§©y la t×nh tr¹ng suy h« hÊp m¹n.
4.3. Suy tim ph¶i
M¹ch m¸u cña phÕ nang co l¹i cã khi bÞ t¾c lam c¶n trë tiÓu tuÇn
hoan.
Trong nhiÒu n¨m tim ph¶i gi·n dÇn va to ra; bÖnh nh©n cã m«i
th©m, gan to,
råi ®i ®Õn suy tim kh«ng håi phôc.
5. Dù phßng Va TIªN LưîNG
HiÖn nay viÖc x¸c ®Þnh trong tư¬ng lai xa cña mét ngưêi hen phÕ
qu¶n
cßn khã, song ®¸nh gi¸ tư¬ng lai gÇn cÇn dùa trªn:
5.1. L©m sang
TÇn suÊt c¬n hen: sè c¬n hen trong mét kho¶ng thêi gian quan s¸t
cho ta
kh¸i niÖm vÒ dù kiÕn tiÕn triÓn cña c¬n hen; c¬n hen cang gÇn nhau
tiªn lưîng
cang xÊu.
5.2. PhÕ dung ký
ư ThÓ tÝch thë tèi ®a/gi©y va hÖ sè Tiffeneau. C¸c chØ sè nay cang
thÊp th×
hen cang nÆng.
ư TÝnh nh¹y c¶m cholinergic: ngưìng acetylcholin cang thÊp th×
hen cang
nÆng.
ư Sù håi phôc nh÷ng rèi lo¹n t¾c nghÏn dưíi ¶nh hưëng cña chÊt
kÝch thÝch
giao c¶m: ®¸p øng víi isoproterenol cang trän vÑn th× tiªn lưîng
cang tèt.
ư ThÓ tÝch cÆn: thÓ tÝch cÆn cang t¨ng la hen cang nÆng.
ư §iÒu kiÖn m«i trưêng sinh sèng va c«ng t¸c.
6. §IÒU TRÞ
6.1. Nguyªn t¾c va môc tiªu ®iÒu trÞ
§iÒu trÞ hen phÕ qu¶n thưêng cã 3 môc tiªu:
ư §iÒu trÞ tËn gèc lam cho bÖnh khái hoan toan: nÕu ph¸t hiÖn
®ưîc c¸c
nguyªn nh©n g©y bÖnh cã thÓ ®iÒu trÞ tËn gèc, tuy nhiªn viÖc lam
nay rÊt
khã v× hen phÕ qu¶n thưêng do nhiÒu nguyªn nh©n phèi hîp, rÊt Ýt
khi
chØ ®éc nhÊt mét nguyªn nh©n, do vËy bÖnh cã thÓ t¹m khái mét
thêi
gian dai råi l¹i t¸i ph¸t.
ư §iÒu trÞ triÖu chøng kÐo dai:
+ Gi·n phÕ qu¶n: d¹ng thuèc khÝ dung.
100
Copyright@Ministry Of Health
+ C¸c thuèc t¸c ®éng lªn trªn c¸c hiÖn tưîng viªm nhiÔm va bai
tiÕt.
+ C¸c phư¬ng ph¸p tËp luyÖn như luyÖn thë; tËp vËt lý như: b¬i
léi, t¾m
nưíc suèi nãng v.v.
ư §iÒu trÞ c¾t c¬n hoÆc cÊp cøu c¬n hen phÕ qu¶n.
ư Ngoai ra cÇn chó ý:
+ §iÒu trÞ biÕn chøng
+ §iÒu trÞ dù phßng lªn c¬n hen:
(cid:0) §Æc hiÖu: lo¹i bá dÞ øng nguyªn, gi¶i mÉn c¶m.
(cid:0) Kh«ng ®Æc hiÖu: cromoglycat disodique, dipropionat.
ư BiÖn ph¸p bæ sung: vËn ®éng liÖu ph¸p, t©m lý trî gióp, chèng
nhiÔm
trïng, liÖu ph¸p khÝ hËu va nưíc suèi.
ư Phßng bÖnh: hen phÕ qu¶n la lo¹i bÖnh lý cã yÕu tè thÓ t¹ng nªn
viÖc
phßng bÖnh thưêng rÊt khã kh¨n, tuy nhiªn ®Ó h¹n chÕ cã thÓ ch÷a
sím
c¸c bÖnh lý ®ưêng mòi häng, tËp thÓ dôc thưêng xuyªn, gi÷ m«i
trưêng
sèng trong s¹ch Ýt bôi bÆm, tho¸ng m¸t.
