ủ ể ư ộ ặ ạ

ệ ỹ ự ằ

ự ụ ả

c, c ng nh c. T t h n là v hay ch p thác n ẽ ụ ố ư ế ư ắ ố ơ ướ ướ ứ ụ ư

t h n. Hình 21. Ngh s cho th y là con ng a đang đi b ng cách v b i b c lên và v dáng đuôi ng a. Không có con ng a nào đang ự ẽ ấ ậ c thì nên tránh. Khi v thác n c cũng v y, "bay" trong không trung c . Khi ch p nh thì hay b "bay" nh th nh ng n u đ ướ ẽ ế ượ ị ả đôi khi ch p nh thì có c m giác "đóng băng" thác n c ch y. Nh c m vì n ả ướ ờ ẽ ả th truy n c m giác chuy n đ ng t ể ụ ả ề ả ố ơ ế ộ

ng d n vào đi m nh n c a tranh (ví d nh m t dòng sông, con ể ẫ ấ ủ

ế ng) t ế ị ế ườ ụ ư ộ trái sang ph i, vì th đa s m t đ u có thói ế ề ọ ừ ố ắ ề ả

ể ầ phía bên trái b c tranh. c b t đ u đ 13. N u b n không quy t đ nh đ ượ ắ ầ ườ ạ đ đâu, nên đ ý đ n quy t c này. H u h t chúng ta đ u đ c t ừ ế ắ quen b t đ u nhìn t ắ ầ ừ ứ

14. "L i vào" c a tranh cũng có th b t đ u t ể ắ ầ ừ ủ ố ậ góc trên bên trái gi ng nh m t trang sách v y. ư ộ ố

ừ ắ ầ ố

góc d i bên trái b c tranh. 15. Đ ng b t đ u l i vào t ừ Hình 22. Đây là m t b c c t ộ ố ụ ồ góc b c tranh. ứ i. Nh các b n th y, dòng sông ch y t ấ ư ạ ừ ạ ướ ứ

Hình 23. B ng cách làm r ng thêm hình c a sông chúng ta đã gi i quy t đ c v n đ dòng sông ch y t góc tranh. ử ằ ộ ả ế ượ ấ ạ ừ ề

ng g p và cách tránh. i th ặ

i hình dáng, đ c. Làm nh th s gây ra xung đ t gi a các ch ườ ng th ng, chuy n đ ng và kích th ể ộ ẳ ướ ư ế ẽ ộ ữ ủ

Nh ng l ườ ỗ ữ 16. Tránh l p l ặ ạ th g n gi ng nhau. ố ể ầ

i đây. Hình 24 v hai cái cây g n gi ng nhau, đáng l ướ ẽ ố ề ộ m i cây ph i nghiêng v m t ả

ng khác nhau và kích th c cũng nên khác nhau. Hình 25. Hai con ng a to b ng nhau và Hình 24 và 25.Hãy nhìn hai b c tranh d h ướ ứ ướ ằ ầ ự ẽ ỗ v trí gi ng nhau. ố ở ị

i hay đ ng v t có s ch n. Tr ng h p mu n v thành đôi thì nên thay đ i kích th c và v ườ ố ẵ ộ ậ ườ ố ẽ ổ ợ ướ ị

17. Tránh v nhóm ng ẽ trí.

Hình 26. B c c sai. Hai con h u c nh tranh v i nhau vì có v trí, kích th c và t th gi ng nhau. ố ụ ươ ạ ớ ị ướ ư ế ố

Hình 27. B c c này t t h n. Con h u bên tay ph i có t th và kích th c khác. ố ụ ố ơ ươ ả ư ế ướ

Hình 28. B c tranh này b c c t t h n n a khi có thêm 1 con h h u c nh. u n a ố ụ ố ơ ữ ứ ươ ữ ở ậ ả

ẽ ậ ứ ớ ể ể ậ ẽ

18. Không nên v các v t th nghiêng ra phía ngoài b c tranh. Cũng không nên v v t th song song v i mép tranh. V ẽ v t th nghiêng vào phía trong. ậ ể

Hình 29. Sai. C t dây đi n tho i nghiêng ra ngoài. ệ ạ ộ

Hình 30. B c c này cũng d . C t đi n tho i song song v i vi n tranh. ở ộ ố ụ ề ệ ạ ớ

Hình 31. B c c này t t h n. Cái c t nghiêng vào phía trong, gi i xem i v i b c tranh. l ố ụ ố ơ ộ ng ữ ườ ở ạ ớ ứ

ng th ng tr khi r t ng n. C g ng t o nh ng v t che khu t b t đ ng th ng đ làm cho nó có v ấ ớ ườ ố ắ ừ ữ ẳ ậ ấ ắ ạ ể ẳ ẽ

19. Tránh v đ ẽ ườ ắ không th ng l m. ẳ

c che b i hoa. Chú ý b c t Hình 32. H u k t các đ ầ ế ườ ng th ng đ ẳ ượ ứ ườ ở ng đã u n cong. ố

Hình 33. Cái mái nhà cũng cong. Đòn nóc cũng ph i cong theo th i gian. ả ờ

ừ ữ ậ ử ổ ử ư ữ ọ

trong th c t . ự ế Ví d n u trong b c tranh có c a s , tìm ử ổ ụ ế ữ ở ứ

20. Đ ng trình bày nh ng hình hình h c nh hình vuông, hình ch nh t (c a s , c a ra vào), hình tam giác (cây thông), hình ô van hay hình tròn (cây c i, mây) dù nh ng hình này có ố cách phá v hình kh i đó b ng m t cành cây hay m t ch u hoa. ộ ằ ậ ố ỡ ộ

Hình 34. Sai, bóng đ hình tam giác. ổ

Hình 35. Nh th này t ư ế ố ơ t h n, hình tam giác c a bóng đ đã b phá v . ỡ ủ ổ ị

chia b c tranh thành nh ng ph n b ng nhau vì b c tranh trông s quá nhân t o và t nh t. N u có ứ ầ ứ ẽ ạ ẻ ế ạ

ờ ng chân tr i không bao gi đ nó ằ gi a b c tranh. 21. Không bao gi đ ờ ườ ờ ể ữ ở ữ ứ

Hình 36. Đ ng chân tr i ch y qua chính gi a tranh. ườ ữ ạ ờ

Hình 37. D coi h n. M t ph n c a b u tr i đã b xén đi. ầ ủ ầ ễ ơ ộ ờ ị

22. Đ ng ch m vào vi n, đi m cu i. ừ ố ề ể ạ

Hình 38. Sai. Cái mũ c a chú cao b i này ch m vào đ ng vi n c a qu đ i phía h u c nh. ủ ạ ồ ườ ả ồ ở ề ủ ậ ả

Hình 39. T t h n. B c tranh trông cân đ i h n. ố ơ ố ơ ứ

Hình 40. Sai. Ng n cây thông ch m vào mép trên c a tranh. N u không m r ng tranh đ ở ộ ủ ế ạ ọ ượ c thì đành ph i c t b t ng n cây đi. ả ắ ớ ọ

ắ 23. Hình ch "X" trông không đ p m t. ữ ẹ

Hình 41: Hai cái cây giao nhau hình ch Xữ

24. Đ ng đ c a đóng. Hãy m i ng i xem vào. ể ử ừ ờ ườ

Hình 42. Sai. Ngh s v c a đóng và b o ng ệ ỹ ẽ ử ả ườ i xem đi ch khác ch i. ỗ ơ

Hình 43. T t h n. Ng c m i m c và hoan nghênh. ố ơ ườ i xem c m th y đ ả ấ ượ ờ ọ

L i khuyên: Khi v khu v c t i nh l i vào không có chi u sánh, đ ng dùng màu đen. Màu c a bóng t i là màu tím. ự ố ẽ ờ ư ố ừ ủ ế ố

ng phái siêu t ỏ ư ừ ộ ế ạ ầ ườ ả ự th c.

ng, s d ng k thu t n t ng. t ph i v t ng chi ti 25. Không c n thi t nh nh hòn g ch, t ng đá, vv. tr khi b n thu c tr ả ế Ch c n v m t ph n đ truy n đ t ý t ậ ấ ượ ưở ầ ỉ ầ ẽ ộ ả ẽ ừ ề ể ử ụ ạ ỹ ạ

Hình 44. Ng i xem d dàng nh n ra ch t li u c a mái giáo đ ng. ườ ấ ệ ủ ễ ậ ườ

i khuyên giúp c i thi n các b c h a phong c nh. Nh ng l ữ ờ ứ ọ ệ ả ả

26. V các góc màu s m h n và không th hi n rõ ch t li u (texture). ấ ệ ể ệ ơ ẽ ẫ

Hình 45. C 2 góc d i tranh đ u có màu s m và th hi n ch t li u m nh t. ả ướ ấ ệ ể ệ ề ẫ ạ ờ

th ng ánh sáng xuyên qua. N u không bóng đ trông s nh đ ữ ẽ ỗ ủ ẽ ư ượ c ổ ế

27. Khi v bóng trong tranh thì thêm vào nh ng l dán vào.

Hình 46

ng n m ngang vì nh th trông s b t nh là c t dán. Ch n h ng t o c m giác ậ ướ ư ế ẽ ẹ ọ ướ ư ắ ằ ạ ả

28. Không nên v đ ng v t theo h ẽ ộ không gian 3 chi u. ề

Hình 47. Không nên.

Hình 48a và 48b. Đ p h n. ẹ ơ

ỹ ằ ư ỗ ẽ ạ ạ

29. Các tòa nhà và c u trúc nhân t o nh bê tông, g trông s thú v h n n u b n làm cho nó trông cũ k b ng cách th hi n b m t c a nó nh v t n t, tróc l ị ơ ế . Trông b c tranh s nh có nhi u truy n đ k h n. ấ ề ặ ủ ư ế ứ ể ể ơ ẽ ư ể ệ ứ ở ề ệ

Chú ý. Ch c n v b m t nh ng v t th g n ng i xem. xa thì chi ti ỉ ầ ẽ ề ặ ể ầ ữ ậ ườ Ở ế t ph i gi m đi. ả ả

ng trông cũ k h n. Hình 49. Ngh s dùng k thu t bút lông khô đ làm cho b c t ậ ệ ỹ ứ ườ ể ỹ ỹ ơ

ị ứ ả

ị ơ ụ ẽ ầ ờ ờ

t, gió th i, cây c i ng nghiêng trong gió, vv. T t c nh ng chi ti t này s tăng thêm ằ ớ ầ ố ướ ả ẽ ư ấ ả ữ ề ặ ẽ ế ả ổ ố

30. Thêm k ch tính cho b c tranh b ng cách thêm vào c m xúc. ể ạ M t b c tranh phong c nh chi u tà v i b u tr i màu da cam trông s thú v h n b u tr i xanh trung bình. Ví d có th t o ộ ứ c m xúc b ng cách v m a, m t ph ằ ả giá tr c a b c tranh. ị ủ ứ

ặ ờ ị ơ ứ ậ ờ

Hình 50. B c c đgi n trong b c này trông thú v h n vì tr i m a và ánh m t tr i xuyên qua mây. Th m chí có th th y c nh ể ấ ả ư ố ụ này trông khá là huy n bí. ả ề

theo tr ng phái siêu t 31. Tr khi b n đ nh đ c t ạ ặ ả ừ ị ườ ả ự ơ ờ ạ th c, v phong c nh v i cái nhìn h i m nh t ớ ẽ ả

ề ả ắ ả ự ẽ ề ắ ế ơ t h n h u c nh. Ngh s c ý làm m ti n c nh, ệ ỹ ố ờ ề ả ậ ả

Hình 51. Ch c ch n c nh th c trong b c này ti n c nh s có nhi u chi ti đ n gi n hóa đ t p trung vào đi m nh n. ơ ứ ấ ể ậ ể ả

ậ ả ẽ ề ờ ẽ ả ầ ỉ ở ề ả ố ti n c nh và trong khu v c mu n ự

32. Vi n m trong h u c nh s tăng thêm c m giác xa g n. Ch nên v vi n nét ề nh n. ấ

t b ng m u n c. K thu t này làm m nét làm cho ậ ẽ ữ ỹ ờ

ậ i xem. Hình 52. Nh ng cái cây phía sau tòa nhà này dùng k thu t v trên n n lá thông trông r t xa. Ti n c nh đ ấ c v trên gi y khô làm nét c ng, t o c m giác r t g n ng ứ ề ướ ằ ạ ả ầ ướ ấ ầ ượ ẽ ề ả ấ ỹ ườ

nhiên k t thúc m t ph n b c tranh và chuy n đ t ng t sang m t ph n khác. 33. Đ ng t ừ ự ầ ứ ể ộ ộ ộ ộ ế ầ

nhiên d ng l i khi chuy n sang khu v c b i cây. Ph n c sáng màu và b i cây có t l ớ ỏ ự ừ ạ ự ụ ầ ỏ ụ ể ỷ ệ ằ b ng

Hình 53. Sai. L p c sáng màu t nhau.

phía sau chi u xuyên qua b i cây. Hình 54. T t h n. Phía trong b i cây v n có chút ánh sáng c a l p c sáng màu ẫ ủ ớ ỏ ố ơ ụ ở ụ ế

ộ ụ ọ ổ ỉ

34. Thay đ i hình kh i. N u đã có m t b i cây hình tròn thì đ ng nên có mây cũng hình tròn. Đ nh núi hay ng n cây ừ thông trông s hay h n n u có nh ng đám mây tròn vây quanh. ố ế ơ ế ữ ẽ

35. Cân b ng là m t y u t ộ ế ố ằ ằ quan tr ng. Không nên v màu l ch gi a 4 góc tranh, s t o c m giác m t cân b ng. ẽ ạ ả ữ ọ ệ ẽ ấ

Hình 55. Sai. Phía bên tay ph i quá n ng. ả ặ

Hình 56. Đ p h n vì có s cân b ng do bên trái có tr ng l ự ẹ ằ ơ ọ ượ ng h n. ơ

ố ủ ậ ộ

ầ ế ả ẻ ờ ậ ả ử ụ ế ả ề ỹ ẹ ể ử ụ ị ụ ể ề ấ

ắ Còn ph n cu i c a bài này v k thu t tr n màu trên pallete và s d ng bút lông mình không d ch vì có v không liên quan l m đ n nhi p nh. Mình th y các m o trong này có khá nhi u cái nhi p nh có th s d ng, ví d làm m h u c nh thì có th ế kh ng ch b ng DOF. ế ằ ố

c khi đi vào ph n này, em xin phép là có dùng nh c a các thành viên c a Forum đ minh ho , mà ch a h i thì các Bác ư ỏ ủ ể ầ ả ạ

B c c nh ố ụ ả Tr ướ thông c m cho! N u các Bác mà đ a nh vào đ minh ho thì càng hay. ư ả ủ ạ ể ế ả

ộ ỉ ị ụ ượ ấ ả ứ

t c đ cho ta m t b c nh đ p,đ c đáo... Nhi u nhà nhi p nh ng h cho s sáng t o, h ví von nh ng quy ề ữ ả ậ ộ ẹ ề ự ọ

t đi r i mà lúc nào cũng kh kh bám vào nó thì ch ng khác nào ắ ộ ứ ả ể ậ ố ấ ả ể ố ư ế ậ ồ c t m nh hài hoà, đúng sáng... ch ữ ạ ộ ư ư ẳ

M t đi u n a em mu n nói là các quy t c, đ nh lu t... ch giúp cho chúng ta ch p đ không ph i là t ế ả ủ t c, đ nh lu t... gi ng nh cái xe đ t p đi. Khi chúng ta bi ắ ng t đi v y. ị i ch a bi ư ườ ế ậ

V ph n này em ch a t ng h p l i đ c nên trình bày theo t ng bài riêng l , cô đ ng, mong các Bác thông c m. ư ổ ợ ạ ượ ề ầ ừ ẻ ả ọ

Năm công th c kinh đi n c a b c c: ể ủ ố ụ ứ

1.Không bao gi đ t ch đ vào gi a tâm b c nh ờ ặ ủ ề ứ ả ữ

2.M i b c nh ch có m t và m t đi m m nh duy nh t ấ ọ ứ ả ộ ể ộ ạ ỉ

3.Đ ng cong ch S là m t trong nh ng th pháp b c c đ ố ụ ượ ư c a chu ng nh t ấ ộ ườ ữ ủ ữ ộ

4.Luôn luôn d n ánh m t c a ng i xem đi vào bên trong hình nh ắ ủ ẫ ườ ả

5.Đ ng chân tr i không bao gi c t ngang chính gi a mà luôn n m m t ph n ba phía trên ho c phía d i. ườ ờ ờ ắ ằ ở ộ ữ ặ ầ ướ

Em nh các Bác Amin đăng minh ho nh vào nhé! ạ ả ờ

B sung ví d v đ ng chân tr i c t ngang chính gi a, nhìn r t l ng c ng: ụ ề ườ ổ ờ ắ ấ ủ ữ ủ

Và đây là đ ng cong hình ch S ườ ữ

đ t ch đ vào gi a tâm b c nh ờ ặ ứ ả qua b c nh n i ti ng c a Anh ế ữ ứ ả ữ

ổ ế atkinson. Ngoài k thu t lia máy hai tác gi ạ đ u đ t ch đ v phía bên ph i (ng c v i h Longpt (thi u n đang đ p xe ý), hay ủ ề ề ủ ả ề ượ ớ ướ ng ặ ả ậ ỹ

Không bao gi ủ ề Gone with the wind c a Bác ủ chuy n đ ng cua ch đ ). ủ ề ể ộ

ắ ủ ả thì Bác tham kh o luôn b c ứ Sunrise. Bay bridge, San ả

Luôn luôn d n ánh m t c a ng Francisco c a Bác i ta ng m cây c u là cái b t thanh. Đ ng d n đ ng i đen bên trái b c nh. ẫ ủ ườ i xem đi vào bên trong hình nh ườ ẫ ể ườ ầ ắ ờ ố ứ ả

t vì đ c bài c a Anh ự ủ ề ọ ị ẫ ệ ề ậ ị

ng d n v "Đ nh lu t m t ph n ba" . Ti n đây em ộ vàng", chính vì v y không ph i ng u nhiên trong ủ ố ướ ỷ ệ ự ề ệ ệ ể ồ ầ ả ậ ẫ

TheAmateur h Th c ra ch đ này em có ý đ nh vi ế cũng đăng các tài li u đ các Bác hi u rõ ngu n g c, s kỳ di u v "T l ể h i ho , ki n trúc và nhi p nh s d ng nó. ử ụ ộ ế ả ế ạ

Tr c h t đó là khái ni m ướ ế ệ Con s Vàng ố

i Á Ðông chú ý đ n). Ngoài s 1 là đ n v , th ế ế ố ơ ị

ể ỉ ộ ượ ể ỉ ấ ườ ố ệ

gi a. Nh th có nghĩa là thu n hòa đ ườ ng ấ ng c t ư ườ c thành hình ố ư ế ướ

c ng i ta hay dùng s 2 đ ch Ð t và s 3 đ ch Tr i. Căn nhà Vi ở ữ ổ t Nam khi x a th c c Tr i và Ð t. V kích th ấ ề c lá c bi u t ờ ể ượ ườ ử

ậ ấ ơ ỷ ố ề ề ả ạ

i hay ng đ ể ỉ ờ ượ ả ờ ướ ữ ậ ẻ ị ồ ườ ế ấ ư ị ẫ ượ ẹ ắ ố ờ

ng cho qu c gia, theo ố s 3/2 = 1,5 c coi nh là m t hình đ p m t. Chính vì v y không ph i ng u nhiên th ATM, lá c các qu c gia trên th gi ế ớ ả này. l t Chúng ta hãy quan tâm đ n ba con s đ u tiên là 1,2 và 3 (hay đ ố ầ cùng đ ch m t ngôi v chí tôn, ng ườ có 3 gian, 2 chái, bao g m có sân hoa ch nh t, ng i ta th ng dùng khuôn kh cho khung c a khi xây c t nhà, hay kích th ữ ậ s 3/2, nghĩa là n u l y chi u ngang là 2, thì chi u dài ph i là 3 đ n v . Hình ch nh t mà có c nh theo t t ỷ ố th ậ ườ ng t c khung hình c a nhi u b c nh... có nhi u nét t ả ộ ề ứ ả ự ỷ ệ ươ ủ ề

ng nh t v ph ưở i là m t s vô t ộ ố ậ ạ ỷ

ằ t đ n và đ c bi ự ự ỷ ố ố ấ ề ươ ằ ng di n m thu t, l ệ ỹ Hy L p là : Ф = 1,618033... đã đ ẫ ự , nghĩa là không b ng t ượ ế ế ượ ạ s c a hai s nguyên nào. ỷ ố ủ ố c áp d ng trong s ki n thi ụ ự ế ế t

s lý t S th c, t S này g i là s vàng, bi u ký b ng m u t ố ọ ể dinh th cách đây 25 th k . ế ỷ ự

c g i tên là ộ ữ ế ỷ ứ ượ ọ ổ

th i đ i này thì th c ra không t o đ ự ố ọ ủ ủ ế

t đ l u l i tìm ra đ ượ ư ế ạ ộ ờ

c nhi u đi u ề ề ạ ượ ớ ự ấ t, t c là m t gi y s , khá trùng h p v i s c u ợ c nó, cái dãy này đã có ọ ở ờ ạ c m t s li ộ ố ệ ứ ổ ằ ẫ ố ố ướ ủ ố

Vào th k th 13, m t trong nh ng nhà s h c c a th i Trung C này là Leonardo da Pisa (1175-1250) và đ ờ Fibonacci, theo ti ng Ý có nghĩa là "Con trai c a ông Bonacci". Toán h c i h u th , nh ng tình c Fibonacci l đ c bi ặ trúc c a t o v t nh sau : 0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144... (S sau b ng t ng c a hai s tr ư trong tr ng trình thi Olympia c a VTV3) ệ ể ư ạ ậ ủ ạ ậ ươ ủ

i b ng t ng s c a hai s ạ ằ ố ủ ổ ố

ố trên đ ki m l i đ nh lu t vi t Mu n bi ố h ng đ ng tr ứ ạ t s li ế ố ệ ướ s h ng th ba tr đi, m i s h ng l t này thì b t đ u b i s 0 và s 1, r i k t ỗ ố ạ ở ồ ể ừ ố ạ ở ố ắ ầ t tôi v a k . t s li c. B n đ c có th coi s li ừ ể ế ố ệ ạ ị ể ể ố ệ ở ứ ậ ể ạ ọ

thiên nhiên. Nhi u nhà th o m c h c đã tìm ra r ng các cây hay n hoa n trên m t cành th ả ằ ộ

ề ễ ể ữ ấ ố

c g p ườ ng ượ ặ ở ở ọ t Fibonacci. Mu n d hi u, ta l y nh ng s Fibonacci 3, 5, 8, 13 thì s th y là nhi u gi ng hoa đã ch n ề ng, hay còn g i là hoa ng d ụ ẽ ấ ướ ố ộ ươ ạ ặ ọ

Li t s này hay đ ệ ố n y m m theo s li ố ệ ầ ẩ nh ng s này là s các cánh hoa. M t thí d đ c s c nh t là s b trí các h t trên m t hoa h ụ ặ ắ ố ố ữ quỳ (Tournesol) . Bác nào thích ch p hoa, cây c nh th ng m k nhé, nó r t kỳ di u đ y. ả ộ ọ ố ự ố ỹ ấ ử ắ ụ ệ ấ ấ

ắ ố

t trong toán h c g i là nh ng hình xo n c Logarit . Có ậ ng xo n thu n ắ ạ ữ ồ ề ồ

ặ ắ ắ là s đ ố ườ ườ ằ ạ

ị ng xo n theo chi u ngh ch. Hoa l n có th theo nh ng s (34, 55) và ng ườ ọ ọ ữ i. Ði u kỳ l c l ượ ạ ề t Fibonacci. Ch ng h n hoa nh có 13 đ ỏ ạ ẳ ì ta cũng đã tìm đ ươ ng xo n theo ắ ượ ữ c nh ng ữ ề ố

t s Fibonacci (89, 144). Nh ng h t trên m t hoa đ c x p theo nh ng hình xoán c r t đ c bi ữ ố ấ ặ ượ ế ệ ạ nh ng đ ng xo n theo chi u kim đ ng h và nh ng đ ng xo n theo chi u ng ữ ữ ắ ườ ề ườ và s đ i theo nh s li ng xo n ngh ch không b ng nhau mà l ư ố ệ ố ườ chi u thu n và 21 đ ị ậ ể ớ ắ ề hoa th t l n có s vòng thu n và ngh ch theo li ệ ố ậ ậ ớ ố ị

ợ ự ế ố ố ồ t s Fibonacci r i l y tích s c a hai s đ u và cu i r i ồ ấ ố ầ ố ủ

M t s trùng h p t tr đi bình ph ư ế gi a thì s đ c +1 hay -1. T d theo s li ng c a s t đã vi trên, ta th y : ộ ự ừ ươ nhiên n ã là n u ta l y ba s liên ti p trong s li ủ ố ở ữ ố ệ ố ố ệ ấ ẽ ượ ỷ ụ t ế ở ấ

= 12.5 - 3

= - 13.8 - 5

= 15.13 - 8

= - 18.21 - 13

= 113.34 - 21

t Fibonacci là "n u g i Fn là m t s h ng trong s li t thì t ộ ố ạ ố ệ ế ế ệ ọ ề

s hai s h ng liên ti p, t c ứ ỷ ố s Fn + 1 . Fn s d n đ n m t s Phi (Hy L p) Ф mà các nhà toán h c qua các th i đ i đã đ ng ý đ t tên là s vàng. Theo ồ ố ệ ờ ạ ố ạ ặ ấ ở ẽ ẫ ạ ọ ố

t vi trên ta tính nh ng s h ng theo hai c t d i đây : Ði u huy n di u nh t ề là t ỷ ố s li ố ệ t ế ở trong s li ế ữ ộ ố ố ạ ộ ướ

3/2 = 1.500000

3/5 = 1.666667

8/5 = 1.600000

13/8 = 1.625000

21/13 = 1.615385

34/21 = 1.619048

55/34 = 1.617647

89/55 = 1.618182

144/89 = 1.617978

233/144 = 1.618056

Ф = 1.618033989...

s tăng d n và t s bên ph i gi m d n đ cùng h i t l i m t s Phi g i là s ứ ế ụ ẽ ấ ộ ỷ ố ầ ỷ ố ộ ụ ạ ể ả ả ầ ộ ố ọ ố

C ti p t c mà tính ta s th y c t bên trái t vàng.

6 y u t căn b n trong b c c nh ế ố ố ụ ả ả

ọ ể ạ ộ

ế nh, ng i. Trong b c c nh, có 6 chu n m c đ b n d a vào, nh ng đ các t m nh có h n, thu ư ẽ ườ ố ụ ủ ư ự ể ạ ự ấ ả ể ệ ẩ ồ

N u nh v tranh là ho s đ a d n vào khung toan tr ng nh ng nét c đ t o ra n i dung và b c c c a nó thì trong nhi p ế ữ i ta làm công vi c ng ả hút và tránh nhàm chán r t c n t ạ ỹ ư ầ c l ượ ạ i s v n d ng linh ho t. ấ ầ ớ ự ậ ụ ắ ố ụ ả ạ

ạ ố ủ ữ ệ ề ậ ị ề

ị ự ợ ề ả ộ ế ả ể ằ ư ự ế ậ ỹ

ậ ổ ộ ế ả ữ ư ắ ườ i

i thông tin th giác và ch u s chi ph i c a nh ng nguyên lý căn b n v C h i ho và nhi p nh đ u là ngh thu t truy n t ả ả ộ c m nh n th c th b ng ánh sáng. Nh ng n u h i ho là ngh thu t t ng h p thì nhi p nh là k thu t phân tích. Khi v ẽ ế ả ạ ệ ả tranh, ho s đ a d n vào khung toan tr ng nh ng nét c đ t o ra n i dung và b c c c a nó. Nh ng trong nhi p nh, ng ố ụ ủ ọ ể ạ ta làm công vi c ng i… ậ ạ ỹ ư ầ ệ c l ượ ạ

ẵ ự ớ ố ả ử ụ ố ố ụ ả ổ ở

ả ớ ố

ấ ể ể ệ ữ ế ả ế ả ẩ ộ

c đánh giá b i m t chu n m c v b c c. V i b i c nh th c có s n n i dung và b c c, tay máy ph i thay đ i góc nhìn, s d ng ng kính wide hay tele, xoay tr khuôn ộ xây d ng lên b c nh. Tuy nhiên, dù là thêm vào hay b t đi các m ng kh i trong khuôn hình, hình đ ch n l c nh ng y u t ế ố ả ố i cách x p đ t hi u qu nh t đ th hi n n i dung các tác ph m. Trong k t qu cu i c h i ho và nhi p nh đ u h ề ướ ả ộ m c đ nào đó, c tranh v và nh ch p đ u đ cùng, ẩ ả ứ ả ệ ặ ế ụ ề ượ ể ọ ọ ạ ở ứ ộ ự ng t ớ ẽ ự ề ố ụ ả ở ộ

căn b n v n i dung, màu s c, tr ng thái và hi u ng quang ộ ứ ả ề ộ ắ

c nh n m nh trong khi các y u t Khi đánh giá m t b c nh, ng h c. N u b c c đ ọ ố ụ ượ i ta xem xét nó trên nh ng y u t ế ố ị ệ ứ ữ khác b kho m , b n thân nó có th là ch đ c a nhi p nh. ế ố ả ả ờ ả ạ ủ ề ủ ườ ạ ế ả ể ế ấ

ế ề ả ị ườ ắ ạ

ầ ặ ế ố ng ph n đ u liên quan đ n b c c b c nh. Ng ế ố ụ ứ ả i thông tin th giác nh đi m và đ ự ườ ng nét, hình d ng, màu s c, ch t li u b i ch p nh d a trên nh ng nguyên t c này đ phát tri n k ắ ấ ệ ể ư ể ụ ả ề ỹ ữ ể

căn b n này giúp truy n t H u h t các y u t ả m t và đ t ả ề ộ ươ ng trong khuôn hình. năng s p x p các đ i t ố ượ ế ắ

Tìm ra ti t t u hay mô th c x p đ t trong b i c nh ế ấ ứ ế ố ả ặ

ỹ ậ t nh t ph n ánh ti ả c góc đ t máy t ặ ọ ượ ặ ấ

ứ ố ề ả ậ ổ ụ ệ ậ ấ ấ

ộ ấ ỗ ủ ụ ớ

ế ả t t u, thi u suy ng m và phân tích s d n đ n nh ng b c nh d p khuôn nhàm chán. Vi c áp d ng hi u qu ự ế ề ị ể ỹ ậ ộ ố ả ế ế ụ ẽ ẫ ứ ả ữ ụ ệ ệ ả

ng. t t Đó là k thu t rút ra logic v v trí, s x p đ t các v t th trong khuôn hình, ch n đ ế ấ t ể và mô th c trên các v t th . K thu t này r t ph d ng đ i v i nh ki n trúc, giao thông, dây chuy n s n xu t… Vi c phát ố ớ ả hi n logic x p đ t trong m t b i c nh l n ph thu c r t nhi u vào kh năng quan sát và xâu chu i c a tay máy. Tuy nhiên, ệ ề ặ vi c l m d ng ti ế ấ ậ ế ệ ạ b c c này ph i đi li n v i các hi u ng ánh sáng, t o bóng và góc đ t máy khác th ề ả ố ụ ẫ ệ ứ ườ ạ ặ ớ

ộ ụ ư ẽ ứ ả ắ ắ

ơ ệ ộ ữ ằ ướ ấ ề ố ờ ắ ươ ạ

c “vê” tròn l n vì hi u ng chuy n sáng t ng ng kính. Nh n ng t ệ ứ ể ế ẳ ậ

ằ ể ẹ ứ t ngang, bóng c t s đ dài t o m t hàng c t n a n m d ạ ộ ộ ớ ố ấ ướ ệ t t u l ế ấ ạ ệ ứ ấ

ộ ẽ ổ i. N u đ t máy th t th p d ặ ề ị m t góc nhìn nh t đ nh, v n đ là ph i tìm tòi và sáng t o. Ví d , m t hàng c t tròn đ u tăm t p và sáng rõ trong n ng tr a s không th đ p b ng b c nh chúng đ ng trong ánh sáng ộ ủ xiên th p h i l ch ph i đ t, thân c a ấ i chân hàng c t v i ng kính góc r ng, chúng s đ ộ ẽ ượ đ u c a chúng s s ch m vào nhau và lao vút lên tr i, r t thú v . Nhi u khi các ti ẽ ẽ ạ ầ ủ h c và ch tác đ ng vào ng kính ố ộ ọ i xu t hi n cùng hi u ng quang ạ ố ờ ấ ấ ị ở ộ ề ấ ả ỉ

Th hi n đ ể ệ ượ c kích c v t th ho c kho ng cách ể ặ ỡ ậ ả

ườ ử ụ ể ệ

c có th nêu b t đ ề ậ ướ c c a v t th trong khuôn hình. S d ng t ụ ế ố ạ ộ ớ ủ ứ ả

ố ỏ ườ ụ ư ạ

i xem nh hình dung kích th ả c đ l n c a đ i t ậ ượ ộ ớ ủ ố ượ c l ượ ạ ư ế ẫ ả ớ ộ ễ

i, ôtô, que diêm, cái bút… Có th d dàng nh n th y hi u qu c a th pháp so sánh khi ấ ạ ả ủ ể ể ễ ư ủ ậ

ườ ướ c phim ho t hình kinh đi n v ng ệ , tí hon. Tay máy khi đ ng tr ướ ố ả ấ ứ ể

ứ ả ứ ể ẽ ả

t phép so sánh chênh l ch v K thu t này giúp ng ướ ủ ậ ỹ ng trong b c nh. Ví d , n u mu n minh ho đ l n c a m t con voi nên kích th ộ ể i ta nh n m nh m c phóng đ i đ t chú sáo bé nh h t g o trên l ng nó. Ng ạ i, khi ch p macro m t bông hoa nh , ng ứ ộ ư ạ ạ ặ c a b c nh b ng m t chú ki n vàng l n nh con ong chúa. V t th làm m u so sánh nên thu c lo i hình nh quen thu c, d ộ ộ ậ ằ ủ ứ ả c nh con ng hình dung kích th xem nh ng th ậ c b i c nh hoành tráng hay v t ạ ướ ữ th quá l n, anh ta d b ng p t i m c quên m t là c n m t v t th so sánh. K t qu là b c nh s còn c m xúc mà anh ta đã ế ợ ớ ễ ị tr i nghi m, m i th s ch gi ng nh c nh trên bàn hay nh ng món đ ch i c a tr con. ồ ơ ủ ứ ẽ ỉ ố ọ i kh ng l ổ ề ườ ồ ộ ậ ầ ấ ữ ư ả ể ả ả ẻ ớ ệ

T o s c hút cho đi m nh n c a b c nh ấ ủ ứ ả ạ ứ ể

c th hi n b ng k thu t t o đ t ng d n h ọ ộ ươ ể ệ ườ ượ ằ ỹ

ị ậ ạ ị ẽ ấ ẫ

ấ ủ ứ ả ươ ắ ẫ ướ ắ ơ ứ ế ủ ẽ ể

ng ph n, hay đ ả ẽ ặ ng chi u c a tia sáng trong khuôn hình, t c là đi t i đi m nh n s d n ánh m t ng ng. Theo ng ph n nh t trong khuôn hình s thu hút th giác, vùng x m s n ng và hút m t h n kho ng ả ừ ỗ ch i xem đ n đó. Tuy ế ạ ắ ạ ấ ế ườ ườ ấ

ắ i ch đ chính. ng t Vùng tr ng tâm hay đi m nh n c a b c nh đ ể nguyên lý th giác thì đi m t ể ả nh t tr ng. M t khác, ánh m t ng i xem cũng s di chuy n theo h ườ ặ nh t nh t đ n ch đ m nh t. Nh ng đ ữ ỗ ậ nhiên, chúng cũng có th gây h u qu phân tán và khó hi u n u ch l ch h ả ướ ng cong, nét chéo k t thúc t ạ ỉ ệ ấ ẽ ẫ ớ ể ướ ủ ề ế ế ể ể ậ

to đ giao nhau c a đ ố ụ ổ ể ủ ườ ọ

ạ ắ ng đ ượ ặ ở ạ ộ ợ ủ ứ ả ặ ế ế ả ạ

ầ ữ ứ ổ ể ữ ữ ị

ứ ả ng 1/3 d c và 1/3 ngang b c nh ị ệ ệ i gây i và ườ t phù h p v i c phim 35 mm. Nhi p nh hi n đ i không b l ủ ề ề ỷ ệ ể ể

ậ ề ứ ả ị ị ấ ượ ả ữ ế ả ề ả ự ấ ệ ệ ạ ớ

ng. Trong b c c c đi n, đi m m nh c a b c nh th c đ t ể (g n 4 góc khuôn hình). Cách s p x p này đ c bi thu c vào ệ ớ ỡ ộ nh ng công th c c đi n. Th m chí, nh ng tay máy cách tân còn c tính đ t ch đ vào nh ng v trí oái oăm và đi u đó l ạ ề ố ặ ng v b c nh. Th c ra, nh ng tay máy này ph i r t hi u v T L Vàng đ có th làm đi u ng s chú ý và n t c l ượ ạ ể ả ấ ự t o nên hi u qu thú v . Giá tr cao nh t mà nhi p nh hi n đ i nh m t ấ i không hoàn toàn là cái đ p, mà là c m xúc và n ẹ ắ ạ t ượ

ề

ạ ẽ ặ ự ườ ủ ủ ế ạ

ặ ộ ặ ư ạ

l ử ụ ố ạ ữ ấ ẽ ệ ả ỷ ệ ề

ế ị ả ạ ả ị ứ ả ằ ờ ộ ặ ố ụ ổ ể ể

ng chân tr i n m ngang ờ ằ ả ệ ả ẽ ượ ạ i. này, nh ng hi u qu s ng ể ng chuy n đ ng c a ch đ . Do v y, trong b c c c đi n các chuy n ậ i xem th y ngay m i th , h đòi i không mu n ng ằ ữ ứ ả ứ ả ườ ả ướ ẹ ướ ế ả ứ ọ ộ ệ ấ ọ

Đ c tính v cân b ng và tr ng thái ằ S cân b ng trong b c nh s quy t đ nh tr ng thái tĩnh ho c đ ng c a nó. N u th pháp s d ng đ chính gi a b c nh nh m t o nên c m xúc tĩnh l ng, thì khi đ t nghiêng, đ a lên cao hay h xu ng th p s cho hi u qu ặ c l đ ng. B c nh nhi u tr i ít đ t thì t o c m xúc nh nhõm thanh cao. Còn khi đ o t ộ M t ng ủ ề ắ đ ng ph i h ộ h i s quan sát và suy ng m v thông đi p c a b c nh, nên h có th không tuân th quy t c này. ỏ ự ủ ng vào trong b c nh. Nh ng các nhi p nh gia hi n đ i l ạ ạ ể ấ i xem có m t đ c tính là b thu hút theo h ứ ả ề ư ệ ủ ứ ả ườ ắ ố ủ ẫ ọ

ằ ạ ắ ả ằ ấ ộ ị

ự ộ i bên ph i s n ng b ng c m t m ng nh t tr ng. Cách l y ấ ả ộ ơ ẽ ạ ộ ả ẽ ặ ớ ự ẹ ằ ạ ằ ả ỏ

S cân b ng cũng b chi ph i b i màu s c, m t ch m vàng t ố ở ươ ộ m t di n tích nh có s c hút m nh đ t o ra s cân b ng v i m t m ng l n nh nhõm h n s t o ra tr ng thái cân b ng đ ng ớ ạ ứ - m t b c c khá ph bi n trong nhi p nh. ổ ế ệ ộ ố ụ ắ ể ạ ế ả

Ch m vào t n ra ụ ả

Nh ng nguyên t c b c c c đi n (T L Vàng): ắ ố ụ ổ ể ỷ ệ ữ

ứ ả ặ

- Đ ng chân tr i - M i khuôn hình ch có m t đi m m nh, đi m này không đ t gi a nh mà ph i 1/3 ho c 2/3 chi u cao b c nh. ề ờ ở ạ ỉ ườ ỗ ữ ả ể ể ặ ộ ả ở ạ ộ to đ 1/3 r ng x 1/3 cao. ộ

ườ ứ ả ừ

n ch S n u có trong b i c nh. - H ng ánh m t ng ắ - T n d ng nét l ượ ướ ậ ụ ngoài vào trong b c nh. ố ả i xem t ế ữ

ườ ứ ạ ợ

ệ ợ

ng d n h ng pháp th ể ươ ng s chú ý vào ự ớ ố ượ ng i đ i t ấ

ng cong kín t o nên s c hút khá m nh và gây hi u ng h p nh t - ph ệ ứ ấ ạ c s d ng h p lý, b c c này s h ẽ ướ ượ ử ụ c th c hi n b i nhi u đ ự ệ ể nh bông hoa, m ng nh n… Khi đ ạ ể ượ ạ ự ố ụ ề ườ ủ ng t ẫ ướ ậ ở ắ ậ ể ả ẫ

ầ ng s quan sát c a ng ữ i xem nh. Vi c s d ng hình tròn hay nh ng đ ệ ử ụ ữ t nh ng hi n th c đ n l hi n t ự ơ ẻ ư ệ ữ ệ ố gi a tâm c a nó. M c tiêu h p nh t vào đi m m nh còn có th đ ủ ợ ụ ữ chính (ví d : nút giao thông). Không c n ph i là nh ng nét d n th c th , ánh m t t p trung c a các sinh v t trong khuôn hình ụ cũng s đ nh h ẽ ị ướ ườ ủ ự ả

c dùng đ di n gi ườ ữ ả ư ơ

ỗ ng nh : gi n d i, làm ng , đa d ng, h n i nh ng n i dung tr u t ộ ề ụ ng đ ượ ố ậ ạ ng. Ví d , b c hình ụ ứ ỗ ng đ ươ

ể ễ ậ ươ ộ trên xu ng m t trung tâm giao d ch ch ng khoán, hay m t cái ch ngoài tr i đông đúc. Th pháp b c c phân tán th ố ụ ủ lo n… Đi li n v i k thu t này là ng kính góc r ng, bao quát nhi u c m đ i t ề ạ ch p t ị ụ ừ ừ ượ ng m nh t ạ ố ượ ờ ớ ỹ ộ ứ ố ộ ợ

Ph n ánh chi u sâu không gian ề ả

ộ ắ ấ ủ ụ ả ấ ẳ

ẹ ủ ứ ả ộ ố ả ộ ố ụ ề ể ộ ứ ả ủ ề ổ ậ ố

i vô c không t o c m giác sâu b ng b c macro nét c n, chính ph n v t th b m l ớ ả ể ệ ể ế ạ ả ể ị ờ ạ ạ ả ờ ậ ự ạ ầ

ằ ố ụ ố ể ớ ồ ộ

ứ t có th bao g m nhi u l n không gian v i các tone màu và c ẫ ế ề ng đ chi u sáng t thú ặ ề ớ ư ượ ữ ệ ậ ỹ

Là m t th pháp r t hi u qu đ kh c ph b n ch t ph ng d t c a b c nh. M t b c c khéo léo có th làm khuôn hình tr ở c n ố ừ ậ nên sâu hút, cũng có th khi n ch đ n i b t hình kh i trên m t b i c nh m nhoà. Nhi u khi m t b c nh nét su t t i t o c m giác v hình kh i và c nh t ố ả chi u sâu không gian. M t b c nh b c c t ộ ứ ả ế ườ ề khác nhau. K thu t ph bi n là s d ng c n c nh làm khuôn hình, nh ng n u không tìm đ c nh ng m u khung đ c bi ậ ả ổ ế v thì b c nh khó mà thoát ra kh i s nhàm chán. ị ử ụ ỏ ự ứ ả

Y u t ế ố ụ ph trong b c c ố ụ

vàng (dùng hay không dùng, áp ầ ề chính c a b c c theo t ủ ố ụ ể ố

c hay không là do quan đi m c a m i ng ậ ụ l ỷ ệ i s d ng). Nh ng ngoài ch th ra các ch đ ph cũng ủ ể ế ố ườ ử ụ ủ ề ủ ư ỗ

ể ế ị ể ỗ ợ ế ố ể

ng ch p v i cành, lá hay nh ng v t trang trí kèm theo... nh ng th đó đ c coi nh y u t i, chúng ta th ủ ề ụ ư ể ệ ư ế ố ụ ủ ể ượ ọ ườ ụ ớ ươ ư ứ ậ

Ph n trên tôi đã có nói qua v quan đi m b trí ch đ hay y u t d ng, v n d ng đ ượ ụ không kém phàn quan tr ng, nó là y u t th m t ắ ra đ r ch ròi nhi u nhà nhi p nh còn phân chia thành hai lo i: y u t ph và b i c nh). quy t đ nh đ so sánh, đ h tr tôn nên v đ p c a ch th . Nh th hi n bông hoa ẻ ẹ ủ ự ph (th c ư ố ả ế ố ụ ế ả ể ạ ề ạ

Các y u t ph này đ c chi làm 04 lo i: ế ố ụ ượ ạ

(1) Ti n c nh ề ả (2) H u c nh ậ ả (3) B u tr i ờ ầ (4) Đ ng chân tr i ờ ườ

1. Ti n c nh: ề ả

ể ệ ự ầ ủ ướ c

Ti n c nh trong b c nh th hi n s g n g i, tính phàm t c: M t cành hoa bé khi ch p phong c nh, m t khóm khoai tr ộ ụ chú v t... Đôi khi ta ph i dùng ti n c nh đ che b t nh ng v t ph khác trông không đ p trong b c nh. ậ ề ả ị ứ ả ả ả ứ ả ề ả ộ ụ ụ ẹ ữ ể ớ

K tthu t đ "x lý ti n c nh" là: ậ ể ử ề ả ỹ

- Ti n l i g n hay chúc máy, ng a máy đ l y nhi u hay ít ti n c nh. ế ạ ầ ề ả ể ấ ử ề

- Dùng ng kính góc r ng làm tăng ti n c nh hay ng kính tele làm gi m ti n c nh. ề ả ề ả ả ố ộ ố

ể ấ ấ ề ả ề ả ể ẳ ạ ổ ưỡ ử ng c a,

- Dùng ti n c nh đ gióng khung hình cho nh. Ch ng th mà các b n có th th y r t nhi u nh dùng vòm c ng, ng ế ả c a s các nhánh cây.. đ gióng khu cho nh. ử ổ ể ả

- T o s t ng ph n gi u xa và g n thông qua đ m và nh t, th i h u c nh sáng... ạ ự ươ ữ ầ ả ạ ậ ườ ng ti n c nh t ề ả ố ậ ả

2. H u c nh ậ ả

i "h u c nh". Phân bi ị ự ủ ể ậ ả ứ ả ệ ươ ng

c g i l t c cái khác trong b c nh đ ỉ ượ ọ ạ ấ ả i đó là ch đ chính, cây c i, nhà c a ... phía sau là h u c nh. Đi u t ử ố

c phép đ chúng hoà tr n l n nhau, d n đ n tình tr ng cái t ng đ ng sau nh ng i lên đ u ng ề ẫ t ch mang tính t ề ố ỵ ư ồ i k theo quy t c ắ ườ i, ầ

i, cái b ng hi u qu ng cáo nh x p r i xu ng đ u ng i... Th c ra n u đã xác đ nh rõ ch th thì t ế đ i. Ví d n u ch p chân dung thì ng ụ ế ườ ụ ố truy n th ng là không đ ể ượ ố đ u ng cái cây đ ng sau nh m c t ư ọ ừ ầ ằ ườ ủ ề ộ ẫ ệ ả ả ố ạ ế ư ắ ơ ượ ầ ậ ả ằ ườ

K tthu t đ "x lý h u c nh" là: ậ ể ử ậ ả ỹ

i. Néu ế ấ ứ ứ ế ượ ạ ơ ự ữ ế ệ

ụ i d ng các ngu n sáng chi u qua khe c a, l ng ánh sáng s ch ng bao ử ỗ ủ ả ợ ụ ế ố ẽ ẳ

Chi u sáng là cách h u hi u khi ch p dàn d ng, b t c th gì n u đ không ph i l gi o th a c ). Ch p phong c nh nhi u khi ph i đ i mây làm x m h u c nh đ làm n i b t ch đ chính... ừ ả c chi u sáng đ u s nh t h n trong vùng t t h ể ế ướ ậ ủ ề ậ ả ề ẽ th ng... (vì v y càm la bàn đ bi ổ ậ ả ợ ồ ả ừ ụ ề ể ậ

ạ ổ ế ể ắ ậ ả ủ ể ử ụ ỏ ự ươ ờ ng ph n gi u m và ữ ả

ằ

ế ể

Canh nét c n cũng rát ph bi n đ "c t đuôi" h u c nh ra kh i ch th , đây chính là cách s d ng s t t . Canh nét c n b ng cách: ỏ ạ - Ti n gân ch đ ủ ề - Đ kh u đ nh (1; 1.4; 2; 2.8...) ẩ ỏ ộ - Dùng ng tele... ố (Cái này tôi đã trình bày trong DOF và s nói l i trong m c "Nhìn theo con m t c a máy nh" ắ ủ ụ ẽ ạ ả

ớ ậ ố và m . Lia máy là cách ch p các ch đ đang chuy n đ ng v i v n t c ạ ươ ữ ỏ ụ ờ

ng đ i n đ nh. Ng ng ph n gi a t ả ể ộ ể ủ ề ẽ ủ ề ụ ể ủ ủ ề ườ ị

c xin phép trình bày trong m c Làm ng di chuy n c a ch đ (cái này tôi cũng đ ủ ề ự ể ủ ấ ượ ụ ờ

Lia máy (panning) cũng là cách t o t i càm máy di chuy n máy theo s di chuy n c a ch đ và b m ch p. Lúc đó, ch đ s rõ nét trên t ươ ố ổ m t h u c nh m nhoè nh m t o n t ộ ậ ả ằ ch t c đ trong "Nhìn theo con m t c a máy nh") ủ ố ộ ạ ấ ượ ắ ủ ả

ố ụ

ườ ạ ữ

Đ ng nét trong b c c L i H u Đ c ứ ARPS, APSHK, Hon. F. APA etc... trích nh Ngh thu t t p I (Sài Gòn, 1971) ậ ậ Ả ệ

ng nét, v y chúng ta th tìm hi u và phân tách vai trò quan tr ng c a đ ng nét trong b ề ậ ố ụ ế ườ ủ ườ ử ể ậ ọ ố

Khi đ c p đ n b c c là nói đ n đ ế c c đ xây d ng tác ph m. ự ụ ể ẩ

ng nét. Đ ng nét có th là đen, là tr ng, là ư ụ ạ ữ ể ế ấ ườ ườ ể ắ

ụ ể ặ ắ ả ỏ ộ

Nh chúng ta đã th y, ánh sáng chi u vào nh ng hình th trong vũ tr , t o nên đ xám, cũng có th to ho c nh và không b t bu c ph i liên t c.

ng nét, tùy theo nh ng đ ng vi n k t h p thành nó, nên đ ủ ườ ữ ị ườ ế ợ ề ườ ả ng nét có th làm rung c m ể

Tùy theo tính ch t và v trí c a đ ấ tâm h n và t o nh ng ngu n c m xúc khác nhau. ồ ả ữ ạ ồ

ủ ả ự ể ả ẫ ấ ộ

ng nét l n đ l y làm chính thì s liên l c h u hình ho c vô hình là đ ng nét chính) ặ ụ ể ườ ẳ ể ấ ạ ữ ườ ự ả ặ ớ

ặ Đ ng nét là căn b n xây d ng n i tâm c a nh : th ng, cong hay g y khúc, nó có th cho nhìn th y ho c c -th -hóa ra, ho c ườ g i ra (trong phong c nh không có đ ợ cho ng i xem. ườ

ng ng v i chúng ta, b i vì ư ề ươ ứ ể ặ ườ ớ ị

nhiên và nó l t ở ổ c-đ -hóa s c m nh y tùy thu c lo i hình nh trình bày không thay đ i ạ ể ọ nh ng s bi u l ự ể ộ ự ồ ừ ữ ữ ấ ệ ộ ượ ứ ắ ạ ồ

Đ òng nét có th là ngang, là d c, là chéo. Đ ng nét có th đ t theo nh ng nh p đi u có nhi u t nó b t ngu n t ả t ngàn x a. ừ ư

ườ ớ ườ ẳ

ặ ng cong di n t ng ngang, s ng đ ng v i đ ố s rung c m và s tr n v n, đ i ta ghép ý nghĩa trang nghiêm v i đ ọ ng th ng v n có ý nghĩa là c ng r n, là nghiêm kh c, đ ứ ẫ ắ ng d c, ph ng l ng v i đ ắ ớ ườ ễ ả ự ộ ự ọ ớ ườ ườ ẹ ườ ả ng chéo. Và ng g p di n t ấ ễ ả

Nh v y ng ư ậ đ ườ s s ng đ ng và h n lo n. ự ố ẳ ộ ạ ỗ

ng nét và nh ng m ng đ m l ự ự ươ ứ ằ ng h p gi a nh ng đ ữ ữ ợ ườ ữ ậ ả ợ t. Vì cân x ng không ứ

S cân x ng c a nh ph n chính n m trong s t ầ có nghĩa là cân đ i nên ng i ta x p b c c b ng hai cách: ủ ả ố ố ụ ằ ườ ế

ố

ố ụ ố ụ ố

1/ B c c cân đ i 2/ B c c không cân đ i

B c c cân đ i ố ố ụ

a/ Theo toán h c: Cân đ i là hai đ i x ng hai hình b ng nhau, cách đ u nhau hai bên m t đi m ho c m t cái tr c nh t đ nh. ố ứ ở ố ọ ấ ị ụ ể ề ằ ặ ộ ộ

ướ ề ệ ệ ợ ữ

ng di n ngh thu t, cân đ i là s phù h p v kích th ố ộ ổ c, v t ợ ề ươ ề ế ả ớ ng x ng c a nh ng ph n khác nhau ữ nh t v hình th c mà nh ng ủ ạ ề ầ ứ ẻ

b/ Ngh Thu t : V ph ự ề ươ ứ ậ ệ ng x ng c a nh ng ph n y v i toàn c c. K t qu là m t t ng h p đi u hòa t c a c th và t ụ ứ ươ ủ ơ ể t ng x ng ph i h p l ố ợ ạ ứ ươ ậ ầ ấ ữ i m t cách đ u đ n. ặ ủ ộ ề

ng dùng nó đ khai di n nh ng đ tài tôn giáo, nh ng hình ự ữ ữ ề ế ố

ễ ng dùng nó cho nh ng nh v lâu đài, nhà th v.v... i ta th S cân đ i là căn b n c a ki n trúc. Nh ng ngh sĩ th i c th ệ thái kh t khe, c ng r n m t cách trang tr ng. Ng ườ ờ ổ ườ ườ ả ủ ắ ể ữ ả ữ ọ ứ ề ắ ộ ờ

ng ch ng trong b c c cân đ i, và b c c cân đ i là m t cách b c c đ y đ c tính trang tr ng. Nó có th ế ự ố ụ ặ ọ ọ ộ ố ể

Đ ng d c là đ ố ụ ầ gi m đi. N u b c c theo hình tam giác thì nó s có s linh đ ng ph n nào trong toàn th . ể ố ụ ộ ườ ố ụ ườ ả ố ầ ự ẽ ế

nh t, ít g i c m, càng tránh đ c càng t t. Tuy nhiên có khi ng ợ ả ượ ố ườ i ta mu n ngh ch ng m, dùng ị ố ợ ố ụ ạ

B c c cân đ i đ a đ n s t cách b c c cân đ i đ nh o c đi n. ố ư ế ự ẻ ố ể ạ ổ ể ố ụ

B c c không cân đ i ố ố ụ

, mà lu t l ố ụ ậ ệ ủ ứ ệ ậ ệ ỉ ứ ch là tìm c m h ng ả

B c c không cân đ i trong ký c th m m c a tác gi ẩ ố là ngu n c m h ng phóng khoáng c a ngh sĩ. Nó không có lu t l ỹ ủ ồ ả . ả ứ

Đ i v i lo i b c c này ta ph i chú ý đ n s cân x ng, nó có liên h ch t ch v i phép ph i c nh. ạ ố ụ ệ ặ ế ự ố ớ ố ả ẽ ớ ứ ả

ứ ả ọ ờ ị ủ

Đ ng nét là n n t ng c a b c c nên nh nó mà ta tìm c m h ng và dùng nó làm đ a bàn đi tìm tr ng tâm ( cùng nghĩa là ch ủ ố ụ đi m ) và s cân x ng c a nh. ủ ả ề ả ứ ườ ể ự

ế ố ụ ủ ễ ắ ườ ự

ng d n b i vì nh ng đ ư ẽ ể ng nét, ta s th y b c c c a cách b c c không cân đ i. Trong lãnh v c đó ng ố ụ ủ ườ ự ả ẫ ệ i ngh ố ự ng t o ra trong lúc c m h ng s dùng làm căn b n cho s xây d ng ẽ ấ ữ ứ ẽ ả ở

Nh ng n u khai di n s c thái c a đ sĩ s đ cho tùy theo tâm h n h đ tài mà mình mu n và g i ý ra nh ng tr ng thái nó đ a đ n b c c chót. ề ồ ướ ợ ườ ư ế ạ ố ụ ữ ạ ố

sáng tác c a ngh sĩ, nh ng khi không đ t đ c s g i c m, thì dùng đ ng nét ch là đ ng nét mà ườ ạ ượ ự ợ ả ư ủ ệ ườ ỉ ườ

Đ ng nét là y u t ế ố không là ngh thu t. ậ ệ

Có nhi u cách b c c, nh ng có m t cách gi n d là b c c theo m u ch cái. ố ụ ố ụ ữ ư ề ả ẫ ộ ị

ộ ữ ể ủ ộ ố ụ ồ ả ộ

c áp d ng là nh ng ch gi n d trong s ộ ố ữ ự ị ữ ả ệ ữ ữ ụ ữ ầ

M i m t ch theo b n th c a nó là m t b c c đ b n trên m t di n tích tr ng hay là trong không gian. Có m t s ch theo ắ ả ỗ v i b c c đ b n tr i h n nh ng ch khác. Nh ng ph n nhi u nh ng ch đ ớ ố ụ ồ ả ữ ượ ề ư ữ ộ ơ không cân đ i c a nó : G, Z, J, C, S, U, L, I, v.v... ố ủ

ố ụ ể ằ ả ầ ầ ờ

ờ ph n này qua ph n khác. (Trong m t vài tr ắ ứ ư ừ ầ ầ ộ ẽ ể ể ườ ế ầ ầ ợ

gi a tùy theo s suy di n c a tác gi .) Trong b c c không cân đ i, nên tránh đ chân tr i chia nh ra làm hai ph n b ng nhau, ph n tr i và ph n đ t đ u nhau s ấ ề ố không làm cho ta chú ý đ n ph n nào và m t c đ a t ng h p cũng có th đ chân tr i ự ờ ở ữ ễ ủ ả

1/3 d i tùy theo tác gi ả ố

1/3 d ướ v tr i, v mây thì đ chân tr i ờ ở 1/3 trên ho c ặ ở ể ề mu n đ t ph n quan tr ng di n t ễ ả ở i, còn n u mu n nh n m nh v c nh m t n ế ọ ề ả ặ ố ầ ấ ạ ph n trên hay ầ c, c nh trên ả ặ ướ ướ

1/3 trên. Trong phong c nh đ chân tr i ờ ở ể ả i: nh mu n t ph n d ố ả ề ờ ư ầ ướ ng chân tr i m t đ t thì đ đ ể ườ ặ ấ ờ ở

S g i c m b ng đ ng nét ự ợ ả ằ ườ

a/ S phù h p gi a đ ng nét và tâm h n ữ ườ ự ợ ồ :

ườ ạ ng nét ngay lúc đóng khung cho nh đ ch p đ có th áp d ng nh ng quy t c b c c. Có b n lo i ể ụ ể ắ ố ụ ữ ụ ể ả ố

ả ậ ng nét th ng dùng trong b c c : Ta ph i t p nhìn ra đ đ ườ ườ ố ụ

ọ

- Đ ng ngang - Đ ng d c - Đ ng chéo - Đ ng cong ườ ườ ườ ườ

Nh ng lo i đ t ho c ph i h p tùy theo lo i và tùy theo ch đ c a nh. ạ ườ ữ ng này có th dùng riêng bi ể ệ ủ ề ủ ả ố ợ ặ ạ

Làm sao nh ng đ ng nét ch có hình th c tr u t ng mà l ữ ườ ừ ượ ứ ỉ ạ i có mãnh l c rung c m? ự ả

ế ứ ộ ố ữ ố ụ ủ ữ ấ ẩ ọ

ườ ứ ắ ườ ạ ứ ỷ ộ ọ ề ế ả ỉ

i ta đã b giáo d c theo cái cân x ng s p x p đó, vô tình chúng ta đã tìm nh ng đ ng đ t căn b n ả ặ ế i t o ra đ u tìm đ n hình th c s p x p c a K - ỷ ế ủ ủ ng m nh c a ạ ườ ườ ứ ụ ủ ữ ế ắ

N u chúng ta nghiên c u m t s nh ng tác ph m h i h a thì ta th y b c c c a nh ng h a sĩ danh ti ng th ộ ọ trên vài hình th c k -hà-h c. Không ph i ch có h i h a mà còn cái gì do ng ọ hà-h c vì nhãn quan c a ng ị ọ b c c đ căn c vào đó mà suy t ứ ố ụ ể ng và c m xúc. ả ưở

ứ ỷ ụ ặ ả ả ọ

ố ụ ủ ố ứ ỷ ậ ị ữ ế ụ ế ố ờ

B c c c a vũ tr đ t căn b n trên hình th c k -hà-h c nên làm cho c m giác chúng ta b nh ng hình th c k hà ăn sâu và chi ph i. Thí d khi nói đ n kim-t -tháp Ai-C p là ta nghĩ ngay đ n hình chóp b n góc, khi nói đ n nhà th ta nghĩ ngay đ n tháp ế ự chuông cao vút v i v uy nghi. ế ớ ẻ

ư ậ ặ ườ ế ng nét c a nh v i s truy n c m c a tâm h n. N u ta chú ý đ n ề ả ớ ự ủ ả ủ ế ồ

ự c b c c c a ta. Nh v y là có s liên quan ch t ch gi a s xây d ng đ ự s phù h p đó ta s ki m đi m đ ể ự ẽ ữ ự ượ ố ụ ủ ẽ ể ợ

b/ Ngôn ng rung c m c a đ ng nét : ủ ườ ữ ả

ng khá rõ ràng đ nh n đ nh cái ý nghĩa riêng bi ậ ữ ấ ả ưở ể ậ ị ệ ủ t c a

Ta nh n th y nh ng lo i đ nó. Cũng đôi khi cái c m t ng nét g i cho trí óc chúng ta cái c m t t kh i t m phân tách c a ta. ng đó v ạ ườ ưở ợ ượ ỏ ầ ủ ả

c dùng cho b môn ki n trúc và ữ ợ ẵ ự ữ ườ ng nét và c m giác đã đ ả ượ c nghiên c u k càng và đ ứ ỹ ượ ế ộ

i nhi p nh chúng ta cũng có th áp d ng nó đ c. Nh ng s phù h p s n có gi a đ trang trí, thì ng ườ ế ả ụ ể ượ

đ ư ậ ằ ẳ có nghĩa riêng là phù h p v i ngh l c và b n b bi u l ợ ế

ị ự ệ ề c , vì nó ch có th g i cho ta ý m m d o, y u đu i và k t t ế ụ ườ ượ ỉ ể ộ ự ươ ậ

ế c. ng th ng ể ợ ẫ ề ể ng quy t mà s c . Đ ng cong cũng thu n cho cách g i ợ ớ ự ậ khi c kéo dài mãi thì v i s ch p ứ ượ Đ ng g y khúc ẫ ớ ố ườ

Nh v y ta có th khái ni m r ng: ể ng cong đ không có đ ườ ra đ u đ n, quý phái mà khi ng m đ ặ ề ch n và run r y c a nó cho ta c m t ẻ ng g y khúc không th có đ ng linh đ ng. ẩ ủ ắ ả ờ ườ ỉ ườ ưở ộ

ng nét l i không bi t là đ ề ả ạ ế ế ệ ặ

ng đ c bi ặ s lâu dài. Trái l ườ ợ ả ồ ưở ể ộ ự t tùy theo v trí c a nó và cách x p đ t. Ai l ạ ổ ợ ngườ ủ ả ọ g i cho c m giác sôi n i và phát sinh ra c m ng d c ị ườ ạ đ i ả

ả ng trang nghiêm, cao quý. Nh ng đ i còn cho ta nhi u c m t ư ngang g i c m giác bình th n, bu n bã bi u l t ưở

khi ta ng m đ ng ngang m t bi n tr i r ng mênh mông h u nh vô t n tr ườ ạ ả ắ ợ ả ộ ể ặ ướ ầ ắ c t m m t

Chúng ta ch t có nh ng c m giác l chúng ta, hay khi ng m cây tháp cao vút c a ngôi giáo đ ng, ta th y lân lâng lên mãi nh d đ ng t ữ ắ ủ ườ ấ ầ ư ễ ụ ậ ư i t ng mây. ớ ừ

ng l p đi l p l i và gi m b i đi khi có nh ng đ ữ ệ ả ớ ườ ậ ạ ậ ữ ả ớ ườ ớ ng ngh ch v i ị

Nh ng c m giác đó tăng đ l c và phát hi n v i nh ng đ ộ ự ữ nó.

ng h i t mà thành và g i cho nh ng c m giác do đ ng nghiêng nghiêng c a c nh. Góc c nh là do s g p nhau c a hai đ ự ặ ủ ạ ườ ộ ụ ữ ả ợ ườ ủ ạ

Góc c nh càng thu h p thì c m t ng càng nhi u và gi ng nh c m t ẹ ả ạ ưở ư ả ề ố ưở ng phát sinh b i cái ng n c a đ ở ắ ủ ườ ng d c. ọ

Góc c nh càng m r ng c m giác có th g n gũi đ n l n l n v i cái ng n c a đ ng ngang. ế ẫ ộ ắ ủ ườ ể ầ ở ộ ả ạ ớ

ườ ủ ỉ ữ ề

ng c a hình chóp và hình tam giác cho ta ý ni m l ng ngang hay v i đ ng d c: hình tam giác c nh d ớ ườ ợ , lâu dài,, b n b , v ng vàng. Tùy theo hình dáng cân ạ ỏ i (đáy) h p và m ng ẹ ướ

i (đáy) r ng s th y nh đ ng ngang. Nh th nh ng đ ư ế ữ x ng c a hình tam giác mà ta s th y h p v i đ ủ ứ m nh s tho ng th y nh đ ả ẽ ả ẽ ấ ng d c. Hình tam giác c nh d ọ ệ ạ ớ ườ ộ ư ườ ướ ấ ạ ọ ẽ ấ ư ườ

ợ ả ữ ữ ắ ộ ố ườ ng chéo s cho c m t ẽ ả ưở ng ho t đ ng và ạ ộ

Hình tam giác g i c m giác v ng ch c và s ng đ ng mà khi thêm vào đó nh ng đ nh p nhàng. ị

ng đó cho ta c m t ườ ộ ụ cũng có th g i cho ta s thoát ra, s vô t n. Tùy theo v trí c a đi m t ự ự ủ ể ậ ị ụ mà nh ng đ ữ ườ ả ưở ng

Đ ng h i t đi lên hay c m t ả ể ợ ng v chi u sâu. ề ề ưở

ố ộ ế ắ ằ

t kh i m t đi m thì đó là phóng ra, là tia ra, là đ ng ch m và là b o hành. N u nó đ ố ế s l n l n, s không thăng b ng, s h ng hà sa s . N u ể ộ ự ẫ ộ ạ ự ằ c phân chia đ u đ n, nó cho ta ề ự ế ượ ượ ụ ặ ạ ộ

Đ ng chéo g i s ho t đ ng, t c đ . N u b t chéo nhau, nó bi u l ợ ự ạ ộ ườ nó v ể ỏ c m giác v ng vàng. ữ ả

c tính ch t rõ ràng nh đ ẫ ng cong r t m mi u h p d n ỹ ư ườ ượ ữ ề ấ

ấ ấ ư ấ i đ ng v t lúc còn nh và nó m t d n đi khi c n c i già nua, và cũng nh th y ườ ằ ỗ ậ ộ

ẳ ỏ ng cong đ m tính ch t uy nghi g n nghĩa đi u hòa khi nó mô t cũng không có đ Đ ng cong ườ nh trong th gi ả ế ớ ư đ ậ ườ ấ i th o m c, trong th gi ế ớ ộ ầ ng th ng. Ta cũng th y nh ng đ ấ ầ đ n đ o vòng c u. ạ ả ạ ề ấ ầ

i nh ng ph n trong b c c. Vì s quan tr ng c a nó nên ườ trong b c c và ráp l ố ụ ế ố ữ ạ ố ụ ữ ự ủ ầ ọ

ng h p n u thi u nó thì b c c không thành. Đ ng cong dùng đ n i li n nh ng y u t ể ố ề trong nhi u tr ợ ố ụ ườ ề ế ế

B c c và sáng t o ạ ố ụ

ưở ư ơ ư ế ạ ấ ẩ

ả ộ ộ ừ ữ ẩ ằ

M t đ tài t ộ ề ủ Đ n gi n vì nhi p nh là m t b môn ngh thu t không ng ng phát tri n và nh ng gì chúng ta "nghĩ r ng" là "tiêu chu n" c a ả ơ ngày hôm này thì r t có th ngày mai đã l ng nh đ n gi n mà r t ph c t p cũng nh không th đ nh d ng thành tiêu chu n th nào là m t b c c đ p. ộ ố ụ ẹ ể ị ể ế ả ấ ứ ạ ậ ệ i là quá kh . ứ ể ạ

i trong m c c căn b n cho ta khái ạ thì lu t b c c 1/3 hoàn toàn ch là b ề ậ ớ ụ Ả ướ ả

đâu? ụ Ch p nh Đ p cùng B n Nh NTL đã đ c p t ẹ ni m th nào là m t b c nh cân đ i mà thôi. V y thì b c c c a ngh thu t nhi p nh n m ậ ậ ố ụ ậ ỉ ằ ở ố ụ ủ ộ ứ ả ư ệ ế ả ệ ế ố

ầ ầ ể ể ể ượ ấ ượ ớ ế ả ế ậ ố

ầ ế ả ạ i m t kho nh kh c nào đó trong cu c s ng b i vì nh th ngay sau giây phút b n ả ả ắ ạ

ộ ứ ộ

c đi u này thì đ u tiên ta c n ph i th ng nh t đ ề ỉ ơ ấ ỹ i m t hình nh không còn là đ c quy n c a các nhi p nh gia n a mà v i b t kỳ m t thi ạ ộ ố hình nh đã ch t. ả ế ả ặ ộ

c v i nhau th nào là ngh thu t trong nhi p nh? ệ ư ế ơ ữ ớ ớ ấ đây NTL dùng t ề ủ ả ừ ạ

i cu c s ng m t cách đ n gi n và nhanh chóng. ơ ố ụ ộ ố ế ả Ở ắ ậ

ng du l ch. Nh ng đó l b t kỳ đâu trên đ Đ có th hi u đ Nhi p nh không ch đ n thu n đ ghi l ể b m máy thì t m nh y đã thu c v quá kh , hay nói m t cách khác: ộ ề ấ ấ ả i thì vi c ghi l hi n t ả ệ ệ ạ nào b n cũng có th ghi chép l ạ ể bi t v i "ngh thu t" trong nhi p nh. ệ ớ ệ nh đ p - nh ng post card mà b n có th mua ẹ ả ở ế H n n a v i các k thu t tiên ti n ế ậ ế ị ệ ử t b đi n t ộ ữ "ghi chép" đ phân Nh ng b c c hoàn ch nh, hình nh s c nét, m u s c bão hoà...đó là nh ng t m ấ i không ph i là nh ngh thu t. ậ ả ư ộ ữ ở ấ ầ ắ ạ ể ữ ệ ỉ ườ ả ị ữ ể ạ ả

ố ạ ậ ệ ư ộ

c hi u nh m t cách nhìn nh n v th gi ng sáng t o m i c a cá nhân hay c a m t t p th , m t cách h ư ộ ộ ề ế ớ ể ể ượ ạ

ạ i ta t i cái đ p hoàn m c a tâm h n, m t cách ph n ánh l ườ i xung quanh m t cách ướ ộ ữ ộ ng con ủ ậ ộ ậ ấ ủ ộ ỹ ủ ẹ ả ớ ồ

ộ ố ả ậ ủ ế ả ể ệ ắ ả

t, đi u y là vô ích, nh ng nhi p nh có th giúp ta gi ể ớ ủ i cu c s ng sinh đ ng nh t. Đó là nh ng suy nghĩ c a riêng cá ạ ữ ạ i l ầ i nh ng c m xúc tràn đ y ệ ề ấ ế ả l ữ ạ ư ữ ệ ể ể ả

Gi ng nh h i ho , ngh thu t trong nhi p nh có th đ ế ả sáng t o và đ c đáo, là cách tuyên b v m t h ố ề ộ ướ ng ộ nhân tôi. Ngh thu t trong nhi p nh là ngh thu t c a nh ng xúc c m trong kho nh kh c. Ta không th nào tìm cách gi ữ ậ m t s vi c đang chuy n đ ng mãnh li ộ ự ệ s s ng. Nh ng kho nh kh c b t t ự ố ộ . ắ ấ ử ữ ả

V y thì b c c trong nhi p nh th nào là ngh thu t? ế ả ố ụ ệ ế ậ ậ

c m nh d n tr l i r ng không có b c c tiêu chu n trong nhi p nh. N u b n ch p nh mà ch nhăm ạ ượ ả ờ ằ ụ ả ẩ ế ạ ỉ

ế ả ạ ế ằ

ạ ộ ự ậ ư ự ố

ủ ự ậ ạ

ủ i theo cách c a đ t mình vào trung ề ự ỉ ộ ể ạ ề ề ạ ớ

ườ ớ ấ ế i là n i dung bên trong c a hình th c. NTL xin đ ố ụ nhăm tìm cách ép bu c s v t vào trong m t khuôn hình đ nh ki n thì có nghĩa r ng b n đang b t s v t t n t ắ ự ậ ồ ạ ị i c a nó, hãy t nhiên nh nó v n có. Đ có th sáng t o b n hãy nhìn s v t nh t n t b n ch không t ự ặ ự ậ ư ồ ạ ủ ạ ứ ạ ạ tâm c a s v t và nhìn l ng nét ch đ o, v cách d n d đi m nhìn, v s ủ ạ ề ữ ẫ ụ ể ề chi u đ ng trong t m nh...b n không h sai nh ng n u ta ch "nhìn" th y nh ng đi u y mà thôi thì có nghĩa là ta m i ch ề ấ ỉ ấ ả nhìn th y hình th c c a ngh thu t. Mà ngh thu t l ứ ứ ủ ể i chính mình. B n đang nói v i tôi v nh ng đ ư ậ ạ ộ ấ ữ ủ ệ ệ ậ ộ

c khai thác t i đa, đ ạ ườ ườ ả ở ố

c tôn lên b i ánh ụ ề ấ ộ ấ ả ư ượ ấ ả ữ ỉ ả

ng nét tuy t v i đ ủ ạ ữ c s c s ng trong y, ta c n c m th y s khát khao v cái đ p. Đi u y thì riêng b c c ch a làm đ i m u đ p và nh ng đ B n ch p m t t m nh kho thân. Ng ẫ sáng...đi u y ch a ph i là tât c n u nh ng ư ườ ẫ ả c n c m th y đ ầ ả ầ ả ệ ờ ượ ẹ i m u ch còn là nh ng phân m nh c a ánh sáng trong t m nh c a b n. Ta ủ c. ề ấ ấ ượ ứ ố ả ế ấ ấ ự ố ụ ượ ư ẹ ề

ậ ể ậ ự ạ ầ ọ ữ

ệ ể ể ắ ấ ậ ỉ

ả ồ ả ế ớ

ắ ỹ Hãy đ cho chính tâm h n và trái tim c a b n mách b o. Ch có kho nh kh c là b t t ắ ủ ạ ả ẽ ấ ằ ế ả ừ do. Th nh ng đi u mà chúng ta có th nh n ra là s xao xuy n tr ng l ư ng ấ ử ườ i thì s th y r ng b c c trong nh ng ữ ố ụ c m t cái đ p vô ộ ướ ẩ i r t t ạ ấ ự ủ ế ư ự ế ể ẹ ề ậ

Đ có th sáng tác ngh thu t th t s b n c n h c ch c nh ng k thu t căn b n r i quên chúng đi trong kho nh ả i ngh sĩ là h kh c b m máy. ệ ồ không. N u b n xem các tác ph m nhi p nh c a các nhi p nh gia l ng danh th gi ế ả ế t m nh n i ti ng th ườ ấ ả cùng c a ngh thu t, c a chính tâm h n mình. ậ ủ ạ ổ ế ệ ủ ồ

c cái đ p bên trong thì hãy t m quên cái tôi c a mình đi ch c lát, t m quên nh ng đ nh ki n c a xã ủ ẹ ạ ị

ạ ậ ự ứ ệ ớ ỹ ữ B c c trong nhi p nh ngh thu t là ế ả ế ủ ậ ố ố ụ ệ

B n mu n c m nh n đ ố ả ậ ượ ạ h i đi ch c lát. K thu t là c u cánh nh ng ngh thu t m i đích th c là có cánh. ư ậ ố ộ không có b c c ố ụ . V y thôi. ậ

Le Baiser, Bordighera 1982 © Helmut Newton

hình h a c a hình nh ả ế ố ọ ủ

PIERRE MONTEL, nhà xu t b n Librairie Larousse Publications, Montel 1972 ả ấ ả

ng trên đây, chúng tôi mong r ng đã không đ l s thích riêng c a mình đ i v i c máy nh này hay c ế ả ươ ể ộ ở ủ ả ằ ỡ

ố ớ ỡ nh kia, đ i v i nhãn hi u máy nh này hay nhã hi u máy nh kia. Th c v y, chúng tôi mu n ch ng t ứ ệ ự ậ ệ ặ

ả r ng, m c dù máy nh ề ự ộ đ ng, song nó ch là m t cái máy mà ta ph i h c cách s d ng nó, m t cái máy vô tri vô ả ọ ỉ ố ử ụ ỏ ằ ộ ả ộ

Các y u t Công tác nhi p nh, tác gi Trong nh ng ch ữ ố ớ ả ả có nhi u kh năng và nhi u khâu t ả giác, t nó không có kh năng nhìn và ch n l a. ề ự ọ ự ả

ế ả ả

t nh t, đ t ti n nh t, mà là ng i có chi c máy nh t i không ph i là ng i ch p đ có ý nghĩa trong m t b c nh, c nhiên không ph i là chi c máy nh đã ch p ra b c nh đó mà là nhà nhi p nh đã ế ữ c nh ng ả ụ ắ ề ứ ả ấ ụ ượ ố ả ả ế ườ ườ ấ ố ế ả

Y u t ế ố ch p nó. Nhà nhi p nh gi ụ b c nh t ứ ả ộ ứ ả ỏ t nh t! ta có th l y m t ví d : ể ấ ụ ấ ộ ố

ế M t trong nh ng nhà nhi p nh n i ti ng m t cách x ng đáng là Henri Cartier-Bresson. Nh chính ông th a nh n, nhà nhi p ổ ế ế ả ứ ữ ừ ư ậ ộ ộ

ng s d ng m t chi c Leica "c l ườ ử ụ ế ộ

nh Pháp này th ụ ớ ố ộ sĩ", v i ng kính tiêu c trung bình, ch p phim đen tr ng, và th ườ ng ấ ả ụ ử ụ ự ấ ắ ế ộ

i r t đ n gi n mà v n có đ c nh ng b c nh r t t t... ả ớ ố ứ ch p v i t c đ 1/125 giây! Chúng ta có th tin r ng Henri Cartier-Bresson r t có kh năng s d ng m t chi c máy r t ph c t p ho c trái l ặ ạ ổ ỗ ằ ữ ạ ấ ơ ể ượ ấ ố ứ ả ẫ ả

ị ủ ế ố ạ ủ ữ ệ ả

ế ả ữ i ngh sĩ, vi c th hi n là t ệ ự ệ ệ

ề t o nên giá tr c a nh ng hình nh c a nhà ngh sĩ này - cũng nh c a nh ng nhà nhi p nh l n khác - là m t đi u ộ ộ phát và thu c ể ế t t ra thành công th c. ơ ư ủ ng ứ Ở ườ ấ ậ ớ ể ệ ả ứ ế ả

ể ế ề i có tính ch t ngh thu t còn hình nh kia thì không... ế i sao và vì sao hình nh này l ề c t c đ ...Y u t khó đ nh nghĩa. Ngh thu t b n thân nó không th vi ậ ả ị v b n năng, nhi u khi s d ng đ n tình c m nhi u h n là đ n tri th c. Vì v y, r t khó- n u không ph i là không th -bi ế ử ụ ề ả ngay tr ấ ướ ượ ạ ệ ạ ậ ả ả

Tuy nhiên chúng ta v n có th rút ra m t s nh n xét: ộ ố ể ẫ ậ

nh đ t và nh t Ả ả ạ ố t

Hai t ng này không gi ng nhau. ừ ữ ố

Ả ổ ế ư ậ ế ả ạ ấ ộ

- nh đ t là m t b c nh rõ nét, nhìn th y rõ. T t c ch là nh v y. b t kỳ ai, dùng m t chi c máy nh lo i ph bi n bán ngoài th tr ấ t c m i ki u nh. ộ ứ ả ng, đ u có th ch p đ t t ề ể ụ ạ ấ ả ọ ấ ả ỉ ể ả ạ ị ườ

t thì l ạ ộ ứ ả t vì nó liên quan đ n ta: nó đã ch p đ ế ộ ứ ả ố

ộ ẻ ễ ằ

c giây phút quan tr ng, ộ ượ ườ ặ c thi ể ệ ữ ậ ộ ố ợ

i khác. Ta chú ý đ n m t b c nh t ế c m t v m t thoáng qua, m t c ch có ý nghĩa. Ho c là nó th hi n b ng m t v d nhìn ho c khác th ặ ộ ử ỉ i, m t c nh v t, m t hình thái c a thiên nhiên. Ho c nó g i lên nh ng m i liên quan tinh vi hình nh đ ư ượ ặ ủ ữ ữ ế ả ố

ọ ộ ng, m t t l p ế ậ ứ trong thiên nhiên ho c nh ng c nh hu ng trong cu c đ i, hay cu i cùng nó đem đ n cho ta nh ng tin t c ộ ờ ố ấ ủ t rõ. Ch ra, thông báo, gi ng d y, g i lên; đó là m t vài trong s nhi u tính ch t c a ạ ố ộ ẻ ặ ộ ả ế ố ụ ế ề ả ộ ợ ố ỉ

t. - Còn m t b c nh t ch p đ ộ ượ con ng ườ gi a nh ng y u t ữ ặ ữ m i v m t vũ tr mà chúng ta không bi ớ ề ộ m t b c nh t ộ ứ ả ố

1. Đ i t ố ượ ng và cách đ c p đ n đ i t ề ậ ế ố ượ ng

ầ ư ậ ế ứ ầ ộ ng, m t ộ ả ườ ọ

ậ ộ ộ

ườ ữ ề ng, m t con v t, m t thân cây, th m chí m t viên s i n a, mang trong lòng nó nhi u ỏ ữ ộ ữ ng tho t nhìn chúng ta có th cho là "ăn nh" h n (nh ng ể ả ẳ ơ

ả ườ ố ượ ồ ả ữ ơ ụ ữ

ứ i khác n a, đ u có th sáng t o đ ế ả ể ề ớ

nh ng đ tài b n thân chúng có v r t t m th ườ ộ ế ộ

ữ i ph n xinh đ p, nh ng chú mèo con, thiên nga b i trên h , c nh hoàng hôn, v.v...). B ng ch ng không thi u: nh ng ế c ạ ượ Paris, m t chi c lá r i, ánh cách ta c trên m t h ... V y thì, đ i t Trong nhi p nh, tính ch t c a đ i t ế ả khuôn m t c a m t ng ộ ặ ủ kh năng ch p đ ụ ượ ng nhà nhi p nh l n nh Cartier-Bresson, Denis Brihat, Jean Dieuzaide, và nhi u ng nh ng hình nh kỳ di u t ả ữ n ặ ồ ướ ng h u nh không có ý nghĩa gì quan tr ng. M t c nh v t h t s c t m th ấ ủ ố ượ i khách qua đ ậ ườ t ch ng kém gì nh ng đ i t c nh ng b c nh t ạ ố ứ ả ẹ ữ ư ệ ừ ữ ậ ơ ề ng ch p không là cái gì c , ho c là ch ng có giá tr bao nhiêu. Toàn b giá tr là ố ượ ằ ữ ề ng-m t khu ch ợ ở ườ ẳ ẻ ấ ầ ặ ả ả ụ ộ ở ị ị

nhìn đ i t ng đó, cách ch p đ i t ng đó... ố ượ ụ ố ượ

ợ ả ủ ứ ạ

c h t hãy h c cách nhìn! Cái có th làm cho m t b c nh có giá tr tr ể ng ộ i m i c m máy là mu n đ a vào trong khuông hình càng nhi u th càng t ng r t thông th ng ở ườ ướ ứ

ướ ế ệ ủ ườ ị ướ ế ố ư ộ ộ

ộ ứ ả ớ ầ ộ ỏ ườ ố ư ị

ủ ủ i xem b l c, khi n cho hình nh tr nên r i và có v nh ta đã đ ề đâu r i. Tr ọ hi n c a nó. Xu h ấ i m i vào ngh ch p đó mu n đ a vào trong m t ki u nh toàn b gia đình đ ng tr Ng ề ụ ớ c nh bé, t n m n c a m i đ i t cách th hi n m t b c nh vô giá tr . Kích th ướ ộ ứ ả ể ệ ng ố ế c h t là n i dung g i c m c a nó, s c m nh bi u ể ố t. ề c toàn b khung c nh. Đó đúng là ả ướ ứ ắ t quá nhi u khi n cho con m t ng, chi ti ỗ ố ượ ế ế c th y r t nhi u l n ấ ấ ể ả ủ ẻ ư ề ầ ở ị ạ ượ ườ ả ở ồ

ng nh v y, ta ph i bi t cách ch n: Ng ầ i, khuôn hình đ y ế ọ ọ

c m t đ i t ể ả ả

ư ậ ườ ả ố ắ ặ ể ệ ượ ả ậ ẽ ườ c nh ng đ ữ

ả i trong nh thì ả ị ể ư ớ ổ

Tr ộ ố ượ ướ h n đ có th nh n ra đ ơ ậ ể N u ta ch n c nh, thì ph i c g ng làm sao th hi n đ ọ ả ế làm phân bi ệ ng i, thì ta ch p g n l ụ ầ ạ ứ ằ ệ ủ ườ c thiên nhiên. i ch là nh ng cái ch m nh xíu i hay c nh? N u ch n ng ườ ế ườ ng nét và c m xúc trên nét m t. C nh v t s đóng vai trò n n, đ ng sau nh ng b c "chân dung". ề ả ữ ng nét t nh và giàu giá tr bi u hi n c a phong c nh, ế t các l p khác nhau trong nh, làm n i lên v đ p c a ánh sáng ng ượ ố ề ị ẻ ẹ ủ ả đ ng xa, đóng vai trò "đi m đ i v th giác": con ng ể ở ằ ị c, v.v... N u nh có ng ế i tr ườ ướ ườ ữ ấ ỏ ỉ

cùng m t ý nghĩ, là v n đ v s th ng nh t c a đ i t ỏ ộ ụ ộ

ế nh cũng nh trong m i ph ọ ự ư ề ề ự ố ế ả ộ

c "đ c p" đ n nhi u ch đ trong m t hình nh. Đi u đó ấ ấ ủ ố ượ ề ủ ề ộ ề ậ ặ ệ ụ

ph có vai trò làm n i b t y u t ộ ườ ộ t o nên nh: Các y u t ế ố ạ ấ ượ ộ ậ ả ổ ậ ế ố ứ ọ

t ch n l a... là m t cách khác đ bày t ể ng ti n bi u hi n khác, ta không đ ệ ể ọ c ch p m t ng ỉ ượ ữ ỏ ố ượ ng ch p. Trong nhi p ế ề i, m t v t ho c m t hành đ ng duy nh t mà thôi. Mà là ph i tôn ả chính, ch ế ố ụ ộ ả trong b c nh ph i tham d vào cùng m t c nh ng chính. T t c các y u t ấ ả ế ố ứ ả ự ả

ắ ng ho c cùng m t hành đ ng. Bi ươ ả không có nghĩa là nhà nhi p nh ch đ ế ả tr ng m t s phân chia th b c nào đó gi a các y u t ứ ậ không đ c làm phân tán con m t kh i đ i t t ượ ộ ự ượ ặ ộ ộ

2. Giây phút ch pụ

i, m t sinh v t ho c m t v t đ ng, đ c đi m c b n là giây phút ch p mà Cartier-Bresson g i là giây ườ ộ ậ ộ ơ ả ụ ể ậ ặ ặ ộ ọ

Khi ch p m t con ng ộ ụ phút quy t đ nh. ế ị

t đ nh, đi n hình cho toàn b hành đ ng di n ra tr c và sau ọ ộ ỉ ể ễ ộ ọ ộ

ủ ộ ỉ ướ ộ

i cũng v y. Ví d , ch p hàng nghìn b m t trên sân v n đ ng đ u cùng h ộ t qua xà ngang...Đ i v i nh ng đ ng tác ố ớ ướ ể i y v ườ ấ ượ ậ ề ộ

Đ ng tác c a m i sinh v t đ u qua m t giây phút g i là đi m t ộ ậ ề đi m t ể ả ụ ph c t p, c a nhi u ng ủ ứ ạ trăm cánh tay chĩa v m t n i. Ch p quá s m ho c quá mu n m t chút, hình nh s m t h u nh h t ý nghĩa c a nó. ộ t đ nh đó. Ví d , ta ph i ch p ng ườ ề ộ ơ i nh y cao đúng vào lúc ng ườ ộ ặ ụ ộ ớ ữ ng v m t phía, hàng ề ộ ủ ề ẽ ấ ầ ả ụ ặ ụ ậ ụ ư ế ả

ch p phóng s ho c ch p chân dung giây phút ch p m i quan tr ng, mà c ch p phong c nh cũng v y. Giây ớ ả ụ ụ ụ ả ậ ọ

ỉ ở ụ ụ ự ặ ả ả ấ ọ ậ ứ ả ậ ố ộ ộ

t nh t khi ch p m t phong c nh là khi m t tr i r i tia n ng qua các d i mây, làm m i v t tràn ng p m t th ánh sáng t c a chúng. Ch n giây phút b m máy không ph i ch là Không ph i ch phút t nh nhàng, làm đ i núi và cánh đ ng n i lên nh ng hình dáng đ c bi ồ ẹ ặ ờ ọ ữ ệ ủ ắ ặ ấ ả ồ ổ ọ ỉ

ng pháp. v n đ may r i, mà là m t v n đ kiên nh n và ph ấ ộ ấ ủ ề ề ẫ ươ

ướ ự ệ ườ ộ

ứ c s ki n. Đó nh th là m t "giác quan th 6" ụ ự ế ượ ể ề ự ớ c tr ạ ụ ư ứ

i c ng đ . Cu c s ng không d ng l ng ch p m t n c ụ i ch p d ki n đ ự các nhà ch p chân dung và phóng s l n. Giây phút y không th do ta t o ra. Nh ng câu nh : "C n th n! Đ ng yên nhé! ấ ụ ậ ả i, nhà nhi p nh ph i ế ả ạ ư ể ẩ ừ ộ ụ ườ ứ ữ ộ ố ố ượ ấ ờ

: Robert Doisneau N hôn- tác gi ả S thành công c a m t b c nh nhi u khi là do ng ộ ứ ả ủ ở Ch p đây này..." ch làm xu t hi n trên đ i t bi ụ ệ ỉ t ch p l y cu c s ng đúng lúc. ộ ố ế ộ ấ

3. Khuôn hình

ộ ọ ố ượ ệ ầ

i" khi phóng nh là sai. N u ta ch p phim d ấ ướ ứ ự ồ ng trong đó. Vi c khuôn hình h u h t đ ế ượ ế ả ế ụ

i m t m u phim 24x36mm. Còn khuôn hình khi phóng nh t ệ ạ ộ

ườ ụ ế ằ

Khuôn hình là ch n m t cái khuônch a đ ng đ i t tr ằ lên màn nh thì không th nói đ n chuy n khuôn hình l ể ả i ch p nghi p d hi u ngh ho c ngh ra, ngh ệ ư ể ườ cũng th a thãi cho vi c đ t đ i t bao gi ờ c khi b m máy. Nói r ng c ch p đi r i sau đó "khuôn hình l ứ ụ ạ ẩ ế i chuyên nghi p đ u bi ệ ể ồ ặ ề ệ ặ ố ượ ừ ắ c ti n hành trong khung ng m, ế ng đ chi u ể ươ phim âm ừ ả ả t rõ r ng b m t c a m t mi ng phim không ph i ộ ế i, m t c nh nh t đ nh n u ộ ỡ ả ấ ị ề ặ ủ ề ng vào trong đó đ r i ta có th c t xén nó đi. V l ả ạ ế ể ắ

ệ ừ ộ ấ ả ỏ

ẽ ả đ ng, không th khuôn hình l ề ặ ổ ạ ộ ạ

ộ ắ ng hình nh s gi m đi b y nhiêu, v m t n i h t và đ s c m t di n tích trên phim càng nh bao nhiêu thì ch t l ấ ượ i "m t cách khôn ể ằ ệ nh ng năm 70 c a th k tr ự ộ ế ỷ ướ ệ ệ ượ ượ ư ậ

c, vì v y nó có th không hoàn toàn đúng ể c khi in, song ý nghĩa c b n c a vi c khuôn hình thì ơ ả ủ c" (L u ý: tài li u này đ ể ự ề ạ ừ ữ ử ủ ướ ệ

phóng t nét. Ngoài ra, ngày nay vi c in phóng nh mhi u khi th c hi n b ng máy in t ả c biên so n t ngoan đ v i ngày nay vì ta có th scan phim âm b n r i ch nh s a trên PC tr ỉ ả ồ ớ không sai- NH).

ả

ậ ỏ i thì, khuôn hình t c là ph i đ t đ i t ứ ả ặ ố ượ

ư ế ừ ệ ướ ể

ặ ả ng m t cách thích đáng vào trong khuôn nh ả vi c khuôn hình c nh th nào, ta có th có nhi u cách khuôn hình: t ủ . Th c v y, trong nhi p nh cũng nh trong đi n nh, ta có th nói đ n các l p c nh c a ế ng chính có kích th ự ậ ộ ề ệ ả ớ ả ế ả ư ể

: Ansel Adams Trăng lên-tác gi Do v y, đ i v i m t nhà nhi p nh gi ố ớ ế ả ộ ngay khi ch p. B t lu n đ i t ố ượ ậ ấ ụ toàn c nh đ n c n c nh và đ c t ả ế ậ ả m t b c nh. ộ ứ ả

ng gi a môi tr ng xung quanh. Ví d , toà lâu đài n m gi a khung c nh c a nó, toàn ả là nh ch p đ i t ụ ố ượ ả ở ữ ườ ụ ữ ủ ằ ả

- nh toàn c nh Ả c nh m t h i c ngv.v... ộ ả ả ả

ng xung Ả ả là b c nh đ ượ c khuông hình sát h n. Nó nh n m nh đ n ch đ chính, và không đ cho môi tr ế ủ ề ể ấ ạ ơ ườ

- nh trung c nh quanh chi m m t v trí l n. ứ ả ớ ộ ị ế

ng không đ a vào nh m t cách đáng k môi tr ng xung quanh. Ả ậ ả là nh ch a đ ng ph n ch y u c a đ i t ủ ế ủ ố ượ ư ể ả ộ ườ

- nh c n c nh ầ ả Ví d : nh ch p em bé n m trong nôi. ụ ứ ự ằ ụ ả

ỉ ụ ầ ặ ấ ạ

ẻ ng: khuôn m t, bàn tay, cánh hoa v.v... Nó nh n m nh đ n v ệ t, ộ ứ ố ượ ụ ậ ả ể ệ ả ặ

ng. Th lo i ch p đ c t đ ụ ặ ả ượ ạ ấ ư ể ạ ế ả

ế ng. Ch p c n c nh làm cho hình nh có m t s c m nh bi u hi n đ c bi ở ộ ứ ườ ắ ủ

ề ặ ố ớ ả ộ , không còn là m t b c t ng ho c m t v t n t mà là m t đ ng nét tr u t ặ ả là nh ch ch p m t ph n có ý nghĩa các đ i t - nh đ c t ả ộ Ả bi u hi n, k t c u b m t, chi ti ế ấ ệ ể nhi u khi đ c l p đ i v i b n thân đ i t ộ ậ ề bu c ta ph i xem xét m t khía c nh c a s v t mà con m t c a ta ít phân tích. Rõ ràng là m t v t n t trên m t b c t ộ ả ch p đ c t ụ ặ ả ạ c các nhà nhi p nh hi n đ i r t a thích, b i vì nó ệ ng khi ộ ế ứ ng g i cho ta m t cái gì khác h n. ẳ ộ ợ t c a đ i t ế ủ ố ượ ố ượ ủ ự ậ ặ ạ ộ ứ ườ ộ ế ứ ừ ượ ộ ườ

c, ta nên ch p cùng m t đ i t ng hai ba ki u nh ng khuôn hình m t cách khác nhau. Tetons and The Snake Rivers - Adams Ansel Khi có th đ ộ ố ượ ể ượ ụ ư ể ộ

ả ị ặ

ế t khi ta mu n ch p m t đ i t ế t rõ thêm v hình dáng ho c ch c năng. nh đ c t ặ ả ộ ộ Ả ứ ng đo n đ gi ng thành các tr ể ớ ạ ề ộ ố ượ b c l ệ i thi u ườ ụ

Ả cho th y c c u bên trong. Th lo i này r t c n thi trong m t bu i chi u phim đèn chi u có thuy t minh... nh toàn c nh xác đ nh khung c nh chung. nh trung c nh cho bi ả ố ể ạ ế ả ấ ơ ấ ổ Ả ấ ầ ế ế ộ

Chúng ta đã bi toàn c nh sang đ c t , có th dùng hai ph ng pháp: ế ằ t r ng mu n chuy n t ố ể ừ ặ ả ả ể ươ

ng; ế ố ượ

- Đ n g n đ i t ầ - Dùng ng kính có tiêu c dài h n mà không ph i thay đ i đi m nhìn (v trí đ t máy nh). ố ự ể ặ ả ả ơ ổ ị

Dùng ph ng pháp th nh t hay th hai s cho ta nh ng k t qu r t khác nhau. ươ ứ ấ ả ấ ữ ứ ế ẽ

4. Đi m nhìn ể

i quan sát ho c v trí c a ng kính máy nh: khi b m máy thì m t ng ắ ị ườ ặ ị ủ ố ấ ắ ả ườ i quan sát và ng kính máy ố

ể nh nh p làm m t. Đi m nhìn là v trí m t ng ả ậ ộ

ệ ơ ả ả ng, t c là "c nh ố ả ế ả ế ị ứ ở

ủ ộ ế ố ư ầ

ứ ộ ố ứ ấ ự

khác nhau trong b c tranh nh khi ta nhìn b c tranh y khi lùi d n ra xa". N u nh không di chuy n máy ể ấ ng b ng m t ng kính tiêu c dài, ta th y trong khung ng m ph n quang mà ta đã thay đ i đ l n ổ ộ ớ c vào trong ng kính. Tuy nhiên, ta không thay đ i gì h t quan h gi a các di n khác nhau ệ ữ ắ ổ ả ế ệ

ng song song, t c là ta không thay đ i ph i c nh. ng, l n s h i t t Đi m nhìn là m t khái ni m c b n trong nhi p nh, b i vì riêng mình nó quy t đ nh ph i c nh c a đ i t ủ ố ượ ể ng c a các y u t t ư ế ượ nh, ta thay ng kính th ả ố c a hình nh và th tr ị ườ ả ủ c a đ i t ủ ố ượ ườ ằ ng thu đ ẫ ự ộ ụ ự ố ượ nhiên c a các đ ườ ủ ố ả ứ ổ

ạ ấ c hay phía sau, ho c sang bên trái hay sang bên ph i, đ a lên cao hay h xu ng th p, ư ả ạ ố

ng t i, khi ta di chuy n máy v phía tr Trái l ể ta s thay đ i quan h gi a các l p c a đ i t ệ ữ ẽ ề ướ ớ ủ ố ượ ổ ặ ừ ề ả ti n c nh đ n h u c nh. ế ậ ả

+ Ph i c nh ch ph thu c vào đi m nhìn. ố ả ỉ ụ ể ộ

qui lu t ph i c nh. Chúng ta có th nêu lên m t s nh n xét khái quát, r t d hi u, rút ra t ậ ấ ễ ể ộ ố ể ừ ố ả ậ

ể ạ ầ ư ể ồ ấ

ti n c nh, n i b t lên b i c nh ho c lên n n tr i. Nó h th p đ - Đi m nhìn th p (ho c r t th p) s làm cho các l p sít l ớ ặ ấ nhau. Nó làm tôn chi u cao c a nh ng v t th ể ở ề ả ề ấ ủ ẽ ữ i g n nhau, làm cho các v t nhích l ề ố ả ổ ậ ậ ặ ạ ầ ờ i g n nhau, nh th ch ng lên ng chân ạ ấ ườ ậ

tr i. ờ

ổ ờ ố ượ ả ng tách r i nhau; nó làm gi m ờ

ớ ti n c nh, nó nâng cao đ ẽ ng n m ng chân tr i. - Đi m nhìn cao (ho c r t cao) s tách r i và thay đ i các l p và hình nh làm cho các đ i t chi u cao c a các đ i t ủ ặ ấ ố ượ ằ ở ề ả ư ờ ể ề ườ

- Đi m nhìn trung bình là đi m nhìn ngang t m con m t ta. ể ể ở ắ ầ

ng n m ngang c a đ i t ể ủ ọ ườ ể ớ

ng song song v i nhau. T t c nh ng đ ấ ả ữ v m t đi m duy nh t n m trên đ ườ ng ng chân ủ ố ượ ề ằ ủ ố ấ ằ ườ ộ ụ ề ộ ể

V trí c a đi m nhìn xác đ nh đi m bi n c a m i đ ế ủ ị ị n m ngang song song v i tr c quang (c a con m t hay c a ng kính) đ u h i t ằ ắ ủ ớ ụ tr i, g i là đi m bi n chính. ể ờ ế ọ

Canyon: Broadway and Exchange Place. Tác gi : Berenice Abbott ả

ấ ề ướ ặ ả ả

i ho c chĩa lên trên. l ng có) h i t ặ ộ ụ ạ ể ệ ườ ẳ

ệ ớ ằ ẳ ứ ả

ố ng th ng đ ng (n u đ i t ố ượ ả ứ tháp vút lên trên. Hi n t ng th ng đ ng làm cho hình nh c a m t toà nhà trông nh th m t đo n c a kim t ự ư ể ộ ả ề ế ạ ủ c tuỳ theo m c đích c a b c nh. Đi u ta c n ph i bi ủ ứ ả t y u s làm cho các đ ủ ấ ộ ấ ấ ế ẽ ộ ậ ượ ự ộ ụ i. S h i t ng ệ ượ ọ t trong m i ụ ế ể ầ ố

R t nhi u khi, vi c dùng đi m nhìn cao ho c th p bu c ta ph i nghiêng máy nh ho c chúc xu ng d ặ Khi y, ta ph i nh r ng vi c chúc máy đó t ấ c a các đ ủ đó có th ch ý mu n có ho c có th không ch p nh n đ ặ tr ườ ể ủ ng h p là: ợ ườ

- Nghiêng máy s t đ ng làm cho các đ ng th ng đ ng trong nh b h i t ẽ ự ộ ườ . ị ộ ụ ứ ẳ ả

- S h i t c b ng cách dùng m t s ph tùng ho c m t s bi n pháp đ c biêt. ự ộ ụ đó có th tránh đ ể ượ ằ ộ ố ụ ộ ố ệ ặ ặ

ng song song v i nhau trên nh, đi u ki n c n và đ là phim (v i máy KTS ố ng th ng đ ng c a đ i t ứ ủ ố ượ ườ ẳ ệ ầ ủ ề ả ớ

+ Mu n cho các đ ch c là b m t c a sensor -NH) ph i th t song song v i đ i t ề ặ ủ ớ ớ ố ượ ả ắ ậ ụ ng ch p.

i thay đ i tuỳ theo kho ng cách t ế ụ ả ả

ng càng xa (Ch p toàn c nh) thì kích ng y to lên trong nh. N u đ i t ả ố ượ ố ượ ế ấ

ả c c a nó có v càng nh ; khi ta nhích l ạ ầ t n vô c c, khi nhích l đ i t ừ ố ượ ố ượ i g n, ta s làm cho làm cho ti n c nh to lên mà không thay đ i m t cách ố ượ ng c m t h u c nh ộ ậ ả i g n đ i t ạ ầ ự ng đ n máy nh. Đ i t ng chính thì ta làm cho đ i t ề ả ẽ ộ ổ

ổ ỏ ở ậ c c a h u c nh. Nh ng đi m nhìn l ư ạ ể th ẻ ướ ủ đ t tr ặ ướ đáng k kích th ể ướ ủ ậ ả

ộ ộ ớ ươ ố ỉ

ể ấ ệ ộ ổ ậ ầ ẽ ố

ớ ả ể i, đi m nhìn xa làm cho các l p c nh trong hình nh vai trò ph là khung c nh. Trái l c nh th nào c nhiên là do ý đ c a ta. Đi m nhìn g n s làm cho n i b t ch t li u và chi ti ả ể ề ả ng đ i gi a các l p c nh khác nhau ch phu thu c vào đi m nhìn mà thôi. Ta cho ti n c nh t c a ti n c nh và ế ủ ề ả ỷ ệ ươ ng t vào t l ở ữ ồ ủ ả ớ ả ụ ạ

Nói m t cách t ng quát, đ l n t ổ có kích th ư ế ướ làm cho h u c nh gi ữ ậ ả đ i mà ta quen nhìn. ố

khác c a hình nh, và mu n cho nó n i b t lên th c s làm đ i t ng "chính" thì ta ủ ớ ự ự ổ ậ ố ượ

Đ i t ố ượ ph i đ t nó ả ặ ng chính hoà h p v i các y u t ợ vào m t v trí đ c bi ộ ị ế ố ố t trong hình. Đó là vi c b c c. ệ ả ệ ố ụ ặ ở

Đi m nhìn và th tr ng thu vào trong ng kính ị ườ ể ố

ể ắ ạ

ộ i. Ng i ta có th v n l ố ả ườ i ta s nói r ng khi ta dùng ng kính tê-lê thì nh ch p đ ố c câu h i mà ỏ ằ ườ ẽ ằ

c ng kính tê-lê ượ ố ủ ậ

ộ ạ ớ ế ả ặ ằ ố

"Ph i c nh ch ph thu c vào đi m nhìn". Khi chúng tôi nh c l ắ ơ ả ỉ ụ ng ả ể ặ ạ kính góc r ng. Đi u đó hoàn toàn đúng, và chúng tôi cũng không ph nh n. Tr ề khu ch đ i l n h n so v i nh t o ra b ng ng kính th ạ ớ ả ơ b ng ng kính tê-lê có v ch ng c ẻ ồ ằ i nguyên t c c b n đó, chúng tôi đoán tr ướ c khác h n v i khi thay b ng ng ố ụ ượ ớ ẳ ng đ c h t, nh c a đ i t ủ ố ượ ướ ế ả ượ c ng ho c ng kính góc r ng. M t khác, nh ng l p trong nh thu đ ớ ữ ộ c b ng ng kính góc r ng thì ố ượ ằ ặ ố i lên nhau và có đ l n g n b ng nhau, trong khi nh thu đ ằ ườ ộ ớ ưỡ ầ ả ố ộ

các l p đó khác h n nhau. ẳ ớ

ụ ằ ầ ở ộ

ố ộ ầ

ỹ ằ ở ữ ứ ả ố ầ ở ữ ứ ả ề ấ

ể ng đ gi a b c nh ch p b ng ng kính góc r ng, ph n có góc bao quát t ươ ươ ố c. N u ta l y ph n c hai b c nh, ch khác nhau v kích th ế ướ ỉ ở ả ấ ố ụ ằ ể ạ ứ ả ứ ả ộ ố ồ

Tuy nhiên, ta hãy nhìn k hai b c nh ch p b ng hai ng kính đó cùng m t đi m nhìn, ta s th y chúng có m t ph n gi ng ố ứ ả ẽ ấ ộ nhau, n m ng v i góc m c a ng kính tê-lê. ụ ằ ở ủ ố ớ Ph n đó có hình dáng gi ng h t nhau ứ ả gi a đó trong b c nh ệ ch p b ng ng kính góc r ng r i đem phóng to ra và đ c nh b c nh ch p b ng ng kính tê-lê, ta th y hai b c nh gi ng ố nh in, tr có đi u b c nh phóng to thì h t to h n mà thôi... ầ ụ ằ ư ề ứ ả ừ ạ ơ

c b ng ng kính tê-lê và b c nh thu đ c b ng ng kính góc r ng ch là ư ậ ữ ứ ả ẻ ượ ằ ứ ả ố ượ ằ ố ộ ỉ

Nh v y, cái v "khác nhau" gi a b c nh thu đ do góc bao quát c a hai ng kính không nh nhau. ố ư ủ

ự ế ố ớ ắ ố

, đi u càng làm tăng s khác nhau gi a ng kính tê-lê và ng kính góc r ng đ i v i con m t ta là ọ ộ ạ ố ề

ch ng kính ở ỗ ố ng kính kia r t nhi u, do đó khi dùng hai lo i ng kính, ta b t giác ch n hai đi m nhìn ấ ể ứ ấ c b ng ng kính th nh t ượ ằ ữ ố ấ ố ứ ả ụ ộ ố

c b ng ng kính th hai. Trong th c t ự ề này làm cho hình nh to h n to h n ơ ở ố ả r t khác nhau. Ví d , gi a ng kính tê-lê 135 mm và ng kính góc r ng 35 mm, thì b c nh thu đ ấ g p 4 l n hình nh thu đ ứ ấ ơ ữ ố ượ ằ ả ầ ố

ng nào đó, mu n cho đ i t ộ ố ượ ướ ư

ng đó có kích th ố ố ượ ả ố ầ ố ớ ấ ậ

c b ng ng kính tê-lê, ti n c nh không đ c hai hình nh r t khác nhau: Trong nh thu đ ộ ề ả ượ ằ ượ ế ấ ố

ả c v i ng kính góc r ng. Khi ch p m t đ i t ụ kính tê-lê, ta t đ ượ nh nh thu đ ư ả ộ ố c nh nhau trong cùng m t c nh, khi dùng m t ng ộ ỡ ả nhiên lùi ra xa g p 4 l n kho ng cách khi ta dùng ng kính góc r ng (đ i v i ví d trên - NH), vì v y mà ta thu ụ ự ậ ả c khu ch đ i b ng h u c nh ả ạ ằ ượ ớ ố ộ

ng c a con m t ta khi đ yên - ph i c nh có ị ườ ủ ề ộ

c a các đ ố ả ng song ơ ấ ố ớ ỡ ể ắ ể , s h i t ự ế ự ộ ụ ủ ị ườ ụ ứ ả ở ườ

t V i ng kính góc r ng bao quát m t th tr ộ ớ ố v b thái quá ẻ ị song n m ngang đ u h t s c gi ng nhau ằ ộ ộ rìa b c nh, nh t là khi tiêu c quá ng n đ i v i c ki u ch p. Trong th c t ắ ể ố ng 85 đ - r ng h n r t nhi u th tr ự t c các ng kính, mi n là ta không thay đ i đi m nhìn. ở ấ ả ế ứ ấ ố ễ ề ổ

ự ư ế ộ ố ề ể ử ụ ấ ể ộ ố ư ụ ề ằ ổ

Ta rút ra m t s đi u b ích nh sau: m t ng kính, b t k tiêu c nh th nào, đ u có th s d ng nh m hai m c đích khác nhau:

- Ho c là đ làm cho nh c a đ i t ng chính có m t kích th ủ ố ượ ể ả ặ ộ ướ c nh t đ nh; ấ ị

- Ho c là đ làm cho toàn b hình nh có m t ph i c nh riêng, và có m t quan h khác nhau gi a các l p c nh. ớ ả ố ả ữ ệ ể ả ặ ộ ộ ộ

Xét theo đi m đó, ta th y bao gi ít nh t cũng có hai cách s d ng khác nhau đ i v i m i ng kính: ể ấ ờ ố ớ ử ụ ỗ ố ấ

ng quá xa (chi ti Ố ủ ố ượ ả ở ế ờ t ki n trúc ch ng h n), nh ng đ ng th i ạ ư ế ẳ ồ

c h t dùng đ làm to ra nh c a đ i t ể ng đ i gi a các l p c nh. l - ng kính tiêu c dài tr ướ ế ự t nó cũng làm gi m t ỷ ệ ươ ớ ả ữ ả ố

ỗ

m t dãy ph h p), nh ng nó đ m t đi m nhìn g n đ làm tăng thêm hi u qu h i t ụ c a các đ ở ộ ng khi ta không còn có ch lùi thêm n a (ch p trong nhà ằ ng n m ữ ả ộ ụ ủ ườ ể ệ

- ng kính góc r ng tr ộ Ố ướ ế hay ư ố ẹ ngang song song và làm tăng t l c h t dùng đ khuôn hình đ ể c dùng t ừ ộ ượ ng đ i gi a các l p c nh. ữ ố c đ đ i t ượ ủ ố ượ ầ ể ớ ả t ỷ ệ ươ

i v i nhau là khu v c nét sâu: v i cùng m t đ m ch quang nh nhau, ự ệ ớ ộ ộ ở ế ư

ể ộ ng kính tiêu c dài s cho m t khu v c nét sâu ng n h n so v i ng kính góc r ng... M t khái ni m khác n a mà chúng ta có th nh c l ố ắ ạ ớ ơ ắ ữ ẽ ớ ố ự ự ộ ộ

nh r ng Cartier-Bresson nhi u khi cũng vào ế ộ ố ự ố ự ủ ằ ề ở

N u nh ta ch có m t ng kính, ng kính tiêu c trung bình, thì sao? Thì ta t hoàn c nh nh v y, và hành đ ng theo hoàn c nh đó v y. ỉ ư ậ ư ả ậ ả ộ

