Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lí dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường Trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

ĐẶNG THỊ THÙY LINH

QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TOÁN THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ HÀ GIANG, TỈNH HÀ GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

ĐẶNG THỊ THÙY LINH

QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TOÁN THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ HÀ GIANG, TỈNH HÀ GIANG Ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN THỊ TÍNH

THÁI NGUYÊN - 2020

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản luận văn này là kết quả nghiên cứu của cá nhân tôi. Các

số liệu và tài liệu đƣợc trích dẫn trong luận văn là trung thực. Kết quả nghiên cứu này

không trùng với bất cứ công trình nào đã đƣợc công bố trƣớc đó.

Tôi chịu trách nhiệm với lời cam đoan của mình.

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2020

Tác giả luận văn

Đặng Thị Thùy Linh

i

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tác giả đã nhận

đƣợc sự giúp đỡ tận tình, tạo điều kiện thuận lợi của Ban Giám hiệu, các thầy giáo, cô

giáo của Trƣờng Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên, trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Hà

Giang, các cấp lãnh đạo, các bạn đồng nghiệp và gia đình.

Với tình cảm chân thành, em xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo

Khoa Quản lí Giáo dục, Phòng Sau Đại học trƣờng Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên đã

giảng dạy, hƣớng dẫn, giúp đỡ nhiệt tình, trách nhiệm, tạo điều kiện để em hoàn thiện

Luận văn của mình.

Đặc biệt, em cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS Nguyễn Thị

Tính - Ngƣời hƣớng dẫn khoa học, đã tận tình hƣớng dẫn em trong quá trình hoàn

thành luận văn.

Em xin chân thành cảm ơn đến các cấp lãnh đạo Phòng GD&ĐT TP Hà Giang;

cán bộ quản lí, các thầy giáo, cô giáo, nhân viên và học sinh của các trƣờng THCS TP

Hà Giang, Tỉnh Hà Giang đã nhiệt tình giúp đỡ tác giả trong quá trình nghiên cứu và

hoàn thành đề tài.

Mặc dù rất cố gắng, song luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong

nhận đƣợc sự góp ý chân thành của quý thầy giáo, cô giáo cùng các đồng nghiệp.

Xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2020

Tác giả luận văn

Đặng Thị Thùy Linh

ii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii

MỤC LỤC ................................................................................................................... iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................................... vii

DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................ viii

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................................... 1

2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................. 3

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ........................................................................... 3

4. Giả thuyết khoa học ................................................................................................... 3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................. 3

6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu..................................................................................... 4

7. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................................... 4

8. Cấu trúc luận văn ....................................................................................................... 5

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TOÁN

THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở

TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ............................................................................... 6

1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ............................................................................ 6

1.1.1. Nghiên cứu về quản lý dạy học ........................................................................... 6

1.1.2. Nghiên cứu về quản lý dạy học môn Toán .......................................................... 7

1.2. Một số khái niệm cơ bản ......................................................................................... 8

1.2.1. Hoạt động dạy học và quản lý dạy học ................................................................ 8

1.2.2. Dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ..................................... 10

1.2.3. Quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ....... 11

1.3. Dạy học môn toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở trƣờng

trung học cơ sở ............................................................................................................. 13

1.3.1. Đặc điểm của dạy học môn Toán theo chƣơng trình giáo dục trung học cơ

sở năm 2018 ................................................................................................................. 13

iii

1.3.2. Mục tiêu, nội dung dạy học môn Toán phát triển năng lực học sinh ở

trƣờng trung học cơ sở ................................................................................................. 14

1.3.3. Phƣơng pháp và hình thức tổ chức dạy học môn Toán ..................................... 17

1.3.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh ở trƣờng trung học cơ sở ................................................................ 22

1.3.5. Yêu cầu đối với giáo viên trong dạy học môn Toán theo định hƣớng phát

triển năng lực học sinh ở trƣờng trung học cơ sở ........................................................ 26

1.4. Quản lý dạy học môn toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

trung học cơ sở ............................................................................................................. 26

1.4.1. Xây dựng kế hoạch dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh ở trƣờng trung học cơ sở ............................................................................... 26

1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh ở trƣờng trung học cơ sở ................................................................ 27

1.4.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh ở trƣờng trung học cơ sở ................................................................ 30

1.4.4. Kiểm tra đánh giá thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh ở trƣờng trung học cơ sở ................................................ 31

1.5. Yếu tố ảnh hƣởng đến quản lí dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh ......................................................................................................... 32

1.5.1. Yếu tố khách quan ............................................................................................. 32

1.5.2. Yếu tố chủ quan ................................................................................................. 33

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ............................................................................................ 34

Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TOÁN THEO

ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH CÁC TRƢỜNG

TRUNG HỌC CƠ SỞ Ở THÀNH PHỐ HÀ GIANG, TỈNH HÀ GIANG .......... 36

2.1. Khái quát chung về giáo dục Trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà

Giang và tổ chức khảo sát ............................................................................................ 36

2.1.1. Tình hình dạy học môn Toán các trƣờng Trung học cơ sở thành phố Hà

Giang, tỉnh Hà Giang ................................................................................................... 38

2.1.2. Tổ chức khảo sát ................................................................................................ 42

iv

2.2. Thực trạng dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

ở các trƣờng Trung học Cơ sở trên địa bàn Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ...... 44

2.2.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về mục tiêu dạy học

môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng trung học

cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ................................................................... 44

2.2.2. Chƣơng trình, nội dung dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ..................... 45

2.2.3. Phƣơng pháp và hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang,

tỉnh Hà Giang .............................................................................................................. 50

2.2.4. Kiểm tra - đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ..... 53

2.3. Thực trạng Quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng Phát triển năng lực

học sinh ở các trƣờng Trung học cơ sở Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ............ 54

2.3.1. Thực trạng lập kế hoạch dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ...... 54

2.3.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học môn toán theo định hƣớng Phát triển năng

lực học sinh ở các trƣờng Trung học cơ sở Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ............. 57

2.3.3. Thực trạng chỉ đạo dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang .............. 60

2.3.4. Kiểm tra đánh giá thực hiện kế hoạch dạy học môn toán ở trƣờng trung học

cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ................................................................... 63

2.4. Thực trạng yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang,

tỉnh Hà Giang ............................................................................................................... 65

2.5. Đánh giá chung ..................................................................................................... 68

2.5.1. Những kết quả đạt đƣợc ..................................................................................... 68

2.5.2. Những tồn tại và nguyên nhân ........................................................................... 69

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ............................................................................................ 70

v

Chƣơng 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÍ DẠY HỌC MÔN TOÁN THEO ĐỊNH

HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH CÁC TRƢỜNG TRUNG

HỌC SƠ SỞ Ở THÀNH PHỐ HÀ GIANG, TỈNH HÀ GIANG ........................... 72

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ............................................................................... 72

3.1.1. Đảm bảo tính khoa học ...................................................................................... 72

3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn ....................................................................................... 72

3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa ......................................................................................... 73

3.1.4. Đảm bảo tính toàn diện ...................................................................................... 73

3.2. Biện pháp quản lí dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh ở các trƣờng Trung học cơ sở Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

nhằm nâng cao chất lƣợng dạy học.............................................................................. 73

3.2.1. Phân cấp quản lí, phát huy vai trò của tổ chuyên môn trong quản lí hoạt

động dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ..................... 73

3.2.2. Tổ chức, chỉ đạo sinh hoạt tổ chuyên môn nghiên cứu bài học môn Toán

theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.............................................................. 77

3.2.3. Tổ chức bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học môn Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh cho giáo viên ở các trƣờng trung học cơ sở ................... 81

3.2.4. Hƣớng dẫn tổ chuyên môn chỉ đạo giáo viên đổi mới phƣơng pháp, hình

thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở

các trƣờng Trung học cơ sở ......................................................................................... 85

3.2.5. Tổ chức đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực Học sinh ............................................................................. 89

3.2.6. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................................ 92

3.3. Khảo nghiệm tính khả thi và tính cần thiết của các biện pháp đề xuất ................ 93

3.3.1. Mục đích khảo nghiệm ...................................................................................... 93

3.3.2. Nội dung và phƣơng pháp khảo nghiệm ............................................................ 93

3.3.3. Kết quả khảo nghiệm ......................................................................................... 93

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ............................................................................................ 95

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................................ 96

TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 100

PHỤ LỤC

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ

BGH Ban Giám hiệu

CNH-HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CBQL Cán bộ quản lí

CNTT Công nghệ thông tin

CTGD Chƣơng trình giáo dục

DH Dạy học

ĐDDH Đồ dùng dạy học

GD Giáo dục

GD&ĐT Giáo dục và đào tạo

GV Giáo viên

HĐDH Hoạt động dạy học

HT Hiệu trƣởng

HS Học sinh

HSG Học sinh giỏi

PHHS Phụ huynh học sinh

PPCT Phân phối chƣơng trình

PPDH Phƣơng pháp dạy học

PHT Phó hiệu trƣởng

QLGD Quản lí giáo dục

SGK Sách giáo khoa

TBDH Thiết bị dạy học

THCS Trung học cơ sở

TTCM Tổ trƣởng chuyên môn

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Tổng hợp các trƣờng THCS Thành phố Hà Giang ........................................... 36 Bảng 2.2. Số lƣợng và chất lƣợng đội ngũ giáo viên dạy Toán......................................... 38 Bảng 2.3. Kết quả học tập môn toán kỳ I năm học 2019 - 2020 trong các

trƣờng THCS ................................................................................. 40 Bảng 2.4. Danh sách phòng giáo dục và các trƣờng tiến hành khảo sát ........................... 42 Bảng 2.5. Kết quả khảo sát mục tiêu dạy học môn Toán trong chƣơng trình giáo

dục phổ thông mới ................................................................................................ 44

Bảng 2.6. Chƣơng trình dạy học môn toán đã triển khai theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ........................................................................ 46

Bảng 2.7. Nội dung dạy học môn toán đã triển khai theo định hƣớng phát triển năng

lực học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang ...................... 48

Bảng 2.8. Phƣơng pháp dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học

sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ......................... 50

Bảng 2.9. Hình thức tổ chức dạy môn toán theo định hƣớng phát triển năng lực học

sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ......................... 52

Bảng 2.10. Kiểm tra - đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ....................................................................................... 53

Bảng 2.11. Thực trạng lập kết hoạch dạy học môn toán theo định hƣớng Phát triển

năng lực học sinh ở các trƣờng Trung học cơ sở Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ........................................................................................................ 55

Bảng 2.12. Tổ chức dạy học môn toán theo định hƣớng Phát triển năng lực học sinh

ở các trƣờng Trung học cơ sở Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang............... 57

Bảng 2.13. Chỉ đạo dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.................. 60

Bảng 2.14. Kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán ở trƣờng trung

học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang .................................................. 63

Bảng 2.15. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lí dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ............................................................................................ 66 Bảng 3.1. Kết quả khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp .................... 94

viii

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Dạy học là con đƣờng cơ bản, thuận lợi nhất để hình thành phẩm chất năng lực

cần đạt đƣợc ở học sinh THCS, bởi hoạt động dạy học là hoạt động chủ yếu, chiếm

quỹ thời gian nhiều nhất ở trƣờng THCS có mục tiêu hình thành các phẩm chất, năng

lực cho học sinh. Hoạt động dạy học môn Toán ở trƣờng THCS có mục tiêu hình

thành ở học sinh các phẩm chất: Yêu nƣớc, nhân ái, trung thực, chăm chỉ, trách nhiệm

cùng các năng lực chung: Tự chủ, tự học; Giải quyết vấn đề và sáng tạo; Giao tiếp và

hợp tác; Đặc biệt là hình thành cho học sinh năng lực tính toán và các năng lực khác.

Để thực hiện hiện các mục tiêu trên, Nghị quyết 29 TW về đổi mới căn bản,

toàn diện giáo dục Việt Nam, ngành Giáo dục đã triển khai các nội dung đổi mới mục

tiêu, nội dung chƣơng trình giáo dục chuyển mạnh quá trình giáo dục chủ yếu từ trang

bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất ngƣời học; học đi đôi

với hành, lý luận gắn với thực tiễn. Phát triển giáo dục và đào tạo gắn với nhu cầu

phát triển kinh tế - xã hội. Trọng tâm là ... đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục đạo

tạo phát triển nguồn nhân lực, phấn đấu trong những năm tới, tạo ra chuyển biến căn

bản, mạnh mẽ chất lƣợng, hiệu quả giáo dục đào tạo làm cho giáo dục đào tạo thật sự

là quốc sách hàng đầu, đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ tổ

quốc và nhu cầu học tập của nhân dân, là yêu cầu bức thiết của toàn xã hội, yêu cầu

của hội nhập quốc tế trong k nguyên toàn cầu hóa . Thực hiện quan điểm chỉ đạo

nêu trên, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã ban hành chƣơng trình giáo dục phổ thông mới

theo hƣớng tiếp cận năng lực học sinh, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nƣớc.

Chƣơng trình giáo dục phổ thông mới tháng 12/2018 đòi hỏi giáo viên phải

thay đổi cách dạy, cách đánh giá học sinh theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời

học. Với sự thay đổi đó giúp cho giáo viên tiến hành dạy học dựa vào năng lực của

học sinh và phát huy những năng lực sẵn có của ngƣời học hoặc khắc phục những hạn

chế về năng lực học tập của học sinh, học sinh sẽ đƣợc học tập dựa vào năng lực và

dựa trên nhu cầu để phát triển. Dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực sẽ phát

huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh, hình thành phát triển năng lực giải

quyết vấn đề, vận dụng kiến thức, kỹ năng của ngƣời học; khắc phục lối truyền thụ áp

1

đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Giáo viên tập trung thay đổi cách dạy cách học,

cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để ngƣời học tự cập nhật và đổi mới tri

thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu học trên lớp sang tổ chức

hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa,nghiên cứu khoa

học thông qua đó hình thành phát triển kỹ sống cho ngƣời học.

Chƣơng trình Giáo dục phổ thông mới nói chung và chƣơng trình môn Toán

trung học cơ sở nói riêng đƣợc xây dựng theo tiếp cận theo cách phát triển năng lực

học sinh đòi hỏi giáo viên phải đổi mới phƣơng pháp dạy học và hình thức tổ chức

dạy học vv.... Trong những năm qua, cùng với sự phát triển của giáo dục phổ thông,

hoạt động đổi mới hình thức, phƣơng pháp dạy học môn Toán ở các trƣờng THCS

theo định hƣớng phát triển năng lực đƣợc quan tâm thông qua việc tổ chức các hội

thảo, các lớp bồi dƣỡng, tập huấn, đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo cụm, miền,

dựa trên nghiên cứu bài học, tổ chức hội thi giáo viên giỏi các cấp, triển khai áp

dụng phƣơng pháp Bàn tay nặn bột … các hoạt động trên đã từng bƣớc thay đổi

nhận thức của giáo viên và cán bộ quản lý về hình thức tổ chức, phƣơng pháp dạy học

môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực.

Việc dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực và quản lý dạy

học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực đã triển khai song còn nhiều bất

cập do nhiều nguyên nhân khác nhau vì vậy sự cần thiết phải có những nghiên cứu về

quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực để tìm ra các biện

pháp nâng cao chất lƣợng thực hiện chƣơng trình giáo dục THCS mới.

Các trƣờng THCS của Thành phố Hà Giang đã có nhiều cố gắng nâng cao chất

lƣợng giáo dục toàn diện, 8/8 trƣờng đã đƣợc công nhận trƣờng chuẩn quốc gia, một

số đƣợc kiểm định chất lƣợng và công nhận chuẩn chất lƣợng giáo dục. Tuy nhiên,

với cƣơng vị là một cán bộ trực tiếp quản lí, chỉ đạo công tác chuyên môn từ thực tiễn

công tác của mình, với góc nhìn khoa học quản lí tôi nhận thấy: Hoạt động quản lí

dạy học của Hiệu trƣởng các trƣờng Trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Hà

Giang vẫn còn những vấn đề bất cập, các biện pháp quản lí của Hiệu trƣởng chƣa

đƣợc khoa học, đồng bộ, kém năng động, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm, chƣa đáp

ứng đƣợc yêu cầu phát triển chung, cần phải trao đổi, bổ sung, rút kinh nghiệm để kịp

2

thời đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi cấp thiết của sự phát triển của kinh tế, văn hoá, giáo

dục. Đặc biệt là quản lí dạy học nói chung và quản lí dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực HS nói riêng. Đó là lí do tôi lựa chọn đề tài: “Quản lí dạy

học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường Trung

học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang” làm đề tài nghiên cứu.

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về quản lý dạy học môn Toán theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang để

tìm ra các biện pháp quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực

nâng cao chất lƣợng của dạy học môn Toán trong thực hiện dạy học theo chƣơng

trình Giáo dục phổ thông mới.

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

Quá trình dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Các biện pháp quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

4. Giả thuyết khoa học

Chất lƣợng dạy học môn toán của trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh

Hà Giang những năm gần đây đã thu đƣợc nhiều kết quả tốt. Tuy nhiên bên cạnh đó

vẫn còn những vƣớng mắc và bất cập trong quản lý với nhiều nguyên nhân khác

nhau. Nếu đề xuất đƣợc các biện pháp quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực một cách hệ thống sẽ góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học môn

toán cho các trƣờng THCS nói chung và các trƣờng THCS thành phố Hà Giang nói

riêng trong thực hiện dạy học theo chƣơng trình Giáo dục phổ thông mới.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát

triển năng lực học sinh ở trƣờng THCS.

- Khảo sát thực trạng quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh các trƣờng THCS ở Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

3

- Đề xuất các biện pháp quản lý quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh các trƣờng THCS ở Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

6.1. Giới hạn về nội dung, đối tượng nghiên cứu

Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu hoạt động dạy học môn Toán và quản lý dạy

học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực, tổ chức khảo sát thực trạng của

đối tƣợng đƣợc tiến hành ở 08 trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang, tỉnh

Hà Giang.

6.2. Giới hạn về khách thể điều tra

Đề tài tiến hành khảo sát trên các khách thể:

- Lãnh đạo, chuyên viên THCS Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Hà

Giang, tỉnh Hà Giang.

- Cán bộ quản lý, giáo viên Toán các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Hà

Giang, tỉnh Hà Giang.

7. Phƣơng pháp nghiên cứu

7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận

Sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu lý luận nhƣ phƣơng pháp xã hội học,

Phƣơng pháp phân tích và tổng hợp, Phƣơng pháp trừu tƣợng khoa học, Phƣơng

pháp so sánh để nghiên cứu và phân tích các nguồn tƣ liệu, số liệu sẵn có về khoa học

giáo dục, khoa học quản lý giáo dục và các tài liệu có liên quan đến quản lý dạy học

môn toán theo định hƣớng phát triển năng lực để xây dựng cơ sở lý luận chủ yếu của

đề tài.

7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn

7.2.1. Phương pháp điều tra

Sử dụng phƣơng pháp điều tra bằng phiếu hỏi để khảo sát đánh giá về thực

trạng dạy học môn Toán và thực trạng quản lý dạy học môn Toán theo tiếp cận năng

lực học sinh ở các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

7.2.2. Phương pháp phỏng vấn sâu

Phỏng vấn cán bộ quản lý và giáo viên THCS ở các trƣờng THCS trên địa bàn

thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang để làm rõ các kết quả khảo sát về thực trạng dạy

4

học và quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực ở các trƣờng

THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

7.2.3.Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn và nghiên cứu sản phẩm

Tham khảo các bản kế hoạch năm học, báo cáo tổng kết năm học của các

trƣờng, của ngành và một số báo cáo hội thảo về công tác chuyên môn nhằm tổng kết

các kinhng hiệm quản lý dạy học môn toán; Nghiên cứu hồ sơ quản lý dạy học và hồ

sơ dạy học của giáo viên ở các trƣờng THCS.

7.2.4. Phương pháp bổ trợ

Phƣơng pháp xử lý số liệu thống kê.

Phƣơng pháp so sánh để xử lý các kết quả nghiên cứu.

8. Cấu trúc luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục luận văn

đƣợc trình bày trong ba chƣơng.

Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát

triển năng lực học sinh ở trƣờng THCS

Chƣơng 2: Thực trạng quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh các trƣờng THCS Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

Chƣơng 3: Biện pháp quản lý quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh các trƣờng THCS Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

5

Chƣơng 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TOÁN

THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH

Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ

1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu

1.1.1. Nghiên cứu về quản lý dạy học

A.Pôpốp, một nhà sƣ phạm và QLGD của Liên Xô cũ (1956), nghiên cứu về

quản lý trƣờng học, chỉ dẫn cho các hoạt động thực tiễn của những ngƣời làm công

tác QLGD, đặc biệt là quản lý trƣờng học; trong đó có quản lý HĐDH.

Các tác giả Jacob W. Getzels, Tames M. Lipham. Roald F. Campbell( 1968)

đã nghiên cứu về quản lý dạy học theo tiếp cận của lý thuyết hành vi và đề xuất các

biện pháp quản lý nhà trƣờng nói chung và quản lý dạy học nói riêng.

Tác giả Peter Earley và Dick Weindling với Understanding School

Leadership đã dẫn dắt ngƣời đọc hiểu về sự lãnh đạo trong nhà trƣờng, lãnh đạo

trong giáo dục [20].

Jack Dunham với Developing Effective School Management , nghiên cứu về

quản lý theo tiếp cận vai trò của lãnh đạo giáo dục, các nguyên tắc và phƣơng pháp

QLGD hiệu quả trong đó có đề cập đến quản lý dạy học.

Nguyễn Ngọc Quang nghiên cứu về quản lý dạy học trong mối quan hệ với

các hoạt động khác của nhà trƣờng: “Dạy học và giáo dục trong sự thống nhất là

hoạt động trung tâm của nhà trường [40, tr.8]. Bùi Minh Hiền và Vũ Ngọc Hải

nghiên cứu về quản lý dạy học trong mối quan hệ của quản lý nhà trƣờng là nhiệm

vụ cơ bản của quản lý trƣờng học. “Quản lý các trường và quản lý các cơ quan

trong hệ thống giáo dục có vai trò rất quan trọng cho sự thành bại của sự nghiệp

giáo dục” [21, tr.14].

Dƣơng Trần Bình, nghiên cứu về Quản lý HĐDH ở Trƣờng tiểu học tại

Thành phố Hồ Chí Minh trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo

dục [5];…. Đã xây dựng cơ sở lý luận cho quản lý dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới

giáo dục và đề xuất các biện pháp quản lý dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới chƣơng

trình giáo dục tiểu học.

6

Võ Tâm Đan nghiên cứu Một số giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lƣợng

HĐDH ở các trƣờng tiểu học huyện Nhƣ Thanh, Thanh Hóa [14]; Lê Tiến Đạt

nghiên cứu Một số giải pháp quản lý HĐDH ở các trƣờng tiểu học huyện Ninh

Giang, tỉnh Hải Dƣơng [18]. Các công trình này đã tập trung đề cập nghiên cứu về

HĐDH và quản lý HĐDH ở các trƣờng tiểu học, theo đặc thù của từng địa phƣơng và

đề xuất các biện pháp nâng cao chất lƣợng dạy học ở trƣờng tiểu học.

1.1.2. Nghiên cứu về quản lý dạy học môn Toán

Tác giả Phạm Văn Hoàn nghiên cứu về quản lý dạy học môn Toán với nội

dung nghiên cứu quản lý bồi dƣỡng học sinh giỏi môn Toán, thông qua bồi dƣỡng

cho học sinh tác phong, phƣơng pháp nghiên cứu và thói quen tự đọc sách trong quá

trình học môn Toán.

Tác giả Nguyễn Cảnh Toàn nghiên cứu về Khơi dậy tiềm năng sáng tạo cho

học sinh thông qua học tập môn Toán.

Nguyễn Bá Kim, nghiên cứu về Phƣơng pháp DH môn Toán của tác giả đã

khai thác khá sâu về nội dung của môn Toán, định hƣớng quá trình DH toán, phƣơng

pháp DH môn Toán nhằm tích cực hóa hoạt động của học sinh.

Tác giả Phạm Thị Diệu Hƣờng, nghiên cứu Thay đổi nội dung, giáo trình và

phƣơng pháp DH phần toán Giải tích 1 cho sinh viên các ngành học Toán cao cấp A

đã góp phần hiện đại hoá giáo trình, từng bƣớc tiếp cận thực sự với các giáo trình và

phƣơng pháp giảng dạy tiên tiến, nâng tầm đội ngũ giáo viên thông qua các hoạt động

chuyên môn đi vào thực chất.

Gần đây có một số luận văn, luận án nghiên cứu về quản lý dạy học môn Toán

ở các trƣờng Tiểu học, THCS, THCS, nhƣ luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục Khổng

Thị Kim Dung, thành phố Hà Nội đã nghiên cứu về Quản lý HĐDH môn Toán tại

Trƣờng tiểu học Bồ Đề, Quận Long Biên, Thành phố Hà Nội [12].

Đỗ Thị Mai Lê nghiên cứu Một số biện pháp quản lý DH môn Toán của Hiệu

trƣởng các trƣờng Trung học cơ sở Thành phố Hải Dƣơng, tỉnh Hải Dƣơng theo định

hƣớng phát triển năng lực ngƣời học [32] đã khái quát về thực trạng và đề xuất các

biện pháp quản lý DH môn Toán của hiệu trƣởng các trƣờng trung học cơ sở TP. Hải

Dƣơng, tỉnh Hải Dƣơng theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học;

7

Nguyễn Thị Vân Anh nghiên cứu Thực trạng quản lý đổi mới phƣơng pháp

DH ớ các trƣờng trung học cơ sở quận Hà Đông theo định hƣớng phát triển năng lực

HS [1], tác giả đã đề cập những yêu cầu mới về dạy học môn Toán hiện nay, đánh

giá thực trạng quản lý đổi mới phƣơng pháp DH. trên cơ sở thực tiễn giúp các trƣờng

trung học cơ sở đề xuất biện pháp quản lý đổi mới phƣơng pháp DH môn Toán theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

Vũ Thị Ngân nghiên cứu về Quản lý HĐDH môn Toán ở các trƣờng Trung

học Phổ thông huyện Hƣng Hà, tỉnh Thái Bình theo định hƣớng giáo dục trung học

phổ thông sau năm 2015 [35] đã xác định những yêu cầu đổi mới trong dạy học môn

Toán ở trƣờng THCS và nội dung, biện pháp quản lý của Hiệu trƣởng.

Các công trình trên trên đã nghiên cứu nhiều vấn đề, nhiều mặt của HĐDH và

quản lý HĐDH môn Toán, nhƣ quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh; quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng đổi mới; Chƣa có

công trình nào nghiên cứu quản lý HĐDH môn Toán theo định hƣớng phát triển năng

lực ở trƣờng THCS theo chƣơng trình giáo dục 2018. Do đó tác giả chọn vấn đề

nghiên cứu làm luận văn tốt nghiệp.

1.2. Một số khái niệm cơ bản

1.2.1. Hoạt động dạy học và quản lý dạy học

1.2.1.1. Hoạt động dạy học môn Toán

Dạy học là một quá trình sƣ phạm, với nội dung khoa học, đƣợc thực hiện theo

một phƣơng pháp sƣ phạm đặc biệt do nhà trƣờng tổ chức, GV thực hiện nhằm giúp

HS nắm vững hệ thống kiến thức khoa học và hình thành hệ thống kiến thức khoa học

và hình thành hệ thống kỹ năng hoạt động, nâng cao trình độ học vấn, phát triển trí

tuệ và hoàn thiện nhân cách.

Hoạt động dạy học, nhìn từ cách tiếp cận hệ thống, là một hệ thống tƣơng tác

chặt chẽ với nhau giữa các thành tố cơ bản bên trong hệ thống (Mục đích, nhiệm vụ,

nội dung, phƣơng pháp, phƣơng tiện, hình thức tổ chức, ngƣời dạy, ngƣời học) và

tƣơng tác chặt chẽ với môi trƣờng tự nhiên, môi trƣờng xã hội bên ngoài nó. Các

thành tố này tƣơng tác với nhau, thâm nhập vào nhau để thực hiện mục đích, nhiệm

vụ dạy học, nhằm nâng cao chất lƣợng và hiệu quả dạy học.

8

Việc nhìn nhận hoạt động dạy học nhƣ một hệ thống động luôn luôn tƣơng

tác với môi trƣờng cho thấy hoạt động này phải thay đổi khi môi trƣờng thay đổi. Có

nhƣ vậy hoạt động dạy học mới đảm bảo thực hiện tốt đƣợc chức năng của nó.

Hoạt động dạy học gắn liền với hoạt động giáo dục. Cả hai hoạt động này đều

hƣớng tới một mục tiêu chung là phát triển toàn diện nhân cách ngƣời học. Hoạt động

dạy học, nhìn dƣới góc độ hoạt động sống tích cực, có ý thức của con ngƣời, là quá

trình mà trong đó dƣới sự tổ chức, điều khiển, lãnh đạo của ngƣời GV làm cho ngƣời

học tự giác, tích cực, chủ động tự tổ chức, tự điều khiển hoạt động nhận thức - học

tập của mình nhằm thực hiện những nhiệm vụ dạy học.

Bản chất của hoạt động dạy học thể hiện tính thống nhất của hoạt động dạy và

hoạt động học, có sự thống nhất biện chứng giữa các thành tố của hoạt động dạy và

hoạt động học trong quá trình triển khai hoạt động dạy học.

Dạy học là một quá trình tƣơng tác, cộng tác giữa thầy và trò. Chủ thể hoạt

động dạy là GV, chủ thể hoạt động học là HS. Quá trình vận động tích cực, sáng tạo

của chủ thể này làm cho chủ thể kia phát triển, hoàn thiện về phẩm chất,năng lực

đồng thời chính chủ thể này cũng hoàn thiện mình hơn thông qua việc soi mình vào

chủ thể kia, nhận phản hồi từ chủ thể kia để điều chỉnh.

Chúng tôi chọn khái niệm sau là khái niệm công cụ của đề tài: Dạy học là hoạt

động có mục đích, có kế hoạch được tổ chức dưới vai trò chủ đạo của giáo viên (tổ

chức, lãnh đạo, điều khiển) học sinh tự tổ chức, tự điều khiển hoạt động nhận thức

của bản thân nhằm lĩnh hội tri thức, kỹ xảo, kỹ năng và hình thành, phát triển nhân

cách [42].

Toán học là một môn khoa học nghiên cứu về các số, cấu trúc, không gian và

các phép biến đổi.... nó là môn học nghiên cứu về các cấu trúc trừu tƣợng định nghĩa

từ các tiên đề, bằng cách sử dụng lý luận học và ký hiệu toán học, trên cơ sở đó hình

thành các năng lực nói chung và năng lực tính toán cho ngƣời học.

Tác giả cho rằng: Dạy học môn Toán là quá trình được tổ chức một cách có

mục đích, có kế hoạch của người giáo viên trong đó dưới vai trò tổ chức, chỉ đạo,

hướng dẫn, điều khiển của giáo viên, học sinh tự giác, tích cực chủ động, tự tổ chức

hoạt động học tập nhằm hình thành phát triển phẩm chất năng lực chung và hình

thành phát triển năng lực toán học cho học sinh.

9

1.2.1.2. Quản lý dạy học

Quản lí hoạt động dạy học là quản lí việc chấp hành các quy định (Điều lệ, Quy

chế, nội quy…) về hoạt động giảng dạy của GV và hoạt động học tập của HS, bảo

đảm cho các hoạt động đó đƣợc diễn ra một cách tự giác, có nề nếp, có chất lƣợng và

đạt hiệu quả.

Nhƣ vậy, ta có thể khẳng định quản lí hoạt động dạy học là một hệ thống những

tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lí tới khách thể

quản lí trong quá trình dạy học nhằm đạt mục tiêu đề ra [24].

Tác giả chọn khái niệm sau làm khái niệm của đề tài: Quản lý dạy học là hệ

thống những tác động có mục đích, có kế hoạch,hợp quy luật của chủ thể quả lý nhà

trƣờng tới quá trình dạy học, giáo viên, học sinh và các lực lƣợng liên đới nhằm đạt

đƣợc mục tiêu quản lý đề ra.

1.2.2. Dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh

Từ điển bách khoa Việt Nam: “Năng lực là đặc điểm của cá nhân, thể hiện mức

độ thông thạo - tức là có thể thực hiện một cách thành thục và chắc chắn một hay một

số dạng hoạt động nào đó” [23].

Từ điển Tiếng Việt: Năng lực là phẩm chất tâm lý và sinh lý tạo cho con ngƣời

Nói đến năng lực là nói đến những việc cá nhân con ngƣời làm đƣợc, thực hiện đƣợc

khả năng hoàn thành một loại hoạt động nào đó với chất lƣợng cao [45].

một cách hiệu quả. Chúng tôi chọn khái niệm sau làm khái niệm cơ bản của đề tài:

“Năng lực là thuộc tính cá nhân được hình thành, phát triển nhờ tố chất sẵn

có và quá trình học tập, rèn luyện, cho phép con người huy động tổng hợp các kiến

thức, kỹ năng và các thuộc tính cá nhân khác như hứng thú, niềm tin, ý chí,... thực

hiện thành công một loại hoạt động nhất định, đạt kết quả mong muốn trong những

điều kiện cụ thể” [22].

Theo khái niệm trên năng lực đƣợc đánh giá bằng hiệu quả hoạt động.

Dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh là lấy năng lực cần đạt

làm mục tiêu dạy học để tổ chức thực hiện hoạt động dạy học đạt mục tiêu đề ra.

Dạy học theo tiếp cận năng lực là quá trình thiết kế, tổ chức và phối hợp giữa

hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của trò, tập trung vào kết quả đầu ra của quá

10

trình này là hình thành phẩm chất, năng lực học sinh, trong đó nhấn mạnh ngƣời học

cần đạt đƣợc các mức năng lực nhƣ thế nào sau khi kết thúc một giai đoạn (hay một

quá trình) dạy học.

Dạy học theo tiếp cận năng lực mang bản chất của dạy học nói chung, nhƣng

để dạy học theo cách tiếp cận này có hiệu quả cần bắt đầu từ việc mô tả những năng

lực cần hình thành và phát triển ở ngƣời học (mô hình năng lực cần đạt ở ngƣời học) sau

khi học xong một nội dung (hay môn học, chuyên đề học tập), coi đây là cơ sở để thiết

kế mục tiêu, kế hoạch dạy học, thiết kế học liệu, tổ chức dạy học nhằm đạt đƣợc phẩm

chất, năng lực đề ra và đồng thời coi đó làm căn cứ để đánh giá kết quả dạy học.

Theo tác giả Lê Thảo Nguyên (2018) thì Dạy học theo tiếp cận năng lực trong

bồi dƣỡng cán bộ quản lý ngành TT&TT là quá trình thiết kế, tổ chức và phối hợp

giữa hoạt động dạy của giảng viên và hoạt động học của ngƣời học là cán bộ quản lý

ngành TT&TT, tập trung vào phát triển năng lực của ngƣời học. Quá trình dạy học

này chịu sự tác động của các yếu tố từ môi trƣờng bồi dƣỡng.

Chúng tôi chọn khái niệm sau làm khái niệm cơ bản của đề tài:

Dạy học theo tiếp cận năng lực là giáo viên lấy mô hình năng lực cần hình

thành ở học sinh làm điểm xuất phát để thiết kế bài học và tổ chức bài học nhằm hình

thành phẩm chất, năng lực ở học sinh, đồng thời coi đó là căn cứ để đánh giá kết quả

dạy học đã đạt đƣợc ở ngƣời học.

Dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh là quá trình

có mục đích, có kế hoạch đƣợc tổ chức dựa trên mô hình năng lực cần đạt đƣợc ở học

sinh trong quá trình dạy học Toán học, giáo viên thiết kế và tổ chức và điều khiển quá

trình học tập của học sinh, cũng nhƣ đánh giá kết quả dựa trên năng lực nhằm đạt

đƣợc mục tiêu hình thành phẩm chất, năng lực chung và năng lực đặc thù môn Toán ở

học sinh.

