289
PHẪU THUẬT LÁC CÓ CHỈNH CHỈ
I. ĐẠI CƯƠNG
Phẫu thuật điều trị lác có chỉnh chỉ nhằm chỉnh lại sự lệch trục của hai nhãn
cầu và phục hồi chức năng thị giác bằng cách can thiệp lên các cơ vận nhãn theo
cách thức đặt chỉ chờ để điều chỉnh trong thời gian hậu phẫu.
II. CHỈ ĐỊNH
- Lác liệt.
- Lác có góc lác lớn.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Trẻ em không phối hợp.
- Tình trạng mắt và toàn thân không cho phép phẫu thuật.
IV. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện
Bác sĩ chuyên khoa Mắt.
2. Phương tiện
- Bộ phẫu thuật lác.
- Đèn trần
- Chỉ ethicon 6-0, chỉ ethicon 7-0.
- Thuốc gây tê tại chỗ; Dung dịch kháng sinh và mỡ kháng sinh.
3. Người bệnh
- Khám mắt toàn diện: theo mẫu chung.
- Làm vệ sinh mắt, bơm rửa lệ đạo, uống thưốc hạ nhãn áp và an thần tốt
hôm trước ngày phẫu thuật.
- Người bệnh và gia đình được tư vấn trước phẫu thuật.
4. Hồ sơ bệnh án
Theo quy định của Bộ Y tế.
V. CÁC BƯỚC TIÊN HÀNH
1. Kiểm tra hồ sơ
2. Kiểm tra người bệnh
3. Thực hiện kỹ thuật
3.1. Vô cảm
Gây mê với trẻ nhỏ, trẻ lớn có thể gây tê tại chỗ.
290
3.2. Các bước phẫu thuật
- Kỹ thuật: gồm 3 thì chính.
+ Thì 1: cắt mở kết mạc và bao Tenon. Nên mở theo đường rìa để dễ dàng
chỉnh chỉ.
+ Thì 2: phẫu tích và bộc lộ cơ, dùng kéo cong tù đầu bóc tách cơ và bao
Tenon sâu ra sau từ 10 - 12mm, sau đó cắt màng liên cơ từ 10 - 15mm. Chú ý
không làm rách bao cơ.
+ Thì 3: thao tác lùi cơ và rút ngắn cơ.
- Lùi cơ có đặt chỉ điều chỉnh.
+ Dùng móc lác lấy cơ.
+ Dùng chỉ liền 2 kim 6-0 khâu luồn trong thân cơ và khóa chỉ ỏ cách rìa
thân cơ 2mm.
+ Cắt cơ cách chỗ bám cũ l mm, để tạo thềm cơ.
+ Khâu hai đầu chỉ vào củng mạc ra sau chỗ bám cũ theo khoảng cách đã
định. Hai chỉ khâu trong củng mạc đi chéo nhau hình mũi kéo ra trước, luồn hai
chỉ qua thềm chân cơ. Dùng sợi chỉ thứ ba (nên khác màu) buộc nơ để cố định hai
đầu chỉ khâu cơ ở phía trước chỗ bám cơ. cắt chỉ khâu cơ dài khoảng 2cm để có
thể chỉnh chỉ sau này.
+ Khâu đính kết mạc. Đặt đầu chỉ chỉnh vào cùng đồ.
- Rút ngắn cơ:
+ Dùng móc lác lấy cơ, dùng chỉ hai đầu kim 6-0 luồn xuyên qua thân cơ ỏ
vị trí định cắt ngắn cơ và khóa chỉ ỏ cách rìa thân cơ 2mm.
+ Cắt cơ cách chỗ bám cũ l mm, để tạo thềm cơ. Cắt bỏ đoạn cơ cần rút
ngắn.
+ Khâu hai đầu chỉ vào thêm chân cơ. Dùng sợi chỉ thứ ba (nên khác màu)
buộc nơ để cố định hai đầu chỉ khâu cơ ỏ phía trước chỗ bám cơ. Cắt chỉ khâu cơ
dài khoảng 2cm để có thể chỉnh chỉ sau này.
+ Khâu đính kết mạc. Đặt đầu chỉ chỉnh vào cùng đồ.
- Kỹ thuật chỉnh chỉ
+ Thời điểm: kỹ thuật chỉnh chỉ có thể được tiến hành 4 - 24 giờ hậu phẫu.
+ Dụng cụ: 02 kẹp phẫu tích kết mạc, kéo cắt chỉ, thuốc tê, thuốc sát trùng.
- Kỹ thuật:
+ Sát trùng và gây tê tại chỗ.
+ Tuỳ theo kết quả đánh giá mà trượt nơ chỉ ra sau hay về trước, l mm trượt
nơ chỉ tương đương điều chỉnh được 1,5° lác tồn dư. Buộc cố định 2 đầu chỉ khâu
cơ, cắt phần chỉ thừa và rút bỏ nơ chỉ.
291
+ Tra dung dịch betadin 5% vào mép phẫu thuật, tra dung dịch kháng sinh,
mỡ kháng sinh vào mắt, băng che mắt.
VI. THEO DÕI SAU PHẪU THUẬT
Thay băng hàng ngày, tra dung dịch betadin 5% vào mép phẫu thuật, tra
kháng sinh.
VII. BIẾN CHỨNG VÀ XỬ TRÍ
Sau phẫu thuật: ít gặp tai biến nghiêm trọng, xuất huyết dưới kết mạc hoặc
phù kết mạc sẽ hết sau 1 - 2 tuần sau khi cho ngưòi bệnh dùng thuốc chống viêm,
giảm phù tại chỗ và toàn thân.