+ Ch n góc nhìn là y u t c b n trong vi c ch p nh ế ố ơ ả ụ ả ọ ệ

5. Đ ng nét và nh p đ ị ộ ườ

ng Đông, nh t là ng t tài ch dùng vài đ ng nét đ n s mà g i lên đ ươ ườ ườ ấ ỉ ượ ấ ứ ậ ể

ng s ng c a hình i Nh t B n có bi ậ ả ộ ứ ệ ổ ể ư ậ ợ ơ ơ ng nét th c s là cái x ự ự c b t c v t th gì, ươ ườ ủ ố

Ng i ph ườ b t c đ ng tác gì không kém gì m t b c tranh c đi n. Nói nh v y có nghĩa đ ấ ứ ộ nh. ả

c và không th thi u đ ế ượ ườ ứ ể ể ọ

ắ ộ ầ

ng nét bao b c các t ph n gì ầ ệ ờ ng n m ngang ng nét c b n, t c là không th tránh đ ng có m t s đ ượ ộ ố ườ t ph n t t các s c đ và các s c thái c a các m u, tách bi ầ ố ớ ệ ầ ủ ệ ng tr ng, g i lên cái vô c c b i vì m i đ i m t hình th c t ợ ư ứ ượ ướ c: nh ng đ ữ i v i ph n sáng. Đ ng chân tr i tách bi ườ ằ ự ở ọ ườ ầ ộ

vào đ y. Đ i t ố ượ v t th , tách bi ể ậ thu c v đ t và ph n gì thu c v tr i, và d ộ ề ấ c a đ i t ủ ố ượ ơ ả ắ ộ ề ờ ấ ng đ u qui t ề ụ

ng gãy khúc, th ng đ ng, xiên hay n m ngang, đ ng đ n gi n hay ườ ườ ng th ng, đ ẳ ườ ườ ứ ẳ ằ ườ ả ơ

cũng có m t vai trò quan tr ng trong hình dáng c a hình nh. Nh ng đ ữ ph c t p, bao gi ứ ạ ng khác, đ ờ ng cong hay đ ọ ủ ả ộ

- Đ ng cong g i lên s m m m i, d u dàng, s đ y đ n, s uy n chuy n, s hoà h p, m t cái gì thu c v n gi i. ộ ề ữ ớ ự ể ự ề ự ầ ườ ự ể ạ ặ ợ ợ ộ ị

- Đ ng th ng g i ngay cho ta s m nh m , kiên quy t, c ng r n. ế ứ ự ạ ườ ẽ ẳ ắ ợ

- Đ ng gãy khúc bi u hi n s m r i, h n đ n. ệ ự ờ ố ườ ể ỗ ộ

Ph ng h ng c a các đ ng cũng là m t y u t c l p đi l p l ươ ướ ủ ườ ộ ế ố ơ ả c b n, nh t là khi nó đ ấ ượ ặ ặ ạ i nhi u l n: ề ầ

i nhi u l n g i cho ta v yên tĩnh, ngh ng i: m t n ườ ặ ạ ặ ằ ề ầ ặ ướ ẻ ợ ơ ỉ ồ c ph ng l ng c a ao h , cánh đ ng ủ ẳ ặ ồ

- Đ ng n m ngang l p đi l p l th ng cánh cò bay. ẳ

ư ữ ứ ặ i nhi u l n, nh nh ng chi c c t trong nhà th , nh ng thân cây trong m t khu r ng g i cho ờ ữ ừ ộ ợ

- Đ ng th ng đ ng l p đi l p l ế ộ ta nh ng c m giác v cái vĩ đ i l n lao, s cao quí tinh th n, v.v... ặ ạ ạ ớ ề ầ ự ườ ữ ẳ ả ề ầ

- Các đ ng chéo góc h i t vào nhau không th g i cho ta cái gì khác là s xa v i, vô t n... ườ ộ ụ ể ợ ự ậ ờ

ng tr ng c a các đ ườ ủ

ng nét. Ngoài ra, ng ị ộ ả ượ ạ ộ

i theo m t cách nào đó, t o ra m t th ậ ấ i c a các đ ặ ạ ủ i nh ng y u t ữ ượ ng. Nh trong m t b n nh c, nh p đ có th đ u đ u, bu n ồ ứ i ch p còn ụ ề ộ ườ ể ề ạ ặ ạ ậ ậ ọ ộ

Nhà nhi p nh ch c n quan sát s quacũng nh n th y rõ vai trò t ư ơ ỉ ầ ế ả c nh p đ gây nên b i s l p đi l p l ph i n m đ ườ ả ắ ư ở ự ặ ị gi ng nhau t p h p l , ho c d n d p, gi t ợ ạ ế ố ố ậ ặ ồ ẻ "đ i s ng n i tâm" cho hình nh, g n nh m t "đ ng tác vĩnh c u"... nh hàng d ươ ư ử ộ ờ ố ộ t gi ng: vi c l p đi l p l ệ ặ ư ộ ầ ng li u l n d n bên b sông. ầ ễ ẫ ả ộ ờ

t (trong nguyên văn-NH, theo bác NTL ph i d ch là b c nh đ p), con m t c a ta đ ắ ộ ứ ả ố ắ ủ ứ ả

ng d n đ phân tích hình nh, t i tr ẹ c tiên, r i l n l l ắ ị ữ ạ ướ t đ n t ồ ầ ượ ế ấ ả ọ c các đ ườ ng ượ ể t c m i đi m

i ch p nh ph i đem l ng nét trong b c c. Khi ta ng m m t b c nh t nét h ể ẫ ướ c a b c nh. Đó là vai trò mà ng ủ ứ ả ả ị ch đ chính là n i con m t b gi ơ i cho các đ ạ ừ ủ ề ụ ả ả ườ ườ ả ố ụ

6. M ng t ả ố i và m ng sáng ả

i ba chi u, m t th gi i có chi u sâu, có nhi u t ng l p khác ề ả ộ ế ớ ặ ẳ ặ ộ ế ớ ề ộ ề ầ ề ớ

Ả nhau, t m t ta đ n t n chân tr i, đ n vô c c. nh ch là m t chi u m t m t ph ng hai chi u c m t th gi ờ ỉ ừ ắ ế ế ậ ự ế

ẳ ố c c m giác v hình kh i, v chi u sâu, riêng ph i c nh hình h c không đ . Ph i ố ả ủ ề ố ọ

m t ph ng đó chúng ta có đ ừ ặ ự ầ ả ộ

c và b i làm cho các l p c nh xa b chìm trong m t làn s ề ặ ộ ớ ả ẳ ờ

ề ề ng ph n và v m t ánh sáng. trong m t phong ề ặ ươ ớ ả ổ ậ ng m trên đó n i b t ươ ị ở ụ g n h n: hi u ng đó g i là ph i c nh không trung. Đ cho t ể ượ ả c nh còn c n kèm theo s "bi n đi u" c a các l p c nh khác nhau, v m t t ủ ệ ả c nh ch ng h n, không khí đ m h i n ơ ướ ả lên nh ng l p c nh ệ ứ ế ượ ơ ạ ớ ả ố ả ở ầ ữ ọ

ng ph n, mà còn là vì ụ ặ ồ ỉ

ặ xa nh t cũng n i lên s c nét trên b u tr i đen nh nh ng t ng đá ề ươ g n. Trên m t đ t, hi n t ữ ữ không ph i ch do trên m t trăng g gh , t ả ả ư ữ ặ ấ ở ầ ấ ắ ở

ả ớ ng các l p ệ ượ ng chi u c a nó, làm cho các ổ ạ ầ ờ ệ ướ

Nh ng b c nh ch p trên m t trăng làm cho ta th y l ứ ả ấ ạ nh ng t ng đá ầ ả c nh càng xa càng m và nh t d n là do hi u ng c a vi c chi u sáng. Ánh sáng, tuỳ theo h ủ ệ ứ ả l p c nh c a đ i t ớ ả ế ủ ế ờ ng n i lên m t cách khác nhau và làm cho hình dáng s c ho c d u m t cách khác nhau. ủ ố ượ ặ ị ắ ổ ộ ộ

- Ánh sáng tr c di n ệ làm cho m i hình kh i đ u chìm nh nhau do đó hình nh b d t. ố ề ị ẹ ư ự ả ọ

- Trái l ng làm cho hình dáng và hình kh i đ i ạ ánh sáng ch ch 45 đ ế ộ so v i đ i t ớ ố ượ ố ượ ổ c n i lên. Đó là lo i ánh sáng c đi n. ạ ổ ể

t qua m t ti n c nh, làm n i b t m t cách h t s c m nh m c u trúc và ch t li u c a các v t th : đá, ấ ệ ủ ổ ậ ế ứ ẽ ấ ể ạ ậ ộ

t c a chúng. - Ánh sáng bên, đi l g , v i cho ta th y c u trúc đ c bi ỗ ả ướ ấ ấ ặ ề ả ệ ủ ặ

- Ánh sáng ng cượ làm n i v t các v t th nh ng ch th hi n chúng thành nh ng bóng đen. ỉ ể ệ ể ư ổ ệ ữ ậ

ng theo m t góc đ nào đó, ta có c m t lo t bóng t ộ ạ ấ ị ế

ả ộ ẳ ộ ộ ầ ứ ả

ề i, nh ng đi m sáng đ i l p, gi V i m t lo i ánh sáng nh t đ nh, chi u sáng đ i t ộ ố ượ ớ i kéo dài trong b c tranh mùa đông hay c nh tr i chi u g i lên m t b u không khí khác h n v i bóng ng n và gay g t c a t ắ ủ ờ ố m t tr i ban tr a. Bóng t ố ậ ặ ờ i r t có ý nghĩa. Bóng ố ấ ợ ắ m t vai trò n i b t trong hình dáng c a hình nh. ữ ộ ổ ậ ạ ớ ủ ữ ư ể ả ố

ng ph n c a ánh sáng cũng quan tr ng không kém gì h ng chi u c a nó. Chính s t ả ủ ế ủ ướ ả ầ

ả ậ ộ ự ươ ướ ng ph n này t o nên b u không ạ ắ c mi n c c b c v i ánh sáng g t ề ự ắ ớ

t đ i và ánh sáng trong sáng vào mùa xuân hay mùa thu ự ươ ủ các n các n S t ọ khí c a m t phong c nh, m t tĩnh v t, m t chân dung. Ta hãy so sánh ánh sáng d u ộ ở ộ c nhi ướ ệ ớ ướ ở các n ị ở c ôn đ i. ớ

xa hay g n máy nh, vào nh ng h ng khác nhau đ i v i h ậ ể ằ ầ ả ở ữ ướ ố ớ ướ ẽ ng c a ánh sáng, s có ủ

T ng v t th n m trong khuôn hình, ở m t s c đ xám khác nhau trên hình nh. ả ừ ộ ắ ộ

ộ ứ ả ả ộ ắ ạ ằ ợ ị

V đ p c a m t b c nh đen-tr ng là b ng c m t lo t các s c đ xám khác nhau, t ắ ộ nh ng ch t li u khác nhau, nh ng hình dáng khác nhau c a các y u t ế t o nên m t th hoàn ch nh. tr ng toát đ n đen k t, g i lên cho ta ừ ắ ể ẻ ẹ ủ ữ ế ố ạ ấ ệ ủ ữ ộ ỉ

7. Màu s cắ

c coi nh trong lĩnh v c nhi p nh ngày nay là màu s c. C nhiên, m i ng ộ ế ố ủ c a hình nh không đ ả ế ả ự ẹ ắ ố ọ ườ ề i có quy n

M t y u t thích nh đen-tr ng, nh ng trong th p k 70 này, đa s các b c nh ch p là nh màu! ả ượ ậ ứ ả ụ ư ắ ả ố ỷ

ự ệ ư ẫ ụ ạ

ộ c s chú ý c a ng ỉ ộ ườ ả

ệ ượ ự ả ề ủ ế ư ị ơ ế

ắ i nh ng gì cho hình nh. ắ i ch p nghi p d l n nhà chuyên nghi p m t đi u: màu s c Quá trình th c hành lâu năm nh màu đã d y cho chúng ta, ng ườ ả i xem. ch là m t trong nhi u y u t c a hình nh mà thôi. Riêng màu s c không thôi, ít khi nó thu hút đ ắ ế ố ủ ề Nói cách khác là: m t b c nh đen- tr ng không có giá tr gì thì khó lòng mà có giá tr h n n u là nh màu. Th nh ng, ta c n ầ ộ ứ ả ph i bi t xem màu s c có th đem l ắ ả ị ả ữ ể ế ạ

c h t, màu s c, riêng b n thân nó cho phép ta phân bi ủ ả

c hai m ng c a hình nh có th s b l n vào v i nhau trên i có th cho ta nh ng b c nh màu ữ ể ẽ ị ẫ ể ớ ứ ả ả ụ ả ệ ề ắ ạ

Tr ả kh quan n u đ i t t đ ệ ượ ấ ng ch p có nhi u màu s c khác nhau. ướ ế ả nh đen tr ng. C th là, ánh sáng tr c di n là đi u ngăn c m khi ch p nh đen-tr ng, l ả ắ ụ ể ố ượ ắ ế ự ề ụ ắ

ị ủ ở ỗ ế ố ị ủ ấ ắ ả

ch nào? giá tr c a nó là t (nguyên văn-NH), và h n n a, ơ ữ ở ộ ự ắ ắ ố

làm cho b c nh - b t kỳ là nh đen-tr ng hay màu nh ng ở ữ ớ ườ ng ệ ử ụ ủ ế ậ

Giá tr c a m t b c nh màu là ộ ứ ả - tr thành m t b c nh t ộ ứ ả ở s c thái t ị ủ ắ nét, hình kh i và ánh sáng ra, l nh ng y u t ứ ả ở ữ m t s hài hoà nào đó n i màu s c này v i màu s c kia, ố nh c a cánh hoa gi a màu xanh xum xuê c a lá cây, v.v... Do v y, khi ch p nh màu, ngoài vi c s d ng đ ụ ả ố i còn c n ph i xét đ n các s c thái đ t o nên m t t ng th hoà h p v màu. ể ạ ộ ổ ữ ạ ế ề ể ắ ầ ả ợ

c h t là giá tr mà màu s c có th đem l ả i cho hình nh khi màu đó không d d i. Nh ng m ng ả ạ ị

ể ng đêm mà chúng ta nghĩ là có th th hi n đ ữ ộ ể ể ệ ượ ủ ộ ộ

ướ ế ng rêu phong c a m t ngôi nhà c , m t cành cây đ m s ươ ổ ắ ả ữ c m t cách ộ ộ ắ ượ ữ ộ ẻ ự ế ắ ạ ồ

ướ ự ể ợ

ng ph n c a các màu s c, và đi sâu vào các lĩnh v c đó đ th hi n đ c nh ng b c nh màu ngày càng đ p. Đi u mà chúng ta quan tâm tr ề t ườ trung th c lên nh đen-tr ng, trong nh màu l ch t ươ mê h n. Cũng v y, m t bông c m ẩ ậ ự ng đ s n i b t trên ng c áo màu xám nh m t ti ng kèn đ ng vang vang. Đúng v y, ta có th nói đ n s hoà h p và s ế ự ồ ẹ i có nh ng s c thái kín đáo và m t v tinh t ậ ư ộ ế ứ ả ả ỏ ẽ ổ ậ ả ủ ể ể ệ ượ ự ữ ắ

Toát y uế : Nh ng y u t ế ố ạ ả t o nên hình nh ữ

ng ố ượ ế

ố ả ng bao quát

ị

- Cách đ c p đ n đ i t ề ậ - Giây phút b m máy ấ - Khuôn hình - Góc nhìn và ph i c nh - Th tr ị ườ - Đ ng nét và nh p đ ộ ườ - Bóng t i và ánh sáng ố - Màu s c.ắ

t ph i là m t nhi p nh gia chuyên nghi p đ có th g p đ ộ ấ ữ ể

ế ế ả ể ặ ượ ế ả ệ ự

ạ ng di n k thu t cũng nh sáng t o. Đây là m t hi n t ỉ ầ t s c” c v ph ề ờ ế ứ ế ả ộ ỹ ệ ứ ườ ư ộ

c nh ng đi u lý thú và cũng r t khó khăn trong ấ ấ i ham mê th c hành nhi p nh là sau m t th i gian nh t đ nh b n s nh n th y ậ ạ ẽ ấ ị ộ ng h t s c bình th ể ng khi b n chuy n ạ ệ ượ ế ả ả ề ươ ạ ế ừ ộ ấ ả ệ ộ

ạ t c bao nhiêu giai đo n? t 3 giai i nhi m t giai đo n này sang m t giai đo n khác trong nhi p nh. V y thì trong nhi p nh có t ậ t thành nh t v i “Nhi p nh sáng t o”, phân bi ế ả ệ ạ ế ả ườ ấ ớ ệ ạ

Không nh t thi ả lĩnh v c nhi p nh, ch c n b n là m t ng ự minh “ki ti p t Chúng ta hãy nghe Jean-Claude Lemagny, m t trong nh ng ng đo n trong ti n trình phát tri n c a m t ngh sĩ nhi p nh: ể ủ ườ ậ ạ ộ ệ ữ ế ả ế ạ ộ

ng tìm ầ ế ố ỹ ườ ế ậ ờ

ướ ắ ữ ọ c tác ph m c a các b c th y n i ti ng trong nhi p nh, c tìm hi u nh ung bí n làm nên thanh công, đ c k thu t chi m h t th i gian và s c l c c a b n. Ta th ể ứ ự ủ ạ ữ ọ ỏ ậ ế ế ả ẩ ố

1. Đ u tiên là nh ng năm tháng h c h i mà các y u t ổ ế ầ ẩ i ph ng v n c a h . ấ ủ ọ cách b t ch ủ nghi n ng u nh ng bài tr l ả ờ ấ ế ữ ỏ

ế ấ ng ch c ch n là đã hoàn thi n v k thu t. Ta s chán ng y ồ ơ ề ỹ ắ ắ

ưở ố ệ ứ ậ ỉ ả

2. Ti p theo là đ n giai đo n chín mu i h n mà ta tin t ạ ế ả ữ ỉ ọ ạ ẽ ế ệ ề ậ ộ

th m m là ỹ ề tin” ấ ự ứ i đ nh cao nh t trong nhi p nh, nó hoàn toàn sai l m đ n gi n b i vì còn có m t giai đo n th 3 ạ ớ ỉ ạ ờ ợ ả ể ộ ế ả ấ ầ ạ ơ ở

ế ẽ nh ng ai ch nói v nhi p nh qua các lo i máy nh, ng kính…Trong giai đo n th hai này ch có y u t ữ ế ố ẩ đi u quan tr ng nh t, nh ng khái ni m s thay th cho các cu c tranh lu n h i h t. Đi u nguy hi m nh t là “t ấ ề r ng minh đã đ t t ằ n a. ữ

ậ ạ ể ế ả ẩ ỹ

ậ ả ề ớ ỹ ấ ằ ạ i quy t hoàn h o nh ng v n đ trong th m m (cái ấ ậ ng ti n k thu t ẽ ự ế ệ ỹ

ệ 3. Giai đo n cu i cùng này chính là lúc ta nh n th y r ng đ có th gi ể ả ố i chính nhi p nh gia s t i ph i quay v v i k thu t. Nói tóm l ế ả ư ộ ủ ạ

ề ữ tìm ki m l y các ph ươ ấ ẽ ộ ừ ố ế

t cho m i m t th lo i hình nh hay là Jeff Wall, ng ườ ư ố ộ ộ

ể ạ ườ ả ể

ắ i s d ng t ng than máy và ng kính káhc ườ ử ụ ủ ẩ i chuy n sang s d ng “Moyen Format” hay các h p t ộ ố ộ ử ụ ả ế ả ề ắ ả ầ

đ p) thì ta l ạ ẹ đ hoàn thi n công vi c sang tác c a mình. Gi ng nh m t chuyên gia v nh đen tr ng s đi tìm m t lo i hóa ch t ấ ệ ể ề ả th a mãn t t c các tong xám mà anh ta tìm ki m. Đó chính là Depardon, ng ấ ả ỏ i tr ng bày các tác ph m c a minh trong m t “h p sáng”. Đó bi ộ ỗ ệ ỉ ơ cũng chính là nh ng ng i (Large Format), lý do không ch đ n ữ gi n n m trong đ s c nét mà nó còn vì kho ng cách, ti p c n. Đó chính là m t nhi p nh gia v s c m u đi tìm ki m ế ộ ắ ế ậ ằ t c các lo i phim, các lo i gi y đ tìm cho riêng minh m t “tông”… và th nghi m t ể ấ ả ử ệ ạ ạ ấ ộ

c k nguyên c a k thu t s thì đi u này đã r t chính xác (theo ý ki n cá nhân c a NTL) và bây gi ấ ế ề ủ ỹ

ậ ố c ch ng minh. Th c t ấ ề ế ả ự ế ỹ

ộ đi u y l ờ ề ấ ạ ậ ề ỹ ắ ậ

ể ữ ữ ấ ế ả ệ ậ ổ ủ ề

ữ ế ả ả ế ậ

các nhi p nh gia có đ ứ ế ề ạ ữ ườ ớ ự ấ ủ ữ ọ ầ ố ề ộ ỹ ượ ệ ủ ỹ ứ ư ữ ả

ệ ấ ả ậ ố ầ ộ ạ ế ế ế ớ ậ ớ

ờ ờ ỹ ư i trong vi c khoe khoang thi k thu t l ế ị ậ ệ ệ ẹ ỹ

ậ ạ ế ố ỹ ỏ ự ể ấ ậ ộ ọ

ể ư ế ự ọ ộ ả ọ ụ ữ ả ậ ố ự ư ằ ọ ỹ

ư ậ c trong 30 năm n a không?) ộ i thêm m t Tr ướ ỹ cho th y có r t nhi u nhi p nh gia tìm hi u nh ng “mánh” k thu t v máy quét phim, l n n a đ ể ầ ữ ượ máy in, m t chi c dCam hay dSLR…Nh ng nhi p nh gia này đã nh n th y r ng h c n n m v ng các k thu t m i đ có ớ ể ấ ằ ể th hành ngh . B n không nên tin vào nh ng ngh sĩ ru rú trong “ ” c a minh nhé. Đa s các nhi p nh gia đ u đi xem tri n i khác làm vi c, l y c m h ng, so sánh, tìm thông tin v m t k thu t in nh, khuôn hình, k t qu lãm, quan sát nh ng ng ả c trong tay nh ng kh năng v k ề ỹ chung cu c…V i s xu t hi n c a k thu t s thì ch a bao gi ế ả ề t đ n th v i cái đ p. V i m t đi u i g n bó m t thi thu t đa d ng nh th c . V m t tinh th n thì ch a bao gi ẹ ậ ạ ắ ộ ư ế ả ề ặ t b hay tranh lu n nh các nhà…nghiên c u khoa h c. Nh t ki n là không khuôn h p k thu t l ấ ứ ư ậ đ nh là không th nh th ! Y u t k thu t là m t câu h i c c kỳ quan tr ng mà ta có th l y ví d khi mu n t o m t b n in ị ố ạ ế t m u b ng máy in phun m c (li u các nhà s u t p có mua chúng không?) hay l a ch n cách l u tr nh k thu t s (ch n thi ệ ầ b nào? Li u các CD, DVD có th đ c đ ị ể ọ ượ ữ ệ

(theo bài vi t c a Jean-Christophe Béchet) ế ủ

ả 8. B c c c a hình nh ố ụ ủ

ậ ố ụ ứ ể ố ứ ả ấ ợ

ng h p, chân dung, phong c nh hay c nh sinh ho t v.v...Trong m i tr ừ ộ ợ ạ

n i b t, ch đ chính t o nên lý do t n t i c a b c nh đó. Trong nhi u tr ả ả ồ ạ ủ ứ ả ự ợ ọ ườ ợ ả ườ ề ạ

khác ề ế ố ấ ủ ộ cũng có m t ng h p, bao gi ờ ợ ế ố ng h p, nh còn ch a đ ng nhi u y u t ề ứ ự ế chính trong m t b c nh khác), nh ng chúng ch đóng vai trò làm tôn y u ư ỉ

B c c, t c là làm cho các b ph n khác nhau h p thành m t th th ng nh t. B c nh là s h p nh t c a nhi u y u t ộ nhau tuỳ theo t ng tr ườ y u t ủ ề ế ố ổ ậ ph khác (nh ng y u t ụ ế ố ữ chính lên mà thôi. Chúng nói lên m t c nh hu ng nào đó, m t th i đi m nào, m t t m vóc nào đó trong không gian... t ố này có th tr thành y u t ế ố ể ở ố ộ ứ ả ờ ộ ả ộ ầ ể ộ

ph trong v trí so sánh v i y u t ộ ứ ả ổ ậ ờ ị

ữ ụ ể ể ậ

ể ạ ố chính sao cho y u t ế ố ị ậ này bao gi ủ ậ ư ộ ổ ể ả ạ ả ợ

i ch p ph i bó tay và không th b c c hình nh theo ý i, ta cũng có kh năng t o nên m t t ng th hoà h p. Ch p chân dung cũng v y. Nh ng ch p phong c nh thì ng ụ ườ i không có nh ng kh năng y. Nói nh v y có ph i là ng ấ ụ ể ố ụ ụ ữ ả ả

i ch p có kh năng khuôn hình, ch p đ i t g n hay xa, ch n đi m nhìn, ng ả ụ ố ượ ư ậ ụ ở ầ ả ể ườ ả ả ọ

ng ánh sáng... B c c m t b c nh là đ t y u t cũng n i b t. tuy nhiên ớ ế ố ố ụ ặ ế ố ụ m i th lo i có nh ng cách b trí khác nhau. Khi ch p tĩnh v t, ta có th di chuy n v trí c a v t này, v t kia. Dùng ánh sáng ở ỗ ậ ố ườ i và bóng t ch p l ụ ạ mu n c a mình không? Không ph i. Ng ố ủ ng máy so v i h h ớ ướ ướ

i ch p đ u có th t o ra đ ng-n u ta có th i gian-ng là, trong m i tr ọ ườ ể ạ ườ ế ợ

ọ ố ượ ả ụ ề ố ụ ằ

ả ệ ố ụ ệ ử ụ ố ụ ộ ỹ ườ ệ

Nói nh v y đ ch ng t ư ậ ể ứ m t hình nh b c c t ố ụ ố ả m t ngh thu t. M t s ng ậ ả ộ ộ ố ườ ộ nh b i vì có quá nhi u y u t ế ố ng h p, v i m i đ i t ượ c ờ ỏ ớ ự ự khác nhau, b c c hình nh th c s là t. B ng vi c s d ng có suy tính hay theo b n năng các y u t ế ố i coi b c c là m t k thu t. Theo chúng tôi, ng i ta không th "gi ng d y" vi c b c c hình ạ ậ ả i c a b c nh. tham gia vào đó: m i y u t ỗ ế ố ể ồ ạ ủ ứ ả riêng nó có th là lý do t n t ể ề ở

c m t b c nh "c đi n", m t hình nh có c c u t t, ta có th nghĩ đ n m t vài đi m đáng chú ỗ ố ụ ượ ế ộ ứ ả ơ ấ ố ổ ể ả ộ ể ể ế ộ

Mu n đi d n ch b c c đ ố ý sau đây:

ế

ự ố ế ng, mà chúng ta đã nói đ n. ố ứ

- S th ng nh t c a đ i t ấ ủ ố ượ - Tìm ki m m t s không đ i x ng nào đó. ộ ự - C m giác v chi u sâu ề ề - S hài hoà gi a ch t li u c a v t th v i ánh sáng chi u vào chúng, gi a các màu s c c nh nhau v.v... ấ ệ ủ ậ ắ ạ ể ớ ả ự ữ ữ ế

ố ứ Tìm ki m m t s không đ i x ng ộ ự ế

ặ ở ả ờ ở ấ ở ữ ủ ứ ả gi a c a b c nh ữ ứ ả ừ ở ể

i " b t kỳ đâu cũng đ ng, không s c s ng. M i b c nh th c v y có nh ng đi m m nh mà m t ta hay nhìn đâu? xin tr l ẻ ầ ề ả đi m gi a b c nh". Ch đ chính ữ c, tr ượ ỗ ứ ả ủ ề ạ ự ậ ứ ố ườ ể ắ

Nên đ t mô tip chính thì hình nh nhi u khi có v t m th vào.

ể ấ ậ ơ

ậ ơ ả ng chi b c nh ể ng hay r i vào đi m ườ ẽ m t ph n ba. Đ t ch đ chính vào m t trong 4 đi m m nh y ta s có ấ ể ấ ằ ặ ữ ủ ề ở ộ ạ ộ ứ ả ượ ữ ạ ầ

Tuy không nêu nên thành m t đ nh lu t c b n, song ta nh n xét th y r ng nh ng "đi m m nh" y th ộ ị giao ti p gi a các đ ng t ưở m t b c c không đ i x ng. ế ộ ố ụ ng t ườ ố ứ

ng chân tr i, ta ch nên đ đ ườ ể ườ ờ ơ ả ấ ầ gi a. Đ t nh v y thì ph n ả ặ

ớ c) ngang nhau, và ta s có m t b c c r t t m th ở ữ i xem không bi ả ầ ộ ố ụ ấ ầ ẽ t ta đ nh gi ị ư ậ ớ

ữ ạ ng c b n y chia đôi hình nh ng, ng ườ ờ i thi u ệ ặ i, n u ta ch p c nh tr i lúc hoàng hôn r t đ p, ta nên đ t

ng chân tr i ợ ầ ờ ở ườ ụ ả ờ ầ ế ấ ẹ ế ư

ơ nh t thì ta ch nên dành cho m t ph n ba b c nh ng nét đ p đ d ẹ ộ i b c nh đ cho ph n tr i quan tr ng h n. Nh ng n u ta ch p m t ọ phía ở ờ ụ ứ ả ẻ ạ ầ ộ ỉ

Khi trong nh phong c nh có đ ả tr i và ph n đ t (ho c n ờ ặ ướ ấ nh ng đám mây trên tr i, hay nh ng đ t sóng trên bi n. Trái l ờ ể ữ ế kho ng cách m t ph n ba phía d đ ể ướ ứ ả ộ ả ườ c nh đ i ph tuy t v i đ i b u tr i mùa đông t ẽ ướ ầ ế ớ ườ ủ ồ ả trên mà thôi.

chính. Con m t ng i xem s đi t ổ ậ ế ố ự ể ạ ộ ắ ườ ẽ ừ ể đi m

b c c không đ i x ng, d a vào vi c s d ng m t đi m m nh, làm n i b t y u t ệ ử ụ ố ụ chính đó đ n các đi m khác trong b c nh. ứ ả ố ứ ể ế

C m giác v chi u sâu ề ề ả

ả ề ề ớ ả ổ ằ ữ ể ể ọ

ằ ủ ứ ả Ố ự ự ằ ằ ộ ọ

ể ễ ể ề ề ắ ậ ả ả ờ

ố ả C m giác v chi u sâu, s phân cách gi a các l p c nh, mà ta có th thay đ i b ng cách ch n đi m nhìn, b ng ph i c nh không trung, b ng khu v c nét sâu, b ng ánh sáng, góp m t ph n quan tr ng vào thành công c a b c nh. ng kính máy nh ả ầ có th d dàng cung c p cho con m t ta khi nhìn vào nh c m giác v không gian ba chi u. Nh đó mà các v t th không b ị b p dí, mà cái n tr ẹ ấ c cái kia nh trong th c t ư ọ ướ . ự ế

S hài hoà ự

ế ố ờ ạ ủ ả ắ ạ ớ ể i v i nhau... S hài hoà, đó có th là ự

r i r c c a m t b c nh l c t o ra gi a các v t th trong m t b c tranh, cái n g i cái kia. S hài hoà là cái ch t xi măng có kh năng g n bó các y u t ấ nh ng m i quan h đ ệ ượ ạ ố ộ ứ ả ọ ọ ự ữ ộ ứ ữ ể ậ

- S hài hoà v đ i t ng: bi n, tr i, bãi cát, chim h i âu... ề ố ượ ự ể ả ờ

- S hài hoà c a đ ng nét: đ ng chân tr i, các l p đ t tr i dài, bãi b ... ủ ườ ự ườ ấ ả ể ờ ớ

- S hài hoà gi a các s c đ và m ng kh i: đ i núi, cây... ắ ộ ự ữ ả ố ồ

- S hài hoà màu s c: hoa mào gà trên cánh đ ng... ự ắ ồ

S hài hoà là t t c nh ng y u t trên đây mà ng i ch p ph i bi t cách nhìn và ghi l i đúng lúc. ự ấ ả ữ ế ố ườ ụ ả ế ạ

Nh ng quy t c, đ nh lu t Nhi p nh ị ế ả ữ ậ ắ

1. Quy t c f/16 ắ

Trong tr ng h p máy đo sáng b h ng , ta có th áp d ng quy t c f/16 đ ch p. Quy t c này đ ườ ị ỏ ợ ể ụ ụ ể ắ ắ ượ c phát bi u nh sau: ể ư

ặ ờ ọ ắ ả

ướ ố ộ ậ ươ ộ ộ ươ ờ ẩ ộ ậ ủ ủ ề ẩ ả ặ ờ c 1h khi m t tr i ng v i ISO ng đ ớ ươ

V i ánh sáng thu n c a m t ngày n ng ráo, trong kho ng th i gian 1h sau khi m t tr i m c và tr ớ ng ph n trung bình thì kh u đ chu n luôn là f/16, t c đ ch p t l n. Đ ng th i ch đ có đ t ờ ồ ặ đang s d ng. ử ụ

ng đ ươ ắ ề ố ộ ng v i ISO đang s d ng: ví d ISO 400 thì t c đ là 1/500, cũng gi ng nh quy t c v t c đ an ố ộ ử ụ ụ ư ớ ố

( t c đ ch p t ố ộ ậ ươ i thi u). toàn t ể ố

ng h p c th Kh u đ s đi u ch nh tùy theo t ng tr ỉ ộ ẽ ề ừ ẩ ườ ợ ụ ể

ổ ự ử ụ

ề

ổ ử ụ

ng mù ho c m a phùn s d ng f/5.6 ờ ắ ờ ờ ờ ử ụ ặ

ử ụ

ờ ố ầ ư ầ ặ ờ i s m s d ng f/4 ử ụ

- Tr i n ng r c không mây, bóng đ đen x m s d ng f/16. ậ - Tr i nhi u mây, bóng đ d u s dung f/11. ổ ị ử - Tr i sáng nh ng mây mù, không có bóng đ s d ng f/8. ư - Tr i mây mù âm u hay có s ươ ư - Trong bóng dâm d i tr i n ng s d ng f/5.6 ườ ờ ắ ng mù dày đ c, m a d m, tr i t - Tr i mù m t, s ị ươ ...

ở ở ớ

Ghi nh : ớ t ngang m thêm 1 kh u đ . + N u ánh sáng t ế ẩ ộ ạ c, m l n thêm 2 kh u đ + V i ánh sáng ng ớ ẩ ộ ượ nguyên đ bóng đen thì gi + N u mu n gi ữ ổ ế ữ ố

Còn r t nhi u các tình hu ng ánh sáng ph c t p khác, nh các Bác có kinh nghi m g i ý thêm. ứ ạ ệ ề ấ ố ờ ợ

i thi u 2. Quy t c t c đ an toàn t ắ ố ộ ố ể

ư ọ ỹ ề ọ ồ

t c a em v Dof r i. Anh Longpt cũng đã nói m t cách cô đ ng nh t v quy t c này. ắ i thi u (nói chính ắ ư ộ ắ ố ộ ấ ề ố ể ấ ạ

Ch c Bác thanhvit ch a đ c k bài vi Nh ng dù sao đ d hi u nh t cho m i đ i t xác h n là quy t c t c đ an toàn) đ ế ủ ng, ti n đây em cũng nói đ i ý cái quy t c t c đ an toàn t ọ ố ượ c phát bi u nh sau: ể ể ễ ể ắ ố ộ ệ ư ượ ơ

ng h p ch p ch c m b ng tay, đ đ m b o cho hình nh rõ nét, tránh b rung. T c đ đ c l a ch n t ợ ườ ể ả ụ ả

c g i là t c đ an ấ ố ộ ỉ ầ ơ ố ộ ượ ự ượ ọ ố ộ ị ấ ụ ọ ố i ố ộ

Trong tr thi u là n c t c đ nhanh h n và g n v i tiêu c ng kính t i th i đi m ch p nh t. T c đ này đ ể ủ toàn. T c đ ch p th p h n, hình nh rõ nét b t đ u ph thu c vào s may r i. ộ ả ạ ờ ể ự ằ ầ ớ ả ự ố ắ ầ ố ộ ụ ấ ơ ụ

ụ ế ọ ọ ọ

Ví d : N u 35mm thì 1/40; 50mm thì ch n 1/60; 105mm -135mm thì ch n 1/125; 135mm - 200mm thì ch n 1/160; 200mm - 300mm thì ch n 1/250; 400mm - 500mm thì ch n 1/500... ọ ọ

ụ ỡ ị ư ậ ầ ấ ộ ụ ướ ề i 1/15 cũng ph i b m nhi u ả ấ

Chính vì v y mà ng kính góc r ng c m tay ch p đ b nhòe hình nh t. Nh ng dù sao ch p d ố phát m i ch c ăn đ c. ượ ắ ớ

Em cũng xin nói thêm, các nhi p nh gia cho r ng: N u c m máy v ng thì có th ch p d i t c đ an toàn đ n 3 n c. ể ụ ướ ố ộ ế ầ ế ả ữ ế ấ ằ

ng. Khi ử ề ầ ở ỗ

c c đ ng... Và đ n 01 tháng sau m i đ c c m vào cái máy nh. Bài h c đ u tiên v môn này, em th y r t n t song song ngang vai, không đ g ch, gi ạ ấ ấ ấ ượ ượ ử ộ ọ ầ ơ nhà hàng xóm, ông b d y đ ng chí con m i tay c m n a viên ế ồ ố ạ ớ ượ ầ ả

3.Nh ng nguyên t c b c c c đi n (T L Vàng) ắ ố ụ ổ ể ỷ ệ ữ

ờ ở ứ ả

to đ 1/3 r ng x 1/3 cao. ộ ứ ả

ườ n ch S n u có trong b i c nh. 1/3 ho c 2/3 chi u cao b c nh. - Đ ng chân tr i ề - M i khuôn hình ch có m t đi m m nh. ạ ỉ - Đi m m nh này không đ t gi a nh mà ph i ạ - H ng ánh m t ng ắ - T n d ng nét l ượ ể ả ở ạ ộ ữ ả ngoài vào trong b c nh. ừ ố ả ặ ộ ặ i xem t ế ữ ườ ỗ ể ướ ậ ụ

Bài sau: Đ nh lu t xa g n và cách áp d ng ụ ậ ầ ị

ư

L u ý: - Vùng bao ph "loanh quanh" g n nh ng đi m m nh g i là vùng m nh, th ng là vùng n i hai đi m m nh. ủ ữ ọ ể ầ ạ ạ ưở ố ể ạ

v trí 1/3 ố ệ ế ể ặ ạ ạ ạ ở ị

đ nh, c nh đ n c nh đ i di n n u đi qua đi m m nh ho c chia c nh ng th ng ế ạ i d - Đ ng th ng hay cong xu t phát t ẳ ườ ng m nh, nh m y cái đ g i là đ ọ ấ ư ấ ườ ạ ừ ỉ ườ ẳ ở ướ

. Ví d : Đ ng kính c a đ ấ ộ ư ụ ườ ủ ườ ậ ấ

duy là v y các hình khác có đ ậ ng tròn là dây cung l n nh t, v y chúng duy thêm c a dân toán ủ ớ ể ọ ạ ng kính không, n u có thì đó là gì. Theo cách đ nh nghĩa đó ta cũng có th g i c nh ườ ế ị

Đ y th c ra cũng là m t cách t ta có th t dài nh t c a hình tam giác là đ ng kính hay đ ng chéo c a hình ch nh t là đ ng kính c a hình ch nh t... ự ể ư ấ ủ ườ ườ ữ ấ ủ ườ ữ ậ ủ

4. Lu t xa g n (hay còn g i là đ nh lu t vi n c n) ọ ễ ậ ầ ậ ậ ị

ể ượ ậ ế ữ ư ẳ

ấ g n hay xa ở ầ ạ ư ắ ả ố

Đ c phát bi u đ i khái nh sau: Nh ng tia nhìn t hình nh gi ng nh m t chúng ta nhìn th y. Do góc nhìn c a m t ta t m t. Nên khi xuyên qua m t ph ng, nó s đánh d u lên đ y m t hình nh nh hay to, t ẽ ậ ng ng v i đ xa g n c a v t. i các v t n u đ xuyên qua m t m t ph ng s đánh d u trên đó các m t t ặ ừ ắ ớ ủ ấ ộ ể i v t tăng hay gi m còn tuỳ theo v t đó ả ớ ậ ươ ứ ả ầ ủ ậ ắ ộ ớ ộ ấ ẽ ặ ẳ ắ ấ ỏ

ế ư ế ạ ấ

. Áp d ng cho nhi p nh nó có v đ n gi n h n, các b n ch nh quy lu t này nh sau: ố ớ ậ ọ ế ả ậ ạ ặ ư ề ơ ầ ả ớ

Em không bi v t vã ậ càng bé, càng g n càng rõ càng xa càng m t các ho sĩ h c nh th nào ch riêng v cái Lu t xa g n này đ i v i em (m c dù là dân Toán) cũng th y khó ầ càng g n càng to càng xa ụ ỉ ầ ứ ẻ ơ ờ

i rõ ế ắ ố ị ạ

N u ai càng đ ng g n ta ta càng nhìn rõ màu da, s c th t, tóc, qu n áo... có nghĩa càng g n càng rõ nét, trong khi ng kính l nét khi m kh u đ l n, ta ph i dùng cách chi u sáng ho c có ti n c nh đ t o xen k m rõ làm tăng chi u sâu cho nh. ầ ề ả ầ ẽ ờ ầ ộ ớ ể ạ ứ ẩ ế ề ả ả ặ ở

ướ ữ ả c nh nhau, càng g n càng th y to càng xa m t ta trông càng bé, nên đ tăng chi u sau cho nh ư ề ắ

i, ng i có kích th Cùng nh ng ng khi ch p hàng d c ta ch p chéo đ nhìn rõ hàng ng ụ ụ ườ ọ ể ầ ườ ấ i đ u hàng s to ng ườ ầ ẽ ể i cu i hàng s bé, nh s có chi u sâu... ả ề ẽ ẽ ố ườ

Ch p nh chân dung ụ ả

1.Khái ni m v nh chân dung ề ả ệ

con ng i, b ng nh, ế ả ư ệ ệ ậ ả ườ ả ằ

Cũng nh các ngành văn h c và ngh thu t khác, ngành nhi p nh đ c bi t quan tâm đ n vi c miêu t ế ệ thông qua cái máy nh k t h p v i vi c đi u khi n ánh sáng và s d ng hoá ch t nh. ể ọ ế ợ ặ ử ụ ấ ả ệ ể ả ớ

ộ ụ ế ậ t ữ ư ưở ứ

i r t m t thi ậ ạ ấ ụ ặ ế ể ạ ứ ả t gi a n i dung và hình th c, gi a t ậ ng và k x o. Trong ữ ộ ỹ ả t, quan tr ng b c nh t c a nh báo chí cũng nh nh ngh ư ả ấ ủ ả ệ ọ ệ

Nhi p nh là m t ngh thu t có tác d ng qua l ệ nhi p nh, nh chân dung là th lo i có s c thuy t ph c đ c bi thu t, nên đòi r t nhi u công phu. ấ ế ả ế ả ậ ề

ng vô ph t, c t làm sao nh cho sáng s a, rõ nét, k cũng ụ ả ạ ả ưở ể ả

ế ẳ ỉ ỉ ầ ướ

ặ c. Nh t là ngày nay, nh ng máy hi n đ i, m i d li u đã đ ủ ỉ ố ố c tính tr ể ụ ượ ạ ố ỉ ầ ng d n cách s d ng máy và m t s quy t c s d ng ánh sáng, đ t ch s ng kính, ch c n ắ ử ụ ế c. Nhà nhi p ạ ệ i hình nh m t cách vô th ộ ử ụ ẫ ấ ộ ố ữ ọ ữ ệ ượ ướ

nh ch vi c b m máylà xong. N u ch p nh chân dung ch là ghi l ch ng có gì là khó vì ch c n h dăm phút thôi là ai cũng có th ch p đ ả ỉ ệ ấ

đ ậ ừ ộ ả ượ c cái v b ngoài c a b m t, v a bi u hi n đ ủ ộ ặ ẻ ề ệ ượ ừ ể

ộ ứ ả ư t t ộ ủ ả ế ả c th gi ế ớ ộ ệ i n i tâm (t c ứ ệ t

ệ i đ ụ ườ ượ c hình nh c a con ng i theo tâm h n và phong cách Vi ơ ữ ố ớ t Nam đ ng đ i. M t b c nh chân dung ngh thu t v a l tình c m c a ng tâm t Nam là ph i th hi n đ ả ể ệ ượ c ch p) là m t vi c r t khó khăn, và càng khó khăn h n n a đ i v i ngh sĩ nhi p nh Vi ả ệ ấ ườ ươ ủ ệ ạ ồ

c m c đích, không làm n i b t đ ỹ ệ ệ đ ễ ả ượ ụ

i xem, không mang đ n cho ng ộ ả ổ ậ ượ ộ ụ ộ ườ ề ế

ữ i c m máy đ ả ữ c cái chính i xem m t tác đ ng v tâm ộ i c m máy n a. Ch p nh chân dung là đi vào m t ộ ườ ầ , trong đó, tài năng c a ng ủ ườ ầ ấ ọ ự

ườ ụ ả c th thách r t h c búa, ượ ẳ ề ề

bu i thi u ế c vào i ch m i b ừ ổ ỉ ớ ướ ấ ủ ả ẫ ử ố ườ ẫ

i ph i khao khát. Ngh thu t và K thu t n u không điêu luy n thì khi ch p không di n t ậ ậ ế t, r i ren l n x n, khó làm xúc đ ng ng gi a, các m ng, chi ti ữ ộ ế ố t tình c m và ý suy nghĩ, trong đó k c s c m thông v i tr ng thái ng ớ ạ ể ả ự ả ư trong nh ng lĩnh v c khó nh t c a ngh thu t miêu t ậ khi n nhi u tay ngh đã t ng ph i “n m” nh ng th t b i chua cay. Đã có không ít tay ngh đeo đ ng ng kính t ữ ừ th i đ n đ tóc đã hoa râm mà v n ch a ch p đ ị ngh v i th i gian r t ng n đã có nhi u b c nh đ t đ n m c đ khi n m i ng ườ ả ấ ạ c b c chân dung nào có giá tr . Tuy nhiên, v n có ng ụ ượ ứ ọ ạ ế ệ ế ư ề ứ ả ế ờ ế ề ớ ề ộ ờ ứ ộ ế ấ ắ ả

ng pháp bi u hi n nào h p d n có ý nghĩa m nh m b ng ph ạ ươ ể ệ ấ ạ

ẽ ằ ườ ườ ự ủ ệ ể

l ng pháp ươ ả ự i ngày nay, ph i t hào v k thu t, mà đi u quan tr ng là nh lòng tin và ni m say mê ề ọ ế ả ậ ậ ẫ ẹ ề ề ỹ ậ ờ

i, trong cái th lo i nhi p nh, không có ph Tóm l ể ạ i. Mu n nh n rõ s phong phú và nh y bén, phát hi n ra cái đ p đi n hình c a con ng bi u hi n con ng ạ ố ệ ể nâng cao v n s ng, trình đ nh n th c, không ch i, t ộ ỉ ỷ ạ ự ố ố h ng thú, m i đ t đ ậ ữ ứ c nh ng hình nh chân th t và nên th . ơ ớ ạ ượ ứ ả

2.Th nào là m t b c chân dung gi ng ? ộ ứ ố ế

ả ư ụ ế ả ọ

ể ố ộ ố ộ ấ ầ

ệ nh chân dung. Nh ng nguyên nhà là trình đ k thu t c a con ng ả i và ch t l ể ả Tuy nh là m t công c khoa h c,nh ng vì khi ch p và làm nh còn có nhi u nguyên nhân khác tác đ ng vào, khi n ki u nh khó thu n nh t, th m chí còn sai l ch khác h ng đ i t ự ng, nên đã n y ra v n đ gi ng và không gi ng, nh t là trong lĩnh v c ả ấ ng ti n s d ng. ệ ử ụ ụ ố ượ ậ ủ ề ấ ấ ượ ẳ ộ ỹ ng c a ph ủ ậ ữ ườ ươ

c đ sao chép ra nh ng b c nh y h t nguyên hình c nh v t ho c con ể ữ ặ

c ng kính, nh ng đ i v i nh ngh thu t, quan ni m v cái gi ng khác h n v i s r p khuôn máy i đã xu t hi n tr ấ ắ ư ệ ụ ượ ể ố ớ ả ệ ậ ẳ ứ ả ề ệ ệ ố ậ ả ớ ự ậ

Tuy hai nguyên nhân k trên có th kh c ph c đ ể ng ướ ố ườ móc.

T khi nhi p nh thâm nh p cu c s ng và đã tr thành công c ph c v đ c l c cho m i lĩnh v c trong xã h i, nh đ c hình ụ ụ ụ ắ ự ộ ố ộ ả ế ả ừ ự ậ ở ọ ượ

ầ ề ể ạ

ụ ụ ư ệ ệ ả ơ

ạ ả ạ li u thì cái gi ng c a nh hoàn toàn đ n gi n, không đ ả ạ ụ ứ ậ ụ ư ằ

ố ớ ớ ấ ủ

ẹ ủ ể ặ ắ ừ ấ

t o làm bi n đ i hình thái hi n th c. thành ra nhi u th lo i theo m i yêu c u và tác d ng khác nhau. ỗ Đ i v i các lo i nh ph c v cho vi c nghiên c u, ghi chép t ủ ả ố thêm b t, sáng t o, nh ng đ i v i nh ngh thu t có tác d ng c i t o, khích l ệ ộ ố nh n th y m i v đ p c a cu c s ng, nh t là nh ng cái hay cái đ p c a con ng ọ ẻ ẹ ủ ch p nh ngh thu t ph i bi ả ậ ệ là nhi ạ ệ ố ớ ả ộ ố ấ t ch n, g n l c nh ng đ ạ ọ ọ ế t tình sáng t o cho nó có v đ p h p d n h n, mi n sao không b a đ t gi ấ ẻ ẹ ượ c ườ cu c s ng b ng cách ph n ánh cho con ng i ả ườ i - ch nhân c a s s ng - b i v y, ng i ủ ự ố ườ ng nét đi n hình, đ c s c nh t trong t ng v đ p và k t h p vào đó ẻ ẹ ườ ế ễ ở ậ ế ợ ự ậ ụ ả ệ ữ ữ ơ ị ặ ả ạ ệ ẫ ổ

i hi n ra trong nh, mà đ ố ườ ệ

ể ố ớ ả ắ ủ ế ộ ố ệ

ườ ặ ể ủ ộ ặ ắ ẫ ả ế ả ả ườ ế

ng nét i xem nh d dàng ệ i khác, đó là m t b c chân dung gi ng, m c dù s ơ ả ủ ươ ườ ộ ứ ễ ặ ể ầ ườ ớ

ự i b ng da b ng th t! Gi ng nh th có ph i là sai s th t không? Vì sao t n m trong hình th c a b m t; và dù nhà nhi p nh có sáng ng m t, cái mi ng, c p m t v n khi n ng ặ ặ i này v i ng ị ằ ễ ả ẻ ặ ả ố ự ậ ư ế ẳ ả ố

Gi ng và không gi ng đ i v i nh chân dung, ch y u là t p trung vào khuôn m t con ng ố ậ tiêu bi u d xác nh n là đôi m t, cái mi ng và m t s chi ti ậ ế ằ theo ki u cách nào thì nh ng nét c b n c a g t o, miêu t ữ ể ạ , không th l m ng nh n ra v m t quen thu c nh th c t ậ ư ự ế ộ th t hình nh đã hi n ra duyên dáng h n h n con ng ườ ằ ơ ệ ậ v y?ậ

ng nét không m y đ p đ vào bóng t ệ ậ ạ ườ ữ ẽ ấ ố

ẻ ẹ Ngh thu t t o hình trong nhi p nh cho phép ta gi u b t nh ng đ i và nâng v đ p ế ả t, nh ng không cho phép b t c th pháp nào làm thay đ i hi n th c khách quan c a hình nh. lên m c đ hoàn m c n thi ả ư ớ ấ ứ ủ ứ ộ ỹ ầ ẹ ệ ấ ổ ự ủ ế

ả ườ ể ố

t c n s d ng k x o Lg ệ ầ ử ụ ỹ ả ấ ứ ư ụ ể ng h p đ c bi ặ ợ ự ụ ể ụ ả ậ

nhiên. Tr nh ng tr Không ph i vì đi m tô thêm đ p mà c tình làm sai c v t ừ ữ ẹ ghép đ ph c v cho m c đích nào đó, nh v n là m t ngh thu t ph n ánh hi n th c c th , không th áp d ng b t c h ệ ả c u nào theo ki u h i ho . Đ i v i nh tin t c báo chí tuy t nhiên không đ c Lg ghép c nh v t này sang c nh v t khác. ấ ả ẻ ự ệ ộ ệ ể ụ ụ ể ạ ố ớ ả ẫ ứ ượ ả ậ ả ậ ộ

ể ướ t ữ ọ

nh d u hi n thành s c s o, c p môi dày hoá m ng, mái tóc ch t phác thành ế ử ắ ắ ả ề ặ ấ ỏ ị

Có th dùng cách chi u sáng làm n i b t nét t ươ ế tha thêm n i mái tóc, nh ng n u s a ch a thêm t ư y u đi u l ng l ạ ể ổ ậ ữ ư ậ ơ ệ ẳ ơ i vui ánh lên trong khoé m t và m ng lên nh ng vành môi, duyên dáng th ừ ả ả ... là l m d ng và nh v y làm nh m t gi ng, s tr thành vô giá tr . ị ẽ ở ụ ấ ố

3. Ăn nh là gì? ả

ẹ ả

ề ng không ng ý ho c ng c ng kính thu hình đ u mong nh đ p, và ngay chính b n thân nh ng ữ ư i xem chê bai. Nh ng ả ư ườ ặ

Nh trên ta đã xác đ nh rõ là b t k đ i t ị ư i dùng máy nh cũng ch ng ai l ng ườ c vào th hi n lo i nh chân dung th b ạ ả ướ ng nào đ ấ ể ố ượ ố ạ ẳ ườ ượ ố i mu n tác ph m c a mình b đ i t ị ố ượ ủ ẩ ng nh sau: ng d x y ra hi n t ư ễ ả ả ể ệ ệ ượ

thân hình và khuôn m t ch ng th y n i b t v gì là đ p, mà đ ng nhìn ng m c ng kính thu hình ổ ậ ẻ ắ ở ẹ

Có nh ng đ i t ữ kỳ tr ườ ượ ố ng h p nào, hoàn c nh nào, đi u ki n nào đ u th y nh r t đ p, không nh ng nh r t gi ng t ố ẳ ặ ấ ả ố ượ ợ ấ ấ ẹ ở ấ b t ể ế đ c đi m hình th đ n ữ ả ừ ặ ề ệ ề ể ả ấ

phong cách mà còn th hi n đ y đ c n i tâm, có khi l i đ p h n, chân th c vì nó mang tính ch t đi n hình. ầ ủ ả ộ ể ệ ạ ẹ ự ể ấ ơ

ư ặ ố ộ

c l ượ ạ ư ổ ậ ấ ấ ữ ế ể ẳ ầ ẫ ạ

Nh ng ng đ c đi m, a nhìn mà ch p ra nh thì l ặ khăn, công phu xoay s đ cách may ra m i th hi n đ i, có nh ng đ i t ố ượ ữ ụ ả ở ủ ng thu c vào lo i đ p c ng ạ ẹ ả ườ ẫ ấ ộ ể ệ ượ i l n nét, khuôn m t và thân hình cân đ i, n i b t nhi u ề i ch ng th y m t nét nào h p d n khi n các tay c m máy r t v ng cũng th y khó ấ ớ c ki u nh ng ý. ể ả ư

i nhi p nh và đông đ o qu n chúng yêu thích nh đ u kh ng đ nh hi n t ớ ệ ượ ầ ả ẳ ị ồ ng này là do v n đ "ăn nh" r i ề ả ấ

K c trong gi ể ả d a vào nh ng hi n t ữ ự ế ả ệ ượ ả ể ng đã x y ra đ suy di n thành nhi u quan ni m nh : ư ễ ề ả ề ệ

- Ng i nào có v a nhìn, có thân hình cân đ i, nét m t xinh x n, phong cách hài hoà là ăn nh. ườ ẻ ư ố ả ặ ắ

- Ho c ai d b c l tình c m nh di n viên đ u r t ăn nh v.v... ễ ộ ộ ặ ề ấ ư ễ ả ả

ữ ế ả ườ ơ

ả th c nghi m ng ừ ả i ta đã phát hi n ra r ng nh ng nhân v t đ c li ậ ượ ằ ệ ượ ố ượ ườ ệ

Nh ng hi n t có nh ng đ i t ữ vào lo i không ăn nh không ph i vì màu da, nét m t h k ng kính mà th ạ i này ăn nh h n ng ng ng ả ườ ng r t khó th hi n chân dung, và t ể ệ ấ ả ả ậ i kia không ph i là không có.Các nhà nhi p nh lão thành cũng ph i th a nh n t ệ ệ ữ ng do hai nguyên nhân thu c v tr ng thái nh : ư ừ ự ặ ọ ỵ ố ộ ề ạ ườ

c nét t đ ữ ượ ủ ọ ự ố ả ả ộ ộ ra

nhiên khi ng kính máy nh chĩa vào, chính vì s gò ép làm cho tình c m c a h khó b c l ng. - Không gi đúng nh lúc bình th ư ự ườ

i r t ít b c l tình c m ra nét m t, ho c m i khi b c l cũng ch trong kho nh kh c là t t ng m ngay. - Lo i ng ạ ườ ấ ộ ộ ộ ộ ỗ ả ặ ặ ả ắ ỉ ắ ấ

nhiên, ho c không tranh th b m máy k p th i, đúng lúc thì dù t n đ n bao ế ặ ờ ị

ng g , làm sao mà miêu t đ ố c v đáng yêu c a h đ ẫ ơ ủ ấ ỗ ư ượ ả ượ ẻ ế ủ ọ ể

c tho i mái t Do đó n u không đ cho h đ ự ả ọ ượ ể c nh ng ki u nh c ng đ , ngây ngô nh t nhiêu phim v n ch đ ứ ể ả ữ ỉ ượ b c nh tr thành tác ph m chân dung. ẩ ở ứ ả

ố ầ ạ ớ ố ượ ế ả ạ

ặ ễ ệ ủ ọ ế ợ ả ố ề ủ ệ

ế ể ể ng này, nhà nhi p nh ph i t n công phu đi sâu tìm hi u rõ tr ng thái t c a h , k t h p th pháp chuyên môn v i vi c t o đi u ki n cho phù h p, và vi c quan tr ng ọ ệ ạ ớ i đ k p th i "ch p" g n m i đ m b o thành công. ậ ợ ể ị ả ợ ớ ả ể ệ ả ọ ọ ộ

t, rình c h i thu n l ơ ộ ấ ả ủ ữ ề ả

ầ ủ ư ậ ậ ợ ả

ố ủ ề ậ ế ế ệ ỉ ị

ể ờ ặ ẫ ấ ẫ ả ị

Mu n th hi n nh chân dung đ t yêu c u v i đ i t ể ệ ả di n bi n tình c m đ c bi ả trong th ch nh m ng là ph i tìm m i cách bám ri ế ờ ệ ạ i cho ta b m máy đâu ph i lúc nào cũng đ y đ các đi u ki n t o Khó khăn trong th pháp này là nh ng kho nh kh c thu n l ắ ả hình, b c c s n sàng theo ý mu n c a đ tài. Vi c "ăn nh" hay không chính là nh v y nh ng nói nh v y không có nghĩa ư ố ụ ẵ ệ ư ậ c quy t tâm b n b kiên nh n, i, gi t tình vì ngh thu t, n u chúng ta ch u khó tìm hi u tâm lý con ng bó tay. V i nhi ẫ đ ề ữ ượ ườ ệ ớ ể ng "khó ăn nh" đ n m y v n có th khéo léo k t h p th pháp chuyên môn v i vi c b m máy k p th i, thì d u g p đ i t ế ố ượ ệ ấ ớ ủ ế ợ th c hi n theo ý đ nh. ự ệ ị

4.Th hi n n i tâm trong nh chân dung ngh thu t. ả ể ệ ộ ệ ậ

ậ ườ i th m lên không ph i là khó đ i v i ng ả ườ ắ

t t ố ế ả ố ớ ư ủ ề ạ

ẻ c đ y đ cái v gi ng b ngoài c a con ng ầ ậ i có trình đ k thu t i ch a ph i là th hi n m t b c chân ể ệ ườ ẫ ể ươ ẻ ố ơ ả ng ừ ườ ặ đ ả ệ ậ ỉ

tâm tình ự n i dung, m c đích c a tác ph m trong đó nhà nhi p nh b c l ẩ ộ ỹ ộ ứ i m u thành hình ộ ộ ứ ể ễ ả ộ ế ả ụ ủ

i th t gi ng ho c tr ra, m ng và t Mu n hình nh con ng ọ ố ả nhi p nh thành th o. Nh ng ch l ỉ ộ ả ượ ầ ủ ư dung hoàn ch nh, vì ngh thu t không ph i là s sao chép đ n thu n, mà chính là s chuy n hoá t ự t ậ ứ ệ ượ và b n lĩnh c a mình. ng ngh thu t, t c là dùng hình th c đ di n t ả ủ

c không ch ư ố ớ ủ ả ệ ạ ỉ

i bên trong c a con ng i b ng ph Nhi m v chính c a nh chân dung th c đ i v i ho sĩ cũng nh đ i v i ngh sĩ nhi p nh là bi u hi n cho đ ệ gi ng c cái th gi ố ụ b ngoài mà còn ph i khám phá cho đ ở ề ệ ượ ng ti n t o hình ệ ạ ự ố ớ ượ ế ả ườ ằ ể ươ ế ớ ủ ả

h , hoà mình ư ậ ể ệ ư ọ ể

ế ậ ị ệ ữ

ẫ ể ờ ơ ấ ộ ặ ố ượ ế ả ờ ợ ọ ộ ằ ộ

ả ộ ạ ả i c n bi ng đ "ch p g n" l y b ng trình đ k thu t chính xác. Ngoài ra l ạ ầ ra m t cách t ự ộ ớ ờ ậ ế ầ ầ

ng khi c n thi ậ ủ ố ượ ậ ố ớ ộ ộ ầ ệ ể

ể ợ ả ắ ố ẩ ả ị

ng ép, ch p b ng đ ề ể ộ

ụ ằ ể ệ ượ ộ ư ự ệ

ạ ề ầ c tác ph m th c t ẩ ả ủ ọ ả ự ế ọ ượ ớ ể ệ ượ ắ

c h t nhà nhi p nh chân dung ph i làm quen v i nhân v t đ nh th hi n, tìm hi u tâm t Mu n nh v y tr ướ ế ố ộ v i h , yêu m n h , kiên nh n ch đ i th i c , và nh y c m k p th i phát hi n nh ng nét đ c đáo có th ch thoáng qua m t ể ỉ ị ọ ớ ọ l n trên b m t đ i t t khêu g i kích đ ng đ ể ộ ỹ ầ ế ợ nh ng tình c m th m kín c a đ i t t, khi n cho nó b c l nhiên, chân th t. Đó là trách bi u l ế ậ ả ể ộ ữ nhi m c a nhà nhi p nh ngh thu t đ i v i nhân v t, ví nh nhà th ti p xúc, g n gũi qu n chúng đ g i c m, tìm hi u, cô ủ ầ ơ ế ư ế ả ệ ả đúc, chu n b cho đ tài sáng tác. Còn chính b n thân tác gi c a tác ph m nh chân dung cũng không nên b t ng kính ph i ề ả ả ủ ẩ t o l y ni m h ng thú đ phát huy sáng t o và khi đã xúc c m ph i d n thu hình m t cách g ả ồ c ph i t ứ ả ự ạ ấ ượ t tình nh nhà th đã l a ch n đ h t tâm tình, tài năng vào vi c th hi n m t cách nhi c tiêu đ c n tranh th m i c m xúc ơ ệ ế d n ra ngòi bút. Có nh v y m i k p th i giành đ ậ , chân th t, c kho nh kh c quý báu và m i th hi n đ ồ ượ ư ậ nh là m t ngh thu t miêu t ệ ả ả ớ ị tr c di n và chính xác nh t. ấ ả ự ờ ệ ậ ộ

c cá tính, nhân cách, di n đ t đ con ng c th gi ạ ượ ủ

n lên ngang t m v i các ngành ệ ượ ậ ệ ễ ế ươ ả ể ỏ ủ ả ầ ủ ế ả ậ i n i tâm c a nhân ế ớ ộ ầ ớ

i nh chân dung ph i bi u hi n đ Trong vi c miêu t ườ ả ệ v t m i đ t yêu c u c a ngh thu t. Đó là đòi h i c a ngh thu t nhi p nh trong xu th v ớ ạ ệ ậ ngh thu t khác. ậ ệ

i n i tâm c a đ i t ứ ầ

ồ i trong nh n i b t s c s ng chân th t, khi n khi ng ụ ồ ị ậ ườ ế ả

ng t c là đã trang b thêm ph n h n cho b c nh. M t b c nh ộ ứ ả i ng m nh có c m giác ả i b ng da b ng th t, đòi ta ph i ị ế ớ ộ ườ ự ớ ủ ố ượ ả ợ đ ể ộ ượ ườ ỏ ứ ả ắ ả ằ ư ườ ế ớ

Ch p chân dung mà bi u l c th gi ng nét c a ng nh ng đ có h n nghĩa là t ừ ữ ủ thái đ , tâm s v i ta, g i cho ta th y nh đang ti p xúc v i ng i trong nh đang t nh ng ộ ả l ng nghe tâm tình c a h . Đây là v n đ đòi h i đ n c m xúc, k t h p v i tài hoa c a tác gi ấ ắ ổ ậ ứ ố ư ấ ế ợ ườ ằ . ả ỏ ế ả ủ ọ ủ ề ớ

ả ư ể ộ ậ ữ ệ

Trong nh chân dung cũng nh trong hình th con ng tr ng nh t đ b c l thái đ và tình c m. Đó là các tr ng đi m c n t p trung miêu t ấ ể ộ ộ ọ ộ ả ườ ọ i, đôi m t, cái mi ng và hai bàn tay là nh ng b ph n quan . ả ắ ầ ậ ể

4.1.V đôi m t ắ ề

ng nét th hi n trên khuôn m t quy t đ nh và ệ ạ ố ườ ể ệ ế ị ặ

Ả trong toàn b g ầ ẹ ng m t, đôi m t là m c th c tiêu bi u nh t c a tâm h n. nh chân dung có gi ng, có đ p, đ t yêu c u ngh thu t hay không là do các đ ự ộ ươ ấ ủ ậ ể ướ ắ ặ ồ

, tình c m, hi u đ i t n, n i bu n r u đau kh ể ượ ừ ườ ư ề ễ ắ ươ ắ ồ ầ ỗ ổ

, chau lông mày. Qua đôi m t ng ệ trong vành mi trĩu n ng x u xu ng, ho c s căm thù gi n d làm giãn đ ng t ặ ự i ta d dàng phát hi n rõ tâm t ặ ả ậ ữ c t ng ni m vui ánh lên t ồ ử ố ỉ

i m , thái đ nghiêm kh c c a ng ng yêu trìu m n c a ng đôi m t d nh n rõ s th ủ i cha, lòng quy t tâm c a ế ủ ắ ủ ế

ẹ ừ ề i chi n sĩ, v ph n ch n h h i sau khi hoàn thành nhi m v , khát v ng, hoài bão, s c u c u, van l n... T t c m i đi u ụ ườ ự ầ ứ ự ươ ồ ở ấ ả ọ ườ ệ ậ ấ ộ ọ ơ ế ấ

i trong khoé m t. Cũng t ng ườ th m kín nh t đ u r c lên ho c đ ng l ầ ắ ễ ẻ ấ ề ự ặ ọ ạ ắ

tiêu bi u t ữ ẻ ệ ả ạ ớ ợ ộ ể ừ tâm tr ng nhân ạ

ạ đôi m t. Nhà nhi p nh ph i bi ế ế ả v t m i b m máy đúng kho nh kh c ánh lên t ậ t cho rành rõ, t o hình thích h p, nh y bén v i nh ng v phát l ắ t phân bi ả ớ ấ ừ ắ

ể ố ượ ấ

ố ng nhìn vào ng kính đ i th ườ ườ ể ả ể ỏ ố ượ ng nhìn th ng vào ng kính máy nh b t kỳ ượ ấ ọ ườ ẳ ố ư

i ý đ ả c, nh ng n u m i tr ư ậ ế đôi m t b h n ch , th m chí có khi còn gi m thi u nhi u tác d ng ho c ph n l ả ạ ki u cách nào. T t nhiên là có ở ể ng h p đ u áp d ng nh v y là r p ậ ợ ụ ề ồ ề ắ ị ạ ụ ế ể ặ ả ậ

c a ng ng tránh không đ đ i t Có ng nh ng ki u nh không th đòi h i đ i t ữ khuôn máy móc, d làm cho s bi u l ễ ự ể ộ i ch p. miêu t ụ ả ủ ườ

ầ ườ ạ ộ ườ i ụ

ộ ả ề ạ

ố tr ng thái tĩnh, không có b i c nh nào c n thi ở ạ ể ắ ẳ , nh ng ch p ng ư i không th cho đôi m t h ể ố ả ướ ố ượ ườ ố ả ườ ễ ắ

i đang ho t đ ng dĩ nhiên là t m m t b t bu c ph i h ắ ắ t ph i cho đ i t ế i trong nh b t g p ánh m t ng ắ ặ ả ắ ọ ơ ả ắ ặ ườ ẫ ờ ớ

i xem. Ngay b n thân ả ắ ậ ượ ắ

i thân đang g i ánh m t vào trong nh nh ng n i ni m tuỳ ng vào phía có s vi c liên quan ng h i xem nh, có d gây ra s lôi cu n thu hút h n không ự i trong nh v i ng ả ữ ế i thân yêu lâu ngày xa v ng mà nhìn th y m t trong nh chi u ấ ề ủ ư ả ư ườ ấ ườ ử ữ ẳ ả ắ ỗ ộ

m i lúc ta ng m nhìn. Ch p ng ự ệ ụ ng v đó, sao l đang ướ ầ nhìn th ng vào ng kính, đ m t ng ả ả ? Chính nh ánh m t g p nhau d t o ra s h p d n, giao l u tình c m gi a ng ễ ạ ườ ự ấ chúng ta, vì th khi nh n đ c m t b c chân dung c a ng ộ ứ th ng vào ta, đ ai không ít nhi u xúc đ ng, và nh c m th y ng ề theo liên t ắ ử ố ng ở ỗ ưở

B c chân dung có h n hay không ph n l n là do s ệ ắ ậ ậ ở ồ ầ ớ ứ ồ ự

Đôi m t th t s là sâu s c, th t là c i m , th t là n ng cháy, di u kỳ. ở di n t ậ ự v đôi m t. ắ ễ ả ề ắ

4.2.V c p môi ề ặ

ộ ớ ệ ể ặ ả

ặ ộ ắ ậ ả ệ ế ố ợ ữ ơ ớ ớ ồ ắ ị ắ ổ ệ ế

i. M t d u dàng trìu m n thì ạ ậ ệ i hay vành môi mím l ạ ặ ắ ị ư

Sau c p m t ph i nói đ n cái mi ng, mà chính là vành môi. Tình c m do c p môi bi u hi n ''ăn kh p đ ng b '' v i đôi m t. ắ t mi ng chúm l Hai b ph n ph i h p h u c v i nhau. M t n i gi n ậ ắ vành môi giãn dài ra làm môi căng dài sang hai bên, m t bu n th m thì c p môi ch ch c méo x ch, m t d u dàng ng thu n thì ắ ả ồ môi nh mu n hé m , m t ng ngác kinh ng c thì mi ng d m r ng thành há h c v.v... ễ ở ộ ệ ạ ỉ ự ố ư ắ ơ ở ố

ữ ư ụ ườ ư ặ ớ ị

ồ ắ ư ớ ủ ẻ ề ỉ ọ ọ ơ

ồ ng ng đ i, coi th Có nh ng c p môi th hi n r t rõ tâm tính con ng ể ệ ấ ặ và chín m ng ng t ngào ệ ở ấ cao t bĩu ra khinh b c a k t ự ạ ỉ ủ ẻ ự i nh : nũng n u, n ng cháy trên nét m t, chúm chím nh n hoa ch m n ở mi ng u th , hay đ ng b cùng khoé m t đ a tình; ch b u cong c n c a k đanh đá dành hanh; ộ i khác... ườ ườ

vành mũi tr xu ng h t cái c m, xem nh cũng có th hình dung đ c ph n nào tính n t ng i trong ể ế ằ ả ố ượ ế ầ ườ

ỉ ầ nh n u tác gi ở ng nét. Có khi ch c n đ c t ả t ặ ả ừ đ t t khó l ộ ả ườ ế ả

4.3.V đôi bàn tay ề

ắ ệ ượ ẻ ứ ư ặ ượ ắ ớ ớ

ầ ấ ộ

ể ộ ng. Ph i nghiên c u hình dáng, t c coi nh c p bài trùng, g n v i nhau nh hình v i bóng? Thì k th 3: hai bàn tay đ ư ứ ả ẫ ắ ư ế ứ ể ả ớ

ừ ng ngh u ho c th a không bi Khi đôi m t cái mi ng đ t ư ố ụ ph nh ng ch coi th ị ho c át m t tình c m c a nét m t, nh ng cũng đ ng làm cho chúng thành ng ượ ư ấ c coi là y u ế ph - nh ng chính chúng cũng góp m t ph n đáng k làm cho b c nh chân dung thêm sinh đ ng và h p d n, tuy là y u t ế ố ưở ng ụ ư t gi u đi đâu. ặ th , màu s c và v trí cho chúng, đ ng đ chúng làm nh h ị ườ ủ ả ặ ừ ừ ế ả ấ ặ

đ t câu h i: Cái gì mình n t ng là th mình ng m nhìn đ u tiên, và đó m i là cái ự ặ ỏ ng nh t, th ấ ứ ắ ớ

ộ

ầ i đ u cho cùng m t k t lu n là đàn ông chúng ta khi ậ ấ ấ ượ ề ầ ắ ắ

ụ ữ ộ ng phái hi n đ i) không ph i là mi ng hay tay . Là cái gì thì m i Bác t ườ ộ ế i ph n , b ph n mà chúng ta ng m nhìn đ u tiên và đ ý nh t là đôi m t (theo tr ệ ườ ứ ? Các cu c thăm dò, đi u tra trên th gi ế ớ ề ậ ể ệ ộ ng phái c đi n) và m t ổ ể ự ợ có k t qu nhé, đây ch là s g i ườ ế ự ạ ả ả ỗ ỉ

Đ n đây ch c nhi u Bác t ề ắ ế ng nh t c a b c nh ch n t ấ ủ ứ ả ấ ượ g p m t ng ặ ườ ộ th khác (theo tr ứ ý mà thôi...

ề ự ấ ạ ủ ả ơ ư ỗ ị ứ ầ

ư ẻ ấ Trong các nguyên nhân v s th t b i c a nh chân dung, m t ph n cũng do hai bàn tay vô v , c ng đ nh g , nh k m t ộ h n.ồ

i Pháp r t n i ti ng v tài vi t ti u lu n đã t đôi tay r ng: '' đôi tay ? Chúng van xin, ề ậ ả ằ ở ư

Nhà đ o đ c h c Montaigne ng ế ể ạ ứ ọ h a h n, kêu g i, xua đu i, do n t, thách th c, n nh hót, ch gi u...'' ọ ứ ẹ ấ ổ ế ị ứ ườ ạ ạ ế ễ ổ

t Nam ta có câu: ''Khôn ngoan hi n ra nét m t, què qu t hi n ra chân tay". Nghĩa què qu t ặ ặ ở ệ

ệ i, nhi u khi ánh m t, c p môi th hi n ra ch a đ , mà còn nh thêm s b c l ư ủ ờ ườ

ắ ặ c a thái đ và tâm tr ng: ngón tay cái n cong v n lên rõ ràng là m t d u hi u giao đây là nói bóng v s v ng v . ề ạ c a đôi tay m i di n đ t c b o đ m; ngón tay tr chĩa Vi ệ N i tâm c a con ng ủ ộ đ ý t ộ ứ ủ ủ ề ạ ưỡ ộ ấ ệ ề ự ụ ễ ớ ỏ ự ộ ộ ủ ướ ả ả ặ ể ệ ươ

ng là c m t hành đ ng khinh mi ẳ ơ ố ả ộ ươ ộ ặ ạ ỉ

t, v ch m t ch tên, ho c gí sát trán ai là hi n t ặ ệ ầ ng gõ đ u hai ngón tay; khi t c gi n th nào cũng n m ch t, n i gân gu c và khi ế ấ ổ ng chua ngoa s n s . ố ặ ệ ượ ắ ứ ậ ổ

th ng yà đ i ph Khi đ n đo tính toán, lao lung suy nghĩ ta th ườ c m đ ng th nào bàn tay cũng th y run run... ả ắ ộ ế ấ

th thân th đ ghi l ộ ố ổ ế ư ế ờ ể ườ ủ ệ ạ

ế ả ệ ủ ờ ố ệ ả ễ ặ

c ch ng ki n nh ng đi u mà đôi tay có th nói thay l c, m c d u đôi khi có v c i các dáng đi u, t ề i đ ờ ượ ể ẻ ườ ặ ầ ữ ư ệ ế

ng c a s chân th t'' ng đi u theo h ng, tháo vát và g i c m c a đôi tay M t s nhà nhi p nh n i ti ng đã dành thì gi ợ ả ị trong các công vi c hàng ngày c a đ i s ng nhân dân. Nhi u khi xem đi n nh ho c xem bi u di n sân kh u chúng ta có d p ấ đ ể ng đi u; nh ng ''không ai có th ứ ượ c m s c ự ườ ấ ề ướ ể ậ ủ ự ệ

ủ ố ng cái dáng d p bên ngoài c a đ i ườ ệ ấ ạ

ng mà còn ph i ph n ánh cho đ ể ỉ ẽ ộ ớ ộ ố ư ậ ậ ấ ượ ữ ủ ọ

Cũng nh b t c ng t ượ làm sao thuy t ph c n i qu n chúng ngoài t m v i thô đ ầ i ngh sĩ nào, nhà h i ho không th ch v m t cách bình th ư ấ ử ườ c m i quan h c a mình v i nhân v t y, n u không nh v y thì nh ng sáng tác c a h ế ệ ủ ả ả c bôi màu trên giá v ! ụ ổ ượ ẽ ế ấ ả

i ngh sĩ ch p nh chân dung hoàn toàn không ph i ch gi i thi u cái v t ch t bên ngoài c a nhân v t mà tr ệ ệ ậ ấ ả ậ

ụ ả c cái th gi ượ ủ ườ ụ ể ằ

i n i tâm c a h . Trong lúc tái hi n hình dáng m t con ng ộ ệ ả ự ể ế ớ ộ ế ả ỉ ớ ệ ả ể ệ ướ ế ầ c h t c n ng ti n i c th b ng nh ng ph ệ ươ ữ t c a mình v tính cách c a con ủ ế ủ ề

ậ i mình ch p, hay nói cách khác ng i ngh sĩ nhi p nh không th là ho sĩ d ng d ng. Ng ườ gi i thích cho đ ủ ọ ả k thu t nhi p nh, nhà nhi p nh chân dung ngh thu t còn ph i bi u hi n c s hi u bi ỹ ng ư ườ ế ả ụ ậ ế ả ườ ử ệ ể ạ

i yêu thích nhi p nh cũng là m t đ tài h p d n, ch ng h n v i nh ng ngh ộ ề ế ả ữ ẳ ạ ẫ ấ ớ ề ườ

Ch p riêng b nh v đôi bàn tay đ i v i ng ề nh thêu, tu ng, chèo... Bác nào th ch p nhé! ố ớ ử ụ ộ ả ồ ụ ư

5. Phân lo i nh chân dung: ạ ả

ụ i đ ườ ượ ể ệ ề ả ủ ụ ẽ ị

ủ ả ể ạ ạ ỗ ỗ

nh ch p cũng nh tranh v , tuỳ theo m c đích c a ki u nh và v trí, t Ả nh mà ng ả ườ nay theo em đ ủ ố ụ i, tính ch t c a ch đ , nh... t là có 3 cách đ phân lo i nh chân dung, tuỳ thu c và s ng ư ế c bi c th hi n ra trong i ta x p lo i, m i lo i, m i ki u cách c a nh chân dung đ u do cách b c c đã d ng ý hình thành ra nó.Hi n ệ ượ th , t m vóc c a con ng ư ế ầ ụ ề ấ ủ ủ ề ả ố ườ ạ ả ế ể ộ

5.1. Cách phân lo i th nh t: ạ ứ ấ

ế

i trong môi tr i chi m m t t ng ho c c nh trí nh t đ nh nào đó mà m t mũi không rõ nét (không đ t ườ ườ ế ễ ả c t p trung di n t ) ặ ả ặ ng đ i nh so v i di n tích to àn b b c nh, thì đó ch thu c lo i nh sinh ho t ho c ố ặ ộ ứ ả ượ ậ ạ ả ấ ị ớ ệ ạ ỏ ộ ỉ

ườ l ộ ỷ ệ ươ i. N u hình con ng hình th con ng ể phong c nh trong đó có ng ả ườ

N u con ng c miêu t t p trung t và hình dáng, l i th hi n đ ế i đ ườ ượ ả ậ ở ộ ặ b m t; cách ch p làm n i các chi ti ụ ổ ế ạ ể ệ ượ ả ả c c tình c m,

th đi u b , thì lo i nh này thu c v lo i chân dung. Tuy nhiên, s phân chia cũng ch là t ả ư ế ệ ộ ề ạ ỉ ươ ng đ i. Ví ố

ự c x p vào th lo i nh báo chí, phóng s ... n i tâm, đôi khi c t ộ d : đ t đ ụ ạ ượ ạ ả c các tiêu chí trên nh ng có nh đ ả ộ ư ể ạ ả ự ượ ế

nh chân dung có th là c ng i, hay riêng có b m t, và có khi ch đ c t ườ ử ệ ạ ỉ ặ ả ắ có đôi m t,

Ả ể cái mi ng theo ki u đi n nh nh đang đ c ph bi n a thích trong đa s đ i t i (lo i này hi n nay ít dùng), n a ng ả ườ ư ổ ế ư ệ ả ố ố ượ ượ ể ệ ộ ặ ng thành th . ị

i gi a hai th lo i này nhi u khi không ư ể ạ ữ ề

ườ chân dung ậ ứ ớ ở ể ộ . V i hai th lo i này, căn c vào trình đ và ph ặ ầ ớ ứ ươ ng

ộ , và lo i i ta còn phân chia thành hai th lo i, m c d u ranh gi th tĩnh và chân dung ể ạ ở ể ng không c u kỳ v ý nghĩa miêu t ề ạ ệ ầ ả ạ chân dung đ cặ

Trong ch p nh chân d ng ng ụ ả th t d t khoát, đó là pháp th hi n l tả đòi h i c hình th c l n n i dung đ u ph i đ t tính ngh thu t cao. i hình thành ra lo i chân dung l u ni m bình th ề ể ạ th đ ng ườ ậ ể ệ ạ ỏ ả ư ả ạ ứ ẫ ệ ộ

5.1.1. nh chân dung tĩnh Ả

c miêu t tr ng thái không ho t đ ng (th tĩnh t i, dù l à đ ả ở ạ ạ ộ ể ạ ượ c ch p b t ng hay d ng ý cho ng kính thu ụ ụ ấ ố ờ

Khi con ng i đ ườ ượ hình) thu c vào th chân dung tĩnh. ể ộ

i, ít khi thu hình c ng ầ ớ ườ ặ ượ ằ c th hi n n i tâm b ng ộ ể ệ

ng nét đ c bi Th chân dung tĩnh ph n l n ng ể đ ườ i ta ch p n a ng ụ ử t trong khuôn m t k t h p v i chi u sáng cho n i b t chi ti ớ ặ ế ợ i ho c 2/3 và đ ả ườ t theo ý mu n. ế ườ ế ổ ậ ệ ặ ố

ạ ng nh là tĩnh, nh ng n u chú ý ng m k , th y tình c m c a nhân v t đ ắ ủ ả ấ ế ậ ượ

ớ các đ ng nét, khi n ng ưở ế ả ỹ ộ ố ượ

ư ư i xem nh c m thông đ ả ườ ườ ấ ậ ẳ ể c bi u c cu c s ng bên trong c a nhân v t, nhi u khi đôi ủ ư ề ậ ụ ả

c rõ ràng cá tính và nhân cách, tình ti ệ ắ ươ i xem nh nh thu hút, chinh ph c, trìu m n, h n gi n, yêu ế ắ ng nh v y r t s ng, r t sâu s c, ư ậ ấ ố t c a đ i t ế ủ ố ượ ậ ờ ấ

Có nhi u nh chân dung m i tho t nhìn t ề ả t hi n ra r t mãnh li ườ ệ ở ấ m t th hi n trong nh r t t p trung, nhìn th ng vào phía ng ể ệ ả đ th ả ượ ứ i có c m giác cho là tĩnh theo nghĩa c ng đ . không ai l ờ ng... B c chân dung miêu t ả ứ ạ

ng, m c d u gi a hai ng ụ ả ặ ầ ở ữ ả ả

i có cái máy nh ngăn ng ch p, b c chân dung r t khó mà thành công. Ch p nh chân dung tĩnh ph i có s hòa h p gi a nhà nhi p nh và đ i t ự cách. Thi u s đ ng c m này, nh t là thi u h ả ố ượ ữ ợ ng ng và ng h c a đ i t ộ ủ ố ượ ế ưở ứ ế ả ủ ế ự ồ ườ ấ ụ ứ ấ

ể ầ ủ ị ế ả ử ữ ấ ậ ị

Th chân dung tĩnh này r t th nh hành trong th i kỳ đ u c a l ch s nhi p nh. Nh ng b c th y v th lo i nh này nh ầ ờ Talbot, Bayard, Le Gray, Octavius Hil1, Nadar, Nappelbaum... tác ph m và tên tu i c a h v n đ ề ể ạ ả c l u truy n t ư i ngày nay. ổ ủ ọ ẫ ượ ư ề ớ ẩ

; ch p các nhân ư ệ ể ợ

c ta, th chân dung tĩnh v n đ n Ở ướ v t đi n hình, ch p nh h s căn c ể ậ ẫ ượ ắ ụ ử ụ ng h p đ c bi c đ c d ng trong m t s tr ặ ộ ố ườ c, s d ng trong thí nghi m, nghiên c u, l u ni m có tính ch t ngh thu t... ư ứ ệ t nh : ch p nh lãnh t ụ ụ ả ệ ụ ả ồ ơ ụ ậ ướ ệ ấ

ế ả ệ ấ ấ ậ

ệ ắ c ph bi n r ng kh p, ổ ế ộ ữ ự ệ

Tuy nhiên do tính ch t mà nó ít mang tính ngh th t m y. Đây là trách nhi m c a các nhà nhi p nh ngh thu t chân chính ệ ậ trong vi c th hi n lo i nh chân dung đăng trong báo chí, c n có nh ng ki u nh làm m c th ầ ể ệ b ng cách đó m i thúc đ y m i ng ớ ằ ủ ể ả i c m máy nâng d n trình đ ngh thu t trong cách th hi n nh chân dung. ậ c đ ướ ượ ể ệ ả ạ ả ẩ ườ ầ ệ ầ ọ ộ

5.1.2. nh chân dung đ ng Ả ộ

nh con ng i đang c đ ng trong làm vi c, sinh ho t, h c t p, chi n đ u... đ u thu c th chân dung đ ng. Ả ườ ọ ậ ử ộ ể ề ế ệ ấ ạ ộ ộ

ườ ộ ả ộ ố ặ ư ặ

i ta có th th hi n con ng ể ể ệ ặ ườ ủ ế ề i th t rõ nét nh chân đung tĩnh ho c ch miêu t ể ể m t s đ c đi m ể ỉ ủ ng nét khác cho m nhoè đi đ bi u hi n rõ cái đ ng c a ệ ườ ộ ờ

Trong chân đung đ ng ng ậ t, đ nào đó v các b ph n ch y u trên khuôn m t, còn các chi ti ế nhân v t theo s vi c c n k t h p b i c nh và đ u ch p b t ng . ờ ụ ấ ế ợ ộ ậ ự ệ ầ ố ả ề ậ

nhiên ặ ấ ự ử ỉ ụ ệ

Th lo i nh này chính là ch p theo ki u chân dung phóng s : ''b t'', ''ch p" nh ng dáng đi u, c ch và nét m t r t t tho i mái c a nhân v t, và ngay khi ta b m máy, b n thân đ i t t. ự ắ ữ ộ ng không hay bi ố ượ ể ạ ả ả ể ấ ủ ế ậ ả

c th hi n theo ki u này trông r t s ng, ng c con ng ượ ấ ố ườ ả i xem nh d có c m giác nh đ ng tr ả ướ

ậ i th t. ư ứ i xem nh có đ th i gian nhìn rõ, phân tích c ch hành ể ư ư ể ệ ộ ị ố ọ ạ ườ ử ỉ ễ ả ườ

i đang s ng mà trong khi g n gũi hàng ngày ít chú ý ho c không có đi u ki n xác nh n ra. nh chân dung đ Ả S c s ng b ng kính ch p g n nh ng ng l ứ ố đ ng c a con ng ủ ộ ườ ố i trong giây lát cho ng ầ ệ ặ ậ ủ ờ ề

i c m máy không đ trình đ điêu luy n, không nh ng khó ch p đ c th t đúng th i c b c l ế ư ườ ầ ữ ệ ộ

ư ế ể ễ ấ ấ

ả tình c m ờ ơ ộ ộ ậ ng, mà còn d thành nh ng hình ữ t o. Nh ng n u ng mang tính ch t tiêu bi u, đi n hình đ p nh t trong dáng d p, t ệ ấ i xem nh d hi u l m là tác gi t ả ễ ể ầ ờ ợ ượ ủ ẹ ng h i h t, ngây ngô, th m chí ng ườ ộ ượ th , đi u b c a đ i t ộ ủ ố ượ đã bày đ t gi ặ ả ạ ể ậ ả

c phát sinh và thông d ng cùng v i nh phóng s , sinh ho t, hi n nay đang đ ể ạ ượ ộ ự ệ ạ ượ ộ c hâm m và

Chân dung đ ng là th lo i đ ngày càng chinh ph c đ ụ c s tín nhi m c a nh ng ng ụ ượ ự ủ ữ ệ ớ ả i yêu nh. ả ườ

5.1.3. nh chân dung đ c t ặ ả Ả

là lo i nh đòi h i đ t tính ngh thu t cao v miêu t ặ ả hình th c đ n ý nghĩa n i dung, n u không đ trình ộ t ả ừ ệ ề ế ậ

ứ ế ứ ỏ ạ ệ ể ấ

ậ ữ ệ ả ự ể ệ ậ ứ ể ẻ ặ ể

ạ ả ậ ọ ậ ứ ấ ườ ủ ườ ố ụ ậ ấ

i c a nhân v t, mà còn ph i khéo ả ng nét r t khái quát mà đ ch a ủ ứ ượ ng ả ặ ế ớ ụ ế ớ ả , khi n ng ế ủ ộ ạ ậ ườ ủ ắ ớ

Chân dung đ c t ủ đ k thu t và ngh thu t điêu luy n, nh t là quan đi m nh n th c không rõ ràng d t khoát khó mà th hi n thành công, vì ậ ộ ỹ không nh ng ph i l a ch n th t chính xác nh ng đ c đi m tiêu bi u cho v m t, dáng ng ữ k t h p cách b c c có s c h p d n m nh, cách chi u sáng th t tinh t m i làm cho các đ ế ợ ẫ ch t ý nghĩa súc tích c a n i tâm nhân v t, ăn kh p v i d ng ý c a tác gi ấ càng nh n rõ ý nghĩa phong phú, nh nghiên c u m t bài th thâm thuý, càng nghi n ng m càng phát hi n ra đ ý t ư i xem nh càng ng m nghía hình t hay. ệ ẫ ứ ủ ứ ề ậ ộ ơ

theo phong cách ngh thu t không l ệ ậ ệ ạ thu c vào khuôn kh , ki u cách, h u h t do cách sáng t o ổ ể ộ ế ầ

nh chân dung đ c t ặ ả Ả c a nhà nhi p nh và đ tài quy t đ nh. ủ ế ả ế ị ề

i ta có th đ c t ữ ế ả ằ

ả ấ ộ ắ ộ ươ ẫ ệ ữ ổ ậ

ị ể ỉ ầ ỉ ặ ả ạ ộ

ờ c đ di n t ề i nh ng đi u ng; có th ch c n cho n i th t rõ nét đôi m t, cái mi ng, mái tóc... k t ế i có khi ch dùng hình bóng nhân v t in vào m t phông, ng dài trên ậ t v dáng d p và v m t nhân v t, mà ằ ể ặ ả ; có th là t ể ậ ỏ ẻ ặ ấ ặ ấ ậ

ng nét thân quen, v n hi u chi ti t c a n i d ng đ c t toàn thân đ i t Ng ườ c n miêu t ả ộ ặ ầ h p v i các b ph n liên quan m nhoè làm b i c nh; l ớ ợ n n đ t ho c soi t ặ ấ ề khi xem nh v n nh ng đ ả ng b ng m t bóng đen k t và dùng nh ng v t sáng r t đ c đáo, d n gi ố ượ b m t theo ki u chân ph ể ố ả tâm tr ng b ng m t vài nét r t đ c bi ệ ề ộ . ặ ả ặ ướ ể ễ ả ườ trên m t n ữ ế ủ ộ ư ạ ể ẫ ẫ

Do xu h ng và quan đi m ngh thu t đã phân bi t, nh chân dung đ c t phong cách th hi n khác h n nhau: ướ ể ệ ậ ệ ả ặ ả ể ệ ẳ

5.1.3.1Đ c t c th ặ ả ụ ể

Dùng cách ch p th t g n, ghé sát ng kính vào đ i t ng ho c cũng có khi dùng ng kính ch p xa kéo nhân v t t xa l i. ậ ầ ố ượ ụ ố ậ ừ ụ ặ ố ạ

ẽ ổ ậ ừ ẳ ậ ạ

chân lông, t ng s i râu, tóc, lông mày đ n c v t tích trên da th t nhân v t, ho c đ c t các v m t non tr thì không m t b m t già nua, nh s n i b t t ư ặ ả ộ ộ ặ ậ ị ả ặ ặ ả ẻ ặ ẻ ợ

ơ ừ ượ c ẽ

, t ng s i tóc m m m i, mà đ n c v th ngây trong ánh m t, cánh mũi, vành môi, k răng... cũng đ i trong nh ghé sát m t t i phía ng i xem... Thu hình t p trung, đ y đ , chính xác b ph n theo ý mu n. Ch ng h n nh đ c t ầ ủ ộ ậ n p nhăn, l ừ ế ỗ nh ng các lông t ợ ữ cách chi u sáng làm n i b t lên r t chu n xác, nh ng ổ ậ ế ố ế ả ế ế ả ẻ ơ ư ườ ắ ặ ớ ề ấ ạ ẩ ườ ả

Nhìn vào lo i nh này nh đ c m t th văn ch ư ọ ạ ả ể ộ ươ ng chân th c c a m t đáp án rành rõ mà l ộ ự ủ ạ i vô cùng h p d n, giàu m c m. ẫ ỹ ả ấ

5.1.3.2.Đ c t ng tr u t ặ ả ừ ượ

ng nét khái quát nào đó đ ườ ổ ậ ấ ầ ộ ố ườ ế ộ ủ

ố ụ ấ súc tích c a n i dung miêu t Th đ cô đ ng m i ý t ể ng dùng cách b c c r t ng nghĩnh, đ c đáo, chi u sáng r t c u kỳ cho n i b t m t s đ . ả ộ ủ ộ ứ ọ ọ

ộ ự ờ ệ ộ ộ ỏ ỉ

ấ ra m t nh là c m t dãy móc xích n kín đ ý tình sâu s c. Nh ng bóng đen, v t sáng, c khi ch là m t nét r t nh , m t cái ch m c n con, m t s ng ngh ch có d ng ý, m t cách chia ữ c t đ t ng t, m t s ch ng l p tinh vi... bi u l ắ ộ ệ ộ ự ồ ộ ể ộ ấ ả ộ ỏ ặ ả ụ ắ ớ ấ ủ ẩ ộ

ể ẳ ề ậ ượ ư

i đáp sáng t ớ ệ , th m chí có khi c đ n hình t ậ ả đó s gi ố ẽ ầ ả ế ừ ế ậ ấ ư ầ ẽ ả ng ch a ch c đã phát ắ d n theo cách ỏ ầ

M i tho t nhìn lo i nh này r t có th ch ng nh n rõ đi u gì mô t ạ hi n ra ngay là t hình dung liên t ạ ả th nào, nh ng n u t p trung suy nghĩ xét đoán, s l n ra đ u m i và t ư ế ng. ưở

ạ ả ư ơ ứ thâm tr m, văn ch ầ ươ ứ ng h t s c trau chu t, tinh vi; h t nh bài tính đ u n khúc, ph c ệ ế ứ ố ẩ ư ố

Lo i nh này có th ví nh bài th ý t ể t p.ạ

i theo quan đi m c a ta là áp d ng cách đ c t th nh t, còn xu h ng phái các ả ặ ả ứ ấ ụ ể ướ ng c a tr ủ ườ ở

ệ c ph ủ th hai. Ngh thu t miêu t ậ n ươ ướ con ng ườ ng Tây r t chu ng cách đ c t ộ ấ ặ ả ứ

5.2. Cách phân lo i th 2: ạ ứ

ể

ự

Có th phân thành các lo i sau: ạ (1) nh chân dung dàn d ng, ự nhiên, (2) nh chân dung t (3) nh chân dung sinh ho t, và ạ (4) nh chân dung t p th . ể ả ả ả ả ậ

5.2.1. nh chân dung giàn d ng Ả ự

ỹ ự ư ủ ể ượ ạ ủ ể

ạ ớ ự t qua nh ng khó khăn c a vi c ch p nh chân dung. Đ ạ i ph i cùng tham d vào ti n trình sáng t o ụ ả ế ữ ườ ệ ự ả

S thành th o k thu t và nh y bén v th giác ch a đ đ giúp ta v ề ị thành công v i th lo i nh chân dung dang d ng (formalportait), c hai con ng ả và m i t ậ ể ạ ả ng quan gi a hai con ng ữ i là đi u c t y u nh t. ề ố ế ố ươ ườ ấ

ề ệ ủ ộ ề ỹ ứ ả ữ ậ ờ

i c m máy và ng ạ ả ở ườ ầ ứ ả ự ữ ữ

ự ạ ề i m u là đi u ẫ ườ tin trong i c m máy cũng ph i có phong thái t ệ ở nhiên. B n thân ng ả ậ ườ ầ ườ ự ả ả ọ

i m u hay cách x lý k thu t cho mình. V i đi u ki n ch đ ng v k thu t và th i gian trong studio hay ngo i c nh, nh ng b c nh chân dung giàn d ng đ t yêu ớ c u là nh ng b c nh trông không có gì là…dàn d ng. Quan h c i m , thân m t gi a ng ầ quan tr ng giúp cho ng nh ng cách t o dáng cho ng ạ i m u c m th y tho i mái, t ự ấ ỹ ẫ ả ẫ ườ ử ữ ậ

ể ầ ả ấ ộ

ộ ự ự ẫ ạ ơ ủ

thân v n luôn h p d n, và n u ta có th ch p b t đ ng m t con ng ươ ẹ ặ ươ ườ ẫ ấ ố

ố ng, g ủ ặ

ế th c a hai bàn tay có th cho bi ng m t c n nh n m nh, hay c n gi m nh là m t s l a ch n khó khăn, tùy thu c vào ẹ ặ ầ i m u. Không c n nh ng k thu t ph c ứ i c m máy mu n làm đ p cho ch đ hay ph i bày tính cách c a ng ỹ ậ ườ c m t bi u hi n ệ ộ ể ế ả chi u cao, c n ph i ầ ươ ng ọ ữ ầ ể ụ ắ ượ ề ầ ư t nhi u đi u v ch đ ch ng kém gì g ề ủ ề ẳ ứ ả ợ t chú ý đ n hai bàn tay. Hình dáng và t ệ ể ế ề ề ế

Ch n l a nh ng đ c đi m nào trên g ữ ọ ự ặ ý đ c a ng ủ ề ườ ầ ồ ủ t p hay b c c khác th i t ườ ự ố ụ ạ thích h p trên nét m t cũng đ giúp cho b c nh thành công. N u là chân dung toàn thân hay ba ph n t đ c bi ư ế ủ ặ m t.ặ

5.2.2. nh chân dung t nhiên Ả ự

ể ự ấ

i khúc khích tr ẻ nhiên (informal portrait) là th lo i nh h p d n ng ườ ầ ộ i c m máy nh, c dân nghi p d l n gi ớ i ả ọ i m t nhà s chìm l ng trong lúc ng i thi n, m i ệ ư ẫ ồ ả ắ ẫ ớ ề

ườ studio hay t i nhà đ u có th coi là chân dung t Có th nói nh chân dung t ả chuyên nghi p. T m t đ a tr đang c ừ ộ ứ ệ chân dung không dàn d ng, t o dáng ở ự ạ ể ạ ả c ng kính cho t ướ ố ể ề ạ ư nhiên. ự

t k , b trí gì, nh chân dung lo i này cũng đòi h i ầ ế ế ố ề ả ả ạ

i c m máy nhi u k năng không kém gì ỏ ở ườ ầ ỹ ụ ắ i c m máy ph i luôn nh y bén đ có th quy t đ nh ch p nhoáng và ch p b t ể ng ể ạ ớ

Tuy không c n ph i thi vi c ch p nch chân dung trong studio. Ng ệ đ ặ ộ ượ ả th đ p hay m t nét m t đ c đáo c a ch th tr ủ ể ướ ụ ả c m t t ộ ư ế ẹ ườ ầ ủ c khi các bi u hi n đó bi n m t. ệ ế ị ấ ế ể ộ

c ch p nh, ta nên yêu c u h làm m t công vi c hay thao tác nào đó v n quen ườ ế ệ ầ ọ ố

ng h p ng ợ ộ i m u bi ẫ ẽ t mình đ ộ ụ ả ơ ườ ạ ượ ạ ộ ẩ ộ

ặ ộ ự ữ ộ

Trong tr thu c v i h . M t ho sĩ v tranh, m t nh c công ch i đàn, m t ch bán hàng qu y đôi quang hàng, m t anh dân chài đang kéo ị ộ l nhiên và nh ng công c lao đ ng, ho c đ ng tác i m u thêm t ướ ụ ẫ ệ s góp ph n tăng thêm tính thông tin l n tính th m m cho b c nh. ẽ ộ ớ ọ i,…Nh ng thao tác hay công vi c quen thu c s giúp ng ữ ầ ộ ẽ ẩ ườ ứ ả ẫ ỹ

Trong đ i th ườ ẫ ỉ ờ ườ ơ ng, h u c nh –cho dù có h i

ờ ậ ả ẫ i m u lên. ộ ố ả ằ ờ ớ ộ ầ

ố ụ ủ ả ả ủ ề M t b i c nh không phù h p s phá h ng không khí c m xúc ơ ra h u hi u h n i t ạ ỏ ả ệ ự ừ ữ ậ ả ợ ẽ ỏ 20mm đ n 35mm l ế

Trong studio, h u c nh ch đóng vai trò th y u là nh m tôn ng ứ ế m nhoè đi – v n là m t ph n không th tách r i v i ch đ . ể và b c c c a hình nh. V i lo i hình nh này thì các ông kinh các Wied có tiêu c t ạ ng h p. ố ớ ng kính tele trong nhi u tr ườ ề ợ

5.2.3.Ch p nh t p th ụ ả ậ ể

c chia làm 2 lo i nh nh chân dung cá nhân: nh dàn d ng và nh t nhiên. Ả nh chân dung t p th cũng đ ậ ể ượ ư ả ự ả ả ạ ự

Ả nh chân dung t p th dàn d ng ậ ự ể

ứ ố ớ ượ ưở

i m u ph i đ ể ả ượ ố ể ườ ậ ẫ ẫ ấ ng t c s chú ý c a t ả ắ ượ ự ệ ủ ng và tài ngh c a ủ ấ ả ữ t c nh ng

Dàn d ng m t b c nh chân dung t p th (Formal group portrait) là m t thách th c đ i v i trí t ộ ng c b trí sao cho h p d n và cùng lúc ph i b t đ ng ộ ứ ả ự i c m máy. T p th ng ườ ầ ậ i trong nhóm. ườ

ệ ử ả ế ứ ể ị ạ ự ơ ư ề ả ậ

i theo m t hàng ngang c ng nh c. ánh sáng t ố ụ ọ ế ấ ấ ứ ộ

ắ ể ả ậ ằ ộ ỉ

ạ i nào nháy m t, cau mày, b che khu t hay nhìn đi ch khác hay kho ng kh c quan tr ng. ệ Vi c x lý b c c và ánh sáng cho nh chân dung t p th b h n ch r t nhi u nh ng dù v y, ph i h t s c tránh s đ n đi u ậ c không khí c m xúc cho vào nhóm c a các b trí m i ng ườ ủ ả ạ ượ ố ch không ph i ch nh n m nh m t hai cá nhân. T p th càng đông thì nên ch p càng nhi u phim đ b o đ m r ng trong b c ứ ứ ả ề ấ nh cu i cùng không ng ấ ả t nhiên ph i t o đ ụ ỗ ả ể ả ắ ườ ả ắ ố ọ ị

4 ng ể ừ ề ẳ ố ộ

ấ ụ ế ụ ố ầ ể ậ

ớ ậ ố ế ả i tr lên, b trí m t hàng th ng là cách b trí r t v ng v , nên chia làm nhi u nhóm nên t ố ườ ở i c n thi ở ộ ả ể ố ơ t h n. t khi ch p nh t p th có dàn d ng, b i vì nhà ả i m u và máy nh đ đi u ch nh cách s p x p và ki m tra hi u qu ể ề ộ i nh ng nhóm ng ườ ề ụ ả ỉ ự ể ữ ế ệ ạ ầ ắ ẫ

V i t p th đông t Dù b trí theo cách nào thì m t chân máy (tripod) là m t công c t nhi p nh c n ph i di chuy n qua l ả qua kính ng m.ắ

nh chân dung t p th t nhiên Ả ể ự ậ

ậ ể ụ ả ệ ư

nhiên (informal group portrait) là m t c h i cho các tay ch i nh nghi p d thi th ứ ả ộ ơ ộ ế ủ

ả ể ự ệ

ự ạ ả ủ ử ợ

ố ơ ả ự ấ . N u ch p nh chân dung t p th lo i dàn d ng ể ạ ụ ả ậ nhiên l ụ i không c n đi u đó b i vì m c ầ ạ ả ề ạ ậ ạ th tho i mái, b t ch t. Nh ng ng ng là b n i ch i nh tài t ơ ả ườ ữ ấ ư ế ế i b n c a mình trong nh ng tình hu ng v m t lý thuy t ữ ữ ở , th ườ ề ặ ườ ạ ủ ộ ơ ộ ố

i t Ch p nh chân dung t p th theo l ố ự ệ (B c nh c a Bác Letuananh đ y) v i các nhà nhi p nh chuyên nghi p ế ả ớ c n ph i có s điêu luy n nhà ngh đ thành công thì lo i nh chân dung t p th t ề ể ầ tiêu c a lo i nh này là nghiên c u nh ng đ ng tác và t ả ữ ứ h u trong m t t p th nào đó, r t d có c h i ch p nh nh ng ng ụ ả ấ ễ ộ ậ ữ có th nói là lý t ể ng. ưở ể

ậ ể ườ ế ẫ ả ố

ộ ố ị ị

t ph i nhìn vào ng kính, th m trí cũng không bi ứ ả ể ữ ậ ế ả ệ

ậ ơ ộ ộ ự ủ ọ ự ứ ả ơ ộ ố ơ ể ụ ắ ơ ả ữ ữ ố ố

t đ n s i m u không c n thi Trong lo i nh chân dung này, t p th ng ế ế ự ầ hi n di n c a m t ng kính nào đó đang “soi mói”. Ngay c nh ng d p tr nh tr ng cũng là c h i cho nh ng b c nh chân ả ữ ệ dung t nh ng ng ữ nhà nhi p nh chuyên nghi p kia không có m t. ạ ả ệ ủ nhiên. Trong khi m t nhà nhi p nh chuyên nghi p nào đó đang dàn d ng, b trí m t chân dung t p th trang nghiêm, ố ự t h n th ch p b t nh ng b c nh s ng th c c a tình hu ng vào nh ng lúc mà ặ ộ i ch i nh nghi p d có c h i t ệ ư ệ ườ ế ả

ự ẽ ữ ế ế ể ạ ả ơ ớ

Bí quy t c a nh chân dung lo i này là: càng đ n gi n càng t ạ ộ ậ ọ ế ủ ả ả ơ ộ ả

C m máy nh đi d o quanh săn lùng nh ng hình nh th c s cho k t qu hay h n là s p x p m t t p th theo hàng l p ngay ầ ng n tr ợ t. Hãy ch n m t góc nhìn thích h p ắ và ch đ i nh ng b c c đ p ng u nhiên, quan sát nh ng hành đ ng và nét m t, s d ng các t c đ tr p nhanh. ả c ng kính. ướ ố ữ ắ ố ặ ử ụ ố ộ ậ ố ụ ẹ ờ ợ ữ ộ ẫ

5.2.4.Làm Vi c và vui ch i ơ ệ

c m t phông n n v phong c nh nên th nh m cho ề ả ộ ơ

ư ề ẫ ủ ọ ướ ợ ườ ữ ổ ấ

ế ả i xem nh bi ả ộ ợ ườ t thêm đôi đi u v ng ề ườ ấ ư ạ

ẩ ệ ế ả ướ

ng hoá cho ng ưở ố ặ ị

i trong cu c theo đu i m u sinh v i b i c nh quen thu c c a t ng con ng i trong ch ạ i c m máy săn lùng ườ ầ i m u, các nhà nhi p nh ế ả ẫ ủ ườ ườ i mu n th hi n con ng ể ệ ả ư ố ộ

i m u c a h tr Các nhà nhi p nh studio ngày x a th ng b trí ng ằ ẽ ườ ố ng h p này, nh ng thông tin “b sung” y ch đ n i trong nh. ng ỉ ơ Trong tr ườ ế ả thu n là m t g i ý lãng m n nh ng r t thô thi n – n u xét theo tiêu chu n ngày nay – v s sung túc hay h nh phúc. ề ự ế ể ầ ng hi n th c trung th c (honest realism) c a nhi p nh hi n đã thôi thúc nh ng ng Khuynh h ữ ủ ệ ự ự ậ Thay vì áp đ t nh ng c nh trí k ch tính, lý t ng s ng th t. ch đ trong môi tr ườ ữ ủ ề ngày nay l ộ ủ ừ ớ ố ả ổ ườ ạ đ .ề

ẻ ườ ệ ề ấ ơ

ầ ườ ầ ớ ỡ ẫ ụ

ữ ề ả ệ ớ ả ụ ự ề ỏ

i khi làm vi c và vui ch i hi n nhiên là m t vùng đ t m u m cho nh ng đ tài nhi p ế ộ ể i m u v b n thân mình đã li u c a ng ứ ộ ễ ủ ự ự i hoàn toàn thu hút công vi c hay ni m vui ữ i toát ra m t s c di n c m m nh m , và t o cho b c nh m t tr ng thái tâm lý và tình c m đ c thù không ứ ả nhiên ch p nh ng con ng ẽ ý th c l ườ ộ ạ ự ự ủ ọ ạ ễ ả ộ ứ ạ ạ ả ặ

ng ép. Đ ng tác và v linh ho t c a con ng ộ ạ ủ nh. Khác v i ph n l n nh ng b c nh ch p trong studio trong đó s t ứ ả ả ữ phá h ng c m xúc c a b c nh, nh ng chân dung t ữ ủ ứ ả th c s c a h l chút g ượ

ng l ư ộ ờ ự ưỡ ữ ủ

ắ ầ ườ ắ ườ ườ ữ ữ ấ

ặ ủ ế ả ự

ộ ả ằ ệ ọ ộ ị ỗ

M t nhà điêu kh c tr m t ộ đ a bé tung ng ố ứ b n tâm đ n s có m t c a nhà nhi p nh nh y c m đang t ế ự ậ không che d u, ni m hoan l c t ạ ộ ấ mi n là s ng ố ố ấ ự ượ xem xét nh ng góc c nh c a m t t ng đá, ng ộ ả ạ i b t trong m t tr n banh trên đ ng ph ; nh ng con ng ữ ườ ộ ậ do đ t nh p vào m t c nh đ i và ch p b t nh ng n i s hãi ậ ờ ạ ả ơ ề ậ ộ ng ngùng, b i r i y không ph i di chi c máy nh t o ra. ả c m t b v c hay m t i leo núi đ ng l ộ tr ự ướ i trong nh ng tình hu ng nh v y ch ng m y khi ẳ ư ậ ố ụ ắ ữ ỗ ợ t cungc, n i tuy t v ng đát, c n th nh n khôn d n hay th m trí c s ng ố ố ng ngung, b r i – ả ự ượ ạ ế ễ ả

ề ậ ủ ế ả ọ ớ

ứ ượ ự ộ ộ ư ể ứ ủ ễ ệ ặ ẫ ộ ỉ

ạ ộ i m u d dàng tan bi n ch ộ ỉ ặ ể ặ ộ

nh nh nh ng thao tác kéo l ả ộ

ư ế ả ạ

ướ ủ ượ ng th c h còn giúp ta xác đ nh đ c đôi chút gì đó v tính cách c a ch đ , th ra. Nhi u ch đ có th hoàn toàn ý th c đ ủ ề ể t là m t hành đ ng quen thu c, s t không th ng ng ngh , và đ c bi ể ừ ộ i m t chút dè d n hay tò mò trên m t. M t dân chài đang kéo l còn l ộ i c a anh ta đã thành m t ph n x t ạ ự ư ữ ả Không h có chút gì gi ệ ủ ề tr ủ ự ọ ạ ộ c s đ t nh p c a chi c máy nh, nh ng vì h đang b n r n v i m t ho t đ ng ậ ộ ý th c hi n nhiên c a ng ự ự ế ườ ế i có th nhìn th ng vào ng kính c a m t nhà nhi p ướ ố nhiên và anh ta v ng tin vào công vi c mình đang làm. ụ ả ữ ủ ệ th và dáng đi u c a anh dân chài y. Ch p nh con ng ủ ề ẳ ữ ấ ng là nh ng cá tính b t ng đ l ườ ng ép trong t ượ i trong môi ờ ể ộ t o hay g ị ườ ấ ườ ề

c nh ng ph n ng và bi u c m c a ch đ đ i v i m t công vi c hay m t trò ch i mà h đang tham d ủ ữ ả ứ ể ả ụ ắ ượ ơ ệ

c s h p d n h n là nh ng b c nh thu n tuý trình bày m t s vi c. ụ ượ ẽ ấ ẫ ơ ầ

t c nh ng h n bi tráng đích th c c a con ắ ủ ề ố ớ ộ ứ ả ữ ế ụ ớ ấ ả ữ ỉ ộ ự ạ

ầ ứ ủ ờ ố ữ ườ ế ề ầ ả ậ

i mà không c n gì đ n “ nh ng th pháp” hay “x o thu t” v hình th c. Nh ng ch đ khác th c m t b c nh đ c đáo nh ng chúng có th kh i ngu n cho nhi u càm xúc m i. Đi u đó giúp ta hi u đ c t ộ ồ

ộ ứ ả ế ả ữ ớ ỏ ứ ủ ề ề ự ườ ả ờ

ể ả ng c a các nhà hát, v.v…đ săn cho nh ng ch đ m i l ự ọ ộ ư ậ ộ ự ệ M i b c nh nh v y ỗ ứ ả ự ủ ạ ng ch a ch c đã t o ắ ư i sao nhi u ề ể ượ ạ ng lò âm u c a h m m , đ ng tr c ch bên nh ng giây truy n l p giáp ề ắ ữ ng phát trong môi tr ườ ủ ề ớ ạ ề ủ ầ ể ưở ườ ủ ữ ậ

Ch p b t đ thì nh ng b c nh ch p đ ữ ứ ả s là m t “nhát dao c t vào đ i s ng” đ y s c m nh và s thuy t ph c v i t ộ ẽ ng ứ ườ đ ơ ượ nhà nhi p nh không qu n ng i chui xu ng c các đ trong các công x dinh đích th c c a nh ng n i bu n và ni m vui. ư ố ạ ng, vào sâu trong h u tr ề ự ủ ữ ỗ ồ

nh chân dung t i đang tham d vào m t s vi c th c th ườ ườ ự ụ ữ ự ự ng g i la nh đ i th ả ờ ườ ng ọ

Ả (candid photography) và đó chính là che đ c a th lo i nh phóng s (reportage photography). nhiên ch p nh ng con ng ẻ ủ ộ ự ệ ự ể ạ ả

6.T th : ư ế

T th là các v t i phát l ư ế ẻ ượ ng tr ng cho thái đ , đ c tính c a con ng ộ ứ ủ ư ườ ộ ra thành đi u b , dáng d p b ngoài c a hình thái ấ ủ ệ ề ộ

toàn thân.

