Quá trình hình thành và phương pháp thu nhận lợi ích kinh tế và các hình thức phân phối thu nhập ở việt nam p4

Chia sẻ: Vanthi Bichtram | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

136
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các khâu này có quan hệ chặt chẽ với nhau,trong đó khâu sản xuất là khâu cơ bản đóng vai trò quyết định; các khâu khác phụ thuộc vào sản xuất, nhưng chúng có quan hệ trở lại đối với sản xuất cũng như ảnh hưởng tới nhau.Trong quá trình tái sản xuất xã hội, phân phối và trao đổi là các khâu trung gian nối sản xuất và tiêu dùng, vừa phục vụ và thúc đẩy sản xuất,vừa phục vụ tiêu dùng. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quá trình hình thành và phương pháp thu nhận lợi ích kinh tế và các hình thức phân phối thu nhập ở việt nam p4

+Ph©n phèi +Trao ®æi +Tiªu dïng C¸c kh©u nµy cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau,trong ®ã kh©u s¶n xuÊt lµ kh©u c¬ b¶n ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh; c¸c kh©u kh¸c phô thuéc vµo s¶n xuÊt, nhng chóng cã quan hÖ trë l¹i ®èi víi s¶n xuÊt còng nh ¶nh hëng tíi nhau.Trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi, ph©n phèi vµ trao ®æi lµ c¸c kh©u trung gian nèi s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, võa phôc vô vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt,võa phôc vô tiªu dïng. Ph©n phèi bao gåm: Ph©n phèi cho tiªu dïng s¶n xuÊt (sù ph©n phèi cho t liÖu s¶n xuÊt, søc lao ®éng cña x· héi vµo c¸c ngµnh s¶n xuÊt) lµ tiÒn ®Ò ,®IÒu kiÖn vµ lµ mét yÕu tè s¶n xuÊt , nã quyÕt ®Þnh quy m«, c¬ cÊu vµ tèc ®é ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt,ph©n phèi thu nhËp quèc d©n h×nh thµnh cña c¸c tÇng líp d©n c trong x· héi. Ph©n phèi thu nhËp lµ kÕt qu¶ cña s¶n xuÊt, do s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh. Tuy lµ s¶n vËt cña s¶n xuÊt, song sù ph©n phèi cã ¶nh hëng kh«ng nhá ®èi víi s¶n xuÊt: cã thÓ thóc ®Èy hoÆc k×m h·m sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt . Ph.Angghen viÕt:" Ph©n phèi kh«ng ph¶i chØ ®¬n thuÇn lµ kÕt qu¶ thô ®éng cña s¶n xuÊt vµ trao ®æi: nã còng cã t¸c ®éng trë l¹i s¶n xuÊt vµ trao ®æi." Nã còng cã liªn quan mËt thiÕt víi viÖc æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ- x· héi vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. 25
Nh vËy,ph©n phèi lµ ph©n phèi tæng s¶n phÈm x· héi vµ ph©n phèi thu nhËp quèc d©n vµ nã ®îc thùc hiÖn d¬Ý c¸c h×nh th¸i: + Ph©n phèi hiÖn vËt + Ph©n phèi díi h×nh th¸i gi¸ trÞ +Ph©n phèi qua quan hÖ tµi chÝnh + Ph©n phèi qua quan hÖ tÝn dông …………. 26
2.1. 2. Ph©n phèi lµ mét mÆt cña quan hÖ s¶n xuÊt: C.M¸c ®· nhiÒu lÇn nªu râ quan hÖ ph©n phèi còng bao hµm trong ph¹m vi quan hÖ s¶n xuÊt :"quan hÖ ph©n phèi vÒ thùc chÊt còng ®ång nhÊt víi quan hÖ s¶n xuÊt Êy,r»ng chóng cÊu thµnh mÆt sau cña quan hÖ s¶n xuÊt Êy". XÐt vÒ quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi th× ph©n phèi do quan hÖ s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh.V× vËy, mçi ph¬ng thøc s¶n xuÊt cã quy luËt ph©n phèi cña c¶i vËt chÊt thÝch øng víi nã. Quan hÖ s¶n xuÊt nh thÕ nµo th× quan hÖ ph©n phèi nh thÕ Êy. C¬ së cña quan hÖ ph©n phèi lµ quan hÖ së h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt vµ quan hÖ trao ®æi ho¹t ®éng cho nhau.Sù biÕn ®æi lÞch sö cña lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt kÐo theo sù biÕn ®æi cña quan hÖ ph©n phèi.Quan hÖ ph©n phèi cã t¸c dông trë l¹i ®èi víi quan hÖ së h÷u vµ do ®ã ®èi víi s¶n xuÊt: cã thÓ lµm t¨ng hoÆc gi¶m quy m« së h÷u, hoÆc còng cã thÓ lµm biÕn d¹ng tÝnh chÊt cña quan hÖ së h÷u. C¸c quan hÖ ph©n phèi võa cã tÝnh ®ång nhÊt ,võa cã tÝnh lÞch sö . TÝnh ®ång nhÊt thÓ hiÖn ë chç,trong bÊt cø x· héi nµo,s¶n phÈm lao ®éng còng ®îc ph©n chia thµnh: + Mét bé phËn cho tiªu dïng s¶n xuÊt + Mét bé phËn ®Ó dù tr÷ + Mét bé phËn cho tiªu dïng chung cña x· héi + Mét bé phËn cho tiªu dïng cña c¸ nh©n TÝnh lÞch sö cña quan hÖ ph©n phèi lµ mçi x· héi cã quan hÖ ph©n phèi riªng phï hîp víi tÝnh chÊt cña quan hÖ s¶n xuÊt cña x· héi ®ã,nghÜa lµ quan hÖ ph©n phèi lµ mét mÆt cña quan hÖ s¶n xuÊt vµ còng nh quan hÖ s¶n xuÊt, 27
