ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
NGUYỄN THANH LOAN
PHÁP LUẬT VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ NƢỚC TRÊN
THẾ GIỚI VỀ BẢO HIỂM THÂN TÀU TRONG
THƢƠNG MẠI HÀNG HẢI
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Hà Nội – 200….
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
NGUYỄN THANH LOAN
PHÁP LUẬT VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ NƢỚC TRÊN
THẾ GIỚI VỀ BẢO HIỂM THÂN TÀU TRONG
THƢƠNG MẠI HÀNG HẢI
Chuyên ngành : Luật quốc tế
Mã số : 603860
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Bá Diến
Hà nội – 200…
1
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ BẢO HIỂM THÂN TÀU TRONG THƢƠNG
MẠI HÀNG HẢI
1.1. Khái niệm bảo hiểm thân tàu
1.1.1. Giới thiệu tổng quát về tàu biển
1.1.2. Khái niệm bảo hiểm thân tàu
1.1.3. Sự ra đời của bảo hiểm thân tàu
1.2. Các loại rủi ro và tổn thất trong bảo hiểm thân tàu
1.2.1. Rủi ro trong bảo hiểm thân tàu
1.2.2. Tổn thất trong bảo hiểm thân tàu
1.3. Ý nghĩa, vai trò của bảo hiểm thân tàu trong thương mại hàng hải
1.4. Nguồn luật điều chỉnh bảo hiểm thân tàu
Kết luận chương 1
CHƢƠNG 2. NỘI DUNG CỦA BẢO HIỂM THÂN TÀU THEO QUY ĐỊNH CỦA PHÁP
LUẬT VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ NƢỚC TRÊN THẾ GIỚI
2.1. Hợp đồng bảo hiểm thân tàu
2.2. Phạm vi bảo hiểm thân tàu
2.3. Tai nạn đâm va và cách giải quyết
2.4. Giải quyết tranh chấp về hợp đồng bảo hiểm thân tàu
2.4.1. Nguyên tắc giải quyết tranh chấp
2.4.2. Luật áp dụng giải quyết tranh chấp
2.4.3. Cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp
Kết luận chương 2
CHƢƠNG 3. THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC THI PHÁP
LUẬT BẢO HIỂM THÂN TÀU TẠI VIỆT NAM
3.1. Những bất cập của pháp luật bảo hiểm thân tàu Việt Nam và thực trạng thực thi pháp luật bảo
hiểm thân tàu tại Việt Nam
3.2. Đánh giá hoạt động thực thi pháp luật bảo hiểm thân tàu tại Việt Nam
3.3. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật bảo hiểm thân tàu tại Việt Nam
3.4. Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật bảo hiểm thân tàu tại Việt Nam
Kết luận chương 3
KẾT LUẬN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
2
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài:
Vận tải đường biển đóng một vai trò chủ đạo trong nền kinh tế thế giới, đứng đầu
trong hệ thống vận chuyển quốc tế. Theo số liệu của Liên Hợp Quốc, vận tải đường
biển đảm nhận hơn 90% lượng hàng hóa lưu thông toàn cầu. Các tàu chở dầu chuyên
chở khoảng 60% lượng dầu thô thế giới, loại năng lượng chính hiện nay của con
người.
Vận tải bằng đường biển luôn tiềm ẩn những rủi ro có thể dẫn đến tổn thất và thiệt
hại. Các trường hợp bất khả kháng hay hành vi sai sót của các nhân viên hàng hải có
thể gây ra những tổn thất rất lớn. Bảo đảm an toàn hàng hải và giảm thiểu tai nạn trên
tàu là một vấn đề phức tạp, bao gồm nhiều khía cạnh như kỹ thuật, tổ chức, nhân sự,
kinh tế và pháp lý. Trong đó, bảo hiểm hàng hải được xem là một biện pháp bảo đảm
an toàn hiệu quả trong vận tải biển, vừa là một công cụ pháp lý vừa là một khái niệm
kinh tế.
Vận tải đường biển mang tính quốc tế, vì vậy bảo hiểm hàng hải cũng vượt ra ngoài
lãnh thổ của một quốc gia và nắm những nguồn tài chính khổng lồ tập trung ở những
trung tâm tài chính quốc tế. Theo nghĩa rộng, bảo hiểm hàng hải được xem là biện
pháp bảo đảm nghĩa vụ theo hợp đồng ký kết giữa các chủ thể tham gia vận tải biển.