ẳ ẽ ế ậ ố

ồ ư ấ ứ ệ ạ

ng tha h h c u tuỳ ý ho sĩ v th nào nên th ; nh ế ả ạ thuy t ph c ụ ả ế ủ ả ở ộ ng pháp tái hi n hi n th c. N u không ph n ánh đ y đ hi n th c khách quan thì làm sao kh i đ ng th đ i t ư ế ố ượ th nhân v t, vì ch c năng c a nh là khích l ư ư ế ự ả ậ ầ ủ ệ ộ ệ ệ

ươ c c m xúc chân thành c a đ i t Khác h n v i h i ho ch c n th t gi ng v b m t, còn t ớ ộ ạ ỉ ầ chân đung b t bu c ph i ghi l ộ ắ i b ng ph con ng ườ ằ đ ượ ả ề ộ ặ i m t cách chân th c đúng nh t ự ế ự ng và khán gi ? ả ủ ố ượ

ơ ữ ư ế ủ ể ộ ấ ạ ộ

i không ch h tr đ c l c cho các v m t trong vi c bi u l ẻ ặ c nhi u tr ng thái tình c m c th ; bi ả ạ

H n n a, t cách, tâm tr ng, mà còn eo kh năng di n xu t đ i thêm tinh t miêu t th c a con ng ạ con ng ệ ụ ể ng khó b c l ng h p v m t đ i t tâm t ườ ả , d gi ế ễ ả ỉ ỗ ợ ắ ự ấ ượ ễ i quy t nh ng tr ữ ế , nh n m nh v thái đ phong ề t v n d ng nó càng làm cho cách ế ậ ụ , tình c m. ộ ộ ẻ ặ ố ượ ề ườ ườ ư ả ả ợ

n lên v a ph i, đ t ằ ự ươ l ủ ỏ ộ ẻ ừ ả

i t ế ậ ướ ớ ư

ra khiêm t n, chín ch n, l ng nghe; ho c dáng ng v nghiêm túc, s n sàng; v i hai tay khoanh ụ ộ ạ ườ ứ ế ố ắ ặ

ả ắ ế ớ ỏ i m c đ co rúm hai vai, rõ ràng là thái đ khúm núm, khu t ph c; nh ng n u n i l ng i đ ng th ng, d ng chân, ch ng tay lên ẻ n đ n l ch vai d th y ngay v ẵ ấ ẳ ế ệ ự ươ ễ ấ ề

V i th th t cân b ng c a hai vai khi n Lg ng c v ủ ớ t ch t l c ng c, khi xi vòng tr ứ ộ ặ ạ ớ ế ự i t vòng tay đ h trên ng c, l ố ự ạ ỏ ể ờ háng n u không ph i đo tính khí ngang tàng hào... Cái tình ti thách th c t th con ng t t ắ ộ ị i phát l ế ứ ự t ế ừ ư ế t là b t ch ra đi u k c ; ho c Lg ng c v ẻ ả ặ ra nh th đó! ư ế ườ ộ

i ph ng t n d ng nó trong vi c mô t các lo i nh tâm lý ngh ả ự ư ủ ư ế ươ ả

c chân suy nghĩ, m c th m thi ng Tây th ườ t c a cánh tay ghì ri ệ t thân nhau, ho c s đau đ n qu n qu i b ng thân ữ ậ ườ ắ ậ ụ ế ệ ặ ự ạ ả ằ ạ ằ ế ủ ớ

D a vào kh năng, đ c tr ng c a t thu t nh : nh ng b ư hình co qu p hay n c ng, nghiêng, ng ... ặ ướ ưỡ ọ ắ th , ng ứ ả

i th ả ạ ậ ả ể ệ ườ ư ủ ặ ạ

ế

ụ ể ể

ự đ chia thân hình con ng ườ ặ ậ ứ ố ượ ướ ề ồ ề ằ ổ

các t nhân v t, nh chân d ng đã d a theo đ c tính th hi n tâm tr ng c a con ng ng k t h p ế ợ ườ ừ i thành các th : bán thân, 2/3 ho c toàn thân, cho ti n theo t ng ụ ế ể ệ ặ m i hình th này l ng và yêu c u m c đích ạ ầ c, nghiêng ng sang hai bên ặ ả ặ ả th c b n này đã s n sinh ra vô vàn ki u cách theo ý sáng t o khác nh m đ c t ể ư ế ơ ả cu c s ng th c t n i tâm; và ở ỗ ế ợ ớ ộ ặ ể ế ố ử ả ạ ằ

Cũng nh h i ho miêu t ư ộ v i b m t ớ ộ ặ ớ ộ ố cách di n t i tuỳ theo đ c đi m v phong cách, thân hình đ i t ễ ả ộ c a ki u nh, k t h p v i b m t đ x p đ t cho nhân v t đ ng, ng i, n m, đ chúi v phía tr ể ả ủ hay v ươ theo ý th c c a nh ng ng i c m máy. n mình u n éo... R i, chính t ứ ủ ồ ườ ầ ữ

6.1.Th bán thân ế

ườ ử ủ ầ ả

th này th t cân đ i, th ậ ự ỉ ễ ả ơ ữ ụ ố ở

ng ch đ cho cân x ng v i đo n c và đ u. Ng ườ ể mu n cho nh chân dung ố t p trung ậ i ta đ t tên cho th này là chân dung bán thân vì ng kính ch thu hình n a ph n trên c a con ng ố ỉ ng ch ch p t ườ ỉ ể i vào nh. Th c ra, ngang túi áo ng c tr lên, h n n a m c đích ch di n t ớ ặ ả b m t, vai và ng c, thông th ở ộ ặ ỉ ụ ừ ứ ở ể ự ạ ổ ự ầ ườ

trung bình, ph n nhi u đ ề ượ ươ ứ ể ầ

ề ư ả ặ

i l n h n là tr em. Trong th c t ng đ ng đ n, tuy cũng ể ệ ể ả ắ ổ ộ ặ tình c m c a nét m t theo phong cách ngh thu t, nh ng vì nó thoát ra ngoài khuôn kh b m t ậ ự ế ố ượ , đ i t ng ườ ớ c th hi n theo ki u chân ph ệ ớ ẻ ợ ơ

trung niên tr lên. Chân dung bán thân là m t th nh đ c t ặ ả ộ nhi u khi s d ng đ đ c t ủ ể ặ ả ử ụ đ b c c t o hình ph c t p (nh t là b i c nh), cho nên nó thích h p v i ng ứ ạ ể ố ụ ạ ố ả a chu ng th nh này nh t là l a tu i t ấ ộ ư ổ ừ ấ ứ ể ả ở

ể ng h p, ph c v đ c l c cho các ụ ụ ắ ự ẫ ấ ườ ụ ệ ề ợ

ầ ụ ả ứ ệ ể ế ộ

ớ ngh thu t cũng r t c n thi ỉ ậ t p trung vào ứ , nh gi ấ ầ ặ ặ ả ể ả ớ

i thi u các nhân v t đi n hình trên báo ch th m chí ế i không b ậ ể ộ ầ ủ ậ t th nh này, vì v i cách di n t ệ ễ ả ậ ả ư ể ạ ị

Nói chung, th chân dung bán thân hi n nay v n r t thông d ng, thích ng trong nhi u tr yêu c u v nh: căn c c, h chi u, ch ng minh th , nh lãnh t ướ ề ả c nh qu ng cáo và nh l u ni m ho c đ c t ệ ả ả ả ả t đ c đi m c a v m t đ b m t, các chi ti ủ ẻ ặ ượ ế ặ ộ ặ khuôn kh h n ch dù v i yêu c u nh h p nh t v khuôn c v n đ m b o chính xác d nh n. ỏ ẹ ầ ế ư ả ệ c bi u l ấ ề b t kỳ hoàn c nh nào, l đ y đ rõ ràng cho vi c th hi n ể ệ ở ấ ậ ễ ổ ạ ỡ ẫ ả ả ớ

ả ể ệ ư ệ ế ậ ạ

ị ờ ụ ộ

ệ ỏ ầ ộ ự ạ ụ ượ ộ ấ ặ ố ỉ

ụ ả ồ ấ ủ th khó nh t c a ơ ề ầ ộ ả ự ậ

Tuy nói là nh chân dung bán thân thu n ti n cho vi c th hi n nh : không b th i gian và không gian h n ch khi ch p, đ i ố t ng ch c n s a so n b tóc và cái áo, không đòi h i c u kỳ toàn b trang ph c, không câu n c ph i đ ng hay ng i mà c ỉ ầ ử ượ lúc đang n m v n ch p đ ẫ ằ tay chân... nh ng th c ra, ch p đ ể ả ư ngay c v i lo i chân dung l u ni m bình th ỉ ầ c ki u nh chân dung bán thân đ t yêu c u ngh thu t không ph i là vi c gi n đ n, và ng mu n cho b c nh thu n m t, a nhìn, cũng không d dàng. ệ ứ ả ứ c vì ch c n có m t và b ng c, không m t nhi u công ch nh đ n các đ ng tác t ư ế ụ ượ ả ệ ạ ệ ư ệ ắ ư ả ớ ứ ả ườ ễ ạ ậ ố

ệ ứ ườ ủ ế ng nét đ c đi m t ặ ừ

ờ chu vi hình th đ n t ng chi ti ể ế ừ ỗ ể ế ả ằ

t b m t đ i t ế ở ộ ặ ố ượ mũi, mái tóc, k t h p v i v b c l ớ ẻ ộ ộ ế ợ ồ ỗ ả ề ấ ạ ị

ng, hy v ng, mãn nguy n, ng ng đ i... đ x p ki u cho thích h p; mà còn ph i d a theo dáng d p c a thân hình, ổ ỉ ể ể ế ư ọ ợ

ợ ng n a, đ ch n l c, ch nh đ n t ấ ủ ể ự th cho cân x ng m i có th l a ứ ả ự ố ư ế ể ọ ọ ớ ỉ

Ngoài vi c ch y u căn c vào các đ ng nh : gò má, ư c p m t, g trán, s ng mũi, cái mi ng, vành tai, đ n c cái c , cái c m, l tình c m trên ắ ệ ố ặ ả ẫ nét m t nghiêm trang, ch t phác, khô khan thô b o hay hóm h nh, duyên dáng, d u hi n, theo m i c nh bu n, vui, căm thù, ph n ặ n , tin t ộ ưở đi u ki n ánh sáng cho phép, c đ n l a tu i c a đ i t ữ ệ ề hình ăn kh p v i khuôn c nh đ đ t yêu c u c a th nh này. ỡ ả ổ ủ ố ượ ể ả ệ ả ế ứ ể ạ ầ ủ ớ ớ

hay nh căn c t, lãnh t c, ch ng minh th , h chi u, ho c t ng t ướ ứ ệ ả ế ư ộ ự ầ ấ ư , c n l y t

ớ ỉ ậ ặ ợ ứ ắ ị

n cho ng c nghiêng, hay nghiêng h n, hay vuông v c hai vai, nh ng c n cho thân nhi u h n m t m t chút ứ ặ ươ ế ơ nh . Tuỳ theo cách th hi n, có th l y th h i ể ệ ế ơ ư ề ầ ặ

th th ng vuông v n cân b ng hai vai nên chú ý ch p v i góc đ ng l n tu i, nhân v t đ c bi ớ ố ượ ớ ắ ế ườ ế ủ ụ cho phù h p v i phong cách đ ng đ n, nghiêm trang, t ự ẳ ả ể ư ế ẳ ấ ưỡ ừ ế ề ắ ằ ộ ể ấ ộ ụ ớ

V i đ i t ổ th ngay ng n ch nh t ề ch ch bên s (chi u cao c a thân kho ng g p r h i ch ch ngang m t chút cho nh đ c ng. ơ i m t là v a). N u đ t ặ ỡ ứ ế ả ộ

ng là thanh thi u niên, n u xét th y b ng c không có l ế ộ ự ấ ầ ợ

ả ế ợ ố ế ể ả ơ

ẳ ở ở

i ta th ẻ ặ i gì thêm cho m c m ho c không c n ph i k t h p v m t Đ i t ỹ ả ố ượ v i bàn tay ho c cánh tay đ nh n rõ n i tâm tình c m, nên rút ng n thân hình l ễ ả i cho kh m t cao to h n. N u mu n di n t ắ ộ ạ ớ ặ ngang t m vú tr lên k c nam l n n , và đ th h i nghiêng ho c nghiêng h n cho nét n nang c a Lg ng c, có th l y t ẫ ữ ể ả ủ n i b t ( th này ng i trong khuôn đ khi in phóng nh d i vú cho kh m t nh l ướ ổ ậ ở ế ầ ng thu hình th p xu ng phía d ấ ặ ổ ặ ể ế ơ ỏ ạ ế ấ ể ấ ừ ườ ự ườ ổ ặ ặ ể ả ố ễ

i theo đúng ngh thu t). c t cúp l ắ ạ ệ ậ

ườ ế ậ ấ ặ

i ta cũng có th ử ụ ể ươ n

ng thích h p v i ph n , và th đ nghiêng chúi v phía th c th Khi c n l y bán thân th t dài cho m t nh b t đi, đ t o các th nghiêng ng a cho duyên dáng, h p d n, ng ể ạ ầ ấ áp d ng cách ch p thu nh l ể ễ ắ ụ ng c th ự ử i cho khuôn r ng rãi đ d c t cúp khi in phóng nh. Nên l u ý r ng: th đ nghiêng ng a, v ụ ữ ẫ ế ổ ng thích h p v i nam h n. ơ ỏ ớ ộ ế ổ ở ạ ớ ả ườ ằ ớ ư ợ ườ ướ ề ợ

ớ ẻ ể ữ ể ể ẫ ậ ọ

ả i l n. N u ch u khó b c c t o hình, c t cúp và đ tài hóm h nh, nhi u khi đ t đ ắ ể ự ữ ệ ể ả ạ ượ ụ ề ề ỉ

V i tr em, k c hài nhi, n u có th gi ể ả chân dung nh ng ị ư ườ ớ tính g i c m m nh và r t đ c đáo v ngh thu t chân dung bán thân. ạ ợ ả cho ng ng ng ngu y lúc ch p, v n có th dùng th bán thân đ th c hi n miêu t ư c nh ng ki u nh có ố ụ ạ ệ ế ế ấ ộ ề ậ

6.2.Th 2/3 ng ế i ườ

nh chân dung ch p 2/3 ng i th ng đ c s d ng cho các tr Ả ụ ườ ườ ượ ử ụ ườ ng h p và đi u ki n nh : ề ư ệ ợ

n i tâm theo m c đích yêu c u c a đ tài, c n k t h p thêm t ng ch a đ di n t ế ợ ụ ầ ư ế th dáng d p, nh t là đôi ấ ấ ư ủ ễ ả ộ ầ ủ ề

ng có nhi u đ rõ n i tâm và phong thái. ề ườ ẫ

đ u g i xu ng bàn chân đ i t nhiên... ho c th b c l ư ế ộ ộ ợ ấ ố nh : thô x u, d m t t ấ ễ ấ ự ặ ở

ỹ ả ấ ng không có dáng d p gì có l ng ng i nh h ạ ả ộ i cho di n t ố ế ưở ướ ộ

c mà l ng không t ạ ượ ễ ả ư t đ n n i dung và hình th c b c nh. i không có ng kính góc r ng đ đ y xa hình nh. ộ ứ ứ ả ể ẩ ả ố

- V m t đ i t ẻ ặ ố ượ tay cho th t rõ ý nghĩa. ậ - Thân hình đ i t ố ượ - Đo n t ạ ừ ầ ố i chân và quanh chân đ i t d ướ - Nh nhàng, mu n l y t ố ấ ừ ầ ỡ - Mu n cho thân hình và khuôn m t to đ y trong khuôn h n thì ch p c khuôn hình. ố ng nét h p d n m c m, có t ố ượ ng có nh ng ch ố ượ ữ đ u đ n chân nh ng không lùi máy đ ư ế ặ ụ ả ầ ơ

ng l y t i ta th ấ ừ ườ ứ ề ầ ố ộ ộ

ụ ậ ầ ế ể ụ ắ ở ế ả ể ả ư ữ

i ngang hông là cùng n u rút ng n t ớ b ng tr lên s thành th bán thân). Khi ch p th nh chân dung này, ng nhân v t), nh ng đôi khi tuỳ theo ý thích c a đ i t cao h n (t ơ ườ ủ ố ượ ắ ừ ụ trên đ u g i m t ít tr lên (t c là g n h t toàn b chi u dài đùi c a ủ ặ ng k t h p v i nhà nhi p nh, còn có th ch p c t ngang gi a đùi ho c ế ợ ở ể ẽ ế ớ

ng có thân hình cân đ i, n nang, t ạ ườ ặ ợ ở

th duyên dáng ho c đĩnh đ c đ ư ế ụ ữ ệ ệ ả ớ ấ ng b , dáng d p ặ i m c ườ ụ ố

Th nh này ch thích h p v i đ i t ố ể ả ớ ố ượ ỉ a nhìn; còn đ i v i nhân v t g y y u hom hem thân hình m t cân d i, ph n có mang, đàn ông b ng ph , c v i ng ư ấ ế ậ ầ ố ớ qu n áo lôi thôi dúm dó đ u không th áp d ng th ch p này. ầ ể ụ ụ ể ề

ụ ớ ố i h u h t l y th đ ng cho d th hi n, th ng i và n m ch áp d ng cho lo i chân dung đ ng k t h p v i b i ằ ễ ể ệ ế ợ ụ ế ạ ộ ồ ỉ

c, còn r t hãn h u dùng đ n. Ch p 2/3 ng ế ứ ườ ầ c nh mà không th cho đ ng d y đ ậ ượ ể ả ế ấ ứ ữ ế ấ

ng, ví d nh ng ọ ớ ừ ầ ự ố ượ

ầ ợ ẹ ế ứ ậ ọ ộ ự ở ầ ế

ố ế ở ế ứ ể ứ ọ ấ ả ố ượ

ố ặ ầ i có b ng c n nang, c p mông tròn trĩnh, m t b u ặ ề ặ ng b m t t ph i đ đ ng h ả ể ứ ng đ b c c m i thích h p, ợ ể ố ụ ậ ng c m nh ng v t ầ ố ượ c ng c, ho c cho đ i t ặ ướ ớ ữ ướ ự

c c nh, c ng đ ... ứ ờ

c lên, chúc xu ng đ t o r t m vóc theo ý ướ ụ ụ ế ể ấ ặ ậ ố ổ ể ạ ạ ầ

C n l a ch n th đ ng cho thích h p v i t ng đ i t ụ ư ườ bĩnh, qu n áo th t g n có n p là đ p nên đ đ ng nghiêng; n u không đ t yêu c u nh v y t ạ ư ậ ấ th đ ng quan tr ng nh t là đôi tay, ph i căn c vào phong thái đ i t thân hình vào ng kính, ứ không nên máy móc tuỳ ti n, ai cũng ch ng tay lên háng ho c khoanh tay tr ặ ệ ng ượ ả N u nhân v t th p lùn ho c cao quá kh , có th áp d ng th máy ch p ng ế mu n. ố

ố ượ ẽ ả ả ờ

i hay phong c nh, không nên cho đ i t n lên kh i, thoát ly cu c s ng ho c quá đ cao nhân v t. Nh ng tr ữ cho ng ườ ng h p có b i c nh thêm ng ố ả ườ i xem c m giác nh nhân v t v ư ườ ậ ươ ợ ả ng nhô lên n n tr i quá cao vì nh s gây ề ề ậ ộ ố ặ ỏ

ng nào thích h p. Nên nh r ng bóng đ ượ ệ c hi u qu ngh thu t v i đ i t ệ ậ ớ ố ượ ả ớ ằ ợ ổ

Dùng bóng đ in vào phông cũng có khi gây đ n m trên m t đ t không th dùng cho th chân dung 2/3 này. ằ ổ ặ ấ ể ể

6.3.Th toàn thân ế

t ng h p v con ng ể ễ ả ổ ể ạ ả ề ợ ườ ằ ậ ộ ộ

ừ ẻ v i b ng cách cho nhân v t b c l ố i liên k t v i đ c đi m c a hình thái, v trí đ i tình c nh t ả ị ế ớ ặ ủ ể ạ

ề ủ ng xu t hi n đ th hi n n i tâm và ý nghĩa n i dung b c nh. Chân dung toàn thân là th lo i nh dùng đ di n t m t k t h p v i t ặ ế ợ t ấ ượ th đ ng tác c a thân hình và các chân tay, nhi u khi l ớ ư ế ộ ể ể ệ ệ ứ ả ộ ộ

t ho c chân dung l u ni m có k t h p thêm c nh v t có ườ , nhân v t đi n hình, đ c bi ể ụ ậ ế ợ ư ệ ậ ả

Th nh này th ể ả ý nghĩa, ặ ặ ng đ ng và ng i h n là t i ta cho đ i t th n m. th này ph n nhi u ng ầ ng đ ch p các lãnh t ể ụ ề ở ể ườ ệ ồ ơ ố ượ ứ ư ế ằ

ụ ề

ầ ng d n cho đ i t ử ư ế ộ ụ ế ợ ướ ườ ự ậ ọ th quá nhi u, c n đ đ i t ể ố ượ ố ượ ẫ ả ậ ng ch nh đ n l ố ạ ng th t tho i mái theo phong cách ị ạ i, và khi th y n đ nh đ t ấ ổ ỉ

Khi ch p không nên nóng v i và cũng không nên s a t ộ th yêu c u là k p th i b m máy. ng ngày, sau đó nh n xét l a ch n góc đ ch p k t h p h ầ ờ ấ ị

i, tâm tr ng và thói quen c a đ i t ng mà cho h ườ ủ ố ượ ạ ướ ấ ng m t theo góc đ thích h p, tránh gò ép l y ặ ợ ộ

Tuỳ theo v m t, dáng ng ẻ ặ c.ượ đ

th mà v n gi ấ ệ ể ộ ượ ữ ượ ẻ ự ả ẫ ộ

c tình c m ra đ ng tác t ư ế ể ự ố ượ ế ụ ầ đ ể đ ọ ướ ố

ể c con ng c v t ể ệ c khi b trí ch p c n hi u rõ th thích h p s n, đ nhanh chóng ch nh đ n, l a ki u cách cho h và ph i ả ỉ ớ i thì nên dùng th pháp k thu t cho ng kính thu hình k p th i đúng lúc m i ố ỹ ng bi u l ợ ẵ ủ ể ượ ườ ề ế ậ ờ ị

t. Vi c khó nh t khi th hi n là làm sao cho chân tay đ i t nhiên. Cho nên, tr ố ch đ ng n u không đi u khi n đ ủ ộ d đ t hi u qu t ả ố ệ ễ ạ

i ky đ đ i t ể ố ượ ẽ ố ng ng i trên gh đ u ho c ng i nghiêm ch nh mà l ng không có cái t a (ra nh s gi ng ế ẩ ư ự ặ ả ồ ồ ỉ

Ch p chính di n t ệ ố ụ i ng i x m). nh ng ồ ổ ư ườ

b m t là chính, nh ng n u ả ộ ặ ặ th này mà c loay hoay v cách l a ki u m t, ự ể

ệ ả ấ i t ạ ư ế ế ộ

c h t là ta s a t ố ượ ự ế ở ế ng, đ r i, ch c n m t chi ti ỉ ầ ắ ề ứ t nh v đ ng tác ngây ngô ng ướ ế ể ượ ụ ọ

ng th t t ỏ ế ộ c đi m này, tr ặ ư ể ồ ể ồ ấ ậ ắ ớ

ậ ự i toàn b cho th t đ y đ m i không x y ra hi n t ờ ử ư ế th , ầ nhiên ăn kh p v i nhau xong r i hãy t p trung vào khuôn m t, và khi s p b m máy c n ề ấ ễ ng đáng ti c. Đ i v i các c già, dù ng i hay đ ng đ u r t d ố ớ ụ ế ộ ồ

ng xoè đ 10 ngón tay bày hàng ra phía tr ả

c l ứ c trông ướ ế ố ớ ả i ẫ ỡ

ng g , ho c ng ặ th l i, l ượ ạ ộ ả ư ế ố ị ẻ ỹ ứ ằ ặ ọ

ủ ố ư ả ẳ ợ ộ

t ra nh s thành cô hay c u th c h ạ ẽ ỏ ng binh, hay cái v ng i ''b què" t ẻ ư ơ ồ ụ ạ ưở ươ ư ứ ẻ ả ậ

nh chân dung dĩ nhiên là ph i l y vi c mô t Ả th chân tay cho đ i t s lãng quên m t vi c ch nh l ỉ ệ ấ ẽ ng s làm phí c v m t r t đ p đã l a ch n. Đ kh c ph c nh ngh ch c a đ i t ẽ ả ẻ ặ ấ ẹ ủ ố ượ ệ b c c cho tay chân đ i t ớ ố ượ ố ụ ki m tra l ả ệ ượ ậ ầ ủ ớ ạ ể đ đ n c tay chân, nên đã có không ít các '' nh đ th '' các c th ủ ụ ườ ể ờ ờ ẫ ả ng d n, còn đ i v i thanh niên, n u ta không gi th đ nh .t rõ v gò bó c ng đ theo t ư ế ượ ướ ơ ư ượ ứ t khó tránh kh i tình tr ng ngh ch ng m c n ng n c đòi ch p theo ''th t b ch ph n m thu t, t thích cho h rõ t ế ự ợ ị ỏ ậ ấ nhiên'' m t cách không thích h p v i kh năng thu hình c a ng kính, s h ng ki u nh nh ch i, ch ng h n nh tay ch p ra ớ ắ ể ả ng là duyên dáng, sau l ng mà c đòi ch p chính di n ẽ ệ ắ nh ng đã vô tình b t ng kính c t c t c 2 chân. ắ ụ ả ụ ắ ố ư

ườ ớ ả i v i c nh nên ch n ch c nh nào ít r m r p đ b c nh sáng s a n i b t ng ậ ạ ọ ỉ

ự ấ i. Ch nên l a l y ễ ỗ ả ị ể ể

t đ kh năng tiêu bi u cho đ a đi m, ch vì c nh s c h u tình mà tham l y quá nhi u c nh d thành nh ả ng h p này là ''nh ng màu ể ứ ả ắ ữ ề ạ ả ữ ả

Tr ng h p k t h p ng ế ợ ợ ườ m t ph m vi đ c bi ặ ộ phong c nh, m t ý nghĩa t ấ ng m t ta nh n th y đ p, r t có th ch là nh ng m h n đ n tr ng đen khi ra nh kia đ y''. s c và hình t ữ ượ ắ ớ i c a nh chân dung; và, có m t đi u c n đ cao c nh giác ộ ả ườ ủ ả ấ ủ ổ ậ ấ tr ở ườ ả ệ ủ ả ng ậ ườ ề ả ợ ấ ả ề ầ ớ ỗ ể ỉ ẹ ắ ấ ắ ộ

7. V b m t ề ộ ặ

i c a nh chân dung là b m t. T con ng ọ ầ ườ ủ ả ế ộ ặ ả ườ ặ i mà hình nh không nh n rõ m t ậ ả

Ph n tr ng y u trong cách th hi n con ng ể ệ mũi nhân v t là ai thì còn gì là tác d ng c a nh chân dung n a. ủ ả ữ ụ ậ

, c i t o và b o v s i đ khích l ụ ợ ẻ ẹ ủ ụ ể ả

ả ư ự ừ ệ ả ạ ự ườ ể ờ ạ ị ủ ẻ ẹ ữ ả ừ ậ ố

ệ ự Ch p chân dung không nh ng đ mô t mà còn có m c đích ca ng i v đ p c a con ng s ng, cho nên nh v a ph i gi ng nh th c v a tôn thêm giá tr c a v đ p nhân v t m i đ t tính chân th c và tiêu chu n t o ẩ ạ ả ố hình ngh thu t. ậ ệ

ươ ơ ậ ấ ắ ộ

i trong nh, không nh ng đ ặ ẻ ặ ể ệ ạ ả

i. Mu n xác nh n rõ v m t ng ậ ậ ườ ể ế

i ch p nh chân dung ngh thu t c n có trách nhi m nghiên c u n m v ng các Ph ặ cho vi c th hi n tâm tr ng con ng chính xác, mà đ n c các chi ti ế ả phong thái và n i tâm nhân v t. Do đó ng ậ ộ ng ngôn ta có câu: ''Trông m t mà b t hình dong'', vì m t là n i t p trung nh t trong thái đ , tình c m, v m t là tiêu bi u ể ẻ ặ ả ng nét c b n ph i th t ậ ơ ả ệ ợ ữ ả ớ t nh c a t ng b ph n trong khuôn m t cũng ph i n i b t b ng ki u cách thích h p v i ậ ầ ữ ả ổ ậ ằ ệ ườ ố ỏ ủ ừ ườ ộ ụ ả ườ ặ ệ ứ ắ

t v cách nh n xét và th pháp t o hình b c c b m t đ i t ng đ di n t đ ế ề ố ụ ộ ặ ố ượ ủ ậ ạ ể ễ ả ượ ấ c chính xác đ y đ b n ch t ầ ủ ả

i. đi u c n thi ề ầ c a v m t t ng ng ủ ẻ ặ ừ ườ

ề ặ ố ụ ệ

ự ế ủ ố ượ ở ỗ ố

nh ch có kh năng thu hình theo b m t đ i di n tr c ti p c a đ i t ị ể ấ ụ ễ ể

ẳ ọ ồ ườ ặ ề ờ ả ặ

ng, không th h p th toàn th m t cách tinh t khuôn m t m i ng ữ ặ ế ệ ề ọ ấ ế ư nh ể ộ ể ấ ủ i có nh ng nét đ c tr ng riêng c a i l ư ặ ườ ạ ứ i xem nh d căn c ấ ạ ả ể ng ng kính vào đ ng nét đ u đ n, có m u s c hài hòa ầ ắ ặ t đi n hình đ c ể ế ậ ể ế ợ ườ ắ ể ủ

ả ả ỉ i muôn hình muôn v , ch ng ai gi ng ai, i l th giác, con ng ẻ ườ ạ t ch n b nào, đi m nào đ i di n, tiêu bi u nh t, khi n ng th ch t và cá tính; nên khi ch p ph i bi ế vào đó đ hình dung đúng khuôn m t th c, đ ng th i còn ph i h ự ố nh t và k t h p v i th pháp t o hình b c c khôn khéo cho n i b t cho thu n m t đ thu g n l y các chi ti ố ụ ạ bi ệ ả ướ ổ ậ ấ t trên nét m t c a nhân v t m i đ t hi u qu nh mong mu n. ố ớ ạ ệ ớ ặ ủ ả ư ậ

ng pháp nh n đ nh các đ c đi m thu n l i hay b t l khuôn kh v m t đ i t ng, cũng không khác ươ ậ ợ ệ ặ ị ở ổ ẻ ặ ố ượ

Ph gì cách phân bi ậ t x u hay đ p c a b m t theo s nhìn ng m thông th ệ ấ i cho vi c thu hình ấ ợ ng. ắ ể ẹ ủ ộ ặ ườ ự

ng khái quát xem khuôn kh c a nó tròn, vuông, trái xoan hay ng n ng i, dài c h t ng i ta th ắ ặ ướ ế ườ ủ

ẵ ổ ủ ệ ự ố ộ

ạ ồ ng nét, chi ti t và v bi u l ắ ắ ả tình c m ẻ ể ộ ườ ế ớ ậ ề ắ ỹ đ ừ ườ ế ắ ắ

Khi b t g p m t b m t, tr ộ ộ ặ ngo ng hay b u bĩnh, gân gu c hay hom hem... k đó là b đánh giá v s c di n xem thu c lo i h ng hào, xám ng t, xanh ầ b ng, tr ng tr o hay xam đen, bánh m t; r i m i t p trung ng m nghía k càng t ậ ồ ẻ ủ c a các b ph n tr ng y u nh đôi m t, cái mũi, cái mi ng, gò má, mái tóc... ắ ậ ủ ư ệ ế ộ ọ

ắ ổ ậ ẹ ặ

ề ượ ậ ồ ạ ộ

i nh : hi n t ắ ư ủ ự ế ồ

ể ằ tính n t tâm tr ng c a con ng ẻ ể ộ ạ ạ ắ ẹ ộ ề ừ ả ắ ả ệ ề ắ ộ ờ ợ ữ ầ ắ ớ

ư đôi m t n i b t lên là vành mi n ng n hay nh nhõm; đuôi con m t h p, r ng x ch hay ngang, xuôi; lông mày r m, th a, ộ ở ế c ng o; toàn th con m t thu c lo i tr , sâu, ti hí, lá dăm hay m t mí, b câu và căn d t n hay thanh tú, ngang b ng hay ng ạ ố ữ ợ , chân th c, s c s o, hung hãn, sâu xa, n ng cháy c vào đó nh n ra v bi u l ậ ứ hay h i h t, nông c n. Nh ng qu ng m t sâu hay nông, s c t ng ph n v s c đ và di n tích gi a lòng đen v i lòng tr ng, ữ đ dài ng n c a hai hàng lông mi có th ch ng minh giúp ta k t lu n nh ng nh n xét c a ta. ộ ườ ứ ươ ế ắ ể ứ ắ ủ ữ ủ ậ ậ

cái mũi là s ng mũi cao, th p, d c d a hay lõ, t mũi r ng hay hin, mũi qu m di u hâu hay h ch lên nh mũi ng a hí... ở ọ ừ ấ ố t; l ẹ ỗ ư ự ề ế ằ ộ

ọ cái mi ng, hai vành môi là tiêu bi u c a s c g i c m tuỳ theo nó vào lo i dày m ng hay cong c n, hai mép r ng, h p, g n ẹ ệ ạ ỏ ớ ộ

ở hay thô, hàm răng đ u, hay kh nh, v u; khi c i chúm chím, toe toét hay méo x ch... ể ủ ứ ợ ả ẩ ườ ề ể ệ

R i đ n gò má cao hay th p, gày hóp hay núng nính, vành tai có gì khác th ng, cái c có gì đ c bi t v.v... và v.v... ồ ế ấ ườ ặ ổ ệ

i lõm, đ ồ ườ ủ ề ẹ ấ ầ ặ ả ắ ố

ữ ậ ễ ẽ ậ

th thích h p và t o cách chi u sáng cho n i b t theo m c đích c n mô t Nh ng m ng l ph n ch y u trên khuôn m t, s cho ta m c đ ti p nh n ánh sáng, bóng t phim âm, nh đó m i quy t đ nh ra ki u cách t ể ng nét u n éo nh to, cao th p, đ y đ n, m nh d , n ng n hay nh nhõm, ho m sâu c a các b ộ ẻ ặ ủ i c a nó và kh năng nhi m hình s ra sao c a ố ủ ặ ẽ . ả ế ỏ ứ ộ ế ư ế ả ủ ế ờ ả ổ ậ ế ị ụ ạ ầ ớ ợ

7.1.Ki u cách chân dung ể

i, đ ấ ả ậ ặ ườ ượ ắ ệ c s p x p, trình bày theo hình thái m thay hi u ế ỹ

i xem. Ki u cách c a b c nh chân dung là dáng d p c nh v t ho c con ng ủ ứ ả qu h p d n m c m trong ng ỹ ả ể ả ấ ườ ẫ

ậ ườ ằ

th và v m t theo thói quen c a nhân v t vào hình nh, nh s c m nh n t đ ệ ư ế ẻ ặ ệ ng khái quát, di n t ượ ậ ủ v đ p con ng ễ ả ẻ ẹ ờ ự ả ả i b ng th pháp tái th ể ủ ậ ừ ự ế ượ c th c t

nh sáng t o c a tác gi . Ki u cách trong nh chân đung ngh thu t chính là cách hình t ả ể hi n các đi u b v hình dáng, t ộ ề ệ g n l c, cô đúc m t cách t ị ộ ạ ọ ạ ủ ế ả

ề ớ

ờ ể con ng ư

c nhi u ki u cách l ể ng do t ườ ớ c các hi n t ậ i xem nhàm chán cũng nh ki u cách mà m t m i không làm ng ườ ạ ắ i theo t x u trên khuôn m t t o ra. Nh ng, mu n di n t ườ ễ ả ố ặ ạ ậ ấ ấ ượ ng c ch t l m i đ t đ ả ớ ạ ượ ng và ý đ miêu t ồ ẻ ặ ố ượ ả ợ

Ch p nh chân đung có sáng t o đ ạ ượ ụ ả ng không bình th kh c ph c đ ệ ượ ụ ượ ắ hình thái m thu t nào cũng c n ph i phù h p v i phong cách, v m t đ i t ầ ỹ ngh thu t. ệ ậ

t, c p nh th nào cho thích h p v i t ng khuôn m t và dáng ng ầ ả ư ắ i, m i thu n m t, ớ ừ ườ ậ ợ ờ

đúng b n ch t theo nh thành ng Vi ặ t Nam: ''Cái tóc là vóc con ng i''. ẻ ẹ ể ả ố ể ộ ư ế ư ữ ệ ườ

ụ ẹ

ộ ứ ả t c a n i dung, ng ế ả ố

ơ ể ừ t hoa, vi ế thành thiên hình v n tr ng theo tài hoa ngh thu t đ n b c nào chăng ng ắ ừ ượ ng hay bay ộ i ch : đ ng, ng , vi ữ ứ ạ ế ủ ộ ả t th ườ ệ ạ

i ta có th dùng các l ể c đi n t ể ả ượ th và b m t th c c a đ i t ự ủ ố ượ ng, chân ph ươ ậ ậ ế ớ ể c tình ti ượ ậ ả ự ệ ng m i đ tiêu chu n v giá tr ngh thu t, m i có tác d ng tái hi n ư ế ớ ủ ụ ệ ề ậ ẩ ị

ẫ ự

c th hi n nh sau: ng đ Ví nh mái tóc, c n u n, ch i, đ đài, t ế ặ tăng thêm v đ p, bi u l ấ B c c ki u cách cho m t b c nh ch ng khác nào cách trình bày m t bài văn bài th đ v a có tác d ng đ p m t v a t ẳ ố ụ tr ng đ ườ ư b m... Tuy v y, dù nh chân dung có đ ướ n a, v n ph i d a theo t ữ ộ ặ hi n th c. ệ Nh ng ki u cách thông d ng mà cũng là c b n nh t c a nh chân dung th ể ữ ấ ủ ả ể ệ ơ ả ườ ượ ụ ư

ng 7.1.1.Ki u chân ph ể ươ

Còn g i là ki u ch p chính di n, ch p th ng, vì đ i t ng h ng b m t và thân hình tr c di n v i ng kính máy nh. ố ượ ụ ụ ệ ể ẳ ọ ướ ộ ặ ớ ố ự ệ ả

ng ng i hay đ ng theo t nhiên tho i mái, m t v a t m thăng b ng ngay ng n (không ng a ho c cúi ồ ứ ặ ừ ầ ằ ả

t th th t t ư ế ậ ự ụ ố ề ắ ấ

i h n h , c ố ớ ở ườ ẳ ẻ ặ ư ắ ỉ

ặ th đ ng đ đ i t ngay ng n, nh ng v m t thì tuỳ, có th là nghiêm ch nh, vui t ng đ n th cân b ng ngay ng n là đ ắ ằ ặ ử ậ ở ư ế ậ th th t i là nhân v t i, ho c căm thù d t n... mà không làm ữ ợ ng b gò bó, ị ể ố ượ ố ư ế ừ ươ ớ ể ế ượ ế ầ ỉ

Đ đ i t ắ ể ố ượ hay đ nghiêng), m t nhìn th ng vào tr c ng kính hai tai đ u th y rõ ràng cân đ i v i nhau. Tóm l ạ ổ ch nh t ể ỉ nh h c. C n chú ý trong khi x p ki u, ch nh đ n t ế ả nh s c ng đ m t linh ho t. ờ ấ ả ề ưở ẽ ứ ạ

i, không đ c đeo kính râm ừ ế ả ặ ả ộ ỡ ườ ượ

ậ

ng r t thích h p khi ch p chung nhi u ng i có tính ch t l u ni m. Ki u này khi dùng cho nh h chi u thì dùng c phim 4 x 6cm, cho m t to v a ph i không c ho c ng m thu c lá. Ki u chân ph ấ ố ươ ấ ư ể ặ ề ườ ụ ề ệ ợ

7.1.2.Ki u nghiêng 3/4 ể

ể ệ ủ ạ ặ ả ớ ặ i 3/4 khuôn m t

Đi n hình c a ki u nh này 1à ho i ch ng minh th , c phim 4 x 6cm ho c 3 x 4cm. Vì nh th hi n rõ t ể ả ư ỡ ứ (h i nghiêng) nên g i là ki u nghiêng 3/4. ọ ể ơ ể

ề ả ấ ắ ặ

Đ đ i t ng ể ố ượ khuôn m t là đ th h i nghiêng so v i tr c ng kính. M t quay v bên trái sao cho khuôn ng m máy nh nhìn th y rõ 3/4 rõ còn tai trái v a khu t h t. c. M t nhìn theo h ặ t ở ư ế ơ ượ ớ ụ ố ng m t, tai ph i l ặ ấ ế ả ộ ướ ừ ắ

ng l y m t to h n nh th ơ ả ươ ủ ị

c m đ n chân tóc, t c là đi m h t trán, là 2cm), cũng ph i gi ườ ứ ng, thông ỉ ộ ể ủ

nh này cho ch ng minh th th ứ ả th ườ không đ ấ ặ ng chi u cao c a khuôn m t tính t ừ ằ ố ư ườ ặ ề c đeo kính râm và ng m thu c lá. N u đ i t ậ ố ượ ng m t chút (tuỳ theo quy đ nh c a công an đ a ph ị v m t nghiêm ch nh, ữ ẻ ặ ng là vi n hay c n th có th đeo kính tr ng đ ch p. ể ụ ế ế ả ắ ế ậ ượ ễ ể ị

7.1.3.Ki u bán di n ể ệ

ng i, đ ng, th ng, nghiêng ho c quay th c a thân hình đ i t ng thì tuỳ có th ủ ế ư ế ủ ố ượ ứ ể ặ ẳ ặ ồ

i ng kính.

máy nh nhìn ra ch còn th y n a con m t c a m t bên m t, đ ng qay nghiêng h n m t góc 90o, t ẳ ườ ả ắ ỉ

ừ ư ộ ạ ng vi n t ọ ấ ử ặ ộ ử ằ ộ ậ ề ắ ủ ầ ế ử ọ

ki u nh này ch y u là khuôn m t, còn t ở ế ả l ng l ạ ố ư M t đ i t ề ừ ặ ố ượ trán, s ng mũi, đ n n a mi ng n a c m nh m t v ch chia đôi d c khuôn m t thành hai ph n th t đ u nhau (do đó g i là bán ệ ố di n: 1/2 b m t - profine). ộ ặ ệ

ng h p ch th và t th mà cho ng c m t nhìn lên ho c nhìn ngang t m m t theo h ừ ợ ụ ể ư ế ướ ặ ầ ắ ắ ướ ng m t. Có th ặ ể

Tuỳ theo t ng tr ng a hay cúi m t v a ph i. ườ ặ ừ ử ả

ầ ể ặ ầ ẻ ẹ ở ế ư ợ

i m t gãy, gày còm, gò má cao, m t sâu ho c l th nhìn nghiêng nh mũi d c d a, có b tóc đ p, ẹ i, c m quá dài ho c quá ng n, mũi quá ọ ừ ặ ộ ắ ắ

ỉ ố ớ t, răng v u, móm ho c t x u nhìn nghiêng l ằ i k ki u bán di n này. r t rõ, đ u t C n chú ý là ki u này ch thích h p v i khuôn m t b u bĩnh, có v đ p lông mi dài, cong. Đ i v i nh ng ng t ẹ ặ m t có nh ng t ậ ấ ữ ặ ở ặ ớ ườ ữ ổ ấ ặ ồ ề ố ỵ ể ệ ẩ

i ta th ớ ườ ườ ớ ng dùng cách chi u sáng h t hình bóng in vào m t phông đ t o thành th hình v i ể ạ ể ế ặ ắ

V i ki u nh bán di n này, ng ệ bóng ki u ngh thu t. ậ ệ ể ả ể

ế ợ ư ế ề ệ ệ ệ ậ ậ ượ c

Chân dung bán di n là lo i nh nhi u tính ngh thu t, nên k t h p các cách chi u sáng ngh thu t nh sáng ven, sáng ng ạ ả cho n i bóng dáng khuôn m t. ặ ổ

i v i đ i t ng không bình th ng 8.Đi m ch p thu n l ụ ậ ợ ớ ố ượ ể ườ

ng có khuôn m t và thân hình không bình th t hay d u v t, các b ph n c a c th không cân ố ượ ậ ủ ơ ể ườ ế ấ ậ

ặ rõ, không th áp d ng ki u cách tuỳ ti n nh ng ể ư ườ ể ắ ụ ệ ệ ả ọ

V i các đ i t ộ ớ c mà ph i tìm m i bi n pháp đ c t xén, che gi u đ i l ấ ố ộ nh ng đ c đi m x u b ng cách b c c chi u sáng ho c b i c nh th t thích h p đ b c chân dung đ t yêu c u th m m . ỹ ữ ng nh các t ư i lành l n đ ặ ượ ậ ặ ố ả ể ứ ố ụ ể ấ ế ể ằ ặ ẩ ầ ạ ợ

i là đ c đi m a nhìn nh t, thích h p nh t cho vi c di n t ễ ả ả ấ ấ ợ ậ ợ ặ

ng, đã hình dung r ng n u chĩa th ng ng kính vào đó mà b m máy ch c ch n s đ ế ằ ố nh chân dung mà nhà nhi p nh phát hi n ệ ắ ẽ ượ c ế ả ắ ấ ệ ẳ ể ư ố ượ

Đi m ch p thu n l ể ụ th y ấ ở ẻ ặ ki u nh thu n m t. ậ ể ả v m t và thân hình đ i t ắ

ng thì đi m ch p thu n l i l i có tác d ng che gi u đ c các ph n không đ p m t l rõ ra ậ ợ ạ ụ ể ấ ượ ụ ắ ộ ẹ ầ ở

ườ ng. V i đ i t ớ ố ượ b m t hay thân hình đ i t ộ ặ ng không bình th ố ượ

i d ng đi m ch p thu n l i đ t o cho nh chân dung đ p m t, che gi u đ ụ ấ ượ c các d u v t, t ấ ế ậ t

i ng c b n đ các b n phát huy tài hoa sáng t o. M t s đ c đi m và cách l ợ ụ ể ộ ố ặ ng d n gi b nh x u c a đ i t ẫ ấ ủ ố ượ ệ ậ ợ ể ạ m c này, s là nh ng ph ữ ẽ ể ả ở ụ ươ ả ng h ướ ẹ ể ắ ạ ơ ả ạ

i m t g y, má hóp, gò má cao V i ng ớ ườ ặ ầ

i d ng góc chi u sáng th p cho các ư ớ ườ ườ ấ

Không nên đ đèn chi u t ể bóng t ng c i cho béo ra. đ cao nh v i ng ế ừ ộ ả các vùng lõm gi m b t đi bao nhiêu càng t ớ i bình th ố ng, c n h th p đèn ho c l ặ ợ ụ ạ ấ t. Dùng lo i sáng d u và đ ng viên đ i t ị ầ ạ i ố ở ộ ố ượ ế ườ

ế ể ệ ầ ấ ị

N u không kh c ph c đ ch nên x p ki u chân ph c b ng cách chi u sáng, có th dùng bi n pháp thoa ph n vào các ph n lõm cho ánh đèn d u đi và ng (ch p chính di n), t i k ki u nghiêng 3/4. ụ ượ ằ ươ ố ỵ ể ắ ể ế ỉ ụ ệ ế

V i ng ớ ườ ắ i m t sâu, m t g y ặ ẫ

ầ ạ ấ ườ ế ể ả ắ ơ ơ ơ ị

ng, chi u sáng d u và h i th ng m t (h i ch ch m t chút) đ tránh ra nh m t thành hai C n h th p đèn chính h n bình th ế hõm đen nh đeo kính râm. Đ ng kính đi ngang t m m t mà ch p. T i k ki u bán di n, không nên ch p ki u nghiêng 3/4. ặ ố ỵ ể ẳ ụ ể ố ộ ệ ư ụ ể ắ ầ

i m t có t V i ng ớ ườ ặ t ậ

ng ườ ụ ố ượ ộ ế ở ế ế

ng ầ ướ ế c đi m (ví d lác bên trái thì cho li c sang ph i, ch t m t cho nghiêng l p đi và k t ợ ụ ể ể ế ấ ể ụ ế ể ả

ả ng m t, m t ti hý không nên nhìn xu ng, m t c nh i tránh đ nhìn ng th tĩnh c n h ấ ng ộ c lên...). N u đ i t ng h p c th đ x p ki u nghiêng ho c l a góc đ ch ch đ ch p. N u ch p đ i t ặ ự ắ ụ ố ể ướ ố ượ ở ế th ắ ố ướ ể ế ặ ắ ồ

Tuỳ theo tr ể d n cách nhìn đ ra nh không th y nh ượ ẫ h p nhìn theo h ợ đ ng, dùng nh ng đ ng tác bên ngoài đ đánh l a theo ý mu n. ữ ộ ừ ể ộ ố

i mi ng có t V i ng ớ ườ ệ t ậ

N u mi ng l ch thì cho quay m t nghiêng th nào không nhìn rõ l ch. ệ ệ ế ặ ở ế ệ

N u c v nghiêm ch nh, ng i s làm mi ng h t méo thì c đ ng viên cho c c l i. ế ườ i méo mi ng thì gi ệ ữ ẻ ỉ i c ượ ạ ườ ẽ ố ộ ệ ế ườ

Rămg đen, răng sún, th a, kh p kh nh ho c khi c i làm m t nhăn nhúm không t i thì ch nên cho c i. ư ể ấ ặ ườ ặ ươ ớ ườ

i b h l ườ ị ở ợ ệ ề ỉ ờ ơ ừ

ớ ạ i chúm chím (ho c ch p l y th i c v a tho t ộ ấ ặ ầ i s nh ng m cái gì đ y ạ ẽ ư ậ ỉ

i k ki u bán di n ho c ki u nghiêng. ộ ườ ng này t i, v i đ i t Răng v u, c ẩ i hay lúc n c v t ụ ườ ừ ẻ ươ m m, còn x u h n là h i c ơ ấ ồ i nhi u, mi ng quá r ng, môi quá m ng, ch nên cho c i v a ch m h t). Ng ế ớ ố ượ ơ ườ ỏ i răng v mà gi ổ ố ỵ ể ườ v m t nghiêm ch nh mím môi l ể ữ ẻ ặ ệ ặ

Môi dày nên đ ng viên c ộ ườ i cho m ng b t. ỏ ớ

Môi s t thì x p ki u nghiêng 3/4 hay bán di n đ che l p ch s t ho c che tay làm đi u x u h , c m hoa ng i v.v... ổ ầ ỗ ứ ứ ử ệ ể ệ ế ể ặ ấ ấ

V i ng ớ ườ i tai v nh, c p, s t ụ ứ ể

Tránh ch p chính di n, tìm cách x p quay nghiêng cho khu t đi. ụ ệ ế ấ

V i ng ớ ườ ằ ẹ i c m l m, nh n, dài, ng n ọ ắ

ướ ụ ế ể ề ệ ắ ặ ọ ổ ơ

ạ ằ ử c, m t ặ ọ trên xu ng và không nên cho cúi m t vì s làm c m dài nh n ẹ ộ ụ ừ ẽ ằ ặ ằ ố

V i lo i c m l m, nh n, dài, ng n không nên ch p nghiêng ho c bán di n, x p ki u h i nghiêng đ lao v phía tr ớ h i ng a lên m t chút cho c m tròn. Tránh ch p chúc máy t ơ thêm ra trong nh.ả

ụ ụ ủ ế ế ạ ặ ấ ẳ ượ c đi m này ể

N u quai hàm to, b nh, không nên ch p th ng chính di n, x p quay nghiêng ho c ch p ch ch sao đ che l p nh ệ ế đi.

i c dài, c ng ng V i ng ớ ườ ổ ổ ẳ

X p ki u ng i cúi lao v phía tr ề ể ế ồ ướ c, m t h i ng a lên, x c cao c áo ho c quàng khăn cho ng n b t c . ớ ổ ặ ơ ử ắ ặ ố ổ

i c ng n, so vai, r t c V i ng ớ ườ ổ ắ ụ ổ

n lên, quay nghiêng m t h i cúi, m c áo s mi c b , không nên quàng khăn. X p ki u ng i v ể ồ ươ ế ặ ơ ổ ẻ ặ ơ

i mũi t t, m t b t và m ng V i ng ớ ườ ẹ ặ ẹ ỏ

Không nên ch p nghiêng và ng a m t nhìn lên ho c n ng a đ v phía sau. ặ ưỡ ụ ử ặ ử ổ ề

ng V i ng ớ ườ i đeo huy hi u, huân ch ệ ươ

ng d n cho đ i t ng đeo cao h n bình th ụ ẽ ấ ả ấ ố ướ ố ượ ẫ ơ ườ ng

Không đ đeo th p quá ch p s ph i dài thân làm nh m t cân đ i nên h ả ể m t chút. ộ

Khi chi u đèn n u th y loá sáng do ph n chi u thì nên cho huy hi u hay huân ch ả ế ệ ế ế ấ ươ ng h i ng xu ng s h t ph n x . ạ ẽ ế ả ả ơ ố

i đeo kính tr ng V i ng ớ ườ ắ

i vi n hay c n th c n đeo kính tr ng khi ch p, mu n chi u đèn không b loé sáng nên chi u cao h n bình ị ầ ụ ế ế ậ ắ ơ ố ị ễ

Đ i v i ng ố ớ th ườ ườ ng, m t h i cúi. ặ ơ

i mũi h ch, vành mũi to V i ng ớ ườ ế

Không nên x p ki u bán di n hay chính di n, v i ki u nghiêng 3/4 khi ch p nên chúc máy cho b t đi. ụ ể ể ệ ệ ế ớ ớ

V i thi u n c p tóc ế ữ ặ ớ

Nên n i c p xu ng th p ho c b xoã cho hai bên tóc bè ra m t tí, tránh đ c p g n quá trông nh con trai. ặ ỏ ớ ặ ể ặ ư ấ ố ộ ọ

ng h p có b tóc dài đ p, nên cho t phía sau. Tr t thành đuôi ể ế ể ẹ ề ở

Ng đ u v phía nào nên đ tóc buông v phía y, nên đ tóc sam t ợ c nh ng tránh đ che l p ng c ho c m t m t ph n cánh tay làm g y đi. Ngày nay hai vai hay m t vai xu ng phía tr ả ầ ừ ườ ặ ề ướ ộ ầ ấ ư ự ể ấ ấ ầ ộ ố ộ

có nhi u ki u tóc tiên ti n, r t đ p. Ng t nhìn ra s có đ c b c chân dung đ p. ấ ẹ ế ể ề ườ i ch p bi ụ ế ẽ ượ ứ ẹ

Mí m t trùng ắ

ng nhìn lên, thêm đ m sáng trong m t (catch light). Yêu c u đ i t ầ ố ượ ắ ố

ạ ấ c h c và tham kh o (m c dù tôi bi ả ữ ừ ế ệ

t nó đã có t ữ ặ ể ế ạ

ữ t và nh ng ườ i ữ ơ ầ ủ ư ễ ẽ ấ ớ

Cám n b n, tôi cũng r t vui vì nh ng tài li u tôi đ khá lâu r i) giúp ích ơ ượ ọ ồ c cho các b n. Đây là sân ch i cho nh ng ng đ i yêu nhi p nh và quan đi m c a tôi là nh ng gì nh bé tôi bi ỏ ủ ườ ữ ượ tài li u có ích. Tôi s cung c p đ y đ cho di n đàn, v i hy v ng nh ng thành viên www.photo.com.vn nói riêng, nh ng ng ệ yêu nhi p nh nói chung có thêm chút ít ki n th c đ tham kh o. ế ế ả ọ ả ứ ể ế ả

9.Góc đ ch p ộ ụ

ụ ộ ụ ể ậ ợ ụ ể ể ầ ả

c đi m c a th u kính gây nên, m t khác góc đ ch p còn có tác d ng kh c ph c đ c m t s nh i còn c n chú ý đ n góc đ ch p đ tránh m i s bi n d ng hình nh do ố c đi m m t cân đ i ấ ọ ự ế ộ ố ượ ụ ượ ạ ể ệ ể ượ ắ

Ngoài vi c áp d ng ki u cách và đi m ch p thu n l nh ủ c a nhân v t, bi ủ ộ ụ i d ng thích h p s r t thu n ti n, nh t là khi ch p chân dung đ ng. ệ ấ t l ế ợ ụ ặ ợ ẽ ấ ế ụ ụ ậ ấ ậ ộ

ị ủ ụ ặ ưở ứ ủ ế ề ẳ ả ị

d ầ ẳ ộ

ấ i ả nhiên bình th ẻ ộ ậ ướ

ng đ n m c chính xác c a hình nh, ch ng khác nào th giác, khi nhìn ta i ng nh t. Nh ng khi đ ng t ừ ướ ườ ế ự ứ ư ấ trên cao nhìn xu ng th p c l i c m th y v t ta nhìn có v to cao, ng ố ượ ạ ở ỉ ệ đ nh đ u xu ng - nhìn đ i đ nh). Do đó th máy khi ch p cao hay th p quá t l ế c nhìn lên (th giác l ấ ạ ả ầ ấ ố ố ỉ ụ ấ

ừ ỉ c ly g n. V trí c a máy ch p đ t cao hay th p đ u có nh h ấ có thói quen là nhìn ngang t m m t, do đó góc đ nhìn th ng là m t th t th p ng ướ ấ ta l ạ ấ ng ườ ẽ ắ t theo b d c) ta l ề ọ ị i (nh t là nhìn th ng t i th y v t lùn bé l ẳ ạ ậ i s sai l ch hình nh, nh t là ch p ụ ở ự ả ệ ấ ầ

ớ ẽ ạ ề ặ ạ ắ ấ i, đ máy th p ể

mũi trông r t thô và m t có th dài ra, c m to h n lên. V i góc đ ch p chân dung, n u đ máy cao quá s t o ra nhi u vùng t ế ể quá thì ph i ch p h t lên làm l ộ ộ ụ ả rõ c hai l ả ụ ấ ặ ấ ỗ i ố ở ể khuôn m t làm ng n chùm m t l ẳ ặ ằ

i mũi h ch cho máy cao ư ố ắ ố ượ ứ ặ ầ ng. Đ i v i ng ố ớ ườ ế

Ch p nh bán thân (ki u ch ng minh th ) ng kính nên đ t ngang t m m t đ i t ể i c ng n ta h b t máy m t chút. lên m t chút, còn ng ạ ớ ườ ổ ụ ả ộ ắ ộ

i (ki u 2/3 và toàn thân) nên đ ng kính ngang t m c ho c ng c đ i t ng. Ch p già n a hay c ng ử ả ườ ụ ể ố ể ở ự ố ượ ặ ầ ổ

ng h p ch p chân dung đ ng, ng i g n li n v i ho t đ ng c a h (nh lo i nh ng ợ ườ ạ ộ ầ t ch ng h n) c n ẳ

ng, do đó góc đ cũng ph i b thay đ i cho phù h p v i ý đ ch p. Khi ớ ề ủ ố ượ ụ ạ ộ i t ườ ố ổ t vi c t ệ ố ợ ạ ồ ụ ớ

Tr theo sát cách ho t đ ng và t đó máy đ t ng chi u sáng c a đ i t ng. ộ ườ ắ th đ ng tác c a đ i t ư ế ộ đâu, cao hay th p là tuỳ thu c vào h ướ ấ ủ ọ ộ ng ho t đ ng và h ướ ạ ộ ặ ở ộ ư ạ ả ả ị ế ủ ố ượ

ệ ầ ự ủ ậ ắ ọ

ặ ủ ữ ể ố ắ ả ặ ườ ệ ạ ồ

t v hình thái và các chi ti t giúp cho vi c di n t n i tâm. Khuôn m t c a nhân v t nên đ chính di n, 3/4 hay bán di n c n ph i dùng khuôn ng m c a máy đ ng m l a ch n cho thích h p tránh nh ng đ ặ i lõm. C g ng phát hi n các nét đ c ợ bi ệ ề ắ ng vi n c a khuôn m t thành góc c nh, l ề ủ ễ ả ộ ệ ể ng gãy khúc làm cho đ ườ ệ ế

ng h ữ ế ậ ụ

Nh ng quy t c v góc đ k trên là c s đ có ph ộ ể ng pháp thích ng đ biên ch ra ch c ch n s không ph m sai l m v cách s d ng góc đ ch p. máy móc, d theo ph ng sáng t o trong áp d ng th c t ự ế ề , không nh t thi ấ ử ụ t r p khuôn ộ ụ ơ ở ể ể ứ ắ ề ự ạ ắ ẽ ướ ắ ươ ế ươ ầ ạ

10.C ly ch p ự ụ

ụ ự ữ ố ụ ự ấ ầ ộ

ng đ n s cân đ i thăng b ng c a hình nh. N u tay hay chân nào c a đ i t ả ằ ố

ưở xa thì bé l ng v ấ ủ ng khi ch p. C ly ch p gi a b ph n g n nh t và b ph n xa nh t c a ậ ậ ng ủ ố ượ ế ề ố n c m v ng ụ ố ượ ươ ằ ẽ

nh c m s phình ra nh b s ng, trán s ng n l C ly ch p là kho ng cách gi a ng kính và đ i t ả nhân v t đ i v i gn kính đ u có nh h ậ ố ớ ố ề nh s to ra, mà quá g n ng kính, ở ở ả ầ ố kính thì ư ị ư ẽ ỏ ả ố ượ ụ ế ự ủ i. Ngay cùng trong khuôn m t, n u khi ch p đ i t ạ i. Đó là đ c tính c a th u kính. ẽ ữ ộ ả ế ấ ắ ạ ặ ủ ằ ặ

Nói chung, tr tr ng h p đ c t c n thi t, không nên đ máy vào g n đ i t ng quá vì 2 lý do: ừ ườ ặ ả ầ ợ ế ố ượ ể ầ

- Đ i t ng s m t t nhiên, d lúng túng, m t c v chân th t nét m t. ố ượ ẽ ấ ự ấ ả ẻ ậ ở ễ ặ

ụ ữ ự ư ẽ ệ ẽ ả ằ

ố ng m t. - Ch p quá g n d méo hình và nh do s sai l ch c a đ c tính vi n c n. Nh ng ph n sát ng kính nh : mũi, c m, s to lên ầ r t nhi u so v i các b ph n khác, nh t là 2 bàn tay, nhi u khi to đ n n i trông r t ch ấ ễ ậ ỗ ế ủ ặ ề ầ ớ ướ ề ậ ấ ắ ấ ộ

ở ặ ả ả ấ ấ ữ ẫ ả i

ể ườ ế i trong nh không b th u kính làm bi n d ng và khi ch p không làm đ i t ế nh trông r t h p d n. Cái khó là làm th nào gi ố ượ ng ụ xa. Có nh ng ki u đ c t ả ể ị ấ ạ

ứ ắ ứ ả ặ c đi m k trên đ ng ể c. c 2 nh nhiên là đ Nh ng cũng không c ng nh c c ph i đ t máy ư quy t đ ể ế ượ m t t ấ ự ượ ượ

đ a ng kính vào g n đ i t ầ ả ộ

i xem nh (nh ghé nhìn sát t n m t). Tr ự ế ư ố ườ ng hình nh s càng rõ nét, sinh đ ng, n i b t đ ố ượ ậ c đ y đ chi ti ẽ ả ư ả ặ ố t, d gây c m xúc ế ả ễ ượ c c 2 nh i quy t đ ế ượ

c m ng l m. Th c t cho ng đi m trên tuy hình nh có kém đen tr ng và không đ ể ổ ấ ượ ầ ủ ẽ ng h p này dùng ng kính có tiêu c dài s gi ự ườ ượ ợ ọ ả ắ ắ

11.B c c và b i c nh ố ả ố ụ

ế ự ả ắ ọ ộ ư ế ủ ự th c a nhân v t cho ăn kh p v i ki u cách đã l a ể ậ ớ ớ

B c c trong nh chân dung là cách s p x p l a ch n các đ ng tác t ố ụ c.ượ đ

ầ ộ ứ ả ủ ề ặ ố ị

C n chú ý nhi u đ n đ ế ườ tuỳ theo th ch t c a đ i t ng mà th hi n m m m i d u dàng hay kho m nh ch c n ch. ể ấ ủ ố ượ ng nét c a khuôn m t, thân hình, hai tay hai chân, làm sao cho toàn b b c nh cân đ i nh p nhàng, ẻ ạ ể ệ ắ ị ạ ị ề

ng h p trong ki u nh có t 2 đ i t i đang th đ ng thì b c c s khó khăn ph c t p, đ c ng i này ể ả ừ ố ượ ng tr lên, l ở ạ ở ể ộ ố ụ ẽ ứ ạ ượ ườ

i kia. Tr ợ ườ d h ng ng ễ ỏ ườ

ứ ề ữ ẹ ế ề ậ

Đi u c b n c n n m v ng là làm th nào đ các nhân v t g n bó m t thi ế m t th hi n tình c m, tâm tr ng đ tránh r i r c không g n bó v i nhau m t m i. ề ơ ả ầ ể ệ ặ t v i nhau n u kh«ng toàn v n v hình th c v ế ớ ộ ậ ắ ắ ể ờ ạ ắ ả ể ạ ố ớ

ng t ố ượ ườ ự ể ể ả ộ

do l n x n thành t n m n, nh t là ộ ộ ể ắ ộ ả ạ ầ ụ ố

i chung m t ki u, tránh đ các đ i t Đ i v i th chân dung tĩnh mà ch p nhi u ng ấ ể ố ớ trong đó l i có nh ng đôi nh ng t p có c m tình riêng thích đ ng ng i sát c nh nhau, chú ý s c đ c u màu da và qu n áo k ữ ạ c đ n đ cao th p và v m t t ng ng ấ ộ ả ế ề ứ ả i, không thì r t d x y ra hi n t ấ ễ ả ườ ồ ạ ng m t cân x ng cho ki u nh . ệ ượ ữ ẻ ặ ừ ể ả ứ ấ

ố ả ầ ạ ố ả ộ ễ ữ ầ ạ ồ ị

ố ả ố ả ờ ộ ế ế ắ

ắ ầ ơ ng b đen, trái l ẽ ắ ộ ớ ấ ả ớ ố ả ạ ố ả ụ ậ ẽ ẽ ẫ ẫ ầ ị

li u. C n t o ra b i c nh đ ng màu, d u, m nh t. Nh ng b i c nh n i b t B i c nh không nên quá r m rà, c u kỳ và quá l ổ ậ ườ ặ rõ đen tr ng đ n thu n đ u không áp d ng vào nh câhn dung. N u b i c nh là màu tr ng có đ sáng l n chi u vào s là m t ả ề i b i c nh đen đ m s làm cho tóc và áo qu n màu s m l n v i b i c nh và t m nh s có s c đ quá đ i t ố ượ đen tr ng. ắ

t chú ý là c nh ph i h p v i ng ườ ẳ ớ ả ấ ả ậ ườ

i ph i l y c nh nhà máy, công tr ị ể ố ả ố

ng ng kính thu hình, không nên đ trên đ u ho c phía sau, d i, ch ng h n ch p ng ụ ạ ả ấ ả ố ọ ợ ở ị i nông dân thì ph i l y c nh nông thôn hay các v t có liên ng, thành th đ b i c nh ph hay công viên ườ ữ i đ t có nh ng ể ướ ấ ầ ặ

Đ c bi ả ợ ệ ặ ả quan đ n h mà ph ho . Ch p công nhân l ụ ụ ạ ế ng và c h m i phù h p, v trí c a đ i t ủ ố ượ ớ đ v t linh tinh nh dây ph i qu n áo, c t đèn, cây c i... ầ ơ ồ ậ ạ ả ướ ộ ư ố

12. Tĩnh và đ ngộ

ạ ườ ả ề ườ ư ự ệ ậ ế i sát th c nh nhi p

ề ế ả ậ ề i phát minh ra nhi p nh, khó có lo i hình ngh thu t nào miêu t ườ ế ả ề ả ấ

i luôn đ ệ ng chính c a VHNT (trong đó có nhi p nh) là con ng ủ ấ ơ ậ ế ả ư

ệ c hi n h u trên t m hình, v ng hay đau kh cũng nh n i lo âu c a con ng ượ ườ ư ỗ ủ ả i đ ườ ượ

ậ ố

ườ c m t b c nh chân dung ngh thu t, ng c m , vui s ơ ướ ổ ng ta v n nhìn th y hàng ngày. Ng ấ ườ ư ậ ả

ệ

T khi con ng ừ nh. Và đ tài chân dung ngh thu t v con ng ả t ượ i c m xúc, d n t ứớ ẫ ớ ả ngoài cái hi n th c thông th ự ệ c a cu c s ng con ng ủ ườ ộ ố đi n hình c a nhân v t ậ ở ủ ể không ph i là v mm t cánh tay tay mà là v m t đ ng tác...". Công vi c chính c a ng ộ v chân dung con ng c các ngh s nhi p nh chú ý nhi u nh t. R t đ n gi n vì đ i ố ườ ng i. Nh ng m c đích c a nh chân dung ngh thu t là con đ t ra ấ ượ i đi tìm h i th i ch p nh chân dung ngh thu t là ng ở ơ ườ t tìm nh ng nét i. Nh ng đ đ t đ i ngh sĩ ph i bi ữ ế ườ trên khuôn m t nh đôi m t, cái mi ng hay c ch c a đôi tay. Van G c víet : "m c đích c a tôi ủ ụ i ch p nh chân dung ngh thu t là ậ ệ ệ ỹ ụ ủ ụ ả ệ ử ỉ ủ ệ ể ạ ượ ộ ứ ả ắ ư ặ ẽ ộ ộ ệ ữ ệ ệ ố ụ ả ườ ủ ẽ ả

hay tr u t ng nét đi n hình, cá tính và khái quát nó lên hình t ậ ể ể ệ ườ ặ ả ừ ượ ng, nh công ờ

ng đi n hình đó. ộ ằ ườ ả ng ngh thu t, có th là đ c t ượ ể

ủ ụ ươ ủ ộ ấ ể ự ộ ng pháp ch đ ng dàn d ng ch quan hay "ch p". ự

ộ ệ ệ ậ

ự ả ố ượ i ch p có th th c hi n theo hai ph ườ ng chia làm hai lĩnh v c: tĩnh và đ ng. ượ ườ

ả ườ ệ ỹ ụ ả ữ ự ố ườ ườ ụ

c ch p trong hoàn c nh không ho t đ ng. Th i ngh s trong đó cũng có c nh ng kho nh kh c, cú "ch p" c a ng ắ ấ ề ự ụ ả ự ủ ụ

ự ng có s dàn d ng hay can thi p tr c c ượ i ch p. L i ch p nh này th ườ i ự ủ ả ả

ệ ng đ ữ ế ề i ng ữ c ch p là chi c máy nh và cũng vì có s ngăn cách c a chiéc máy nh mà thi u cái nhìn tinh t ạ ế ề ạ ả ứ

i. ế ả ả ụ ả ề ộ ượ ề

c ch p ủ ả ệ ố ượ ụ ở ệ

ể ạ ộ ạ ả ộ ườ ạ ườ ợ ộ

ể ạ ả ữ ắ ườ ể

ể ả ườ ể ệ ớ

ự ộ ư ề ả ơ

ườ ườ ủ ả ể ấ

i và cũng có th c nhóm ng đ ng giúp cho ng i mòn c a nh chân dung ngh thu t v n khá ph bi n. Con đ ệ ậ ủ ầ ự ế ợ ả ườ ỉ ậ ẫ ỗ ổ ế Ả ư ệ ệ

i hay m t c ch yêu, ghét, h n d i rõ ràng nh t, đó là giây phút đi n hình ngh ự ả ộ ử ỉ m t n c ạ ở ộ ụ ườ ẽ ấ ể ế ừ ả ệ ấ ờ ỗ

i đi tìm đ ng c chi c máy nh b ng cách dàn d ng hay "ch p" l y hình t ế ượ ự ụ Ch p nh chân dung ngh thu t, ng ệ ậ ụ ả nh chân dung ngh thu t cũng th ườ Ả ng đ 1. nh chân dung tĩnh là đ i t Ả ạ ộ ti p c a ng ế ủ ủ ộ c t hình 2/3 hay g n nh đ c t , c n c nh. Cách ch p này nhi u NSNA c a ta r t thành công cho dù s ngăn cách gi a ng ắ ầ ư ặ ả ậ ả i đ ch p và ng v cách ườ ượ ụ ế ụ ch n nh ng nét đi n hình c a nh chân dung mà nhi u nhà nhi p nh hao s c, tón phim v lo i nh này. Tóm l ườ i ể ọ NSNA ch p nh chân dung ngh thu t đf tĩnh hay đ ng đ u ph i khám phá cho đ c nét đi n hình c a chân dung con ng ủ ườ ậ 2. nh chân dung đ ng là đ i t vào tr ng thái ghi hình tr c ti p đang ho t đ ng, làm vi c cũng nh sinh ng đ ư Ả ự ế ượ i nông dân đang lao đ ng... ). Lo i nh chân dung đ ng th i th đang v n hành máy, m t ng ho t (víd : m t ng ng đ ượ c ộ ườ ộ ộ ụ ạ ậ ắ b t hình ki u phóng s nh báo chí v con ng i và g n i. Th lo i nh này c n s k t h p hài hoà gi a s c thái con ng ề ự ả ắ ườ i. Ngày nay máy li n v i công vi c, c ch , đ ng tác, c t hình có th là bán thân hay c ng ắ ử ỉ ộ ề i NS, chú tâm vào nh ng móc đã đ n gi n hoá các thao tác k thu t ghi hình nh v ánh sáng, ch nh nét t ữ ỹ ậ ng đi tìm tính đi n hình cú ch p xu t th n. Nh ng xem ra l ố ầ ộ c a nh chân dung ngh thu t n m trong cái nhìn và s c m nh n c a m i chúng ta. nh chân dung đ ng s r t hi u qu khi ộ ậ ằ ủ ả nhà nhi p nh bi i t d ng l ế ả thu t c a nh chân dung. ậ ủ ả

Ả

i t i đã là m t y u t ơ ả ườ ừ ủ ế ớ

th a hoang s , hình nh c th con ng ấ ữ ơ

ị ạ ộ ả ộ ướ ầ

ộ ơ ườ ẽ ấ c dài, giúp cho kh năng ban đ u là ghi chép r i ti n t ề ư ệ ộ ố ử ạ ế ạ ườ ề

ườ ự ậ ớ

n i đây các tranh v ể ệ ồ ế ớ i trong t ng giai đo n l ch s mà đi u luôn ạ ị ừ i cùng v i vi c th n thánh hoá nó. Trong c ng đ ng Thiên Chúa giáo, ồ ộ i có th tìm th y ấ ở ơ ể ẽ ữ

i càng có thêm nhi u t i bí m t c a c th con ng ậ ủ ơ ể i k nh t v i nh ng gì "tr n t c", th nh ng ta l ấ ớ ấ ố ỵ ả ạ ế ỷ ầ ớ ộ

ở ộ ữ ề ẩ ậ ạ

i cho h u th nh ng tuy t tác không gì sánh n i, trong đó m t ph n l n các tác ph m t p trung vào đ tài minh ho các ộ i b t g p nh ng hình nh kho thân đ y quy n rũ. 13. nh kh a thân ỏ t v i sinh Trong l ch s c a loài ng luôn g n bó m t thi ơ ể ử ủ ậ ắ ộ ế ố ả ho t c ng đ ng. Ngày nay ta có th d dàng tìm th y nh ng tranh v r t thô s hay hình n i trên đ g m c đ i các c nh ể ễ ồ ổ ạ ồ ố ổ kho thân. Khi h i ho ti n thêm m t b ộ i th hi n cu c s ng m t ả li u chính xác v xã h i loài ng cách sinh đ ng h n, ta l ề ộ nh n th y là s quan tâm t ớ ấ nhà Th là n i tôn nghiêm nh t, t ầ ụ ờ ơ mang m u s c tôn giáo v i các thiên th n kho thân. H i ho châu Âu nh ng th k XVII, XVIII đã làm n r nh ng tài năng, ầ ắ ạ đ l ế ữ ậ ể ạ huy n tho i. T i đây, m t l n n a ta l ề ộ ầ ệ ế ư ữ ầ ớ ả ệ ộ ầ ữ ạ ắ ặ ổ ữ ế ạ ạ ầ ả

M t c nh trong th n tho i Hy-l p ( nh ch p t i b o tàng El Prado - Madrid) ạ ả ộ ả ụ ạ ả ầ ạ

ả ạ ệ ế ườ Ấ ộ ấ ổ ế ườ

, n u nh b n bi ư ạ ậ ỹ i Nh t ậ ệ t ệ ế

t nam kh t khe h n r t nhi u trong vi c nhìn nh n c th con ớ ẩ ổ ậ ơ ể ệ ẳ

ễ i nh là m t "báu v t". Nh ng đi u này không h làm c n tr nh ng t ậ ậ ưở ư ề ệ ạ ộ

ạ ớ ơ ấ ng t ưở ủ ữ ươ ắ

t r ng ng ế ằ ể ệ ủ ệ ộ ề ủ ệ ắ ở ữ ề ế ả ơ ử ả ọ ự ậ ộ ồ

ẩ c không..."kh a thân"? Hãy xem b c tranh "H ng d a" d i đây: i n-đ r t n i ti ng v i b sách Kamasutra và ng Châu Á cũng không ph i là ngo i l ớ ộ khó sánh n i. Vi c phân bi i m t đ tinh t l ng danh v i các tranh in "phòng the" mà k thu t th hi n c a chúng đã đ t t ộ ộ ừ đâu là tác ph m ngh thu t không h n d dàng. Xã h i Vi ệ ề ng vô cùng táo b o trong ngh thu t t ng ậ ừ ư ả ườ th i Nguy n Du làm ta say mê "Gót sen thoăn tho t" c a nàng Ki u đ n th a n sĩ Xuân H ng làm th gian điên đ o v i ớ ờ ế ễ ệ đ y n ý. Trong lĩnh v c ngh thu t hình nh thì các tác ph m tranh Đông H là m t minh h a tuy t nh ng v n th l ng l ầ ữ v i. Ai b o các c th i tr ứ ả ờ ơ ầ ẩ ụ ờ ướ ướ ừ ứ ỏ

Ng i con gái vén váy làm gi h ng d a đ l ườ ỏ ứ ừ ể ộ đôi chân đ y quy n rũ. ầ ế

Hay "c gan" h n là b c "Đánh ghen": ứ ả ơ

ề ế

ấ ẫ ộ ả ườ ế ẽ ư ậ ố ộ ề c th hi n kh a thân nh th . i ph n đ ư ế ỏ ụ ữ ượ nh trong nhi u b môn ngh thu t c a nhân lo i. Trong ệ ề ể ệ ộ

ậ ạ ế ả ể ố

ỏ ệ i châu Âu. Th i y ng ị i đ ạ ượ c kh năng ghi l ườ ả ạ

ờ ạ ả i ta đã quá kinh ng c tr c gi ệ ượ ạ

i đ ế ạ ượ ắ ầ ớ

ớ ủ ả ễ ạ

ị ồ ạ bao gi ? Câu tr l ậ ủ nh kh a thân đáng ti c l ỏ ư ề ị ề ệ ả ờ ấ ả ậ ậ

ể ạ ớ

ế ả ữ ườ ậ ầ ỏ

Eugène Duriu và Eugène Delacroix, vào kho ng năm 1853. Có l đây là m t trong các tác ph m truy n th ng hi m hoi mà ng ẩ Nh v y hình nh kh a thân đã, và luôn là m t đ tài h p d n và t ậ ủ c chính xác cú s c do k thu t nhi p nh gây nên đó có Nhi p nh ngh thu t. Ngày nay chúng ta khó có th hình dung l ậ ỹ ế ả ư i m t cách tr n v n và chính xác nh khi nó m i ra đ i t ọ ạ ẹ ộ ờ ấ ướ ớ ự i ngh sĩ chào đón ngay nh m t công c c a sáng t o. Lĩnh v c th t c a phim nh. Tuy nhiên nhi p nh đã không đ ụ ủ ư ộ ế ả c b t đ u v i "ch đen" c a nh "khiêu dâm" - "Pornographie" dành cho các nhà quý t c l m ộ ắ ả ợ i song song v i ti n. Nói nh Alain Fleischer thì các nh "Porno" này đã nghi m nhiên t o ra m t lo i "giá tr hình nh" t n t ớ ộ ạ ả ả i r t khó có c b t đ u t "giá tr ti n t ". V y thì nh kh a thân ngh thu t "Photo de Nu artistique" đ ệ ỏ ờ ượ ắ ầ ừ kh ng đ nh ch đ ng c a mình trong sáng t o thì th chính xác nh ng ta có th ch c ch n r ng cùng v i vi c Nhi p nh t ệ ắ ằ ể ắ ị ủ ự ẳ ư "Nu Artistque" cũng đ ng th i đ i ch p t m nh kh a thân đ u tiên trong l ch c th a nh n. Các tài li u l u tr cho th y ng ồ ị ấ ệ ư ừ ờ ượ i là c p đ ng tác gi s nhi p nh th gi ồ ử ỗ ứ ụ ấ ả ả ế ớ ế ả ặ ả

ậ ự ườ ủ ạ ẫ

t c nh ng c m xúc v tò mò, khêu g i, ngây th , trong tr o...mà t t danh tính c a ng ả i m u, và cũng không th t s quan tâm đ n nó, đi u gây n t ơ ạ ớ ế ẻ ề ợ

t c nh ng c m xúc này đã đ t t ụ ế ớ ấ ả ữ ụ

ồ ng m nh nh t là dáng ng i ấ ấ ượ i m t đ ộ ộ ả ỏ i m u nh m t t m nh kh a ư ộ ấ ả ẫ ấ ả ể ạ ẽ ủ ủ ạ

Nu de dos Ta không bi quay l ng v i t ư cân b ng đáng khâm ph c. Tuy nhiên Eugène Duriu và Eugène Delacroix đã không ch p ng ằ thân ngh thu t mà m c đích c a nó dành cho các tranh v c a Eugène Delacroix. Trong m t lo t các t m nh th lo i này ta ệ có th tìm th y ng ụ i m u nam và n v i các t th , b c c mang đ m d u n c a h i h a. ề ấ ả ữ ườ ộ ấ ấ ủ ộ ọ ư ế ố ụ ậ ấ ữ ớ ườ ể ẫ ậ

ỏ ắ ề ệ ị

i đã và luôn ph i ch u đ ng t ả ậ ể ượ ế ớ ậ ậ ủ ủ ệ ệ ề ắ ạ ậ ỏ

ệ t c nh ng đ nh ki n, nh ng hà kh c v quan ni m ữ ế ả c ch p nh n nh m t sáng t o ngh thu t. Đi u này không ph i Nhi p nh kh a thân ngh thu t c a th gi ế ả đ o đ c, các đòi h i kh t khe c a ngh thu t...đ có th đ ạ ứ là m i, n u nh ta quay ng ượ ớ ể ử ủ ộ ọ ấ ả ữ ư ộ ứ ị ự ấ ẽ ặ c dòng l ch s c a h i h a thì cũng s g p nh ng b c tranh đ y "tai ti ng" mà ngày nay chúng ữ ư ế ế ầ ị

c coi nh nh ng ki t nam ch c nhi u b n bi Vi i Tây ban nha Francisco Goya ư ữ ủ ệ ọ ườ

ạ i tình c a mình làm m u. đ t tác c a nhân lo i. ề ượ v i tác ph m "Maja Denuda" - Cô gái kh a thân, mà ông đã l y ng ườ ớ ạ Ở ệ ỏ i danh h a ng ẫ t t ế ớ ủ ắ ấ ẩ

Maja Denuda, nh ch p t i b o tàng El Prado - Madrid ụ ạ ả ả

ệ ệ ủ ộ ọ ờ ấ ế ạ

ố ấ ủ ế ạ ắ

c ượ ng nét quy n rũ c a thân th , là s tinh t lên trên h t t ể ấ t tác này đã gây m t cú s c m nh th i y khi mà đ nh ki n trong sáng tác h i h a đã không th ch p ị ẹ ậ ự ố t c m i đ ế ấ ả ọ ườ ộ ư ế ố ụ ị ế ư ượ ủ ể ế ấ

t và trong tr ng. S xu t hi n c a ki ộ ự ấ ng y. Th nh ng cái đ p th t s cu i cùng đã th ng, tài năng c a Goya đã đ th b c c táo b o đ n nh nh n m t t ậ ườ kh ng đ nh khi ta có th c m th y trong b c tranh, v ẳ ự ứ ể ả khi ế ắ

ủ ể ệ ộ ọ ệ ẩ ấ ậ ỏ

ể ể ở ạ ể ượ ứ ệ ừ ề ề ậ ỏ

ả ả ẩ

Vào lúc kh i đi m c a mình, nh kh a thân ngh thu t đã l y h i h a làm m t tiêu chu n cho hình th c th hi n cũng nh t ư ư ộ ả duy sáng t o. Đ có th đ c công chúng th a nh n thì m t t m nh "Nu" c n th a mãn nhi u đi u ki n khác nhau hay nói ộ ấ ả ầ ẽ ị m t cách khác nó ph i thu c v th lo i "nu académique". N u nh hình nh không th a mãn các "tiêu chu n" đó thì nó s b ư ế ộ ộ ấ ẻ ề Nh th ta có th th y ngay r ng s phát tri n c a nh kh a thân ngh thu t ph thu c r t x p vào lo i "r ti n". ự ạ ế ộ ề ể ạ ư ế ể ủ ả ể ấ ỏ ỏ ụ ệ ậ ằ

Y u t ế ố ả ườ ườ ả ộ ọ

i xem nh cũng đóng m t vai trò quan tr ng khi ranh t h n n a là nh "g i c m" - "photo érotique" là r t mong manh, ng văn hóa và tôn giáo. i gi a nh "ngh thu t" và nh "khiêu dâm" hay tách bi ả ệ c m nh n c a ng ậ ủ ệ ơ ữ ợ ả ậ ả ấ

l n vào môi tr ớ gi ữ ả ớ đôi khi r t nhòe. ấ

ẽ ấ ể ạ ả ậ ầ ệ ậ ổ ộ

ị i. Tên tu i l n đ u tiên ph i k đ n là Man RAY, không nh ng ông ch là cha đ c a r t nhi u t c quá trình v n đ ng và phát tri n c a th lo i nh ngh thu t đ y khó khăn này ỹ duy sáng t o, k ể ủ ỉ ế ổ ớ ề ư ế ớ ạ

S r t thú v và b ích n u ta có th bi trên th gi thu t th hi n mà các tác ph m "Nu" c a Man Ray đã th t s đ t t i m t đ nh cao trong ngh thu t. t đ ể ế ượ ả ể ế ủ ẻ ủ ấ ậ ậ ự ạ ớ ữ ộ ỉ ể ệ ầ ẩ ệ ậ

Ả M t t m hình khác, mang tính s ki n bên c nh s quy n rũ c a nó, là tác ph m "Corset Mainbocher" c a Horst P. Horst vào ủ nh trong "série" mang tên "Black & White", 1926. ự ộ ấ ự ệ ủ ế ẩ ạ

t r ng vào nh ng th p niên đ u th k XX này các bác sĩ đã kh ng đ nh tác h i đ n s c kh e c a lo i áo ế ằ ữ ầ ậ ị ỏ ủ

ầ ụ ữ ẫ ế ỷ ữ ạ ị t ki u trang ph c r t khó ch u ạ ế ứ ể ụ ấ ệ

ộ y. M t t m nh kh a thân "Nu de dos" nh ng d năm 1939. Ta c n bi bó mà ph n v n hay dùng. Coco Chanel là m t trong nh ng ng ấ ẳ i đ u tiên ph n đ i k ch li ố ị ả ườ ầ . i m t góc nhìn hoàn toàn m i l ớ ạ ộ ấ ả ướ ư ỏ ộ

Corset Mainbocher, 1939

ệ ỏ

Nhà cách m ng c a nh kh a thân ngh thu t chính là Helmut NEWTON (ta cũng có th k đ n Jean-Loup SIEFF v i phong ủ ả ạ cách hoàn toàn khác bi t) mà cách th hi n c a ông đã gây m t ti ng vang không kém gì b c tranh "Maja Denuda" c a F.Goya. ậ ể ệ ủ ể ể ế ứ ộ ế ớ ủ ệ

i xem c m nh n t m nh b ng t t c các giác quan c a mình ự ế ộ ả ự ệ ườ ậ ấ ả ẳ ả ấ ả ủ

ộ c chuy n t i b i cái nhìn. Cũng m t góc nhìn tr c di n, cũng m t c m xúc tr c ti p, ng đ ượ ể ả ở

Elles arrivent! 1981

ổ ớ ặ ạ ườ ụ ữ ấ ụ ớ ộ

ộ ẫ i xem hoàn toàn b ch ng b i nhi u c m xúc khác nhau mà n t ấ ượ ữ ề ả i ph n y, m t bên v i trang ph c và m t bên hoàn toàn kh a ỏ ng nét ấ ng m nh nh t là c m th y nh ng đ ả ườ ữ ạ ấ

Hai t m nh kh l n đ t c nh nhau, cũng v n nh ng ng thân. Ng tuy t v i y đang ti n th ng l i ch mình. ị ế ự ở ỗ ấ ả ườ ệ ờ ấ ế ạ ẳ

ượ ế ế ư ế ả ườ ạ ậ

c x p vào lo i nhi p nh gia "khiêu khích" th nh ng ng ấ ủ i th t s gây sóng gió trong th p niên 80 ể ị ậ ự ề ữ ể ẩ ọ

i ph n hi n đ i, ý th c đ c r t rõ v thân th mình. Helmut NEWTON đ i là Robert Mapplethorpe. Chùm tác ph m quan tr ng nh t c a ông là v các nhà vô đ ch th thao n , th c a th k XX l ế ỷ ủ ạ hi n hình nh ng ể ườ ả ệ ứ ượ ấ ụ ữ ệ ề ạ

Lady Lisa Lyon, 1982

ể ự ạ ả ạ ằ ỏ

Đ n đây chúng ta hoàn toàn có th t ế c a nhi p nh hay nói r ng h n là m t hình th c th hi n c a ngh thu t nhân b n. ủ ọ tin mà kh ng đ nh r ng nh kh a thân ngh thu t là m t lo i hình sáng t o quan tr ng ệ nh kh a thân ngh thu t hoàn toàn ệ ả ộ ị ể ệ ủ ộ ỏ ế ả ậ Ả ẳ ứ ậ ệ ậ ơ ộ

ấ ộ ỗ ứ ọ ệ

c tính n d c a ngh thu t ph ằ ng Đông. i và tìm th y ch đ ng c a nó trong xã h i Vi ậ ộ t nam b ng cách tôn tr ng các giá tr đ o đ c xã h i ệ i các ngh sĩ M c dù vào th i đi m hi n t ờ ị ạ ứ ệ ạ ệ

ệ ủ ẩ ụ ủ ệ ẫ

ượ ặ ể ờ ờ ơ ư ả c khi lên ti ng "kêu ca" các đi u ki n xã h i hay "hành chính" thì t ng ngh sĩ c n bi ộ ướ ể ề ấ ừ ươ ặ ệ ề ệ ể

t đ ầ ủ ả ộ ế t v ế ượ ư ữ ế ị

t lên trên nh ng sáo mòn trong t ữ ậ ủ ả ạ ầ ằ ệ ể ả ị

t nam v n ph i làm vi c trong "kín đáo" và "yên l ng" đ ch th i c nh ng đi u y không có nghĩa là nh ả ế ượ c ế duy, nh ng đ nh ki n cho dù c a c m t th ậ i cho nh "Nu" giá tr "Artistique" th t ạ ủ kh ng đ nh mình b ng phong cách ngh thu t c a riêng mình và tr l ể ự ẳ ạ ị ộ ể ơ

do sáng tác. có th t n t ể ồ ạ truy n th ng và phát huy đ ố ề i Vi nhi p nh t ạ ế ả "Nu" không th phát tri n. Tr ể kh năng sáng t o c a chính mình, c n bi ả h ...đ có th t ệ s c a nó. Bên c nh đó các c quan văn hóa hay các ban ngành có liên quan cũng hoàn toàn có th tìm hi u m t cách nghiêm ể ự ủ túc th lo i nh ngh thu t này, có m t cái nhìn thoáng h n, r ng h n đ t o đi u ki n cho các ngh sĩ t ộ ể ạ ả ể ạ ự ệ ệ ệ ề ậ ơ ơ ộ

i duy nh t gi a nh "ngh thu t" và "khiêu dâm" theo Alain FLEISHER là: " ớ ữ ả ệ ấ ậ Càng có nhi u ngh thu t thì s ít tính ệ ề ẽ ậ

Ranh gi khiêu dâm" ("Plus il a d'art et moins il y a de pornographie")

ả ệ

Hans-Michael Koetzle, NXB Taschen, 2005

Tài li u tham kh o: - Photo Icons, tác gi ả - La Pornographie, tác gi Alain FLEISHER, NXB La Musardine, 2005 ả

p khét ti ng gi i không g m tay, vào m t đêm thu ế ườ ố ọ ệ ư ể ằ Ở ộ ươ

ộ ng mang trên ng ế ắ ẻ m t v ị ớ ườ

t ng ọ i c a căn phòng, h n đã rút g m ra và nh nhàng ti n đ n bên gi ng qu c n có m t tên c ướ ộ t công chúa đ c ể ướ ữ ố ủ ớ ế p n trang và viên ng c quý mà nàng th ươ ế ế ẹ ắ

ươ ủ ố ắ ậ ẵ

ỗ ả

ề ả ủ ư ẹ ố ề ướ ủ ỏ ễ ệ ấ

ắ c m t mình là m t thân th nõn nà ki u di m c a công chúa đang kh a thân và say s a trong gi c đi p; d ẹ ầ ầ ừ ủ

c v đ p thánh thi n c a T o hóa, h n đã run tay không th đâm ở ị ệ ủ ạ ậ ướ ẻ ẹ ộ ờ ồ ữ ể ả ờ ứ ể ắ ặ

ướ ự ố ả ầ

ượ ướ ố ẹ ế ầ

c và chi n th ng cái Ác c ắ s ng, qua câu chuy n mang đ m tính i trong ph n NG t lý muôn đ i c a ngh thu t, c a l ờ ủ p đã c m hoá đ ả ậ ủ ẽ ố ƯỜ ủ ệ ỏ ủ ắ ạ ế ữ ệ ậ ầ

“Chuy n x a k r ng: h n l n vào hoàng cung v i ý đ nh gi ườ i. ng Trong ánh sáng m o chan hoà cùng bóng t ườ ờ ả ừ c a công chúa…, khi thanh g m đã vung lên và s n sàng c m ph p xu ng tim c a nàng, thì ngay lúc đó áng mây v a ủ tan nh ấ ng ch cho ánh trăng to nh xu ng hoàng cung, qua ánh sáng lung linh huy n o c a trăng non, h n th y ườ i làn da tr ắ ướ ộ ờ tr ng h ng c a đôi b b ng đ o là trái tim đang đ p nh theo t ng nh p th trinh nguyên… L n đ u tiên trong cu c đ i ồ ắ ngang d c, tên c p đã s ng s đ ng l ng yên tr ọ g m xu ng ng c nàng và đành ph i âm th m rút lui vào bóng đêm… ươ Cái Đ p mong manh, nh nhoi còn sót l I c a tên c h u trong ph n CON c a h n. Đó là tri huy n tho i trên…” ạ ề

ữ ề ứ ọ ệ ấ ờ

ư ụ ế ả ộ ọ ỏ ể ế ư ệ

i (h n 150 năm), nh kh a thân cũng đã có m t ngay t ườ ơ ậ ể ạ ừ ữ ờ ỏ ữ ể ả ặ ầ

n t ộ nh ng ngày đ u và song song phát tri n v i nh ng th lo i khác ộ ố ợ ẻ ẹ ế ả ớ ể ươ ớ ẻ ẹ ủ ế ằ ọ

ệ ủ T th i kỳ Ph c H ng, trong nh ng nhà th công giáo đã xu t hi n nhi u b c h a kh a thân ca ng i v đ p thánh thi n c a ừ ờ i. Nhi p nh ra đ i sau h i h a, nh ng trong quá trình hình thành và phát tri n b môn nhi p nh ngh thu t trên th con ng gi ớ i v đ p c a cu c s ng, tình yêu và c v đ p c a thân th , các nhà nhi p nh đã cho đ n nay. B ng khát v ng luôn v i nh ng tác ph m ngh thu t đích th c, ca ng i v đ p c đi tìm cho mình nh ng c m h ng ngh thu t v đ tài này đ đ t t ậ ẩ ậ ề ề ữ ả ẻ ẹ ủ ệ ế ả ợ ẻ ẹ ả ể ạ ớ ữ ứ ự ệ ả

i ph n (l n nam gi ẻ ẹ ủ i). Đó là nh ng tác ph m ngh thu t đ y tính nhân b n, tôn vinh v đ p c a ậ ầ ệ ẩ ả

tâm h n và hình th ng ể ườ cu c s ng mà thân th con ng ể ồ ộ ố ụ ữ ẫ ườ ữ ớ i là m t hi n thân tuy t v i. ệ ờ ệ ộ

đ y d y nh ng nh tr n tru ng thô t c, khiêu dâm, trên internet cũng tràn lan; g n đây l ề ạ ầ ồ ầ

i m u…, làm cho không khí trong lành i ạ ố ế ầ ả ữ ả ậ ổ ộ ụ ễ ữ ệ ế ườ ẫ

Ngày nay trên nhi u t p chí qu c t ẫ liên ti p n i c m lên nh ng scandal “ nh ngh thu t” c a nh ng ca sĩ, di n viên, ng ủ c a nhi p nh ngh thu t chân chính ít nhi u b ô nhi m. ủ ế ả ữ ậ ễ ề ệ ị

ớ ế t có m t ranh gi ộ ạ ả ự ữ ụ ầ ỏ ộ ơ

i ngh sĩ b ng k thu t ánh ụ ườ ư ử ủ ệ ậ ằ

khi b m máy cho đ n khi tráng phim, r i nh xong. Nói tóm l ệ ườ ể ừ ế ấ

c v đ p thánh thi n, trong sáng mà T o hóa đã ban t ng cho con ng i vô hình gi a hai lo i nh kh a thân: “Naked” là tr n tr i, dung t c, ph i bày ra m t cách t ỹ ậ ả i là ph i làm ả ạ ườ i ng nét.v.v. k t ượ ẻ ẹ i, nh t là ng ấ ể ứ ả ườ ệ ạ

Ai cũng bi nhiên (không bao hàm nghĩa ngh thu t). “Nude” cũng là thoát y, nh ng ph i qua x lý c a ng sáng, góc đ , s c đ , b c c, đ ọ ả ộ ắ ộ ố ụ nh th nào đó đ b c nh toát lên đ ặ ư ế ph n . ụ ữ

ỏ ế ả ươ ể ả ạ

ớ ư ộ ườ ọ ệ ậ ậ ả

ng ch p nh n s t n t ế ng l p nhi p nh nào đ a b môn kh a thân vào ch ư ộ ỹ ố ị ữ ng trình gi ng d y đ trang b nh ng ng M Thu t. Các nhà qu n lý văn hoá ngh thu t cũng còn khá nhi u ề i m t cách th ả ậ ự ồ ạ ướ ấ ộ ơ

ụ i c m máy tr nên lúng túng, hoang mang khi tìm ẫ ườ , không khuy n khích cũng không ph n đ i, nói đúng h n là có xu h ở ớ ầ ề

cái đ p trong tác ph m nhi p nh ngày càng cao mà trong giai đo n thăm dò (?). Chính đi u đó đã làm cho gi ẹ ở ẩ ệ ậ

ế ả ả ệ ố

ế ả ư ộ i l ộ ỗ ố ụ ư ề ệ ạ

ẫ ứ i ch p l n ng ụ ẫ ộ ớ ờ ậ ơ ồ ư ớ ộ ả ư ẫ ớ ệ ả ạ ộ

ữ ế ả i. C ng ả ườ ả i m i mê đi tìm và tôn vinh v đ p thu n khi ế ủ ẹ ấ ẻ ẹ ữ ặ ạ ồ

t Nam ta không có m t tr Vi Ở ệ ki n th c c b n cho các h c viên nh trong các tr ứ ơ ả ế quan ni m l p l ậ ờ ệ đ ng và v n đang ạ ộ đ n chân giá tr c a nhi p nh ngh thu t. Trong khi nhu c u l u gi ầ ư ị ủ ế quan ni m chính th ng ch a rõ ràng, thông su t, nên nh ng nhà nhi p nh v n c âm th m sáng tác nh kh a thân v i m t ộ ỏ ầ ữ i m u đ u mang n ng m t c m giác tâm tr ng lén lút, v ng tr m nh làm chuy n gì m ám, t ặ ườ tâm lý không tho i mái khi sáng t o ngh thu t, c h nh đang ph n b i v i chính mình, v i gia đình và xã h i. Nh ng th c ự ra h ch là nh ng ng ờ t c a T o hoá r i mang cái Đ p y dâng t ng cho Đ i ầ (dù Đ i có khi ch a hi u h t h ). ư ả ế ọ ọ ỉ ờ ườ ể

ậ ệ ẹ c nhìn nh n và l u gi ậ ả ượ ư ệ ậ ả ầ

ể ộ ớ ạ ườ ữ ế ạ ị

ng và nâng cao th hi u th m m c a m i ng ị ế ỹ ủ ể ị ườ ầ ọ

; th nh ng ngh thu t không ph i là m t phép ế ư i h n vô ả ụ ể ạ t h n nhu c u văn hoá phong phú, đa d ng ư i d ng t m rèm thu t ng “ nh ngh thu t” đ làm trò x u xa, nh ng ể ợ ụ ữ ả ẩ ề ệ ầ ấ ậ ấ

Ngh thu t là vô cùng, cái Đ p là chân lý, c n ph i đ i h n c a nh ng đ toán đ đi tìm gi ớ ạ ủ hình đó đ đ nh h ướ c a qu n chúng. Cũng chính vì th nên có nhi u tay l ủ không ph i vì v y mà chúng ta đ ng hoá hai nghĩa “nude” và “naked” đ ữ ng cong, chính vì th nên khó có m t văn b n c th phân đ nh r ch ròi cái gi ộ i, ph c v t ụ ụ ố ơ ậ c. ế ồ ượ ậ ả

Thi t nghĩ, đã đ n lúc H i Ngh sĩ Nhi p nh Vi t Nam c n ph i ch đ ng ph i h p v i V M Thu t – B Văn hóa Thông ế ế ả ệ ế ộ ệ ớ ụ ỹ ố ợ ủ ộ ầ ậ ả ộ

ơ ữ ể ả ạ ớ ố ộ ợ ị

ệ ể ồ ờ

ứ ỹ ủ ộ ậ ề ự ệ ư ộ ọ ạ ề ộ ở ữ ậ ằ ớ ộ

tin và các c quan ban nghành ch c năng khác đ có nh ng văn b n quy đ nh phù h p v i truy n th ng dân t c, bên c nh vi c ệ i m t cách hài hòa, h p lý, không tránh né, không c c đoan; đ ng th i cũng đ có cái dung n p quan ni m th m m c a th gi ợ ế ớ nhìn v nhi p nh ngh thu t m t cách c i m và công b ng h n so v i nh ng b môn ngh thu t khác nh h i h a, điêu ơ ở ế ả kh c, đi n nh, văn h c… ẩ ệ ọ ệ ả ắ

Chuck McKern đ gi ượ ị ề ủ ệ ề ớ

ả

ể ử ụ ớ ẫ ạ ể ể ả

c d ch bài này v i tiêu đ "Studio Lighting Techniques" c a tác gi ả ư ề ấ ả ử ụ ẽ ễ ự ặ ấ

Ánh sáng trong nh chân dung ả i thi u s qua khái ni m v Mình l ệ ơ ể ớ ự ánh sáng trong nh chân dung. Tuy tiêu đ nói v ánh sáng trong studio nh ng v n có th s d ng đ c khi dùng ánh sáng t ượ ề nhiên. Trong nh chân dung ánh sáng có th đ c s d ng khéo léo đ nh n m nh ho c xóa b t nh ng đi m khác nhau trên ữ ặ ể ượ ử ụ ạ ẽ nhiên, t m ph n quang, vv. s d dàng h n s d ng flash vì b n s khuôn m t nhân v t. S d ng đèn trong studio, ánh sáng t ơ ử ụ nhìn th y hi u qu tr c khi ch p. ậ ả ướ ụ ệ ấ

Có 4 ki u ánh sáng: ể

ể ặ ở ị ế ọ ồ

i có khuôn m t g y trông béo h n, gi m nét cá tính trên g ớ ng m t. - Ki u 1 g i là "Broad Lighting" t c là ngu n sáng chính đ t h n. Ki u chi u sáng này dùng đ làm cho ng ơ v trí chi u sáng phía c a m t c a nhân v t g n v i camera ặ ủ ặ ầ ậ ầ ươ ứ ể ủ ả ườ ể ế ặ ơ

ọ ể ể ặ ồ ọ

ể c s d ng khi nhân v t có khuôn m t trái xoan trung bình. Ánh sáng ki u này nh n m nh các đ ng cong, nét g gh trên ườ ậ ặ

ng nét do bóng đ có th đ ườ c v i ki u Broad. Ki u này th ng ồ ề ng đ ườ ượ ớ ạ ấ ử ụ ủ ể ằ ể ượ ộ ề ổ

ả i m t béo trông g y h n. - Ki u th 2 g i là "Short Lighting" khi ngu n sáng r i vào phía bên kia c a m t, ng ứ đ ượ ử ụ khuôn m t. Các đ ặ y u h n. Ki u chi u sáng h p này có th dùng đ ng ế c đi u ch nh tăng gi m b ng cách s d ng thêm đèn fill light có c ể ườ ườ ế ỉ ặ ẹ ể ể ầ ơ ơ

c nhân v t và ể ứ ướ ậ ọ ộ ố

ặ ớ ườ ườ ủ ặ ẳ ố ợ

ướ ng t o nên v kiêu sang nh ng l - Ki u th 3 là "Butterfly Lighting" dùng đèn chính đ t phía tr nên bóng c a mũi đ xu ng phía d r t phù h p v i ph n vì nó th ườ ấ i th ng hàng v i mũi. Cách này phù h p v i ng ớ ạ ạ trên cao r i xu ng, ch nh đ cao sao cho t o ở ỉ ng, i có khuôn m t trái xoan thông th ớ i không h p v i đàn ông vì nó làm 2 tai trông có v to h n. ơ ẻ ổ ụ ữ ư ẻ ạ ợ ớ ợ

ể ứ ữ ể ạ ằ ố

ế ợ ộ ạ ặ ậ ọ ỹ

- Ki u th 4 là ki u "Rembrandt Lighting", t o ra nh ng b c chân dung gi ng tranh Rembrandt b ng cách k t h p short ứ lighting và butterfly lighting. Đèn chính đ t cao và r i vào phía m t không quay v máy nh. K thu t này t o m t hình tam i mũi. giác sáng trên gò má g n camera. HÌnh tam giác sáng c n đi u ch nh sao cho ề ngay d ả i m t và không lan xu ng d ướ ặ ỉ ướ ề ầ ầ ắ ố ở

ạ ộ ộ ằ ữ ả ậ ớ ố ở ị ớ ườ

t nh t đ ch nh đ cao đèn là nhìn vào bóng c a đèn trong m t nhân v t (catchlights). Bóng c a đèn nên ộ ng th ng n i gi a máy nh v i nhân v t và ắ ủ ậ ậ v trí cao h n nhân v t ơ ở ị v ủ

Đèn chính nên đ t ặ ở ị m t chút. Cách t ấ ể ỉ ố trí gi a 11h v i 1h trên hình tròn c a m t nhân v t. v trí t o m t góc 45 đ so v i đ ộ ủ ữ ậ ắ ớ

N u không có bóng c a đèn thì m t trông r t vô h n. ủ ế ắ ấ ồ

ụ ả ế ườ ủ ụ ơ

Thông th ở n u không s b m t hi u qu c a đèn chính. Công d ng c a đèn ph là làm m m bóng đ do đèn chính t o ra. ế ề phía bên kia c a máy nh. Đèn ph ph i y u h n đèn chính nhi u ổ i ta dùng thêm 1 đèn ph (fill light) ụ ng ng ườ ẽ ị ấ ả ủ ả ề ụ ủ ệ ạ

ng ph n. Tăng đ sáng đèn ph làm gi m đ t ượ ử ụ ụ ả ộ

ủ ấ ậ ắ

c s d ng đ ki m sóat đ t ộ ươ ể ể ủ ậ ụ ế ạ

ả ủ ả ụ ả ộ ề ể ề ủ ấ ỉ

Đèn ph cũng đ ượ c ng ph n c a nh và ng ụ ả ộ ươ l i. Đèn ph s thêm vào m t nhân v t bóng c a đèn v trí th p h n bóng c a đèn chính. Bóng c a đèn ph trong m t nhân ủ ơ ở ị ắ ụ ẽ ạ ng. Vì th sau khi ch p xong thì ph i dùng photoshop v t có h i cho nh vì nó t o c m giác nhân v t có m t ánh nhìn vô h ả ướ ộ ạ ả ậ xóa cái bóng c a đèn ph đi. Ngoài ra phó nháy s còn dùng các t m ph n quang và ô đ đi u ch nh thêm đ m m c a bóng, ụ ả ẽ ủ và k t qu hi u ch nh s th y nh t m hình này. ẽ ấ ả ệ ư ấ ế ỉ

Ngoài ra ng i ta còn dùng thêm đèn chi u sáng phông và đèn chi u sáng tóc, ví d nh trong nh d i đây: ườ ụ ư ế ế ả ướ

Nguyên b n ti ng Anh c a bài này đia ch ủ ế ả ở ỉ http://www.vividlight.com/articles/1615.htm các b n có th tìm đ c. ể ạ ọ

nh chân dung - Portrait ệ ả

ể ượ

Ả ậ ớ ướ ng ti n tr ệ ữ ươ ầ ủ thì m t t m nh đ p là k t qu chung c a ẹ c m t t m nh chân dung ư ế ể ề ể ạ c khi b m máy. Hôm nay NTL mu n trao đ i v i b n v th lo i ộ ấ ả i c m máy. Nh th đ có đ ườ ầ ố ấ ế ộ ấ ả ổ ớ ạ

+++ Nh NTL đã nói v ngh thu t ch p nh chân dung trong ụ ả ậ ư ề nh ng hi u bi ậ ự ế ề ỹ ữ đ p thì ta c n ph i chu n b k l ẹ ị ỹ ưỡ ả nh chân dung ngoài tr i và nh ng đi u c n chú ý. ữ ả t v k thu t và s giao c m gi a nhân v t v i ng ả ng m i ph ọ ề ầ ẩ ờ

i ch p nh "amateur" s d ng lo i máy nh 24x36 đ ch p nh chân dung, có th là SLR ho c dSLR. ể ụ ả ể ặ

ạ ữ ử ụ ố ườ ự ặ ấ ả ể ặ

ổ ế ế ị ệ

ư ế ươ ẽ ở ị ể

ng cho nh không th t s c nét, b n l ạ ố ườ ụ ả ả t tinh t này ít có ch cho nh ng lo i máy ki u "Point & Shoot" (m c dù đôi khi có nh ng t m nh chân ạ ế ệ ữ lo i máy này). Nh th ph t b đo sáng g n s n trong máy ng ti n đo sáng c a b n s là thi c t o nên t ắ ẵ ừ ạ ượ ạ ạ v trí tele 80mm, mà các ông kính lo i ẩ ậ ắ ụ ế ố ể ụ ả ả ộ ợ

ưở ả

ng nh th . u th c a lo i ng kính này là cho phép ta kh ng ch d dàng đ nét sâu c a tr ế ườ ộ ủ ạ ố ố

c cái th n c a nhân v t. ượ

Đa s nh ng ng ố ữ Trong lĩnh v c đ c bi dung n i ti ng đ ủ ạ ẽ và lo i ng kính zoom tiêu chu n ki u 28-80mm cũng s là thông d ng. May m n thay ắ i có trong tay m t chi c ng kính hoàn toàn phù h p đ ch p nh chân dung này th ạ ạ ng nh t dùng cho nh chân dung ngoài tr i v n là m t chi c 85mm f/1,8 hay t đ y nhé. T t nhiên chi c ng kính lý t ươ ng ờ ẫ ấ ế ố ấ ấ ờ ng nh đ (D.O.F) đ ng th i ả ồ ộ ế ễ ư ế Ư ế ủ ươ ở kh u đ ng kính m nó có m t đ s c nét vô cùng đáng n v i đ phóng đ i đ m nh đ thu đ ộ ố ậ Ở ẩ ộ ộ ắ ầ ủ ể r ng t i thì phông n n s có đ lu m r t đ p. i đa f/1,8 thì vi c ch nh nét đòi h i chính xác cao nh ng bù l ờ ấ ẹ ạ ộ ạ ủ ạ ư ể ớ ộ ỏ ề ẽ ệ ố ộ ỉ

ể ệ ử ụ ả ạ ạ ầ

c ánh sáng không gian xung quanh thì vi c s d ng các t m ph n x (m u tr ng hay ánh b c) đ t. Các t m ph n x này t o ánh sáng d u h n ánh sáng c a đèn flash đ ng th i cân b ng ánh sáng ượ ế ắ ờ ấ ủ ấ ạ ằ ơ ị

ồ ạ

ng t ư c k t qu t ả ươ ộ ự ế ủ ả ạ ế ị ự

t b tán x này là nó cho m t ánh sáng v i nhi nguyên đ Đ có th gi ể ữ xoá đi bóng đ là c n thi ầ ổ c a ti n c nh v i ánh sáng phông n n r t t ủ ề ả g n ch th . Ta cũng có th đ t đ khi nó ở ầ tr i. L i th c a lo i thi ế ủ ợ ờ ể ạ ả t. Gi ng nh các ngu n sáng khác, các t m ph n x này cho m t ánh sáng r t d u ấ ị ề ấ ố ấ ố ặ t b làm tán x các tia n ng tr c ti p c a m t ắ ể ạ ượ ế t đ m u cao h n ngay c v i ánh sáng cu i ngày. ả ớ ạ ồ khi dùng thi ớ ớ ủ ể ạ ệ ộ ầ ế ị ộ ố ơ

c chi u quá m nh. ạ ườ ể

ề ượ i không c n thi ng h p ánh sáng ng ố ộ ể ệ ạ ế t. ợ ượ ầ ả ẫ ộ

ế ể c th hi n m t cách kín đáo nh t mà v n đ m b o xoá đ ả ượ ể ủ ể ả ạ ạ

c các bóng t ư ế ng đ sáng c a đèn -1/3Ev cho đ n -1/2Ev. Trong tr ầ ủ ng h p ánh sáng ạ ể ệ ế ạ ả ỉ

Bên c nh đó b n không th thi u m t chi c đèn flash dùng đ làm "fill-in" trong tr ế ạ Ánh sáng c a đèn c n ph i đ ả ấ B n có th dùng các "đ u ph n x " - Bounce Card - hay "ki u đ u tán x " - Diffusion Dome. N u nh ánh sáng c a đèn là quá ầ rõ trên nh thì b n hoàn toàn có th hi u ch nh c ợ ộ "l nh" thì b n nên dùng thêm m t t m kính l c m u vàng nâu đ làm gi m đi ánh sáng tông màu xanh c a đèn. ầ ủ ể ườ ầ ườ ủ ộ ấ ạ ạ ả ọ

Photo by David Fung.

