Tóm tắt luận án Tiến sĩ Kiến trúc: Phát huy giá trị Kiến trúc cảnh quan thời Pháp thuộc trong không gian kiến trúc đô thị Đà Lạt

Luận án tiến sĩ của Nguyên Thị Như Trang, chuyên ngành Kiến trúc, mã số 9580101, tập trung nghiên cứu về việc phát huy giá trị kiến trúc cảnh quan (KTCQ) thời Pháp thuộc trong không gian kiến trúc đô thị Đà Lạt. Luận án được thực hiện tại Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Phạm Trọng Thuật và sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp trường năm 2024.

Luận án hướng đến việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho công tác quy hoạch, kiến trúc và quản lý đô thị Đà Lạt, cũng như các đô thị có tính chất nghỉ dưỡng tương tự, nhằm phát huy giá trị di sản kiến trúc và cảnh quan trong quá trình phát triển.

Luận án đi sâu vào quá trình hình thành và phát triển KTCQ đô thị Đà Lạt, từ thời kỳ sơ khai đến đương đại, đồng thời nhận diện các giá trị KTCQ thời Pháp thuộc. Trên cơ sở đó, luận án xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá giá trị KTCQ dựa trên các bộ tiêu chí đánh giá di sản đô thị hiện có. Việc đánh giá giá trị được thực hiện thông qua phương pháp chuyên gia, tập trung vào cả yếu tố thành phần và không gian. Luận án cũng đánh giá giá trị các công trình kiến trúc tiêu biểu từ thời Pháp thuộc còn tồn tại trong các không gian cảnh quan đã lựa chọn. Cuối cùng, luận án đề xuất các giải pháp phát huy giá trị KTCQ Đà Lạt thời Pháp thuộc trong không gian kiến trúc đô thị Đà Lạt hiện nay, nhằm bảo tồn và phát triển đô thị một cách bền vững.

Các kết quả nghiên cứu chính bao gồm:

1. **Nhận diện các giá trị kiến trúc cảnh quan:** Xác định các yếu tố vật thể (địa hình, cây xanh, mặt nước, công trình kiến trúc, đường phố, quảng trường) và phi vật thể (khí hậu, bản sắc văn hóa, yếu tố định cư) tạo nên KTCQ đặc trưng của Đà Lạt.
2. **Xây dựng tiêu chí đánh giá:** Thiết lập bộ tiêu chí đánh giá giá trị KTCQ, bao gồm các tiêu chí về đặc điểm tổng thể, tính độc đáo, tỷ lệ, phong cách kiến trúc và sự hòa hợp giữa yếu tố tự nhiên và nhân tạo.
3. **Đánh giá giá trị:** Thực hiện đánh giá giá trị các không gian cảnh quan tiêu biểu của Đà Lạt, bao gồm Hồ Xuân Hương, khu Hòa Bình và trục di sản Đông Tây.
4. **Đề xuất giải pháp:** Đưa ra các giải pháp phát huy giá trị KTCQ, tập trung vào bảo tồn nguyên trạng khu vực lõi, bảo tồn thích ứng khu vực mở rộng và tái thiết các yếu tố đã biến mất.
5. **Định hướng phát triển**: Luận án đề xuất các giải pháp nhằm phát huy giá trị KTCQ trong khu vực lõi và mở rộng, nhấn mạnh việc bảo tồn yếu tố địa hình, cảnh quan mặt nước, mạng lưới công viên cây xanh, kiến trúc Pháp và bản địa.