Ộ
Ụ
Ạ
B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O TRUNG TÂM CÔNG NGH THÔNG TIN
49 Đ i C Vi
t, Hà n i, Vi
ạ ồ ệ
ộ
Ệ tnam ệ
Tel: (84) 4.869 5712 (84) 4.869 3715 FAX: (84) 4.869 3712
PH
NG PHÁP TRÌNH BÀY
ƯƠ
BÁO CÁO KHOA H CỌ
t này đ ế ượ ồ c Trung tâm CNTT s u t m qua b n photocopy, không rõ ngu n ư ầ ả Bài vi g c.ố
Trình bày báo cáo khoa h c không ph i là m t vi c d dàng. Trong bài này ả ệ ễ ộ chúng ta s đ a ra m t vài đi m c n l u ý khi trình bày m t báo cáo khoa h c. ầ ư ẽ ư ộ ộ ọ ọ ể
1. Th nào là m t báo cáo khoa h c ộ
ế ộ ả ả ề ộ ả ọ ướ c M t b n báo cáo khoa h c là m t bài thuy t trình kho ng 30 – 60 phút, tr i có trình đ cao, kh năng ti p c n v n đ nhanh. Tuy nhiên h có m t nhóm ng ộ ọ th ch a bi ậ ế ể ư ấ ng t n v v n đ mà b n báo cáo đ c p đ n. ả ọ ộ ườ t th t rõ ràng, t ườ ế ế ậ ề ề ấ ề ậ ế ậ
nh ng kinh nghi m b n thân c a tác gi ế ừ ữ ủ ệ ả ượ ộ t này đ ả ọ
ng m i mà chúng ta v n th y. Lý do chính c a s khác bi c rút ra t ự ộ ả ạ ớ ủ ự ọ ấ ệ Bài vi ữ qua nh ng ả bu i h i th o thu c lĩnh v c Khoa h c máy tính (Computer Science). Ph ng pháp, ổ ộ ươ cách th c trình bày m t b n báo cáo khoa h c hoàn toàn khác v i cách trình bày ứ nh ng báo cáo th t này ẫ là ươ m c đích và n i dung báo cáo. ộ ữ ở ụ
i đáp t t này không có tham v ng đ a ra m t khuôn m u ho c gi ư ẫ ả ọ ộ ườ ư ọ Bài vi ắ ữ ặ ộ ố ườ ả ữ i. ấ ả t c ế i, tuy nhiên chúng tôi hy v ng đ a ra m t s tiêu chí chung. th c m c c a m i ng ọ ắ ủ ườ i, vì v y ng i Nh ng tiêu chí này có th không ph i h u ích v i t ậ ớ ấ ả ọ ể đ c hãy l a ch n l y nh ng tiêu chí phù h p và b qua nh ng tiêu chí còn l ạ ỏ ữ ọ t c m i ng ữ ọ ấ ự ợ
ữ ộ ọ
2. Nên trình bày nh ng gì trong m t báo cáo khoa h c? ữ ữ ệ ệ c đo đ đánh giá quá trình nghiên c u, tìm tòi c a m i cá nhân. Tr ướ ỗ i hai câu h i sau: Trong công vi c, hãy coi nh ng báo cáo, nh ng bu i nói chuy n khoa h c là ọ th c khi ứ ướ quy t đ nh c n trình bày v n đ gì, hãy tr l ả ờ ổ ủ ỏ ế ị ấ ề
ng chính c a bu i báo cáo? ổ
ể ầ • Ai là đ i t ố ượ ủ • N u nh ai đó ch nh đ ư ế ỉ c m t v n đ duy nh t trong b n báo cáo, ấ ộ ấ ề ả chúng ta mu n đó là v n đ nào? ố ớ ượ ề ấ
Câu tr l ả ờ ể ẩ ủ ả ỏ ể ế ị n i dung c a b n báo cáo, đ quy t đ nh đ c p và không đ c p t ộ M t đi u ghi nh n a là hãy đ a ra câu tr l ộ ị i cho hai câu h i trên chính là nh ng tiêu chu n đ chúng ta chu n b ẩ ữ i v n đ nào. ề ề ậ i nghe. ả ờ ủ ề ậ ớ ấ i c a câu h i th hai cho ng ứ ớ ữ ườ ư ề ỏ
ử ụ ệ ấ 2.1. S d ng các ví d ụ Công vi c nghiên c u c a chúng ta luôn xu t phát t ứ ủ ộ ề ấ ộ ớ ng hoá gi i pháp đã tìm đ ừ ượ ạ ổ ượ ư ả . Sau khi gi i quy t ế th c t ả ừ ự ế m t lo t các v n đ có liên quan v i nhau, chúng ta đ a ra m t ph ng pháp ươ ư chung, t ng quát hoá, tr u t ế c và đ a ra m t lý thuy t ộ chung.