ề ư ụ ế

i a thích dùng phim cho th lo i nh ngh thu t này thì t ể ạ ả ừ ấ ệ ậ ậ

ể ệ ườ ư ộ ộ ệ ư ỹ ẫ ạ

ụ ả ắ ủ ư ả ẫ ắ

ẫ ư ạ ế ả ng b n đã đ t t i m t đ nh y cao cho phép ch p nh trong nhà khong dùng đèn flash mà v n đ m b o ạ ớ ả ư ươ đây hai « lão làng » nh ng ch c ch n kh năng c a chúng v n luôn là « thanh xuân » : phim ơ ử ở ể ng thích cao nh t v i ki u ượ ng b n Fuji Provia 400F, phim âm b n Fuji Superia X-Tra 800. Chúng đ ả ng. NTL xin đ n c ả

Th lo i nh này có khá nhi u cách th hi n khác nhau nh : ch p không dùng đèn flash, dùng đèn flash nghi p d , chi u sáng ể ạ ả r t lâu k thu t phim âm ki u « studio ». N u nh b n v n là ng ể b n cũng nh d ả ả ch t l ấ ượ d ấ ớ ươ ánh sáng trong nhà nh ánh sáng đèn « halogène » và ánh sáng đèn vàng đ ng th i có kh năng hi u ch nh m u s c r t t t. c nghiên c u đ t ả ờ ứ ể ươ ệ ầ ắ ấ ố ư ồ ỉ

i s d ng k thu t s thì ch c ch n m t chi c dSLR v i ng kính nh y sáng là c n thi ỹ ế ư ạ ớ ố ế ế ắ ắ ộ

ỹ ậ ố ụ ở ố ộ ậ ạ ư ề

ả ầ ị ấ ệ ề ạ

ư ế ạ ầ ậ ố ớ ọ ở ể ế ạ

ộ ộ ố ộ ụ ầ ư ấ ượ ế ố ả ữ ệ ự ẩ ẩ ể ấ ạ

ộ ố ộ ố ỹ ể ạ ượ ế ư ậ ố ệ ằ

ạ t. Các lo i Còn n u nh b n là ng ườ ử ụ t c đ ch m cũng hoàn toàn có th s d ng nh ng chúng b r t nhi u h n ạ dCam, Bcam có k thu t ch ng rung khi ch p ể ử ụ ố ậ ng nh. Và cho dù b n ch n phim hay k thu t s thì trong đi u ki n ánh sáng ch v kh năng thao tác cũng nh ch t l ỹ ả ế ề ể y u nh th b n c n đ n m t chi c ng kính nh y sáng cho phép m kh u đ ng kính l n (gi a f/1,4 và f/2,8 ) đ có th ế c m t t c đ ch p c m tay kh dĩ. T t nhiên khi b n m r ng kh u đ ng kính thì vi c l a ch n đi m canh nét là đ t đ ọ ở ộ ạ ượ quan tr ng, b n có th đ t đ đây vì nó cho phép c đi u này b ng các kinh nghi m th c hành. K thu t s chi m u th ọ ế ở ự ạ b n th nghi m và quan sát ngay k t qu sau đó. ệ ử ạ ề ế ả

ộ ẽ ạ ấ ắ ẹ

ự ế ạ ả

ọ ng nhà (lý t ơ ư ầ ệ ạ ệ ư ắ ự ự ườ ả ạ

ể ế ộ ơ ữ ế ế ẽ ợ ư ạ ể

ộ ề ặ ạ ắ ắ ng chi c sáng c n thi ộ ể ạ ả ạ ấ ủ ế ị ổ ị ọ ướ ưở ấ ị ế ủ ộ ự

ộ ử ụ ố ạ ầ ể ữ ế ậ ả ớ

ừ ạ ộ ộ ồ

xa, không dùng dây d n) ặ ề ầ ế ả ị

ớ ộ ể ế ầ ắ ẳ ạ ạ

ố ắ ố ể ả ệ ộ ầ ớ ộ ấ ạ ủ ế ầ ằ ộ ở

Dùng đèn flash nghi p d g n trên máy s t o nên m t ánh sáng tr c ti p và r t g t, không đ p cho th lo i nh chân dung trong nhà. B n không có s l a ch n nào khác ngoài vi c làm tán x ánh sáng hay dùng ánh sáng ph n x trên m t b m t có ạ ng h n n u b n có m t chi c « Bounce Card » - t m d ch là t m ph n x g n trên m u tr ng nh tr n hay t ắ ầ đ u c a đèn flash). Ki u ánh sáng này r t d u và s h p lý h n n a n u nh b n có th thay đ i v trí c a đèn flash g n trên ầ ủ máy b ng m t dây n i TTL hay m t chi c « nh i » - Slave- không dây và ch đ ng l a ch n h ế (Kỹ t. ạ ằ thu t : V i nh ng b n nào đang s d ng dSLR Nikon D70 thì b n thân chi c đèn flash g n s n trên máy đã có th làm ch c ứ ắ ẵ ẫ Có m t đi u quan tr ng c n l u ý là khi ngu n sáng năng kích ho t m t chi c SB-800 hay SB-600 t ầ ư ọ ế t và cho đèn ph sáng ng càng t càng l n thì ánh sáng càng d u, nh th b n hãy c g ng đ t chi c đèn flash càng g n đ i t ư ế ạ ố ố ượ vào m t chi c ô m u tr ng ch ng h n. N u b n mu n có ánh sáng m thì có th dùng m t chi c ô ph n x có m u nhũ vàng. ả ộ ầ ế ế ạ M t chi c kính l c m u vàng nâu cho đèn flash đ gi m b t đ « l nh » c a ánh sáng ộ t đ m u, tính b ng đ 6 500 K (nhi Kenvin) cũng r t h u ích. ọ ấ ữ

ệ ở

ườ ạ ế ề ấ ệ ụ ấ ạ ả ộ ộ ớ

ẫ

t. V i lo i đèn « torche » có ngu n sáng đ nh h ạ ế ợ ư ướ ạ ớ ị

ng tán x 5 000 K. Nh ng c căn ch nh ữ ỉ ế c l n hay m t chi c « ướ ớ ồ trên đây là b n đ t ngu n ặ ạ ng thì b n nên khép sâu kh u đ ng kính ở ộ ố ạ ỉ ẩ ệ ượ ầ ộ ệ ẩ ả

t có hi u qu khi ch p v i đèn flash f/11 – f/16. Lo i đèn flash chuyên nghi p dùng trong Studio không h cho ánh sang « l nh » vì chúng đã đ ượ chi c đèn này có c ạ h p chi u sáng » - « une boîte à lumière ». V n cùng chung m t nguyên lý nh NTL đã nói đ n ế ở ế ộ sáng càng g n ch th càng t ủ ể ố f/16 (kh u đ sâu nh t mà không làm tán x hình nh - hi n t ạ ấ hình nh c a các ng kính « macro » đ c bi ệ ng đ sáng r t m nh và r t ti n d ng khi ta dùng k t h p v i ô ph n x kích th ộ ồ ệ ượ ả ạ ng « diffraction ») Kh năng hi u ch nh hi n t ả ụ ớ ủ ệ ả ặ ố ở

Photo by David Fung.

V y thì chúng ta s b trí các ngu n sáng nh th nào? ư ế ẽ ố ồ ậ

ồ ẫ ả ư ạ ấ ơ ố ượ

ấ ế ư ạ ạ

ổ ớ ng ngu n sáng mà b n có nhi u cách đ chi u ế ế ả ạ ụ ể ẹ ề ặ ạ ộ ấ ạ

ấ ộ ử ể ế ồ ộ ấ ỏ ấ ứ ả

ắ ề ữ ấ ố

ỉ ủ ể ẫ ấ ủ ể ế ể ề ể ạ ặ ấ ề ổ ẫ ế ư ạ ộ

ả ẽ ấ ấ ườ ủ ệ ạ ậ ỹ

ể ể ế ệ ệ ạ ả ớ ờ

ư ấ ầ ộ

ủ ể ứ ế ấ ế ệ

ể ạ ằ ể ả ạ ừ ể ế ố

i c a khuôn m t đ x lý ph n bóng đ c a hai đèn flash c nh. R t đ n gi n, nó không h ph c t p nh b n v n hình dung. Tùy theo s l ề ứ ạ sáng. N u nh b n ch có m t chi c đèn flash duy nh t thì ta s dùng cách chi u sáng c nh, mà c th là đ t flash v phía bên ẽ ế trái 45° so v i ch th , và x lý ph n bóng đ phía bên ph i b ng m t t m ph n x ánh kim. (M o nh : b n có th vò nát ả ằ ầ t m gi y nhôm v n dùng đ gói th c ăn trong nhà b p r i căng nó lên m t t m bìa c ng đ dùng thay t m ph n x chuyên ể ấ ứ ả i đen » n a khi ta đ t t m ph n nghi p đ t ti n đ y) Dĩ nhiên là ph n bóng đ v n còn nhìn th y rõ nh ng nó không còn « t ư ầ ệ x g n ch th . N u nh b n có thêm m t chi c đèn flash th 2 đ đ t phía sau ch th nh m t o ánh sáng vi n cho mái ể ặ ở ạ ằ ủ ể ứ ạ ầ tóc thì hi u qu s r t b t ng đ y. (K thu t : b n nên tăng c ể ng đ ánh sáng c a đèn này lên +0,5Ev cho đ n +1Ev và đ ý ộ ờ ấ ế xem hi u qu c a nó có quá m nh trên b vai không nhé. V i các b n đang dùng SB-800 thì có th ki m tra hi u qu chi u ạ ả ủ sáng và bóng đ tr c khi ch p b ng nút b m trên l ng đèn) Tuy nhiên n u ch th co m t mái tóc sáng m u ki u châu Âu thì ụ ằ ế ổ ướ b n c n hi u ch nh đèn –Ev đ y nhé. N u nh b n có thêm chi c đèn flash th 3 thì hãy thay th t m ph n x b ng chi c đèn ế ấ ỉ ạ ầ này và hi u ch nh c ườ ỉ ệ phía d ph n x đ t ạ ặ ở ế ấ -1/3Ev đ n -2/3Ev. Trong ki u b trí đèn flash này b n có th dùng t m ầ ư ạ ng đ sáng c a nó gi m đi t ủ ộ ướ ủ ả ặ ể ử ổ ủ ả ạ

Photo by David Fung

ề ừ ệ ạ ỉ

ử ư ạ ả ộ ử ạ

ữ ớ ủ ừ ế ộ ộ ướ ế ẳ ặ ở ị ề ạ

ẳ ử ng pháp hi u qu làm t o kh i cho ả ử ả ả ố ế ấ ạ ơ ấ ị ữ ệ ươ ạ ộ ổ

Dĩ nhiên nh ng đi u mà chúng ta v a trao đ i trên đây ch là m t b ữ c căn b n mà thôi. B n nên th nghi m và tìm ra nh ng ổ v trí m i c a t ng đèn flash, không nên ng n ng i th các ki u chi u sáng đ c đáo. Ch ng h n nh b n hãy th ph đèn flash ể ạ ị ầ ạ ầ c ch ng h n. Hay b n th dùng nh ng chi c t m ph n x m u v trí cao h n ch th , 45° v phía tr vào m t chi c ô đ t ạ ướ ủ ể đen khi ánh sáng trong Studio r t d u, nó s làm làm m nh h n các bóng đ , m t ph ơ ẽ khuôn m t v i ánh sáng t n. ặ ớ ả

Photo by David Fung

ả

ấ ị ụ ả ế ẫ ộ

ế ả nhiên. V i con ng ớ ấ ộ ố ụ ả ớ ườ ả

ắ ễ ị ồ

ể ỏ ả ề ế ể ề ộ nhiên trong m i chúng ta. Ở ữ ỗ ự ố ừ ả ề ẻ ỏ ơ ỗ

ạ i phi l t ố ả ớ ư ế i thì thiên nhiên là m t đi u không th thi u vì đ n gi n cu c s ng luôn g n li n v i nó và nh th ơ ề gi a nh ng đô th n ào và ô nhi m, m t ngày nào đó thong ộ ữ i khác, trong tr o và t ế ớ ộ ư ấ làm c m h ng cho m t đi m đam mê ề ứ ả ộ ở ề ớ ộ ễ ủ ộ ộ ờ

Ch p nh phong c nh Nói đ n nhi p nh thì nh t đ nh ta không th b qua m t m ng đ tài l n và vô cùng h p d n, đó là ch p nh phong c nh và t ự tình yêu thiên nhiên là hoàn toàn t th v quê hay đi ra kh i thành ph ch ng h n 10 km b ng nhiên ta nh th y mình l c vào m t th gi lành. Tr v v i thiên nhiên là tr v v i c i r c a chính lòng mình. M t vài l trong nhi p nh thiên nhiên. Nào chúng ta hãy cùng nhau lên đ ng. ở ề ớ ế ả ườ

ế ể ụ ả

ướ ự ạ ỏ ỗ

ươ ộ ở i đa trong m t lĩnh v c nh t đ nh. NTL s cùng b n tìm hi u nh ng lo i thi ộ t b nào là c n thi ả t đ ch p nh phong c nh ắ ầ ạ c khi b t đ u th c hành nhi p nh b i vì m i m t lo i ph ế ả ế ữ ả ấ ị ế ị ự ẽ ể ạ ầ ố ng ti n c th có tác ệ ụ ể ươ t cho ch p nh phong ụ ả

Các ph ng ti n c n thi ệ ầ Đây là m t trong nh ng câu h i căn b n tr ữ d ng t ộ ụ c nh nhé. ả

ọ ạ

ọ ả ưở ộ c hoàn thi n m t ượ ứ ệ ờ

ọ ộ ự ự ạ ng vì chúng nh và nh đ ng th i các ch c năng đ ẹ ồ ể ự

c k t qu ch p nh nh ng chúng l t ngay đ ờ ậ ố ả ơ ụ ả ỹ ả ụ ả ượ ế ư ạ

ướ ủ ế ự ủ ố ộ Ở ộ ữ ố

ư

ụ ả ố ẫ ạ ữ ệ ạ ư ủ ế ấ ắ

ạ ư ọ ế ế ả ạ

ấ ộ ố ế ể ả ợ ớ

ng c a Canon 10D. c th a h ế ẫ ữ ừ ưở ờ ớ ẽ ế ề ệ ấ

ủ ả ư ể ỏ

ng ch n m xung quanh f/8. ng kính 28 mm là t ượ ể ạ ả ỉ ằ ả ủ ườ ố

Ch n lo i máy nh nào? - Máy nh c ch p phim SLR là m t s l a ch n lý t ỏ cách hoàn h o. Vào th i đi m này thì b n hoàn toàn có th l a ch n chi c Canon EOS 30v. ế ể i b ạ ị - Máy nh k thu t s dòng dSLR có tính năng đ ng cao, cho phép b n bi ả ề ậ đây NTL ch mu n đ c p i h n v kích th gi c c a "sensor" d n theo nh ng h n ch v tiêu c c a ng kính góc r ng. ỉ ế ề ề ớ ạ ạ ướ c t i các lo i máy dSLR dành cho các b n ch p nh nghi p d mà thôi (dòng máy Pro nh Canon 1Ds có sensor b ng kích th ằ ệ ư ớ phim nh ng giá thành r t cao) Thêm n a các ng kính góc r ng nh chi c 12-24 DX c a Nikon giá cũng khá đ t. Hi n t i thì ộ ủ s l a ch n hay nh t là chi c Nikon D70 (giá kho ng 1200$ cho thân máy và zoom 18-70DX) n u b n đã có các ng kính c a ự ự Canon thì nên đ i m t chút đ mua chi c Canon 3000D v i giá cho thân máy kho ng 600$ vào tháng 9-2004. Chi c Canon 300D hi n hành s không còn là h p d n n a khi chi c 3000D ra đ i v i nhi u tính năng đ - Các máy nh s dòng dCam và BCam cũng có th đáp ng nh ng đòi h i căn b n c a th lo i nh phong c nh nh ng chúng ữ ứ th i đa và kh u đ m c a ng kính cũng th ộ ở ủ ố B n có th xem các Test v máy nh ẩ ả ở Camera Test - T v n máy nh ố ả ng b gi i h n ị ớ ạ ở ố ể ườ ạ ư ấ ề ả

ố ả ọ ớ ạ ố ể ạ ả ủ ố ố

ộ i hi n t ấ ợ ng méo hình ớ ệ ượ ớ ạ ở ề ả i h n cu i cùng c a ng kính dùng cho nh ả ạ vi n nh do đ c tr ng c u t o quang h c c a lo i ọ ủ ấ ạ ư ặ

gìn ng kính s ch s vì ch c n m t v t b n nh s t o ra hi n t ng nhoè sáng và làm ạ ả ng kính này. ử ụ ệ ượ ỉ ầ ữ ẽ ạ ố

ứ ả ỏ ẽ ạ i khuyên c a NTL. ủ ọ

ư ử ụ t ph i đ u t ế ố ư ề ẩ ộ

ộ ế ẩ ờ ả ả ầ ư ạ ng xuyên s d ng các kh u đ gi a f/16 và f/22 v i máy SLR và f/11 v i máy dSLR (b n nên ạ nhi u ti n cho m t chi c ng kính nh y sáng có kh u đ m l n nh f/2,8 ch ng h n ộ ở ớ ớ ẳ ạ ơ

ủ ạ ầ ế ạ ẽ ườ ộ ố ớ ng tán x c a hình nh) ạ ủ ẩ ả

ắ ề ử ụ ỏ ơ ả ụ ả ở ộ ầ ả

ế ố t ế ở

c khi b m máy nhé. ng nh tr ả ướ ườ ủ ế ấ ố ộ

ể c test Ch n lo i ng kính nào? V i th lo i nh phong c nh thì ng kính góc siêu r ng là thích h p nh t. Gi phong c nh là 24 mm. Tuy nhiên b n c n l u ý t ạ ầ ư ố Khi s d ng b n nên luôn l u ý gi h ng b c nh c a b n. S d ng loa che n ng 100% trong m i hoàn c nh là l ỏ B n cũng không c n thi ạ lý do đ n gi n vì b n s th ẩ ộ ữ ả tránh dùng các kh u đ ng kính khép nh h n f/11 vì s b hi n t ẽ ị ệ ượ NTL xin đ n c hai chi c ng kính dùng cho nh phong c nh: lo i zoom 17-35mm cho phép m r ng t m ch p nh và lo i ạ ạ ơ ử 70-300 mm cho các chi ti Đi u cu i cùng là b n nên s d ng chi c nút ki m tra đ sâu c a tr ạ B n có th tham kh o các lo i ng kính đ ả xa. ử ụ ạ ố ở LENS ề ạ ượ ể

ạ ẩ ệ ử ụ ụ ả ầ ả ế t

ể ế ậ

ườ ụ ớ ố ộ ậ ặ ữ ả ng c a thi ủ ế ị ộ ọ

ng đi b đáng k đ y nhé và nh th thì tr ng l ợ ể ể ấ ượ ề ằ

ng nh . B n có th tham kh o nhãn hi u n i ti ng Manrotto nhé. Đ u t Ch n lo i chân máy nh nào? ả ọ V i kh u đ m c a ng kính th ng xuyên khép sâu thì vi c s d ng chân máy nh trong ch p nh phong c nh là c n thi ả ộ ở ủ ố ớ đ tránh rung máy khi ch p v i t c đ ch m. Tuy nhiên đ có th ti p c n v i các phong c nh thiên nhiên tuy t v i thì b n ạ ệ ờ ể t b là r t quan tr ng. cũng s ph i v ọ ấ ẽ t và Hi n t ế ầ ộ ứ ệ ạ tr ng l t không bao cho m t chi c chân máy nh t ố ả ọ ượ c làm b ng v t li u t ng h p các-bon cho đ c ng c n thi ộ ườ ng có r t nhi u lo i chân máy nh đ ả ạ ổ ế ả t qua nh ng ch ng đ ấ ể ớ ư ế ậ ệ ổ ầ ư ả ượ i trên th tr ượ ị ườ ẹ ạ ệ ế

gi ờ phí ph m vì b n s s d ng nó c đ i mình m t cách hoàn toàn hài lòng. ả ờ ạ ẽ ử ụ ạ ộ

ả

i ngay l p t c là b n nên dùng lo i ba-lô đ ng máy nh chuyên d ng vì chúng giúp b n d dàng di chuy n và gi ậ ứ ạ ạ ả ể

ụ ạ ng là Lowepro. B n có th tham kh o các h ụ ả ự ệ ạ ễ ể Ạ ả ả i ướ ng ị ườ

i đây . Ch n lo i túi đ ng máy nh nào? ạ ự ọ Câu tr l ả ờ phóng đôi tay b n cho các thao tác ch p nh. Nhãn hi u uy tín trên th tr d n ẫ t ạ

ạ

ng b n nh Fuji Velvia s cho m t ch t l ụ ằ ấ ượ ươ ư ẽ ả ộ ng nh siêu m n và đ bão hoà ị ộ

ả ượ ơ ả

ể i thi u m t chi c các 512Mo và các thi ị ố ế ị ư ể ẩ t b l u tr nh nh chi c Archos 20Go. ư ữ ả ế

t, không ạ ử ụ ạ ự ị ộ ế ầ

Ch n lo i phim nào? N u b n ch p b ng máy nh c SLR thì phim d ả m u s c r t cao mà phim âm b n không th nào sánh đ c. N u b n s d ng dSLR thì nên chu n b t ế ộ N u b n d tính đi ch p nh dài ngày trong r ng núi thì vi c trang b m t chi c máy tính xách tay là vô cùng c n thi ệ ừ nh ng nó cho phép b n ki m tra chính xác thành qu công vi c c a mình mà nó còn là m t thi t b l u tr nh tuy t v i! ọ ế ạ ầ ắ ấ ế ế ữ ụ ả ể ế ị ư ệ ủ ữ ả ạ ả ộ ế ệ ờ

ọ

t b không th thi u v i th lo i nh phong c nh. B n có ọ ử ụ ầ ể ạ ả ế ị ế ể ả ạ ộ ớ

. ể

ạ ế ậ ự ỏ ẽ ế ầ ầ ọ ọ ẽ

ơ ấ ờ

ờ ế ấ ắ ế ữ ả ọ ố

t x u. ả ữ ặ ấ ủ ầ ể ầ ạ ớ

S d ng các lo i kính l c nào? ạ - Đ u tiên là chi c kính l c "Circular Polariser Filter", nó là m t thi ế đâyở th xem thêm - N u b n ch p v i phim đen tr ng thì chi c kính l c Đ s làm cho m u xanh th t s đen trong khi đó kính l c m u Vàng s ắ ụ ớ làm s c tr i xanh sâu h n r t nhi u. ề - Chi c kính l c làm tăng tông m u m cho nh nh gam s 81 cũng rât h u ích trong nh ng ngày th i ti ư ầ ấ - Kính l c "Graduated ND" r t h u d ng khi b u tr i quá sáng so v i m t đ t hay b n có th làm cho hình nh c a b u tr i ờ ọ ờ ấ ữ ụ sâu h n r t nhi u. ơ ấ ề

ả ỵ

Phong c nh thung lũng Interlaken, Thu sĩ. Máy nh Canon S400. ả

ỹ ờ ả ậ ề ẽ ừ ộ ủ ầ

ớ ụ ấ ạ ằ ẫ ấ ụ ả

ư ệ ư ố ư ạ chúng mình s đi vào t ng v n đ mang tính k thu t căn b n m t c a th lo i nh đ y h p d n cũng nh khó khăn ư i cách ch p nh phong c nh hoàn ả ữ c nh ng ượ ề ữ ề ạ ọ

ẻ ề ấ

ữ ệ ả

nào là quan tr ng, c n đ c bi ầ ặ ọ ng nh, đ bão hoà m u s c. Còn n u nói ầ ắ ớ ạ ế ố ườ ủ ể ạ ả ậ t quan ế ế ầ ả ộ

ứ ể ấ

ấ ệ ờ b n s h i mình là ẽ ạ ẽ ỏ ơ ộ i n m trong m y đi m chính sau: ạ ằ ể ệ ố ụ Đ ng nét, Đi m nh n ấ ườ ể

Bây gi ể ạ ả này. NTL cũng mu n nói v i các b n r ng trong chuyên m c này chúng mình ch đ c p t ỉ ề ậ ớ toàn nghi p d , nh b n, nh mình, mà không h đòi h i nh ng thao tác chuyên sâu nhé. Đi u qtr ng là b n có đ ỏ c m xúc tuy t v i khi b m máy và mình cũng có th chia s đi u y cùng v i b n. ể ả trong th lo i nh phong c nh này thì nh ng y u t Có l tâm? N u nói đ n thu n v k thu t thì nó chính là Ánh sáng, đ nét sâu c a tr ề ỹ v hình th c th hi n thì nó l ề - B c c - Ch t li u ấ ệ ầ ắ - M u s c

Tr c h t đ có th ch p đ c nh ng t m nh phong c nh đ p thì b n c n có óc quan sát và m t trí t ng t ng phong phú ướ ế ể ể ụ ượ ạ ầ ấ ả ữ ẹ ả ộ ưở ưở

ộ ấ ả ể ở ạ ấ

ớ ạ ậ i hoàn toàn có th tr thành m t t m nh đ p n u tìm đ ả ể ộ ạ

c m t góc ượ ộ ậ ể ng c nh v t đ ế t nhiên, các b m t ph n x và th tìm m t chi ti ộ ẹ ế ỹ ưỡ ử ự ả

i nh ng gì b n v a quan sát qua khuôn ng m c a máy nh. b i vì đôi khi nh ng c nh đ n gi n nh t xung quanh ta l ơ ở ả ữ nhìn m i l . V y thì tr ủ ướ hi u r ng mình mu n th hi n đi u gì? Chú ý h ng t ớ ủ ể ệ ể ằ nào đó h p d n. B c ti p theo s là nhìn l ế c khi ng m qua khuôn hình c a máy nh b n hãy đ m t vài phút quan sát k l ả i c a ánh sáng t ạ ừ ề ặ ắ ả ắ ề ẽ ướ ữ ố ướ ạ ả ủ ấ ẫ ạ

ể ạ ả ạ ầ ả ọ

ị ủ ấ ả ố ụ ế ị ớ ệ ạ

ầ ng chân tr i hay b l ch. M t vài gi y tr ướ ị ệ ử ể ề ộ

ố ườ ủ đây ta l c m t t m nh đ p. i nói v ộ ấ ả ừ ể ạ ả

1. B c c ố ụ i giá tr c a t m nh do đó b n c n dành thêm Trong th lo i nh phong c nh thì b c c mang tính quy t đ nh quan tr ng t ớ ố ụ th i gian cho công vi c này. Đi u mà đa ph n các b n m i ch p nh hay m c ph i là các b c c thi u cân đ i, r m rà và ế ả ắ ờ ụ ả i xem xung quanh khuôn hình c a mình có đ c khi b m máy b n th ki m tra l ờ ườ ạ ạ t th a nào không nhé? N u có thì ch vi c xoay máy nh đi đ có đ nh ng ti u ti ề ể ẹ Ở ượ ế ữ nguyên t c b c c 1/3 ạ ắ ố ụ ấ ế các ho sĩ v tranh: ố ừ ấ ỉ ệ ẽ có ngu n g c t ồ

Trong hình trên đây b n có th ti p t c chia đôi các kho ng cách ra thêm m t l n n a đ đ t đ ộ ầ ữ ể ạ ượ ể ế ụ ạ ả c các đi m nh n ph . ụ ể ấ

Photo By LucPappens.

ng chân tr i ủ ấ ả ư ạ ư ắ ộ

V nguyên t c thì n u nh b n có th đ t đ ph i là hoàn toàn b t bu c. B c c c a t m nh còn ph thu c vào nhi u y u t c a phong c nh t 1/3 đ cao c a t m nh thì s r t cân đ i nh ng đi u này không ề ố ẽ ấ ố nhiên n a. V i các ng ả ộ ể ặ ườ ố ụ ủ ấ ả ờ ở ụ ế ố ủ ế ắ ề ả ữ ự ề ộ ớ

t h p d n cho ti n c nh l i là ệ ầ ấ ấ ẫ ờ ộ ộ ố ế ấ ề ả ẫ ạ

kính góc r ng và khi b u tr i không có gì h p d n thì vi c chúc máy xu ng đ t tìm m t chi ti h p lý. ợ

Photo By Declan Hearne.

Photo By Mattana.

N u nh b n đ ý và cùng v i nh ng kinh nghi m th c t ớ ư ạ ự ế ữ ệ ể ế ấ cho th y thì trong 4 đi m nh n c a b c c c đi n thì đi m nh n ấ ủ ố ụ ổ ể ể ể ấ

d i cùng bên ph i th ng gây m t hi u qu n t ướ ả ườ ả ấ ượ ệ ộ ng h n c . ơ ả

Photo By Mattana.

ng c th thì vi c s d ng các đ ng nét có s n trong ể ạ ứ ố ệ ử ụ ườ ự ẵ ộ

ụ ể ễ ụ ơ ộ ấ ả ộ ấ ả ể ọ ạ ụ

i đây. Đ t o s c s ng hay s chuy n đ ng, thu hút cái nhìn vào m t h ộ ướ thiên nhiên là vô cùng quan tr ng. Nói chung thì m t t m nh "đ ng" d ch p h n m t t m nh "tĩnh". B n hãy quan sát ví d ộ d ướ

Photo By EyalDor Ofer.

ng nét chuy n đ ng đã làm cho m t t m nh r t bình th ng tr nên h p d n. Nh ng đ ữ ườ ộ ấ ả ể ấ ộ ườ ấ ẫ ở

Photo By LucPappens.

ng nét trong nh phong c nh. T t c nh ng đ ng cày u n cong d n ta t ụ ấ ả ữ ả ả ườ ẫ ố ớ ể i đi m

ng. M t ví d hoàn h o n a v b c c và đ ả ữ ề ố ụ nh n là ngôi nhà n i b t trên n n tr i đ y n t ổ ậ ườ ờ ầ ấ ượ ộ ấ ề

c t o nên m t cách t nhiên nh m t khuôn hình có s n, b n ch c n quan sát và...b m máy mà thôi. Đôi khi b c c cũng đ ố ụ ượ ạ ộ ự ư ộ ỉ ầ ẵ ấ ạ

Photo By Molnar.

ng hình c a S n và Thu , b n thân ch i nh ng khái ni m và tính t ế ỷ ặ ỷ ả ượ ớ

ữ này ệ ỷ ề ế ố ả ớ

N u nh trong tranh Thu M c ta v n hay nghe nói t ẫ Phong c nh trong ti ng Trung Qu c đ ở ố ượ cũng có t m quan tr ng quy t đ nh cho dù chúng đ ủ ơ c ghép b i hai ch S n Thu li n v i nhau, thì trong nh phong c nh hai y u t ả i b ng cách này hay cách khác. ữ ữ ơ c di n gi ễ ư ả ầ ả ằ ế ị ế ọ ượ

ề ấ ệ ứ ữ ả

ổ ự ạ ư ộ ồ ộ

h i mình t b n t ờ ạ ự ỏ ủ ế ề ộ

i c m giác tĩnh t ạ ả ẹ ạ ả ạ

ề ế ố t gi a các m ng hình trong t m nh v y u t ẳ c ph ng ặ ướ ặ i sao s có m t ự ạ i có ừ nhiên cho ng mang l ả ườ ấ ệ ỗ ướ ề ữ ả ự ề

i xem nh. Tuy nhiên khi nói v "Ch t li u" thì ta cũng hay nói v "M u s c" c a chúng. Nói v "Ch t li u" trong nh Phong c nh t c là nói v s bi n đ i, s khác bi ả ấ ả ệ ề ự ế ả c u thành nên nó. Ch ng h n nh m t dãy núi đá, m t cánh r ng đ i ngàn, m t cánh đ ng mênh manh, m t m t n ừ ạ ẳ ộ ộ ấ l ng...M i m t ch t li u y đ u có ti ng nói và cách bi u c m riêng c a mình. Có bao gi ể ả ấ ệ ấ ặ i, nh nhàng trong khi đó nh ng cánh r ng l c a "N c" trong các t m hình phong c nh th ấ ủ v huy n bí, âm u...? S phong phú v "Ch t li u" trong nh phong c nh là m t y u t t o nên nh ng c m xúc t ẻ ữ ộ ế ố ạ ự ng ủ ườ ầ ắ ấ ệ ả ề ề ả

Photo By Devon.

th c nh ng nó cũng hoàn toàn có th là m t b c tranh đ y n t ả ể ỉ ộ ứ ộ ộ ể

ả ả ự ặ ấ ả ữ ầ ấ ượ ng ề ố

c có th t, s t n t ề thiên nhiên t n t o trong không gian 3 chi u (hay n chi u) ướ ồ ạ ữ ề ẳ ặ

ư t c nh ng y u t ế ố c b đi c a chúng nh ng kích th ướ ỏ ế ả ể ắ ấ ư ữ ả ọ

M t t m nh phong c nh có th ch là m t n i dung t ộ ấ ả v i nh ng m ng kh i m u siêu hình. Khi ta đ t t ầ ữ ớ i v i nhau trong m t m t ph ng 2 chi u nghĩa là ta đã t y l ủ ấ ạ ớ ộ chúng, b i c nh và không gian có th c...đ "b t "l y nh ng c m xúc b t t ấ ử ự th tr ố ả c và sau th i đi m b m máy c a b n, ch có cái nhìn sáng t o là đem l i m t khuôn hình m i. ậ ự ồ ạ ủ i c a , cái g i là Nhi p nh. Thiên nhiên đã luôn là nh ớ ế ướ ủ ạ ể ấ ạ ạ ờ ộ ỉ

Photo By North Wind.

m t n ế ố ặ ướ ủ ả ả ổ

ữ c nh m t chi u khác c a hình nh là r t quan tr ng trong nh phong c nh. Nh ng bóng đ , nh ng ọ ề ấ ạ i t c h p thành phong c nh. Ta hay có c m giác b u tr i tr ng r ng nh ng đi u y l ư ộ ặ ướ ả ờ ố ấ ả ữ ỗ ư ả ầ

S d ng y u t ử ụ ph n x c a ánh sáng trên m t n ạ ủ ả c c m th y v i m t n ít đ ấ ượ ả ặ ướ ề c...t ấ ả ợ c trong nh phong c nh. ả ả ớ

Photo By Anabela.

Khi n c đ ướ ượ ế ợ c k t h p v i ánh sáng và ch t li u m t cách h p lý thì hi u qu đôi khi thành công m t cách b t ng . ờ ấ ệ ệ ả ấ ớ ộ ộ ợ

Photo By Kenvin V.

quan tr ng đ làm nên s khác bi ầ ắ ự ươ ể ả ả ọ ố

ng ph n ả ổ i m t hi u qu tâm lý không nh . Xét cho cùng thì nh phong c nh chính là t ng ng nét trong nh phong c nh. S t ả ự ộ ệ ả ạ

M u s c chính là y u t ế ố hay k t h p hài hoà c a m u s c cũng đem l ầ ắ ủ hoà c a m u s c trong thiên nhiên. Ch m t cái nhìn tinh t t v hình kh i và đ ườ ệ ề ỏ ả v m u s c là đ đ cho m t t m nh phong c nh thành công. ộ ấ ả ủ ể ế ề ầ ắ ế ợ ủ ầ ắ ỉ ộ ả

Photo By North Wind.

ớ ướ ậ ấ c ch y trong nh phong c nh là t c đ ch m s t o nên m t hi u qu ngh thu t r t ố ộ ậ ẽ ạ ệ ệ ả ả ả ả ộ

ể ng. M t đi m n a c n l u ý v i dòng n ữ ầ ư ộ n t ấ ượ

Photo By Aston.

Chúc các b n thành công! ạ

ả ụ

ế ậ ữ Macro Photography » còn trong ti ng Pháp thì là

c ly r t g n ch th mà đ phóng đ i b t đ u t ạ ắ ầ ừ ủ ể « La Proxi-photographie » chúng 1:1 ho c l n h n. Đ cho ặ ớ ể ơ ế ộ

ụ ở ự nh Macro ấ ầ » nhé. Ch p close up và nh hoa Trong ti ng Anh ta v n hay g p thu t ng “ ặ ẫ đ u có ý nghĩa chung đ ch th lo i nh ch p ề ể ỉ ể ạ ả ti n chúng mình cùng th ng nh t g i là « ố ệ ấ ọ Ả

i sao l i c n có nh Macro ? C câu h i và câu tr l ỏ ẫ ả ậ ạ ả ả ờ ề ấ ế ớ

ộ ạ ầ ắ i đ u r t lý thú. Ta v n quan sát và c m nh n th gi ứ ự i xung ấ

ơ ả ậ ề ậ ề ế ủ ả ữ ạ ả ị

ề ượ ở ữ ạ ầ

ộ ẻ ủ ở ữ c c a chúng quá nh …ho c b n hoàn toàn không quan tâm ( ?) L n đ u tiên đ ả ế ớ

ấ ắ ữ ứ ẹ ạ

ả ủ ế ề ấ

ạ ế ồ ả ầ ỏ ề ữ ề

ố ứ ằ c đa chi u m i m và m ng t i gi ề ữ ượ ẻ ả ộ ờ

ườ ơ ở ỏ

nhiên và đôi khi là vô th c. Có nh ng đi u ta nhìn th y, hay ấ c s h u m t chi c máy nh b n b ng ỗ ộ ả ế t c b ng đ p h n lên qua i qua khuôn ng m nh xíu mà kỳ o. Hình nh t ư ấ ả ỗ ẹ ơ hoàn i nh ng đi u đ p đ y - nh ng m nh v n c a m t th c t ộ ụ ủ ả ẽ ấ ự ế ữ t th c chân c a nh ng hình nh y - đi u g n nh là không th ( ?) Có ư ả ầ ể ớ ớ đ t mình vào trong nh ng th gi i m i v i ự ặ ế ớ ữ ế ớ ấ i y ữ ư nh UFO ầ ầ i đáp. M t trong nh ng th gi ộ ậ ể ạ ư ạ ớ ề ấ ả ề ớ ế ủ ữ ằ

ậ ượ ẻ ẹ ệ ờ ủ ỗ ờ ộ ấ

ỏ i càng mu n đi g n h n n a, th y rõ h n n a nh ng chi ti ạ ẽ ạ ị ơ ữ ộ ố ộ ữ ế ấ ỏ

i. V y thì t quanh qua đôi m t và trí não c a c a mình m t cách hoàn toàn t ủ ủ đ n gi n là chúng đ p vào m t ta, và có nh ng đi u ta không « th y » đ n gi n b i nhi u lý do : h n ch c a th giác, kích ắ ơ th ặ ạ ỏ ướ ủ khám phá ra m t khía c nh m i m c a th gi ớ ạ lăng kính y ? B n cũng nh mình háo h c tìm cách ghi l ư i càng háo h c mu n bi toàn o giác. Th r i ta l ự ứ ạ t, m x v n đ …Ta t nhi u cách, b ng tr i nghi m, b ng nghiên c u chi ti ằ ổ ẻ ấ ế ệ ng v nh ng đi u bí n ch a có l nh ng kích th ẩ ề ề ữ ướ t c đ u là nh bé, n i mà chi c máy nh c a b n b ng tr thành m t v t th l là MACRO. N i mà t ủ ạ ả ơ (Unidentified Flying Object)v i nh ng c dân tí hon c a nó. Mình đã s ng s (và tin r ng b n cũng th ) khi l n đ u tiên c m ả ế ư ữ c v đ p tuy t v i c a th gi i nh bé y. M t chi c nh hoa, m t chú ki n càng, m t chi c ch i non…và ánh sáng, nh n đ ồ ế ế ế ế ớ ánh sáng di u kỳ. Càng ti p xúc thì b n s l ớ t nh bé y cùng v i ế ấ ơ ữ ầ ệ m t ni m đam mê không l ờ ề ộ

Có nhi u cách đ ch p nh MACRO ể ụ ả ề

ạ ả ể ớ ừ

ố ạ ệ ầ ầ ặ ờ ế ớ ở ơ

t có h n c a mình v lĩnh v c ch p nh đ y khó khăn và tinh t đây nh ng hi u bi ộ ệ i m t ti m khóa « Macro photo… » ho c ghé l ạ . NTL xin i thông tin r ng m cho phép b n t i g n h n nh ng chân tr i xa l ạ ữ ạ ớ ầ ọ ầ ạ ủ ự ế ế ở

i « Amazon… » Th gi ể ế này. Không quan tr ng là ơ ng h n ụ ả ạ ữ ộ ụ ộ

ưở ử ả ạ ầ ợ ỹ

Vi c đ u tiên b n có th tham kh o là gõ trên bàn phím « Google… » v i t sách đ u ph , hay l ộ đ c trình bày ượ ề b n đang có trong tay m t chi c máy ch p phim « Compact » hay SLR, b n đang có m t chi c dCam, BCam hay lý t ạ n a là dSLR…MACRO luôn là có th trong t m tay c a b n. L i th c a máy nh k thu t s là nó cho phép b n th ể ữ nghi m…mi n phí (tr th i gian và…m hôi nhé !) D i đây là nh ng ph ng pháp căn b n đ ch p nh Macro : ế ậ ố ả ủ ạ ướ ế ủ ữ ể ụ ả ừ ờ ươ ệ ễ ồ

ụ ả ộ

1. Ch p nh Macro qua m t th u kính trung gian : - Dùng kính lúp có đ phóng đ i l n ấ ạ ớ ộ

ể

ắ

ườ ộ ố c ng kính bình th ng v i kính "Close-up" l p thêm: “Lentille de proximité” (Attachement Lens) ớ ng dùng vòng n i chuyên d ng “Bague d’inversion” (Reversing Ring) ườ ụ ố

Ố ụ

ả ớ ộ

ố ự ủ ố

ố ồ ể ắ ề ố

- Ch p qua kính hi n vi ụ 2. K t h p m t ng kính th ế ợ 3. Đ o ng ượ ố ả 4. Dùng ng kính chuyên d ng Macro: ng kính cho máy SLR và dSLR ố 5. K t h p ng kính v i vòng n i làm tăng đ phóng đ i c a hình nh “Bague allonge auto” (Auto Extension Ring) ạ ủ ế ợ ố 6. Dùng kh u n i làm tăng tiêu c c a ng kính “Téléconvertisseur” (Teleconverter) ẩ 7. Dùng thêm bu ng n i m m “Soufflet” (Bellow) đ g n thân máy và ng kính. 8. Dùng ch c năng ch p nh Macro c a máy nh dCam, BCam. ố ụ ả ủ ứ ả

ng pháp đ u có u và nh ề ư ượ ươ ủ ế ầ ố

ế c đi m c a nó. N u b n ch đ n thu n là tò mò mu n bi ỉ ơ ố t chi ti ấ ượ ế ơ

ể ạ ớ ế ộ ề ế ể ớ

c r i. N u b n có đi u ki n ti p xúc v i nh ng thi ệ ả ế ớ ượ ồ ừ ệ

t l n h n c a m t v t ộ ậ ơ ủ ạ ế ớ ể ng hình nh không th ả ả ể ụ ả t b k thu t cao c p thì vi c s d ng kính hi n vi đ ch p nh ệ ử ụ ế ị ỹ t cho phép l p máy nh vào kính hi n vi ể ả ừ ụ ả ch p nh ằ ắ ộ ọ

i l n đ n m c tr thành m t lĩnh v c đ c l p hoàn toàn mà đ phóng đ i có th lên t M i ph ỗ nào đó thì chi c kính lúp có đ phóng đ i l n là cách đ n gi n và ít t n kém nh t. Dĩ nhiên là ch t l cao đ ữ ạ Macro đã t ng là đi u bí n mà c th gi ấ ẩ ề «photomicrography», có th nói r ng nó là m t ph n tách ra t đ ch p nh) Thu t ng chuyên môn c a nó g i là ủ ậ ể ụ ả Macro nh ng l ự ộ ậ ạ ớ ư ấ ậ ấ t b đ c bi i đi tìm đ y nhé (Nikon có thi ế ị ặ ể ộ ầ i x40. ớ ữ ế ứ ể ạ ở ộ

ế ộ ướ ữ ạ ở ữ ế ế ả ả ấ ơ ộ

ể ụ ả ế

ng v i AF. Tuy nhiên ễ ử ụ ế ị ườ ẻ ạ ớ

ng r t nhi u t i ch t l nh t là mua thêm m t chi c kính Ti n thêm m t b ế ơ ộ "Close-up” dung đ ch p nh Macro (Cokin có làm lo i này: s 103, Close-up 3D hay Hoya v i AC +1 đ n +5…). u th c a Ư ế ủ ớ ố lo i thi ạ ch t l ấ ượ c n a, khi b n s h u m t chi c máy nh c SLR thì đ n gi n và kinh t ạ t b này là giá thành r và d s d ng. B n ch c n l p vào đ u ng kính và thao tác bình th ỉ ầ ắ ng c a th u kính và các l p trang ph có nh h ưở ng c a nh. ủ ả ầ ố ề ớ ấ ượ ủ ủ ấ ấ ả ớ

ộ ệ ắ

u th c a nó là ch t l ng b i ch t l ả ấ ượ ụ ả ị ả ấ ượ ủ ố ằ ở ưở ượ ố ng c a các thi ủ ế ị ắ ộ

ng pháp này đòi h i công phu và kinh nghi m vì t ề ng c a ng kính không b nh h ề ắ ươ ụ ư ỏ c ng kính cũng cho m t k t qu r t đ p. ả ấ ẹ ộ ế ế t b l p thêm. Mua thêm m t chi c ằ t c các thao tác đ u làm b ng ấ ả ệ ề

Khi b n đã có m t tay ngh khá ch c thì vi c ch p nh Macro b ng cách đ o ng ạ Ư ế ủ vòng chuyên d ng không h đ t nh ng ph tay, k c tính toán v ánh sáng. ề ể ả

ạ ng cao nh t chính là dùng m t ng kính chuyên d ng cho th lo i nh Macro. Giá thành cho lo i

ể ạ ả c ly g n và có ch t l ng r t đ t vì chúng đ c thi ụ ụ ở ự ộ ố ệ ế ế ặ ấ ượ

ng hình nh r t ấ ả ậ đ ng tính bù sáng theo kho ng cách gi a ng kính và ch th s cho phép b n tho i mái t p t riêng cho nh ch p ả ữ ố ầ ủ ể ẽ ườ ề ự ộ ả

ấ ượ ạ t b ph tr khác. Cách “đ n gi n” mà ch t l ấ ượ ả ơ ng kính này th ố ấ ắ cao. u đi m v tính năng t Ư ể trung h n vào sang tác. B n hoàn toàn có th k t h p lo i ng kính macro này v i các thi ơ t k đ c bi ả ạ ố ế ị ụ ợ ể ế ợ ạ ớ

ng pháp dùng kh u n i thì giá thành c a lo i vòng n i “Bague allonge auto” r h n so v i lo i kh u n i làm ẻ ơ ủ ẩ ạ ạ ẩ ố ố ớ ố

ạ “Bague allonge auto” làm tăng đ phóng đ i c a hình nh trong khi v n cho phép b n thao tác ạ ủ ả ẫ ạ ộ

Manuel và Av. Tiêu c ch nh Manual. Trong hai ph ươ tăng tiêu c c a ng kính. Lo i ự ủ ố v i s hi u ch nh t ỉ ớ ự ệ ự ộ đ ng ánh sáng b ng TTL. Nh ng các ch đ ch p b h n ch ư ế ộ ụ ị ạ ế ở ằ ự ỉ

ẩ ờ ồ ỉ

ố “Téléconvertisseur” không nh ng ch làm tăng đ dài c a tiêu c mà đ ng th i nó cũng làm tăng đ phóng đ i c a ạ ủ ủ c l p tr c ti p vào thân đ ng hoàn toàn nh khi đ ạ ử ụ ự ể ự ộ ộ ự ế ộ ủ ạ ữ ế ố ượ ắ ư ẩ ố

ệ ố ố ự ả ả ố

ủ ạ i đ u có h s ng kính vào kho ng 1,5 đ n 1,6 nghĩa là tiêu c trên ng kính c a b n ế ớ ệ ư ệ ạ ề ấ ụ ư ẽ

Kh u n i hình nh. S d ng lo i kh u n i này chi c ng kính c a b n có th t ả máy. Các máy nh dSLR nghi p d hi n t s có giá tr th c g p x1,5 hay 1,6 l n đ y nhé. Ví d nh chi c ng kính 50mm s thành 75mm hay 80mm khi dung v i dSLR. ế ố ầ ẽ Ng i nh t chính là b n! i có l ị ự ấ ợ ườ ấ ạ

t b đ c bi ữ ố ề ệ ế ị ặ

nh “Soufflet”. Nó cho phép ta đ t t ụ ả ạ ớ ộ ạ ớ ượ ề ấ

t nhà ngh trong ch p nh Macro chính là chi c h p n i m m có hình đèn x p g n gi a ng kính và thân máy ế ề ố ạ ố t k đ s d ng v i nhi u lo i ng ớ ấ ễ ử ụ x1 đ n x11 tùy theo ng kính mà ạ ộ ế ộ i đ phóng đ i l n nh t và r t d s d ng. Đ c thi ề “Soufflet” cho phép đ t đ phóng đ i t ắ ế ế ể ử ụ ế ạ ừ ố

ư ượ ớ ỡ ụ “Banc d'approche” cho phép b n thao tác v i đ ớ ộ ạ

Thi ả kính khác nhau (xuôi chi u cũng nh ng ề b n s d ng. “Soufflet” đ ượ ử ụ ạ ử ụ chính xác cao. Giá thành c a lo i thi ạ ủ c chi u) c s d ng v i m t chi c giá đ chuyên d ng ộ ế t b này r t đ t. ấ ắ ế ị

ớ ỷ ở ớ

ậ ố ơ ụ ả ọ ể ượ ộ ọ ự

ng ễ ng m t bông hoa), ch n tiêu c t v ch p nh hoa Macro b ng máy dCam ằ ế ộ ụ ả AF và b m máy! B n có th tham kh o thêm lo t bài vi ể ế ề ụ ả ỉ ầ ở ấ ạ ả

V i k nguyên c a k thu t s thì ch p nh Macro đang tr thành m t đi u r t ph thông và d thao tác v i các máy nh ả ộ ủ ỹ ề ấ ổ ng là có hình bi u t dCam, BCam. B n ch c n đ n gi n ch n ch đ ch p nh Macro (th ườ ả ạ s s d ng, tin t ạ ưở ẽ ử ụ trong chuyên m c này nhé. ụ

* Các khái ni m căn b n trong nh Macro ả ệ ả

1. Đ phóng đ i c a hình nh (« Magnification Ratio » hay « Rapport de Reproduction ») ạ ủ ộ ả

c th t c a v t th và hình nh c a nó ghi l i trên phim 24x36mm (ho c sensor). gi a kích th ạ ả ạ

ậ ủ ậ ậ ỉ ệ ữ ữ ướ ẳ ượ

ặ ể ủ ậ c tính b ng kho ng cách gi a m t ph ng phim và v t th v i tiêu c c a ng kính. Ví d nh khi hình nh c a v t ể ớ ậ c th t bên ngoài, ta nói đ phóng đ i là 1 :1 hay 1x. N u hình nh l n g p đôi v t ộ ặ c b ng kích th ướ ủ ự ủ ố ạ ị ả ướ ằ ụ ư ế ả ớ ậ ả ấ

ạ c m t đ phóng đ i chính xác c a v t th thì đ u tiên ta ph i ch n ch s này và sau đó ti n hành canh nét ỉ ố ể ế ả ọ ộ ể ượ

c đi m nét ng ý. Đ phóng đ i này xác đ nh t l ộ Nó đ ằ th trên phim có kích th ể th t thì đ phóng đ i là 2 :1 hay 2x. ậ Đ có th có đ ộ ộ ạ ể b ng cách d ch chuy n máy nh cho đ n khi tìm đ ể ằ ế ả ị ủ ậ ượ ể ầ ư

2. Hi u ch nh k t qu đo sáng (« Exposure Correction » hay « Correction d’exposition ») ệ ế ả ỉ

ộ ị ủ ự ả ậ ả ọ

ụ ả ự

ng thì s suy gi m ánh sáng này là không đáng k nh ng trong ch p nh Macro thì nó l ườ ả ạ ầ ng sáng b thi u này. V i h th ng đo sáng TTL thì vi c hi u ch nh đ ỉ i c n có thêm c làm ượ ể ư ớ ệ ố i l ạ ượ ệ ệ ế ể ị

Khi kho ng cách ch nh nét gi m đi thì nó cũng kéo theo s suy gi m c a ánh sáng, đây là m t đ nh lu t trong quang h c. Khi ả ỉ b n ch p nh bình th ả ụ ả ạ s hi u ch nh v k t qu đo sáng đ bù l ề ế ỉ ự ệ đ ng. hoàn toàn t ự ộ

3. Đ nét sâu c a tr ng nh (« Depth of Field » hay « Profondeur de champ ») ủ ộ ườ ả

c và phía sau c a đi m mà b n canh nét. Trong ch p nh Macro thì đ nét sâu phía tr ỉ ướ ể ả ở ộ

ủ ộ ệ ả ổ

ệ ộ ạ ọ ộ ố ộ ẩ ả ớ ộ ộ

ng kính khép sâu s cho D.O.F l n. B n có th ki m tra D.O.F b ng m t nút b m n m ẩ ộ phía tr c c a thân máy nh. Khái ni m này ám ch vùng nh nét đóng m t vai trò đ c bi ặ phóng đ i càng l n và kh u đ ng kính càng r ng thì đ nét sâu c a tr ố ạ t quan tr ng và nó thay đ i tùy theo đ phóng đ i c a hình nh và kh u đ m c a ng kính. Đ ạ ủ ườ ẩ ộ ụ ả ộ ở ủ ố ng nh càng bé. Đ phóng đ i nh cùng v i kh u đ ỏ ạ ướ ủ ộ ể ể ằ ở ủ ằ ớ ả ẽ ấ ạ ớ

c ng kính (“Reversed a Lens” hay “Inverser l’Objectif”) 4. Đ o ng ả ượ ố

ng thì ch th th i g n ch ng i ườ ủ ể ườ ở ố ủ

ể r t g n. Khi ta ti n l ế ạ ầ ộ ố ổ ẫ ớ ả

ạ ở ấ ầ ng hình nh. N u b n dung m t ng kính ế ạ ả ể xa ng kính còn phim (ho c sensor) thì l ặ i làm gi m ch t l ả ấ ượ ả ạ ớ ớ ộ ủ ố ụ ạ ạ ằ

ụ ả ng quan gi a hai kho ng cách này thay đ i d n t ươ ộ ả c nó vào than máy nh b ng m t vòng n i g i là “Reversing Ring” hay “Bague d’inversion”. Khi ch p nh thông th th thì t ữ không thu c lo i chuyên d ng cho nh Macro v i đ phóng đ i l n thì b n có th làm tăng kh năng c a ng kính b ng cách l p ng ắ ố ọ ượ ằ ả ộ

ụ ả 5. C ly ch p nh ự

ể ả ầ ỉ

Ở ng n l đây ta đang nói v kho ng cách gi a đ u c a ng kính và v t th . Khi c ly ch nh nét càng g n thì kho ng cách này càng ậ i v t th . Khi b n thao tác ch p nh quá g n s ắ ạ ự i và nh th ng kính có th làm c n tr m t ph n ánh sáng chi u t ế ớ ậ ữ ầ ủ ố ả ề ư ế ố ả ụ ả ầ ẽ ở ộ ể ể ầ ạ

ng h p này b n nên s d ng m t chi c ng kính có ụ ơ ộ ườ ử ụ ế ố ạ ộ ợ

làm cho các loài v t s ng tr nên khích đ ng và khó ch p h n. Trong tr xa. tiêu c l n h n đ có th ch p t ở ể ụ ừ ậ ố ể ự ớ ơ

ả 6. Đ rung c a thân máy nh ủ ộ

ng t ữ ụ ả ớ ộ ắ ưở ẽ ả ỏ

ả ấ ộ ệ ố ả ơ

ộ ả ể ạ ượ ộ ắ ồ ể ắ ủ ạ ể ừ ế ề

đ ng. Trong tr ủ i đ s c nét và làm gi m ch t l ng c a ấ ượ ả b t đ ng máy nh đ ng th i dùng dây ờ ữ ấ ộ ấ c đ s c nét cao nh t. N u máy nh c a b n không th l p thêm dây b m ả ấ ng h p b n ch đ ng ch p c m tay thì nên s d ng t c đ cao nh t ụ ầ ấ ủ ộ ụ ằ ố ộ ử ụ ườ ạ ạ ợ

Khi ch p nh Macro thì ngay nh ng rung đ ng nh nh t cũng s làm nh h hình nh. Nh th b n nên dùng chân máy nh hay m t h th ng c khí cho phép gi ư ế ạ b m m m ho c đi u khi n t xa đ có th đ t đ ể ề ặ ấ m m thì b n nên ch p b ng ch đ t ế ộ ự ộ ề có th . ể

* Tham kh o tài li u c a Nikon ệ ủ ả

Thi t b dùng trong ch p nh MACRO ế ị ụ ả

ế ớ

Trong bài vi Các thi ụ ả c dùng đ minh h a, b n hoàn toàn có th tìm th y các thi t b c a Nikon đ ng đ ng v i Canon, Minolta… t này NTL xin dành riêng cho k thu t ch p nh Macro v i máy SLR hay dSLR. t b t ế ị ươ ỹ ọ ậ ạ ế ị ủ ượ ể ể ấ ươ ớ

ế

ộ ậ ữ ấ ớ

ế ố ộ ụ ụ ả ệ ở ộ

ươ ả ạ ạ ọ

ế ế ị ụ ả xa (b ng dây n i hay tia h ng ngo i) ho c có th l p thêm giây b m m m. 1. Thân máy nhả (“Body” trong ti ng Anh, “Boîtier” trong ti ng Pháp) ế i không có ti ng nói quy t đ nh l n nh t trong ch t l Đây là b ph n khá quan tr ng nh ng nó l ng hình nh. Thêm n a khi ọ ấ ượ ế ị ạ ư ả ế đây c . Tuy nhiên vi c có m t chi c ch p nh Macro b n s ch nh b ng tay là ch y u và t c đ ch p không có nghĩa lý gì ủ ế ả ằ ạ ẽ ỉ ng thích v i nhi u lo i thi thân máy nh v i kh năng t t. B n nên ch n lo i thân ề ầ ề ớ máy nh có đi u khi n t ấ ằ ề t b ch p nh Macro cũng là đi u c n thi ề ả ể ừ ể ắ ạ ồ ớ ố ả ạ ặ

Ố

ạ ố ư ư ề ể ằ ạ

ấ ị ạ

ng kính đ ả ể ạ ả ế ộ ư ư

t c các lo i ng kính đ u “có th ” dùng đ ch p nh Macro nh ng b n cũng nên l u ý r ng có nh ng ữ ể ụ ả ấ ả i không cho t k chuyên cho m t th lo i nh nh t đ nh nh chi c 85mm f/1,4D dùng cho nh chân dung, l ế ư ế ế ộ ở ắ ẩ ấ ượ ng ặ t nh chi c PC Micro-Nikkor 85mm f/2,8D. B n nên u tiên nh ng ng kính có kh u đ m ạ ấ ớ ả ữ ố ệ ẽ ề ọ

2. ng kính (“Lens” hay “Objectif”) Trên lý thuy t thì t ế c thi ượ ố hình nh c c kỳ s c nét và chi ti ế ự c đ nh (zoom ho c tiêu c c đ nh) vì chúng s cho b n kh năng thao tác r t l n trong m i đi u ki n ánh sáng và ch t l ự ố ị ố ị ả ạ nh cũng cao h n. Ch ng h n nh m t chi c 50mm f/1,4D dùng đ ch p nh Macro s cho k t qu r t đ p. ạ ả ể ụ ả ả ấ ẹ ư ộ ế ế ẽ ẳ ơ

ư ạ ả ố ộ ớ ồ

ạ ồ ủ ẻ ướ ụ ấ ượ ụ ả ủ

Bên c nh đó thì b n có m t gam ng kính chuyên d ng cho nh Macro c a các hãng l n nh Nikon, Canon, Pentax…đ ng th i ờ ng và giá thành r . D i đây là các ng kính ch p nh Macro c a Nikon: các đ “FOR” c a Sigma, Tamron cũng khá ch t l ố ủ - AF Micro-Nikkor 60mm f / 2.8D

- AF Micro-Nikkor 105mm f / 2.8D

- AF Micro-Nikkor 200mm f / 4D IF-ED

- AF Zoom-Micro Nikkor 70-180mm f / 4.5-5.6D ED

i sao l i dùng nh ng chi c ng kính đ t ti n này trong khi có th ch p nh Macro đ ạ ạ ữ ể ụ ả ượ ằ ế ố

ng và ti n nghi. Không nh ng chúng đ ữ ắ ọ

ắ ề ấ ệ ử ư ệ ố ặ

ng pháp khác nhau? Câu tr l ả ờ ữ ế ấ ụ ở ự i chính xác và ng n g n nh t là: ch t l ấ ượ ớ ụ t có ch t l ấ ượ ệ ế ố ề ầ ả ợ

c n i v i h th ng x lý trung tâm c a thân máy nh. Nh th t c b ng nhi u ề ế t c thi ệ ượ ng cao mà vi c x lý các l p trang ph cũng nh h th ng “CRC” (hi u ch nh ỉ ệ ủ ộ ng nh ch p. Trong m i chi c ng kính Macro này đ u có m t ỗ ả ứ ạ ủ ả t c các phép tính ph c t p c a nh c ly g n) tr giúp r t hi u qu cho ch t l ấ ượ ố ớ ệ ố ấ ượ ủ ư ế ấ ả ử

B n s h i minh là t ạ ẽ ỏ ph ươ k b ng nh ng th u kính đ c bi ế ằ cho nh ch p ả b x lý 4-bits đ ộ ử Macro đ c hoàn thành trong vòng m t vài ph n nghìn giây! B n ch vi c t p trung vào khuôn hình và b m máy. ạ ả ỉ ệ ậ ượ ấ ầ ộ

ể ấ ộ ố ố ư

ạ ủ ả ể ử ụ ườ ng ớ ộ

B n cũng có th th y trong m t s ng kính zoom có ch c năng Macro (nh Sigma 28-135mm f/3.8-5.6 Aspherical IF Macro) ứ ạ đi u này có nghĩa là b n hoàn toàn có th s d ng nó đ ch p nh Macro. Tuy nhiên đ phóng đ i c a nh không l n, th ể ụ ả ề t l là ở ỉ ệ 1:3 tùy theo ng kính, nh ng thao tác r t d dàng. ư ấ ễ ạ ố

ừ ế ờ ư ộ ế ợ ế ọ

ể ng. Nh vào v trí này mà nó không h làm nh h đ ng c a ng kính nh AF, AE. Kính ườ ố ủ ố ắ ế ớ ả ưở ị

ư ạ ớ ừ ớ ố ờ ể

ố ị ể ụ ả ườ ự

ạ ủ ể i 55mm còn t ầ ự ớ ư

3. Kính “Close-up” (“Lentille de proximité”) B n có th dung t ng chi c r i hay k t h p chúng v i nhau và g n ngay lên đ u ng kính gi ng nh m t chi c kính l c UV ạ ầ ố ng đ n các tính năng t bình th ề ự ộ ỉ ệ “Close-up” có th dung v i ng kính tiêu c c đ nh, zoom ho c Tele. Đ phóng đ i là c đ nh v i t ng lo i kính b n ch vi c ự ố ị ạ ộ ặ ng thì khi s c a kính “Close-up” càng cao thì b n có th ch p nh càng g n ch th . Ch ng ch nh tiêu c mà thôi. Thông th ẳ ạ ố ủ ỉ N°0 đ n N°6T; trong đó các s 0, 1, 2 dùng cho các tiêu c t h n nh gam kính Close-up c a Nikon có các s t ừ ế ố ủ ạ t k b ng th u kính kép). c thi 3T đ n 6T chuyên cho các ng kính tele (chúng đ ấ ố ừ ượ ế ế ằ ế ố

ạ ữ ề ả

ả ế ạ ủ ả ng có nhi u kích th ề ườ ố

ầ ử ụ ươ ế ợ ạ ớ

ố ả ị ợ ộ ố ậ

ộ ể ủ ạ ng pháp đo sáng c a b n đ ng ẽ ự ộ ẩ ằ ng sáng cho đ dài thêm c a vòng n i. B n s ch p hoàn toàn b ng “Manuel” ho c Av v i tiêu c ch nh b ng i v i nhau. Cách s d ng nh ng vòng n i này s xác đ nh ph ẽ m t ch s th c. Trong c hai tr ở ự ạ ườ ở ộ ố ủ ng h p này thì k thu t TTL s t ỹ ự ỉ ữ ỉ ố ự ạ ẽ ụ ằ ặ ộ ớ

4. Vòng n iố (“Auto Extension Ring” hay “Bague Allonge Auto”) Nh ng chi c “Ring” này cho phép b n tăng kho ng cách gi a ng kính và thân máy nh, đi u này có nghĩa là làm tăng đ ữ ố c c a các vòng n i khác nhau tùy theo nhu c u s d ng. Chúng có th phóng đ i c a hình nh. Th ướ ủ c dùng riêng r hay k t h p l đ ẽ ử ụ ượ kh u đ ng kính m c c đ i hay c dùng đ ượ ở hi u ch nh l ượ ỉ ệ tay. Nikon có các vòng n i sau: PK-11A, PK-12, PK-13, PN-11. ố

ớ ố ươ ạ ố ữ ố ứ ắ

ụ ả ạ ế

đ ng ph i sáng và TTL đ nguyên. Nikon có các kh u n i sau: ơ ượ ố

c cho Micro-Nikkor 200mm f/4 t dung đ ẩ ặ ớ ượ ệ ấ ặ ố ơ

5. Kh u n i “Teleconverter” (“Téléconvertisseur”) ẩ ố M i m t kh u n i này t ng thích v i m t lo i ng kính nh t đ nh và làm ch c năng g n gi a ng kính và thân máy. Không ấ ị ẩ ộ ỗ ộ nh ng nó cho phép tăng thêm tiêu c c a ng kính mà “Teleconverter còn cho phép b n thao tác ch p nh “Close-up”. Các ch ữ ự ủ ố đ t c gi ữ ộ ự ộ - TC-301: dùng cho ng kính có tiêu c nh nh t là 300mm ho c l n h n. Đ c bi ự ỏ IF. - TC-201: dùng cho ng kính có tiêu c b ng ho c nh h n 200mm - TC-14A: dùng cho ng kính có tiêu c b ng ho c nh h n 200mm - TC-14B: dùng cho ng kính có tiêu c b ng ho c l n h n 300mm ặ ặ ặ ớ ự ằ ự ằ ự ằ ỏ ơ ỏ ơ ơ ố ố ố

t b này là nó có th dung đ c v i r t nhi u ng kính khác nhau và đ n gi n trong thao tác. Tùy theo u đi m c a lo i thi ủ ề ố ể ả ơ

ả ặ ớ

t b PB-6D. Cũng gi ng nh các lo i kh u n i ộ ố ề (“Bellow” hay “Soufflet”) ế ị ể ạ ẽ ơ ế ị ố ở ư ạ

ư ể ố ố ể ẩ ộ ư ố ể ố ạ ộ

ớ ệ ố ạ ớ ề ấ ớ ắ ạ

6. H p n i m m Ư ể ạ thân máy mà có th b n s ph i dùng thêm vòng n i “Extension Ring” nh đ n i SLR Nikon F5 ho c F100 v i Bellow PB-6. MD-4 thì b n l Khi F5 hay F3 dùng mô-t trên, b n hoàn toàn có th n i các “Soufflet” v i nhau, ch ng h n nh n i thêm PB-6E vào PB-6 đ làm tăng g p đôi đ phóng đ i. V i m t chi c ế ớ ế t c b n có th đ t t i đ phóng đ i x24 v i h th ng này! Đi kèm v i Soufflet có khá nhi u các thi ng kính 20mm l p ng ượ ạ ố ề ng b n, âm b n (PS-6) hay giá đ cho m u v t (PB-6M)…cũng nh dây b m m m b ph tr nh dùng đ sao chép phim d ẫ ươ ể ị ụ ợ ư ượ ớ ấ ố i c n thêm thi ạ ạ ầ ẳ ạ ể ạ ớ ộ ả ư ậ ả ấ ỡ

(AR-7), giá đ ch nh tiêu c “Focusing Stage” (Banc d’approche) PG-2. ỡ ỉ ự

ượ (“Reversing Ring” hay “Bague d’inversion”) ố

c BR-2A cho phép b n l p ng c ượ ạ ố ế ng kính 52mm vào thân máy nh hay m t chi c ộ ố ượ ộ

7. Vòng n i ng Lo i vòng n i ng Soufflet PB-6. Trong khi đó chi c BR-5 l ế ạ ắ ạ ả ườ i dùng cho ng kính 62mm n i v i BR-2A và l p vào thân máy. ố ớ c m t ng kính có đ ố ắ

xa. ể ừ ấ

8. Dây b m m m hay đi u khi n t Chúng có tác d ng làm nh đi các thao tác khi ch p nh, tránh làm rung máy d n đ n nh nét không căng. (« Cable Release, Telecommande » hay “Déclencheur mécanique, Télécommande”) ế ả ụ ả ề ụ ề ẹ ẫ

9. Đèn Flash

ả ế ụ ả ụ

ư ệ ạ ư ồ

ề ẳ ổ ộ ế ụ ớ ế ỏ ộ ậ ở . B n có th kích ho t đ ng th i c hai đèn này hay ch dùng duy ờ ả ả hai bên nh m làm gi m ằ ỉ ề ồ ạ ồ ể

ng đ ánh sáng c a đèn. ộ ấ ơ ẻ ạ ộ ủ ể

ưở ạ ạ ả ẳ ộ ồ

ẫ ạ ổ ị ể ể ế ậ ả ố ộ

ề ộ

t b làm tán x ánh sáng nh “Diffusion ớ ộ ắ ủ ế ị ư ả

Đ đ n gi n hóa vi c chi u sáng trong ch p nh Macro thì h u nh các hãng đ u có chi c đèn Flash chuyên d ng dành cho ầ ể ơ vi c này. Ch ng h n nh Nikon có chi c SB-29s. C u t o c a nó g m hai ngu n sáng nh đ c l p ấ ạ ủ ệ b t bóng đ m t chi u nh khi ta ch p v i m t đèn đ n l ộ ư ớ nh t m t đèn. Dĩ nhiên là b n có th thay đ i c ổ ườ ạ ạ ng cho nh Macro,ch ng h n Bên c nh đó thì chi c flash mà b n v n hay s d ng hoàn toàn có th là m t ngu n sáng lý t ế ử ụ chi c SB-800 v i k thu t i-TTL. B n nên dùng m t dây n i TTL đ thay đ i v trí đèn flash trên nóc máy nh cũng nh k t ư ế ớ ỹ h p nhi u đèn flash cùng m t lúc. ợ Đ làm gi m b t đ g t c a ánh sáng đèn Flash ng ể Dome”, “Reflector”…Tuy nhiên b n c n ph i tính l ữ ng đ ánh sáng c a đèn tùy theo thi ủ i ta hay dùng thêm nh ng thi ườ i c ạ ườ ạ t b . ế ị ạ ầ ả ộ

Chi c SB-29s ế

H th ng giá đèn dùng cho Macro. ệ ố

ả ạ

10. Các t m ph n x và thi ế ị ụ ợ t b ph tr Đúng nh v i tên g i c a chúng, các t m ph n x s giúp b n cân b ng t t h n ánh sáng t ấ ư ớ ọ ủ ạ ẽ ả ạ ằ ấ ố ơ ớ ậ i v t th . ể

T m ph n x g n trên giá đ . ỡ ạ ắ ấ ả

ự (“Circular Polarizer” hay “Polarisant Circulaire”)

ữ ạ ả ầ ạ ỉ ế ầ t mà nó còn làm tăng đ bão hòa c a m u ủ ộ

t trong nh Macro. 11. Kính l c phân c c ọ Lo i kính này không nh ng ch có tác d ng xóa đi nh ng ph n x không c n thi ụ s c, r t c n thi ấ ầ ắ ữ ả ế

t đòi h i nh ng thân máy nh PRO có kh năng thay đ i khuôn ng m (Viewfinder) nh Nikon F5. ư ả ắ ổ

t b đ c bi ả nguyên tên g c b ng ti ng Anh cho ti n vi c tra c u : DE-3 High-Eyepoint, DW-3 Waist-level & DW-4 6x ứ ế ị ặ ữ ỏ ố ằ ữ ế ệ

th ch p c a nh Macro. ụ 12. Khuôn ng m chuyên d ng ắ Đây là nh ng thi ệ ữ c gi NTL xin đ ệ ượ Magnifying Finders, DP-30 High-Eyepoint, DW-30 Waist-level & DW-31 6x Magnifying Finders, DR-4 Right-Angle Finder. Tác d ng c a chúng là giúp cho vi c khuôn hình d dàng và tho i mái h n trong m i t ụ ọ ư ế ụ ủ ả ủ ễ ệ ả ơ

ng khá n ng) đ đ m b o gi ng đi kèm v i tr ng l ể ả ượ ắ ẩ ầ ặ ả ị

ườ ể ệ ụ ộ ắ ư ụ ả ớ ọ ỉ ệ ạ ộ

13. Chân máy nhả (« Tripod » hay «Trépied”) n đ nh thân máy trong quá Tiêu chu n đ u tiên là đ ch c ch n (th ữ ổ trình tháo tác cũng nh ch p nh. Đ ti n d ng cho vi c ch nh nét thì b n nên dùng thêm m t chi c “Focusing Stage” (Banc ế d’approche).

“Focusing Stage” c a Manfrotto. ủ

14. Sách tham kh oả :

Sách ti ng Anh : ế - Nature Photography Close Up: Macro Techniques in the Field by Paul Harcourt Davies & Peter Parks: $31.60 - The Complete Guide to Close Up & Macro Photography by Paul Harcourt Davies: $26.36 - Macro and Close-Up Photography Handbook by Stan Sholik & Ron Eggers: $31.60 - Complete Guide to Close-Up & Macro Photography by Paul Harcourt Davies: 31,72€ - Closeups in Nature by John Shaw: $15.75 - Macrophotography: Learning from a Master by Gilles Martin & Ronan Loaec: $27.20 - Close-up Photography by Alan R. Constant: $28.53 - Digital Nature Photography by Jonathan Cox: $16.97 - Digital Abstract and Macro Photography by Ken Milburn: $29.99 - 100 Flowers by Harold Feinstein - Art and Science of Butterfly Photography by William Folsom - Flower by Lynn Goldsmith - Flowers: Portraits of intimacy by Adam Kufeld - Foliage by Harold Feinstein - How to Photograph Close-ups in Nature by Nancy Rotemberg & Michael Lustbader - How to Photograph Insects & Spiders by Larry West - The Metamorphosis of Flowers by Claude Nuridsany & Marie Perennou - Hidden Beauty: Microworlds revealed by France Bourely - Searchings: Secret Lanscapes of Flowers by Barbara Bordnick - The Garden by Freeman Patterson

ế

Sách ti ng Pháp: - Pratique de la macro photo de Durand. - La macro photographie de Paul Harcourts Davies. - La macro photographie de Gilles Martin et Ronan Loaëc - La macrophotographie au fil des saisons de Gérard Blondeau. - Mieux photographier en gros plan de Michael Busselle.

NTL xin đ ờ ụ ả ệ ả ớ

ỉ ề ậ ớ ậ ố ữ ế ỹ

c trình bày nh ng kinh nghi m cá nhân c a riêng mình trong vi c ch p nh macro v i máy nh dCam. ạ ớ ạ i các thi ệ ủ t này NTL m i ch d c p t ớ t "vui v " c a máy ch không đ c p t i các lo i máy nh k thu t s ph thông mà tính năng macro ả t b Macro nhà ngh . K ra v i máy nh dCam ế ị i h n bài vi ế ổ ề ể ề ậ ớ ẻ ủ ứ ả ớ

Bây gi ượ Xin l u ý r ngtrong gi ư ằ c thêm vào nh m t chi ti đ ư ộ ượ mà ch p macro đ p thì m i thích nh ? ẹ ụ ớ ỉ

ễ ệ ấ ẫ ơ

ế ộ ữ ạ

Bác Nguy n Vi gi n b i vì có l ở nh u tiên t c đ hay u tiên kh u đ ch p v y. Th nh ng Macro luôn n m trong kh năng c a b n. Đ nơ t s d ng con Canon "s t vòi" G2 là v n "siêu" h n con S400 mà mình dùng làm th nghi m đ y nhé. ệ ử ụ ơ đa ph n các b n đang s h u nh ng chi c dCam mà chúng không cho phép can thi p vào các ch đ cao h n ầ ẽ ư ố ộ ứ ở ữ ộ ụ ậ ử ệ ủ ạ ế ế ư ả ư ư ẩ ằ ả

ậ ể ủ ụ

ư ề ẻ ứ ề ế ọ

i h i. V i nh ng ng V y thì u đi m c a các máy dCam trong ch p macro là gì? - Giá ti n r mà có ch c năng macro, đi u này quan tr ng ra ph t - D s d ng ễ ử ụ - Đ nét sâu: cái này có c hai m t l ộ ặ ợ ạ ườ ữ ả ớ ố ụ ủ i ch p macro nghi p d thì vi c tính toán đ nét sâu và b c c c a ệ ư ụ ệ ộ

ợ ị ủ

ạ i c ch th . Tuy nhiên ta i vi c không làm n i b t đ c đi m c c l n là không th làm m phông hình d n t ể ế ư ổ ậ ượ ạ ủ ể ẹ ẫ ớ ạ ờ ệ ộ

c. đi m nét là ph c t p. Đ nét sâu c a dCam cho phép b n ch p nh đ p mà không s b sai nét. Th nh ng bên c nh đó nó l ụ ả ể th hi n m t nh ự ớ ể ệ v n có th tìm m o kh c ph c đ ụ ượ ẫ ứ ạ ượ ẹ ộ ể ắ ể

ấ ượ ng d đem l ễ ạ ng trong cái nhìn thoáng qua ban đ u nh ng đ th t s thành công thì b n ể ậ ự ư ầ

ộ ấ ả ả i cho ta n t ạ ủ ể ộ

ẳ ạ ụ ạ ộ ở

ả ờ ạ ệ ụ ể ệ ữ ợ ị

ể ệ ả ặ ạ ố ừ ườ ể ở ự ể ỉ ư ổ

ớ ụ i ph thu c vào ch ý c a b n. Ch ng h n n u b n ch p m t bông hoa đang n và mu n ố ộ ế ẳ ng h p b n mu n th hi n nh ng nh hoa thì đi m nét ạ c ly r t g n thì đ nét sâu có th thay đ i theo t ng mm. Nh ng cho dù b n đã ch nh nét ư ạ t. Màn hình LCD c a dCam ế ộ ủ ợ ộ ạ ả ấ ầ ể ủ ầ

i nh ch p trên màn hình máy tính là c n thi ả ư i đây hình nh trên LCD là hoàn toàn làm b n hài lòng nh ng ụ ụ ướ ệ ủ ả ầ ạ

M t t m nh macro th ườ ph i tìm tòi v b c c đ th hi n ch th m t cách đ c đáo. V y ch p macro v i dCam thì nên canh nét vào đâu trên m t ộ ề ố ụ ể ể ệ ậ bông hoa ch ng h n? Câu tr l i l ủ ạ th hi n các cánh hoa thì vi c canh nét vào chúng là h p lý, trong tr ph i đ t vào đây. Nên l u ý r ng ằ chính xác nh th nào chăng n a thì vi c ki m tra l ữ hay cho ta c m giác nh m v đ nét c a nh. Trong ví d d ề ộ k t qu l ế ư ế ả i không th t s nh ý mu n. ậ ự ư ả ạ ố

nh minh ho s 1. Ả ạ ố

ng nh n m ủ ể ộ ệ ả ả ườ

ng v không gian chi u sâu cho nh macro. B n có th d dàng nh n th y v i các máy dCam thì b n luôn có Giá tr c a đ sâu tr ườ ị ủ ộ th t o n t ề ể ạ ấ ượ ằ ở ề đâu? Nh mình đã nói ư ả trên thì ngoài vi c làm n i b t ch th đ sâu tr ở ạ ổ ậ ớ ấ ể ễ ậ ng nh còn có ạ

c ươ ứ ộ ị

ả

Nh ng kho nh kh c không l ng ng v i hai v trí c a ng kinh Zoom. B n s ch p đ c ly xa h n khi ch n v trí ng kính télé. V y có gì khác nhau ố ừ ộ ủ ố ị ọ c l y m t ví d c a NguoiNongDan t ng nh. Xin đ ượ ấ c ly g n nh t khi ng kính là góc r ng, ạ ẽ ụ ượ ở ự ố i th t đ n gi n: DOF - ở ậ ờ ủ i c a topic ầ đây? Câu tr l ữ ấ ả ờ ả ậ ơ ắ ớ ơ ả ụ ủ ườ

hai kho ng cách t ả b n s ph i ch p ụ ở ự ả ạ ẽ Deep Of Field, đ sâu tr ộ c m xúc ả

nh minh ho s 2 Ả ạ ố

ậ ẫ ủ ể ữ ề ấ ắ ầ ờ ủ ể

ủ ỏ ộ ố ụ ơ ấ ộ ậ ố ể ạ ữ ẹ ộ ờ

ng ch p v i h u c nh th t xa! Ta nh n th y rõ n n xanh c a c phía sau hoàn toàn m đi nh ng v n đ đ ta nhìn th y nh ng đ m hoa m u tr ng. Ch th ư hoàn toàn n i b t, m t b c c đ n gi n và chính xác trong nh macro. M t trong nh ng m o đ t o phông m trong nh ả ả ả macro v i ng kính góc r ng là ch n h ụ ớ ậ ả ọ ướ ớ ố ậ ộ

v trí ng kính góc r ng thì đ nét r t sâu, đi u này l i có l Khi ch p Macro ụ ở ị ề ấ ố ộ ộ ạ ợ ố ụ i khi b n mu n th hi n m t nh hoa có b c c ể ệ ộ ả ạ ố

m t kho ng cách đ xa m i b m đi. Các b n xem t ỉ ữ ủ ầ ư ộ ế ở ộ ớ ị ờ ủ ả ạ

r ng. Đ nét s bao ph g n nh toàn b khuôn hình, ch nh ng chi ti ộ ví d d ẽ i đây: ộ ụ ướ

nh minh ho s 3 Ả ạ ố

Canon PowerShot S400 Shooting Mode: Manual Photo Effect Mode: Off Tv( Shutter Speed ): 1/320 Av( Aperture Value ): 7.1 Metering Mode: Evaluative Exposure Compensation: -2/3 ISO Speed: 200 Focal Length: 7.4 mm Image Size: 1600x1200 Image Quality: Superfine White Balance: Cloudy AF Mode: Single AF AF Range Mode: Macro File Size: 939KB

ụ ấ ả ề ề

ộ ủ ạ

ủ ộ ể ặ

ớ ố ộ ụ ề ụ ề ị ở ị v

ề ả

c ch p vào m t bu i chi u nhi u mây. T m nh này đ ổ ượ Ánh sáng trong nh ng không đ m nh, v i S400 thì mình đã ư ch đ ng đ t ISO 200 đ tăng t c đ ch p đ phòng b ở rung tay. nh có đ nét sâu khá đ u do mình ch p macro ộ Ả trí ng kính góc r ng. Ta s phân tích v nh sáng trong ẽ ộ ph n ti p theo. ế ố ầ

ố ạ ở ị ứ ấ ữ ả ậ ả ấ ỹ

ữ ỏ ố ộ ụ ấ ễ ố ạ ơ

ể ụ ả ơ ả ơ ơ ể ợ ự ể ợ

ạ v trí télé là đ sâu c a tr ở ị ể ỏ ạ ư ữ ố ế ụ ả ơ ể ờ ườ ủ ể ả ấ ộ

Khi b n ch p macro v trí ng kính télé thì ta r t d dàng c m th y ngay nh ng khó khăn k thu t: th nh t là kho ng cánh ụ gi a máy nh và hoa xa h n, khó canh nét h n và ng kinh télé cũng kém nh y sáng h n, đòi h i t c đ ch p cao h n đ tránh ả ế rung. N u có th thì b n nên dùng chân máy nh ho c tìm m t đi m t a thích h p đ có th ch p nh thoái mái h n. L i th ộ ặ c a ch p nh macro ng nh r t nh , b n có th làm m phông hình nh nh ng ng kính macro ủ chuyên nghi p ệ

nh minh ho s 4 Ả ạ ố

Canon PowerShot S400 Shooting Mode: Manual Photo Effect Mode: Off Tv( Shutter Speed ): 1/500 Av( Aperture Value ): 4.0 Metering Mode: Evaluative ISO Speed: 200 Focal Length: 15.4 mm Image Size: 1600x1200 Image Quality: Superfine White Balance: Cloudy AF Mode: Single AF AF Range Mode: Macro File Size: 888KB

phía sau ử ể ụ ộ ườ ợ

ị i vi c không làm n i b t đ c bong hoa ti n c nh do phông b r c r i. v trí ng kính télé ế ẫ ớ ở ề ả ng h p này thì các bông hoa ở ố ị ắ ố Macro ở ị

Th hình dung n u mình s d ng v trí ng kính góc r ng đ ch p macro trong tr ố cũng s khá nét d n t là m t gi ổ ậ ượ t c các máy dCam. ử ụ ệ i pháp khá hi u qu cho t ệ ẽ ộ ả ấ ả ả

c m t b c nh macro ầ ượ ể ẽ ệ ỉ ộ ứ ả

i h n trong ph m vi macro cho dCam và k thu t amateur mà thôi. Chi ti t v đo ỉ ớ ạ ư ậ ạ ỹ ế ề

Trong ph n ti p theo này NTL s cùng b n tìm hi u cách đo sáng và cách hi u ch nh ánh sáng đ có đ ể ạ đ p nh ý mu n. Tuy nhiên ta cũng ch gi ẹ sáng xin đ ế ố c dành m t topic khác sau này. ượ ộ

nhiên hay ánh sáng nhân t o? có dùng đèn flash hay không? ự ằ ạ

ọ ụ nhiên hay hoa c m và có b c c? NTL s gi ự i h n trong lĩnh v c ch p hoa ngoài tr i v i ánh sáng t nhiên vì ạ ắ ự ẽ ớ ạ ờ ớ ự ự ụ

Đ u tiên là l a ch n ánh sáng. B n ch p macro b ng ánh sáng t ầ B n ch p hoa t ụ ạ có l ề đây là đi u b n hay làm trên đ ạ ố ụ ng đi du l ch. ị ườ ẽ

ng ph n đ u và khá d u. Ánh n ng chói chang ị ộ ươ ả

ườ ẹ ợ ấ ượ ề ề ắ ả ộ

ng hay gây n t ớ ự ế ụ ử ố

ả i là đi u không hay đ n gi n vì đ chênh sáng ơ ớ i là lý t ố ớ ỏ ị ấ ầ ả ạ ả ạ

ấ ể ụ ấ ể ụ ng b t m t v i b n nh ng đ ch p nh hoa macro thì l ể ụ ả ắ t mu n ch p hoa ngoài tr i n ng thì có th che b t ánh sáng tr c ti p đi ể ế ng cho ch p nh ụ ả t đ y mây l ưở ệ ổ t nam thì ánh sáng vào lúc cu i bu i ố ọ

Ánh sáng nào đ p nh t đ ch p hoa? Ánh sáng thích h p nh t đ ch p hoa ngoài tr i là ánh sáng t n cho đ t ờ th ư ạ ắ ớ ạ quá l n, khó x lý đ i v i dCam. N u b n nh t thi ờ ắ ấ ạ ế b ng m t t m v i m ng m u ghi nh t, b n s có hi u qu khá thú v đ y. Th i ti ờ ế ầ ạ ẽ ằ Vi hoa vì b n thân các đám mây này đã là m t chi c kính l c ánh sáng cho b n r i. ạ ồ Ở ệ ế ộ chi u r t đ p, hay là ánh sáng ngay sau m t c n m a cũng r t đ p cho nh hoa macro. ộ ơ ộ ấ ả ề ấ ẹ ấ ẹ ư ả

ớ ọ

i m u s c trung th c nh t. Các ch đ tăng c ng hi u qu ngh thu t th ng làm ự ể ế ộ ườ ệ ệ ả ậ ườ

V i dCam thì nên ch n ch đ cân b ng tr ng nào? ằ ế ộ Mình dùng "Daylight" đ có th tái t o l ấ ạ ạ ể cho hình nh không chính xác v i các dCam, b n không nên dùng. ớ ắ ầ ắ ạ ả

ể ụ

ử ụ ầ ớ ố

ư ậ c ly g n ch th choán g n h t khuôn hình b n s không s l ế t b đo sáng c m ầ i đo sáng quá l n. Tuy nhiên vi c hi u ch nh ệ ứ ợ ủ ạ ẽ ế ị ệ ủ ể ợ ỗ ầ ớ ỉ

ầ ế

ư ế ệ ậ

ủ ẹ ể ệ ẩ ộ

ng đo th a sáng, đi n hình là các máy c a Canon, kh u đ chênh l ch khá nh 1/3Ev ế ng có xu h ướ ạ ủ ể ư ủ ả ầ ỗ

i l n h n nhi u. Do đó Ch n ch đ đo sáng nào đ ch p hoa? ế ộ ọ c ly g n nh v y thì mình hay s d ng cách đo sáng ph c h p c a máy, cách này g n gi ng v i các thi ầ Ở ự tay, h n n a ơ ữ ở ụ i là c n thi t. ánh sáng l ầ ạ V y ta nên hi u ch nh ánh sáng nh th nào? ỉ Các máy nh dCam th ừ ườ ả nh ng nhi u khi cũng đ đ làm b n không hài lòng. Thêm n a đ ph n x ánh sáng c a m i m u hoa cũng khác nhau. N u ta ữ ộ ề nói đ ph n x ánh sáng chu n là 18% thì v i các lo i hoa m u tr ng và m u v ng đ ph n x này l ắ ầ ả ạ ớ ạ ầ ề ẩ ạ ạ ằ ạ ả ộ ớ ộ ơ

c n hi u ch nh ánh sáng. ỉ ầ ệ

i đây s giúp b n hi u d dàng h n tác d ng c a hi u qu ch nh sáng Ev. nh ch p b ng máy Canon S400, ụ ằ ả ỉ Ả ụ ủ ệ ẽ ể ễ ạ ơ ụ ướ

đ ng c a máy: Ev+/-0 ự ộ ủ ế ộ

Theo dõi ví d d ISO 50, Daylight. - Hình 1, nh ch p hoàn toàn theo ch đ đo sáng t ụ ả - Hình 2, hi u chính sáng Ev-1/3 - Hình 3, hi u ch nh sáng Ev-2/3 ỉ - Hình 4, hi u ch nh sáng Ev-1 ỉ - Hình 5, hi u ch nh sáng Ev+1/3 ỉ - Hình 6, hi u ch nh sáng Ev+2/3 ỉ - Hình 7, hi u ch nh sáng Ev+1 ỉ ệ ệ ệ ệ ệ ệ

1-2

3-4

5-6

7

Phân tích:

t trên cánh hoa và m t lá không đ ừ ể ẹ ậ ấ ấ ằ ả ế ặ ượ c

Trong hình 1, Ev+/-0, ta có th nh n th y ngay r ng nh th a sáng r t nh . Các chi ti th t s n i b t. ậ ự ổ ậ

ng ph n gi a các cánh hoa t t h n, m u s c bão hoà đ p h n và trên m t ls ta có th th y rõ các ộ ươ ố ơ ầ ắ ể ấ ẹ ặ ơ

Trong hình 2, Ev-1/3, đ t chi ti ả ữ ng gân cũng nh ch t l c di p. Ph i sáng đúng. ư ấ ụ t c a đ ế ủ ườ ệ ơ

Trong hình 3, Ev-2/3, ta có th th y nh b thi u sáng r t nh trên bông hoa và rõ h n trên m t lá. ể ấ ả ế ẹ ặ ấ ơ ị

Hình 4, Ev-1, không c n ph i nhìn lâu b n cũng có th đ ng ý v i NTL r ng nh này thi u sáng không th ch p nh n đ c. ể ấ ể ồ ậ ượ ế ả ầ ằ ả ạ ớ

c nh ng nh m t h n chi u sâu do đ t ứ ộ ẫ ể ấ ả ậ ượ ư ả ấ ẳ ộ ươ ề ng ph n quá ả

ừ t là gi a các t ng lá. Hình 5, Ev+1/3, nh th a sáng trong m c đ v n có th ch p nh n đ y u, đ c bi ế ữ ệ ầ ặ

t trong vùng ánh sáng m nh b "cháy", đ t ị ừ ả ế ộ ươ ạ ị ể ấ ng ph n không th ch p ả

Hình 6 và 7 thì nh hoàn toàn b th a sáng, các chi ti nh n đ c. ậ ượ

ọ ớ ệ ạ ọ ỉ

ủ nh hoa macro. K thu t s cho phép ta th y ngay hi u qu công vi c và b n có th t ể ự ấ ụ c ph n nào t m quan tr ng c a vi c hi u ch nh ánh sáng trong ch p ệ rút ra cho mình nh ng kinh nghi m b ệ ữ ể ể ượ ệ ầ ả ụ ỹ ổ

c. Hy v ng v i ví d trên đây các b n đã có th hi u đ ạ ậ ố ả ích nh t mà không m t trang web hay m t quy n sách nào có th d y b n đ ạ ượ ầ ệ ể ạ ể ấ ộ ộ

ạ ố ằ

c b n trong tr ế ượ ạ ớ ự ẽ ả ầ

ụ ắ ẵ ạ ợ ư ủ ể

ủ ạ ng h p này vì v i c ly quá g n nó s làm "cháy" nh c a b n. ộ ấ dùng flash tr c ti p mà nên ph đèn vào m t t m ự ế ể ắ ả

Macro Lighting System B n mu n ch p macro b ng đèn flash? Chi c đèn g n s n trên máy không giúp gì đ ườ Tuy nhiên b n có th mua thêm đèn flash chuyên dùng cho macro nh chi c Cool Light c a Nikon dùng cho các máy dCam. ế V i các máy dCam có th g n thêm đèn flash bên ngoài thì b n đ ng bao gi ờ ph n x . K thu t ch p macro b ng flash NTL s nói trong m t bài khác k l ỹ ưỡ ạ ừ ộ ng h n. ơ ạ ỹ ớ ả ụ ẽ ằ ậ

ạ

ố ầ ắ ề ử ẹ ự ộ ỏ

ụ ẫ ể ề ầ

ế ộ ầ ấ ứ ạ ư ế ạ ọ ể ầ ạ ậ ầ ế ặ ỉ ệ ộ

B n mu n dùng ánh sáng nhân t o? ạ t b chuyên d ng đ t ti n. B n hãy th m o nh này nhé: dùng m t chi c h p nh a m ng t ph i mua các thi Không c n thi ỏ ạ ế ị ả ế m u tr ng (nh ki u h p đ ng th c ăn), đ t m u v t c n ch p vào trong đó, ph n n n b n có th lót gi y m u bên ngoài tuỳ ộ ự ầ ụ ứ ư ể ắ theo ý thích. Trên đ nh h p nh a b n ch vi c dùng chi c đèn bàn h c đ g n l ả i và nh th b n đxa có m t th ánh sáng t n ự ạ ộ ỉ tuy t v i đ ch p macro. ệ ờ ể ụ

C m n tác gi Karol Hawn đã cho chúng ta m t m o lý thú. Nhi p nh đôi khi có nh ng ý t ả ơ ả ế ả ữ ẹ ộ ưở ng trùng nhau m t cách thú v . ị ộ

ng t ộ ộ ạ ụ ể ướ ụ ộ ớ

ỉ ả ả ụ ể ư ể ạ li u hay đ n gi n ch là đ làm m t cái phông cho màn hình máy tính ch ng h n. Đ đ t ạ i m t m c đích c th nh ẳ ộ

ng ti n sau đ th hi n: ươ ố ạ ả ạ ể ể ể ệ ể ể ệ ơ ệ

ch là ngoài t ề ở ỗ ặ ấ ụ ả ư ự ệ ề ả ở

trên là ánh sáng t n đ u đ n r t thích h p cho vi c ch p nh hoa macro. V n đ ợ ữ ẻ ẹ ủ ấ ả ề ể ổ

ề t. V y li u có gi ệ ư ể ư ẹ ế ả ậ ấ ộ

ề ữ t o dùng trong khi du l ch. Trong b p c a b n h n có ự ạ ạ ế ủ ạ ữ ả ạ ấ ị

ẳ ặ ồ ứ ẹ ề ạ ộ

Cùng m t ch đ b n có vô s cách đ th hi n chúng. Ch p m t bông hoa b n có th h ủ ề ạ làm post card, nh minh ho , nh t ư ệ đ c m c đích c a mình b n có các ph ủ ụ ượ - B c c ố ụ - Ánh sáng nhiên Nh NTL đã nói ạ ánh sáng không có nhi u chi u khác nhau đ tôn v đ p c a bông hoa lên cũng nh đ làm gi m nh ng bóng đ quá m nh không c n thi i pháp nào không? Có đ y, r t nhi u n a là khác nh ng NTL xin giúp b n m t m o vô cùng ấ ầ và đ làm. Đó là dùng thêm nh ng t m ph n x ánh sáng t th c t ễ ự ế ộ nhi u th đ gói th c ăn? B n hãy l y cho mình m t ít gi y nhôm nhé, vò nát nó đi m t cách nh nhàng và đ u đ n r i cu n ấ ứ ể ề i x p vào trong túi máy nh, b n đã có m t th đ ngh r t "PRO" r i đ y l ạ ế ộ ứ ồ ấ ề ấ ồ ấ ả ạ ộ

ạ ỉ ệ ấ ấ ụ ả ạ ấ ồ ố ờ

ọ nhiên Khi b n mu n ch p nh hoa ngoài tr i và mu n có thêm ngu n sáng th hai thì b n ch vi c l y t m gi y nhôm này ra, b c nó ra ngoài m t t m bìa c ng hay m t quy n t p chí ch ng h n và l a chi u ánh sáng đ dùng nó nh m t ngu n sáng t ạ ố ộ ấ ư ộ ể ạ ứ ề ự ứ ự ể ẳ ộ ồ

i cùng th ủ ạ ẽ ả ằ ấ ả ử ữ ả ả ọ ườ ưở ng

th 2. NTL xin đ m b o r ng nh ng t m nh hoa c a b n s khác. Th xem nhé và post nh lên cho m i ng ứ th c. ứ

ạ ề ụ ự ế ẳ

c chi u? A, câu h i này r t thú v ! S s ng ánh sáng ng c chi u là con dao hai l ề ụ ả ế ư ế ẽ ưỡ ề ỏ

ế ệ ủ ẽ ư ệ ượ ỉ ầ ừ ế ạ ạ ớ

ệ ấ ẽ i là tr ng i cho b n đ y tr khi ánh sáng này th t nh và b n tìm đ ượ ừ ở

ề ạ ụ ằ ẹ ề ố ấ ẻ

ố i. N u b n mu n ạ -1Ev đ n -2Ev là hi uq a s nh c m t ộ ậ ạ ẹ chi u, trong tr o và nh ờ ử ng h p c th b n hãy th ợ ụ ể ạ ượ ừ ệ ạ

Ch p nh hoa b n không nên ch p trong đi u ki n ánh sáng chi u th ng tr c di n vào bông hoa vì nh th s không đ p. ẹ Th còn ánh sáng ng ượ ị ử ụ l y dáng hình c a ch th thì lo i ánh sáng này s giúp b n r t nhi u, b n ch c n b t đi t ạ ấ ủ ủ ể ấ ý mu n. Còn đ th hi n bông hoa đ p thì nó l ạ ẹ ể ể ệ ạ góc b m máy thích h p. Trong ví d d i đây nh hoa đ ượ ả ụ ướ ợ nhàng. B n có th th y rõ hi u qu th m m đ ỹ ượ ạ ả ẩ ể ấ "bracketing" thêm và b t ánh sáng nhé đ tìm ra gi ớ ấ c ch p b ng ánh sáng ng c cu i gi ố c t o nên do ánh sáng vi n. Trong t ng tr ườ i pháp t ả ề i u cho t m nh c a mình. ấ ả ố ư ủ ể

Canon PowerShot S400

Shooting Mode: Manual Photo Effect Mode:Off Tv( Shutter Speed ): 1/250 Av( Aperture Value ): 2.8 Metering Mode: Evaluative Exposure Compensation: -1/3 ISO Speed: 200 Focal Length: 7.4 mm Image Size: 1600x1200 Image Quality: Superfine White Balance: Cloudy AF Mode: Single AF AF Range Mode: Macro File Size: 962KB

c chi u c a b n Nguy n Vi t ch p v i thông s : Tv 1/60 Av 4.0 Focal Length ộ ề ả ớ ượ ề ủ ạ ễ ệ ụ ớ ố

M t ví d khác v nh hoa v i ánh sáng ng ụ 21.0mm.

ng đ p trong t m nh này là ánh sáng ng c hay đúng h n là ánh sáng ch ch làm r c lên m u tr ng c a nh ng cánh n t Ấ ượ ấ ả ẹ ượ ữ ủ ự ế ầ ắ ơ

ầ ể ằ ả

hoa và làm "trong" m u lá xanh. Trong tr ng ph n cho toàn nh thì n t tăng đ t ườ ấ ượ ộ ươ ả ả ng h p này n u b n có th canh sáng đ n gi n b ng "spot" vào bông hoa đ làm ế ơ ể ng s hay h n nhi u l m. ơ ạ ề ắ ợ ẽ

Ch p nh báo chí ụ ả

ư ả ữ ẽ ờ ố ớ

ế ủ ủ ế ề ể ọ ớ ổ

Nh h a đã lâu trong m c "Nh ng b c nh s ng mãi v i th i gian", hôm nay tôi s đăng các tài li u v nh báo chí, vì không ụ ề Ả ệ ư ứ đ th i gian đ biên t p l i nên ch y u là copy và dán theo s x p x p c a cá nhân. Hy v ng s đ c trao đ i nhi u v i các ẽ ượ ự ắ ậ ạ ủ ờ thành viên v ch đ này. ề ủ ề

Các tài li u tham kh o: ệ ả

c ngoài: nh ng quy t c và ngh ch lý ạ ướ ữ ắ ị

Ả

1. Ngh làm báo ề 2. Báo chí hi n đ i n ệ 3. Các th lo i báo chí ể ạ 4. Phóng s báo chí hi n đ i ạ ệ ự 5. nh báo chí 6. Ngh thu t thông tin ậ ệ ...