quan hÖ ph©n phèi cã tÝnh chÊt lÞch sö. C.M¸c viÕt"Quan hÖ ph©n phèi nhÊt ®Þnh chØ lµ biÓu hiÖn cña mét quan hÖ s¶n xuÊt lÞch sö nhÊt ®Þnh." Do ®ã,mçi h×nh th¸i ph©n phèi ®Òu biÕn ®i cïng mét lóc víi ph¬ng thøc s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh t¬ng øng víi c¸c h×nh th¸i ph©n phèi Êy.ChØ thay ®æi ®îc quan hÖ ph©n phèi khi ®· c¸ch m¹ng ho¸ ®îc quan hÖ s¶n xuÊt ®Î ra quan hÖ ph©n phèi Êy.Ph©n phèi cã quan hÖ rÊt lín ®èi víi s¶n xuÊt nÒn nhµ níc c¸ch m¹ng cÇn sö dông ph©n phèi nh lµ mét c«ng cô ®Ó x©y dùng chÕ ®é míi,®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ theo híng x· héi chñ nghÜa 2.2.C¸c h×nh th¸i ph©n phèi thu nhËp trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi 2.2.1 TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña sù tån t¹i nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi thu nhËp trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan vµ tõ ®Æc ®IÓm kinh tÕ_ x· héi níc ta,trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë níc ta tån t¹i nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi thu nhËp.§ã lµ v×: Thø nhÊt,nÒn kinh tÕ níc ta lµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn,cã nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau. Thø hai, trong nÒn kinh tÕ níc ta cßn tån t¹i nhiÒu ph¬ng thøc kinh doanh kh¸c nhau. NÒn kinh tÕ níc ta lµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Trong nÒn kinh tÕ nµy, cã nhiÒu chñ thÓ s¶n xuÊt ,kinh doanh thuéc nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia. Mçi thµnh phÇn kinh tÕ cã ph¬ng thøc tæ 28
chøc s¶n xuÊt- kinh doanh kh¸c nhau.Ngay trong mçi thêi kú, kÓ c¶ thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc cògn cã c¸c ph¬ng thøc kinh doanh kh¸c nhau, do ®ã, kÕt qu¶ vµ thu nhËp lµ kh¸c nhau. H¬n n÷a,trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c chñ thÓ s¶n xuÊt, kinh doanh tham gia vµo nÒn kinh tÕ ®Òu cã sù kh¸c nhau vÒ së h÷u cña c¶i, tiÒn vèn, tr×nh ®é chuyªn m«n, tay nghÒ, n¨ng lùc së trêng, thËm chÝ kh¸c nhau c¶ may m¾n… Do ®ã, kh¸c nhau vÒ thu nhËp. V× vËy , kh«ng thÓ cã mét h×nh thøc ph©n phèi thu nhËp thèng nhÊt, tr¸i l¹i cã nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. 2.2.2.C¸c h×nh thøc ph©n phèi thu nhËp trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII cña §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh vµ §¹i héi §¶ng lÇn thø IX còng tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh ®IÒu ®ã:"Thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi, lÊy ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ chñ yÕu,®ång thêi ph©n phèi dùa trªn møc ®ãng gãp c¸c nguån lùc kh¸c vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt- kinh doanh vµ ph©n phèi th«ng qua phóc lîi x· héi ". a.Ph©n phèi theo lao ®éng: Ph©n phèi theo lao ®éng lµ ph©n phèi trong c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ dùa trªn c¬ së h÷u c«ng céng vÒ t liÖu s¶n xuÊt (kinh tÕ nhµ níc) hoÆc c¸c hîp t¸c x· cæ phÇn mµ phÇn gãp vèn cña c¸c thµnh viªn b»ng nhau ( kinh tÕ hîp t¸c). C¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy ®Òu dùa trªn chÕ ®é kh¸c nhau. Ngêi lao ®éng 29