1
ụ ố ộ ể ự ờ ằ ả d a trên các đ i s đ u vào, tr ố ố ầ đó chúng ta t ng quát hoá b ng các l i thích hàm s đó b ng l ố ng. i thích tr u t Ví d , khi tìm hi u m t hàm s đ xác đ nh cách mà hàm s đó tính toán ố ể ị c h t ta đi gi i, sau ướ ế i gi ờ ả ừ ượ ổ ằ
M t l i tr m tr ng mà chúng ta th ọ ộ ỗ ầ ỉ ư ườ ắ ả ừ ượ ấ ị ng m c ph i đó là ch đ a ra các ph i k t qu ắ ớ ế ả ng mà quên m t các ví d d n d t t ng, di n gi ễ ứ ả ọ ở ng ươ ả trình ề ấ i slide kia, trong khi đó không đ a ra các ví d minh ho cho v n ư ụ ẫ ừ ượ ụ ế ạ c không cao. pháp chung, các đ nh nghĩa tr u t đã nghiên c u. Nhi u b n báo cáo khoa h c tr nên quá tr u t bày h t slide n t ọ ớ đ đang nói, vì th hi u qu thu đ ề ế ệ ượ ả
ọ ộ ụ ủ ể ạ ọ ọ ầ ề ậ ớ ớ ụ ể ư ư ầ ộ ụ ể ớ ế c ý nghĩa c a nó trong th c t Ví d là m t ph n quan tr ng c a các b n báo cáo khoa h c đ minh ho cho ả ặ ch đ mà ta đ c p t i. Khi đ a ra m t đ nh nghĩa, m t c u trúc toán h c ho c ộ ấ ộ ị ủ ề i nghe có th hình dung và m t ký hi u m i chúng ta c n đ a ra các ví d đ ng ộ ệ ể c nó. Khi đ a ra m t lý thuy t m i, ta c n s d ng các ví d đ có th hi u đ ể ư ể i nghe hi u đ giúp ng ể ượ ườ ầ ử ụ . ự ế ượ ườ ủ
t c n ph i đi sâu vào chi ti t m t cách c th , gi ế ộ Các bài vi ầ ế ầ ủ ấ ụ ể ụ ả ề ầ ả ụ ể ụ ạ i càng không ph i là lúc đ di n gi i nghe đ c bài vi ọ ể ễ ườ ả i thích m t cách rõ ộ ả ộ i, m t c l ượ ạ ạ t, mà nó ch có tác ỉ ế ộ t c a chúng ta. M t ế ủ th hi n s uyên ả ể ệ ự ràng, đ y đ v n đ c n trình bày kèm theo các ví d minh ho . Ng bu i báo cáo không ph i là công c đ chúng ta trình bày chi ti ổ d ng trình bày đ i th và thuy t ph c ng ể ụ ế bu i báo cáo khoa h c l ọ ạ ổ thâm hay trình đ c a mình. ộ ủ
S d ng các ví d minh ho trong báo cáo là m c đích chính c a bài vi ụ ế ạ ử ụ ề ủ ạ ộ ụ ượ ấ ạ ở ặ ế ị t này vì c minh ho m t cách rõ ràng. r t nhi u báo cáo đã th t b i b i lý do không đ ấ Trong khi chu n b , hãy luôn đ t câu h i: “V n đ / đ nh nghĩa/ lý thuy t/ thu t ậ ấ ề ị ỏ c minh ho rõ ràng b ng các ví d ch a?”. toán/ công ngh này đã đ ằ ụ ư ẩ ệ ượ ạ