Các tài li u s đ c b xung tên tác gi , nhà xu t b n sau n u b n nào mu n quan tâm ệ ẽ ượ ổ ả ấ ả ế ạ ố

ư ệ ả ể ạ ả ượ ả ả ậ ờ

Trong các th lo i nh nh nh th i trang, nh t ngh thu t nh t. Nhi u t m nh báo trí ngày x a nay đ u đ ư li u, nh qu ng cáo, nh m thu t thì nh báo chí đ ệ c coi là g n v i nh ớ Ả ầ ả c n m trong nh ng tuy n t p nh ngh thu t c a th i đ i ờ ạ ậ ủ ư ả ề ấ ả Ả ể ậ Ả ề ượ ằ ỹ ữ ệ ấ ậ

1. Khái ni m v nh báo chí: ề ả ệ

t Nam h u nh ch t n t ở ả ọ ả

i sao theo ể ộ ứ ả ư ỉ ồ ạ ở ả ự ả ạ

ạ

i m t s ki n hay m t ch đ mang tính th i s . Khái ni m v tin nh là ờ ự ủ ề ườ ề

ự ả ạ

ệ c báo chí qu c t ả 2 hình th c: tin nh và phóng s nh. Tin nh ả đâu, ra sao và t ở i chính là thông tin ch y u. Trong khi đó, phóng s nh ự ả ả ể i có nhi u đi m ề phân đ nh thành b n nhóm ố ệ ộ nh ng chính khái ni m phóng s nh l ị ố ế ư ự ả ộ ậ ệ ữ i đ ạ ượ ố ế ọ

Vi Không k các hình nh minh h a, nh báo chí i ứ ầ ệ i chú thích nh nêu rõ ai, vi c gì, là m t b c nh duy nh t ch p m t s ki n v a di n ra v i l ớ ờ ễ ộ ự ệ ừ ệ ụ ấ đúng yêu c u c b n c a m t b n tin v n -nh ng đây hình nh l ộ ả ầ ơ ả ủ ắ ủ ế ả ư ở ng thu t l l i là m t t p h p nhi u hình nh t ộ ự ệ ậ ạ ả ề ợ ạ ng đ ng gi a báo chí Vi m t khái ni m t t Nam và báo chí qu c t ồ ệ ữ ươ ộ d bi ng g i chung là "phóng s nh" l t. Nh ng hình th c mà chúng ta th ườ ứ ị ệ khác nhau:

ậ ạ ự ả ằ ả ờ ơ ộ ự

ấ i dân chài, ô nhi m môi tr ườ ườ ễ ặ ộ

ng thu t b ng hình nh, m t bài vi i m t s ư ạ ả ự ệ khu chung c m i, ...). M c dù s vi c t ph i đi kèm v i hình nh. Cái ả ớ t ng n t ng quát và nh ng chú thích nh chi ti ữ ộ ư ớ ả ặ ng ở ả ắ ổ ế ế ả

1.1. PHOTO STORY: Phóng cách phóng s nh lâu đ i nh t và đ n gi n nh t, đ c tr ng b ng m t lo i nh thu t l ấ vi c v i m t ch đ c th . Ví d : đ i s ng ng ệ ớ đ c t ượ ườ này chúng ta t m g i là PHÓNG S NH. ủ ề ụ ể ậ ằ ọ ụ ờ ố ộ Ự Ả ạ

ử ụ ượ ả

ệ ho c nhi u lo t nh khác nhau. ạ ả ph Ở ươ ệ ố ậ ặ ữ ề

ế ả ng Tây, photo porfolio chính là cách t ượ ữ ậ ộ

c các nhà nhi p nh hay phóng viên nh s d ng đ trình bày m t t p ộ ậ ể ấ gi t nh t i thi u t ự ớ ể ỉ ộ ậ c dùng đ ch m t t p ồ ề ụ ể ệ ủ ề ế ấ ả ấ

1.2. PHOTO PORTFOLIO: Thu t ng này hi n nay đ h p nhi u b c nh riêng l ẻ ề ứ ả ợ c a m t nhà nhi p nh hay phóng viên nh khi đi xin vi c làm. Trong ngh báo, thu t ng này cũng đ ế ả ủ h p nh báo chí nh ng không nh t thi ợ ả ộ ư nh v “Thành Ph H Chí Minh hôm nay” hay “Hà N i đón xuân”,… Chúng ta t m g i là nh B . ộ ố ồ ả ả t ph i có m t ch đ duy nh t và c th . Ví d : m t b photo porfolio g m 10 b c ứ ạ ộ ộ Ả ụ ọ ề ộ

c hãng thông t n Asscociated Press (AP) cùng nhi u hãng tin khác s d ng đ ch ữ ượ ử ụ ề ấ

ộ ứ ả ậ ộ ậ ờ ự ả ấ

ỏ ồ ng dùng đ minh h a nh nhàng cho các chuyên m c đ c bi ề ứ ả ụ ặ ữ ể ườ ẹ ệ ờ ọ

ụ ả ả

v th gi ứ t. Ta t m g i là ạ ậ ọ ọ ờ ậ ự ệ ả

NH CHUYÊN M C. nh chuyên m c – dù là nh đ n hay nh b - cũng có th là nh ch p phong c nh, thú v t, th i trang i chung quanh. M i nh t báo ẻ ớ ặ ng đ cho trang báo có n i dung m và b t n ng ở ộ ộ đi u gì đó m i l ả ề ườ ờ ể ả ớ ạ ề ế ớ ể ả ơ i cho đ c gi ạ ộ ữ ả ẫ ữ ề ầ ả ữ ả ỏ

ể ỉ 1.3. PHOTO FEATURE: Thu t ng này đ m t b c nh duy nh t hay m t t p h p nh nh g m nh ng hình nh không mang tính ch t th i s hay tin t c. Đó là m t hay ộ ợ ả ấ nhi u b c nh không có th i gian tính và th ụ Ả Ụ Ả tr em, nh ng s ki n khôi hài … nh ng ph i đem l ư ngày nay đ u c n c nh ng nh th i s nóng b ng l n nh ng nh đ i th ờ ự n .ề

c hình thành và phát tri n t ượ ứ ả

ộ ế ủ ề ể ề ậ nh ng năm 1920, ch y u ế ủ ế ở ứ ư ẳ ạ

ể ậ ữ ị ể

ọ

ng. Photo ộ ố ủ ề ư ỹ ng đ ươ ậ ư ử ấ ươ ấ

ư ả

ự có th b c l ể ộ ộ ữ ư ữ ượ ữ ậ ủ ẩ

Đ c và Pháp. 1.4. PHOTO ESSAY: Đây là hình th c nh báo chí đ ể ừ ữ , môi sinh, …) nh ng cũng Photo Essay có th đ c p đ n m t ch đ nghiêm túc (ch ng h n nh các v n đ xã h i, kinh t ề ộ ấ ư i ngh thu t, chính tr , hay cũng có th có th t p trung vào cu c s ng và công vi c c a nh ng nhân v t n i ti ng trong th gi ệ ậ ổ ế ệ ủ ậ ế ớ ự t p trung vào các ch đ nh m thu t, sân kh u, văn h c, ki n trúc, l ch s ,…. Trong các th lo i nh báo chí, phóng s và ể ạ ả ị ế ấ ậ ng nh ng phóng s mang đ m ch t thông t n, còn bút ký in rõ d u n văn ch bút ký là hai th lo i t ấ ấ ể ạ ươ ậ tâm h n và nh ng ph n ng ch quan t Essay cũng gi ng nh m t bài bút ký, tác gi ồ nh ng c m xúc riêng t ừ ả ứ ủ ả ư ộ ố ọ c xem nh nh ng tác ph m c a ngh thu t nhi p nh. Chúng ta t m g i mình. Nhi u photo essay n i ti ng ngày nay đ ạ ế ả ệ ề photo essay là b ng t ổ ế Ký S nh. ự Ả ừ ằ

Báo chí nói chung có th x p thành 4 lo i: ể ế ạ

ề

- Báo vi tế - Báo nói - Báo hình (báo chí truy n hình) - Báo đi n tệ ử

ả ừ ướ ế c đ n nay g n v i báo vi ắ ề ầ ớ ộ

ả ọ ạ tr ể ế ờ ế ả

... Gi t trên các báo, ch c s gi m s quan tâm và h p d n ng các báo. ắ ả ử ữ ự ắ ẽ ả ế ấ ồ ở

và nh báo chí t báo. Lúc thì v Th thao, Mua bán, An ninh, Th i báo kính t ề H không có m t trong các trang vi Chúng ta có th không nh h t n i dung c a bài báo mà chúng ta quan tâm, nh ng hình nh "đ c tr ng" s còn đ ng mãi. ớ ế ộ t là nhi u, chúng ta ch c ai mà trong tu n, trong ngày mà ch đ c m t vài t ờ s nh ng hình nh Văn Quy n trong tr i giam hay th y ầ ế i đ c khi xem bài đó ườ ọ ẽ ư ặ ặ ể ẫ ả ủ ư ọ

nh báo chí (ABC) c coi nh câu chuy n b ng hình nh, máy nh là cây bút là ph đ ượ ươ ệ ả ộ

ả ề ậ ậ ằ ả ả ế ờ

Ả ư trong th i gian, cái phút giây đi n hình khi hình nh đúc k t m t ể ông Henri Cartier-Bresson g i là ắ ng tiên ghi nh n m t kho nh kh c ộ câu chuy nệ . Mà chúng ta đã "tranh lu n" khá nhi u - cái mà . "Kho nh kh c quy t đ nh" ắ ế ị ả ọ

ở ạ ấ ể ờ ự ừ ế ổ ơ

ấ , ở ữ ấ ừ ầ ự ề ư

ộ ọ ủ ổ ơ ỹ

ấ ỹ ộ ứ ả ủ ị ệ ế

ườ ữ ư ấ ở ỉ

t c a l ch s , gìn gi ng lai. t, m t pha nh ng n i chi n tranh ác li Câu chuy nệ ộ ệ , cái b tắ tranh bóng gay c n, m t phóng s v Tây t ng huy n bí gian nan và cũng g n hao m t con Nikon D200 nh IMIM ộ ng v ụ tay l ch s c a Th t ườ ủ ướ ử ủ ộ ự i trong m t s huy n Simacai ch đ o cho chuy n đi v a qua c a chúng ta, cũng có th là m t b c chân dung c a con ng ỉ ạ ki n nào đó... T t c đ u là nh báo chí, b i dù l n hay nh dù nó là "đ nh cao" hay "đ nh th p", nh ng nh ng kho nh kh c ắ ấ ả ề ệ ả y là thành ph n m t thi ậ ấ đây r t đa d ng, có th là m t b c nh th i s v a nóng v a th i ộ ứ ả ạ ề ả ớ ổ ủ ừ ớ ữ ữ ng Phan Văn Kh i v i T ng th ng M G.Bush trên đ t M , hay đ n gi n là cu c h p c a th ể ỏ ỉ nh ng kho nh kh c cho t ả ả ế ủ ị ươ ử ầ ắ

2. Đ o đ c ngh nghi p c a phóng viên nh: ạ ứ ệ ủ ề ả

V y khái ni m c b n v ABC chúng ta đã có. Túm l i là: ơ ả ề ệ ậ ạ

ườ ả

ể

ế ị

ng thu t b ng hình nh T ậ ằ Tóm kho nh kh c đi n hình ả ắ Cái "kho nh kh c quy t đ nh" ắ ả Đó là nh báo chí. Ả

ự ụ ạ ệ

ố c khi ng nh ế ướ ả ả ườ ộ i phóng viên nh (PVA) ch p nh, anh ta ph i là m t nhà báo, r i sau đó m i là m t nhà ả ụ ả ộ . Nh ng nó khác các nhà nhi p ế ớ ữ ồ

Làm đi u gì n u mu n thành công cũng ph i có s đam mê, ch p ABC cũng không ngo i l ề ở ỗ Tr ch : ả nhi p nh. ế ả

ủ ả

ườ . Ng i ta v n còn tranh cãi là đ o đ c ngh nghi p nhà báo ạ ứ ớ ạ i làm báo, PVA ph i tuân th . Ng i ta cũng nói r ng Xêda là ng ằ ườ ườ ẫ i đ u tiên có ý t ườ ầ ệ ữ ề ạ

ướ ế ạ ứ ủ c hay có sau ngh báo t b ng th t c h t đ o đ c c a ng ề ư ừ ặ

V y thì tr ậ ng đàm đ o v i bè b n, nh ng v n có tr ấ ướ ưở đ c p thi , khi mà s b n r n không cho phép g p nhau tr c ti p. Đó là s giao ti p linh ho t, không qua trung ạ ự ự ế ự ậ ộ ề ấ i đ c, chính vì v y mà đòi h i "đ o đ c" luôn gian, còn khi đ c báo. Nhà báo đã là trung gian đ đ a nh ng thông tin đ n ng ế ế ằ ọ ườ ọ ạ ứ ể ư ế ậ ữ ỏ

đ c đ cao nh ng Nhà báo. ượ ề ở ữ

ấ ề ủ ệ ề

ạ ứ báo v hình nh. Các chi ti ả ả ắ ủ ừ ữ ế ề ấ ờ

ủ ữ i v i PVA, ngoài đ o đ c ngh nghi p ph i tuân th . Anh ta còn ph i tuân th nh ng V n đ này xin không bàn thêm, quay l ả ạ ớ quy t c riêng c a t ng hãng thông t n, t ng t ẫ t có th khác nhau nh ng nguyên t c chung v n ể ừ ắ ph i là: ả

i s th t. c phép thay đ i hay ch tác theo b t kỳ cách nào. ữ ữ ứ ả ứ ả

ế ế ướ ỉ ả c, b i, crop... Các bi n pháp ch nh s a hình nh, "gây c m ử ệ ả ỉ

i xem tr c phép. - Nh ng b c nh luôn luôn thu t l ậ ạ ự ậ đ - Nh ng b c nh không bao gi ờ ượ - Ngoài ra, m t s hãng còn quy đ nh ch cho phép t y các v t x ị ộ ố giác" khác nhau cho ng ướ ấ ụ c và sau khi ch nh s a đ u không đ ượ ổ ẩ ỉ ử ề ườ

3. Phóng viên nh anh là ai? ả

ố ụ ệ ả ỉ ườ ụ i ch p

. Có nghĩa đúng ra ph i là "ăn phóng viên nh" và ng i . Cũng gi ng nh khái ni m ăn nh và không ăn nh trong ch p chân dung. Ch có khác ở ư ch không ph i dành cho ng ả ả ả i "b " ch p ườ đây là khái ni m dành cho ng ệ c l ượ ạ ụ ứ ả ị

ệ ệ ề ộ ớ ợ

ụ ả ậ ỏ ủ ớ ả ụ ư ề ệ ậ ở

ậ Đi u đó cũng có nghĩa là không ph i ai cũng h p v i ngh này, m t nhà nhi p nh chuyên nghi p toàn ch p nh ngh thu t ề nh ng ch a ch c đã ch p gi ượ c ư coi là t ế ả ả i đ c ABC, b i giá tr thông tin đòi h i c a ABC khác v i nh ngh thu t. V y đi u gì đã đ ỏ ượ ch t c a "Phóng viên vi ị t b ng máy nh" ? ắ ố ấ ủ ế ằ ả

3.1. Nh y c m và thông c m: ạ ả ả

ứ ư ư ề ể ệ ườ ấ i không th y

i không ph i ai cũng có và cũng gi c. Tri th c có th h c, k năng có th rèn nh ng s nh y c m, năng khi u "phát hi n" nh ng đi u mà nhi u ng ự ạ ả và tìm cách th hi n qu hình nh đ c đáo, thích h p thì l ạ ề i đ ỏ ượ ể ọ ể ệ ỹ ả ế ả ả ộ ợ

i là gi ả t ế ở ườ ỏ

ng bi ề ả ố ề ờ

ng ph n ánh" nào ai đã gi ả ạ ả ồ ế ạ

c, mà ủ ề ả ữ ụ ả ả ầ ụ ầ ấ ớ

t l p quan h và s tin c y. Michel DuCille phóng viên Washington Post cho r ng b t kỳ l ả ế ặ ạ ự ế ậ ằ

ấ ạ ượ ố ế ậ ng tr nhiên, bênh t ạ ự ệ ả ấ ấ ả i ti p c n nào ườ ứ ỏ ọ ị ướ c ế ả ẵ ả ớ

ậ ệ ố ử ủ ề ọ t có m t đúng n i đúng lúc". ả i và bi Vi ờ t nam là th i Và cũng không ph i "đ i t i tu t, phóng viên nh chúng ta th ệ ố ỏ ố ượ s và th thao... PVA ph i nh y c m và thông c m vì anh ta s g p nhi u tình hu ng khác nhau, nhi u tình hu ng b t ng , có ố ự ẽ ặ ả ả ể th b n s ch p nh ng gì đau bu n x y đ n v i "ch đ " nh tai n n, chi n tranh, th m ho t t... B n không ể ạ ẽ ụ ậ ư ớ th chăm chăm ch p nh v i khuân m t l nh tanh vô c m hay trang ph c, đ u tóc "đ u g u" m t thi n c m cho đ ể ph i có th i gian thi ờ ả c a phóng viên nh cũng ph i "đ i x trân tr ng v i ch đ và v t b m i đ nh ki n có s n. Ph i có kh năng l ủ đ ượ ả c b n ch t con ng ấ ườ ế ặ ơ

3.2. Dũng c m, kiên nh n và không ng i gian khó: ả ẫ ạ

ế ữ ữ ể ả

ố ứ ậ ả ư ả ạ ấ ớ ệ ữ ư ẹ ế

ố ụ ả ở ư ừ ể ể ế ữ ệ ữ ư ữ ớ

N u không chúng ta là sao có nh ng nh trong nh ng khúc cua nguy hi m trong đua xe, nh ng tình hu ng gay c n, c m đ ng ộ trong chi n tranh, nh ng v ho ho n, nh ng tình hu ng gi i c u con tin ngh t th , nh ng b c c n c nh v i b nh nhân HIV, ả ứ ụ ả giao l u và làm quen v i nh ng con nghi n, nh ng v th m ho thiên nhiên ch a t ng có... và không th k h t nh ng tình ạ ữ hu ng nguy hi m. ể ố

ị ệ c hay sau s ki n, chínhvì v y ki n nh n ch đ i hay ch u khó quan sát cũng là đi u ki n ờ ợ ễ ề ậ ẫ ị

Nhi u b c nh giá tr nó n m tr ề ứ ả đ không b l ỏ ỡ ư ể ự ệ ướ nh ng kho nh kh c không có l n 2. ầ ắ ằ ả

ư ở ộ ụ ở ệ ố ạ i

ị ạ c b c Ng ậ ị ả ổ

ườ ố ạ ử ờ ế ả ờ ị ể ệ ả ị

Ví nh nhà báo Eric Draper đang làm nhi m v Macedonia, ch p nh dân t n n Anbani cu c chi n Kosovo, anh c nán l ế ụ ả i b khóc trên đ u đ a con sau c a kính th t lâu trong lúc b c nh sát đu i và đó cũng là th i đi m anh ch p đ ầ ứ ụ ượ ứ ờ ôtô ch ng n n. Nói nh Schiappa "C nh sát ra l nh cho anh ph i d i v trí đó, b n tuân theo, nh ng hãy d i đ n v trí ư ư khác và ti p t c ch p đ n khi nào h đu i b n l n n a"" . i t ở ườ ỵ ạ ế ụ ổ ạ ầ ữ ụ ế ọ

i đ i ý câu nói n i ti ng c a m t phóng viên n i ti ng, Ông có nói r ng: ể ế ủ ộ

ắ ạ ạ ạ ủ ạ ư ế ầ . Và ông đã hy sinh trong chi n tranh khi ti p c n g n "m c tiêu" ổ ế ế ằ ế ậ ế ứ "N u b c ụ ầ

Và đ k t thúc ph n này tôi xin nh c l ầ ổ ế nh c a b n ch a đ p thì có nghĩa là b n ch a đ n g n" ư ẹ ả h n, tên c a ông là CAPA. ơ ủ

3.3. T duy và óc hi u kỳ: ư ế

ư ơ ở ữ ướ ư

đây đ ở ỏ ố ủ ề ụ ể ọ ấ ị ủ ể

c h tr n u đ nh tr ị ổ ế ủ ẽ ượ ỗ ợ ế ư ứ ả ố ế ỷ ể ằ

ắ c nh ng ch đ c th và có c s v ng ch c. ữ t nh t đ nh. Nh b c nh n i ti ng ch p tên đ c tài Pol Pot c a David Longstreath ụ c c h i này c t m quan tr ng c a s ki n này. duy hình nh, nó s đ c hi u là t T duy ể ượ ả Nó đòi h i v n ki n th c và t m hi u bi ế ầ ứ ế b c nh cho r ng: "Đây là tên đ c tài cu i cùng c a th k 20. Tôi không th nói không tr năm 1998. Tác gi ả ứ ả và không th c hi n đ ầ ệ ượ c thì tôi không quay lui." B n ph i có t m nhìn l ch s đ hi u đ ả ướ ơ ộ ủ ự ệ ử ể ể ượ ầ ộ ạ ự ọ ị

không ch riêng là h ng t ư ố ế ở ầ ướ ệ ệ ở ồ ỉ

t nam thì hi n nhiên r i? Vi ể ng b i các cu c thi nh báo chí và nh ng cu n sách gi duy ộ ưở t nam (Vi ữ t m qu c t ổ ế ) mà ứ ả ả ộ ớ

ệ i khác đã v ch ra cho mình... ng mà nh ng ng Nh ng ph i nói m t th c t ự ế ả c a PVA b nh h ở ị ả ủ nhi u ng i c m máy d dàng đi theo con đ ễ ườ ầ ề ư i thi u các b c nh n i ti ng. Nó đã làm cho ạ ố ườ ườ ữ

ế ể ể ầ ỗ ờ ơ

ế ậ ằ ế ượ ữ ậ ầ ả ớ "b quên đ i" nh m t nhà th trong nh ng lúc ữ ư ỏ ẫ h i mình "Chuy n này có gì mà h p d n i t ạ ự ỏ ư ộ ệ ấ

Còn óc hi u kỳ hi n nhiên luôn n m trong đ u m i PVA, anh không th vô t ng m i PVA l "bay b ng" đ c. Th t sai l m n u ti p c n nh ng c nh t ượ ổ v y?". Chính óc hi u kỳ luôn luôn thôi thúc m i PVA theo đu i thông tin. ổ ậ ế ỗ

4. Ch p nh báo chí có c n phong cách riêng? ụ ả ầ

c khi đi ti p ph n này tôi mu n đ m thành cho m i thành viên t cho ý ki n c a mình. B i sau đó m i ng ể ở ỗ ự ế ủ ở ỗ ườ ẽ ả i s c m ầ ố

Tr nh n nhi u đi u mà tôi cho là s hay ướ ậ ế ề ẽ ề

i n i ti ng nh xây d ng cho mình m t phong ả ữ ụ ả ế ả ự ệ ạ ậ ộ

Ca sĩ, ho sĩ và c nh ng nhà nhi p nh ch p nh Ngh thu t... nhi u ng cách riêng. Còn trong ch p nh báo chí thì sao: Có c n không? Và n u có thì nó có nh h ườ ổ ế ả ờ ng đ n ngh nghi p không...? ưở ề ế ụ ả ế ề ệ ầ

5. nh báo chí Vi t Nam: M t b ng chung còn th p Ả ệ ặ ằ ấ

ấ ắ ứ ả ự ấ

ữ i World Press Photo hàng năm. nh báo chí VN g n đây th y rõ s chuy n bi n v ch t l Ả ể b ng chung còn y u. nh báo chí VN luôn th t b i trong Cu c thi nh báo chí th gi ằ ng, nh ng nhìn chung nh ng b c nh xu t s c quá ít trên m t ặ ề ấ ượ ộ ầ ế Ả ế ấ ạ ế ớ ư ả

Ngh sĩ ch p nh báo chí ụ ả ệ

ủ ả ấ ả ố ộ ộ ự ạ :

ớ c ngoài đ u là phóng viên nh t ừ n ả ướ ề ả ấ các hãng thông t n,

Nhìn vào danh sách nh ng tác gi Đ n g n 90% ng ế các t ữ ố i d thi là ngh sĩ nhi p nh, trong khi các tác gi ầ ế ả ườ ự báo, t p chí l n trên th gi ớ VN ghi cu i cu n sách nh (Year Book) hàng năm c a cu c thi WPP m i th y m t s l ệ i. ế ớ ạ ờ

ta thì th ệ ố ế ế ả ườ ủ ự ệ ở ộ

ệ ư ố ủ ậ ụ ệ ạ ấ ơ

ớ ng tham d các cu c thi salon c a FIAP (Liên đoàn Nhi p nh ngh thu t qu c t ) và quen v i ả c đánh giá cao. Trong khi v i các phóng viên nh, vi c th hi n quan đi m cá nhân còn gây tranh cãi. Ngh sĩ nhi p nh ế ả vi c can thi p, x lý vào nh. Vì tính ch t FIAP là nghi p d , là ch i nên càng thi th th pháp, càng d ng công sáng t o thì ử ệ có khi b c nh càng đ ứ ả ể ệ ượ ể ệ ả ớ

ả ủ ừ ấ ở ỹ

ng ban nh c a Hãng Thông t n AP (M ) - t ng nói: "Nhà báo không ph i và không nên tr thành ể ườ ng có quan đi m hay ít ra cũng c n có quan đi m. Còn nhà báo ch t ầ ả ng thu t l ỉ ườ ả i nh ng gì đã x y ậ ạ ữ ể ệ

Hal Buell - nguyên Tr ưở ngh sĩ b i vì ngh sĩ th ở ệ ra".

Phóng viên nh thì sao? ả

ế ự ệ ầ ế ự

ta không có s ki n t m c đ phóng viên tác nghi p là sai! Phóng viên VN cũng không thi u s nhi ệ ế ộ ả ệ ậ ả ỡ ể ữ ở ư t tình trong ườ ng ư ể ế ệ ể ạ

N u nói ngh , nh ng k năng tác nghi p còn nh ng h n ch , ch đ b o hi m vào vùng nguy hi m ch a có và nhu n nh th ề ỹ ch a x ng đáng. ư ứ

ề ả ớ ầ ế ậ ả ư ả

ặ ả ớ ự ế ủ ậ ộ t, h u h t các báo ch a có biên t p nh riêng, và kh ứ khác là nhi u phóng viên nh không chú ý đúng m c ả ế ề

Nhi u phóng viên nh trong toà so n v n m c c m so v i phóng viên vi ẫ ạ năng ch n nh c a biên t p hay b t đ ng v i phóng viên. M t th c t ấ ồ đ n ph n ghi chú cho nh, nên chú thích không đ y đ ... ế ọ ả ầ ầ ủ ả

ự ả ế ấ ầ ỉ

ơ ẻ ả ế i mà thi u m t móc xích k t n i ch t ch . Đó là ch a k m t s phóng viên nh v n quen dàn d ng, s p đ t vì thi u ư ể ộ ố t- mà h u h t ch là nh ng nh đ n l ự ữ ả ặ ắ ấ ủ ẽ ế ố ạ ẫ ộ

D ng phóng s nh, ký s nh đúng tính ch t c a nó- r t ít phóng viên nh VN làm t ự ả ố ạ ghép l ả ặ ế tính kiên nh n ho c ch m chân. ậ ặ ẫ

ề ể ấ

V đi m này, Richard Voger- phóng viên m t hãng thông t n qu c t các phóng viên Châu Á dàn d ng hi n tr ộ ng. Đi u đó là không th . N u b n đ n mu n b n ph i ch p nh n th t b i". ế i VN - nói: "Tôi đã đi cùng và nhi u l n ch ng ki n ế ả t ố ế ạ ể ế ề ầ ậ ứ ấ ạ ườ ự ề ệ ạ ấ ạ ộ

S nh m l n v nh báo chí ự ầ ẫ ề ả

ệ ả ậ ắ ọ

ả i s ki n đó thì làm sao còn có đi u ki n chú ý t ự ệ i tính m thu t trong nh. Đi u đó ể ấ i cho r ng: nh báo chí không c n tính ngh thu t, quan tr ng nh t là kho nh kh c di n ra s ki n nóng và ề ầ ạ ự ệ ấ ệ ễ ỹ ề ậ ả ớ

Không ít ng ằ phóng viên nh b t ch p hi m nguy ghi l ch đúng m t ph n. ườ ả ộ ấ ầ ỉ

ấ c nh nhà nhi p nh l ng danh James Natchwey (M ) v i nh ng b c nh v a có ch t ỹ ớ ế ả ứ ả ư ừ ữ ừ

T t nhiên, không ph i ai cũng làm đ ả ấ s ng đ ng c a s ki n, v a giàu ch t t o hình. ủ ự ệ ố ượ ấ ạ ừ ộ

ề ự ế ợ ứ ừ ệ ễ ầ

Th c t ự ế tiêu bi u các tác ph m đo t gi ẩ ạ ể ạ ả i WPP 2005 v a qua là minh ch ng rõ nét v s k t h p nhu n nhuy n báo chí và ngh thu t, ậ ả các th lo i nh th thao, ngh thu t... ể ể ở ệ ậ

ạ ể ỉ ả ở

ắ ế ề ế ệ ầ ư

ư ta. Nh ng t Thanh (Báo VN News) đo t 1 trong 8 gi ả i ch c là m t tin vui, nh ng cũng vì th mà có báo Asia News Network và China Daily (Châu Á) t ư ế

ủ ự là còn nhi u nguyên nhân khác nh đã nêu trên. Vì th vi c phóng viên Vi ệ ổ ứ ệ ộ i v i tung hô quá m c v m t s "đ i tr ng" v i World Press Photo là chuy n bu n c ồ ườ ờ ứ ề ộ ự ố ọ ộ i. Ng nh n v mình cũng là m t ề ậ ớ ộ

Chúng ta hay nh c đ n "đào t o"- khâu đ u vào đ ch ra nguyên nhân chính c a s thua kém trong nh báo chí th c t ạ ự ế nh t nh báo chí do hai t ấ ả ng ườ ộ đi m r t nên tránh. ể ấ

ề Ả

ế ả ứ ủ ề

i nh c a anh em đang trên báo m i th y là ng ắ c khá nhi u d p tham gia cùng và ch ng ki n anh em phóng viên c a TTXVN tác nghi p. Đã g i là "Thông ượ i nhà mình ắ ọ ườ ế ư ệ ấ ạ ả ủ ớ

c đào t o nghi p v th t. Có m y v n đ n i c m: Bàn lu nậ Nhân ti n ta bàn luôn v " nh báo chí" nh ỉ ệ Ch là NTL có đ ị t n xã" thì ch c ch n là chuyên v tin t c r i th nh ng lúc xem l ề ấ thi u đ ệ ụ ậ ứ ồ ấ ề ổ ộ ế ượ ạ ấ

ộ

ộ ự ấ ầ ấ ế ể ả ự ủ Ả ề ả

ớ ả ẽ ộ ả ệ ữ ạ ơ

ng ch đ n gi n xin "Press release", copy bài phát i thông tin. nh phóng s c a TTXVN còn r t y u v kho n này, nó m t trong nh ng nguyên nhân chính là thi u đào t o chuyên nghi p và kinh ế ả ỉ ơ ệ ể ộ

ự ạ ự ệ i s ki n ị ườ ế ủ ể ế ể ả ọ ổ

1. N i dung: nh phóng s r t c n n i dung và kh năng chuy n t Ả g n v i nh "ghi chép" h n là "báo chí". Có l ầ nghi m. Đ ý thì th y ngay là phóng viên nhà mình đi "cover" h i ngh th bi u...mà không th t s tìm hi u n i dung c a nó. Chính vì th mà h thi u kh năng t ng quát đ "phóng s " l ộ ể t. b ng nh. nh ch p r t nhi u đ n m c không c n thi ế ằ ấ ậ ự ụ ấ Ả ứ ế ề ả ầ

ỹ ể ệ

ầ ươ ỹ

ụ ả ề ị ạ ỹ ườ

ổ ệ ự ằ ng h p phóng viên nhà mình đ ng xa ợ ẹ i cách th c thao tác khi ch p nh, di chuy n...đ tránh tr thành ậ ặ ấ ứ ụ ả ứ ở ư ủ ể ể ớ

ả ớ t cho h i ngh và truy n hình. 2. K thu t th hi n: ậ Đa ph n anh em phóng viên nhà mình b h n ch b i ph ng ti n k thu t. Ch p nh phóng s b ng dCam và BCam là ph bi n. Thêm vào đó là kh năng thao tác k thu t v n còn h n h p nên g p r t nhi u tr ạ ế h n 10m và ch p nh v i flash c a BCam! Đ y là ch a nói t ơ v t c n không c n thi ộ ậ ả ế ở ậ ẫ ấ ề ụ ả ầ ế ị

"ngh thu t" sang m t bên. nh báo chí nh t thi ặ ế ố ả ẹ ề ỹ Ả ế ậ ấ ậ ộ

ạ i nh báo chí không có nghĩa là đ t y u t ớ ả ứ ủ ộ

i trong xã h i thông tin. Xét v m t khía c nh nào đó nh báo chí g n v i nh ng nh ngh thu t c a kho nh kh c. Tuy t ph i đ p v k thu t và ệ ậ ủ ị ờ ự ạ ệ ọ ả ề ộ ệ

ế ữ ả ng sáng t o" mà quan tâm nhi u v k năng th ớ i ta không "xét nét" m t cách quá đáng v "ý t ộ ấ ớ ả ầ ề ả ủ ả ả ề ắ ề ỹ ưở ườ ể ạ

Nói t mang s c m nh c a n i dung. Giá tr th i s là quan tr ng nh t v i nh báo chí. Ti p theo đó là hi u qu c a nh báo chí đem l ộ ạ nhiên trong nh báo chí ng ả hi n. ệ

c ý ki n ph n h i. M t vài suy nghĩ cá nhân trao đ i cùng các b n. R t mong nh n đ ổ ậ ượ ạ ấ ộ ế ả ồ

X lý nh ử ả

ố ủ ả

lâu nh ng c b phân vân v th t các bài vi t gi a các chuyên m c mà thôi ể ộ ề ủ ề ấ t t ế ừ ị ề ứ ự ế ụ ữ

Hi u thêm v các thông s c a nh M t ch đ r t thú v mà mình đã đ nh vi ị Hôm nay nhân ti n có câu h i c a các bác bên topic ư "Ch p nh Hoa và Close up" i ỏ ủ ệ ứ ị ụ ả nên mình nghĩ r ng th i đi m đã t ằ ể ờ ớ

c ghi kèm cùng v i nh: ế ả ộ ọ ề ượ ớ ả

t mà b n có th xem trong t p tin EXIF ( http://www.exif.org/ ). Ta hãy ạ ử ụ ữ ề ụ ả ậ ỹ ố ữ ể ạ

t vì vi c đ u tiên là c n hi u nh ng thông s hi n th trên màn hình LCD c a máy nh nói gì đã. B n s d ng b t kỳ m t chi c máy nh k thu t s nào thì m i thông tin v ch p nh đ u đ ậ ố nh ng thông s c b n đ n nh ng thông s chi ti ế ế khoan đi sâu h n vào chi ti ầ ấ ố ơ ả ơ ệ ầ ố ể ữ ể ế ị ủ ả Ở

ộ ộ ả ấ ố ư ấ

ọ ề ộ ố ể ọ ượ ạ

ẳ ầ ạ ằ ả ườ ệ ư ơ t v hình nh. Th nh ng b n hoàn toàn có th đ c đ ế ề ng h p con Canon G2 c a bác Nguy n Vi ạ ế ư ợ ệ ẽ

ộ ấ ả ả ề ỉ ầ ấ ố

ề ễ ầ ủ ỹ ọ ộ ữ ệ ạ

ầ ử ả ả ể ọ ả ậ ố ố ầ ạ

ể ử ề ơ ộ ả ầ

Vi ả Ở ệ ể ở ữ ệ ạ ả ạ ộ

ụ ể ạ ồ ỉ ấ ạ ồ ả ấ ớ

ậ ng. L i th c a PS Element là nó r t nh , không t n nhi u b nh c a máy ư ườ ữ ả ẫ ễ ể ế ủ ớ ủ ề ẹ ấ ơ ợ ộ ố

ủ đây NTL mu n l u ý các b n m t đi u là trong th h máy dCam c p đ nghi p d đ n gi n nh t thì trên màn hình LCD c a ế ệ ạ ố c các thông s máy b n không có kh năng đ c m t s thông tin chi ti t s là "Canon này b ng các ph n m m đi kèm theo máy tính. Ch ng h n trong tr ủ FileViewer Utility", ch c n b n ch n m t t m nh b t kỳ thì ệ c t thông tin bên tay ph i s hi n đ y đ các thông s . Hi n ả ẽ ệ ở ộ ạ ầ i thì ph n m m ACDsee 6x là m t trong nh ng ti n ích khá hoàn h o cho các b n ch p nh b ng k thu t s và có nhu c u t ằ ụ ả ạ ch nh s a nh đ n gi n đ g i qua internet. ACDsee 6x có th đ c c thông tin EXIF. N u b n không mu n dùng ph n m m ề ế ỉ này thì đã có m t ph n m m khác hoàn toàn "free" đ đ c thông tin EXIF: ể ọ http://www.takenet.or.jp/~ryuuji/minisoft/exifread/english/ i thì ch m t 8 000 đ ng là b n đã có th s h u phiên b n m i Đó là m t vài ví d đ b n tham kh o. t Nam hi n t ớ ơ nh t c a Photoshop r i. V i nh ng b n không th t chuyên v đ ho hay hình nh thì mình th y dùng Photoshop Element đ n ạ ề ồ ấ ủ gi n, d hi u h n mà k t qu v n đ p nh th ẹ ế ả tính.

ta s đi vào phân tích các thông s mà máy nh hi n th trên màn hình LCD nhé. Xin đ i hình nh minh ho ệ ả ố ị c l y l ượ ấ ạ ả ạ ẽ

t: Bây gi ờ c a b n Nguy n Vi ủ ạ ễ ệ

ỗ ể ể ố ể ư ề ả ạ ả ầ

c các thông tin sau: trên ta đ c đ V i m i lo i máy nh khác nhau thì thông s hi n th cũng có đôi ph n khác nhau nh ng v căn b n là có th hi u và đoán ớ đ ượ c. Ch ng h n nh trong hi n th ư ị ọ ượ ị ở ể ạ ẳ

đ ng hoàn toàn (hình chi c máy nh và mũi tên) đ ng P (Program). Máy nh t ế ả ả ự ộ

ẩ ệ ệ ấ ớ

ờ ế

ọ ứ ợ ớ

ằ ế ộ ế ộ ụ ấ ượ ữ

ả ướ ả

Đ nh y ISO: 200 ạ ộ Ch đ ch p: t ự ộ ế ộ ụ T c đ ch p: 1/50 ố ộ ụ Kh u đ ng kính: f/4 ộ ố Hi u ch nh ánh sáng (hình vuông v i ký hi u d u + và -): 0 ỉ Cân b ng tr ng: ch n th i ti t có mây mù (hình đám mây) ắ Ch đ đo sáng: ph c h p Ch đ ch p: Macro (v i hình bông hoa) Ch t l ng nh: SuperFin (ch S) Kích th c nh: c l n nh t (ch L) ữ ấ Trên cùng bên ph i là tên c a h s l u nh trên th nh và tên nh... ủ ồ ơ ư ả ỡ ớ ả ẻ ả ớ

ầ ế ư ễ ể ộ ị ể ạ

i hoàn toàn d hi u. Trong "Histograms" ng c a nh cũng nh nh ng v n đ mà b n c n quan tâm. B n hãy xem nguyên t c sau đây: Ph n "r c r i" nh t c a hi n th này có l ẽ ị ấ ủ là thông s hình ho v ch t l ủ ả ạ ề ấ ượ là đ th phía bên tay ph i. Th nh ng nó l ấ ắ ố ố ư ữ ạ ầ ả ề ắ ạ

ỉ ữ ấ ả ề ế ả

ỉ ấ ả ồ ề

ồ ị ấ ạ ạ ữ ấ ồ ị ủ ạ ủ ạ ế ặ ủ ạ ữ ậ ố ị ị ử ậ ỹ ề ả ặ

ồ c thì đi u này có nghĩa là ho c hình nh đã b s a ch a ho c thông tin k thu t s b ượ ng. ả

ế ế ế ế ế ầ ủ ả ồ ữ ụ ả ồ ộ ỏ ớ

- N u b n th y đ th có nh ng đ nh cao d n v phía bên tay ph i thì có nghĩa là t m nh c a b n thi u tông m u sáng. ầ - N u b n th y nh ng đ nh cao này d n v phía bên tay trái thì có nghĩa là t m nh c a b n thi u tông màu đ m. - N u đ th c a b n có hình răng l thi u, không đ cho nh ch t l ủ - N u b n th y đ thì có hình m t "qu đ i" nh , t p trung vào gi a và có m t kho ng cách nh so v i hai đ u c a tr c X thì ạ NTL xin đ c ph i sáng chính xác. ấ ượ ộ ấ c chúc m ng b n: t m nh c a b n đ ấ ả ượ ỏ ậ ủ ạ ượ ừ ạ ơ

ch p th nghi m và t phân tích l y hình ỉ ả đi u quan tr ng nh t là b n ph i t ả ự ụ ử ọ ề ệ ạ ấ ự ấ

Trên đây ch là nh ng thông tin căn b n, ả ữ ậ nh c a mình r i rút ra k t lu n. ồ ủ ế

t c nh ng gì mà chúng ta đã trao đ i thì có th đi đ n m t k t lu n r ng: ấ ả ữ ậ ằ ể ổ

ng ph n" c a PS khi mu n làm "retouche" nh. Cách làm này s ch ể ế ộ ươ ộ ế ả ệ ỉ ẽ ỉ ủ ả ố

ả

ộ ể ệ ộ ươ ề ả ỉ ứ ng ph n hay nói chung là các "niveaux" hay "levels" c a nh thì b n nên dùng ch c ủ ả ạ ả

Sau t - B n có th quên đi tính năng hi u ch nh "ánh sáng/đ t ạ cho m t hình nh x u mà thôi. ấ - Đ hi u ch nh nh v ánh sáng, đ t năng trong "Image/Réglage/Niveaux" (r t ti c là mình ch a cài PS b n ti ng Anh) ấ ế ư ế ả

ủ ạ ử ụ ệ ấ ả ộ ỉ

ư Tuy nhiên vi c hi u ch nh "Levels" còn ph thu c vào m c đích s d ng c a b n: g i nh lên web hay đ làm n b n? Nh b n đã có th th y trong giao di n hi u ch nh "Levels" c a PS có 5 hình tam giác nh . Ma thu t c a PS n m c trong đ y. Ch ạ ệ ể ấ ử ả ỏ ậ ủ ụ ủ ụ ỉ ể ằ ệ ệ ả ấ ỉ

ị ữ ể ễ ể ạ ẽ ủ ả ạ ổ ơ

ướ ư ạ ậ ố ọ

ổ ể ỗ ự ự ạ ể ỹ ệ ả ả ỉ

ề i duy nh t bi ế ả ế ề ử ẽ ự ệ ạ ỉ

b ng vi c xê d ch nh ng giá tr này b n s làm thay đ i hoàn toàn hình nh c a mình. Đ có th d hi u h n thì b n hãy hình ệ ị ằ i cùng gi ng nh là s l a ch n các lo i gi y nh khác nhau trong k thu t phim c đi n. Không có bài dung d i băng d ấ ả ả gi ng nào trên Web hay trong các sách d y v nhi p nh có th nói chính xác v cách hi u ch nh này vì m i hình nh m t ộ ể khác. Chính b n và ch có b n là ng t mình mu n gì? B n hãy th nhé và kinh nghi m th c hành cá nhân s ố đem l ấ ạ i cho b n nh ng đi u b t ng không nh . ỏ ườ ờ ạ ạ ữ ề ấ ạ

trang web khás thú v này nhé: http://www.luminous-landscape.com/tutorials/understanding- ạ ể ả ở ị

(B n có th tham kh o thêm series/understanding-histograms.shtml )

ể t này nh ng đ đi ư ậ ặ ử ụ ề ấ ệ ặ ả

ừ ậ ả ơ ố

ả ư ớ ộ ạ ế ớ ả ử ụ ẩ ượ ư ấ ả ấ

RAW vs JPEG Có th b n đã t ng s d ng ít nhi u ho c tham kh o trong sách báo và internet v c u trúc nh th t đ c bi ề ể ạ đ n m t k t lu n nên s d ng lo i c u trúc nh nào thì l ạ ấ ộ ế ế trúc nh đ c tiêu chu n hoá b ng chu n ISO trên th gi ằ ả Nikon, Olympus...(v i Canon là Raw, v i Nikon là Nef, Olympus l ả i có c u trúc tuỳ thu c theo nhà s n xu t nh Canon, ạ i Raw...) i không đ n gi n. Không gi ng nh v i JPEG và TIFF là hai c u ấ i, nh RAW l ạ ẩ ớ ớ

ị ơ ậ ế ế ầ ủ

ế

ố ả ư "not changed or interpreted: t trong lĩnh v c nhi p nh là ự ệ ạ ể ể ẻ ư ế ử ấ ể ẫ ố ỉ ỉ

i "sensor" c a máy nh -> M ch c m quang đi n t này chuy n hoá ánh sáng thành các tín hi u đi n t -> Sau ệ ử ệ ử ể ệ ả ạ ả ớ

ẽ

c ghi l ả ẹ

i d ng JPEG ho c TIFF. Đây là lo i c u trúc c l u tr d ủ ề ấ i nguyên v n trong c u trúc nh RAW. ạ ệ ố ồ ượ ư ữ ướ ạ ạ ấ ả ả ấ ủ ả ặ

nh đã qua x lý. V y th nào là RAW? Trong đ nh nghĩa ti ng Anh đ n thu n c a Encarta 2004 thì Raw nghĩa là in an original state and not yet subjected to correction or analysis" mà ta có th hi u theo ti ng Vi ế ả lo i c u trúc nh nguyên g c, ch a qua ch nh s a b t kỳ thông s nào. V n có v khó hi u nh ? B n hãy hình dung nh th ạ ấ này nhé: Ánh sáng đi t đó có hai nhánh r chính v c u trúc nh: (1) -> Tín hi u đ (2) -> Tín hi u đi qua h th ng x lý hình nh c a máy nh r i đ ử ả ệ ượ ệ ử

ỗ ạ ấ ậ ợ ữ ả ộ ể i và nh ng b t ti n trong s d ng khác nhau. NTL s cùng b n tìm hi u ấ ệ ử ụ ữ ẽ ạ

i đây nhé. V i m i m t lo i c u trúc nh ta có nh ng thu n l ớ d ướ

ạ ệ phim âm b nả và phim d ươ ng ể ỹ

ng v i c u trúc nh ớ ả RAW và JPEG. Khi thao tác ch p nh v i máy dSLR mình th ậ ố ườ ươ ụ ả ả

ẫ ớ ấ ả ự ệ ợ ủ ị ế ụ ạ ấ

N u b n v n quen v i khái ni m ế đ ươ (c u trúc nh ít b bi n d ng nh t) S ti n l ấ g i qua internet, trình bày b ng máy chi u...) Chính vì l ằ ử ả thì trong k thu t s ta có th chuy n chúng sang t ng b n ể c u trúc nh JPEG L và Fine ng đ t ặ ở ấ ớ ấ i c a Jpeg là nó cho phép ta khai thác ngay l p t c t m nh sau khi ch p (in n, ậ ứ ấ ả ề ụ i th nài c a nó mà h u h t các máy dSLR đ u có ch c năng ch p ủ ứ ế ế ế ầ ợ

ề ủ ậ ấ ấ ả

i song song v i nh ng m c đích và ti n d ng khác nhau. nh kép: cho ra cùng lúc nh RAW+JPEG. Đi u này cho th y hai c u trúc nh này không h ph nh n nhau mà chúng cùng ả t n t ồ ạ ề ệ ụ ả ữ ụ ớ

ơ ầ ậ ề ỹ ượ ừ ầ ậ ớ

ả i chính xác và chi ti i v i c u trúc 12 bits cho t ng m u (th m chí có th lên t ớ i 14 bits) đi u ề ể c ghi l ế ư ạ

ộ ắ ể ơ ầ

ả ng nh b n đ u. Làm vi c v i nh RAW cũng gi ng nh khi b n thao tác in nh t ổ i, t ạ ớ ấ t các vùng ánh sáng khác nhau cũng nh trong bóng t ằ ố ả phim âm b n trong bu ng t ừ ỉ ả ạ ả ồ

i h n c a ch t l Nói đ n thu n v k thu t thì nh RAW đ này giúp cho b n có th ghi l ạ hi u ch nh k t qu ph i sáng, đ t ả ệ l ầ ượ đ u là có th (ho c g n nh th ) trong gi ặ ầ ề ộ ươ ệ ớ ả ư ế ể i. V i RAW ta có th ố ấ ng ph n, cân b ng m u, tăng đ s c nét c a hình nh...mà không h làm thay đ i ch t ề ủ ố ấ ả t c ả ng nh g c ban đ u. ố ư ấ ượ ớ ạ ủ ế ạ ể ả ầ

ỉ ầ ườ ể ệ ệ t ự ỉ

ư ố ớ ả ư ế ẽ ộ ộ ố

i h n c a nh ng kh năng này. Đi u đó gi ng nh ta v n g p ph i v i m t t m nh ch p b ng phim d ch m i l n ta hi u ch nh m t thông s thì ch t l ấ ượ ỉ ố ả ả ư ươ ả ẫ

ả ả ả ớ ả ụ ằ ả ể ạ ượ ả

c ch t l ừ ầ i m t gi ộ ả ượ ơ ạ ả ẳ ả

C u trúc nh Jpeg th ả ấ n m ằ ở ỗ ỗ ầ g p ph i gi ớ ạ ủ ặ đo sáng sai. Nh v y đ có th đ t đ ư ậ s c ph i đ ự ế ớ ả ự ắ an toàn là ch p nh v i k thu t "Bracketing" nh ng vi c hi u ch nh nh ch p v n có chung gi ng ch có 8 bits/m u. Tuy nhiên ta cũng có th hi u ch nh nh Jpeg nh đ i v i nh RAW, s khác bi ng nh cũng b suy gi m đi m t chút, nh th ta s nhanh chóng ị ệ ng b n ả ộ ấ ả ặ ữ ề ầ ng nh Jpeg cao nh t v i kh năng c a máy thì k t qu ph i sáng và m u ấ ớ ấ ượ ủ i pháp đ u. Không h n là d th c hi n trong th c t ệ ễ ự ỉ ế . V i nh Jpeg còn l i h n. ớ ạ c th c hi n hoàn h o ngay t ụ ả ể ệ ớ ỹ ụ ẫ ư ệ ệ ậ ả

ầ ả ự ậ ấ ệ ủ ễ ế ủ

ấ ầ ạ

ệ ể ả ờ ữ ố ộ ả ế ư ả ử ụ ế ả ả ạ ớ

ả ệ ầ ọ ổ ế ổ ệ

ớ ấ ề ầ

ế ư ế ặ ủ ạ ủ ơ ố ế ế ộ ộ ệ ỉ

nh có c u trúc RAW s là m t k ni m...không bao gi ộ ỷ ệ ờ

ấ i v i chuy n card dùng trong nhi p nh, theo kinh nghi m c a riêng cá nhân mình thì NTL khuyên b n nên s m môt ạ ớ quên! ệ ế ả ủ ệ ạ

ớ ọ ượ ể ặ ơ

ắ ả ng l n h n nhi u l n nh Jpeg thì nh ề ầ ả ề ớ ệ ả ấ ỏ ơ

ng l ỹ ng r t ít. Hy v ng là trong t ươ ọ ậ ộ ạ ườ ư ả ấ

Th nh ng nh RAW không ph i là không có nh ng b t ti n c a nó. Đ u tiên là s ch m tr đ n...não lòng c a các dCam hay BCam s d ng c u trúc nh này (các dSLR có t c đ làm vi c v i RAW khá nhanh, tuy nhiên cũng c n có lo i Card Ultra II ệ ớ n a!) Ti p theo đó là th i gian cho vi c chuy n giao nh gi a máy nh (hay đ u đ c card) v i máy tính, ngay c khi b n dùng ữ ữ ể giao di n USB 2.0. NTL c m th y đáng ti c khi k thu t s ch a s d ng ph bi n c ng giao di n "i-link" v i t c đ chuy n ỹ ớ ố ộ ậ ố ư ử ụ giao thông tin l n h n g p nhi u l n. Ch a h t, n u b n không có m t chi c máy tính đ m nh (P IV 2,5 - 3 Ghz ho c ặ ế ấ ạ Centrino 1,7Ghz, T i thi u RAM 512 Mo ho c lý t ng là 1Mo, và m t chi c "video card" đ nhanh...) thì vi c ch nh s a các ử ưở ể ẽ ả Quay l chi c card ki u Scandisk Ultra II hay Extreme, ho c Lexar x40, x80. V i tr ng l ế ớ ệ RAW s đòi h i th i gian ghi nh lên card cũng lâu h n. T t nhiên là các máy dSLR hi n hành đ u dùng k thu t b nh đ m ẽ ờ ả i các nh ng nh RAW ch p liên thanh th đ l u nh khi ch p liên thanh nh ng s l ụ ố ượ ụ ể ư ả i. RAW s có tr ng l ệ ạ ượ ẽ ng nh h n hi n t ẹ ơ ọ

i k thu t s " đ chuy n nó sang c u trúc có th khai thác đ ộ ắ ạ ể ể

ượ c. i thì h u h t các nhà ch t o đ u đã cho ra các ph n m m chuyên d ng c a mình đ x lý nh RAW. Canon dùng File ầ ậ ố ể ụ ố ỹ ề ả ế ạ ủ ế ề ả

ỉ

ấ ể ử ở ấ ự ế ệ ệ ả

V i nh RAW b n b t bu c ph i qua các thao tác "phòng t ớ ả Hi n t ầ ệ ạ Viewer, Nikon dùng Nikon Capture...Bên c nh đó thì Photoshop CS đã có "plug-in" cho phép m và ch nh s a nh RAW dù ạ r ng các ch c năng trong c a s giao di n này còn khá nghèo nàn. Kinh nghi m th c t ứ ằ ph n m m này theo tr t t ạ cho th y b n s s d ng c hai lo i 3-5 ử ổ ki u N.C + PS CS. Đ x lý nh Raw b ng ph n m m chuyên d ng b n ph i tính th i gian t ầ ử ả ạ ẽ ử ụ ả ạ ậ ự ể ể ử ụ ừ ề ề ầ ả ằ ờ

ng nh g c ban đ u. B n cũng không nên quên căn ch nh màn hình l ầ ạ ố ỉ ạ ẩ i cho m u s c chu n ầ ắ

phút cho m i nh tuỳ theo ch t l ấ ượ tr ả ả c khi ti n hành hi u ch nh nh nhé. ệ ỗ ả ế ướ ỉ

ự ế ơ ể ả

i t ợ ả

ợ ế ừ ỉ ớ ả ư ệ

ấ c kh năng vi ch nh đ n t ng chi ti ỉ ượ c hi u ch nh đ ượ ướ i ph i tuân theo trình t ả ố

ướ ầ ắ ậ ự ạ ẽ ệ ả ạ ộ ề

ả ả ế ộ

i th h n h n vì ta có th dùng "script" đ x lý nh theo Trong lĩnh v c hi u ch nh nh này thì các c u trúc Tiff và Jpeg có l ể ử ẳ ả ệ ỉ ỗ ự ộ đ ng t c a c u trúc RAW tuỳ theo các l lô. Th nh ng l i không có đ i th này l ế ủ ấ ạ ế ư ế c ti n hành đ ng b m t l n tr c a máy hay đo sáng ch a đúng. V i nh RAW thì các b ọ c khi b n ch n ộ ộ ầ ạ ồ ế ủ : Levels, đ t c này l "save as..." còn v i nh Jpeg và Tiff thì các b ng ph n, m u s c và cu i cùng ộ ươ ự ạ ướ ớ ả là đ s c nét. Nh ng có m t đi m chung cho c hai c u trúc này đó là b n s hi u ch nh chúng khi b n th t s có kh năng v ộ ắ ỉ ấ ả ư k thu t hay ngh nghi p c a b n c n nh v y. N u không thì NTL khuyên b n nên đ t các ch đ ngay trên máy nh c a ủ ậ ề ư ậ ỹ c các t m nh Jpeg "raw" ch t l mình đ có đ ể ế ặ ng cao mà không c n hi u ch nh thêm. ầ ể ệ ủ ạ ầ ấ ả ấ ượ ạ ỉ ượ ệ

ỏ ề ư ậ ố ạ ẽ ỉ ữ ả ả ả ỹ

ả ờ ỉ ộ ấ ả ể ạ

ng không h thay đ i. nh Jpeg có tiêu chu n qu c t t mà ch t l i là c hai! Lý do r t đ n gi n: v i nh RAW thì hàng ch c năm sau này b n có th phóng l ố ế ụ ằ ớ ả ấ ượ ụ ổ Ả ề ậ ẩ

nh RAW hay c nh JPEG đã ch nh s a? NTL ử i m t t m nh v i ớ ạ nên vi c s d ng nó ệ ử ụ ệ ư ư ế ố ế ớ ả ừ ớ ớ

ẽ ộ ng l n là c n thi c ng l u đ ng có dung l t. Cu i cùng là câu h i v l u tr nh đã ch p b ng k thu t s . B n s ch gi ữ ả ố xin tr l ấ ơ ả ả nh ng thông s k thu t khác bi ệ ố ỹ ữ ch c ch n s d dàng h n RAW (tr khi Raw cũng s có m t ISO qu c t ) V i kích c nh l n nh th thì vi c l u tr nh ữ ả ắ ẽ ễ ắ lên DVD-R hay ế ơ ư ộ ổ ứ ượ ầ ớ

ng nh r c r i y thì m t l i khuyên b ích và th c t s là c n thi ấ ả ữ ề ỹ ườ ự ấ ậ ư ắ ố ấ ộ ờ ự ế ẽ ầ ổ ế t.

Sau t t c nh ng v n đ k thu t và th c hành d B n dùng RAW hay JPEG trong nh ng tình hu ng nào? ạ ữ ố

ệ

t không thu n l ờ ế ậ ợ i hay nh ng tính hu ng đ c biêt khác. ố ữ ặ ệ

1. C u trúc nh RAW: ấ ả - Ch p nh ngh thu t ụ ả ậ - nh k thu t ậ ỹ - nh trong đi u ki n th i ti ề - nh có nhu c u phóng to ầ Ả Ả Ả

ấ ụ ả ệ

ị ệ

2. C u trúc nh JPEG: ả - Ch p nh l u ni m, du l ch... ư - nh ph c v cho công vi c hàng ngày ụ ụ - nh dùng cho các m c đích trên internet. ụ Ả Ả

ự ế ầ ụ ể ủ ạ ả

v i b n đ m r ng h n n a kh năng hi u bi t và ng d ng k thu t s ể ở ộ ơ ữ ể ổ ể ệ ả và hoàn c nh c th c a b n. NTL ậ ố ụ ứ ế ỹ

T t nhiên là b n có th thêm vào hay thay đ i danh sách trên đây tuỳ theo nhu c u th c t ổ ấ ạ s r t vui đ c trao đ i các kinh nghi m th c t ự ế ớ ạ ượ ẽ ấ trong nhi p nh c a mình. ế ả ủ

ắ ậ ể ả

ủ ỹ ữ ữ ư ậ ả ờ ớ ọ

ng nh vô t n trong m i lĩnh ộ ư ạ ề ẫ ắ ỉ

ỏ ế ư ỉ ế ả ệ ậ ớ

ở ầ ng nh ch dành riêng cho gi ầ ồ ề ả i "nhi p nh PRO" thì bây gi ắ ậ ố ạ ư ộ ụ ằ ề ể ể ả ậ ả ỉ

K thu t chuy n nh m u sang đen tr ng ỹ ầ K nguyên c a k thu t s đã m ra cho chúng ta nh ng chân tr i m i và nh ng kh năng d ườ ỷ ậ ố ấ v c mà nhi p nh ch là m t ph n nh . N u nh b n v n hay nghe nói v nh đen tr ng v i m t chút gì đó "huy n bí" và r t ớ ộ ế ả ự v i k thu t s b n hoàn toàn có "ngh thu t", m t lĩnh v c d ự ườ ờ ớ ỹ th tho i mái ch p b ng nh m u r i sau đó chuy n chúng sang nh đen tr ng. Nghe có v k thu t nh ? Nh ng đi u này lo i ạ ẻ ỹ ả hoàn toàn không h ph c t p. Chúng mình cùng tìm hi u nhé. ề ứ ạ ể

ạ ắ ể ộ ứ ả

ằ

ủ ỹ ắ ạ ừ ả

i h n bài vi ả ng b n m u hay nh k thu t s m u) thành nh đen tr ng. ắ phim âm b n, d ể ụ ả ề ị ử ụ ả ớ ạ ươ ể ả ả ầ ụ ề ả ộ ắ t này NTL s ế ẽ

Đ có m t b c nh đen tr ng b n có nhi u s l a ch n: ọ ề ự ự 1. Ch p nh b ng phim đen tr ng B&W hay dùng ch đ ch p nh B&W c a máy nh s . ế ộ ụ ả ố 2. Đ ngh Labo in nh cho b n (t ả ầ ậ ố ầ ả 3. S d ng m t ph n m m chuyên d ng đ chuy n nh m u sang thành nh đen tr ng (trong gi ầ dùng Photoshop CS, PS CS, nh m t ph n m m tiêu chu n) ư ộ ề ầ ẩ

ề ạ ử ề ề ầ

ồ ứ ố ạ ầ ầ ẩ ằ

ạ ầ ỉ ệ ử ụ ệ ế ặ ọ

). Vi c làm này có ý nghĩa đ c bi ấ ầ ắ ẽ ấ ạ ở ớ

nhà! i pháp th 3 này là đi u mà chúng ta cùng quan tâm. Đi u đ u tiên là b n c n có ph n m m PS CS (mua t Chính gi i c a hàng ả H ng H i, ph T Quang B u, khu Bách Khoa, HN) và căn ch nh m u cho màn ch nh chu n b ng "Adobe Gamma" mà NTL đã ỉ ả nói đ n cũng trong chuyên m c này( t quan tr ng vì nó giúp b n nhìn th y chính xác m u s c trên màn hình máy tính, g n v i m u s c trên màn hình Labo nh t, và s không làm b n ng ngàng khi th y ch t l ạ Adobe Gamma Recommended Settings ầ ắ ng in nh ả ầ Labo không gi ng nh b n v n nhìn th y... ư ạ ấ ượ ấ ấ ẫ ỡ ở ở ố

nh m u sang nh đen tr ng B&W v i PS CS. NTL có th tóm t t quá trình này ươ ng pháp đ chuy n t ể ể ừ ả ể ả ầ ắ ớ ắ

ụ ầ

ộ ằ i nh B&W v i các tính năng s a nh c a PS CS. Có r t nhi u ph ề ấ c: thành 2 b ướ nh m u sang nh B&W b ng PS CS hay b ng m t "plug-in" chuyên d ng cho PS CS... 1. Chuy n t ằ ể ừ ả 2. Hi u ch nh l ỉ ệ ả ớ ử ả ạ ả ủ

ượ ươ ầ

c đi sâu vào ph n th nh t. Các ph ậ t này NTL xin đ ế ế ứ ấ ễ ả ể ươ ữ ả ấ ỗ

Trong bài vi cho nh ng k t qu khác nhau mà không ph i ai cũng d dàng nh n th y. M i ph và cho m t kh n ng hi u ch nh nh B&W sau này cũng khác nhau. V y thì v n đ n m đâu? ắ ng pháp "convert" - chuy n nh m u sang nh đen tr ng ầ ể ả ng pháp có m t xu t phát đi m khác nhau ấ ộ ậ ả ả ằ ề ằ ở ệ ả ấ ộ ỉ

ng pháp đ n gi n nh t c a PS CS là "Grayscale" đ chuy n nh m u RVB (hay CMYK) ế ư ạ ươ ầ ơ

ể ả ẳ ự ỏ ằ ế ế ắ ả

i sao k t qu hình nh l ả ầ ạ i n m ngay trong tính ch t c a m u s c. Ch c b n cũng đã bi ỗ ế ằ ấ ủ ấ ủ ả h i r ng t ạ ắ ạ ả ờ ằ ộ

ế t r ng m i m t m u s c th hi n s khác nhau qua này thay ể i "ph ng" (thi u chi u sâu) đ n nh v y? ư ậ ề ạ ể ệ ự i. Khi m i m t y u t N u nh b n v n hay dùng ph ẫ sang B&W thì ch c ch n không ít l n b n đã t ắ Câu tr l ầ ắ "Hue" (hay Color), "Saturation" đ bão hoà m u và "Density" hay "lightness/darkness" - sáng/t ầ ầ ắ ố ộ ế ố ộ ỗ

ớ ự ế ố ệ ủ ữ ề ả

t c a hình nh. Đi u này lý gi ộ ữ ị ấ ứ ể ầ

ả ể ế ổ ủ ả ầ i t ả ạ ố ẽ ố ạ ộ ư ệ ề ầ ắ ỉ

ầ

ằ ấ ủ ầ ắ ư ế ố ể ấ ớ

đ i hay s thay đ i c a nó k t h p v i nh ng y u t i sao khác, s t o ra nh ng khác bi ế ợ ẽ ạ ổ sau khi chuy n sang nh B&W b ng ch c năng "Grayscale" thì b n b m t đi nhi u tông màu có đ chuy n g n gi ng nhau. ằ ề t nhau v màu s c còn có đ bão hoà m u và "density" nh nhau thì chúng s gi ng h t i thích: n u hai m u ch khác bi Gi ệ "hue" và "density" thì trong B&W chúng cũng nhau trong B&W; n u hai m u khác bi t nhau b ng "saturation" và gi ng nhau ở ệ ế c sau khi đã hoán đ i sang B&W là t đ s b l n v i nhau. Nh th tính ch t duy nh t c a m u s c còn có th phân bi ệ ượ ẽ ị ẫ t đ c sau khi hoán đ i mà thôi. "density". Nh ng ch có các c p đ "degree of density" khác nhau là có th phân bi ệ ượ ổ ổ ư ể ấ ộ ỉ

nh m u ch p b ng dSLR Nikon D70 + 18-70DX, chuy n sang B&W b ng PS CS ch c năng "Channel Mixer". Ả ụ ằ ể ầ ằ ở ứ

ng pháp c th thì NTL mu n th ng nh t v i b n r ng không có m t ph ươ ộ ố ố

c coi là t ươ i ph i tìm tòi, th nghi m và có ử ng pháp ệ ườ ừ ả ố

c vào so sánh các ph ướ ầ i pháp thích h p nh t cho m c đích th hi n c a mình trong t m nh. ấ ớ ạ ằ ụ ể t nh t cho t ng hình nh. Chính b n s là ng ạ ẽ ả ấ Tr chuy n đ i m u sang B&W nào đ ượ đ ấ ượ c khi b ướ ổ ể c m t gi ộ ể ệ ủ ấ ả ụ ả ợ

Và d i đây là các ph ướ ươ ng pháp chuy n căn b n. nh m u ch p b ng dSLR Nikon D70 + zoom 18-70DX. ụ ằ ả Ả ể ẫ

ươ ươ ng pháp #1: Mode Conversion to ng pháp này có cách làm đ n gi n, cho m t k t qu không t ả ườ ữ ư ơ ồ

Grayscale (Image/Mode/Grayscale) ớ ả ể i quá, v i nh ng ng ổ ạ ẽ ộ ế ộ ớ ấ ọ ớ ấ ữ ệ ế ả

nh B&W. Ph i m i làm quen v i PS CS nh ng nó Ph ớ nhanh chóng làm th t v ng nh ng ai quen thu c v i PS CS. Sau khi chuy n đ i b n s có r t ít kh năng làm vi c ti p v i ớ ả

ng pháp #2: Desaturation ươ

ặ

ng chuy n t t c các tông màu xu ng "Midtone" - c p đ trung bình và ể ấ ả ệ ụ ị ố ướ ươ ấ ộ

Ph (Image/Adjustments/Desaturate) ho c ặ (Image/Adjustments/Hue/Saturation) và đ t giá tr "Saturation = -100. Ph cũng không có kh năng hi u ch nh sau khi chuy n B&W. ng pháp này ti n d ng nh ng PS CS có xu h ể ệ ư ỉ ả

ng pháp #3: dùng ươ

ồ ọ ỏ (Image/Adjustments/Gradient Map) r i ch n "Gradient used for ọ ồ

Ph Gradient Map (Layer/New Adjustment Layer/Gradient Map) r i ch n "Gray" Grayscale Mapping"

ng pháp này cho k t qu t trên vì nó gi ng pháp v a nói đ n ừ t h n h n hai ph ẳ ế ở ữ ế ể ệ nguyên các tông m u (có th hi u ầ

Ph ươ ươ ch nh ti p sau này) mà chuy n sang B&W b ng cách áp d ng các "layers" nh "Hue" và "Saturation". ỉ ả ố ơ ể ụ ư ế ằ

Ph ng pháp #4: dùng Red, Green ho c Blue Channel ươ ặ

ả ả ử ư ừ ạ

ầ ộ ẽ ả ộ

ể ậ ọ ụ ằ ộ ồ

ể ự ộ ế ệ ầ ấ

ả ụ ng b nhi u "noise" h n hay "c ng" h n. Bên c nh đó thì kênh màu Đ cho hi u qu gi ng nh ta ta ch p i m t kênh m u duy nh t. Kinh nghi m cho th y ph n l n các nh có k t qu đ p ứ ầ ả ố ư ạ ơ

s nh ta đang làm vi c Trong "Channels palette" ệ phía bên ph i màn hình, b n có th b m vào t ng kênh m u R, G, B (gi ở ể ấ t chúng đi và s có nh B&W. M i m t kênh m u cho m t tông màu xám "grayscale" khác nhau. v i nh RGB) đ b t hay t ầ ỗ ớ ả ắ ể B n có th l a ch n kênh m u này b ng cách “copy” r i “paste” nó vào trong m t “file” m i r i áp d ng “Split Channels” đ ầ ạ ớ ồ gi kênh m u "Red" và "Green". Kênh l ầ ớ ấ ữ ạ màu "Blue" th ị ườ phim B&W v i kính l c m u đ - m t ph ọ ớ ả ẹ ở ỏ c a chu ng khi mu n t o hi u qu m nh trong nh B&W. ệ ơ ng pháp đ ượ ư ệ ả ạ ễ ầ ố ạ ươ ả ỏ ộ ộ

ng pháp #5: dùng ươ

ả ồ ỉ ậ ấ

ặ ộ phía bên ph i màn hình b n ch b t duy nh t kênh "Lightness" ạ ử ụ ng pháp nay cho phép b n s d ng ệ

Lightness Channel trong Lab Mode Ph (Image/Mode/Lab Color) r i sau đó trong "Channels palette" ạ ở ho c làm "copy" và paste" nó vào trong m t "file" m i r i th c hi n “Split Channel”. Ph ự ươ ớ ồ các giá tr "density" có giá tr duy nh t cho hình nh hi n t i. ị ệ ạ ấ ả ị

ng pháp #6: Channel Mixer ươ

Ph (Image/Adjustments/Channel mixer) sau đó b n ch n "Monochrome" ạ ọ

ng pháp hi u qu nh t, nó cho b n m t hình nh "trung th c" nh t so v i nh m u g c đ ng th i nó cũng cho ta ả ấ ệ ươ ố ồ ớ ả ự ả ạ ấ ầ ộ ờ

ỉ ả ừ

ủ ả ầ ạ ư ế ỉ ố ừ ữ ả ầ ố ổ ỉ

Đây là ph kh năng vi ch nh t ng kênh m u R, G, B. Nguyên t c căn b n: cho dù b n mu n hi u ch nh t ng kênh m u R, G, B nh th nào đi chăng n a thì t ng c a c 3 ch s ắ ệ này ph i b ng 100%. ả ằ Kinh nghi m th c t ự ế ệ cho th y b n có th dùng các ch s nh : Red=68, Green=24, Blue=8... ỉ ố ư ể ấ ạ

ng pháp nào đi chăng n a thì sau khi chuy n nh m u sang B&W b n v n c n ph i hi u ch nh thêm ạ ử ụ ẫ ầ ể ả ữ ệ ạ ầ ả ỉ

c khi ti n hành "convert" nh m u b n c n khai ể c hình nh B&W đúng nh b n th y trên màn hình thì tr ư ạ ả ấ ướ ạ ầ ế ầ ả

Dù b n đã s d ng ph ươ "Density" và "Contrast". Đ có th đ t đ báo "Profile" cho nh: (Image/Mode/Assign Profile) và ch n “Don’t Color Manage This Document" ể ạ ượ ả ọ

ả ằ

nh m u sang nh đen tr ng v i PS c gi ể ể ế ượ ươ ệ ắ ầ ộ ớ

t trên đây, NTL xin đ ệ ạ ớ i thi u thêm m t ph ữ ươ

nh t t ầ ỉ i thi u. Theo RP thì đây là m t trong nh ng ph ộ ng pháp chuy n t ả ớ ể ừ ả ể ệ i u (PS CS là vô h n) đ có th hi u ng pháp t ạ ố ư nh m u. Đ ng th i nó cũng đ n gi n và có th dùng script đ thao tác theo ả ơ ấ ừ ả ộ ầ ể ể ế ể ồ ờ

Chuy n sang nh B&W b ng PS CS Đ ti p theo bài vi ế CS do t p chí RP #156 gi ch nh các tông m u xám m t cách tinh t ý mu n. ố

nh m u ch p b ng dSLR Nikon D70. Ả ụ ẳ ầ

c 1ướ : T o layer “Hue/Saturation” 1 ạ

B Layer/New Adjustment Layer/Hue-Saturation

Trong Layer 1 này b n hi u ch nh "Hue" theo ý mu n, các thông s ch là t m th i vì ta có th hi u ch nh thêm sau này. ể ệ ố ỉ ệ ạ ạ ố ờ ỉ ỉ

ạ c 2ướ : T o layer “Hue/Saturation” 2

ỏ ủ ề ậ ứ ạ ạ ộ ề ị

B Layer/New Adjustment Layer/Hue-Saturation Ta t o thêm m t Layer “Hue/Saturation” th 2 và trong layer này b n g t con ch c a “Saturation” v t n cùng bên trái v v ạ trí 0, nh s chuy n sang các tông m u xám nh ng nó v n luôn là RGB. ầ ư ẽ ể ả ẫ

ả ủ ư ệ ệ ờ ấ ượ ệ ự c, mu n cho c 2 layer cùng có hi u l c ả ố

i b ng Layer và ch n “ c 3ướ : Ta có 2 layer hi n th i nh ng ch có hi u qu c a layer trên cùng là th y đ B ỉ b n hãy ch n trong h p “ad hoc” phía d ướ ả ạ ọ Color”. ộ ọ

ng c a Layer 1 b n có th hi u ch nh l c 4ướ : B ng cách b m kép vào bi u t ể ượ ể ệ ủ ạ ằ ố

i các thông s “Hue” theo ý mu n b ng cách ố c các tong xám theo ý mu n mà ạ ệ ấ ả ỉ ạ ủ ệ ỉ ể ạ ượ ố

B nhìn tr c ti p hi u qu trên màn hình. u đi m c a cách hi u ch nh này là b n có th đ t đ không h làm thay đ i ánh sáng chung c a nh. ằ ự ế ề Ư ể ủ ả ổ

ng là ch nh “Contrast” và “Levels”. Đ có m u đen th t s sâu b n có th g t con ch c 5ướ : Hi u ch nh hình nh. Th ỉ ệ ả ỉ ậ ự ể ạ ể ầ ạ ỏ

B ườ bên trái c a thang « Levels » sang phía bên ph i kho ng +2 ch ng h n. ủ ạ ả ẳ ả

ẳ ằ ả ướ

t đ có đ c hi u qu th t s : Làm « ph ng » hình nh b ng « Option » trong b ng Layer, ch n c thao tác này b n có th hi u ch nh thêm hình nh t ể ệ ọ “Flatten Image”. i các vùng nh riêng bi ỏ ả ạ ướ ạ ả ỉ ệ ể ượ ả ậ ự ệ

B c 6 Dĩ nhiên là tr theo ý mu n. ố

D i đây là k t qu : ướ ế ả

Chúc các b n thành công! ạ

ỹ ắ i ố ậ ử ả

ờ ậ ủ ễ ầ

ư ư i m i ch chú ý đ n S c đ đ m nh t, đ t ả ư ế ớ ử trên di n đàn mình có 1 nh n xét là cac b n h u nh ch a ai chú ý đ n cách x lý ạ ộ ươ ng ỉ ắ ộ ậ ế ạ ế

ứ ả ả ủ ỏ

ợ ỉ ế ố ươ ư ớ ng pháp truy n th ng ( làm th công ) ố ủ

ệ i có th dùng Photoshop x lý cho nh ng b c nh c a mình đ ủ ữ ể

ơ i Đ c. Đây là quy n sách ả ứ ả ắ ử ậ ủ ả ỹ ề ươ c hoàn ch nh h n. ỉ ng ả ườ ứ ể

ầ

ọ ệ ậ ệ ả ề ỉ

ủ ầ ố ỉ ộ ậ i trong nh c n di u ch nh ( + làm tăng thêm đ đ m c a vùng ch n ) ( - làm gi m đi đ đ m ộ ậ ề ả ả ọ

K thu t x lý nh Đen Tr ng trong bu ng t ồ Trong th i gian qua xem nh c a các b n ạ ở 1 b c nh đen tr ng nh th nào sao cho hoàn ch nh và h p máet. M i ng ắ ợ ườ ọ xung quanh nó. ph n c a nhân v t chính trong nh mà b qua h t các th ậ ả ứ ở ng pháp x lý nh đen tr ng theo ph i thi u v i m i ng òi 1 s ph Tôi xin đu c gi ắ ử ọ ớ đ qua đó m i ng ượ ườ ể Đây là tài li u tôi trích ra trong quy n " K thu t phóng nh Đen Tr ng " c a 1 nhóm tác gi ể h c k thu t phóng nh ĐT c a tôi. ủ ả ọ ỹ Trong tài li u này m i nh g m có 3 ph n: ồ ỗ ả nh 1 : là nh nguyên b n, ch a có di u ch nh. Ả ư ả nh 2 : Là ph n các vùng sáng t ầ Ả c a vùng ch n ). ủ ọ

c tính b ng giây. ( Gi ng nh th i gian l ố ờ ắ ả

ờ ượ ằ ầ sáng là 3 giây v i kính l c có đ ớ

ỉ ủ ọ ừ ượ ủ ứ ả ả sáng nh đen tr ng đ ộ ộ ươ sáng c a b c nh đ u tiên là 9 giây đ ả sáng c a phim ) ủ ư ờ ộ c chia làm 3 l n, m i l n l ỗ ầ ộ ầ ơ

ộ 00 đ n ế sáng c a nh cũng v y. M i m t nh đ u có 1 đáp s riêng. Không cái nào gi ng cái ỗ ố ờ ậ ề ủ ả ng ph n này ch dùng trong phóng nh đên tr ng theo phu ng pháp th công. Nó dao đông t ắ ố ộ ả

ả ầ ề ữ ớ ắ ầ i ta m i b t đ u phân tích nh xem c n đi u ch nh nh ng vùng nào trong nh. Làm cho nó sáng ỉ ả

ườ ơ

i ta l sáng c b n ng ộ ơ ố ậ ế ộ ế ầ ộ

ườ ng pháp che ch n. Dùng tay ho c bìa c ng. Ch l ặ ơ ả ứ sáng ti p vùng c n làm đ m lên( thêm th i gian l ậ sáng nh ng vùng nh c n đi u ch nh, còn nh ng ch khác ỗ ề ỉ ộ ờ ữ ữ ầ ả ỉ

ộ

ắ sáng ti p. ế c ch n sáng ra thì trong th i gian l ượ ọ ờ

ươ i không cho l ố ầ ờ ớ ờ ể ấ ả ộ ả ứ ệ ắ ồ

c ch n s sáng h n so v i không che ch n ( Gi y nh b t đ ả ử ắ ắ ơ ả ế ớ ầ ắ ượ ọ ẽ ấ ả ượ ữ ơ

ộ sáng thêm 4 góc c a nh đ m h n m t ủ ả ử ề ả ẩ ậ ộ ơ ỉ

ị ạ ố ả ể ả ả

4 góc nh. ứ ể ể ả ạ ả ố ố ỹ

ủ ố ỉ

ố ố ử ầ ấ

ng đ i t c trong 1 b c nh nhũng vùng nào càn làm ắ ư ậ ạ ả ủ ả t. ứ ả ươ ượ ệ ạ ề ấ ọ

ố ầ

ố ả ư ả

Th i gian l ộ Ví d nh : Th i gian l ụ ư t ng ph n là 4. ( Đ t ả ươ 5. Tuỳ theo t ng nh. Và th i gian l ộ ừ ả nào. Ví d nh b c nh này là 9 giây. ụ ư ứ ả Sau khi l sáng c b n, ng ơ ả ộ lên ho c làm cho nó đ m h n. ậ ạ - N u mu n làm cho nó đ m h n thì sau khi l sáng ) b ng ph ằ thì che l ạ sáng c b n ta đã ph i x lý r i. Có nghĩa la trong th i gian - N u mu n làm cho vùng đ ồ ế sáng đ u tiên đ ng th i v i vi c gi y nh đang b t sáng ta ph i dùng mi ng bìa c ng c t theo hình vùng ta c n che đ che l ộ vào nh ng vùng càm làm sáng ra. Khi đó vùng d c ánh sáng ít h n ).ơ i trong nh hoàn ch nh thì đi u cu i cùng c n làm là l Sau khi x lý cách vùng sáng t ố i xem không b ch y ra kh i ngoài nh thông qua các vùng sang chút đ khi xem nh mát ng ở ỏ ườ ụ ủ Đây là k thu t phóng nh truy n th ng mình mu n các b n tham kh o đ qua đó có th áp d ng các ch c năng công c c a ụ ề ậ Photoshop đ di u ch nh các b c nh Đên tr ng ( s ) c a mình. ứ ả ể ề Tôi cũng đã dung PS làm th 1 vài l n nh v y và th y hi u qu c a nó cũng t Đi u quan tr ng nh t tôi mu n nói v i các b n êaf các b n ph i phân tích ra đ ớ sáng lên va nhũng vùng nào c n làm đ m đi. ậ Tôi có đ a len 1 s nh m u đ các b n tham kh o. ạ ẫ B n hãy làm th và xin chúc b n thành công. ể ạ ử ạ

Longdt.

ọ ỏ ế ố ở ả ấ ố ọ

ượ ng ph n cao trong nh đen tr ng th t gi a đen và tr ng. Làm xám-gray là r t quan tr ng. Có ng ấ ườ ủ ứ ả i thích ườ ắ ườ ự

c thì ả ả nh B&W bên c nh hình kh i, đ ạ ả ệ ử ụ ng nét, y u t ng gi m tông xám c a b c nh và nh n m nh s khác bi ệ ề

ng ph n th p. nh đen tr ng có đ t Theo em h c l m đ t ả ươ chúng có đ t ộ ươ đen tr ng có đ t ắ ng ph n cao ch y u do vi c s d ng ngu n ánh sáng m nh. Bên c nh đó thì nhi u ng ồ ạ ng ph n th p th ộ ươ ắ ủ ế ấ Ả ữ i khóai ch p nh ụ ả i l ườ ạ ơ ệ ậ ng nh n m nh tông màu xám h n là vi c t p ạ ạ ấ ộ ươ ườ ả ả ạ ấ ắ

ng ph n th p ng ự ươ ậ ả ắ ộ ươ ả ấ ườ ể ạ i ch p nên có đi m nh n s m đ t o ấ ẫ ụ ể

trung vào s t ả đi m nh n cho b c nh. ng ph n. Tuy v y trong nh đen tr ng có đ t ứ ả ể ấ

c khi up lên site

t, nh ng kích ng xem t i u nh v i các b n. Đ b c nh v n có đ ư ố ộ ẫ ạ ượ ể ứ ả ề ệ ố ư ả

ợ ử ụ ớ ệ c ch t l ấ ượ ả ướ c trao đ i m t chút v vi c t ạ

ổ ỏ ộ ư

ho c in c ch t l ng nh mong mu n , Dùng l nh Save As đ l u gi ữ ặ ố ệ ư ượ ườ ể ư ấ ượ ng d có đ ể

ọ

ọ ướ ủ ả

c thi c các trang web đ t k theo nguyên t c % c a màn hình ho c theo kích th c t ượ ườ c c a nh trong tùy ch n pixel dimesons ế ế ủ ắ ặ

ạ ng kích th ế ả ử ớ

ộ ả c ( theo đ n v Pixel ) quá l n khi g i lên trang, ng ườ ườ ẳ ị ộ ớ ng ng v i ướ ươ ứ i xem s không nhìn th y ấ ẽ ậ

ả i ta ph i cu n màn hình theo 2 chi u ngang và th ng đ ng. Vì v y tuỳ theo nh c theo chi u ngang ví d nh đ ng ch n Width : 450 px ho c 680px v i nh ngang. ủ ạ ố ọ ơ ả ề ề ọ ỉ ầ ứ ặ ụ ả ớ ả ứ

ọ

ỉ ầ ứ ặ ả ẳ ộ ọ ướ ề c theo chi u

ề ọ ứ

ớ ả ọ ế ụ ọ ọ ả

ụ ả ọ ệ i u : Low, Medium, high, Very high, maximum. b n có th th y ngay kích th ể ấ ườ ượ ố ư ồ

ấ ượ ứ ả ng là mode jpg. và ch n ọ c t i u đ ng thòi nhìn ấ ể ượ ng

i u ( ch đ nhìn 2 up) (hình minh h a5). Trong tr ng h p không nhìn th y bt trình c 3 ch n l nh "save for Web" me nu File ( hình minh h a 3,4 ) sau đó ti p t c ch n mode nh th c file đã đ ệ ằ ườ ạ ủ ứ ả ể ể ố ư ọ

ạ ướ ng b c nh ngay trên trình duy t b ng cách b m vào bi u t ấ i các ch đ ợ ể ự ọ ạ ế ộ

ng b c nh đó. B n có th ki m tra ch t l ệ ở ế ộ ấ ể ứ ả ng cu trình duy t trong progam. Có th l a ch n l c file nh nh t. k t thúc là l nh save. ế ệ ỏ ệ ấ

ể ượ ọ t nh t và kích th ấ ố ệ ạ ng nhin t ơ ệ

t nh t đ đ a lên gallery là 800x600

t nh t là 640x480. T i u nh tr ố ư ả Tôi mu n đ ố ượ th c c a file l i nh m t cách h p lý, ta nên s d ng l nh " Save for web " trong menu file cu Photshop ướ ủ Các b c th c hi n nh sau : ệ ướ ự 1- X lí b c nh m t cách thông th ử ộ ứ ả nh... ả i u 2- th c hi n t ệ ố ư ự c 1 : Ch n L nh Image size trong menu Image( hình minh h a 1) b ướ ệ ọ i kích th b c 2 : Khai báo l ướ thông th ướ màn hình .Nên n u nh c a b n có kích th ướ toàn b hình nh cu b n. Mu n xem h t ng ế ả ạ đ ng ho c ngang ta ch c n ch n kích th ướ ặ ứ ( hình minh h a 2 ) cu n màn hình theo 2 chi u ngang và th ng đ ng. Vì v y tuỳ theo nh đ ng ho c ngang ta ch c n ch n kích th ứ ậ ngang ví d nh đ ng ch n Width : 450 px ho c 680px v i nh ngang.( hình minh h a 2 ) ặ b ướ m c đ t ứ ộ ố ư th y ch t l ứ ả ấ ượ ấ c a trình duy t phía đáy c a b c nh t ủ duy t , hãy b m vào nút mũi tên bên c nh và ch n bi u t ả ệ t i u nh đ b c nh dã có ch t l ướ ấ ượ ố ư ả Đ kh i m t exif, nên dùng l nh save as.... h n là l nh save for web. ỏ ấ ể Kích th c t ướ ố Còn đ a lên forum t ư ấ ể ư ấ ố

Làm border nh b ng Photoshop và v n đ gi exif ấ ề ữ ằ ả

ư EXIF khi dùng PS thì ph i thao tác trên file g c thôi. Mu n an toàn n u ngh ch PS có sai sót thì các Bác nên sao l u ố ế ả ị ố

c khi Edit. ữ ướ

Mu n gi ố file đó tr bvh2228 wrote: N u không mu n m t bác nên dùng PS đ làm frame. Cái này bác nào bi t ch giúp, em cũng ch a bi t làm ố ể ế ấ ế ư ỉ ế

Cách làm Border c b n nh t ấ ơ ả

ầ ở

1. Vào PS m file nh c n làm border. ả 2. Vào Menu Image/ Canvas size... (phím t t Alt + Crtl + C) ắ

ể

ọ

ấ ộ ở ộ ơ ả ọ ế

i (VD đã ch n Canvas size... r ng và cao thêm 1 Click d u ki m vào Relative (khoanh đ ) ỏ Ch n đ m r ng và ch n màu cho Border (khoanh vàng) Th là c b n đã có Border. 3. Mu n thêm m t chút vi n nh n a thì ch n công c Select nh hình d ề ỏ ữ ụ ư ộ ố ọ ướ ộ ọ

inch màu Bo đen )

s nh th này ẽ ư ế

4. Vào menu Edit/Strock... Đi n các thông s : đ dày c a vi n, màu s c vi n, v trí vi n so v i vùng l a ch n ọ ủ ố ộ ự ề ề ề ề ắ ớ ị

5. Ch n vi n r ng 2px, màu tr ng. Thêm text vào K t qu nó ra th này ề ộ ế ế ắ ả ọ

B c 3, có cách này s làm chính xác h n: ể ề ở ướ ẽ ơ

PS: vi c l a ch n vùng đ làm vi n Ch n t ọ t c : Ctrl + A ệ ự ọ ấ ả

vào ti p Menu select / Transform selection và nh p % vào 2 ô R ng và cao ế ậ ộ

Kh c ph c Out nét ụ ắ

ố ố ả ạ ẹ ủ ề ộ

ị ỹ ộ ớ ạ ờ ụ ế ư ợ ắ ặ ủ ạ ẫ ộ ị ữ ỏ

ỏ ơ ế ị ấ ế ư ỹ

i thì cũng ti c và càng trách mình h n vì sao h ng ch u l y nét cho k . Cũng may là còn anh chàng photoshop . Nh ng xài cái ? E r ng không đ ng . Tăng Unsharp Mark luôn . Thì cũng ư ằ ặ

i không đ t cho l m . ạ

ậ

ể ổ

ạ ừ ẽ ả ắ

ể ấ ỏ ơ ế ọ ố ố

ở ạ ể ỉ

ọ ớ ỉ i qua ch đ RGB . ế ộ ỉ ầ t trong hình ho c n i các qu ng ặ ổ ổ ậ ủ ẽ ế ậ ạ

Ngày đ p tr i nào đó , b n lang thang v i máy nh s "offline " ngòai ph . Ch t b t g p m t ch đ hay hay và v i vàng đ a ư máy lên ch p . Th nh ng , do v i vã b n không k p canh nét cho k và tác ph m c a b n b "out ,out "nét . B thì ti c , gi l ạ gì đây trong PS đ c u l y tác ph m c a mình ? Tăng Contrast lên ủ ể ứ ấ ẫ có th nh ng hình l ắ ạ ể ư Thôi thì b n hãy làm th theo tui v y : ử ạ 1. Chuy n đ i ch đ hình RGB qua Lab Color . ế ộ 2. Vào palette Channels , ch n l p Lightness . Khi đó hình nh s chuy n qua tr ng đen . B n đ ng lo . 3. Ch n filter unsharp mask . Ch nh các thông s cho đ n khi nhìn th y r h n hình g c . 4. Sau đó ch chuy n hình tr l Cái hay c a th thu t này là khi b n ch nh Unsharp mark , s không làm n i b t các chi ti ủ m u . Và m i b n c th xem . ờ ạ ứ ử ầ

ị

ứ ả ớ ủ ậ ệ ệ ạ ậ

ể ầ ươ ữ ấ

ữ ề ớ ặ ả ạ

C u nh b xóa trên th nh ẻ ớ V i th i đ i c a k thu t s thì bên c nh nh ng ti n nghi không th nào ph nh n, th m chí b n thân chúng ta còn vô tình l ả ậ ố ờ ạ ủ ỹ thu c vào chúng n a, thì l ố ng pháp đ x lý. NTL mu n ạ ữ ộ đ c p ờ t c , trong th i ầ ả ắ ề ậ ở c a máy nh ch p phim ta v n g p không ít các bác phó nháy Pro b tai n n m t nh do m nh m l ng máy nh hay đem tráng ủ i có nh ng v n đ m i phát sinh mà ta c n có kinh nghi m và ph ể ử đây đi u mà ch c không ít b n đã g p ph i: xoá nh m nh trong th nh ! Không có gì quá là đ c bi ệ ả ặ ả ả ệ ẻ ớ ấ ả ề ụ ư ẫ ặ ầ ạ ở ị

ớ ể ụ V i phim, nh th là ch m h t nh ng v i m t chi c th nh thì ta hoàn toàn có th ph c ộ ư ế ư ẻ ế ế ấ ớ ớ ớ

m t cu n phim còn m i nguyên... ộ ộ i nh ng t m nh đã m t. h i l ấ ả ồ ạ ữ ấ

t kê m t s tai n n khá ph bi n v i ng c li i dùng máy nh k thu t s : ướ ổ ế ộ ố ượ ệ ạ ớ ườ ậ ố ả ỹ

ầ ả c khi đi vào chi ti ườ

ạ ộ

t c th NTL xin đ ế ụ ể ng do thao tác xoá nh cũ quá nhanh) ả ớ ư ả ể ả i n i dung nh đã có trong th ẻ ẻ ẻ ả ớ

Tr - Xoá nh m nh (th - Làm "format" th nh nh ng không ki m tra l ẻ - Rút th nh ra kh i máy nh trong quá trình máy đang thao tác ghi nh lên th nh ớ ng truy n USB... - L i do đ u đ c th nh và đ ề ọ ỏ ẻ ườ ầ ớ ỗ

ợ ở ườ ư ế ả ng h p d khóc d c ở

Ư i này là: ạ ữ ng hi u uy tín, tránh dùng các lo i "no-name" ươ

t ngay máy nh, ng h p b n v a ti n hành thao tác xoá toàn b th nh và phát hi n ra là mình làm nh m thì nên t ộ ẻ i pháp cho b n đ tránh nh ng tr ạ ể ườ ệ ớ ẻ ạ ạ ừ ế ệ ầ ắ ả ớ

ẻ

t các nh này tr ậ ứ ớ ộ ượ ừ ẻ ộ ẻ ướ ả

th nh vào máy tính b n nên xem qua m t l ạ ạ c khi xoá toàn b th nh ớ ế ớ ề ệ ặ ạ ả ấ ố

i c năng l i th i gian ghi nh lên th nh . Quan sát c n tr ng tín hi u đèn nh p nháy và chú ý t ẩ ể ể ả ả ủ ng c a ớ ả ượ ệ ẻ ấ ớ ờ ọ ớ

ng h p th nh b h ng do tác đ ng c h c thì b n hoàn toàn có th l y l ộ i các hình nh c a mình thông qua m t ể ấ ạ ớ ị ỏ ơ ọ ủ ạ ả ợ ộ

Nh th gi - u tiên dùng các lo i th nh có th - Trong tr ợ ườ rút th nh ra kh i máy ngay l p t c. ỏ ớ - Sau khi chuy n nh t ể ả - B n nên xoá th nh đ u đ n đ tránh tình tr ng b phân m ng thông tin gây khó khăn cho vi c tìm ki m sau này. T t nh t là ị ẻ nên làm "format" sau khi đã chuy n nh vào máy tính. - B n nên chú ý t ạ pin n a ữ - Trong tr ẻ ườ d ch v chuyên nghi p. ị ụ ệ

Sau đây là nh ng ph n m m đ i bi t đ n và s d ng đ ph c h i nh: ữ ề ầ ượ c nhi u ng ề ườ ế ế ể ụ ồ ả ử ụ

www.pcinspector.de ạ ể ả ễ i xu ng t ừ ố

c t ng k m theo m t th nh 512Mo Pro ẻ ớ ộ ầ ượ ặ

c t ng k m theo m t th nh 512Mo Pro ẻ ộ ớ ầ

www.panterasoft.som ề ạ ầ ỉ

1. Smart Recovery (mi n phí) B n có th t đây: 2. Lexar Image Rescue 2 (35€) Ph n m m này đ ề ề 3. Rescue Pro (Sandisk) (35€) Ph n m m này đ ề ượ ặ ề 4. Xzeos Media Recover Báo giá 35€. Site: www.mediarecover.fr 5. Flash File Recovery (40€) Ph n m m này ch bán trên m ng. Site: 6. Ontrack EasyRecovery (230€)

t k đ tìm và khôi ph c d li u trên c ng c a máy tính và sau đó nó đ ế ế ể ụ ữ ệ ổ ứ ủ ượ c phát tri n cho các ể ượ

Đây là ph n m m đ c thi ầ lo i thi t b nh bên ngoài. ế ị ạ ề ớ

i Labs In nh t ả ạ

ỏ ằ ỹ ỹ

nh ngày càng hoàn thi n và phát tri n h n thì câu h i này đôi khi l ệ ổ ể ơ ở

ạ ử ụ i r t khó tr l ạ ấ ả ầ ự ủ ệ ề

ư ở ỉ

i không đ p? Và giá c đôi khi chênh l ch khá nhi u. Không c n ph i là "đ i lý" c a các Labo m i nh n ra s khác ạ i đa là ậ ố ậ Labo này nh r a đ p mà ch ử ẹ ậ i ch t c nh ng ai đang s d ng máy nh k thu t s . Trong khi mà k thu t in ả ủ ấ ả ữ ỗ i. T i sao ạ ả ờ ỏ ạ ồ ặ ả HN giá cho m t t m nh 10x15 là 3000 đ ng thì trong thành ph HCM giá này l ớ ố ượ ả ớ ố ồ ườ ế ả ố

Mình nghĩ r ng đây là câu h i khá ph thông c a t ả khác l bi t v ch t l ệ ề ấ ượ có 2000 đ ng! ồ Ở 2600 đ ng/ nh) còn trong TP HCM s vào kho ng 1800 đ ng/ nh (có n i nh n làm 1500 đ ng/ nh). ồ ẹ ả ng và giá c . N u nh ả ế HN n u b n r a nh v i s l ạ ử ả ả ng d dàng m c c xu ng còn 2800 đ ng/ nh (t ố ồ ộ ấ ả ng nhi u thì th ề ả ễ ơ ẽ ả ậ ả ồ

t nam t i Vi h n 10 năm nay nh ng ít ai th t s bi t h th ng máy in ộ ớ ừ ơ ệ ậ ự ế ệ ố ư

ệ ứ ạ ư ế

nh ph c t p này ho t đ ng nh th nào? Có 2 lo i máy MiniLab khác nhau: ể ổ ể

Khái ni m MiniLab đã tr thành quen thu c v i ng ườ ở ả ạ ạ ộ 1. MiniLab k thu t "analogique" ki u c đi n ậ 2. MiniLab k thu t s ậ ố ỹ ỹ

ế ư ấ ả ươ ả ấ ọ

ng pháp truy n th ng nh t nghĩa là r i sáng qua phim lên gi y nh thì đ ng b ng máy tính r i in ra. N u nh MiniLab "analogique" in nh đúng theo ph MiniLab k thu t s l ỹ ố i làm "scan" ngay c v i các phim âm b n, x lý t ự ộ ậ ố ạ ề ử ả ớ ả ằ ồ

ỹ ả ấ ừ ộ

ộ ể ư ế ể ả 70-200m/gi i ta ph i s d ng đ n m t ngu n sáng tia la-de siêu t c mà ố ể ồ ế

ỹ ả ậ ủ ấ ấ ắ

ụ ườ ả ử ụ ờ ỏ ấ ạ ủ ậ ố ử ụ ủ ượ ề ấ ệ ể ấ ả ư ả ạ

i ta v n s d ng gi y nh lo i bình th ng đ in nh k thu t s do đó ch t l i ng ờ . ố ộ ả ng siêu nh . Vì th i gian đ in m t t m nh là r t ng n nên các nhà s n ộ ấ ả t, v n d a trên c u t o c a gi y nh truy n th ng, có kh năng nh y sáng cao, ố ề ậ ẫ ử ụ ồ ấ ả ứ ườ ả ng nh ấ ượ ậ ố ấ ả ườ ể ệ ạ ả ỹ

Đ in nh trên gi y các MiniLab k thu t s s d ng m t lo i máy in chuyên d ng siêu t c có th thao tác in t ạ Nh th đ đ m b o đ chính xác cao c a l ng ph i sáng ng ơ h th ng k thu t c a nó bao g m r t nhi u t m g ệ ố ươ xu t cũng đã đ a ra m t lo i gi y nh đ c bi ặ ộ ạ ấ ẫ ự đ đáp ng v i k thu t la-de. chuy n tông màu tinh t ể ớ ỹ ế ể t nam hi n t Vi Đa ph n ệ ạ ầ ở không th t s cao. ậ ự

ế ạ

ộ ấ ữ c "nhìn" th y gi y nh. Đ n gi n b i vì cu n phim âm b n c a b n đã đ ở ả ủ ơ ấ ả ượ ụ ả ằ

đ phân gi

ớ ằ ả ủ ạ ả ờ ở ộ ng ph n...và c hi u ch nh nh ng l ả ệ ả ủ ạ ẽ ượ ử ằ ỗ ơ ỉ

c 1h sau đó không N u b n mang cu n phim âm b n c a mình đ n m t dLab thì nên nh r ng nh ng t m hình b n nh n đ ậ ượ ấ ộ ạ ế c làm "scan" b ng m t máy chuyên d ng. h đ ộ ộ ề ượ Ví d nh lo i máy Agfa dScan 20 có th "scan" 20 000 nh/gi i 2048x3072 (16bit); Sau đó thông tin v hình ể ụ ư ạ ề ả c x lý b ng máy tính v m u s c, đ t nh c a b n s đ đây ta ữ Ở ộ ươ ả ộ ấ t l n gi a hai th h MiniLab. N u nh lo i MiniLab c đi n ch có th hi u ch nh toàn ph n m t t m nh n ra s khác bi ầ ư ạ ự ậ i ph i sáng n a. ỉ ề ầ ắ ế ữ ể ệ ổ ể ệ ớ ế ệ ữ ỉ

hình thì DLab l i đ c l i nh t chính là b n! ạ i có th ch nh s a theo vùng và lo i b nh ng ph n ánh sáng sai. Nh th ng ạ ỏ ữ ư ế ườ ượ ợ ể ỉ ử ầ ấ ạ

s là s khéo léo c a b n, m i khi vào m t Labo đ r a nh, s giúp b n bi ủ ạ ự ộ ỗ ế ữ

ẽ ạ ch t l ừ ấ ượ ể ử ả ạ ế t mình đang giao phó nh ng k ni m ỷ ệ ng cao xu ng th p, nh ng dĩ nhiên chúng ư ấ ố

Và bây gi ờ ẽ quý giá c a mình cho ai? D i đây là danh sách các dMiniLab x p h ng t ủ đ u là nh ng MiniLab t ữ ề ướ t c . ố ả

1. Agfa d-lab.2 2. Fuji Frontier 340 3. Kis DKS 1500 4. KOdak 29 DLS 5. Konica R1 Super 6. Noritsu QSS-2901

M o v t và h i đáp ẹ ặ ỏ

i m i b t đ u ụ

ệ ả ườ ề

ả ườ ớ ắ ầ ườ ặ ữ ư ẹ ụ ả ả ể ơ ườ ữ ả

ạ ư ả ớ

ấ ụ ạ ả ữ ậ ế

Kinh nghi m ch p cho ng Không ph i lúc nào trên nh ng ch ng đ ph i lúc nào b n ch p nh c nh đ p nh ng ch p ng kinh nghi m nh ng l ệ t ặ ố NTL xin đ ng b t ch t b n d u có ng ợ ạ i v i c nh cũng đ p. V n đ là đ n gi n so v i nh ng ng ề ườ ớ ả ụ ả i t ạ ố i quy t v n đ cùng b n và v n ch v i chi c dCam. i m t…hay khi th hi n rõ ràng nhân v t thì c nh l ạ i quen đi cùng đ …ch p nh cho nhau. Và cũng không ề i nhi u ớ ẹ i là khó khăn v i nh ng b n ít ch p nh. Không ít l n b n đã kêu than vì nhân v t trong nh sai nét, b ị ậ ầ ả ? Không có gì khó c , ờ ắ ế ấ ạ i thui ho c…tr ng xóa! Làm th nào bây gi ẫ ụ ả ạ ể ệ c tìm hi u và gi ể ặ ỉ ớ ế ấ ượ ề ả

Đi u quan tr ng đ u tiên là quan sát ánh sáng ọ ề ầ

t trong bóng ậ ữ ế ả

ứ ộ

i h n c a nó và không ph i lúc nào b n cũng có th đ t đ ộ ả ọ c đ y đ các chi ti ể ạ ượ ầ ủ ổ ế ạ ữ ướ ấ ượ ế

ệ i đ ườ ượ ả ặ ờ ở

ỷ c m t c nh đ p, m t công trình n i ti ng…b n mu n có hình k ố ơ c sáng hay đ n ụ ngay sau l ng nhân v t i sáng r c r . Khi m t tr i ậ ư ự ỡ i pháp : thay đ i góc nhìn, đ i v trí c a nhân v t hay ổ ụ ứ ạ ể ụ ả ẹ ậ ớ

ổ ị ủ ẽ ị ẹ ạ ể ả

K thu t nhi p nh có nh ng gi ỹ ế ả ạ ớ ạ ủ i và vùng ánh sáng cao. Chính vì th nên khi đ ng tr t ố ế ẹ ni m v i chúng thì vi c quan sát h ng chi u sáng là r t quan tr ng. B n nên tránh ch p nh ng c nh ng ớ ệ ạ ướ c ch p đ ng trong vùng bóng râm còn phông n n l gi n h n là ng ơ ề ạ ả hay ch ch 45° phái sau thì b n khó có th ch p nh đ p v i dCam. Gi ở ế ả ch p c n c nh theo ki u chân dung và dùng thêm flash « Fill-in » (đ ng nghĩa v i vi c phong c nh s b h p l ụ ậ ả nên tránh ánh sáng th ng trên đ nh đ u vì nó s làm t ớ ồ i các h c m t. Ch p nh ng ệ i v i phong c nh thì nên tránh đ i mũ ườ ớ i). B n cũng ạ ộ ụ ả ẽ ẳ ầ ắ ả ố ố ỉ

c m t. NTL ướ ướ ề ế ề ẳ ặ

ộ ng nào đó g n v i nhân v t. Nh th n u b n đi du l ch vào m t ứ ư ế ế ạ ị

c nhi u nh đ p đ y. ng đ ch p đ l i trai vì nó s làm m t b t i. H ng sáng đ p là ch ch 45° theo nhi u ngang và chi u th ng đ ng v phía tr ặ ị ố ẽ ưỡ ề thích th ánh sáng d u h t lên t m t sân hay m t b c t ắ ị ầ ừ ặ i chính là đi u ki n lý t ngày tr i râm mát thì l ề ẹ ộ ứ ườ ưở ể ụ ượ ớ ề ả ậ ấ ứ ờ ệ ẹ ạ

Đi u quan tr ng th hai là đo sáng ứ ọ ề

ầ ư ữ ủ

ế ủ ạ ệ ố ắ ể ế ư ế ể ượ ế t qua c a nó (không th thao tác theo ý mu n, t m đèn flash y u…) nh ng l ư

ậ ấ ế ủ

ạ ấ ể ự ố ớ

ậ ả ể ế ư ộ

ầ ớ ả c chi ti ẩ ủ ể ả ằ ề ấ

ộ ố ầ ữ ấ ơ ẳ ỉ ệ ặ ọ ẩ ệ ạ

ệ ặ ủ ạ ọ ả ạ ượ

ế ẳ ọ

t quan tr ng t đ ề ạ ẳ ậ ằ ế ộ phông (ch ng h n k t qu đ t đ ả ạ ượ ạ c là mình có c n dùng thêm flash hay hi u ch nh k t qu đo sáng hay không ? ệ c là 1/125 v i ISO ự ISO 100, 1/500…). D a ở ả ế c là 1/250 ỉ ữ ế ầ

ể ế ượ ế ỉ ộ ạ ệ ư ệ ả

ắ i sáng h n phông thì –Ev ườ i h n phông thì +Ev i t ườ ố ơ ủ ạ ể ụ ư ạ ả

ể ả ả ộ ớ ế ủ ậ ả ồ ố

ủ ạ ồ ị ề ế ạ ả ồ

ị ừ ồ ị ữ ộ

ấ ủ ạ ớ ỏ ở ủ ạ ả ồ ị ầ ủ ấ ả ả ả ẽ ụ ụ

Máy dCam có nh ng h n ch không th v ạ ấ i r t ế t trong vùng ánh sáng y u. Nh th nguyên t c đo sáng chung c a dCam là u tiên i các chi ti « thông minh » trong vi c ghi l ạ các vùng ánh sáng cao. N u ta g i vùng ánh sáng kém nh t là « T i », ánh sáng đ cho nhân v t là « Trung bình », vùng có ánh ọ sáng cao h n là « Sáng » và đi m sáng nh t là « C c sáng » thì v i máy nh dCam b n nên đo sáng vào vùng « Sáng ». Đ có ể ả ơ ệ t phong c nh cũng nh nhân v t thì ánh sáng ph i cân b ng gi a ch th và phông, hay đ chênh l ch th ghi l i đ ả ạ ượ c đi u y ? r t đ n gi n : b n ch vi c ch n ch đ không v ế ộ t đ t quá 2 kh u đ ng kính v i nh m u. Làm sao đ bi ể ế ượ ượ Av hay Tv (đa ph n các máy dCam hi n hành đ u cho phép làm vi c này), ch ng h n ta ch n Av và đ t kh u đ ch p ộ ở ụ ở f/5,6, r i ti n hành đo sáng trên khuôn m t c a nhân v t b ng ch đ « Spot » (ch ng h n k t qu đ t đ ớ ồ ế 100) sau đó đo sáng vào m t vài chi ti ở ế trên nh ng thông s này b n có th bi ố Nguyên t c căn b n c a vi c Hi u ch nh k t qu đo sáng (Exposure Compensation) nh sau : ả ủ - Khi ng ơ - Khi ng ộ trên thì b n hoàn toàn có th ch p hai ki u nh : m t N u máy nh c a b n không cho phép thao tác nh NTL đã trình bày ở ế v i đo sáng vào nhân v t và m t v i đo sáng vào phông r i so sánh k t qu trên màn hình LCD. L i th c a máy nh s là ở ợ ớ ế ch này. N u b n th y đ th « Histograms » d n v bên trái thì có nghĩa là nh c a b n b t i, đ th d n v t n cùng bên ỗ ề ậ ồ ị ồ ị ố chính gi a, có ph i nghĩa là nh c a b n b th a sáng. M t hình nh có ánh sáng đúng s có đ th hình m t qu đ i nh ả ồ ộ ả m t chút kho ng cách v i hai đ u c a tr c X. Đ th này cang cao theo tr c Y thì có nghĩa là t m nh c a b n càng có nhi u ề ộ chi ti t. ế

Đi u quan tr ng th ba là đ nét sâu ứ ọ ộ ề

ố ạ ẽ ộ ấ ả ấ ễ ự ệ ả

ộ ấ ớ ưở

ể ư ế ể ạ ượ ộ ắ ế ự ạ ẽ ể ặ

i t n vô cùng b n ph i ch n kh u đ ng kính nh nh t, v i máy dCam là f/8. Tuy nhiên trong đa s các ớ ậ ữ ọ ẩ

i ch p và nhân v t đ xa thì ch v i f/5,6 b n đã có th làm đ ả ự ủ ố ỗ ằ ả ụ ữ ể ồ

L dĩ nhiên là b n mu n có m t t m nh nét c nhân v t và phong c nh. Đi u này r t d th c hi n khi ch p v i dCam vì các ụ ớ ề ậ ng nh t là ng b n s canh nét vào nhân v t, lý t máy này có đ nét sâu r t l n (do tiêu c c a ng kính r t ng n) Thông th ấ ậ ườ ấ ch n đi m canh nét trên khuôn m t, ch n m gi a hai m t (n u c ly ch p đ g n đ quan sát) nh th đ đ t đ c đ nét ắ ọ sâu t tr ợ ườ nh ng máy dCam l ư nhân v t cho t ừ ậ ộ ố ng h p khi kho ng cách gi a ng ả ậ ủ i khóa luôn c đi m canh nét l n k t qu đo sáng đ ng th i cùng m t lúc và b n l ả ế ạ ố c đi u này r i. Th ế ộ ế i mu n ch n m t k t ọ ụ ủ ầ ớ ấ ỏ ạ ỉ ớ ồ ạ ườ ả ể ượ ạ ạ ề ố ẫ ờ ộ

ộ ả ấ ơ ế ả ả

ứ ể ằ ậ

ạ đó đ t đ ề ạ ượ ộ ủ ả ấ ộ ố ể ọ ộ ạ ệ ẩ ớ ố i

qu đo sáng trên m t vùng ánh sáng khác. Làm th nào đây ? Cũng r t d n gi n, v i dCam b n v n có th s d ng kh năng ể ử ụ ớ ẫ ự c đ nét sâu l n nh t. Th c c a « Hyper-focal » t c là ch n m t đi m canh nét (không n m trên nhân v t) mà t ớ ừ ủ nghi m v i máy dCam cho th y b n hoàn toàn có th ch n đi m canh nét vào 1/3 chi u sâu c a nh v i kh u đ ng kính t ể thi u là f/5,6. Sau khi ch p b n nên dùng ch c năng zoom c a màn hình LCD đ ki m tra xem nhân v t có nét hay không ? ọ ấ ụ ạ ể ể ớ ậ ứ ủ ể

Đi u th t là đèn Flash "Fill-in" ứ ư ề

ấ ỉ ố ắ ẵ ả ở ị ấ

ụ ể ấ ố ự ệ ộ

ẩ f/8 b n s ch p đ kho ng cách 11/8 = 1,375m mà thôi. Hi u qu c a flash là ở ạ ả

ớ ặ ả ớ ơ

ộ ố c ạ ẽ ụ ượ ở phông. V i dCam thì ph ở ậ ớ ườ ồ ằ ặ ấ ủ ả ủ ệ ớ ể ế

ờ ẩ ữ ể ố

c bi u hi n b ng hình ng ng ở v trí ng kính r ng nh t th ỏ ự ườ ộ v trí ng kính tele là 2,5m. Khi b n khép sâu kh u đ ng kính đ l y đ nét sâu thì c ly ch p c a đèn s b gi m ẽ ị ả ở ị ụ ủ ề ệ ấ ng pháp đ n gi n mà hi u qu nh t ả ươ i. NTL hay dùng ISO 50 v i flash “fill- i thì b n nên dùng thêm ạ ớ i v i ngôi sao trên máy c a b n. V i ườ ể ụ ạ ế ộ ủ ạ

ệ ồ ch đ Tv. B n c n l u ý là ngay c khi flash đã lóe lên r i ườ ớ ạ ầ ư ữ ả

ng pháp này cho phép b n tái t o l ạ ẫ ầ ộ i sinh đ ng ế ụ ạ ạ ệ ị ơ ể

T t c các đèn flash g n s n trên máy dCam cho ch s GN r t nh . C ly ch p hi u qu ấ ả 3,5m và ố ạ đi r t nhi u. Ch ng h n v i GN 11 thì ẳ ấ xóa đi các bóng đ x u ho c cân b ng nhân v t v i ánh sáng ổ ấ là đo sáng vào m t đi m trên m t đ t c a phông r i dùng flash đ chi u sang cho ng ể ộ ng h p phông quá sáng thì b n có th -1 Ev ho c -2 Ev. Vào nh ng lúc tr i s m t in” và trong tr ợ chân máy đ ch p flash v i t c đ ch m. Ch đ này đ ượ ớ ố ộ ậ nh ng b n nào có nhi u kinh nghi m h n thì có th ch n t c đ ề nguyên v trí đ tránh hi n t thì v n c n ti p t c gi ệ ượ ữ không khí ban đêm và b u tr i s r t xanh đ ng th i ng ờ ầ ặ ằ ể ể ọ ố ộ ở ế ộ ng bóng nhòe. Ph ươ i đ sáng. Ch p flash bu i t ụ ườ ủ ạ i b n có th ch n ISO 200. ể ọ ổ ố ạ ờ ẽ ấ ồ

M t vài đi u c n l u ý khác: ề ầ ư ộ

ch đ này máy nh s t ở ế ộ ể đ t đ nh y ISO theo hoàn c nh và b n s không đi u khi n ả ẽ ự ặ ộ ạ ẽ ề ả ạ

ư ể ẽ ả ạ ọ

đ ng ch n đi m canh nét vì máy nh s không canh nét đúng nh ý b n. ố ề ố ộ ế ố ộ ấ ỏ ế ộ ự ộ ỏ ế ộ ư ầ ạ ơ

t c các m u v giá tr trung bình, không th t đ p.Nh th thì tùy theo ẽ ư ấ ả ỏ ế ộ ư ế ậ ẹ ề ầ ị

- B n nên b ch đ Auto ISO vì ỏ ế ộ ạ c máy theo ý mu n. đ ố ượ - B n nên b ch đ t ạ - B n nên b ch đ Auto Flash nh ng c n luôn quan sát các thông s v t c đ , n u t c đ th p h n 1/60 giây thì b n nên ạ dùng chân máy hay flash. - B n nên b ch đ Auto WB vì máy nh s đ a t di u ki n ánh sang th c t mà b n ch n WB. ạ ề ự ế ả ọ ệ ạ

i ch t l đ ng ch ề ấ ế ọ ớ ỹ

c m t ph n nào các đòi h i c a b n mà thôi, cho dù b n không hay ch p nh nh ng dăm phút t ậ ự ộ duy tr ỉ c khi ộ ộ ng c a nh, k thu t t ư ủ ả ư ấ ượ ụ ả ướ

B n đang s h u m t chi c dCam hay BCam…đi u y không quá quan tr ng t ạ gi ả b m máy s làm cho m i ng ấ ở ữ i quy t đ ế ượ ẽ i tr m tr v i nh ng t m nh du l ch c a b n đ y. ấ ả ỏ ủ ạ ữ ồ ớ ạ ủ ạ ườ ầ ầ ọ ấ ị

ề ả ẹ

Chúc có nhi u nh đ p! Thân,

ầ

f8 tr lên khi ch p c nh có đèn đêm, ánh đèn đã b t đ u có hình ngôi sao léo sáng. T o hi u ng sao cho đèn đêm mà không c n kính l c ệ ứ ọ V i kh u đ t ẩ ụ ả ộ ừ ạ ớ ở ắ ầ

ấ ệ ứ

T t nhiên hi u ng còn ph thu c vào t c đ b n ch n ọ ộ ụ Sau khi th m o th nh t chúng ta có th đi đ n m y k t lu n sau: ố ộ ạ ể ứ ấ ử ẹ ế ế ấ ậ

ả ầ

ụ ố ấ

t. ớ ớ ị

- C n ph i có chân máy. - Ch p Iso càng th p càng t - Giá tr Kh u đ càng l n (f l n) cánh sao càng dài. ẩ ộ - Th gian ch p càng lâu cánh sao càng dài ụ ờ

ệ ứ

Hi u ng zoom Đây là hi u ng ch có th ch p b i ng kính đa tiêu c hay ng kính zoom. ng kính m t tiêu c thì khóc thét r i ể ụ ở ố ệ ứ Ố ự ự ộ ồ ố ỉ

t c đ ch m và thay đ i tiêu c trong lúc màn tr p đang m , s t o ra nh ng v t m ể ể ở ố ộ ậ ở ẽ ạ ờ ở ự ữ ệ ậ ổ tâm b c hình to ứ ả

Ta có th đ máy ra.

Hi u qu này thêm thú v n u k t h p v i lia máy. ế ợ ị ế ệ ả ớ

i khi chúng ta đi ti p ạ ậ ủ ư ế ẽ ế ử ả ậ ạ ế m o sẹ ố

Các b n hãy th và đăng nh cũng nh k t lu n c a mình vào đây nhé, tôi s k t lu n chung l 3.

ỹ ả ư ủ ụ ử

Có ph i th này không bác Lekima?? Cách này trong PS cũng có k x o làm. Nh ng đây là em th theo cách c a bác, ch p cái ả góc làm vi c t i tàn c a em. ủ ế ệ ồ

Bác cho cái m o v t s 3 lên đi, em ch ặ ố ẹ ờ

ẹ ế

ọ ự ố ộ ệ ố ầ ả ẩ ộ ợ ộ

M o đo sáng thay th Đa ph n các máy đ u có h th ng đo sáng bên trong máy nh giúp chúng ta ch n l a t c đ và kh u đ phù h p cho film l ề sáng đúng.

ệ ố ế ả ừ ủ ề ắ ch đ "h t" vào máy nh, g n kính l c nó s đi u ch nh ắ ẽ ề ả ọ ỉ

H th ng này là đo ánh sáng ph n chi u (reflected light - đo xuôi) t theo.

ả ề ể ộ ợ ạ ấ ấ ả ộ

ấ ậ ệ ả ế ả ế ọ ắ ữ ế ắ ặ ặ ả ộ

Nhi u hãng s n xu t v t li u nhi p nh s n xu t m t lo i bìa đ h tr đo sáng g i là bìa xám (gray card). T m bìa có hai m t, m t m t màu tr ng ph n chi u 90% ánh sáng, m t màu xám trung bình gi a tr ng và đen ph n chi u 18% ánh sáng r i ọ ặ vào.

