HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 89
PHẪU THUẬT NỘI SOI LẤY THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM
CỘT SỐNG CỔ ĐƢỜNG SAU
BS. Huỳnh Quốc Bảo
I. ĐẠI CƢƠNG
Phẫu thuật nội soi lấy thoát vị đĩa đệm cột sống cổ đường sau là phương
pháp phẫu thuật làm rộng ống sống giải ép rễ thần kinh cột sống cổ xâm lấn tối
thiểu bằng nội soi thường áp dụng cho những chỉ định mở lổ liên hợp cột sống cổ.
Ưu điểm của phương pháp này: ít xâm lấn, giảm đau sau mổ, hồi phục lại
sinh hoạt nhanh, giảm chi phí nằm viện lâu.
II. CHỈ ĐỊNH
Những trường hợp thoát vị đĩa đệm cổ đau rễ điều trị bảo tồn thất bại:
- Thoát vị đĩa đệm cổ 1 tầng ngách bên đơn thuần hoặc không đơn thuần có
thể kèm chồi xương.
- Thoát vị đĩa đệm cổ đau rễ nhiều tầng 1 bên hoặc 2 bên.
- Thoát vị đĩa đệm cổ calci hóa.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Hẹp ống sống cổ nặng hoặc có triệu chứng chèn ép tủy
- Thoát vị đĩa đệm cổ trung tâm.
- Hẹp ống sống kết hợp mất vững cột sống một hoặc nhiều tầng mà nội soi
không thể can thiệp bằng đường sau.
- Có gù vẹo tại tẩng thoát vị đĩa đệm cổ can thiệp.
- Người bệnh có chỉ định can thiệp lối trước ưu thế hơn
IV. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện: bác sỹ, điều dưỡng, kỹ thuật viên…như mổ mở tiêu chuẩn.
2. Phương tiện:
- MRI và CT hỗ trợ những thông tin nhiều nhất có thễ về tầng sắp mổ kết
hợp điện cơ, X-quang…
HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 90
- Bộ dụng cụ phẫu thuật nội soi.
- Bộ que nong
- Ống thao tác: đường kính 8 mm, có mặt vát.
- Ống soi với góc nhìn thẳng, chếch
- Bàn phẫu thuật xuyên tia.
- Máy đốt điện sóng cao tầng, nguồn sáng và màn hình.
- Máy C - arm chụp XQ tại bàn phẫu thuật.
3. Người bệnh:
- Cạo tóc sạch trường mổ
- Người bệnh nằm sấp, gây mê nội khí quản.
- Được tiêm kháng sinh phòng ngừa trước rạch da khoảng 30 phút.
4. Hồ sơ bệnh án: Hoàn thành đầy đủ thông tin như mọi cuộc mổ thông thường
V. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
1. Kiểm tra hồ sơ: Đầy đủ xét nghiệm và những cận lâm sàng thiết yếu cho cuộc
mổ…
2. Kiểm tra người bệnh: Đúng tên tuổi, đúng bên mổ….
3. Thực hiện kỹ thuật:
- Chụp XQ định hướng tầng thoát vị và đường vào cạnh đường bờ trong của
khối khớp bên tại tầng thoát vị.
- Rạch da khoảng 7 mm cạnh đường giữa, cắt cân cơ cạnh sống. Đưa que nong
vào tách cơ sát mỏm gai sau của bên thoát vị, ra sát khối khớp bên, sau đó đưa ống
thao tác qua que
- Đưa ống soi qua ống thao tác vào xác định vị trí bản sống, dây chằng vàng và
bờ trong khối khớp bên trên màn hình. Cắt phần dây chằng vàng cạnh khối khớp bên,
bộc lộ rễ thần kinh. Đưa ống thao tác vào ống sống, xác định vị trí bao màng cứng và
rễ thần kinh bị chèn ép. Dùng khoan mài hoặc kểm cắt rộng dần mô xương và dây
chằng vàng đến khi giải phóng rễ đủ rộng.
HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 91
- Kiểm tra nếu thấy có thoát vị đĩa đệm rõ: Lấy phần thoát vị mảnh rời nếu có.
- Dùng que thăm kiểm tra sự giải phóng rễ cổ.
- Kiểm tra chảy máu trước khi rút ống nội soi.
- Trong quá trình mổ luôn cầm máu bằng sóng cao tầng những diểm chảy máu
trong phẫu trường.
- Đóng da bằng 1 mũi khâu.
VI. THEO DÕI: Theo dõi hậu phẫu như phẩu thuật đĩa đệm cổ thường qui
- Sinh hiệu, tri giác
- Triệu chứng thần kinh
- Tình trạng vết mổ…
VII. XỬ TRÍ TAI BIẾN
- Thương tổn cấu trúc phía trước thân sống:
- Tổn thương mạch máu lớn....cân nhắc phẫu thuật cấp cứu.
- Tổn thương tủy, rách màng cứng , tổn thương rễ thần kinh (Tùy mức độ, cân
nhắc mổ mở sớm).
- Sai tầng nếu phát hiện ngay trong mổ: định vị và phẩu thuật lại đúng tầng.
- Nhiễm trùng: viêm màng não, nhiễm trùng sâu gồm viêm thân sống đĩa đệm,
áp xe ngoài màng cứng, nhiễm trùng nông .
- Biến chứng muộn: Thoát vị đĩa đệm, tái phát, sẹo xơ nhiều gây triệu chứng
đau theo rễ thần kinh. Trượt đốt sống sau phẫu thuật ( nên hạn chế mổ 2 bên)