6.2. §iÒu trÞ theo y häc cæ truyÒn
6.2.1. Hen han
ư PhÐp trÞ: «n phÕ, t¸n han, trõ ®am, ®Þnh suyÔn.
ư C¸c bai thuèc:
+ Bai X¹ can ma hoang thang gia gi¶m
X¹ can 6g, sinh khư¬ng 4g, kho¶n ®«ng hoa 12g, b¸n h¹ chÕ 8g,
ma hoang
10g, tÕ t©n 12g, ngò vÞ tö 8g, ®¹i t¸o 12g.
Ph©n tÝch bai thuèc
VÞ thuèc T¸c dông Vai trß
Ma hoang Ph¸t h·n, gi¶i biÓu, b×nh suyÔn Qu©n
QuÕ chi Ph¸t h·n, «n kinh, gi¶i biÓu ThÇn
Thưîc dưîc §iÒu hßa danh vÖ ThÇn
B¸n h¹ Gi¸ng khÝ nghÞch, tiªu ®êm thÊp T¸
TÕ t©n T¸n phong han, khai khiÕu T¸
Ngò vÞ tö LiÔm phÕ, s¸p tinh, Ých thËn, sinh t©n dÞch T¸
X¹ can Thanh nhiÖt gi¶i ®éc, tiªu ®êm T¸
Can khư¬ng «n trung, t¸n han T¸
Kho¶n ®«ng hoa NhuËn phÕ, h¹ khÝ, ho¸ ®am, chØ kh¸i T¸
Cam th¶o «n trung hßa vÞ Sø
101
Copyright@Ministry Of Health
+ Bai thuèc T« tö gi¸ng khÝ thang: t« tö 12g, hËu ph¸c 8g, quÊt b×
8g,
quÕ chi 18g, b¸n h¹ chÕ 8g, ng¶i cøu 12g, ®ư¬ng quy 10g, gõng
4g, tiÒn
hå 10g, ®¹i t¸o 12g, b¸n h¹ chÕ 12g, ngò vÞ tö 16g, cam th¶o 4g,
h¹nh
nh©n 8g.
VÞ thuèc T¸c dông Vai trß
T« tö Cay, Êm; vao tú phÕ: ph¸t t¸n phong han, kiÖn vÞ, chØ n«n,
hãa
®êm, chØ kh¸i, lý khÝ, an thai
Qu©n
Sinh khư¬ng Cay, h¬i nãng; vao phÕ, tú, vÞ: ph¸t t¸n phong han, «n
vÞ, chØ
n«n, chØ t¶, hãa ®êm, chØ kh¸i, lîi thñy
ThÇn
Nhôc quÕ Cay, ngät, ®¹i nhiÖt; vao can, thËn: bæ mÖnh m«n háa,
kiÖn tú,
trî dư¬ng, cøu nghÞch
ThÇn
HËu ph¸c §¾ng, cay, Êm; vao tú vÞ, ®¹i trưêng: hanh khÝ, hãa ®êm,
trõ
n«n, «n trung t¸o thÊp
T¸
TrÇn b× Cay, Êm; vao vÞ phÕ: hanh khÝ, b×nh vÞ, hãa ®êm, t¸o thÊp
T¸
TiÒn hå §¾ng, cay, h¬i l¹nh; vao tú phÕ: ph¸t t¸n phong nhiÖt, h¹
®êm,
gi¸ng khÝ
T¸
§ư¬ng quy Ngät, cay, Êm; vao t©m, can, tú: dưìng huyÕt, ho¹t
huyÕt T¸, Sø
ư Ch©m cøu: ch©m bæ c¸c huyÖt thiªn ®ét, chiªn trung, phong
m«n, ®Þnh
suyÔn, liÖt khuyÕt, tam ©m giao, phong long, tóc tam lý. Cøu c¸c
huyÖt
cao hoang, phÕ du, thËn du
ư Ch©m loa tai: b×nh suyÔn, tuyÕn thưîng thËn, giao c¶m, thÇn
m«n, phÕ.
6.2.2. Hen nhiÖt
PhÐp trÞ: thanh nhiÖt, tuyªn phÕ, hãa ®am, b×nh suyÔn.
Bai thuèc §Þnh suyÔn thang: ma hoang 6g, hoang cÇm 12g, tang
b¹ch b×
20g, h¹nh nh©n 12g, tróc lÞch 20g, cam th¶o 4g, b¸n h¹ chÕ 8g.
Ph©n tÝch bai thuèc
VÞ thuèc T¸c dông Vai trß
Ma hoang Ph¸t h·n, gi¶i biÓu, b×nh suyÔn Qu©n