ặ ủ ấ ư ộ ể ể ế ả ớ

Vì lòng bàn tay ta, v i màu da trung bình ph n chi u 18% ánh sáng nh m t m t c a t m bìa xám nên có th dùng đ đo thay th .ế

L u ý:ư

ng sáng ph n chi u căn c theo ánh sáng tr c ti p (incident light), nên tay cũng ph i đ t song song v i ch đ ự ế ả ặ ủ ề ớ

- Vì l hay m t ph ng đ c ch p nh. Đ m b o lòng bàn tay nh n cùng l ượ ặ ẳ ả ượ ế ụ ả ứ ả ả ậ ượ ng sáng nh ch đ . ư ủ ề

ắ ớ ẩ ộ ớ ở ớ ộ ề

ể ố xa mà ta mu n ẩ ộ ấ ậ ắ ở ộ ế ắ

ỏ ớ ộ ế ng ph t ch ng h n. nguyên màu tr ng khi in nh. Có bác nào ch p t - V i da tr ng ta m l n thêm m t kh u đ , v i da đen ta đóng nh b t m t kh u đ . Đi u đó cũng có nghĩa là ta có th dùng m t chi c khăn tr ng (tôi dùng cái khăn lau ông kính), đ đo thay th cho cho b t kỳ v t tr ng nào gi ụ ượ ể ậ ữ ả ắ ẳ ạ

Hay c i b cái áo đen kh i ng i i x m c n l y. ở ỏ ỏ ườ , ta có th đo thay th cho nh ng vùng t ữ ể ế ố ẫ ầ ấ

Hay chúng ta có th đo b i cây g n đ l y màu xanh cho nh ng cây xa. ụ ể ở ầ ể ấ ữ ở

ng d n c a tùng lo i máy nh. Và cũng l u ý là ph i luôn đ m b o v t đo thay th cùng ệ ẽ ụ ể ướ ả ạ ả ậ ế ở ư ả ả

Vi c đo này s c th theo h ngu n sáng, cùng góc đ v i v t th đ c ghi hình. ộ ớ ậ ẫ ủ ể ượ ồ

ồ

t c đ ch m trong bóng t i, chúng ta có i thi u s b đ chúng ta có th s d ng và v n d ng. Đó là khi ch p ể ử ụ ố ớ

ể ườ ụ ở ố ộ ậ ụ

t. Ví d : khi ch p ng 3 t ụ th khác nhau. Ngày tr ả ả ệ i s xu t hi n ng ệ ấ ậ ụ ụ ư ế ệ ở

ng ch p ặ ỏ ố i đang múa, ta ch p ch m và nháy đèn 3 l n. ầ ậ c chúng tôi còn b t thêm cái gi y che ấ ị ụ ở ỗ m i c đèn... nó cung s làm cho màu m t, c th c a đ i t ướ ặ ơ ể ủ ố ươ

B i đèn trong ch p t c đ ch m ụ ố ộ ậ Tôi ch xin gi ệ ơ ộ ể ỉ th chi u sáng nhi u l n đ t o hi u qu nh khác bi ể ạ ề ầ ế i múa Trong đi u ki n ánh sáng t ề ườ ố ẽ ệ i (màu đ ) ho c gi y làm đèn ông sao tr b ng t ẽ ướ ấ ồ đ ng tác là khác nhau. Hi u qu này khá thú v các b n hãy th nhé. ị ộ ử ệ ả ạ

Cùng c n nói thêm là trong ch p ki n trúc, n i th t thì vi c b i đèn đ chi u sáng nh ng vùng t i cũng hay s d ng. ệ ồ ụ ữ ế ể ế ầ ấ ộ ố ử ụ

ọ ặ

T ng các bác cái hình minh h a strobe flash. Canon 20D Sigma EF 500DG Super Flash Mode Tv: 1sec Flash seq: 3Hz Power : ¼

ố

s d ng ch a, n u ch a thì hãy nên làm. Đ i ý là chúng ta g n kính l c m u vào ng kính, ư ư ế ế ạ ầ ắ ờ ọ

Kính l c màu cho đèn và ng kính: ọ B n đã bao gi ố m t kính l c màu khác vào đèn. T t nh t là đèn xoay ho c đèn trong studio đ cho ánh sáng không "h t" th ng vào ch th . ủ ể nghĩ đ n và bao gi ờ ử ụ ố ạ ộ ể ặ ẳ ấ ắ ọ

Màu c a hai kính đó th ng là hai màu b túc cho nhau nh cam - tím, xanh - vàng, đ - xanh lá cây.... ủ ườ ư ỏ ổ

Nào ch các bác th nhé! ử ờ

i cũng nh trên ặ ồ ủ ờ ố ườ ữ i yêu ngh thu t trên toàn th gi ậ ế ớ ệ ư

r t lâu. ệ ừ ấ

i ch a th t hi u th u đáo v ngh thu t nhi p nh. ườ ư ể ệ ề ấ ậ ậ

ữ ệ ạ ấ ế ả ắ ớ

ả ể ế ề ồ ộ ế ả ệ ậ ả ữ tâm h n ngh sĩ và con m t nh y c m v i cái đ p c a nh ng ậ ả i m i khác ng th c ngh thu t mà m i ng ậ ệ ẹ ủ ườ ưở ứ ỗ ỗ

Ngh thu t xem nh ệ ậ ả Ngh thu t nhi p nh đã có m t và đi vào đ i s ng,tâm h n c a nh ng nh ậ ệ ế ả t Nam t đ t n c Vi ấ ướ Tuy v y,ngày nay v n còn r t nhi u ng ấ ẫ ậ Ngoài nh ng kĩ thu t v i máy móc,nh ng sáng t o xu t phát t ừ ữ ậ ớ ngh sĩ nhi p nh còn ph i k đ n ngh thu t xem nh,nó cũng là m t "GU" th ệ nhau,nh ng có nh ng nguyên t c chung mà ai cũng ph i tuân theo. ư ữ ắ ả

ằ ả ầ ả ứ ế ắ

ậ ắ ạ ẽ ư ư ữ ỉ ơ ế ả ẳ ậ

ư ẫ ở

ệ ư i nghi p d ) ứ ư ườ ữ ữ ệ ệ ậ

ng pháp. Ch c b n s nghĩ r ng xem nh thì có gì mà không bi t cách : c m nh vào tay r i đánh m t nhìn ch gì? ồ Nh ng th t ra không ch đ n gi n th đâu : nh cũng gi ng nh nh ng v t ta luôn va ch m hàng ngày (nhìn đâu ch ng th y ấ ả ạ ố nh:báo chí,sách v ,trên máy tính,....); tuy ti p xúc nhi u nh ng chúng ta v n ch a bi t s d ng chính xác. ế ế ử ụ ư ề ả K c nh ng nhà nhi p nh chuyên nghi p hay nh ng nhà phê bình ngh thu t (ch ch a nói đ n nh ng ng ể ả ữ ế ế ả đ u xem nh ch a đúng ph ả ề ươ ư

ắ ớ ướ ủ ả

ụ ả ả ộ ượ c c a nh in trên kính m ph thu c vào kho ng cách gi a v t kính và ộ c hình ph i c nh c a đ v t lên t m phim gi ng nh hình nh mà "m t con m t" c a chúng ta ả ờ ụ ư ữ ậ ủ ủ ồ ậ ố ả ả ộ ấ ắ ố

ấ

ng v th giác hoàn toàn gi ng v i nguyên v t thì chúng ta ph i tuân theo ữ ấ ượ ấ ả ớ ề ị ậ ả ớ ố

V c u t o thì máy nh là m t con m t l n : kích th ề ấ ạ v t c n ch p.Máy nh thu đ ặ ầ đ t ặ ở ậ Do đó,khi ta mu n nhìn t m nh v i nh ng n t m t s nguyên t c sau đây: v t kính nhìn th y. ố ắ ộ ố

1. Nhìn nh ch b ng "m t con m t" ỉ ằ ộ ả ắ

ả ằ ả ể ủ ả ữ ỷ

i đi m vàng n m trên võng m c.Nh ng tia ló này đ ớ ạ ể ộ i thu tinh th c a c hai m t và cho m t ữ nh ng đi m cách xa nhau (kho ng cách gi a v t s đi t ừ ậ ẽ c xu t phát t ấ ắ ạ ắ ả ượ ể

ằ ộ ứ ữ ẳ ấ ủ ữ

ả ề ặ i nhi u v n đ ph c t p c a quang h c và v đ c ớ ớ ừ ữ ề ấ ư ả ề ứ ạ ủ ứ ệ ề ơ ọ

t c a đôi m t. Khi chúng ta nhìn nh b ng c hai con m t thì nh ng tia sáng phát ra t lo t tia ló t hai m t) nên cho ta m t b c tranh hoàn toàn ph ng,ch không còn là hình nh có chi u sâu nh b n ch t c a nó n a. ắ đây mình s không đi sâu gi Ở đi m sinh lí đ c bi ể i thích kĩ h n vì khái ni m này liên quan t ả ắ ệ ủ ẽ ặ

2. Ph i đ t m t tr ả ặ ắ ướ ả c nh m t kho ng thích h p ả ộ ợ

ườ i ngh s ng m ch ng và b m máy,tr ừ ướ ắ ầ

ư t mà ng ả ố ả m t kho ng cách không chính xác thì toàn b ph i c nh (G m c nh ng hi u ng đ c bi ộ c m t anh ta là ph i c nh chính xác c a b c nh th c hoàn toàn.Nh ng khi ườ i ủ ứ ả ả ữ ự ệ ứ ố ả ệ ặ ồ

ổ

Khi ng ắ ệ ỹ chúng ta khi xem nh ở ộ ả ngh sĩ mu n th hi n) s b thay đ i hoàn toàn. ể ệ ố **V y c n xem nh v i kho ng cách chính xác là bao nhiêu? ả ệ ậ ầ ẽ ị ả ớ

ng v ph i c nh hoàn toàn gi ng v i nh ng gì ng ề ố ả ắ ớ

ế ả i ngh s mu n th hi n thì ta ph i nhìn nh d c m t n t ữ ộ ấ ượ ng th c nh ng sáng t o v b c c và ph i c nh mà ng ườ ữ ứ ườ ệ ỹ ườ ạ ả

i ngh s nhi p nh đã ng m ch ng khi b m ấ ừ ộ i m t ả i (Hay chính là góc trông mà ượ ể ưở ằ ố ố ả ả ệ ỹ ố ờ ủ ề ố ụ ủ ể ệ ồ ậ ố

ậ ượ

ư ậ ỏ ơ ầ ả ộ

ả nhiên bao nhiêu l n thì ph i đ t t m nh cách m t m t kho ng nh h n kho ng ả ặ ấ ả ầ v t đ n v t kính c a máy nh b y nhiêu l n (S d ng đ nh lý v tam giác đ ng d ng y mà).Hay nói cách khác,c n ồ ề ị c t ứớ ự ấ ừ ậ ế ắ ấ ả ầ

Mu n có đ ố máy,đ th góc trông b ng đúng góc trông mà v t kính c a máy nh đã "nhìn" hình trên kính m c a bu ng t v t kính "nhìn" v t đ ậ Nh v y hình c a v t nh h n kích th ủ ậ cách t ậ ph i đ t nh cách m t m t kho ng x p x b ng tiêu c c a v t kính (hai giá tr này càng g n nhau càng t t). c ch p). ụ ỏ ơ ủ ộ ử ụ ự ủ ậ ả ặ ả ạ ầ ỉ ằ ắ ả ấ ố ị

ắ ơ ấ ủ ộ ố ệ ậ ả ế ủ t c a mình có tham kh o cu n "Fun Physics" ả ố

Trên đây là m t s nguyên t c đ n gi n nh t c a ngh thu t xem nh, bài vi ả i Nga IA.I.Perenman. c a tác gi ủ ng ả ườ

ả

Tăng gi m bù tr sáng (EV+/-) ừ t:ế phunghung vi Cho em xin h i bác NTL m t chút v cách ch nh tăng gi m "Bù tr sáng" (EV:Exposure Value) Cám n bác nhi u nhi u !! ỏ ề ạ ừ ề ề ả ộ ơ ỉ

Chào b n, ạ

Nguyên t c c a vi c hi u ch nh Ev sau khi đã có k t qu đo sáng t đ ng c a máy nh là: ắ ủ ệ ệ ế ả ỉ ự ộ ủ ả

- N u coi giá tr đo sáng "chu n" là "Ev-C" thì: Ev-C +2 1/2 Ev=tr ng tinh; Ev-C - 2 1/2 Ev = t i đen. ế ẩ ắ ị ố

T i đen -2 1/2 Ev // Ev-C // +2 1/2 Ev Tr ng tinh ố ắ

c m t phông thì hi u ch nh Ev đ ế ủ ể ướ ộ ệ ỉ ượ c làm theo nguyên t c: n u phông sáng h n ch th ế ủ ể ắ ơ

- N u ta có m t ch th xác đ nh tr ộ ị thì +Ev; n u phông t i h n ch th thì -Ev ủ ể ế ố ơ

ạ ụ ả ộ ị

ấ t trong các i " nh h ế ằ ạ ủ ạ i m t giá tr đo sáng "chính xác" trong sáng t o. Hi u qu ánh sáng ph thu c duy nh t và ạ ụ ể ộ ệ ng" trên nh, c th là: +Ev s làm gi m chi ti ế ưở ẽ ả ả ồ

t r ng không t n t B n cũng nên bi ồ ạ ý đ sáng t o c a b n mà thôi. Hi u ch nh Ev có đ l ệ vùng ánh sáng cao, -Ev làm gi m chi ti ỉ ể ạ ả t trong các vùng ánh sáng th p. ế ả ấ

B n nên quan sát toàn c nh tr c khi quy t đ nh t m nh mình s t i hay sáng nhé. ả ạ ướ ấ ả ế ị ẽ ố

Bù tr sáng (EV) Ch đ bù sáng không quá ph c t p nh ng l ừ ế ộ ứ ạ ư ạ i có hi u qu b t ng . ờ ả ấ ệ

ộ ỗ ừ ể ề ề ả ớ ố

ặ i SLR hay DSLR đ u có kh năng đo sáng. Có nhi u tình hu ng nh đo sáng đi m ho c ư ẽ ng, cách đo này s là máy bình dân t ẽ ả ế ườ ể ề ề ệ ậ ậ ị

M i m t máy nh, t đo ma tr n. N u đo ma tr n, máy s đo nhi u đi m và cho giá tr trung bình. Trong đi u ki n thông th đúng

ế ụ ướ ụ ắ ả

ể ng ph n cao nh ch p dòng sông d ư ụ ư ố ượ ấ ằ ệ ố

i ánh n ng, ch p kim lo i, ch p bãi ạ ụ i cao, máy tính toán s i. Tr ố ớ ứ ả ề ố ườ ề ẽ ườ ng

Tuy nhiên n u b n ch p các đ i t ạ bi n,… b n s d dàng nhìn th y r ng hình nh cho ra không nh ý mu n. Do đ chênh l ch sáng t ạ ẽ ễ không chính xác. Thông th h p này s ph i s d ng ch đ bù sáng EV đ có nh v i ánh sáng đúng h n. ợ ng có đ t ộ ươ ả ộ i v i b c nh có n n sáng và ch th b quá sáng v i b c nh có n n t ủ ể ị ủ ể ị ố ớ ứ ả ơ ng ch th b t ế ộ ả ử ụ ể ẽ ả ớ

c h c h i. ể ượ ọ ỏ

c thu vào phim hay ể ượ

ng ánh sáng đ ờ ả ộ ứ ả ề ủ ượ ể ớ ủ ộ ụ ộ

: t c đ s p đi u khi n kho ng th i gian mà ánh sáng ể ề ể ề ề ạ ạ ố ộ ự ộ đ ng

Các bác nào có kinh nghi m xin chi giáo thêm đ đ ệ Đ có m t b c nh rõ ràng v i đ các tông màu, có exposure đúng, nghĩa là ph i có đ l ả image sensor. Đi u này ph thu c vào đ nh y sáng ISO và 2 y u t ế ố ố ộ ậ ạ ch y qua ng kính và kích c cu đ m ng kính cho phép m c đ sáng. B n có th đi u khi n đi u này m t cách t ứ ộ ỡ ả ộ ở ố hay b ng tay b ng cách ch nh các thông s t ng ng. ố ươ ứ ằ ằ ỉ

t b đo sáng đ t k s n bên trong. Quay ng kính v phía đ i t ư ả ế ị ượ ế ế ẵ ố ượ ề ố ầ ng c n

Đo sáng: Ngày nay g n nh máy nh nào cũng có thi ch p và thi t b đo sáng s t đ ng tính toán m c đ sáng. B n có th ch p nh n thi t l p cu máy và ch p. ầ ế ị ẽ ự ộ ụ ứ ộ ể ấ ậ ế ậ ụ ả c thi ạ

i m t chút (vd: Sicily198x) nhi u ng khác thì l ề ả ọ ơ ố ể ể ả ạ ộ

ụ ắ ả ắ ọ ỏ ố

ậ i thích nh sáng rõ ràng đ có th nhìn rõ v t t là nh làm sao mà m t nhìn tuy t tr ng, c xanh hay m t ộ ế ắ t. N u tuy t mà màu xám, c nh t nh t hay con báo đen thành con báo xám thì coi nh b n đã đo ạ ớ ầ ủ ề ế ư ạ ế ế ỏ ợ

Nhi u ng thích nh cu h h i t ề ả ch p và m i th xung quanh. Tuy nhiên v nguyên t c, ánh sáng t ứ con báo đen v i đ y đ chi ti sáng sai.

ả ể ẵ

ỏ

ườ ư ề ấ ồ

ụ ườ ng h p). R t nhi u tr ợ ấ ầ ặ ạ ờ ơ ợ ầ ỏ ộ

ố ư ậ ẽ ượ ươ ả ợ

Midtone: c l p trình s n đ cho ra ánh sáng đúng cu vùng midtone: là vùng mà ko quá sáng hay t b đo sáng cu máy nh đã đ Các thi ả ượ ậ ả ế ị ể i cu t m bêtông ví d th i. Màu xám cu t ng đá, vùng t quá t ng là midtone. M t khuôn m t rám n ng, c xanh ... có th ắ ả ấ ộ ố ố ả ả ặ ả ng đ i thôi tuỳ tr t nhiên là t coi g n nh là midtone (t ng h p, b n ch p c nh mà bao g m c ườ ụ ả ố ươ ầ ữ vùng sáng và vùng t i, vd nh khi b n ch p đ ng c xanh, ng m c qu n áo màu s c và b u tr i h i sáng m t chút thì nh ng ắ ụ ồ ạ ư ng h p mà đo sáng cu máy ko cho ra m t c máy đo sáng t c nh nh v y s đ ộ ng đ i chính xác. Tuy nhiên có nh ng tr ườ ố ả b c nh t ậ ụ ấ ụ ụ ố ứ ả t. Ví d khi v t ch p ch toàn tr ng hay đen: Khi nào mà b n đ nh ch p t m hình ch y u v t ch tr ng hay đen hay ạ ủ ế ỉ ắ ữ ị ậ ắ ỉ

ấ ớ ấ ư ế ầ ả ả ạ

ế ả ụ ằ ạ

c ố ắ ế ả

m t vùng r t l n r t sáng hay r t t ụ ẩ i, h u h t h th ng đo sáng cu máy nh s cho ra k t qu ko nh ý. N u b n ch p u ẽ ộ ờ m t cái ô tô màu đen, nó có th s b xám, m t th ng ng tuy t cũng có th b xám. Hay khi b n ch p phong c nh mà b u tr i ầ ộ r t sáng thì vùng n c lâp ượ ấ trình s n. Trong nh ng tr ng h p nh v y, b n ko nên d a vào đo sáng cu máy đ có đ ph i sáng đúng cho t m nh. ế ệ ố ấ ố ộ ể ẽ ị i vì đo sáng cu máy c g ng l y ánh sáng trung bình theo midtone đã đ i s có th b t ể ị ố ạ ư ậ d ướ ở ướ ẽ ợ ườ ữ ả ể ị ấ ả ấ ả ự ể ẵ ộ ơ

Cách đo sáng trong tr ng h p nh v y: ườ ư ậ ợ

ể ế ạ ằ ơ

ả ờ ế ầ ạ ầ ấ ấ ạ ỉ

ạ ừ ư ơ

đó, ghi nh giá tr Fstop và shutter speed, r i ch p d trên 2 giá tr đó. ẳ Tìm cái gì thay th : Cách này đ n gi n là b n chĩ máy vào vùng midtone đ đo sáng thay vì chĩa máy vào th ng ng tuy t ch ng ế i. T t nhiên đ y ch là cách mà b n đã cho h n và đo sáng t đó. Hay n u b u tr i quá sáng thì b n đo sáng vào ph n còn l ừ ạ x a là dùng bàn tay ho c gray card. Dùng i là vùng midtone, cách chính xác h n mà anh Amateur đã nói t r ng ph n còn l ạ ầ ằ graycard đ g n v t đ nh ch p, cho máy đ c ánh sáng t ị ậ ị ể ầ ặ ụ ự ừ ụ ọ ớ ồ ị

cái graycard, n u ko bi t AE lock ẽ ọ ấ ị c t ượ ừ ế ế

i manual cu máy ... đâu hãy xem l Lúc chĩa máy vào cái gray card, nh n nút AE lock, máy s ch n và khoá các giá tr đo đ ở ạ ả

) hay b n cũng ch ng bi t đâu là vùng sáng v midtone thì theo tôi cách ợ ườ ế ạ ạ ẳ ừ

cho chúng nó sáng và gi m sáng cho v t t i ( t c là dùng ng h p b n ko có c graycard (l n bàn tay ả ậ ạ ả ố ứ

i đ cho chúng nó t ng ng) Trong tr t ậ ố ể ấ ố ch c năng bù sáng: Exposure compensation hay tăng gi m Fstop hay shutter speed m t cách t ộ ẫ t nh t là b n tăng sáng cho v t sáng đ gi ể ữ ứ ả ươ ứ

B đo sáng trong máy: ộ Thi t b đo sáng đo ánh sáng ph n chi u t t b này cũng đ c và đo theo nhi u ki u khác nhau. ế ị ế ừ ậ ị v t đ nh ch p tuy nhiên thi ụ ả ế ị ề ể ọ

ế ư

ẽ ỏ ng đ i t t ẽ ọ ậ ở ầ ẽ ấ ở ầ h u h t khung hình nh ng favor ch y u vào ph n trung tâm (vd: s b qua b u ủ ế ề nhi u ph n khá r ng nên ph i sáng cu nh cũng t ơ ầ ả ả ố ố ở ươ ầ ở ộ

Center weighted: Đo sáng s đ c ánh sáng tr i r t sáng tr góc trên ). Do v y đo sáng s l y trung bình ng h p ch p ngoài tr i. ụ ờ ấ ườ ợ ờ

ở ữ ườ ự ẽ ộ ế ị ẽ ỉ ỉ

Spot Meter: Thông th gi a trong cái v ewfinder ch ra đó là khu v c mà thi Ki u đo sáng này thích h p khi mà b n mu n đo sáng trong m t khu v c nh vd nh m t th ng bé b ng t b đo sáng s đo. c sáng hay graycard. ng s có m t cái vòng tròn ạ ợ ư ặ ự ể ằ ố ộ ỏ ị ượ

t l p thông s b ng AI ế ậ ph n còn l ầ ự ạ ạ ấ ỉ

ẫ trong t m hình và ch tính sáng ở ng, ch đ này cho đo sáng chính xác h n ch đ centerweighted khi b n nhanh. Các cameras ngày nay đo r t chính xác và ố ằ i. Thông ấ ẽ ỏ ơ ế ộ ắ

Evaluative ( hay multizone hay matrix ...): Đo sáng đánh giá các m u ánh sáng trong khung hình và thi ( thông minh nhân t o) Vd: ch đ này s b qua vùng c c sáng ở ế ộ th bi ế ộ đ ng bù sáng ch đ này. ườ t t ế ự ộ ở ế ộ

i khác nhau. Thi t l p ch đ này, có th ứ ộ ộ ả ấ ộ ố ế ậ ế ộ ể

Bracketing Exposure: Là gì? Là b n cùng m t c nh 3 t m khác nhau v i m i t m nh m t m c đ sáng t chuy n t ắ 1/3, 1/2 , 1 stop ... và ch vi c x ch x ch x ch... ỗ ấ ả ạ ỉ ệ ạ ể ừ ớ ạ

t b đo sáng ngoài, b n có th mua và xài th ch i n u thích. Trên đây là c b n v đo sáng mà tôi đ ử ơ ế ơ ả ế ị ề ạ ượ c

Cu i cùng, có vài thi bi ể ố t, mong các bác nào có kinh nghi m thêm th t b sung ph n nâng cao cho m i ng cùng h c h i. ắ ổ ế ọ ỏ ệ ầ ọ

B sung 1 chi ti t nh cho bài vi t r t chi ti t c a Ravine_79. ổ ế ỏ ế ấ ế ủ

ế ộ

ọ ồ ấ ọ ư ỏ ệ ề ế ố

ủ ể ủ ạ ợ ằ ầ ạ ố

ả ủ ể ng đ n đ chính xác c a máy đo. i Ch đ đo sáng Center Weight đo sáng sáng theo trung tâm đi m đo mình ch n r i l y thêm ra 1 vùng xung quanh nh đã gi ả ể thích. Vùng này đa s có di n tích 9-10% c a khung nh. Đi u này nhi u khi quan tr ng vì n u ch th c a b n nh quá mà ề ph n xung quanh sáng quá hay t ả i quá so v i ch th thì b n nên dùng Spot Metering cho chính xác vì s r ng 10% khung nh cũng có th nh h ộ ủ ớ ủ ể ả ưở ế

ụ ế ể ạ ầ ỏ ườ ả i m u mà đo sáng... đ m b o ẫ ả

Ghi chú dí d m: n u b n nào đi ch p hình mà không có tay đ đo sáng thì ... c m tay cô ng chính xác. Hahaha

Thôi, các bác cho tôi gi i thích theo cách hi u c a tôi nh th này, các bác xem có OK không nhé. ả ể ủ ư ế

ng, khi các bác ch p, các bác th ng ch nh đ m ng kính và đ cho máy t ụ ườ ộ ở ố ể ỉ ự ộ ố ố ộ ư

i l y thông s t c đ ? Nó d a vào cái màu s c trong khuôn hình mà chúng ta đang ng m. Trong đa s tr ạ ấ ắ ậ ự đ ng đ a ra thông s t c đ . V y d a ố ườ ng

ắ ng h p 1: Máy nh đúng. Bình th ườ vào đâu mà máy l h p thông th ợ ườ ự ng, máy nh ch n đúng t c đ d n đ n b c nh đ p đó là tr ố ộ ẫ ố ố ộ ọ ế ứ ả ườ ẹ ả ả ợ

i, không quá sáng), ả ườ ẹ ắ ắ ợ ộ

i không nhi u thì máy nh th ng đúng trong ả ề ộ ủ ể ề ệ ố ộ ườ

1. Máy nh đúng: Đây là tr các thành ph n,c h th trong nh (khung ng m) có đ chênh l ch v đ sáng t ầ tr ng h p khi chúng ta ng m m t phong c nh đ p, ánh n ng OK (không quá t ố ả ả ẳ ng h p này. Khi này ta ch ng ph i bù tr gì c . ả ắ ừ ườ ả ợ

c m t b c t ng sáng choang, ợ ơ ố ộ ậ ườ ứ

ớ ộ ứ ườ ư ạ ườ

ng h p này là b n ch p m t c u bé đ ng tr ợ ụ l ) v y trong tr ề ỷ ệ ậ ả ư ậ ầ ị ố i ả ơ ế ể ả ậ ố

i. ng), 15% t Ả

ướ ng h p đó máy nh tính toán nh sau: Khuôn hình là ợ ố ộ i b t ạ ị ố i h n thông th ng thì ta tăng sáng lên chút đ nh (bao nhiêu i: Ví d cho tr ng h p sáng nhi u h n t ụ ng đó l n h n c u bé đó khá nhi u (v t ề i (c u bé) v y c n ph i đ a ra t c đ nhanh h n đ ít sáng đi. K t qu là: C u bé b t ậ ng thì có v là OK. nh ta s b h ng vì ch th c u bé l ẽ ị ỏ ng h p này, ta "b t bài" máy nh, bi ắ ứ ườ ườ ố ơ ườ ế ỉ

2. Tr ườ ề b c t ứ ườ ơ ậ 100%, 85% sáng (b c t ứ ườ và b c t ẻ Trong tr thì do kinh nghi m, tôi không ph i ng ủ ể ậ t nó s cho nh t ả ẽ ả i có kinh nghi m) g i là tăng EV lên +. ọ ệ ườ ợ ệ ả

3. T i nhi u h n sáng: Tr ng h p này thì ng i tr c l ề ố ơ ườ ợ ượ ạ ườ ng h p trên. ợ

t m i v y, sai đúng thì các bác s a đ tôi rút kinh nghi m thêm. Thanks! Đây là kinh nghi m c a cá nhân tôi, tôi ch bi ủ ỉ ế ệ ử ể ỗ ậ ệ

N u OK thì các bác đ ng viên chút cho máu, tôi xin chia s ti p. ẻ ế ế ộ

ể ả ế ơ i sao nh l ả ạ i sáng h n? Ch l ơ ả ẽ ẫ ả v n thông s đó mà nh ố

i sáng h n đ Các bác c hình dung th này nhé. Tăng EV là đ nh sáng h n, v y t ậ ạ c à, vô lý quá. V y th c ch t c a vi c tăng EV là gì? l ậ ạ ứ ơ ượ ấ ủ ự ệ

i tính l ọ ụ i. Lúc này mà ta m kh u ra thì máy l ở ố ộ ẩ ả ẩ ạ ở

ố ố ộ ả ả ậ ố ộ

i t c Ví d ta ch n AV mode, kh u m f3.5, máy tính ra t c đ 1/125 -> nh t ạ ố đ nên k t qu ch khác gì. V y thì làm th nào đ máy tính ra đúng t c đ mong mu n -> tăng EV lên. Đ ng tác này b o cho ả ộ máy bi ế t là nó đang tính sai r i -> nh ra t i t c đ đi. ể ế i -> tính l ố ạ ố ộ ế ả ồ

TV mode thì máy s tính l ẽ ạ ẩ đây x y ra tr ả ườ ợ ụ

ta ch nh EV lên 2 stop chăng n a thì nh v n c t i kh u cho phù h p, ợ ở ỉ ở ế ỡ ồ ờ ng h p này. Ví d ta đ t c đ là 1/60 -> máy tính ra ể ố ộ ể i nh cũ vì máy không th ẫ ứ ố ữ ư ả

c n a. N u ế ở kh u là f1.8 và f1.8 cũng là m h t c r i -> gi ẩ nào m kh u thêm đ ượ ữ ẩ ở

Tr ng h p trên c a bác daoducquan s d n đ n b c t ng b cháy nh ng đ i l i c u bé l i không b t i n a. ườ ế ứ ườ ẽ ẫ ủ ợ ổ ạ ậ ư ị ạ ị ố ữ

Em h c mót c a bác asahinguyen m t vài th v ev, đem ra đ các bác tham kh o thôi nhé ứ ề ủ ể ả ọ ộ

Exposure Value (Ev)

ế ả ố ộ ụ ặ

ng đ c tr ng g i là Exposure value (Ev). ư c tính b ng k t h p hai hàm logarit c a giá tr đ m ng kính ượ ị ộ ở ố ọ ủ ằ

ự ế ợ ủ ộ ở ố t c đ ch p là 1 giây. Ev đ ở ố ộ ụ ẩ ụ ờ

Trong nhi p nh, s k t h p c a đ m ng kính và t c đ ch p cho ta m t đ i l ộ ạ ượ Ev 0 là khi ta đ t kh u đ là 1 ộ ế ợ ặ (Apeture value) và giá tr c a th i ch p (Time Value). ị ủ EV = Av + Tv

G i N là tr s kh u đ ( f-number) ta có Apeture value : ị ố ẩ ộ ọ

N u t là th i ch p tính b ng giây ta có Time Value: ằ ụ ế ờ

ỉ ầ ể ạ ạ ớ ộ ộ

thì b n ch c n hi u là v i khi b n m ng kính thêm m t kh u đ thì ở ố ớ i) thì Ev không thay đ i. Các b n c n l u ý m t đi m mà các b n m i ạ ầ ư ả ộ ử ẩ ạ ể ổ

Các công th c trên ch đ tham kh o. Trong th c t ự ế ỉ ể c l th i gian ch p ph i gi m đi m t n a (hay ng ượ ạ ả ch p hay nh m l n là m ng kính thêm m t kh u nghĩa là gi m f-number m t stop. Ví d nh t ẩ ộ ộ f/8 v f/5.6 . ề ụ ư ừ ứ ụ ầ ả ẫ ờ ụ ở ố ả ộ

ư ẩ ủ ả ạ ạ ơ ộ ộ ộ

ụ ng sáng vào s tăng g p đôi. Film 100asa thì g p đôi 50asa, 200asa thì g p đôi film 100asa… ấ ượ ộ ẽ

ấ ọ ự ấ ệ ể ơ ấ ạ ữ ụ ụ ẽ ề ả ộ ớ

Ánh sáng tác đ ng vào film còn ph thu c vào đ nh y sáng c a film. Đ nh y sáng c a film thì đ n gi n nh kh u đ hay ủ ộ t c đ ch p là tăng g p đôi thì l ố ộ ụ Tùy thu c vào đi u ki n ch p khác nhau s có nh ng ch n l a khác nhau .Tuy nhiên đ đ n gi n thì các b n m i ch p nên căn c vào m c chu n 100asa. ứ ứ ẩ

ụ ả ủ ủ ế ẩ ạ ộ

ạ ộ ộ ệ ự ấ ủ ề ủ ả ấ ị

ủ ề ộ ư i v n đ này trong bài nói v film. Còn bây gi ố i đ sáng c a hình ch p, đó là k t qu c a vi c d a vào ánh sáng c a ch đ , đ nh y sáng c a film, kh u đ và t c t nhiên là càng th p thì hình nh càng m n. Nh ng không ph i đi u ki n nào cũng có th ể ệ ả đ đ n gi n thì ờ ể ơ ở ạ ấ ấ ượ ề ề ẽ ạ ả

ẩ ộ

Quay l ủ đ ch p. Đ nh y sáng c a film thì t ộ ụ ạ ch n l a film có đ nh y th p đ ộ ọ ự hãy ch n film 100asa và quan tâm đ n kh u đ và t c đ . ố ộ ọ D i đây là b ng giá tr Ev đ các b n tham kh o: ể c. Chúng ta s quay tr l ế ạ ướ ả ả ị

Trong b ng trên, các giá tr Ev gi ng nhau s n m trên m t đ ng chéo t góc d i bên trái sang góc trên bên ph i. Ngay t ẽ ằ ộ ườ ả ố ị ừ ướ ả ạ i

ẳ ả ẳ ượ c m t c p Kh u đ và t c đ t ẩ ố ộ ươ ng ộ ặ ộ

ạ ẽ ộ ạ ẽ ấ ả ẩ ộ

m t Ev nào đó trong b ng, dóng th ng sang bên trái và th ng lên phía trên b n s tìm đ ộ ng. Nhìn trong b ng b n s th y có nhi u c p kh u đ khác nhau cho cùng m t Ev..... ề ặ ứ Copyright asahinguyen @ photo.net- 5/2005

ng h p n n chi m ph n l n, hay tr ư ầ ớ ườ ề ề ế ạ ợ

ườ ờ ợ ả ụ ố

ẩ nguyên kh u đ , ch p nh b sáng ủ ể ặ ữ ế ẩ ộ ị

c trên máy nên ho c Av ho c M. N u M thì ch u r i, còn n u Av thì khi gi ợ ế ả ậ

ặ ế ổ ố ọ ế ề ọ

ớ ng h p n n chênh sáng r t m nh so v i Nh v y gi ng nh bác dauducquan đã nói, tr ư ậ ch th , mu n đo sáng đúng ch th thì ph i tăng gi m Ev, em ít ch p Tv, vì em thu ng xài ng kính có kh u đ manual, v n ặ ả ủ ể tay ko set đ ị ồ quá( hay t ẽ ố ả ng, ti ng Anh g i là low-key và hi-key, th c là làm nh sáng hay t Bàn v ánh sáng âm và ánh sáng d ươ , có th dùng M làm đi u này, nh ng th bt, đ th hi n ý đ riêng c a tác gi ả ấ ố ộ ố ụ ả ượ i quá), tăng gi m Ev s thay đ i t c đ màn tr p==) giúp nh ra ánh sáng h p lý. Tv th nào em ch a th ư ử i h n r t nhi u so v i ớ ố ơ ấ ề ng h s c ng tr Ev ti n h n và nhanh h n. ơ ệ ả ọ ẽ ộ ể ể ệ ứ ườ ư ủ ừ ể ề ồ ơ

ấ ữ ủ ộ ấ ả ế ị

quy t đ nh c a m t t m nh đ p. L y sáng cho đúng là m t công đo n quy t đ nh. Trong i vào k thu t đo sáng c a máy nh và ch chăm lo đ n b c c, góc ch p mà thôi. Tuy ỉ ế ủ ẹ ả ộ ố ụ ạ ụ

ợ ể ộ ợ ề ằ c m t b c nh nh ý. Do đó đo sáng b ng

ọ ữ

ả ộ ườ ế ứ i có th phân bi t đ ệ ượ ể ỗ ậ ươ ớ

đ ng hoàn toàn không th cho ra đ ượ ư ng c a b c nh. c ch t l ố ớ ể ủ ứ ả ấ ượ ng v i m t n c kh u đ hay t c đ (VD: 1/4- c kho ng 15 b c đ sáng, m i b c t ẩ ố ộ ộ ượ ậ ộ i đa là ộ ể ộ ứ ả ượ ộ ấ t đ ệ ượ c m t kho ng contrast t ả ố ng đ ỉ ả ố

ậ ủ ậ ượ ọ

ậ ượ ừ ố ệ ể ố

ố c g i là dynamic range. EV0 đ n EV20 (xem b ng s li u cua Anhhang). Tuy nhiên trong trong s 20 ả t trong m t kho ng contrast t ố ế t t ế ố ả ậ ộ

i đa là 8 b c. c chia ra làm 11 vùng, đánh s t ộ ứ ả ư ể ế ề ượ ộ

i đa mà máy nh có th ghi nh n đ ố ừ i ch p s quy t đ nh s 0-10. Kho ng ả ế ị ậ ượ ụ ẽ ườ ử ố ố

ỉ c yêu c u sáng tác. ể ể ạ ượ

i h n dynamic range c a máy (VD chênh l ch 10 đ sáng t quá gi c ch có 7-8 vùng trong s đó mà thôi. Chính ng ầ ủ ả ớ ạ ượ ủ ệ ề ộ

Ánh sáng là m t trong nh ng y u t ế ị ế ố ng h p, chúng ta hay nhi u tr l ỹ ỷ ạ ậ ườ ề ng h p vi c đo sáng t nhiên trong nhi u tr ự ộ ệ ườ tay là m t trong nh ng ki n th c quan tr ng đ i v i nh ng ai có mong mu n ki m soát đ ữ M t ng ắ 1/5.6 hay 1/125-1/250). Trong khi đó sensor c a máy nh s hay phim ch có th phân bi 7-8 b c mà thôi. Kho ng contrast ghi nh n đ ả VD Máy Canon 350D có th ghi nh n đ c t b c này, m t b c nh ch có th có th cho ra chi ti ể ỉ ậ Ansel Adam đ a ra lý thuy t v vùng sáng (Zone system), theo đó đ sáng đ contrast t ả d ng các vùng đó nh th nào đ đ t đ ư ế ụ Trong nhi u tình hu ng c th khi contrast c a c nh v ụ ể ố ch ng h n) thì có ba kh năng x y ra: ả ả ẳ ạ

ế ữ i (0,1) s bi n thành các m ng đen k t trong khi đó các ả ẽ ế ị

1. N u ta đo sáng vào vùng có đ sáng trung bình thì nh ng vùng quá t ố ộ t. vùng quá sáng (9, 10) s hoàn toàn b cháy tr ng và không còn chi ti ế ẽ ắ ị

ng đ i t ế ố ố i (vùng 3 ch ng h n) thì máy nh s ch nh thông s l y sáng đ làm rõ chi ti ẽ ỉ ố ấ ế ể

t vùng ả i (vùng 0) đ n vùng sáng trung bình (vùng 7). Các chi ti ạ vùng r t t ế ẳ t t ế ừ ấ ố ậ ượ ế ế t

vùng 8 tr lên s hoàn toàn b xóa tr ng. 2. N u ta đo sáng vào vùng t này. K t qu là chúng ta có th ghi nh n đ có đ sáng t ộ ươ ể ẽ ả ừ c chi ti ắ ở ị

3. N u ta đo sáng theo vùng t ng đ i sáng (VD: vùng 7) thì máy nh s t set các thông s sao cho vùng đó có đ sáng tr ế ươ ẽ ự ả ố ố ộ ở

ng đ ng v i vi c máy đã gi m đ sáng th c kho ng 2 stop (2 m c kh u đ ho c 1/4 ươ ươ ề ự ứ ệ ả ả ẩ ạ ớ ộ ộ

thành trung bình (vùng 5). Đi u này t th i gian l y sáng) đ tr thành đ sáng trên phim. ể ở ấ ờ ộ

ng đ ườ ượ ượ ữ ộ

t đ t giá nh t c a b c nh l ậ c ghi nh n. c xem là ng án đo sáng 1 (PA th ươ ề ữ ấ ấ ủ ứ ả c dùng nh t) thì ch có nh ng chi ti ỉ ạ ằ t có đ sáng trung bình là đ ế i, b c nh đ i n m trong vùng h i sáng ho c h i t ứ ả ặ ơ ố ơ ượ ế ắ

Theo ph Nh ng nhi u khi nh ng chi ti ư không đ t yêu c u. ạ ầ

ể ỉ ế ạ ơ

vùng h i sáng, có th ch nh i. Ví d n u ta gi m 1 EV (gi m m t n c kh u đ ho c th i gian). Nh v y chúng ta ố ấ ộ ấ ư ậ ằ ẩ ả ả ờ

ố ấ ớ ư ư ả ố

t ế ở ặ ộ vùng 8. Kho ng contrast ghi nh n đ c là 1-8 thay vì 0-7 nh trong ậ ượ c ghi nh n trên máy nh s là 2-9. Tăng EV đ c g ii là bù sáng t ế ở ượ ượ ọ ẽ ậ ả

nh ng theo h c lý gi ng ng ng t i. Theo PA đo sáng 2, chi ti t c a vùng h i sáng b xóa s ch. N u chúng ta mu n l y thêm chi ti ị ơ ế ủ l i các thông s l y sáng đ cân b ng l ạ ể ụ ế ạ s ghi nh n b t đi vùng t i 0 nh ng tăng thêm chi ti ẽ ng h p không bù sáng. N u tăng 2 EV thì vùng đ tr ế ườ ng, gi m EV là bù sáng âm. d ươ ng h p tăng EV khi đo vào vùng sáng cũng đ Tr ườ ậ ợ ả ợ c l ượ ạ i t ả ươ ự ư ượ ướ

ng pháp đo sáng bình quân (Evaluative hay matrix) chia toàn b đ i t ươ ủ ng ra thành nhi u vùng nh , xác đ nh đ sáng c a ề ỏ ộ ị

ấ ậ ộ

Ph ộ ố ượ các vùng nh này và l y trung bình theo m t thu t toán đ nh s n trong máy. Nh v y n u vùng sáng chi m t ẵ i s m t h t chi ti cao thì các đ i t ị ng t t và ng i. ố ẽ ấ ế ố ượ ỏ ế ư ậ l ỷ ệ ế ế c l ượ ạ

đ i t i t ng. Do đó các đ i t ng có màu khác ộ ằ ư ạ ạ ừ ố ượ ậ ượ ườ ộ ố ươ

c xem là trung tính là ng đ sáng ph n x l ả ố ụ ề ộ ượ

L u ý r ng đ sáng mà máy nh ghi nh n đ c là c ả nhau trong cùng m t đi u ki n chi u sáng s cho ra các thông s ch p khác nhau trong máy. Màu đ ệ màu xám (127,127,127), ng v i m c đ ph n x là 18%. ạ ế ứ ộ ẽ ả ứ ớ

ng đánh l a đ ắ ế ặ ướ c... có m c đ ph n x cao h n nên th ả ứ ộ ườ ạ ừ ượ ụ c máy nh. N u ch p ế ả

ư ng b thi u sáng. Do đó sau khi đo sáng xong, c n tăng thêm 1-2 EV. ị

ơ ầ đ ng nh có th b d sáng. ế i có đ ph n x nh nên n u ch p t ạ ụ ự ộ ể ị ư ế ả ả ộ ỏ

ạ ỏ ư ể

ắ ề ệ

ọ ọ ể ể ộ i cách mà h th ng đo sáng c m nh n trên m i màu ậ ạ ồ ệ ố ả ậ ỗ

ng màu tr ng nh tuy t, m t n Các đ i t ố ươ ng này nh th các đ i t ườ ả ố ượ i các đ i t ng màu đen l Ng c l ố ươ ượ ạ Chúng ta có th làm m t thí nghi m ki m tra nh nh sau: ể ệ ộ - ch n ra các t m bìa có màu s c khác nhau đ t c nh nhau trong cùng m t đi u ki n ngu n sáng. ấ ặ ạ - Ch n ch đ đo sáng đi m (spot) hay vùng nh (partial) đ ghi nh n l ỏ ế ộ s c khác nhau. ắ

i: k thu t đo sáng đi m và hi u ch nh EV đ đ t đ ỉ ộ ỹ ố ạ ậ ể

ệ ể ạ ượ ộ t là trong đi u ki n contrast c a ánh sáng t ọ nhiên quá cao (ch p ng c sáng...) hay c đ sáng t ủ t cho vùng quan tr ng nh t c a b c nh là m t k ấ ủ ứ ả ượ ụ ự ặ ọ

ng có màu ch đ o có đ ph n x khác v i màu xám trung tính. Tóm l thu t căn b n và quan tr ng, đ c bi ậ tr ườ ỹ ả ng h p đ i t ợ ố ượ ệ ủ ạ ộ ớ ề ả ệ ạ

ế ơ ả

i. ả ấ ấ ạ ọ

i. ề ấ ng quan tr ng nh t, ch p nh n hy sinh m t ph n các m ng còn l ậ t đ ệ ượ ộ c chi ti ế ể ạ

c. t) sau đó tăng 2 b c EV đ bù l ậ ậ ượ ố

Lý thuy t đ n gi n v l y sáng cho máy nh khuyên ta nên đo sáng: ả - ho c là vào đ i t ầ ố ượ - ho c đo sáng vào vùng 7 (vùng sáng còn phân bi - Ho c đo sáng vào vùng midtone (vùng 5) và ch p theo các thông s ghi nh n đ ụ - Ho c đo sáng vào vùng h i t i (vùng 3) và gi m 2 b c EV. ặ ặ ặ ặ ơ ố ả ậ

ng h p c n hy sinh m t ph n chi ti ợ ầ ầ ầ ả ộ ộ ố

ườ c ph n nào b ng photoshop; nh ng m t m ng sáng đã b cháy thì vô ph t thì nên tranh th l y ph n sáng. Đ i v i nh s thì m t m ng t ươ ố ớ ả ố ng c u ch a! Nguyên t c này đ ứ ủ ấ ị ế ộ ư ữ ầ ắ ả i có th c u ể ứ c g i là ượ ọ

Trong tr vãn đ ượ "Expose to the right" t m d ch là đo sáng theo vùng sáng. ị ằ ạ

Tôi xin ti p t c: ế ụ

i r t đ p nó n i dung nh ấ ủ ụ ể ủ ụ ứ ả ữ ấ ạ ặ ườ ấ ẹ ộ ư

ấ ẹ ặ ấ ạ ầ ọ ạ ủ i c a m t thì h i t ặ ơ ố i 1

ỏ ỏ ng đ vi n khuôn m t có ánh sáng nh m ng và m nh r t đ p (các bác y g i là "ven") còn ph n còn l ồ c giang h vote đ n hàng trăm đi m. ế ườ ượ ể

M t ví d đi n hình c a tôi th y là: các bác hay th y đ i cao th ch p nh ng b c nh m t ng ộ sau: Ở ề chút. Back ground thì đen xì. Th Th c ch t b c nh đó nh sau: ấ ứ ả ự ư

ự ế ế ườ ư ế ả ậ

ứ ặ ơ ờ ờ ủ ộ ứ ộ

ng (kô EV gì h t) thì máy nh nh n th c khung hình nh sau: Back ground đen, da m t Trên th c t ặ trung bình và "ven" sáng. Nó l p t c ch p m t b c hình là "ven" cháy, da m t h i sáng, background m m đ rõ m t vài chi ụ ti t". K t lu n b c này s b x u t "không c n thi . ẽ ị ấ vì ta mu n background đen xì, da m t OK và "ven" không cháy n u đ ch đ bình th ể ế ộ ậ ứ ậ ứ ố ặ ế ế ế ầ

c nh ý, ta ch nh EV xu ng âm - thì đ ố ỉ ươ ầ ng nhiên backgroud m m kia s thành đen xì (che đi nh ng th không c n ữ ứ ẽ

t), da m t chu n và cái "ven" kia s ngon lành. K t qu là giang h nh y vào vote m m thôi. Đ đ ể ượ thi ế ư ặ ầ ầ ế ẽ ẩ ả ờ ờ ả ồ

H t r i . Các anh ch th y ch nào sai xin c đâm lòi ru t. ế ồ ạ ị ấ ứ ỗ ộ

ờ ộ ề ề ẫ ấ ấ

ở ự ượ ộ ị

ừ nh là v b ng ánh sáng nên vi c xác đ nh đúng l ọ ể ệ ủ ỹ ả ộ ấ ả ậ ệ ư ữ ằ

ổ ế ấ

ậ c ngo t và đ a các thi Kinh nghi m đo sáng ệ ế T khi nhi p nh ra đ i cho đ n này thì v n đ đo sáng khi ch p nh luôn là m t đ tài nóng b ng và h p d n. B i vì nhi p ỏ ụ ả ế ả t cho n i dung th hi n c a m t t m nh là c c kỳ quan ng sáng c n thi ẽ ằ ả ầ ế tr ng. S khác bi ừ i ánh sáng trong nh. K thu t đo sáng đã không ng ng t gi a nhi p nh gia Pro và nghi p d cũng n m t ệ ạ ự ủ t b chuyên d ng n i ti ng nh t là các máy đo sáng c m tay - Exposure Meter. Vào tho ng th p niên 70 c a phát tri n mà thi ầ ế ị ể ế ị t b th k XX thì s ti n b v ả ự ế ế ệ ế ả ụ t b c c a máy đo sáng l p s n trong máy nh đã th t s t o m t b ộ ượ ậ ủ ậ ự ạ ộ ướ ắ ắ ả ặ ế ỷ ư

ở ầ ộ ủ ệ ế ớ ờ ọ

ư ư ế ế ị

ầ ạ t mình c n m t l ầ ụ ả ấ ườ ế

i duy nh t bi ậ ề ẽ ụ ố ẩ

t là bao nhiêu? Đ có th đo sáng đúng, hay xác đ nh chính xác, l ng ánh sáng này ta c n bi máy móc có th thay th con ng ườ i ể ổ ng sáng bao nhiêu cho t m nh s ch p. Máy móc giúp b n bi ế t ạ ộ ượ c các thông s k thu t v ánh sáng nh ng nó không th nói v i b n chính xác c p thông s "kh u đ ng kính/t c đ ố ộ ể ữ t nh ng ờ ấ ả ặ ượ ớ ạ ị ộ ố ầ ư ể ế ể ầ

đo sáng c m tay tr thành công c riêng c a Studio. Cùng v i th i gian, kinh nghi m và ti n b c a khoa h c thì các máy nh ả ủ SLR và dSLR g n đây cho k t qu đo sáng chính xác và n đ nh. Nh ng ch a bao gi 100%. Chính b n là ng đ ố ỹ ượ ch p nh" c n thi ế ụ ả nguyên t c căn b n sau đây: ả ắ

ậ ờ ắ ệ ố

ớ ẹ : NTL mu n nói ngay v i b n r ng không ph i khi tr i n ng to thì cũng đ ng nghĩa v i ố ố ả ờ t...B n có th g p ánh sáng đ p khi tr i ng r t ph c t p, có nhi u đ chuy n, t o kh i t ề ể ặ ồ ẹ ườ ể ẹ ạ ạ

1. T p cách phát hi n ánh sáng đ p ánh sáng đ p. Ánh sáng đ p th ấ n ng, lúc ngày m a hay th m chí trong m t bu i chi u đông m đ m. Hãy t p thói quen quan sát và phát hi n. ắ ớ ạ ằ ộ ả ứ ạ ổ ộ ẹ ậ ư ề ệ ạ ậ

ễ ộ ả ạ i ủ ệ ớ

ự ị : v i kinh nghi m c a riêng cá nhân mình thì m t c nh v i ánh n ng chan hòa l ố t. ớ ậ ư ạ

ố ộ ng sáng, bóng đ , s khác bi ướ ấ

t. Chính đi u ki n ánh sáng ổ ự ữ ộ ả ư ẽ ế ề ề

2. T p cách di n gi ắ i có c h i sáng tác t i m t ngày tr i nhi u mây l th ơ ộ ề ạ ờ ấ ng ph n gi a các t c a t phân tích h Tr ữ ả ệ ủ ươ vùng...Nhi u khi cùng m t c nh nh ng v i ánh sáng khác nhau s cho nh ng k t qu r t khác bi ệ là y u t quy t đ nh b c c và k thu t c a nh. Ch p nh cũng c n s kiên nh n đ i đ n khi có ánh sáng thích h p. i ánh sáng th c đ a ậ ả ng r t khó th hi n nh đ p và ngh thu t nh ý mu n. Trái l ẹ ể ệ ả ườ ệ c khi b m máy b n nên đ vài phút t ự ể ạ ướ ớ ậ ủ ả ả ấ ợ ế ệ ợ ầ ự ế ố ụ ả ố ụ ế ị ẫ ỹ

ng ánh sáng ạ : đây là m t vi c làm không d , có v nh r t Pro, th nh ng n u b n th t s mu n đ t ẻ ư ấ ế ư ệ ễ ế

c l ậ ướ ượ c thì ch c n luy n t p th ng xuyên. Đ u tiên b n hãy l y ISO 100 làm chu n r i t p t ấ ạ ẩ ồ ậ ự ư ạ ặ ộ ầ

ệ ậ ị ả ườ i k t qu này. Khi b n có kh năng ạ ế ả c l ướ ượ ậ ự đ a ra c p kh u đ /t c đ , sau ẩ ng đúng ánh sáng thì hoàn toàn có th xác đ nh chính ể ố ộ ố ộ ị

ạ i pháp h p lý. 3. T p cách đ ỉ ầ ượ đó dùng máy nh xác đ nh l ả xác đ chênh sáng gi a các vùng và có gi ữ ộ ợ ả

t mình mu n th hi n cái gì? M t nhi p nh gia n i ti ng ng ể ệ ườ ậ ấ ể ị

ố ế ng sáng c n thi t cho t m nh là bi ấ ả ộ t đ ế ượ ổ ế ấ ả ế ố ố

i + 2,5 Ev nh s r t sáng, khi ti n t ẽ ấ ế ớ i Nh t đã nói: cách đ n gi n nh t đ xác đ nh ả i". N u l y tr s "0" làm m c cho ị ố i. Đây cũng là nguyên ố i -2,5 Ev thì nh s rât t ả ơ ế ấ ẽ

4. C n bi ế ả ầ c mình nhìn t m nh đó "sáng" hay "t đúng l ầ ượ k t qu đo sáng c a máy thì khi ta ti n t ủ ả ế ớ ả ế t c căn b n đ ti n hành hi u ch nh k t qu đo sáng. ế ể ế ắ ệ ả ả ỉ

c đi m c a thi ể ủ ượ ế ị ụ ả

t u/nh ng b n có hai nguyên t c đo sáng r t khác nhau: phim âm b n c n u tiên vùng ánh sáng th p, phim d ả ế ư ươ t b ch p nh mà mình đang s d ng. ử ụ ả ầ ư Không ph i ai cũng bi ế ằ ả ấ ắ ấ

ế ạ ạ ầ

ả ầ ng b n c n ạ t chính xác "Latitude d'exposition" (Exposure Latitude) c a t ng lo i i thì t r ng gi a phim âm ữ ươ ủ ừ ậ ố ệ ạ ạ ừ ớ ỹ ệ ớ

5. C n bi ầ b n và d ả u tiên vùng ánh sáng cao. Bên c nh đó b n cũng c n bi ư phim. Xin b n đ ng nh m l n khái ni m này v i "Gamme Dynamique" (Dynamic Range) nhé. Còn v i k thu t s hi n t ẫ ầ t c các dSLR đ u tuân th nguyên t c u tiên vùng ánh sáng cao. tr chi c máy Fuji S3 ra t ấ ả ắ ư ủ ừ ề ế

t b đo sáng thì tr c h t c n hi u ho t đ ng c a chúng. Ta có th phân ra thành 2 dòng ể ể ử ụ ệ ả ế ị ướ ế ầ ạ ộ ủ ể ể

Đ có th s d ng hi u qu các thi máy đo sáng chính:

ụ

1. Exposure Meter, g m có: ồ - Light Meter: dùng đ đo ánh sáng liên t c ể - Flash Meter: dùng đ đo ánh sáng đèn flash trong studio ể

2. TTL Meter: là lo i thi ạ ế ị ắ ẵ t b g n s n trong máy nh SLR, dSLR, MF... ả

ắ ế ị ạ ộ ắ ẳ

i ch th . Đ bi ắ ủ ặ ầ

ố ầ ướ ớ ế ưở ườ ả ị

ầ ầ

ắ ẳ ng c a m u s c hay đ s m, nh t c a ch th . Nh ng trái l ư ạ ả

ng h p này là b n gi ụ ủ ố ủ ườ ớ ủ ể ể ả ạ ủ ẹ ạ

Hai dòng thi ủ ể ể ế t t b này ho t đ ng trên hai nguyên t c kh c h n nhau. "Exposure Meter" đo ánh sáng chi u t ế ớ k t qu đo sáng chính xác ta c n đ t Meter g n nh t v i ch th đ ng th i h ng chính xác hình bán c u m u tr ng c a máy ủ ể ồ ấ ớ ả ế ầ ầ i ta tìm cách sao v phía ng kính. Góc đ nh h ng r t quan tr ng t ng này có nh h ng ng ọ ấ ề ườ cho tr c c a ng kính máy nh th ng hàng v i hình bán c u tr ng này. u đi m c a Meter c m tay là nó không ch u nh ị ả ả i g n đ đo sáng nh h ộ ẫ ưở trong tr ng h p nh phong c nh xa. M o đ gi ả tr ng theo h ầ ắ ể ớ ầ cao Meter h n đ u và h ợ ả ơ ng xa máy nh nh t. K t qu đo sáng c a Meter ch chính xác theo t ng vùng và đây là m t nh ờ ướ i k t qu đo sáng. Thông th ả ủ Ư ể i không ph i lúc nào ta cũng có th t ơ ợ ầ ừ ỉ ể ng hình bán c u ầ ướ c đi m l n. ượ ư i quy t tr ế ườ ủ ướ ể ế ả ấ ắ ả ộ ớ

ng di n là nó s ố ả ả

c ánh sáng t ươ c đi m c a nó là b nh h ổ ượ ư ủ ể

ể ể ạ ủ v t th qua ng kính máy nh. Cách đo sáng này chính xác theo ph ườ ư ế ế ệ ị ả ầ ả

i sau) Trong các máy SLR, dSLR cao c p th ừ ậ ầ ắ ủ ậ ế ỉ ể ạ ừ ậ v t th có k đ n c nh ng thay đ i trên quãng đ ể ế ả ữ ư ộ ẫ ẽ ề ậ ớ ng đi. Nh ng nh ẽ ườ ể ng có 3 k thu t đo sáng đi n ậ ấ ỹ

ồ i nhi u vùng khác nhau trên nh r i ề ậ ấ ạ

ả c và l u trong b nh , ti p theo máy s cho gia m t k t qu c tính toán tr ớ ế ộ ế ướ ả ộ

ả ẽ ư c đây TTL Meter ch tính giá tr trung bình c a toàn nh mà thôi. ườ ớ ằ ế ấ ỉ ỉ ị

ng h p đo sáng đ ướ ầ ả ả ủ ế ệ ấ ắ

i h n này mà thôi. Đây là ph c th y trong ph m vi gi ng pháp đo sáng đ c bi ị ượ ớ ạ ẽ ỉ ươ ấ ạ ặ

ệ

i 5°. Đây là ph 1° t ế c các nhi p ươ ượ ừ ả ớ

ng ph n c a nh và cho m t kh năng sáng t o vô cùng. nh gia Pro a chu ng nh t vì nó cho bi t chính xác đ t ẽ Lo i TTL Meter đo ánh sáng ph n x t ạ ng nh n đ ưở ậ ượ ụ m nh b i m u s c c a v t th cũng nh đ s m, nh t c a nó. Nh th k t qu đo sáng s không chính xác và ta c n áp d ng ở ạ thêm hi u ch nh k t qu đo sáng (s đ c p t ả ệ hình: - Matrix hay Multizone: đây là k thu t tiên ti n nh t cho phép máy nh thao tác đo sáng t ỹ ế sau đó so sánh v i các tr ượ ợ ớ hoàn ch nh nh t. N n nh r ng tr - Đo sáng trung tâm: ta hay th y ph n dành cho đo sáng có ký hi u hình tròn, chi m kho ng 75% khuôn ng m. Khi thao tác đo sáng thì máy s ch tính toán các giá tr đ ệ t hi u qu v i th lo i nh chân dung. ể ạ ả - Đo sáng đi m: tuỳ theo máy mà góc đo sáng "spot" thay đ i trong kho ng t ả ng pháp đ ạ ả ớ ể ư ổ ộ ươ ả ủ ả ế ấ ả ộ ộ

ạ ả ạ ộ ự ệ ề

t b đo sáng này đ u ho t đ ng d a trên chu n c ng nghi p "đ xám trung mình 18%". Hãng Kodak đã ch t o ế ạ ế ị i thao tác đo sáng ụ ụ ộ t này NTL ch mu n đ c p t ỉ ẩ ổ ạ ề ậ ớ ầ ẩ

C hai lo i thi "Grey Card" ph c v cho nhu c u đo sáng "chu n" này. Trong ph m vi bài vi ngoài tr i v i ánh sáng t ố nhiên ch không ph i ánh sáng nhân t o, r t ch đ ng, trong các studio. ế ủ ộ ờ ớ ự ứ ả ạ ấ

i trong bài vi t #1 thì vi c phân tích ánh sáng c a m t khuôn hình đóng vai trò đ c bi t quan tr ng trong sáng ư ề ậ ớ ế ệ ủ ệ ọ

ặ ng ph n c a nh theo các c p đ sau: Nh đã đ c p t t o. D a trên nguyên lý "Zone System" ta có th chia đ t ự ạ ể ộ ả ủ ả ấ ộ ộ ươ

i nh t nh h n 4 Ev. Trong tr ộ ườ ệ ng h p này thì s can thi p ự ợ

ả ế : khi đ chênh sáng gi a vùng sáng nh t/t ấ ố i cho ta đ t i v i phim c đi n s đem l t. ng ph n y u 1. T ươ c a k thu t bu ng t ậ ủ ỹ ữ ổ ể ẽ ố ớ ạ ồ ộ ươ ỏ ơ ấ ng ph n c n thi ả ầ ế

2. Đ t ng ph n trung bình : khi đ chênh sáng này là 5 Ev. Đây là m t tr ng h p căn b n và lý t ng cho các lo i nh. ộ ươ ả ộ ườ ộ ả ợ ưở ạ ả

ộ ươ ng ph n cao ả ẽ ị ấ ế ặ ộ ớ

: khi đ chênh sáng l n h n 6 Ev. V i hoàn c nh này ta s b m t chi ti ớ ệ ử t ho c trong vùng ánh sáng cao, ả thao tác tráng phim cho đ n ch n lo i gi y phóng nh ấ ế ơ ọ ư ạ ọ

3. Đ t ả ho c trong vùng ánh sáng th p tuỳ theo l a ch n u tiên. Vi c x lý t ừ ặ có vai trò quy t đ nh cho ch t l ế ị ự ng nh. ả ấ ấ ượ

ậ ố ể ế ả ắ ỉ

i pháp hoàn h o nh t là ch p 2 ki u nh riêng bi ớ ỹ ả ớ t r i ghép l ệ ồ ụ ạ ớ ử ể ả ụ ấ ả

c chúng ngoài cách "copy & ụ ớ t thì không m t ph n m m nào có th tái t o l ề ế i đ ạ ạ ượ ả ầ ể ộ

ớ V i k thu t s ta hoàn toàn có th áp d ng các nguyên t c này và ti n hành ch nh s a thêm nh v i các công c tin h c. V i ọ các c nh tĩnh thì khi đ chênh sáng quá l n, gi ạ i v i nhau. B n ộ nên nh r ng n u nh g c đã m t chi ti paste". M t gi ụ ế ả i pháp n a có th áp d ng là dùng thêm kính l c ND v i h s l n. ả ớ ệ ố ớ ớ ằ ộ ố ữ ấ ể ọ

ta hãy quay l ờ ủ ậ ạ ấ

i v i k thu t đo sáng dùng "TTL Meter" - lo i thi ạ ớ ỹ ậ ệ ự ế ậ ấ ậ

ả ạ

ổ ế ệ ấ ồ ậ ế ự ộ ậ ệ ạ ỹ

ặ t cho t m nh trong m t hoàn c nh tinh t t b ph bi n nh t. Theo kinh nghi m c a riêng cá Bây gi ế ị ả nhân mình thì NTL nh n th y k thu t "Matrix" hoàn toàn đáng tin c y v i đi u ki n ánh sáng không tr c ti p, ánh sáng t n ớ ỹ i pháp linh ho t nh t đ ng th i cho phép ta thao tác r t nhanh. hay ph n x . Khi đ chênh sáng cao thì đo sáng trung tâm là gi ấ ờ ả Cu i cùng là k thu t đo sáng đi m "spot" đ c bi t c c kỳ chính xác ố ớ ng ánh sáng c n thi l ế ượ ề ạ t dàng cho sáng t o, ch có k thu t này m i cho b n bi ạ ỹ ỉ v ánh sáng. ế ề ể ấ ả ầ ả ộ

ạ ể ể ụ ả ỉ ầ ể ạ ẳ

ả ế ụ ồ ế ượ ả ả ằ ạ ả

ế ả ỉ

ầ ắ ế ủ ể ư ớ i pháp này tránh đ ả ớ ả ớ ạ ầ ầ ả ẫ

ấ ả ẫ ả ả ằ

ng sáng, ng ụ i cho các c nh s m. N u ta l y v d nh ch p ế ự ế ả c l ượ ạ ạ ấ ơ ớ ượ ộ ẫ ả ả

ớ ừ ế ầ ệ ế ắ ả ỉ

ị ụ ả ỉ ệ ệ ớ ả ệ ọ ớ

ả ta có th th y r ng m u vàng c n +1 1/2 Ev; m u tím s m hay đ s m c n -1 1/2 Ev... Bên c nh đó ta có th dùng "Grey card" đ đo sáng khi ch p nh phong c nh ch ng h n. B n ch c n đ Grey Card trong cùng ng c nh h m t ánh sáng chi u chung cho c nh ch p r i ti n hành đo sáng trên đó b ng TTL Meter. Gi ưở ộ c a m u s c trên ch th nh ng b n c n làm hi u ch nh thêm k t qu đo sáng +1/2 Ev đ n +1 Ev v i các c nh sáng m u và ệ ầ ế ủ -1/2 Ev đ n -1 Ev v i các c nh s m m u. Ng i, khi b n đo sáng tr c ti p b ng TTL Meter thì v i các nh s m m u ta c l ầ ằ ượ ạ c n thao tác -Ev và +Ev v i các c nh sáng m u. Lý do r t đ n gi n: máy nh nhìn t t c theo đ xám 18% nên nó "cho r ng" ầ ầ các c nh sáng m u là "th a sáng" nên ch đ ng gi m b t l ả ủ ộ than đen c n hi u ch nh k t qu đo sáng ch ng - 2Ev thì m t c nh tuy t tr ng có th c n t ể ầ ớ ừ ầ qu đo sáng này đ c bi ầ ớ t ế ấ i +2 Ev. Thao tác hi u ch nh k t ế t quan tr ng v i nh macro khi ch th m u s c chi m ph n l n khuôn hình. V i kinh nghi m th c ự ầ ộ ả ủ ể ầ ắ ỏ ẫ ẫ ặ ể ấ ằ ế ầ ầ ầ

ộ ặ ạ ứ ạ ẽ ố

ỉ ệ i pháp hay. B n ch vi c ấ ả ủ ặ ớ ằ ộ ả ả ạ ạ ề ư ẩ ố

Khi b n g p m t tình hu ng ánh sáng quá ph c t p thì thao tác đo sáng trên lòng bàn tay s là m t gi h ế ướ l n đ xám 18% nên ta c n gi m b t đi -1 Ev đ có k t qu đúng. ầ ng ng kính vào đó là xem k t qu c a c p "kh u đ /t c đ " nh ng nên nh r ng da tay ph n x ánh sáng nhi u g p 2 ộ ộ ố ộ ả ế ể ầ ả ớ

ụ ả ế ệ ả ắ ạ ấ ớ ộ ả

rút ra bài h c cho chính mình. Trên đây là nh ng nguyên t c căn b n nh t mà b n c n nh và thành th o khi ch p nh. Không có m t lý thuy t nào hi u qu h n kinh nghi m th c hành, b n c n t p luy n và t ơ ạ ầ ự ạ ầ ậ ữ ệ ự ệ ọ

t ng n này đã giúp các b n gi ạ ả ọ ượ ộ ấ c ph n nào nh ng th c m c khi đo sáng cho m t t m ắ ữ ầ ắ

NTL hy v ng v i chùm bài vi ớ ắ ả i đáp đ ắ nh. Nh ng th c m c, trao đ i s giúp chúng mình cùng đi lên đ y. ấ ế ổ ẽ ữ ắ

cái ặ ặ ả ả ứ ư ầ ế ộ

ấ ẽ ớ ả c khi vào đ i giao ti p v i xã h i. N u không có ngo i l ườ ộ ố

i nên tránh khi đ t tên cho ướ ộ ố ể ự ế ộ ạ ệ i xem - cu c s ng. Nhâm d p ị ữ ế ờ ớ - tác ph m - ng ẩ c t m t ng k t nh ng l ế ổ ả ượ ạ ặ ỗ

li u tham kh o: Đ t tên cho nh Đ t tên cho nh t a nh làm khai sinh cho đ a con tinh th n tr ự tên y s vĩnh vi n g n v i nh theo quy trình khép kín: cu c s ng - tác gi ễ ắ qua các cu c thi và tri n lãm, xin đ đ u xuân Bính Tu t, t ấ ừ ữ ầ nh nh m t t ả nh ng th c t ả ư ộ ư ệ

ả ề ế

ườ ặ ộ ị

ườ ể ệ ề ắ ắ ở

ể t, càng cô đ ng càng i có v trí cao trong xã h i ho c trong lĩnh v c b n đang công tác. Có ặ i còn xem vi c đ t tên cho nh g n li n v i "cái tôi" nên có th gây nhi u tr c tr ng m trong m i quan h lâu dài. Đ ữ ế ả ả ỉ ế ả ấ ậ ọ ị

i c m n chân thành khi nh vào gi c ch n tri n lãm! kèm m t l 1.Tham kh o quá nhi u ý ki n: Khi đ t tên tác ph m, có nhà nhi p nh tham v n ng ẩ ng ệ ặ tránh v p ph i chuy n t t t. Và đ ng quên gi ố ấ ớ nh , ch nên tham kh o ý ki n c a nh ng ng ả ả ự ạ ề ố ầ i gi i chuyên môn th t thân thi ỏ ườ i hay đ ể ượ ế ủ ả ộ ờ ả ơ ệ ế ử ừ ọ

ộ ỉ ư ự ế

ộ ng, sáo r ng d gây ph n c m, đôi khi l i đ thu t, n i dung bình th ấ ượ ẩ ng: ậ ộ ả i c áp đ t m t tri ặ ườ ng kém. Tên nh khoa tr ươ ng nh ng l ạ ố ư ả t lý cao siêu. Vi c này t a nh sính dùng ạ ượ c ỗ ệ ả ả ễ

2.Sáo r ng và khoa tr ươ ỗ Đây là b c nh ch có l ỹ ứ ả ch quá kêu đ t tên cho m t s n ph m ch t l ặ hi u là thi u c n tr ng! ế ẩ ữ ể ọ

ọ

ộ ứ ả ế ể ả ự ủ ấ ế ữ

t - tên nh quá dài d làm ng ườ ế ọ ầ

t ph i c n dùng nhi u ch minh ho ệ t i, nên không nh t thi ễ ả ư ộ ủ ặ ả ấ ả ớ ả ầ ườ c t ch a lĩnh h i đ ộ ượ ư ưở ạ ề ạ ọ ở i xem m t m i, ng i đ c b i ỏ ủ ề ủ ng ch đ c a

ậ ứ ầ ng m i là y u t quan tr ng. Đ t tên cho nh quá dài còn cho th y tác gi ế ố ng do chính tay mình ch p! 3.Dài dòng và thi u tr ng tâm: M t b c nh bi u c m l p t c thu hút ngay s chú ý c a m i ng - ngo i tr nh báo chí c n chú thích h i đ các thông tin c n thi hình t ọ hình t ụ ạ ừ ả ượ ượ

ắ ế

ự

ị ư trí tu c a ch nhân b c nh. T a nh m t thi u n có nhan s c đ p nh ng ộ ứ ả ủ ả ắ ệ ủ ệ ủ ệ ấ ả ế ữ ứ ả ề ự ế

ng danh thì ai cũng ph i ng n ng ti c th m vì tên quá nh t không x ng v i ng i! 4.Trùng l p và thi u sinh khí: Dù vô tình hay c ý, vi c l y nh m cái tên đã thành danh c a m t b c nh khác đ u gây ra s nhàm chán và làm gi m giá tr ầ ố i xem c m nh n s thi u đ u t c a nh... Ng ầ ư ậ ự ườ ủ ả vì khi x ơ ế ả ư ộ ườ ướ ứ ẩ ầ ạ ớ

Ả

ụ ỉ ộ ố ổ ữ ở

ồ ặ ữ ừ ữ ả ả ộ

đây là th a, vì nhìn vào không gian ễ ơ ấ i xem đã th y. ườ ể i nh ng gì ng ả ả ắ ặ ọ ủ ả ề ằ ẩ ỏ ọ

5. nh và tên ch là... m t: ộ Anh b n ch p H i An vào ban đêm r i đ t tên cho nh là: "Đêm ph c " !. Ch "đêm" ạ hi n h u ai cũng đã rõ. M t trong nh ng nguyên t c đ t tên cho nh là không tìm cách di n gi ệ ữ C g ng thoát kh i nghĩa đen c a h b ng cách đ c vài tác ph m văn h c hay, vài bài th giàu c m xúc... có th nhi u ý ố ắ t ưở ng m i s đ n... ớ ẽ ế

i xem: ồ ư ấ ượ ể ấ ố ọ

6. Đánh đ ng ố ườ Đ c xong tên nh r i nhìn vào hình t ệ ầ ả ọ c m c m bà kia"... Đ ng đ r i ro này xu t hi n b i sai m t ly có th ... đi m t d m. ấ ắ ng, suy nghĩ mãi ch ng th y có m i liên h g n - xa nào! Ki u nh l y "râu ông n ộ ặ ể ủ ẳ ộ ừ ệ ể ằ ở

ố : ả

ở ự ươ ả ả

ắ ỉ ế

thân tên nh tr thành t m g ấ ở ế ả ở t hãy tra c u t i xem. M i khi đ t bút vi c ng ứ ừ ể ẩ ả ụ ặ ướ ế ệ ỗ ế ng ph n ánh ph n nào th c ch t b n thân. N u ấ ả ự i mà còn bi ệ t b o v ý ế ả ỏ t sai ng pháp hay l ữ ầ t ch p gi ụ đi n c n th n, tránh vi ậ ế ỗ i

7. T i nghĩa và sai chính t Th t đáng ti c khi đi u này x y ra b i, b i t ở ề ế ậ th y v n văn h c còn kém thì ph i c g ng kh c ph c - b i nhà nhi p nh không ch bi t ả ố ắ ự ấ ki n tr ườ ế chính t ố ọ c đ ng nghi p và tr ướ ồ .ả

ườ ẹ nguyên c m xúc khi nh đ n "M t tr i c a m " ặ ờ ủ ớ ế ữ ẫ

ộ Vũ Khánh - gi t Nam và m i quan tâm c a chúng ta (1991). Nhà báo Hoàng Nguyên ả ấ ả i nh t cu c thi nh Tr em Vi ả ả ủ ẻ ệ

ố ứ ả ể ặ ề ễ

ả ơ ủ ằ ằ

ng lai v t bao m i liên t ố t ở ươ ể ả ưở ượ ế ọ

ng, kỳ v ng ạ ng bi ả ấ ặ ầ ọ

V y th nào là m t cái tên nh hay? M i lăm năm đã trôi qua, tôi v n gi ế ậ c a tác gi ộ ủ Kỳ đã khéo m n ý th c a Nguy n Khoa Đi m đ đ t tên cho b c nh: ượ M t tr i c a b p thì n m trên đ i ặ ờ ủ ắ ồ M t tr i c a m , em n m trên l ng ư ẹ ặ ờ ủ ổ ạ t ra ngoài khuôn kh h n kh i g i cho "màu đ " bi u c m n i hình t ượ ơ ỏ ơ ợ h p c a khung gi y. Xét cho cùng, đ t tên cho nh cũng chính là quá trình sáng t o,góp ph n cho s thành công tr n v n c a ẹ ủ ẹ ủ ự tác ph m./. ẩ

c khi "Nam ti n" đã m ra m t đ tài đang đ ở ộ ề ượ ế ậ ư ấ

ề

ng ng cho đ tài này c a bé NA, tôi xin đ a ra m t quan đi m v đ t title nh c a mình nh sau: Xin chào các b n!ạ Bé Na tr ướ các di n đàn v nhi p nh chuyên và không chuyên khác đ y! ễ Đ h ủ ể ưở ứ ế ả ề ư c tranh lu n không nh ng trên gallery mình mà còn trong r t nhi u ề ấ ộ ề ặ ủ ư ể ả

i đàn bà i không có quy n đ t tên cho nó! Ng ớ ặ ạ ề ẻ ứ

ọ ờ ạ ặ ề ườ ứ ạ ờ ợ ầ ủ ấ ả ủ ứ ả ơ ẻ i không có quy n đ t tên cho đ a con ặ

i đ ộ ọ ụ ưở

ng t ể ườ ả ể ệ ượ ạ ượ c ọ

i xem! c l ượ ạ i cho ng ả ứ ụ ườ ượ ả ư i cái hình nh mà h ả ườ

ấ ầ ề i ch p mu n th hi n b ng hình nh nh ng l ằ ng ng ẻ ạ ầ

ứ ả ủ ứ ả ữ ể ắ i sao l ạ ư ế

c toàn b ý t ữ ủ ộ ả ể ệ ượ

đã đ ờ ề ấ ở ụ ư

ờ ớ ử ụ ưở VN này, k nh ng cho m t tác gi Ở ư ờ nh ng b c nh này ứ ả

ạ ừ ứ ả ể ứ ả c s d ng nhi u nh t ờ ư ộ ả ộ ượ ử ụ khác đã s d ng! Nên m i có nh ng b c nh tên là " th i gian 5, th i gian 7, th i gian 11..."! ơ

ở ầ ữ đây, đa ph n là nh ng nhà nhi p nh không chuyên, nên đ có đ ế ả ượ ữ

ờ ộ ả ả ầ ư ủ

ữ ủ ư ắ ố ọ

ấ ấ ứ ầ i không quan tr ng l m v title cho nh ng nh c a mình, nh ng ch a ư ườ ả ẳ ư ế

i "NO TITLE" c !!! Ch ng qua là longdt đ t tên r t đ n gi n và không "S n"( nh @longdt hay ớ ả ề ấ ườ ọ ộ

i xem theo h ề ấ ơ ư i! Nh ng đôi khi, do cách th hi n c a mình ch a ư i r t nhi u v ý t ề ể ệ ủ ề ả ả ờ ấ ng th t mà ậ ưở ề ả

c"!!! i ho c do c m nh n c a ng ườ ủ ứ ả

i)! Đó cũng là m t đi u r t hay mà chúng ta nên h ậ ủ ứ ả ọ ặ ử ắ ậ ư ậ ứ ả

ầ ả ấ ệ ượ ớ

i, l c l i không hay, không đúng v i ý t ứ ả i có m t cái tên r t hay ho c là ép ý t ấ ổ ế ưở ượ ạ ạ ủ ề ộ ư ậ ủ ữ

ướ ể ế ủ ể ệ ộ ư

ng c a mình trên ượ c ư ậ i comment và góp ý chân thành mang tính xây d ng c a mình! Nh v y ữ ự ủ ấ ằ ờ

ớ

s còn r t nhi u nh ng ý ki n và ớ i nói chuy n v quan đi m c a mình trong chuy n đ t "TITLE" cho nh! Có l ờ ẽ ẽ ữ ể ệ ề ế ặ ấ

ả i đây nhé! ậ ạ ữ

ể ể ế ề ấ ộ ể ạ ệ ế ằ ộ

ng!". Và tôi t t này tôi có m t ví d v chuy n đ t tên nh b ng b c nh cũng đã ít nhi u đ l ả ễ i m t góc nh trong đ u ầ ớ h i n u nh không ph i là cái title ả ư ề ự ỏ ế ụ ề ủ ứ ả ườ ề ỗ

c ượ ở ộ ớ ủ ạ ỏ ệ ạ ộ

ặ ứ m t góc nh nào trong trí nh c a các b n không??? ẻ ớ ề ủ ề ạ ọ

- V i tôi tên c a b c nh chính là đ a con tinh th n c a mình đ ra! T i sao l mang n ng đ đau h n 9 tháng Tr i, bao nhiêu v t v , hy v ng và ch đ i... tai sao l c a mình! ủ ng c a ng - Còn cái tên c a b c nh, đó là s cô đ ng toàn b ý t ự ủ ố cái câu ch c a title đó ng i xem nh có th t chuy n thành ch . Đ làm sao t ể ưở ườ ữ ủ ừ c may m n ch ng ki n, mà ch có ng i ch p, b ng c m xúc c a mình đã chia s l không đ ủ ằ ế ỉ i có nhi u tranh lu n xung quanh vi c đ t tên cho nh? Có c n hay k c n? Theo tôi là ph i c n, v n đ - Còn chuy n t ả ầ ệ ặ ả ệ ạ ề ậ là cách đ t tên nh th nào mà thôi! Có nh ng b c nh, th c s là không c n ph i thêm m t cái title vào làm gì c , b i vì nó ả ở ầ ự ự ặ ữ ng và n i dung c a s b th a khi mà ngôn ng chính c a nhi p nh là hình nh trong b c nh đã th hi n đ ủ ế ả ẽ ị ừ ộ nó r i! Ví d nh cái title" Th i gian" có l ề mà còn r t nhi u ấ ả ữ ẽ ồ tác gi ả ữ i không th không có!!! th c s là cái title k còn là quan tr ng n a, có th là h i th a nh ng l ể ữ ọ ự ự ọ - Chúng ta c nh ng b c nh mà có title không quan tr ng ứ ả ể nh trên cũng c n ph i có m t kho ng th i gian c m máy, th i gian s ng ... cũng không ph i nh ! Trên trang photo c a chúng ỏ ả ố ờ ta tôi th y có @longdt là m t trong s ít nh ng ng ộ ư ả th y b c nào c a @longdt l ạ ủ ặ comment m i ng ng t ướ t ng khác nên nhi u lúc @longdt đã ph i tr l ớ mình g i g m qua b c nh c a mình là gì, đi n hình là b c nh "L i n ộ ướ ặ - Cái title th t là quan tr ng và không th thi u nh v y đó! Có nh ng b c nh th hi n r t hay đ y c m xúc nh ng khi đ t ể ệ ấ ữ ể ng r t ph bi n, th t là đáng tên l ng c a mình ho c làm sai l ch ch đ ... đó là hi n t ạ ệ ặ ưở i nh ng l ti c!!! Ng i có nh ng b c nh th hi n không t ặ ế ạ ư ớ b c nh thông qua cái tên đó...!!! Cũng là m t đi u đáng ti c! Nh ng chúng ta, nh ng thành viên trong trang web này k đ ư ế ề ứ ả phép c m hay lên án đi u đó, mà hãy b ng nh ng l ề m i đúng v i tinh th n c a photo.com.vn! ầ ủ - V i vài l ủ ề ệ ớ quan đi m khác c a các b n v v n đ này n a! Chúng ta hãy cùng tranh lu n t ề ạ ủ - Đ k t thúc bài vi m i thành viên photo.com.vn v cái title c a nó, đó là b c "Ti n b n lên đ đó, ho c là m t cái title khác thì li u nó có còn đ ặ Xin c m n các b n đã đ c bài này! Và hãy cùng chia s v i chúng tôi v ch đ này! ả ơ Tranminh.

ộ ọ ạ ụ ề

Tr n Minh : Tôi hoàn toàn nh t trí v i quan đi m c a anh v cái tên cho nh. M t b c nh là đ a con ủ ứ ấ ề ế ủ ể ề ấ ề

i ch p hoàn toàn có th đ t tên cho nó theo ý c a mình. Mu n th nào chăng n a, khi t c a tác gi ườ ả ầ i ch p, v y thì ng ậ ụ ụ ủ ữ

ớ ể ặ ể ậ ộ i nhau, ràng bu c

ộ ổ ợ ườ Ả Ả ế ố ả ộ ớ ộ ứ ả ế ớ ườ

ờ ủ Ứ Ả chuy n t ể ả ộ nh gây ra m t s ph n c m, ho c vô tình làm sai l ch và méo mó thông tin mà ng i ng i n i dung nh t ườ ữ ơ Ả ộ ự ả ả ụ ủ i xem. N u tên c a ế ườ ạ ớ

ặ m t cách th ng th n, nh ng thi ả ộ ư ế ẳ ớ

ệ ắ ề ệ ặ ủ i xem. i ch p mu n truy n đ t t ố t nghĩ nên comment trên tinh th n xây d ng cho các thành ầ i. Xin c m n. ườ ả ự ả ơ ẻ ớ ọ

Nhân đ c chuyên m c này, tôi cũng m o mu i xin đóng góp vài ý ki n c a cá nhân v v n đ này: - V bài vi ả ế ủ tinh th n c a ng ố ầ ủ b c nh có m t cái tên, v y thì TÊN NH là m t ph n không th tách r i c a B C NH, nó liên quan t ầ ộ ứ ả i ng nhau m t cách h u c . NH và TÊN NH b tr cho nhau, là hai y u t ả ề Chúng ta có th góp ý v i tác gi ể viên trong Site. trên đây là vài suy nghĩ c a cá nhân v vi c d t tên nh, xin chia s v i m i ng Khoiyte

Bóng đ - bóng ng - bóng đ i x ng - bóng kh i ố ố ứ ổ ả

c c a v t th đ ủ ể ể ể ượ

ng chi u c a ngu n sáng. Trong toán h c ng c ngu n sáng ồ ế ộ ậ ắ ướ ồ

ng chúng ta ch h c hình chi u vuông góc (góc chi u b ng 90 đ ) mà thôi. Trong khi đó th c t l c hi u là bóng c a m t v t th , nó chính là bóng đen theo hình dáng, kích th ướ ủ ậ ườ ọ ọ i là m t s hoàn toàn ự ế ạ i ta g i là "hình chi u", thông ộ ố ồ ỉ ọ ế ộ

Bóng đ (Bóng ng ) ả ổ Bóng đ đ ổ ượ chính (l u ý là ngu n sáng chính) h t ra theo h ư th ườ không bi c. Bóng đ đôi khi cũng đ ế ủ ằ ế c g i là "Bóng ng ". t tr ế ướ ổ ả ượ ọ

ổ ủ ể ơ ủ ụ ệ ấ ả ạ ọ

"m t đặ ổ ế ng)) thì bóng đen càng in rõ lên MĐB, nh ng n u ể ằ ư ẳ

ộ ặ ứ ưở ề ồ

, có lúc chúng ta pah c tình t o s ng u n khúc, cong keo theo MĐB. Chúng ta ạ ự ườ ố c lúc g n sóng ợ ỉ ố ư

Cái hay c a "bóng đ " là hình dáng c a chúng ph thu c vào b m t n i bóng xu t hi n, đ đ n gi n tôi t m g i là ề ặ ơ bóng: MĐB. MĐB càng ph ng (m t có th n m ho c đ ng (nh b c t ư ứ ườ ặ ng) thì bóng s thành đ MĐB gh gh , l i lõm (sa m c, bãi cát chính là n i lý t ơ ẽ ồ hay l u ý là MĐB không ch c đ nh mà nó có th thay đ i nh m t n ư ặ ướ ổ ể g n sóng này, c nh s c tr nên đ p và có h n h n. ở ợ ạ ỉ ố ị ẹ ả ắ ồ ơ

Ngoài ra bóng đ còn ph thu c vào các y u t sau: ế ố ụ ộ ổ

ườ ủ ả ầ ồ

ả t càng kém rõ. Tuy nhiên, lúc đó t ẫ - C ng đ ánh sáng và kho ng cách c a ngu n sáng chính: C ng đ càng m nh, kho ng cách càng g n bóng càng s m, ng ph n đen tr ng càng cao, c m giác chói trang càng l n. càng s c c nh nh ng chi ti ớ ộ ắ ạ ườ ươ ộ ả ạ ắ ư ế ả

Ng i bóng càng m nh t càng cho c m giác d u mát. c l ượ ạ ạ ả ờ ị

ướ ướ ể ế ế ằ

ặ ờ - H ng chi u sáng: H ng chi u sáng càng n m ngang (ngu n sáng chính là m t tr i thì đó là th i đi m càng g n m t tr i ầ ồ m c và l n), bóng đ càng dài. Nó s m t khi mà chi u ch th vuông góc v i m t đ bóng (chi u đúng đ nh đ u) ủ ể ặ ờ ặ ổ ờ ế ẽ ấ ế ặ ầ ọ ổ ớ ỉ

ng ph n c a nó. Có th nó ổ ườ ẻ ẹ ự ươ ả ủ ể

Bóng đ th cũng chính là đ i t ng ch p, đ nói lên ch th ng "ch th gián ti p" i ta th ng giúp ích cho vi c tôn thêm v đ p, ý nghĩa c a ch th b ng hình dáng và s t ố ượ ủ ể ằ ng g i là ọ ủ ể ườ ủ ườ ủ ể ệ ể ế ụ

ng Tây) r t u thích l y bóng đ làm ch đ gián ti p, nh ng trong th c t ề ủ ề ấ ư ư ấ ấ ổ ự ế ủ ấ

ế ả ệ ở ắ ầ ọ c a b t kỳ ai ồ t r i, ngoài ngu n ế ồ

Nhi u nhi p nh gia (nh t là ph ươ c m máy, vi c lo i b bóng đ cũng không kém ph n quan tr ng ổ ầ sáng chính chúng ta ph i dùng các ngu n sáng ph chi u vào bóng đ lo i b bóng đ . ổ ế . Các bác nào rình hoa quỳnh n ch c bi ể ạ ỏ ạ ỏ ả ụ ế ồ

Thông th ng cách đ lo i b bóng đ là: ườ ể ạ ỏ ổ

ồ

ể ẩ ị

- Dùng ngu n sáng m nh chi u vào bóng đ xoá đi. ế ể ạ - CH n v trí đ đ y lùi h u c nh vào bóng t i ố ậ ả - H u c nh xa ch th cũng làm cho bóng đ không rõ nét ổ ọ ậ ả ủ ể

ng ph n xa ánh sáng x y ra trong thiên nhiên - còn đ c g i là bóng chi u hay ả ủ ế ệ ượ ả ả ượ ọ ế

Bóng đ i x ng chính là k t qu c a hi n t bóng n ố ứ c.ướ

ể ề ế ặ ướ ề ạ ậ ả

ng soi m i th a m n đ ẳ c, m t sàn, m t đ c các đi u ki n đó, còn m t n ỉ ỏ ớ ể ậ ươ ố ứ ề ả ượ ệ ả ơ ỉ

ả ự ố ứ ậ ặ ặ ườ ế

ng h p m t n ặ ủ ậ ủ ả ả ợ ứ ặ ườ ự ị

ặ ướ ị ủ ạ ộ ệ ố ứ ẽ ế ữ

c ph i th t ph ng, th t l ng sóng và ph n x nhi u ánh ả ng... ph n x y u h n nên ch ặ ướ ạ ế ộ ộ ế ẽ ặ ướ ợ ề ớ ậ ượ ả ị ầ

Đi u ki n đ v t th có bóng chi u hoàn toàn đ i x ng là: m t n ệ sáng . Ch có g đ m b o s đ i x ng v hình ch không ph nh đúng s c đ và đ rõ nét c a v t. Bóng chi u lúc này nhìn chung là kém ắ ộ ả c b xao đ ng, chu vi c a bóng chi u b dao đ ng theo s bi n thành sáng và kém rõ so v i v t th c. G p tr ế n lăn tăn kéo dài làm hình d ng c a bóng chi u s bi méo mó, phá v quan h đ i x ng gi a bóng và ng sóng l nh ng đ ỡ ườ ữ c g n lăn tăn quá nhi u ho c có sóng to thì không còn v t, d n đ n h u qu b xóa đi m t ph n hay toàn ph n. Khi m t n ặ ề ộ ậ ế ẫ ậ c cũng không xu t hi n. ng ph ng và bóng n làm t g ặ ươ ầ ệ ướ ẳ ấ

c ph ng l ng thì tia sáng phát ra t i m t ch m t đi m, và cho th y m t nh đôc ặ ướ ừ ặ ộ ả

ấ ấ ng nghiêng cho th y

ng th ng đ ng. A ch ph n x t hình 1, khi m t n Ở c h i dao đ ng, m i g n sóng nh đ nh t là A'. Lúc m t n ư ượ ợ ấ nhi u nh c a A cao h n hay th p h n A' và k t thành m t chu i lung linh theo ph ộ ề ả ỉ ộ ể ỉ ả ạ ớ ắ c h p thành b i nhi u m t g ặ ươ ề ở ẳ ươ ỗ ẳ ặ ướ ơ ơ ỗ ợ ế ộ ấ ơ ủ ứ

Mu n ch p bu i chi u đ i x ng cho đ p và sinh đ ng, ng i ch p c n chú ý: ố ứ ụ ẹ ề ổ ố ộ ườ ụ ầ

- V trí quan sát và đ t máy bao gi o cũng cao h n m t n c. ặ ướ ừ ơ ặ ị

t ta nhìn th y v t nh ng không th y nh, trái l ữ ế ấ ở ậ ấ ở ả ư ạ i qua nh ta l ả ạ ầ i th y nh ng ph n ữ ấ

- Đi u thú vì là có nh ng chi ti khu t c a v t soi bóng. ề ấ ủ ậ

hình 2, chi c nón úp trên c c gi a ao cho th y bóng là m t chi c nón ng a, làm hi n rõ các vành nón, lúc đó nhìn t ử ộ ế ệ ấ ừ

Ở trên cao là nh ng chi ti ọ ở ữ t b che khu t ấ ế ị ế ữ

ệ ự ế ầ ể

ị ắ ặ ả ng. Đi m nhìn cao làm tăng ng bi n d ng. Đi m nhìn g n làm ầ ể ế ạ

i thì kích th S sai l ch gi a nh và v t càng rõ r t h n n u v trí quan sát càng cao và càng g n đ i t ố ượ ữ ả c và m t ph ng t m m t khi n các hình đ i x ng có chi u h kho ng cách gi a m t n ữ ề ướ ế ầ t góc càng l n. c góc c a v t, n u g p c thêm bóng phía d tăng kích th ớ ướ ệ ơ ẳ ộ ả ậ ặ ướ ủ ậ ố ứ ướ ướ ế

ộ ủ ớ ng m t góc g n b ng 37 đ kh b t ằ ứ ố ượ ụ ữ ầ ộ ỉ

S d ng kính phân c c (Polarize filter) ch nh gi a tr c ng m v i m t ph ng ch a đ i t ấ nh ng ánh ph n chi u khó ch u đ ng th i làm màu xanh lam c a b u tr i s m thêm mà không làm h ng các màu khác. ặ ớ ủ ầ ẳ ờ ẫ ử ụ ữ ự ế ả ồ ờ ỏ ị

ể ế ầ ộ ồ

ạ c, khung c nh trong b c nh nh đ ề ơ ộ

ư ượ t Nam h u nh các ngôi đình, chùa luôn đ ặ ằ ở ạ ả c nhân đôi, không gian nh đ ư ượ ầ ộ ồ ướ ư ự ế ệ

ủ ấ ấ ơ

c xây d ng kèm m t h n ẻ ề ế ừ ệ ể ế

ừ c đ i x ng bi u hi n khá rõ tr ng thái không gian và c m xúc: ạ d ng đ ng nh kh i g i s xao xuy n, buâng khuân t a nh nh ng làn gió th m thì ở ướ ố ứ ơ ợ ự ư ữ ở ạ ự ả ầ ộ

ế v đ p c a thiên nhiên. i th tr ng thái tĩnh hay đ ng đ u góp ph n làm duyên cho c nh v t. Bên h Nhìn theo quan đi m t o hình thì bóng ph n chi u dù ậ ả ơ bi u c m h n. c cao h n, r ng thêm và giàu y u t n ứ ả ế ố ể ả ả ướ Trên m t b ng ki n trúc c Vi c nh có th bèo, ả ỏ ượ ổ tr ng sen ch y u t o thêm bóng th p thoáng c a công trình, v a làm tăng v b th , v a giàu ch t th . Trong nhi p nh, ồ ế ả ủ ế ạ nh ng th lo i phong c nh, ki n trúc... có kèm theo bóng n ể ạ ả ả ữ , thanh bình, d ng tĩnh nh g i s êm ả ả ạ ng ngo n lòng yêu quý và ý th c gìn gi đánh th c n i ng ạ ưở ứ ơ ữ ẻ ẹ ủ ợ ự ườ ứ

ả

ố ứ ế

ng ph n xa ánh sáng x y ra trong thiên nhiên - còn đ c g i là bóng chi u hay ả ủ ế ệ ượ ả ả ượ ọ ế

Tác gi : Lê Xuân Thăng 5.6.Bóng đ i x ng (Bóng chi u) Bóng đ i x ng chính là k t qu c a hi n t bóng n ố ứ c.ướ

ể ề ặ ướ ề ế ậ ạ ả

ẳ c, m t sàn, m t đ c các đi u ki n đó, còn m t n ng soi m i th a m n đ ỉ ể ậ ươ ố ứ ề ả ượ ệ ả ớ ỏ ơ ỉ

ậ ặ ặ ườ ế ả ự ố ứ

ng h p m t n ặ ủ ậ ủ ả ả ợ ứ ặ ườ ự ị

n lăn tăn kéo dài làm hình d ng c a bóng chi u s bi méo mó, phá v quan h đ i x ng gi a bóng và ng sóng l Đi u ki n đ v t th có bóng chi u hoàn toàn đ i x ng là: m t n ệ sáng . Ch có g đ m b o s đ i x ng v hình ch không ph nh đúng s c đ và đ rõ nét c a v t. Bóng chi u lúc này nhìn chung là kém ắ ộ ả c b xao đ ng, chu vi c a bóng chi u b dao đ ng theo s bi n thành sáng và kém rõ so v i v t th c. G p tr ế nh ng đ ỡ ữ c ph i th t ph ng, th t l ng sóng và ph n x nhi u ánh ả ng... ph n x y u h n nên ch ặ ướ ạ ế ộ ộ ế ẽ ặ ướ ị ủ ạ ề ớ ậ ượ ộ ệ ố ứ ẽ ế ữ ườ

ả ị ậ ầ ặ ướ ợ c g n lăn tăn quá nhi u ho c có sóng to thì không còn ặ ề

v t, d n đ n h u qu b xóa đi m t ph n hay toàn ph n. Khi m t n ẫ ộ ế ậ c cũng không xu t hi n. ng ph ng và bóng n làm t g ặ ươ ầ ệ ướ ẳ ấ

c ph ng l ng thì tia sáng phát ra t i m t ch m t đi m, và cho th y m t nh đôc ặ ướ ừ ặ ộ ả

ấ ấ ng nghiêng cho th y

ng th ng đ ng. A ch ph n x t hình 1, khi m t n Ở c h i dao đ ng, m i g n sóng nh đ nh t là A'. Lúc m t n ư ượ ợ ấ nhi u nh c a A cao h n hay th p h n A' và k t thành m t chu i lung linh theo ph ộ ề ả ỉ ộ ể ỉ ả ạ ớ ắ c h p thành b i nhi u m t g ặ ươ ề ở ẳ ươ ỗ ẳ ặ ướ ơ ơ ỗ ợ ế ộ ấ ơ ủ ứ

Mu n ch p bu i chi u đ i x ng cho đ p và sinh đ ng, ng i ch p c n chú ý: ố ứ ụ ẹ ề ổ ố ộ ườ ụ ầ

- V trí quan sát và đ t máy bao gi o cũng cao h n m t n c. ặ ướ ừ ơ ặ ị

t ta nhìn th y v t nh ng không th y nh, trái l ữ ế ấ ở ậ ấ ở ả ư ạ i qua nh ta l ả ạ ầ i th y nh ng ph n ữ ấ

- Đi u thú vì là có nh ng chi ti khu t c a v t soi bóng. ề ấ ủ ậ

hình 2, chi c nón úp trên c c gi a ao cho th y bóng là m t chi c nón ng a, làm hi n rõ các vành nón, lúc đó nhìn t ử ộ ế ệ ấ ừ

Ở trên cao là nh ng chi ti ọ ở ữ t b che khu t ấ ế ị ế ữ

ệ ự ế ầ ể

ị ắ ặ ả ng. Đi m nhìn cao làm tăng ng bi n d ng. Đi m nhìn g n làm ầ ể ế ạ

i thì kích th S sai l ch gi a nh và v t càng rõ r t h n n u v trí quan sát càng cao và càng g n đ i t ố ượ ữ ả c và m t ph ng t m m t khi n các hình đ i x ng có chi u h kho ng cách gi a m t n ữ ề ướ ế ầ t góc càng l n. c góc c a v t, n u g p c thêm bóng phía d tăng kích th ớ ướ ệ ơ ẳ ộ ả ậ ặ ướ ủ ậ ố ứ ướ ướ ế

ộ ủ ớ ng m t góc g n b ng 37 đ kh b t ằ ứ ố ượ ữ ụ ầ ộ ỉ

S d ng kính phân c c (Polarize filter) ch nh gi a tr c ng m v i m t ph ng ch a đ i t ấ nh ng ánh ph n chi u khó ch u đ ng th i làm màu xanh lam c a b u tr i s m thêm mà không làm h ng các màu khác. ớ ặ ủ ầ ẳ ờ ẫ ử ụ ữ ự ế ả ồ ỏ ờ ị

ể ế ầ ộ ồ

ạ c, khung c nh trong b c nh nh đ ề ơ ộ

ư ượ t Nam h u nh các ngôi đình, chùa luôn đ ở ạ ả c nhân đôi, không gian nh đ ư ượ ầ ộ ồ ướ ặ ằ ư ự ế ệ

ủ ấ ấ ơ

tr ng thái tĩnh hay đ ng đ u góp ph n làm duyên cho c nh v t. Bên h Nhìn theo quan đi m t o hình thì bóng ph n chi u dù ậ ả ơ bi u c m h n. c cao h n, r ng thêm và giàu y u t n ứ ả ế ố ể ả ả ướ Trên m t b ng ki n trúc c Vi c nh có th bèo, ả ỏ ượ ổ tr ng sen ch y u t o thêm bóng th p thoáng c a công trình, v a làm tăng v b th , v a giàu ch t th . Trong nhi p nh, ế ả ủ ế ạ nh ng th lo i phong c nh, ki n trúc... có kèm theo bóng n ả ừ c đ i x ng bi u hi n khá rõ tr ng thái không gian và c m xúc: ạ c xây d ng kèm m t h n ẻ ề ế ừ ệ ể ướ ố ứ ể ạ ồ ữ ế ả ở

d ng đ ng nh kh i g i s xao xuy n, buâng khuân t a nh nh ng làn gió th m thì ở ạ ả ộ ơ ợ ự ư ữ ự ầ

i th ế v đ p c a thiên nhiên. , thanh bình, d ng tĩnh nh g i s êm ả ạ ng ngo n lòng yêu quý và ý th c gìn gi đánh th c n i ng ạ ưở ả ứ ơ ợ ự ườ ứ ữ ẻ ẹ ủ

ả

ế ế ừ ỉ ạ ạ ả ổ

t Ngu n chi u sáng không ch t o ra bóng đ , hay t o ra ánh sáng ph n chi u t ạ c coi là ngu n sáng th hai. Ngoài ra chúng ta còn có th ch p th lo i nh "Bóng đen" hay còn đ ể chính b m t c a v t th ố c g i bóng kh i ề ặ ủ ậ ượ ọ ể ạ ả ể ụ ế ứ

Tác gi : Lê Xuân Thăng 5.7.Bóng đen (Bóng kh i)ố Nh các b n đã bi ồ ư và đó đ ượ ho c bóng b n thân n a. ả ặ ồ ữ

ủ ể ủ ể ướ ượ ệ ề ế

c gòi là vùng c chi u sáng chính là bóng đen hay bóng kh i. Đi u này d hi u nh t khi quan sát m t trăng, nh ng khi ư ng v ngu n sáng đ ồ ặ ấ ượ ế ố

Khi ngu n sáng chính chi u vào ch th nó chia ch th thành hai vùng rõ r t. Vùng h ồ sáng, ph n không đ ễ ể ề ầ trăng khuy t chính là chúng ta th y c hai vùng: Vùng sáng và bóng đen. ấ ả ế

. Đây là k thu t s d ng ánh sáng ụ ậ ả ủ ể ặ ườ ậ ử ụ ỹ

Nh ng b c nh này th ứ ả ng c (back lighting): Ánh sáng chi u t sau l ng ch đ đ n ng kính . ữ ượ ng ch p ch th mà h u c nh là bình minh ho c hoàng hôn. ủ ề ế ố ế ừ ư

ặ ấ ị ề ầ

Ánh sáng này c n nhi u kinh nghi m v kh u đ và t c đ , n u ch đ là chân dung thì ánh sáng trên m t r t d u , tóc có vi n ề ề sáng , m t mày không nhăn nhó nh lúc đ ẩ ố ộ ế c ch p b ng ánh sáng ph ng . ượ ộ ụ ằ ủ ề ẳ ệ ư ặ

c ko ? có đi m gì t ng đ ng và khác bi t trong ủ ể ắ ượ ể ươ ồ ệ

ạ

Tone màu? Loayhoay: bác NTL có th nói thêm v cách "làm ch " màu s c hay tone màu đ cách "nhìn" màu gi a nhi p nh và h i ho ? ữ (cám n bác v bài vi ộ ) ề ế ả t...r t b ích ấ ổ ơ ề ế

ng đ có th tr l ấ ọ ấ ươ ể ả ờ ặ ể ẽ

i c a mình, mong đ c các b n giúp đ thêm n u có gì thi u sót. Câu h i c a bác loayhoay vô cùng quan tr ng, h p d n và...r t x NTL s c làm sáng t ề ằ v n đ b ng nh ng ki n th c ít ữ ỏ ủ ẽ ố ẫ ứ ỏ ủ ỏ ấ ế i c n k ! ạ ượ ế ế ỡ

ệ ướ ỗ ự ữ ả ạ

ư ạ c đó, s khác bi ự ạ ủ ữ ệ ỉ

ậ ằ ằ ế ả ể ế ệ ể ậ ỹ

ộ t căn b n gi a H i ho và Nhi p nh n m trong ch s sáng t o c a H i ạ ủ i nh ng gì đã t n t ộ i theo m t ồ ạ i th nh t: Ho sĩ có th làm ả ờ ạ ứ ấ ng tông màu không gi ủ ầ ắ ộ

ằ do và n m trong ý ni m c a ho sĩ còn ngh sĩ nhi p nh ch có th tái t o l ệ ạ ạ ng ti n k thu t có th mà thôi. Đi u này d n đ n câu tr l ấ ị c khi ta b m máy. Nh ng gì ta có th ghi l ữ i tr ồ ạ ướ ấ

ế ả ữ ừ ổ ỉ

ể ớ ạ i h n. ố ượ i trên phim (ki u c đi n hay k thu t ậ ỹ ể ổ ể ạ ế ả nhiên mà thôi. B ng cách này hay cách khác mà m i nhi p nh ế ng màu s c là vô h n trong thiên nhiên nh ng nhi p ầ ắ ủ ự ủ ỗ ư ạ

i và t o thành nh ng gam m u m i nh h i ho đ nh không th tr n chúng l c. Nh mình đã nói trong bài post tr ho hoàn toàn t ự cách nhìn ngh thu t, b ng các ph ệ ươ ch m u s c mà anh ta mu n sáng t o nên, anh ta có m t gu nh t đ nh v m u s c và s l ố ạ Trong nhi p nh thì m u s c đã t n t ầ ắ s ) ch là nh ng m nh v n tách ra t ả ụ ố gia có th tái t o l i m u s c t ạ ạ ể ể ộ ả ộ ế ả ề ẫ ề ầ ắ ể ằ ắ ạ ượ t ng hoà m u s c c a t nhiên theo cách nhìn c a mình. S l ạ ầ ắ ự ạ ố ượ ư ộ ữ ầ ớ

i có nh ng đi m chung. Đó là s sáng t o trong tâm ầ ắ ủ ả ạ ự ể ạ

ệ ậ ữ ầ ắ ể ấ i ngh sĩ giúp anh ta có nh ng cái nhìn xuyên qua v t th , tách l p m u s c đ tìm ra nh ng đi u mà chúng ta nh t ữ ể ề

Th nh ng bên c nh đó cách nhìn nh n đánh giá m u s c c a c hai bên l ế ư ạ ậ h n ng ườ ớ ữ ồ th i ch a nh n ra. ư ờ ậ

ằ ng h p ng ợ c l ượ ạ ộ ờ ư ầ

i thì ộ ấ ả ế ả i chê trách. H i ho là siêu hình và m u s c c a nó cũng siêu th c trong m t ch ng m c nào đó. Nhi p nh i khen ng i. Trong tr ườ ợ ừ ầ ắ ủ ự ự ố ộ

i đ siêu th c trong m t s đi u ki n nh t đ nh. Khi ta nói r ng m t t m nh đ p nh m t b c tranh thì đó g n nh là m t l ư ộ ứ ẹ gi ng nh m t l ộ ạ ư ộ ờ không th là siêu th c nh ng m u s c c a nó cũng có th đ t t ầ ắ ủ ể ể ạ ớ ộ ộ ố ề ấ ị ự ự ư ệ

ỹ ậ ế ả ổ ể ắ

ớ ọ l ữ ạ ầ ộ ượ ớ ỹ ầ

ủ m u phân b t ấ ị ỉ ệ ầ ơ ắ ể ấ ấ ả ấ ị ố ộ

Trong k thu t nhi p nh, khi ánh sáng tr ng đi qua các l p l c m u Cyan - Magenta - Yellow v i phim c đi n hay Red - ớ i m t l Green - Blue v i k thu t s thì m i m t l p l c y gi ng m u nh t đ nh c a m t m u đ n s c. Vì các l p l c là ộ ớ ọ ấ ớ ọ ỗ ầ t c các m u cùng m t lúc và tuỳ theo t l "trong su t" nên ta có th nhìn th y t i m t đi m nh t đ nh mà ta ộ ầ s có muôn v n m u s c khác nhau. V nguyên t c đây là s tr n m u mang tính lo i b d n c a ánh sáng. ự ộ ắ ề ẽ ộ ố ạ ạ ỏ ầ ủ ậ ố ể ầ ắ ạ ầ

ố ể ồ ạ ạ ỏ ư ể ạ ộ

ạ ộ ầ i ki u ph i m u lo i b nh ng l ạ ể ầ ầ ơ ướ ớ ỉ

ể ắ ố ơ

c ch có th hoà tr n v i nhau khi còn ộ i h n hay sáng h n. lo i m u "trong su t" nh m u n ầ ướ ữ ẽ ầ ớ

c làm s m h n b i m u đen ơ ể ấ ng đ ố ể ượ ủ

Trong h i ho cũng t n t ạ Lo i m u "đ c" nh s n d u, acrrylic, s n n ư ơ ặ đen hay tr ng đ t o c m giác t ố ơ ể ạ ả v i nhau khi u t, khi đã khô, ho c là v đè l p sau lên l p tr ặ ớ ớ c có th đ và nh m u n ặ ư ầ ướ s m u khác và nh th k t qu mà m t ng ư ế ế ố ầ i theo m t ki u khác. M u s c trong h i ho chia làm hai th lo i. ể ạ ộ c pha thêm m u ng hay đ t và th ầ ườ ượ ộ i có th hoà tr n c, m c t u...thì l ạ ự ầ ạ ớ ở ẫ ượ ườ c. Đ c tính c a th lo i m u "trong su t" là chúng có th h p thu m t ộ ướ ị ấ ể ầ ắ ướ ư ầ ướ c. Nh ng lo i m u này th ầ ạ ể ạ ầ ầ i có th nhìn th y là nh ng m u không b h p th . ụ c làm loãng ra b ng n ắ ằ ườ ữ ả ấ

ạ ạ ệ ậ ạ ạ ầ

ủ ằ ầ ộ

ỏ ể i nh ng c m xúc i ho sĩ "nhìn" m u b ng c m xúc và tái t o l ả ằ ườ ư ế ộ ộ ư ờ ắ ể ả ế ả ữ ệ ả ả ấ ạ ỉ

y nguyên v n trên phim nh mà không th áp đ t ý muôn ch quan c a mình trong sáng t o. Không có ranh gi i rõ ràng trong sáng t o ngh thu t. Ng i nó, hay nói đúng ớ i cũng b ng c m xúc c a chính mình mm t cách đ c đáo. Nh th m t ngày tr i n ng có th mang m u đ h n là sáng t o l ạ ạ ơ i ngh sĩ nhi p nh b m máy b ng c m xúc và tâm h n mình nh ng anh ta ch có th ghi l khát khao...Ng ồ ườ ủ ủ ẹ ấ ằ ặ ể ả ạ

i b ng m y t : Nh th thi ư ế t t ế ưở ng có th tóm g n l ể ọ ạ ằ ấ ừ

ng ra m u s c. ộ ầ ắ

ng t H i ho : t ạ ưở Nhi p nh: l a ch n m u s c. ự ế ả ượ ọ ầ ắ

M t s t chuyên ngành ộ ố ừ

Vi t nam nó đ c bi t đ n v i tên g i ph thông là "Máy nh C " dùng đ ệ ượ ế ế ả ớ ổ ơ ọ ể

SLR: ch vi ch p phim v i ng kính có th thay đ i đ ở c. t c a Single Lens Reflex mà ổ ượ ể t t ữ ế ắ ủ ớ ố ụ

ữ ớ ượ ử ụ ầ ế ả ỉ ử

ị ng. Ta có th hi u dCam t ng v i "Compact" c a máy ạ ng đ ậ ố ể ả ỹ c s d ng g n đây trong các t p chí nhi p nh nh m ch đ nh lo i máy "Digital Compact Camera" s ằ ể ể ươ ươ ủ ớ

dCam: thu t ng m i đ ạ ậ d ng k thu t s đ ghi hình nh thay cho phim thông th ườ ụ ch p phim. ụ

t t ế ắ ủ ế ố

BCam: tên vi nh v y. Đây là dòng máy nh k thu t s cao c p h n dòng dCam nh vào c u t o c a ng kính g n v i máy nh c SLR. ầ t c a "Bridge Digital Camera" do c u t o c a ng kính zoom dài có hình dáng gi ng nh m t chi c "c u" ờ ấ ạ ủ ố ơ ấ ạ ủ ố ư ộ ớ ậ ố ỏ ậ ả ấ ả ầ ơ ỹ

ậ ố

ng đ ử ụ t c a "Digital Single Lens Reflex" hay còn g i là "Máy nh c k thu t s ". Dòng máy nh này s d ng ố ấ ơ ỹ ng v i máy nh c SLR đi m duy nh t khác bi ệ ả ứ ạ t là h th ng x lý hình nh s r t ph c t p ệ ố ả ấ ọ ể ươ ử ả ả ơ ớ ữ ỹ

t t dSLR: tên vi ế ắ ủ nh ng k thu t c h c t ậ ơ ọ ươ thay th cho phim c đi n. ổ ể ế

====

ầ ấ ữ ờ ấ ằ ư ị

t ki u này e không n . ộ ố m y th ng nh Sony T7 hay Casio EX Z750 ( theo đ nh nghĩa là D cam ) nh ng ư ệ ư ể ầ ổ

ỏ

Hoá ra ch B là " cái c u " đ y ! , Bây gi nh n zoom m t cái nó cũng thò ra cái ng kính dài nh cái "c u" cho nên phân bi C g i là 3 dòng digital : 1- C nh ( T7 , EZ 40 , 55, 750 ..) 2- C trung ( Nikon coolpix 5400 , 5800 ) 3- C l n ( DSLR ) nh Canon 20D , Nikon D70S , Fuji S3 Pro ấ ứ ọ ỡ ỡ ỡ ớ ư

Ch đ ch p ế ộ ụ dangngockhanh vi t:ế

ơ

Cám n các anh, Chân thành cám n các anh. ơ

1. Anh NguoiThangLong có h i : theo em thì s khác bi t gi a các ch đ ch p M, S, A là gì? Em xin tr l ự ỏ ệ ế ộ ụ ả ờ ữ i nh sau : ư

ch đ này thì ng ườ ch n c t c đ màn tr p l n kh u đ ộ ậ ẫ ẩ

ụ ở ế ộ ụ ự ọ ậ ộ

- M (Manual) có nghĩa là khi ch p - A (Aperture Priority) : Ng - S (Shutter Priority) : Ng ườ ườ i ch p ch n t c đ màn tr p còn máy ch n kh u đ . ộ ậ i ch p nh t ự ọ ả ố ộ ụ ả ch n kh u đ còn máy s ch n t c đ màn tr p ẩ ọ ố ộ ẽ ọ ố ộ ọ i ch t ụ ẩ

ệ ch đ nào cho phù h p nh t là ph thu c vào ch đ và kinh nghi m ụ ấ ợ

Em nói nh v y có đúng không anh. Tuy nhiên ch p c a ng ể ủ ủ ề ng thì khi ch p các v t chuy n đ ng thì đ t vào S còn phong c nh thì đ t vào A ???? ặ ụ ở ế ộ ộ ư ậ i ch p. Th ụ ộ ặ ườ ườ ụ ậ ả

ấ ả ộ

ỉ ể ấ i hoàn toàn chính xác. Thông th i ch p ch đ S, ch y u M và ế ầ ả ở ườ ng n u c m máy m t th i gian thì tôi th y ít ng ờ ấ ộ ườ ủ ế ế ộ ụ

Bác NTL m y hôm nay v t v quá nh , đ tôi giúp bác m t ít B n tr l ạ A.