ộ ậ ọ t hay m t v n đ nào đó, ch nên nói v a đ , sao cho toát lên đ ế ượ ề ườ ả i hi u qu nh ả ậ ệ ộ ộ ố ả ậ t ho c b qua m t s khía c nh khác, … 2.2. Không nên nói quá nhi uề ề C n l u ý khi trình bày m t báo cáo khoa h c là không nên t p trung quá nhi u ầ ư c ý vào các chi ti ừ ủ ỉ ộ ấ i nghe ph i thu nh n quá nhi u chính c a v n đ c n nói. Không nên làm cho ng ề ề ầ ủ ấ thông tin, lúc đó v n đ s tr ư nên nhàm chán và không mang l ấ ạ ề ẽ ở ứ t nh t đ tránh kh i l mong mu n. Cách t i trên là không áp d ng m t công th c, ụ ỏ ỗ ấ ể ố ố m t cách trình bày c ng nh c cho b n báo cáo: t p trung sâu h n vào m t s khía ắ ơ ứ ộ c nh, l ộ ố ạ ặ ỏ ướ ạ
ậ ấ ả ộ ộ ư ầ t h n là đ a ra t ặ ượ ầ Trong quá trình báo cáo, n u vì lý do th i gian ta nên t p trung vào m t vài ph n ờ ơ t c ý chính m t cách s t quá th i gian cho phép. c nh ng thông i nghe s không thu nh n đ ế ư ế ẽ ố ơ ế ườ t ho c trình bày v ẽ ờ ượ ự ứ ữ ậ và b qua các ph n khác. Nh th s t ỏ l c mà không đi sâu vào các chi ti ượ N u th c hi n theo cách th hai, ng ế tin b ích ho c c m th y chán ng y. ệ ặ ả ấ ấ ổ
Đ i t ổ ố ượ ườ ủ c v n đ đ c p t i. Trong s ng ự
c m t chút thông tin nào. Vì v y vi c gi ệ ớ ỉ ng chính trong bu i báo cáo là ng i nghe và m c đích c a chúng ta là ụ làm cho h n m đ i nghe tham d , không ố ấ ượ ọ ắ ề ề ậ ớ ườ t rõ v v n đ đ t c đ u bi ph i t ắ c báo cáo, m t s th m chí còn không n m ộ ố ậ ề ượ ề ấ ế ả ấ ả ề i thi u s qua toàn b báo cáo và đ ộ ượ ộ ơ ệ ậ nh ng n i dung s trình bày là m t vi c làm c n thi t, tuy nhiên ta ch nên dành ế ầ ộ ộ ữ m t vài phút cho vi c này và sau đó đi th ng vào các v n đ liên quan. ấ ộ ẽ ệ ệ ẳ ề
M t đi u c n ghi nh là n u chúng ta làm cho ng ề ầ ớ i nghe c m th y nhàm chán ấ ả ộ ngay ở ữ nh ng phút đ u thì vi c l y l ầ i h ng thú cho h là g n nh không th . ể ư ầ ế ệ ấ ạ ứ ườ ọ
ẳ
ộ ộ ả ữ ấ 2.3. Trình bày m t cách th ng th n ắ ặ Khi trình bày m t b n báo cáo khoa h c không nên d u đi nh ng khó khăn g p ọ ph i trong quá trình nghiên c u. Làm nh v y không trung th c và h n n a không ư ậ ả ứ ự ữ ơ
2
ng m c g p ph i, m t s ng i nghe có ả ướ ả ườ i pháp h p lý mà ta ch a h nghĩ t ộ ố i. hi u qu . Khi nêu ra nh ng khó khăn, v ữ th cho ta nh ng g i ý, gi ợ ữ ệ ể ả ợ ớ ắ ặ ư ề
3. Tính tr c quan c a báo cáo ự ủ