lµm chñ nh÷ng t liÖu s¶n xuÊt ,nªn tÊt yÕu còng lµm chñ ph©n phèi thu nhËp.V× vËy,ph©n phèi ph¶i v× lîi Ých cña ngêi lao ®éng. Trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi vµ ngay c¶ trong giai ®o¹n thÊp cña chñ nghÜa céng s¶n,tøc lµ chñ nghÜa x· héi còng cha thÓ thùc hiÖn ph©n phèi theo nhu cÇu vµ còng kh«ng thÓ ph©n ph«Ý b×nh qu©n mµ chØ cã thÓ ph©n phèi theo lao ®éng. TÊt yÕu ph¶i thùc hiÖn ph©n phèi theo lao ®éng trong c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ thuéc thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn c¬ së c«ng h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt lµ v×: _ Lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn cha cao, cha ®Õn møc cã ®ñ s¶n phÈm ®Ó ph©n phèi theo nhu cÇu.V× ph©n phèi do s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh, cho nªn C.m¸c ®· viÕt:" QuyÒn kh«ng bao giê cã thÓ ë mét møc cao h¬n chÕ ®é kinh tÕ vµ sù ph¸t triÓn v¨n ho¸ cña x· héi do chÕ ®é kinh tÕ ®ã quyÕt ®Þnh" _ Sù kh¸c biÖt vÒ tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é lao ®éng dÉn tíi viÖc mçi ngêi cã sù cèng hiÕn kh¸c nhau, do ®ã ph¶i c¨n cø vµo lao ®éng ®· cèng hiÕn cho x· héi cña mçi ngêi ®Ó ph©n phèi. _Lao ®éng cha trë thµnh mét nhu cÇu cña cuéc sèng, nã cßn lµ ph¬ng tiÖn ®Ó kiÕm sèng, lµ nghÜa vô vµ quyÒn lîi ,h¬n n÷a cßn nh÷ng tµn d ý thøc, t tëng cña x· héi cò ®Ó l¹i nh : coi khinh lao ®éng ,ng¹i lao ®éng ch©n tay, ch©y lêi, thÝch lµm Ýt hëng nhiÒu,so b× gi÷a cèng hiÕn vµ hëng thô Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã , ph¶i ph©n phèi theo lao ®éng ®Ó khuyÕn khÝch ngêi ch¨m, ngêi giái, gi¸o dôc kÎ lêi, ngêi xÊu, g¾n sù hëng thô cña mçi ngêi víi sù cèng hiÕn cña hä. §©y còng lµ h×nh thøc nh»m kh¾c phôc nh÷ng tµn d t tëng cña x· héi cò, kh«ng chØ trong thêi kú qu¸ ®é mµ 30
c¶ khi chñ nghÜa x· héi ®· ®îc x¸c lËp, ph©n phèi theo lao ®éng vÉn lµ h×nh thøc ph©n phèi chñ yÕu Ph©n phèi theo lao ®éng lµ h×nh thøc ph©n phèi thu nhËp c¨n cø vµo sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng cña tõng ngêi ®· ®ãng gãp cho x· héi. Theo quy luËt nµy, ngêi lµm nhiÒu hëng nhiÒu, ngêi lµm Ýt hëng Ýt, cã søc lao ®éng mµ kh«ng lµm th× kh«ng hëng; lao ®éng cã kü thuËt cao, lao ®éng ë nh÷ng ngµnh nghÒ ®éc h¹i trong nh÷ng ®iÒu kiÖn khã kh¨n ®Òu ®îc hëng phÇn thu nhËp thÝch ®¸ng. C¨n cø cô thÓ ®Ó ph©n phèi theo lao ®éng lµ: _Sè lîng lao ®éng ®îc ®o b»ng thêi gian lao ®éng hoÆc sè lîng cña s¶n phÈm lµm ra. _ Tr×nh ®é thµnh th¹o lao ®éng vµ chÊt lîng thµnh phÈm lµm ra _ §iÒu kiÖn vµ m«i trêng lao ®éng: + Lao ®éng nÆng nhäc + Lao ®éng trong hÇm má + Lao ®éng ë nh÷ng vïng cã nhiÒu khã kh¨n,x a x«i hÎo l¸nh nh miÒn nói ,h¶i ®¶o ,… _ TÝnh chÊt cña lao ®éng 31
_ C¸c ngµnh nghÒ ®îc khuyÕn khÝch Ph©n phèi theo lao ®éng ®îc thùc hiÖn qua nh÷ng h×nh thøc cô thÓ nh: _ TiÒn c«ng trong c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt_ Kinh doanh _ TiÒn thëng _ TiÒn phô cÊp _ TiÒn l¬ng trong c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp Ph©n phèi theo lao ®éng cã t¸c dông: _ Thóc ®Èy mäi ngêi n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm,thóc ®Èy n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, x©y dùng tinh thÇn vµ th¸i ®é lao ®éng ®óng ®¾n, kh¾c phôc nh÷ng tµn d t tëng cò, cñng cè kû luËt lao ®éng _ Thóc ®Èy mäi ngêi n©ng cao tr×nh ®é nghÒ nghiÖp,tr×nh ®é v¨n ho¸, æn ®Þnh lao ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tæ chøc lao ®éng x· héi _ T¸c ®éng m¹nh ®Õn ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña ngêi lao ®éng ,võa ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt, søc lao ®éng, võa t¹o mäi ®iÒu kiÖn cña ngêi lao ®éng ph¸t triÓn toµn diÖn. 32