1.2.3. Quản lý dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh

1.2.3.1. Quản lý

Quản lý là một trong những loại hình lao động quan trọng nhất trong các hoạt

động của con ngƣời. Từ xƣa trong lịch sử loài ngƣời đã ra đời một dạng lao động

mang tính đặc thù, đó là lao động nhằm để tổ chức, điều khiển các hoạt động theo

11

những yêu cầu nhất định, là lao động ban đầu nhằm để quản lý con ngƣời và sau đó là

quản lý xã hội, dạng lao động đặc thù đó đƣợc gọi là hoạt động quản lý.

Theo Tự điển Tiếng Việt thông dụng (NXB Giáo dục, 1998) thì định nghĩa

Quản lý là tổ chức, điều khiển hoạt động của một đơn vị, cơ quan .

Harold Koontz, ngƣời đƣợc coi là cha đẻ của lý luận quản lý hiện đại khẳng

định: Quản lý là một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo phối hợp những nổ lực hoạt

động cá nhân nhằm đạt đƣợc các mục đích của tổ chức. Mục tiêu của quản lý là hình

thành một môi trƣờng mà trong đó con ngƣời có thể đạt đƣợc các mục đích của tổ

chức với thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn cá nhân ít nhất .

Xét quản lý với tƣ cách là một hành động, PGS. TSKH Vũ Ngọc Hải định

nghĩa: Quản lý là sự tác động có tổ chức, có hƣớng đích của chủ thể quản lý tới đối

tƣợng quản lý nhằm đạt mục tiêu đề ra .

Từ những khái niệm và quan điểm trên, có thể tóm lƣợc chung Quản lý là sự

tác động có mục đích, có tổ chức, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến đối tƣợng và

khách thể quản lý nhằm sử dụng hiệu quả các nguồn lực để cùng thực hiện thành

công nhiệm vụ, mục tiêu dự kiến đề ra.

1.2.3.2. Quản lý dạy học theo tiếp cận năng lực học sinh

Quản lý dạy học là một trong những nội dung quản lý quan trọng nhất ở

trƣờng THCS. Việc quản lý dạy học có thể tiếp cận theo những định hƣớng khác

nhau, tùy thuộc mục đích, yêu cầu của các chủ thể quản lý. Nếu theo định hƣớng nội

dung, quản lý dạy học tập trung nhiều vào việc truyền thụ kiến thức cho học sinh và

kiểm tra khả năng tái hiện kiến thức của các em. Còn nếu theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh, quản lý dạy học tập trung nhiều vào đầu ra của học sinh, vào sự

tiến bộ của học sinh trong quá trình dạy học. Nói cách khác, quản lý dạy học ở trƣờng

THCS theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh đòi hỏi, từ xây dựng mục tiêu

dạy học, lựa chọn nội dung dạy học, sử dụng phƣơng pháp và hình thức dạy học đến

kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học ở trƣờng THCS phải đƣợc tổ chức, điều khiển theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

Từ đó, theo tôi, quản lý dạy học ở trƣờng THCS theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh là quá trình lập kế hoạch, tổ chức chỉ đạo và kiểm tra, đánh giá hoạt

động dạy học để đảm bảo cho nó đạt đƣợc mục tiêu phát triển năng lực học sinh.

12

1.2.3.3. Quản lý dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh

Từ cách tiếp cận trên, theo chúng tôi: Quản lý HĐDH môn Toán ở trƣờng

THCS là những tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý nhà trƣờng

thông qua việc thực hiện đồng bộ các chức năng quản lý đến toàn bộ quá trình dạy

học môn Toán, giáo viên, học sinh và các lực lƣợng liên đới nhằm vận hành quá trình

dạy học đạt đƣợc mục tiêu của chƣơng trình dạy học môn Toán đề ra.

Quản lý DH môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở trƣờng

THCS là: Hiệu trƣởng trƣờng THCS căn cứ vào mục tiêu năng lực cần hình thành

cho học sinh trong CTGD THCS nói chung và CTDH môn Toán nói riêng thực hiện

các biện pháp lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra, đánh giá để điều khiển, điều

chỉnh quá trình dạy học môn Toán, giáo viên và học sinh cùng các lực lƣợng liên đới

nhằm vận hành quá trình dạy học môn Toán theo chƣơng trình giáo dục Toán học ở

trƣờng THCS với mục tiêu hình thành phát triển năng lực, phẩm chất chung và năng

lực Toán học cho học sinh.

1.3. Dạy học môn toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở trƣờng

trung học cơ sở

1.3.1. Đặc điểm của dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục trung học cơ sở

năm 2018

Chƣơng trình môn Toán kế thừa và phát huy ƣu điểm của chƣơng trình hiện

hành và các chƣơng trình trƣớc đó, tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm xây dựng

chƣơng trình môn học của các nƣớc tiên tiến trên thế giới, tiếp cận những thành tựu

của khoa học giáo dục, có tính đến điều kiện kinh tế và xã hội Việt Nam; với một số

đặc điểm mới nổi bật nhƣ: Chƣơng trình bảo đảm tính tinh giản, thiết thực, hiện đại,

phản ánh những nội dung nhất thiết phải đƣợc đề cập trong nhà trƣờng phổ thông,

đáp ứng nhu cầu hiểu biết thế giới cũng nhƣ hứng thú, sở thích của ngƣời học, phù

hợp với cách tiếp cận của thế giới ngày nay.

Chƣơng trình quán triệt tinh thần "toán học cho mọi ngƣời", ai cũng học đƣợc

Toán nhƣng mỗi ngƣời có thể học Toán theo cách phù hợp với sở thích và năng lực

cá nhân.

Chƣơng trình chú trọng tính ứng dụng, gắn kết với thực tiễn và các môn học

khác (đặc biệt với các môn học thực hiện giáo dục STEM), gắn với xu hƣớng phát

13

triển hiện đại của kinh tế, khoa học, đời sống xã hội và những vấn đề cấp thiết có tính

toàn cầu (nhƣ biến đổi khí hậu, phát triển bền vững, giáo dục tài chính,...). Điều này

còn đƣợc thể hiện qua các hoạt động thực hành và trải nghiệm trong giáo dục toán

học với nhiều hình thức nhƣ: thực hiện những đề tài, dự án học tập về toán, đặc biệt

là những đề tài và dự án về ứng dụng toán học trong thực tiễn; tổ chức trò chơi học

toán, câu lạc bộ toán học, diễn đàn, hội thảo về toán,... tạo cơ hội cho học sinh vận dụng

kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm của bản thân vào thực tiễn một cách sáng tạo.

Chƣơng trình môn Toán thực hiện tích hợp nội môn xoay quanh ba mạch kiến

thức: Số, Đại số và Một số yếu tố giải tích; Hình học và Đo lƣờng; Thống kê và Xác

suất; thực hiện tích hợp liên môn thông qua các nội dung, chủ đề liên quan hoặc các

kiến thức toán học đƣợc khai thác, sử dụng trong các môn học khác nhƣ Vật lí, Hoá

học, Sinh học, Địa lí, Tin học, Công nghệ, Lịch sử, Nghệ thuật,... Chƣơng trình môn

Toán còn thực hiện tích hợp nội môn và liên môn thông qua các hoạt động thực hành

và trải nghiệm trong giáo dục toán học.

Chƣơng trình bảo đảm yêu cầu phân hoá. Đối với tất cả các cấp học: quán triệt

tinh thần dạy học theo hƣớng cá thể hoá ngƣời học trên cơ sở bảo đảm đa số học sinh

(trên tất cả các vùng miền của cả nƣớc) đáp ứng đƣợc yêu cầu cần đạt của chƣơng

trình; đồng thời chú ý tới các đối tƣợng chuyên biệt (học sinh giỏi, học sinh khuyết

tật, học sinh có hoàn cảnh khó khăn,…). Đối với cấp trung học phổ thông: thiết kế

các nội dung học tập và hệ thống chuyên đề học tập giúp học sinh nâng cao kiến thức,

kỹ năng thực hành, vận dụng giải quyết các vấn đề gắn với thực tiễn.

Chƣơng trình bảo đảm định hƣớng thống nhất và những nội dung giáo dục

toán học cốt lõi, bắt buộc đối với học sinh toàn quốc, đồng thời trao quyền chủ động

và trách nhiệm cho địa phƣơng và nhà trƣờng trong việc triển khai kế hoạch giáo dục

phù hợp với đối tƣợng và điều kiện của địa phƣơng, của cơ sở giáo dục.

Chƣơng trình bảo đảm tính ổn định và khả năng phát triển trong quá trình thực

hiện cho phù hợp với tiến bộ khoa học - công nghệ và yêu cầu của thực tế.

1.3.2. Mục tiêu, nội dung dạy học môn Toán phát triển năng lực học sinh ở trường

trung học cơ sở

1.3.2.1. Mục tiêu của dạy học môn Toán

Chƣơng trình môn Toán cấp trung học cơ sở giúp học sinh đạt các mục tiêu

chủ yếu sau:

14

Hình thành và phát triển năng lực toán học bao gồm các thành tố cốt lõi sau:

năng lực tƣ duy và lập luận toán học; năng lực mô hình hoá toán học; năng lực giải

quyết vấn đề toán học; năng lực giao tiếp toán học; năng lực sử dụng công cụ,

phƣơng tiện học toán. Đồng thời góp phần hình thành và phát triển năng lực chung

cốt lõi. Cụ thể là nêu và trả lời đƣợc câu hỏi khi lập luận, giải quyết vấn đề, thực hiện

đƣợc việc lập luận hợp lí khi giải quyết vấn đề, chứng minh đƣợc mệnh đề toán học

không quá phức tạp; Sử dụng đƣợc các công thức toán học, phƣơng trình đại số, hình

biểu diễn,... để mô tả tình huống xuất hiện trong một số bài toán thực tiễn không quá

phức tạp; Sử dụng đƣợc ngôn ngữ toán học kết hợp với ngôn ngữ thông thƣờng để

biểu đạt các nội dung toán học cũng nhƣ thể hiện chứng cứ, cách thức và kết quả lập

luận; Trình bày đƣợc ý tƣởng và cách sử dụng công cụ, phƣơng tiện học toán để thực

hiện một nhiệm vụ học tập hoặc để diễn tả những lập luận, chứng minh toán học.

Góp phần hình thành và phát triển ở học sinh các phẩm chất chủ yếu và năng

lực chung theo các mức độ phù hợp với môn học, cấp học đã đƣợc quy định tại

Chƣơng trình giáo dục phổ thông tổng thể. Có kiến thức, kĩ năng toán học phổ thông,

cơ bản, thiết yếu; phát triển khả năng giải quyết vấn đề có tính tích hợp liên môn giữa

môn Toán và các môn học khác nhƣ Vật lí, Hoá học, Sinh học, Địa lí, Tin học, Công

nghệ, Lịch sử, Nghệ thuật,...; tạo cơ hội để học sinh đƣợc trải nghiệm, áp dụng toán học

vào thực tiễn.Có hiểu biết tƣơng đối tổng quát về sự hữu ích của Toán học đối với từng

ngành nghề liên quan để làm cơ sở định hƣớng nghề nghiệp, cũng nhƣ có đủ năng lực tối

thiểu để tự tìm hiểu những vấn đề liên quan đến toán học trong suốt cuộc đời.

1.3.2.2. Nội dung dạy học môn Toán

- Nội dung dạy học môn Toán xoay quanh ba mạch kiến thức: Số, Đại số và

Một số yếu tố giải tích; Hình học và Đo lƣờng; Thống kê và Xác suất. Chƣơng trình

đƣợc thiết kế theo theo cấu trúc tuyến tính phối hợp với đồng tâm xoáy ốc (đồng

tâm, mở rộng và nâng cao dần. Chƣơng trình môn Toán còn thực hiện tích hợp nội

môn và tích hợp liên môn thông qua các nội dung, chủ đề liên quan hoặc các kiến

thức toán học đƣợc khai thác, sử dụng trong các môn học khác nhƣ Khoa học Tự

nhiên, Địa lí, Tin học, Công nghệ, Nghệ thuật,...theo các chủ đề dạy học STEM, dạy

học tích hợp liên môn; Dạy học Toán học trải nghiệm; Dạy Toán học theo hƣớng

Giáo dục STEM;

15

- Nội dung dạy học gồm hệ thống các khái niệm, nguyên lí, quy tắc toán học

cần thiết nhất cho tất cả mọi ngƣời, làm nền tảng cho việc học tập ở các trình độ học

tập tiếp theo hoặc có thể sử dụng trong cuộc sống hằng ngày. Nội dung dạy học môn

Toán gồm Dạy lý thuyết, bài tập Toán học theo bài học; Dạy Toán học theo chủ đề

liên môn; Dạy Toán học theo chủ đề tích hợp nội môn; Dạy Toán học theo hƣớng trải

nghiệm; Dạy Toán học theo hƣớng phân hóa; Các nội dung khác.

Học sinh có những kiến thức và kỹ năng toán học cơ bản về:

Số và Đại số: Hệ thống số (từ số tự nhiên đến số thực); tính toán và sử dụng

công cụ tính toán; ngôn ngữ và kí hiệu đại số; biến đổi biểu thức đại số, phƣơng trình,

hệ phƣơng trình, bất phƣơng trình; sử dụng ngôn ngữ hàm số để mô tả (mô hình hoá)

một số quá trình và hiện tƣợng trong thực tiễn.

- Kiến thức về Hình học và Đo lƣờng: Nội dung Hình học và Đo lƣờng ở cấp

học này bao gồm Hình học trực quan và Hình học phẳng. Hình học trực quan tiếp tục

cung cấp ngôn ngữ, kí hiệu, mô tả (ở mức độ trực quan) những đối tƣợng của thực

tiễn (hình phẳng, hình khối); tạo lập một số mô hình hình học thông dụng; tính toán

một số yếu tố hình học; phát triển trí tƣởng tƣợng không gian; giải quyết một số vấn

đề thực tiễn đơn giản gắn với Hình học và Đo lƣờng. Hình học phẳng cung cấp những

kiến thức và kỹ năng (ở mức độ suy luận logic) về các quan hệ hình học và một số

hình phẳng thông dụng (điểm, đƣờng thẳng, tia, đoạn thẳng, góc, hai đƣờng thẳng

song song, tam giác, tứ giác, đƣờng tròn).

- Thống kê và Xác suất: Thu thập, phân loại, biểu diễn, phân tích và xử lí dữ

liệu thống kê; phân tích dữ liệu thống kê thông qua tần số, tần số tƣơng đối; nhận biết

một số quy luật thống kê đơn giản trong thực tiễn; sử dụng thống kê để hiểu các khái

niệm cơ bản về xác suất thực nghiệm của một biến cố và xác suất của một biến cố;

nhận biết ý nghĩa của xác suất trong thực tiễn.

Góp phần giúp học sinh có những hiểu biết ban đầu về các ngành nghề gắn với

môn Toán; có ý thức hƣớng nghiệp dựa trên năng lực và sở thích, điều kiện và hoàn

cảnh của bản thân. Từ đó lựa chọn định hƣớng phân luồng sau trung học cơ sở (tiếp

tục học lên, học nghề hoặc tham gia vào cuộc sống lao động).

- Một số điểm mới trong nội dung chƣơng trình môn Toán THCS:

16

Chủ đề Hàm số và đồ thị đƣợc bố trí từ lớp 8, với định hƣớng tăng cƣờng các

yếu tố trực quan trong dạy học nội dung hàm số, các kỹ năng tiến trình đƣợc xác định

cụ thể là: Hiểu đƣợc những mô hình thực tế dẫn đến khái niệm về hàm số; Tính đƣợc

giá trị của hàm số khi hàm số đó xác định bởi công thức; Thiết lập đƣợc bảng giá trị

của hàm số bậc nhất y = ax + b (a0). Vẽ đƣợc đồ thị của hàm số bậc nhất y = ax + b

(a0). Nhận biết và giải thích đƣợc các tính chất của hàm số bậc nhất thông qua đồ

thị; Vận dụng đƣợc hàm số bậc nhất và đồ thị vào giải quyết một số bài toán thực tiễn.

Với định hƣớng tăng cƣờng các yếu tố trực quan trong dạy học nội dung hình

học ở các lớp đầu cấp THCS các kỹ năng tiến trình đối với mạch Hình học trực quan

đƣợc xác định cụ thể là:

Hình phẳng: Tam giác đều, hình vuông, lục giác đều; Hình chữ nhật, hình

thoi, hình bình hành, hình thang cân;

Hình khối: Hình hộp chữ nhật và hình lập phƣơng; Lăng trụ đứng. Hình chóp.

Hình trụ. Hình nón. Hình cầu;

Tính đối xứng của hình phẳng trong thế giới tự nhiên (Hình có trục đối xứng;

Hình có tâm đối xứng; Vai trò của đối xứng trong thế giới tự nhiên). Giảm mức độ

phức tạp trong dạy học phân tích đa thức thành nhân tử; Giảm mức độ phức tạp trong

dạy học giải phƣơng trình bằng phƣơng pháp đặt ẩn phụ, đặc biệt là phƣơng trình

chứa dấu giá trị tuyệt đối; Giảm mức độ phức tạp trong dạy học về đƣờng tròn; Tăng

cƣờng thêm một số nội dung về thống kê và xác suất gắn với ứng dụng trong đời sống

thực tiễn; Coi trọng việc sử dụng phƣơng tiện dạy học hiện đại, phần mềm dạy học;

Tăng cƣờng thực hành, luyện tập và ứng dụng toán học vào thực tiễn.

1.3.3. Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học môn Toán

Về phƣơng pháp dạy học môn Toán đƣợc thiết kế đảm bảo phù hợp với tiến

trình nhận thức của học sinh (đi từ cụ thể đến trừu tƣợng, từ dễ đến khó); không chỉ

coi trọng tính logic của khoa học toán học mà còn chú ý cách tiếp cận dựa trên vốn

kinh nghiệm và sự trải nghiệm của học sinh.

Dạy học môn Toán đòi hỏi Giáo viên phải linh hoạt trong việc vận dụng các

phƣơng pháp, kĩ thuật dạy học tích cực; kết hợp nhuần nhuyễn, sáng tạo với việc vận

dụng các phƣơng pháp, kĩ thuật dạy học truyền thống; kết hợp các hoạt động dạy học

17

trong lớp học với hoạt động thực hành trải nghiệm, vận dụng kiến thức toán học vào

thực tiễn. Sử dụng đủ và hiệu quả các phƣơng tiện, thiết bị dạy học tối thiểu theo quy

định đối với môn Toán.

Để phát huy tính tích cực chủ động của học sinh, giáo viên cần sử dụng các

phƣơng pháp dạy học nhƣ: Dạy học giải quyết vấn đề; dạy học theo dự án; dạy học

nghiên cứu trƣờng hợp; dạy học theo tình huống vv… nhằm phát triển tƣ duy toán

học cho học sinh. Ngoài ra cần vận dụng các kỹ thuật dạy học nhƣ: Kỹ thuật làm việc

nhóm, mảnh ghép, phản hồi nhanh, kỹ thuật phòng tranh vv..

Dạy học giải quyết vấn đề: Dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề là PPDH

trong đó GV tạo ra những tình huống có vấn đề, điều khiển HS phát hiện vấn đề, hoạt

động tự giác, tích cực, chủ động, sáng tạo để giải quyết vấn đề và thông qua đó chiếm

lĩnh tri thức, rèn luyện kĩ năng và đạt đƣợc những mục đích học tập khác. Đặc trƣng

cơ bản của dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề là "tình huống gợi vấn đề" vì "Tƣ

duy chỉ bắt đầu khi xuất hiện tình huống có vấn đề" (Rubinstein). Tình huống có vấn

đề (tình huống gợi vấn đề) là một tình huống gợi ra cho HS những khó khăn về lí luận

hay thực hành mà họ thấy cần có khả năng vƣợt qua, nhƣng không phải ngay tức khắc

bằng một thuật giải, mà phải trải qua quá trình tích cực suy nghĩ, hoạt động để biến

đổi đối tƣợng hoạt động hoặc điều chỉnh kiến thức sẵn có.

Dạy học theo dự án: Là một hình thức dạy học, trong đó HS dƣới sự điều

khiển và giúp đỡ của GV tự lực giải quyết một nhiệm vụ học tập mang tính phức hợp

không chỉ về mặt lý thuyết mà đặc biệt về mặt thực hành, thông qua đó tạo ra các sản

phẩm thực hành có thể giới thiệu, công bố đƣợc. Dạy học theo dự án là một mô hình

dạy học lấy học sinh làm trung tâm. Nó giúp phát triển kiến thức và các kỹ năng liên

quan thông qua những nhiệm vụ mang tính mở, khuyến khích học sinh tìm tòi, hiện

thực hoá những kiến thức đã học trong quá trình thực hiện và tạo ra những sản phẩm

của chính mình. Chƣơng trình dạy học theo dự án đƣợc xây dựng dựa trên những câu

hỏi định hƣớng quan trọng, lồng ghép các chuẩn nội dung và tƣ duy bậc cao trong

những bối cảnh thực tế. Bài học thiết kế theo dự án chứa đựng nhiều kỹ thuật dạy học

khác nhau, có thể lôi cuốn đƣợc mọi đối tƣợng học sinh không phụ thuộc vào cách

học của các em. Thông thƣờng học sinh sẽ đƣợc làm việc với các chuyên gia và

18

những thành viên trong cộng đồng để giải quyết vấn đề, hiểu sâu nội dung hơn. Các

phƣơng tiện kỹ thuật cũng đƣợc sử dụng để hỗ trợ việc học. Trong quá trình thực hiện

dự án có thể vận dụng nhiều cách đánh giá khác nhau để giúp học sinh tạo ra những

Phƣơng pháp nghiên cứu trƣờng hợp: là một PPDH, trong đó HS tự lực nghiên

sản phẩm có chất lƣợng.

cứu một tình huống thực tiễn và giải quyết các vấn đề của tình huống đặt ra, hình

thức làm việc chủ yếu là làm việc nhóm. PP NCTHĐH là PP điển hình của dạy học

theo tình huống và dạy học giải quyết vấn đề. PP NCTHĐH đề cập đến một tình

huống từ thực tiễn cuộc sống và nghề nghiệp, tình huống đó đã gặp hoặc có thể gặp

trong cuộc sống và công việc nghề nghiệp hàng ngày. Những tình huống đó chứa

đựng vấn đề cần giải quyết. Để giải quyết các vấn đề đó đòi hỏi có những quyết định

dựa trên cơ sở lập luận. Các trƣờng hợp cần đƣợc xử lý về mặt lý luận dạy học. Bên

cạnh việc mô tả trƣờng hợp (mô tả sự kiện) cần có sự lý giải, phân tích về mặt lý luận

dạy học, dƣới dạng những định hƣớng, trợ giúp cho việc dạy và học phù hợp với mục

đích đặt ra.

Có thể sử dụng các đồ dùng dạy học tự làm phù hợp với nội dung học tập và

các đối tƣợng học sinh. Tăng cƣờng sử dụng công nghệ thông tin và các phƣơng tiện

thiết bị dạy học hiện đại một cách phù hợp và hiệu quả.

Phƣơng pháp dạy học môn toán không chỉ chú ý tới mặt tích cực hóa hoạt

động học tập của HS mà còn chú ý rèn luyện năng lực giải quyết vấn đề gắn với

những tình huống thực, với hoạt động thực hành, thực tiễn. Tăng cƣờng hoạt động

nhóm, đổi mới quan hệ GV-HS theo hƣớng cộng tác, nhằm phát triển năng lực cá

nhân, năng lực xã hội,… Bên cạnh việc học tập những kiến thức, năng lực riêng lẻ

thuộc các môn học cần bổ sung các chủ đề học tập theo hƣớng tích hợp.

Với đặc trƣng của môn Toán, trong quá trình dạy học, GV vận dụng các

phƣơng pháp và hình thức tổ chức dạy học tập trung vào tổ chức các hoạt động nhằm

thúc đẩy và khuyến khích: Việc học tập tích cực, chủ động của HS phát triển tƣ duy

Toán học; Tạo một môi trƣờng hỗ trợ học tập gắn với bối cảnh giúp HS vận dụng

kiến thức Toán để giải quyết vấn đề thực tế; Học sinh phản ánh tƣ tƣởng và hành

động, giao tiếp nhằm phát triển năng lực giao tiếp Toán học (nói, viết và biểu diễn

19

Toán học); Tổ chức các nhóm hoạt động nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho HS kết nối,

chia sẻ, trao đổi, tranh luận, giải quyết các vấn đề Toán học; Học sinh tìm tòi, khám

phá, sáng tạo, đặc biệt là lĩnh vực là công nghệ thông tin.

Việc đổi mới phƣơng pháp dạy học của GV đƣợc thể hiện qua bốn đặc trƣng

cơ bản sau:

Dạy học thông qua các hoạt động của học sinh: Dạy học thông qua tổ chức

liên tiếp các hoạt động học tập, từ đó giúp HS tự khám phá những điều chƣa biết chứ

không phải thụ động tiếp thu những tri thức đƣợc sắp đặt sẵn. Theo tinh thần này, giáo

viên không cung cấp, áp đặt kiến thức có sẵn mà là ngƣời tổ chức và chỉ đạo HS tiến

hành các hoạt động học tập nhƣ nhớ lại kiến thức cũ, phát hiện kiến thức mới, vận dụng

sáng tạo kiến thức đã biết vào các tình huống học tập hoặc tình huống thực tiễn,...

Dạy học chú trọng rèn luyện phƣơng pháp tự học: Chú trọng rèn luyện cho HS

những tri thức phƣơng pháp để họ biết cách đọc sách giáo khoa và các tài liệu học

tập, biết cách tự tìm lại những kiến thức đã có, biết cách suy luận để tìm tòi và phát

hiện kiến thức mới,... Các tri thức phƣơng pháp thƣờng là những quy tắc, quy trình,

phƣơng thức hành động, tuy nhiên cũng cần coi trọng cả các phƣơng pháp có tính

chất dự đoán, giả định (ví dụ: phƣơng pháp giải bài tập vật lí, các bƣớc cân bằng

phƣơng trình phản ứng hóa học, phƣơng pháp giải bài tập toán học,...). Cần rèn luyện

cho HS các thao tác tƣ duy nhƣ phân tích, tổng hợp, đặc biệt hoá, khái quát hoá,

tƣơng tự, quy lạ về quen... để dần hình thành và phát triển tiềm năng sáng tạo của họ.

ii) Hình thức tổ chức dạy học môn Toán:

Giáo viên có thể thực hiện đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy học: dạy

toàn lớp; dạy trải nghiệm; dạy theo định hƣớng giáo dục STEM; dạy tự học; dạy qua

môi trƣờng E-learning vv…

Năng lực có thể đƣợc mô tả bằng một chuỗi các hoạt động học tập đƣợc thao

tác hóa (nghĩa là mỗi hoạt động học tập đƣợc hình thành từ một chuỗi các thao tác)

mà qua việc thực hiện có kết quả từng hoạt động cho phép chúng ta đánh giá năng

lực. Vì thế, cần tổ chức tiến trình hoạt động học tập nhƣ sau: Mỗi chủ đề đƣợc mô tả

thành một chuỗi các học vấn cốt lõi (các mốc nội suy), đƣợc sắp xếp phù hợp với tiến

trình nhận thức của HS cũng nhƣ phù hợp với logic của toán học. Mỗi nội suy đƣợc

20

tiếp cận bằng một chuỗi các hoạt động học tập đƣợc thao tác hóa (nghĩa là mỗi hoạt

động học tập đƣợc hình thành từ các thao tác). Thông qua việc thực hiện có kết quả

từng hoạt động học tập, HS sẽ đƣợc hình thành và phát triển năng lực.

Cấu trúc bài học phát triển năng lực môn Toán: Có nhiều kiểu cấu trúc một bài

dạy học, trong đó thƣờng dùng nhất là kiểu cấu trúc gồm ba bƣớc: Nghe giảng lí

thuyết; Theo dõi bài tập mẫu - Luyện tập. Tuy nhiên, nếu giáo viên sử dụng không

hợp lí sẽ dẫn đến lối dạy học mang tính áp đặt, bình quân, đồng loạt. Ngoài ra, giáo

viên cũng thƣờng sử dụng cấu trúc năm bƣớc trong soạn bài dạy học: Ổn định lớp;

Kiểm tra bài cũ; Giảng bài mới; Thực hành - Luyện tập; Củng cố - dặn dò. Tuy nhiên,

cách tiếp cận này có phần nghiêng về xu thế giáo viên truyền thụ kiến thức cho học

sinh, chƣa thấy rõ vai trò chủ động của học sinh. Với mô hình dạy học theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh, ngƣời ta thƣờng khuyến khích sử dụng kiểu dạy

học thông qua các hoạt động trải nghiệm, khám phá, phát hiện của học sinh, gồm các

bƣớc chủ yếu: Trải nghiệm - Phân tích, khám phá, rút ra bài học - Thực hành, luyện

tập - Vận dụng kiến thức, kỹ năng vào thực tiễn.

Trải nghiệm: Để nhận thức đƣợc về một đối tƣợng, một sự việc hay một vấn

đề nào đó, ngƣời học phải dựa trên vốn kiến thức, vốn kinh nghiệm đã có từ trƣớc.

Nếu học sinh không có vốn kiến thức cần thiết (có liên quan đến kiến thức mới), hoặc

không có những trải nghiệm nhất định thì không thể hình thành đƣợc kiến thức mới.

Hơn nữa, trong dạy học môn Toán, kiến thức hình thành trƣớc thƣờng là cơ sở để

hình thành, phát triển những kiến thức tiếp theo. Do đó, trong dạy học, giáo viên cần

phải tìm hiểu vốn kinh nghiệm và những hiểu biết sẵn có của học sinh trƣớc khi học

một kiến thức mới và tổ chức cho học sinh trải nghiệm. Sự định hƣớng và tổ chức các

hoạt động của giáo viên là quan trọng, nhƣng vốn kiến thức của học sinh, những trải

nghiệm của học sinh vẫn là yếu tố quyết định trong việc hình thành kiến thức mới.

Trong dạy học dựa trên trải nghiệm, giáo viên cần tạo ra các tình huống gợi vấn đề để

học sinh đƣợc trải nghiệm bằng cách huy động các kiến thức và kinh nghiệm thực

tiễn để suy nghĩ, biến đổi đối tƣợng hoạt động, tìm ra hƣớng giải quyết vấn đề. Hoạt

động trải nghiệm đƣợc thiết kế dựa trên mục tiêu bài học và những kiến thức đã có

của học sinh. Hoạt động trải nghiệm sẽ giúp học sinh có hứng thú trong học tập, thôi

thúc học sinh khám phá, tìm hiểu kiến thức mới.

21

Phân tích, khám phá, rút ra bài học: Qua hoạt động trải nghiệm, học sinh đã

bƣớc đầu tiếp cận đƣợc với kiến thức của bài học. Do đó, hoạt động phân tích - rút ra

bài học cần phải đƣợc thiết kế với các hình thức tổ chức học tập phong phú giúp học

sinh biết huy động kiến thức, chia sẻ và hợp tác trong học tập để thu nhận kiến thức

mới. Sau khi học sinh đã phát hiện ra kiến thức mới, giáo viên là ngƣời chuẩn hoá lại

kiến thức cho học sinh để rút ra bài học.

- Thực hành, luyện tập: Hoạt động này cần đƣợc thiết kế sao cho mỗi học sinh

đều đƣợc tự mình giải quyết vấn đề rồi chia sẻ với bạn về cách giải quyết vấn đề. Khi

thiết kế hoạt động này, giáo viên cần xác định đƣợc những thuận lợi và khó khăn của

học sinh, dự kiến đƣợc những tình huống học sinh cần sự trợ giúp trong học tập. Hoạt

động này giúp học sinh củng cố kiến thức vừa học và huy động, liên kết với kiến thức

đã có để thực hiện giải quyết vấn đề. Giáo viên cần tổ chức các hoạt động học tập

phong phú để tránh sự nhàm chán cho học sinh.

- Vận dụng kiến thức, kỹ năng vào thực tiễn: Giáo viên nên tổ chức các trò

chơi học tập để học sinh củng cố, khắc sâu và nhớ lâu hơn kiến thức. Lƣu ý các trò

chơi phải đạt đƣợc mục tiêu học tập và phù hợp với lứa tuổi. Giáo viên có thể tổ chức

cho học sinh vận dụng kiến thức bài học vào thực tiễn hoặc đƣa ra yêu cầu, hoặc dự

án học tập nhỏ để học sinh thực hiện theo cá nhân, nhóm. Tóm lại, dạy học môn Toán

theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh là cách thức tổ chức quá trình dạy học

thông qua một chuỗi các hoạt động học tập tích cực, độc lập, sáng tạo của học sinh,

với sự hƣớng dẫn, trợ giúp hợp lí của giáo viên, hƣớng đến mục tiêu hình thành và

phát triển năng lực toán học. Quá trình đó có thể đƣợc tổ chức theo chu trình: Trải

nghiệm - Phân tích, khám phá, rút ra bài học - Thực hành, luyện tập - Vận dụng kiến

thức, kỹ năng vào thực tiễn. Thực tiễn dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh bƣớc đầu cho thấy, giáo viên sẽ thành công hơn trong tổ chức dạy học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh nếu có khả năng tổ chức hoạt động

học tập của học sinh theo chu trình bốn bƣớc nêu trên.

1.3.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo định hướng phát triển

năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở

Theo quan điểm phát triển năng lực, việc đánh giá kết quả học tập không lấy

việc kiểm tra khả năng tái hiện kiến thức đã học làm trung tâm của việc đánh giá.

22

Đánh giá kết quả học tập theo năng lực cần chú trọng khả năng vận dụng sáng tạo tri

thức trong những tình huống ứng dụng khác nhau. Đánh giá kết quả học tập đối với

các môn học và hoạt động giáo dục ở mỗi lớp và sau cấp học là biện pháp chủ yếu

nhằm xác định mức độ thực hiện mục tiêu dạy học, có vai trò quan trọng trong việc

cải thiện kết quả học tập của HS. Hay nói cách khác, đánh giá theo năng lực là đánh

giá kiến thức, kỹ năng và thái độ trong bối cảnh có ý nghĩa.

Đánh giá kết quả dạy học môn Toán cần phải:

- Dựa vào chuẩn năng lực cần hình thành ở học sinh và gắn với bối cảnh cụ thể

để xây dựng tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá, thiết kế công cụ đánh giá.

- Phối hợp giữa đánh giá thƣờng xuyên và đánh giá định kì, giữa đánh giá của

GV và tự đánh giá của HS, giữa đánh giá của nhà trƣờng và đánh giá của gia đình,

cộng đồng.

- Kết hợp giữa hình thức đánh giá bằng trắc nghiệm khách quan và tự luận

nhằm phát huy những ƣu điểm của mỗi hình thức đánh giá này.

- Có công cụ đánh giá thích hợp nhằm đánh giá toàn diện, công bằng, trung

thực, có khả năng phân loại, giúp GV và HS điều chỉnh kịp thời việc dạy và học.

Việc đổi mới công tác đánh giá kết quả học tập môn học của GV đƣợc thể hiện

qua một số đặc trƣng cơ bản sau:

- Xác định đƣợc mục đích chủ yếu của đánh giá kết quả học tập là so sánh

năng lực của HS với mức độ yêu cầu của chuẩn kiến thức và kỹ năng (năng lực) môn

học ở từng chủ đề, từng lớp học, để từ đó cải thiện kịp thời hoạt động dạy và hoạt

động học.

