Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/ TT- BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

PHẠM THỊ HỒNG TUYẾT QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014/TT-BGD&ĐT Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ XÃ CHÍ LINH, TỈNH HẢI DƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2016

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

PHẠM THỊ HỒNG TUYẾT QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014/TT-BGD&ĐT Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ XÃ CHÍ LINH, TỈNH HẢI DƯƠNG Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Huyền

THÁI NGUYÊN - 2016

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn: “Quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/

TT- BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương” sử dụng

những thông tin được ghi rõ nguồn gốc, số liệu đã được tổng hợp, xử lí.

Tôi xin cam đoan những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận

văn là hoàn toàn trung thực, chưa hề được sử dụng và công bố ở bất kỳ

một công trình nghiên cứu nào khác.

Thái Nguyên, ngày 11 tháng 6 năm 2016

Tác giả

Phạm Thị Hồng Tuyết

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn i

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, em

đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ tận tình của các thầy giáo, cô giáo, các cơ

quan trường học trên địa bàn thị xã Chí Linh và đồng nghiệp.

Em xin bày tỏ lòng biết ơn đến lãnh đạo trường Đại học sư phạm Thái Nguyên,

các thầy giáo, cô giáo phòng Đào tạo, Khoa Tâm lý giáo dục, các nhà khoa

học, các thầy giáo, cô giáo trong và ngoài Trường Đại học sư phạm Thái

Nguyên đã giảng dạy và hướng dẫn nghiên cứu khoa học trong suốt quá trình

học tập.

Đặc biệt, em xin trân trọng cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Huyền,

người đã trực tiếp, tận tình hướng dẫn khoa học, giúp đỡ em hoàn thành luận

văn này.

Tác giả luận văn xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, tạo điều kiện của

Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hải Dương, Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã

Chí Linh, các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Chí Linh; cảm ơn các đồng

chí, đồng nghiệp, đã tận tình giúp đỡ và cung cấp số liệu, đóng góp ý kiến để

việc điều tra nghiên cứu và hoàn thành luận văn được thuận lợi.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng do hạn chế về năng lực và kinh

nghiệm nghiên cứu cho nên luận văn không tránh khỏi những hạn chế, thiếu

sót. Tác giả xin trân trọng tiếp thu những ý kiến chỉ bảo, góp ý xây dựng của

các nhà khoa học, các thầy giáo, cô giáo và đồng chí, đồng nghiệp để tiếp tục

hoàn thiện hơn nữa luận văn này.

Xin trân trọng cảm ơn !

Tác giả

Phạm Thị Hồng Tuyết

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn ii

MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii

MỤC LỤC ....................................................................................................... iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................... iv

DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................ v

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ ............................................................ vi

PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1

2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 3

3. Nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................................... 3

4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ............................................................... 4

5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 4

6. Giả thuyết khoa học ....................................................................................... 4

7. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 4

8. Cấu trúc của luận văn ..................................................................................... 5

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH

GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014/TT-BGD&ĐT Ở

TRƯỜNG TIỂU HỌC............................................................................. 6

1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề .............................................................. 6

1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới .................................................................... 6

1.1.2. Các nghiên cứu trong nước ...................................................................... 9

1.2. Một số khái niệm cơ bản ........................................................................... 11

1.2.1. Đánh giá ................................................................................................. 11

1.2.2. Đánh giá học sinh tiểu học ..................................................................... 13

1.2.3. Đánh giá học sinh Tiểu học theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ..... 14

1.2.4. Quản lý ................................................................................................... 14

1.2.5. Quản lý hoạt động đánh giá học sinh tiểu học ....................................... 15

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn iii

1.3. Một số vấn đề cơ bản về đánh giá học sinh theo Thông tư 30/

2014/TT-BGD&ĐT ở trường tiểu học .................................................... 16

1.3.1. Đặc điểm của học sinh tiểu học ............................................................. 16

1.3.2. Đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở trường

tiểu học ..................................................................................................... 18

1.4. Một số vấn đề về quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư

30/2014/TT-BGD&ĐT ở trường tiểu học ............................................... 25

1.4.1. Lập kế hoạch đánh giá học sinh ............................................................. 25

1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch đánh giá học sinh ...................................... 27

1.4.3. Chỉ đạo triển khai thực hiện hoạt động đánh giá học sinh .................... 28

1.4.4. Kiểm tra, giám sát hoạt động đánh giá học sinh .................................... 29

1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động đánh giá học sinh

theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở trường tiểu học ....................... 30

1.5.1. Yếu tố chủ quan ..................................................................................... 30

1.5.2. Yếu tố khách quan ................................................................................. 31

Kết luận chương 1 ............................................................................................ 32

Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC

SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014/TT-BGD&ĐT Ở CÁC TRƯỜNG

TIỂU HỌC THỊ XÃ CHÍ LINH, TỈNH HẢI DƯƠNG ............................ 33

2.1. Khái quát về tình hình phát triển giáo dục của thị xã Chí Linh, tỉnh

Hải Dương ............................................................................................... 33

2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng .............................................................. 34

2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................. 34

2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................. 35

2.2.3. Phạm vi và đối tượng khảo sát ............................................................... 35

2.2.4. Xử lý kết quả khảo sát ........................................................................... 35

2.3. Thực trạng hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-

BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương ......... 36

2.3.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu của hoạt động đánh giá HS theo

Thông tư 30 .............................................................................................. 36

iv Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

2.3.2. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá học sinh theo Thông tư 30 ..... 38

2.3.3. Thực trạng thực hiện cách thức đánh giá học sinh ................................ 41

2.3.4. Thực trạng thực hiện các hình thức đánh giá học sinh theo Thông tư 30 ..... 44

2.3.5. Về kết quả đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT ở

các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương ................. 46

2.3.6. Đánh giá chung về thực trạng hoạt động đánh giá học sinh theo

Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí

Linh, tỉnh Hải Dương ............................................................................... 50

2.4. Thực trạng quản lý hoạt động đánh học sinh theo Thông tư

30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh

Hải Dương ............................................................................................... 53

2.4.1. Thực trạng nhận thức của CBQL và đội ngũ GV về quản lý hoạt

động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các

trường tiểu học thị xã Chí Linh ............................................................... 53

2.4.2. Thực trạng lập kế hoạch quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo

Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh ....... 54

2.4.3. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch quản lý hoạt động đánh giá

học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu

học thị xã Chí Linh .................................................................................. 57

2.4.4. Thực trạng chỉ đạo thực hiện hoạt động đánh giá học sinh theo Thông

tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh ................ 59

2.4.5.Thực trạng kiểm tra, giám sát hoạt động đánh giá kết quả học tập

của học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường

tiểu học thị xã Chí Linh ........................................................................... 63

2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quản lý hoạt động đánh học sinh

theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã

Chí Linh, tỉnh Hải Dương ........................................................................ 66

Kết luận chương 2 ............................................................................................ 69

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn v

Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC

SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014/TT-BGD&ĐT Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ XÃ CHÍ LINH, TỈNH HẢI DƯƠNG ............................ 70

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ................................................................... 70

3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu ........................................................................... 70

3.1.2. Đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ ........................................................ 70

3.1.3. Đảm bảo tính thừa kế và phát triển ........................................................ 71

3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn và khả thi .......................................................... 71

3.2. Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư

30/2014/TT-BGD&ĐT tại các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh

hải Dương ................................................................................................ 71

3.2.1. Bồi dưỡng, nâng cao nhận thức cho CBQL, GV, cha mẹ học sinh

về đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT .................. 71

3.2.2. Đổi mới hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-

BGD&ĐT đồng bộ với đổi mới nội dung, phương pháp dạy học. .......... 74

3.2.3. Bồi dưỡng năng lực đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-

BGD&ĐT cho đội ngũ giáo viên ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh .... 75

3.2.4. Đẩy mạnh ứng du ̣ng công nghê ̣ thông tin trong quản lý hoa ̣t đô ̣ng

đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ....................... 83

3.2.5. Tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động đánh giá học sinh theo

Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ............................................................ 85 3.3. Mố i quan hê ̣ giữa các biê ̣n pháp ............................................................... 86 3.4. Khảo nghiê ̣m tính cần thiết và khả thi củ a các biê ̣n pháp đã đề xuất ....... 88 3.4.1. Khái quát về khảo nghiê ̣m ..................................................................... 88 3.4.2. Phân tích kết quả khảo nghiê ̣m .............................................................. 88 Kết luận chương 3 ............................................................................................ 93

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 94

1. Kết luận ........................................................................................................ 94

2. Khuyến nghị ................................................................................................. 95

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 97

PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CBQL Cán bộ quản lý

CNH-HĐH Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa

GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo

GV Giáo viên

HS Học sinh

KTĐG Kiểm tra đánh giá

KT-XH Kinh tế - xã hội

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn iv

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu đánh giá học sinh theo

Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT .............................................. 37

Bảng 2.2. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá quá trình học tập,

sự tiến bộ và kết quả học tập của học sinh theo chuẩn kiến

thức, kĩ năng từng môn học và hoạt động giáo dục khác

theo chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học ................... 39

Bảng 2.3. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá sự hình thành và

phát triển một số năng lực của học sinh ...................................... 39

Bảng 2.4. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá sự hình thành và

phát triển một số phẩm chất của học sinh ................................... 40

Bảng 2.5. Thực trạng thực hiện cách thức đánh giá học sinh theo

Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT .............................................. 42

Bảng 2.6. Thực trạng thực hiện các hình thức đánh giá học sinh theo

Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT .............................................. 44

Bảng 2.7. Kết quả đạt được về phẩm chất Bảng 2.8. Kết quả đánh giá

năng lực học sinh tiểu học năm học 2014 - 2015 ........................ 49

Bảng 2.9. Nhận thức của CBQL và GV về ý nghĩa của quản lí hoạt

động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-

BGD&ĐT .................................................................................... 53

Bảng 2.10. Kết quả thực hiện các nội dung của công tác lập kế hoạch

quản lí hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư

30/2014/TT-BGD&ĐT ................................................................ 55

Bảng 2.11. Đánh giá của CBQL, và GV các trường tiểu học về thực

trạng tổ chức thực hiện kế hoạch đánh giá học sinh theo

Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ................................................ 57

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn v

Bảng 2.12. Kết quả thực hiện các nội dung chỉ đạo đánh giá học sinh

theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ........................................ 59

Bảng 2.13. Đánh giá của CBQL và GV các trường tiểu học về kết quả

kiểm tra, giám sát thực hiện đánh giá học sinh theo Thông

tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ........................................................... 63

Bảng 3.1. Kế hoạch đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/TT-BGDĐT ...... 77

Bảng 3.2. Đánh giá củ a CBQL, GV về tính cần thiết củ a các biê ̣n

pháp đã đề xuất ............................................................................ 89

Bảng 3.3. Đánh giá củ a CBQL, GV về tính khả thi củ a các biê ̣n pháp

đã đề xuất ..................................................................................... 90

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Biểu đồ:

Biểu đồ 2.1. Thực trạng cách thức đánh giá học sinh theo Thông tư số

30/2014/TT-BGDĐT ............................................................... 42

Biểu đồ 2.2. Thực trạng các hình thức đánh giá học sinh theo Thông tư

số 30/2014/TT-BGDĐT .......................................................... 45

Biểu đồ 3.1. Mứ c đô ̣ cần thiết củ a các giải pháp ......................................... 89 Biểu đồ 3.2. Mứ c đô ̣ khả thi củ a các giải pháp ............................................ 91 Biểu đồ 3.3. Mứ c đô ̣ cần thiết và khả thi củ a các biê ̣n pháp ....................... 91

Sơ đồ:

Sơ đồ 3.1. Mố i quan hê ̣ giữa các biê ̣n pháp Error! Bookmark not defined.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn vi

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Sự chuyển biến mạnh mẽ của nền KT-XH cùng với quá trình hội nhập

sâu rộng vào quá trình toàn cầu hoá của nước ta đã đặt ra nhiệm vụ cho ngành

GD&ĐT nước nhà phải đào tạo ra nguồn nhân lực có chất lượng cao, có đầy đủ

phẩm chất và năng lực phục vụ cho sự nghiệp CNH - HĐH đất nước.

Nhận thức được tầm quan trọng của GD&ĐT, trong nhiều năm qua Đảng

và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách ưu tiên nhằm phát triển hệ

thống giáo dục quốc dân. Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI đã nêu rõ: “Phát

triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục

Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội

nhập quốc tế, trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ GV

và CBQL là khâu then chốt. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo,

coi trọng giáo dục đạo đức lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, khả

năng lập nghiệp” [3; tr.23]. Quán triệt tinh thần đó, trong những năm gần đây,

Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo mạnh mẽ việc đổi mới nội dung và phương pháp dạy

học ở tất cả các bậc học, trong đó tập trung nhiều vào giáo dục phổ thông.

Đối với giáo dục tiểu học, ngoài việc đổi mới chương trình, sách giáo

khoa, Bộ GD&ĐT chỉ đạo từ các Sở, Phòng GD&ĐT đến các trường thực hiện

đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá theo hướng phát huy tính tích

cực, chủ động, sáng tạo của học sinh và ngày càng tiếp cận đến chuẩn đánh giá

quốc tế về kết quả học tập và rèn luyện của học sinh tiểu học. Bộ GD&ĐT đã

chủ trì nhiều hội thảo khoa học, đề tài và công trình nghiên cứu về đổi mới dạy

học, nhất là đổi mới đánh giá học sinh tiểu học. Bởi kiểm tra, đánh giá kết quả

học tập, rèn luyện của học sinh là một nội dung hết sức quan trọng, nó là khâu

cuối cùng không những đánh giá độ tin cậy của quá trình dạy học mà còn tác

động lớn đến quá trình nâng cao chất lượng dạy học. Cùng với sự phát triển của

lý luận dạy học hiện đại và cùng với yêu cầu đổi mới nội dung, phương pháp

dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh,

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 1

việc kiểm tra đánh giá học sinh trong nhà trường nói chung cũng cần được đổi

mới và quản lý một cách hiệu quả.

