Phim kinh dị trong thập niên 1940 : suốt thời gian

chiến tranh thế giới thứ 2

Phim kinh dị trong giai đoạn chiến tranh thế giới thứ hai thì hoàn toàn là

sản phẩm của Mỹ . Bị cấm chiếu tại Anh, và công nghệ sản xuất phim tại Anh

cũng bị ngưng lại , phim kinh dị làm trong giai đoạn này tại Hollywood chỉ để giải

trí khán giả tại Mỹ . Với thời buổi kinh tế khó khăn, các hãng phim ko muốn mạo

hiểm với những ý tưởng mới nên đã dùng lại những công thức cũ .

Phim kinh dị trong giai đoạn này thường lấy chủ đề về nguồn cội của con

người, bản năng thú tính trong mỗi một con người, điển hình nhất là qua phim

"Wolf Man" (Người sói)

Phim Người sói được quay năm 1941 với nam diễn viên Lon Chaney Jr

(con trai của nam diễn viên Lon Chaney) xuất hiện lần đầu tiên trong vai Larry

Talbot trở về nhà cũ thì bị một dân du mục tên Bela cắn và trở thành người sói .

Cảnh Larry đổi từ người sang hình hài sói rất thật (người hóa trang dùng lông bò

và mũi bằng nhựa ) . Thật không may cho Lon Chaney Jr, khác với nam diễn viên

phim kinh dị nổi tiếng Lon Chaney, Lon Chaney Jr liên tục bị tuyển vào đóng các

vai người sói, hoàn toàn không thể thoát ra khỏi vai này . Ông đã từng phát biểu

"Tôi rất phiền lòng vì lúc nào cũng bị giới hạn trong những vai như vậy . Khi mà

bạn có một khuôn mặt như tôi thì bạn ko nhận được nhiều lời mời đóng các vai

nam chính trong các phim tình cảm . Bạn chỉ có thể đi đến những nơi có việc làm

mà thôi "

Sự xuống dốc của phim kinh dị trong thập niên 50

Chiến tranh thế giới thứ 2 để lại một hậu quả tàn khốc với hơn 40 triệu

người chết, và hàng triệu người khác đã chứng kiến những cảnh mất tính người

của chiến tranh . Những người lính trở về nhà, những quá phụ mất chồng có những

câu chuyện đau lòng riêng của họ, không còn thời gian để thưởng thức những

truyện ma viễn tưởng trên màn ảnh rộng . Con người sống trong nỗi sợ hãi chiến

tranh, thông điệp của chiến tranh thế giới thứ 2 quá rõ ràng, không cần biết những

người lính anh hùng đến thế nào, không cần biết tướng giỏi như thế nào, điều

quyết định nhất là kỹ thuật, phát triển của khoa học . Khoa học càng phát triển, đất

nước đó càng trở nên hùng cường . Phim trong thập niên 50 cũng phát triển theo

hướng này, về sự phát triển không đúng hướng không có quản lý của khoa học .

Thập niên 50 cũng là thời gian khi mà phim kinh dị thật sự bị đưa vào hạng

B của phim điện ảnh, bao gồm những phim làm với kinh phí rẻ tiền, những phim

làm tiếp nối không nội dung, khán giả chủ yếu là tuổi teens trong các trạm chiếu

phim ngoài trời không cần biết về nội dung, nhân vật .....

Công thức phim kinh dị trong thập niên 50 rất đơn giản :

Phóng xạ + Thú vật = những con quái vật hung tợn to lớn khát máu

Một phim đáng nhớ của thập niên 50 là phim "The Fly" (Người ruồi) sản

xuất năm 1958 mà sau này được quay lại vào năm 1986 .