Quan điểm này xuất phát từ chỗ cho rằng vận tải biển luôn đi cùng với những rủi ro
có thể gây ra những thiệt hại vật chất lớn, thiệt hại về tính mạng và những thảm họa
môi trường khó khắc phục cũng như những hậu quả khác và bảo hiểm hàng hải là
nguồn bồi thường những thiệt hại gây ra cũng như giảm thiểu hay ngăn ngừa những
tổn thất có thể lường trước.
Có thể nói, tàu biển là phương tiện duy nhất trong vận tải đường biển. Là một cấu
trúc nổi phức tạp về công nghệ, mỗi con tàu đã hạ thủy và qua chạy thử vào thời điểm
hiện nay có giá trị tương đối lớn, khoảng 30-40 triệu đô la Mỹ đối với tàu của các
nước phát triển. Tàu biển Việt Nam thường có giá trị khoảng 2-3 triệu đô la Mỹ, so
với các nước là nhỏ, nhưng so với khả năng tài chính của các doanh nghiệp vận tải
biển Việt Nam, đây là một con số không nhỏ. Do đó, những rủi ro xảy ra với con tàu
trong quá trình hành thủy có nguy cơ khiến các chủ tàu phải gánh chịu những thiệt hại
3
vật chất rất lớn, thường vượt quá khả năng tài chính của họ. Bảo hiểm thân tàu sẽ
giúp các chủ tàu được bảo vệ khi con tàu gặp phải những hiểm họa của Biển cả và
Đại dương và khi có tổn thất xảy ra, sẽ giúp họ nhanh chóng khắc phục hậu quả của
các rủi ro, đưa con tàu trở về trạng thái làm việc bình thường.
Hiện nay, vấn đề bảo hiểm thân tàu ngày càng trở nên cấp thiết bởi tai nạn trên biển
tuy có giảm về số lượng nhưng tác hại của chúng lại ngày càng lớn và đôi khi tổn thất
thường dẫn đến phá sản và bảo hiểm thân tàu giúp giảm nhẹ gánh nặng do những tai
nạn có thể gây ra. Bảo hiểm thân tàu là loại bảo hiểm lớn, cả gói, bao gồm những rủi
ro đặc biệt phát sinh trong quá trình vận hành tàu biển, đòi hỏi kinh nghiệm, quan hệ
quốc tế, sự hiểu biết tường tận công việc hàng hải, các đặc điểm kỹ thuật trong khai
thác tàu biển và nhiều kiến thức khác.
Bảo hiểm hàng hải Việt Nam nói chung cũng như bảo hiểm thân tàu tại Việt Nam nói
riêng còn đang trên con đường hình thành và phát triển, lại đang đứng trước những
thử thách to lớn của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế và tham gia toàn cầu hóa.
Trước tình hình đó, việc nghiên cứu về đề tài pháp luật về bảo hiểm thân tàu là hết
sức cần thiết. Việc nghiên cứu sâu về bảo hiểm thân tàu trong thương mại hàng hải là
một việc làm quan trọng và cấp bách, bởi có liên quan chặt chẽ với thực tiễn hoạt
động hàng ngày của thuyền trưởng, thuyền viên và chủ tàu. Hiểu rõ về bảo hiểm thân
tàu sẽ giúp nâng cao hiệu quả kinh tế trong sử dụng tàu và ngăn ngừa được những
thiệt hại có thể xảy ra, góp phần tích cực trong việc phát triển kinh tế biển và thương
mại hàng hải.
2. Tình hình nghiên cứu và những đóng góp của đề tài
Như đã đề cập ở trên, bảo hiểm thân tàu Việt Nam là một trong những lĩnh vực tương
đối mới mẻ và chưa được quan tâm đúng mức nên hiện nay hầu như chưa có công
trình riêng nào nghiên cứu về vấn đề này.
Dưới góc độ nghiệp vụ nói chung thì vấn đề bảo hiểm thân tàu được đề cập đến trong
một số tài liệu mang tính chuyên ngành khác nhau như: chuyên ngành bảo hiểm,
chuyên ngành ngoại thương …