Nghị quyết số 44/NQ-CP ngày 09 tháng 6 năm 2014 của Chính phủ đã

khẳng định đổi mới hình thức, phương pháp thi, kiểm tra, đánh giá kết quả giáo

dục đào tạo là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong công cuộc đổi mới

căn bản, toàn diện nền giáo dục nước nhà.

Đổi mới kiểm tra, đánh giá sẽ là động lực thúc đẩy các quá trình khác

như đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới cách thức tổ chức hoạt động dạy

học, đổi mới quản lý. Đồng thời nó cũng đặt ra những yêu cầu mới đối với giáo

viên đó là phải áp dụng đa dạng các hình thức đánh giá: đánh giá bằng trắc

nghiệm, bằng kiểm tra viết kiểu tự luận, vấn đáp,....trong quá trình kiểm tra,

đánh giá học sinh. Bên cạnh đó việc kiểm tra, đánh giá học sinh phải được tiến

hành một cách thường xuyên. Ngoài việc kiểm tra khối lượng kiến thức học

sinh thu nhận được, GV cần phải tập trung đánh giá khả năng tư duy, kỹ năng

phân tích, tổng hợp, vận dụng thực tiễn của học sinh.

Đối với bậc tiểu học, Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư 30/2014/TT-

BGD&ĐT, Thông tư “Quy định Đánh giá học sinh Tiểu học”, theo đó giáo viên

tiểu học khi kiểm tra, đánh giá học sinh phải coi trọng đánh giá năng lực và

phẩm chất học sinh; phải thực hiện đánh giá thường xuyên bằng nhận xét đối

với học sinh; phải thực hiện đánh giá toàn diện học sinh thông qua đánh giá

mức độ đạt chuẩn kiến thức, kỹ năng và một số biểu hiện năng lực, phẩm chất

của học sinh theo mục tiêu giáo dục tiểu học; đồng thời phải có sự phối hợp của

cha mẹ học sinh trong hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh.

Tuy nhiên hiện nay việc đổi mới kiểm tra, đánh giá trong các trường tiểu

học trên toàn quốc nói chung và trường tiểu học trên địa bàn thị xã Chí Linh,

tỉnh Hải Dương nói riêng đang còn nhiều bất cập. Một trong những nguyên

nhân cơ bản nhất của tình trạng nêu trên là do công tác quản lý hoạt động đánh

giá học sinh ở các trường tiểu học còn chưa theo kịp yêu cầu đổi mới. Việc

kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh lâu nay vẫn thực hiện theo cách

truyền thống, chỉ chú trọng kiểm tra kiến thức sách vở mà chưa để ý đến cơ sở

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 2

khoa học, tính quy chuẩn của việc thiết lập đề kiểm tra. Các đề kiểm tra chủ

yếu là nhằm đánh giá việc nhớ, việc hiểu kiến thức, kỹ năng thực hành, mà ít

chú ý đánh giá khả năng học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết các tình

huống trong thực tiễn. Việc đánh giá học sinh bằng nhận xét còn chưa được

giáo viên hiểu đúng và thực hiện còn nhiều lúng túng, hiệu quả chưa cao.

Những thực tế đó đòi hỏi chúng ta cần phải có những biện pháp thiết

thực trong việc quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh một

cách đồng bộ và khoa học, phù hợp với từng đơn vị, từng nhà trường trong hệ

thống giáo dục.

Xuất phát từ những lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài “Quản lý hoạt động

đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT- BGD&ĐT ở các trường tiểu học

thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương” để nghiên cứu với mong muốn nâng cao chất

lượng đánh giá học sinh trong bối cảnh mới từ đó góp phần nâng cao chất lượng

giáo dục của các nhà trường tiểu học ở thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương.

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động đánh giá

học sinh ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, nhằm đề xuất một số biện pháp

quản lý hoạt động đánh giá học sinh học theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT,

từ đó góp phần nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục của các nhà trường.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá học sinh

theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học.

3.2. Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng việc quản lý hoạt động

đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học

thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương.

3.3. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông

tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải

Dương và khảo nghiệm các biện pháp.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 3

4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

4.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động đánh giá học sinh ở các trường

tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương.

4.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học

sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí

Linh, tỉnh Hải Dương.

5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

Đề tài tập trung vào việc nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động

đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học

thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương trong năm học 2014-2015.

6. Giả thuyết khoa học

Việc đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các

trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương đã có những kết quả nhất định,

song vẫn còn những tồn tại, bất cập, điều này do nhiều nguyên nhân, trong đó

có nguyên nhân thuộc về yếu tố quản lý. Nếu nghiên cứu đề xuất các biện pháp

quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT một

cách khoa học, phù hợp với điều kiện thực tiễn các trường tiểu học ở thị xã Chí

Linh, tỉnh Hải Dương thì sẽ nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động đánh

giá học sinh theo Thông tư 30, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của các

trường tiểu học.

7. Phương pháp nghiên cứu

7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận

Để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài, tôi sử dụng các phương pháp

nghiên cứu, phân tích, so sánh, tổng hợp các tài liệu, tư liệu sách báo, công

trình khoa học, văn bản, chỉ thị thể hiện chủ trương, chính sách của Đảng và

Nhà nước về quản lý giáo dục, quản lý đánh giá học sinh, đánh giá học sinh

theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT.

7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Nhằm thu thập thông tin thực

tiễn từ CBQL, GV và học sinh các trường tiểu học thị xã Chí Linh về quản lý

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 4

hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT; trên cơ sở

đó phân tích và đánh giá thực trạng vấn đề này.

- Phương pháp trò chuyện: Nhằm thu thập thông tin bổ sung sau khi điều

tra bằng phiếu hỏi nhằm thu thập các ý kiến sâu hơn của GV và học sinh để

phục vụ hoạt động phân tích và đánh giá thực trạng.

- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm (hồ sơ quản lý của các trường thuộc

phạm vi nghiên cứu): Tiến hành phân tích các sản phẩm của hoạt động đánh giá

học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học, từ đó

nắm bắt được các thông tin chung, phục vụ cho việc đánh giá chung về thực

trạng quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-

BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương.

- Phương pháp xin ý chuyên gia: trao đổi, xin ý kiến lãnh đạo phụ trách

bậc Tiểu học của Phòng GD&ĐT, Sở GD&ĐT, Hiệu trưởng các trường tiểu

học có uy tín… để hoàn thiện các giải pháp đề xuất.

7.3. Phương pháp sử dụng toán thống kê

Để có được các số liệu khoa học, đề tài sử dụng phương pháp toán thống

kê để xử lý các số liệu thu thập được trong quá trình điều tra, từ đó phục vụ cho

hoạt động phân tích, đánh giá thực trạng và khảo nghiệm.

8. Cấu trúc của luận văn

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và

Phụ lục, nội dung chính của luận văn được cấu trúc thành 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo

Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở trường tiểu học.

Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư

30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương.

Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư

30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 5

PHẦN NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG

ĐÁNH GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014/TT-BGD&ĐT

Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC

1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề

1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới

Trên thế giới, ngay từ thế kỷ thứ V trước Công nguyên, các nhà hiền triết

phương đông như Khổng Tử và các nhà triết học Cổ đại phương tây như

Platon, Democrit, Aristot, Xocrat đã đề cập và đặt nền móng cho việc hình

thành lý luận dạy học sau này.

Bước sang thời kì trước TBCN lý thuyết về dạy học nói chung và kiểm

tra, đánh giá học sinh nói riêng có những bước phát triển mới và đạt được nhiều

thành tựu trong nghiên cứu.

Đến thế kỷ XIX, để kiểm tra đánh giá đúng học sinh, các nhà giáo dục

Mỹ, Anh đã nêu một phương pháp đánh giá mới bằng trắc nghiệm khách quan

bên cạnh phương pháp tự luận truyền thống thông qua bộ thang đo năng lực

nhận thức và quy trình đánh giá.

Bước sang thế ký XX, các công trình nghiên cứu chủ yếu tập trung vào

một số nội dung chính như làm sáng tỏ chức năng kiểm tra đánh giá tri thức

học sinh đối với việc góp phần phát huy tính tích cực, tự lực, độc lập, hứng thú

của học sinh trong hoạt động học tập; tìm ra các hình thức đánh giá tri thức

thích hợp với từng nhóm đối tượng học sinh, từng môn học, việc này được thể

hiện rất rõ trong công trình nghiên cứu của V.M.Palonxki với công trình

“Những vấn đề dạy học của việc đánh giá tri thức”; F.I.Peerovxki với công

trình “Cơ sở lý luận và thực tiễn của kiểm tra tri thức”; X.V.Uxova với “Con

đường hoàn thiện của việc kiểm tra, đánh giá tri thức, kỹ năng” tiếp tục nghiên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 6

cứu và khẳng định vai trò của kiểm tra đánh giá đối với việc củng cố, hoàn

thiện tri thức của học sinh.

Nghiên cứu lý thuyết chung về đánh giá trong lớp học như công trình của

C.A. Paloma và Robert L. Ebel "Measuring Educational Achievement" (Đo

lường thành tích giáo dục) mô tả rất chi tiết phương pháp đo lường đánh giá

học sinh ở các trường phổ thông ở Mỹ. Qua công trình này cho thấy việc đánh

giá học sinh cần tập trung vào đánh giá các năng lực được học sinh thể hiện

trong quá trình kiểm tra và đánh giá;

Cuốn "Measurement and Evaluation in Teaching" (Đo lường và đánh giá

trong dạy học) của Norman E. Gronlund giới thiệu tới GV và những người

đang theo học nghiệp vụ sư phạm về những nguyên tắc và quy trình đánh giá

cần thiết cho việc dạy học hiệu quả. Trong tác phẩm này đã tiếp tục khẳng định

rằng năng lực của người học là đối tượng của các đánh giá và đo lường sư

phạm, nếu không thể đánh giá được các năng lực của người học thì việc đánh

giá chỉ có tính hình thức và đã vi phạm các nguyên tắc đánh giá.

Trong cuốn "A Teacher's Guide to Assessment" (Hướng dẫn GV đánh

giá) do D.S. Firth và H.G.Macintosh lại viết rất cụ thể, chuyên sâu về những lý

luận cơ bản của đánh giá, cho điểm và cả cách thức đánh giá bằng nhận xét của

giáo viên đối với học sinh. Đây là cuốn sách gợi mở rất nhiều cho nhà quản lý

trong công tác quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo tiếp cận phát triển

năng lực.

Ngoài ra, với cuốn tài liệu thể hiện xu hướng đánh giá hiện đại đang

thịnh hành của Anthony J.Nitko, Đại học Arzôna (Mỹ) mang tên "Educational

Assessment of Students” (Đánh giá học sinh) một lần nữa đã đề cập đến rất

nhiều nội dung của đánh giá học sinh, bao gồm: Phát triển các kế hoạch giảng

dạy kết hợp với đánh giá; các đánh giá về mục tiêu, hiệu quả; đánh giá học

sinh. Không chỉ vậy, cuốn sách còn cho rằng: Đánh giá học sinh còn là trách

nhiệm to lớn của người hiệu trưởng trong nhà trường. Như vậy, tác phẩm này

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 7

đã nêu lên vai trò, tầm quan trọng của công tác quản lý trong đánh giá học sinh

nói chung.

Bên cạnh đó có những nghiên cứu cụ thể về quản lý hoạt động đánh giá

học sinh theo định hướng phát triển năng lực trong các nhà trường hiện nay, cụ

thể là: cuốn "Monitering Educational Achivement” của N.Postlethwaite (2004);

cuốn "Monitering Evaluation: Some Tools, Methods and Approches" do

Worbank phát hành (2004); cuốn "Managing Evaluation in Educational" của

Kath Aspinwall, Tim Simkins, John F. Wilkinson and M. John Mc Auley

(1992); cuốn "Mười bước tiến tới hệ thống giám sát và đánh giá dựa trên kết

quả" của Jody Zall Kusek, Ray C.Rist (2005),... Trong các cuốn tài liệu này đã

chỉ cho người đọc thấy các nghiệp vụ quản lý cần thực hiện để quản lý hoạt

động đánh giá học sinh như thế nào cho hiệu quả, làm thế nào cần đánh giá học

sinh trong bối cảnh đổi mới giáo dục trong phạm vi toàn cầu.

Đặc biệt, cuốn tài liệu của UNESCO có bàn đến đánh giá học sinh tại

Việt Nam "Monitoring Educational Achievement" (Giám sát thành tích giáo

dục) đã giải thích ý nghĩa của khái niệm "giám sát thành tích giáo dục", chỉ ra

các nhóm tiêu chí được đánh giá và một số vấn đề đặt ra đối với các nhà quản

lý giáo dục trong công tác quản lý nhà trường nói chung và quản lý hoạt động

đánh giá học sinh nói riêng.

Những năm gần đây, lĩnh vực nghiên cứu về kiểm tra đánh giá và đo

lường trên thế giới đạt nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Có thể nói, hầu hết các

tác giả tiêu biểu như Huges, Ducan Harri, A.J.Nitko,... đã tập trung nghiên cứu

và làm sáng tỏ định nghĩa, chức năng, vai trò của kiểm tra đánh giá đối với việc

phát triển tri thức, năng lực, đặc biệt là tính tích cực, tự giác của học sinh, giúp

các em tự tin hơn trong học tập và tự đánh giá kết quả học tập của mình.

Từ tổng quan những nghiên cứu trên, có thể rút ra kết luận: Các nhà

nghiên cứu giáo dục đều khẳng định tầm quan trọng của đánh giá và đổi mới

đánh giá trong quá trình dạy học. Họ cho rằng, nếu đánh giá được tiến hành có

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 8

hệ thống đồng bộ, khoa học với phương pháp và kỹ thuật thích hợp sẽ có tác

dụng tích cực, đánh giá đúng kết quả học tập toàn diện của học sinh, điều chỉnh

và tạo động lực mới cho quá trình dạy học.