ủ ự ế ứ ộ ả ế ị ọ ủ ụ ư ế ế ử ụ ả ấ ặ ờ ớ ả ư ậ ẽ ấ ệ ậ ở ế ế ờ ố ự ớ t ch s d ng đ h tr khi ta c n vi ể ỗ ợ ế ế ế ầ ả ặ Tính tr c quan c a m t b n báo cáo là h t s c quan tr ng, nó quy t đ nh thành công c a chúng ta. Khi trình bày nên s d ng các công c nh máy chi u phim ử ụ trong (Overhead projector), máy chi u Multimedia (Multimedia Projector) và đôi khi là phim video. Trong kho ng th i gian báo cáo, s d ng b ng v i ph n ho c bút t là không nên b i nh v y s m t nhi u th i gian và không thu n ti n. Ta nên vi ề ế s d ng máy chi u Multimedia (n i tr c ti p v i máy tính), n u không có thì dùng ế ử ụ máy chi u phim trong. B ng vi t ho c minh ỉ ử ụ ho thêm m t vài ví d . ụ ộ ạ
Trong tr ng h p chúng ta c n s d ng nhi u thi ườ ế ị ợ t b (máy chi u phim trong, ế t b này. ề ế ự ạ ổ t ki m th i gian và không làm phân tán s t p trung c a ng ế ị i nghe. ầ ử ụ máy chi u Multimedia, phim Video), nên h n ch s thay đ i gi a các thi ế Lý do là ti ườ ự ậ ữ ủ ế ệ ờ
ế ắ ng h p ch vi ữ t c a ta quá x u. S d ng phim vi t tay thay th máy b n ch ho c các công ngh ặ t tay có m t s l 3.1. Công nghệ Nên s d ng các phim trong vi ử ụ ữ ế ủ ợ ừ ườ ệ ộ ố ợ i ế ử ụ ế ấ khác, tr tr đi m sau:
ể • N u đ a đi m báo cáo ẩ ả ể ế ướ ầ ế ằ xa, ta không c n ph i chu n b toàn b phim dùng ị ở ờ t b ng tay nên ta có th x p x p th i ế ộ ể ắ ế ị cho báo cáo tr gian tr ng đ chu n b phim. ể ố ị
ắ ễ ử ụ ơ
ễ ẽ ồ ồ ị ằ ẽ ơ ẽ ệ ậ ẩ c chuy n đi. Do vi ẩ • S d ng màu s c d dàng, phong phú h n. • D dàng v các bi u đ , đ th , thêm vào các mũi tên, hình v , … Nh ng ữ ể công vi c này có th làm b ng máy tính, tuy nhiên s ch m h n (chu n b ị ể trên máy tính, r i m i in ra phim trong). ớ ồ
ờ ệ ụ ữ ử c dành cho n i dung c a báo cáo. ộ ủ
ề ộ ộ ủ ườ ẽ ấ ữ ề i h n n i dung c a m t phim. Không nên nhi u quá và không nên ít i nghe s r t khó nhìn th y nh ng gì mà chúng ta ấ ẽ quá. N u quá nhi u, ng th hi n trên phim. N u quá ít, hi u qu báo cáo s không cao. ế ệ ả
ng h p không dùng phim vi ườ i nghe d đ c. • Máy b n ch tuy t ra ti n d ng, xong th i gian mà chúng ta tiêu phí khi s ỏ ắ d ng nó s không đ ụ ượ ẽ • C n gi ớ ạ ầ ế ể ệ • Trong tr ữ t b ng tay, ta nên dùng Font ch v i ữ ớ ế ằ ễ ọ ợ co ch to, ít nh t là 17 đ ng ấ ể ườ
ế ỏ ờ ể ẩ ầ ị • N u dùng náy tính đ chu n b phim trong cho báo cáo, ta c n b th i gian t c nh ng phim d đ nh s dùng, tuy nhiên ự ị ữ ẽ ẩ nhi u h n đ chu n b tr ể hi u qu thu l i là các hình v , ch , … đ p h n. c t ị ướ ấ ả ữ ẽ ề ệ ơ ả ẹ ạ ơ
ng ti n khác, ệ Ngoài cách dùng phim trong, ta cũng có th s d ng các ph ươ ch ng h n s d ng máy tính n i tr c ti p vào máy chi u Multimedia. ố ự ế ẳ ể ử ụ ế ạ ử ụ