Trích d n:ẫ

ả ằ ả ọ

2. Em đã h c upload nh lên forum b ng cách đăng ký 1 account trên ch p. Anh xem r i comment giúp em nhé. Đây là nh bé con nhà em m i ch p ngày hôm qua. ớ http://s67.photobucket.com và upload 1 vài nh em m i ớ ụ ụ ả ồ

ấ ậ ổ ổ ộ ỉ

ị ng ph n cao thôi, bác th t p Photoshop đ s a l ị ố i m t chút chi ti ể ử ạ ử ậ ươ ề ế ạ ả ộ

Thông s ch p : ố ụ Camera : Nikon D100 Shutter : 1/20 Aperture : F5.6 Exposure : Aperture Exp. +/- : +0.7 Focal Length : 110mm ISO : 200 White Bal : Auto Th ng cu nhà bác trông kháu nh . Tôi th y bác đ nh sáng v y là n. Có cái má va c (và 1 ngón tay cái) b l p sáng m t chút ằ nh ng cái này là do chi u ánh sáng t o nên t t này xem ư sao.

Trích d n:ẫ D i đây là 1 b c nh khác em ch p bu i t c đài phun n c ứ ả ướ ụ i tr ổ ố ướ ướ

Thông s ch p: ố ụ Camera : Nikon D100 Shutter : 1/15 Aperture : F3.6 Exposure : manual Exp. +/- : +0.0 Focal Length : 24mm ISO : 200 White Bal : Auto Cái này tôi th y đ nh sáng chu n, tôi không th y có gì ph i nh n xét c . ả ẩ ấ ấ ậ ả ị

ấ

bên d ự ộ ể ặ ế

ng và chi c đèn phía trên thì đ c (chú ý : b c t i không th nào mà căn nét đ ư c nh ng ng màu đ ng (AF) : Em đ t ch đ này đ căn nét vào cái t ế ộ ố ủ ng thi ng kính c ch y đi ch y l ạ ạ ữ ứ ườ ứ ạ i b c t ướ ứ ườ ể ượ ứ ườ ượ

L y nét - ch đ màu ế ộ dangngockhanh vi t:ế 1. Căn nét t khi căn nét vào chính g a b c t xanh nh t).ạ

ễ ả ế ụ ế ề

th này h i chung chung. Vì canh AF nó ph thu c vào nhi u y u t ng ph n th p thì cái máy nó b "tr ả ộ t pa tanh" là th ườ ế ố ề ng thôi. Nhi u tr ề ị ượ , nh t là đi u ki n ánh sáng. N u ánh sáng ấ ằ ng h p bác v n ph i bu c canh nét b ng ả ườ ệ ẫ ộ ợ

Bác di n t y u và t ươ ế tay vì AF không ho t đ ng đ c. ơ ấ ạ ộ ượ

Trích d n:ẫ 2. Trong AF - area mode : có 2 cách đó là Single Area AF và Center Focus Area. Luc nào thì dùng 1 trong hai cách đó ?

không bi t m y cái này. Cái này ph i ch bác NTL thôi, t ờ ả ớ ế ấ

Trích d n:ẫ 3. Mettering : 3D, Center và Spot : Các anh chi cho em bi t cách dùng c a 3 ph ng pháp này nhé. ế ủ ươ

ả ế ng n u không ph i trong m t s tr ả ư ượ ườ ệ ặ ợ

t. Theo t ể ạ ng h p đ c bi ộ ố ườ ầ ế ế ủ ệ ể ể ớ

ữ ứ ể ể ậ ạ ố ờ

c sáng nghiêm tr ng ọ t (nh ng 3D là ki u đo matrix c i ti n. Thông th ch ng h n) thì cách đo matrix c a Nikon có ti ng là vô cùng t , ban đ u dùng matrix đ cho ti n, cũng đ làm quen ố ẳ v i máy và dành th i gian t p trung tìm hi u nh ng cái khác. Sau này khi b n mu n tìm hi u sâu thì nghiên c u dùng spot. Cái ớ center weight n u đã có spot thì có th b qua. ể ỏ ế

ch đ nào thì t t trong 3 modes đó là I sRGB, II AdobeRGB và III sRGB. Hi n t ẽ ặ ở ế ộ ố ệ ạ ặ i em dang đ t

ch đ II AdobeRGB. Trích d n:ẫ 4. Color Mode : Mình s đ t ở ế ộ

i gi ng nhau nh ? Th c ra v n đ này cũng ph c t p n u b n tìm hi u sâu. Cái này g i là các không gian ố ạ ứ ạ ự ế ể ấ ạ ọ ỉ

ắ ề ơ ầ

ề ẩ ủ ả ấ ắ

ườ ng ế c. N u ượ ự ạ ự ế ể

Sao cái s 1 và 3 l ố màu s c. Nói nôm na thì AdobeRGB có nhi u màu h n Adobe sRGB. Adobe RGB là không gian g n v i không gian dùng trong ớ in n (máy in nh) còn Adobe sRGB là chu n c a Internet (xem nh trên web). Tuy nhiên, s khác bi t b ng m t th ệ ằ không cao l m đâu, n u b n không th c s yêu c u cao (ki u nh làm đ h a) thì th c ra b n dùng cái nào cũng đ ầ b n th c s quan tâm thì b n còn ph i chú ý khi dùng các ph n m m đ ch nh s a nh cũng nh khi in n n a. ạ ự ự ả ắ ự ự ồ ọ ể ỉ ả ư ề ấ ữ ạ ạ ử ả ư ầ

dangngockhanh vi t:ế

2. Trong AF - area mode : có 2 cách đó là Single Area AF và Center Focus Area. Luc nào thì dùng 1 trong hai cách đó ?

ng d n s d ng c a Nikon D100 có x p lo i các mode canh nét nh sau: i: ư ế ạ ệ ướ ẫ ử ụ ả ờ trong tài li u h ủ

ủ ể

ủ ể ộ ng h p ánh sáng y u, thi u đ t ng ph n đ có th dùng AF) Tr l Focus Mode: - S: Single-servo AF (dùng cho các ch th tĩnh nói chung) - C: Continuousservo AF (dùng cho các ch th đ ng) - M: Manual (dùng trong tr ế ườ ế ợ ộ ươ ể ể ả

ự ể ẽ ả ọ

AF-Area Mode: - Single-area AF: máy nh s canh nét vào đi m AF mà em l a ch n - Dynamic-area AF: máy nh s ch đ ng thay đ i đi m AF tuỳ theo chuy n đ ng c a ch th ủ ể ẽ ủ ộ ủ ể ể ả ộ ổ

c" đ ấ ậ ả ỹ ướ ượ ự c s

Trong ph n này em s đ c th y "Predictive Focus Tracking" đây là k thu t cho phép máy nh D100 "đoán tr chuy n đ ng c a ch th và bám đi m canh nét vào đó. ẽ ọ ủ ể ầ ộ ủ ể ể

ủ ộ ế ộ ẽ ệ ả ọ ớ

Closest Subject Priority (Dynamic Area AF): v i ch đ này máy nh s hoàn toàn n m quy n ch đ ng tr ng vi c canh nét vào ch th g n máy nh nh t. Thông th ề ng em nên ch n "Single-area AF" v i ch đ này. ắ ế ộ ủ ể ầ ườ ấ ả ọ ớ

ng d n r t c th "Summary of Autofocus Options". ạ ẫ ấ ụ ể ộ ả ướ ướ ẽ ẫ ấ

ng d n, em s tìm th y m t b ng h ư ậ ự ỏ ỉ ể ậ

T i trang 68 c a sách h Nh th câu h i c a em ch a th t s "h i" vì "Center Focus Area" là thu t ng ám ch đi m canh nét trung tâm trong s 5 ố đi m canh nét c a D100 mà thôi. Em có th xem l i "Focus Area Selection" ữ trang 64. ủ ỏ ủ ủ ư ế ể ể ạ ở

t:ế

dangngockhanh vi 3. Mettering : 3D, Center và Spot : Các anh chi cho em bi t cách dùng c a 3 ph ng pháp này nhé. ế ủ ươ

i: ổ ủ ủ ế ấ ả ả

ằ ả ờ NTL b sung thêm ý c a bác A.E: đo sáng trung tâm "Center" cho phép l y k t qu "trung bình" c a vùng nh n m i ch p. Nó cho k t qu ít "chính xác" h n "Spot" nh ng cũng đ ọ ủ ườ ụ ự ư ế ả ơ ỡ

Tr l trong vòng tròn đo sáng trung tâm tuỳ theo l a ch n c a ng nguy hi m h n vì Spot đòi h i kinh nghi m r t cao. ỏ ệ ể ấ ơ

dangngockhanh vi t:ế

ch đ nào thì t t trong 3 modes đó là I sRGB, II AdobeRGB và III sRGB. Hi n t ẽ ặ ở ế ộ ố ệ ạ ặ i em dang đ t

ch đ II AdobeRGB. 4. Color Mode : Mình s đ t ở ế ộ

i: t sau: ạ ả ờ t ế ể ấ

c in ra tr c ti p sau khi ch p không qua ch nh s a i trang 60 em có th tìm th y các thông tin c n thi ể ạ ả ầ ượ ử ỉ

ụ c ch nh s a tr c khi in ầ ả ộ ự ế ẽ ượ ử ỉ ướ

Tr l - I (sRGB) (default): dùng cho th lo i nh chân dung đ - II (Adobe RGB): có gam m u "gamut" r ng nh t, dùng cho nh s đ - III (sRGB): dùng cho nh phong c nh in ra tr c ti p sau khi ch p ả ấ ự ế ụ ả

ng dùng cho nh thông d ng, "Adobe RGB" dùng cho nh ngh thu t hay nh có đòi h i ch t l ườ ấ ượ ng ụ ệ ả ả ả ậ ỏ

Nói chung "sRGB" th cao.

Alter_Ego vi i gi ng nhau nh ? t: ế Sao cái s 1 và 3 l ố ạ ố ỉ

ng ph n c a nh: nh chân dung có đ t ả ả ủ ả ộ ươ ng ph n nh , nh phong ẹ ả ả ủ ằ ộ ươ

--> S khác nhau c a hai sRGB này n m trong đ t ự c nh có đ t ng ph n cao và m u s c r c r h n ầ ắ ự ỡ ơ ả ộ ươ ả

ể ắ ủ ư ả

ế ạ ể

t các tính năng c a máy nh, có m t tính năng mình ch a hi u l m và ch a ư ộ ặ i thích giùm. Đó là tính năng AEB, theo mình hi u nôm na là mình có th cài đ t t có đúng ể ả ứ ể ế ả ể ự ộ đ ng đi u ch nh đ sáng thích h p nh t trong kho ng đó, không bi ợ ể ế ộ ể ấ ả ỉ

đo sáng r t quan tr ng trong khi ch p nh, không bi t tính năng này có giúp nh ng ng ọ ấ ườ ớ ụ ả ụ ư

t y u t ế ế ố t h n không? có nên dùng tính năng này không? và dùng nh th nào ? Các b n giúp mình nhé... mình đang dùng i m i ch p đo ế ư ế ạ

AEB Mình đang trong th i gian nghiên c u đ bi ờ t s d ng th nào mong các b n gi bi ế ử ụ m t kho ng đo sáng đ máy nh có th t ả ộ không ? ạ Mình bi sáng t ố ơ máy Canon 350D

đ ng hi u ch nh k t qu đo sáng theo đi u ki n th c t v i gi ứ ắ ự ộ ự ế ớ ệ ề ệ ế ả ỉ ớ ạ i h n

t đ nh? ế ị ể ạ

t rõ l m, b n có th post l ạ ể ạ i nguyên văn ti ng Anh ph n AEB trong Manual không? ầ ế

Chào b n, ạ Auto Exposure Bracketing (AEB) ch c là ch c năng t mà b n có th thi Mình không dùng 350D nên không bi ắ ế i h nhé ) ( B n nào đang dùng 350D tr l ả ờ ộ ạ

N u b n t p đo sáng thì nên lo i b các ch đ h tr t đ ng vì nh th m i bi t chính xác các thao tac c n thi t và rút ra ế ộ ỗ ợ ự ộ ạ ậ ạ ỏ ư ế ớ ế ế ầ ế

c nh ng kinh nghi m b ích. ữ ổ

đ ng đ t p trung vào khuôn hình ch ng h n. đ ượ N u b n m i t p ch p nh thì có th dùng các ch c năng đo sáng t ế ệ ụ ả ớ ậ ứ ể ạ ự ộ ể ậ ẳ ạ

ứ ả ớ ụ

ch n cho mình 1 ki u v i ánh sáng t ụ đ ng ch p vài ki u liên t c r i máy t ể ự ọ ấ ố

ự ộ ủ ứ ể ớ ừ ớ

ụ ồ ế ấ ướ ạ ạ ớ

t l p n t), ch máy ch ng Auto i, v i ch c năng này khi ch p mình gi nút ch p lâu ữ ụ ớ t nh t, vì v y mình m i ậ i ả ứ i h n ớ ạ ẳ ố ụ i n m chính gi a 2 v ch kia, cũng là do mình thi ạ ằ c đo sáng ( 2 v ch là gi ố ụ t l p, v ch còn l ạ ế ậ ứ ạ ứ

ộ ể ụ ớ ả ả ấ ọ ẽ ề ẳ ạ ộ

t dùng làm gi và vào lúc nào ế ậ ề ứ ế ứ ộ

Thank NTL, mình th y máy Nikon 8700 có ch c năng goi là best shoot thì f ấ lâu m t chút thì máy t tìm hi u ch c năng AEB c a Canon xem có gi ng th không. Hôm nay mình cũng v a mò ra là v i ch c năng AEB mình f ứ ch p v i ch đ continues thì máy ch p liên t c 3 t m v i đ sáng ng v i 3 v ch trên th ế ộ ớ ộ kho ng đo sáng do minh thi ữ gi c . Mình h i th t v ng v ch c năng này, mình pot trang nói v AEB lên b n xem h mình nhé, ch ng nh Canon làm ra ơ m t ch c năng mà không bi http://i113.photobucket.com/albums/n226/Tonkin12/IMG_3811.jpg Dù th nào đi n a thì cũng f i làm m y v i cái đã ấ ạ ữ ế ả

Tr ướ ế ạ c h t b n có th đ m y cái link trong dòng l nh "image ... /image" đ hi n th nh tr c ti p. ệ ể ể ấ ự ế ể ể ị ả

ng b n. V c b n th này : tr c m t khuôn hình ụ ế ấ ộ

ọ ạ ệ ụ ằ ộ ề ơ ả ọ ủ ắ ắ ắ ị

ế nh : " có th th a hay ư ộ nhiên nh t mà b n s làm là ch p "sandwich" : m t b c v i đ nh sáng "m c", m t ướ ự ủ ộ ứ ớ ị ươ ả ớ ự ự ụ ạ ẽ ẩ ấ ộ

ề ự ộ ừ ố ộ

i đ nh sáng ể ừ ố ọ ạ ị ế ậ ố ớ ẩ ủ ề ụ ằ ố ộ ụ ờ ể ế

Khái ni m bracketing n m thu c v th i kỳ ch p phim, nh t là phim d ộ ề ờ đ nh ch p, b n ch n m t cách đ nh sáng nh ng không ch c ch n l m v i s l a ch n c a mình mà t ị thi u 1 kh u đ gì đây". Khi đó cái đi u t b c th a sáng (so v i "m c") 1 kh u đ và cu i cùng là m t b c thi u sáng 1 kh u đ . Cách ch p "sandwich" này g i là ớ ộ ứ ứ "bracketing" (+-1 kh u đ ). N u b n ch p b ng máy ký thu t s , v i các ch đ "tĩnh" thì có th i gian ki m tra l ẩ ngay thì ph ẩ ạ ng pháp này s có s ti n ích r t h n ch ự ệ ấ ạ ươ ẽ ế

Canon PowerShot S400 Shooting Mode: Manual Photo Effect Mode: Off Tv( Shutter Speed ): 1/1600 Av( Aperture Value ): 7.1 Metering Mode: Spot Exposure Compensation: -2 ISO Speed: 50 Focal Length: 7.4 mm Image Size: 1600x1200 Image Quality: Superfine White Balance: Daylight AF Mode: Single AF AF Range Mode: Landscape File Size: 779KB

ụ ả

ủ ạ ấ ệ ư ụ ề ả

ng h p nh th này thì m t chi c dCam s là tr th đ c l c giúp b n không b l ế ợ ủ ắ ự ế ư ế ỉ ỏ ỡ ả ế ồ ế ườ ẽ ạ ơ ợ ộ

Ch p c nh hoàng hôn Không ph i lúc nào ra ph b n cũng mang theo chi c máy nh dSLR c ng k nh và b t ti n n u nh m c đích c a b n ch là m t chuy n d o ch i ng n. Trong tr nh ng c nh đ p vô tình b t g p. ố ạ ắ ắ ặ ộ ữ ạ ẹ ả

ề ề ứ ả ươ ữ ệ ề ệ ấ ố ỉ

ạ ả

ủ ề ủ ư ế ạ ạ ả ả

ẽ i r t...nh t nh o và sáng tr ng? Câu i đây. Ta đã nói khá nhi u v các ph ẹ b ng các máy dCam ph thông lo i "Point&Shoot" mà thôi. Ch đ c a ngày hôm nay s là c nh hoàng hôn trên sông. Có l ẽ ằ i sao c nh m t tr i l n đ p nh th mà khi vào nh l không ít l n b n đã t ạ ấ ầ ẹ i n m trong cách b n ch n đi m đo sáng đ y. Không có gì ph c t p c , NTL xin đ tr l ượ ể ả ờ ằ ng ti n ít nhi u cao c p và chuyên nghi p, NTL mu n cùng b n đi tìm nh ng b c nh đ p ch ạ ổ th c m c t ắ ạ ự ắ ọ ạ ư ẽ c cùng b n xem xét ví d d ụ ướ ặ ờ ặ ấ ứ ạ ả ạ

Paris ị ở

ể ả

Đ a đi m: Pont des Arts, sông Seine Máy nh: Canon S400. Th i gian: kho ng 21h30 ả ờ

ượ ề ẽ nhi u b n v n hay áp d ng nghĩa là khuôn hình t ụ ự

ể ầ ẫ c đo sáng khá chính xác nh ng b u tr i l ượ nhiên r i b m máy. Đi u ề ồ ấ i b th a sáng và không ờ ạ ị ừ ư ầ

t. Thông s k thu t: c ch p v i cách mà có l T m nh trên đây đ ạ ụ ớ ấ ả đ u tiên có th nh n th y ngay là con t u và dòng không đ ấ ậ ầ có chi ti ậ ố ỹ ế

Tv( Shutter Speed ): 1/60 Av( Aperture Value ): 2.8 Exposure Compensation: 0 White balance: cloudy

b u tr i có ánh sáng ứ ẽ ề đi u làm b n ng c nhiên nh t là ạ ạ

ờ đâu? B n hãy xem các ấ t. V y chìa khoá c a thành công n m ằ ở ủ ở ầ ạ

ậ ế i đây: Trong t m nh th hai này có l ấ ả r t đ p và nhi u chi ti ề ấ ẹ thông s k thu t d ậ ướ ố ỹ

i trên chi c máy nh c a mình nhé, trong ch c năng đo sáng ờ ạ ứ ế ạ ả

ủ ấ ữ ậ

ạ ng đ ươ ệ

ẳ ươ ộ ố ậ ầ ỉ

Tv( Shutter Speed ): 1/250 Av( Aperture Value ): 7.1 Exposure Compensation: -1 White balance: cloudy b n hãy xem l Bây gi "Light Metering Method" h n b n có th tìm th y các thu t ng sau: "Evaluative/ Center- ể t là Đo sáng ph c h p/đo sáng Trung ng v i ti ng Vi weighted average/ Spot" t ứ ợ ớ ế tâm/đo sáng Đi m. Có m t s máy ch áp d ng hai lo i k thu t đ u tiên mà không có ạ ỹ ụ ể ch đ "Spot". ế ộ

ứ ế ộ ấ ả ộ

ế ỉ ố ả ướ ủ ầ ủ ủ ầ ỏ ữ ắ

ữ ụ ả ủ ạ ườ ằ

ể ễ ạ ấ ể ệ ố ề ọ

ầ ứ b n mu n th hi n đi u gì trong b c ổ ạ ỏ ấ ẽ ầ ạ ế ế ọ ờ ỉ

ể ế ả ộ

h p d n làm ti n c nh nh m t khóm hoa, b i cây, ng L i khuyên b t xu t hi n trong nh m t cách r t vô duyên thì b n có th chúc máy nh ả ấ ủ ạ ẽ ấ ư ộ ệ ớ ầ ầ ờ ắ ộ ế ố ấ ạ ư ế ấ ả ề ả ườ ụ ẫ ạ

Trong t m nh th 1, NTL đã áp d ng ch đ đo sáng trung tâm vào con t u và m t ph n c a toà nhà phía sau. Máy nh dCam tính toán ch s Ev b ng k t qu c a ánh sáng trong m t vòng tròn nh gi a trung tâm c a khuôn ng m. Kích th c c a vòng ằ ộ t gi a các lo i máy dCam. B ng m t th tròn này có khác bi ng b n cũng có th d dàng nh n th y b u tr i hoàng hôn sáng ờ ậ ắ h n r t nhi u so v i con t u và dòng sông. Lúc này có m t câu h i r t quan tr ng: ề ộ ơ ấ N u là con t u thì b n đã ch n cách đo sáng đúng (NTL s nói đ n cách hi u ch nh ánh sáng sau nhé). nh? ệ ả ích: đ tránh b u tr i tr ng xoá, không có chi ti ấ ệ ể i đi d o...nh th t m nh c a b n s r t cân xu ng, tìm m t y u t ố b ng. ằ

ỹ ồ ậ ẫ ứ ủ ề ủ

ả ầ ạ ế ể ướ ắ ạ ơ ấ ả ẽ

ả ế ự ộ

ơ ả ố

ệ ISO 50 t đ ng nh n ít ánh sáng h n. Nh th dòng sông và toà nhà s tr nên t ư ế ng nét n i b t c a các kh i nhà ven sông và đ t ủ ộ ươ

c sông. M t c m giác hoàng hôn th t s . Th nh ng do ph ờ ả c ạ ượ ở ộ ả ế ư ươ

ng ph n ch a đ ộ ộ ươ ng ph n m nh c a ánh m t ặ ả ng pháp đo sáng trung tâm áp d ng trên m t ộ ụ c nh ý mu n hay nói m t cách khác là m u đen ch a th t đen nên NTL đã ư ậ ổ ậ ủ ậ ự ư ư ượ ả ầ ố ộ

ờ ệ ệ ậ ậ ư ạ ố ỹ ườ ằ ấ

ể ạ ầ

ng đ ng. ạ ả ẽ ươ ế ộ ể ắ ế ạ ặ ờ ặ ờ ươ ủ ế ắ ấ ạ

Trong t m nh th hai ch c b n cũng đã th y rõ ch đ c a nó là c nh hoàng hôn trên sông r i. V n dùng k thu t đo sáng ả ấ ữ ng đi m đo sáng vào phía nh ng trung tâm (s là chính xác h n n u b n có kh năng do sáng Spot) nh ng l n này NTL h ư đám mây xám trên b u tr i xa. Ánh sáng m nh khi n cho máy nh đ t đ ng khép sâu khâu đ ng kính hay nói ộ ố ạ ặ ở ầ ế t đ n gi n h n là m ch c m quang đi n t i do thi u ẽ ở ơ ệ ử ự ộ ạ ơ sáng. Hi u qu mà ta đ t đ đây là đ ạ ố ườ ả tr i trên m t n ặ ướ di n v n còn r ng nên đ t ẫ ng h p hi u ch nh ánh sáng b ng ch đ "Exposure Compensation" -1Ev nh b n đã th y trong thông s k thu t. Trong tr ợ ỉ này n u b n dùng đo sáng đi m Spot thì có th đo sáng vào m t vùng ánh sáng m nh g n m t tr i (b n nên tránh nhìn th ng ẳ ộ vào m t tr i dù qua khuôn ng m c a máy nh nhé, r t có h i cho m t) và k t qu s t ả Tv( Shutter Speed ): 1/160 Av( Aperture Value ): 13 Metering Mode: Center-weighted averaging Exposure Compensation: 0 ISO Speed: 50 Focal Length: 22.2 mm

T m nh trên đây NTL không dùng k thu t hi u ch nh ánh sáng mà ch ch n vùng đo sáng mà thôi. nh "mỳ ăn li n đ y"! ấ ả ỉ ọ Ả ệ ề ấ ậ ỹ ỉ

là: ệ ủ ụ ả ằ

ắ ế ộ ế ể

ạ ẽ ị ấ ạ ẳ ờ ả

ấ t trong vùng ánh sáng cao nh b u tr i ch ng h n) và ngay c ư ầ ti n c nh n a) ế ở ề ả ạ ẽ ấ

V y ậ nguyên t c chung c a vi c ch p nh hoàng hôn b ng máy dCam - Dùng ch đ đo sáng trung tâm (đo sáng đi m là chính xác nh t, n u có) - Tránh đo sáng vào vùng ánh sáng th p (b n s b m t chi ti ế ấ t vùng ánh sáng quá cao (b n s không còn th y rõ các chi ti - Ch n vùng ánh sáng cao trung bình đ đo sáng, hi u ch nh thêm t -1Ev đ n -2Ev theo k t qu th nghi m. ừ ệ ể ọ ỉ ữ ế ả ử ế ệ

"Cloudy" đ tăng thêm đ bão hoà m u s c cho nh. B n cũng hoàn toàn có ở ầ ắ ể ả ạ ộ ặ ế ộ

- Đ t ch đ cân b ng tr ng "White Balance" th dùng ch đ hi u qu m u "Vivid"... ằ ế ộ ệ ắ ả ầ ể

Chúc thành công và đ i nh ch p c a các b n nhé. ụ ủ ợ ả ạ

ỹ ậ ụ ỡ ả

c nh l n nh t là 2,560 x 1,920 pixels t c là b n có th in nh ra gi y đ p kh ẹ ở ể ạ ả ấ ớ ổ

C nh, k thu t ch p đêm Hi Phoco, Chi c Nikon 5700 c a b n cho kích th ế 25x20cm v i đ phân gi i 267ppp (đây là đ phân gi t đ có ch t l ứ ng nh đ p) ủ ạ ả ớ ộ ướ ả ộ ế ể ấ ượ ấ i c n thi ả ầ ẹ ả

c kích th c cũng ở ỡ ớ ể ạ ượ ể ể ả ẳ ơ ướ

t b n có th dùng PS CS đ đ t l i c n thi T t nhiên là b n có th phóng nh ạ nh đ phân gi ả ầ ấ ư ộ c l n h n nh kh A3 ch ng h n (29,7x42cm) và đ có th đ t đ ạ i các thông s này. ể ư ổ ể ặ ạ ế ạ ố

t thêm là không có m t câu tr l i chính xác cho câu h i v i c nh nào thì ta có th in nh ra m t kích ộ ế ỏ ớ ỡ ả ở ộ ể

ư ể ụ ụ ả ờ ứ ạ ả ả ậ ấ ấ ạ ỹ

ầ ấ ị ả ụ ế ả ả ộ

ồ ử ụ ả ử ụ ế

ng c a m t t m nh s là 60 Mo v i RVB ư ể ượ ộ ấ ả ộ ế ể ạ ủ ủ ể ẽ ộ ớ

"B n cũng c n bi ạ c nh t đ nh đâu nhé. K thu t in n khá ph c t p đ y. Ch ng h n nh đ ph c v cho m c đích qu ng cáo thì các công th ẳ ướ ty x lý nh làm vi c v i các hình nh kho ng 7000x5000 pixels r i cung c p cho khách hàng k t qu chung cu c trên phim ệ ớ ấ ử 20x25cm. T nh g c ng i ta ti n hành x lý tuỳ theo m c đích s d ng nh đ in 1/4 trang báo hay làm tám áp-phích cho ườ ố ừ ả m t b n đ xe. Đ có th in hình kín hai trang c a m t quy n t p chí thì tr ng l ỗ ọ ể và 80 Mo v i CMJN."* ớ

ở ạ ớ i v i câu h i v RAW và JPEG, cho dù b n s d ng c u trúc nào đi chăng n a thì kích th ạ ử ụ c t ướ ố ữ ủ ấ

ỏ ề ấ i đa c a 5Mpix là t là các ấ ụ ở ể ệ

Quay tr l gi ng nhau do đó nh có c u trúc Tiff không th phóng to h n nh JPEG cùng ch p ố chi ti RAW r i đ i sang TIFF ho c JPEG đ in có ch t l t c a nh ch p t 5Mpix. Đi m duy nh t khác bi ể ng cao h n mà thôi. ơ ả ụ ừ ơ ả ể ế ủ ả ấ ượ ồ ổ ặ

Thân,

Chào b n, ạ

t nick name c a b n ỗ ọ ủ ạ

R t ti c là do l ấ ế Còn bây gi thì NTL xin tr l i tin h c nên mình không đ ả ờ c bi ế ượ i m y câu h i c a b n nhé: ỏ ủ ạ ấ ờ

i vi c ch p trong nhà b ng máy dCam? N u đúng là nh th , cũng nh chúng ề ậ ớ ư ệ ế ố

1. Có l bài post th nh t b n mu n đ c p t ụ ẽ i h n trong ph m vi c a Digital Compact Cam, thì vi c l a ch n ISO cao không ph i là m t gi mình gi ớ ạ ở i pháp thông d ng b i ứ ấ ạ ạ ư ế ả ệ ự ằ ọ ủ ụ ả ộ

ầ ể ạ ấ ượ ấ ặ ả

400 ISO, đ y là ch a nói đ n 800 ISO ho c cao h n. Ví ơ ế ấ ượ ng ụ ẽ ằ

i pháp t ư ử ụ ả

ng có bi u t đ ờ ượ ụ ở ố ộ ậ c nh ý. Gi ư ọ ẽ

ng nh r t kém vì đa ph n các th lo i máy dCam này cho ch t l ở ấ d nh máy Canon G5. L dĩ nhiên là b n hoàn toàn có th "tông " nh b ng các ph n m m chuyên d ng nh ng ch t l ả ể ụ ư không bao gi ụ ả ch p mang l i và m t ngôi sao). Đèn flash s c toàn c nh xung quanh. ư ề ầ ạ t nh t cho ch p nh ban đêm có dùng đèn flash c a máy dCam là s d ng chân máy và ủ ấ ố ng hình ng t c đ ch m hay ch n ch đ ch p nh ban đêm (th ườ ế ộ ụ ả i cho b n nh ng màu s c đúng c a ch th còn t c đ ch m s giúp b n l y đ ạ ấ ượ ủ ể ạ ườ ố ộ ậ ể ượ ẽ ộ ả ủ ữ ắ ạ

c nh in trong các MiniLab. N u mình không nh m thì b n s có các kh nh in ra t ng đ ế ả ờ ề ạ ẽ ổ ả ươ ầ

i v kích th ổ ươ ả ứ

ư ế ậ ố ổ ả ố ổ ể

ạ ố phim c đi n, còn phim k thu t s có t l ỉ ệ ả ừ ặ ẽ ơ ấ ế ả ắ ỏ ườ ả ồ

ườ ề ả ợ

ấ ố ủ ạ ỏ ơ ẽ ẵ ở

3:2 nh ng đi u này có nghĩa là b n s không dùng h t di n tích nh g c là 4:3 c đ y nhé nên khi in nh 10x15 (kh ữ ủ ạ ư ế i ta s ph i ép chi u cao nh xu ng 10 cm và nh th ả ẽ hai bên nh c a b n. Tuy nhiên trong ả ầ ạ ẽ ng h p không th c t b nh thì ng ả ư ứ ủ ề ệ ế

ụ ả c m quang v n có t l ng v i t 2. Tr l ớ ỉ ướ ả l c a kh phim âm b n g c là 3:2 (36x24 làm tròn). Nh th bên c nh kh nh 10x15 s là 13x19 (ch không ph i 13x18). ả ệ ủ Đ y là nói v nh in ra t ổ ỹ ấ ề ả i ta s làm zoom nh c a b n lên cho kín h t khuôn gi y và c t b đi nh ng chi gi y in là c đ nh r i) ho c là trong Labo ng ẽ ấ ố ị t th a xung quanh, trong tr ti ể ắ ỏ ả ừ ế ườ i sao có hai d i băng m u tr ng chi u r ng c a nh s nh h n 15 cm. Đó là lý do t ạ ề ộ ủ ả m t s máy dCam c a Sony có ch c năng ch p nh t l ộ ố ở ỉ ệ 4:3. ph i sáng c a m ch đi n t ỉ ệ ệ ử ả ơ ủ ạ ố

c trung bình 15x15 ho c 20x20 ề ả ướ ượ ể ả ả ổ ặ

c. Còn v nh kh vuông thì mình th y hay đ cm...Th lo i này th ườ ể ạ ng ch áp d ng cho các nh c n th hi n không gian mà h n ch v kích th ể ệ c áp d ng cho các nh phong c nh bi n, kích th ả ế ề ấ ụ ụ ầ ạ ỉ ướ

ắ ụ ả ự ủ ả ơ ị

i đòi h i nhi u kinh nghi m h n lý thuy t vì i l ự ổ ơ ệ ả ế ề ề ệ ộ

Nguyên t c căn b n c a ch p nh ban đêm khá đ n gi n: đó chính là s n đ nh c a máy nh d a trên chân máy, khuôn hình ả ả ủ ứ m i m t di u ki n nh sáng ph c và đo sáng. Th nh ng ch p nh bu i t ở ỗ ỏ ổ ố ạ ế ư h p khác nhau ta c n có m t cách ch p khác nhau. ụ ầ ợ ụ ả ộ

ữ ậ ố ươ ả ả ạ ớ ỹ

ẽ ử ụ ụ ớ ỏ ầ ỉ ạ

ữ ạ ạ ả ạ

ươ ơ ớ ậ ề ả ậ ợ

i t n 400, 800 ISO, là h p lý h n vì chúng đi u hoà t ả ạ ầ ữ ệ ả ậ ầ

i thì ch p nh ban đêm không còn là khó khăn n a vì kh năng c m nh n m u, phâ bi ụ ả t trong bóng t i. 1. Ch n phim ọ m t trong nh ng câu h i đ u tiên là ta s s d ng lo i phim nào? Âm b n? D ng b n hay k thu t s ? V i các phim Có l ẽ ộ ng b n 50, 100 ISO thì ch có lo i phim ch p v i ánh sáng ban ngày "Daylight" (5 500K)và chúng s làm "nóng" lên đáng d ẽ ả ươ ấ ớ ng b n "Tungsten" nh ng h t phim r t l n. t đ m u c a ánh sáng nhân t o (3 200-3800K). Có nh ng lo i phim d k nhi ệ ộ ầ ủ ư ể t các lo i ánh sáng. V i Nh th vi c s d ng phim âm b n, th m chí t ớ ư ế ệ ử ụ ố k thu t s hi n t ư ể t m u cũng nh th ỹ ậ ố ệ ạ t các chi ti hi n t ế ệ ố ố

ẽ ọ ủ

2. Đ nh y ISO ộ ạ Th còn đ nh y sáng c a phim, ta s ch n ISO bao nhiêu là thích h p? ạ ộ ế i r t chính xác và đ n gi n: ch s ISO đ Câu tr l ả ơ ả ờ ấ ợ ộ ỉ ố ượ ọ ớ c ch n tuỳ thu c vào nh ng đi u ki n ánh sáng lúc b n ch p nh. V i ệ ụ ả ữ ề ạ

ệ ụ ả ụ ề ấ ờ

i nh ng chi ti ạ ạ ớ ỹ ữ

ư ạ ệ ầ

ụ ằ ệ ch đ ch p t ế ấ ồ t nh t là đ máy xa thì cách t ế ớ ể ạ i đo sáng nh m do các ngu n sáng đ c bi ỗ ể ừ ặ ấ ở ế ộ ụ ự ộ ế ữ ề ể ề ấ ằ ố ộ

chân máy nh thì vi c ch p nh ban đêm không có v n đ gì h t v i 50, 100 ISO khi th i gian ch p lâu và chân máy nh ả ả ậ t r t rõ ràng. B n nên ch p b ng nhi u khuôn hình khác nhau v i k thu t v ng. Nh th ta có th tái t o l ề ư ế ữ t xu t hi n trong b c c nh. N u nh b n không có dây "bracketing" đ tránh l ố ụ ả ể b m m m hay đi u khi n t ầ đ ng nh m tránh nh ng rung đ ng không c n ấ thi t. ế

ủ ậ ả ở ị

ỏ ố ộ ậ ở ế ề

ộ ổ ẽ ắ ơ t ph i có đ cao su đ tri ế ụ ả ữ ủ ộ ề ề ế

ộ ể ữ ụ ể ế ầ ộ ộ ư

ố ộ ấ ầ ạ ộ

3. T c đ ch p ố ộ ụ ầ Ch p nh ban đêm đòi h i t c đ ch m, màn ch p m lâu. Chính vì lý do đó mà đ n đ nh c a chân máy nh là vô cùng c n ụ ả ố t. B n không nên m h t chi u cao c a chân máy vì nh th chân máy s ch c h n. L u ý khi ch p nh trong thành ph thi ư ạ ư ế ế t tiêu nh ng rung đ ng này. g n đ ng giao thông vì có nhi u rung đ ng n n. Chân máy nh t thi ầ ườ ả ể ệ ấ t. Tuỳ theo t c đ chuy n đ ng c a v t th cũng nh T c đ ch m còn có tác d ng xoá đi nh ng chuy n đ ng không c n thi ủ ậ ể ố ộ ậ ánh sáng mà chúng có th b bi n m t hoàn toàn hay m t ph n trong nh. B n nên b m máy tr ữ c khi ch th đi vào gi a ủ ể ướ ả ấ khuôn hình đ cho hình nh c a phông hi n rõ h n. ể ị ế ủ ả ệ ể ơ

i m t chuy n đ ng c a v t th thì đây là gi ạ ủ ậ ể ể ộ ả ố ụ

ế ậ ộ ươ ỉ i pháp t ụ t. Ch p đèn flash ể

ư ạ ố ví trí màn ch p th 2. u đi m c a ph ứ Ư ể ọ ượ ng pháp này là ánh sáng đèn flash ch có tác d ng sau khi v t th ậ ệ c ghi hình. Trong m i tình hu ng thì b n nên hi u ch nh ánh sáng -0,3Ev ho c 0,5Ev đ tránh hi n ệ ạ ể ặ ỉ

4. Đèn flash Còn ch p nh v i đèn flash? N u nh b n mu n ghi l ớ ụ ả v i t c đ ch m ủ ớ ố ộ ậ ở đã chuy n đ ng và đ ố ộ ể ng b th a sáng. t ị ừ ượ

ể ừ ư ế ế ỉ

ườ ế ộ ứ ợ ấ ễ ố

ệ ợ ụ ể ế ư ừ i cho câu h i này trong t ng ỏ ị ừ ng là nh c a b n hay b th a ủ ạ ng b t ng . B n có ấ ả ộ ấ ượ ộ ẫ ả ừ ệ

ể ả ờ ườ i là m t n t ệ ư ớ ạ ằ

ộ ố ề ể ọ ế ộ ệ

c l ẩ ở ộ ả ấ ệ ẩ ạ

i v i đ t ể ệ ệ ẳ

ấ ạ i ả cho phép). Ch ng h n nh v i f/11 hay f/16 ỏ ẽ i các v t sáng dài, các ngu n sáng nh s có t nhiên trong đi u ki n ánh sáng th c t ự ế ề ng ti n giao thông s đ l ẽ ể ạ ệ ộ ư ớ ồ ươ ủ ệ

5. Đo sáng Ch p nh trong đêm thì đo sáng nh th nào? Đ th a sáng hay thi u sáng? ta ch có th tr l ụ ả ng h p c th . Ch đ đo sáng ph c h p "Multizone" r t d cho ta m t thông s sai. Th tr sáng. Th nh ng hi u qu th a sáng trong đi u ki n ánh sáng không gian v n còn đôi khi l ờ ạ ạ ề th ch đ ng t o ra lo i ánh sáng này b ng cách thêm +1Ev hay +2Ev. Trong m t s đi u ki n khác, nh v i các công trình ể ủ ộ ạ c chi u sáng trong đêm thì vi c dùng ch đ đo sáng đi m "spot" đ ch n kh u đ sáng vào vùng sáng nh t l ki n tr c đ ộ ể ế ứ ượ ế i tuỳ thu c vào hi u qu ng ph n r t cao. Còn kh u đ sáng khép sâu hay m r ng l có m t hi u qu ng ộ ả ượ ạ ớ ộ ươ ệ ộ c a hình nh mà b n mu n th hi n (t ố ạ ạ ấ ả ủ thì th i gian ch p s lâu h n và ánh đèn c a các ph ơ ụ ẽ ờ tia sao đ p t nhiên h n dùng kính l c tia sao. ẹ ự ơ ọ

ấ

i duy nh t, đó là RAW. L i th c a RAW là sau khi ch p b n có th ch nh l ậ ố ấ ỉ ụ ạ ể ỉ ế ủ ợ ạ i cân b ng tr ng cũng nh ắ ằ ư

6. C u trúc nh k thu t s ỹ ả Ch có m t câu tr l ả ờ ộ tông màu...

ị ờ

ể ụ ố ườ ươ ụ ợ ờ

ề ố ạ ng thì đ có th ch p t ể ứ ị ữ ướ ờ

t m t đ a ộ ị c vào nh ng th i đi m khác nhau và ghi chép th t đ y đ v ánh sáng. Đ có đ ượ ẹ ể ậ ầ ủ ề ớ ắ ầ ề ầ ờ ụ ừ ả ố

t nh t là ch p "bracketing" +1Ev và -1Ev. ụ 7. Đ a hình, th i gian ch p ng pháp nghiên c u đ a hình và th i gian ch p thích h p. Th V n đ cu i cùng là ph ấ c m t đi m b n nên đ n đó nhi u l n tr ộ ể ế ể ấ t m nh ch p đêm v i b u tr i xanh th t đ p thì kho ng th i gian lúc màn đêm v a m i b t đ u buông xu ng là đ p nh t. ờ ấ ả B n c n l u ý đ n l ạ ầ ư ớ ầ i th a sáng, t ừ ậ ẹ ấ ế ỗ ụ ố

Nh ng k thu t ph tr hay nh ng c nh ch p đ c bi ụ ặ ụ ợ ữ ữ ậ ả ỹ ệ t.

c và các chi ti ầ ế ế ế ướ ổ ố t ki n trúc thì vi c +1Ev à c n thi ệ t. B n có ạ

ộ ữ ụ ướ ế ừ ạ ượ ậ ố

ng sao B c c c) m r ng kh u đ ng kính f/2,8 ho c là f/4 tuỳ theo ánh ặ i. Máy nh đ t ả ướ ề ự ặ

ng ph n r t cao gi a b i n i: V i đ t ớ ộ ươ ệ ớ ạ ng v c c B c c a trái đ t (h ắ ủ ờ ế ả

i m t cách di u kỳ ch b ng k thu t đo sáng ph c h p Multizone. ứ ợ ệ ạ ỉ ằ ậ ộ

t. c bu i t ể ủ ướ ờ ư ả ả ẩ

c vào l c tr i còn sáng và ờ ằ ậ ơ ể ụ ả ễ ự ướ ứ ệ

ng cho các ngu n sáng. Ch nê dùng ả ỹ ủ ể ạ ể ọ ồ ỉ

ấ ượ ả ữ ụ ệ ả ộ

ủ

ồ ụ ả ả 4-6 cánh cho hình nh đ ph c t p. M t lo i kính l c r t có hi u qu n a là kính "Soft", nó cao tác d ng gi m ọ ấ ừ ng ph n. ả ạ ộ ố ụ ẹ ề ả ầ

ụ ả c đo căn b n cho tính toán. Vi c khép sâu kh u đ ng kính giúp tránh đ i th a sáng do nhi u tia pháo hoa di qua ướ ệ ả

- Đài phun n ả ấ 0 đ n +2Ev. th ch p nhièu ki u khác nhau v i hi u ch nh ánh sáng t ể ụ ỉ c hi u qu này trong nh ng đêm không trăng th t t - Chuy n đ ng c a các vì sao: B n có th d dàng đ t đ ả ữ ệ ể ể ễ trên chân máy h ở ộ ộ ố ắ ự ẩ ấ 10 đ n 30 phút. sáng trên n n tr i, ISO 100, th i gian ch p v i ch đ B trong kho ng t ừ ề ụ ớ ế ộ - Sau khi tr i m a: ánh sáng không gian s đ c tái hi n l ờ ỹ ệ ẽ ượ ng ph n cao thì nh đen tr ng có m t hi u qu th m m r t t V i s t ỹ ấ ố ớ ự ươ ộ ệ - Ch p ch ng hình: đây là k thu t đ n gi n nh t và d th c hi n. b n có th ch p c nh phông tr ạ ả ồ ấ ụ sau đó ch p ch ng hình ch th lên lúc tr i t i. ờ ố ụ - Kính l c: ch p nh ban đêm b n có th dùng thêm kính l c tia sao "Star" đ gây n t ọ ể các hình sao t ạ ỡ ứ ạ b t ánh sáng m nh c a ngu n sáng cũng nh làm gi m đ t ả ộ ươ ư ồ ớ c m t b c c đ p v i ti n c nh. Ta có th l y 100 ISO và f/16 làm - Ch p nh pháo hoa: Đi u căn b n đ u tiên là ch n đ ọ ượ th ộ ố ẩ cùng m t đi m. N u ti n c nh quá y u sáng thì ta có th dùng thêm ánh sáng ph tr c a đèn flash v i kính l c m u. ể ớ ề ả c l ừ ượ ỗ ụ ợ ủ ể ấ ề ớ ề ả ế ế ể ầ ộ ọ

ệ

ế ậ ượ ư

ụ Ả , b trí m u s c, ánh sáng sao cho ư ng các b n m i ch p nh hay m c m t s l ộ ố ỗ ụ ả ỹ ỏ ầ i và lúng túng khi s p x p các nhân v t đ ắ ư ắ ứ ự ố ớ ư ế ầ ả ậ ỹ c ch p. nh l u ni m ệ ầ ắ

Ch p nh l u ni m ụ ả Thông th ắ ạ ườ không đòi h i c u kỳ nh ng cũng c n đ m b o tính m quan, m thu t nh s p x p th t ả hài hoà.

i đó là không gian b c nh. Ph n l n ng ố ầ ứ ả ườ ơ

ụ ị ở

i m c t i m i c m máy hay có tính “tham” nghĩa là khi gi ớ ầ ủ ề ị i xem không hi u b n đ nh ch p gì. Do v y hãy c g ng h n ch t ế ớ ớ ố ấ ể ố ắ ư ứ ố ườ ạ ị

ậ ụ i mình đ nh ch p và ng + Cái đ u tiên tôi mu n nói t ầ ớ máy lên thì cái gì cũng mu n l y vào khung hình, nó làm cho n i dung, ch đ đ nh ch p b phân tán, nh tr nên r i r m, nhìn ả ộ ng thông tin đ a vào nh. vào nó ng ố ắ Ch c ch n trong khung hình ph i có ng ắ ắ i đa s l ố ượ i này s là trung tâm c a b c nh r i sau đó mu n t ủ ứ ả ả ố ả ạ ả ườ ườ ụ ẽ ồ ị

n i nào thì hãy ch n thêm 1 hay 2 đ c tr ng c a cái n i ng ứ ở ơ ư ủ ứ ặ ơ

i này đang đ ng ư i đó đang đ ng đ đ a vào nh. Đ i v i ố ớ ể ư ườ ư ng hình l u ọ ọ ệ ạ ộ ở ủ ố ả ườ ể ệ ằ

ng th lo i nh l u ni m này tuỳ thu c vi c b n đ phông đ ng sau nét hay nhoè mà ch n đ m c a ng kính, th ộ ni m thì c nh đ ng sau cũng s nét. ườ ể ạ ả ệ ẽ ằ ả

d ụ ụ ướ i ch p thì ng i xu ng còn ng ồ ụ ấ ừ ướ ườ

ể ứ ụ i lên, ng ầ ố ơ

i Vi ư ợ ủ ệ ớ

v n còn th p. N u ch p chân dung cho nh ng ng ườ ượ c i đ ng nh trông “cao” lên, do ph n chân g n ng kính h n nên trông nh dài ư ệ t chúng ta vì chi u cao trung bình c a dân ta hi n ướ i ụ ầ ố ề ả ự ườ ặ ờ ẫ ườ ữ ụ ế ặ

i ch p chân dung, khuôn m t l i có khuôn m t vuông hay tròn thì ph i l a máy vì ph n m t phía d ấ ầ ằ i càng g n máy nh h n, c m ặ ạ ụ ế ạ ạ ầ ả ơ

+ H ng ch p hình: Khi ch p hình ng i đang d ng thì nên ch p h t t ườ ứ c ch p d i đ ch p thì đ ng. Ch p ki u này, ng ườ ượ ụ ườ ụ thêm ra còn ph n trên thì ng n l i. L i ch p này r t phù h p v i ng ấ ụ ố ắ ạ ầ gi ấ trông s to ra khi n cho hai bên hàm càng b nh thêm, nh t là l ẽ càng to h n n a. ơ ữ

ị ụ ộ ở ụ ụ ườ i

ụ ằ ụ ế

ỏ ứ ả ư ế ậ ố ọ ộ ngoài cùng s b méo kéo v nh ể ẽ ị ơ th này hãy h th p máy nh xu ng t m ngang th t l ng ho c th p h n 28 tr xu ng là hình d b méo, ví d ch p m t hàng ng ừ ễ ị ố th v i h thì đ u c a 2 ng ư ế ớ ọ ạ ấ ầ ủ ả i ườ ở ầ ắ ư ặ ấ ố

+ Ch p góc r ng b méo hình: Khi ch p b ng ng góc r ng t ố ộ đ ng dàn hàng ngang, n u ng i ch p mà cũng đ ng cùng t ứ ườ ứ lên nh mu n ch c ra kh i b c nh. Do v y trong t ư 1 chút.

ậ c ch p khi n cho ng ế ư ụ ể ậ

i đ ườ ượ ệ ườ ớ ả ụ ụ ẳ

ậ ặ ng ngang nào đó nh mép phía trên nóc nhà ch ng h n l i v i c nh thì tránh các th nh c t đi n, thân cây…..đè th ng vào đ u ng i đ i ch y c t qua gi a đ u hay c t ngang c ng + Tránh v t đè đ u: L u ý khi ch p tránh đ có v t gì đó đè lên đ u c a ng ầ ụ 1 v t n ng trên đ u. Ví d ch p ng ầ đ ườ i đó nh đang mang ườ ư ườ ầ ổ ườ ượ ầ ủ ứ ư ộ ạ ắ ặ i, ho c 1 c ch p…. ụ ữ ầ ạ ạ ư ẳ ắ

ầ ắ ầ ư ườ ườ

ố ườ ặ i thì nên đ ng ể ườ ầ ườ ườ

ầ i áo tr ng sang 1 bên và 2 ng i m u h i t ơ ố ắ ườ ườ ể i trong b c nh, 2 ng ỏ i áo vàng, đ , 2 ứ ả i áo m u thì i m u tr ng và 2 ng ắ ầ ầ ố i sang 1 bên, làm nh v y m u s c m t cân đ i ấ ầ ắ ư ậ

+ B trí m u s c: m u s c c n hài hoà, tránh bên “n ng”, bên “nh ” nh có 5 ng ẹ ầ ắ i vào gi a nh, 2 ng i m u tr ng và 1 ng ng i có m u t ữ ả ầ ố ườ ắ chia đ u 2 bên tránh đ 2 ng i có m u còn l ạ ầ ề không hài hoà v m thu t. ề ỹ ậ

i ch p cùng trong 1 ki u nh thì ph i s p x p làm sao trông đ cao ề ụ ườ ả ắ ể ả ộ

i trong nh là đ u đ u nh nhau, to nh cũng nh nhau. đ đ t đ ế c đi u này thì ta cũng v n v n d ng tính ề ườ ứ ả x p ng ườ i đ ng trong hình : Khi có nhi u ng ỏ ể ạ ượ ề ẫ

ư ơ ứ c ch p đó theo hình vòng cung, ai to l n nh t thì đ ng ư i đ ườ ượ ữ ụ ế

i ậ ụ ấ ấ gi a s xa máy nh nh t, ớ ườ ở ữ ẽ ứ ữ ế

ữ c l ượ ạ ơ ỏ ườ ộ

ừ ng đ i ngang nhau. Trên th c t khi ch p nh ta s g p nh ng hoàn ả ự ế ẽ ọ

ẽ ầ i trong hình s là t ọ ấ i nh ng ng ữ ầ ả ậ ứ ố ứ ữ

ẽ ặ ứ ở ữ ệ ầ ớ

i nh bé nên khi có nh r i h c trách ta là không bi i này i c a chính h gây ra. t đâu đó là l + Th t ứ ự ế c a m i ng ề ọ ủ ch t “ai g n máy h n trông s cao to h n”, hãy x p nh ng ng ẽ ầ ấ vào gi a, ai th p nh bé cho ra đ ng phía ngoài cùng, vì x p theo hình vòng cung nên nh ng ng ả ộ ộ phía máy nh trông vào thì đ cao và “đ r ng i ngoài cùng s g n máy nh nh t Do v y đ ng t ng ả ngang” (béo hay g y) c a m i ng ữ ụ ả ủ ườ ẽ giũa s là c nh th t éo le, b o ng i này đ ng đây thì h không đ ng c mu n len vào gi a, vì ai cũng quan ni m đ ng ố ứ ườ ả nhân v t trung tâm quan tr ng nh t nên ai cũng mu n đ ng vào gi a ch không mu n đ ng ra rìa, ph n l n nh ng ng ườ ữ ấ ọ l ọ ồ ọ ứ ạ ố ứ ứ t ch p, hình c a h bé tí, h có bi ọ ủ ọ ấ ươ ứ ố ứ ế ậ ậ ỏ ỗ ủ ụ ế ả

i khi ch p b ng đèn đi n t ầ ử ụ ằ ệ ử ụ ả ườ ắ ằ ờ ể

(flash): Khi ch p nh b ng đèn flash g n trên máy bao gi ạ ấ ấ ụ ữ ắ ằ

cũng đ ế i nh ng bóng đen sau đ u trông r t x u. Kh c ph c tình tr ng này b ng cách dùng thêm 1 đèn flash n a (đèn nh i) chi u ng sáng ầ ặ ế ạ ườ ấ

+ X lý bóng đen sau đ u ng l ạ xiên bên c nh ch đ ng ……khi chi u đèn vào các t m ph n quang này thì nh m thêm c a sáng t ấ ữ 1 bên vào, ho c n u không dùng ngay đèn trên máy đánh vào t m ph n quang nào đó nh tr n nhà, m ng t ở ½ đ n 3/2 n a. ạ ả ớ ở ư ầ ừ ả ữ ỗ ứ ử ế ế ả

+ Ch p trong phòng r ng nh h i ngh : N u ch p trong các gian phòng l n nh h i tr ế ư ộ ụ ụ ộ ớ ị ư ộ ườ ng….c n t n d ng h t t ầ ậ ụ

n i đó nh m t t c ồ ư ở ấ ả ở ơ

t c các c a s , b t t ớ ồ ế

t c các ế ấ ả ngu n sáng đang có ử ổ ậ ấ ả ệ các đèn chi u sáng đang có trong phòng đ ng th i k t h p v i vi c cân b ng ánh sáng gi a đèn flash và ánh sáng hi n có trong phòng… ờ ế ợ ệ ữ ằ

ị

ư ố i làn m a x i ậ ướ c nh ng kho nh kh c đ p đâu nhé. ộ ụ ể ư ả

phía bên trong m t khung ạ ẽ ượ ẽ ụ ả ừ ắ ẹ ộ

trong xe taxi hay là dùng ô che m a n u...gió không ư ế

Ch p nh khi tr i m a ụ ả ờ ư Đi u này không có nghĩa là b n s ph i ch u tr n d ả ề t nh chu t l x , t đ có đ ữ ả ướ Đ n gi n là chúng mình s ch p nh t ả ơ c a s , t ử ổ ừ m nh quá! ạ

http://mk29.image.pbase.com/u38/elamont/upload/25172748.IMG_4898as.jpg

January 15th, 2004 A portion of the view from my plot on the cubicle farm... Typical day in the rainy Northwest.

Canon EOS 10D 1/500s f/8.0 at 112.0mm iso200

i a dùng phim c đi n? Gi i pháp đ n gi n là l a ch n các phim có tông màu m và t ạ ườ ư ổ ể ự ả ả ơ ấ ươ ư

t nh ng đ t ả ố ộ ươ ữ ng ph n cao nh : Fuji ạ ng ph n th p và gi m b t tông màu l nh ả ả ớ ấ ả

B n là ng ọ Velvia 50, Kodak Elitechrome ExtraColor 100 có kh năng ghi hình t c a tr i m a. ờ ủ ư

ỹ ạ ả ệ ự ậ ố ể ấ ắ ằ ọ

ị ầ ắ ủ ạ ả ầ ợ ỉ

i hình nh b ng màn hình máy tính đã đ ở Mây ng h p máy nh c a b n cho phép ch nh c đ bão hoà m u, m u s c...thì b n nên th h t đ tìm ạ c ch nh màu chu n đ ượ ử ế ể ẩ ơ ả ộ ả ườ ấ ủ ệ ằ ạ ả ỉ ể

B n dùng máy nh k thu t s (dSLR)? Đ làm cho hình nh m áp h n thì vi c l a ch n v trí cân b ng tr ng (WB) ả mù là thích h p. Trong tr ợ ra m t cách hi u qu nh t cho hình nh c a mình. Nên xem l ộ có th bi ể ế ả t chính xác k t qu . ả ế

ố ể ạ ượ ưở ư ệ ả ơ ố

c hi u qu mong mu n thì t c đ ch p ph i l n ả ớ ượ c ị ạ ố ộ ụ ể ụ ả ế ộ ả ớ ẫ ạ

ng đ c đáo đ y! Đ đ t đ B n mu n ch p nh h t m a đang r i? Ý t ấ ạ h n 1/500. N u tr i v n còn sáng s a thì ngay c v i th lo i ng kính amateur kém nh y sáng th b n v n có th ghi đ ể ạ ố ủ ơ hình nh đ p v i kh u đ ng kinh m r ng và phim có đ nh y cao. ạ ộ ạ ờ ẫ ẩ ở ộ ộ ố ẹ ả ớ

A cold and rainy day by the fjord.. Taron Auto EE camera (Japan 1960),Taronar 45mm f1,8 exp.1/30 f:4.5 on Agfa APX100 D-76 1+1 scan 2400 DPI

ẽ ạ ủ ả ằ ộ

ng nh ng h t m a ị ủ S tr giúp c a đèn Flash trong ch đ "fill-in" (cân b ng v i ánh sáng c a không gian) s t o nên m t hi u qu thú v c a ớ nh ng h t m a ánh lên m t l p sáng d u dàng. Đ tránh hi n t ệ ượ ệ v trí ti n c nh b th a sáng b n nên lùi ị ừ ự ợ ữ ế ộ ị ư ở ị ề ả ộ ớ ủ ư ữ ể ạ ạ ạ

i m t chút đ có m t kho ng cách thích h p v i làn m a. Tuy nhiên n u b n s d ng các lo i đèn flash nhà ngh thì v n đ ạ ử ụ ư ề ế ạ ấ ớ ợ ề ộ ả

l ạ này không ph i là ph c t p l m. ộ ứ ạ ắ ể ả

Nh ng h t m a cũng hoàn toàn có th đ c ghi l i b ng t c đ ch m (1/30)khi đó chúng s đem l i c m giác liên t c nh ể ượ ư ữ ạ ạ ằ ố ộ ậ ẽ ạ ả ụ ư

c ch y. B n có th th ch p c nh m a v i nh ng t c đ ch m h n n a đ có m t b c nh v i m t màn n ướ ạ ữ ớ

c ướ i v i ánh sáng c a phông t n ra, loé lên m t dòng n ả ộ ng. Cách x lý này đ c bi x i x đ y n t ố ả ầ ấ ượ ể ử ụ ả ặ ử ệ ạ ư ớ ệ ả ộ ứ ả ủ ộ ả

ố ộ ậ ụ qua nh ng h t m a.... ơ ữ ể t đ t hi u qu cao khi ch p trong đêm t ố ớ ư ạ ữ

ờ

ư ế ố ụ ả ườ

i ta th ườ ề ắ ng hay nói "m a gió" vì hai y u t ớ

ế ạ ử ụ ạ ệ ử ở

ng thích v i s ...ng m n ớ ự ấ

ộ

ả ề ề ặ ố

ệ ạ ộ

ấ ộ ẽ ạ ụ ả ở ế

t y. Ch p nh khi tr i gió Ng này ộ luôn g n li n v i nhau và cho dù b n s d ng m t chi c máy SLR hay dSLR thì các m ch đi n t bên ướ c trong chúng không h ...t ề ươ m t chút nào h t c ! Trong hoàn c nh này thì m t kính ộ ế ả t đ b o v b m t ng kính l c trung tính là c n thi ế ể ả ọ ầ ọ c a b n và nên s d ng m t chi c túi ni-lông bao b c ộ ủ ạ ế ử ụ t ph i t b ch p nh. N u b n nh t thi l y toàn b thi ả ế ị ụ ả ế ấ ch p nh khi tr i m a thì vi c dán thêm m t chút băng ờ ệ ư ph n đ u ng kính v i túi ni-lông s h n ch dính ớ ầ ố ầ c không c n thi đáng k s th m n ể ự ấ ế ấ ướ ầ

ộ ọ ậ ề

ng này ờ ữ

i n t ấ ư ế ể ả ẹ ậ ố ộ ậ

ố

ữ ẽ

ộ ấ

nh r t...ngh thu t! N u nh ánh sáng t ạ ả ư ế ậ ệ ạ ế

ư ể ử ụ ọ ỉ ầ

ố Tr i gió to thì m i v t đ u chuy n đ ng: mây, cây c i, ể nh ng v t nh ...Nh th đ tái t o l ạ ạ ấ ượ i pháp tuy t v i nh t. Thêm vào thì t c đ ch m là gi ệ ờ đó gió to s làm c nh v t chao đ o và làm sai s đáng ậ ả ẽ kêt đ nét, nh th hoá l i hay vì ta s có nh ng t m ấ ạ nhiên quá ự ế ả ố ộ ậ m nh khi n cho b n không th s d ng t c đ ch m thì ch c n dùng thêm m t kính l c phân c c ự (Polariseur) đ gi m t c đ xu ng 2 n c. ộ ố ộ ể ả ấ ố

Newquay UK Canon EOS 10D ,Sigma 170-500mm f/5-6.3 RF APO

ố ạ ế ụ ả ữ ẽ ạ ơ ồ

ữ c hình nh nh ng ẹ ữ ộ

c và nh t thi ớ c h ỹ ướ ướ ộ ả ấ ướ ế ấ ắ ả

N u b n mu n ch p nh nh ng c n sóng quay cu ng trong gió l n thì t c đ cao 1/500 s giúp b n b t đ ắ ượ ố ộ ả xa, so sánh chúng ng gió và hình dáng các con sóng t con sóng đ p d d i. Kinh nghi m cho th y c n quan sát k tr ừ ệ ấ ầ c khi con sóng v tan vào các t ng đá v i nh ng con sóng đ n tr ỡ ả ế ầ ớ ả đó có th l y thêm vào trong c nh hay b bi n. Đ làm sinh đ ng thêm t m nh c a mình b n nên ch n m t v trí đ p mà t ể ấ ộ ị t c n ph i b m máy m t kho nh kh c tr ẹ ữ ờ ể ướ ộ ấ ả ủ ừ ể ạ ọ

i hay nh ng v t th quen thu c đ làm chu n so sánh v i kích th ộ ể ướ ủ ữ ể ẩ ậ

ườ ạ ở ế ộ

c đ các chi ti c c a các con sóng. ứ ch đ "Multizone" - đo sáng ph c c vào đó i mu n u tiên ánh sáng cho m t ch th c đ nh thì có th đo sáng tr ậ ố ư ớ đ ng ự ộ ủ ể ố ị ướ ể ộ

hình các ngôi nhà, hình ng Còn v vi c đo sáng thì b n hoàn toàn có th tin c y giao phó cho máy đo sáng t ề ệ h p, đ l y đ ể ấ ượ ủ ợ và ch u hy sinh chi ti ế ể t. N u b n l ạ ạ ế ế t trong ng n sóng b th a sáng. ị ừ ọ ị

Olympus E-1 ,Zuiko Digital ED 50-200mm f/2,8-3,5 1/200s f/4.5 at 208.0mm iso100

ệ ầ ậ ẩ ụ ả ụ ấ

ạ c đ ng trên máy nh. Sau khi ch p nh xong thì vi c đ u tiên b n c n làm là s y khô các túi máy, dùng các lo i khăn đa d ng lau chùi th t c n th n ậ v máy nh sau đó dùng khăn khô b ng v i m m lau s ch các v t b n và n ỏ ạ ầ ề ả ướ ọ ế ẩ ằ ả ạ ả

ạ Chúc b n thành công!

ữ

ơ ẳ ư ữ ố

ố ả ơ ắ ả

ỉ ầ ả ả

ữ

ạ ả

M a đêm và nh ng tia ch p ớ Nh ng c n m a đêm th m sâu và h i h r i xu ng thành ph ố ư r c ánh đèn m u đó chính là kho nh kh c sáng t o c a b n. ạ ủ ạ ầ ự Hi u qu ngh thu t th ấ ườ ệ ệ ậ t n ch ng hình nh ng gi ư ọ ướ ữ ồ đ ng l ử ọ thành ph ban đêm là đã đ đ p l m r i. ng r t kh quan. Đôi khi ch c n ch p ụ ọ ướ c m a đang r i hay nh ng gi c t n ơ i trên khung c a kính lên trên khung c nh sáng r c c a ự ủ ố ủ ẹ ắ ồ

ụ

c hai t m hình đ có đ ể ộ ồ ể ấ

ớ

ắ ộ

ạ ả ệ ầ ỉ

Có m t đi u chú ý là đ thành công trong ch p ch ng hình thì ộ ề ượ ế c k t ph i tr b t -1 kh u đ sáng ở ả ả ừ ớ ẩ t vào t m nh ghép. Khi b m máy nh không đ l qu nh ý ể ọ ấ ả ư ở ấ ả ợ trong khuôn ng m m t ngu n sáng quá m nh, trong tr ng h p ườ ồ không th làm khác thì c n hi u ch nh kho ng +0,5 đ n +1 kh u ẩ ế ể đ sáng. ộ

ắ

ấ ụ ả ư ờ

ể

ế ả ấ ố ộ ể ạ ượ ả ẹ ề

ầ

ầ ắ ẫ ố ấ ẽ

Trong thành ph ban đêm thì nh ng trang ph c màu tr ng hay ụ ữ ố ữ châu Âu s t o nên nh ng nh ng đám tuy t tr ng (n u có) ữ ẽ ạ ở ế ắ đi m nh n và hi u qu b t ng đ y. Ch p nh tr i m a bu i ổ ờ ấ ệ ể i b n có th dùng t c đ cao th m chí khuôn hình không c n t ầ ậ ố ạ c hi u qu đ p h n v ánh sáng thì chân máy nh. Đ đ t đ ơ ệ ả b n nên ch p lúc màn đêm m i v a buông xu ng, b u tr i v n ờ ẫ ớ ừ ụ ạ còn xanh và m u s c v n còn trong tông màu m thì s có m t ộ n n nh r t tuy t. ấ ề ả ệ

ạ ớ

ủ ề ụ ả ỏ ộ ồ ẫ ư ằ ồ

ộ ự i có m t s Còn ch đ ch p nh nh ng tia ch p trong đêm l ữ h p d n và đòi h i nhi u s kiên nh n c a b n. Nh ng cũng ư ề ự ấ nên l u ý r ng b đ ngh ch p nh c a b n g m chân máy ề ụ ả nh (dù là kim lo i hay các-bon) đ t trên m t đ t s là m t đi m quy n rũ đ cho các tia ch p...x đi n đ y nhé. V y nên t ớ ể ẫ ủ ạ ủ ạ ấ ặ ấ ẽ ả ệ ế ể ạ ặ ậ ộ ả ố t

trong nhà, trong ô-tô...đ tránh nh ng r i ro đáng ti c. h n h t b n nên ch p nh t ơ ế ạ ụ ả ừ ủ ữ ể ế

Nikon D1h ,Nikkor 24-80 2.8 AFS 1/20s f/2.8 at 28.0mm Hand Held

đây có m t câu h i khá ph bi n: v y thì ta s ch n kh u đ sáng là bao nhiêu? Kinh nghi m cho th y kh u đ gi a f5,6 và ậ ộ ữ ẩ ấ ẩ

ề ỏ ấ ộ ợ ổ ế ạ ớ ỉ

ẽ ọ ẫ ng ít khi v ầ ượ ườ ụ ờ

ệ ộ i ch là s kiên nh n và c u mong cho may m n giúp mình b t đ ắ ượ ớ ế ờ ầ ư ự ệ

c tia ch p khi onngs kinh ắ ng khá sáng t quá 30 giây. C n l u ý n n tr i g n v i thành ph th ố ườ ề ầ ư t ngay k t qu ch p đ khu v c này. Trong đi u ki n này thì s d ng máy k thu t s có u th là bi ả ụ ể ế ậ ố ế ỹ ể ụ t và b n có th t n d ng c h i này đ ch p cũng sáng h n m t cách đ c bi ơ ộ ể ậ ụ ạ ử ụ ộ ề ờ ệ ầ ắ ặ ớ ơ

Ở f11 là thích h p. V n đ còn l ự v n còn m . Th i gian ch p trung bình th ở ẫ do đó đ b th a sáng ẽ ị ừ ở kh c ph c. Sau khi có tia ch p b u tr i bao gi ờ ụ thêm vài t m nh phong c nh ban đêm. ấ ả ả

Ch p nh trong s ng mù ụ ả ươ

Leicaflex SL2 MOT and Leica 180mm

ỉ ỉ c l ể ướ ơ ử ệ ượ ộ

ộ ng mù làm l ng trong không khí s ươ ả ươ

ủ ồ ậ ở ng c a th i ti ự ươ ự ả

ng mù là m t hi n t ạ ộ ấ ả ậ ể ụ ượ ể ạ

ộ ươ ẫ ể ờ ợ ứ ươ ậ ộ

đ ng trong tr ể ợ

ng ph n kém c a màn s V i c u trúc c a hàng t t tinh th n ớ ấ ủ v trí c a ngu n sáng nó s tr giúp làm phân tán ánh sáng hay ph n x ánh sáng. Trong ánh sáng t ủ ị ẽ ợ c m t t m nh phong c nh trong s cho c nh v t tr nên huy n o đôi khi siêu th c. Đ ch p đ ả ề ả ng ph n t h p ch th có đ t ể ả ố ủ ể ợ "Multizone". Cũng v n dùng k thu t nh th b n có th ch đ i lúc màn s ỹ c nh tuy t đ p. Có m t đi m c n chú ý là vi c dùng tiêu c t ự ự ộ ả ệ ẹ không th l y nét đ ủ ể ấ t mà tuỳ thu c vào ờ ế nhiên thì s ườ ng ng mù đ p, trong tr ẹ i thi u, b n có th hoàn toàn tin c y vào ch c năng đo sáng t ả đ ng ph c h p c a máy nh ự ộ ứ ợ ủ ng đ t ng t r ra đ l m t ph n c a phong ộ ẽ ể ộ ộ ầ ủ ể ng h p này s rât r i ro vì máy nh có th ủ ẽ ườ ả i pháp ch c ch n nh t là canh nét b ng tay ng. Gi ấ ả ầ ộ c vào ch th do đ t ủ ể ượ ư ế ạ ệ ộ ươ ươ ằ ắ ả ắ

ầ ng mù chi m ph n l n khuôn hình thì r t có th h th ng đo sáng Multizone s b nh m ẽ ị ế ế ấ

"Manual". N u nh b n th y s ấ ươ (th ế ể ệ ố ng là cho m t ch s thi u sáng) b n nên c n tr ng tăng thêm m t kh u đ sáng +1. ẩ ư ạ ộ ầ ớ ọ ỉ ố ườ ạ ẩ ộ ộ

Nikon Coolpix 5700 1/175s f/8.0 at 8.9mm iso100

ng thì nên l u ý r ng phông s sáng h n ch th . Vi c dùng đèn ạ ng h p b n mu n ch p nh ai đó trong màn s ụ ả ủ ể ư ẽ ệ ơ

ố ợ ườ ch đ "fill-in" là gi ở ế ộ ệ ả ấ ậ

ươ i pháp hoàn h o nh t, nhân v t s sáng rõ và n i b t trên màn s ậ ẽ ươ ấ t các c nh s ả ằ ổ ấ ạ ể ử ệ ả

ươ ủ ả ẩ

ng m t cách r t ngh thu t. Đa ộ ươ i sao ta không th làm "Bracketing" * v i nhi u ề ử ố i t b ph n x , t o ánh ng mù nh ng t ư c phông nh s ượ ể ầ ng mù ho c là sáng s a, ho c là t ế ị ớ ặ ạ ạ ớ ề ả ặ ớ ằ ả ọ

Trong tr flash ả ph n các máy nh hi n hành có th x lý r t t ầ ấ ố ch s đo sáng khác nhau xung quanh kh u đ sáng trung bình đ có đ ộ ỉ ố s m cân b ng v i ti n c nh. B n cũng có th th nghi m thêm v i kính l c m u hay dùng flash v i thi ể ử ẫ sáng không tr c ti p...Nh th b n s hài lòng v i nh ng sáng t o c a cá nhân mình. ớ ạ ư ế ạ ẽ ớ ạ ủ ự ế ệ ữ

Minolta DiMAGE 7Hi ,28-200

ệ ổ ủ ề ữ ữ ạ ố

Ch p nh khi tuy t r i ế ơ A, x s c a nàng B ch tuy t luôn là đ tài cho nh ng câu chuy n c tích và ch đ cho nh ng ai mu n sáng t o cho riêng ề ạ mình nh ng t m nh mang h n c tích. ụ ả ứ ở ủ ữ ế ồ ổ ấ ả

ệ ờ ở ử ầ ậ

ế M t hôm b n m c a ra và b ng nhiên th y tuy t r i, c m giác th t tuy t v i! Hay l n nào đó nghe đài báo trên Sapa có tuy t th là c h i khăn gói lên đ ỗ ng ch kho nh kh c kỳ di u y. ườ ả ệ ấ ạ ả ộ ế ơ ắ ấ ả ộ ể ờ

c nh ng kho nh kh c đ p nh t tr ậ ẩ ấ ướ ề ủ ả

ng đ có th b t đ ể t đó là l ế ng h p c nh ch p r ng m c dù h th ng đo sáng ạ ầ ế ươ ế ỗ ụ ả c khi tuy t tan. V n đ c a ch p nh ấ ệ ố ụ ộ

ệ ả ố ữ i đo thi u sáng c a máy trong tr ủ ể ặ ế i nh ng vùng không có tuy t ố ợ ả ủ ạ ữ ợ ị

ệ ạ ắ ẹ ể ắ ượ ườ ế ng h p. Đ tránh cho t m nh c a b n không b quá t ấ ả i +1,5 kh u đ sáng và nh ng đám tuy t c a b n s ánh lên m t m u tr ng tinh ữ ế ủ ạ ẽ ườ ớ ẩ ầ ắ ộ ộ

B n c n ph i th t kh n tr ả tuy t thì có l ai cũng đã bi ẽ multizone r t hi u qu trong đa s các tr ấ thì b n nên hi u ch nh ánh sáng thêm +1 t ỉ khôi di u kỳ. ệ

Nikon D100 1/180s f/7.1 at 34.0mm

ư ụ ả c quên mang thêm trong hành lý c a mình ít pin d tr nhé vì th i ti ủ ờ ế ạ ự ữ ượ ạ

ể ấ ụ ổ

ả ộ i, r t giòn và s c n a. Th nên ọ ủ ạ ệ ầ ư ạ ấ ổ ế

t l nh s làm M i mê ch p nh nh ng b n không đ ả ẽ gi m tu i th c a pin đáng k đ y. Kinh nghi m cho th y là b n nên đ i pin ch p liên t c thì c b pin s ch p đ c lâu ụ ẽ ụ ượ ạ ấ ả h n. N u b n ch p b ng phim c đi n thì c n l u ý nhi ị ứ ệ ộ ấ ẽ ế ắ ữ ơ i b ng t c đ ch m đ tránh phim b gãy ho c nh ng r i ro đáng ti c. b n c n tua phim l ế ữ ị ạ ầ t đ th p s làm cho phim b c ng l ủ ổ ể ố ộ ậ ụ ằ ạ ằ ể ặ

Nikon D100 1/180s f/7.1 at 28.0mm

ể

ụ ả ệ ờ ề ơ ệ

ộ ề ạ ạ i ch p nh tuy t v i nh ng vi c tìm tòi b c c l ư ặ ườ

ẽ ệ ấ

Ch p nh bi n ụ ả Bi n kh i là m t đ t ả ố ụ ạ ơ ể 1/3 nh phía trên hay phía d ng chân tr i đ c đáo. B n hãy t o cho mình thói quen đ t đ ướ ờ ở ả ạ ộ tam s làm m t đi hi u qu không gian và không đ nh đ ng nhìn. V i ng kính góc r ng thì ti n c nh là m t y u t c h ộ ớ ố ượ ướ ị ả cùng quan tr ng vì nó s thu hút đi m nhìn chính. S hi n h u c a ti n c nh s t o thêm chi u sâu c a hình nh và t o s ề ề ả ủ ẽ ạ ẽ ể ả ọ

ớ

ộ ấ ả i không h đ n gi n khi b n mu n có m t t m nh ạ ố ng chân tr i vào trung i. Đ đ ờ ể ườ vô ộ ế ố ạ ự ự ệ ữ ủ ề ả ng quan h p lý v i nh ng ch th b đ y ra xa do tác d ng c a ng kính ợ ủ ố ữ ớ ng ph n v i ả ườ ươ

t ươ góc r ng. Th ộ tông màu c a bi n s cho m t k t qu r t kh quan. ủ ụ ủ ể ị ẩ ng thì m t ti n c nh có m u s c phong phú, t ả ấ ể ẽ ộ ề ả ộ ế ầ ắ ả

ả ề ự ươ

ấ

ổ ữ ầ

ể

ạ ọ ư ủ ữ ộ ả

ệ ẽ ể ả ủ ả

ọ c và m u s c có m t vai trò quan tr ng ng ph n đ i l p v kích th S t ộ ầ ắ ướ ố ậ ả ng, nh t là khi b n in nh i không gian bao la c a đ i d trong vi c tái t o l ủ ạ ươ ạ ạ ệ kh nh . M t con t u m u đ nh xíu ngoài kh i xa trên nh ng ng n sóng, ỏ ộ ơ ỏ ầ ỏ loi trên bi n, m t vài ng ph tráng dáng hình c a m t ng n đèn h i đăng l ẻ ả ọ ủ ộ ố ụ nhiên cho hình nh. Nh ng b c c so sánh m t cách t ki n s đem l i t l ự ộ ạ ỉ ệ ki u nh th này ch có th đ t h t hi u qu c a nó khi phóng ra nh kh ổ ỉ ệ ể ạ ế ư ế 60x80 cm hay l n h n mà thôi. ơ ớ

ạ ươ

ạ ể ạ ng c a th i ti ủ ự ườ

ờ ờ ế ố

ầ

ữ ổ ấ t t ờ ế ạ ơ ự ữ ữ ể ệ ờ ổ ấ ệ ả

ữ ấ

ữ ạ ạ ữ

ng và ánh sáng k t h p v i nhau t o ra nh ng s đa d ng b t t n c a ấ ậ ủ Đ i d ạ ớ ế ợ t luôn i là s thay đ i b t th các ki u ánh sáng thêm vào đó l ự ụ ả i n i mìng mu n ch p nh làm ta b t ng . Do đó s quen thu c v i th i ti ộ ớ ự ấ c ph n nào nh ng s thay đ i y.Trên bi n ánh s giúp b n đoán tr c đ ướ ượ ạ ẽ ng ph n r t cao và hay t o nên nh ng hi u qu tuy t v i trên sáng có đ t ả ấ ạ ộ ươ ộ nh ng cánh bu m. Nh ng tia sáng b t ch t r ch nh ng đám mây cũng là m t ư ồ i chính xác nhwũng gì trong nh ng đ tài yêu thích ể ề b n nhìn th y thì c n ph i ch n đi m đo sáng vào vùng ánh sáng m nh. ạ ể ạ ợ ạ bi n. Đ có th tái t o l ể ở ể ọ ấ ả ầ

ủ ạ ấ ả ữ

ẽ ạ ỉ ầ ẩ

ệ ớ ụ ể ể

ầ i cho nh ng t m nh c a b n cái th n và ộ ụ ố ụ ẹ ạ ự ệ ấ ả i cho nh ng nh ch p toàn c nh đ i d ụ ề ạ ươ ả ồ

i m u tr ng th t s c a nh ng cánh bu m. Ng ủ ề ề ấ ả

ậ ự ủ ơ ữ ề ạ ớ ộ ươ ng nh ng có l ư ấ ẫ ổ ế

ể ạ ượ ế ế ộ nh đ i d ạ ươ ố ệ ạ ầ ề ồ ế ệ ả ờ ơ

l ữ ắ ạ i đ t nhi u h n n a đ đ t t ẽ ả mong mu n. Cách làm này r t đ n gi n mà hi u qu l Spot t i nh ng chi ti Vi c x lý đo sáng đúng s m ng l ạ ệ ử v đ p ngh thu t. S hi u ch nh nh sáng khá thông d ng là tăng 1 kh u đ ậ ả ẻ ẹ sáng +1Ev v i nh ng t m nh ch p thuy n bè có b c c h p đ có th ghi ữ ng thì b n gi m đi -1 Ev hay c l ữ ả ả ượ ạ ng ph n cao c a hình dáng nh ng con tàu trên n n sáng. Có r t nhi u cách đo sáng khi ch p ụ ữ ả c k t qu ứ ợ ỉ ể i đ p đ n không ng . N u b n c u kỳ h n thì ch đ đo sáng đi m ế ỉ ố t quan tr ng s giúp b n làm ch s đa d ng c a ánh sáng b ng cách hi u ch nh Ev hay thay đ i ch s ạ ph bi n nh t v n là đo sáng ph c h p Multizone r i hi u ch nh ánh sáng đ đ t đ ấ ơ ọ ả ạ ẹ ủ ự ủ ữ ệ ẽ ế ạ ạ ằ ổ ỉ

ẩ ố ộ ụ ủ ề ể ể ạ ẩ ả ồ ộ

Kh u đ sáng/t c đ ch p. B n cũng có th đo sáng vào nhi u đi m khác nhau c a hình nh r i tính toán kh u đ thích h p ợ ộ cho toàn nh. ả

chúng ta s cùng nhau đi vào nh ng ch đ chi ấ ủ ụ ả ể ắ ờ ủ ề ữ ẽ

Canon PowerShot S400 Tv( Shutter Speed ): 1/1250 Av( Aperture Value ): 7.1 Exposure Compensation: -2/3 File Size: 871KB Sau khi đã nói v nh ng nguyên t c chung nh t c a ch p nh bi n thì bây gi ti t hay g p khi ra bi n. ề ữ ể ế ặ

Đ u tiên là ch p nh nh ng con tàu. ụ ả ữ ầ

ể ế ề ấ ạ

c vào m t đi m trên h ỉ i cho nhi p nh. Chính vì th mà ẳ ế ả ớ ể ướ ủ ể ằ ạ ồ ộ

ộ ở ủ ố ầ ắ ạ

i không h thu n l ậ ợ ề ộ ầ ể ắ ằ ả ộ ể ễ ể ằ ệ ấ ầ ả

Trên bi n nh ng con tàu chuy n đ ng đôi khi r t nhanh và đi u này l ộ ữ b n c n ch nh nét b ng tay tr ng đi c a con t u, có th là m t con sóng l n ch ng h n, r i quan sát ạ ầ ướ c đó b n ph i ch c ch n r ng kh u đ m c a ng kính cho phép th t k trong khuôn ng m khi con t u đi vào vùng nét. Tr ậ ỹ ẩ ướ ắ đ nét sâu c a toàn b v t th . B ng kinh nghi m cá nhân b n có th d dàng gi m đ nét sâu và b m máy khi ph n quan ạ ộ ộ ậ tr ng nh t c a con t u đi vào vùng nét. ầ ọ ủ ấ ủ

Zoom Nikkor 70-300 ED, ch p t ụ ạ Phim Fuji Superia 200 ISO. Scan t i 250 mm. i Labo. ạ

ồ ể ử ụ ự

ờ ế ẹ ụ ộ ả ắ ể ổ

ẫ ễ ộ ố ấ ộ ạ ở

ườ ả

c đi m đó là khi la m kh u đ ng kính l n, đ nét sâu kém và AF-C l t chính thì nh ng ng ph s b m . Chính trong tr ế ợ ướ ả ọ i có nh ng nh ữ t ph c a con tàu n m ằ ở ư ư ủ ẽ ị ờ ắ ạ ạ ể

i t o nên u th . B n ch c n ch n đi m nét bên c nh c a khuôn ng m đ đ m b o nét cho các chi ti ạ ủ ỉ ử ụ ụ ẽ ấ ấ

Khi th i ti t đ p thì nh ng cánh bu m trên bi n s là m t c nh đ p l ng l y và b n hoàn toàn có th s d ng ch đ tiêu c ạ ữ ế ộ ẹ ộ ể ẽ ng mà đi m ng m đ u tiên d chon l a nh t khi con tàu nh neo. Th nh ng đ ng liên t c AF-Continu bám theo đ i t t ế ư ầ ự ộ ự ố ượ ch đ AF-C này cũng l i b t vào ạ ắ ớ ẩ ể ượ ế ộ ng h p này thì kh phía tr m t chi ti c chi ti ụ ủ ữ ế ộ t năng AF đa đi m l ế ỉ ầ ế ạ ể ả ph còn đi m l y nét trung tâm s căn vào ng ph . N u nh b n ch s d ng duy nh t tiêu đi m trung tâm c a AF thì ph i ư ạ ư ủ ế ọ ượ c c khi khuôn l ghi nh ch s nét vào đi m c n ch p tr ạ ể ả ể i hình và b m máy. Cách ch p này có l ợ ủ i th là b n l a ch n đ ạ ự ể ớ ỉ ố ướ ụ ụ ế ể ầ ấ

ể ề ể ệ ả

ộ t b k thu t che khu t m t ng ph cũng nh nh ng bóng đ x u nh t là khi đ ổ ơ ng chân tr i th p h n ờ ấ ế ị ỹ ớ ờ ườ ể ư ủ ư ữ ổ ấ ầ ấ ậ ấ ấ ặ

chính xác đi m l y nét trong đi u ki n con tàu chuy n đ ng ngang trên bi n và kho ng cách v i b là không đ i. C n chú ý không đ các thi ể đi m nhìn. ể

Canon PowerShot S400 Shooting Mode: Manual

ắ ố

Photo Effect Mode: Off Tv( Shutter Speed ): 1/1600 Av( Aperture Value ): 13 Metering Mode: Evaluative Exposure Compensation: -1 ISO Speed: 50 Focal Length: 22.2 mm Image Size: 1600x1200 Image Quality: Superfine White Balance: Daylight AF Mode: Single AF File Size: 929KB ằ Xoá thông s màu đ t o nh đen tr ng b ng ể ạ ả Photoshop.

b cát. C nh bi n nhìn t ể ả ừ ờ

bãi bi n cát tr ng ta có ể ng tuy t v i. Ngay t ệ ờ ừ ể ắ

c nh ng b c nh v đ i d ứ ả t và m t ng kính télé đ m nh (t Không c n ph i trên tàu thì b n m i có th có đ ớ ạ ả ở ầ c m t cái nhìn t th làm đi u đó. C n ph i tìm đ ượ ầ ề ể ả ộ ượ ố ề ạ ươ ủ ạ ư ộ ố ừ ộ 200-300 mm cho c nh r ng) và m t ả ộ

ộ

ẳ

ng kính góc r ng cho nh phong c nh. ố ả ể V i m t ng kính télé b n có th ép ớ ộ ố nh ng ng n sóng cùng m t ph ng v i ớ ữ ọ nh ng con tàu r i t ộ i in lên m t ữ n n tr i và nh ng hòn đ o xa. ữ ề ả ạ ặ t c l ồ ấ ả ạ ả ờ

i 300 ụ ạ

iạ

Zoom Nikkor 70-300 ED, ch p t mm. Phim Fuji Superia 200 ISO. Scan t Labo. Khuôn hình l i b ng Photoshop. ạ ằ

ố

ạ

ề ả ờ ể ố

ạ

nh k ni m tuy t v i. ờ ạ b n Cũng v i góc nhìn nh th bây gi ư ế ớ thay b ng ng kính góc r ng (17-28 mm) ộ ằ i hình dáng th t đ p c a nh ng đ ghi l ữ ậ ẹ ủ ể ủ con sóng ti n c nh và t n cùng c a ậ phông là b bi n duyên dáng u n cong mình. B n có th đ m t em bé ch y ạ ể ể ộ c ti n c nh, dùng flash trên sóng n ề ả ướ "fill-in" và ch c ch n b n s có m t t m ộ ấ ạ ẽ ắ ắ ệ ờ ả ỷ ệ

i 70 ụ ạ

iạ

Zoom Nikkor 70-300 ED, ch p t mm. Phim Fuji Superia 200 ISO. Scan t Labo.

c ánh sáng ể ạ ượ

ư ệ

C n chú ý: đ có th đ t đ ể ầ đ p nh nhi p nh chuyên nghi p thì ế ả ẹ b n nên ch p th v i kh u đ sáng -1 ử ớ ạ ụ ẩ ộ

Ev nhé, nó s có tác d ng làm tăng ánh sáng m c a hình nh, tăng đ t ng ph n. ộ ươ ủ ụ ẽ ấ ả ả

ụ ả

ả ố ượ ữ

ố i ta hay nh c đ n b ng nh ng c m giác ng t, SLR hay dSLR không quan tr ng, và mu n có đ ữ c nh ng t m nh đ p v gia đình, ề ậ ng m ngh thu t ả ọ ắ ế ấ ả ưỡ ẹ ộ ườ ệ ằ

Ch p nh chân dung B n có trong tay m t chi c máy nh t ạ ộ ng ữ ườ hay bí n n m phía sau m i n c i. ế i thân yêu...nh ng t m hình chân dung mà đôi khi ng ấ ỗ ụ ườ ẩ ằ

ế Ả ả ả

ỉ ơ t nào đó c a nhân ủ ế ặ ữ ệ ộ

ặ i không ph i là nh ng y u t V y thì th nào là nh chân dung? Câu h i d tr l ỏ ễ ả ờ ậ t m nh ch p m t ai đó. B n có th quan tâm đ c bi ạ ấ ả v t và th hi n chúng r t đ p th nh ng đó l ấ ẹ ậ i chính xác. nh chân dung không ch đ n gi n là i và cũng d không tr l ễ ả ờ t t t đ c bi i dáng v , trang ph c, hay nh ng chi ti ụ ệ ớ c u thành m t t m nh chân dung. ộ ấ ả ế ố ấ ả ể ế ư ụ ể ệ ẻ ữ ạ

nh chân dung, đó chính là s l t t ự ộ ả ậ thành công m t ph n hay toàn b tính cách c a nhân v t thông qua k thu t ủ ộ ộ ậ ầ ỹ

Ả nhi p nh. ế ả

Zoom Nikkor 70-300 ED, ch p t ụ ạ Phim Fuji Superia 200 ISO. Scan t i 300 mm. i Labo. ạ

ả ể ề

ự ắ

Ta có th chia nh chân dung ra làm nhi u th lo i khác nhau: ể ạ 1. nh chân dung có s s p đ t hay nói theo ki u nhà ngh là có "pose" ể nhiên ch p khi nhân v t đang ho t đ ng "real time" 2. nh chân dung t ề ạ ộ ặ ụ Ả Ả ự ậ

c ch p trong hay ngoài Studio v i m t s b c c, ch n l a khung c nh t ả ụ ở ộ ố ố ụ ọ ự ả ớ ự ằ nhiên nh m

Ngoài ra thì nh chân dung có th đ làm n i b t h n tính cách c a nhân v t. ể ượ ậ ổ ậ ơ ủ

ắ ẳ ạ ồ

ế ả ậ ệ

mà thôi. đây n m trong i nhi u l n cái "H n" c a m t t m nh. Cái h n Trong nhi p nh chân dung b n ch c h n đ nghe nói t ộ ấ ả ằ ồ ở ủ ớ ẽ c đòi h i tr c giác c a nhà nhi p nh chính nhân v t và nó ch xu t hi n trong m t kho nh kh c xu t th n không đ nh tr ế ả ộ ủ ướ ị ắ ả ấ ỉ b m máy đúng lúc. Bài h c mà ta ch có th đ t đ c b ng m t tâm h n nh y c m v kinh nghi m th c t ự ế ả ạ ả ể ạ ượ ằ ọ ấ ề ầ ấ ầ ộ ỏ ự ệ ồ ỉ

i 200 mm. ụ ạ

Zoom Nikkor 70-300 ED, ch p t Phim Fuji Superia 200 ISO. Scan Epson 1650.

c k t qu đó b n c n có m t s tò mò, năng khi u quan sát và m t c m ng tình c m nhanh nh y. Tr ả ạ ầ ướ ế ạ

ể ạ ượ ế ọ ạ ầ ữ

ộ ả ứ ả i ch p nh chân dung gi i nhân v t trong nh. Ng i là ng c khi b m ấ ả ạ nh ng quan sát này b n ủ ọ ồ ừ ữ ả ườ ệ i có kh năng làm vi c ệ ụ ả ể ườ ậ ỏ

Đ đ t đ ộ ự máy b n c n h c cách quan sát nhân v t, tính cách và nh ng cách bi u hi n tình c m c a h . R i t ậ s hình dung ra cách mà mính s tái t o l ả ạ ạ ẽ và suy nghĩ tr c ti p b ng hình nh mà không c n ghi chép. ự ế ẽ ả ằ ầ

S khác bi t trong nhi p nh đó chính là cách mà ng i c m máy nhìn nh n và đánh giá cùng m t s v t. Có r t nhi u cách ự ệ ế ả ườ ầ ộ ự ậ ề ậ ấ

i m t m c đích, b n c n đ ý t ớ ạ ầ ụ ể ộ ưở ng c a mình r ng m , ý th c đ ộ ứ ượ ủ ở ọ c vi c mình đang làm cùng v i s c n tr ng ớ ự ẩ ệ

ể i đa. cùng đ đi t t ố

Zoom Nikkor 70-300 ED, ch p t ụ ạ Phim Fuji Superia 200 ISO. Scan t i 150 mm. i Labo. ạ

c cái th n c a nhân v t thì bây gi ậ ờ ớ ạ ố ụ ủ ề ộ

ầ ủ ủ ữ ề ắ ắ

ng đ i. S sáng t o n m trong tay b n. Hãy cùng sáng t o nhé! Sau khi đã n m b t đ ắ c a tr ả ườ ủ t c v b c c ch là t ắ ề ố ụ ắ ượ ng nh hay n t ấ ượ ươ ỉ ng c a phông n n. Không có gi ề ạ ố ự ằ m i là lúc b n đi vào b c c c a góc nhìn, chi u ánh sáng, đ sâu i h n v trong vi c s d ng màu s c hay đen tr ng. Nh ng nguyên ớ ạ ạ ệ ử ụ ạ

xa, hay nói đúng h n là có m t đam mê mu n tái t o l ư ạ ạ ừ ằ ố

ừ ơ ầ ớ ộ ả ừ ấ

ự

ụ c ch p i n m trong ế ả t s cho phép b n d dàng thao tác ộ i cái h n c a cu c ồ ủ ề ượ t l ệ ạ ằ ễ ế ư ệ ậ ủ ạ ậ ố ẽ ể ỏ ề ạ ỹ

Cá nhân mình a ch p nh chân dung b ng zoom t ụ ả s ng qua t ng khuôn m t, qua t ng tính cách. Nh các b n đã th y, ph n l n các nh mà mình post lên đây đ u đ ư ạ ặ ố b ng AF Zoom-Nikkor 70-300mm f/4-5.6D ED, m t lo i r t amateur. Th nh ng trong nhi p nh s khác bi ằ ạ ấ ộ kh năng quan sát và c m nh n c a b n tuy nhiên không th b qua đi u ki n k thu t t ả h n trong m i hoàn c nh. ọ ơ ả ả

h i khó hình dung. Mình s c th đi sâu các vào tình hu ng c th mà mình đã "ch p" đ ế ẽ ơ ẽ ố ử ụ ể ố ộ ượ ữ c nh ng

Nói v lý thuy t có l ề t m nh này nhé. ấ ả

ớ ể ả ế ể ầ ố

ở ọ ấ ả ả ủ ờ ể ộ

trên đ o Crete, men theo b bi n Egée (m t ph n c a Đ a Trung H i) trong cái n ng mùa hè chói chang và nh ng c n ơ ắ ặ ị ổ ừ ề ạ ớ

ố ữ i và ch p liên ế ụ ả m t cách khuôn hình nào c . Ch p theo c m xúc và k thu t ch còn là b n ỉ ả t c các tiêu c đ không b l ỏ ỡ ộ ự ể ắ ự ế ả t ư ở ấ ả ả ả ả ụ ậ ỹ

Mình thích g i t m nh này v i tên c a cu n ti u thuy t n i ti ng "Ông già và Bi n c ". L n lang thang đ n thành ph ế ổ ế Chania ầ ủ gió không ng t mình đã vô tình b t g p hình nh này vào m t bu i chi u. C m xúc đ n tr c ti p. Mình d ng l ộ t c g n nh ụ ầ năng.

c khi đ n v ế ườ ờ ế ề

nh b ng zoom vì mây mù r t nhi u. Cũng l ề ằ n đào Nh t Tân chi u 30 T t v a r i. Th i ti t không thu n l ế ừ ồ i v n là c m xúc đã đ a mình đ n t m nh này khi anh ch v ư

ụ i l m cho ch p ờ n đào th n th nh ng thân cây khô kh c. Trong cái nhìn y ch a đ y v cam Xót xa. Đó là c m giác mà mình có đ ượ ả ạ ẫ ấ ả nhìn ch v có bán v t vát m y cành đào có hoa đ ấ ị ợ ớ ậ ả c b ra t ượ ẻ ậ ợ ắ ủ ườ ấ ế ấ ả ố ừ ữ ứ ầ ẫ ẻ

ch u và xót xa. ị

ắ ủ ấ

ề , không c n ph i suy nghĩ, ch vi c b m máy. Dáng v t ả ả ầ ư ế ộ ỡ

ừ ặ nhiên c a ng ủ ẻ ự . Ti c là phim làm scan không đ i b n tàu trên m t nhánh sông Đà. M t ộ ắ th ng ngàng cùng ánh m t Trong tr o. ẻ Đó cũng là đi u mà mình c m th y trong ánh m t c a cô bé con này khi v a đ t chân t b c c kỳ l ườ ỉ ệ ấ ạ ố ụ trong veo c a cô bé con này có m t s cu n hút kỳ l ượ ủ ộ ự ố ế ạ ớ ế i m và t ẹ c th t trung th c v ch t li u và ánh ậ ự ề ấ ệ

sáng.

ấ ậ ứ ị ố ữ ơ

i mi n núi n i đây ố ợ ầ t. Trong cái dáng v l m lỳ, ít nói y là c m t s c m nh c a núi r ng th m sâu. G n ệ ướ ơ ữ ủ ạ

ườ ừ ng tôi ch đ ng "lia" ng kính ch p nh ng khuôn m t cách xa kho ng 20-30 m đ gi ể ữ ề ẳ ẹ nguyên v n ạ ả ộ ứ ả ạ ủ ộ ẻ ầ ữ ấ ặ ụ ố

nhiên y. S n n . ơ ữ Sapa năm y mây mù. B c chân ra ph ch là tôi l p t c b cu n hút theo nh ng v t áo chàm. Nh ng ng có m t s c s ng hoang s mà m nh li ộ ứ ố nh là đ ng gi a đ ữ ườ ứ nh ng c m xúc t ự ả ư ữ ấ

Và bây gi s là các b n nhé... ờ ẽ ạ

ạ ầ ẽ ữ ữ

ắ ộ ấ ả ấ ẹ ủ ệ ữ ữ ờ

ớ ữ ấ ủ nh ng b n c m máy trong HNC đã không ít l n t ầ ự ẫ ứ ộ ề ộ ấ ả

i nh ng l p son ph n c a cô ng ng trên ph đôi khi ta cũng b t g p nh ng kho nh kh c nh th . Ch a th t h n là cái Th n mà ch m i là cái Duyên ố ẫ ữ ư ầ

ả ườ ắ ặ ề ặ i c m máy g p ướ ế ườ ầ ồ

ỏ ữ ỉ ớ c h t là "duyên" c a ng ủ ổ ả đây l ở ệ ắ ượ ạ ắ ườ ủ ị

ề c n ch p theo kho nh kh c nh ng đi u ả ụ ả ế ả ố

i m u. Đ n gi n là anh ta ch đ ng t o ra c kho nh kh c quý giá. Cái này b sung cho cái kia. Có nh ng ữ ạ ụ ấ ư ế ề ả ễ ầ ể ả ư ạ ườ ủ ắ ơ

ắ ủ ộ c trong y không ch còn ệ

k thu t đ n l đi tìm cho mình m t t m nh Chân dung đ p c a ngay nh ng ng Có l ườ i thân trong gia đình hay trong m t kho ng kh c ng u h ng nào đó gi a nh ng cú b m máy th i trang m t m i...vô tình nh n ra ậ ờ i m u là m t đi u gì đó không tên mà quy n rũ. Hay có khi trong nh ng t m nh đ i d ướ ế th ắ ườ ậ ẳ i có nhi u khía c nh, tr nh ng cũng đã quý hoá l m r i. Nói v cái Duyên ạ ắ ư i m u thú v , "duyên" c a vi c b t đ ngày tr i đ p và ng ẫ ờ ẹ nhi p nh gia thành th o ch p nh chân dung ki u b trí có đ o di n, không bao gi ờ ầ ạ y cũng không có nghĩa là anh ta không c n "kho nh kh c xu t th n" c a ng ả ấ ầ ấ nh ng "kho nh kh c" y ch không đ i nó xu t hi n. Hi u qu c a t m nh và cái Duyên có đ ả ủ ấ ả ữ ợ ấ ắ ấ ả n a mà nó là k t qu c a c m t t ng hoà các y u t ph thu c vào m t y u t ả ủ ả ộ ổ ậ ơ ẻ ữ ụ ượ ỉ ấ k thu t và sáng t o. ế ố ỹ ứ ộ ế ố ỹ ệ ế ậ ạ ộ

Ả

ế

ủ ộ i ch p. Ch p nh chân dung trên ph b ph thu c vào nhi u may r i c a th i ti ố ị ụ ề ỗ ụ ộ ờ ế ủ ủ ề

ụ ả ấ ườ ẽ ụ ả ộ

i th là ch đ ng v b c c và ánh sáng nh ng nó đòi h i óc sáng t o r t cao và cá tính ạ ấ ư t, b i c nh...nh ng n u thành công ế ư c k thu t, i ta đã b qua b ậ ướ ỹ ỏ ng di n" c a nhân v t. V i m i m t khuôn m t kèm theo tính cách ặ ụ ữ ư ể ỉ ậ ướ ủ ệ ậ

dSLR Nikon D70 + 105mm D Micro. 1/125s f/5,6, ISO 400. nh nguyên g c. ố Ch p nh Chân dung trong studio có l ỏ ợ ụ ả c a ng ố ả ủ thì nó s là nh ng t m hình có m t không hai. Xét cho cùng mà nói, khi ch p nh chân dung ng ườ coi nó nh hi n nhiên, mà ch t p trung vào cách đoán "T ỗ ộ ớ i b m máy. c a nó ta có m t góc nhìn và ánh sáng khác nhau. Vi c l a ch n chúng hoàn toàn do ng ườ ấ ệ ự ủ ộ ọ

dSLR Nikon D70 + 105mm D Micro. 1/125s f/3,5, ISO 640. nh nguyên g c. Chuy n sang B&W b ng PS CS. ố Ả ể ằ

ư ự ụ ả ườ ườ ờ

ữ ủ ể ữ

ng. Thôngth ộ ố ạ ộ ố ể ủ ố ướ ộ ạ ườ ư

i m t ch và lia ng kính ra xung quanh hay cùng lang thang v i m i ng ể ạ ả ư ề ỗ ộ ị ứ ả ớ ả ọ ộ

i qua l ố ề ủ ộ ủ ọ ị

ng thì m t ng kính zoom 70-200mm f/2,8, NTL a th c hành ch p nh chân dung qua th lo i nh đ i th ả t, là đ đ thao tác nh ng đôi khi m t ng kính góc r ng ki u 28mm cũng cho nh ng k t qu n u có VR, IS...n a thì càng t ế ế ấ ể c m t đ a đi m có nhi u ng r t b t ng . C n xác đ nh tr i có đ không gian và c góc khu t đ i nh ng cũng l ấ ấ ể ị ờ ầ i. u ườ Ư ti n thao tác. Có nhi u cách săn nh: đ ng t ệ ạ ề ố t. đi m c a vi c đ ng t i ch là ch đ ng v góc nhìn, phông n n...nh ng không ph i lúc nào ta cũng ch n đúng đ a đi m t ể ề ố ạ ể ộ ố ộ ụ ấ i có khó khăn trong vi c thao tác k thu t, b đ ng v b i c nh và đòi h i m t t c đ ch p r t Cách đi l n vào v i m i ng ườ ọ ả ề ố ả ệ ứ ớ ị ộ ư ậ ệ ẫ ỏ ỹ

ng hay tìm đ c nh ng đi u thú vi. Cho dù b n ch n ph ạ ườ ượ ữ ề ạ ọ ươ ệ ầ ng pháp nào đi chăng n a thì vi c đ u ữ

nhanh nh ng bù l i ta th ư tiên c n làm là Quan sát. ầ

dSLR Nikon D70 + 105mm D Micro. 1/125s f/5,6, ISO 400. nh nguyên g c. ố Ả

ỉ ỹ ưỡ ề ỹ ữ ể ậ ờ

ng là 1/250s, n u không thì 1/125s cũng có th ằ ạ ớ ớ

ả ắ ớ ố ộ ọ t nh ng v i m t kinh nghi m d y d n. S d ng Av r t s ả ố ộ ộ ử ụ ườ ủ ệ ệ ạ ố

t không thu n l Ch có b ng quan sát k l thì n u b n ch n ki u nh ch p ch p nhoáng thì nên dùng Tv v i t c đ lý t ể ả ế cho k t qu t ư ớ ầ ế ng di chuy n và th i ti D.O.F nh ng khi đ i t ờ ế ể ố ượ ư ng ta m i có th nh n ra nh ng kho nh kh c tuy t đ p thoáng qua trong đ i mà thôi. V k thu t ậ ệ ẹ ể ưở ng nh ả ả i s ép b n ph i dùng các ISO cao đ y. V i các máy nh ế ng trong vi c kh ng ch đ nét sâu c a tr ấ ướ ạ ế ộ ấ ậ ợ ẽ ả ớ

i đa t ế ủ ả ượ ạ ạ ố

ng thì sao? Trong đa s các tr c u trúc nh RAW (NEF) và ISO t ụ ở ấ ấ ợ ườ ả ồ ứ ả ố

ườ ả ư ẽ ệ ả ạ ộ ớ ế t

dSLR mình hay ch p nhi u th sau khi đã b m máy r i. Khuôn hình cho nh chân dung đ i th ờ ề b n s ph i khuôn hình l ấ ị ạ ẽ t n d ng nh ng v t c n đ t o nên khuôn hình đ p cho t m nh. ữ ậ ụ c khá i 400. L i th c a nh RAW là b n có th "c u" đ ể ứ ộ ng h p nh ch p ợ ả i v i máy tính nh ng sau m t th i gian nh t đ nh, kinh nghi m s giúp b n gi m b t đi u này, bi ề ạ ớ ể ạ ờ ấ ả ậ ả ẹ

dSLR Nikon D70 + 105mm D Micro. 1/125s f/3,5, ISO 400. nh nguyên g c. ố Ả

ấ ừ kinh nghi m cá nhân, ch c ch n ch a th hoàn ch nh, r t mong nh n đ ư ậ ượ ể ệ ắ ấ ắ ỉ ạ c ý ki n c a các b n ế ủ

M t vài trao đ i xu t phát t ổ ộ v đ tài này. ề ề

ế ấ ư ụ ề ẽ ằ ạ ắ

Ch p pháo hoa Ch p nh pháo hoa b ng dCam thì s có nhi u h n ch đ y nh ng chung mình s cùng tìm cách kh c ph c nhé. Theo kinh nghi m c a riêng mình thì b n có th ti n hành các thao tác sau đây: ụ ụ ả ệ ẽ ể ế ủ ạ

"cloudy". ở ắ

ằ 50. ở

ế ộ ữ ớ ọ ỉ

ự ự ế ọ ọ ự ế ặ ặ

ắ

1. L a ch n cân b ng tr ng WB ọ 2. L a ch n ISO ọ 3. N u nh b n có ch đ Av thì ch n f/11 ho c f/8 v i nh ng máy dCam ch có f max. = 8. ặ ư ạ 4. Ch n ch đ đo sáng trung tâm. ế ộ 5. Ch n ch đ ch p nh "Landscape" ho c đ t nét vào vô c c n u có th . ể ế ộ ụ ả 6. T t đèn flash. 7. Ch n ch đ ch p liên thanh. ế ộ ụ ọ

ả ư

ị ả ạ ở ậ ợ ề ả ụ

ộ ớ ồ ọ ạ ầ ư ấ ụ ầ ề i, không b c n tr trong thao tác ch p nh. Vì là ch p không có ti n c nh và ụ ả ủ ữ

ạ i đ hình c a nh ng chùm pháo hoa. ữ ọ ượ ờ c th i ứ ắ ể ự ể ờ

ấ ể

ấ ấ ạ ắ ả

ệ ủ ọ ả ể ụ ư ề ạ ắ

c. ượ

máy m t v trí n đ nh là s ổ ạ ầ ố ắ ẽ ấ ữ ụ ở ộ ị ẽ ụ ữ ắ ị

Các thao tác ch p nh pháo hoa v i máy nh ch p c m tay thì b n nên l u ý các v n đ sau: ụ ả ớ 1. Khuôn hình: b n nên ch n m t v trí thu n l ộ ị ạ không gian r ng nên b n c n l u ý t 2. B n nên quan sát kho ng 5 phút cách th c b n pháo hoa và th i gian gi a các chùm pháo hoa đ có th l a ch n đ ả đi m b m máy thích h p. ợ ạ ủ 3. B m máy vào lúc nào? Theo kinh nghi m c a mình thì NTL luôn b m máy vào đúng kho nh kh c viên đ n pháo hoa đ t đ đ cao và b t đ u phát sáng. B n nên ch n c nh có nhi u chùm pháo hoa cùng b n lên nhé vì dCam không th ch p nh dSLR ắ ầ ộ v i chân máy nh đ ả ớ 4. Ch đ ch p liên thanh s r t h u d ng khi pháo hoa b n lên liên t c. B n c n c g ng gi ế ộ ụ có hình nh đ p. ẹ ả

i đây là m t tr ng t . NTL ch p b ng máy dSLR D70 nh ng ph ng pháp thì không có gì khác bi ợ ươ ụ ằ ư ươ ệ t.