Thập niên 1960s: thập niên phim kinh điển của đạo diễn Hitchcock

Đạo diễn Alfred Hitchcock đã bắt đầu làm những phim theo dạng hồi hộp

từ thời phim câm như phim The Lodger (1926) tuy nhiên cho mãi đến 30 năm sau,

ông mới sản xuất những phim kinh dị kinh điển vào đầu thập niên 1960. Phim do

Hitchcock đạo diễn tạo ra một sự thay đổi trong thể loại phim kinh dị . Yếu tố gây

sợ hãi ám ảnh chính trong phim bây giờ là tâm hồn đen tối của con người . Phim

gây nhiều tiếng vang nhất trong giai đoạn này là phim Psycho . Psycho được quay

vào năm 1960 với kinh phí rất ít và phong cách làm phim còn nghiêng về phim

truyền hình tuy nhiên cảnh ấn tượng nhất trong phim là cảnh nữ nhân vật chính do

Janet Leigh đóng bị giết chết một cách thảm khốc trong phòng tắm . Phim cũng

mở đầu cho phong trào phim những tên giết người dã man sau này . Ngay từ

những cảnh quay đầu tiên trong phim Psycho thì đạo diễn Hitchcock đã muốn dẫn

khán giả vào thế giới của Norman Bates, ông chủ quán trọ vẫn tưởng như mẹ mình

còn sống và cô gái Marion, một người chạy trốn pháp luật và vào quán trọ trú ngụ

qua đêm . Máy quay sau vài phút quay lướt đã chú trong vào một cửa sổ, như cửa

sổ của bất kỳ người nào, có thể người trong đó là bạn . Đây là những người bình

thường đang sống cuộc sống của họ tuy nhiên phim như một chiếc gương soi vào

tâm hồn đen tối của mỗi người . Có rất nhiều cảnh có gương trong phim . đây là

một phim về cảm giác hối hận mang tội lỗi, mỗi người đều mang trong lòng một

cảm giác có lỗi phạm tỗi . Phim cũng về hai nhân vật bên ngoài thuộc về hai thế

giới khác nhau nhưng thật ra những bí mật của họ có một sự liên hệ khắn khít,

Marion thì quan hệ với một người đàn ông đã có vợ còn Norman thì giết chết mẹ

và ng tình của mẹ ông khi ông phát hiện ra hai người trên giường .

Phim kinh điển kế tiếp của Hitchcock là phim The Birds được chiếu vào

năm 1963. Phim về một làng ven biển bị loài chim tấn công .

Lúc đầu những nhà bình luận phim rất bối rối khi phải phân tích thông điệp

của phim . Tại sao những con chim lại tấn công những người tưởng chừng như vô

tội trong phim ? Tuy nhiên xem phim The Birds không phải chỉ để tìm ra câu trả

lời cho câu hỏi này . Không có lý do rõ ràng tại sao những con chim tấn công một

cách dã man, chúng không hề đại diện bất cứ lực lượng vô hình nào hay với mục

đích trả thù hay trừng phạt . Nếu bạn có thể chấp nhận được điều này thì bạn sẽ

phần nào dễ chấp nhận những sự kiện trong phim hơn . Có người đã dùng những

lý thuyết của Freud, một bác sĩ tâm lý học nổi tiếng về tình dục và giới tính, để

giải thích những sự kiện trong phim . Phim về 3 người đàn bà và một cô gái tham

lam tình cảm, mỗi người tìm đủ mọi cách để được sự chú ý của một người đàn ông

lạnh lùng không có tình cảm trong phim và về mối quan hệ căng thẳng giữa các nữ

nhân vật . Những sự tấn công của đàn chim có phần nào liên hệ đến mối quan hệ

giữa hai mẹ con trong phim, sự giận dữ (và cũng là nỗi sợ hãi bị bỏ rơi) và sự ganh

tị khi người mẹ thấy con trai mình dẫn về nhà một cô bạn gái xinh đẹp . Có lẽ sự

tấn công của những con chim đại diện cho lực lượng vô hình đe dọa loài người khi

mà quan hệ giữa người và người chỉ gây đau khổ cho lẫn nhau .

Thập niên 60: Thập niên của phim người chết sống lại

Cùng thời với Alfred Hitchcock là đạo diễn phim kinh dị George Romero

cũng có phần đóng góp không ít cho nền điện ảnh trong thập niên 60 . Ngày nay

ông được biết đến như là "Sư phụ của phim zombie". Zombies là những xác chết

biết đi, thường da thịt đã bị rữa và thường chỉ có một mục đích chung là ăn thịt

người :brows: Từ zombie được lấy từ ngôn ngữ Bantu của Angola, từ n - zumbi có

nghĩa là hồn ma .

