Copyright@Ministry Of Health
THÊP NHIÖT UÊT KÕT
THÊP NHIÖT Ta
PHñ BaNG QUANG
NHIÖT L©M
HUYÕT L©M
TH¹CH L©M
LAO L©M
H×nh 14.2. S¬ ®å c¬ chÕ bÖnh nhiÔm trïng tiÕt niÖu theo YHCT
3. CHÈN §O¸N
3.1. ChÈn ®o¸n theo y häc hiÖn ®¹i
ư ChÈn ®o¸n l©m sang nhiÔm trïng tiÕt niÖu: nh÷ng biÓu hiÖn l©m
sang
cña nhiÔm trïng tiÕt niÖu la viªm ®ưêng tiÕt niÖu va nhiÔm ®éc.
NhiÔm
®éc g©y sèt, mÖt mái; viªm ®ưêng tiÕt niÖu dưíi lam ®¸i buèt, ®¸i
nhiÒu
lÇn, ®¸i m¸u; viªm ®ưêng tiÕt niÖu trªn va thËn sinh ®au lưng, ®¸i
mñ
hoÆc protein niÖu.
C¸c biÓu hiÖn l©m sang cña nhiÔm trïng tiÕt niÖu thưêng kh«ng
gióp cho
chÈn ®o¸n còng như ®Þnh vÞ ®ưîc chç nhiÔm trïng la ®ưêng tiÕt
niÖu trªn hay
dưíi.
Cã nhiÒu bÖnh nh©n ®¸i ra vi trïng ma l¹i kh«ng cã dÊu hiÖu l©m
sang
nao c¶. Còng như cã nh÷ng ngưêi cã ®¸i ra vi trïng va cã héi
chøng niÖu ®¹o
cÊp th× kho¶ng 2/3 la nhiÔm trïng ®ưêng tiÕt niÖu dưíi va 1/3 la
nhiÔm trïng
®ưêng tiÕt niÖu trªn. ë phô n÷ cã triÖu chøng ®¸i khã va ®¸i r¾t th×
chØ
60 - 70% trưêng hîp la cã ®¸i ra vi trïng.
ư Theo kinh ®iÓn, ®Ó chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh la nhiÔm trïng tiÕt niÖu
th× sè
lưîng khãm vi trïng cÊy ®ưîc trªn mét mÉu nưíc tiÓu lÊy gi÷a
dßng ph¶i
h¬n 105 khãm/1ml nưíc tiÓu. Tuy nhiªn:
+ NÕu phô n÷ cã triÖu chøng ®¸i ra mñ (b¹ch cÇu): sè lưîng khãm
vi
trïng cÊy ®ưîc trªn mét mÉu nưíc tiÓu lÊy gi÷a dßng chØ tõ 102 -
104
khãm víi mét trong c¸c dßng như E. Coli, Kleb va Proteus hoÆc S.
Saprophyt còng ®ñ chøng tá la nhiÔm trïng tiÓu.
229
Copyright@Ministry Of Health
+ ë ngưêi nhiÔm trïng tiÓu kh«ng triÖu chøng nÕu 2 mÉu nưíc tiÓu
cÊy
gi÷a dßng cã sè lưîng 105 khãm vi trïng cïng mét dßng vi trïng
th×
ch¾c ch¾n kh«ng ph¶i la nhiÔm bÈn.
+ Sè lưîng khãm vi trïng cÊy ®ưîc tõ mÉu nưíc tiÓu lÊy ë ®ai bÓ
thËn va
niÖu qu¶n dï dưíi 105 khãm/1ml còng vÉn kh¼ng ®Þnh ®ưîc la
nhiÔm
trïng tiÕt niÖu.
+ Chäc hót nưíc tiÓu tõ bang quang trªn xư¬ng mu cÊy cã vi trïng
còng
cã thÓ chÈn ®o¸n (+) bÊt kú sè lưîng khãm vi trïng nhiÒu hay Ýt.
+ Sè lưîng khãm vi trïng cÊy tõ mÉu nưíc tiÓu lÊy b»ng èng
th«ng dï
chØ (cid:0) 102 khãm vi trïng/1ml còng ®ưîc chÈn ®o¸n (+).
ư Ngoai ra nh÷ng kü thuËt ph¸t hiÖn sù t¨ng trưëng cña vi khuÈn
như
Photometry, Bioluminescen sau 1 - 2 giê còng cho kÕt qu¶ chÝnh
x¸c
®Õn 90%.
ư Sù hiÖn diÖn cña b¹ch cÇu trong nưíc tiÓu la mét dÊu hiÖu h»ng
cã trong
nhiÔm trïng tiÕt niÖu cã triÖu chøng. Sù v¾ng mÆt cña b¹ch cÇu
trong
nưíc tiÓu la mét ®iÒu kh«ng thÓ cã trong nhiÔm trïng tiÓu. Ngoai
ra
ngưêi ta cã thÓ dïng leucocyt esterase dipstick ®Ó thay thÕ cho viÖc
soi
t×m b¹ch cÇu trong nưíc tiÓu.
ư TiÓu tiÖn ra mñ (cã b¹ch cÇu trong nưíc tiÓu) ma cÊy vi trïng
©m tÝnh th×
nªn nghÜ tíi vi trïng Trachomatis, Urealyticum, lao va nÊm. Ngoai
ra
tiÓu tiÖn ra mñ cßn gÆp trong sái niÖu, bÊt thưêng hÖ tiÕt niÖu vÒ
mÆt
gi¶i phÉu häc, calci hãa thËn, håi lưu bang quang - niÖu qu¶n,
viªm thËn
m« kÏ va thËn ®a nang.
Sau ®©y la c¸c thÓ l©m sang cña nhiÔm trïng tiÓu.
3.1.1. Viªm bang quang