Nên dùng bút không xoá đ ượ ư ị ờ ị ướ ườ ể ạ ng h p b ợ ẫ ắ ủ ơ t phim trong. Lo i bút này ị ướ t có hai u đi m: không b m , b xoá khi g p n phim) và màu s c c a nó đ chói h n. Khi s d ng lo i bút này ta v n có th s a ể ử các l c (Permanent Ink) đ vi ể ế c (đ phòng tr ề ặ ỡ ạ ử ụ i b ng cách dùng lo i t y dành riêng cho nó. ạ ẩ ỗ ằ
ể ấ ả ả ụ i nghe và đ Nên s d ng lo i gi y thông th ạ di n gi ễ nh ng đi m c n trình bày, không có tác d ng đ i v i ng ữ ng đ ghi nh ng ghi chú, chú ý dành riêng cho ườ ử ụ (chúng ta) trong khi nói. Nh ng m nh gi y này có tác d ng nh c chúng ta ắ ữ ị c chu n b ẩ ượ ể ữ ấ ố ớ ườ ụ ầ
3
c khi báo cáo. Không nên dùng nh ng t gi y p -luya đi kèm v i phim vào ữ ờ ấ ớ ơ tr m c đích này. ướ ụ
t phim theo chi u ngang (Landscape), nh v y chúng ta có th vi t ch ể ế ữ ề i h n đ c l ư ậ ng thông tin trên m i phim. ế to h n, d đ c h n và gi ễ ọ ơ Nên vi ơ ớ ạ ượ ượ ỗ
S d ng màu ho c m t s v t đ che, ph khi trình bày các ví d ph c t p s ệ ộ ố ậ ể ộ ụ ố ấ ặ ả ạ ụ ấ ủ ự ầ ộ ườ ủ ự ổ ữ ứ ạ ẽ ủ ử ụ c hi u qu . Trong m t ví d ph c t p, đôi khi ta mu n d u đi m t vài ộ ứ ạ ượ i nghe ặ ể ậ ườ i ể ệ ộ t, không ph i đ i sang m t ả ổ ế t) ầ ư ầ ặ ị ấ ữ ầ ớ ị tăng đ ph n ho c nh n m nh m t ph n nào đó đ t p trung s chú ý c a ng ầ ho c th hi n quá trình thay đ i. Vi c làm nh v y s thu hút s chú ý c a ng ư ậ ẽ ệ ặ nghe (không b phân tán b i nh ng ph n ch a c n thi ế ầ ở phim m i), nh n m nh m t s ý (tô màu ho c ch hi n th nh ng ph n c n thi ỉ ể ộ ố ạ và không ph i chu n b thêm phim trong. ả ẩ ị
ữ ị ầ ư ườ ế ấ ư ẩ c t ượ ừ ụ ứ ặ ặ ạ ữ ế ẽ ệ ố ụ ọ ế ề ỉ ữ ễ ả ơ nói v chúng mà thôi. Không có gì làm cho ng đ c chính t l ả ạ ữ i nh ng gì đã vi ế ả ọ ể ế ệ ả 3.2. Đ a nh ng gì lên phim trong i nghe thu Khi chu n b phim chi u (slide) c n l u ý r ng thông tin mà ng ằ ủ nh n đ chúng là r t ít. Vì v y sáu ho c b y m c trên m t slide là quá đ . ộ ả ậ ậ i nh ng gì mà chúng ta s nói, nó Đi m th hai là các phim chi u không nên l p l ể ch có tác d ng nh n m nh. Khi trình bày, tuy t đ i không đ c nguyên văn nh ng ữ ấ ạ ỉ ườ gì vi i t trên phim chi u mà ch nên ế t trên nghe chán ng y h n là ph i nghe di n gi ế phim chi u. Đ tăng hi u qu , chúng ta có th copy nh ng phim chi u vào gi y và ấ phát cho ng ấ ể i nghe. ườ
