HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 142
PHẪU THUẬT NỘI SOI ĐIỀU TRỊ VIÊM DÍNH KHỚP VAI
I. ĐẠI CƢƠNG
- Viêm dính khớp vai còn được gọi là bệnh lý "đông cứng khớp vai" (Frozen
shoulder) hay cứng khớp vai (Shoulder stiffness).
- Nguyên nhân bệnh có thể do tự phát, sau chấn thương, sau phẫu thuật vùng
khớp vai và bệnh đái tháo đường. Bệnh có thể xuất hiện như là hậu quả của hội
chứng bắt chẹn khớp vai mạn tính (Impingement syndrome).
II. CHỈ ĐỊNH
1. Điều trị không phẫu thuật:
- Điều trị bảo tồn nên được thực hiện đầu tiên
- Tiêm Corticosteroid (Diprospan) vào bao khớp vai giúp giảm đau và cải
thiện biên độ vận động khớp vai.
- Uống Steroid có thể được chỉ định
- Thuốc giảm đau nhóm không steroid có thể dùng kèm hoặc sau khi uống
Steroid.
- Người bệnh phải được tập phục hồi chức năng để cải thiện biên độ vận
động.
2. Chỉ định phẫu thuật nội soi:
- Nếu người bệnh không đáp ứng điều trị hay bệnh nặng hơn làm cứng khớp
vai, bệnh cần được chỉ định phẫu thuật nội soi giải phóng bao khớp vai.
- Đông cứng khớp vai trên 4 tháng và không đáp ứng với tập phục hồi chức
năng. Chương trình tập phục hồi chức năng cần ít nhất 6 tuần để đánh giá tiến triển,
nếu người bệnh còn đau, hạn chế vận động ảnh hưởng đến sinh hoạt, công việc,
giấc ngủ thì được chỉ định phẫu thuật nội soi giải phóng bao khớp vai.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Người bệnh nên được mổ hở giải phóng bao khớp vai trong các trường hợpsau:
HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 143
- Người bệnh đã được phẫu thuật hở cho bệnh lý mất vững khớp vai
- Người bệnh đã phẫu thuật thay khớp vai
IV. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện: Bác sỹ chuyên khoa
2. Phương tiện:
- Bơm nước: hoà dung dịch muối sinh lý với epinephrine theo tỉ lệ 1 :
300.000 đơn vị để hạn chế chảy máu
- Camera và optic
- Các Canula
- Dao đốt điện (ArthroCare)
- Dao mài (Shaver)
- Các dụng cụ phẫu thuật nội soi: Hook, cây chuyển đổi,…
3. Người bệnh:
- Tư thế nửa ngồi
- Tư thế nằm nghiêng
4. Hồ sơ bệnh án đầy đủ:
V. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
1. Kiểm tra hồ sơ: Đầy đủ theo quy định Bộ Y tế.
2. Kiểm tra người bệnh: Đúng người (tên, tuổi,…), đúng bệnh.
3. Thực hiện kỹ thuật:
- Cắt bao hoạt dịch
- Giải phóng khoang gân chóp xoay và bao khớp trước trên
- Giải phóng bao khớp dưới
- Đổi cổng camera để giải phóng bao khớp sau trên
- Bẻ vận động nhẹ nhàng khớp vai để giải phóng hoàn toàn bao khớp
Chăm sóc hậu phẫu
HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 144
- Liệu pháp tâm lý: giải thích với người bệnh khớp vai đã được giải phóng
hoàn toàn và không còn gây đau, vì người bệnh bị đau và hạn chế vận động khớp
vai trong một thời gian dài nên thường không dám vận động khớp vai.
- Đề nghị tập phục hồi chức năng sớm sau mổ khi thuốc tê cơ bậc thang còn
tác dụng.
- Chỉ định dùng giảm đau và kháng viêm
- Mang đai vải treo tay có gối kê để tránh xu hướng xoay trong và khép vai.
- Tập vật lý trị liệu ngoại trú hay tại nhà từ 6 đến 8 tuần.
VI. THEO DÕI: Tập phục hồi chức năng theo quy trình
VII. XỬ TRÍ TAI BIẾN
- Giải phóng không hoàn toàn bao khớp vai: biên độ vận động không hoàn
toàn, có động tác đàn hồi như cao su và đau.
- Thương tổn thần kinh nách
- Gãy xương cánh tay
- Thương tổn bề mặt sụn khớp chỏm xương cánh tay
- Cứng khớp tái phát