ự nhiên nhé. Ví d d ụ ướ N u b n có th c m c gì thì c t ắ ạ ộ ườ ắ ng h p t ứ ự ế

ờ ụ ả

ộ ố ả ố ả ể

ấ ượ c các l i khuyên cho ch p nh n i th t ộ ấ ạ ầ ệ ầ Ố t. Ch t l ượ ệ ờ ạ ọ ạ ể ể ế ả

i b loé sáng trên kính UV. B n ph i đ m b o ng kính c a mình th t s ch và nên dùng loa che n ng. 7 l 1. Vi c đ u tiên b n c n ph i có m t ng kính t đ nh thay cho zoom. ng kính t ị đ i l ố ỗ ị t s giúp b n tránh đ ạ ả ố ả ả ố ẽ ạ ng quang h c ph i tuy t v i và n u có th thì nên dùng tiêu c c ự ố ế ệ i bi n d ng hình nh. B n có th tháo kính UV đ tránh tuy t ỗ ủ ậ ạ ắ

vi c tháo l p thân máy nh, ế ị t b đi kèm máy nh s m t là chân máy. M t chân máy nh PRO s giúp b n r t nhi u t ộ ố ộ ề ừ ệ ẽ ắ ả ả

ng kính nhanh g n. B n cũng không nên quên giây b m m m hay đi u khi n t ạ ấ xa nhé. 2. Thi ố ả ạ ể ừ ề ề ấ ọ

ạ ả ộ ộ ố ạ ự ử ấ ấ ạ ộ

ả 3. V i m t s t p chí nhi p nh chuyên nghi p, nh t là trong lĩnh v c trang trí n i th t, thì b n nên s a so n c m t sê-ri nh ch p b ng phim d ng b n 100 ISO đ n gi n b i vì đó là...truy n th ng. ớ ụ ằ ế ả ả ệ ả ươ ề ơ ở ố

ớ ộ ươ ươ ả ộ ộ ố

ng b n thì đ chênh sáng trong khuôn hình t ạ ng ph n c a phim d ấ ả ủ ể ộ ấ ề ạ ả ả ỡ

i quy t v n đ này thì b n có th dùng thêm t m ph n x màu tr ng b c hay m t t m v i màu m gà đ ch n tr ạ t thì đó cũng là m t gi i đa là 2 kh u đ sáng. ẩ ướ c ể ắ ả i ắ ư ạ ử ổ ạ ộ ộ ư ồ ố ộ

4. Đ có th thích nghi v i đ t ể ể Đ gi ế ấ ể ả các c a s t o ngu n sáng nh ng không năm trong khuôn hình. N u nh b n có m t b đèn flash t i. Nên nh r ng ch p b ng phim k thu t s thì đ bù sáng là 0. pháp khá ti n l ụ ằ ệ ợ ậ ố ế ộ ớ ằ ỹ

ự ư ấ ộ

t ấ nhiên: ánh sáng ban ngày. Nh ng trong t ể ử ụ ạ ầ ả ả ả ạ ả

i chính là ánh sáng t m t phía. B n có th s d ng đèn flash qua ph n x tr n nhà ừ ộ dùng flash tr c ti p nhé. ng nh t cho ch p nh n i th t l 5. Ánh sáng đ p nh t, lý t ẹ ấ ạ ụ ả ưở ấ t ph i tránh hi u qu nh sáng t ng h p nh t thi c m i tr ệ ế ả ọ ườ hay m t t m ph n x ch không bao gi ự ế ấ ạ ứ ộ ấ ợ ả ờ

ạ ề ề ả ấ ộ ồ ớ

ể ố ộ ử ổ ớ ặ ể ế

i pháp đ u tiên là t ầ ế ầ ả ớ

ấ 6. M t v n đ mà b n hay g p ph i trong n i th t đó là trong m t khuuon hình có quá nhi u ngu n sáng khác nhau v i ch t ộ ộ ấ ng ánh sáng khác nhau. Đi n hình là trong b p hay nhà t m. B n có th c m t c a s v i ánh sáng ban ngày 5 500K, đèn l ạ ượ ha-lô-gien 3 200K, đèn nê-ông v i ánh sáng m u không xác đ nh hay m t chi c đeng chùm 2 700K. Gi ắ t đèn nê-ông, còn n u b n có t m v i l c m u h ng thì có th che ngu n sáng này l i. ắ ị ể ộ ồ ả ọ ế ạ ấ ầ ạ ồ

i thi u 2 ngày đ có th bi ể t nh n i th t thì b n nên ch p trong t ạ ấ ố ụ ả ề

7. Đ có th ch p t ộ Chính s thay đ i c a ánh sáng này s mách cho b n bi t nên b t đ u ch p nh t ể ụ ố ả ổ ủ ụ ạ ự ẽ ế ể ắ ầ ể ụ ả ừ n i mình ch p nh. t rõ v ánh sáng ể ế ở ơ phòng khách hay nhà b p? ế

ỉ ủ ạ

ư ủ ạ ệ ọ ỉ

i đây. N u t ạ t v t m quan tr ng c a vi c căn ch nh m u s c cho màn hình máy tính c a b n thì hôm ầ ắ t c các ô m u xám ầ ế ấ ả ủ ằ ướ ủ ầ

t thì có nghĩa là màn hình c a b n đã đ Căn ch nh màn hình máy tính c a b n Nh NTL đã nói đ n trong m t bài vi ộ ế i ch t l nay b n có th ki m tra l ạ ấ ượ ể ể c hi n th rõ ràng và có s khác bi đ ự ị ượ ể ế ề ầ ng màn hình c a mình b ng cách xem băng m u xám d ệ c căn ch nh đúng. ỉ ủ ạ ượ

Thân,

ấ ậ ẻ ổ ế t có gi ng chuy n 1 moderator ệ ố

ế ả ụ

ệ ề ả

ử ụ ấ ả ệ ế ạ ầ

các site nh dcreviews, dpreview, outbackphoto..... và các hình nh b n l y đ minh ho đ u không do b n ch p mà ư ả t c bài vi ạ ề t b n g n nh collect trên ư ạ ụ

So sánh Canon và Nikon Hi, NguoiThangLong, Xem trên TTVNOL box nhi p nh và forum này th y c u có v c xúy cho D70 quá, không bi c a dpreview post unfairplay v D70 không ? ủ 1. Nikon luôn đi sau Canon v công ngh máy nh s . ố 2. B n có hi n đang s d ng các bodies Canon 300D , 10D, hay D70, D100 không ? vì t ạ m ng ạ ấ ể ở ạ toàn l y trên pbase.com và m t s trang khác. ấ ộ ố

ng t ặ ạ ắ ắ ế ủ ừ ươ ầ , tôi nghĩ c n ự

i nhi p nh (amateur và Prof.) khi s d ng máy nh 35mm th ữ ử ụ ư ế ả ế ầ ả ộ

ể ườ ả ế ụ ấ

ố ố ẫ ố ầ ư ệ ế ề ấ ọ

ả ệ ả

i hi u qu cao nh t v tính t ng thích và ch t l ạ ấ ượ ố ủ ệ ấ ề ươ ệ ả ầ ả

i đ u t ạ ầ ư ồ ồ

thêm nhi u n a cho máy s ề ữ ể ố i th . ế ư ế ạ ồ ộ ỉ

ắ ớ ứ i nhi p nh (amateur cũng nh Prof) 90 % ch n cách ch i thêm máy nh s c a hãng ch t o body film 35mm mà ơ ế ả ố ủ ế ạ ườ ư ả

ệ ng lenses ( ng kính) hi n có, r i t n d ng luôn cái body film đang xài đ làm backup (n u đ đi u ki n ế ủ ề ệ ố

ể ng nhiên "kh thi" h n. ồ ậ ụ sang máy s đ N u vào các forum c a photo.net, dpreview...(ch c ch n b n cũng đã t ng vào các site này) ho c các site t góp ý v i b n nh sau : ớ ạ ng dùng h u h t máy nh và ng kính thu c hai Nh ng ng ả ườ hãng Canon và Nikon. Khi chuy n sang máy s dang D-SLR thì 90% ph i ti p t c nâng c p body máy s v n theo hi u máy ố ể khá (không nói là r t nhi u) cho các ng kính. N u chuy n mình đang s d ng vì tr c đó khi còn dùng máy SLR h đã đ u t ướ ử ụ sang máy s mà ph i bán l i đi mua thân máy nh s c a hi u khác và i hoàn toàn bodies film 35mm, và các lenses... sau đó l ố ạ ng kính c a hi u đó (đ đ t tr l ư ng hình nh, công ngh ....) thì g n nh ể ạ ở ạ ủ ố ệ i dám làm nh v y. c c kỳ ít ng ư ậ ườ ự Vì sao : Vì khi mua thì 10đ ng, khi bán ch có 4-6 đ ng là thành công l m r i, sau đó l ỉ ồ nh bodies, lenses ,.... r i thêm Máy tính, Memory cards, và m t m th linh tinh khác không th thi u. Phi lý nh . Ai l Do đó, ng ọ mình đang xài đ t n d ng s l ể ậ ụ ti n b c và m t vài lý do khác...) và s ti n đ u t ạ ề ố ượ ộ ố ươ ầ ư ố ề ả ơ

Mà khi xài r i thì ít ai ch u chê cái máy mình đang xài khi nó là lo i semi-pro D-SLR. (t ạ ồ ị ạ i sao thì d hi u thôi mà) ễ ể

c c Canon EOS 300D, EOS 10D và Nikon D100, D70 ( preorder và có ngay sau khi PMA 2004 b ắ ở ữ ượ ả ế

ượ ề ạ ồ ằ

Tôi may m n s h u đ m c). S d ng , test chán chê r i nên cũng gom góp đ ử ụ góp ti ng nói thêm cho "chuyên m c này" qua m t s ph n b n đã nh n xét ộ ố ụ ế ạ ậ c khá nhi u cái hay d c a các bodies nói trên. Do đó tôi nghĩ r ng c n ầ ầ ở ủ trên. ở

bài c a b n ạ ủ ạ ừ

ệ ử ả ạ ằ ả

i ch t l ng nh l m (Canon dùng CMOS, Các đo n trong v ch ngang là trích t ạ ------------------------------------------------------------------------------------- 1. M ch đi n t Tuy hai máy dùng hai lo i khác nhau nh ng đi u này không ph i là quan tr ng t ư c m quang: K t qu cân b ng. ế ề ạ ả ọ ớ ấ ượ ả ắ

kích th l n h n Canon. ướ ủ ế ơ ư ở ệ ử ớ ơ

Nikon dùng CCD)? Nikon có u th h n chút xíu c c a m ch đi n t ạ --------------------------------------------------------------------------------------

ả ệ ệ

c xem là các c p đ ử ụ c s n xu t đ c nh tranh nhau nh ệ ủ ố ớ ặ ượ ả ấ ể ạ ư

ế

ặ ờ ọ ệ ế ệ ế

ư ụ ể ư ả ẫ ằ ệ ờ

ặ ơ card copy nguyên g c vào máy tính r i xem nguyên m u (ch a đ ượ ươ ủ ẫ ừ ố ồ

ệ ả ỉ

ạ ẽ ấ ủ ả ả

ộ t k c a CANON v n cho đ phân gi i cao h n các ơ ư ậ ả ộ

ả t nh t là dùng RAW format). Đây là ế ế ủ ườ ử ụ ẫ ố ấ ộ

ư ạ ng h p test t ợ ậ i đ u b qua khi so sánh các c p bodies Canon và Nikon DSLR. + Canon và NIKON dùng hai công ngh chip c m quang khác nhau, trong đó CANON s d ng công ngh CMOS, Nikon dùng công ngh CCD. Đ i v i các dòng máy c a Canon và Nikon đ ượ Canon EOS 10D <> Nikon D100 Canon EOS 300D <> Nikon D70 c. Vì sao ? g i là b ng nhau đ c m quang ch a bao gi Thì k t qu v m ch di n t ằ ệ ử ả ả ề ạ ủ ng đ ng nh ng ti n b c a công ngh CMOS c a M c dù các c m bi n quang h c trên chip c m quang di n tích b ng hay t ộ ủ ồ ọ ả Canon c th qua 2 c p đ i bodies nói trên v n cao h n công gnh CCD c a Nikon. C th là khi ch p nh, mode RAW hay ụ ể ụ ả ụ ư c x lý convert b ng các công c nh JPEG, l u và card, t ằ ư ư ượ ử C1, Breeze, Nikon View, Canon File Viewer , photoshop (7.0 or 8.0 CS)....) - nên l u ý là ch dùng các ti n ích view nh đ xem ư ể thông tin EXIF thì b n s th y ngay là file nh c a Canon luôn cho đ phân gi i 180x180 dpi , còn c a Nikon là 72x72 dpi. ủ Nh v y trên cùng m t di n tích c m quang, Khi l u d ng thô, Thi bodies c a Nikon t ủ m t đi m mà m i ng ọ ệ ộ ng ng mà không s d ng các thu t toán n i suy (tr ươ ứ ườ ề ể ặ ỏ ộ

Do v y tôi th y nh n xét c a b n có v quá ch quan chăng ? ủ ạ ủ ẻ ậ ậ ấ

------------------------------------------------------------------------------------- 10. Ch đ ph i sáng: K t qu cân b ng. ế ộ ế ả ằ ơ

Không có s chênh lêch l n dù Canon có ch đ DEP. ế ộ ự ớ

11. Màn ch p: L i th cho Nikon ợ ế ậ

đ ng 20 giây. ụ ự ộ

2-20 giây. đ ng t

kh năng synchro-X 1/500! ắ ả ở ả ở

i 30 giây, t c đ ch p đèn flash 1/200. Ch p t Canon: 1/4000 t ố ộ ụ ớ i 30 giây, flash 1/500, t Nikon: 1/8000 t ừ ự ộ ớ Nikon th ng đi m rõ ràng không ch t c đ ch p cao mà căn b n ỉ ở ố ộ ụ ể ------------------------------------------------------------------------------------

Vi c ch p nh v i t c đ 1/4000 th c s có c n thi t và có chính xác là s n i b t không ? B n nên l u ý : V i các bodies mà ớ ố ộ ự ự ụ ả ệ ầ ế ự ổ ậ ư ạ ớ

mang tính th ng mãi ầ ậ ư ệ ỉ

ng gây ra vi c h hay ậ ệ ử ụ

ng ph n chi u. H n n a ng ậ ằ ầ ơ ọ ằ ế ạ ố ộ ố ộ ấ ơ ữ ườ ả ẩ

ư ậ ẫ ố

ươ ệ ư ọ ấ ể ạ ố ộ ự ọ ư ứ ấ ằ ậ ộ ơ ơ

ị ự ả ế ạ ạ ờ ụ ư ế ả

c ? (t c đ viên đ n ?????) c u trúc c ph n bên trong g n nh 98% b ng nh a thì vi c màn tr p đ t t c đ 1/4000 ch là y u t ế ố ự ấ ơ mà thôi. T i sao ? Khi các bodies ph n c h c b ng nh a, vi c s d ng t c đ cao tr6n 1/3000 th ự ườ ạ i dùng amateur cũng r t ít khi đ y lên trên t c đ này vì h r t ít có tình bung màng tr p và g ố ộ ươ hu ng ch p c n t c đ shutter cao nh v y. Các máy SLR hay D-SLR (Canon 10D hay D100) v n có th đ t t c đ cao h n ơ ụ ầ ố ộ ố t 1/4000 nh ng t ả ạ ư h n so v i b ng nh a nh 300D hay D70. B n có bao gi ơ ớ ằ c b ng m t không ? l y gì ch ng minh đ th y đ ấ ượ ằ i sao nhà s n xu t không ch t o trong khi h d s c làm vì c ph n b ng c khí ch u đ ng l c tác đ ng t ch p th c s b ng 1/8000 và 1/4000, hình nh k t qu khác nhau ự ự ằ ạ ố ộ ự ắ ượ ứ ấ

-----------------------------------------------------------------------------------

14. c-qui: L i th cho Nikon Ắ ế ợ

Nikon có l i th h n m t chút v năng l ợ ế ơ ề ộ ượ ng c a pin. Thêm kh năng dùng pin CR-2. ả ủ

15. K t n i v i máy tính: K t qu cân b ng ế ố ớ ế ả ằ

C hai đ u không có USB 2.0 và FireWire! ề ả

16. Kích th ướ c, tr ng l ọ ượ ng: K t qu cân b ng ả ế ằ

Canon nh h n m t chút và th p h n. Zoom 18-70 c a Nikon khá n ng nh ng ch t l ng cao. ẹ ơ ấ ượ ư ủ ấ ặ ơ ộ

--------------------------------------------------------------------------------------

ơ ả ụ ừ ạ

VN) cho CR-2. Th t s n u là hi u năng v năng l ể ở ậ ự ế 70-210.000 VNĐ (c ng c a Canon 300D h n h n D70 vì 300D ch dùng m t lo i BP- ộ ỉ ạ ẽ ố ẳ ố ề ệ ủ ề ạ ơ

ể ể

ộ ạ ữ ụ ử ụ ệ ậ ố

ừ ề

14. Dân ch i nh lâu năm film hay s đ u không thích dùng thêm CR-2. T i sao ? Vì b n s t n thêm t th ượ 511 và 300D có th mua thêm Battery Grip đ dùng liên ti p 2 pin BP-511. Trong khi đó D70 không có grip bán thêm. ế Hi u năng s d ng nh b n nh n xét cũng ch t ỉ ươ ư ạ dùng Zoom trên lense quá nhi u (cho composition, c zoom ra zoom vào mà không quy t đ nh đ Canon 300D , t t Preview LCD, Zoom c c ít, và ch v i 1 pin kèm máy tôi đã shot trên 500 shots đ y. Sure 100%. ụ ạ ng đ i vì tùy thu c b n có s d ng LCD Preview hay không, Khi ch p b n ứ ế ị ỉ ớ c shot) . Tôi đã t ng dùng ượ ấ ự ắ

i so sánh Kit pack bao gi ự ề ằ ờ

ỏ ự ặ ơ ướ ơ

ặ , 18-50 Canon Kit Lense và 18-70 nikon Kit thì đ u làm b ng nh a, n ng c đây tôi đã t ng s d ng cái lense AF-S G 24-85 f:3.5-4.5 ED IF i "c c kỳ" sharp và trung th c h n. So sánh ng nh thì l 16. Khi so sánh D-SLR ai l ạ h n do có tiêu c dài h n ahy v nh a làm đ c h n ? Tr ơ c a Nikon dù nh h n Nikon AF-D 24-85 2.8-4.0 IF nh ng ch t l ư ủ ự ẹ ơ ử ụ ạ ấ ượ ự ơ ừ ả ự

c cái gì. Đâu có nh ngày x a đ c mà ng kính n ng thì t b ng gram v i ng kính đâu nói lên đ ằ ớ ố ượ ư ượ ư ặ ố ố ơ ố t h n ng kính nh . ẹ

-------------------------------------------------------------------------------------

ơ ậ ế ư ế ừ ọ ỹ

i, hãy khoan k t lu n h n thua mà cái quan tr ng là anh dùng nh th nào và xem xét đã k càng t ạ ườ ễ

t các site reviews trên internet th ế ế ể ự ế ủ

nhi u góc đ ch a. ộ ư ề ộ ố ự ạ ng "gây nhi u" thông tin. Ngoài ra chính hãng SX cũng t o ra m t s "l u đ n, ề ố ố ả ợ ườ ử ồ

Tóm l ạ B n nên bi ạ bom mìn" đ ca ng i SP c a mình, gián ti p hay tr c ti p chê SP hãng khác. N u mu n khuyên các b n khác v so sánh thì ạ b n hãy khuyên ng ồ ng đ ng nhau, Ánh sáng, ph i c nh.... r i ạ nh n xét t ậ ế i đó dùng th đi và xem nh ch p v i các đk khách quan t ươ ằ ụ ớ quy t đ nh ch b n "phán" nh th có v ch quan và không công b ng , chính xác đ y. ẻ ủ ả ư ế ứ ạ ế ị ự ấ

iSàigòn. V y nhé. ậ Ng ườ

t r t chi ti t và nh ng ý ki n khác bi t c a b n v máy nh và k thu t s nói ầ ờ ả ơ ế ấ ữ ế ả

c trao đ i v i b n nh ng ý ki n c a cá nhân mình. Trong lĩnh v c k thu t không có ch cho c m tính ch ế ế ủ ượ ấ ỉ ệ ủ ạ ự ỹ ề ậ ỹ ỗ ậ ố ả

Đ u tiên NTL xin có l chung. R t vui đ có ti ng nói c a các thông s và k t qu cu i cùng. i c m n v bài vi ề ữ ổ ớ ạ ả ố ế ố ủ ế

i b n "Ng i Sài Gòn" mình s trích d n l i bài vi t c a b n và tr l ể ệ ả ờ ạ ườ ẫ ạ ẽ ế ủ ạ ả ờ i theo t ng v n đ b ng ch m u xanh ề ằ ữ ầ ừ ấ

Đ ti n tr l nhé.

ấ ậ ẻ ổ ế t có gi ng chuy n 1 moderator ệ ố

Hi, NguoiThangLong, Xem trên TTVNOL box nhi p nh và forum này th y c u có v c xúy cho D70 quá, không bi c a dpreview post unfairplay v D70 không ? ủ ế ả ụ

c ti n v ế ượ ậ ủ ấ ằ ứ ữ ộ ệ

ướ ầ ủ ậ ự ả ế ả ầ ả ớ

ệ ư t tr bài vi i: Cá nhân mình sau khi nghiên c u D70 thì th y r ng đây th t s là m t trong nh ng b ậ ố ỉ ư ư ẳ ạ ẫ ấ

t b c c a công ngh Tr l ả ờ k thu t s . Tuy nhiên D70 ch a ph i là hoàn ch nh, nó m i ch tho mãn đa ph n các nhu c u c a nhi p nh nghi p d cao ỉ ỹ ế ướ c. c p. Nh ng so v i các dSLR đ ấ ng c a các bài test trên vô s sites v nhi p nh. Có th tham kh o thêm khi có th i gian v y thôi. Mình không h b nh h ậ ng đ i cùng đ ng c p thì D70 có nhi u cái hay h n nh mình đã d n ch ng ứ ở ề ờ ế ả ớ ề ị ả ư ươ ủ ơ ể ưở ề ả ố

ố 1. Nikon luôn đi sau Canon v công ngh máy nh s . ệ ề ả

ạ ả ờ ậ ự ắ ạ ự ậ ố ề ấ ơ ở ề ể ắ ẳ ỹ

i: B n có th t s ch c ch n v v n đ này không? b n d a trên c s nào đ kh ng đ nh nh v y? K thu t s đang ng hình ổ ư ậ ằ ị ấ ượ ấ ượ ừ ư ẩ

nh ki u m u c a các máy Canon dCam trong năm 2003 s v n là chu n m c cho ngày mai? ị ẳ Tr l trên đà phát tri n nh vũ bão. Các tiêu chu n và ch t l ả ng thay đ i không ng ng. Ai dám kh ng đ nh r ng ch t l ẽ ẫ ể ẫ ủ ự ể ẩ

ệ ử ụ ấ ả ế ạ ầ

các site nh dcreviews, dpreview, outbackphoto..... và các hình nh b n l y đ minh ho đ u không do b n ch p mà ư ả t c bài vi ạ ề t b n g n nh collect trên ư ạ ụ

2. B n có hi n đang s d ng các bodies Canon 300D , 10D, hay D70, D100 không ? vì t ạ m ng ạ ấ ể ở ạ toàn l y trên pbase.com và m t s trang khác. ấ ộ ố

i: Mình đã s d ng Canon 300D, Nikon D100 và D70 v i m c đích th nghi m v k thu t. R t ti c là b n ch a có ử ụ ấ ế ệ ạ ớ

ử ư ầ ư ư ủ ữ ế

ọ ỹ ưỡ ồ ư ệ ụ ng nh ng bài test c a mình. Chúng không h đ ề ượ ạ ế ể ề ả

ệ ậ ị

ứ ) nên vi c nghiên c u ụ ả ừ i khác ch p là m t gi ụ ề ỹ ậ c "s u t m trên m ng" nh b n nói và n u nh mình có ạ ư ạ t đ cho các b n ti n theo dõi. Không ph i lúc nào mình cũng có đ th i ủ ờ ệ ng hay b sung sau, khi có d p ạ ườ i pháp t m th i. Xét v ph ờ ả ng di n k thu t s thì không có gì ậ ố ổ ề ươ ữ ệ ộ ỹ

Tr l ả ờ th i gian đ c k l ờ s d ng ngu n t li u nào thì đ u có ghi chú chi ti ử ụ gian đ v a post bài v k thu t và v a ch p nh minh ho (mình th ể ừ l ạ ườ ử ạ ả khác bi i nh th nghi m c a nh ng ng ệ ả t quá nhi u v k t qu . ề ề ỹ ủ ề ế ệ

ng t , tôi nghĩ ừ ạ ắ ặ ươ ự

N u vào các forum c a photo.net, dpreview...(ch c ch n b n cũng đã t ng vào các site này) ho c các site t ắ ế c n góp ý v i b n nh sau : ớ ạ ầ ủ ư

ả ờ ế ả ệ ượ ề ả ầ ng post bài theo c m tính nhi u quá ả ề

Tr l ỉ nên ít khi tham kh o chi ti i: Mình cũng có th nh tho ng vào các sites v nhi p nh nh ng g n đây do hi n t ng ch đ tìm ki m nh minh ho mà thôi. t k thu t mà th ậ ư ế ả ế ỹ ỉ ể ườ ả ạ

i nhi p nh (amateur và Prof.) khi s d ng máy nh 35mm th ữ ườ ườ ế ả ử ụ ế ầ ả ộ

ể ấ

ầ ư ệ ế ề ấ ọ

i hoàn toàn bodies film 35mm, và các lenses... sau đó l ả ố c đó khi còn dùng máy SLR h đã đ u t ạ ệ ả

i hi u qu cao nh t v tính t ng thích và ch t l ạ ấ ượ ố ủ ệ ấ ề ươ ệ ả ả

ể ạ ở ạ i dám làm nh v y. ư ậ

ề ữ ồ ồ ồ

i đ u t thêm nhi u n a cho máy s ạ ầ ư ể ố i th . ế ư ế ạ ồ ộ ỉ

ắ ớ ứ i nhi p nh (amateur cũng nh Prof) 90 % ch n cách ch i thêm máy nh s c a hãng ch t o body film 35mm mà ơ ế ả ố ủ ế ạ ườ ư ả

ng dùng h u h t máy nh và ng kính thu c hai Nh ng ng ố ả hãng Canon và Nikon. Khi chuy n sang máy s dang D-SLR thì 90% pah3i ti p t c nâng c p body máy s v n theo hi u máy ố ẫ ế ụ ể khá (không nói là r t nhi u) cho các ng kính. N u chuy n mình đang s d ng vì tr ố ướ ử ụ sang máy s mà ph i bán l i đi mua thân máy nh s c a hi u khác và ố ng kính c a hi u đó (đ đ t tr l ầ ng hình nh, công ngh ....) thì g n ố ệ ủ nh c c kỳ ít ng ườ ư ự Vì sao : Vì khi mua thì 10đ ng, khi bán ch có 4-6 đ ng là thành công l m r i, sau đó l ỉ nh bodies, lenses ,.... r i thêm Máy tính, Memory cards, và m t m th linh tinh khác không th thi u. Phi lý nh . Ai l Do đó, ng ọ mình đang xài đ t n d ng s l ể ậ ụ ệ ng lenses ( ng kính) hi n có, r i t n d ng luôn cái body film đang xài đ làm backup (n u đ đi u ki n ế ủ ề ồ ậ ụ ố ượ ệ ể ố

ti n b c và m t vài lý do khác...) và s ti n đ u t sang máy s đ ng nhiên "kh thi" h n. ố ề ầ ư ề ạ ộ ố ươ ả ơ

Mà khi xài r i thì ít ai ch u chê cái máy mình đang xài khi nó là lo i semi-pro D-SLR. (t ạ ồ ị ạ i sao thì d hi u thôi mà) ễ ể

ả ờ i khía c nh k thu t và ch t l ỹ ậ ẳ ệ ầ ư

ấ ả ủ trên th tr ị ườ ạ ệ ả

ư ế ợ ử ụ ớ ượ ấ ượ ứ ấ ở ờ ạ ớ ả ố

i: Trong các bài test mình ch đ c p t ỉ ề ậ ớ ạ i là v n đ c a t ng cá nhân. Không ph i là c th y ề ủ ừ ạ ể ế ồ ề ồ ế ể ằ

ế i m t cách khách quan. Mà xét cho cùng có c ca ng i là bán h t đ cũ đi đ mua ngay. Máy nh không gi ng th i trang chút nào c . B n có đ ng ý v i mình ể ấ ạ ể ử ụ ữ ế ấ ậ

ữ ậ ẫ ồ ạ ạ ộ ả ữ ứ ế ể ả ả

ng c a máy nh ch ng h n mà thôi. Vi c đ u t Tr l ả ng xu t hi n m t lo i máy nh và s d ng nh th nào l ộ ấ m i đ ả ạ không? B n thiên v c m tính quá nhi u khi nói r ng không th ch p nh n nh ng y u đi m c a chính chi c máy mà mình ề ả ủ đang s d ng. Dù b n có ch p nh n hay không thì nh ng y u đi m này v n t n t ạ gì là hoàn h o 100%? Cái chính là mình bi t cách khai thác nh ng đi m m nh c a máy nh ch không ph i đem chung ủ ra...khoe.

c c Canon EOS 300D, EOS 10D và Nikon D100, D70 ( preorder và có ngay sau khi PMA 2004 b ắ ở ữ ượ ả

ế ằ c khá nhi u cái hay d c a các bodies nói trên. Do đó tôi nghĩ r ng ồ

trên. Tôi may m n s h u đ m c). S d ng , test chán chê r i nên cũng gom góp đ ử ụ ạ c n góp ti ng nói thêm cho "chuyên m c này" qua m t s ph n b n đã nh n xét ế ầ ượ ộ ố ở ủ ở ề ạ ụ ầ ậ

i: Nghe b n nói mà mát c ru t nhé b i vì không ph i ai cũng có th s h u nhi u máy nh t ạ ể ở ữ ả ộ ố

ắ ề ắ ề ụ ả ở ế ả ậ ề ầ ắ ạ

ề ệ ữ ể ẫ ủ ừ ứ ả ụ ậ

Tr l ư ế ạ t và đ t ti n nh th . B n ả ả ờ ch c có nhi u nhu c u v ch p nh l m? N u b n là nhi p nh gia chuyên nghi p n a thì th t là may m n cho HNC. Li u ệ ế ả ắ b n có th giúp mình post vài b c nh ch p m u c a t ng lo i máy nói trên không? đ chúng mình cùng nh n xét và đánh giá ạ ể ạ ơ ữ chính xác h n n a.

ệ ệ ả

ử ụ c s n xu t đ c nh tranh nhau nh c xem là các c p đ ệ ặ ượ ả ấ ể ạ ố ớ ư ủ

c m quang ch a bao gi c. Vì sao ? + Canon và NIKON dùng hai công ngh chip c m quang khác nhau, trong đó CANON s d ng công ngh CMOS, Nikon dùng công ngh CCD. Đ i v i các dòng máy c a Canon và Nikon đ ượ Canon EOS 10D <> Nikon D100 Canon EOS 300D <> Nikon D70 Thì k t qu v m ch di n t ệ ử ả ả ề ạ g i là b ng nhau đ ằ ờ ọ ượ ư ế

ậ ủ ả ạ ấ

ệ ử ả i s do s phát tri n c a k thu t cùng v i th i gian c m quang CCD và CMOS luôn là v n đ nóng ệ ề nhi u năm nay. Trong cu c chi n ch a ngã ngũ này thì câu tr l ế ng c a hai lo i m ch đi n t ạ ả ờ ẽ ộ ể ủ ỹ ậ ớ

ạ ậ i đây. Trong ph m vi m t bài vi ạ ộ ề ờ ế ề t v

Tr l ả ờ b ng t ỏ quy t đ nh. T m th i b n có th tham kh o ể ờ ạ nhi p nh mà trình bày quá k l ỹ ượ i: Vi c tranh lu n v kh năng và ch t l ấ ượ ề ự ư ừ nh ng links k thu t chuyên ngành d ế ị ả ở ữ ế ả ỹ ướ ng v công ngh k thu t s e l c sang đ tài khác. ậ ố ệ ỹ ề ề ạ

http://www.siliconimaging.com/cmos_fundamentals.htm

ế ng đ ng nh ng ti n b c a công ngh CMOS ộ ủ ươ ư ệ ệ ằ ả ồ

ọ ờ ế ụ ể ệ ẫ

ặ ơ card copy nguyên g c vào máy tính r i xem nguyên m u (ch a đ ư ượ ử ủ ẫ ừ ố

ư ả

ụ ể ủ Canon luôn cho đ phân gi ệ ủ ộ ả

M c dù các c m bi n quang h c trên chip c m quang di n tích b ng hay t ặ ả c a Canon c th qua 2 c p đ i bodies nói trên v n cao h n công gnh CCD c a Nikon. C th là khi ch p nh, mode RAW ụ ả ụ ể ủ c x lý convert b ng các công c hay JPEG, l u và card, t ằ ồ ư nh C1, Breeze, Nikon View, Canon File Viewer , photoshop (7.0 or 8.0 CS)....) - nên l u ý là ch dùng các ti n ích view nh đ ỉ ư xem thông tin EXIF thì b n s th y ngay là file nh c a i 180x180 dpi , còn c a Nikon là 72x72 ả ạ ẽ ấ dpi.

đây b n l i: R t ti c ả ờ ạ ạ ấ ế ở ụ ủ ậ ố ả ả ầ

ộ ứ ẫ ả ậ ữ

ậ ố ườ ộ ấ ả ộ ể ị ả ủ ấ ứ ả ố

i ta nói v đ phân gi ề ộ ả ữ ậ ả ạ

Tr l i có m t nh m l n căn b n v k thu t s . Đúng là đ phân gi ề ỹ 300D là 180 ppi (pixels per inch) ch không ph i "dpi - dots per inch" là khái ni m đi m c a k thu t in n. Và trong thu t ng k thu t s ng ằ ỹ "inch...vuông" đâu nhé. B n thân trong c u t o c a các CCD và CMOS thì các t không ph i là hình vuông gi ng nh hi n th c a màn hình máy tính. i trong nh ch p c a Canon ả ậ ệ ủ ỹ i c a m t t m nh b ng s pixel trên đ n v tuy n tính "inch" ch không ph i là ế ơ ứ i có hình ch nh t ch bào c m quang l ấ ạ ủ ế ị ủ ư ể ả ố

i cao h n các bodies ư ạ ệ ộ ộ ả ơ

t k c a CANON v n cho đ phân gi ế ế ủ ẫ ng h p test t ấ ợ ườ ả ử ụ ộ ộ t nh t là dùng RAW format). Đây là m t

Nh v y trên cùng m t di n tích c m quang, Khi l u d ng thô, Thi ư ậ ng ng mà không s d ng các thu t toán n i suy (tr c a Nikon t ươ ứ ủ đi m mà m i ng ọ ể ố ậ i đ u b qua khi so sánh các c p bodies Canon và Nikon DSLR. ặ ườ ề ỏ

ố ề ả ở

ề ộ

ử i có th phân bi ể ư ạ ộ

ủ ả ề ớ ọ

ng hay có liên quan đ n kích th c c a hình nh. i thì th i: Đúng là s pixel càng nhi u thì nh càng chi ti Tr l ả ng trình x lý tín hi u đi n t thu c r t nhi u vào ch ươ t mà m t con ng khác bi ườ ắ i m i ch là m t y u t phân gi ộ ế ố ỉ c a m u s c. Khi ta nói v đ phân gi ề ộ ủ ệ t đ ệ ượ quy t đ nh ch t l ấ ượ ườ ả ờ ộ ấ ệ ả ầ ắ t nh ng ch t l ụ ng hình nh cho ra b i các CCD hay CMOS còn ph ư ế ấ ượ c a t ng hãng n a. Đ phân gi ự i 180 ppi c a Canon không làm nên s ủ ệ ử ủ ừ ả ữ ữ ộ c (gi ng nh b n có nói v t c đ c a m t viên đ n nào đó...) Thêm n a đ ạ ề ố ộ ủ ố n a r t quan tr ng đó là "chi u sâu" ng c a nh mà thôi, còn m t y u t ộ ế ố ữ ấ ả ướ ủ ế ế ị ả

Do v y tôi th y nh n xét c a b n có v quá ch quan chăng ? ủ ạ ủ ẻ ậ ậ ấ

t còn h n h p v k thu t s , d a trên vi c so sánh v ữ ủ ể ớ ậ ố ự ề ỹ ệ ạ ề

Tr l ả ờ k thu t. N u b n có nh ng thông tin chi ti ỹ i: Th t s đó là nh n xét c a cá nhân mình v i nh ng hi u bi ế t h n thì chúng mình s cùng trao đ i ti p nhé. ẽ ậ ậ ự ạ ế ẹ ổ ế ế ơ ậ ữ

t và có chính xác là s n i b t không ? B n nên l u ý : V i các bodies mà ệ ớ ố ộ ự ổ ậ ự ự ế ầ ạ ớ

ư mang tính th ng mãi Vi c ch p nh v i t c đ 1/4000 th c s có c n thi c u trúc c ph n bên trong g n nh 98% b ng nh a thì vi c màn tr p đ t t c đ 1/4000 ch là y u t ự ấ ụ ả ơ ạ ố ộ ế ố ươ ư ệ ầ ậ ằ ậ ỉ

ng gây ra vi c h hay ệ ử ụ

ng ph n chi u. H n n a ng ậ ầ ơ ọ ằ ế ườ ố ộ ố ộ ấ ơ ữ ườ ả ẩ

ố ư ậ ẫ

ệ ư ọ ấ ể ạ ố ộ ự ọ ư ứ ấ ậ ằ ơ ơ ộ

ị ự ả ế ạ ạ ờ ụ ư ế ả

c ? (t c đ viên đ n ?????) mà thôi. T i sao ? Khi các bodies ph n c h c b ng nh a, vi c s d ng t c đ cao tr6n 1/3000 th ạ ự i dùng amateur cũng r t ít khi đ y lên trên t c đ này vì h r t ít có tình bung màng tr p và g ươ hu ng ch p c n t c đ shutter cao nh v y. Các máy SLR hay D-SLR (Canon 10D hay D100) v n có th đ t t c đ cao h n ơ ụ ầ ố ộ t 1/4000 nh ng t ố ả ạ ư h n so v i b ng nh a nh 300D hay D70. B n có bao gi ớ ằ ơ c b ng m t không ? l y gì ch ng minh đ th y đ ấ ượ ằ i sao nhà s n xu t không ch t o trong khi h d s c làm vì c ph n b ng c khí ch u đ ng l c tác đ ng t ch p th c s b ng 1/8000 và 1/4000, hình nh k t qu khác nhau ự ự ằ ạ ố ộ ự ắ ượ ứ ấ

i không đ c k bài vi t c a mình r i nhé. u th c a D70 n m ạ ạ Ư ế ủ ồ

đây b n l ố ộ t c đ synchro-X 1/500 ch không ồ ấ ở ế ủ ả ờ ắ ứ ố ụ

ằ ở ố ộ t c đ 1/4000 r i đ y, ế ở ố ộ ạ ừ ự ẽ ệ ằ ỡ ị

Tr l i: ọ ỹ ả ờ Ở ngoài tr i n ng, ng kính 50 ph i ch vì t c đ 1/8000 đâu nhé. Mình đã có nh ch p th v i 300D ử ớ ỉ ả mm, f/1,8. Còn chuy n thân máy b ng nh a và b ng kim lo i y mà thì b n đ ng lo nhé vì chi c D70 s không b ...v vì t c ố ạ ấ ằ đ 1/8000 đâu. ộ

ơ ả ạ ẽ ố ạ ụ ể ở

70-210.000 VNĐ (c th ng c a Canon 300D h n h n D70 vì 300D ch dùng m t lo i BP-511 và ạ ố ề ệ ậ ự ế ừ ỉ ủ ề ẳ ơ ộ

Dân ch i nh lâu năm film hay s đ u không thích dùng thêm CR-2. T i sao ? Vì b n s t n thêm t VN) cho CR-2. Th t s n u là hi u năng v năng l 300D có th mua thêm Battery Grip đ dùng liên ti p 2 pin BP-511. Trong khi đó D70 không có grip bán thêm. ượ ế ể ể

i: u đi m c a b pin "ch a cháy" CR-2 là ở ỗ ữ ữ ơ ồ

ể ạ ể ộ ộ ẹ ạ ự ữ ế ạ

ả ờ Ư ể ạ ầ t giá mua m t b "grip" cho 300D là bao nhiêu tri u đ ng đ ch khi b n đ n nh ng n i mà không tìm đâu ra ngu n đi n đ s c pin ế i c n ch p nh ngay. N u b n so sánh vi c t n m y trăm nghìn cho m t b pin CR-2 d tr thì b n có th cho ệ ố c không? D70 không th l p thêm "grip" ch không ể ắ ạ ấ ồ ượ ứ ệ

Tr l ủ ộ trong khi l ụ ả mình bi ộ ộ ế ph i hãng Nikon không làm "grip" cho D70 nhé. ả

ệ ử ụ ộ ạ ữ ụ ậ ố

ừ ề

Hi u năng s d ng nh b n nh n xét cũng ch t ỉ ươ ư ạ dùng Zoom trên lense quá nhi u (cho composition, c zoom ra zoom vào mà không quy t đ nh đ Canon 300D , t t Preview LCD, Zoom c c ít, và ch v i 1 pin kèm máy tôi đã shot trên 500 shots đ y. Sure 100%. ng đ i vì tùy thu c b n có s d ng LCD Preview hay không, Khi ch p b n ụ ạ ứ ế ị ỉ ớ c shot) . Tôi đã t ng dùng ượ ấ ự ắ

ng c a pin. Nh ng l i th c a máy ớ ạ ồ ố ệ ủ ư ợ ế ủ

ng đ i trong th nghi m năng l ượ ử i không c n dùng LCD thì phí quá. Tr l ả i: Mình cũng đ ng ý ki n v i b n v chuy n t ế ả ờ nh s là có th ki m tra ngay k t qu ch p mà b n l ố ề ả ụ ệ ươ ạ ạ ể ể ế ầ

i so sánh Kit pack bao gi ạ ờ ơ , 18-50 Canon Kit Lense và 18-70 nikon Kit thì đ u làm b ng nh a, n ng h n ự ề ằ ặ

ặ ơ ướ ơ

ấ ượ ủ c đây tôi đã t ng s d ng cái lense AF-S G 24-85 f:3.5-4.5 ED IF c a ằ i "c c kỳ" sharp và trung th c h n. So sánh b ng ự ơ

Khi so sánh D-SLR ai l do có tiêu c dài h n ahy v nh a làm đ c h n ? Tr ự ỏ ự Nikon dù nh h n Nikon AF-D 24-85 2.8-4.0 IF nh ng ch t l ư ẹ ơ c cái gì. Đâu có nh ngày x a đ gram v i ng kính đâu nói lên đ ự c mà ng kính n ng thì t ớ ố ượ ư ừ ử ụ ng nh thì l ạ ả ố ư ượ ặ ố ơ ố ẹ t h n ng kính nh .

i không đ c k bài vi ạ ạ ọ ỹ ế ủ ố ồ

ng là m t y u t ủ ượ ớ ủ ậ ố ọ ọ

ư i đem tr ng l Tr l ả ờ ch có nh n xét là ng kính m i c a Nikon n ng nh ng hình nh đ p v y thôi. Tr ng l ỉ b n đi ch p nh ngoài tr i và đi xa đ y. Ai l ạ ả t c a mình r i. Mình không h so sánh ng kính c a 300D và D70 v i nhau. Đ n gi n ơ ớ khá quan tr ng khi ộ ế ố ờ ng quang h c bao gi ? ọ ả ng v t lý ra đ đánh giá ch t l ể ượ i: B n l ậ ụ ả ề ẹ ậ ấ ượ ặ ạ ấ ờ ọ

ơ ậ ế ư ế ừ ọ ỹ

i, hãy khoan k t lu n h n thua mà cái quan tr ng là anh dùng nh th nào và xem xét đã k càng t ạ ườ ễ

t các site reviews trên internet th ế ế ể ự ế ủ

i đó dùng th đi và xem nh ch p v i các đk khách quan t nhi u góc đ ch a. ộ ư ề ộ ố ự ạ ng "gây nhi u" thông tin. Ngoài ra chính hãng SX cũng t o ra m t s "l u đ n, ề ố ố ả ồ ợ ườ ử

Tóm l ạ B n nên bi ạ bom mìn" đ ca ng i SP c a mình, gián ti p hay tr c ti p chê SP hãng khác. N u mu n khuyên các b n khác v so sánh thì ạ b n hãy khuyên ng ồ ng đ ng nhau, Ánh sáng, ph i c nh.... r i ạ nh n xét t ậ ụ ớ ấ quy t đ nh ch b n "phán" nh th có v ch quan và không công b ng , chính xác đ y. ẻ ủ ả ư ế ế ươ ằ ứ ạ ế ị ự

i: Vi c k t lu n D70 hay h n 300D là ý ki n ch quan c a cá nhân mình d a trên các y u t k thu t đ n thu n và ế ệ ế ế ố ỹ ủ ủ ự ầ

ạ ơ ể ậ ệ ả ệ c không? Nh th chúng mình s cùng hoàn thi n ủ ạ ượ ậ ơ ẽ ư ế ổ ớ

ế ệ ế ạ ạ ả ấ ố ộ

t dùng nó đ sáng t o thì n i dung nh ch p ra ch ng h n gì m y cái máy nh t i và sáng t o. B n có m t chi c máy nh t ấ ụ t nh t trên th gi ế ớ i ự ả con ng ế ố ể ườ ạ ả ơ

ẳ ầ ủ ạ ứ ữ ạ ộ

i. V n đ là b n s khai thác chúng nh th nào đ có k t qu t ể t cho mình mà thôi. Tr l ả ờ nh ng th nghi m nh. B n có th trao đ i v i mình đánh giá c a b n đ ử ữ h n đ y. ấ ơ Nhi p nh l ế ả ạ nh ng ch bi ư đ ng. Thêm n a vi c dùng lo i máy nào? C n ch c năng gì còn ph thu c vào nhu c u c a b n. Nh ng đi m m nh hay y u ế ộ c a k thu t là có t n t ậ ủ ỹ i là b môn ngh thu t c n đ n y u t ậ ầ ộ t s d ng nó mà không bi ế ỉ ế ử ụ ệ ữ ồ ạ ộ ụ ư ế ầ ạ ẽ ạ ấ ả ố ề ể ế

iSàigòn. V y nhé. ậ Ng ườ

i: R t vui đ c làm quen và h c h i v nhi p nh cùng v i b n. ấ ượ ọ ỏ ề ớ ạ ế ả ả ờ

Tr l NTL

ỡ ạ ả

t ch p phim đ nh y cao b noise là do kích th ụ ế ộ ậ ị ướ ạ ạ

ISO cao cũng b noise trong khi kích th c và m t đ sensor không thay đ i. Bác có th gi i thích cho em c ch ị ướ c h t b c to -> v h t (noise). Nh ng sao qua Digital thì khi ơ ế ư ể ả ỡ ạ ổ ậ ộ

Noise – v h t nh BlackMask Theo em bi ch p ụ ở này v i. Thanks Bác. ớ

Hi Blackmask,

ỏ ủ ỹ ư ệ ử ầ ị

ủ ộ ể ượ ặ ậ ứ ộ ế ả ẽ ấ ế ư ề

(dân Bách khoa c c n k v n đ c a k thu t s này. ậ ố ề ủ ỹ ng ng. Câu h i c a em r t thú v và đ tr l ấ nhà ta có ai th o v n đ này không nh ?) ch m t nhi p nh gia ch a ch c đã hi u đ ấ ạ NTL s c g ng gi i thích trong kh năng có h n c a mình, r t mong b n b n khác h ả ẽ ố ắ i nó th t chính xác thì c n ki n th c uyên thâm c a m t...k s đi n t ứ ể ả ờ ắ ỉ ạ ưở ứ ạ ủ ấ ạ ả

ả ề ệ ượ ổ ạ ở

ng n i h t trong phim c đi n là do b i 2 lý do: ư ế ẽ ạ ươ ữ ạ

ng, nh th s có nh ng h t không đ c phân b đ u nh ng v i m t đ th a thì nó cũng t o nên "noise". Hi n t c ph i sáng. ơ ng này không ổ ể ng không phân b đ u v m t đ c a các h t nhũ t ố ề ề ậ ộ ủ ượ ớ ậ ộ ư ượ ệ ượ ố ề ạ

ng này đ ủ ả

ả ề ủ ố c kh c ph c khi phóng nh. ươ

i h t này không làm gi m m t đ "densité" c n thi ng t ắ ụ ng. Đây là "l ầ ỗ ạ ả ỗ t c a hình nh mà ch có nh h ế ủ ể ử i" mang tính c u t o c a phim và không th s a ủ i c u trúc c a ả ấ ạ ủ ỉ ớ ấ ưở ả

Đi u đ u tiên c n ph i nói là hi n t ầ ầ - Do b i hi n t ệ ượ ở N u nh các h t nhũ t ạ ư ế h làm gi m ch t l ấ ượ ả ề - Do b i hi n t ệ ượ ở ch a đ c. Nh ng l ư ữ ượ nó mà thôi. nh phóng càng to thì càng nhìn th y h t n i rõ. ư ươ ng c a phim âm b n và có th đ ể ượ ng phân b không đ u c a các h t nhũ t ạ ậ ộ ấ ạ ổ Ả

ỹ ậ ố ệ ử Solid State Sensor có kh năng nh n và chuy n năng l ả ượ ể ạ ậ ả

ng ánh ệ ụ ử ả ấ

K thu t s thay th phim b ng m ch c m quang đi n t ằ sáng thành tín hi u s và cu i cùng là hình nh. Hai lo i Sensor thông d ng nh t là CCD và CMOS có cách x lý tín hi u khác ạ ố nhau nh ng chúng đ u tuân theo quá trình làm vi c sau đây: ế ệ ố ề ư ệ

ng ánh sáng/tín hi u s --> Interpolation m u --> Cân b ng tr ng WB --> Hi u ch nh ầ ệ ằ ắ ỉ

Sensor --> Chuy n đ i năng l m u s c --> Hi u ch nh đ ườ ể ổ ỉ ệ ầ ắ ượ ng vi n nh --> Nén tín hi u chuy n sang thành nh --> Ghi lên th nh ể ệ ố ệ ẻ ớ ề ả ả

c t o nên b i m t ma tr n các đi m ộ ở ậ ả ể pixel (photosite) mà kích th

ậ

ượ ạ ạ . Tín hi u c a hình nh là k t qu chung cu c c a t ng đã thu đ ạ ộ ượ

c khi chuy n t t c các năng l ấ ằ ế ả ầ ử ượ ủ ượ ế ỗ

c c a nó (pixel càng l n thì càng nh y) th nh ng đi u này l c c a sensor cũng ướ ủ ể ủ i s đi u khi n c a ở ướ ự ề c trên t ng pixel (sau đó ừ c c a m i m t ộ ượ ớ ừ ả ể ớ ướ ủ c v i vi c tăng đ ệ ế ư ụ

ộ ủ ấ ả i ph n x lý ti p theo). Nh th ta th y r ng năng l ư ế ộ ề c c đ nh: s đi m nh pixel càng nhi u thì đ nh y c a sensor càng kém ượ ng thu đ i đi ng ạ ộ ạ ố ể ả ạ ủ ề ộ

ớ ướ ố ị ặ ị ệ ủ ộ ộ ễ ậ ả ộ

ệ ủ ầ ọ ể ả ộ

Signal/Noise Ratio". ệ ử sensor đ M i m ch c m quang đi n t ỗ ạ nh c a m i pixel thay đ i theo t ng lo i sensor. Các pixel nh n ánh sáng theo ho t đ ng "đóng/m " d ổ ư ủ ỗ m ch đi n t ệ ủ ệ ử ạ c "kích" thêm tr đ ướ ượ "photosite" ph thu c vào kích th ộ phân gi ả c đi. V i m i m t sensor thì ta có m t đ nhi u m c đ nh lúc ban đ u "noise floor". Kh năng nh n tín hi u c a sensor đ ượ ớ đánh giá b ng kho ng cách gi a "satured noise" và "noise floor" g i là "dynamic range". Đ đánh giá tín hi u c a m t hình nh ả ữ k thu t s ta dùng khái ni m " ỹ i c a hình nh trên m t sensor có kích th ả ủ ỗ ằ ậ ố ệ

ạ ộ ấ ự ưở ng

ề NOISE! Tránh đi sâu vào nh ng chi ti ng c a hình nh: i ch t l mà mình không th t thành ứ ạ ủ ả ế ỹ ữ ng ph có tính tiêu c c, làm nh h ụ ệ ượ t k thu t đi n t ệ ử ậ ả ậ

Trong quá trình ho t đ ng r t ph c t p c a sensor này đã làm phát sinh nhi u hi n t tr c ti p t th o, NTL xin nh ng ph n này cho các "cao th Bách khoa" ự ế ớ ạ ấ ượ ườ ủ ầ ủ

đã t o nên nhi u nh "Noise" n m ngay trong sensor nh sau: Nh th ta có th th ng kê nh ng y u t ể ố ư ế ế ố ữ ễ ả ư ằ ạ

1. THERMAL NOISE: đây là hi n t ng các đi n t b kích thích b i m t nhi ệ ượ ệ ử ị ở ộ ệ ộ t đ nh t đ nh trong l p si-li-côn c a sensor. ớ ấ ị ủ

c t o b i s dao đ ng c a dòng đi n khi đi qua vùng "déplétion" n i trao đ i đi n t gi a quang ễ ượ ạ ở ự ệ ử ữ ủ ệ ơ ộ ổ

. 2. GHOST NOISE: nhi u đ năng và tín hi u đi n t ệ ệ ử

3. FLICKER NOISE (hay con g i là 1/f Noise): là nhi u c a dòng đi n trong tr kháng hay trong vùng "déplétion". ễ ủ ệ ọ ở

ễ ượ ạ c t o nên b i đ nh y khác nhau gi a các pixel c a sensor. V k thu t ta ữ ở ộ ề ỹ ủ ậ ạ

4. PixelResponse NonUniformity: đây là nhi u đ có th lo i b đ c. ể ạ ỏ ượ

ề ả ơ

ờ ượ ủ ng bão hòa v c m nh n quang năng c a ệ ượ ệ ả ng th a sang pixel bên c nh. Nh th nhi u tăng lên và "dính" ch t v i tín hi u nh ễ ẽ ẫ ớ ạ i hi n t ư ế ậ ặ ớ ẽ ổ ư ế ừ

5. FULL WELL CAPACITY: khi mà th i gian ph i sáng kéo dài s d n t m i pixel và nh th nó s "đ " năng l ỗ Signal.

ả ễ nhiên (nature quantique de la lumière) c a ánh sáng. Nhi u ủ

t (useful signal) 6. PHOTONIC NOISE: đây là hi n t ằ ệ ượ này luôn g n li n và nó cũng là m t ph n không th tách kh i c a tín hi u nh c n thi ộ ng n m trong b n ch t t ể ầ ấ ự ỏ ủ ệ ả ề ầ ắ ế

ờ ả ộ ớ ồ ượ ế ng ánh sáng y u

Khi b n tăng đ nh y ISO thì có nghĩa là m ch đi n t thì vi c kích tín hi u này c n r t m nh và s làm cho nh b nhi u h n. ạ s "kích" đ ng th i c signal và noise. V i năng l ệ ử ẽ ả ạ ệ ầ ấ ạ ệ ạ ẽ ễ ơ ị

ậ ố ủ ả ể ệ ả ỹ t v kh năng th giác c a con ng ị ủ ả ườ ấ ầ i là r t c n

Trong vi c tìm cách gi thi ế ề t nhi u c a hình nh. ễ i có gi ế t và quan tr ng vì m t ng ườ ọ i quy t nhi u "noise" c a nh k thu t s thì hi u bi ắ i h n trong kh năng phân bi ả ễ ủ ớ ạ ệ ế ả

c ý ki n đóng góp ầ ủ ắ ẽ ế ỏ ậ ượ ế

M t vài tìm hi u ban đ u c a cá nhân mình, ch c ch n s không tránh kh i thi u sót, NTL mong nh n đ ắ ộ c a các b n đ cùng hoàn ch nh chuyên đ này. ủ ể ể ề ạ ỉ

t bác có ph i chuyên ngành đi n t hay không n a. M c dù khác nhau v thu t ng nh ng gi i thích c a bác v noise là ệ ử ế ả ữ ư ữ ề ậ ả ủ ề

Bravo bác NTL Ko bi chính xác, ngoài ra có nhi u di u tôi cũng không bi ề ề ế t ho c ch a hi u c n k . ẽ ể ặ ặ ặ ư

Ng n g n l i thì m i sensor đ u có noise va đ nh y sáng nh t đinh, nhi u hay ít là do giá ti n quy t đ nh, ti n nào c a n y ọ ạ ắ ủ ấ ế ị ề ề ề ề ậ ấ ỗ ộ

sensor. ạ ệ c t ượ ừ

ự ế ế

ộ ệ ệ ẽ ệ ẽ ế ư ậ

ạ ế c nhìn th y n i có ít ánh sáng ố ấ ượ ẽ ủ ế ượ ẽ ộ ủ ư

ỉ

ồ ạ ữ ớ

ụ ụ ệ ế

Còn giá tr ISO là quy đ nh đ phóng đ i tín hi u thu đ ị ị i ISO 100. N u ch n ISO200 thì lúc đó tín hi u s là 20, tín hi u ánh sáng là 10, trong đó noise là 1 t Ví d nh n u th c t ọ ạ ụ ư ế ứ c khuy ch đ i lên và đ n m c ISO cao thì noise s đ noise là 2. ISO 800 thì tín hi u s là 80, noise s là 8. Nh v y là ẽ ượ ở c (gi ng nh tăng volume c a m t cái băng rè). Tuy nhiên noise s ch y u đ nhìn th y đ ấ ở ơ vì lúc đó tín hi u và noise là x p x nhau. ấ ệ V i viec ch p nh dùng máy s thì nh ng ngu n t o ra noise là: ố ụ ả 1. ch p ISO cao. 2. ch p trong đi u ki n ánh sáng y u. ề 3. Đo sáng không chính xác. 4. Cân b ng màu không chính xác cũng gây ra noise t ng channel m u. ở ừ ằ ầ

Mong các bác ti p t c đóng góp ý ki n. ế ụ ế

ụ ử

các n t nam mà ngay c ệ ướ ả ở ụ ề ế ể ặ ấ ị

ấ ự ả ờ ễ ấ

lau l y hay là đem đ n d ch v b o hành ? Câu tr l ị ề ệ ằ ị

c châu Âu thì v n đ lau senor khi b bám b i cho đ n th i đi m này luôn đ t ra lau l y sensor là b n ạ ế ả ớ ố ệ ạ ể ể ả ỉ

ng ti n đ ụ ả ả ủ ả ờ ế ệ ọ ủ ộ ố ươ ẫ

ờ i cũng không d dàng vì t ự ồ ụ ế ạ ộ ố c h ch p nh n cho vi c lau sensor mà thôi, hai chàng kh ng l ổ ồ ậ ậ ươ

và có là Canon và Nikon v n im c th a nh n là th i b i b ng qu bóng cao su ổ ụ ằ ệ ng pháp lau sensor duy nh t đ ư ự ế ả ấ ừ ề ấ

X lý b i bám trên sensor Vi Không ch ỉ ở m t câu h i l n : nên t ộ ỏ ớ ch p nh n m i r i ro không n m trong các đi u kho n c a b o hành, còn đem ra d ch v thì cũng đ ng nghĩa v i vi c tr t ậ ự ấ i thì ch có m t s nhà ch t o máy nh công b thêm ti n và m t s ngày không có máy đ dùng. Cho đ n th i đi m hi n t ề chính th c các ph ứ l ng. Xem trên site chính th c c a h thì ph ặ mà k t qu c a nó không ph i lúc nào cũng nh ý. Trên m ng đã xu t hi n r t nhi u kinh nghi m lau sensor r t th c t ạ ả ủ đây nh ng trang chính đ b n tham kh o : th h c t p, NTL xin đ ệ ượ ọ ấ ứ ủ ọ ả c tóm t ấ ượ ệ ấ ả ế ể ọ ậ ể ạ t ắ ở ượ ữ

By Nicholas R; By Thom Hogan

From The Luminous Landscape; From gregscott.com

By Bob Atkins at photo.net; By Moose Peterson

From plantneil.com ; From Toldeo-Bend.com

From PictureLineNews.com ; From pixelpixel.org

c trong nh ng trang web trên đây thì m i ng i hay nói đ n nh ng d ng c nhà ngh nh “Eclipse ư ạ ọ ượ ườ ữ ế ọ ề ư

ữ ặ ụ ụ t c , hi n t ệ ả ệ ạ ạ ự i b n có th mua tr c ể

Nh b n đã đ c đ Cleaning System Solution & Wipes” hay “Sensor Swab”…chúng không có gì là quá đ c bi ti p ngay t i các sites sau đây: ế ạ

Digital Camera Cleaning Supplies

Photographic Solutions

làm s ch CCD khá nhi u l n, NTL xin đ c trao đ i kinh nghi m s ự ề ầ ạ ượ ệ ổ ử

Hi n đang s d ng chi c dSLR Nikon D70 và đã t ế ệ d ng và b o qu n dSLR c a mình cùng các b n. ụ ử ụ ả ủ ả ạ

cho Sensor không b b n ? ể ữ

i trong bài B o d thì cho dù b n c g ng đ n th nào đi chăng n a thì ế ữ ế

ng h p c a mình thì th i gian là sau 5 tháng s d ng. H i : Có cách nào đ gi ỏ Tr l i : Nh NTL đã đ c p t ư ả ờ sau m t th i gian Sensor c a b n cũng s b dính b i. Trong tr ộ ị ẩ ng Sensor c a dSLR ả ưỡ ụ ề ậ ớ ủ ạ ủ ườ ẽ ị ờ ợ ủ ử ụ ạ ố ắ ờ

ị ẩ t là sensor b b n ?

i : r t đ n gi n, b n ch c n quan sát k l ả ệ ấ ấ

ng là s th y ngay nh ng v t b n m u đen hay m u xám xu t hi n r t vô ầ gi y tr ng r i quan sát trên màn ộ ờ ấ ẽ ấ ơ ầ ắ ồ

H i : làm th nào đ bi ể ế ế ỏ Tr l ạ ấ ơ ả ờ lý trong các vùng nh sáng rõ. Đ có th bi ể ế hình máy tính đ đ nh v các v t b n theo ph ữ ỉ ệ ng d n ế ẩ ụ ả trên. ng pháp đã đ ỉ ầ ể ế ẩ ả ể ị ị ỹ ưỡ t chính xác h n thì b n ch vi c ch p nh m t t ươ ạ c h ượ ướ ẫ ở

ợ ế ể ế ị ẩ ả ả

ườ ụ ả ổ ố

i : theo kinh nghi m c a cá nhân mình, n u nh b n hay thay đ i ng kính khi ch p nh, thì gi ư ạ ỗ ng xuyên ? ả ệ ớ ế ấ ầ

c nh ng v t b n đ ng lâu ngày khó lau s ch và gi m thi u t i đa s l ấ ử ụ ng nh ph i dùng PS t y v t b i c a sensor ẩ ả ệ ổ ụ ằ ữ ầ ố ượ ủ ả ọ ế ẩ ể ố ả ạ ả

H i : Tôi nên đ i đ n khi Sensor b b n thì m i lau hay có th ti n hành b o qu n th ỏ Tr l ấ i pháp khôn ngoan nh t ả ờ là ti n hành th i b i b ng qu bóng cao su ít nh t m i tháng 1 l n tùy theo t n su t s d ng máy. Vi c làm này s giúp b n ạ ẽ ế tránh đ ế ụ ủ ượ trên nh. ả

i đã có lo i máy dSLR nào có kh năng t ệ ạ ự ụ ạ ả

i h i ch bán hàng Photokina v a di n ra ng hi n t ị ườ ợ ừ ễ

ở ệ ố ỗ ầ ượ ạ

ứ ụ ằ i b ng m t h th ng có đ dính cao. Tr c đó thì chi c dSLR PRO E-1 cũng đã c gi l lau b i trên Sensor ch a ? ư ớ ỹ Cologne (Đ c) thì hãng Olympus đã cho ra chi c dSLR E-300 v i k ế ậ c kh i đ ng m i l n b n b t ở ộ ế ọ ẽ ượ ộ ệ ố ướ ố ộ

H i : trên th tr ỏ Tr l i : t ạ ộ ả ờ thu t « Supersonic Wave Filter » (g i nôm na là h th ng quét b i b ng sóng siêu âm) nó đ ậ máy và các b i b n r i xu ng s đ ụ ẩ ơ ữ ạ ằ ng d ng k thu t này. ậ ỹ ứ ụ

ả ạ ỏ ỗ ỏ

cũng khá đ t, li u có cách nào lau sensor mà không c n đ n « Adaptator » hay không ? ắ ệ ế ầ ế

ng h p b t đ c dĩ i : Cách an toàn nh t v n là ti n hành lau sensor theo h ế ư ủ ườ ẻ ấ ẫ ợ

ằ ấ ẫ ề

ổ ố ế ụ ể ế ấ ng d n Manual c a máy nh ung trong tr ẫ ự ủ ạ ể

ng vào chi c ch i chuyên d ng mà b n đang dùng đ lau sensor, nh th có th d n t ướ ỏ ấ ắ ậ ệ i vi c ể ẫ ớ ộ ng h p…m t đi n đ t ệ ấ ợ ườ ả

ướ

ạ ch đ M, t c đ B và dùng dây b m m m đ khóa g t sau đó ti n hành lau sensor. ng l ở ế ộ ể ố ộ c khi th nghi m b n nên s c đ y pin nhé) : ươ ạ ầ ậ ệ ể ử ề ề ấ

ng pháp có đ r i ro r t cao và b n nên cân nh c th n tr ng t 30 giây. i r ng đây là nh ng ph t c thao tác và ấ ả ộ ủ ươ ắ ạ ấ ậ ọ

ướ ế

ng pháp th 1 thì b n không s màn ch p s r i xu ng b t thình lình (tr khi ữ c khi ti n hành nhé. ạ ươ ư ấ ấ ố ợ

i đa dùng đ lau tr p h ng b t ch t !) nh ng nên ổ ậ ể ạ ừ ư ế ạ ỏ ế ờ ứ ạ ộ ẫ ấ ờ

ệ

ng vào vi c gi nút b m ằ ấ ươ ứ ữ ệ ạ

ủ ắ ớ

ả ể ượ ư ế ạ ộ

H i : Lo i máy dSLR c a tôi dang dùng đòi h i ph i có « Adaptator » m i khi ti n hành lau sensor, tôi đã không mua nó ủ kèm theo máy và giá bán l Tr l ướ ả ờ thì b n v n có th ti n hành lau Sensor b ng nhi u cách khác. S r i ro duy nh t khi không dùng « adaptator » là màn ch p có ạ th s p xu ng b t kỳ và v ư ế ể ậ h ng các lam kim lo i r t m ng này. Tuy nhiên dùng « adptator » không ph i là an toàn 100% trong tr ỏ ạ ấ xu t ! Nh th còn 2 cách sau đ lau sensor (tr ấ ư ế - Đ t máy nh ả ặ - Dùng ch đ ch p ế ộ ụ ở c nh c l NTL xin đ ắ ạ ằ ượ tình hu ng có th x y ra tr ể ả ố Trong ph ợ ậ ẽ ơ l u ý là sensor v n ho t đ ng trong su t th i gian b n thao tác đ y nhé. Nh th b n nên h n ch th i gian t ố ạ ố ư sensor là 3 phút. Cách này ti n cho vi c thao tác b ng ch i lau chuyên d ng. ổ ệ ụ ch đ ch p B) thì u ng pháp th 2 (khi b n không có dây b m m m và không tin t Trong ph ư ề ưở ấ ở ế ộ ụ ổ ụ ng, th i gian l đi m c a nó n m trong vi c máy nh ho t đ ng bình th sáng c a sensor ng n, thích nghi v i vi c th i b i ộ ạ ộ ệ ờ ườ ệ ằ ủ ể ế c đi m c a nó là b n s ph i thao tác nhi u l n cho đ n khi sensor s ch hoàn toàn. M t chi c b ng bóng cao su. Nh ng nh ề ầ ả ạ ẽ ủ ằ đ ng h b m giây dùng trong th thao s r t có ích đ tính th i gian chính xác. ể ẽ ấ ể ồ ồ ấ ờ

c các b i b n bám trên CCD đ n gi n b ng cách x t h i chính xác và ụ ẩ ư ử ượ ủ ệ ả ị ơ ằ

ng l V i kinh nghi m c a mình thì NTL h u nh x lý đ ầ ớ đ u kh p trên m t ph ng c a CCD. V i D70 thì b n hoàn toàn có th khóa g ạ ớ ề ủ ể ặ ẳ ắ ơ t đ lau CCD. ậ ể ươ

Xác đ nh v trí các v t b n trên sensor ế ẩ ị ị

c đi m xu t phát và đi m k t thúc khi th i b i trên sensor, NTL làm t trái qua ph i, t ị ổ ụ ể ế ể ấ ừ ả ừ ố trên xu ng

i. Cách dùng qu bóng cao su nh sau : B n nên xác đ nh tr ạ d ướ ướ ả ư

ả ớ ỏ ể ạ ứ ệ ạ ồ

ng đ u th i c a nó vào m t đi m trên sensor, bóp m nh và d t khoát đ t o lu ng khí hi u qu . N i l ng tay và ủ ầ ề ầ ầ

ộ ổ ụ ừ ủ ư ế ế ồ ế ng, thao tác ch p vài ki u nh b t kỳ r i ti n ộ ầ ể ả ườ ụ ệ ạ ấ ả

ộ ầ ữ

c khi lau sensor và sau khi thao tác, b n s th y s khác bi ạ ẽ ấ ự ỏ t. Vi c làm này đòi h i ụ ệ ệ ả

- B n h ể ổ ủ ạ ướ 5-10 l n cho 1 v trí c a sensor. làm ti p nhi u l n nh th . NTL th i b i t ị ế - Sau khi làm m t l n h t di n tích c a sensor b n tr máy v ch đ bình th ề ế ộ hành th i b i thêm m t l n n a. - So sánh k t qu c a hình nh ch p tr ả ủ s kiên nh n và t m , n u sensor ch a s ch thì b n c n làm thêm vài l n n a. V y thôi. ỉ ự ổ ụ ế ẫ ướ ư ạ ầ ữ ạ ầ ỉ ế ậ

T th c a máy nh khi th i b i ả ư ế ủ ổ ụ

ế ỏ ề ặ ủ ề ế ụ ả ằ ị

ẹ ả

ng có v t trên m t sensor ch ng t ặ ơ ấ ứ ể ế ộ ỏ ư là b n thao tác ch a ạ

i và Sensor s s ch thôi. Kinh nghi m cá nhân là b ích nh t. H i : sau khi tôi ti n hành lau sensor b ng dung d ch chuyên d ng thì b m t c a sensor có nhi u v t và nh ch p ụ không đ p, tôi c n ph i làm gì ? ầ Tr l ị ả ờ d t khoát. B n c n ph i làm l ạ ầ ứ i : dung d ch dùng đ lau sensor có đ bay h i r t cao, hi n t ệ ượ ệ ẽ ạ ạ ả ấ ổ

i cho b n nh ng thông tin và kinh nghi m cá nhân b ích. Trong t ọ ế ắ ạ ớ ệ ổ ươ ắ ng lai ch c

Hy v ng v i bài vi ch n chúng ta s không còn ph i b n tâm v v n đ này n a. t ng n này NTL đã đem l ả ậ ạ ề ấ ữ ữ ề ẽ ắ

c m t vài bài v Exposure ờ ư ắ ấ ượ ề ộ

ậ i: Kh u đ sáng ẩ ộ Mình đang quan tâm v n đ ch p nh ngoài tr i gi ấ Control, trong đó có bài sau th y d đ c, gi ệ ề ụ ả ấ ễ ọ ớ đ ữ ượ i thi u v i m i ng ớ c màu th t nh m t nhìn th y, nên tìm đ ọ ườ

Xin tóm l c nh sau, n u có gì ch a đúng ho c thi u, các b n b sung: ượ ư ư ế ế ạ ặ ổ

i ánh sáng m t tr i, ta thu đ ướ ặ ờ ượ ả ặ c nh không đúng màu s c th t, ví d màu tr ng ho c ụ ậ ắ ắ

Trong m t s tr màu đen l ộ ố ườ ạ ng h p ch p nh d ợ i thành màu xám nh nh . ờ ụ ả ờ

V n đ là máy nh đi u ch nh sai kh u đ sáng do ng sai c ng đ ngu n sáng chi u lên c nh v t. ề ề ả ấ ẩ ộ ỉ c l ướ ượ ườ ế ả ậ ộ ồ

ạ ự ệ ệ ạ

t vi c đo sáng, nh ng cũng v n có nh ng tr ả ị ứ ng th c hi n r t t ệ ấ ố ữ ợ ng h p ả ậ ườ ố ườ ạ ố ườ ự ư ữ ẫ

B n có th s th c m c r ng hi n nay có bao máy nh trang b ch c năng đo sáng c c kỳ hi n đ i, vi c gì ph i b n tâm n a. ệ ể ẽ ắ ắ ằ Đúng th , đa s tr ng h p máy nh lo i t ả ợ ế x y ra làm chúng ta ph i t ả ự ả đo sáng và quy t đ nh kh u đ sáng cho máy nh. ẩ t th ế ị ệ ả ộ

N u đ i t ng ch p c a chúng ta quá sáng ho c quá t i thì tông màu c a nh s b máy nh n sai. ố ượ ế ụ ủ ặ ố ủ ả ẽ ị ậ

ẽ ị ả ạ ậ ớ ố i ng

ạ ấ ng (tông màu trung gian ph n x 18%). Ánh sáng khi chi u vào m t v t có màu tr ng thì s b ph n x r t m nh (cao là 90%) do v y ánh sáng ph n x đi t ả kính c a ta có c ủ ộ ậ ng đ cao h n bình th ơ ế ườ ắ ườ ạ ả ạ ộ

t ánh sáng nên ph n x l i h p th t ụ ố i l ạ ạ ượ ng ánh sáng y u (th p là 4%). Ánh sáng ấ ế

i. Nh ng m t v t t ư ộ ậ ố v t t ph n x t ạ ừ ậ ố ả i màu, ví d màu đen thì l ả ạ ấ i màu s đ n ng kính r t ít, do v y chúng ta nh n th y t ấ ố ấ ụ ẽ ế ố ậ ậ

v t th , ch ứ ậ ng đ ánh sáng đ n thu n thông qua l ơ ầ ộ ả ứ

ế ả ả ượ ụ ể ủ ậ ng ánh sáng ph n chi u t ể ế ừ ậ ậ t r ng các v t ế ằ ể ặ ấ

t b n ch t ph n x ho c h p thu ánh sáng c th c a v t th đó. Mà ta đã bi m c đ khác và r t khác nhau. Ch c năng đo sáng c a máy nh nh n bi t c ế ườ ả ủ nó không có kh năng nh n bi ấ ả th khác nhau có th ph n x ạ ở ứ ộ ậ ả ể ể ạ ấ

ậ ụ ế ậ ộ

ả t c m i v t th trong t m ng m c a nó đ u cùng m t kh năng ph n x ánh sáng là 18%. Con ậ ầ ộ ả ườ ề ả ắ ầ ả ạ

c c ng đ ánh sáng th t chi u vào c nh v t c n ch p? V y, máy nh có c ch gì đ đoán đ ượ ườ ể ơ ế ng, máy nh quy t Thông th ể ấ ả ọ ậ ả s 18% là giá tr trung gian c a kh năng ph n x hai màu đen và tr ng. ủ ố ủ ắ ả ạ ả ị

ắ ụ ượ ả ạ ộ ạ

ộ i ng kính là t ươ ươ ứ ế ế ậ ố

Ví d , khi ta nh m vào m t viên than đen xì có đ ph n x ánh sáng là 4% thì máy nh ch hi u r ng l t ừ máy nh c l ng ánh sáng ph n x ả ả ả ng 18% ngu n sáng g c đang chi u vào v t th , ch không ph i 4%. K t qu là ớ ố ả ng thi u sáng, nên ra l nh m kh u đ sáng l n, và nh c a viên than tr nên không đen. ớ viên than đó đi t ả ướ ượ ỉ ể ằ ể ở ng đ ệ ồ ộ ủ ế ả ẩ ở

ể ủ ộ ử ụ ữ ề ả ả ả ộ ộ ơ ỉ

Có nhi u cách đ ch đ ng b o máy nh đi u ch nh đúng kh u đ sáng và m t trong nh ng cách đ n gi n và hay s d ng là ẩ ề dùng Grey Card.

ộ ấ ế ậ ơ

ố ng gi ng ả ả ả ộ ủ ắ ồ

ế ặ ố ị ế ả ậ ồ ị ị

ả ổ ặ ả ộ

ỉ ệ ư ấ ng đ và h ướ ộ ấ ộ ỉ ạ ế ẩ ả ẽ ậ ằ ở

ngu n sáng th t. ng và c ng t Grey Card là m t t m có màu xám ph n chi u đúng 18% ánh sáng đ p vào nó. Cách dùng đ n gi n, ch vi c đ a t m xám này ả c ng kính sao cho ph toàn b khung ng m và ph i đ m b o ngu n sáng chi u vào nó có c ra tr ườ ướ ố ề v i ngu n sáng đang chi u vào c nh/v t ta đ nh ch p nh. Khi đã n đ nh r i thì ta đ t c đ nh kh u đ sáng. T t nhiên nhi u ẩ ụ ả ồ ớ m c máy nh (point and shoot camera) không có ch c năng cho phép ta đ t riêng kh u đ sáng mong mu n, mà ch h n ch ế ở ứ ố đ t exposure và focus cùng lúc, t c là ta s ph i dùng m t tông xám 18% ể ầ kho ng cách b ng kho ng cách đ n v t th c n ặ ứ ả ng đ sáng t ch p cũng nh ộ ụ ứ ả ươ h ư ở ướ ộ ồ ườ ự ậ

ng đ i d a vào m t khu v c có tông màu ấ ể ỉ ộ ươ ố ự ự ộ

T t nhiên, không có Grey Card thì ta v n có th ch nh kh u đ sáng chính xác t ẫ trung tính so v i toàn b các tông màu trong khung c nh c n ch p. ẩ ầ ụ ả ớ ộ

r ng, màu xanh c a c ph n chi u g n 18% ánh sáng chi u vào nó, do v y có th dùng đ ch nh kh u đ sáng. t l ả ế ộ ằ ể ỉ ầ ẩ ộ

ả ng và c ng đ ngu n sáng chi u vào c nh v t đ nh ch p. Tác gi ủ ỏ L u ý ki m khu v c c n m gi ng h ố ư ự ỏ ằ ti ế ướ ế ườ ả ồ ộ ế ế ậ ậ ị ể ụ

Ngoài ra tác gi còn linh ho t dùng màu da c a l ng bàn tay đ ch nh kh u đ sáng t ng đ i (theo kinh nghi m c l ng). ả ủ ư ể ỉ ạ ẩ ộ ươ ệ ướ ượ ố

ế ả ỉ ệ ụ ệ ề ả ạ ắ ậ ờ

Và n u trong đi u ki n tr i quang, mây t nh, ánh sáng tran hoà kh p khung c nh thì ch vi c áp d ng lu t nhi p nh "Sunny ế f16 Rule".

t thì ng hi n nay có bán c lo i kính l c khi l p vào ng kính c a ta s cho phép ch nh kh u đ sáng ố th tr ở ị ườ ủ ẽ ệ ế ẩ ắ ọ ộ ỉ

Theo mình bi ả ạ gi ng nh khi dùng Grey Card, và kiêm luôn c ch nh White Balance gi ng nh khi dùng White Card. ả ỉ ư ư ố ố

c m t c theo cái hi u này, th tìm các khu v c có tông màu trung tính đ ch nh kh u đ sáng, ch ể ỉ ướ ử ể ấ ẩ ộ ứ

Cá nhân mình th y tr ch a c n mua Grey Card v i. N u không thành công thì nghĩ đ n vi c mua bán cũng ch a mu n. ắ ứ ế ộ ự ệ ư ầ ư ế ộ

ậ ự

ỏ ế ể ỉ ượ c tính ngh thu t và lo i b đ ậ ạ ỏ ượ ự ầ ụ ờ c s tr n tr i-đ i ệ

Ngh thu t và s dung t c ụ ệ Thoky: Em có m t câu h i nh các bác ch giáo : Làm th nào đ có đ th ờ ng-t c .... ra kh i m t t m nh ? ỏ ộ ấ ả ộ ụ ườ

Hi Thoky,

ư ồ ạ ằ ặ ự ầ ụ i, b ng đi m nhìn c a chính s v t và không áp đ t s tr n t c ự ậ ủ ể

i đúng nh câu h i: ư ậ ầ i vào cho chúng. ự ậ Câu tr l ỏ ả ờ Đ n gi n là c u c n nhìn s v t đúng nh nó t n t ả ơ c a con ng ủ ườ

Đây là quan đi m l n v ngh thu t c a Pi & Ma. ề ậ ủ ể ệ ớ

ng ơ ụ ả

ở ể i xung quanh (ng Cám n các bác. Tuy nhiên em ch a t ch p, nh ng làm th nào đ nh ng ng ế t ư ỏ ườ ườ ể ữ đi m này : tr ườ ụ ư ướ ế ạ ỏ ự i xem nh) cũng hi u và đ ng c m đ ồ ể ả c h t là ph i lo i b s dung t c ra kh i t ị t ỏ ư ưở c ý đ nh c a ng ủ ờ ng c a ngu i ủ ụ i ch p ? ườ ượ ả

c s c m nh n có tính ph bi n ? khi mà năng l c th m m , k thu t và i ch p có đ ụ ượ ự ả ổ ế ỹ ỹ ự ậ ẩ ậ

ể ườ m c zero ? Hay chính xác là làm th nào đ ng ế kinh nghi m c a em đ u ề ở ứ ủ ệ

v y nhé. Đ thuy t ph c đ ng c a b n, thôi thì góp ý t t ưở ề ề ườ

ườ i xem có cùng t ả ng suy ể t ư ưở ấ ế ự ụ ỗ

c ng ụ ượ i m i khác mà l (th m i có s tranh cãi c a ban giám kh o khi ch m đi m các ủ ỹ ủ ể ố ụ

c là m t t m nh có cái th n c a nó, chuy n t ng t ạ t ng ậ ể ừ ừ ậ ị ế ớ nh d thí ch ??). Chúng ta làm đi u đó b ng nhi u cách thí d nh : b ngoài c a ch th , b c c, góc c nh, ánh sáng..., k ụ ư ề ừ ườ i ủ ầ ủ i t ể ả ư ưở ộ ấ ả ượ ố ố

ậ ụ ườ

c v k thu t phòng t i - mà v i máy k thu t s chính là phân m m s a nh. Các hi u ng, ướ ề ỹ ề ậ ậ ố ố ệ ứ ử ả ề

ớ i xem m t c m giác thoát kh i s tr n t c. Th nhé: Hi Thoky Suy nghĩ r t nhi u v ý t ấ ủ ạ i ch p th t không d . M i ng nghĩ v i ng ỗ ậ ườ ớ ễ ề ả ề ằ ứ ự i...Cu i cùng có đ thu t dùng máy, k thu t phòng t ỹ i xem. ch p sang ng Nhi u cách quá bây gi ờ ch nh s a màu s c cũng t o cho ng ắ bàn tr ạ ộ ả ử ỉ ỹ ỏ ự ầ ụ ườ ử

Và đây n a: ữ

B n nghĩ sao? ạ

Xin chào, cho mình góp vài ý ki n nhé, n u ch nào ch a chu n thì m i ng i b sung và ch nh dùm. ư ế ế ẩ ỗ ọ ườ ổ ỉ

H s nhân tiêu c ệ ố ự

ệ ố ự ự ệ ố ế ứ ể ự ị

H s nhân tiêu c (crop factor) ủ Th c ra d ch là h s nhân tiêu c cũng không hoàn toàn chính xác, r t d gây hi u l m. N u c đ đúng theo nghĩa đen c a nó (d ch word by word) là h s "c t cúp" thì v n chính xác h n. Nh ng quan tr ng là c n hi u rõ b n ch t v n đ . ề ơ ể ầ ọ ấ ễ ư ệ ố ắ ấ ấ ể ầ ả ẫ ị

ấ

100mm lên 150mm (optical zoom) thì s có 2 h qu x y ra: ả ả ệ ụ ủ ạ ự ự ự ừ ẽ

ẽ ẹ ạ

c NH trên film (sensor) s l n h n. ơ

i 1.5 l n. (Th c ra s ph thu c gi a angle view và ướ ả ẽ ớ ơ ẹ ạ ự ữ ầ

gi a kích th ế ướ ả ộ ạ

i, ẽ ớ c nh s l n h n 1.5 l n, và góc thu hình cũng h p l ầ l ư ỷ ệ ữ ể ệ ơ ở ế ể ầ ự ụ c nh và focal length. Nh ng trong ph m vi middle range thì có ả ng h p này, ta có th "đ n gi n ư wide). Nh ng t m th i trong tr ạ ể ơ ườ ư ờ ợ

L y theo ví d c a b n Nostar: Khi tăng tiêu c th c s t (i) Góc thu hình (angle view) s h p l (ii) Kích th ướ Ả C th là kích th ụ ể focal length không hoàn toàn tuy n tính nh t th coi g n nh tuy n tính. S phi tuy n th hi n rõ h n ự ế hoá" nó là tuy n tính cho d hi u v n đ . ễ ể ư ế ề ấ

ậ ượ ồ ả ổ ờ c l ượ ạ ấ i, n u chúng ta th y xu t ế ấ

Nh v y là khi thay đ i focal length, chúng ta nh n đ c đ ng th i hai h qu (i) và (ii). Ng ệ hi n (i) và (ii) thì có nghĩa là focal length đã thay đ i TH C S . Ự Ự ư ậ ệ ổ

i v i máy DSLR v i crop factor 1.5x. ớ

đâu ra?

c 24mm x 36mm, đ dài đ ướ ườ ẽ

c sensor máy Nikon Dx là 15.7mm x 23.7mm, đ dài đ ng chéo c a sensor s là : 28.428mm ộ ộ ườ ng chéo c a b n film s là: 43.266mm ủ ủ ả ẽ

Quay tr l ở ạ ớ Q:Con s 1.5 ở ố A: M t b n film (full frame film) có kích th ộ ả Kích th ướ 1.5 = 43.266 / 28.428

đ l ạ ạ ấ ỷ ệ ườ ủ ng chéo c a film and/or sensor làm crop factor. Lý do chính là góc t o b i gi a hai đ nh chéo nhau c a ủ ữ ạ ở ỉ

T i sao l film (sensor) v i tâm h th u kính chính là angle view! i l y t ớ ệ ấ

ớ ư ậ ụ ớ ướ ộ

ớ ả ả ẫ ụ ự ẽ ầ ớ ơ

ự Nh v y, v i m t sensor có kích th ộ nào đó (vd 100mm) s có angle view h p h n 1.5 l n so v i nh ch p cũng v i chính tiêu c đó (v n 100mm) trên full frame ! T c là c 15.7mm x 23.7mm, hay nói cách khác có crop factor là 1.5, nh ch p v i m t tiêu c ẹ đây chúng ta đã có h qu (i). ứ ệ ả ở

ẫ ả ứ ệ ệ ẫ

Q: V n sensor này, v n focal này (100mm), li u chúng ta có h qu th hai (ii) không? A: KHÔNG ! Vì v trí đ t film và sensor là hoàn toàn nh nhau, t c là kích th c c a subject trên film or sensor là nh nhau. ướ ủ ứ ư ặ ị ư

ạ ệ ự

ng 1.5 l n ả ng đ ng đ i t ng vi c dùng 150mm trên full i, vi c dùng tiêu c 100mm trên DSLR có crop factor 1.5x s cho chúng ta hai h qu sau: ươ ầ so v i full frame ệ . T c là t ứ ẽ ẹ ạ ươ ẽ ớ ươ ươ ệ

. T c là kích th c nh s nh h n kích th c nh cho b i 150mm trên full c nh ko thay đ i ổ so v i full frame ớ ứ ướ ả ỏ ơ ẽ ướ ả ở ướ ả

Tóm l (i) Góc thu hình (angle view) s h p l frame; (ii ') kích th frame.

ậ ế Ự Ự ươ ộ ứ ả

angle view. Đây chính là đi u mà m i ng ự i hay l m l n khi t nh ch p ự ư ụ ở ầ ườ ộ ử ở ế ố ề ự

đây là y u t t thòi khi dùng wide lens, nh ng đ ủ ằ ư ệ ớ ỏ

c m t n a, ệ ị ẹ ạ ướ ả Ọ ề ẳ ể

K t lu n: 100mm trên DSLR có crop factor 1.5x không cho chúng ta m t b c nh TH C S t 150mm trên full frame. Ta ch đ ỉ ượ nh r ng v i máy DSLR 1.x, b thi ị sensor đ u làm cho góc thu hình b h p l Ự ủ hi n rõ nh t cái nghĩa c a thu t ng CROP FACTOR, th c ch t nó ch là m t s c t cúp khuôn hình nh l tiêu c ng t ẫ ọ i khi dùng tele lens. Vi c thu nh kích th ướ c c nh trên M I TIÊU C c a lens. Đi u này th ề i mà thôi. c l ượ ợ i mà cũng ch ng làm tăng kích th ự ộ ự ắ ỏ ạ ủ ữ ệ ậ ấ ấ ỉ

ữ

ng h p kích th c nh, ch t l ộ ố ườ ợ ướ ả ấ ượ ng hình nh không ả

ở ể ậ ấ ộ ồ

ng h p đó là nh ng tr ng h p nào? i sao m t s n i v n dùng thu t ng "focal length multiplier" ? ậ trên. Và trong m t s tr ấ ủ ấ c hi u m t cách đ ng nh t. ợ

i trên HNC. Expansion: Q:V y t ộ ố ơ ẫ ậ ạ A: B n ch t c a v n đ nh mình đã trình bày ề ư ả quan tr ng thì hai thu t ng này có th đ ể ượ ữ ọ Q: Nh ng tr ườ ườ ợ ữ i đây thôi, ví d nh post nh lên chia s v i m i ng A: Ngay t ả ạ ữ ụ ư ẻ ớ ườ ọ

s nh post lên HNC ch ch p nh n kích th i đa 600x400 (pixel). V i cùng m t subject, NTL ch p b ng Nikon Dx ỉ ấ c t ướ ố ớ ộ

ậ focal 100mm, Nostar ch p b ng 1Ds Mk II (full frame) ụ ằ ụ ằ ẽ ứ ả

ề ả ộ

ấ ố ả c hai b c hình (s l ố ượ ứ ướ ư ề

c nh lúc này s hoàn toàn nh nhau, đ t đ ả ử ả ở ề ) Tuy nhiên, kích th ề ắ c hai t m ấ ượ c h qu (ii) ả ạ ượ ệ ướ ả ấ ẽ ả

Gi 150mm. C hai b c hình khi xem trên PC s hoàn toàn gi ng (1.5x) ố ở nhau v khuôn hình (angle view), ph i c nh. (T t nhiên c hai b n đ u ch p cùng 1 distance, b qua đ nét, màu s c, blah blah ỏ ạ ụ nhé... đây, đ post đ ng pixel) s khác nhau nhi u đ y. Nh ng gi ờ ể ẽ hình đó lên HNC, c hai đ u ph i resize xu ng 600x400, kích th ư ả hào hình c a mình y h t nh 150mm + D1sMk II. r i. Và lúc này thì 100mm + Nikon Dx có th t ồ ố ể ự ủ ư ệ

t đ cái kích th ạ ệ ể ướ ữ ệ ả

ỏ ứ ả ế ầ ố

t h n, DSLR 1.x crop factor v n b thi ng thì full frame v n u vi ặ t thòi Tóm l ế th rung đùi mà t n h ể v n đ m b o ch t l ả ẫ i, n u ta không t n d ng tri ậ ưở ấ ượ i còn resize đi n a thì có c l c sensor (film) trong vi c phóng nh, ng ậ ụ ượ ạ ng cái "multiple focal length" kia. Còn n u mu n phóng nh to, ho c crop m t ph n nh b c nh mà ộ ở ọ m i tiêu c . ự ệ ơ ẫ ư ả ẫ ệ ả ị

ố ề ứ ề ắ ấ

ch nào? ỏ ạ ở ỗ ắ ố ư ở ố

ử ắ

ng đ i thôi, vì con s 1.5 x kia có ph n l ố ấ ươ ợ ư ố ỉ ầ ẻ ậ th p

ấ ả ấ ả ự ằ ằ ẫ

ặ ấ ề ề

v i crop factor. ỏ ơ i cho t l i thêm cái th c m c th hai c a Nostar trong v n đ này. Nhân đi u này mình cũng mu n lý gi ủ ả B n h i tiêu c 100mm trong máy s 1.5x không gi ng nh máy film 150mm là không gi ng ự ố Mình cũng đã t ng th ng m 2 tr ng h p qua viewfinder và th y r ng: ườ ấ ằ ừ - Khuôn hình nhìn trong hai máy đ u nh nhau. T t nhiên ch mang tính ch t t ề phân đ ng sau dài d ng d c. H n n a, không ph i trên lens nào cũng đánh d u c tiêu c 100 l n 150mm. ơ ữ - Đi u khác nhau duy nh t là hình ng m trong viewfinder máy DSLR s nh h n là ng m trong SLR film. Đi u này là hoàn ẽ ắ toàn hi n nhiên vì ph n quang h c c a DSLR's viewfinder ph i correct l ả ọ ủ ắ ỷ ệ ớ ể ầ ạ

ắ

ố ờ ạ ố ế ế ư ấ ầ ố ắ

ề

ng. Th nh ng trong s ể ụ i đam mê nhi p nh v n còn r t nhi u đam mê v i th lo i nh này. Tuy nhiên vào th i đi m hôm nay đ ch p ể ệ thì th lo i nh đen tr ng c đi n ch p phim đang m t d n th tr ị ườ ẫ ờ ả ể ạ ả ấ ộ ổ ể ớ ố ế ả ầ ế ằ ạ

ế ả ớ ả ế ạ ớ

nh đen tr ng trong th i đ i s Ả N u xét theo các th ng kê kinh t ế nh ng ng ữ nh đen tr ng b ng phim ta c n ph i có m t Labo riêng. "Mu n ăn ph i lăn vào b p" mà l ả có th tho mãn v i chi c lò vi sóng? T p chí nhi p nh RP #151 gi ớ đen tr ng c a Philippe Bachelier và Jean-Christophe Béchet, NTL xin đ ớ c d ch l i cùng các b n. ệ c l ụ ể ạ ả i, thêm n a đ n u ăn ngon li u ta ả i thi u v i chúng ta 10 lý do đ trung thành v i nh phim ượ ượ ị ữ ể ấ ể ạ ườ ắ ả ủ ể ắ ạ

1. Khoái c m c a ti p xúc ủ ế ả

ắ ừ ế ả ụ ả ề ắ ớ

ữ ế ố ỹ ề ụ ả

ậ ớ ậ ụ ả

nh t đ nh. Dĩ nhiên t ả ấ ạ ấ ả ữ ề ể ạ

ế ư ấ ẫ ả

b vi c l u nh trên kính thì ch p nh đen tr ng luôn g n li n v i phim và gi y nh, đi u này có nghĩa ắ k thu t này đã t o thành thói quen, m t cách nhìn nh n và ch p nh. Khi ta l p ộ ậ i m t cách hoàn toàn v t ố ấ ả ậ ấ ả ữ ứ c tráng r a. Th nh ng hình nh đã th t s t n t ậ ự ồ ạ ả ể ế c ghi l ộ ế ề ẩ ớ ữ ắ ộ

i trên phim theo m t tr t t ử ư ượ ạ ầ ụ ả ậ ả ọ ộ

ể ữ ụ ụ ấ ữ ả ả ỏ ậ ư ư ể ả ả

T khi nhi p nh t ừ ỏ ệ ư ả là nh ng thao tác c a ti p xúc. Chính y u t ạ ủ ế phim vào máy nh là lúc ta ti p xúc tr c ti p v i v t th s tr thành phim âm b n sau này. T t c nh ng gì đã ch p, thành ể ẽ ở ự ế t c nh ng th này đ u không th nhìn công hay th t b i, đ u đ ộ ậ ự ấ ị ề ượ th y, v n là ti m n m t khi cu n phim ch a đ ộ ộ ng. Ti p theo công đo n tráng phim, ta đã có th nhìn ng m nh ng hình nh trong su t trên m t bàn lý trong nh ng l p nhũ t ươ ữ i: ta nh n ra hay th p th m hy v ng m t hình nh thành công soi phim chuyên d ng. Nh th nh ng c m xúc đ u tiên trào t ớ ư ế ữ đ đem đi in nh. Nh ng ta cũng có th hoàn toàn đ nh ng âm b n này vào l u tr , th m chí không in c nh m c l c, cho ể t i ngày ta có h ng thú mu n nhìn th y chúng hi n trên gi y. ớ ứ ệ ấ ấ ố

ộ ộ ớ ổ ể ử ớ ỏ ủ ườ ễ

c tráng r a v i nh ng "nghi l " trong ánh đèn đ c a Labo, ng ấ ờ ớ ạ

c s khoái c m c a vi c đ ng ch m vào nh ng trang ả

ậ ượ ự ệ ệ ụ ế ọ ư ậ ả ỉ

V i phim c đi n, m t cu n phim đ ượ mình...Thao tác r i nh áp đ t ta ph i tách r i v i th gi ả ặ ọ ả sáng r i ti p theo là nh ng x lý mang tính hóa h c...Ta c m nh n đ ử thi ả ồ ế t b đ c dùng đ t o nên hình nh. Cũng nh v y, các thao tác hi u ch nh tông xám, chi ti ế ị ượ nh, ta có c m giác nh trong m t kho nh kh c c a không gian đã tr thành m t nhà luy n kim c a th i xa x a... ả ậ ự ộ i thao tác th t s m t ữ i bên ngoài: bàn tay t o nên ánh sáng trên t m gi y nh r t nh y ạ ấ ế ớ ữ ủ ả t...trên t ng ph n c a hình ầ ủ ư ấ ả ạ ừ ờ ữ ể ạ ư ắ ủ ủ ệ ả ộ ở ộ

2. Thi t b nhi p nh không bao gi l ế ị ế ả ờ ỗ ố i m t

ắ ủ ể ẹ ả

ữ ổ ể ụ ả ộ ư ế ế

ộ ấ ả ớ ả ụ ả ữ ừ ể ớ

đ ng sau chúng ta, hãy ở ằ ủ ả ữ ề ắ ố

th a mãn hay l y c m h ng ch p nh. Trong nh phim đen tr ng, nh ng m o ch p nh luôn có hi u qu . Ta có th hoàn toàn ch p nh "theo phong cách c a ai đó" ả ệ ượ c v i m t thân máy SLR "c đi n" hay v i m t chi c Leica, m t ng kính 50mm và m t cu n phim Tri-X n u nh ta có đ ộ ố ộ ớ c m h ng t ư HCB, ch p nh phong c nh v i ng kính góc r ng ki u Sieff, nh ng t m nh chân dung v i Rolleiflex nh ộ ứ ả Irving Penn ho c nh ng t m nh panorama ki u Koudelka. T t c truy n th ng c a nh đen tr ng ấ ả t n h ậ ưở ụ ả ộ ớ ố ấ ả ể ng nh ng kinh nghi m quý báu đó đ t ệ ể ự ỏ ấ ả ụ ả ặ ữ ứ

ng thích khi s d ng ng kính, thân máy l Ta không h ph i đ i m t v i nh ng r i ro c a vi c t ặ ớ ả ố ệ ươ ủ ủ ữ ề ử ụ ố ỗ i m t b i m t dSLR khác ộ ố ở

ầ ơ ư ậ ng xuyên theo dõi thông tin "update" trên internet. Nh v y,

c n m ch c r i thì ta t vi c th ệ ề ỹ ườ ậ ẽ ể ụ ữ ứ ữ ắ ớ ả ượ ắ ắ ồ

có nhi u pixels h n...Cũng s không còn là c n thi ế nhi p nh gia đen tr ng có th nghiên c u sâu h n v k thu t và tr v ng v i nó. Nh ng căn b n đ ơ ch c n t p trung vào riêng sáng t o... ề ế ả ỉ ầ ậ ạ

3. T kh 24x36 t i 4x5... ừ ổ ớ

ấ ế ả ư ị ủ ư ế ằ ạ

ng nói chung t ắ ả ộ ế ạ ộ ế ắ

ề ạ

ạ ng đ ươ ế t h n lo i phim 135. Và nh th thì t ệ ơ i cho k t qu đ p h n nhi u. Giá c a m t cu n phim 120 vào kho ng 2,5 - 3,5€ và ộ ặ ươ ả ẹ ạ ủ ư ế ạ

ng hình nh khó có th so sánh n i v i dòng máy "Moyen-Format". Hi n t ộ i sao ta l ạ ộ ệ ạ ổ ớ ế ả

ế Nhi p nh đen tr ng r t đa d ng trong ch ng lo i phim, v đ nh y cũng nh đ nh d ng. N u nh ta nói r ng m t chi c ề ộ ạ ả ng v i m t chi c SLR l p phim 24x36 ISO 100 thì chi c máy nh dSLR 6 Mpix cho nh có ch t l ớ ấ ượ "Moyen- Format", v i giá khá đ i chúng, l ơ ạ ớ các thao tác tráng, in nh cũng không có gì đ c bi ả l ượ Weston "second-hand" ch kho ng 1 500€, và đ trang b m t labo in nh "planches-contact" cũng r t đ n gi n. ả ề ấ i không nghiêng v ch t i, mua m t chi c máy 20x25cm mác Edward ấ ơ ị ộ ể ỉ ể ả ả ả

ớ ộ ể ấ ả

ộ xa, t ng đ ấ i th p ng nh r t đ c tr ng. Ta v n hay th ư ươ ấ ặ ộ ẫ ươ ộ ư ừ ộ

ỗ ẽ ứ ữ ng nói là có th ch p nh n đ phân gi ườ ng v i đ ủ ả ớ ườ ớ ể ậ ầ ả ấ ượ i thi u là t ạ ể ố ắ ể ấ ả ủ ả ổ ớ ữ ế

ủ ạ ả ế ứ ể ế ỉ

V i m i m t "format" ta có m t ch t l ậ vì s đ ng ng m t m nh t i m t kho ng cách t ng chéo c a nh. Nh ng m t trong ả ắ t hay các nh ng khoái c m c a nh phim là có th ng m nhìn các t m nh kh l n th t g n đ thích thú v i nh ng chi ti ấ ả ả ả "motif" c a h t nh mà n u đ ng xa ta ch có th nhìn r t chung chung mà thôi. Đó chính là lý do khi n ta dùng máy nh ấ "Moyen-Format", "Grand-Format" hay lo i phim nh "Technical Pan". ư ạ

ấ ả ọ ộ ạ 4. T t c m i đ nh y

ủ ớ ạ ả ộ ự ự ủ

ọ ấ ộ i thi u là 20 lo i phim "tiêu chu n". Và m i lo i phim có m t ch t riêng không th nào b t ch ắ ạ i h t nh c a Delta 3200 hay Tmax 3200, chúng ta có m t s l a ch n r t r ng. Ta ộ ể ẩ

ể ạ ớ ấ ế ư ỗ ổ ể ớ ỹ ậ ố ầ ơ

ừ ộ ể ộ ạ ế ớ ộ ế ụ ả ộ ỏ

T đ nh y siêu chính xác c a Technical t ạ ướ c c t có th nh m tính đ ạ ượ ố ẩ v i m t gam m u xám c a chính nó. So v i k thu t s thì phim c đi n hoàn toàn chi m u th v i đ nh y l n h n ISO ủ ớ 400. T i ISO 800, ISO 1600 hay ISO 3200, lúc ch p nh trong nhà, khi m t cú đèn flash làm h ng h t ánh sáng không gian, thì phim đen tr ng v n là không th nào sánh đ c. ượ ể ẫ ắ

5. Đ u t cho Labo r ầ ư ẻ

i nh ng gì đ ủ ữ ể ặ

ữ ả ữ ể ờ

t trong quy n "La Photo" c a Sieff ho c trong "La Photopgraphie" c a Boubat, nh ng tác c vi ủ ế ượ 30 năm nay, ta có th nh n th y r ng nh ng l i khuyên và kinh nghi m quý báu không h c tái b n nhi u l n t ệ ề ầ ừ ữ ế ộ ấ ằ ữ ấ ả ậ ủ

ẹ ế ị ế ả ứ ố ữ ẻ

Khi ta đ c l ọ ạ ề ph m đ ượ ầ ị m t đi giá tr c a chúng. M t chi c máy phóng "Durst" c a nh ng năm 60, 70 luôn cho phép phóng nh ng t m nh đ p. Th ấ ầ t và r . Và n u nh b n quy t đ nh đ u ng thi tr ư ạ ườ t vào thi ư ị ủ t b nhi p nh cũ ngày càng phong phú cho phép ta mua đ ế ế ị t b m i toanh thì ch c ch n trong vòng 10 năm s ch ng ph i lo l ng gì v k thu t c . ậ ả ế ị ớ c nh ng th t ượ ắ ả ẽ ẳ ề ỹ ắ ắ

ề ạ c m t di n tích đ r ng đ l p đ t Labo. V i chi phí kho ng giá ti n m t chi c dSLR lo i ớ ủ ộ ể ắ ế ề ệ ặ ộ ộ

ượ ẽ ấ ả ị ộ ấ ị ủ ể ạ

Đi u quan tâm duy nh t là tìm đ nghi p d , mà giá tr c a nó s m t đi -50% trong vòng 6 tháng, b n hoàn toàn có th trang b m t Labo "Pro" cho th lo i ể ạ ệ ư 24x36 hay 6x7...

6. Phóng nh m i kích th ả ở ọ ướ c

i quên khi l a ch n k thu t s : ta b h n ch v i kh gi y c a máy in, A4, trong 90% ổ ấ ủ ế ớ ị ạ ự ỹ ọ ẩ ườ ậ ố

ề ụ ộ ầ ử ụ

i trong Labo ta có th phóng nh 30x40 cm cũng nh 24x30 hay 40x50, 50x60 mà ch c n s p x p l ạ ả

i m t chút. Gam ư i các tông gi y khác nhau. N u nh b n mu n làm m t tri n lãm ớ ỉ ầ ắ ư ạ ể ả ể ấ ẫ

ế i các Labo Pro v i giá c t c hay t m hài ạ ế ạ ố ớ ộ ộ ắ ổ ớ ng cho t ậ ố ấ ả ể ạ ắ ả

ộ ng phóng nh "đ i chúng" c a các Lab bình dân. ấ ượ

c t m nh chung cu c ch t l ượ ấ ả ả ả ằ ộ ẻ ơ ấ

s l ừ ố ượ ớ ỹ ủ ẽ phim không b hi n t i gia. V i k thu t s , ta b t bu c ph i mang nh t ạ ớ ừ ị ệ ượ ả ớ phóng l y v i ư ớ ng "métamérisme" - thay đ i tông m u tuỳ theo ngu n sáng nh v i ng cao và giá r h n là t ấ ượ ổ ự ồ ầ

ố nh in b ng inkjet. Đây là m t tiêu chu n mà nhi u ng các nhu c u s d ng thông d ng. Trái l gi y phóng nh v n còn r t phong phú t ấ nh thì hoàn toàn có th in nh t ả lòng v i ch t l ớ Và ta cũng không nên quên r ng v i phim, ta s có đ máy in. Cu i cùng thì nh phóng t ả ằ

ả 7. Ch t h t trên nh ấ ạ

nh t ặ ừ ư ủ ấ ấ

ẫ ệ ế ớ ộ ấ ấ ệ

ạ ộ ố ộ ố ườ ạ ả ả ạ ủ ầ ủ ả ề phim mang m t d u n đ c tr ng: h t nh. Nó chính là ADN c a phim, hi n thân c a c u trúc phim - r t không đ u. ộ ể ệ i phim. ố ế ạ ể ạ

ấ ạ ư i tìm cách tránh, m t s khác l ộ

ạ ữ ể ệ ự ổ ạ c l ượ ạ ả ấ ố ị

nh thì ch c n dùng các phim có đ nh y ISO t ấ 400 hay th m chí dùng ISO 1000 (Fuji Neopan, Ilford Delta và i thi u t ể ừ ạ ộ ậ ố

ủ ề ạ ạ ỗ ớ ợ ọ

ể t b tráng phim cũng là m t y u t ỉ ầ ự ng t ủ ộ ế ố ả ộ ấ ế ị ớ ộ ạ ủ ưở ặ

c a nhi p nh giá đ u b kh ng ch b i kh năng th hi n c a thi t b in nh kích ể ệ ủ ổ ứ ủ ế ả ế ở ế ị ư ề ả ố ị

Ả Cho dù h t phim có hi n rõ hay không trên nh thì chúng v n là m t ph n c a th gi ạ i đi tìm h t phim th hi n trên nh. Khi ta mu n h n ch h t phim thì có th dùng M t s ng các phim có đ nh y th p, nh Technical Pan ISO 100, Acros, Delta hay Tmax. Chuy n sang dùng MF hay "chambre" cũng cho ể phép t o nên nh ng hình nh mà h t phim là không nhìn th y hay r t m n. Ng i, khi ta mu n th hi n s n i h t trên ả ạ ỉ ầ Kodak Tmax). M i m t lo i phim có m t c u trúc h t đi n hình c a nó, nh th ta ch c n l a ch n lo i phim thích h p v i ch đ mà mình ộ ư ế ạ đ nh th hi n mà thôi. Thi ấ ổ ế i đ h t c a phim. C p Tri-X/Rodinal r t n i ti ng nh h ể ệ ị v ch t l ng nh h t. ả ề ấ ượ Trong k thu t s , m i lao tâm kh t ậ ố ỹ c c a gi th ự ọ ướ ủ ạ ọ t m c ch ng h n. ẳ ạ

ộ ọ

ế ả ự ữ ố ụ ộ ấ ả ủ ề s t n r t nhi u ẽ ố ấ

internet và hao mòn bàn phím. ộ ứ ề ẽ ấ ấ ờ

i k t lu n cu i cùng còn dài hay th m chí ta không th có m t k t lu n rõ ràng. Câu h i đ t ra r t lý thú ỏ ề s khác nhau gi a b c c m t b c tranh và khuôn hình c a m t t m nh ộ ng đ đi t ớ ế ể ộ ế ườ ể ậ ỏ ặ ấ ậ

B c c - h i h a và nhi p nh? ố ụ Đ tr l i cho câu h i v ể ả ờ gi y m c, hay nói m t cách hi n đ i h n là s m t r t nhi u gi ạ ơ ệ ấ ự Ch ng đ ậ ố ặ i đáp. và chúng ta hãy cùng nhau gi ả

ủ ạ ạ i

i xem. Nh ng đ ng v m t k thu t đ n thu n thì gi a H i ho và Nhi p nh có t n t i nói "Đ nh cao c a Nhi p nh là H i ho ", câu nói này đúng trong gi ộ ộ ề ặ ỹ i h n th hi n c a ngh thu t mu n mang l ố ậ i nhi u s khác ề ự ể ệ ủ ế ả ớ ạ ạ ệ ồ ạ ế Ả ứ ỉ ườ ậ ơ ữ ư ầ

Có ng ườ c m xúc cho ng ả t. ệ bi

c khi th hi n ý t ị ự ủ ộ ề ặ ng c a mình là l a ch n v t li u v i m t b m t ậ ệ ưở ướ ự ạ ớ ọ

t. Chính trong khung tranh này ng ấ ụ ệ ớ

ạ ẩ ợ ẽ ể ệ ả ủ ườ c hoàn toàn đ c bi i ặ ế ả i ho sĩ ch u trách nhi m v khuôn kh c a khung v , gi ng nh nhà nhi p nh ổ ủ ườ ạ ố

ư ế ả ị ấ ả ọ ộ ồ ộ

ẽ c b ng tâm h n mình. V i m t nhi p nh gia thì ớ ặ ị ủ ể ể ệ ể ệ ệ ậ ả ộ

c. Còn v i ho sĩ thì khung tranh ch đ n thu n là ý ni m, là s sáng t o c a hình nh. S chu n b mang tính hi n nhiên c a m t ho sĩ tr ộ ể ệ ể thích h p (Toan, l a, gi y...) cũng nh m t khung tranh v i kích th ướ ư ộ ho sĩ s th hi n c m xúc c a mình. Ng ề ệ l a ch n cu n phim đ th hi n nh ng gì mình nhìn th y, c m nh n đ ậ ượ ằ ữ ự khuôn hình hoàn toàn là bi u hi n mang tính v t lý thông qua khuôn ng m c a máy nh - m t khái ni m mang tính m c đ nh ủ ắ tr ạ ủ ỉ ơ ướ ự ệ ạ ả ầ ớ

V y s khác bi đâu trong b c c? ậ ự t n m ệ ằ ở ố ụ

ộ

c a kích thu c khuôn g n v i t l ộ ạ ể ầ ạ ộ ế ả nên l a ch n m t khung v có t l ộ ớ ỉ ệ ủ ỉ ệ ầ ẩ ọ ự ẽ ẽ ớ

ắ ả

ủ ộ ứ ậ ụ ể ư ộ ứ ả ề ộ

ố ng gi ng ng. ườ ề ẳ ặ ộ ồ

ể ẽ ử ổ ẫ

ể ố

i, trong H i ho b n có th s p đ t và t ng t ể ệ ể ứ ự ử ế ả ạ ạ ư ể ệ hình th c theo trí t ứ ư ộ ố ể ồ ạ ể ự ặ ế ố ể ắ ượ ưở ộ

1. Ta không th ch n l a m t khuôn kh tranh mang tính tiêu chu n cho h i ho ạ ổ ể ọ ự 2. Đ cho h i ho và nhi p nh g n l i nhau thì có l ng m c a máy nh? 3.M t b c tranh có th không th hi n m t đi u gì đó th t c th nh ng m t b c nh thì không th là siêu t ưở ể 4.Trong m t khung v có th ch a đ ng nhi u khung v khác nhau, ch ng chéo trên m t ph ng, m t b c nh th ộ ứ ả ẽ nh m t khung c a s hay c a đi mà ta v n quen g i là khuôn hình. ọ ổ ậ 5. Cu i cùng thì trong nhi p nh b n có th l a ch n b t c đi u gì mình mu n th hi n nh ng không th làm thay đ i v t ấ ứ ề ọ ạ th t n t ủ ng phong phú c a ch c b c c các y u t ổ ứ ố ụ mình.

V y đó, ngay t ậ ừ trong khái ni m căn b n thì b c c c a H i ho và Nhi p nh đã r t khác nhau r i. ộ ố ụ ủ ế ả ệ ạ ấ ả ồ

i v n mang nh ng đ c tính chung c a ngh thu t. ủ ữ ệ ậ ặ

Nh ng chúng l Đi u bí m t n m đâu? ạ ẫ ậ ằ ở ư ề

....

ề

ố

: Nguoithanglong (HNC), Lekima (Photovn) và các b n khác ả ạ

ở

Thông tin v sách Tên sách: Nhi p nh s căn b n ả ế ả Ngu n: HaNoiCorner.com, Photovn.com, TTVNOL.com ồ Tác gi ----- T p h p b i Dentist (TTVNOL) ậ Hà N i - Mùa Thu - 2006 ợ ộ