1.1.2. Các nghiên cứu trong nước

Ở Việt Nam, vấn đề kiểm tra, đánh giá đã hình thành từ rất lâu trong các

trường học nho giáo. Từ những ngày đầu lập nước cho đến thế kỷ thứ XI (thời

kỳ mà nho giáo, phật giáo và đạo giáo chiếm vai trò chủ đạo) hoạt động kiểm

tra thể hiện ở các kỳ thi; thi Hương, thi Hội, thi Đình với các hình thức kiểm

tra, đánh giá tập trung vào học thuộc lòng các đoạn văn, đoạn thơ; vào chữ viết

đẹp; vào lối hành văn, hành thơ chau chuốt nhiều ý tứ ẩn dụ, sâu sắc...

Trong giai đoạn miền bắc xây dựng Chủ nghĩa xã hội (1954 - 1975) sự

nghiệp giáo dục được cải cách theo hướng học hỏi và tiếp thu mô hình giáo dục

của Liên Xô (cũ), việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trong các

nhà trường được triển khai tích cực thông qua hệ thống kiểm tra, đánh giá

thường xuyên, hàng ngày, kiểm tra học kỳ, kiểm tra trên lớp... Trong giai đoạn

này chưa có nhiều những công trình nghiên cứu chuyên sâu về kiểm tra đánh

giá học sinh.

Các nghiên cứu về đánh giá giáo dục nói chung và đánh giá học sinh

trong trường Tiểu học nói riêng chỉ được bắt đầu nở rộ và phát triển từ những

năm 1990 đến nay với nhiều tác giả và công trình nghiên cứu cụ thể là:

Các tác giả Hoàng Đức Nhuận và Lê Đức Phúc là những tác giả nghiên

cứu mở đầu tiên phong cho sự phát triển của lý luận đánh giá học sinh. Hai ông

đã thực hiện công trình nghiên cứu khoa học công nghệ cấp nhà nước và cho ra

đời cuốn sách "Cơ sở lý luận của việc đánh giá chất lượng học tập của học sinh

phổ thông" (3/1995). Tài liệu làm nền tảng cho việc tiếp cận các khái niệm, các

thuật ngữ về đánh giá giáo dục cũng như những yêu cầu về nội dung và kĩ thuật

đánh giá [25].

Tác giả Dương Thiệu Tống cũng cho xuất bản cuốn "Trắc nghiệm và đo

lường thành quả học tập" năm 1995, tái bản 2005. Cuốn sách là một đóng góp

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 9

to lớn cho giáo dục Việt Nam về phần đánh giá định lượng kết quả học tập của

học sinh [33].

Những nghiên cứu tiếp tục đề cập đến các thuật ngữ, khái niệm với các

nguyên tắc đánh giá, kỹ thuật đánh giá có thể kể đến nghiên cứu của Trần Bá

Hoành với cuốn sách mang tên "Đánh giá trong giáo dục" dùng trong các trường

Đại học và Cao đẳng Sư phạm, tài liệu này đã cung cấp cho người đọc những kiến

thức cơ bản làm nền tảng cho việc kiểm tra, đánh giá trong giáo dục [18].

Tác giả Trần Thị Tuyết Oanh với "Đánh giá và đo lường kết quả học

tập" đã hệ thống rất đầy đủ các thuật ngữ và khái niệm, các nguyên tắc, phương

pháp, kĩ thuật, các nội dung đánh giá trong giáo dục [27].

- Tác giả Lâm Quang Thiệp cũng cho ra đời cuốn sách "Lý thuyết và thực

hành về đo lường và đánh giá trong giáo dục" nghiên cứu về đo lường đánh giá

trong giáo dục bằng phương pháp định lượng được sử dụng trong giảng dạy và

có tính thực tiễn cao [31].

- Tác giả Nguyễn Công Khanh và các cộng sự đã nghiên cứu đánh giá

học sinh theo định hướng phát triển năng lực, theo tiếp cận năng lực và xuất

bản cuốn "Kiểm tra, đánh giá trong giáo dục". Đây là cuốn sách có giá trị rất

lớn trong bối cảnh đổi mới hoạt động, đánh giá theo định hướng phát triển năng

lực trong các nhà trường hiện nay [19].

Bên cạnh đó có những nghiên cứu về quản lý hoạt động đánh giá học

sinh được nghiên cứu rất nhiều trong một số luận văn, luận án nghiên cứu đề

cập đến vấn đề quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá trong giáo dục như luận án

của Đặng Huỳnh Mai, Nguyễn Thị Hồng Vân,...

Như vậy, qua nghiên cứu tôi nhận thấy vấn đề đánh giá và đổi mới hoạt

động đánh giá học sinh nói chung, đã được thể hiện rất rõ ràng và cụ thể trong

các nghiên cứu đánh giá của các tác giả. Tuy nhiên vẫn chưa có nghiên cứu cụ

thể nào về quản lý và các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo

Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT. Vì vậy, việc nghiên cứu về hoạt động này sẽ

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 10

đóng góp vai trò quan trọng trong việc hoàn thiện và áp dụng các nghiên cứu về

lý thuyết đánh giá trong thực tiễn quản lý quá trình dạy học và bối cảnh ra đời

Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT ban hành quy định đánh giá học sinh Tiểu

học của Bộ GD & ĐT và các nghiên cứu nêu trên là gợi mở quý giá, chỉ ra lý

luận cũng như hướng vận dụng trong nghiên cứu đề tài về quản lý đánh giá học

sinh Tiểu học theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT trong các trường tiểu học

thị xã Chí Linh nói riêng.

1.2. Một số khái niệm cơ bản

1.2.1. Đánh giá

Đánh giá là vấn đề được nhiều học giả quan tâm nghiên cứu và đưa ra

nhiều định nghĩa, quan niệm khác nhau, cụ thể là:

Theo tác giả Ralf Tyler, nhà giáo dục và tâm lí học nổi tiếng của Mĩ,

được coi là một trong những người đầu tiên đưa ra khái niệm đánh giá, ông sử

dụng thuật ngữ đánh giá để biểu thị quy trình đánh giá sự tiến bộ của người học

theo các mục tiêu đạt được [dẫn theo 18].

Theo tác giả Woodhouse, đánh giá chính là sự lượng giá mà kết quả là

điểm, có thể cho bằng số (phần trăm hoặc một thang điểm ngắn hơn từ 1 đến

4), bằng chữ (từ A đến F) hay là sự miêu tả (xuất sắc, giỏi, khá, đạt, không đạt).

Điểm cũng có thể là "qua" (Pass) hay "trượt" (Fail). Câu hỏi đánh giá "Kết quả

của bạn như thế nào?" [dẫn theo 18].

Còn theo tác giả Trần Bá Hoành: "Đánh giá là quá trình hình thành

những nhận định, phán đoán về kết quả công việc, dựa vào sự phân tích các

thông tin thu được, đối chiếu với những mục tiêu, tiêu chuẩn đề ra, nhằm đề

xuất những quyết định thích hợp để cải thiện thực trạng, điều chỉnh, nâng cao

chất lượng và hiệu quả công việc"[18, tr.1].

Tác giả Lưu Xuân Mới quan niệm: "Đánh giá trong giáo dục là một quá

trình hoạt động được tiến hành có hệ thống nhằm xác định mức độ đạt được

của đối tượng giáo dục so với mục tiêu đã định. Nó bao gồm sự mô tả định tính

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 11

và định lượng kết quả đạt được thông qua những nhận xét, so sánh với những

mục tiêu" [23, tr.14].

Theo Đặng Bá Lãm “Đánh giá trong dạy học là một quá trình có hệ

thống bao gồm việc thu thập, phân tích, giải thích thông tin nhằm xác định mức

độ người học đạt được các mục tiêu dạy học” [dẫn theo 18, tr.16].

Kiểm tra và đánh giá là hai hoạt động có thức tự đan xen nhau nhằm

miêu tả thành tích học tập của học sinh. Kiểm tra bao gồm việc xác định điều

kiện cần kiểm tra, công cụ kiểm tra và sử dụng kết quả kiểm tra, việc sử dụng

kết quả kiểm tra làm căn cứ ra quyết định lại chính là bản chất của hoạt động

đánh giá. Chính vì thế khi nhắc đến cụm từ “Kiểm tra, đánh giá”, hoặc chỉ nói

“Đánh giá” thì cũng bao hàm cả kiểm tra.

Trong giáo dục, kiểm tra đánh giá là so sánh và đối chiếu với vốn hiểu

biết, kỹ năng, thái độ thực tế đã được hình thành ở người học sau quá trình dạy

học với yêu cầu xác định của mục tiêu giáo dục đào tạo đã nêu ra. Trong quá

trình dạy học ở mỗi nhà trường việc đánh giá kết quả học tập bao giờ cũng đi

liền với thi và kiểm tra.

Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập là quá trình thu thập chứng cứ để trên

cơ sở đó biết được những gì người học đã đạt được với yêu cầu hay tiêu chí đã

đề ra trong kết quả học tập. Vào thời điểm thích hợp việc kiểm tra, đánh giá sẽ

cho biết việc học tập của học sinh đang ở mức độ nào so với yêu cầu của từng

môn học, từng nội dung giáo dục. Kiểm tra, đánh giá bao gồm việc đưa ra các

nhận xét về người học theo những quy tắc, tiêu chuẩn của các bài kiểm tra, bài

thi được cho điểm trong quá trình học tập của học sinh.

Từ những quan niệm trên, theo chúng tôi: Kiểm tra, đánh giá học sinh là

những hoạt động quan sát theo dõi, trao đổi, nhận xét định lượng hoặc định tính

về quá trình học tập, dựa trên việc đối chiếu kết quả học tập của học sinh với

các tiêu chí, tiêu chuẩn đã đề ra.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 12

1.2.2. Đánh giá học sinh tiểu học

Bao gồm đánh giá phẩm chất và năng lực của học sinh tiểu học:

Phẩm chất (giới hạn nói đến con người):

Theo nghĩa hẹp, phẩm chất là khái niệm sinh lý học, chỉ đặc điểm sẵn có

của cơ thể như hệ thần kinh, các giác quan và cơ quan vận động. Đặc điểm sẵn

có là cơ sở tự nhiên để con người tiếp nhận những hiện tượng tâm lý và thuộc

tính tâm lý. Theo nghĩa rộng, phẩm chất chỉ các đặc điểm tâm lý như: tính

cách, ý chí, hứng thú, tính khí, phong cách của con người.

Phẩm chất của học sinh tiểu học được thể hiện ở việc chăm học, chăm

làm; tích cực tham gia hoạt động giáo dục; tự tin, tự trọng, tự chịu trách nhiệm;

trung thực, kỉ luật, đoàn kết; yêu gia đình, bạn và những người khác; yêu

trường, lớp, quê hương, đất nước...

Năng lực:

Năng lực là "khả năng, điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có để thực

hiện một hoạt động nào đó" [31, tr.35] như năng lực tư duy, năng lực tài chính

hoặc là "phẩm chất tâm sinh lý và trình độ chuyên môn tạo cho con người khả

năng hoàn thành một loại hoạt động nào đó với chất lượng cao "như năng lực

chuyên môn, năng lực lãnh đạo”.

Năng lực là tổ hợp các thuộc tính độc đáo của cá nhân phù hợp với

những yêu cầu của một hoạt động nhất định, đảm bảo cho hoạt động đó có kết

quả tốt. Năng lực vừa là tiền đề, vừa là kết quả của hoạt động. Năng lực vừa là

điều kiện cho hoạt động đạt kết quả nhưng đồng thời năng lực cũng phát triển

trong chính hoạt động ấy (kinh nghiệm, trải nghiệm).

Quá trình hình thành năng lực phải gắn với luyện tập, thực hành và trải

nghiệm các nhiệm vụ học tập nào đó và bảo đảm thực hiện có hiệu quả. Nó bao

gồm cả khả năng chuyển tải kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm và thói quen vào

các tình huống học tập cụ thể. Nó cũng bao gồm cả sự tổ chức thực hiện, sự

thay đổi, cách tân và tính hiệu quả cá nhân cần có người học để học tập. Như

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 13

vậy, ngoài bộ ba then chốt kiến thức-kỹ năng-thái độ, năng lực còn phải phụ

thuộc vào một số yếu tố chủ quan khác như thể chất - sinh lý và yếu tố khách

quan như bối cảnh và điều kiện làm việc và học tập.

Đánh giá học sinh tiểu học là quá trình xác định mục đích, nội dung, lựa

chọn phương pháp, tập hợp số liệu, bằng chứng để xác định mức độ đạt được

của người học trong quá trình học tập, rèn luyện và phát triển.

Đánh giá học sinh là đánh giá chất lượng, xác định kết quả học tập rèn

luyện theo mục tiêu, chuẩn mực đào tạo, trên cơ sở đó động viện, uốn nắn, điều

chỉnh và giúp đỡ người học học tập và rèn luyện tốt hơn [16, tr.46].

Như vậy, có thể hiểu “Đánh giá học sinh là sự so sánh, đối chiếu kiến

thức, kỹ năng, thái độ thực tế đạt được ở người học để tìm hiểu và chuẩn đoán

trước và trong quá trình dạy học học hoặc sau một quá trình học tập với các kết

quả mong đợi được xác định trong mục tiêu dạy học.

1.2.3. Đánh giá học sinh Tiểu học theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT

Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT quy định về đánh giá học sinh Tiểu

học bao gồm: nội dung và cách thức đánh giá, sử dụng kết quả đánh giá.

Thông tư áp dụng đối với trường Tiểu học; lớp Tiểu học trong trường phổ

thông có nhiều cấp học và trường chuyên biệt; cơ sở giáo dục khác thực hiện

chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học; tổ chức, cá nhân tham gia hoạt

động giáo dục Tiểu học.

Đánh giá học sinh Tiểu học theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT là

những hoạt động quan sát, theo dõi, trao đổi, kiểm tra, nhận xét quá trình học

tập, rèn luyện của học sinh; tư vấn, hướng dẫn, động viên học sinh; nhận xét

định tính hoặc định lượng về kết quả học tập, rèn luyện, sự hình thành và phát

triển một số năng lực, phẩm chất của học sinh Tiểu học.

