MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Chƣơng trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn
2010 – 2020 tuy mới đi nửa chặng đƣờng nhƣng những kết quả đạt đƣợc đã cho thấy
đây là hƣớng đi đúng đắn có thể tạo nên một diện mạo mới cho khu vực nông thôn Việt
Nam. Trong đó, làng nghề (LN) đƣợc xem là nhân tố cơ bản. Đồng thời, chủ trƣơng xây
dựng NTM cũng có những tác động nhất định đến sự phát triển và phân bố của làng
nghề so với những thời kỳ trƣớc. Do đó, có thể thấy, sự phát triển và phân bố làng nghề
hiện nay có mối quan hệ chặt chẽ, gắn bó với chủ trƣơng xây dựng NTM.
Mặc dù diện tích tự nhiên không lớn nhƣng Nam Định lại là một trong những
tỉnh đông dân với 1.850,6 nghìn ngƣời (2015), trong đó, dân nông thôn chiếm 81,7%
dân số. Để giải quyết đƣợc các vấn đề kinh tế - xã hội (KT - XH) trƣớc sức ép của
dân số, phát triển LN từ lâu đã đƣợc xác định là một chiến lƣợc quan trọng. Phát triển
nhanh và mang lại hiệu quả kinh tế cao, song trong thời gian qua, việc phát triển LN
ở đây cũng bộc lộ nhiều bất cập.
Vì vậy, việc phân tích sự phát triển, phân bố LN trong bối cảnh xây dựng NTM
ở tỉnh Nam Định có ý nghĩa quan trọng. Nghiên cứu này nhằm làm rõ những thuận
lợi và khó khăn của các nhân tố ảnh hƣởng đến sự phát triển, phân bố LN; những đặc
điểm nổi bật về phát triển, phân bố LN trong xây dựng NTM; những biểu hiện của
mối quan hệ giữa LN với xây dựng NTM và những giải pháp phát triển LN theo
hƣớng bền vững, gắn với các mục tiêu xây dựng NTM ở tỉnh Nam Định. Đây cũng
chính là những câu hỏi nghiên cứu của đề tài.
Xuất phát từ lí do nêu trên, nghiên cứu sinh quyết định chọn đề tài "Phân tích
dƣới góc độ địa lý kinh tế - xã hội làng nghề tỉnh Nam Định trong xây dựng
nông thôn mới".
2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục tiêu
Vận dụng cơ sở khoa học về LN, về NTM, mục tiêu của luận án là đánh giá các
nhân tố ảnh hƣởng, phân tích thực trạng phân bố, phát triển LN và mối quan hệ giữa
LN với xây dựng NTM ở tỉnh Nam Định. Từ đó đề xuất một số giải pháp phát triển
LN theo hƣớng bền vững, gắn với quá trình xây dựng NTM của địa phƣơng.
2.2. Nhiệm vụ
- Tổng quan các công trình nghiên cứu và hệ thống hóa có chọn lọc các vấn đề lí
luận về LN, về NTM dƣới góc độ địa lý KT – XH, để làm cơ sở khoa học cho việc
nghiên cứu mối quan hệ giữa LN với xây dựng NTM, xác định các tiêu chí đánh giá
thực trạng phát triển, phân bố LN và mối quan hệ giữa LN với xây dựng NTM.
- Đánh giá các nhân tố ảnh hƣởng đến sự phát triển và phân bố LN ở tỉnh Nam Định.
- Vận dụng các tiêu chí đã lựa chọn, phân tích thực trạng phát triển và phân
bố LN; mối quan hệ giữa LN với xây dựng NTM ở tỉnh Nam Định trong giai đoạn
2010 - 2015.