- Tiến hành đánh giá kết quả học tập môn học theo ba công đoạn cơ bản là thu

thập thông tin, phân tích và xử lý thông tin, xác nhận kết quả học tập và ra quyết định

điều chỉnh hoạt động dạy, hoạt động học. Yếu tố đổi mới ở mỗi công đoạn này là:

+ Thu thập thông tin: thông tin đƣợc thu thập từ nhiều nguồn, nhiều hình thức

và bằng nhiều phƣơng pháp khác nhau (quan sát trên lớp, làm bài kiểm tra, sản phẩm

học tập, tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau,...); lựa chọn đƣợc những nội dung đánh giá

cơ bản và trọng tâm, trong đó chú ý nhiều hơn đến nội dung kỹ năng; xác định đúng

mức độ yêu cầu mỗi nội dung (nhận biết, thông hiểu, vận dụng,...) căn cứ vào chuẩn

kiến thức, kỹ năng; sử dụng đa dạng các loại công cụ khác nhau (đề kiểm tra viết, câu

23

hỏi trên lớp, phiếu học tập, bài tập về nhà,...); thiết kế các công cụ đánh giá đúng kỹ

thuật (câu hỏi và bài tập phải đo lƣờng đƣợc mức độ của chuẩn, đáp ứng các yêu cầu

dạng trắc nghiệm khách quan hay tự luận, cấu trúc đề kiểm tra khoa học và phù

hợp,...); tổ chức thu thập đƣợc các thông tin chính xác, trung thực. Cần bồi dƣỡng cho

HS những kỹ thuật thông tin phản hồi nhằm tạo điều kiện cho HS tham gia đánh giá

và cải tiến quá trình dạy học.

+ Phân tích và xử lý thông tin: các thông tin định tính về thái độ và năng lực

học tập thu đƣợc qua quan sát, trả lời miệng, trình diễn,... đƣợc phân tích theo nhiều

mức độ với tiêu chí rõ ràng và đƣợc lƣu trữ thông qua sổ theo dõi hàng ngày; các

thông tin định lƣợng qua bài kiểm tra đƣợc chấm điểm theo đáp án/hƣớng dẫn chấm -

hƣớng dẫn đảm bảo đúng, chính xác và đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật; số lần kiểm tra,

thống kê điểm trung bình, xếp loại học lực,… theo đúng quy chế đánh giá, xếp loại

ban hành.

+ Xác nhận kết quả học tập: xác nhận HS đạt hay không mục tiêu từng chủ đề,

cuối lớp học, cuối cấp học dựa vào các kết quả định lƣợng và định tính với chứng cứ

cụ thể, rõ ràng; phân tích, giải thích sự tiến bộ học tập vừa căn cứ vào kết quả đánh

giá quá trình và kết quả đánh giá tổng kết, vừa căn cứ vào thái độ học tập và hoàn

cảnh gia đình cụ thể. Ra quyết định cải thiện kịp thời hoạt động dạy của GV, hoạt

động học.

Trong đánh giá thành tích học tập của HS không chỉ đánh giá kết quả mà chú ý

cả quá trình học tập. Đánh giá thành tích học tập theo quan điểm phát triển năng lực

không giới hạn vào khả năng tái hiện tri thức mà chú trọng khả năng vận dụng tri

thức trong việc giải quyết các nhiệm vụ phức hợp.

Cần sử dụng phối hợp các hình thức, phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá khác

nhau. Kết hợp giữa kiểm tra miệng, kiểm tra viết và bài tập thực hành. Kết hợp giữa

trắc nghiệm tự luận và trắc nghiệm khách quan.

Nội dung đổi mới kiểm tra đánh giá theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh:

Kiểm tra, đánh giá là một phần không thể thiếu đƣợc của quá trình dạy học

nhằm giúp học sinh tiến bộ. Kiểm tra, đánh giá vì sự tiến bộ nghĩa là quá trình kiểm

tra, đánh giá phải cung cấp những thông tin phản hồi giúp học sinh biết mình tiến bộ

đến đâu, những mảng kiến thức – kĩ năng nào có sự tiến bộ, mảng kiến thức – kĩ năng

24

nào còn yếu để điều chỉnh quá trình dạy và học. Và khi nói đến đánh giá là vì sự tiến

bộ của học sinh thì đánh giá phải làm sao để học sinh không sợ hãi, không bị thƣơng

tổn để thúc đẩy học sinh nỗ lực. Đánh giá vì sự tiến bộ của học sinh còn có nghĩa là

sự đánh giá phải diễn ra trong suốt quá trình dạy học, giúp học sinh so sánh phát hiện

mình thay đổi thế nào trên con đƣờng đạt mục tiêu học tập của cá nhân đã đặt ra. Cần

nhận thức rằng đánh giá là một quá trình học tập, đánh giá diễn ra trong suốt quá trình

dạy và học. Không chỉ GV biết cách thức, các kĩ thuật đánh giá học sinh mà quan

trọng không kém là học sinh phải học đƣợc cách đánh giá của GV, phải biết đánh giá

lẫn nhau và biết tự đánh giá kết quả học tập rèn luyện của chính mình. Có nhƣ vậy,

học sinh mới tự phản hồi với bản thân xem kết quả học tập, rèn luyện của mình đạt mức

nào, đến đâu so với yêu cầu, tốt hay chƣa tốt nhƣ thế nào. Với cách hiểu đánh giá ấy mới

giúp hình thành năng lực của học sinh, cái mà chúng ta đang rất mong muốn.

Kế hoạch đổi mới kiểm tra, đánh giá phải đƣợc xác định từ đầu năm học, đầu

học kì. Việc đánh giá kết quả bài học (hay một chƣơng, một phần chƣơng trình,…)

cần đƣợc tính đến ngày từ khi xác định mục tiêu và thiết kế bài học nhằm giúp học

sinh và giáo viên nắm đƣợc những thông tin liên hệ ngƣợc để điều chỉnh hoạt động

dạy và học.

Nội dung kiểm tra, đánh giá phải toàn diện, bao gồm cả kiến thức, kĩ năng và

phƣơng pháp, không phải chỉ yêu cầu tái hiện lại kiến thức và kĩ năng.

Cần khắc phục thói quen khá phổ biến là trong khi chấm bài kiểm tra giáo viên

chỉ chú trọng việc cho điểm, ít có những lời phê nêu rõ ƣu điểm, khuyết điểm của học

sinh khi làm bài, không mấy quan tâm đến việc ra những quyết định sau khi kiểm tra

nhằm điều chỉnh hoạt động dạy và học, bổ sung những lỗ hổng kiến thức của học

sinh, giúp đỡ riêng đối với học sinh yếu – kém, bồi dƣỡng học sinh giỏi. Mặt khác,

cần có biện pháp hƣớng dẫn học sinh tự đánh giá, có thói quen đánh giá lẫn nhau.

Bên cạnh việc nâng cao chất lƣợng các hình thức kiểm tra truyền thống ( Tự

luận ), giáo viên cần tìm hiểu, áp dụng thử và phát triển các phƣơng pháp trắc nghiệm

khách quan (câu đúng – sai, câu nhiều lựa chọn, câu ghép đôi, câu điền khuyết,… ),

Kết hợp giữa trắc nghiệm khách quan và tự luận, đánh giá qua thí nghiệm, thực hành,

đánh giá sản phẩm, dự án học tập của học sinh, đánh giá qua tình huống gắn liền với

25

bối cảnh….nhận rõ những ƣu điểm, nhƣợc điểm của từng phƣơng pháp, sử dụng phối

hợp, hợp lí với các phƣơng pháp kiểm tra truyền thống.

1.3.5. Yêu cầu đối với giáo viên trong dạy học môn Toán theo định hướng phát

triển năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở

Giáo viên phải có nhận thức đúng về cách tiếp cận chƣơng trình dạy học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

Xác định rõ mục tiêu của môn Toán ở trƣờng THCS theo chƣơng trình giáo

dục THCS 2018 theo chuẩn năng lực và phẩm chất cần đạt ở học sinh.

Xác định đƣợc các mạch nội dung kiến thức của môn học; những điểm mới

của chƣơng trình dạy học môn Toán ở trƣờng THCS; Những nội dung khó, nội dung

có thể tích hợp dạy học nội môn, liên môn; dạy học trải nghiệm và dạy học theo

hƣớng STEM vv…

Có năng lực thiết kế bài học Toán học theo hƣớng tích hợp nội môn, liên môn;

Giáo dục STEM, trải nghiệm Toán học, dạy học phân hóa vv…Đặc biệt là năng lực

thiết kế hoạt động học cho học sinh trong quá trình dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực chung, năng lực Toán học và phẩm chất nhân cách.

Có năng lực vận dụng phƣơng pháp dạy học theo hƣớng tích cực hóa hoạt

động của học sinh nhằm hình thành phát triển tƣ duy Toán học, năng lực phát hiện và

giải quyết vấn đề, năng lực áp dụng Toán học vào thực tiễn.

Có năng lực đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy học.

Có năng lực thiết kế và đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh.

1.4. Quản lý dạy học môn toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

trung học cơ sở

1.4.1. Xây dựng kế hoạch dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực

học sinh ở trường trung học cơ sở

- Quản lý nhà trƣờng phải hƣớng dẫn giáo viên qui trình xây dựng kế hoạch

dạy học môn Toán, giúp họ biết xác định mục tiêu đúng đắn và tìm ra các biện pháp

để thực hiện mục tiêu đó.

- Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn, hƣớng dẫn giáo viên Toán xây dựng kế

hoạch dạy học môn Toán ở trƣờng THCS theo định hƣớng hình thành phẩm chất,

năng lực ở học sinh. Để xây dựng kế hoạch dạy học môn Toán của bộ môn và kế

26

hoạch dạy học môn Toán của giáo viên ở trƣờng THCS, tổ chuyên môn và giáo viên

phải dựa trên những căn cứ sau đây:

- Cơ sở để xây dựng kế hoạch: các chỉ thị, hƣớng dẫn nhiệm vụ năm học,

hƣớng dẫn giảng dạy bộ môn, định mức chỉ tiêu đƣợc giao.

- Điều kiện thực hiện của nhà trƣờng và chất lƣợng học tập môn Toán của học

sinh nhà trƣờng.

- Xác định mục tiêu, các chỉ tiêu phấn đấu cần đạt đƣợc của dạy học môn Toán

ở trƣờng THCS: Mục tiêu cần đạt về phẩm chất năng lực chung và năng lực đặc thù ở

học sinh; chỉ tiêu học sinh đạt học lực giỏi, khá, trung bình, yếu; chỉ tiêu học sinh đạt

giải trong các kỳ thi toán dành cho học sinh THCS.

- Xác định nội dung dạy học môn Toán cho từng khối lớp theo chƣơng trình

giáo dục THCS 2018: Kế hoạch dạy lý thuyết; kế hoạch dạy trải nghiệm Toán học;

Kế hoạch dạy Toán theo hƣớng tích hợp, giáo dục STEM.

- Xác định nội dung và kế hoạch dạy Toán theo chuyên đề tự chọn, nâng cao,

bồi dƣỡng học sinh giỏi.

- Kế hoạch bồi dƣỡng nâng cao năng lực chuyên môn cho giáo viên Toán để

thực hiện chƣơng trình giáo dục toán học THCS: Kế hoạch bồi dƣỡng tập trung, bồi

dƣỡng theo hình thức sinh hoạt chuyên môn nghiên cứu bài học môn Toán và dạy thí

điểm môn Toán theo chƣơng trình giáo dục THCS 2018.

- Xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học môn Toán ở trƣờng

THCS theo từng khối lớp và kế hoạch đánh giá tổng kết.

- Kế hoạch tăng cƣờng cơ sở vật chất, huy động các nguồn lực tham gia để

triển khai thực hiện có hiệu quả chƣơng trình dạy học môn Toán theo chƣơng trình

giáo dục phổ thông 2018.

1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo định hướng phát triển

năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở

- Chƣơng trình dạy học là pháp lệnh của Nhà nƣớc do Bộ GD&ĐT ban hành,

là căn cứ pháp lí để Bộ, Sở GD&ĐT tiến hành chỉ đạo, kiểm tra, giám sát hoạt động

giảng dạy trong nhà trƣờng. Đồng thời nó cũng là căn cứ pháp lí giúp Hiệu trƣởng

quản lí giáo viên theo yêu cầu mà Bộ GD&ĐT đã đề ra cho từng cấp học nói chung

và giáo dục trung học cơ sở nói riêng.

27

- Hiệu trƣởng thành lập ban chỉ đạo thực hiện chƣơng trình, kế hoạch dạy học

nói chung và dạy học môn Toán nói riêng, phân công, phân nhiệm trong triển khai

thực hiện.

- Hiệu trƣởng tổ chức cho tổ/nhóm chuyên môn Toán nghiên cứu phân tích

chƣơng trình môn Toán, thực hiện phân phối chƣơng trình dạy học theo hƣớng hình

thành phát triển phẩm chất, năng lực ở học sinh, chỉ đạo giáo viên tăng số giờ dạy học

trải nghiệm gắn với thực tiễn ở từng khối lớp; phối hợp với giáo viên Khoa học tự

nhiên; giáo viên công nghệ; giáo viên Tin; xây dựng các chủ đề dạy học tích hợp liên

môn; chủ đề dạy học theo hƣớng giáo dục STEM.

Tổ chuyên môn có vai trò rất quan trọng trong việc điều hành quản lý chuyên

môn trong nhà trƣờng, giúp cho hiệu trƣởng quản lý về mặt chuyên môn theo khối

lớp nhất định. Để phát huy vai trò của tổ chuyên môn trong việc triển khai tìm tòi

cách thực hiện dạy học theo định hƣớng PTNL học sinh thì Hiệu trƣởng cần: Thay

đổi nhận thức của giáo viên về sinh hoạt chuyên môn. Tạo cơ hội cho giáo viên phát

triển năng lực chuyên môn, tiềm năng sáng tạo của mình ngay từ tổ chuyên môn; Nội

dung sinh hoạt chuyên môn phải có sự chuẩn bị chu đáo từ khâu thiết kế bài học sáng

tạo, dạy minh họa, dự giờ, suy ngẫm và chia sẻ các ý kiến sâu sắc về những gì đã diễn

ra trong việc học của HS. Đây là hoạt động học tập lẫn nhau, học tập trong thực tế, là

nơi thử nghiệm và trải nghiệm những cái mới, là nơi kết nối lý thuyết với thực hành,

giữa lý thuyết và thực tế. Trong quá trình học tập đó, GV sẽ học đƣợc nhiều điều để

phát triển năng lực chuyên môn, nghiệp vụ mới; Chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng kế

hoạch đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn theo nghiên cứu bài học theo các bƣớc sau:

B1: Xác định dạng bài học cần nghiên cứu.

B2: Thống nhất chọn bài từ những bài học mà GV trong tổ đề xuất nghiên cứu đảm

bảo mục tiêu đề ra.

B3: Phân công nhóm soạn giáo án.

B4: Nhóm soạn giáo án thống nhất nội dung và cử GV dạy minh họa.

B5: Tiến hành dạy minh họa và thảo luận.

- Hiệu trƣởng tổ chức cho tổ chuyên môn Toán dạy học môn Toán căn cứ vào

năng lực cần đạt của môn Toán để thiết kế bài học và chủ đề dạy học nhằm đạt đƣợc

năng lực cốt lõi, năng lực chung và các phẩm chất cần hình thành. Dựa the theo

28

chuẩn kiến thức, kỹ năng thiết kế các nội dung học tập và hoạt động học tập môn

Toán cho học sinh nhằm đảm bảo tính cân đối giữa học lý thuyết với học thực hành.

Tăng cƣờng sử dụng hiệu quả ứng dụng cộng nghệ thông tin trong quản lý và dạy học

nhằm đổi mới, cải tiến nâng cao chất lƣợng giáo dục.

- Hiệu trƣởng tổ chức bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học môn Toán theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới dạy học.

- Hiệu trƣởng tổ chức cho tổ chuyên môn, giáo viên thực hiện mục tiêu,

chƣơng trình và kế hoạch dạy học môn Toán nhằm thực hiện đầy đủ yêu cầu, nội

dung chƣơng trình theo quy định của Bộ GD & ĐT, đồng thời phát triển chƣơng trình

giáo dục địa phƣơng và chƣơng trình giáo dục Toán học của nhà trƣờng phù hợp với

đặc điểm cùng miền và năng lực nhận thức của học sinh. Để thực hiện tốt nhiệm vụ

này Hiệu trƣởng cần nghiên cứu kỹ nhiệm vụ năm học, mục tiêu, chƣơng trình và kế

hoạch dạy học Toán học ở trƣờng THCS, phƣơng pháp dạy học phù hợp với từng

môn học, từng khối lớp học, điều kiện và năng lực nhận thức của học sinh trên cơ sở

đó có những biện pháp tổ chức thực hiện phù hợp với bối cảnh giáo dục nhà trƣờng.

- Hiệu trƣởng, phó Hiệu trƣởng phụ trách chuyên môn hƣớng dẫn tổ chuyên

môn theo dõi, đôn đốc giáo viên Toán thực hiện chƣơng trình đủ và đúng tiến độ thời

gian, không đƣợc cắt xén, thêm bớt hoặc làm sai lệch nội dung chƣơng trình.

- Hiệu trƣởng xây dựng và ban hành những quy định về dạy học theo định

hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh và tổ chức thực hiện nhằm hình thành

nền nếp dạy học hiệu quả.

- Hiệu trƣởng hƣớng dẫn tổ chuyên môn bám sát nội dung dạy học theo các

mạch nội dung kiến thức của môn Toán THCS nhằm tổ chức có hiệu quả hoạt động

dạy học theo mục tiêu chƣơng trình giáo dục THCS định hƣớng phát triển năng lực

học sinh.

- Hiệu trƣởng tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học lý thuyết, thực hành, quản lý

dạy học theo chủ đề tải nghiệm; dạy học tích hợp liên môn, nội môn và dạy học Toán

học theo hình thức giáo dục STEM của giáo viên theo hình thức bài học đƣợc xác

nhận qua hồ sơ quản lý dạy học và thăm lớp dự giờ của giáo viên cùng tổ chuyên

môn Toán.

29

- Hiệu trƣởng tổ chức thực hiện nội dung và kế hoạch dạy học môn Toán theo

hƣớng ứng dụng vào thực tế đây là nội dung mới góp phần hữu ích cho việc hình

thành năng lực ở học sinh.

- Hiệu trƣởng tổ chức thực hiện nội dung chƣơng trình bồi dƣỡng học sinh năng

khiếu, học sinh gặp khó khăn trong học tập môn Toán theo hình thức học tăng cƣờng.

- Hiệu trƣởng tổ chức thực hiện đổi mới phƣơng pháp, hình thức tổ chức dạy

học môn Toán theo hƣớng gắn với thực tế và trải nghiệm của học sinh, tăng cƣờng

dạy học tích hợp và dạy học theo hình thức giáo dục STEM.

1.4.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo định hướng phát triển

năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn căn cứ vào năng lực Toán học cần hình

thành ở học sinh thiết kế nội dung dạy học, lựa chọn phƣơng pháp, hình thức tổ chức

dạy học phát triển năng lực Toán học cho học sinh THCS.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn giáo viên thực hiện phân phối

chƣơng trình dạy học môn Toán theo kế hoạch đã xây dựng: Dạy lý thuyết, bài tập;

dạy trải nghiệm; dạy chuyên đề tích hợp; dạy theo chủ đề giáo dục STEM; dạy

chuyên đề tự chọn nâng cao, bồi dƣỡng học sinh giỏi vv…

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn bồi dƣỡng và hƣớng dẫn giáo viên phân

tích chƣơng trình môn Toán; chƣơng trình môn Khoa học; môn Công nghệ; môn Tin

học để xác định nội dung kiến thức liên môn xây dựng các chủ đề dạy học theo

hƣớng giáo dục STEM; xây dựng chuyên đề dạy học Toán học trải nghiệm; chuyên

đề dạy Toán nâng cao vv…

Hiệu trƣởng chỉ đạo thực hiện các hình thức tổ chức dạy học Lý thuyết theo

hình thức toàn lớp; dạy học Toán học theo hình thức trải nghiệm trong và ngoài

trƣờng; Dạy học Toán học theo hình thức tự học qua môi trƣờng E-learning; Dạy học

Toán học theo hình thức giáo dục STEM tại hiện trƣờng nhằm phát triển năng lực

Toán học cho học sinh vv…

Hiệu trƣởng chỉ đạo đổi mới phƣơng pháp dạy học môn Toán theo hƣớng hình

thành phẩm chất, năng lực cần đạt ở học sinh đặc biệt là hình thành năng lực tính toán.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn giáo viên căn cứ nội dung dạy

học, mục tiêu cần đạt để lựa chọn các phƣơng pháp dạy học tích cực hóa hoạt động

30

ngƣời học nhƣ: Dạy học dự án; phƣơng pháp dạy học giải quyết vấn đề; phƣơng pháp

dạy học nghiên cứu trƣờng hợp; phƣơng pháp dạy học bằng tình huống vv…

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn giáo viên lựa chọn các kỹ thuật

dạy học để thực hiện các phƣơng pháp dạy học tích cực hóa hoạt động học sinh: Kỹ

thuật làm việc nhóm; kỹ thuật mảnh ghép; kỹ thuật phản hồi nhanh, kỹ thuật 3 lần 3;

kỹ thuật xyz vv…

Thiết bị dạy học là điều kiện quan trọng không thể thiếu trong quá trình dạy

học. Hiệu trƣởng là ngƣời chịu trách nhiệm quản lí toàn diện về cơ sở vật chất và

thiết bị phục vụ cho dạy học, có trách nhiệm bảo quản, sử dụng và phát huy hiệu quả

của cơ sở vật chất và thiết bị dạy học, có kế hoạch phát triển ứng dụng CNTT trong

công tác quản lí nói chung và quản lý dạy học môn Toán nói riêng. Đảm bảo đủ các

phƣơng tiện dạy học môn Toán để đổi mới phƣơng pháp dạy học theo hƣớng hình

thành phẩm chất và năng lực cần đạt ở học sinh.

1.4.4. Kiểm tra đánh giá thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo định hướng

phát triển năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn, hƣớng dẫn giáo viên căn cứ vào mục tiêu

phẩm chất, năng lực cần đạt ở học sinh lập kế hoạch dạy học trong đó có kế hoạch

kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học môn Toán. Chỉ đạo giáo viên lập kế hoạch kiểm

tra học kỳ, cuối năm học cho các khối lớp.

Lập kế hoạch và phân phối số đầu điểm kiểm tra môn Toán trong từng tháng

trên cơ sở đề xuất của tổ, nhóm trƣởng chuyên môn.

Hiệu trƣởng quản lí kế hoạch kiểm tra hàng tháng của giáo viên dạy môn

Toán, quản lý hoạt động ra đề, chấm bài, trả bài; chấm bài của giáo viên Toán và

những điều chỉnh dựa vào kết quả đánh giá kết quả học tập môn Toán của giáo viên,

theo dõi đánh giá đƣợc sự tiến bộ của học sinh trong quá trình học tập môn Toán.

Hiệu trƣởng kiểm tra việc chấp hành nền nếp kiểm tra, đánh giá; việc chấp hành quy

chế chuyên môn trong hoạt động đánh giá của giáo viên.

Kiểm tra, giám sát và chỉ đạo việc ra đề thi, đánh giá tổng kết môn Toán của

giáo viên và sử dụng kết quả đánh giá để đổi mới quá trình dạy học môn Toán; Quản

lý việc tổng hợp kết quả đánh giá thƣờng xuyên; đánh giá định kỳ, đánh giá tổng kết

và xếp loại học lực môn học của học sinh. Theo dõi, giám sát việc ghi học bạ, nhận

xét kết quả học tập môn Toán của giáo viên.

31

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn, hƣớng dẫn giáo viên thực hiện tốt trong

việc đổi mới kiểm tra đánh giá theo chuẩn kiến thức kỹ năng và đƣợc chia ra làm các

cấp độ: biết - hiểu - vận dụng. Cần kết hợp hài hòa trong việc ra đề thi, kiểm tra theo

hình thức tự luận và trắc nghiệm. Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn giáo

viên sử dụng kết quả đánh giá, điều chỉnh, đổi mới phƣơng pháp, hình thức tổ chức

các hoạt động giáo dục ngay trong quá trình và kết thúc mỗi giai đoạn dạy học/giáo

dục; kịp thời phát hiện những cố gắng, tiến bộ của HS để động viên, khích lệ và

những khó khăn không thể tự vƣợt qua của HS để hƣớng dẫn, giúp đỡ; đƣa ra nhận

định đúng từng kết quả đạt đƣợc, những ƣu điểm nổi bật và những hạn chế nhằm

nâng cao chất lƣợng, hiệu quả hoạt động học tập, rèn luyện của HS; góp phần thực

hiện mục tiêu giáo dục.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn, hƣớng dẫn giáo viên hình thành năng lực

tự đánh giá kết quả học tập cho học sinh thông qua dạy và học môn Toán. HS có khả

năng tham gia đánh giá, tự đánh giá, rút kinh nghiệm, tự điều chỉnh, bồi dƣỡng hứng

thú học tập và rèn luyện để tiến bộ hơn; Cha mẹ HS, cộng đồng quan tâm và biết

tham gia đánh giá quá trình học tập, rèn luyện; quá trình hình thành, phát triển phẩm

chất, năng lực của con em mình; tích cực hợp tác với nhà trƣờng trong các hoạt động

giáo dục; Cán bộ quản lí giáo dục các cấp kịp thời chỉ đạo các hoạt động giáo dục,

phƣơng pháp dạy học/giáo dục, phƣơng pháp đánh giá nhằm đạt hiệu quả giáo dục

cao nhất.

1.5. Yếu tố ảnh hƣởng đến quản lí dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh

1.5.1. Yếu tố khách quan

1.5.1.1. Kinh tế - xã hội của địa phương

Kinh tế - xã hội của địa phƣơng ảnh hƣởng rất nhiều đến công tác dạy học và

giáo dục trong nhà trƣờng. Sự quan tâm của các cấp lãnh đạo và quản lý địa phƣơng,

của ngành giáo dục. Mặt bằng dân trí, mức thu nhập của ngƣời dân đồng nghĩa với

việc quan tâm đầu tƣ cho giáo dục, con em nhân dân đƣợc yên tâm và chú tâm trong

học tập và rèn luyện, nhờ đó công tác quản lí trong nhà trƣờng sẽ có nhiều thuận lợi.

Cần chủ động trong việc khai thác thế mạnh của địa phƣơng để tranh thủ sự ủng hộ

và huy động tốt các nguồn lực phục vụ giáo dục; đồng thời nắm bắt rõ những khó

32

khăn để có biện pháp phù hợp trong xây dựng và triển khai các hoạt động giáo dục và

dạy học trong nhà trƣờng.

1.5.1.2. Sự tham gia của các lực lượng xã hội

Việc phối hợp các lực lƣợng xã hội tham gia vào việc giáo dục HS hiện nay

chƣa thực sự hiệu quả. Mặc dù đã có rất nhiều cách thức trong việc liên kết giữa nhà

trƣờng và gia đình, nhƣ đa số các trƣờng có điều kiện hiện nay đều sử dụng CNTT

trong việc trao đổi kết quả. Tuy nhiên, kết quả thực sự trong việc giáo dục HS chƣa

đƣợc đánh giá cao qua kênh này. HS vẫn chƣa thực sự tự giác trong việc học tập và

rèn luyện, bệnh thành tích trong giáo dục hiện nay vẫn còn là vấn đề đƣợc cả xã hội

quan tâm. Ngƣợc lại đối với những vùng khó khăn hiện nay, thì sự quan tâm của gia

đình còn nhiều hạn chế, tất cả việc học tập của học sinh đều do nhà trƣờng quyết định

và đây cũng là nguyên nhân đáng kể đối với việc nâng cao chất lƣợng dạy học trong

nhà trƣờng

1.5.1.3. Điều kiện cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ bị dạy học

Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học thuộc hệ thống phƣơng tiện của quá trình

dạy học, là cơ sở thực hiện các mục tiêu dạy học và mục tiêu quản lí. Cần có nhận

thức đúng đắn về ý nghĩa của các TBDH và có sự đầu tƣ, quản lí tốt các trang thiết bị

phục vụ dạy học.

Các nhà trƣờng cần thƣờng xuyên rà soát, thống kê, kiểm tra để bảo trì, bảo

dƣỡng thiết bị dạy học hiện có; dành kinh phí để sửa chữa, mua sắm thêm trang thiết

bị để đáp ứng đầy đủ các trang thiết bị phục vụ cho giảng dạy, nhằm nâng cao chất

lƣợng HĐDH.

1.5.2. Yếu tố chủ quan

1.5.2.1. Năng lực của đội ngũ Cán bộ quản lý

Trình độ và năng lực quản lí của Hiệu trƣởng và phó Hiệu trƣởng ảnh hƣởng

rất lớn đến chất lƣợng HĐDH trong nhà trƣờng. Ngoài việc xây dựng kế hoạch, chỉ

đạo và tổ chức thực hiện kế hoạch, còn phải thƣờng xuyên theo dõi, giám sát, kiểm

tra, đồng thời có sự điều chỉnh kịp thời khi cần thiết để đảm bảo chất lƣợng HĐDH.

Ngoài ra, ngƣời lãnh đạo nhà trƣờng cũng phải luôn quan tâm, đảm bảo đƣợc quyền

lợi của tập thể cán bộ giáo viên, nhân viên trong nhà trƣờng, các chính sách, đãi ngộ

để cán bộ giáo viên, nhân viên yêu nghề, gắn bó với nghề và có điều kiện học tập

33

nâng cao trình độ để có trình độ chuyên môn tốt, đáp ứng đƣợc các yêu cầu đổi mới

trong giáo dục.

Trình độ chuyên môn của giáo viên là một trong những yếu tố quan trọng chi

phối và có ảnh hƣởng lớn đến quản lí HĐDH của ngƣời CBQL. Đào tạo và bồi dƣỡng

nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên là khâu đột phá có ý nghĩa quyết định, góp

phần triển khai thắng lợi chiến lƣợc phát triển giáo dục.

Nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý,nhân viên trƣớc yêu cầu và đòi hỏi của

xã hội, trong đó yếu tố về năng lực và phẩm chất của đội ngũ có ảnh hƣởng đáng kể.

Đặc biệt GV là ngƣời trực tiếp tham gia vào hoạt động dạy học và giáo dục học sinh

vì vậy để nâng cao năng lực của đội ngũ GV là trách nhiệm của các cấp quản lý mà

trực tiếp là Hiệu trƣởng. Nếu GV chƣa nhận thức đầy đủ trách nhiệm của mình thì sẽ

ảnh hƣởng đáng kể đến kết quả học tập và rèn luyện của HS.

1.5.2.2. Cơ chế quản lý của nhà trường Trung học cơ sở

Cơ chế quản lý dạy học của Ban Giám hiệu, tổ chuyên môn theo tiếp cận năng

lực là yếu tố ảnh hƣởng trực tiếp tới kết quả dạy học theo tiếp cận năng lực của mỗi

giáo viên; nó ảnh hƣởng tới việc thiết kế bài học, chủ đề dạy học theo tiếp cận năng

lực và hoạt động dạy học cũng nhƣ kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học môn Toán của

giáo viên.

1.5.2.3. Năng lực của giáo viên

Năng lực của GV so với yêu cầu công tác hiện nay về cơ bản là đạt yêu cầu.

xong bên cạnh đó còn không ít GV cần phải đƣợc bồi dƣỡng cả về chuyên môn và

nghiệp vụ vì năng lực GV quyết định chất lƣợng dạy học. Việc tuyển chọn đội ngũ

càng đƣợc coi trọng và giao trách nhiệm cho Hiệu trƣởng, coi đó nhƣ một cam kết.

1.5.2.4. Tính tích cực học tập của học sinh

Tính tích cực học tập của học sinh là yếu tố ảnh hƣởng có tính chất quyết định

đến năng lực học tập và kết quả học tập môn Toán của mỗi học sinh.

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1

Dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh là quá trình

có mục đích, có kế hoạch đƣợc tổ chức dựa trên mô hình năng lực Toán học cần đạt

đƣợc ở học sinh trong quá trình dạy học Toán học, giáo viên thiết kế và tổ chức và

34

điều khiển quá trình học tập của học sinh, cũng nhƣ đánh giá kết quả dựa trên năng

lực nhằm đạt đƣợc mục tiêu hình thành phẩm chất, năng lực chung và năng lực đặc

thù môn Toán ở học sinh.

Quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở

trƣờng THCS đƣợc thực hiện theo cách tiến hành đồng bộ các chức năng quản lý dạy

học môn Toán dựa trên chuẩn năng lực cần đạt ở học sinh: Lập kế hoạch dạy học

môn Toán; tổ chức, chỉ đạo thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán và kiểm tra, đánh

giá thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán. Để quản lý dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh hiệu quả, đòi hỏi Hiệu trƣởng nhà trƣờng cần phải

biết phát huy những yếu tố ảnh hƣởng chủ quan và khách quan nhằm đem lại hiệu

quả của dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

35

Chƣơng 2

THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TOÁN THEO ĐỊNH HƢỚNG

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ

Ở THÀNH PHỐ HÀ GIANG, TỈNH HÀ GIANG

2.1. Khái quát chung về giáo dục Trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà

Giang và tổ chức khảo sát

Trong những năm qua, thực hiện đƣờng lối đổi mới của Đảng, Thành phố Hà

Giang đã đạt đƣợc những thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực Kinh tế - xã

hội của Thành phố có bƣớc phát triển mạnh mẽ, bộ mặt nông thôn có nhiều đổi thay,

an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội đƣợc giữ vững, hệ thống chính trị ngày càng

đƣợc củng cố, dân chủ đƣợc phát huy.

Chính trị xã hội ổn định, an ninh quốc phòng đƣợc giữ vững, sự nghiệp văn

hóa, giáo dục, y tế có chuyển biến rõ rệt, hoạt động của chính quyền, Mặt trận tổ quốc

và các đoàn thể nhân dân có nhiều tiến bộ, đời sống nhân dân ngày đƣợc nâng lên.

Hiện nay Hệ thống trƣờng lớp trên địa bàn Thành phố đáp ứng đƣợc nhu cầu

học tập của con em nhân dân các xã, thị trấn. Toàn Thành phố có 38 trƣờng học,

trong đó có 15 trƣờng Mầm non, 11 trƣờng Tiểu học, 8 trƣờng trung học cơ sở, 04

trƣờng THCS.

Bảng 2.1. Tổng hợp các trƣờng THCS Thành phố Hà Giang

(Tính đến tháng 07/2020)

TT Tên trƣờng Tổng số học sinh Tổng số lớp Số lƣợng HT và PHT

THCS Phƣơng Thiện

1. THCS Lê Quý Đôn 2. THCS Yên Biên 3. THCS Minh Khai 4. THCS Lê Lợi 5. THCS Quang Trung 6. THCS Ngọc Hà 7. 8. THCS Phƣơng Độ Tổng Tổ Trƣởng, tổ phó CM 3 6 6 6 4 4 4 3 36 Giáo viên môn toán 5 13 10 11 4 6 5 4 58 259 772 724 751 259 421 181 171 3538 8 20 22 21 8 13 8 8 108 2 3 3 3 2 2 2 2 19

36

Đƣợc sự quan tâm chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Giang, Thành ủy,

HĐND, UBND thành phố, sự cố gắng của toàn ngành mà cơ sở vật chất, trang thiết bị

phục vụ cho giảng dạy và học tập từng bƣớc đƣợc đầu tƣ hoàn chỉnh, Tính đến hết

năm 2019 toàn Thành phố đã có 33/34 trƣờng đạt chuẩn quốc gia (Trong đó: bậc

THCS: 8/8 trƣờng; đạt t lệ: 100%); đội ngũ cán bộ, giáo viên ngày càng đƣợc

chuẩn hóa. Công tác huy động học sinh đến trƣờng đúng độ tuổi ở các trƣờng phổ

thông đƣợc đảm bảo; toàn thành phố đạt chuẩn công tác xóa mù chữ, phổ cập giáo

dục THCS.