Vào tháng 6 năm 1967, George Romero tập trung một số đồng nghiệp tại

Pittsburgh với dự án quay một phim kinh dị . Với kinh phí khiêm tốn $114000 và

sau 6 tháng quay thì phim kinh dị trắng đen nhưng có sức ảnh hưởng lớn có tựa

"Night of the living dead" đã được trình chiếu . Nội dung phim đơn giản, chỉ về

những xác chết hồi sinh sau khi bị nhiễm một loại virut lạ và trở về chỉ muốn ăn

thịt người . Phim được hoàn thành với kinh phí eo hẹp và trong thời gian ngắn nên

không thể không có những thiếu sót tuy nhiên hóa trang của phim rất xuất sắc đã

tạo ra những giây phút ghê sợ cho người xem, những xác chết thối rữa lê lết khập

khiễng hai tay giơ thẳng . Tuy nhiên phim cũng là một bức tranh châm biếm về xã

hội Mỹ, con người cuống cuồng chỉ biết tự bảo vệ mạng sống của mình, chà đạp

lên nhau mà sống, những điều căn bản nhất về nhân tính bỗng chốc bị từ bỏ,

những con người không còn tổ chức không còn suy nghĩ để rồi cuối cùng họ cũng

không khác gì những xác chết khát máu đang săn đuổi họ .

Sau thành công của phim này thì Romero sản xuất một loạt phim về người

chết ăn thịt người như :

-Dawn of the Dead (1978)

-Day of the Dead (1985)

Sức ảnh hưởng của phim zombie vẫn còn được thấy trong các phim kinh dị

được sản xuất sau này, ví dụ như phim "28 days later" (28 ngày sau) cũng với nội

dung tương tự

Phim Dawn of the Dead đã được dựng lại vào năm 2004 . Tuy nhiên có lẽ

sở thích của khán giả yêu phim kinh dị đã thay đổi nên phim không còn tạo được

ấn tượng như cách đây 40 năm

Thập niên 1970s: Một thập niên mới, một sự hồi sinh mới đối với phim

kinh dị

Mặc dù thập niên 1970s là giai đoạn Hollywood gặp khó khăn về kinh phí,

nhưng đây lại là thập niên đem lại nhiều điểm cao trong sự sáng tạo nhất . Những

điều luật về ngôn ngữ, hình ảnh liên quan đến tình dục và bạo lực trong phim dần

dần được nới bớt và không còn khắt khe . Hollywood như được hồi sinh với thế hệ

những nhà làm phim trẻ thích tìm tòi hướng đi mới .

Thập niên 1970s cũng là cột mốc quan trọng trong lịch sử nhân loại, chiến

tranh Việt Nam, những vụ rắc rối của tổng thống Nixon, dầu mỏ, ban nhạc Beatles

chia tay, vv .....Tuy nhiên khi xã hội xuống dốc thì phim kinh dị như được hồi sinh

với những phim có kinh phí lớn, nội dung có chiều sâu

Không hiểu tại sao trong thập niên 1970s thì trẻ em lại trở thành mục tiêu

của sự sợ hãi :sweatdrop: Đây cũng là giai đoạn mà các diễn viên nhí bắt đầu xuất

hiện nhiều hơn trong các phim kinh dị . :o Chủ đề thường thấy trong phim kinh dị

trong thập niên 70 là sự đổ vỡ của gia đình dẫn đến những nỗi sợ hãi và nghi ngờ,

giờ đây những "kẻ thù" không còn là những con vật từ những hành tinh lạ hay

những con quái thú mà là chính những người trong gia đình :whistling: Đã qua rồi

thời kỳ mà phim kinh đị được xếp vào loại hạng B và còn có những tình tiết hài

hước xen vào trong phim . Điển hình của phim kinh dị trong giai đoạn này là phim

"The Exorcist" (Quỷ ám)