Thông th ng, chúng ta hay b t đ u b ng m t phim chi u li t kê t ấ ả ệ ế ằ ộ ớ ườ ớ ắ ầ ổ ọ i thi u” ho c “K t lu n”. Tuy nhiên ta hi u r ng đó là hai ph n không th ữ t c nh ng i trong bu i báo cáo. Tuy nhiên, vi c làm này làm chúng ệ ể i nghe sau đó ch a ch c đã nh hay hi u ư đ a vào bu i báo cáo m t ph n trình bày g i là ộ ể ể ằ ặ ậ ầ ấ c chút nào. Đ ng bao gi ượ ệ c c a m t bu i báo cáo. ắ ầ ườ n i dung, đ m c s nói t ổ ề ụ ẽ ộ ta t n m t m t vài phút quý báu và ng ộ ố thêm đ ờ ư “Gi ớ thi u đ ế ượ ủ ừ ế ổ ộ
c v n đ s ữ s l ả ơ ượ ế ấ ạ ổ ẳ Trong bu i báo cáo, ta nên dùng nh ng phim chi u mô t ấ ể ề ị ề ẽ ấ ẽ i nghe, t p trung h ậ ỏ ẽ ấ ế ơ ề ẽ ộ ệ ẽ ề ẽ trình bày, ch ng h n “Đây là v n đ mà tôi s trình bày và chúng ta s cùng tìm ẽ ề duy c a ng i t ọ ng l hi u v nó”. Nó có tác dung đ nh h ườ ủ ạ ư ướ vào v n đ mà chúng ta s trình bày, g i nh cho h v nh ng câu h i s dành cho ọ ề ớ ữ ợ i thi u nh nhàng, gián ti p v n đ s nói chúng ta và h n n a, đó là m t cách gi ẹ ệ ớ ữ i thi u v n i dung s trình bày là dùng m t phim t ề ộ ớ chi u th hi n tiêu đ c a ph n s nói. ộ i. Còn m t cách n a đ gi ể ớ ế ộ ể ệ ữ ề ủ ầ ẽ
ẩ ế
ị ế ộ ỉ ổ ề ờ ề ấ ườ ề ề ẽ ị ỉ ả ắ ầ ổ ề ướ ướ ẩ ắ ấ ớ ắ t c nh ng gì c n nói có th đã đ ầ ấ ả ữ ể ặ c đó khá lâu. 3.3. Chu n b phim chi u ị Không nên chu n b phim chi u quá s m. Đây là m t thói quen và cách làm nên ớ ẩ s a đ i, nó ch làm cho kho ng th i gian r i c a chúng ta nhi u thêm mà thôi. ỗ ủ ử ng chúng ta b t đ u nghi n ng m, suy nghĩ v v n đ s trình bày Thông th ầ ế c bu i báo cáo. Tuy nhiên, ch nên chu n b phim chi u kho ng 1 ho c 2 tu n tr ầ ặ ả c. Đi u này làm cho chúng ta nh và n m r t ch c n i vào ngay bu i t ộ i hôm tr ổ ố dung s trình bày vào ngày hôm sau, m c dù t ượ c ẽ chu n b tr ẩ ị ướ
t c nh ng gì còn đ ng l ạ ỏ ấ ả ữ ầ ọ ộ Hãy lo i b t ấ i trong đ u b n t ầ ế ạ ừ ổ ộ ủ ữ ợ ữ ế ộ ng là n i dung trong bu i báo cáo đ i g n nh hoàn toàn. ế c l p l bu i báo cáo g n đây ạ ữ nh t: n i dung đã trình bày, nh ng phim chi u cũ, … Đôi khi n i dung c a nh ng phim chi u đó không còn phù h p n a và n u ta còn nh t i chúng thì s có m t xu ẽ h ướ ượ ặ ạ ầ ớ ớ ư ộ ổ
4
4. Trình báy báo cáo
ồ ộ
