ư §ang c¬n hen nÕu soi X quang lång ngùc thÊy hai phÕ trưêng
qu¸ s¸ng,
c¸c khoang liªn sưên gi·n réng, xư¬ng sưên n»m ngang va c¬
hoanh 2
bªn bÞ ®Èy xuèng thÊp.
ư Gi÷a c¸c c¬n hay ngoai c¬n c¸c triÖu chøng l©m sang lÉn X
quang nãi
trªn kh«ng cßn, tuy nhiªn cã thÓ lam mét sè thö nghiÖm như
nghiÖm
96
Copyright@Ministry Of Health
ph¸p g¾ng søc, nghiÖm ph¸p dïng acetylcholin vÉn ph¸t hiÖn ®ưîc
t×nh
tr¹ng t¨ng ho¹t tÝnh c¸c phÕ qu¶n.
ư Thùc hiÖn c¸c chÈn ®o¸n cËn l©m sang kh¸c ®Ó chÈn ®o¸n
nguyªn nh©n
va biÕn chøng (như dùa vao chøc n¨ng h« hÊp…).
3.1.3. ChÈn ®o¸n hen phÕ qu¶n khi
ư Qua c¬n cÊp chøc n¨ng h« hÊp trë vÒ b×nh thưêng.
ư §¸p øng cã ý nghÜa víi thuèc gi·n phÕ qu¶n ®ưêng hÝt hoÆc 2
tuÇn
corticoid ®ưêng toan th©n (prednison 30 - 40mg/ngay), hoÆc 6 tuÇn
corticoid ®ưêng hÝt.
FEV1 sau – FEV1 trưíc (cid:0) 200ml va
FEV1 sau – FEV1 trưíc
FEV1 trưíc
ChÈn ®o¸n bËc hen:
(cid:0) 12% (ATS) [ (cid:0) 15% (BTS)]
BËc hen FEV1 hoÆc PEF (%) §é dao ®éng s¸ng - chiÒu
I (cid:0) 80% < 20%
II (cid:0) 80% 20 - 30%
III 61 - 79% > 30%
IV (cid:0) 60% > 30%
PEF chiÒu - PEF s¸ng
(PEF s¸ng + PEF chiÒu)/2
§é dao ®éng PEF =
3.2. ChÈn ®o¸n theo y häc cæ truyÒn
3.2.1. Chøng hen
Chñ chøng cña hen la khã thë, khi thë cã tiÕng cß cưa (rÝt, khß
khÌ), khi
cã c¬n khã thë ®Õn kh«ng n»m ®ưîc, ph¶i ngåi ®Ó thë. Trong l©m
sang chia
lam 2 lo¹i:
a. Hen han
ư Ngưêi l¹nh, s¾c mÆt tr¾ng bÖch
ư Ngùc ®Çy tøc
ư §êm trong lo·ng, cã bät, dÔ kh¹c
ư Kh«ng kh¸t, thÝch uèng nưíc nãng
ư §¹i tiÖn ph©n nh·o n¸t
97
Copyright@Ministry Of Health
ư ChÊt lưìi nhît, rªu lưìi máng tr¾ng tr¬n
ư M¹ch trÇm khÈn.
b. Hen nhiÖt
ư Buån bùc khã chÞu
ư Rªu lưìi thưêng vang ®ôc
ư §¹i tiÖn t¸o
ư M¹ch ho¹t s¸c
ư NÕu do ©m hư háa vưîng th× chÊt lưìi ®á sÉm
ư NÕu cã kiªm ngo¹i c¶m th× l¹nh, ®au m×nh, ph¸t sèt, kh¸t nưíc;
biÓu
hiÖn chøng l¹nh bªn ngoai, nãng bªn trong.
3.2.2. Chøng suyÔn
Chñ chøng cña suyÔn la thë gÊp
a. Thùc suyÔn:
• Phong han:
ư Ngùc ®Çy tøc
ư Ho, ®êm nhiÒu va lo·ng
ư Ph¸t sèt
ư §au ®Çu
ư ín l¹nh, ®æ må h«i
ư Kh«ng kh¸t nưíc
ư Rªu lưìi tr¾ng nhên
ư M¹ch phï ho¹t
• T¸o nhiÖt
ư PhiÒn nãng
ư Ho, ®au ngùc
ư Kh¸t nưíc, häng ®au
ư §am nhiÒu, ®Æc, khã kh¹c
ư ChÊt lưìi ®á, rªu máng
ư M¹ch s¸c
b. Hư suyÔn
• PhÕ hư:
ư Thë ng¾n h¬i kÌm theo ho
98
Copyright@Ministry Of Health
ư TiÕng nãi yÕu
ư Tinh thÇn uÓ o¶i
ư Lưìi nh¹t
Ngoai ra cßn cã chøng: t©n dÞch kh« r¸o, ngưêi nãng, häng vưíng
t¾c, tù
®æ må h«i, s¾c mÆt ®á tõng lóc, lưìi ®á, m¹ch vi nhưîc.
• ThËn hư:
ư NÕu thËn ©m hư suyÔn:
+ Ho, khã thë
+ §au häng
+ MÆt ®á, vËt v·
+ Lßng ban tay ch©n nãng
+ M¹ch tÕ s¸c.
ư NÕu thËn dư¬ng hư suyÔn:
+ ín l¹nh
+ VËn ®éng la suyÔn xuÊt hiÖn va t¨ng lªn
+ Sưng mu ban ch©n
+ Tay ch©n l¹nh
+ M¹ch vi hoÆc trÇm nhưîc.
ư TriÖu chøng b¸o nguy:
+ KhÝ nghÞch lªn, thë gÊp vËt v·
+ Ch©n l¹nh, ®æ må h«i ®Çu
+ §¹i tiÖn láng
+ M¹ch phï ®¹i ma kh«ng cã lùc.
4. BIÕN CHøNG
4.1. NhiÔm trïng phæi
Thưêng x¶y ra ë ngưêi hen l©u n¨m: bÖnh nh©n cã sèt, khã thë
kh«ng chØ
ë th× thë ra ma c¶ ë th× hÝt vao, ®êm ®ôc, tÕ bao ¸i toan ®ưîc thay
thÕ b»ng tÕ
bao ®a nh©n trung tÝnh, c¬n hen thưêng kÐo dai.
4.2. Gi·n phÕ nang
Trong c¬n hen, c¸c phÕ qu¶n hÑp l¹i, do ®ã khi hÝt vao th× c¸c c¬
h« hÊp
can thiÖp vao nªn th¾ng ®ưîc søc c¶n; ë th× thë ra (thô ®éng)
kh«ng khÝ kh«ng
ra hÕt nªn ø l¹i lam phÕ nang në ra, l©u ngay c¸c phÕ nang mÊt dÇn
tÝnh ®an
håi, në ra råi kh«ng co l¹i ®ưîc nªn kh«ng khÝ bÞ ø ®äng, oxy vao
phæi Ýt,
99
Copyright@Ministry Of Health
dioxyd carbon kh«ng ra ®ưîc g©y t×nh tr¹ng thiÕu oxy va t¨ng
dioxyd carbon.