1.2.4. Quản lý

Có nhiều quan niệm khác nhau về quản lý:

Theo F.W Taylo: Quản lý là biết chính xác điều muốn người khác làm,

sau đó thấy họ đã hoàn thành công việc một cách tốt nhất và rẻ nhất [15, tr.5].

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 14

Theo Henri Fayol: Quản lý là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng

cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chi đạo và

kiểm tra [dẫn theo 15, tr.36].

Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: Quản lý là tác động có mục đích có kế

hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể những người lao động (nói chung là

khách thể quản lý) nhằm thực hiện được những mục tiêu dự kiến [28, tr.9].

Theo tác giả Nguyễn Minh Đạo: Quản lý là sự tác động liên tục có tổ

chức, có định hướng của chủ thể quản lý về các mặt văn hóa, chính trị, kinh tế,

xã hội bằng một hệ thống luật lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương

pháp và các biện pháp cụ thể nhằm tạo ra môi trường và điều kiện cho sự phát

triển của đối tượng [13, tr.21].

Theo tác giả Trần Quốc Thành: Quản lý là một quá trình định hướng quá

trình có mục tiêu; quản lý là một hệ thống là quá trình tác động đến hệ thống

nhằm đạt được mục tiêu nhất định [30, tr.6].

Như vậy, khái niệm quản lý thường được hiểu là sự tác động có ý thức

thông qua kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra để chỉ huy, điều khiển các

quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con người nhằm đạt đến mục tiêu

đúng ý chí của người quản lý và phù hớp với quy luật khách quan.

1.2.5. Quản lý hoạt động đánh giá học sinh tiểu học

Quản lý hoạt động đánh giá học sinh tiểu học là một bộ phận cấu thành

hoạt động quản lý trong nhà trường tiểu học. Hiện nay chưa có một khái niệm

cụ thể nào về quản lý hoạt động đánh giá học sinh, tuy nhiên dựa trên những

đặc trưng cơ bản của hoạt động quản lý nói chung có thể khái quát:

Quản lý hoạt động đánh giá học sinh tiểu học là quá trình lập kế hoạch, tổ

chức, chỉ đạo và kiểm tra của hiệu trưởng trường tiểu học đối với hoạt động

đánh giá học sinh tiểu học nhằm đảm bảo cho hoạt động đánh giá học sinh

được diễn ra theo đúng các quy định. Đồng thời phát huy hết vai trò của đánh

giá trong quá trình dạy học góp phần đưa hoạt động dạy học, giáo dục trong

trường tiểu học đạt đến các mục tiêu đã đề ra.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 15

1.3. Một số vấn đề cơ bản về đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-

BGD&ĐT ở trường tiểu học

1.3.1. Đặc điểm của học sinh tiểu học

Tổng hợp những nghiên cứu của Viện Khoa học giáo dục [32] có thể

khái quát đặc điểm của học sinh tiểu học ở một số nội dung sau:

* Đặc điểm về thể chất: Học sinh Tiểu học có sự phát triển liên tục theo

tuổi, song không đồng đều ở các giai đoạn tuổi, các chỉ số về chiều cao, cân

nặng vòng ngực có sự tăng lên rõ rệt. Hệ xương và hệ hô hấp mặc dù chưa hoàn

thiện nhưng hệ cơ và hệ thần kinh trung ương có sự thay đổi rõ rệt. Đặc biệt là

hệ thần kinh cao cấp đang hoàn thiện về mặt chức năng, do vậy nhận thức và tư

duy của các em chuyển dần từ trực quan sinh động sang tư duy hình tượng, tư

duy trừu tượng.

* Đặc điểm về nhận thức: Nhận thức của học sinh tiểu học phát triển ở các

mức độ khác nhau trong suốt 5 năm học ở trường tiểu học, được thể hiện ở việc

phân chia thành hai giai đoạn nhận thức trong khoảng thời gian này như sau:

Giai đoạn đầu của tiểu học (khi trẻ vào lớp 1,2) hầu hết các chỉ số về

nhận thức của các em còn yếu và đang trong giai đoạn bắt đầu hình thành và

thích nghi với môi trường mới, chuyển giao từ giai đoạn mẫu giáo sang một

giai đoạn học tập hoàn toàn mới.

Giai đoạn sau của bậc tiểu học (lớp 3,4,5) nhận thức của các em đã có sự

thay đổi rõ rệt, theo đó các em bắt đầu hình thành tư duy khái quát hoá ở mức

độ sơ đẳng, ở giai đoạn này trí tưởng tượng đã bắt đầu được hoàn thiện dựa trên

hoạt động tái tạo ra những hình ảnh mới, mặc dù vẫn bị tri phối mạnh bởi các

xúc cảm và gắn liền với các rung động tình cảm. Ở giai đoạn này ngôn ngữ

phát triển mạnh, học sinh có khả năng tự học và tự nhận thức thế giới xung

quanh bằng các kênh thông tin khác nhau.

* Đặc điểm về tình cảm: Tình cảm là một mặt rất quan trọng trong đời

sống tâm lý, nhân cách của mỗi người. Tình cảm của học sinh tiểu học mang

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 16

tính cụ thể, trực tiếp, luôn gắn liền với các sự vật hiện tượng sinh động, rực rỡ.

khả năng kìm chế xúc cảm của trẻ non nớt, dễ xúc động, dễ cáu giận, dễ khóc,

dễ cười, hồn nhiên, vô tư. Có thể nói tình cảm của học sinh tiểu học tuy đã

“người lớn” hơn trẻ mẫu giáo song vẫn chưa bền vững, dễ thay đổi. Vì thế đối

với học sinh tiểu học, tình cảm có vị trí đặc biệt vì nó là khâu trọng yếu gắn

nhận thức với hoạt động của trẻ em. Tình cảm tích cực sẽ kích thích trẻ em

nhận thức và thúc đẩy trẻ em hoạt động. Tình cảm học sinh tiểu học được hình

thành trong đời sống và trong quá trình học tập của các em.

* Đặc điểm giao tiếp

Hoạt động giao tiếp của học sinh nói riêng và của con người nói chung là

sự tiếp xúc tâm lý giữa người và người nhằm xác lập và vận hành các quan hệ,

hiện thực hoá các quan hệ xã hội giữa chủ thể này với chủ thể khác. Bằng hoạt

động giao tiếp của mình học sinh học hỏi và lĩnh hội được các chuẩn mực đạo

đức, lối sống nhờ vậy mà đời sống tình cảm của các em ngày càng phong phú

và tinh tế hơn.

Đối với học sinh tiểu học đặc biệt là ở các lớp cuối của bậc học này sự

phát triển chung về nhiều mặt của nhân cách trong đó đặc biệt là sự phát triển

về thể chất và ngôn ngữ đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển giao tiếp

với những người xung quanh. Các em có thể chủ động mở rộng không gian và

thời gian giao tiếp.

* Hoạt động học tập của học sinh tiểu học:

Hoạt động học là hoạt động lĩnh hội tri thức, kỹ năng, kỹ xảo. Đối với

học sinh tiểu hoạt động học là hoạt động chủ đạo, nhiều nhà chuyên môn cho

rằng bậc tiểu học là bậc học của kỹ năng trên cơ sở ý thức và phát triển tư duy.

Đặc điểm của hoạt động học ở học sinh tiểu học là học để biết kiến thức, kế đó

là tập (tập luyện) để có kỹ năng. Vì vậy mà từ xa xưa việc học của học sinh tiểu

học được gọi là học-tập, nghĩa là học được điều gì đó thì phải tập và qua tập để

học, để có kiến thức và kỹ năng rồi trên cơ sở đó mà có thái độ tương ứng.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 17

Kiến thức và kỹ năng hình thành phẩm chất tư duy sẽ theo trẻ suốt quá trình

học tập và trong cuộc sống về sau [24, tr.55].

Song song với hoạt động học tập ở trường và ở nhà, trẻ em cũng học tập

qua các hoạt động vui chơi với các đồ vật, với các trò chơi vận động, qua các

hoạt động xã hội như tham gia các phong trào, hội thi

Nhờ hoạt động học và các hoạt động giáo dục kết hợp khác mà học sinh

có sự phong phú về tâm hồn, hình thành nhân cách. Có thể nói rằng, hoạt động

học của học sinh tiểu học tạo ra sự biến đổi ở chính học sinh, hình thành nhân

cách học sinh tiểu học.

1.3.2. Đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở trường tiểu học [6]

1.3.2.1. Mục đích đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT

Mục đích đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở

trường tiểu học là:

- Giúp giáo viên điều chỉnh, đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức hoạt

động dạy học, hoạt động trải nghiệm ngay trong quá trình và kết thúc mỗi giai

đoạn dạy học, giáo dục; kịp thời phát hiện những cố gắng, tiến bộ của học sinh

để động viên, khích lệ và phát hiện những khó khăn chưa thể tự vượt qua của

học sinh để hướng dẫn, giúp đỡ góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục Tiểu học.

- Giúp học sinh có khả năng tự đánh giá, tham gia đánh giá; tự học, tự điều

chỉnh cách học; giao tiếp, hợp tác; có hứng thú học tập và rèn luyện để tiến bộ.

- Giúp cán bộ quản lý giáo dục các cấp kịp thời chỉ đạo các hoạt động

giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học, phương pháp đánh giá nhằm đạt hiệu

quả giáo dục.

Như vậy, đánh giá học sinh tiểu học không chỉ nhằm mục đích nhận định

thực trạng và định hướng, điều chỉnh hoạt động của trò mà còn đồng thời tạo

điều kiện nhận định ra thực trạng và điều chỉnh hoạt động dạy của thầy.

1.3.2.2. Nguyên tắc đánh giá

Đánh giá vì sự tiến bộ của học sinh; coi trọng việc động viên, khuyến

khích tính tích cực và vượt khó trong học tập, rèn luyện của học sinh; giúp học

sinh phát huy tất cả khả năng; đảm bảo kịp thời, công bằng, khách quan.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 18

Đánh giá toàn diện học sinh thông qua đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến

thức, kĩ năng và một số biểu hiện năng lực, phẩm chất của học sinh theo mục

tiêu giáo dục Tiểu học.

Kết hợp đánh giá của giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh, trong đó đánh

giá của giáo viên là quan trọng nhất.

Đánh giá sự tiến bộ của học sinh, không so sánh học sinh này với học

sinh khác, không tạo áp lực cho học sinh, giáo viên và cha mẹ học sinh.

1.3.2.3. Nội dung đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT

Nội dung đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở

trường tiểu học cũng được thể hiện trên ba mặt đánh giá đó là:

- Đánh giá quá trình học tập, sự tiến bộ và kết quả học tập của học sinh

theo chuẩn kiến thức, kĩ năng từng môn học và hoạt động giáo dục khác theo

chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học.

- Đánh giá sự hình thành và phát triển một số năng lực của học sinh như:

Tự phục vụ, tự quản; giao tiếp, hợp tác; tự học và giải quyết vấn đề.

- Đánh giá sự hình thành và phát triển một số phẩm chất của học sinh như:

Chăm học, chăm làm; tích cực tham gia hoạt động giáo dục; tự tin, tự trọng, tự

chịu trách nhiệm; trung thực, kỉ luật, đoàn kết; Yêu gia đình, bạn và những

người khác; yêu trường, lớp, quê hương, đất nước...

- Đánh giá thường xuyên

Đánh giá thường xuyên là đánh giá trong quá trình học tập, rèn luyện, của

học sinh, được thực hiện theo tiến trình nội dung của các môn học và các hoạt

động giáo dục khác, trong đó bao gồm cả quá trình vận dụng kiến thức, kĩ năng ở

nhà trường, gia đình và cộng đồng.

Trong đánh giá thường xuyên, giáo viên ghi những nhận xét đáng chú ý

nhất vào sổ theo dõi chất lượng giáo dục, những kết quả học sinh đã đạt được hoặc

chưa đạt được; biện pháp cụ thể giúp học sinh vượt qua khó khăn để hoàn thành

nhiệm vụ; các biểu hiện cụ thể về sự hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất

1.3.2.4. Cách thức đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 19

của học sinh; những điều cần đặc biệt lưu ý để giúp cho quá trình theo dõi, giáo

dục đối với cá nhân, nhóm học sinh trong học tập, rèn luyện.

- Đánh giá thường xuyên hoạt động học tập, sự tiến bộ và kết quả học tập

theo chuẩn kiến thức, kĩ năng từng môn học, hoạt động giáo dục khác theo

chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học

Tham gia đánh giá thường xuyên gồm: giáo viên, học sinh (tự đánh giá và

nhận xét, góp ý bạn qua hoạt động của nhóm, lớp); khuyến khích sự tham gia đánh

giá của cha mẹ học sinh.

Giáo viên đánh giá:

Trong quá trình dạy học, căn cứ vào đặc điểm và mục tiêu của bài học, của

mỗi hoạt động mà học sinh phải thực hiện trong bài học, giáo viên tiến hành một

số việc như sau:

- Quan sát, theo dõi, trao đổi, kiểm tra quá trình và từng kết quả thực hiện

nhiệm vụ của học sinh, nhóm học sinh theo tiến trình dạy học;

- Nhận xét bằng lời nói trực tiếp với học sinh hoặc viết nhận xét vào phiếu,

vở của HS về những kết quả đã làm được hoặc chưa làm được; mức độ hiểu biết

và năng lực vận dụng kiến thức; mức độ thành thạo các thao tác, kĩ năng cần thiết,

phù hợp với yêu cầu của bài học, hoạt động của học sinh;

- Quan tâm tiến độ hoàn thành từng nhiệm vụ của học sinh; áp dụng biện

pháp cụ thể để kịp thời giúp đỡ học sinh vượt qua khó khăn. Do năng lực của học

sinh không đồng đều nên có thể chấp nhận sự khác nhau về thời gian, mức độ

hoàn thành nhiệm vụ;

Hàng tuần, giáo viên lưu ý đến những học sinh có nhiệm vụ chưa hoàn

thành; giúp đỡ kịp thời để học sinh biết cách hoàn thành;

Hàng tháng, giáo viên ghi nhận xét vào sổ theo dõi chất lượng giáo dục về

mức độ hoàn thành nội dung học tập từng môn học, hoạt động giáo dục khác; dự

kiến và áp dụng biện pháp cụ thể, riêng biệt giúp đỡ kịp thời đối với những học sinh

chưa hoàn thành nội dung học tập môn học, hoạt động giáo dục khác trong tháng;

Khi nhận xét, giáo viên cần đặc biệt quan tâm động viên, khích lệ, biểu

dương, khen ngợi kịp thời đối với từng thành tích, tiến bộ giúp học sinh tự tin

vươn lên;

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 20

Không dùng điểm số để đánh giá thường xuyên.