Chất lƣợng giáo dục toàn diện của Thành phố luôn đƣợc duy trì, giữ vững đảm

bảo thực chất, vững chắc; Ngành giáo dục Thành phố đã nỗ lực phấn đấu, phát huy

truyền thống dạy tốt - học tốt. Đội ngũ cán bộ, giáo viên tâm huyết với nghề, tham gia

các hội thi giáo viên dạy giỏi đạt thành tích cao; có nhiều cán bộ quản lí và giáo viên

có ý thức tự bồi dƣỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.

Chất lƣợng đại trà tiếp tục đƣợc nâng lên, đang đứng ở mức trung bình của

thành phố. Chất lƣợng học sinh dự thi vào các trƣờng THCS tăng dần. Chất lƣợng

học sinh giỏi đƣợc nâng lên, đã có học sinh đạt giải nhất cấp tỉnh nhiều bộ môn, đạt

huy chƣơng trong các kỳ thi HSG cấp quốc gia. Đặc biệt có 01 học sinh đạt nhiều giải

thƣởng toán học quốc tế nhƣ Huy chƣơng Bạc Cuộc thi Toán học Singapore; Huy

chƣơng Bạc Cuộc thi Toán học không biên giới và Huy chƣơng Đồng Cuộc thi tìm

kiếm tài năng Toán học trẻ Việt Nam năm 2017, Giải Vàng tài năng toán học Singapo

năm 2018, Giải Bạch kim Toán Châu Á - Thái Bình Dƣơng năm 2018; Huy chƣơng

vàng kỳ thi Olympic Toán Titan TMO năm 2019

Công tác khuyến học khuyến tài đƣợc phát triển sâu rộng đã động viên khen

thƣởng, kích thích, thúc đẩy sự cố gắng vƣơn lên của giáo viên, học sinh nhất là

những giáo viên giỏi, học sinh giỏi. Thành phố Hà Giang là nơi có nhiều dòng họ,

những dòng họ đều có nhiều ngƣời học giỏi, thành đạt. Phong trào xây dựng gia đình

học tập, dòng học học tập, cộng đồng học tập, đơn vị học tập đang đƣợc phát triển tốt.

Trong ngành đã có trƣờng THCS đƣợc Chủ tịch nƣớc tặng Huân chƣơng lao

động hạng nhất, nhiều tập thể, cá nhân đƣợc nhận Bằng khen của Thủ tƣớng Chính

phủ, Bộ trƣởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố.

37

2.1.1. Tình hình dạy học môn Toán các trường Trung học cơ sở thành phố Hà

Giang, tỉnh Hà Giang

2.1.1.1. Đội ngũ giáo viên dạy Toán

Đội ngũ GV Toán là những ngƣời trực tiếp đứng lớp giảng dạy học sinh, có vai

trò quyết định đến chất lƣợng dạy học môn Toán. Những năm gần đây, các trƣờng

THCS trên địa bàn đã tích cực động viên và tạo điều kiện cho GV tham gia học tập

nâng cao trình độ, tham gia thi GVG các cấp, điều đó có tác động tích cực với việc

triển khai thực hiện các hoạt động dạy học.

Bảng 2.2. Số lƣợng và chất lƣợng đội ngũ giáo viên dạy Toán

Trình độ Giáo viên Đạt danh hiệu Giáo viên giỏi Tên trƣờng TT Tổng số giáo viên Toán Chuẩn Trên chuẩn Dƣới chuẩn Cấp tỉnh

1 THCS Lê Quý Đôn 5 0 5 0 Cấp thành phố 5 2

2 THCS Yên Biên 13 1 12 0 3 5

3 THCS Minh Khai 10 0 10 0 3 4

4 THCS Lê Lợi 11 0 11 0 5 5

5 THCS Quang Trung 4 0 4 0 1 1

6 THCS Ngọc Hà 6 0 6 0 2 2

7 THCS Phƣơng Thiện 5 0 5 0 1 1

8 THCS Phƣơng Độ 4 0 4 0 2 2

58 1 57 0 25 19 Tổng

(Nguồn:Phòng GD&ĐT thành phố Hà Giang, tính đến tháng 7/2020)

Số liệu thống kê bảng 2.2 cho thấy tổng số GV dạy Toán của 8 trƣờng THCS

là 58, đảm bảo đủ so với nhu cầu, 100% GV Toán đạt chuẩn và trên chuẩn về trình độ

(Trong đó trình độ trên chuẩn đạt 1,7%), kết quả này cho thấy đội ngũ GV toán trong

các trƣờng THCS trên địa bàn nghiên cứu với trình độ chuyên môn vững vàng, thuận

lợi cho việc nâng cao chất lƣợng dạy học môn toán. Đặc biệt tỉ lệ GV dạy toán đạt

danh hiệu GV dạy giỏi cấp thành phố là 43,1% (Cấp tỉnh đạt 32,8%). Đây là những

điều kiện tốt cho việc dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

38

2.1.1.2. Công tác triển khai thực hiện dạy học môn Toán

Thực hiện sự chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Giang về việc thực hiện

nhiệm vụ năm học đối với cấp THCS nói chung, môn toán của cấp THCS nói riêng,

phòng GD&ĐT Thành phố Hà Giang đã chỉ đạo triển khai kế hoạch dạy học môn

toán tới các trƣờng THCS trong toàn thành phố cụ thể:

Thực hiện nghiêm túc, linh hoạt, sáng tạo chƣơng trình, kế hoạch giáo dục,

nhằm nâng cao chất lƣợng, hiệu quả.

Các trƣờng chủ động xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học môn toán theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh đảm bảo các yêu cầu:

+ Đảm bảo chuẩn kiến thức, kỹ năng và thái độ của cấp THCS trong chƣơng

trình giáo dục phổ thông;

+ Đảm bảo Khung thời gian 37 tuần thực học (học kỳ I: 19 tuần, học kỳ II: 18

tuần), thời gian kết thúc học kỳ I, kết thúc năm học thống nhất toàn thành phố,có đủ

thời lƣợng dành cho luyện tập,ôn tập,thí nghiệm,thực hành,tổ chức hoạt động trải

nghiệm sáng tạo và kiểm tra định kỳ; Tuy nhiên học kỳ II năm học 2019-2020 đã bị

thay đổi kế hoạch dạy học do tình hình dịch bệnh Covid-19. Từ 18 tuần học rút ngắn

còn 12 tuần nhƣng vẫn đảm bảo hoàn thành chƣơng trình trƣớc 15/7/2020.

+ Kế hoạch dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh của mỗi

trƣờng phải phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trƣờng, địa phƣơng và khả năng

học tập của học sinh theo tinh thần Hƣớng dẫn số 791/HD-BGDĐT ngày 25/6/2013

của Bộ GDĐT.

- Công tác triển khai tại các trƣờng:

+ Tổ chức cho nhóm toán nghiên cứu các văn bản hƣớng dẫn.

+ Căn cứ vào khung chƣơng trình, tổ chức rà soát phân nhóm các kiến thức

trong môn toán để đƣa vào các nhóm, (có thể điều chỉnh thứ tự, thời lƣợng, nội dung

giảng dạy)

+ Đặt tên các nhóm chủ đề.

+ Xác định số tiết trong chủ đề (số tiết cho phần lý thuyết, luyện tập, thức

hành, kiểm tra đánh giá)

+ Xác định các năng lực cần phát triển cho học sinh trong từng chủ đề, từng

tiết trong chủ đề.

39

+ Lập kế hoạch chung cho từng phân môn trong môn toán, trình BGH nhà

trƣờng xem xét, ban hành quyết định thực hiện và báo cáo Phòng GD&ĐT thành phố.

+ Trong quá trình thực hiện các giáo viên toán tiến hành dự giờ, trao đổi thảo

luận, đánh giá rút kinh nghiệm, đề xuất điều chỉnh bổ sung.

- Công tác triển khai tại phòng GD&ĐT:

+ Thành lập tổ thẩm định kế hoạch: gồm các đồng chí CBQL, giáo viên toán

cốt cán.

+ Tổ chức thẩm định, có ý kiến điều chỉnh, bổ sung cho kế hoạch dạy của

từng trƣờng.

+ Tổ chức phê duyệt.

2.1.1.3. Kết quả học tập môn toán

Chất lƣợng bộ môn Toán đƣợc đánh giá thông qua kết quả học tập bộ môn, thể

hiện trong bảng sau:

Bảng 2.3. Kết quả học tập môn toán kỳ I năm học 2019-2020

trong các trƣờng THCS

TB Yếu Khá Giỏi TT Khối Tên trƣờng

1 THCS Lê Quý Đôn Số HS 71 71 59 58 6 7 8 9

Tổng 259 79 30,45 169 65,05 11 4,5

2 THCS Yên Biên Kém SL % SL % SL % SL % SL % 0 23 32,4 47 66,2 0 0 21 29,6 48 67,6 0 0 19 32,2 39 66,1 0 0 16 27,6 35 60,3 0 0 0 1 0,5 0 0 0 0 0 0 0 1,4 1 0 2,8 2 0 1,7 1 7 12,1 0 0 214 44 20,6 99 46,3 61 28,4 9 241 49 20,3 116 48,1 69 28,7 7 178 49 27,5 91 51,1 35 19,7 3 139 19 13,7 67 48,2 49 35,2 4 0 0 0 0 0 4,2 2,9 1,7 2,9 6 7 8 9

Tổng 772 161 20,525 373 48,425 214 28 23 2,925 1 0,125

35

6 9,1 94 50,5 65 11 3

201 12 186 17 85 51,8 54 32,9 7 164 18 173 23 13,3 88 50,9 56 32,3 6 89 44,3 84 41,7 15 7,5 10 5,4 4,3 3,5 1 0,5 0 0 0 0 0 0 6 7 8 9 THCS THCS Minh Khai Tổng 724 70 9,85 356 49,375 259 35,475 38 5,175 1 0,125

4 THCS Lê Lợi 6 7 8 9 214 16 224 22 141 10 172 12

75 33,5 13 5,8 5,7 79 45,9 70 40,7 11 6,4 Tổng 751 60 7,85 329 44,025 301 40,275 58 7,5 7,5 73 34,1 98 45,8 26 12,1 1 0,5 2 0,9 9,8 112 50 0 0 7,1 65 46,1 58 41,1 8 0 0 7 3 0,35

40

Khá Giỏi Yếu TB TT Khối Tên trƣờng

Kém SL % SL % SL % SL % SL % 0 10,6 26 39,4 24 36,4 9 13,6 0 7 Số HS 66 6

5,6 28 39,4 26 36,7 13 18,3 0 71 4 7 0

5 3,1 28 43,1 29 44,6 6 9,2 65 2 8 0 0

THCS Quang Trung 12,3 22 38,6 24 42,1 4 7 57 7 9 0 0

Tổng 259 20 4 131 6 7,9 104 40,125 103 39,95 32 12,025 0 0 3,1 51 38,9 74 56,5 2 1,5 0 0

110 10 9,1 50 45,5 41 37,2 9 8,2 7 0 0

6 6 6,3 45 47,4 37 38,9 7 7,4 95 8 0 0 THCS Ngọc à 10 11,8 39 45,9 32 37,6 4 4,7 85 9 0 0

Tổng 421 30 7,575 185 44,425 184 42,55 22 5,45 0 6,4 26 55,3 11 23,4 7 14,9 0 47 6 3 0 0

2,1 15 31,9 24 51,1 7 14,9 0 47 1 7 0

7 0 30 71,4 8 19,1 4 9,5 42 0 8 0 0

THCS Phƣơng Thiện 2,2 21 46,7 21 46,7 2 4,4 45 1 9 0 0

Tổng 181 44 6 5 2,675 92 51,325 64 35,075 20 10,925 0 0 3 6,8 16 36,4 22 6,8 50 3 0 0

44 2 7 4,5 19 43,2 20 45,5 3 6,8 0 0

8 43 2 8 4,7 17 39,5 21 48,8 3 7 0 0

THCS Phƣơng Độ 40 1 9 2,5 19 47,5 20 50 0 0 0 0

0 Tổng 171 8 4,625 71 41,65 83 48,575 9 5,15 0

(Số liệu do phòng GD&ĐT Thành phố Hà Giang cung cấp)

Số liệu thống kê bảng 2.3 cho thấy tất cả các trƣờng THCS trên địa bàn Thành

phố Hà Giang có kết quả học tập môn toán khá tốt: Đa số các trƣờng đều có kết quả

học tập từ trung bình trở lên rất cao, có nhiều trƣờng không có HS đạt loại kém, t lệ

HS đạt kết quả yếu thấp. Hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh đã đƣợc giáo viên Toán các trƣờng THCS quan tâm,

tuy nhiên một số hình thức đánh giá kết quả gắn với đánh giá năng lực chƣa đƣợc giáo

viên dạy Toán đánh giá thƣờng xuyên đó là: Đánh giá qua thực hành, thí nghiệm, kết quả

thực hiện dự án học tập; Đánh giá qua tình huống gắn liền với bối cảnh. Kết quả này

phản ánh chất lƣợng dạy học môn Toán trong các trƣờng THCS trên địa bàn Thành

phố Hà Giang.

41

2.1.2. Tổ chức khảo sát

2.1.2.1. Mục đích khảo sát

Khảo sát là để nhận định đánh giá thực trạng dạy học môn toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh và thực trạng quản lý dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang,

tỉnh Hà Giang.

2.1.2.2. Đối tượng và nội dung khảo sát

Đối tƣợng khảo sát là Lãnh đạo, chuyên viên THCS Phòng Giáo dục và Đào

tạo; Cán bộ quản lý, giáo viên Toán các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Hà

Giang, tỉnh Hà Giang. Tổng số 118 ngƣời.

Để có số liệu đánh giá thực trạng quản lí dạy học môn toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh, tại 8 trƣờng, với tổng số đối tƣợng khảo sát là: Lãnh đạo,

chuyên viên THCS Phòng Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hà Giang; Cán bộ quản lý,

giáo viên Toán các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang với

tổng số 118 ngƣời:

Lãnh đạo, chuyên viên THCS Phòng Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hà

Giang: 05 ngƣời.

Cán bộ quản lý (Hiệu trƣởng, Phó hiệu trƣởng, Tổ trƣởng và tổ phó chuyên

môn) các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang: 55 ngƣời.

Giáo viên Toán các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang: 58 ngƣời.

Bảng 2.4. Danh sách phòng giáo dục và các trƣờng tiến hành khảo sát

Ghi chú TT Tên trƣờng CBQL Phòng; HT, PHT GV Toán

1 Cán bộ Phòng GDĐT 2 THCS Lê Quý Đôn 3 THCS Yên Biên 4 THCS Minh Khai 5 THCS Lê Lợi 6 THCS Quang Trung 7 THCS Ngọc Hà 8 THCS Phƣơng Thiện 8 THCS Phƣơng Độ Tổng Tổ trƣởng, tổ phó chuyên môn 3 6 6 6 4 4 4 3 36 5 13 10 11 4 6 5 4 58 5 2 3 3 3 2 2 2 2 24

42

Nội dung khảo sát:

Thực trạng dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở

trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

Thực trạng quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học

sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

2.1.2.3. Phương pháp khảo sát

Dùng phƣơng pháp điều tra bằng bảng hỏi.

Phƣơng pháp phỏng vấn và nghiên cứu sản phẩm

2.1.2.4. Cách thức xử lý số liệu

Sau khi thu thập đƣợc số liệu điều tra thì vấn đề rất quan trọng là phải trình

bày, xử lý các số liệu đó nhƣ thế nào để khai thác có hiệu quả những số liệu thực tế

đó, rút ra đƣợc những nhận xét khoa học, khánh quan, đối với những vẫn đề cần

nghiên cứu, khảo sát. Có rất nhiều cách thức xử lý số liệu điều tra, tuy nhiên đối với

phạm vi nghiên cứu của luận văn và căn cứ vào số liệu điều tra tác giải chọn cách

thức xử lý số liệu đơn giản bằng các phƣơng pháp:

+ Phƣơng pháp t lệ %: Áp dụng để xử lý số liệu với các câu hỏi liên quan đến

các câu hỏi mà ngƣời đƣợc hỏi chỉ đƣợc chọn 1 phƣơng án khi trả lời.

+ Phƣơng pháp tính điểm trung bình, xếp hạng: Áp dụng để xử lý số liệu với

các câu hỏi liên quan đến các câu hỏi soạn thảo theo thứ bậc, thang khoảng cách…

- Việc đánh giá thực trạng thông qua việc khảo sát đƣợc quy ƣớc nhƣ sau:

+ Đánh giá theo t lệ % các phƣơng án lựu chọn.

+ Đánh giá theo điểm trung bình đạt đƣợc: Điểm 5 xếp ở mức Rất tốt hoặc Rất

thƣờng xuyên hoặc Rất ảnh hƣởng; Điểm 4 ở mức Tốt hoặc Thƣờng Xuyên hoặc Ảnh

hƣởng; Điểm 3 ở mức Khá hoặc Chƣa thƣờng xuyên hoặc Tƣơng đối ảnh hƣởng;

Điểm 2 ở mức Trung Bình hoặc Ít khi hoặc Ít ảnh hƣởng; Điểm 1 ở mức Yếu hoặc

Chƣa sử dụng hoặc Không ảnh hƣởng.

Cách xử lý số liệu với các mức độ điểm trung bình đạt đƣợc nhƣ sau:

1,0 - 1,80: Đánh giá ở mức độ hoàn toàn không ảnh hƣởng; chƣa thực

hiện; yếu.

1,81 đến 2,6: Đánh giá ở mức độ rất ít khi ảnh hƣởng, ít khi thực hiện,

trung bình.

43

2,61 đến 3,40 : Đánh giá ở mức tƣơng đối ảnh hƣởng; đôi khi thực hiện; khá

3,41 đến 4,20: Đánh giá ở mức ảnh hƣởng; thƣờng xuyên thực hiện; tốt

4,21 đến 5,0: Đánh giá ở mức rất ảnh hƣởng; rất thƣờng xuyên; rất tốt.

2.2. Thực trạng dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

ở các trƣờng Trung học Cơ sở trên địa bàn Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

2.2.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về mục tiêu dạy học

môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường trung học cơ

sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

Chƣơng trình giáo dục theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh (dạy học

định hƣớng kết quả đầu ra) nhằm mục tiêu phát triển năng lực ngƣời học. Chính vì

vậy việc triển khai đầy đủ, kịp thời về mục tiêu cần hƣớng tới của dạy học môn Toán

trong chƣơng trình giáo dục phổ thông mới đến cán bộ quản lý các trƣờng và GV là

một trong những yếu tố quan trọng, quyết định đến việc xây dựng kế hoạch học tập,

chƣơng trình dạy học phù hợp, đạt mục tiêu đề ra. Để có số liệu đánh giá thực trạng

nhận thức của bộ quản lý các trƣờng và GV về mục tiêu cần hƣớng tới của dạy học

theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà

Giang qua sử dụng câu hỏi số 1 phần phụ lục 1 và phụ lục 2 để khảo sát ý kiến cán bộ

quản lý, GV về nội dung này, kết quả thu đƣợc nhƣ sau:

Bảng 2.5. Kết quả khảo sát mục tiêu dạy học môn Toán

trong chƣơng trình giáo dục phổ thông mới

TT Nội dung mục tiêu Số lƣợng Phần trăm

Hình thành ở học sinh 5 phẩm chất: Yêu nƣớc, nhân ái, 1 28/118 23,7% chăm chỉ; trung thực; trách nhiệm

2 Hình thành ở học sinh các năng lực:Tự chủ và tự học; Giao tiếp và hợp tác; Giải quyết VĐ và sáng tạo; Ngôn ngữ; Tính 28/118 23,7%

toán ; Khoa học ; Công nghệ; Tin học; Thẩm mỹ; Thể chất

3 33/118 28,0%

Hình thành ở học sinh năng lực lập luận, giải quyết vấn đề, chứng minh theo mệnh đề toán học không quá phức tạp; Sử dụng đƣợc các công thức toán học, phƣơng trình đại số, hình biểu diễn vv…

4 Tất cả các mục tiêu trên. 85/118 72,0%

44

Kết quả bảng 2.5 cho thấy, đa số các ý kiến đều xác định mục tiêu cần hƣớng

tới của dạy học môn Toán trong chƣơng trình giáo dục phổ thông mới ở trƣờng

THCS cần đạt đƣợc 3 nhóm mục tiêu: Hình thành ở học sinh 5 phẩm chất: Yêu nƣớc,

nhân ái, chăm chỉ; trung thực; trách nhiệm; Hình thành ở học sinh các năng lực: Tự

chủ và tự học; Giao tiếp và hợp tác; Giải quyết VĐ và sáng tạo; Ngôn ngữ; Tính toán;

Khoa học; Công nghệ; Tin học; Thẩm mỹ; Thể chất; Hình thành ở học sinh năng lực

lập luận, giải quyết vấn đề, chứng minh theo mệnh đề toán học không quá phức tạp;

Sử dụng đƣợc các công thức toán học, phƣơng trình đại số, hình biểu diễn vv…t lệ

chọn là 72,0%.

Tuy nhiên vẫn còn t lệ khá cao xác định mục tiêu cần hƣớng tới của dạy học

môn Toán trong chƣơng trình giáo dục phổ thông mới chƣa đầy đủ đó là: 23,7% chọn

xác định mục tiêu là Hình thành ở học sinh các năng lực:Tự chủ và tự học; Giao tiếp

và hợp tác; Giải quyết vấn đề và sáng tạo; Ngôn ngữ; Tính toán; Khoa học; Công

nghệ; Tin học; Thẩm mỹ; Thể chất ; 27% chọn xác định mục tiêu là Hình thành ở

học sinh năng lực lập luận, giải quyết vấn đề, chứng minh theo mệnh đề toán học

không quá phức tạp; Sử dụng đƣợc các công thức toán học, phƣơng trình đại số, hình

biểu diễn vv… và 23,7% chọn xác định mục tiêu là Hình thành ở học sinh 5 phẩm

chất: Yêu nƣớc, nhân ái, chăm chỉ; trung thực; trách nhiệm . Từ kết quả khảo sát trên

cho thấy đƣợc việc xác định mục tiêu ở các trƣờng THCS trên địa bàn Thành phố Hà

Giang còn khác nhau và chƣa đầy đủ, đối với cả Cán bộ quản lý và GV dạy môn Toán.

Qua đó thấy đƣợc thực trạng quản lý thực hiện mục tiêu dạy học môn Toán

theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà

Giang, tỉnh Hà Giang đã đƣợc đa số CBQL và GV nhận thức đúng và đầy đủ, tuy

nhiên còn một bộ phận CBQL và GV nhận thức đúng nhƣng chƣa đầy đủ về mục tiêu

dạy học môn Toán ở trƣờng THCS.

2.2.2. Chương trình, nội dung dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng

lực học sinh ở các trường trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

2.2.2.1. Chương trình dạy học môn Toán

Để tìm hiểu thực trạng chƣơng trình dạy học môn Toán theo định hƣớng phát

triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang tác

45

giả sử dụng câu hỏi số 2 phần phụ lục 1 và phụ lục 2 để tiến hành khảo sát đánh giá

trên 118 giáo viên dạy môn Toán, cán bộ quản lý các cấp ở các trƣờng THCS, cán bộ

quản lý cấp Phòng Giáo dục - Đào tạo thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang và kết quả

thu đƣợc ghi ở bảng 2.6.

Bảng 2.6. Chƣơng trình dạy học môn toán đã triển khai theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

Mức độ thực hiện

Điểm trung bình

Nội dung dạy học thực hiện

Rất Tốt (5 điểm)

Tốt (4 điểm)

Khá (3 điểm)

Yếu (1 điểm)

SL

Đ

SL Đ

SL

Đ

Trung bình (2 điểm) SL Đ SL Đ

1.Dạy theo chƣơng

trình sách giáo khoa

115

575

3

12

0

0

0

0

0

0

4,97

hiện hành của môn

Toán học THCS

2.Thực hiện giảm tải

một số nội dung theo

114

570

3

12

1

3

0

0

0

4,96

hƣớng dẫn của Bộ

Giáo dục

3.Bổ sung một số nội

dung mới theo phát

95

475

10

40

1

3

12

24

0

4,59

triển chƣơng

trình

nhà trƣờng

4.Dạy

Toán theo

hƣớng gắn với thực

0

0

70

280

30

90

10

20

8

8

3,37

tế cuộc sống thông

qua trải nghiệm

5.Dựa

trên chuẩn

năng lực Toán học

cần hình thành ở học

sinh,

thiết kế,

tổ

0

0

50

200

45

135

23

46

0

0

3,23

chức hoạt động học

để phát triển năng

lực học sinh

Các nội dung khác

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

46

Qua kết quả khảo sát Bảng 2.6 cho thấy Chƣơng trình dạy học môn Toán phát

triển năng lực học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà

Giang đƣợc thực hiện tốt với số điểm đánh giá đối với các Chƣơng trình dạy học

không có sự chênh lệch lớn đều ở mức khá trở lên.

Đối với Chƣơng trình: Dạy theo chƣơng trình sách giáo khoa hiện hành của

môn Toán học THCS, đƣợc đánh giá cao nhất với điểm trung bình 4,97 điểm trong đó

có 115/118 phiếu đánh giá ở mức độ rất tốt, 3/118 phiếu đánh giá ở mức độ tốt,

không có phiếu đánh giá nào ở mức độ thấp hơn;

Các Chƣơng trình dạy học lần lƣợt theo xếp thứ tự đánh giá từ cao xuống thấp:

Thực hiện giảm tải một số nội dung theo hƣớng dẫn của Bộ Giáo dục điểm trung bình

đạt 4.96 điểm; Bổ sung một số nội dung mới theo phát triển chƣơng trình nhà trƣờng

điểm trung bình đạt 4.59 điểm; những điều này đã đƣợc Bộ Giáo dục - Đào tạo chỉ

đạo thực hiện trƣớc khi ban hành chƣơng trình 2018 qua công văn 4612.

Dựa trên chuẩn năng lực Toán học và năng lực, phẩm chất chung cần hình

thành ở học sinh, thiết kế, tổ chức hoạt động học để phát triển năng lực học sinh điểm

trung bình đạt 3.23 điểm ở mức khá, điều này hoàn toàn phù hợp với kết quả nhận

thức về mục tiêu chƣơng trình dạy học môn Toán của giáo viên.

Dạy Toán theo hƣớng gắn với thực tế cuộc sống thông qua trải nghiệm điểm

trung bình đạt 3.37 điểm đạt mức khá; Trao đổi với giáo viên Toán là cô M trƣờng

THCS Yên Biên tác giả đƣợc giáo viên cho biết: Nhà trƣờng, ban giám hiệu đã triển

khai định hƣớng của Bộ Giáo dục - Đào tạo về tăng cƣờng dạy học theo hƣớng trải

nghiệm tuy nhiên đây là nội dung mới nên giáo viên vừa làm vừa học do đó tốc độ

triển khai thực hiện chƣa đƣợc tốt, mặt khác giá viên chƣa đƣợc bồi dƣỡng năng lực

dạy học môn Toán theo định hƣớng trải nghiệm và phát triển năng lực học sinh nên

chƣa triển khai mạnh mẽ. Mặt khác giáo viên vẫn bị thói quen dạy học dựa theo sách

giáo khoa mà chƣa có thói quen dạy học theo chƣơng trình dạy học.

2.2.2.2. Nội dung dạy học môn Toán

Để tìm hiểu thực trạng nội dung dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang tác giả sử

dụng câu hỏi số 3 phần phụ lục 1 và 2 để tiến hành khảo sát đánh giá trên 118 giáo

47

viên dạy môn Toán, cán bộ quản lý các cấp ở các trƣờng THCS, cán bộ quản lý cấp

Phòng Giáo dục - Đào tạo thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang và kết quả thu đƣợc

ghi ở bảng 2.7.

Bảng 2.7. Nội dung dạy học môn toán đã triển khai theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang

Mức độ thực hiện Điểm Nội dung dạy học Trung trung môn Toán đã Rất Tốt Tốt Khá Yếu bình bình triển khai thực (5 điểm) (4 điểm) (3 điểm) (1 điểm) (2 điểm) hiện SL Đ SL Đ SL Đ SL Đ SL Đ

1.Dạy lý thuyết,

bài tập Toán học 110 550 5 20 3 9 0 0 0 0 4,91

theo bài học

2.Dạy Toán học

theo chủ đề liên 0 0 0 0 86 258 14 28 18 18 2,58

môn

3.Dạy Toán học

theo chủ đề tích 78 390 34 136 0 6 12 0 4,56

hợp nội môn

4.Dạy Toán học

theo hƣớng trải 0 0 0 0 110 330 8 16 0 0 2,93

nghiệm

5.Dạy Toán học

theo hƣớng Giáo 0 0 0 0 0 0 110 220 8 8 1,93

dục STEM

6.Dạy Toán học

theo hƣớng phân 0 0 50 200 45 135 23 46 0 0 3,23

hóa

7.Các nội dung 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 khác

48

Qua kết quả khảo sát Bảng 2.7 cho thấy Nội dung dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang,

tỉnh Hà Giang đƣợc thực hiện chƣa đồng bộ ở các nội dung với số điểm trung bình

đánh giá nhƣ sau:

Đối với nội dung: Dạy lý thuyết, bài tập Toán học theo bài học, đƣợc đánh giá

cao nhất với điểm trung bình 4,91 điểm đạt mức rất tốt điều này không khó đối với

giáo viên bởi họ thƣờng xuyên phải thực hiện nội dung này với 110/118 phiếu đánh

giá ở mức độ Rất tốt, 5/118 phiếu đánh giá ở mức độ Tốt;

Dạy Toán học theo chủ đề tích hợp nội môn với điểm đánh giá trung bình đạt

4,56 điểm ở mức rất tốt.

Dạy Toán học theo hƣớng phân hóa với điểm đánh giá trung bình đạt 3,23

điểm ở mức khá;

Các nội dung dạy học môn Toán đƣợc CBQL và GV đánh giá thực hiện ở mức

chƣa tốt và còn ở mức trung bình đó là:

Dạy Toán học theo chủ đề liên môn với điểm đánh giá trung bình đạt 2,58

điểm đạt mức trung bình.

Dạy Toán học theo hƣớng trải nghiệm với điểm đánh giá trung bình đạt 2,96

điểm ở mức khá.

Dạy Toán học theo hƣớng Giáo dục STEM với điểm đánh giá trung bình đạt

1,93 điểm đạt mức trung bình.

Trao đổi với giáo viên Toán H ở trƣờng THCS Minh Khai, tác giả thu đƣợc

những thông tin sau: Giáo viên chƣa tổ chức nội dung dạy học theo hình thức trải

nghiệm và dạy học theo hƣớng giáo dục STEM nhiều là do còn hạn chế về năng lực

thiết kế chủ đề, nội dung dạy học, chƣa biết phối hợp giữa các giáo viên để tổ chức

thực hiện dạy học; mặt khác giáo viên và nhà trƣờng còn gặp khó khăn về tài chính.

Nhận xét chung: Các nội dung dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh đã đƣợc triển khai, tuy nhiên còn hạn chế ở một số nội dung dạy

học sau đây: Dạy Toán học theo chủ đề liên môn; Dạy Toán học theo hƣớng trải

nghiệm; Dạy Toán học theo hƣớng Giáo dục STEM; Nguyên nhân của thực trạng do

giáo viên còn hạn chế về năng lực dạy học để triển khai các nội dung trên và nhà

trƣờng còn gặp khó khăn về tài chính, cơ sở vật chất.

49

2.2.3. Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hướng

phát triển năng lực học sinh ở các trường trung học cơ sở thành phố Hà Giang,

tỉnh Hà Giang

2.2.3.1. Phương pháp dạy học môn Toán

Để tìm hiểu thực trạng phƣơng pháp dạy học môn Toán theo định hƣớng phát

triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang tác

giả sử dụng câu hỏi số 4 phần phụ lục để tiến hành khảo sát đánh giá trên 118 giáo

viên dạy môn Toán, cán bộ quản lý các cấp ở các trƣờng THCS, cán bộ quản lý cấp

Phòng Giáo dục - Đào tạo thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang và kết quả thu đƣợc

ghi ở bảng 2.8.

Bảng 2.8. Phƣơng pháp dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

Mức độ thực hiện

Điểm

trung

Phƣơng pháp dạy học

5

4

3

2

1

bình

thực hiện

SL

Đ

SL Đ

SL

Đ

SL Đ SL Đ

1.Phƣơng pháp dạy học

5

25

18

72

45

135

37

74

18

18

2.74

dự án

2.Phƣơng pháp dạy học

115

575

3

12

0

0

0

0

0

4,97

0

giải quyết vấn đề

3.Phƣơng pháp dạy học

95

475

10

40

3

12

24

0

0

4,59

1

theo tình huống

4.Phƣơng pháp dạy học

theo trải nghiệm gắn

5

25

28

112

45

135

37

74

8

8

3,00

với thực tế

5.Phƣơng pháp thuyết

70

350

31

124

9

27

8

16

0

0

4,38

trình

6.Phƣơng pháp

thảo

65

325

30

120

23

69

0

0

0

0

4,36

luận nhóm

7.Phƣơng pháp nghiên

0

0

0

0

110

330

8

16

0

0

2,93

cứu trƣờng hợp

8.Các phƣơng pháp

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0,00

khác

50

Qua kết quả khảo sát Bảng 2.8 cho thấy Phƣơng pháp dạy học môn Toán theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà

Giang, tỉnh Hà Giang đƣợc triển khai thực hiện tuy nhiên một số phƣơng pháp chiếm

ƣu thế trong dạy học phát triển năng lực cho học sinh chƣa đƣợc sử dụng ở mức

thƣờng xuyên và rất thƣờng xuyên.

Các phƣơng pháp dạy học đƣợc giáo viên sử dụng ở mức độ rất thƣờng xuyên

bao gồm:

Phƣơng pháp Thảo luận nhóm với điểm số trung bình là 4.36 điểm

Phƣơng pháp dạy học giải quyết vấn đề với 115/118 (97,5%) phiếu đánh giá ở

mức Thƣờng xuyên, điểm trung bình đạt 4,97 điểm, chứng tỏ hai phƣơng pháp 1 và 2

đƣợc các trƣờng sử dụng Rất thƣờng xuyên và cho hiệu quả giảng dạy môn toán tốt.

Các phƣơng pháp : Phƣơng pháp dạy học theo tình huống; Phƣơng pháp thuyết trình;

Phƣơng pháp dạy học dự án; Phƣơng pháp nghiên cứu trƣờng hợp. Các phƣơng pháp

này đƣợc các trƣờng sử dụng với với mức độ khác nhau có trƣờng sử dụng rất thƣờng

xuyên, có trƣờng sử dụng ở mức thƣờng xuyên và cũng có trƣờng ít khi sử dụng

phƣơng pháp này. Phƣơng pháp dạy học theo trải nghiệm gắn với thực tế, đƣợc các

trƣờng áp dụng ở mức độ rất khác nhau tùy thuộc vào điều kiện của tƣờng trƣờng, cá

biệt có trƣờng chƣa sử dụng phƣơng pháp này do điều kiện không cho phép để tiến

hành hoạt động giáo dục theo phƣơng pháp này.

Để tìm hiểu thực trạng hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

tác giả sử dụng câu hỏi số 5 phần phụ lục để tiến hành khảo sát đánh giá trên 118

giáo viên dạy môn Toán, cán bộ quản lý các cấp ở các trƣờng THCS, cán bộ quản lý

cấp Phòng Giáo dục - Đào tạo thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang và kết quả thu

đƣợc ghi ở bảng 2.9

2.2.3.2. Hình thức tổ chức dạy học môn Toán

Qua kết quả khảo sát Bảng 2.9 cho thấy hai hình thức tổ chức dạy học đƣợc

các trƣờng sử dụng rất thƣờng xuyênđó là: Dạy toàn lớp và Dạy theo nhóm (với

100% phiếu lựa chọn ở mức rất thƣờng xuyên) nó phản ánh thực tiến hình thức dạy

học hiện nay ở các trƣờng.