c r t nhi u ng ướ ấ ặ ề ng. Chúng tôi đã t ườ ộ ả ế ổ ộ ể ồ ộ ứ ỗ ừ ẹ ằ ộ i v a trình bày báo cáo tr i đ ố ắ ọ ườ ừ ớ ằ ữ c cái c m giác đó. 4.1. H i h p t là tr N u không c m th y h i h p m t chút nào, đ c bi ườ i ấ ả ệ ộ ồ ộ ế ch c i không bình th b n là m t ng t, có l ổ ứ không quen bi ẽ ạ ườ ỗ ầ c m i l n hàng trăm bu i h i th o, báo cáo khoa h c nh ng c m giác h i h p tr ướ ư ọ ả đ u không th nào lo i b . M i khi nh v y, hãy c g ng đ ng th ng, th sâu, ẳ ạ ỏ ề ở ư ậ th m chí t p m t bài th d c nh . Tuy nhiên đ ng hy v ng r ng b n s hoàn toàn ạ ẽ ể ụ ậ ậ l y l ướ c ả ấ ạ ượ b n cũng th thôi, h không thoát kh i đ ỏ ượ ọ ạ c bình tĩnh. Nh r ng ngay c nh ng ng ả ế
t nh t là nhìn th ng ng ánh m t v phía ng i nghe và t ẳ ắ ề ướ ố ườ ấ i nghe cũng c m tin h n và ng ả i. Làm nh v y b n s t ạ ẽ ự ườ ơ ư ậ ậ c m i tham d m t cu c nói chuy n, m t cu c bàn lu n ộ ộ ự ộ ệ ộ Trong khi nói, nên h vào m t m t vài ng ườ ộ ắ th y d ch u h n; h đ ờ ọ ượ ơ ễ ị i ch đ nghe. ch không ph i t ỉ ể ả ớ ấ ứ
ị
ộ ầ ừ
4.2. M t vài ng ộ ọ
Trình bày phim chi u trong đã chu n b ế ử ụ ặ ừ i khi trình bày hay s d ng m t t ườ ầ ệ ầ ẩ ộ ờ ấ ộ ế ư ậ ầ ư ở ố ữ ư ậ ộ
ậ ấ ầ ọ ưở ả ạ ế ị gi y che m t ph n phim trong, ầ ợ sau đó h cho hi n d n t ng dòng ho c t ng ph n m t. Trong m t s tr ng h p, ộ ố ườ cách làm nh v y là đúng và nên làm. Tuy nhiên h u h t chúng ta đ u s d ng cách ề ử ụ ườ i này và nó g n nh tr thành m t thói quen c h u. Làm nh v y có th giúp ng ể i nghe không nghe t p trung vào ph n mà ta trình bày, tuy nhiên nó làm cho ng ườ ng h , b n s r ng h không c m th y tho i mái. H nghĩ r ng b n không tin t ọ ạ ợ ằ ọ ằ ả ng pháp này, hãy t p trung vào báo cáo đang trình bày. N u có ý đ nh s d ng ph ươ ử ụ ậ c không. cân nh c xem m t phim trong có th chia thành nhi u phim đ ượ ể ề ắ ộ
ạ ệ ề ấ ố ấ ạ ổ ậ ằ ể ủ ể ề ấ ặ : khi mu n nh n m nh r ng v n đ trình bày g m nhi u giai đo n k ti p nhau ho c đ làm n i b t đi m nút c a v n đ , ta ồ nên s d ng th thu t nói trên. ủ ng h p ngo i l Có m t s tr ợ ộ ố ườ ạ ề ế ế ậ ử ụ
ầ ủ ế ố ậ ộ ở ể ứ ế ữ ỗ ổ ộ ộ ườ ấ ả ạ ị ấ Ghi nh nên làm cho các ph n c a phim chi u càng rõ ràng, càng nhìn th y ớ t. Vì v y không nên đóng các phim trong thành m t quy n, không nên nhi u càng t ể ề ỗ t là m -đóng chúng sau m i dùng các k p lò xo (ring binder) đ ch a phim, đ c bi ệ ặ ẹ t/b t máy chi u m i khi chuy n đ i phim. Nh ng đ ng tác l n l y ra, không nên t ầ ấ ể ắ ậ trên s làm ng ạ i nghe c m th y b n báo cáo b gián đo n, không thành m t m ch ả ẽ liên t c.ụ
i nghe nhìn đ ế ượ ể ậ ử ụ ả ở ầ ủ ể ề ọ ộ ợ ỏ Lý do đ chúng ta s d ng máy chi u là giúp cho ng ấ ế ế ư ộ ỏ ọ ớ ế ặ ế ẽ ườ ề c nhi u ườ t m nhìn c a h . Đ tránh đi u này nên đ t máy nh t, vì v y đ ng làm c n tr ặ ừ chi u m t cách h p lý, không tr tr c ti p vào phim trong mà nên tr trên màn hình. ỏ ự ế N u trong m t phòng h p l n, hãy s d ng que ho c bút tr nh ng chú ý là không ử ụ nên ch m vào màn chi u. Làm nh v y màn chi u s rung và làm cho ng i nghe ư ậ ạ khó ch u.ị
4.3. Th i gian ờ Không đ ượ ị ư ế ắ ỉ ặ ả ổ ộ ườ i nghe là có gi c nói quá th i gian cho phép. Làm nh th là ích k và không l ch s . ự ữ ng trình c t ngang, ho c làm cho nh ng ộ i ph i nói ng n g n h n, ho c làm cho bu i h i th o k t thúc mu n. ế i h n và nh ng gì chúng ữ i d n ch ườ ẫ ơ ọ ủ ươ ặ ườ ớ ạ ợ Nói quá dài, chúng ta s b ng ng i còn l ạ ả ng h p, s chú ý c a ng Trong m i tr ọ ườ ta c nói thêm s không h u ích. ẽ ờ ẽ ị ắ ự ữ ố
i có kinh nghi m th ườ ườ ệ ặ ỗ ườ ể ặ ố ặ i m c đó ta l Nh ng ng ữ chi u; thông th ế phim và m i l n nói t ỗ ầ ng đ t th i gian trình bày cho m i phim ờ ng là 2 ho c 3 phút. Khi đó ta ng m đ t m t đi m m c trong m i ỗ ộ ầ ờ i ki m tra th i gian b ng đ ng h m t l n. ằ ồ ộ ầ ể ạ ớ ồ ố
5
ế ộ ợ i chúng. Tuy nhiên t Nên thêm m t vài phim chi u ế ở ố ng h p k t thúc quá s m ta ủ t nh t là s p x p th i gian nói sao cho v a đ , cu i, đ phòng tr ề ắ ườ ờ ớ ừ ố ấ ế s dùng t ớ ẽ không ph i dùng t ả ớ i nh ng phim chi u “câu gi ” này. ế ữ ờ
ế ở ầ ệ ữ , do đó nó có th có ích đ i v i m t vài ng đ u bài vi ể ố ớ ộ i khác. Dù sao chúng tôi cũng mong r ng bài vi t này đem l ế ữ ợ ườ i ích nào đó cho ng ườ ọ ể ụ ữ ữ t, đây hoàn toàn là nh ng kinh nghi m chúng tôi i và hoàn toàn vô nghĩa ườ ạ i ằ i đ c. Chúng ta hãy l a ch n nh ng gì phù h p và ọ ự i. Đi m quan tr ng n a là hãy v n d ng nh ng gì ta có ậ ạ i ữ ẽ ằ ỹ ọ c m t cách linh ho t. Hy v ng r ng nh ng k năng đã trình bày s đem l i đ c nh ng thành công nh t đ nh trong vi c trình bày các báo cáo khoa h c. 5. K t lu n ế ậ Nh đã trình bày ư th c t rút ra t ừ ự ế đ i v i m t vài ng ộ ố ớ m t chút l ợ ộ b qua nh ng cái còn l ạ ữ ỏ đ ượ ạ ộ ng ườ ọ ọ ấ ị ữ ệ ọ