Học sinh tự đánh giá và tham gia nhận xét, góp ý bạn, nhóm bạn:

Học sinh tự đánh giá ngay trong quá trình hoặc sau khi thực hiện từng

nhiệm vụ học tập, hoạt động giáo dục khác, báo cáo kết quả với giáo viên;

Học sinh tham gia nhận xét, góp ý bạn, nhóm bạn ngay trong quá trình

thực hiện các nhiệm vụ học tập môn học, hoạt động giáo dục; thảo luận, hướng

dẫn, giúp đỡ bạn hoàn thành nhiệm vụ.

Cha mẹ học sinh tham gia đánh giá:

Cha mẹ học sinh được khuyến khích phối hợp với giáo viên và nhà

trường động viên, giúp đỡ học sinh học tập, rèn luyện; được giáo viên hướng

dẫn cách thức quan sát, động viên các hoạt động của học sinh hoặc cùng học

sinh tham gia các hoạt động; trao đổi với giáo viên các nhận xét, đánh giá học

sinh bằng các hình thức phù hợp, thuận tiện nhất như lời nói, viết thư.

Đánh giá thường xuyên sự hình thành và phát triển năng lực của học sinh

Các năng lực của học sinh được hình thành và phát triển trong quá trình

học tập, rèn luyện, hoạt động trải nghiệm cuộc sống trong và ngoài nhà trường.

Giáo viên đánh giá mức độ hình thành và phát triển một số năng lực của học

sinh thông qua các biểu hiện hoặc hành vi như sau:

Tự phục vụ, tự quản: thực hiện được một số việc phục vụ cho sinh hoạt

của bản thân như vệ sinh thân thể, ăn, mặc; một số việc phục vụ cho học tập

như chuẩn bị đồ dùng học tập ở lớp, ở nhà; các việc theo yêu cầu của giáo viên,

làm việc cá nhân, làm việc theo sự phân công của nhóm, lớp; bố trí thời gian

học tập, sinh hoạt ở nhà; chấp hành nội quy lớp học; cố gắng tự hoàn thành

công việc;

Giao tiếp, hợp tác: mạnh dạn khi giao tiếp; trình bày rõ ràng, ngắn go ̣n; nói đúng nội dung cần trao đổi; ngôn ngữ phù hợp với hoàn cảnh và đối tượng; ứng

xử thân thiện, chia sẻ với mọi người; lắng nghe người khác, biết tranh thủ sự đồng

thuận;

Tự học và giải quyết vấn đề: khả năng tự thực hiện nhiệm vụ học cá nhân

trên lớp, làm việc trong nhóm, lớp; khả năng tự học có sự giúp đỡ hoặc không

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 21

cần giúp đỡ; tự thực hiện đúng nhiệm vụ học tập; chia sẻ kết quả học tập với

bạn, với cả nhóm; tự đánh giá kết quả học tập và báo cáo kết quả trong nhóm

hoặc với giáo viên; tìm kiếm sự trợ giúp kịp thời của bạn, giáo viên hoặc người

khác; vận dụng những điều đã học để giải quyết nhiệm vụ trong học tập, trong

cuộc sống; phát hiện những tình huống mới liên quan tới bài học hoặc trong

cuộc sống và tìm cách giải quyết.

Hàng ngày, hàng tuần, giáo viên quan sát các biểu hiện trong các hoạt

động của học sinh để nhận xét sự hình thành và phát triển năng lực; từ đó động

viên, khích lệ, giúp học sinh khắc phục khó khăn, phát huy ưu điểm và các

năng lực riêng, điều chỉnh hoạt động để tiến bộ.

Hàng tháng, giáo viên thông qua quá trình quan sát, ý kiến trao đổi với

cha mẹ học sinh và những người khác (nếu có) để nhận xét học sinh, ghi vào sổ

theo dõi chất lượng giáo dục.

Đánh giá thường xuyên sự hình thành và phát triển phẩm chất của HS:

Các phẩm chất của học sinh được hình thành và phát triển trong quá trình

học tập, rèn luyện, hoạt động trải nghiệm cuộc sống trong và ngoài nhà trường.

Giáo viên đánh giá mức độ hình thành và phát triển một số phẩm chất của học

sinh thông qua các biểu hiện hoặc hành vi như sau:

Chăm học, chăm làm, tích cực tham gia hoạt động giáo dục: đi học đều,

đúng giờ; thường xuyên trao đổi nội dung học tập, hoạt động giáo dục với bạn,

thầy giáo, cô giáo và người khác; chăm làm việc nhà giúp đỡ cha mẹ; tích cực

tham gia các hoạt động, phong trào học tập, lao động và hoạt động nghệ thuật,

thể thao ở trường và ở địa phương; tích cực tham gia và vận động các bạn cùng

tham gia giữ gìn vệ sinh, làm đẹp trường lớp, nơi ở và nơi công cộng;

Tự tin, tự trọng, tự chịu trách nhiệm: mạnh dạn khi thực hiện nhiệm vụ

học tập, trình bày ý kiến cá nhân; nhận làm việc vừa sức mình; tự chịu trách

nhiệm về các việc làm, không đổ lỗi cho người khác khi mình làm chưa đúng;

sẵn sàng nhận lỗi khi làm sai;

Trung thực, kỉ luật, đoàn kết: nói thật, nói đúng về sự việc; không nói

dối, không nói sai về người khác; tôn trọng lời hứa, giữ lời hứa; thực hiện

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 22

nghiêm túc quy định về học tập; không lấy những gì không phải của mình; biết

bảo vệ của công; giúp đỡ, tôn trọng mọi người; quý trọng người lao động;

nhường nhịn bạn;

Yêu gia đình, bạn và những người khác; yêu trường, lớp, quê hương, đất

nước: quan tâm chăm sóc ông bà, cha mẹ, anh em; kính trọng người lớn, biết

ơn thầy giáo, cô giáo; yêu thương, giúp đỡ bạn; tích cực tham gia hoạt động tập

thể, hoạt động xây dựng trường, lớp; bảo vệ của công, giữ gìn và bảo vệ môi

trường; tự hào về người thân trong gia đình, thầy giáo, cô giáo, nhà trường và

quê hương; thích tìm hiểu về các địa danh, nhân vật nổi tiếng ở địa phương.

Hàng ngày, hàng tuần, giáo viên quan sát các biểu hiện trong các hoạt

động của học sinh để nhận xét sự hình thành và phát triển phẩm chất; từ đó

động viên, khích lệ, giúp học sinh khắc phục khó khăn, phát huy ưu điểm và

các phẩm chất riêng, điều chỉnh hoạt động, ứng xử kịp thời để tiến bộ.

Hàng tháng, giáo viên thông qua quá trình quan sát, ý kiến trao đổi với

cha mẹ HS và những người khác (nếu có) để nhận xét học sinh, ghi vào sổ theo

dõi chất lượng giáo dục.

Đánh giá định kì kết quả học tập

Hiệu trưởng chỉ đạo việc đánh giá định kì kết quả học tập, mức độ đạt

chuẩn kiến thức, kĩ năng theo chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học

vào cuối học kì I và cuối năm học đối với các môn học: Tiếng Việt, Toán, Khoa

học, Lịch sử và Địa lí, Ngoại ngữ, Tin học, Tiếng dân tộc bằng bài kiểm tra

định kì.

Đề bài kiểm tra định kì phù hợp chuẩn kiến thức, kĩ năng, gồm các câu

hỏi, bài tập được thiết kế theo các mức độ nhận thức của học sinh:

Mức 1: Học sinh nhận biết hoặc nhớ, nhắc lại đúng kiến thức đã học;

diễn đạt đúng kiến thức hoặc mô tả đúng kĩ năng đã học bằng ngôn ngữ theo

cách của riêng mình và áp dụng trực tiếp kiến thức, kĩ năng đã biết để giải

quyết các tình huống, vấn đề trong học tập;

Mức 2: Học sinh kết nối, sắp xếp lại các kiến thức, kĩ năng đã học để giải

quyết tình huống, vấn đề mới, tương tự tình huống, vấn đề đã học;

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 23

Mức 3: Học sinh vận dụng các kiến thức, kĩ năng để giải quyết các tình

huống, vấn đề mới, không giống với những tình huống, vấn đề đã được hướng

dẫn hay đưa ra những phản hồi hợp lí trước một tình huống, vấn đề mới trong

học tập hoặc trong cuộc sống.

Bài kiểm tra định kì được giáo viên sửa lỗi, nhận xét những ưu điểm và

góp ý những hạn chế, cho điểm theo thang điểm 10 (mười), không cho điểm 0

(không) và điểm thập phân.

Tổng hợp đánh giá

Vào cuối học kì I và cuối năm học, hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên chủ

nhiệm họp với các giáo viên dạy cùng lớp, thông qua nhận xét quá trình và kết

quả học tập, hoạt động giáo dục khác để tổng hợp đánh giá mức độ hình thành

và phát triển năng lực, phẩm chất của từng học sinh về:

Quá trình học tập từng môn học, hoạt động giáo dục khác, những đặc

điểm nổi bật, sự tiến bộ, hạn chế, mức độ hoàn thành nhiệm vụ học tập theo

chuẩn kiến thức, kĩ năng; năng khiếu, hứng thú về từng môn học, hoạt động

giáo dục, xếp loại từng học sinh đối với từng môn học, hoạt động giáo dục

thuộc một trong hai mức: Hoàn thành hoặc Chưa hoàn thành;

Mức độ hình thành và phát triển năng lực: những biểu hiện nổi bật của

năng lực, sự tiến bộ, mức độ hình thành và phát triển theo từng nhóm năng lực

của học sinh; góp ý với học sinh, khuyến nghị với nhà trường, cha mẹ học sinh;

xếp loại từng học sinh thuộc một trong hai mức: Đạt hoặc Chưa đạt;

Mức độ hình thành và phát triển phẩm chất: những biểu hiện nổi bật của

phẩm chất, sự tiến bộ, mức độ hình thành và phát triển theo từng nhóm phẩm

chất của học sinh; góp ý với học sinh, khuyến nghị với nhà trường, cha mẹ học

sinh; xếp loại từng học sinh thuộc một trong hai mức: Đạt hoặc Chưa đạt;

Các thành tích khác của học sinh được khen thưở ng trong học kì, năm học. Giáo viên chủ nhiệm ghi nhận xét, kết quả tổng hợp đánh giá vào học bạ.

Học bạ là hồ sơ chứng nhận mức độ hoàn thành chương trình và xác định những nhiệm vụ, những điều cần khắc phục, giúp đỡ đối với từng học sinh khi

bắt đầu vào ho ̣c kì II hoặc năm học mới.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 24

1.3.2.5. Hình thức đánh giá học sinh

Có nhiều hình thức đánh giá học sinh ở trường Tiểu học cụ thể là:

- Đánh giá kết quả và đánh giá quá trình: Đánh giá kết quả thường được sử

dụng khi kết thúc một chủ đề học tập hoặc cuối một học kỳ, một năm, một cấp

học. Đánh giá quá trình được sử dụng trong suốt thời gian học của môn học.

- Đánh giá theo chuẩn và đánh giá theo tiêu chí: Đánh giá theo tiêu chí,

người học được đánh giá dựa trên các tiêu chí đã định rõ về thành tích, thay vì

được xếp hạng trên cơ sở kết quả thu được. Đánh giá theo chuẩn là hình thức

đánh giá đưa ra những nhận xét về mức độ cao thấp trong năng lực của cá nhân

so với những người khác cùng làm bài kiểm tra.

- Tự suy ngẫm và tự đánh giá: Tự suy ngẫm và tự đánh giá là việc học

sinh tự đưa ra các quyết định đánh giá về công việc và sự tiến bộ của bản thân.

Tự đánh giá rất hữu ích trong việc giúp học sinh nhận thức sâu sắc về bản thân,

nhận ra được điểm mạnh và điểm yếu của mình.

1.4. Một số vấn đề về quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư

30/2014/TT-BGD&ĐT ở trường tiểu học

1.4.1. Lập kế hoạch đánh giá học sinh

Kế hoạch hóa là một chức năng quản lý. Để quản lý tốt công tác đổi mới

đánh giá HS, người CBQL trong trường Tiểu học cần phải xác định đúng mục

tiêu và lựa chọn đúng biện pháp, cách thức để đạt được mục tiêu đổi mới. Đánh

giá học sinh trong mỗi nhà trường, người Hiệu trưởng ngoài việc thu thập đầy

đủ các thông tin cần thiết còn phải tuân thủ theo một số văn bản quan trọng làm

căn cứ sau đây:

- Chỉ thị, nhiệm vụ năm học.

- Văn bản về chương trình các môn học.

- Kế hoạch dạy học của nhà trường.

- Các văn bản, chỉ thị hướng dẫn về dạy học và kiểm tra, đánh giá xếp

loại kết quả học tập của học sinh theo Thông tư số 30/TT-BGDĐT...

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 25

- Một số văn bản khác của các cấp chính quyền địa phương, của Sở GD

& ĐT, Phòng GD & ĐT.

Trong xây dựng kế hoạch đánh giá học sinh, phải đảm bảo các yêu cầu cơ

bản sau đây:

- Phù hợp với mục tiêu của giáo dục Tiểu học.

- Phù hợp với nhiệm vụ dạy học.

- Phù hợp với kế hoạch dạy học của nhà trường.