51

Bảng 2.9. Hình thức tổ chức dạy môn toán theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

Mức độ thực hiện

Điểm trung bình Hình thức dạy học thực hiện Ít khi (2 điểm) Thƣờng xuyên (4 điểm) Chƣa sử dụng (1điểm)

Rất thƣờng xuyên (5 điểm) SL Chƣa thƣờng xuyên (3 điểm) Đ SL Đ SL Đ SL Đ SL Đ

1.Dạy toàn lớp 118 590 0 0 0 0 0 0 0 0 5,00

2.Dạy theo nhóm 118 590 0 0 0 0 0 0 0 0 5,00

50 200 45 135 23 46 0 0 3,23 0 0 3.Dạy cá nhân

4.Dạy qua môi 0 0 0 0 100 200 18 18 1,85 0 0 trƣờng E-Learning

5. Dạy Toán theo

hình thức trải 0 0 0 0 0 0 110 220 8 8 1,93

nghiệm thực tiễn

6.Các hình thức tổ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,00 chức khác

Tiếp theo đó là hình thức Dạy học cá nhân với 50/118 phiếu đánh giá ở mức

Thƣờng xuyên chiếm 42,3% còn lại đánh giá ở mức sử dụng chƣa thƣờng xuyên và ít

khi sử dụng, với điểm trung bình 3,23 điểm.

Còn hai hình thức: Dạy Toán theo hình thức trải nghiệm thực tiễn và Dạy qua

môi trƣờng E-learning đƣợc đánh giá ở mức sử dụng Ít khi và thậm chí còn nhiều

giáo viên chƣa sử dụng , không có phiếu đánh giá ở mức Thƣờng xuyên. Tìm hiểu

nguyên nhân, tác giả phỏng vấn giáo viên H trƣờng THCS Yên Biên, giáo viên cho

biết để tổ chức dạy học trải nghiệm liên quan đến cơ sở vật chất, tài chính của nhà

trƣờng mà điều này thì các trƣờng miền núi hiện nay còn nhiều hạn chế; Còn đối với

dạy học trực tuyến nhà trƣờng và giáo viên có thể đáp ứng đƣợc yêu cầu nhƣng học

sinh không có phƣơng tiện để học trực tuyển.

Nhận xét chung: Về cơ bản hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà

Giang đã đƣợc giáo viên triển khai đa dạng hóa; trong đó các hình thức tổ chức dạy

52

học đƣợc giáo viên sử dụng thƣờng xuyên đó là: Dạy học toàn lớp; hình thức tổ chức

thảo luận nhóm; các hình thức tổ chức dạy học theo hình thức: Dạy qua môi trƣờng

E-learning; Dạy Toán theo hình thức trải nghiệm thực tiễn là những hình thức tổ

chức dạy học chƣa đƣợc giáo viên sử dụng thƣờng xuyên do nhiều nguyên nhân khác

nhau nhƣ điều kiện cơ sở hạ tầng chƣa tốt; năng lực dạy học của giáo viên vv…. Đây

là cơ sở để Hiệu trƣởng các trƣờng THCS cần quan tâm khi triển khai thực hiện dạy

học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực.

2.2.4. Kiểm tra - đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng

lực học sinh ở các trường trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

Để tìm hiểu thực trạng đánh giá kết quả dạy học môn Toán của giáo viên theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang,

tỉnh Hà Giang tác giả sử dụng câu hỏi số 6 phần phụ lục để tiến hành khảo sát đánh

giá trên 118 giáo viên dạy môn Toán, cán bộ quản lý các cấp ở các trƣờng THCS,

cán bộ quản lý cấp Phòng Giáo dục - Đào tạo thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang và

kết quả thu đƣợc ghi ở bảng 2.10

Bảng 2.10. Kiểm tra - đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo định hƣớng phát

triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

Mức độ thực hiện

Điểm trung bình

Ít khi (2 điểm)

Thƣờng xuyên (4 điểm)

Chƣa sử dụng (1 điểm)

Hình thức, phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học thực hiện

Rất thƣờng xuyên (5 điểm) Đ SL

SL Đ

Chƣa thƣờng xuyên (3 điểm) SL Đ

SL

Đ

SL Đ

50

250 68

272

0

0

0

0

0

0

4,42

40

200 63

252

15

45

0

0

0

0

4,21

118

590

0

0

0

0

0

0

5,00

0

0

0

0

0

0

115

230

3

3

1,97

0

0

0

0

0

0

110

220

8

8

1,93

0

0

0

0

0

0

110

220

8

8

1,93

0

0

1.Trắc nghiệm khách quan 2.Tự luận 3.Kết hợp giữa trắc nghiệm khách quan và tự luận 4.Đánh giá qua thực hành, thí nghiệm, 5. Đánh giá sản phẩm dự án học tập của học sinh 6.Đánh giá qua tình huống gắn liền với bối cảnh 7.Các hình thức khác

0

0

0

0

0

0

0

0

0,00

0

0

53

Qua kết quả khảo sát Bảng 2.10 cho thấy hai hình thức, phƣơng pháp kiểm tra

đánh giá giá kết quả dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đƣợc vận dụng linh

hoạt đối với từng trƣờng, nhƣng đối với hình thức kiểm tra đánh giá kết hợp giữa trắc

nghiệm khách quan và tự luận đƣợc các trƣờng áp dụng rất thƣờng xuyên, thể hiện

qua kết quả khảo sát với 118/118 phiếu (đạt 100%) đánh giá ở mức Rất thƣờng xuyên

với điểm trung bình đạt 5.0 điểm.

Tiếp theo là hình thức kiểm tra, đánh giá trắc nghiệm khách quan và tự luận

đƣợc các trƣờng sử dụng ở mức độ khác nhau đều đƣợc các trƣờng sử dụng ở mức độ

rất thƣờng xuyên.

Đánh giá qua thực hành, thí nghiệm, kết quả thực hiện dự án học tập là hình

thức đánh giá kết quả học tập chƣa đƣợc giáo viên toán quan tâm thực hiện nên kết

quả đánh giá với điểm trung bình là 1,97 điểm và 1,93 điểm ở mức ít khi thực hiện.

Đánh giá qua tình huống gắn liền với bối cảnh đƣợc các trƣờng đánh giá ít khi

sử dụng và cá biệt có giáo viên đánh giá ở mức chƣa sử dụng kiểm tra, đánh giá theo

hình thức, phƣơng pháp này.

Nhận xét chung: Hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh đã đƣợc giáo viên Toán các trƣờng THCS quan tâm,

tuy nhiên một số hình thức đánh giá kết quả gắn với đánh giá năng lực chƣa đƣợc giáo

viên dạy Toán đánh giá thƣờng xuyên đó là: Đánh giá qua thực hành, thí nghiệm, kết quả

thực hiện dự án học tập; Đánh giá qua tình huống gắn liền với bối cảnh.

2.3. Thực trạng Quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng Phát triển năng lực

học sinh ở các trƣờng Trung học cơ sở Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

2.3.1. Thực trạng lập kế hoạch dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng

lực học sinh ở trường trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

Để thực hiện tốt chƣơng trình, nội dung dạy học môn Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh, đòi hỏi Ban giám hiệu Nhà trƣờng phải chỉ đạo tốt công

tác lập Kế hoạch dạy học, đảm bảo thực hiện đầy chƣơng trình, nội dung dạy theo yêu

cầu. Tìm hiểu thực trạng lập kế hoạch dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang, tác giả sử dụng câu

54

hỏi số 7 phần phần phụ lục 1 và phụ lục 2 để khảo sát trên CBQL, GV, tác giả thu

đƣợc kết quả ghi ở bảng 2.11.

Bảng 2.11. Thực trạng lập kết hoạch dạy học môn toán theo định hƣớng Phát

triển năng lực học sinh ở các trƣờng Trung học cơ sở Thành phố Hà Giang,

tỉnh Hà Giang

Mức độ thực hiện

5 4 2 1 Điểm trung bình Nội dung lập kế hoạch dạy học đã xây dựng SL Đ SL Đ 3 SL Đ SL Đ SL Đ

118 590 0 0 0 0 0 0 0 0 5,00

15 75 28 112 23 153 27 54 25 1 2,84

19 95 84 336 15 45 0 0 0 0 4,03

0 0 0 0 86 258 14 28 18 18 2,58

0 0 0 0 85 255 15 30 18 18 2,57

0 0 0 0 0 0 110 220 8 8 1,93

20 100 83 332 15 45 0 0 0 0 4,04

0 0 0 0 84 252 15 30 19 19 2,55

19 95 84 336 15 45 0 0 0 0 4,03

1.Kế hoạch dạy học môn Toán học theo chƣơng trình, sách giáo khoa hiện hành 2.Kế hoạch dạy học Toán học theo chủ đề tích hợp liên môn 3.Kế hoạch dạy học Toán học theo chủ đề tích hợp nội môn 4.Kế hoạch dạy học Toán học theo chủ đề trải nghiệm gắn với thực tiễn 5.Kế hoạch dạy học theo học Toán dục giáo hƣớng STEM 6.Dạy học chuyên theo tự chọn đề hƣớng tăng cƣờng năng lực 7.Bồi dƣỡng học sinh giỏi 8.Phụ đạo học sinh yếu kém 9.Chuẩn bị nguồn lực để thực hiện kế hoạch dạy học

55

Qua kết quả khảo sát Bảng 2.11 Ban giám hiệu các trƣờng THCS trên địa bàn

Thành phố Hà Giang đã chỉ đạo việc lập Kế hoạch dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh theo hƣớng đa dạng hóa.

Nội dung kế hoạch dạy học môn Toán học theo chƣơng trình, sách giáo khoa

hiện hành đƣợc Ban giám hiệu các trƣờng thực hiện rất tốt với 100% phiếu đánh giá ở

mức Rất tốt với điểm số trung bình là 5,0 điểm và đây cũng chính là kế hoạch mà các

trƣờng thƣờng xuyên phải tiến hành để trên cơ sở đó các trƣờng xây dựng các kế

hoạch dạy học khác để cùng hƣớng tới thực hiện các nội dung, chƣơng trình dạy học

môn toán Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

Bồi dƣỡng học sinh giỏi, đƣợc các trƣờng đánh giá thực hiện ở mức độ tốt với

điểm trung bình đạt mức trên 4,04 điểm.

Kế hoạch dạy học tích hợp nội môn và kế hoạch chuẩn bị nguồn lực để thực

hiện kế hoạch dạy học đƣợc các trƣờng THCS triển khai thực hiện tốt với điểm số

trung bình chung là 4.03 điểm.

Kế hoạch dạy học môn Toán theo chủ đề tích hợp liên môn đƣợc CBQL và

GV đánh giá thực hiện ở mức tốt với điểm số trung bình là 2,84 điểm đạt mức khá

nhƣng ở mức thấp gần với mức trung bình

Kế hoạch dạy học môn Toán ở trƣờng THCS theo chủ đề trải nghiệm gắn với

thực tiễn có điểm trung bình là 2,58 điểm đạt mức trung bình.

Tuy nhiên kế hoạch dạy học môn Toán theo hình thức giáo dục STEM đạt

điểm trung bình chung là 2,57 điểm ở mức trung bình.

Kế hoạch Phụ đạo học sinh yếu kém đạt điểm trung bình là 2,55 điểm ở mức

trung bình.

Kế hoạch dạy học chuyên đề tự chọn theo hƣớng tăng cƣờng năng lực đạt

điểm trung bình trung là 1,93 điểm ở mức trung bình và là mức thấp.

Trao đổi với CBQL là cô M của trƣờng THCS về công tác lập kế hoạch dạy

học các nội dung mới, cô cho biết trong công tác lập kế hoạch dạy học theo hình thức

trải nghiệm, dạy tích hợp liên môn; dạy theo hình thức giáo dục STEM của môn Toán

chƣa cụ thể mà mới chỉ có kế hoạch chung là dạy 03 hay 02 chủ đề chƣa có tên chủ đề cụ

thể dẫn tới tình trạng khó chỉ đạo và giám sát khâu tổ chức thực hiện của giáo viên.

56

Nhận xét chung: Thực trạng lập kế hoạch dạy học môn Toán ở các trƣờng

THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đã đƣợc thể hiện ở hầu hết các nội dung, tuy

nhiên vẫn bị mang nặng dáng dấp của kế hoạch dạy học truyền thống chƣa quan tâm

nhiều đến kế hoạch dạy học các chủ đề dạy học tích hợp, trải nghiệm và dạy học theo

hình thức giáo dục STEM có thế mạnh trong hình thành phát triển năng lực học sinh.

2.3.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học môn toán theo định hướng Phát triển năng

lực học sinh ở các trường Trung học cơ sở Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

Trong dạy học, quản lý việc sử dụng biện pháp tổ chức dạy học là một khâu vô

cùng quan trọng. Biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo. Quản lý sử biện

pháp tổ chức dạy học và các điều kiện hỗ trợ dạy học không chỉ thuần túy là quản lý

việc sử dụng hợp lý các phƣơng pháp, hình thức dạy học, để nâng cao hiệu quả quá

trình đào tạo mà phải thƣờng xuyên tổng kết, đánh giá và cập nhật cách thức làm việc

giữa thầy và trò sao cho kết quả đạt tốt nhất. Để có số liệu đánh giá thực trạng tổ chức

dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS, tác

giả sử dụng câu hỏi số 8 phần phụ lục 1 và phụ lục 2, kết quả thu đƣợc ghi ở bảng 2.12:

Bảng 2.12. Tổ chức dạy học môn toán theo định hƣớng Phát triển năng lực học

sinh ở các trƣờng Trung học cơ sở Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

Mức độ thực hiện

5

2

1

Điểm trung bình

Nội dung công tác tổ chức đã thực hiện

SL

Đ

4 SL Đ

3 SL Đ

SL Đ SL Đ

117 585

1

4

0

0

0

0

0

0

4.99

20

100 80 320

18

54

0

0

0

0

4.02

tích

14

70

26 104

28

84

27

54

23 23

2,84

1.Thành lập Ban chỉ đạo thực hiện nội dung chƣơng trình dạy học môn Toán theo học hƣớng đổi mới 2.Phân công nhiệm vụ cho tổ chuyên môn và giáo viên dạy Toán học thực hiện phân chƣơng trình và đề xuất kế hoạch dạy học 3.Bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học môn Toán học cho giáo viên

57

Mức độ thực hiện

5

2

1

Điểm trung bình

Nội dung công tác tổ chức đã thực hiện

SL

Đ

4 SL Đ

3 SL Đ

SL Đ SL Đ

18

90

82 328

18

54

0

0

0

0

4.00

24

100 26 104

28

84

27

54

13 13

3,01

10

50

50 200

15

45

31

62

12 12

3,13

20

100 80 320

18

54

0

0

0

0

4.02

động

29

145 16

64

23

69

30

60

20 20

3,03

10

50

50 200

15

45

43

86

0

3.23

12

60

23

92

27

81

35

70

21 21

2,75

4.Xây dựng cơ chế phối hợp giữa BGH với tổ chuyên môn triển khai thực hiện kế giáo hoạch dụcToán học tổ 5.Tổ chức cho chuyên môn tự nhiên triển khai sinh hoạt theo chuyên môn hƣớng nghiên cứu bài học Toán học 6.Tổ chức phát triển chƣơng trình dạy học Toán học theo hƣớng trải nghiệm và hƣớng giáo dục STEM 7.Tổ chức bồi dƣỡng học sinh giỏi, học sinh hạn chế về năng lực Toán học 8.Huy các nguồn lực để thực hiện dạy học Toán học trải nghiệm và dạy học Toán học theo chủ đề, dạy học theo STEM 9.Xây dựng cơ chế giám sát thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán học tiêu 10.Xây dựng chí đánh giá kết quả dạy học theo tiếp cận năng lực 11.Các nội dung khác

67

335 31 124

15

45

5

2

0

0

4.29

58

Nhìn vào kết quả thống kê ở bảng 2.12 cho thấy Hiệu trƣởng các trƣờng THCS

đã tiến hành nhiều nội dung, biện pháp để tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh, trong đó có một số biện pháp tổ

chức đƣợc tiến hành ở mức rất tốt và tốt đó là các nội dung, biện pháp sau đây:

Thành lập Ban chỉ đạo thực hiện nội dung chƣơng trình dạy học môn Toán học

theo hƣớng đổi mới với điểm số trung bình trung là 4,99 điểm.

Phân công nhiệm vụ cho tổ chuyên môn và giáo viên dạy Toán học thực hiện

phân tích chƣơng trình và đề xuất kế hoạch dạy học và Tổ chức bồi dƣỡng học sinh

giỏi, học sinh hạn chế về năng lực Toán học đƣợc CBQL và GV đánh giá đạt điểm

trung bình chung là 4,02 điểm.

Xây dựng cơ chế phối hợp giữa BGH với tổ chuyên môn triển khai thực hiện

kế hoạch giáo dục Toán học đƣợc CBQL và GV đánh giá đạt điểm trung bình chung

là 4,00 điểm.

Một số nội dung, biện pháp đƣợc CBQL và GV đánh gia sở mức khá gồm các

nội dung, biện pháp sau:

Xây dựng cơ chế giám sát thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán học đạt điểm

trung bình chung là 3,23 điểm.

Huy động các nguồn lực để thực hiện dạy học Toán học trải nghiệm và dạy học

Toán học theo chủ đề, dạy học theo STEM đạt điểm trung bình chung là 3,03 điểm.

Tổ chức phát triển chƣơng trình dạy học Toán học theo hƣớng trải nghiệm và

hƣớng giáo dục STEM đạt điểm trung bình chung là 3,13 điểm

Tổ chức cho tổ chuyên môn tự nhiên triển khai sinh hoạt chuyên môn theo

hƣớng nghiên cứu bài học Toán học đạt điểm trung bình chung là 3,01 điểm.

Xây dựng tiêu chí đánh giá kết quả dạy học theo tiếp cận năng lực đạt điểm

trung bình chung là 2,75 điểm đạt khá nhƣng ở mức thấp.

Nhận xét chung về cơ bản công tác tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh về cơ bản đã đƣợc các trƣờng

THCS thành phố hà Giang, tỉnh Hà Giang triển khai tƣơng đối tốt tuy nhiên cần một

số biện pháp phải quan tâm hơn để nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh đó là: Xây dựng cơ chế giám sát thực hiện kế

hoạch dạy học môn Toán; Huy động các nguồn lực để thực hiện dạy học Toán học

trải nghiệm và dạy học Toán học theo chủ đề, dạy học theo STEM; Tổ chức phát

triển chƣơng trình dạy học Toán học theo hƣớng trải nghiệm và hƣớng giáo dục

59

STEM; Tổ chức cho tổ chuyên môn tự nhiên triển khai sinh hoạt chuyên môn theo

hƣớng nghiên cứu bài học Toán học; Xây dựng tiêu chí đánh giá kết quả dạy học

theo tiếp cận năng lực. Vai trò của tổ chuyên môn trong việc xây dựng các chủ đề

dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh còn hạn chế. Việc

xây dựng các tiêu chí đánh giá chung còn chƣa hiệu quả.

2.3.3. Thực trạng chỉ đạo dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực

học sinh ở các trường trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

Để có số liệu đánh giá thực trạng chỉ đạo dạy học môn Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS thành phố hà Giang, tác giả sử dụng

câu hỏi số 9 phần phụ lục 1 và phụ lục 2, kết quả thu đƣợc ghi ở bảng 2.13:

Bảng 2.13. Chỉ đạo dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học

sinh ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

Mức độ thực hiện

5 4 2 1 Nội chỉ đạo đã thực hiện Điểm trung bình SL Đ SL Đ 3 SL Đ SL Đ SL Đ

20 100 80 320 18 54 0 0 0 0 4.02

12 60 17 72 27 81 28 56 35 35 2,57

24 120 27 108 28 84 26 52 13 13 3,19

thực 1.Chỉ đạo dung nội hiện chƣơng trình dạy học môn Toán học theo hƣớng đổi mới 2. Chỉ đạo tổ chuyên môn và giáo viên dạy Toán học thực hiện phân tích chƣơng trình và đề xuất kế hoạch dạy học theo chủ đề 3. Chỉ đạo tổ chuyên môn bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học môn Toán học cho giáo viên

60

Mức độ thực hiện

5 4 2 1 Nội chỉ đạo đã thực hiện Điểm trung bình SL Đ SL Đ 3 SL Đ SL Đ SL Đ

16 80 35 140 28 84 26 52 13 13 3,13

0 0 30 120 28 84 37 74 23 23 2,55

10 50 50 200 15 45 31 62 12 12 3,13

20 100 80 320 18 54 0 0 0 0 4.02

10 50 50 200 15 45 43 86 0 3.23

10 50 50 200 15 45 31 62 12 12 3,13

4. Chỉ đạo đổi mới phƣơng pháp, hình thức tổ chức dạy học Toán học theo định hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh 5. Chỉ đạo tổ chuyên môn cử giáo viên dạy bài học / chủ đề minh định theo họa hƣớng đổi mới 6. Chỉ đạo giáo viên thƣờng xuyên lấy ý kiến phản hồi từ học sinh để đổi mới dạy học môn Toán học 7. Chỉ đạo xây dựng nền nếp dạy học môn Toán ở trƣờng THCS 8. Chỉ đạo giám sát thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán định học theo hƣớng phát triển năng lực học sinh 9. Chỉ đạo phát triển chƣơng trình, kế hoạch dạy học môn Toán học theo hƣớng phân hóa 10. Các nội dung khác

61

Từ kết quả thống kê ở bảng 2.13 cho thấy, Hiệu trƣởng các trƣờng THCS

thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đã thực hiện tốt một số biện pháp chỉ đạo dạy học

môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh bao gồm:

Chỉ đạo thực hiện nội dung chƣơng trình dạy học môn Toán học theo hƣớng

đổi mới đƣợc CBQL và GV đánh giá đạt điểm trung bình chung là 4,02 điểm.

Chỉ đạo xây dựng nền nếp dạy học môn Toán ở trƣờng THCS đƣợc CBQL và

GV đánh giá đạt điểm trung bình chung là 4,02 điểm.

Các nội dung chỉ đạo đƣợc CBQL và GV đánh giá thực hiện ở mức khá gồm

các nội dung, biện pháp sau:

Chỉ đạo tổ chuyên môn bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học môn Toán học

cho giáo viên đạt điểm trung bình chung là 3,19 điểm;

Chỉ đạo đổi mới phƣơng pháp, hình thức tổ chức dạy học Toán học theo định

hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh đạt điểm trung bình chung là 3,13 điểm;

Chỉ đạo phát triển chƣơng trình, kế hoạch dạy học môn Toán học theo hƣớng

phân hóa đạt điểm trung bình chung là 3,13 điểm;

Chỉ đạo giám sát thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán học theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh đạt điểm trung bình chung là 3,23 điểm;

Một số nội dung chỉ đạo chƣa đƣợc Hiệu trƣởng các trƣờng THCS thành phố

Hà Giang quan tâm chỉ đạo gồm:

Chỉ đạo tổ chuyên môn và giáo viên dạy Toán học thực hiện phân tích chƣơng

trình và đề xuất kế hoạch dạy học theo chủ đề đƣợc giáo viên và CBQL đánh giá với

điểm số trung bình là 2,57 điểm;

Chỉ đạo tổ chuyên môn cử giáo viên dạy bài học / chủ đề minh họa theo định

hƣớng đổi mới giáo viên và CBQL đánh giá với điểm số trung bình là 2,55 điểm;

Nhận xét chung: về cơ bản công tác chỉ đạo thực hiện kế hoạch dạy học môn

Toán đã đƣợc Hiệu trƣởng các trƣờng THCS quan tâm triển khai thực hiện tuy nhiên

còn một số nội dung cần đƣợc tăng cƣờng chỉ đạo để thực hiện dạy học môn Toán

theo định hƣớng phát triển năng lực hiệu quả hơn gồm: Chỉ đạo tổ chuyên môn và

giáo viên dạy Toán học thực hiện phân tích chƣơng trình và đề xuất kế hoạch dạy học

theo chủ đề; Chỉ đạo tổ chuyên môn cử giáo viên dạy bài học / chủ đề minh họa theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh và một số nội dung khác.

62

2.3.4. Kiểm tra đánh giá thực hiện kế hoạch dạy học môn toán ở trường trung học

cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

Việc kiểm tra đánh giá thực hiện kế hoạch dạy học là việc làm hết sức cần

thiết và quan trọng. Việc kiểm tra, đánh giá đƣợc tiến hành thông qua nhiều cách thức

khác nhau. Cụ thể nhƣ: Xây dựng chuẩn kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch giáo

dục Toán học; Thiết kế công cụ đánh giá kế hoạch giáo dục Toán học; Xây dựng lực

lƣợng đánh giá kế hoạch giáo dục Toán học; Tổ chức thực hiện đánh giá thƣờng

xuyên; Công khai kết quả đánh giá để cải tiến chất lƣợng giáo dục Toán học; Khuyến

khích tổ chuyên môn, giáo viên, học sinh tự đánh giá…dựa vào kết quả kiểm tra để

đánh giá tiến độ, chất lƣợng thực hiện kế hoạch dạy học đã đề ra, để có những giải

pháp cụ thể nhằm thực hiện có hiệu quả kế hoạch dạy học. Để tìm hiểu thực trạng

kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang,

tác giả sử dụng câu hỏi số 10 phụ lục 1 và phụ lục 2 để khảo sát trên 118 CBQL và

GV, kết quả thu đƣợc ghi ở bảng 2.14.

Bảng 2.14. Kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán

ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

Mức độ thực hiện Điểm Nội dung kiểm

trung tra, đánh giá đã Rất Tốt (5 điểm) Tốt (4 điểm) Khá (3 điểm) Yếu (1điểm) bình thực hiện SL Đ SL Đ Trung bình (2 điểm) SL Đ SL Đ SL Đ

1.Xây dựng chuẩn

kiểm tra, đánh giá 10 50 50 200 15 45 43 86 0 3.23 thực hiện kế hoạch

giáo dục Toán học

2.Thiết kế công cụ

đánh giá kết quả tổ

chức thực hiện kế 0 0 0 0 60 180 50 100 8 8 2,44

hoạch giáo dục

Toán học

63

Mức độ thực hiện Nội dung kiểm Điểm

tra, đánh giá đã trung Rất Tốt (5 điểm) Tốt (4 điểm) Khá (3 điểm) Yếu (1điểm) thực hiện bình SL Đ SL Đ Trung bình (2 điểm) SL Đ SL Đ SL Đ

0 0 0 0 84 252 30 60 4 4 2,68

thực giá 0 0 30 120 28 84 37 74 23 23 2,55

118 590 0 0 0 0 0 0 0 0 5,00

0 0 0 0 36 108 45 90 37 37 1,99

118 590 0 0 0 0 0 0 0 0 5,00

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,00 lực 3.Xây dựng lƣợng đánh giá kế hoạch giáo dục Toán học 4.Tổ chức hiện đánh thƣờng xuyên 5.Công khai kết quả đánh giá 6. Cải tiến chất lƣợng giáo dục Toán học sau đánh giá 6.Khuyến khích tổ chuyên môn, giáo viên, học sinh tự đánh giá 7.Các nội dung khác

Nhìn vào kết quả thống kê cho thấy công tác kiểm tra, đánh giá việc thực hiện

kế hoạch dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh đã đƣợc

Hiệu trƣởng các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang quan tâm triển

khai, tuy nhiên chƣa đồng bộ ở tất cả các nội dung.

Một số nội dung đƣợc CBQL và GV đánh giá thực hiện rất tốt đó là các nội

dung biện pháp sau đây:

Công khai kết quả đánh giá đạt điểm trung bình chung là 5,0 điểm.

Khuyến khích tổ chuyên môn, giáo viên, học sinh tự đánh giá đạt điểm trung

bình chung là 5,0 điểm.

Không có nội dung, biện pháp nào đƣợc đánh giá ở mức tốt. Các nội dung

đƣợc đánh giá thực hiện ở mức khá bao gồm:

64

Xây dựng chuẩn kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch giáo dục Toán học đạt

điểm trung bình chung là 3,23 điểm.

Xây dựng lực lƣợng đánh giá kế hoạch giáo dục Toán học đạt điểm trung bình

chung là 2,68 điểm.

Một số nội dung, biện pháp kiểm tra đƣợc đánh giá kết quả thực hiện ở mức

trung bình:

Tổ chức thực hiện đánh giá thƣờng xuyên đạt điểm trung bình chung là 2,55 điểm.

Thiết kế công cụ đánh giá kết quả tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục Toán

học đạt điểm trung bình chung là 2,44 điểm.

Cải tiến chất lƣợng giáo dục Toán học sau đánh giá đạt điểm trung bình chung

là 1,99 điểm.

Trao đổi với Thầy H, CBQL phụ trách chuyên môn trƣờng THCS Minh Khai

tác giả đƣợc biết, CBQL đã quan tâm đến hoạt động kiểm tra, đánh giá thực hiện kế

hoạch dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh tuy nhiên chủ

yếu tập trung kiểm tra về số giờ lên lớp, giáo án của giáo viên và sổ ghi chép chƣa

quan tâm nhiều đến các nội dung khác.

Nhận xét chung: Về cơ bản hoạt động kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch

dạy học môn Toán đã đƣợc Hiệu trƣởng các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh

Hà Giang quan tâm, tuy nhiên chƣa đồng bộ còn một số nội dung cần đƣợc tăng

cƣờng kiểm tra, giám sát nhằm tạo động lực cho hoạt động dạy học môn Toán theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh đạt hiệu quả.

2.4. Thực trạng yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà

Giang, tỉnh Hà Giang

Thực tế khảo sát cho thấy các trƣờng THCS thành phố Hà Giang đã có nhiều

cố gắng trong quản lí dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực HS và

đạt đƣợc một số kết quả ban đầu rất khả quan.Tuy nhiên, để có thể đánh giá bao quát,

toàn diện cần thăm dò ý kiến của CBQL và GV dạy Toán về tác động của một số yếu

tố ảnh hƣởng đến thực trạng quản lí dạy học môn Toán theo hƣớng tiếp cận năng lực

HS ở các trƣờng THCS. Kết quả thu đƣợc nhƣ sau:

65

Bảng 2.15. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lí dạy học môn Toán

theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở trƣờng trung học cơ sở

thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

Mức độ ảnh hƣởng

Các yếu tố ảnh hƣởng Điểm trung bình Rất ảnh hƣởng (5 điểm) Ảnh hƣởng (4 điểm) Ít ảnh hƣởng (2 điểm) Tƣơng đối ảnh hƣởng (3 điểm)

SL % Không ảnh hƣởng (1điểm) SL % SL % SL % SL %

20 100 80 320 18 54 0 0 0 0 4.02

15 75 65 260 20 60 18 32 0 0 3.62

115 97,5 3 2,5 0 0 0 0 0 0 4.97

110 93,2 8 6,8 0 0 0 0 0 0 4.93

20 100 80 320 18 54 0 0 0 0 4.02

50 42,7 61 51,7 7 5,6 0 0 0 0 4.36

0 0 60 50,8 58 49,2 0 0 0 0 3.51

0 0 108 91,5 10 8,5 0 0 0 0 3.92

Năng lực quản lý của cán bộ quản lý Năng lực nhận biết về sự thay đổi của chƣơng trình dạy học môn Toán học ở trƣờng THCS Năng lực dạy học môn Toán của giáo viên Tính chủ động, tự giác, tích cực học tập môn Toán của học sinh Các yếu tố quản lý trƣờng, của nhà của Sở Giáo dục - Đào tạo và của Phòng Giáo dục - Đào tạo Cơ sở vật chất tài chính phục vụ cho đổi mới dạy học môn Toán Các chính sách hỗ trợ giáo viên Môi trƣờng văn hóa nhà trƣờng Các yếu tố khác 0 0 0 0 51 43,2 67 56,8 0 0 2.43

66

Nhìn vào kết quả thống kê ở bảng 2.15 cho thấy quản lý dạy học môn Toán

theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh chịu sự ảnh hƣởng của nhiều yếu tố

trong đó gồm các yếu tố rất ảnh hƣởng, ảnh hƣởng và tƣơng đối ảnh hƣởng, cụ thể

nhƣ sau:

Có 2 yếu tố ở mức rất ảnh hƣởng tới quản lý dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh đó là:

Năng lực dạy học môn Toán của giáo viên đƣợc giáo viên và CBQL đánh giá

với điểm số trung bình chung là 4,97

Tính chủ động, tự giác, tích cực học tập môn Toán của học sinh đƣợc giáo

viên và CBQL đánh giá với điểm số trung bình chung là 4,93.

Cơ sở vật chất tài chính phục vụ cho đổi mới dạy học môn Toán đƣợc giáo

viên và CBQL đánh giá với điểm số trung bình chung là 4,36.

Các yếu tố đƣợc CBQL và GV đánh giá ở mức độ ảnh hƣởng gồm:

Năng lực quản lý của cán bộ quản lý đƣợc giáo viên và CBQL đánh giá với

điểm số trung bình chung là 4,02.

Các yếu tố quản lý của nhà trƣờng, của Sở Giáo dục - Đào tạo và của Phòng

Giáo dục - Đào tạo đƣợc giáo viên và CBQL đánh giá với điểm số trung bình chung

là 4,02.

Môi trƣờng văn hóa nhà trƣờng đƣợc giáo viên và CBQL đánh giá với điểm số

trung bình chung là 3,92.

Năng lực nhận biết về sự thay đổi của chƣơng trình dạy học môn Toán học ở

trƣờng THCS đƣợc giáo viên và CBQL đánh giá với điểm số trung bình chung là

3,62 điểm.

Trao đổi với cô H Hiệu trƣởng trƣờng THCS Yên Biên, tác giả đƣợc biết Nhà

trƣờng THCS coi năng lực dạy học của giáo viên và tính tích cực học tập của học

sinh là nhân tố ảnh hƣởng có tính chất quyết định tới chất lƣợng dạy học môn Toán

theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh bên cạnh đó các yếu tố quản lý của nhà

trƣờng, quản lý của Phòng, Sở cũng không kém phần quan trọng, nó có tác dụng tạo

động lực cho quá trình dạy học phát triển.

Nhận xét chung: Quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng

lực học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tính Hà Giang chịu ảnh hƣởng của

67

nhiều yếu tố trong đó các yếu tố rất ảnh hƣởng đó là năng lực dạy học của giáo viên, tính

tích cực học tập của học sinh ngoài ra các yếu tố quản lý cũng là những yếu tố ảnh hƣởng

tới quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

2.5. Đánh giá chung

2.5.1. Những kết quả đạt được

Dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực ở các trƣờng THCS

thành phố hà Giang, tỉnh Hà Giang đã đƣợc triển khai về chƣơng trình, nội dung dạy

học cũng nhƣ phƣơng pháp và hình thức tổ chức dạy học cũng nhƣ kiểm tra, đánh giá

kết quả dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh. Đa số

CBQL và GV đều đã có nhận thức đúng và đầy đủ về mục tiêu của dạy học theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh; các nội dung chƣơng trình dạy học giảm tải, cập

nhật đã đƣợc nhà trƣờng THCS và giáo viên thực hiện; dạy học tích hợp nội môn

đƣợc giáo viên tiến hành ở mức tốt; nội dung dạy học đƣợc tiến hành theo chƣơng

trình và sách giáo khoa. Hoạt động đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực đã đƣợc giáo viên Toán quan tâm thực hiện.

Về quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

đƣợc CBQL các trƣờng THCS triển khai ở tất cả các khâu của quá trình quản lý dạy

học. Công tác lập kế hoạch dạy học môn Toán đã quan tâm đến nhiều nội dung dạy

học nhƣ kế hoạch dạy học theo chƣơng trình, sách giáo khoa môn Toán; kế hoạch bồi

dƣỡng học sinh giỏi môn Toán; kế hoạch chuẩn bị mọi nguồn lực để thực hiện kế

hoạch dạy học môn Toán.

Về công tác tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh về cơ bản đã đƣợc các trƣờng THCS thành phố hà Giang,

tỉnh Hà Giang triển khai tƣơng đối tốt ở một số nội dung nhƣ: Thành lập ban tổ chức chỉ

đạo dạy học môn Toán, phân công nhiệm vụ cho giáo viên dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh; tổ chức bồi dƣỡng học sinh giỏi môn Toán.

Về công tác chỉ đạo các trƣờng THCS đã thực hiện tốt một số nội dung: Chỉ

đạo thực hiện nội dung chƣơng trình dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh; chỉ đạo thực hiện nền nếp dạy học; chỉ đạo thực hiện sinh hoạt

chuyên môn theo định hƣớng đổi mới vv…

68

Một số nội dung kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh đã đƣợc CBQL và GV đánh giá thực hiện rất

tốt và khá đó là các nội dung biện pháp sau đây: Công khai kết quả đánh giá; Khuyến

khích tổ chuyên môn, giáo viên, học sinh tự đánh giá; Xây dựng chuẩn kiểm tra, đánh

giá thực hiện kế hoạch giáo dục môn Toán.

2.5.2. Những tồn tại và nguyên nhân

Việc thiết kế các nội dung dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn, dạy học trải

nghiệm và dạy học theo hình thức giáo dục STEM trong dạy học môn Toán; năng lực

vận dụng phối hợp các phƣơng pháp dạy học hiện đại để phát triển năng lực cho học

sinh của giáo viên còn hạn chế.

Thực trạng lập kế hoạch dạy học môn Toán ở các trƣờng THCS thành phố Hà

Giang, tỉnh Hà Giang đã đƣợc thể hiện ở hầu hết các nội dung, tuy nhiên vẫn bị mang

nặng dáng dấp của kế hoạch dạy học truyền thống chƣa quan tâm nhiều đến kế hoạch

dạy học các chủ đề dạy học tích hợp, trải nghiệm và dạy học theo hình thức giáo dục

STEM có thế mạnh trong hình thành phát triển năng lực học sinh.

Một số biện pháp thuộc công tác tổ chức còn hạn chế phải quan tâm hơn để

nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh đó

là: Xây dựng cơ chế giám sát thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán; Huy động các

nguồn lực để thực hiện dạy học Toán học trải nghiệm và dạy học Toán học theo chủ

đề, dạy học theo STEM; Tổ chức phát triển chƣơng trình dạy học Toán học theo

hƣớng trải nghiệm và hƣớng giáo dục STEM;Tổ chức cho tổ chuyên môn tự nhiên

triển khai sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học Toán học; Xây dựng

tiêu chí đánh giá kết quả dạy học theo tiếp cận năng lực.

Về công tác chỉ đạo thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán đã đƣợc Hiệu

trƣởng các trƣờng THCS quan tâm triển khai thực hiện tuy nhiên còn một số nội dung

cần đƣợc tăng cƣờng chỉ đạo để thực hiện dạy học môn Toán theo định hƣớng phát

triển năng lực hiệu quả hơn gồm: Chỉ đạo tổ chuyên môn và giáo viên dạy Toán học

thực hiện phân tích chƣơng trình và đề xuất kế hoạch dạy học theo chủ đề; Chỉ đạo tổ

chuyên môn cử giáo viên dạy bài học / chủ đề minh họa theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh và một số nội dung khác.

69

Một số nội dung kiểm tra đánh giá còn hạn chế vì chƣa có cơ chế giám

sát,đánh giá.

Nguyên nhân của thực trạng trên do một phần năng lực dạy học môn Toán của

giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang còn hạn chế; năng lực quản lý của

cán bộ quản lý chƣa theo kịp những nội dung đổi mới; nhà trƣờng còn hạn chế bởi cơ

sở vật chất, tài chính; học sinh chƣa thực sự tích cực trong học tập môn Toán vv…

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2

Dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực ở các trƣờng THCS

thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đã đƣợc triển khai, đa số CBQL và GV đều đã có

nhận thức đúng và đầy đủ về mục tiêu của dạy học theo định hƣớng phát triển năng

lực học sinh; các nội dung chƣơng trình dạy học giảm tải, cập nhật đã đƣợc nhà

trƣờng THCS và giáo viên thực hiện; dạy học tích hợp nội môn đƣợc giáo viên tiến

hành ở mức tốt; Hoạt động đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo định hƣớng phát

triển năng lực đã đƣợc giáo viên Toán quan tâm thực hiện. Tuy nhiên việc thiết kế

các nội dung dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn, dạy học trải nghiệm và dạy học

theo hình thức giáo dục STEM trong dạy học môn Toán; năng lực vận dụng phối hợp

các phƣơng pháp dạy học hiện đại để phát triển năng lực cho học sinh của giáo viên

còn hạn chế.

Về quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

đƣợc CBQL các trƣờng THCS triển khai ở tất cả các khâu của quá trình quản lý dạy

học. Nội dung lập kế hoạch dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đã đƣợc thể hiện ở

hầu hết các nội dung, tuy nhiên chƣa quan tâm nhiều đến kế hoạch dạy học các chủ

đề dạy học tích hợp, trải nghiệm và dạy học theo hình thức giáo dục STEM. Một số

biện pháp thuộc công tác tổ chức còn hạn chế phải quan tâm hơn để nâng cao hiệu

quả dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh nhƣ xây dựng cơ

chế giám sát thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán; Huy động các nguồn lực để thực

hiện dạy học Toán học trải nghiệm và dạy học Toán học theo chủ đề, dạy học theo

STEM; Tổ chức phát triển chƣơng trình dạy học Toán học theo hƣớng trải nghiệm và

70

hƣớng giáo dục STEM;Tổ chức cho tổ chuyên môn tự nhiên triển khai sinh hoạt

chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học Toán học; Xây dựng tiêu chí đánh giá kết

quả dạy học theo tiếp cận năng lực. Công tác chỉ đạo thực hiện kế hoạch dạy học môn

Toán đã đƣợc Hiệu trƣởng các trƣờng THCS quan tâm triển khai thực hiện tuy nhiên

chƣa đồng bộ còn một số nội dung cần đƣợc tăng cƣờng chỉ đạo để thực hiện dạy học

môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực hiệu quả hơn nhƣ chỉ đạo tổ chuyên

môn và giáo viên dạy Toán học thực hiện phân tích chƣơng trình và đề xuất kế hoạch

dạy học theo chủ đề; Chỉ đạo tổ chuyên môn cử giáo viên dạy bài học / chủ đề minh

họa theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh và một số nội dung khác. Công tác

kiểm tra, giám sát còn hạn chế. Kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học môn Toán còn

nhiều phƣơng pháp tích cực chƣa đƣợc sử dụng. Nguyên nhân do yếu tố chủ quan và

khách quan.

71

Chƣơng 3

BIỆN PHÁP QUẢN LÍ DẠY HỌC MÔN TOÁN THEO ĐỊNH HƢỚNG

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC SƠ SỞ

Ở THÀNH PHỐ HÀ GIANG, TỈNH HÀ GIANG

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp

3.1.1. Đảm bảo tính khoa học

Các biện pháp quản lí đề xuất phải căn cứ trên hệ thống kiến thức cơ bản về

khoa học giáo dục, khoa học quản lí giáo dục, đã đƣợc thực tiễn chứng minh tính

đúng đắn, phản ánh khách quan quá trình quản lí của ngƣời hiệu trƣởng, phù hợp với

các đối tƣợng và các qui luật của quá trình giáo dục. Tính khoa học đƣợc thể hiện ở

sự đồng bộ, có quy trình chặt chẽ dựa trên các luận điểm rõ ràng. Những vấn đề

nghiên cứu lí luận đã trình bày ở chƣơng 1 và 2 chính là luận cứ mang tính khoa học

làm căn cứ đề xuất các biện pháp quản lí HĐDH môn toán trong các trƣờng THCS

Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn

Hệ thống các biện pháp quản lí HĐDH môn toán trong các trƣờng THCS

Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang phải dựa trên cơ sở thực tiễn và có tính khả thi.

* Tính thực tiễn bao gồm: Quy mô trƣờng lớp; điều kiện (bao gồm nguồn lực,

con ngƣời, môi trƣờng giáo dục, cơ sở vật chất, …) phục vụ cho công tác dạy học ở

các trƣờng THCS trên địa bàn nghiên cứu; những bài học đã đƣợc tổng kết, rút ra từ

quá trình nghiên cứu thực trạng công tác quản lí HĐDH trong các nhà trƣờng.

Các biện pháp đề xuất phát huy đƣợc những điểm mạnh của các biện pháp

quản lí HĐDH môn toán đã và đang đƣợc sử dụng trong các trƣờng THCS trên địa bàn;

đồng thời hạn chế và khắc phục đƣợc những điểm yếu để nhằm nâng cao chất lƣợng giáo

dục trong các trƣờng THCS trên địa bàn Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

* Bên cạnh đó, hệ thống các biện pháp đề xuất phải mang tính khả thi. Yêu cầu

này đòi hỏi các biện pháp đƣợc đề xuất phải có khả năng áp dụng vào thực tiễn quản

lí HĐDH trong trƣờng THCS một cách thuận lợi, có tính hiện thực và đem lại hiệu

quả cao trong việc thực hiện các chức năng quản lí. Khi xây dựng các giải pháp phải

đảm bảo qui trình với các bƣớc tiến hành cụ thể, rõ ràng và chính xác. Các biện pháp

cần triển khai đồng bộ để hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình thực hiện.

72

3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa

Để không phủ nhận những nghiên cứu trƣớc đây về quản lý HĐDH môn toán

trong các trƣờng THCS nói chung và các trƣờng THCS Thành phố Hà Giang nói

riêng, trƣớc những thay đổi do yêu cầu thực hiện mục tiêu của đổi mới giáo dục phổ

thông, các quy định đổi mới quản lí HĐDH trong các trƣờng THCS cũng cần phải

thay đổi. Những thay đổi này phải căn cứ vào thực tế của các nhà trƣờng, kế thừa

những kết quả đã đƣợc nghiên cứu trƣớc đó để có thể đƣa ra những biện pháp phù

hợp với điều kiện, hoàn cảnh và những đòi hỏi trong giai đoạn nghiên cứu.

3.1.4. Đảm bảo tính toàn diện

- Quản lý HĐDH môn toán theo định hƣớng phát triển năng lực là một quá

trình trong đó có mối quan hệ giữa các thành tố gắn bó với nhau thúc đẩy sự phát

triển toàn diện của các hoạt động có liên quan đến chất lƣợng đào tạo. Vì thế hệ thống

các biện pháp quản lí HĐDH trong việc đề xuất phải đảm bảo:

- Bám sát mục tiêu của môn Toán trong các trƣờng THCS trên đại bàn nghiên

cứu trong đó chú trọng mục đích nhằm nâng cao chất lƣợng dạy học phù hợp với tình

hình cụ thể. Coi đây là định hƣớng cơ bản để đề xuất các biện pháp.

- Các biện pháp đề xuất phải tác động đồng bộ vào các thành tố của quá trình

dạy học nhƣ: mục tiêu, nội dung, phƣơng pháp, phƣơng tiện, cơ sở vật chất, hình thức

tổ chức, giáo viên và học sinh trong đó ƣu tiên tác động vào những yếu tố cơ bản.

- Các biện pháp đề xuất phải có tác động qua lai, hỗ trợ nhau, có mối liên hệ

chặt chẽ, logic, tạo thành một thể thống nhất, có sự phối hợp nhịp nhàng của tất cả

các biện pháp nhằm thực hiện hiệu quả.

3.2. Biện pháp quản lí dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh ở các trƣờng Trung học cơ sở Thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang

nhằm nâng cao chất lƣợng dạy học

3.2.1. Phân cấp quản lí, phát huy vai trò của tổ chuyên môn trong quản lí hoạt

động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh

3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp

- Xác định rõ quyền hạn, trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân ở trƣờng

THCS trong quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

73

đồng thời phát huy vai trò quản lí của tổ trƣởng chuyên môn trong quản lý dạy học

môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực của học sinh nhằm nâng cao chất

lƣợng và hiệu quả dạy học môn Toán ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh

Hà Giang.

3.2.1.2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp

a) Nội dung biện pháp

Hiệu trƣởng trƣờng THCS cần có văn bản hƣớng dẫn và quy định về thực hiện

quản lý dạy học nói chung và quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh nói riêng ở trƣờng THCS. Văn bản cần quy định rõ vai trò, trách

nhiệm của Hiệu trƣởng và Phó Hiệu trƣởng phụ trách chuyên môn trong triển khai

hƣớng dẫn tổ chuyên môn, giáo viên xây dựng kế hoạch dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh; Hƣớng dẫn tổ chức thực hiện đổi mới phƣơng

pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh;

Hƣớng dẫn chỉ đạo tổ chuyên môn, hƣớng dẫn giáo viên về kiểm tra, đánh giá kết quả

dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh; Huy động nguồn lực để

triển khai thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học

sinh; Xây dựng những quy định về nền nếp và quy chế chuyên môn trong dạy học Toán

theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

Hiệu trƣởng quy định rõ trách nhiệm của tổ trƣởng chuyên môn Khoa học tự

nhiên và nhóm trƣởng nhóm chuyên môn Toán trong lập kế hoạch dạy học môn Toán

theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh; hƣớng dẫn giáo viên xây dựng, tổ chức

thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán, bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo

viên và thực hiện kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học thông qua các hình thức sau đây:

Sinh hoạt chuyên đề về dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh;

Sinh hoạt chuyên đề về dạy học môn Toán theo hƣớng tích hợp, trải nghiệm

gắn với thực tiễn.

Sinh hoạt chuyên đề về dạy học môn Toán theo hƣớng giáo dục STEM.

Tổ chức nghiên cứu bài học và hỗ trợ đồng nghiệp về giờ dạy môn Toán theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh. Phát huy vai trò của giáo viên cốt cán trong

74

tƣ vấn, hỗ trợ giáo viên thiết kế bài học, dự giờ hỗ trợ đồng nghiệp để triển khai dạy

học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

Hiệu trƣởng phân cấp trách nhiệm về kiểm tra, đánh giá của tổ chuyên môn

đối với hoạt động dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

của từng giáo viên trong tổ, nhóm chuyên môn.

b) Cách thực hiện biện pháp

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ trƣởng xây dựng kế hoạch dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh của năm học kế hoạch dạy học theo học kỳ và xác

định khối lƣợng học tập theo các chủ đề, bài học.

- U quyền cho tổ trƣởng chuyên môn:

+ Hƣớng dẫn giáo viên lập kế hoạch cá nhân, kế hoạch bồi dƣỡng, tự bồi

dƣỡng và quản lí thực hiện tốt qui định về chuyên môn, tiến độ, đánh giá mức độ thực

hiện các kế hoạch cá nhân.

+ Xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng của tổ, nhóm.

+ Đề xuất phân công chuyên môn, khen thƣởng, k luật giáo viên.

+ Phân công giáo viên và các nhóm bộ môn thực hiện các chuyên đề theo nội

dung chƣơng trình, đáp ứng yêu cầu mới về kiến thức và kỹ năng cho học sinh.

- Chỉ đạo tổ trƣởng và giáo viên chủ động xây dựng kế hoạch dạy tự chọn theo

yêu cầu chuẩn kiến thức kỹ năng, phù hợp với đối tƣợng học sinh và quản lí kế hoạch

giảng dạy của giáo viên.

- Hiệu trƣởng ủy quyền cho Phó Hiệu trƣởng phụ trách chuyên môn quản lí

thực hiện chƣơng trình dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học

sinh của tổ/ nhóm chuyên môn Toán; kiểm tra việc thực hiện đúng, đủ chƣơng trình là

bắt buộc, chƣơng trình tự chọn. Kiểm tra việc triển khai đổi mới phƣơng pháp, hình

thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

Hiệu trƣởng giao nhiệm vụ cho Tổ trƣởng chuyên môn phải theo dõi chặt chẽ

việc thực hiện dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh của

giáo viên qua hệ thống sổ theo dõi và thực tế giảng dạy, căn cứ phân phối chƣơng

trình đã đƣợc thống nhất và kế hoạch tổ, nhóm, kế hoạch công tác cá nhân đã đƣợc

phê duyệt. Quản lí việc soạn giáo án: Việc soạn giáo án và chuẩn bị bài lên lớp có

75

một vai trò rất quan trọng đối với chất lƣợng mỗi tiết dạy. Tổ trƣởng chuyên môn cần

triển khai các quy định về soạn giáo án theo nội dung hƣớng dẫn học tập giáo vụ đầu

năm (giáo án phải trình bày rõ ràng, phản ánh rõ tiến trình dạy có các hoạt động của

thầy và trò, hệ thống câu hỏi phù hợp với từng đối tƣợng học sinh, có điều chỉnh bổ

sung thƣờng xuyên; giáo án tự chọn phải viết tay, thƣờng xuyên cập nhật, bám sát đối

tƣợng theo ban, lớp). Tổ trƣởng thƣờng xuyên kiểm tra và ký duyệt giáo án của giáo

viên theo từng tuần.

Tổ trƣởng chuyên môn chịu trách nhiệm trƣớc Hiệu trƣởng và Phó Hiệu

trƣởng phụ trách chuyên môn về quản lí việc thực hiện nền nếp dạy học môn Toán

theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh của giáo viên, đôn đốc nhắc nhở thực

hiện nghiêm túc qui chế chuyên môn, thực hiện đúng các nội dung trong kế hoạch

chung, kế hoạch cá nhân. Chỉ đạo giáo viên dự giờ và trực tiếp đi dự giờ các giáo

viên trong tổ để nắm bắt tình hình giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh. Tổ

chức, phân công, giám sát giáo viên thực hiện hoạt động dạy học môn Toán theo

hƣớng trải nghiệm; dạy tích hợp theo chủ đề; dạy học môn Toán theo định hƣớng

giáo dục STEM; Dạy Toán theo định hƣớng phát triển năng lực qua bài học minh

họa; bồi dƣỡng học sinh giỏi, giúp đỡ học sinh yếu kém; tổ chức thao giảng, hội

giảng, thi giáo viên giỏi. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài

học, bồi dƣỡng hỗ trợ giáo viên dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng

lực học sinh. Phân công, chịu trách nhiệm kiểm duyệt đề kiểm tra, đề thi, hƣớng dẫn

chấm của các kỳ kiểm tra tập trung (kiểm tra khảo sát đầu năm, giữa học kỳ, học kỳ;

thi học sinh giỏi cấp trƣờng). Kiểm tra, xác nhận hồ sơ chuyên môn của giáo viên

định kỳ theo tháng, tuần (giáo án, sổ báo giảng, sổ dự giờ, sổ điểm cá nhân, sổ sử

dụng thiết bị, đồ dùng dạy học …), báo cáo kịp thời cho phó Hiệu trƣởng phụ trách

chuyên môn về tình hình, tiến độ để kịp thời điều chỉnh cho phù hợp.

Giáo viên dạy học môn Toán chịu trách nhiệm trƣớc Tổ trƣởng chuyên môn về

bài soạn, giờ giảng đƣợc phân công, tiếp nhận ý kiến tƣ vấn hỗ trợ của các thành viên

trong tổ và giáo viên cốt cán để dạy học có hiệu quả.

- Hiệu trƣởng, Phó Hiệu trƣởng phụ trách chuyên môn kiểm tra hoạt động

sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn: Sinh hoạt tổ chuyên môn theo qui định một tháng hai

lần; kiểm tra nội dung và chất lƣợng của sinh hoạt chuyên môn.

76

- Tổ trƣởng tăng cƣờng kiểm tra giám sát việc thực hiện qui chế và các mặt

hoạt động, không dung túng cho những việc làm sai, đôn đốc nhắc nhở kịp thời giáo

viên, nắm bắt tình hình giảng dạy của giáo viên qua các kênh: giáo viên chủ nhiệm,

học sinh, Ban thƣờng trực cha mẹ học sinh... và báo cáo Hiệu trƣởng, phó Hiệu

trƣởng phụ trách chuyên môn thƣờng xuyên tình hình hoạt động của tổ chuyên môn.

3.2.1.3. Điều kiện thực hiện biện pháp

- Hiệu trƣởng phải tin tƣởng trao quyền quản lí cho các tổ trƣởng để tổ trƣởng

đƣợc quyền đề đạt, giới thiệu phó Tổ trƣởng, nhóm trƣởng; đề xuất phân công giảng

dạy; đề xuất hình thức, nội dung các chuyên đề, hội thảo cần thiết…

- Bố trí, tạo điều kiện về cơ sở vật chất để tổ chuyên môn chủ động cho sinh

hoạt, tổ chức hoạt động chuyên môn.

- Tôn trọng kết quả đánh giá chuyên chuyên môn của tổ trong tuyển dụng, xét

hết tập sự giáo viên, thi giáo viên giỏi cấp trƣờng và các đề xuất thi đua, khen thƣởng,

k luật với giáo viên.

- Đảm bảo quyền lợi cho tổ trƣởng, phó tổ trƣởng, nhóm trƣởng chuyên môn:

phụ cấp chức vụ, công tác phí, giảm tiết dạy …

- Nguồn kinh phí hỗ trợ việc tổ chức các chuyên đề, hội thảo.

- Có sự đoàn kết, hợp tác, thống nhất cao trong thảo luận, hoạt động nghiên

cứu giữa các giáo viên trong tổ chuyên môn.

- Tổ trƣởng chuyên môn và giáo viên phải tích cực nghiên cứu, học tập để

nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.

3.2.2. Tổ chức, chỉ đạo sinh hoạt tổ chuyên môn nghiên cứu bài học môn Toán

theo định hướng phát triển năng lực học sinh

3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp

Thông qua sinh hoạt chuyên môn nghiên cứu bài học môn toán nhằm nâng

cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ cho giáo viên Toán về dạy học môn Toán theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh, tạo cơ hội để GV cập nhật, bổ sung kiến

thức, giúp giáo viên thích ứng với những yêu cầu thay đổi về nội dung, chƣơng trình,

kiểm tra đánh giá, đáp ứng đƣợc các yêu cầu đổi mới nội dung, phƣơng pháp giảng

dạy. Đồng thời thông qua đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài

77

học giúp giáo viên nâng cao chất lƣợng giờ dạy môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh.

3.2.2.2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp

a) Nội dung biện pháp

Hiệu trƣởng chỉ đạo Tổ trƣởng chuyên môn/ nhóm chuyên môn Toán lựa chọn

các bài học mới, bài học khó để triển khai nghiên cứu bài học theo định hƣớng phát

triển năng lực học sinh.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn phân công giáo viên làm việc theo nhóm

để thảo luận và thiết kế bài học; seminar bài học.

Tổ chức phân công giáo viên dạy minh họa và dự giờ giúp đỡ đồng nghiệp để

hoàn thiện giờ giảng và năng lực dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng

lực học sinh.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ/ nhóm chuyên môn tổ chức dạy minh họa, dự giờ tƣ vấn hỗ

trợ đồng nghiệp để hoàn thiện giờ dạy theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ trƣởng chuyên môn tổ chức góp ý, rút kinh nghiệm sau

giờ dạy minh họa, từng giáo viên suy ngẫm để rút ra bài học.

b) Cách thực hiện

Hiệu trƣởng nâng cao nhận thức cho tổ trƣởng chuyên môn và giáo viên về

tầm quan trọng của sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học và sự cần

thiết phải tăng cƣờng sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn giáo viên nghiên cứu các văn

bản hƣớng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học, những yêu cầu về thực hiện nội dung,

chƣơng trình, phƣơng pháp dạy học, khai thác, sử dụng đồ dùng dạy học trong dạy

học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh...

- Xây dựng kế hoạch sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn theo từng chủ đề dạy học,

phân công, phân nhiệm rõ ràng cho giáo viên qua mỗi kỳ sinh hoạt chuyên môn nhằm

nâng cao chất lƣợng sinh hoạt chuyên môn.

- Hiệu trƣởng hƣớng dẫn tổ trƣởng chuyên môn tổ chức triển khai kế hoạch

sinh hoạt chuyên môn theo tinh thần nâng cao năng lực dạy học môn Toán theo định

78

hƣớng phát triển năng lực học sinh. Thƣờng xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt

động sinh hoạt của tổ chuyên môn theo định hƣớng đổi mới dạy học.

- Đánh giá hiện trạng của đội ngũ tổ/nhóm chuyên môn Toán dựa trên kết quả

hoạt động của năm học trƣớc và thành tích đạt đƣợc của GV.

- Trên cơ sở nghiên cứu các văn bản hƣớng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học;

những yêu cầu về thực hiện nội dung, chƣơng trình; kết quả thanh tra, kiểm tra, chất

lƣợng công tác hàng năm để xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng chuyên môn nghiệp vụ

cho giáo viên. Triển khai thực hiện kế hoạch sinh hoạt của tổ chuyên môn và mỗi

thành viên trong tổ. Trên cơ sở kế hoạch chung, các tổ, nhóm chuyên môn xây dựng

kế hoạch triển khai trong năm học phù hợp với đặc thù bộ môn. Các nội dung của kế

hoạch cần chỉ rõ: Nâng cao nhận thức chung; cập nhật kiến thức mới; bồi dƣỡng

chuyên môn, nghiệp vụ sƣ phạm; đổi mới phƣơng pháp dạy học; tự học tự bồi dƣỡng;

tổ chức các lớp bồi dƣỡng; kế hoạch phát triển đội ngũ.

- Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn cử GV trong tổ tham gia các lớp tập huấn

nâng cao năng lực chuyên môn sau khi hoàn thành tập huấn về cơ sở báo cáo kết quả

để các thành viên trong tổ chùng trao đổi và chia sẻ.

- Chỉ đạo thực hiện tốt hoạt động sinh hoạt tổ chuyên môn, theo các chủ đề đã

đƣợc xây dựng cụ thể.

- Bồi dƣỡng giáo viên thông qua hội thảo, sinh hoạt chuyên đề từ cấp tổ

chuyên môn, cấp trƣờng về các nội dung: kiến thức khó, đổi mới phƣơng pháp, tích

hợp trong dạy học, khai thác sử dụng hiệu quả thiết bị dạy học, kỹ thuật xây dựng đề

kiểm tra …

- Chỉ đạo tổ chuyên môn phân công các giáo viên có nhiều kinh nghiệm,

có trình độ chuyên môn vững kèm cặp các giáo viên mới ra trƣờng hoặc chƣa

vững vàng về chuyên môn và phƣơng pháp giảng dạy thông qua việc trao đổi nội

dung, phƣơng pháp của bài dạy, dự giờ rút kinh nghiệm, hƣớng dẫn soạn bài, xử

lí các tình huống sƣ phạm.

- Thông qua việc dự giờ, thăm lớp, rút kinh nghiệm một cách nghiêm túc, kịp

thời nhằm học hỏi nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, đồng thời tƣ vấn, thúc đẩy, giúp

đỡ đồng nghiệp trong các HĐDH.

79

Chỉ đạo tổ chuyên môn thảo luận bài dạy minh họa trƣớc khi thực hiện, sau khi

kết thúc cuộc trao đổi thảo luận này, một giáo viên sẽ nhận nhiệm vụ phát triển đề

cƣơng đầu tiên của giáo án bài học nghiên cứu. Các thành viên khác có nhiệm vụ lên

kế hoạch chi tiết cho việc quan sát và thảo luận khi tiến hành bài học nghiên cứu.

Chỉ đạo giáo viên dạy minh họa không đƣợc dạy trƣớc nội dung tiết dạy minh

họa để tạo hứng thú học tập cho học sinh và để các giáo viên dự giờ quan sát, phân

tích đƣợc tình huống, hoạt động học tập có thật trong giờ dạy.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ/ nhóm chuyên môn Toán học thảo luận về giờ dạy

minh họa để giúp giáo viên hoàn thiện năng lực dạy học.

Tiêu chí để phân tích giờ dạy minh họa môn Toán; Phân tích giờ dạy theo

quan điểm phân tích hiệu quả hoạt động học của học sinh, đồng thời đánh giá việc tổ

chức, kiểm tra, định hƣớng hoạt động học cho học sinh của giáo viên dạy môn Toán.

Giáo viên dạy minh họa bài học môn Toán chia sẻ về mục tiêu bài học, những

ý tƣởng mới, những thay đổi, điều chỉnh về nội dung, phƣơng pháp dạy học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh, những cảm nhận của mình qua

giờ học, những điều hài lòng và chƣa hài lòng trong quá trình dạy minh họa và kế

hoạch hoàn thiện giờ dạy của bản thân nếu thực hiện giờ dạy.

Cùng suy nghĩ tìm ra nguyên nhân vì sao học sinh trong giờ học môn Toán

chƣa tích cực tham gia vào hoạt động học, học chƣa đạt kết quả... và đƣa ra các biện

pháp thay đổi cách dạy nhằm đạt đƣợc mục tiêu của bài học, tạo cơ hội học tập cho

mọi học sinh trong giờ học môn Toán, không có học sinh bị bỏ quên trong quá trình

học tập. Nếu giờ học chƣa đạt đƣợc kết quả nhƣ mong muốn thì cần coi đó là bài học

để mỗi giáo viên tự rút kinh nghiệm.

Hiệu trƣởng triển khai công tác viết sáng kiến kinh nghiệm, khuyến khích cán

bộ, giáo viên cải tiến, làm mới đồ dùng dạy học, tham gia viết tài liệu và vận dụng

các sáng kiến, giải pháp đã đƣợc xếp loại cao của ngành, của nhà trƣờng vào công tác

quản lí, giảng dạy.

- Phát động và xây dựng phong trào Mỗi thầy cô giáo là một tấm gƣơng đạo

đức, tự học và sáng tạo , đăng ký kế hoạch tự học, tự bồi dƣỡng.

- Tăng cƣờng liên kết, hợp tác, giao lƣu với các trƣờng, đơn vị giáo dục tiên

tiến trong và ngoài nƣớc, xúc tiến chia sẻ kinh nghiệm giáo dục.

80

- Tổ chức hoạt động kiểm tra, đánh giá rút kinh nghiệm kịp thời sau các buổi

sinh hoạt tổ chuyên môn.

3.2.2.3. Điều kiện thực hiện biện pháp

- Hiệu trƣởng giao nhiệm vụ cho Tổ trƣởng chuyên môn nghiên cứu hoạt động

chuyên môn của tổ.

- Xây dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên môn theo kế hoạch năm học của trƣờng, sát

với thực tiễn của nhà trƣờng và phù hợp với khả năng, điều kiện của giáo viên.

- Tạo điều kiện thuận lợi về thời gian, sắp xếp thời khóa biểu và lịch công tác

hợp lí, khoa học giúp cán bộ, giáo viên có điều kiện tham gia đầy đủ.

- Có cơ chế khuyến khích, động viên, tạo động lực, xây dựng động cơ học tập,

làm nảy sinh nhu cầu, nguyện vọng đƣợc đào tạo từ phía giáo viên.

- Sử dụng nguồn ngân sách dành cho việc phát triển đội ngũ và các hoạt động

chuyên môn hợp lí; chuẩn bị đủ điều kiện về vật chất, huy động các nguồn lực thực

hiện tốt các buổi sinh hoạt chuyên môn.

3.2.3. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học môn Toán theo định hướng

phát triển năng lực học sinh cho giáo viên ở các trường trung học cơ sở

3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp

Tổ chức bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học môn Toán theo định hƣớng phát

triển năng lực học sinh cho giáo viên ở các trƣờng THCS, nhằm giúp giáo viên nhận thức

đúng và đầy đủ về dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh;

hoàn thiện kiến thức và kỹ năng thiết kế, tổ chức dạy học và kiểm tra, đánh giá kết quả

dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở trƣờng THCS.

3.2.3.2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp

a) Nội dung biện pháp

Tổ chức bồi dƣỡng nâng cao nhận thức cho giáo viên về dạy học môn Toán

theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở trƣờng THCS.

Hiệu trƣởng tổ chức chức bồi dƣỡng nâng cao năng lực thiết kế bài học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh cho giáo viên THCS.

Hiệu trƣởng tổ chức chức bồi dƣỡng nâng cao năng lực về phƣơng pháp và

hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

cho giáo viên ở trƣờng THCS:

81

Phƣơng pháp dạy học môn Toán theo hƣớng trải nghiệm.

Phƣơng pháp dạy học môn Toán theo hƣớng tích hợp

Phƣơng pháp dạy học môn Toán theo hƣớng giáo dục STEM

Phƣơng pháp dạy học môn Toán theo dự án vv..

Hiệu trƣởng tổ chức chức bồi dƣỡng nâng cao năng lực về đánh giá kết quả

học tập môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh cho giáo viên ở

trƣờng THCS.

Hàng năm các trƣờng xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng đồi ngũ GV, dựa trên kế

hoạch chung của Phòng GD & ĐT về công tác bồi dƣỡng chuyên môn nghiệp vụ cho

đội ngũ giáo viên toán, sắp xếp phân công giáo viên phù hợp với đối tƣợng học sinh.

Cần có kế hoạch bồi dƣỡng khoa học, triển khai việc thực hiện bồi dƣỡng đạt hiệu

quả, có chính sách đãi ngộ hợp lý để giáo viên dồn hết tâm lực, trí lực phục vụ sự

nghiệp đào tạo của nhà trƣờng.

b) Cách thức tiến hành biện pháp

Hiệu trƣởng chỉ đạo khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng của giáo viên Toán, xác định

nhu cầu và xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học môn Toán theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh cho giáo viên ở trƣờng THCS.

Hiệu trƣởng các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang, trên cơ sở

các văn bản chỉ đạo của Bộ GD & ĐT, Sở GD & ĐT tỉnh Hà Giang, Phòng Giáo dục -

Đào tạo thành phố Hà Giang về hoạt động dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh, đồng thời căn cứ vào điều kiện, tình hình của nhà trƣờng để xác định mục tiêu

và xây dựng kế hoạch dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực nhằm hình

thành năng lực chung và năng lực cốt lõi của môn Toán cho học sinh THCS.

Hiệu trƣởng các trƣờng THCS thành phố Hà Giang cần tiến hành tổ chức các

buổi tập huấn, hội thảo, seminar chuyên đề cấp liên trƣờng, cấp bộ môn, nghiên cứu

bài học về dạy học môn Toán theo chƣơng trình phổ thông mới, theo định hƣớng phát

triển năng lực học sinh nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về

dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh trong chƣơng trình

giáo dục phổ thông mới và dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh. Nội

dung tập huấn, hội thảo, hội nghị cần tập trung vào các nội dung sau đây:

82

Chƣơng trình giáo dục phổ thông tổng thể, chƣơng trình giáo dục THCS mới và

chƣơng trình môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh trong chƣơng

trình giáo dục THCS mới; So sánh điểm khác biệt giữa chƣơng trình dạy học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh với chƣơng trình môn Toán hiện

hành; Lập kế hoạch và tổ chức thực hiện dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn, giáo

dục STEM; dạy học Toán học trải nghiệm; Dạy học Toán học theo hƣớng phân hóa

và định hƣớng nghề nghiệp vv…

Làm tốt công tác tuyên truyền và khuyến khích GV đƣa ra các sáng kiến kinh

nghiệm về dạy học môn Toán theo hƣớng trải nghiệm, STEM; dạy học tích hợp liên

môn, nội môn; từ đó nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động này trong

nhà trƣờng cho CBQL, GV. Huy động GV dạy giỏi trở thành lực lƣợng nòng cốt tổ

chức dạy học môn Toán minh họa để giáo viên trong tổ chuyên môn góp ý, chia sẻ

kiến thức, kinh nghiệm.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ/ nhóm chuyên môn Toán thực hiện sinh hoạt chuyên

môn theo hƣớng nghiên cứu bài học, tập trung nghiên cứu điểm mới, điểm khó trong

chƣơng trình môn Toán 2018, những bài dạy môn Toán theo chƣơng trình THCS

mới( Dạy theo chủ đề tích hợp; Dạy theo định hƣớng giáo dục STEM; Dạy theo

hƣớng phân hóa nghề) để tìm ra cách dạy hay nhất, hấp dẫn nhất đối với học sinh

nâng cao hiệu quả dạy học và hoàn thiện năng lực giáo viên.

Tổ chức dạy minh họa và dự giờ dạy minh họa bài học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh, quan sát hoạt động học của học sinh, góp ý rút

kinh nghiệm để hoàn thiện và nâng cao năng lực dạy học môn Toán theo chƣơng

trình giáo dục phổ thông mới.

Quy định rõ trách nhiệm và vai trò của GV tổ bộ môn Toán trong việc đẩy mạnh

chất lƣợng giảng dạy môn Toán, Xác định rõ trách nhiệm của mỗi giáo viên và tổ

chuyên môn trong hoạt động bồi dƣỡng, tự bồi dƣỡng để nâng cao năng lực dạy học

môn Toán theo chƣơng trình giáo dục phổ thông mới ở trƣờng THCS.

Xây dựng một môi trƣờng học tập thân thiện, hợp tác, đoàn kết tạo động lực để

GV thể hiện ý thức trách nhiệm trong triển khai thực hiện chƣơng trình dạy học bộ

môn theo chƣơng trình phổ thông mới, để GV tận tâm, tận tụy hết lòng vì sự nghiệp

giáo dục.

83

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch tự

học, tự bồi dƣỡng.

- Chỉ đạo các trƣởng bộ môn tổ chức phong trào thi đua tự học, tự bồi dƣỡng,

nghiên cứu khoa học để nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực sƣ phạm, nhận thức

về sự tự hoàn thiện, nâng cao trình độ, đổi mới phƣơng pháp giáo dục và giáo dục là

yêu cầu luôn đặt ra đối với mỗi giáo viên.

- Chỉ đạo tổ/nhóm chuyên môn nhắc nhở thƣờng xuyên việc tự học thông qua

sổ kế hoạch tự bồi dƣỡng, coi đây là nội dung kiểm tra, là tiêu chí đánh giá giáo viên

hàng năm.

+ Hình thức tự học, tự bồi dƣỡng phải đa dạng phong phú, có thể tự nghiên

cứu tài liệu, sách báo, đi nghiên cứu thực tế giảng dạy hoặc nâng cao trình độ chuyên

môn và nghiệp vụ sƣ phạm cho đội ngũ giáo viên ngay trong lao động sƣ phạm của

họ. Bổ sung cho giáo viên những kiến thức mang tính công cụ để thực hiện các khâu

soạn bài, giảng bài và đánh giá kết quả dạy học. Việc lựa chọn hình thức bồi dƣỡng

phù hợp sẽ mang lại hiệu quả cao.

+ Tổ chức các hoạt động tại trƣờng: tổ chức các hoạt động bồi dƣỡng phù hợp

thông qua hình thức sinh hoạt tổ chuyên môn, tổ chức hội giảng, hội thi giáo viên

giỏi, tổ chức học tập theo chuyên đề. Ngoài ra, đầu tƣ xây dựng tủ sách, mua sắm

thiết bị dạy học, tổ chức cho giáo viên tự nghiên cứu và ứng dụng khoa học, nhất là

ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy và giáo dục.

+ Tổ chức viết và ứng dụng sáng kiến kinh nghiệm của cá nhân, tập thể cùng

với việc tổ chức các cuộc hội thảo chuyên đề và chuyên môn trong nhà trƣờng, có

mời các trƣờng bạn tham gia cùng trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau.

3.2.3.3. Điều kiện thực hiện biện pháp

- Xây dựng đƣợc kế hoạch và quy trình bồi dƣỡng, sắp xếp đội ngũ giáo viên

cho phù hợp.

- Có đƣợc một đội ngũ giáo viên có kinh nghiệm kèm cặp các giáo viên ít kinh

nghiệm trong giảng dạy.

Hiệu trƣởng phải phát huy đƣợc vai trò của tổ chuyên môn, giáo viên Toán

trong hoạt động tự bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học môn Toán.

Nhà trƣờng cần có nguồn tài chính hỗ trợ cho hoạt động bồi dƣỡng giáo viên Toán.

84

3.2.4. Hướng dẫn tổ chuyên môn chỉ đạo giáo viên đổi mới phương pháp, hình

thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở

các trường Trung học cơ sở

3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp

Đổi mới mục tiêu nội dung chƣơng trình dạy học môn Toán phải gắn liền với

đổi mới phƣơng pháp, hình thức tổ chức dạy học. Đổi mới các hình thức tổ chức dạy

học cũng nhƣ các phƣơng pháp dạy học nhằm tích cực hoá hoạt động nhận thức của

HS, tạo điều kiện cho HS tự khám phá và chiếm lĩnh tri thức Toán học, phát triển

năng lực tƣ duy toán học cũng nhƣ phát triển các năng lực khác. Thông qua việc chỉ

đạo thực hiện đổi mới phƣơng pháp, hình thức DH môn Toán theo định hƣớng phát

triển năng lực học sinh ở trƣờng THCS để nâng cao chất lƣợng, hiệu quả DH môn

Toán tại các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang thực hiện

nâng cao chất lƣợng DH môn Toán theo CTGD phổ thông mới ở trƣờng THCS, nhằm

đáp ứng mục tiêu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục trong giai đoạn hiện nay.

3.2.4.2. Nội dung và cách thức thực hiện

a) Nội dung biện pháp

Tổ chức bồi dƣỡng nâng cao năng lực cho giáo viên Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh trong chƣơng trình dạy học môn Toán ở trƣờng THCS.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn giáo viên vận dụng phối hợp

các phƣơng pháp dạy học hiện đại trong dạy học môn Toán để hình thành phát triển

năng lực học sinh nhƣ: Dạy học dự án; dạy học tình huống; dạy học trải nghiệm; dạy

học giải quyết vấn đề; Hƣớng dẫn giáo viên tăng cƣờng sử dụng các biện pháp kỹ

thuật dạy học tích cực: Kỹ thuật mảnh ghép; kỹ thuật phản hồi nhanh; kỹ thuật 635;

kỹ thuật sử dụng lƣợc đồ tƣ duy vv…trong dạy học môn Toán ở trƣờng THCS.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn giáo viên Toán lựa chọn, vận

dụng phƣơng pháp dạy học phải phù hợp với tiến trình nhận thức của học sinh:

Phƣơng pháp dạy học phải đi từ cụ thể đến trừu tƣợng, từ dễ đến khó; không chỉ coi

trọng tính logic của khoa học toán học mà cần chú ý cách tiếp cận dựa trên vốn kinh

nghiệm và sự trải nghiệm của học sinh;

85

Quán triệt giáo viên về tinh thần lấy ngƣời học làm trung tâm trong quá trình

dạy học môn Toán: Phƣơng pháp dạy học phải phát huy đƣợc tính tích cực, tự giác,

chú ý nhu cầu, năng lực nhận thức, cách thức học tập khác nhau của từng cá nhân học

sinh; tổ chức quá trình dạy học theo hƣớng kiến tạo, trong đó học sinh đƣợc tham gia

tìm tòi, phát hiện, suy luận giải quyết vấn đề;

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn giáo viên linh hoạt trong việc

vận dụng các phƣơng pháp, kĩ thuật dạy học tích cực: Kết hợp đƣợc nhuần nhuyễn,

sáng tạo kĩ thuật dạy học tích cực với việc vận dụng các phƣơng pháp, kĩ thuật dạy

học truyền thống; kết hợp các hoạt động dạy học trong lớp học với hoạt động thực

hành trải nghiệm, vận dụng kiến thức toán học vào thực tiễn. Cấu trúc bài học bảo

đảm tỉ lệ cân đối, hài hoà giữa kiến thức cốt lõi, kiến thức vận dụng và các thành

phần khác;

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn giáo viên sử dụng đƣợc các

phƣơng tiện, thiết bị dạy học: Sử dụng đủ và hiệu quả các phƣơng tiện, thiết bị dạy học

tối thiểu theo quy định đối với môn Toán; có thể sử dụng các đồ dùng dạy học tự làm

phù hợp với nội dung học và các đối tƣợng học sinh; tăng cƣờng sử dụng công nghệ

thông tin và các phƣơng tiện, thiết bị dạy học hiện đại một cách phù hợp và hiệu quả.

Tổ chức cho đội ngũ GV học tập, nghiên cứu, nắm vững định hƣớng đổi mới

phƣơng pháp, hình thức DH môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

trong CTGD phổ thông mới ở trƣờng THCS. Nâng cao nhận thức và kỹ năng cho

giáo viên về đổi mới phƣơng pháp dạy học theo hƣớng tăng cƣờng sử dụng phƣơng

pháp dạy học tích cực để tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh.

Bồi dƣỡng năng lực nghiệp vụ sƣ phạm cho đội ngũ GV, tạo điều kiện cho đội

ngũ GV đƣợc thƣờng xuyên bổ sung kiến thức về khoa học và nghiệp vụ, tiếp nhận

và cung cấp kịp thời những thông tin mới nhất về đổi mới phƣơng pháp, hình thức

DH môn Toán theo chƣơng trình giáo dục phổ thông mới, động viên GV soạn bài

theo phƣơng pháp mới để đáp ứng đƣợc yêu cầu mới.

Chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn giáo viên tăng cƣờng tổ chức dạy học

Toán học theo hƣớng tích hợp; trải nghiệm thực tế Toán học và theo hƣớng giáo

dục STEM.

86

Cử GV tham gia hội thảo các chuyên đề đổi mới phƣơng pháp, hình thức DH

môn Toán theo chƣơng trình giáo dục phổ thông mới ở trƣờng tiểu học.

b) Cách thức thực hiện

Tổ chức cho giáo viên dạy môn Toán nghiên cứu, học tập về dạy học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh nhằm trang bị cho GV những tri

thức cần thiết về đổi mới phƣơng pháp, hình thức DH môn Toán theo theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh trong chƣơng trình giáo dục phổ thông mới, làm

cho mọi GV, mọi bộ phận trong nhà trƣờng nâng cao nhận thức, thống nhất tƣ tƣởng:

Đổi mới phƣơng pháp, hình thức DH môn Toán là yêu cầu cốt lõi của đổi mới giáo

dục và đào tạo.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ trƣởng chuyên môn giúp đội ngũ GV hiểu đƣợc bản

chất của đổi mới phƣơng pháp, hình thức DH môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh, phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS; bồi

dƣỡng phƣơng pháp tự học, rèn luyện kỹ xảo, kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực

tế, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui và hứng thú học tập môn Toán cho học

sinh ở trƣờng THCS.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn trong quá trình tổ chức dạy học môn Toán

cần chú trọng rèn luyện phƣơng pháp tự học, tăng cƣờng học tập cá thể, phối hợp với

học tập hợp tác, kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò nhằm phát huy tính

tự chủ, tự học của học sinh.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn phân công nhiệm vụ cho từng nhóm giáo

viên thiết kế và tổ chức dạy học Toán học theo hƣớng trải nghiệm; tích hợp liên môn;

giáo dục STEM; tổ chức thảo luận seminar giáo án và dự giờ thí điểm, quan sát hoạt

động học môn Toán của học sinh để giáo viên cùng nhau rút kinh nghiệm cho những

hình thức tổ chức dạy học nêu trên.

Thay đổi cách xác định mục tiêu bài học theo hƣớng chỉ rõ mức độ HS phải

đạt đƣợc sau mỗi bài học về kiến thức, kỹ năng, thái độ, đủ để làm căn cứ đánh giá

kết quả bài học .

Thay đổi cách soạn giáo án, chuyển trọng tâm từ hoạt dộng của thầy sang

trong tâm là hoạt động của trò, thiết kế và tổ chức hoạt động học nhằm phát triển

năng lực nhận thức, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tƣ duy toán học; năng lực

giao tiếp, hợp tác cho học sinh THCS vv…

87

Nâng cao chất lƣợng các câu hỏi trong tiết học và trong kiểm tra đánh giá theo

định hƣớng phát triển tƣ duy toán học và năng lực giải quyết vấn đề gắn với bối cảnh

cụ thể, giảm số câu hỏi tái hiện sự kiện, tăng tỉ lệ câu hỏi yêu cầu tƣ duy tích cực sáng

tạo của học sinh, chú trọng nhận xét sửa chữa các câu trả lời cho HS .

Những đổi mới trên cần đƣợc CBQL quán triệt đồng bộ đến tất cả GV dạy

môn Toán, tinh thần chỉ đạo chung là: trong mỗi tiết dạy hàng ngày HS đƣợc hoạt

động thực hành, thảo luận nhiều hơn và quan trọng hơn là đƣợc tƣ duy nhiều hơn

trong quá trình lĩnh hội tri thức, học sinh học thông qua làm việc và hợp tác với thầy

cô và bạn cùng nhóm, lớp.

Hiệu trƣởng chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn giáo viên thiết kế các dự án học

tập; các tình huống có vấn đề trong dạy học môn Toán nhằm hƣớng học sinh vào thực

hiện các nhiệm vụ học tập dựa trên các hoạt động tích cực chủ động, sáng tạo của HS

với sự tổ chức, hƣớng dẫn, hợp tác của GV, động viên HS tự phát hiện, tự giải quyết

vấn đề để chiếm lĩnh tri thức, phát triển tƣ duy toán học. Tích cực khám phá tri thức

mới qua việc đặt vấn đề, qua hệ thống câu hỏi, qua các hình thức tổ chức DH và các

phƣơng tiện DH để HS tiếp nhận tri thức mới một cách chủ động, sáng tạo.

Yêu cầu GV phải thực sự tích cực, chủ động, sáng tạo lựa chọn và phối hợp

các phƣơng pháp phù hợp với đặc điểm môn Toán, phải đa dạng hoá các hình thức

DH nhƣ dạy lý thuyết, dạy thực hành; dạy trải nghiệm; dạy tích hợp; dạy theo hình

thức giáo dục STEM.

Ban Giám hiệu phải chỉ đạo cho GV thay đổi các hình thức DH nhƣ: có thể

dạy theo nhóm, dạy ở thƣ viện, dạy ở vƣờn trƣờng; tổ chức các dự án học tập; tổ chức

cho HS đọc nhiều sách tham khảo, thảo luận nhóm, dạy qua băng hình, đèn chiếu,

v.v. Ngƣời GV phải hƣớng các hoạt động của HS chủ động, tích cực dƣới sự hƣớng

dẫn của GV, để việc học gắn với thực tế cuộc sống, giảm bớt căng thẳng không cần

thiết trong giờ học.

Trong công tác quản lý để GV thực sự đổi mới phƣơng pháp, hình thức thì

CBQL phải chỉ đạo cụ thể, sát thực tế môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh trong CTGD phổ thông mới ở trƣờng THCS sẽ thực hiện, đổi mới đồng bộ

về nội dung và phƣơng pháp, đánh giá HS cũng nhƣ đánh giá giờ dạy của GV.

88

3.2.4.3. Điều kiện thực hiện biện pháp

CBQL phải kiên trì, tuyên truyền để GV nhận thức đƣợc sự cần thiết của đổi

mới phƣơng pháp, hình thức DH môn Toán và kiên quyết loại trừ mọi phƣơng pháp

trái ngƣợc với mục tiêu giáo dục nhƣ: thuyết giáo, nhồi sọ, áp đặt, lý thuyết viển

vông, học không đi đôi với hành.

CBQL cấp trƣờng phải có sự đồng thuận, nhất quán nhận thức và chỉ đạo về

quản lý thực hiện đổi mới phƣơng pháp dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh.

CBQL cấp trƣờng phải tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức thực hiện đổi

mới phƣơng pháp, hình thức DH nhằm đáp ứng mục tiêu dạy học môn Toán theo theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh trong chƣơng trình giáo dục phổ thông mới.

GV phải hoàn toàn chủ động lựa chọn phƣơng pháp, hình thức nào là chủ yếu;

phƣơng pháp, hình thức nào là hỗ trợ cho bài dạy và luôn luôn có ý thức cải tiến, đổi

mới phƣơng pháp, hình thức DH môn Toán ngày càng hoàn thiện hơn, hiệu quả hơn,

góp phần cho nhiệm vụ DH môn Toán ngày càng đạt hiệu quả cao hơn, đáp ứng

những yêu cầu mới của mục tiêu đào tạo ngày càng cao.

3.2.5. Tổ chức đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Toán theo định

hướng phát triển năng lực Học sinh

3.2.5.1. Mục tiêu của biện pháp

Nhằm tạo động lực cho việc dạy và học môn Toán đạt đƣợc mục tiêu phát

triển năng lực chung và năng lực Toán học ở học sinh theo yêu cầu của cấp học, ngăn

chặn các sai sót cụ thể xảy ra trong quá trình dạy học của giáo viên. Đổi mới kiểm tra,

đánh giá kết quả dạy học môn Toán nhằm tạo nền nếp và môi trƣờng dạy học hiệu

quả, giữ k luật làm việc trong trƣờng học, động viên khuyến khích tinh thần làm

việc của giáo viên; có chính sách sử dụng, đãi ngộ, phân công giáo viên; xây dựng, bổ

sung công tác bồi dƣỡng.

3.2.5.2. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp

a) Nội dung thực hiện biện pháp

- Kiểm tra các kế hoạch, hồ sơ chuyên môn về dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh: kế hoạch dạy lý thuyết; dạy học môn Toán theo

89

chủ đề tích hợp; dạy học môn Toán theo hình thức trải nghiệm và dạy học môn Toán

theo định hƣớng giáo dục STEM.

Kiểm tra sinh hoạt của tổ/ nhóm chuyên môn Toán theo hình thức chuyên đề

và theo hình thức nghiên cứu bài học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh.

Kiểm tra hoạt động dự giờ, tƣ vấn hỗ đồng nghiệp trong triển khai dạy học

môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

- Kiểm tra việc thực hiện qui chế chuyên môn của giáo viên về dạy học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

- Kiểm tra việc thực hiện chuyên cần và quy định đối với giáo viên (ngày

công, giờ công, tinh thần trách nhiệm, ý thức, thái độ tham gia các hoạt động và nội

dung công tác đƣợc phân công).

- Kiểm tra tiến độ thực hiện chƣơng trình, kế hoạch giáo dục và dạy học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

- Kiểm tra việc sử dụng TBDH, ứng dụng CNTT trong dạy học môn Toán theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

- Đánh giá kết quả các nội dung công việc đƣợc giao của giáo viên về dạy học

môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

b) Cách thức tiến hành biện pháp

- Lập kế hoạch kiểm tra, giám sát thực hiện qui chế chuyên môn trong HĐDH

môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh. Thực hiện qui chế dân chủ

trong nhà trƣờng thông qua qui trình xây dựng kế hoạch năm học, qui chế thi đua

khen thƣởng, qui định kiểm tra, đánh giá xếp loại cán bộ, viên chức (cá nhân đăng ký,

tổ nhóm đề xuất, xây dựng kế hoạch, thảo luận theo từng khối, giữa các khối trong

trƣờng, thông qua toàn thể hội đồng giáo dục, công khai thông tin đến học sinh, cha

mẹ học sinh).

Hiệu trƣởng tổ chức xây dựng công cụ kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả dạy

học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

- Triển khai kiểm tra việc thực hiện qui chế chuyên môn.

+ Kiểm tra thƣờng xuyên: thông qua các hoạt động chuyên môn và đƣợc tiến

hành trong suốt năm học.

90

+ Kiểm tra đột xuất: kiểm tra giáo viên vào một thời điểm bất kỳ nhằm đánh

giá thực trạng HĐDH.

+ Kiểm tra kết quả công việc: kiểm tra để điều chỉnh hoạt động dạy - Giao

trách cho các phó Hiệu trƣởng, tổ trƣởng chuyên môn. Kiểm tra phải dựa vào qui chế,

kế hoạch đã xây dựng từ trƣớc.

- Hiệu trƣởng phân công nhiệm vụ cho các bộ phận tiến hành kiểm tra:

+ Phó Hiệu trƣởng phụ trách chuyên môn:

* Kiểm tra tiến độ thực hiện chƣơng trình, lịch báo giảng, sổ ghi đầu bài; tiến

hành dự giờ đột xuất, dự giờ báo trƣớc.

* Kiểm tra công tác tổ chức thi và các kỳ kiểm tra tập trung.

* Phối hợp với công đoàn, tổ chuyên môn kiểm tra các hoạt động thao giảng,

thi giáo viên dạy giỏi các cấp.

* Kiểm tra việc thực hiện sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn, triển khai các

chuyên đề, viết sáng kiến kinh nghiệm, hoạt động nghiên cứu khoa học, phong trào tự

làm đồ dùng dạy học, công tác bồi dƣỡng, tự bồi dƣỡng.

+ Tổ trƣởng chuyên môn kiểm tra dƣới sự chỉ đạo giám sát của phó Hiệu

trƣởng phụ trách chuyên môn: Hồ sơ, qui chế chuyên môn, dự giờ, đánh giá tiết dạy,

yêu cầu về ra đề, bồi dƣỡng HSG, giúp đỡ học sinh yếu kém.

+ Nhân viên thiết bị, phụ trách CNTT: kiểm tra việc hiện hiện sử dụng hiệu

quả TBDH, ứng dụng CNTT trong soạn, giảng, quản lí học sinh.

- Ngoài việc kiểm tra, giám sát thông qua kết quả báo cáo của các khối chuyên

môn đƣợc u quyền, Hiệu trƣởng trực tiếp tham gia cùng các bộ phận để giám sát, chỉ

đạo, điều chỉnh kịp thời, đồng thời phải có kế hoạch dự giờ đột xuất, tham dự các tiết

thi giáo viên giỏi các cấp để có thể nắm chính xác thực trạng và động viên tinh thần

giáo viên.

- Kiểm tra thông qua việc lấy ý kiến thăm dò từ học sinh, cha mẹ học sinh,

giáo viên chủ nhiệm các lớp phụ trách…

- Kiểm tra, đánh giá thông qua kết quả học tập, rèn luyện của học sinh cuối

học kỳ, cuối năm học; kết quả các bài kiểm tra tập trung của các khối, lớp.

Đánh giá, xếp loại thông qua Hội đồng thi đua khen thƣởng của nhà trƣờng (Hiệu

trƣởng là Chủ tịch hội đồng).

91

- Đánh giá thông qua kết quả thanh tra hoạt động sƣ phạm định kỳ hàng năm,

thanh tra đột xuất của các đoàn thanh tra cấp trên (Bộ, Sở GD&ĐT).

- Thực hiện kiểm tra, đánh giá công khai, công bằng, khách quan; rút kinh

nghiệm trên tinh thần xây dựng, tƣ vấn, thúc đẩy.

- Tổ chức đánh giá thi đua khen thƣởng, k luật đảm bảo dân chủ, chính xác,

công bằng, khách quan. Khen thƣởng, k luật đúng ngƣời, đúng việc, kịp thời và

tƣơng xứng mức độ đạt đƣợc. Động viên, khen thƣởng đối với giáo viên hoàn thành

xuất sắc nhiệm vụ, giáo viên thực hiện tốt qui chế chuyên môn. Kiên quyết phê bình,

xử lí nghiêm khắc với những giáo viên không thực hiện tốt các qui chế chuyên môn.

- Kết quả đánh giá thi đua, khen thƣởng về mức độ với Kết quả đánh giá cán

bộ, viên chức hàng năm (theo thông tƣ 06/2006 của Bộ nội vụ) và Kết quả đánh giá

theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở.

- Trên cơ sở kết quả kiểm tra, đánh giá, kịp thời điều chỉnh, tổ chức khắc phục

những bất cập, xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng giáo viên về các mặt trong HĐDH để

nâng cao chất lƣợng dạy và học.

3.2.5.3. Điều kiện thực hiện biện pháp

CBQL nhà trƣờng phải có sự đồng thuận, nhất quán nhận thức và chỉ đạo về

đổi mới việc quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS theo mục tiêu phát

triển năng lực học sinh ở trƣờng THCS.

CBQL nhà trƣờng phải tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức kiểm tra, đánh

giá kết quả học tập môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh trong

CTGD phổ thông mới nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục.

CBQL phải luôn động viên khuyến khích các GV không ngừng tự học, tự bồi

dƣỡng chuyên môn, đổi mới phƣơng pháp và hình thức kiểm tra môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh trong CTGD phổ thông mới nhằm phát huy tính

tích cực chủ động, sáng tạo của HS trong học tập

3.2.6. Mối quan hệ giữa các biện pháp

Các biện pháp đề xuất ở trên xuất phát từ yêu cầu về dạy học môn Toán theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh trong chƣơng trình giáo dục phổ thông mới.

Các biện pháp này có mối quan hệ mật thiết, chặt chẽ với nhau không tách rời, biện

pháp này là cơ sở, tiền đề cho biện pháp kia, chúng bổ sung, hỗ trợ cho nhau, thúc

đẩy nhau đảm bảo cho hoạt động dạy học môn Toán theo chƣơng trình đổi mới giáo

dục THCS đạt hiệu quả cao nhất.

92

Trong các biện pháp đề xuất biện pháp số 2, số 3 và sô 4 là các biện pháp

trọng tâm, có vai trò rất quan trọng, các biện pháp còn lại là những biện pháp có tính

chất điều kiện và tạo động lực cho hoạt động quản lý dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh trong CTGD phổ thông mới ở trƣờng THCS đạt

đƣợc hiệu quả.

Khi giải quyết một nhiệm vụ quản lý, cán bộ quản lý (Hiệu trƣởng, phó hiệu

trƣởng) cần phải vận dụng nhiều biện pháp phối hợp để đạt hiệu quả cao. Tùy theo

từng giai đoạn có thể lựa chọn, ƣu tiên một số biện pháp dựa vào hoàn cảnh công

việc, điều kiện cụ thể mà lựa chọn và kết hợp các biện pháp quản lý cho phù hợp.

3.3. Khảo nghiệm tính khả thi và tính cần thiết của các biện pháp đề xuất

3.3.1. Mục đích khảo nghiệm

Đánh giá mức độ cần thiết, tính khả thi của 05 biện pháp quản lí đề xuất có thể

áp dụng trong dạy học môn toán ở các trƣờng THCS trên địa bàn nghiên cứu và cho

các trƣờng THCS khác tham khảo.

3.3.2. Nội dung và phương pháp khảo nghiệm

- Nội dung khảo nghiệm thể hiện trong phụ lục 3 gồm 05 biện pháp đề xuất.

- Phƣơng pháp khảo nghiệm: Phát phiếu khảo sát (phụ lục 3) với các đối tƣợng

CBQL phòng GD&ĐT Thành Phố Hà Giang, Hiệu trƣởng, phó Hiệu trƣởng và Giáo

viên toán của 8 trƣờng THCS, với tổng số 30 phiếu, cụ thể:

+ Lãnh đạo, chuyên viên THCS Phòng Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hà

Giang: 04 ngƣời.

+ Cán bộ quản lý (Hiệu trƣởng, Phó hiệu trƣởng) các trƣờng THCS trên địa

bàn thành phố Hà Giang: 18 ngƣời.

+ Giáo viên Toán các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang: 8 ngƣời.

3.3.3. Kết quả khảo nghiệm

- Để xử lí số liệu sau khảo sát, qui định:

+ Rất cần thiết/Rất khả thi: 3 điểm;

+ Cần thiết/Khả thi: 2 điểm;

+ Ít cần thiết/Ít khả thi: 1 điểm

Cách xử lý số liệu:

Mức rất cần thiết/ rất khả thi thuộc khoảng: 2,35 đến 3,0 điểm.

Mức cần thiết và khả thi thuộc khoảng: từ 1,66 đến cận 2,35 điểm

Mức ít cần thiết và ít khả thi thuộc khoảng: Từ 1,0 đến cận 1,66 điểm.

93

Bảng 3.1. Kết quả khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp

Mức độ khả thi

Biện pháp đề xuất TB Cần thiết Không CT Khả thi Điểm trung bình Mức độ cần thiết Rất cần thiết Không khả thi Rất khả thi

trò của

4 26 2.87 5 25 2.83

1.Phân cấp quản lí, phát huy vai tổ chuyên môn trong quản lí hoạt động dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

5 25 2.83 5 25 2.83

2. Tổ chức, chỉ đạo sinh hoạt tổ chuyên môn nghiên cứu bài học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

4 26 2.87 6 24 2.8

3. Tổ chức bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh cho giáo viên ở các trƣờng THCS

3 27 2.9 8 22 2.73

4.Hƣớng dẫn tổ chuyên môn chỉ đạo giáo viên đổi mới phƣơng pháp, hình thức tổ chức dạy theo học môn Toán định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS

5 25 2.83 8 22 2.73

5.Tổ chức đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

94

Kết quả xin ý kiến chuyên gia cho thấy các biện pháp quản lý dạy học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh đã đề xuất đều có điểm trung bình

lớn hơn 2.7 đạt mức rất cần thiết và rất khả thi. Từ kết quả trên cho thấy các biện

pháp đề xuất có thể đƣa vào áp dụng trong thực tiễn quản lý dạy học môn Toán theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh trong chƣơng trình giáo dục THCS mới ở các

trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3

Dựa trên cơ sở lý luận và kết quả khảo sát thực trạng về dạy học và quản lý

dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS thành phố

Hà Giang, tỉnh Hà Giang, tác giả luận văn đề xuất 5 biện pháp quản lý dạy học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS gồm các biện

pháp sau đây:

1. Phân cấp quản lí, phát huy vai trò của tổ chuyên môn trong quản lí hoạt

động dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

2. Tổ chức, chỉ đạo sinh hoạt tổ chuyên môn nghiên cứu bài học môn Toán

theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

3. Tổ chức bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học môn Toán theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh cho giáo viên ở các trƣờng THCS

4.Hƣớng dẫn tổ chuyên môn chỉ đạo giáo viên đổi mới phƣơng pháp, hình

thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các

trƣờng THCS

5.Tổ chức đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh

Các biện pháp kể trên có mối quan hệ thống nhất, biện chứng với nhau hỗ trợ

nhau giúp cho Hiệu trƣởng trƣờng THCS thực hiện có hiệu quả quản lý dạy học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

Tác giả đã tiến hành khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi của các

biện pháp, kết quả khảo nghiệm cho thấy các biện pháp đề xuất có mức độ cần thiết

và tính khả thi cao có thể áp dụng trong thực tế quản lý dạy học ở các trƣờng THCS

thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

95

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

1. Kết luận

Dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh là hoạt động

có mục đích, có kế hoạch đƣợc tổ chức dựa trên mô hình năng lực chung và năng lực

Toán học cần đạt đƣợc ở học sinh, giáo viên thiết kế, tổ chức và điều khiển quá trình

học tập của học sinh, cũng nhƣ đánh giá kết quả dựa trên năng lực nhằm nâng cao

chất lƣợng dạy học môn Toán.

Quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở

trƣờng THCS đƣợc thực hiện theo cách tiến hành đồng bộ các chức năng quản lý dạy

học môn Toán dựa trên chuẩn năng lực cần đạt ở học sinh: Lập kế hoạch dạy học

môn Toán; tổ chức, chỉ đạo thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán và kiểm tra, đánh

giá thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán. Để quản lý dạy học môn Toán theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh hiệu quả, đòi hỏi Hiệu trƣởng nhà trƣờng cần phải

biết phát huy những yếu tố ảnh hƣởng chủ quan và khách quan nhằm đem lại hiệu

quả của dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

Dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực ở các trƣờng THCS

thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đã đƣợc triển khai, đa số CBQL và GV đều đã có

nhận thức đúng và đầy đủ về mục tiêu của dạy học theo định hƣớng phát triển năng

lực học sinh; Một số nội dung đã đƣợc triển khai tốt; Hoạt động đánh giá kết quả dạy

học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực đã đƣợc giáo viên Toán quan tâm

thực hiện. Tuy nhiên việc thiết kế các nội dung dạy học theo chủ đề tích hợp liên

môn, dạy học trải nghiệm và dạy học theo hình thức giáo dục STEM trong dạy học

môn Toán; năng lực vận dụng phối hợp các phƣơng pháp dạy học hiện đại để phát

triển năng lực cho học sinh của giáo viên còn hạn chế.

Quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh đƣợc

CBQL các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đã triển khai ở tất cả

các khâu của quá trình quản lý dạy học. Nội dung lập kế hoạch dạy học môn Toán

theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Hà

Giang, tỉnh Hà Giang đã đƣợc thể hiện ở hầu hết các nội dung, tuy nhiên còn hạn chế

ở nội dung lập kế hoạch dạy học các chủ đề dạy học tích hợp, trải nghiệm và dạy học

96

theo hình thức giáo dục STEM; Xây dựng cơ chế giám sát thực hiện kế hoạch dạy

học môn Toán; Huy động các nguồn lực để thực hiện dạy học Toán học trải nghiệm

và dạy học Toán học theo chủ đề, dạy học theo STEM; Tổ chức phát triển chƣơng

trình dạy học Toán học theo hƣớng trải nghiệm và hƣớng giáo dục STEM; Tổ chức

cho tổ chuyên môn tự nhiên triển khai sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu

bài học Toán học; Xây dựng tiêu chí đánh giá kết quả dạy học theo tiếp cận năng lực.

Công tác chỉ đạo còn hạn chế ở một số nội dung; Công tác kiểm tra, giám sát còn hạn

chế. Nguyên nhân do yếu tố chủ quan và khách quan.

Luận văn đề xuất 5 biện pháp quản lý dạy học môn Toán theo định hƣớng phát

triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS: Phân cấp quản lí, phát huy vai trò của tổ

chuyên môn trong quản lí hoạt động dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển

năng lực học sinh; Tổ chức, chỉ đạo sinh hoạt tổ chuyên môn nghiên cứu bài học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh; Tổ chức bồi dƣỡng nâng cao năng

lực dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh cho giáo viên ở

các trƣờng THCS; Hƣớng dẫn tổ chuyên môn chỉ đạo giáo viên đổi mới phƣơng

pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học

sinh ở các trƣờng THCS; Tổ chức đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn

Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

Các biện pháp đã đƣợc khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi của

các biện pháp, kết quả khảo nghiệm cho thấy các biện pháp đề xuất có mức độ cần

thiết và tính khả thi cao có thể áp dụng trong thực tế quản lý dạy học ở các trƣờng

THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

2. Khuyến nghị

2.1. Với Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Giang

- Tăng cƣờng chỉ đạo các phòng GD&ĐT xây dựng và tổ chức thực hiện kế

hoạch động bồi dƣỡng đội ngũ GV dạy toán trong các trƣờng THCS, nâng cao trình

độ chuyên môn nghiệp vụ cho GV về định hƣớng đổi mới PPDH và Kiểm tra - Đánh

giá theo định hƣớng phát triển năng lực HS học Toán;

- Chỉ đạo kiểm tra, đánh giá giờ dạy môn toán theo định hƣớng phát triển năng

lực ngƣời học, phát huy tính chủ động sáng tạo trong học tập môn toán.

97

2.2. Với Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Giang

- Quan tâm đến công tác phát triển đội ngũ GV toán bằng cách tạo điều kiện để

GV tham gia các chƣơng trình đào tạo, bồi dƣỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp

vụ đáp ứng yêu cầu đổi mới nội dung, phƣơng pháp và định hƣớng trong giáo dục.

- Tăng cƣờng giao quyền tự chủ cho các trƣờng học trong việc sử dụng Ngân

sách cho các hoạt động dạy học và giáo dục;

- Quan tâm và tăng cƣờng thực hiện việc tuyên dƣơng, khen thƣởng định kỹ và

đột xuất cho GV thực hiện tốt đổi mới dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực

học sinh.