- Phù hợp với thực lực của đội ngũ GV và học sinh.

- Phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị của nhà trường.

- Phù hợp với kinh phí cho hoạt động kiểm tra, đánh giá.

Xây dựng kế hoạch đánh giá học sinh bao gồm các công việc sau đây:

- Phân tích bối cạnh hoạt động kiểm tra, đánh giá trong dạy học của nhà trường.

Phân tích bối cảnh thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, đánh giá của nhà trường

trên cơ sở phân tích định tính, định lượng hiện trạng của nhà trường về đội ngũ

GV, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, hiện trạng học sinh, cơ sở vật chất, thiết bị

phục vụ cho công tác kiểm tra, đánh giá... nhằm xác định rõ mặt mạnh, yếu,

thuận lợi, khó khăn cả chủ quan lẫn khách quan của nhà trường trong việc thực

hiện nhiệm vụ dạy học nói chung và đánh giá học sinh nói riêng của nhà trường

theo chỉ thị năm học của bộ GD&ĐT. Phân tích các thực trạng trên còn để thấy

rõ những nhiệm vụ nào nhà trường đã làm được, nhiệm vụ nào chưa làm được,

nhiệm vụ nào đã làm nhưng chưa đạt hiệu qua, và những nhiệm vụ nào cần phải

bổ sung.

- Xác định mục tiêu của đánh giá học sinh.

Mục tiêu của hoạt động đánh giá học sinh trong nhà trường trả lời cho

câu hỏi hoạt động này đạt được điều gì? Mục tiêu này được xác định dưới dạng

các mục tiêu định lượng và định tính về đích đến của hoạt động kiểm tra, đánh

giá bao gồm:

+ Mục tiêu phấn đấu chung của hoạt động đánh giá học sinh.

+ Mục tiêu về kiểm tra, đánh giá chuyên môn của từng môn học.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 26

Các mục tiêu đề ra phải có tính khả thi dựa trên những luận cứ khoa học

và thực tiễn xác đáng, tức là khẳng định một cách nghiêm túc hoạt động đánh

giá học sinh muốn đi đến đâu. Điều đó sẽ là cơ sở cho việc lựa chọn các biện

pháp thực hiện phù hợp.

- Xác định các nội dung của hoạt động đánh giá học sinh.

- Xác định nhiệm vụ phụ trách hoạt động đánh giá học sinh. Ai là người

trực tiếp thực hiện hoạt động? Ai là người có trách nhiệm trợ giúp, liên quan

đến hoạt động?

- Xác định thời gian tiến hành, địa điểm tiến hành, và trình tự thực hiện

các hoạt động kiểm tra, đánh giá.

- Dự trù các chi phí phục vụ trong kế hoạch của hoạt động đánh giá học sinh.

- Xác định các biện pháp cơ bản để thực hiện các mục tiêu kiểm tra, đánh

giá đã định.

1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch đánh giá học sinh

Sau khi đã lập xong kế hoạch, người CBQL trong trường Tiểu học cần

phải chuyển hóa những ý tưởng thành hiện thực. Muốn vậy, CBQL cần có một

tổ chức vững mạnh, trong đó quan hệ giữa các thành viên, giữa các bộ phận tạo

nên sức mạnh tổng hợp để thực hiện thành công mục tiêu đề ra. Nhờ tổ chức có

hiệu quả, CBQL có thể phối hợp, điều phối tốt hơn các nguồn vật lực và nhân

lực để thực hiện kế hoạch đề ra. Thành công của hoạt động đổi mới đánh giá

HS phụ thuộc rất nhiều vào khả năng tổ chức của CBQL trong việc sử dụng các

nguồn nhân lực này sao cho có hiệu quả cao. Ngoài việc sử dụng tổ chức bộ

máy theo quy chế, CBQL cần có năng lực tổ chức "mềm" bằng cách lập ra các

tổ hay nhóm chuyên môn đặc thù theo hoàn cảnh thực tế của nhà trường. Trong

quản lý hoạt động đánh giá học sinh ở trường Tiểu học, tổ chức thực hiện kế

hoạch đánh giá là khâu tiếp nhận (nếu có), sắp xếp, phân bổ các nguồn lực

(nhân lực, vật lực, tài lực), nhằm đạt tới mục tiêu của kiểm tra, đánh giá nói

riêng và mục tiêu dạy học nói chung. Cụ thể bao gồm các công việc sau:

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 27

- Tiếp nhận các nguồn lực phục vụ hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả

học sinh như: Trang thiết bị phục vụ kiểm tra, đánh giá; kinh phí do ngân sách

cấp để thực hiện kiểm tra, đánh giá,...

- Phổ biến kế hoạch đánh giá học sinh (kế hoạch kiểm tra định kì, kiểm

tra cuối năm) đến toàn thể đội ngũ cán bộ, GV trong trường biết và thực hiện.

- Tổ chức bồi dưỡng, tập huấn các vấn đề mới, kỹ thuật nghiệp vụ về

đánh giá học sinh.

- Sắp xếp, phân công GV thực hiện các hoạt động đánh giá học sinh.

- Phân công công việc cho các tổ chuyên môn khác có liên quan trong

hoạt động tổ chức đánh giá học sinh.

- Phân bổ kinh phí cho từng khâu, từng hoạt động, từng nội dung của các

hoạt động kiểm tra, đánh giá.

1.4.3. Chỉ đạo triển khai thực hiện hoạt động đánh giá học sinh

Quá trình chỉ đạo thực hiện đòi hỏi người CBQL phải liên kết, liên hệ với

các thành viên trong tổ chức để động viên họ hoàn thành những nhiệm vụ được

giao nhằm đạt được mục tiêu đổi mới. Thực chất, quá trình chỉ đạo của CBQL

không chỉ bắt đầu sau khi đã lập xong kế hoạch và thiết kế bộ máy mà phải

thấm vào và có ảnh hưởng quyết định đến quá trình lập kế hoạch và tổ chức

phân công nhiệm vụ thực hiện kế hoạch đổi mới đánh giá HS.

Chỉ đạo thực hiện kế hoạch kiểm tra, đánh giá trong nhà trường nói

chung là một hoạt động được Hiệu trưởng thực hiện thường xuyên, liên tục và

diễn ra trong suốt năm học. Mọi hoạt động giáo dục của nhà trường đều nhằm

mục đích giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm

mỹ và các kỹ năng cơ bản khác nhằm hình thành nhân cách con người của mỗi

học sinh. Chính vì vậy đối với Hiệu trưởng, hoạt động chỉ đạo đánh giá học

sinh không tách rời với chỉ đạo các hoạt động giáo dục khác trong nhà trường.

Chỉ đạo thực hiện hoạt động đánh giá học sinh bao gồm:

- Hướng dẫn GV thực hiện đánh giá học sinh theo quy định mới.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 28

- Chỉ huy, ra các quyết định làm cho hoạt động đánh giá học sinh trong

nhà trường diễn ra theo đúng kế hoạch và đạt được mục tiêu mong muốn.

- Đôn đốc, động viên, khích lệ các cán bộ, GV khi họ gặp khó khăn, hoặc

khi cần thiết để hoạt động kiểm tra, đánh giá được diễn ra theo đúng tiến độ,

nếu cần thì phải có sự khen thưởng bằng vật chất để khuyến khích cán bộ, GV.

- Theo dõi, giám sát; điều chỉnh sửa chữa với tư cách là người hướng

dẫn, trợ giúp kỹ thuật cho GV trong quá trình thực hiện kế hoạch kiểm tra.

- Chỉ đạo, giám sát khâu lập kế hoạch, soạn thảo nội dung, tiến hành,

chấm và trả bài kiểm tra của GV.

- Chỉ đạo các tổ chuyên môn biên soạn đề kiểm tra theo ma trận đề của

các chương, học kì và cuối năm đảm bảo yêu cầu quy định trong các văn bản

quy định. Đồng thời chỉ đạo GV tự xây dựng ma trận và biên soạn đề cho từng

nội dung, từng môn học đáp ứng các yêu cầu.

- Thường xuyên cập nhật các thông tin về tiến trình, tiến độ thực hiện các

hoạt động kiểm tra, đánh giá của giáo viên lên các phương tiện truyền tin của

nhà trường.

1.4.4. Kiểm tra, giám sát hoạt động đánh giá học sinh

Kiểm tra, giám sát là một chức năng quản lí, thông qua đó CBQL trong

trường Tiểu học theo dõi, giám sát các thành quả hoạt động và tiến hành những

hoạt động sửa chữa, uốn nắn nếu cần thiết. Một kế quả hoạt động đổi mới đánh giá

học sinh phải phù hợp với sự đầu tư công sức và tài chính. Nếu có sự không tương

thích thì CBQL phải quyết định thực hiện việc điều chỉnh, uốn nắn kịp thời.

Hiệu trường với tư cách là người chịu trách nhiệm cao nhất trong việc

kiểm tra, giám sát các hoạt động dạy học và giáo dục trong nhà trường Tiểu

học phải thường xuyên kiểm tra hoạt động tổ chức đánh giá học sinh để đánh

giá việc thực hiện nhiệm vụ dạy học của GV. Trên cơ sở đối chiếu với những

quy định, hướng dẫn của Bộ GD&ĐT về mục tiêu, kế hoạch, nội dung,

phương pháp đánh giá học sinh. Hoạt động kiểm tra của Hiệu trưởng bao gồm

các nội dung:

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 29

- Xác định các tiêu chuẩn để đánh giá GV trong việc đánh giá học sinh.

- Kiểm tra việc lập kế hoạch kiểm tra chi tiết của GV.

- Kiểm tra quy trình tổ chức đánh giá học sinh của GV.

- Kiểm tra hoạt động chấm, trả bài và cho điểm của GV trong quá trình

dạy học.

- Kiểm tra hoạt động đánh giá học sinh bằng nhận xét của GV.

- Kiểm tra chất lượng của hoạt động kiểm tra của GV.

- Xem xét đối chiếu hoạt động của GV với tiêu chuẩn, mục tiêu chung

của kiểm tra để có quyết định phù hợp trong quản lý.

- Ra quyết định điều chỉnh, bổ sung các nội dung, quy định cần thiết cho

phù hợp tình hình thực tiễn.

Kiểm tra hoạt động đánh giá học sinh của GV là căn cứ để xây dựng kế

hoạch dạy học nói chung và kế hoạch đánh giá học sinh trong một chu trình mới.

1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo

Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở trường tiểu học

1.5.1. Yếu tố chủ quan

- Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về quản lý hoạt động đánh

giá học sinh theo Thông tư 30. Nếu giáo viên nhận thức đúng đắn về vai trò, ý

nghĩa, mục đích của đánh giá học sinh theo Thông tư 30 sẽ giúp họ có những

hành động đúng đắn trong quá trình tham gia hoạt động đánh giá, ngược lại

nếu nhận thức sai hoặc không đầy đủ sẽ khiến họ coi nhẹ hoạt động này, thậm

chí có những tác động tiêu cực.

- Năng lực, trình độ của cán bộ quản lý có ảnh hưởng không nhỏ tới

quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư sô 30/2014 của Bộ GD&ĐT

ở trường Tiểu học. Để có hiệu quả trong công tác quản lý nhà trường nói chung

và nâng cao chất lượng dạy học nói riêng, người Hiệu trưởng phải hiểu rõ mục

đích, am hiểu sâu sắc các nội dung, nắm chắc các phương pháp, các yêu cầu,

nguyên tắc của hoạt động kiểm tra, đánh giá. Đồng thời phải là một nhà giáo có

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 30

kinh nghiệm, có năng lực, có uy tín chuyên môn và biết cách tổ chức hoạt động

kiểm tra, đánh giá trong nhà trường một cách hiệu quả. Trong trường Tiểu học

Hiệu trưởng còn phải quan tâm tới đặc điểm tâm lý lứa tuổi của học sinh để có

hướng chỉ đạo, hướng dẫn GV của mình có phương pháp kiểm tra, đánh giá kết

quả học sinh một cách hợp lý, phù hợp với đặc điểm học sinh và đặc điểm các

môn học.

- Ý thức trách nhiệm, năng lực đánh giá của giáo viên trong quá trình tiến

hành hoạt động đánh giá học sinh

1.5.2. Yếu tố khách quan

- Quan điểm của Sở, Phòng GD&ĐT về đánh giá học sinh theo Thông tư 30.

- Văn bản chỉ đạo về thực hiện đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tư

30 của Bộ, Sở, Phòng GD&ĐT.

- Điều kiện cơ sở vật chất phục vụ hoạt động đánh giá học sinh theo

Thông tư 30.

- Chính sách động viên, khuyến khích cán bộ, giáo viên tham gia hoạt

động đổi mới phương pháp đánh giá.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 31

Kết luận chương 1

Quản lý là sự tác động có ý thức thông qua kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo,

kiểm tra để chỉ huy, điều khiển các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của

con người nhằm đạt đến mục tiêu đúng ý chí của người quản lý và phù hợp với

quy luật khách quan.

Quản lý đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014 của Bộ GD&ĐT là

quá trình lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra của Hiệu trưởng đối với

hoạt động đánh giá học sinh nhằm đưa hoạt động, đánh giá được diễn ra theo

đúng các quy định đồng thời phát huy hết vai trò của đánh giá trong quá trình

dạy học góp phần đưa hoạt động dạy học đạt đến các mục tiêu là hình thành

phẩm chất và năng lực cho học sinh.

Quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014 của Bộ

GD&Đ ở trường Tiểu học bao gồm các công việc về lập kế hoạch, tổ chức thực

hiện kế hoạch, chỉ đạo thực hiện kế hoạch và kiểm tra, giám sát việc thực hiện

kế hoạch đã đề. Trong bối cảnh đổi mới giáo dục nói chung và đổi mới giáo dục

Tiểu học nói riêng hiện nay, việc đổi mới quản lý đánh giá học sinh Tiểu học là

một thành tố quan trọng của đổi mới hoạt động dạy học trong mỗi nhà trường

Tiểu học. Chính vì vậy áp dụng đánh giá học sinh vào quản lý các hoạt động

giáo dục trong nhà trường sẽ đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho sự phát triển

chung của mỗi nhà trường góp phần vào sự đổi mới chung của nền giáo dục.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 32

Chương 2

THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH

THEO THÔNG TƯ 30/2014/TT-BGD&ĐT Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC

THỊ XÃ CHÍ LINH, TỈNH HẢI DƯƠNG

2.1. Khái quát về tình hình phát triển giáo dục của thị xã Chí Linh,

tỉnh Hải Dương

Sự nghiệp giáo dục và đào tạo của thị xã Chí Linh những năm qua có

nhiều tiến bộ vượt bậc, đạt nhiều thành tích đáng kể, luôn nằm trong tốp đầu

của tỉnh Hải Dương, đặc biệt năm học 2014-2015 đứng thứ Nhất tỉnh.

Về giáo dục tiểu học tính đến năm học 2014 - 2015 toàn thị xã có tất cả

22 trường tiểu học được tổ chức theo đơn vị hành chính phường, xã. Trong số

đó có 20 trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1, có 01 trường đạt chuẩn Quốc

gia mức độ 2. Các trường tiểu học đầu được xây dựng khang trang, đầy đủ

phòng học, sân chơi, bãi tập, cảnh quan, môi trường sư phạm xanh - sạch - đẹp.

Hiện nay toàn thị xã có 645 giáo viên tiểu học với tỷ lệ giáo viên/lớp đạt

1.67. Trong đó 100% giáo viên có trình độ đạt chuẩn, trong đó có 93.9% đạt

trên chuẩn, có đủ giáo viên chuyên trách các bộ môn: Âm nhạc, Mỹ thuật, Tin

học, Thể dục... Ngành giáo dục thị xã cũng quan tâm kiện toàn và nâng cao

trình độ chuyên cho đội ngũ giáo viên đứng lớp. Cũng như trú trọng công tác

bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ chuyên môn giảng dạy cho giáo viên.

Về chất lượng giáo dục: thực hiện nghiêm túc kế hoạch dạy học 2 buổi/

ngày theo công văn 59/SGD&ĐT.100% các trường tiến hành tổ chức dạy học 2

buổi/ngày và giáo dục theo hướng tự chủ trên cơ sở đảm bảo các nguyên tắc

theo quy định tại văn bản hướng dẫn nhiệm vụ năm học.

* Về phẩm chất: Học sinh được hình thành và phát triển về phẩm chất,

các em chăm học, chăm làm, tích cực tham gia hoạt động giáo dục, tự tin, tự

trọng, tự chịu trách nhiệm: mạnh dạn khi thực hiện nhiệm vụ học tập, trình bày

ý kiến cá nhân; nhận làm việc vừa sức mình; tự chịu trách nhiệm về các việc

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 33

làm, không đổ lỗi cho người khác khi mình làm chưa đúng; sẵn sàng nhận lỗi

khi làm sai. Trung thực, kỉ luật, đoàn kết: nói thật, nói đúng về sự việc; không

nói dối, không nói sai về người khác; tôn trọng lời hứa, giữ lời hứa; thực hiện

nghiêm túc quy định về học tập; không lấy những gì không phải của mình; biết

bảo vệ của công; giúp đỡ, tôn trọng mọi người; quý trọng người lao động;

nhường nhịn bạn. Yêu gia đình, bạn và những người khác; yêu trường, lớp, quê

hương, đất nước.

* Về năng lực đạt được:

Cùng với sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền và nhân dân thị xã, chất

lượng giáo dục tiểu học những năm học tiếp tục được khẳng định vững chắc.

Tỷ lệ học sinh hoàn thành chương trình tiểu học đạt 1839 em đạt 100%. Tỷ lệ

học sinh hoàn thành đạt 99.7%, chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi không

ngừng được củng cố, thực hiện có hiệu quả chất lượng phụ đạo học sinh yếu.

Thị xã đã triển khai nghiêm túc chương trình, kế hoạch giảng dạy, quy chế

chuyên môn, tích cực đổi mới phương pháp dạy học, phương pháp kiểm tra,

đánh giá kết quả học sinh, tổ chức tốt việc dạy học môn ngoại ngữ và tin học.

Chất lượng đại trà của các trường trên địa bàn thị xã đã tăng lên rõ rệt.

Bên cạnh việc tổ chức tốt các môn học, hoạt động giáo dục, các nhà

trường còn quan tâm tổ chức, hướng dẫn học sinh, giáo viên tham gia các cuộc

thi, giao lưu; các sân chơi trí tuệ do Phòng, Sở và Bộ tổ chức.

Kết quả công tác giáo dục học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã đã và

đang được tiến hành đạt hiệu quả tương đối cao, góp phần vào việc nâng cao

chất lượng giáo dục học sinh nói chung của thị xã.

2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng

2.2.1. Mục đích khảo sát

Tiến hành hoạt động khảo sát, thu thập các thông tin cần thiết để có cơ sở

đánh giá thực trạng quản lí hoạt động đánh giá học sinh theo thông tư sô

30/2014 của Bộ GD&ĐT, từ đó đề xuất các biện pháp quản lí phù hợp nhằm

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 34

nâng cao chất lượng hoạt động đánh giá học sinh theo thông tư số 30/2014 của

Bộ GD&ĐT trong trường Tiểu học trên địa bàn thị xã Chí Linh.

2.2.2. Nội dung khảo sát

- Thực trạng hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014 của Bộ

GD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương.

- Thực trạng quản lý hoạt động đánh học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-

BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương.

2.2.3. Phạm vi và đối tượng khảo sát

- Khảo sát được tiến hành đối với cán bộ quản lý ở 22 trường và giáo

viên trong phạm vi trường 5 trường tiểu học được chọn ngẫu nhiên trên địa bàn

thị xã Chí Linh gồm:

- CBQL: 22 hiệu trưởng và 27 hiệu phó.

- GV: 174 giáo viên giảng dạy trong các nhà trường.

2.2.4. Xử lý kết quả khảo sát

Sau khi thu thập phiếu hỏi từ các đối tượng khảo sát, tiến hành kiểm tra

mức tính hợp lệ, không hợp lệ của các phiếu hỏi sau đó sử dụng các phương

pháp toán học và thống kê để xử lí số liệu dưới dạng tỉ lệ phần trăm, điểm số

trung bình để đánh giá nhận định thực trạng.

Các công thức toán học và thống kê sử dụng bao gồm:

- Công thức tính tỉ lệ phần trăm:

Tỉ lệ phần trăm (%) = x100;

Trong đó X - Tổng số đối tượng trả lời các tiêu chí cụ thể;

Y - Tổng số đối tượng điều tra

Công thức tính số điểm trung bình

Điểm trung bình

Trong đó:

- ∑= là tổng số đối tượng đánh giá

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 35

- , là điểm số trung bình của các mức độ tốt, khá, trung bình

và yếu;

- là số đối tượng đánh giá các tiêu chí cụ thể

- là tổng số đối tượng điều tra

Các nội dung khảo sát được đánh giá theo 5 mức độ: tốt, khá, trung bình,

yếu, kém và cho điểm theo thứ tự lần lượt 5,4,3,2,1

Kết quả điều tra bằng phiếu hỏi:

- Tổng số phiếu phát ra: 223

- Tổng số phiếu thu lại: 223 đạt 100 %

- Số phiếu hợp lệ: 223 đạt 100%

- Số phiếu không hợp lệ: 0

2.3. Thực trạng hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-

BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương

2.3.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu của hoạt động đánh giá HS theo Thông tư 30

Mục tiêu của đánh giá học sinh nhằm giúp học sinh tiến bộ trong suốt

năm học, thực hiện đánh giá học sinh tiểu học theo thông tư số 30/2014/TT-

BGDĐT, phòng Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo các nhà trường thực hiện quán

triệt đầy đủ việc thực hiện đánh giá học sinh theo tinh thần đánh giá vì sự tiến

bộ của học sinh nghĩa là quá trình đánh giá phải cung cấp những thông tin phản

hồi giúp học sinh biết mình tiến bộ đến đâu, những mảng kiến thức/kĩ năng nào

có sự tiến bộ, mảng kiến thức/kĩ năng nào còn yếu để điều chỉnh quá trình dạy

và học. Để tìm hiểu kĩ lưỡng vấn đề này, tác giả đã tiến hành điều tra đối với

223 CBQL và GV nhà trường về thực trạng thực hiện mục tiêu đánh giá học

sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT

Kết quả thu được thể hiện qua bảng số liệu sau:

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 36

Bảng 2.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu đánh giá học sinh

theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT

Mức độ thực hiện

Trung

TT

Mục tiêu đánh giá

Tốt

Khá

Yếu

bình

SL %

Giúp giáo viên điều chỉnh,

đổi mới phương pháp, hình

9.4

35 15.6

167

thức tổ chức hoạt động dạy

học, hoạt động trải nghiệm

Giúp học sinh có khả năng

tự đánh giá, tham gia đánh

8.5

41 18.4

163 73.1

giá; tự học, tự điều chỉnh

cách học; giao tiếp, hợp tác

Giúp cán bộ quản lí giáo

dục các cấp kịp thời chỉ đạo

các hoạt động giáo dục, đổi

11.2

46 20.6

152 68.2

mới phương pháp dạy học,

phương pháp đánh giá

Qua bảng số liệu trên cho thấy, việc thực hiện mục tiêu đánh giá học sinh

theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT ở các trường tiểu học trên địa bàn thị xã

chưa tốt, kết quả điều tra đối với CBQL và GV của nhà trường cho thấy, các ý

kiến tập trung ở mức trung bình và khá tuy các mức thực hiện yếu là 0% nhưng

thực hiện ở mức tốt là ít. Việc thực hiện mục tiêu đạt được chủ yếu là giúp cho

CBQL với 11.2% đánh giá tốt, 20.6% đánh giá khá còn việc thực hiện mục tiêu

đạt được đối với GV và học sinh nhà trường chưa cao khi các ý kiến đánh giá

tập trung nhiều ở mức thực hiện trung bình lần lượt là 75% và 73.1%.

Qua tìm hiểu cho thấy nhận thức đa số của GV trong các nhà trường về

việc thực hiện mục tiêu đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 37

BGDĐT là chưa thực sự tốt, còn có những hạn chế tồn tại nhất định. Qua

phỏng vấn sâu, chúng tôi nhận được các ý kiến của một số CBQL và GV như

sau: “Đánh giá học sinh theo thông tư mới có vai trò rất quan trọng tiếp cận

theo đánh giá theo định hướng hoạt động dạy học và giáo dục của nhà trường,

nhưng việc xác định đúng mục tiêu trong hoạt động đánh giá học sinh còn hạn

chế. Hầu hết chỉ chú trọng vào việc xác định mục tiêu đánh giá giúp cán bộ

quản lí giáo dục các cấp kịp thời chỉ đạo các hoạt động giáo dục và dạy học

mà ít chú ý tới việc thực hiện các mục tiêu là giúp học sinh có năng lực tự đánh

giá, tham gia đánh giá; tự học, tự điều chỉnh cách học; giao tiếp, hợp tác; có

hứng thú học tập và rèn luyện để tiến bộ”. Nhiều GV còn nhận xét rằng “Việc

thực hiện mục tiêu đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT

nhiều lúc không lấy học sinh làm trung tâm mà lại chủ yếu giúp GV hoàn thành

nhiệm vụ dạy học và giáo dục do sự chỉ đạo là phải đổi mới”. Như vậy, việc

thực hiện mục tiêu đánh giá học sinh mất đi bản chất là đánh giá vì sự tiến bộ

của chính học sinh.

Thực trạng này đòi hỏi phải có những biện pháp nhằm khắc phục hướng

vào giải quyết vấn đề nhận thức, nâng cao năng lực cho GV và CBQL trong

việc thực hiện mục tiêu đánh giá học sinh.

2.3.2. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá học sinh theo Thông tư 30

Theo quy định trong Thông tư 30/2014/TT-BGDĐT thì nội dung đánh

giá học sinh ở trường tiểu học được thể hiện cũng trên 3 mặt đánh giá đó là

đánh giá quá trình học tập, sự tiến bộ và kết quả học tập của học sinh theo

chuẩn kiến thức, kĩ năng từng môn học và hoạt động giáo dục khác theo

chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học. Đánh giá sự hình thành và phát

triển một số năng lực của học sinh như tự phục vụ, tự quản; giao tiếp, hợp tác;

tự học và giải quyết vấn đề. Đánh giá sự hình thành và phát triển một số phẩm

chất của học sinh như chăm sóc, chăm làm; tích cực tham gia hoạt động giáo

dục; tự tin, tự trọng, tự chịu trách nhiệm; trung thực, kỉ luật, đoàn kết; yêu gia

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 38

đình, bạn và những người khác; yêu trường, lớp, quê hương, đất nước. Để tìm

hiểu kĩ lưỡng thực trạng thực hiện nội dung đánh giá, tác giả đã tiến hành điều

tra đối với 223 CBQL và GV của 5 nhà trường, kết quả thể hiện cụ thể như sau:

Bảng 2.2. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá quá trình học tập, sự tiến bộ

và kết quả học tập của học sinh theo chuẩn kiến thức, kĩ năng từng môn học và

hoạt động giáo dục khác theo chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học

Mức độ thực hiện

TT

Nội dung đánh giá

Tốt

Khá

Trung bình

Yếu

SL %

Mức độ hiểu biết và năng lực vận

dụng kiến thức; mức độ thành

thạo các thao tác, kĩ năng cần

15.7

102

45.8

36.7

1.8

thiết, phù hợp với yêu cầu của bài

học, hoạt động của học sinh

Kết quả thực hiện nhiệm vụ của

học sinh, nhóm học sinh theo

39.9

41.8

1.3

tiến trình dạy học

3 Mức độ hoàn thành nhiệm vụ

17.9

35.4 101

45.4

1.3

Bảng 2.3.Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá sự hình thành

và phát triển một số năng lực của học sinh

Mức độ thực hiện

Trung

TT

Nội dung đánh giá

Tốt

Khá

Yếu

bình

SL %

1 Năng lực tự phục vụ, tự quản

9.0

28.2 120 53.8

20 9.0

Năng lực giao tiếp, hợp tác

13.5

102 45.8

36.7

4.0

Năng lực tự học và giải quyết

15.7

102 45.8

35.8

2.7

vấn đề

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 39

Bảng 2.4.Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá sự hình thành

và phát triển một số phẩm chất của học sinh

Mức độ thực hiện

Trung

TT

Nội dung đánh giá

Tốt

Khá

Yếu

bình

SL %

Chăm làm; tích cực tham gia

32 14.3

29.1 116 52.2 10 4.4

hoạt động giáo dục

Tự tin, tự trọng, tự chịu

30 13.2 102 46.1 82

36.7

4.0

trách nhiệm

Trung thực, kỉ luật, đoàn kết;

yêu gia đình, bạn và những

35.8

2.2

người khác; yêu trường, lớp,

quê hương, đất nước

Qua bảng số liệu 2.2; 2.3; 2.4 cho thấy rằng việc thực hiện nội dung đánh

giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT ở các trường tiểu học trên

địa bàn thị xã Chí Linh đã thực hiện khá tốt, kết quả đánh giá của CBQL và GV

tập trung vào các mức độ thực hiện tốt và khá hầu hết ở các nội dung đều đạt trên

50%, bên cạnh đó vẫn còn một số nội dung đánh giá học sinh mà các cá nhân

GV và CBQL cho rằng còn thực hiện ở mức độ trung bình và yếu như nội dung

đánh giá năng lực tự phục vụ, tự quản với lượng ý kiến đánh giá yếu là 9%. Điều

này cho thấy CBQL và GV của các nhà trường có sự quan tâm, chú ý việc đánh

giá học sinh. Tuy nhiên giữa các nội dung đánh giá cũng có sự khác nhau.