2.3. Với Phòng Phòng Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hà Giang

- Tham mƣu với UBND huyện hỗ trợ các hoạt động đào tạo và bồi dƣỡng GV

toán nói riêng và các môn khác nói chung;

- Phối hợp với Sở GD&ĐT xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng

nâng cao nhận thức, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho GV;

- Tổ chức hội nghị sơ kết, tổng kết đánh giá hiệu quả đổi mới PPDH theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh, đồng thời biểu dƣơng, khen thƣởng nhằm động

viên, khuyến khích GV dạy tốt.

2.4. Để nghị với các trường Trung học cơ sở

2.4.1. Đối với Hiệu trưởng

- Chủ động lên kết hoạch đào tạo và bồi dƣỡng GV toán nói riêng và các môn

khác nói chung hàng năm;

- Chỉ đạo sát sao việc tổ chức thực hiện kế hoạch đào tạo Giáo viên.

- Thực hiện xã hội hóa để tăng cƣờng cơ sở vật chất, phƣơng tiện dạy học phục

vụ dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

- Xây dựng cơ chế giám sát hoạt động dạy học môn Toán của giáo viên và tổ

chuyên môn theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

- Phát huy đƣợc vai trò của tổ trƣởng chuyên môn trong quản lý dạy học môn

Toán của giáo viên và tổ chuyên môn theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

Trƣởng bộ môn phải là ngƣời hiểu nắm vững yêu cầu về nội dung, phƣơng

pháp dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

98

2.4.2. Đối với giáo viên

Chủ động tự học, tự bồi dƣỡng để hoàn thiện năng lực dạy học môn Toán theo

định hƣớng phát triển năng lực học sinh.

Nghiêm túc tuân thủ quy trình, nội dung và phƣơng pháp dạy học môn Toán

theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh .

Thƣờng xuyên sinh hoạt tổ chuyên môn, trao đổi và nhận sự hỗ trợ của đồng

nghiệp về dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh để hoàn

thiện năng lực dạy học.

99

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Nguyễn Thị Vân Anh (2019), Thực trạng quản lý đổi mới phƣơng pháp DH ớ

các trƣờng trung học cơ sở quận Hà Đông theo định hƣớng phát triển năng lực

HS , Tạp chí thiết bị giáo dục, số 206 kỳ 1 - 12/2019, Hà Nội.

2. Đặng Quốc Bảo (2011), Quản lý nhà trường, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

3. Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Đắc Hƣng (2010), Giáo dục Việt Nam hướng tới tương

lai, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

4. Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Thành Vinh (2011), Quản lý nhà trường, Nxb Giáo dục

Việt Nam, Hà Nội.

5. Dƣơng Trần Bình (2016), Quản lý HĐDH ở trường tiểu học tại thành phố Hồ Chí

Minh trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, Luận án Tiến sĩ Khoa

học giáo dục, Viện Khoa học giáo dục Việt Nam, Hà Nội.

6. Bộ GD&ĐT (2011), Điều lệ trường THCS, trường THCS và trường phổ thông có

nhiều cấp học (Ban hành kèm theo Thông tư số: 12/2011/TT-BGDĐT ngày

28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT), Hà Nội.

7. Bộ GD&ĐT (2012), Chiến lược phát triển giáo dục 2011-2020, Nxb Giáo

dục, Hà Nội.

8. Bộ GD&ĐT (2018), Thông tư ban hành Chương trình giáo dục phổ thông, (Số

32/TT-BGDĐT, ngày 26/12/2018 của Bộ trƣởng Bộ GD&ĐT), Hà Nội.

9. Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2004), Cơ sở khoa học quản lý, Nxb Đại

học Quốc gia, Hà Nội.

10. Chính phủ nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2012), Chiến lược phát

triển giáo dục 2011-2020, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

11. Nguyễn Văn Cƣờng, Bernd Meier (2014), Lý luận dạy học hiện đại, Nxb Đại học

sƣ phạm Hà Nội.

12. Khổng Thị Kim Dung (2019), Quản lý HĐDH môn Toán tại trường tiểu học Bồ

Đề quận Long Biên, thành phố Hà Nội, Luận văn Thạc sĩ quản lý giáo dục, Viện

Khoa học Giáo dục Việt Nam, Hà Nội.

13. Trần Trung Dũng (2016), Quản lý dạy học ở trường trung học phổ thông theo

định hướng phát triển năng lực học sinh, Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục,

Trƣờng Đại học Vinh, Nghệ An.

100

14. Võ Tâm Đan (2008), Một số giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng HĐDH

ở các trường tiểu học huyện Như Thanh, Thanh Hóa, Luận văn Thạc sĩ quản lý

giáo dục, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, Hà Nội.

15. Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh (2015), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh

lần thứ XIX, Bắc Ninh.

16. Đảng Cộng sản Việt Nam (2013), Nghị quyết số 29-NQ/TW, Nghị quyết Hội nghị

lần thứ Tám Ban chấp hành Trung ƣơng khoá XI “Về đổi mới căn bản toàn diện

GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện nền kinh

tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”, Hà Nội.

17. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ

XII, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

18. Lê Tiến Đạt (2010), Một số giải pháp quản lý HĐDH ở các trường tiểu học huyện

Ninh Giang, tỉnh Hải Dương, Luận văn Thạc sĩ quản lý giáo dục, Trƣờng Đại học

Sƣ phạm Hà Nội, Hà Nội.

19. Phạm Minh Hạc (2010), Một số vấn đề giáo dục Việt Nam đầu thế kỷ XXI, Nxb

Giáo dục, Hà Nội.

20. HaolKoontz và Hein Weihrich (1996), Những vấn đề cốt yếu của quản lý, Nxb

khoa học và kỹ thuật, Hà Nội.

21. Hiền Bùi Minh Hiền (chủ biên), Vũ Ngọc Hải, Đặng Quốc Bảo (2017), Quản lý

giáo dục (In lần thứ ba, có chỉnh lý), Nxb Đại học Sƣ phạm, Hà Nội.

22. Học viện quản lý giáo dục (2019), Quản trị hoạt động dạy học, giáo dục ở trường

THCS theo chương trình giáo dục 2018

23. Hội đồng quốc gia Việt Nam, (2002), Từ điển bách khoa Việt Nam, tập 2, Nxb Từ

điển bách khoa, Hà Nội.

24. Nguyễn Thị Thanh Huyền (2016), Quản lý dạy học, ĐHSPTN

25. Đặng Thành Hƣng (2002), Dạy học hiện đại - Lí luận, biện pháp kĩ thuật, Nxb

Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.

26. Vũ Thị Thu Hƣơng (2016), Quản lý HĐDH của Hiệu trưởng ở trường tiểu học,

thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên theo yêu cầu đổi mới giáo dục, Luận án Tiến

sĩ Khoa học giáo dục, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, Hà Nội.

101

27. Trần Kiểm (2009), Khoa học quản lý giáo dục, một số vấn đề lý luận và thực tiễn,

Nxb Giáo dục, Hà Nội.

28. Trần Kiểm (2010), Khoa học tổ chức và tổ chức giáo dục, Nxb Đại học Sƣ phạm,

Hà Nội.

29. Trần Kiểm (2010), Những vấn đề cơ bản của khoa học quản lí giáo dục, Nxb Đại

học Sƣ phạm, Hà Nội.

30. Trần Kiểm (2013), Tiếp cận hiện đại trong quản lí giáo dục, Nxb Đại học Sƣ

phạm, Hà Nội.

31. Trần Kiểm, Nguyễn Xuân Thức (2015), Giáo trình Đại cương khoa học quản lý

và QLGD (In lần thứ ba), Nxb Đại học Sƣ phạm, Hà Nội.

32. Đỗ Thị Mai Lê (2018), Một số biện pháp quản lý DH môn Toán của Hiệu trƣởng

các trƣờng Trung học cơ sở Thành phố Hải Dƣơng, tỉnh Hải Dƣơng theo định

hƣớng phát triển năng lực ngƣời học , Tạp chí Giáo dục, kỳ 1 tháng 5 năm 2018,

Hà Nội.

33. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2003), Đại cương về QLGD, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

34. Luật Giáo dục năm 2005, (Sửa đổi bổ sung năm 2009, 2014, 2015) (2015), Nxb

Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

35. Vũ Thị Ngân (2014), Quản lý HĐDH môn Toán ở các trường Trung học Phổ

thông huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình theo định hướng giáo dục phổ thông sau

năm 2015, Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục, Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội,

Hà Nội.

36. Trần Thị Tuyết Oanh (chủ biên) (2011), Giáo trình Giáo dục học, tập 1, Nxb Đại

học Sƣ phạm, Hà Nội.

37. Phòng GD&ĐT huyện Tiên Du (2017), Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ năm

học 2016-2017 và phương hướng, nhiệm vụ năm học 2017-2018, Bắc Ninh.

38. Phòng GD&ĐT huyện Tiên Du (2018), Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ năm

học 2017-2018 và phương hướng, nhiệm vụ năm học 2018-2019, Bắc Ninh.

39. Phòng GD&ĐT huyện Tiên Du (2019), Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ năm

học 2018-2019 và phương hướng, nhiệm vụ năm học 2019-2020, Bắc Ninh.

102

40. Nguyễn Ngọc Quang (1989), Những khái niệm cơ bản về lý luận quản lý, Trƣờng

CBQL Trung Ƣơng, Hà Nội.

41. Trần Văn Quang (2015), Quản lý đổi mới phương pháp dạy học ở trường trung

học phổ thông thành phố Đà Nẵng, Luận án Tiến sĩ QLGD, Viện Khoa học giáo

dục Việt Nam, Hà Nội.

42. Nguyễn Thị Tính, Nguyễn Thị Thanh Huyền, tập thể tác giả (2014), Giáo dục

học, Nxb Giáo dục.

43. Nguyễn Cảnh Toàn (2004), Học và dạy cách học, Nxb Đại học Sƣ phạm Hà Nội,

Hà Nội.

44. Thái Duy Tuyên (2007), Phương pháp dạy học truyền thống và đổi mới, Nxb

Giáo dục, Hà Nội.

45. Từ điển tiếng Việt (1994), Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội.

46. Viện ngôn ngữ học Việt Nam (2005), Từ điển Tiếng Việt, Nxb Đà Nẵng.

47. Phạm Viết Vƣợng (2004), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, Nxb Đại học

Quốc gia, Hà Nội.

103

PHỤ LỤC 1

PHIẾU KHẢO SÁT DÀNH CHO GIÁO VIÊN

Để thực hiện triển khai chương trình dạy học Toán học ở trường THCS theo

chương trình giáo dục phổ thông năm 2018, xin thầy(cô) vui lòng trả lời các câu hỏi

sau đây:

Câu 1: Theo thầy(cô) mục tiêu dạy học môn Toán học trong chƣơng trình giáo

dục phổ thông mới ở trƣờng THCS hƣớng tới những mục tiêu nào sau đây?

a)Hình thành ở học sinh 5 phẩm chất: Yêu nƣớc, nhân ái, chăm chỉ; trung thực; trách

nhiệm

b)Hình thành ở học sinh các năng lực:Tự chủ và tự học; Giao tiếp và hợp tác;

Giải quyết VĐ và sáng tạo; Ngôn ngữ; Tính toán ; Khoa học ; Công nghệ; Tin

học; Thẩm mỹ; Thể chất

c) Hình thành ở học sinh năng lực lập luận, giải quyết vấn đề, chứng minh theo

mệnh đề toán học không quá phức tạp; Sử dụng đƣợc các công thức toán học,

phƣơng trình đại số, hình biểu diễn vv…

d)Tất cả các mục tiêu trên.

Câu 2: Nội dung chƣơng trình dạy học môn Toán học ở trƣờng THCS đã

đƣợc thầy(cô) thực hiện nhƣ thế nào và mức độ thực hiện (Rất tốt: 5 điểm;

Tốt: 4 điểm; Khá: 3 điểm; Trung bình: 2 điểm; yếu 1 điểm)

Mức độ thực hiện Nội dung dạy học thực hiện 1 2 3 4 5

1.Dạy lý thuyết, bài tập Toán học theo bài học 2.Dạy Toán học theo chủ đề liên môn 3.Dạy Toán học theo chủ đề tích hợp nội môn 4.Dạy Toán học theo hƣớng trải nghiệm 5.Dạy Toán học theo hƣớng Giáo dục STEM 6. Dạy Toán học theo hƣớng phân hóa 7. Các nội dung khác

PL1

Câu 3: Nội dung dạy học môn Toán học ở trƣờng THCS đã đƣợc thầy(cô)

thực hiện nhƣ thế nào và mức độ thực hiện? (Rất tốt: 5 điểm; Tốt: 4 điểm;

Khá: 3 điểm; Trung bình: 2 điểm; yếu 1 điểm)

Mức độ thực hiện Nội dung dạy học thực hiện 1 2 3 4 5

1.Dạy theo chƣơng trình sách giáo khoa

hiện hành của môn Toán học THCS

2. Thực hiện giảm tải một số nội dung theo

hƣớng dẫn của Bộ Giáo dục

3. Bổ sung một số nội dung mới theo phát

triển chƣơng trình nhà trƣờng

4. Dạy Toán theo hƣớng gắn với thực tế

cuộc sống thông qua trải nghiệm

5. Dựa trên chuẩn năng lực Toán học và

năng lực, phẩm chất chung cần hình thành

ở học sinh, thiết kế, tổ chức hoạt động học

để phát triển năng lực học sinh

5. Các nội dung khác

Câu 4: Thầy( cô) đã sử dụng các phƣơng pháp dạy học Toán học nào sau

đây và mức độ thực hiện? (Rất TX: 5 điểm; TX: 4 điểm; Chƣa TX: 3 điểm; Ít

khi: 2 điểm; Chƣa sử dụng: 1 điểm)

Mức độ thực hiện Phƣơng pháp dạy học thực hiện 1 2 3 4 5

1.Phƣơng pháp dạy học dự án

2. Phƣơng pháp dạy học giải quyết vấn đề

3. Phƣơng pháp dạy học theo tình huống

4.Phƣơng pháp dạy học theo trải nghiệm

gắn với thực tế

5. Phƣơng pháp thuyết trình

6. Phƣơng pháp thảo luận nhóm

7. Phƣơng pháp nghiên cứu trƣờng hợp

8. Các phƣơng pháp khác

PL2

Câu 5: Thầy( cô )đã sử dụng các hình thức tổ chức dạy học Toán học nào

sau đây và mức độ thực hiện? (Rất TX: 5 điểm; TX: 4 điểm; Chƣa TX: 3

điểm; Ít khi: 2 điểm; Chƣa sử dụng: 1 điểm)

Mức độ thực hiện Hình thức tổ chức dạy học thực hiện 1 2 3 4 5

1.Dạy toàn lớp

2. Dạy theo nhóm

3. Dạy cá nhân

4. Dạy qua môi trƣờng Elerning

5. Dạy Toán theo hình thức trải nghiệm

thực tiễn

6. Các hình thức tổ chức khác

Câu 6: Thầy( cô) đã sử dụng các hình thức, phƣơng pháp nào để đánh giá

kết quả dạy học Toán học và mức độ thực hiện? (Rất TX: 5 điểm; TX: 4

điểm; Chƣa TX: 3 điểm; Ít khi: 2 điểm; Chƣa sử dụng: 1 điểm)

Hình thức, phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá Mức độ thực hiện

kết quả dạy học thực hiện 1 2 3 4 5

1.Trắc nghiệm khách quan

2. Tự luận

3. Kết hợp giữa trắc nghiệm khách quan và

tự luận

4. Đánh giá qua thực hành, thí nghiệm

5. Đánh giá qua tình huống gắn liền với

bối cảnh

6. Các hình thức khác

PL3

Câu 7: Ban Giám hiệu nhà trƣờng đã chỉ đạo lập kế hoạch dạy học môn

Toán học nhƣ thế nào và mức độ thực hiện (Rất tốt: 5 điểm; Tốt: 4 điểm;

Khá: 3 điểm; Trung bình: 2 điểm; yếu: 1 điểm)

Nội dung lập kế hoạch dạy học đã chỉ đạo Mức độ thực hiện

thực hiện 1 2 3 4 5

1.Kế hoạch dạy học môn Toán học theo

chƣơng trình, sách giáo khoa hiện hành

2. Kế hoạch dạy học Toán học theo chủ đề

tích hợp liên môn

3. Kế hoạch dạy học Toán học theo chủ đề

tích hợp nội môn

4. Kế hoạch dạy học Toán học theo chủ đề

trải nghiệm gắn với thực tiễn

5. Kế hoạch dạy học Toán học theo hƣớng

giáo dục STEM

6. Dạy học chuyên đề tự chọn theo hƣớng

tăng cƣờng năng lực

7. Bồi dƣỡng học sinh giỏi

8. Phụ đạo học sinh yếu kém

9. Các nội dung khác

Câu 8: Ban Giám hiệu nhà trƣờng đã tiến hành những biện pháp tổ chức

dạy học môn Toán học nào và mức độ thực hiện(Rất tốt: 5 điểm; Tốt: 4

điểm; Khá: 3 điểm; Trung bình: 2 điểm; yếu 1 điểm)

Mức độ thực hiện Nội dung công tác tổ chức đã thực hiện 1 2 3 4 5

1.Thành lập Ban chỉ đạo thực hiện nội

dung chƣơng trình dạy học môn Toán học

theo hƣớng đổi mới

2. Phân công nhiệm vụ cho tổ chuyên môn

và giáo viên dạy Toán học thực hiện phân

tích chƣơng trình và đề xuất kế hoạch dạy

học

PL4

3. Bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học

môn Toán học cho giáo viên

4. Xây dựng cơ chế phối hợp giữa BGH

với tổ chuyên môn triển khai thực hiện kế

hoạch giáo dụcToán học

5. Tổ chức cho tổ chuyên môn tự nhiên

triển khai sinh hoạt chuyên môn theo

hƣớng nghiên cứu bài học Toán học

6. Tổ chức phát triển chƣơng trình dạy học

Toán học theo hƣớng trải nghiệm và

hƣớng giáo dục STEM

7. Tổ chức bồi dƣỡng học sinh giỏi, học

sinh hạn chế về năng lực Toán học

8. Huy động các nguồn lực để thực hiện

dạy học Toán học trải nghiệm và dạy học

Toán học theo chủ đề, dạy học theo STEM

9. Xây dựng cơ chế giám sát thực hiện kế

hoạch dạy học môn Toán học

10. Xây dựng tiêu chí đánh giá kết quả dạy

học Toán học

11. Các nội dung khác

Câu 9: Ban Giám hiệu nhà trƣờng đã tiến hành những biện pháp chỉ đạo dạy học môn Toán học nhƣ thế nào và mức độ thực hiện (Rất tốt: 5 điểm; Tốt: 4 điểm; Khá: 3 điểm; Trung bình: 2 điểm; yếu 1 điểm)

Mức độ thực hiện Nội dung chỉ đạo đã thực hiện 1 2 3 4 5

1.Chỉ đạo thực hiện nội dung chƣơng

trình dạy học môn Toán học theo

hƣớng đổi mới

2. Chỉ đạo tổ chuyên môn và giáo viên dạy Toán học thực hiện phân tích chƣơng trình và đề xuất kế hoạch dạy học theo chủ đề

PL5

3. Chỉ đạo tổ chuyên môn bồi dƣỡng

nâng cao năng lực dạy học môn Toán học cho giáo viên

4. Chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn

giáo viên thực hiện đổi mới phƣơng

pháp, hình thức tổ chức dạy học Toán học theo định hƣớng phát triển

phẩm chất, năng lực học sinh

5. Chỉ đạo tổ chuyên môn cử giáo viên dạy bài học / chủ đề minh họa

theo định hƣớng đổi mới

6. Chỉ đạo giáo viên thƣờng xuyên

lấy ý kiến phản hồi từ học sinh để đổi

mới dạy học môn Toán học

7. Chỉ đạo xây dựng nền nếp dạy học

môn Toán ở trƣờng THCS

8. Chỉ đạo giám sát thực hiện kế

hoạch dạy học môn Toán học theo

định hƣớng đổi mới

9. Chỉ đạo phát triển chƣơng trình, kế

hoạch dạy học môn Toán học theo

hƣớng phân hóa

10. Các nội dung khác

Câu 10: Ban Giám hiệu nhà trƣờng đã tiến hành những biện pháp kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán học nhƣ thế nào và mức độ thực hiện(Rất tốt: 5 điểm; Tốt: 4 điểm; Khá: 3 điểm; Trung bình: 2 điểm; yếu 1 điểm)

Mức độ thực hiện

1 2 3 4 5 Nội dung kiểm tra, đánh giá đã thực hiện

1.Xây dựng chuẩn kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch giáo dục Toán học

2. Thiết kế công cụ đánh giá kế hoạch giáo dục Toán học

PL6

3. Xây dựng lực lƣợng đánh giá kế hoạch

giáo dục Toán học

4. Tổ chức thực hiện đánh giá thƣờng

xuyên

5. Công khai kết quả đánh giá để cải tiến chất lƣợng giáo dục Toán học

6. Khuyến khích tổ chuyên môn, giáo viên,

học sinh tự đánh giá

7. Các nội dung khác

Câu 11: Quản lý dạy học môn Toán học theo chƣơng trình giáo dục phổ

thông mới chịu ảnh hƣởng của những yếu tố nào sau đây?mức độ ảnh

hƣởng(Rất ảnh hƣởng: 5 điểm; Ảnh hƣởng: 4 điểm; tƣơng đối ảnh hƣởng: 3

điểm; ít ảnh hƣởng: 2 điểm; Không ảnh hƣởng: 1 điểm)

Mức độ ảnh hƣởng Các yếu tố ảnh hƣởng 1 2 3 4 5

1.Năng lực quản lý của cán bộ quản lý

2. Năng lực nhận biết về sự thay đổi của

chƣơng trình dạy học môn Toán học ở

trƣờng THCS

3. Năng lực dạy học môn Toán của giáo

viên

4. Tính chủ động, tự giác, tích cực học tập

môn Toán của học sinh

5. Các yếu tố quản lý của nhà trƣờng, của

Sở Giáo dục - Đào tạo và của Phòng Giáo dục - Đào tạo

6. Cơ sở vật chất tài chính phục vụ cho đổi

mới dạy học môn Toán

7. Các chính sách hỗ trợ giáo viên

8. Môi trƣờng văn hóa nhà trƣờng

9. Các yếu tố khác

Trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ của các thầy(cô).

PL7

PHỤ LỤC 2

PHIẾU KHẢO SÁT DÀNH CHO CÁN BỘ QUẢN LÝ

Để thực hiện triển khai chương trình dạy học Toán học ở trường THCS theo

chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 hiệu quả và định hướng quản lý chương

trình dạy học môn Toán học đạt được mục tiêu môn học, xin thầy(cô) vui lòng trả lời

các câu hỏi sau đây:

Câu 1: Theo thầy(cô) mục tiêu dạy học môn Toán học trong chƣơng trình giáo

dục phổ thông mới ở trƣờng THCS hƣớng tới những mục tiêu nào sau đây?

a)Hình thành ở học sinh 5 phẩm chất: Yêu nƣớc, nhân ái, chăm chỉ; trung thực; trách

nhiệm

b)Hình thành ở học sinh các năng lực:Tự chủ và tự học; Giao tiếp và hợp tác;

Giải quyết vấn đề và sáng tạo; Ngôn ngữ; Tính toán ; Khoa học ; Công nghệ;

Tin học; Thẩm mỹ; Thể chất

c) Hình thành ở học sinh năng lực lập luận, giải quyết vấn đề, chứng minh

mệnh đề toán học không quá phức tạp; Sử dụng đƣợc các công thức toán học,

phƣơng trình đại số, hình biểu diễn vv…

d)Tất cả các mục tiêu trên.

Câu 2: Chƣơng trình dạy học môn Toán học ở trƣờng THCS đã đƣợc giáo

viên nhà trƣờng thực hiện nhƣ thế nào và mức độ thực hiện? (Rất tốt: 5

điểm; Tốt: 4 điểm; Khá: 3 điểm; Trung bình: 2 điểm; yếu 1 điểm)

Mức độ thực hiện Nội dung dạy học thực hiện 1 2 3 4 5

1.Dạy theo chƣơng trình sách giáo khoa

hiện hành của môn Toán học THCS

2. Thực hiện giảm tải một số nội dung theo

hƣớng dẫn của Bộ Giáo dục

3. Bổ sung một số nội dung mới theo phát

triển chƣơng trình nhà trƣờng

PL8

4. Dạy Toán theo hƣớng gắn với thực tế

cuộc sống thông qua trải nghiệm

5. Dựa trên chuẩn năng lực Toán học và

năng lực, phẩm chất chung cần hình thành

ở học sinh, thiết kế, tổ chức hoạt động học

để phát triển năng lực học sinh

6. Các nội dung khác

Câu 3: Nội dung chƣơng trình dạy học môn Toán học ở trƣờng THCS đã

đƣợc giáo viên thực hiện nhƣ thế nào và mức độ thực hiện(Rất tốt: 5 điểm;

Tốt: 4 điểm; Khá: 3 điểm; Trung bình: 2 điểm; yếu 1 điểm)

Mức độ thực hiện Nội dung dạy học thực hiện 1 2 3 4 5

1.Dạy lý thuyết, bài tập Toán học theo bài

học

2.Dạy Toán học theo chủ đề liên môn

3.Dạy Toán học theo chủ đề tích hợp nội

môn

4.Dạy Toán học theo hƣớng trải nghiệm

5.Dạy Toán học theo hƣớng Giáo dục

STEM

6. Dạy Toán học theo hƣớng phân hóa

7. Các nội dung khác

Câu 4: Giáo viên Toán trƣờng thầy(cô) đã sử dụng các phƣơng pháp dạy

học nào sau đây và mức độ thực hiện? (Rất TX: 5 điểm; TX: 4 điểm; Chƣa

TX: 3 điểm; Ít khi: 2 điểm; Chƣa sử dụng: 1 điểm)

Mức độ thực hiện Phƣơng pháp dạy học thực hiện 1 2 3 4 5

1.Phƣơng pháp dạy học dự án

2. Phƣơng pháp dạy học giải quyết vấn đề

PL9

3. Phƣơng pháp dạy học theo tình huống

4.Phƣơng pháp dạy học theo trải nghiệm

gắn với thực tế

5. Phƣơng pháp thuyết trình

6. Phƣơng pháp thảo luận nhóm

7. Phƣơng pháp nghiên cứu trƣờng hợp

8. Các phƣơng pháp khác

Câu 5: Giáo viên Toán đã sử dụng các hình thức tổ chức dạy học nào sau

đây và mức độ thực hiện? (Rất TX: 5 điểm; TX: 4 điểm; Chƣa TX: 3 điểm; Ít

khi: 2 điểm; Chƣa sử dụng: 1 điểm)

Mức độ thực hiện Hình thức tổ chức dạy học thực hiện 1 2 3 4 5

1. Dạy toàn lớp

2. Dạy theo nhóm

3. Dạy cá nhân

4. Dạy qua môi trƣờng E-learning

5. Dạy Toán theo hình thức trải nghiệm

thực tiễn

6. Các hình thức tổ chức khác

Câu 6: Giáo viên Toán trƣờng thầy(cô) đã sử dụng các hình thức, phƣơng

pháp nào để đánh giá kết quả dạy học Toán học và mức độ thực hiện? (Rất

TX: 5 điểm; TX: 4 điểm; Chƣa TX: 3 điểm; Ít khi: 2 điểm; Chƣa sử dụng: 1 điểm)

Hình thức, phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá Mức độ thực hiện

kết quả dạy học thực hiện 1 2 3 4 5

1.Trắc nghiệm khách quan

2. Tự luận

3. Kết hợp giữa trắc nghiệm khách quan và

tự luận

4. Đánh giá qua thực hành, thí nghiệm

PL10

5. Đánh giá qua tình huống gắn liền với

bối cảnh

6. Các hình thức khác

Câu 7: Ban Giám hiệu nhà trƣờng đã chỉ đạo lập kế hoạch dạy học môn

Toán học nhƣ thế nào và mức độ thực hiện(Rất tốt: 5 điểm; Tốt: 4 điểm;

Khá: 3 điểm; Trung bình: 2 điểm; yếu: 1 điểm)

Nội dung lập kế hoạch dạy học đã chỉ đạo Mức độ thực hiện

thực hiện 1 2 3 4 5

1.Kế hoạch dạy học môn Toán học theo

chƣơng trình, sách giáo khoa hiện hành

2. Kế hoạch dạy học Toán học theo chủ đề

tích hợp liên môn

3. Kế hoạch dạy học Toán học theo chủ đề

tích hợp nội môn

4. Kế hoạch dạy học Toán học theo chủ đề

trải nghiệm gắn với thực tiễn

5. Kế hoạch dạy học Toán học theo hƣớng

giáo dục STEM

6. Dạy học chuyên đề tự chọn theo hƣớng

tăng cƣờng năng lực

7. Bồi dƣỡng học sinh giỏi

8. Phụ đạo học sinh yếu kém

9. Các nội dung khác

Câu 8: Ban Giám hiệu nhà trƣờng đã tiến hành những biện pháp tổ chức

dạy học môn Toán học nào và mức độ thực hiện(Rất tốt: 5 điểm; Tốt: 4

điểm; Khá: 3 điểm; Trung bình: 2 điểm; yếu 1 điểm)

Mức độ thực hiện Nội dung công tác tổ chức đã thực hiện 1 2 3 4 5

1.Thành lập Ban chỉ đạo thực hiện nội

dung chƣơng trình dạy học môn Toán học

theo hƣớng đổi mới

PL11

2. Phân công nhiệm vụ cho tổ chuyên môn

và giáo viên dạy Toán học thực hiện phân tích chƣơng trình và đề xuất kế hoạch dạy

học

3. Bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học

môn Toán học cho giáo viên

4. Xây dựng cơ chế phối hợp giữa BGH

với tổ chuyên môn triển khai thực hiện kế

hoạch giáo dụcToán học

5. Tổ chức cho tổ chuyên môn tự nhiên

triển khai sinh hoạt chuyên môn theo

hƣớng nghiên cứu bài học Toán học

6. Tổ chức phát triển chƣơng trình dạy học

Toán học theo hƣớng trải nghiệm và

hƣớng giáo dục STEM

7. Huy động các nguồn lực để thực hiện

dạy học Toán học trải nghiệm và dạy học

Toán học theo chủ đề, dạy học theo STEM

8. Xây dựng cơ chế giám sát thực hiện kế

hoạch dạy học môn Toán học

9. Xây dựng tiêu chí đánh giá kết quả dạy

học Toán học

10. Các nội dung khác

Câu 9: Ban Giám hiệu nhà trƣờng đã tiến hành những biện pháp chỉ đạo

dạy học môn Toán học nhƣ thế nào và mức độ thực hiện(Rất tốt: 5 điểm;

Tốt: 4 điểm; Khá: 3 điểm; Trung bình: 2 điểm; yếu 1 điểm)

Mức độ thực hiện Nội dung chỉ đạo đã thực hiện 1 2 3 4 5

1.Chỉ đạo thực hiện nội dung chƣơng trình

dạy học môn Toán học theo hƣớng đổi mới

2. Chỉ đạo tổ chuyên môn và giáo viên dạy

Toán học thực hiện phân tích chƣơng trình

và đề xuất kế hoạch dạy học theo chủ đề

PL12

3. Chỉ đạo tổ chuyên môn bồi dƣỡng nâng

cao năng lực dạy học môn Toán học cho giáo viên

4. Chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn giáo

viên thực hiện đổi mới phƣơng pháp, hình

thức tổ chức dạy học Toán học theo định hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực học

sinh

5. Chỉ đạo tổ chuyên môn cử giáo viên dạy bài học / chủ đề minh họa theo định hƣớng

đổi mới

6. Chỉ đạo giáo viên thƣờng xuyên lấy ý

kiến phản hồi từ học sinh để đổi mới dạy

học môn Toán học

7. Chỉ đạo xây dựng nền nếp dạy học môn

Toán ở trƣờng THCS

8. Chỉ đạo giám sát thực hiện kế hoạch dạy

học môn Toán học theo định hƣớng đổi

mới

9. Chỉ đạo phát triển chƣơng trình, kế

hoạch dạy học môn Toán học theo hƣớng

phân hóa

10. Các nội dung khác

Câu 10: Ban Giám hiệu nhà trƣờng đã tiến hành những biện pháp kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán học nhƣ thế nào và mức độ thực hiện(Rất tốt: 5 điểm; Tốt: 4 điểm; Khá: 3 điểm; Trung bình: 2 điểm; yếu 1 điểm)

Mức độ thực hiện

Nội dung kiểm tra, đánh giá đã thực hiện 1 2 3 4 5

1.Xây dựng chuẩn kiểm tra, đánh giá thực

hiện kế hoạch giáo dục Toán học

2. Thiết kế công cụ đánh giá kế hoạch giáo dục Toán học

PL13

3. Xây dựng lực lƣợng đánh giá kế hoạch

giáo dục Toán học

4. Tổ chức thực hiện đánh giá thƣờng

xuyên

5. Công khai kết quả đánh giá để cải tiến

chất lƣợng giáo dục Toán học

6. Khuyến khích tổ chuyên môn, giáo viên,

học sinh tự đánh giá

7. Các nội dung khác

Câu 11: Quản lý dạy học môn Toán học theo chƣơng trình giáo dục phổ

thông mới chịu ảnh hƣởng của những yếu tố nào sau đây?mức độ ảnh

hƣởng(Rất ảnh hƣởng: 5 điểm; Ảnh hƣởng: 4 điểm; tƣơng đối ảnh hƣởng: 3

điểm; ít ảnh hƣởng: 2 điểm; Không ảnh hƣởng: 1 điểm)

Mức độ ảnh hƣởng Các yếu tố ảnh hƣởng 1 2 3 4 5

1.Năng lực quản lý của cán bộ quản lý

2. Năng lực nhận biết về sự thay đổi của

chƣơng trình dạy học môn Toán học ở

trƣờng THCS

3. Năng lực dạy học môn Toán của giáo

viên

4. Tính chủ động, tự giác, tích cực học tập

môn Toán của học sinh

5. Các yếu tố quản lý của nhà trƣờng, của

Sở Giáo dục - Đào tạo và của Phòng Giáo dục - Đào tạo

6. Cơ sở vật chất tài chính phục vụ cho đổi mới dạy học môn Toán

7. Các chính sách hỗ trợ giáo viên

8. Môi trƣờng văn hóa nhà trƣờng

9. Các yếu tố khác

Trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ của các thầy(cô).

PL14

PHỤ LỤC 3

PHIẾU TRƢNG CẦU Ý KIẾN

(Dành cho cán bộ quản lý và giáo viên toán)

Để xác định các biện pháp quản lý dạy học môn toán theo định hướng

phát triển năng lực học sinh các trường THCS trên địa bàn Thành phố Hà

Giang, tỉnh Hà Giang được tốt hơn. xin các Thầy/Cô vui lòng cho ý kiến về tính

cần thiết và tính khả thi của các biện pháp bằng cách đánh dấu (x) vào một ô thể

hiện mức độ cần thiết và một ô thể hiện tính khả thi của các biện pháp

Biện pháp đề xuất

Mức độ cần thiết Cần thiết Không cần thiết Rất cần thiết Mức độ khả thi Khả thi Rất khả thi Không khả thi

1. Phân cấp quản lí, phát huy vai trò của tổ chuyên môn trong quản lí hoạt động dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh 2. Tổ chức, chỉ đạo sinh hoạt tổ chuyên môn nghiên cứu bài học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh 3. Tổ chức bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh cho giáo viên ở các trƣờng THCS 4. Hƣớng dẫn tổ chuyên môn chỉ đạo giáo viên đổi mới phƣơng pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THCS 5. Tổ chức đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Toán theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh

Cảm ơn ý kiến đánh giá của các Thầy/Cô

PL15