Thực tế ở các trường tiểu học ở thị xã Chí Linh trong suốt một năm qua,

các GV đã tích cực nghiên cứu, học tập và triển khai đánh giá học sinh theo

Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT trong đó tập trung chủ yếu vào nội dung

đánh giá quá trình học tập, sự tiến bộ của học sinh theo chuẩn kiến thức, kĩ

năng từng môn học và các hoạt động theo chương trình giáo dục cấp tiểu học.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 40

Theo như cô Đỗ Thị Huyền - Hiệu trưởng trường Tiểu học Sao Đỏ 2 cho biết:

“Trong việc thực hiện 3 nội dung trên thì GV nhà trường đã làm tốt nội dung

thứ nhất, do tính chất nội dung không thay đổi nhiều so với quy định đánh giá

học sinh theo Thông tư cũ là Thông tư 32/2009/TT-BGDĐT. Nhưng đối với hai

nội dung đánh giá một số năng lực của học sinh và đánh giá sự hình thành và

phát triển một số phẩm chất thì còn hạn chế, do GV chưa hiểu hết nội dung cần

đánh giá là gì, những nội dung này lại mới so với quy định cũ vì thế cách thức

đánh giá cũng đòi hỏi khác. Nhiều giáo viên chịu áp lức khá nhiều về sổ sách

mà khi chưa hiểu rõ được nội dung đánh giá là gì.”

Từ thực tế trên cho thấy, thực trạng việc thực hiện nội dung đánh giá học

sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT của các nhà trường ở thị xã Chí

Linh bên cạnh những mặt đã đạt được còn có những khó khăn cần phải khắc

phục kịp thời và khoa học.

2.3.3. Thực trạng thực hiện cách thức đánh giá học sinh

Từ khi thực hiện theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT, thực tế trong

hoạt động đánh giá học sinh của GV trong các trường tiểu học ở thị xã Chí

Linh đều thực hiện đánh giá học sinh theo cách thức: đánh giá thường xuyên

hoạt động học tập, sự tiến bộ và kết quả học tập theo chuẩn kiến thức, kĩ năng

từng môn học, hoạt động giáo dục khác theo chương trình giáo dục phổ thông

cấp Tiểu học; đánh giá thường xuyên sự hình thành và phát triển năng lực của

học sinh; đánh giá thường xuyên sự hình thành và phát triển phẩm chất của HS;

đánh giá định kì kết quả học tập; tổng hợp đánh giá học sinh.

GV của các nhà trường đã tương đối linh hoạt trong đánh giá học sinh,

nhằm đánh giá năng lực, phẩm chất của học sinh đạt mục tiêu đề ra. Để tìm

hiểu kĩ lưỡng thực trạng thực hiện cách thức đánh giá, tác giả đã tiến hành điều

tra đối với 223 CBQL và GV các nhà trường tiểu học trên địa bàn. Kết quả thu

được thể hiện qua bảng số liệu sau:

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 41

Bảng 2.5. Thực trạng thực hiện cách thức đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT

Mức độ thực hiện

TT

Cách thức đánh giá

Tốt

Khá

Trung bình

Yếu

SL %

24.6

26.5 107

0.9

thường Thực hiện đánh giá xuyên (đánh giá trong quá trình học tập, rèn luyện, của học sinh)

23.3

26.9 102 45.7

4.0

Đánh giá thường xuyên hoạt động học tập, sự tiến bộ và kết quả học tập theo chuẩn kiến thức, kĩ năng từng môn học, hoạt động giáo dục khác theo chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học (giáo viên đánh giá; học sinh tự đánh giá và tham gia nhận xét, góp ý bạn, nhóm bạn; cha mẹ học sinh tham gia đánh giá)

25.5

42.6

1.3

Đánh giá thường xuyên sự hình thành và phát triển năng lực của học sinh

26.0

30.4

42.6

0.9

Đánh giá thường xuyên sự hình thành và phát triển phẩm chất của HS

0.9

5 Đánh giá định kì kết quả học tập

26.9

43.0

0.9

6 Tổng hợp đánh giá

26.5

42.6

Cách thức đánh giá

Biểu đồ 2.1. Thực trạng thực hiện cách thức đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 42

Qua bảng số liệu 2.5 cho thấy rằng: việc thực hiện cách thức đánh giá

học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT ở các trường tiểu học thị xã

Chí Linh được thực hiện ở mức khá tốt. Nhiều ý kiến đánh giá của CBQL và

GV tập trung ở mức thực hiện khá, tốt. Còn một số ít đánh giá ở mức độ thực

hiện yếu. Điều này cho thấy trong quá trình giáo dục và dạy học trong nhà

trường tiểu học ở thị xã Chí Linh đã chú trọng tới việc sử dụng các cách thức

đánh giá nhằm đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT. Đánh

giá thường xuyên trên lớp, đánh giá định kỳ được các giáo viên quan tâm

thường xuyên và thực hiện khá tốt nên mức độ đánh giá khá tốt là cao nhất 56.9

và 51.1. Riêng đối với đánh giá thường xuyên hoạt động học tập, sự tiến bộ và

kết quả học tập theo chuẩn kiến thức, kĩ năng từng môn học, hoạt động giáo

dục khác theo chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học (do giáo viên

đánh giá; học sinh tự đánh giá và tham gia nhận xét, góp ý bạn, nhóm bạn; cha

mẹ học sinh tham gia đánh giá) được đánh giá là thấp nhất với mức độ đánh giá

tốt, khá là 50.2%, trong đó mức độ đánh giá yếu là 4.0.

Qua phỏng vấn các GV ở các nhà trường, tôi thu được các nhận xét về ưu

nhược điểm của cách thức đánh giá để giải thích cho thực trạng trên như sau:

Thực hiện đánh giá thường xuyên (đánh giá trong quá trình học tập, rèn

luyện, của học sinh) các GV giáo viên phải dùng nhiều phương pháp như dùng

lời, quan sát hoạt động học tập và rèn luyện ghi những nhận xét đáng chú ý

nhất vào sổ theo dõi chất lượng giáo dục, những kết quả học sinh đã đạt được

hoặc chưa đạt được; biện pháp cụ thể giúp học sinh vượt qua khó khăn để hoàn

thành nhiệm vụ; các biểu hiện cụ thể về sự hình thành và phát triển năng lực,

phẩm chất của học sinh; những điều cần đặc biệt lưu ý để giúp cho quá trình

theo dõi, giáo dục đối với cá nhân, nhóm học sinh trong học tập, rèn luyện.

Song đó cũng là công việc mà giáo viên thực hiện thường xuyên trên lớp nhằm

giúp đỡ học sinh thực hiện các nhiệm vụ học tập.

Đối với đánh giá định kì kết quả học tập theo lịch và sự chỉ đạo của nhà

trường, của cấp trên, giáo viên triển khai và thực hiện ít gặp khó khăn.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 43

Việc đánh giá thường xuyên hoạt động học tập, sự tiến bộ và kết quả học

tập theo chuẩn kiến thức, kĩ năng từng môn học, hoạt động giáo dục khác theo

chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học (giáo viên đánh giá; học sinh tự

đánh giá và tham gia nhận xét, góp ý bạn, nhóm bạn; cha mẹ học sinh tham gia

đánh giá) gặp nhiều khó khăn hơn. Việc tự đánh giá của học sinh còn hạn chế

nhất là đối với học sinh nhận thức chưa nhanh, có nhiều em nhút nhát, e dè

trong việc góp ý với bạn. Nhiều cha mẹ học sinh không có điều kiện hoặc ít

tham gia vào quá trình đánh giá học sinh, phó mặc cho thầy cô trên lớp.

2.3.4. Thực trạng thực hiện các hình thức đánh giá học sinh theo Thông tư 30

Từ khi áp dụng Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT ở các trường tiểu học

thị xã Chí Linh cho thấy GV ở các nhà trường áp dụng chủ yếu các hình thức

đánh giá học sinh là đánh giá thường xuyên bằng nhận xét, đánh giá định kì

cuối học kì I, cuối năm học đối với các môn Tiếng Việt, Toán, Khoa học, Lịch

sử và Địa lí, Ngoại ngữ, Tin học bằng bài kiểm tra định kì (có nhận xét, sửa lỗi

và cho điểm) và tổng hợp đánh giá vào cuối học kì, cuối năm học. Để tìm hiểu

kĩ lưỡng thực trạng thực hiện hình thức đánh giá, tác giả đã tiến hành điều tra

đối với 223 CBQL và GV ở 5 trường tiểu học ở thị xã Chí Linh. Kết quả thu

được thể hiện qua bảng số liệu sau:

Bảng 2.6. Thực trạng thực hiện các hình thức đánh giá học sinh theo

Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT

Mức độ thực hiện

TT

Hình thức đánh giá

Tốt

Khá

Trung bình

Yếu

SL %

Giáo viên thực hiện đánh giá

27.8 124

55.6

15.7

0.9

thường xuyên bằng nhận xét

Đánh giá định kì đối với các môn

115 51.6

38.1

9.9

0.4

học trong chương trình tiểu học

Tổng kết đánh giá vào cuối học

115 51.6

38.1

9.9

0.4

kì và cuối năm học

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 44

Hình thức đánh giá

Biểu đồ 2.2. Thực trạng thực hiện các hình thức đánh giá học sinh theo

Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT

Nhìn chung, qua bảng số liệu 2.6 cho thấy: việc thực hiện hình thức đánh

giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT tại các trường tiểu học trên

địa bàn thị xã Chí Linh được đánh giá là khá tốt. Các ý kiến của CBQL và GV

khi được hỏi đều tập trung vào mức độ thực hiện khá và tốt với mức đánh giá ở

các hình thức đánh giá đều trên 80% chỉ một số ít cho rằng việc thực hiện các

hình thức đánh giá chưa thực sự tốt còn ở mức yếu là dưới 1% ý kiến được hỏi.

Điều đó cho thấy, việc thực hiện các hình thức đánh giá này được các nhà

trường vận dụng khá đầy đủ và hiệu quả. Tuy nhiên, qua phỏng vấn thêm một

số GV và CBQL trong nhà trường thì được biết thêm là: Khi thực hiện hình

thức đánh giá học sinh này cho thấy, tại các trường tiểu học trên địa bàn thị xã

Chí Linh không tránh khỏi những hạn chế nhất định. Mỗi GV chủ nhiệm trong

năm qua đã phải nhận xét ít nhất 6 loại bài vở, sổ sách: bài kiểm tra thường

xuyên; kiểm tra định kì, sổ liên lạc; sổ theo dõi chất lượng giáo dục (thay cho

số điểm); học bạ, đặc biệt là tập vở hằng ngày. Thay vì cho điểm số như trước

đây thì GV phải ghi nhận xét từng loại và từng mục trong sổ sách của học sinh

theo quy định bao gồm: môn học và hoạt động giáo dục, năng lực, phẩm chất.

Đặc biệt GV các bộ môn: Âm nhạc, Thể dục, Mĩ thuật, Tin học,… càng vất vả

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 45

hơn rất nhiều lần vì số lượng học sinh mà GV đứng lớp nhiều hơn khoảng 5 lần

so với GV chủ nhiệm. GV bộ môn thông thường không thể nhớ được tất cả các

em nên ngoài nhận xét cho một số em trên lớp, việc phải ghi chép vào sổ theo

dõi cho vài trăm em trong một tháng sao cho hiệu quả là chuyện không hề đơn

giản. do đó GV mất rất nhiều thời gian vì phải dành thời gian nhận xét cho tất

cả các học sinh mình đứng lớp. Từ đó ảnh hưởng đến thời gian để GV sáng tạo

ngay trong chính lĩnh vực dạy học của mình. Bên cạnh đó GV rất áp lực, rất

khó khăn, lúng túng vì phải suy nghĩ để tìm những câu từ vừa phản ánh đúng

khả năng học tập hiện thời của học sinh, vừa dễ hiểu mà không được làm đụng

chạm đến tâm lí của học sinh và phụ huynh.

Như vậy, việc thực hiện hình thức đánh giá học sinh không tránh khỏi

những hạn chế, đòi hỏi có những biện pháp chỉ đạo nhằm khắc phục tình

trạng trên.

2.3.5. Về kết quả đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT ở

các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương