ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

LÊ THỊ NGUYỆT NGA

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN

TẠI TRƢỜNG THPT CÔNG NGHIỆP VIỆT TRÌ,

TỈNH PHÚ THỌ TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI

GIÁO DỤC HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI – 2 / 2017

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

LÊ THỊ NGUYỆT NGA

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN

TẠI TRƢỜNG THPT CÔNG NGHIỆP VIỆT TRÌ,

TỈNH PHÚ THỌ TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI

GIÁO DỤC HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Mã số : 60.14.01.14

Người hướng dẫn khoa học : T.S Đỗ Thị Thu Hằng

HÀ NỘI – 2 / 2017

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện luận văn: “Quản lí hoạt động tổ chuyên môn ở

trường THPT Công Nghiệp Việt Trì, tỉnh Phú Thọ trong bối cảnh đổi mới

giáo dục hiện nay ”, tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ, tạo điều

kiện của Ban Giám hiệu Trường Đại học Giáo dục, Lãnh đạo Phòng Đào tạo và

Công tác sinh viên, Ban Chủ nhiệm Khoa quản lý giáo dục, cùng toàn thể các

thầy cô, các cán bộ, chuyên viên các phòng, ban chức năng trường Đại học Giáo

dục. Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành về sự giúp đỡ đó.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Đỗ Thị Thu Hằng – Cô giáo

đã trực tiếp định hướng và hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn các chuyên viên Sở giáo dục và đào tạo Phú

Thọ đã hết lòng giúp đỡ và cung cấp những thông tin hết sức quý báu về ngành

giáo dục của tỉnh nhà.

Tôi xin gửi lời tri ân sâu sắc tới Ban giám hiệu và các đồng nghiệp của tôi

đang công tác tại trường THPT Công Nghiệp Việt Trì đã hết lòng giúp đỡ và

cung cấp những thông tin cấp thiết cho Luận văn. Cảm ơn gia đình đã động viên,

khích lệ, tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện và hoàn

thành luận văn này.

Do thời gian và khả năng có hạn, luận văn khó có thể tránh khỏi những hạn

chế. Kính mong nhận được sự đóng góp, chỉ bảo của các thầy cô trong hội đồng

khoa học, bạn bè và đồng nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn !

Hà Nội, tháng 1 năm 2017

Tác giả luận văn

Lê Thị Nguyệt Nga

i

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... i

MỤC LỤC ............................................................................................................ ii

BẢNG DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................. vi

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ............................................................................... vii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ......................................................................... viii

MỞ ĐẦU ........................................................................................................... viii

1. Lí do chọn đề tài ................................................................................................ 1

2. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................... 3

3. Đối tượng nghiên cứu, khách thể nghiên cứu, đối tượng khảo sát ................... 3

4. Phạm vi nghiên cứu của đề tài : ........................................................................ 3

5. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................... 3

6. Giả thuyết nghiên cứu: ...................................................................................... 3

7. Nhiệm vụ nghiên cứu: ....................................................................................... 4

8. Phương pháp nghiên cứu: .................................................................................. 4

9. Đóng góp mới của đề tài: .................................................................................. 4

10. Cấu trúc luận văn: ........................................................................................... 5

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ

CHUYÊN MÔN Ở TRƢỜNG THPT TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO

DỤC HIỆN NAY ................................................................................................. 6

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ........................................................................ 6

1.2. Một số khái niệm liên quan ............................................................................ 8

1.2.1. Quản lý ........................................................................................................ 8

1.2.2. Quản lý giáo dục, quản lý nhà trường ...................................................... 11

1.2.3. Tổ chuyên môn: ......................................................................................... 12

1.3. Những vấn đề lý luận về hoạt động tổ chuyên môn trong trường THPT .... 14

1.3.1. Vị trí, vai trò của tổ chuyên môn .............................................................. 14

1.3.2. Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ...................................................... 15

1.4. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong trường THPT ............................... 21

ii

1.4.1. Sự cần thiết phải đổi mới quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong trường

THPT .................................................................................................................... 21

1.4.2. Những yêu cầu đổi mới quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong trường

THPT hiện nay .................................................................................................... 22

1.4.3. Nội dung quản lý hoạt động của tổ chuyên môn trong bối cảnh đổi mới

GD hiện nay......................................................................................................... 24

1.5. Một số yếu tổ ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong

trường THPT ....................................................................................................... 31

1.5.1. Yếu tố chủ quan ......................................................................................... 31

1.5.2. Yếu tố khách quan ..................................................................................... 33

Tiểu kết chương 1 ................................................................................................ 34

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN VÀ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN TẠI TRƢỜNG THPT

CÔNG NGHIỆP VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ ............................................. 36

2.1. Khái quát về tình hình giáo dục thành phố Việt Trì và trường THPT Công

nghiệp Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ............................................................................. 36

2.1.1. Tình hình phát triển GD&ĐT của thành phố Việt Trì trong thời kỳ mới ... 36

2.1.2. Khái quát về trường THPT Công Nghiệp Việt Trì .................................... 36

2.2. Thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn tại trường THPT Công Nghiệp

Việt Trì, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ......................................................... 41

2.2.1. Cơ cấu tổ chuyên môn ở trường Trung học phổ thông Công nghiệp Việt

Trì ........................................................................................................................ 41

2.2.2. Hoạt động của tổ chuyên môn ở trường THPT Công Nghiệp Việt Trì,

thành phố Việt Trì ............................................................................................... 42

2.3. Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường Trung học phổ thông

Công nghiệp Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.................................................................... 47

2. 3.1. Thực trạng công tác quy hoạch, bổ nhiệm tổ trưởng chuyên môn .......... 47

2.3.2. Thực trạng quản lý xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt

động của tổ chuyên môn ...................................................................................... 50

iii

2. 3.3. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học của tổ chuyên môn ở trường THPT

Công nghiệp Việt Trì ........................................................................................... 52

2.3.4. Thực trạng quản lý, chỉ đạo thực hiện đổi mới sinh hoạt chuyên môn trong

các tổ chuyên môn trường THPT Công Nghiệp Việt Trì .................................... 54

2.3.5. Thực trạng quản lý thực hiện bồi dưỡng, tự bồi dưỡng của giáo viên ở các

tổ chuyên môn trường THPT Công Nghiệp Việt Trì ........................................... 56

2.3.6. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động của tổ chuyên môn ở trường

THPT Công Nghiệp Việt Trì ............................................................................... 60

2.4. Đánh giá chung về thực trạng công tác quản lý hoạt động của tổ chuyên

môn ở trường THPT Công Nghiệp Việt Trì........................................................ 64

Tiểu kết chương 2:............................................................................................... 68

CHƢƠNG 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ

CHUYÊN MÔN Ở TRƢỜNG THPT CÔNG NGHIỆP VIỆT TRÌ, TỈNH

PHÚ THỌ TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY ......... 69

3.1. Những nguyên tắc đề xuất các biện pháp .................................................... 69

3.1.1. Bảo đảm tính mục tiêu ............................................................................... 69

3.1.2. Đảm bảo tính đồng bộ ............................................................................... 69

3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa ................................................................................ 69

3.1.4. Đảm bảo tính khả thi ................................................................................. 70

3.1.5. Đảm bảo tính thực tiễn: ............................................................................ 70

3.1.6. Đảm bảo tính hiệu quả .............................................................................. 70

3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn tại trường THPT Công

Nghiệp Việt Trì, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ............................................. 70

3.2.1. Đổi mới quản lý xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động của tổ

chuyên môn .......................................................................................................... 70

3.2.2. Quản lý hoạt động dạy học của tổ chuyên môn theo định hướng phát triển

năng lực học sinh ................................................................................................ 74

3.2.3. Quản lý, chỉ đạo tổ chuyên môn thực hiện đổi mới sinh hoạt chuyên môn,

nâng cao chất lượng dạy học .............................................................................. 79

iv

3.2.4. Lựa chọn và bổ nhiệm tổ trưởng chuyên môn có phẩm chất, năng lực đáp

ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao ........................................................................ 82

3.2.5. Cải tiến cách thức bồi dưỡng nâng cao trình độ và năng lực quản lý,

chuyên môn nghiệp vụ cho tổ trưởng, tổ phó tổ chuyên môn, nhóm trưởng

chuyên môn đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục .................................................. 85

3.2.6. Tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động của tổ chuyên môn ................. 88

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp đã đề xuất trong đề tài .............................. 90

3.4. Khảo nghiệm mức độ cấp thiết và khả thi của các biện pháp: ..................... 91

3.4.1. Mục đích khảo nghiệm: ............................................................................. 91

3.4.2. Đối tượng và phương pháp khảo nghiệm: ................................................ 91

3.4.3. Nội dung và kết quả khảo nghiệm: ............................................................ 92

Tiểu kết chương 3:............................................................................................... 96

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................... 97

1. Kết luận ........................................................................................................... 97

2. Khuyến nghị .................................................................................................... 98

2.1. Đối với Bộ GD&ĐT và Sở GD&ĐT Phú Thọ: ........................................... 98

2.2. Đối với UBND tỉnh Phú Thọ: ....................................................................... 99

TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 100

PHỤ LỤC 1

PHỤ LỤC 2

v

BẢNG DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Từ đầy đủ

Cán bộ quản lý CBQL

Chuyên môn CM

Cơ sở vật chất CSVC

Đại học giáo dục - Đại học quốc gia ĐHGD- ĐHQG-

Giáo dục GD

Giáo dục và Đào tạo GD&ĐT

Giáo viên GV

Giáo dục trung học GDTrH

Hiệu trưởng HT

Học sinh HS

Kiểm tra đánh giá KTĐG

Phương pháp dạy học PPDH

Quản lý QL

Quản lý giáo dục QLGD

Sách giáo khoa SGK

Trung học cơ sở THCS

Trung học phổ thông THPT

vi

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 1.1: Mô hình các chức năng QL trong một chu trình quản lý .................. 10

Sơ đồ 1.2: Quản lý nhà trường: ........................................................................... 12

Sơ đồ 1.3. Quy trình xây dựng và phê duyệt kế hoạch của tổ chuyên môn……24

vii

DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ

Bảng 2.1. Thống kê về số lượng đội ngũ giáo viên các năm học từ 2013-2014 đến 2015-2016 ..................................................................................................... 38 Bảng 2.2.Thống kê về trình độ, năng lực đội ngũ giáo viên các năm học từ 2013- 2014 đến 2015-2016 ............................................................................................ 38 Bảng 2.3. Thống kê về cơ cấu tổ chuyên môn trường THPT Công nghiệp Việt Trì, tỉnh Phú Thọ năm học 2015-2016 ................................................................ 41 Bảng 2.4. Tổng hợp kết quả khảo sát đánh giá chất lượng hoạt động của các tổ chuyên môn trường THPT Công nghiệp Việt Trì, Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ......... 44 Bảng 2.5. Kết quả khảo sát công tác quy hoạch, bổ nhiệm Tổ trưởng chuyên môn ở trường THPT Công nghiệp Việt Trì. ....................................................... 47 Bảng 2.6. Kết quả khảo sát quản lý xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện hoạt động của tổ chuyên môn. ............................................................................. 50 Bảng 2.7. Kết quả khảo sát thực trạng quản lý hoạt động dạy học của tổ chuyên môn ở trường THPT Công nghiệp Việt Trì. ....................................................... 52 Bảng 2.8. Kết quả khảo sát quản lý, chỉ đạo thực hiện đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn ở trường THPT Công Nghiệp Việt Trì ........................................... 54 Bảng 2.9. Kết quả khảo sát việc quản lý thực hiện bồi dưỡng, tự bồi dưỡng của giáo viên ở các tổ CM trường THPT Công Nghiệp Việt Trì .............................. 56 Bảng 2.10. Kết quả khảo sát thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động của tổ chuyên môn ở trường THPT Công Nghiệp Việt Trì. .......................................... 60 Bảng 3.1: Tổng hợp ý kiến các đối tượng đánh giá về tính cấp thiết của các biện pháp đã đề xuất .................................................................................................... 92 Bảng 3.2: Tổng hợp ý kiến các đối tượng đánh giá về tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất .................................................................................................... 93 Biểu đồ 2.1: Độ tuổi của đội ngũ GV trường THPT Công Nghiệp Việt Trì Năm học 2015 – 2016 .................................................................................................. 39 Biểu đồ 2.2: Trình độ CM của đội ngũ GV trường THPT Công Nghiệp Việt Trì trong 3 năm( từ 2013 – 2014 đến 2015-2016) .................................................... 39 Biểu đồ 2.3: Năng lực CM của đội ngũ GV trường THPT Công Nghiệp Việt Trì trong 3 năm( từ 2013 – 2014 đến 2015-2016) .................................................... 40

viii

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Chiến lược phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2011 - 2020 của Đảng đã

khẳng định: “Phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất

lượng cao, tập trung vào việc đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục quốc

dân; gắn kết chặt chẽ phát triển nguồn nhân lực với phát triển và ứng dụng khoa

học, công nghệ”. [1 Tr 22]

Tại Nghị quyết 29-NQ-TW ngày 04/11/2013 của BCH TW Đảng cũng đã

chỉ rõ: “Đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa,

hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và

hội nhập quốc tế ”, đồng thời đã chỉ ra những yếu kém của GD&ĐT đó là: “Chất

lượng giáo dục và đào tạo chưa đáp ứng yêu cầu phát triển, nhất là đào tạo

nguồn nhân lực trình độ cao vẫn còn hạn chế; chưa chuyển mạnh sang đáp ứng

nhu cầu xã hội. Chưa giải quyết tốt mối quan hệ giữa tăng số lượng quy mô với

nâng cao chất lượng, giữa dạy chữ và dạy người. Chương trình, nội dung

phương pháp dạy và học lạc hậu, chậm đổi mới; cơ cấu giáo dục không hợp lý

giữa các lĩnh vực, ngành nghề đào tạo; chất lượng giáo dục giảm sút, chưa đáp

ứng được yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa ” [1 Tr 5]

Để thực hiện công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục quốc gia,

nâng cao chất lượng giáo dục, góp phần thực hiện thắng lợi chiến lược phát triển

KT-XH của đất nước thì phải thực sự đổi mới đồng bộ các thành tố của quá trình

GD, trong đó đổi mới công tác quản lý giáo dục, hướng tới đạt mục tiêu và yêu

cầu của đổi mới GD, được coi là vấn đề cấp bách, là nhiệm vụ quan trọng trong

việc thực hiện nhiệm vụ chính trị trung tâm của các nhà trường nói chung và

trường THPT nói riêng.

Trong trường THPT, tổ chuyên môn là đơn vị cơ sở trực tiếp quản lý, điều

hành, kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên môn của các nhà giáo. Các tổ chuyên

môn có vai trò quan trọng trong quá trình thực hiện đổi mới dạy và học của thầy

và trò, trong đó đặc biệt đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá kết

1

quả học tập của học sinh; là “trung tâm” bồi dưỡng giáo viên nhằm giúp giáo

viên nâng cao năng lực chuyên môn nói chung và thực hiện tốt việc đổi mới

phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá nói riêng. Chỉ có ở tổ chuyên môn,

giáo viên mới có đủ điều kiện thuận lợi nhất để rèn luyện và từng bước nâng cao

trình độ tay nghề của mình.

Hoạt động chuyên môn của tổ chuyên môn là hoạt động thiết yếu, chủ lực

trong tất cả hoạt động giáo dục. Do đó, đổi mới GD trong mỗi nhà trường phải

bắt đầu từ đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chuyên môn.

Mặt khác, hiện nay Bộ GD&ĐT đang chỉ đạo thực hiện nhiều nội dung

đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn như: Sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên

cứu bài học; đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học và KTĐG; xây

dựng chủ đề và dạy học theo chủ đề… Vì vậy cán bộ quản lý các trường THPT

phải cần có những thay đổi trong quản lý để các hoạt động của tổ chuyên môn

được thực hiện có hiệu quả.

Thực tế, hoạt động và quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường THPT

Công Nghiệp Việt Trì, tỉnh Phú Thọ vẫn còn một số tồn tại, các hoạt động như

xây dựng kế hoạch hoạt động, công tác tổ chức các hoạt động chuyên môn

chuyên sâu theo chuyên đề, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn

cho đội ngũ giáo viên, tổng kết kinh nghiệm hoạt động của tổ chuyên môn chưa

đảm bảo khoa học và phù hợp với thực tiễn yêu cầu phát triển nhà trường.

Để góp phần tháo gỡ khó khăn thực hiện tốt yêu cầu đổi mới hoạt động của

tổ chuyên môn, với cương vị là phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn ở trường

THPT Công Nghiệp Việt Trì nên tác giả chọn nghiên cứu đề tài: “Quản lý hoạt

động tổ chuyên môn tại trường THPT Công Nghiệp Việt Trì, tỉnh Phú Thọ

trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay” làm đề tài luận văn thạc sĩ với mong

muốn tìm ra các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn tốt hơn, góp phần

nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

2

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu các vấn đề lý luận có liên quan và khảo sát thực tế

về hoạt động tổ chuyên môn và công tác quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở

trường THPT Công Nghiệp Việt Trì, tỉnh Phú Thọ từ đó đề xuất một số biện

pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn của nhà

trường, phù hợp với yêu cầu mới về hoạt động tổ chuyên môn trong giai đoạn

hiện nay.

3. Đối tƣợng nghiên cứu, khách thể nghiên cứu, đối tƣợng khảo sát

3.1. Khách thể nghiên cứu

Hoạt động tổ chuyên môn tại các trường THPT.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Quản lý hoạt động tổ chuyên môn tại trường THPT Công Nghiệp Việt

Trì, tỉnh Phú Thọ.

3.3. Đối tượng khảo sát:

Khảo sát trên tổng thể 61 người gồm: 4 cán bộ quản lý, 12 Tổ trưởng, Nhóm

trưởng chuyên môn và 45 giáo viên của trường THPT Công nghiệp Việt Trì.

4. Phạm vi nghiên cứu của đề tài :

Do giới hạn của thời gian nghiên cứu nên chỉ nghiên cứu thực trạng hoạt

động tổ chuyên môn ở trường THPT Công nghiệp Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Các

số liệu điều tra, khảo sát thực hiện trong phạm vi thời gian 3 năm học: 2013-

2014; 2014-2015 và 2015-2016.

5. Câu hỏi nghiên cứu

Thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn ở trường THPT Công Nghiệp

Việt Trì diễn ra như thế nào? Biện pháp quản lý nào sẽ quản lý hiệu quả hoạt

động tổ chuyên môn tại trường THPT Công nghiệp Việt Trì, tỉnh Phú Thọ trước

những yêu cầu của đổi mới giáo dục hiện nay?

6. Giả thuyết nghiên cứu:

Hoạt động tổ chuyên môn ở trường THPT Công Nghiệp Việt Trì, tỉnh

Phú Thọ trong một số năm qua đã được chỉ đạo sát sao, chặt chẽ của các cấp

3

QLGD và đã có hiệu quả nhất định trong việc góp phần nâng cao chất lượng

GD. Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu đổi mới GD thì còn một số bất cập, chất

lượng, hiệu quả hoạt động của tổ chuyên môn chưa cao. Nếu đề xuất được hệ

thống các biện pháp quản lý đảm bảo tính khoa học và phù hợp với thực tiễn của

nhà trường và bối cảnh đổi mới thì sẽ nâng cao được chất lượng dạy học và giáo

dục của trường THPT Công nghiệp Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.

7. Nhiệm vụ nghiên cứu:

Để đạt được mục đích nghiên cứu, đề tài tập trung vào giải quyết các

nhiệm vụ sau:

- Nghiên cứu cơ sở lý luận về hoạt động và quản lý hoạt động của tổ chuyên

môn ở trường THPT.

- Khảo sát thực trạng hoạt động tổ chuyên môn và quản lý họat động tổ

chuyên môn ở trường THPT Công Nghiệp Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.

- Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường THPT

Công Nghiêp Việt Trì, tỉnh Phú Thọ phù hợp với yêu cầu đổi mới GD hiện nay.

8. Phƣơng pháp nghiên cứu:

8.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận:

Hệ thống hóa các vấn đề lý luận thông qua việc thu thấp thông tin, phân

tích, tổng hợp, khái quát hóa các công trình về hoạt động và quản lý hoạt động

của tổ chuyên môn ở trường THPT.

8.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tế:

- Điều tra, khảo sát

- Nghiên cứu sản phẩm GD

- Xin ý kiến chuyên gia

8.3. Phương pháp bổ trợ : PP Thống kê toán học để xử lý số liệu điều tra khảo sát

9. Đóng góp mới của đề tài:

Hệ thống biện pháp của đề tài sẽ được áp dụng để quản lý nâng cao chất

lượng hoạt động của tổ chuyên môn ở trường THPT Công Nghiệp Việt Trì, tỉnh

Phú Thọ.

4

10. Cấu trúc luận văn:

Ngoài phần mở đầu và kết luận đề tài cấu trúc 3 chương:

Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường

THPT trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.

Chƣơng 2: Thực trạng hoạt động tổ chuyên môn và quản lý hoạt động tổ

chuyên môn tại Trường THPT Công Nghiệp Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.

Chƣơng 3: Một số biện pháp quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở

trường THPT Công nghiệp Việt Trì, tỉnh Phú Thọ trong bối cảnh đổi mới giáo

dục hiện nay.

5

CHƢƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở

TRƢỜNG THPT TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY

1.1. Tổng quan nghiên cứu

Nghị quyết 29 - NQ/TW ngày 04/11/2013 của BCH TW Đảng ta đã chỉ rõ: “

Đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT là đổi mới những vấn đề lớn, cốt lõi, cấp thiết,

từ quan điểm, tư tưởng chỉ đạo đến mục tiêu, nội dung, phương pháp, cơ chế, chính

sách, điều kiện đảm bảo thực hiện; đổi mới từ sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của

Nhà nước đến hoạt động quản trị của các cơ sở GD-ĐT và việc tham gia của gia

đình, cộng đồng, xã hội và bản thân người học; đổi mới ở tất cả các bậc học, ngành

học.”[1 tr 2 ]

Để thực hiện công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục, góp

phần thực hiện thắng lợi chiến lược phát triển KT-XH của đất nước thì nhà

trường trong các cấp học, ngành học của HTGDQD phải thực sự đổi mới theo

đường lối đổi mới GD&ĐT của Đảng.

Trong trường THPT, tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành của bộ máy

tổ chức, quản lý nhà trường. Là nơi trực tiếp quản lý, điều hành, kiểm tra đánh

giá hoạt động chuyên môn và bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn của các

nhà giáo. Hoạt động chuyên môn của tổ chuyên môn là hoạt động thiết yếu, chủ

lực trong tất cả hoạt động giáo dục trong nhà trường. Vai trò quản lý của Tổ

trưởng góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục. Do đó, đổi

mới GD trong mỗi nhà trường phải bắt đầu từ đổi mới, nâng cao chất lượng sinh

hoạt chuyên môn của các tổ chuyên môn.

Với tiếp cận trên cơ sở khoa học và thực tiễn đổi mới QLGD như vậy,

những năm gần đây, nhiều nhà nghiên cứu về khoa học QLGD trong nước đã có

các công trình nghiên cứu về QLGD nói chung và QL hoạt động của tổ chuyên

môn nói riêng. Có thể kể đến là các công trình của các tác giả: Hà Sỹ Hồ,

Nguyễn Ngọc Quang, Đặng Quốc Bảo, Trần Kiểm, Nguyễn Thị Mỹ Lộc...

Trong các công trình nghiên cứu, các tác giả không chỉ đề cập đến các vấn đề

6

chung về quản lý GD, quản lý trường học mà còn đề cập riêng đến các nội dung về

quản lý hoạt động của tổ chuyên môn (TCM). Đây chính là cơ sở lý luận và thực

tiễn quan trọng để CBQL, giáo viên trong các nhà trường nghiên cứu vận dụng

sáng tạo vào điều kiện thực tế của cơ sở mình, nhằm nâng cao chất lượng GD.

Ở cấp THPT, thời gian gần đây đã có một số tác giả nghiên cứu về lĩnh

vực quản lý hoạt động của tổ chuyên môn như: sáng kiến kinh nghiệm: “Kinh

nghiệm chỉ đạo hoạt động của tổ chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy

học ở trường THPT Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Đồng Nai’’, năm học 2007-2008

của tác giả Lê Nguyệt Ánh; Đề tài : “Một số biện pháp đổi mới sinh hoạt tổ, nhóm

chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy môn Ngữ văn ở trường THPT

Ngô Gia - Cam Ranh - Khánh Hòa”, năm 2010 của tác giả Nguyễn Thị Yến.

Đặc biệt, để hoàn thành chương trình đào tạo cao học chuyên ngành

QLGD tại các trường ĐHGD- ĐHQG HN, ĐHSP HN, học viên các khóa học đã

rất quan tâm nghiên cứu về lĩnh vực quản lý hoạt động của tổ chuyên môn, có

thể kể đến một số luận văn trong thời gian gần đây như: Luận văn của Nguyễn

Thị Hải Yến: “Một số biện pháp quản lý hoạt động TCM ở trường THPT Nghi

Xuân tỉnh Hà Tĩnh, năm 2012”; luận văn của tác giả Hoàng Mạnh Hùng: “Quản

lý hoạt động TCM ở trường THPT Đồng Bành , tỉnh Lạng Sơn, năm 2013”. Các

luận văn này đã hệ thống hóa được một số vấn đề lý luận có liên quan đến quản

lý tổ chuyên môn và khảo sát thực tiễn quản lý hoa ̣t đô ̣ng T CM ở trường THPT Đồng Bành, tỉnh Lạng Sơn, trường THPT Nghi Xuân tỉnh Hà Tĩnh, từ đó đề xuất

một số biện pháp quản lý hoa ̣t đô ̣ng TCM dựa trên cơ sở các chức năng quản lý: Kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của

tổ chuyên môn, góp phần nâng cao chất lượng GD của nhà trường.

Trong bối cảnh thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện nền GD theo tinh

thần Nghị quyết 29-NQ/TƯ của BCH TƯ Đảng hiện nay, các công trình nghiên

cứu về quản lý hoạt động tổ chuyên môn lại có những sắc thái tươi mới, thiết

thực hơn, đi vào những vấn đề cụ thể nhằm thực hiện đổi mới các thành tố cơ

bản của quá trình GD như: Đổi mới nội dung chương trình; đổi mới PPDH, GD;

7

đổi mới hình thức tổ chức DH và KTĐG… thông qua thực hiện đổi mới sinh

hoạt tổ chuyên môn. Về vấn đề này, có thể kể đến một số công trình nghiên cứu

như: Luận văn“ Quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường trung học phổ thông

Bắc Thăng Long, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội trong bối cảnh đổi mới

giáo dục hiện nay” 2015 của tác giả Nguyễn Thị Phượng; luận văn:“Quản lý

hoạt động của tổ chuyên môn ở Trường trung học phổ thông Yên Mỹ, tỉnh Hưng

Yên”2015 của tác giả Luyện Ngọc Thắng.

Thực tế thời gian qua, cũng như các trường THPT khác, trong bối cảnh đổi

mới căn bản và toàn diện GD&ĐT, trường THPT Công nghiệp Việt Trì, tỉnh

Phú Thọ cũng đang nỗ lực tìm các giải pháp QL hữu hiệu nhằm đáp ứng các yêu

cầu đổi mới, nâng cao chất lượng GD của nhà trường. Một trong những giải

pháp đó là: Vấn đề QL có chất lượng, hiệu quả hoạt động của tổ chuyên môn.

Tuy nhiên trong công tác QL, CBQL nhà trường chưa có điều kiện để tổng kết,

đánh giá về vấn đề này. Vì vậy ở luận văn này, tác giả với tư cách là Phó hiệu

trưởng đang trực tiếp quản lý, điều hành các hoạt động của tổ chuyên môn trong

nhà trường, sẽ đi sâu nghiên cứu cơ sở lý luận, khảo sát thực tiễn sinh hoạt tổ

chuyên môn và đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở

trường THPT Công nghiệp Việt Trì, góp phần không ngừng nâng cao chất lượng

GD của nhà trường.

1.2. Một số khái niệm liên quan

1.2.1. Quản lý

Khái niệm “quản lý” được hình thành từ rất lâu và cùng với sự phát triển

của tri thức nhân loại cũng như nhu cầu của thực tiễn, nó được xây dựng và phát

triển ngày càng hoàn thiện hơn. Quản lý được hiểu bằng nhiều cách khác nhau

và được định nghĩa ở nhiều khía cạnh khác nhau trên cơ sở những quan điểm và

các cách tiếp cận khác nhau:

Tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng:

“Định nghĩa quản lý một cách kinh điển nhất là: tác động có định hướng,

có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị

8

quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục

đích của tổ chức” [10 tr 32 ]

Từ sự phân tích cách tiếp cận và quan niệm của các học giả đã nêu ta có

thể hiểu: Quản lý là tác động có định hướng có chủ định của chủ thể quản lý

đến khách thể quản lý nhằm đưa hệ thống đạt đến mục tiêu đã định và làm cho

nó vận hành tiến lên một trạng thái mới về chất.

Mỗi hệ quản lý bao gồm hai bộ phận gắn bó khăng khít với nhau:

Bộ phận quản lý (giữ vai trò chủ thể quản lý) có chức năng điều khiển hệ

quản lý, làm cho nó vận hành với mục tiêu đã đặt ra.

Bộ phận bị quản lý (đối tượng quản lý - giữ vai trò khách thể quản lý)

gồm những người thừa hành trực tiếp sản xuất và bản thân quá trình sản xuất.

Trong quản lý chủ thể quản lý và đối tượng quản lý lại có mối quan hệ hữu

cơ, tác động qua lại với nhau nhằm đạt được mục tiêu của tổ chức. Khi mục tiêu

của tổ chức thay đổi sẽ tác động đến đối tượng quản lý thông qua chủ thể quản lý.

* Chức năng của quản lý:

Theo các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc, quản lý là

quá trình hoạt động gồm bốn chức năng cơ bản: Kế hoạch hoá (planning); tổ

chức (organizing); lãnh đạo / chỉ đạo (Leading) và kiểm tra (controlling). [10, tr

33]

Trong bốn chức năng quản lý, chức năng kế hoạch hóa là nền tảng của

quản lý, đó là việc xây dựng các định hướng và đưa ra quyết định tổ chức thực hiện

trong thời gian nhất định của tổ chức. Chức năng kế hoạch bao gồm việc xác định

sứ mệnh, dự báo tương lai của tổ chức trên cơ sở thu thập thông tin về thực trạng

của tổ chức từ đó xác định mục tiêu dựa trên việc tính toán các nguồn lực, các giải

pháp. Mục đích của việc lập kế hoạch là lựa chọn một đường lối hành động mà một

tổ chức nào đó và mọi bộ phận của nó phải tuân theo nhằm hoàn thành các mục

tiêu của tổ chức đã đề ra.

Chức năng tiếp theo của quản lý là tổ chức. Tổ chức chính là việc sắp xếp,

9

tuyển chọn xác định một cơ cấu định trước về các vai trò của từng con người

đảm đương trong một cơ sở thông qua việc phân tích công việc, đề ra nhiệm vụ

để lựa chọn người vào việc và cả việc tính toán phân bổ nguồn lực khác để xây

dựng cơ chế làm việc thích hợp. Như vậy tổ chức là một công cụ của quản lý.

Để tổ chức cơ sở hoạt động có hiệu quả, người quản lý cần thực hiện

chức năng lãnh đạo, chỉ đạo. Đây là quá trình tác động điều khiển con người làm

cho họ nhiệt tình, tự giác nỗ lực phấn đấu đạt được các mục tiêu của tổ chức.

Người quản lý phải ra quyết định, có thông báo, hướng dẫn để động viên mọi

thành viên trong tập thể hăng hái làm việc.

Kiểm tra, đánh giá là việc đo lường và điều chỉnh các hoạt động của các

bộ phận trong tổ chức. Kiểm tra là đánh giá kết quả của việc thực hiện các mục

tiêu của tổ chức nhằm tìm ra những mặt ưu điểm, hạn chế để điều chỉnh việc lập

kế hoạch, tổ chức và chỉ đạo. Để công tác kiểm tra đánh giá chính xác, sử dụng

kết quả đánh giá sao cho có lợi, cần xây dựng các tiêu chí (chuẩn) để thực hiện

kiểm tra đánh giá, sử dụng các phương pháp phù hợp, thu thập thông tin đầy đủ.

Trong một chu trình quản lý cả bốn chức năng trên có liên quan mật thiết

với nhau, phối hợp, bổ sung cho nhau tạo sự kết nối giữa các chu trình theo

hướng phát triển. Trong đó thông tin luôn là yếu tố xuyên suốt không thể thiếu

trong việc thực hiện các chức năng quản lý và là cơ sở cho việc ra quyết định

trong quản lý. Có thể sơ đồ hoá chu trình quản lý như sau:

Kế hoạch hoá

Kiểm tra Tổ chức Thông tin QL

Lãnh đạo/ chỉ đạo

Sơ đồ 1.1: Mô hình các chức năng QL trong một chu trình quản lý

10

1.2.2. Quản lý giáo dục, quản lý nhà trường

* Quản lý giáo dục:

Từ khái niệm quản lý nói chung, có thể hiểu quản lý giáo dục là: “Hệ thống

tác động có mục đích,có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý nhằm làm

cho hệ thống vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện

được các tính chất của nhà trường XHCN Việt Nam mà tiêu điểm hội tụ là quá

trình dạy học – giáo dục thế hệ trẻ, đưa hệ GD tới mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng

thái mới về chất” [17 tr 31 ]

Trong quản lý giáo dục chủ thể quản lý ở các cấp chính là bộ máy quản lý

giáo dục từ Trung ương đến địa phương, còn đối tượng quản lý chính là nguồn

nhân lực, cơ sở vật chất kỹ thuật và các hoạt động thực hiện chức năng của giáo

dục đào tạo.

Hay diễn đạt cách khác: “Quản lý giáo dục là tác động có hệ thống, có kế

hoạch, có ý thức và hướng đích của chủ thể quản lý ở các cấp khác nhau nhằm

mục đích đảm bảo sự hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ, trên cơ sở nhận thức

và vận dụng những quy luật chung của xã hội cũng như các quy luật của quản lý

giáo dục, của sự phát triển tâm lý và thể lực trẻ em”. [18 tr 24]

Ngày nay, với quan điểm học tập thường xuyên, học tập suốt đời, giáo dục

không chỉ dành cho thế hệ trẻ mà giáo dục còn cho tất cả mọi người, nên quản lý

giáo dục được hiểu là sự điều hành hệ thống giáo dục quốc dân, các trường, các

cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân nhằm thực hiện mục tiêu: nâng

cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.

* Quản lý nhà trường:

Theo Từ điển giáo dục học: “Quản lí trường học là thực hiện hoạt động

quản lí giáo dục trong tổ chức nhà trường. Hoạt động quản lí trường học do chủ

thể quản lí nhà trường thực hiện, bao gồm các hoạt động quản lí bên trong nhà

trường như: Quản lí giáo viên; quản lí học sinh; quản lí quá trình dạy học, giáo

dục; quản lí cơ sở vật chất, thiết bị trường học; quản lí tài chính trường học;

quản lí quan hệ nhà trường và cộng đồng xã hội…[23, tr 52]

11

Quản lý nhà trường có 2 cấp độ: vĩ mô và vi mô.

Vĩ mô; là quản lý của các chủ thể đứng trên và đứng ngoài nhà trường

( Ví dụ: Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT).

Vi mô: Là quản lý của những nhà quản lý trong nhà trường (Ví dụ: Hiệu

trưởng, các Phó Hiệu trưởng, Tổ trưởng chuyên môn...)” [25 tr 172]

Chủ thể quản lý Đối tượng quản lý Mục tiêu quản lý

Sơ đồ 1.2: Quản lý nhà trường:

Theo sơ đồ trên ta thấy: Trong nhà trường, giáo viên và học sinh vừa là đối

tượng bị quản lý, nhưng cũng là chủ thể quản lý. Quản lý nhà trường thực chất là

việc xác định vị trí của mỗi người trong hệ thống, là qui định chức năng, quyền

hạn, nghĩa vụ, quan hệ cùng vai trò xã hội của họ trong phạm vi nhà trường.

Như vậy, có thể hiểu: Quản lý nhà trường là những tác động của chủ thể

quản lý đến các thành tố của quá trình sư phạm nhằm đảm bảo kết quả giáo dục

phù hợp với mục tiêu đã đề ra

1.2.3. Tổ chuyên môn:

1.2.3.1 Khái niệm Tổ chuyên môn: Tổ chuyên môn là một loại hình tổ chức

trong nhà trường,do hiệu trưởng quyết địnhtrong cơ cấu tổ chức của nhà

trường. Điều 16, điều lệ trường trung học cơ sở, trường THPT nhiều cấp học

được ban hành kèm theo Thông tư 12/2011/TT-BGD & đào tạo ngày

28/03/2011 gọi tắt là điều lệ trường trung hoc đã quy định: “ Mỗi tổ chuyên

môn có tổ trưởng, từ 1 đến 2 tổ phó chịu sự quản lý, chỉ đạo cuả Hiệu trưởng,

do Hiệu trưởng bổ nhiệm và giao nhiệm vụ vào đầu năm học.” [ 5, tr.10]

Trong trường THPT, tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành của bộ máy

tổ chức nhà trường, là nơi trực tiếp quản lý, điều hành, kiểm tra đánh giá hoạt

động chuyên môn và bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn của các nhà giáo.

12

Theo quy định tại khoản 1 điều 16 - Điều lệ trường THCS, THPT và trường

phổ thông có nhiều cấp học ban hành kèm theo Thông tư 12/2011/TT-BGD&ĐT

ngày 28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, tổ chuyên môn trường THPT là tổ

chức bao gồm: “ Hiệu trưởng, các Phó Hiệu trưởng, giáo viên, viên chức làm

công tác thư viện, thiết bị giáo dục, cán bộ làm công tác tư vấn cho học sinh của

trường trung học được tổ chức thành tổ chuyên môn theo môn học, nhóm môn

học hoặc nhóm các hoạt động ở từng cấp học THCS, THPT” [3 tr 8]

Trong trường trung học có 2 loại tổ chuyên môn phổ biến: Tổ đơn môn và

tổ liên môn. Đối với những trường có quy mô lớn có tổ đơn môn (tổ Toán, tổ

Lý, tổ Văn…), những trường có quy mô nhỏ thường có tổ liên môn (tổ khoa học

tự nhiên, tổ khoa học xã hội, hay tổ toán – lý, tổ hóa – sinh, tổ văn – sử…).

Cũng có những trường có cả hai loại tổ chuyên môn này. Đối với tổ liên môn,

trong sinh hoạt chuyên môn lại được tách thành các nhóm chuyên môn để sinh

hoạt theo điều kiện thực tế và yêu cầu triển khai nhiệm vụ.

1.2.3.2 Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn :

Điều 19 Điều lệ trường trung học quy định nhiệm vụ và quyền hạn hiệu

trưởng :

a. Xây dựng, tổ chức bộ máy nhà trường;

b.Thực hiện các quyết nghị của Hội đồng trường được quy định tại khoản

3 điều 20 của điều lệ này;

c. Xây dựng quy hoạch phát triển nhà trường , xây dựng và tổ chức thực

hiện kế hoạch năm học; Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện trước hội đồng

trường và các cấp có thẩm quyền.

d. Thành lập các tổ chuyên môn, tổ văn phòng và các hội đồng tư vấn

trong nhà trường; Bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó; Đề xuất các thành viên của hội

đồng trường, trình cấp có thẩm quyền quyết định;

đ. Quản lý giáo viên, nhân viên; Quản lý chuyên môn; phân công công

tác, kiểm tra đánh giá xếp loại giáo viên, nhân viên; thực hiện công tác khen

thưởng, kỷ luật đối với giáo viên, nhân viên, tuyển dụng giáo viên, nhân viên; ký

13

hợp đồng lao động; tiếp nhận điều động giáo viên, nhân viên theo quy định của

nhà nước;

e. Quản lý học sinh và các hoạt động của học sinh do nhà trường tổ chức;

Xét duyệt kết quả đánh giá xếp loại học sinh, ký xác nhận học bạ các quyết định

khen thưởng học sinh;

g. Quản lý tài sản, tài chính của nhà trường;

h. Thực hiện chế độ chính sách của nhà nước, nhân viên, học sinh; thực

hiện quy chế dân chủ trong nhà trường, thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục;

i. Chỉ đạo thực hiện các phong trào thi đua, các cuộc vận động của

nghành; thực hiện công khai đối với nhà trường;

k. Được đào tạo nâng cao trình độ, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ và

hưởng các chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật;

1.3. Những vấn đề lý luận về hoạt động tổ chuyên môn trong trƣờng THPT

1.3.1. Vị trí, vai trò của tổ chuyên môn

Tổ chuyên môn là một bộ phận trong bộ máy tổ chức, quản lý của trường

THCS, THPT. Trong trường, các tổ, nhóm chuyên môn có mối quan hệ hợp tác

với nhau, phối hợp các bộ phận nghiệp vụ khác và các tổ chức Đảng, đoàn thể

trong nhà trường nhằm thực hiện chiến lược phát triển của nhà trường, chương

trình GD và các hoạt động GD, các hoạt động khác hướng tới mục tiêu GD.

- Tổ chuyên môn là nơi trực tiếp triển khai các mặt hoạt động của nhà

trường, trong đó trọng tâm là hoạt động GD và dạy học.

- Tổ chuyên môn là đầu mối quản lý mà Hiệu trưởng nhất thiết phải tập

trung dựa vào đó để quản lý nhà trường trên nhiều phương diện, nhưng cơ bản

nhất là hoạt động GD, dạy học và hoạt động sư phạm của GV.

- Đặc biệt tổ chuyên môn là nơi có điều kiện sâu sát để hiểu tâm tư, tình

cảm và những khó khăn trong đời sống của GV trong tổ, kịp thời động viên,

giúp đỡ nhau. Chính vì thế, tổ chuyên môn có vai trò tập hợp, đoàn kết các thành

viên trong tổ để hoàn thành tốt nhiệm vụ của người GV trong nhà trường. [7 tr

64]

14

Căn cứ theo quy định này, mỗi trường có thể quy định cụ thể hơn các

nhiệm vụ của tổ chuyên môn phù hợp với điều kiện và yêu cầu thực hiện nhiệm

vụ từng năm học.

1.3.2. Hoạt động của tổ chuyên môn

Trong bối cảnh thực hiện đổi mới căn bản và toàn diện GD&ĐT hiện nay,

hoạt động GD của trường THPT rất phong phú, tập trung vào vấn đề trọng tâm

như: Nhằm đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ các thành tố của quá trình giáo dục như:

Đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, đổi mới kiểm tra

đánh giá kết quả học tập của học sinh; đổi mới quản lý nguồn nhân lực, CSVC,

thiết bị GD, tài chính…

Trong trường THPT, tổ chuyên môn với vai trò là nơi trực tiếp triển khai các

mặt hoạt động của nhà trường, trong đó trọng tâm là hoạt động GD và dạy học. Và

căn cứ vào nhiệm vụ của tổ chuyên môn quy định trong Điều lệ nhà trường như đã

trình bày ở trên thì hoạt động Tổ chuyên môn có những nội dung sau:

“Xây dựng và thực hiện kế hoạch chung của tổ, hướng dẫn xây dựng và

quản lý kế hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch dạy học, phân phối chương

trình và các hoạt động giáo dục khác của nhà trường;

- Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ; tham gia đánh giá, xếp

loại các thành viên của tổ theo quy định của chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung

học và các quy định khác hiện hành;

- Giới thiệu Tổ trưởng, tổ phó;

- Đề xuất khen thưởng, kỷ luật đối với giáo viên.” [3 tr 9]

Để triển khai các hoạt động tổ chuyên môn trong giai đoạn đổi mới giáo

dục hiện nay nội dung hoạt động của tổ chuyên môn cần tập trung vào việc thực

thi các nhiệm vụ đổi mới hoạt động dạy - học; đổi mới KTĐG theo hướng phát

huy năng lực, phẩm chất của HS; đổi mới sinh hoạt chuyên môn, nâng cao năng

lực sư phạm của đội ngũ Nhà giáo…Cụ thể, hoạt động của tổ chuyên môn trong

trường THPT tập trung vào một số nội dung cơ bản sau:

15

* Đổi mới sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn theo nghiên cứu bài học

Mục đích của sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học nhằm:

“Tạo cơ hội cho giáo viên học hỏi nhau thông qua hoạt động cùng hợp tác

thiết kế kế hoạch bài dạy, cùng dự giờ và phân tích bài học. sinh hoạt chuyên

môn theo nghiên cứu bài học không thực hiện đánh giá giờ học và đánh giá xếp

loại giáo viên.

- Phát triển năng lực chuyên môn và hoàn thiện kỹ năng giảng dạy cho

từng giáo viên; phát huy khả năng sáng tạo, kết nối lý thuyết với thực hành, giữa

ý định và thực tế trong dạy học của mỗi giáo viên.

- Cải thiện văn hóa ứng xử trong nhà trường như: Mối quan hệ giữa cán

bộ quản lý với giáo viên, giữa giáo viên với giáo viên và giáo viên với học sinh,

tạo môi trường thân thiện, hợp tác giữa các thành viên trong nhà trường.

- Tăng cường sự tham gia của phụ huynh HS vào quá trình GD con em họ

như sự quan tâm, động viên, tạo điều kiện thời gian, vật chất, hỗ trợ HS học tập

ở nhà, chuẩn bị đến trường…

Đảm bảo cho tất cả học sinh có cơ hội tham gia vào quá trình học tập và

không có học sinh bị bỏ rơi, đồng thời nâng cao chất lượng học tập cho từng

HS” [6 tr 68].

Từ những mục đích rõ ràng của sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng

nghiên cứu bài học, các tổ có thể tham khảo những quy trình hướng dẫn của Bộ,

Sở, đồng thời thảo luận các hình thức sinh hoạt theo hướng nghiên cứu bài học

phù hợp với điều với điều kiện của tổ và nhà trường.

* Đổi mới phương pháp (PPDH), hình thức tổ chức dạy học và kiểm tra

đánh giá (KTĐG)

- Về đổi mới PPDH:

Với yêu cầu về định hướng đổi mới PPDH: “Tiếp tục đổi mới mạnh

mẽ phương pháp giáo dục, dạy học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực,

chủ động, sáng tạo, bồi dưỡng phương pháp tự học, hứng thú học tập, kỹ năng

hợp tác, khả năng tư duy độc lập của người học. Học sinh tự tìm tòi kiến thức,

16

rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức, bồi dưỡng phẩm chất, năng lực thông qua

các hoạt động học tập dưới sự chỉ đạo, tổ chức, hướng dẫn của giáo viên; học

sinh được trình bày và bảo vệ ý kiến của mình, được lắng nghe và phản biện ý

kiến của bạn, nhất là khi tham gia các hoạt động xã hội, trải nghiệm sáng tạo;

khắc phục lối truyền đạt áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc” [25 tr 8]

Nhà trường cần chỉ đạo tổ chuyên môn thực hiện triển khai các nội dung

cơ bản về đổi mới PPDH, Hình thức tổ chức dạy học theo những yêu cầu của

đổi mới GD như:

“Tổ chức dạy học phân hóa theo năng lực của học sinh dạy theo chuẩn

kiến thức, kỹ năng của Chương trình giáo dục cấp THPT;

Đẩy mạnh việc vận dụng dạy học giải quyết vấn đề, các phương pháp

thực hành, dạy học theo dự án trong các môn học;

Đổi mới hoạt động học trong giờ học;

Tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh

Giáo viên tạo điều kiện, hướng dẫn học sinh rèn luyện năng lực tự học, tự

nghiên cứu SGK, tài liệu tham khảo, khai thác thông tin trên mạng Internet, bồi

dưỡng năng lực độc lập suy nghĩ cho HS

Triển khai nghiêm túc, hiệu quả hoạt động nghiên cứu khoa học và tổ

chức tốt cuộc thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học, cuộc thi vận

dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học

sinh trung học và cuộc thi dạy học theo chủ đề tích hợp dành cho giáo viên.

Lựa chọn hình thức tổ chức dạy học phù hợp” [22 tr 6].

- Về đổi mới kiểm tra đánh giá:

Đổi mới KTĐG theo hướng chú trọng đánh giá phẩm chất và năng lực

của học sinh. Chú trọng đánh giá quá trình;

Trong quá trình thực hiện các hoạt động dạy học, giáo dục, giáo viên cần

coi trọng việc quan sát và hướng dẫn học sinh tự quan sát các hoạt động và kết

quả hoạt động học tập, rèn luyện của mình; coi trọng nhận xét định tính và định

lượng các hoạt động và kết quả hoạt động, qua đó đề xuất hoặc triển khai kịp

17

thời các hướng dẫn, góp ý, điều chỉnh nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt

động học tập và rèn luyện của học sinh;

Trong các bài kiểm tra, giáo viên chủ động kết hợp một cách hợp lý, phù

hợp giữa hình thức trắc nghiệm tự luận với trắc nghiệm khách quan giữa kiểm

tra lý thuyết với kiểm tra thực hành. Đối với các môn khoa học xã hội và nhân

văn cần tiếp tục nâng cao yêu cầu vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tăng cường

ra các câu hỏi mở, gắn với thời sự quê hương, đất nước để học sinh được bầy tỏ

chính kiến của mình về các vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội;

Thực hiện nghiêm túc việc xây dựng đề thi, kiểm tra theo ma trận; chỉ đạo

việc ra các câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn đúng thay vì chỉ có các

câu hỏi một lựa chọn đúng như trước đây; tăng cường ra câu hỏi, bài tập kiểm tra

theo hướng phát triển năng lực để bổ sung cho thư viện câu hỏi của nhà trường;

tăng cường xây dựng nguồn học liệu mở (câu hỏi, bài tập, đề thi, kế hoạch bài

dạy, tài liệu tham khảo có chất lượng) trên trang mạng GD “Trường học kết nối”.

[21 tr 7]

- Xây dựng chủ đề và thực hiện dạy học theo chủ đề:

“ Mục đích xây dựng chủ đề dạy học nhằm:

Khắc phục hạn chế của chương trình, sách giáo khoa hiện hành, góp phần

nâng cao chất lượng dạy học, hoạt động giáo dục của nhà trường;

Phù hợp với đối tượng học sinh, năng lực sở trường của giáo viên, điều

kiện của mỗi cơ sở giáo dục và các hình thức, phương pháp dạy học tích cực;

Giúp giáo viên làm quen với việc xây dựng chương trình, kế hoạch giáo

dục nhà trường theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh;

Tổ chức và quản lí tốt các hoạt động chuyên môn trên mạng thông tin

“Trường học kết nối”, giúp giáo viên làm quen với việc tập huấn, bồi dưỡng,

sinh hoạt chuyên môn trên mạng Internet;

Góp phần chuẩn bị cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn tiến tới đổi mới chương

trình, sách giáo khoa sau năm 2015.

18

Yêu cầu:

Xây dựng chủ đề dạy học phải đảm bảo các yêu cầu sau:

Đảm bảo nâng cao kết quả thực hiện mục tiêu giáo dục của chương trình

giáo dục phổ thông hiện hành do Bộ GD&ĐT ban hành kèm theo Quyết định số

16/QĐ-BGDĐT ngày 05/5/2006;

Dựa trên cơ sở chương trình, sách giáo khoa hiện hành và chuẩn kiến

thức kỹ năng môn học; tính lôgic của mạch kiến thức và tính thống nhất trong

từng môn học, giữa các môn học và các hoạt động giáo dục;

Đảm bảo tổng thời lượng của các môn học và các hoạt động giáo dục

trong năm học không ít hơn thời lượng quy định trong chương trình hiện hành;

Đảm bảo tính khả thi thực hiện trong khung thời gian năm học theo quy

định của Bộ GD&ĐT, UBND tỉnh; với tinh thần chủ động, tích cực, sáng tạo

của giáo viên sao cho phù hợp với đối tượng học sinh và điều kiện của nhà

trường”.

- Xây dựng chủ đề đơn môn:

Rà soát nội dung chương trình, sách giáo khoa hiện hành: Có thể loại bỏ

những thông tin cũ, lạc hậu, không phù hợp và bổ sung, cập nhật những thông

tin mới phù hợp (giáo viên chịu trách nhiệm về tính khoa học, đảm bảo theo

chuẩn kiến thức, kỹ năng, phù hợp đối tượng học sinh); phát hiện và điều chỉnh:

những nội dung dạy học trùng nhau trong cấp học, trong từng môn học; những nội

dung, bài tập, câu hỏi trong SGK không phù hợp mục tiêu giáo dục của chương

trình hoặc yêu cầu vận dụng kiến thức quá cao không phù hợp trình độ nhận thức

và tâm lý lứa tuổi học sinh; những nội dung trong SGK sắp xếp chưa hợp lý;

những nội dung không phù hợp với địa phương, điều kiện của nhà trường. Từ đó,

cấu trúc, sắp xếp lại nội dung dạy học thành các chủ đề dạy học mới.

Xây dựng chủ đề liên môn:

Chủ đề liên môn bao gồm các nội dung dạy học gần giống nhau, có liên

quan chặt chẽ với nhau (có thể đang trùng nhau) trong các môn học của chương

trình hiện hành, biên soạn thành chủ đề liên môn. Xét nội dung của chủ đề liên

19

môn, điều kiện về đội ngũ giáo viên... để đưa chủ đề liên môn vào kế hoạch dạy

học của 1 môn học nào đó do hiệu trưởng nhà trường/giám đốc trung tâm quyết

định (trên cơ sở trao đổi, thống nhất với giáo viên bộ môn liên quan, có sự tương

trợ của nhóm/ tổ chuyên môn để không dạy lại trùng lặp nội dung đã tích hợp

trong chủ đề liên môn).

Chủ đề tích hợp, liên môn có nội dung giáo dục liên quan đến các vấn đề

thời sự của địa phương, đất nước, ví dụ: Học tập tấm gương đạo đức Bác Hồ;

bảo vệ và sử dụng hiệu quả các nguồn nước; biến đổi khí hậu và phòng chống

thiên tai; bảo vệ và phát triển bền vững môi trường sống; giới và bình đẳng giới;

an toàn giao thông; sử dụng năng lượng hiệu quả; sử dụng di sản văn hóa trong

dạy học; bảo vệ chủ quyền biên giới, biển đảo…nhằm tăng cường năng lực thực

hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn, giáo dục đạo đức và giá trị sống, rèn

luyện kĩ năng sống, hiểu biết xã hội, thực hành pháp luật. Các chủ đề tích hợp,

liên môn này được bổ sung vào hoạt động giáo dục nào đó do hiệu trưởng nhà

trường/ giám đốc trung tâm quyết định.

- Sinh hoạt chuyên môn qua mạng “Trường học kết nối”:

Để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn trong trường trung học, tập

trung vào thực hiện đổi mới PPDH và KTĐG theo định hướng phát triển năng

lực học sinh; Giúp cho cán bộ quản lý, giáo viên làm quen với hình thức tập

huấn, bồi dưỡng, học tập và sinh hoạt chuyên môn qua mạng; Thống nhất

phương thức tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên môn của trường trung học

qua mạng, tạo tiền đề tích cực cho việc triển khai thực hiện đổi mới chương

trình và sách giáo khoa giáo dục phổ thông sau năm 2015. Bộ GD&ĐT đã có

những hướng dẫn chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn qua mạng “ Trường học kết

nối”. Các nhà trường kết hợp với tổ chuyên môn chỉ đạo giáo viên tham gia các

khóa học /bài học /chủ đề và yêu cầu các thành viên của tổ/nhóm CM tham gia

tạo thành một nhóm sinh hoạt CM trên hệ thống; tổ chức thảo luận trong

tổ/nhóm chuyên môn (trực tiếp và qua mạng) để thực hiện các nhiệm vụ được

20

giao trong khóa học/bài học/chủ đề; hoàn thiện sản phẩm của tổ/nhóm và nộp

lên hệ thống mạng thông tin theo quy định.

Đây là hoạt động của tổ chuyên môn góp phần tăng cường sự học hỏi, kết

nối khong chỉ chuyên môn trong nhà trường mà còn được mở rộng và học hỏi

kinh nghiệm từ các trường khác trong cả nước. [8 tr 1]

1.4. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong trƣờng THPT

1.4.1. Sự cấp thiết phải đổi mới quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong trường

THPT

Hiện nay toàn ngành Giáo dục đang bước vào năm thứ 3 thực hiện “Đổi mới

căn bản, toàn diện GD&ĐT…” theo tinh thần Nghị quyết 29-NQ/TW ngày

04/11/2013 của BCH TW Đảng với một số nhiệm vụ và giải pháp trọng yếu gồm:

“Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục,

đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của người học.

Đổi mới căn bản hình thức và phương pháp thi , kiểm tra và đánh giá kết

quả giáo du ̣c, đào tạo, bảo đảm trung thực, khách quan.

Hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng hệ thống giáo dục

mở, học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập.

Đổi mới căn bản công tác quản lý giáo dục , đào tạo , bảo đảm dân chủ ,

thống nhất ; tăng quyền tự chủ và trách nhiệm xã hội của các cơ sở giáo dục ,

đào ta ̣o; coi trọng quản lý chất lượng.

Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới

giáo dục và đào tạo ”…[ 1 tr 5 ]

Đồng thời đang triển khai thực hiện Đề án đổi mới chương trình, SGK

giáo dục phổ thông theo hướng coi trọng dạy người với dạy chữ, rèn luyện, phát

triển cả về phẩm chất và năng lực; chú trọng giáo dục tinh thần yêu nước, lòng

tự hào dân tộc, đạo đức, nhân cách, lối sống; phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu và

định hướng nghề nghiệp cho mỗi học sinh; tăng cường năng lực ngoại ngữ, tin

học và các kỹ năng sống, làm việc trong điều kiện hội nhập quốc tế; đẩy mạnh

ứng dụng, phát huy thành quả khoa học công nghệ thế giới, nhất là công nghệ

21

giáo dục và công nghệ thông tin. Chương trình mới, sách giáo khoa mới đáp ứng

yêu cầu và góp phần tạo động lực đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy và học,

đổi mới thi, kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục…

Thực tế, trong trường THPT, Hoạt động chuyên môn của tổ chuyên môn

là hoạt động thiết yếu, chủ lực trong tất cả hoạt động giáo dục trong nhà trường;

tổ chuyên môn là nơi trực tiếp quản lý, điều hành, kiểm tra đánh giá hoạt động

chuyên môn và bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn của các nhà giáo; là

đầu mối của sự đổi mới hoạt động chuyên môn trong nhà trường. Do đó, muốn

thực hiện đổi mới GD theo tinh thần Nghị quyết 29-NQ/TW và trước mắt là thực

hiện đề án đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trong những năm tới

thì mỗi trường THPT thì cần phải đổi mới quản lý nâng cao chất lượng hoạt động

của tổ chuyên môn.

1.4.2. Những yêu cầu đổi mới quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong trường

THPT hiện nay

Để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên, thực hiện hiệu

quả việc nâng cao chất lượng giáo dục thì quản lý thực hiện có chất lượng hoạt

động của tổ chuyên môn các trường THPT trong bối cảnh đổi mới GD&ĐT hiện

nay là một một hoạt động mang tính quyết định hàng đầu. Đây là công việc khó

khăn đòi hỏi từ Tổ trưởng chuyên môn đến các giáo viên phải có những chuyển

biến trong nhận thức để từ đó có những thay đổi phù hợp trong hành động; nâng

cao tinh thần cộng tác, giúp đỡ, cầu thị, cầu tiến, chia sẻ để cùng nhau tiến bộ

trong từng tiết dạy, như vậy tổ chuyên môn thực sự là môi trường tốt nhất để

nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên và góp phần nâng cao

chất lượng giảng dạy của nhà trường. Để hoạt động của tổ chuyên môn có hiệu

quả, cần phải đổi mới quản lý hoạt động tổ chuyên môn, cụ thể:

- Thay đổi nhận thức về quản lý thực hiện có hiệu quả hoạt động sinh hoạt

chuyên môn của tổ chuyên môn; ngoài các hoạt động trong sinh hoạt tổ chuyên

môn theo truyền thống là đánh giá công tác chuyên môn thời gian qua, triển khai

công tác thời gian tới, thảo luận một số vấn đề theo yêu cầu của nhà trường như

22

dự thảo kế hoạch nhiệm vụ năm học, hướng dẫn thi đua… thì hiện nay cần đổi

mới sinh hoạt chuyên môn tập trung chú trọng vào thực hiện: sinh hoạt chuyên

môn theo nghiên cứu bài học; phát triển chương trình nhà trường; đổi mới

phương pháp; xây dựng chủ đề và thực hiện dạy học theo chủ đề; đổi mới kiểm

tra đánh giá. Hình thức sinh hoạt đi sâu vào chiều sâu như: coi trọng các kỹ năng

đánh giá giờ dạy, dành nhiều thời gian phân tích đánh giá và rút kinh nghiệm

các giờ dạy; bàn bạc thống nhất chương trình dạy theo chủ đề, tích hợp liên

môn, thống nhất ma trận xây dựng ngân hàng đề theo hướng phát triển năng lực

cho học sinh.

- Quản lý nề nếp dạy và học trong tổ chuyên môn theo hướng đổi mới

đồng bộ phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá nhằm phát huy tính tích cực,

sáng tạo của người học.

- Đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ GV thông qua tự bồi dưỡng và bồi dưỡng.

Chú ý phát huy vai trò của GV cốt cán, đầu tàu để dẫn dắt GV trong tổ thực hiện

tốt nhiệm vụ tổ chuyên môn và đổi mới các nội dung sinh hoạt tổ chuyên thông

qua việc tư vấn chuyên môn cho đồng nghiệp trong tổ và trao đổi, hướng dẫn

giữa các GV trong các tổ chuyên môn của nhà trường.

- Xây dựng tổ chuyên môn thành tổ chức biết học hỏi, tạo được sự đồng

thuận, tôn trọng, học hỏi lẫn nhau, hỗ trợ giúp đỡ nhau, từng bước hoàn thiện kỹ

năng, kỹ thuật dạy học, giải quyết các vấn đề khó trong soạn giảng và giảng dạy

trên lớp đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới giáo dục. Xây dựng tổ chuyên môn theo

tinh thần “tổ chức biết học hỏi” sẽ tạo ra môi trườn thuận lợi để giáo viên trao

đổi ý kiến, hỗ trợ và giúp đỡ lẫn nhau, từng bước hoàn thiện về kỹ năng, kỹ

thuật dạy học, giải quyết những vấn đề khó trong soạn giảng và giảng dạy trên

lớp, tạo môi trường thân thiện, cũng nhau phát triển. Có như vậy chất lượng giáo

dục sẽ được nâng cao.

23

1.4.3. Nội dung quản lý hoạt động của tổ chuyên môn trong bối cảnh đổi mới

GD hiện nay

* Khái niệm Quản lý hoạt động tổ chuyên môn : Là quá trình tác động có định

hướng, có chủ đích của các cấp quản lý đến các Tổ chuyên môn về những nội

dung như kế hoạch chuyên môn và kế hoạch giảng dạy tổ chuyên môn; hoạt

động dạy học; nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn; việc thực hiện quy chế của tổ

chuyên môn và giáo viên;công tác tự bồi dưỡng, tự học nâng cao trình độ của tổ

chuyên môn; việc ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng thiết bị dạy học của

giáo viên trong tổ chuyên môn;công tác kiểm tra, đánh giá chất lượng dạy học

của tổ chuyên môn; các phong trào thi đua khen thưởng trong tổ chuyên môn.

* Nhiệm vụ của hiệu trưởng trường THPT trong quản lý hoạt động tổ chuyên

môn:

- Quản lý xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn

- Quản lý tổ chức hoạt động dạy học ở tổ chuyên môn

- Quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn

- Quản lý hoạt động bồi dưỡng, tự bồi dưỡng chuyên môn

- Kiểm tra đánh giá các hoạt động của tổ chuyên môn

1.4.3.1. Quản lý xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn

- Ý nghĩa việc xây dựng kế hoạch của tổ chuyên môn: KH tổ CM là một

phương tiện quan trọng trong công tác quản lý, chỉ đạo phát triển chuyên môn

nghiệp vụ của nhà trường; là căn cứ cho việc triển khai thực hiện nhiệm vụ CM

cũng như kiểm tra đánh giá hoạt động tổ chuyên môn của hiệu trưởng.

- Nội dung xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ chuyên môn:

+ Xây dựng kế hoạch năm học, kế hoạch tháng, kế hoạch tuần; kế hoạch dạy

học, kế hoạch thao giảng, kế hoạch kiểm tra, kế hoạch ôn thi, phụ đạo học sinh,

kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ, sinh hoạt chủ đề, kế hoạch thực tế, giao lưu học

hỏi…);

+ Hướng dẫn giáo viên xây dựng các kế hoạch cá nhân tương ứng với

nhiệm vụ của họ: Xây dựng kế hoạch dạy học theo chủ đề tích hợp, liên môn; kế

24

hoạch phát triển chương trình nhà trường; kế hoạch bồi dưỡng HS giỏi, phụ đạo

HS yếu kém, kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên; kế hoạch sử dụng đồ dùng,

thiết bị dạy học đúng, đủ theo các tiết trong phân phối chương trình.

Quản lý việc tổ chức thực hiện kế hoạch chuyên môn của tổ, kế hoạch

giảng dạy của GV.

- Quy trình xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn: Gồm một số bước cơ bản

như: Thu thập, xử lý thông tin; TTCM xây dựng dự thảo kế hoạch; tổ chức lấy ý

kiến của các thành viên; Điều chỉnh kế hoạch; xin ý kiến góp ý, phê duyệt của Hiệu

trưởng; điều chỉnh hoàn thiện bản kế hoach; công bố và triển khai thực hiện kế

hoạch.

Hiệu trưởng phê duyệt

TTCM xây dựng dự thảo kế hoạch TCM

TTCM điều chỉnh kế hoạch TCM TTCM hoàn thiện kế hoạch TCM

TTCM công bố và triển khai thực hiện kế hoạch TCM

Thông qua, lấy ý kiến của tập thể TCM

Sơ đồ 1.3. Quy trình xây dựng và phê duyệt kế hoạch của tổ chuyên môn

1.4.3.2. Quản lý tổ chức hoạt động dạy học ở tổ chuyên môn

- Quản lý phân công chuyên môn trong tổ bộ môn:

Thực hiện kế hoạch của tổ chuyên môn, người quản lý phải phân công,

phân nhiệm cho các thành viên của tổ một cách hợp lý, khoa học phát huy được

25

năng lực, điểm mạnh của từng thành viên, tạo được sự đồng thuận và cha sẻ giữa

các thành viên.

Tổ trưởng chuyên môn là người cần thu thập thông tin chính xác, đầy đủ về

đội ngũ GV của tổ, trên cơ sở đó đánh giá khách quan về từng GV trong tổ và

đánh giá công việc giảng dạy tổng thể trong tổ để từ đó đề xuất, tư vấn cho hiệu

trưởng có cơ sở cân nhắc, chọn lựa và quyết định phân công. Mặt khác Tổ trưởng

chuyên môn thực hiện phân công thành viên trong tổ thực hiện một số nhiệm vụ

chuyên môn theo quyền hạn của Tổ trưởng và ủy quyền của Ban giám hiệu.

Quá trình phân công cần chú ý một số nguyên tắc sau:

+ Căn cứ tình hình của nhà trường, quyền lợi học tập, đặc điểm đối tượng

HS cũng như công tác kiêm nhiệm khác để đề xuất phân công GV cho phù hợp.

+ Căn cứ phẩm chất, năng lực, trình độ chuyên môn, sức khỏe… của GV

để phân công.

+ Tham khảo tài liệu phân công và kết quả giảng dạy của GV ở các năm

học trước, hoặc ở đơn vị cũ nếu GV mới chuyển về.

+ Lưu ý một số vấn đề khác như nguyện vọng, hoàn cảnh của GV. Đây là

các yếu tố xem xét them nhằm tạo sự hợp lý, hợp tình, tạo tâm lý thoải mái để

GV yên tâm cống hiến cho nhà trường.

- Quản lý thực hiện quy chế chuyên môn:

Thực hiện chương trình đảm bảo thống nhất các mục tiêu bài, chương,

chương trình bậc học.

+ Hướng dẫn xây dựng và quản lý việc thực hiện kế hoạch cá nhân, soạn

giảng của từng tổ viên. Để đảm bảo chất lượng, Tổ trưởng và hiệu trưởng phải

quản lý chỉ đạo việc thống nhất mục tiêu bài dạy, chương, từ đó nắm bắt nội

dung cốt lõi bài dạy cần đạt, trách được những sai sót về kiến thức, lệch xa mục

tiêu cần đạt được của tiết dạy. Đây là việc làm có ý nghĩa để quản lý và bồi

dưỡng GV, nhất là GV trẻ, mặt khác cũng tạo điều kiện để các thành viên trong

tổ trao đổi, chia sẻ tạo sự đồng thuận thống nhất trong tổ.

26

+ Chỉ đạo xây dựng chương trình dạy học theo chủ đề, dạy học tích hợp

và phát triển chương trình…

+ Quản lý, kiểm tra việc thực hiện hồ sơ chuyên môn của GV;

+ Dự giờ GV trong tổ theo quy định. Việc dự giờ cần hướng tới việc tư

vấn, thúc đẩy việc phát triển chuyên môn, nâng cao phương pháp giảng dạy, học

tập kinh nghiệm giảng dạy của đồng nghiệp, qua đó các thành viên rút kinh

nghiệm phát huy những ưu điểm, khắc phục những hạn chế trong các giờ dạy

tiếp theo.

- Quản lý việc sử dụng thiết bị dạy học ở tổ chuyên môn:

+ Xây dựng kế hoạch sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học hợp lý,

đầy đủ theo các tiết trong phân phối chương trình.

+ Chú ý sử dụng khai thác hiệu quả thiết bị, nâng cao trình độ kỹ thuật, kỹ

năng cho GV, khuyến khích khả năng sáng tạo của GV trong việc thiết kế đồ

dùng dạy học.

+ Chỉ đạo giám sát, kiểm tra, bảo quản thiết bị. Tập huấn trình độ nghiệp

vụ, kỹ thuật kỹ năng sử dụng cho GV.

+ Tổ chức việc bảo vệ, bảo dưỡng, bảo trì cơ sở vật chất, thiết bị của nhà

trường.

- Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học:

Để quản lý chỉ đạo hoạt động này có hiệu quả, hiệu trưởng phải biết dựa

vào đội ngũ GV cốt cán của tổ, nhóm bộ môn, đây là đội ngũ tiên phong trong

nhà trường và có ý nghĩa quyết định đến sự thành công của việc đổi mới phương

pháp dạy học. Để quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học của tổ

chuyên môn, cần thực hiện những nội dung sau:

+ Quản lý kế hoạch đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học, kiểm tra đánh

giá theo hướng khoa học, hiện đại, tăng cường mối quan hệ thúc đẩy lẫn nhau

giữa các hình thức và phương pháp tổ chức hoạt động dạy học, giáo dục, đánh

giá trong quá trình dạy học, giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục.

27

+ Tổ chức các chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra

đánh giá giúp HS vận dụng sáng tạo kiến thức đã học, khắc phục việc ghi nhớ

máy móc, chú trọng hướng dẫn học sinh tự học, sắp xếp hợp lý các hoạt động

của GV và HS; phối hợp tốt giữa làm việc cá nhân và theo nhóm.

+ Bồi dưỡng kiến thức kỹ năng về đổi mới phương pháp và kiểm tra đánh

giá cho GV; xây dựng bộ tiêu chí đánh giá đổi mới phương pháp gắn với bộ

môn, gắn với yêu cầu của đổi mới GD.

1.4.3.3. Quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn

Sinh hoạt tổ chuyên môn là hoạt động để tổ chuyên môn triển khai thực

hiện toàn bộ các hoạt động của tổ, là dịp để trao đổi chuyên môn nâng cao chất

lượng dạy học. Thông qua sinh hoạt tổ chuyên môn các ý tưởng sáng tạo sẽ

được đề đạt, xem xét. Do vậy, Tổ trưởng cần tạo điều kiện để các thành viên

được trao đổi chia sẻ ý tưởng, kinh nghiệm… Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn

cần đa dạng, phong phú, có thay đổi, có chuẩn bị trước về nội dung và cách thức

tổ chức thực hiện. Hiện nay, sinh hoạt tổ chuyên môn có thể tập trung vào các

vấn đề sau:

- Đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học và kiểm tra đánh giá

- Xây dựng chủ đề và thực hiện dạy học theo chủ đề

- Sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học

- Sinh hoạt chuyên môn qua mạng “Trường học kết nối”

Sinh hoạt tổ chuyên môn định kỳ thực hiện theo quy định của Điều lệ nhà

trường, nội dung sinh hoạt theo nhiệm vụ quy định và yêu cầu của nhà trường.

Ban giám hiệu được biên chế trong các tổ chuyên môn tham dự đầy đủ các buổi

họp nhằm định hướng chỉ đạo kịp thời, nắm bắt tình hình, kiểm tra đánh giá hiệu

quả sinh hoạt chuyên môn, góp ý kịp thời để khắc phục những tồn tại, từng

bước nâng

cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn.

1.4.3.4. Quản lý hoạt động bồi dưỡng, tự bồi dưỡng chuyên môn

* Quy hoạch và bổ nhiệm Tổ trưởng chuyên môn:

28

Để thực hiện có hiệu quả công tác quy hoạch và bổ nhiệm Tổ trưởng

chuyên môn, cần thực hiện tốt quy trình của công tác quy hoạch và bổ nhiệm

cán bộ gồm các bước:

- Đánh giá thực trạng đội ngũ Tổ trưởng, Tổ phó chuyên môn để xác định

nguồn để đưa vào quy hoạch Tổ trưởng, Tổ phó chuyên môn; xây dựng quy

hoạch Tổ trưởng, Tổ phó chuyên môn.

- Đề xuất, đánh giá đối với GV được quy hoạch, xin ý kiến Chi ủy và tập

thể lãnh đạo.

- Tổ chức lấy phiếu tín nhiệm

- Hiệu trưởng ra quyết định bổ nhiệm; triển khai quyết định, phân công

lao động cho người được bổ nhiệm, cập nhật hồ sơ nhân sự, lưu hồ sơ nhân sự.

* Bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý cho Tổ trưởng chuyên môn:

Bồi dưỡng cho Tổ trưởng, Nhóm trưởng chuyên môn một số năng lực và

kỹ năng QL chuyên môn như: Kiến thức chuyên môn sâu và vững chắc; năng

lực tổ chức chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chuyên môn; kỹ năng tổ chức, sắp xếp

nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng đổi mới (Sinh hoạt chuyên môn

theo nghiên cứu bài học, đổi mới PPDH và KTĐG, xây dựng chủ đề và dạy học

theo chủ đề; sinh hoạt chuyên môn qua mạng trường học kết nối…)

* Tổ chức các hoạt động bồi dưỡng định kỳ và tự bồi dưỡng cho GV

Để bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho GV, Tổ trưởng chuyên môn

cần đánh giá đúng thực trạng trình độ năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của từng

cá nhân trong tổ; phân loại nhu cầu, đối tượng, nội dung, thời gian tổ chức bồi

dưỡng phù hợp;

Xây dựng đội ngũ cốt cán, tham mưu với Ban Giám hiệu cử GV cốt cán

tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên môn do cấp trên tổ chức, qua đội ngũ GV

cốt cán triển khai bồi dưỡng tất cả GV trong tổ.

Tổ chức sinh hoạt chuyên môn nghiêm túc, có chất lượng, hiệu quả, các

nội dung sinh hoạt phong phú, thiết thực, tạo điều kiện để GV được thể hiện,

29

được cọ sát, được học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm dạy học, giáo dục, động viên,

khuyến khích tinh thần cầu thị, học hỏi và tự bồi dưỡng của từng GV.

1.4.3.5. Kiểm tra đánh giá các hoạt động của tổ chuyên môn

Kiểm tra đánh giá là một trong những chức năng cơ bản của quản lý, kiểm

tra đánh giá các hoạt động của tổ chuyên môn là hoạt động không thể thiếu trong

mỗi nhà trường. Tổ trưởng chuyên môn thực hiện chỉ đạo của nhà trường, tổ

chức lực lượng kiểm tra đánh giá, xây dựng kế hoạch kiểm tra đánh giá hợp lý

khách quan, công bằng dựa trên các tiêu chí về chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ

của từng đối tượng. Các kết luận sau KTĐG là căn cứ cho việc sử dụng, bồi

dưỡng GV trong nhà trường.

Để công tác KTĐG các hoạt động của tổ chuyên môn có chất lượng, hiệu

quả cần:

- Xây dựng kế hoạch kiểm tra chuyên môn toàn diện, kiểm tra chuyên đề,

kiểm tra đột xuất, định kỳ đối với cán bộ, GV và tổ chuyên môn ngay từ đầu

năm học

- Xây dựng và cụ thể hóa các tiêu chí đánh giá từng hoạt động chuyên

môn trên cơ sở tiêu chí, tiêu chuẩn quy định tại các văn bản chỉ đạo chuyên môn

của cấp trên, các quy định nội bộ của nhà trường và thực tế đội ngũ GV .

- Ban giám hiệu kiểm tra hồ sơ các tổ chuyên môn theo từng học kỳ, phối

hợp với tổ chuyên môn kiểm tra đánh giá giờ dạy và các hoạt động chuyên môn

của GV.

- Tổ trưởng chuyên môn thực hiện KTĐG giáo viên trong tổ theo kế

hoạch và sơ kết, tổng kết công tác kiểm tra trong các cuộc họp tổ chuyên môn

theo từng đợt kiểm tra, lưu các thông tin kiểm tra.

- Kết luận kiểm tra là cơ sở để điều chỉnh, uốn nắn đối với cá nhân nhằm hoàn

thiện dần năng lực của GV trong tổ; đồng thời là căn cứ để cải tiến công tác

quản lý hoạt động chuyên môn trong nhà trường, góp phần thúc đẩy sự phát

triển của tổ chuyên môn và nhà trường.

30

1.5. Một số yếu tổ ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong

trƣờng THPT

1.5.1. Yếu tố chủ quan

Một số yếu tố chủ quan cơ bản có thể ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ

chuyên môn trong trường THPT bao gồm:

*Phẩm chất, năng lực của Hiệu trưởng:

- Hiệu trưởng trường trung học phổ thông là người đứng đầu cơ sở giáo

dục, là người có thẩm quyền cao nhất về hành chính và chuyên môn trong nhà

trường, quản lý mọi hoạt động của nhà trường và chịu trách nhiệm trước cấp

trên về mọi quyết định quản lý. Do đó phẩm chất, năng lực, uy tín của Hiệu

trưởng là yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong

trường THPT.

Để thực hiện hiệu quả công tác quản lý nhà trường, Hiệu trưởng không

chỉ có kiến thức chuyên môn sâu, rộng mà phải có năng lực chuyên môn giỏi,

có khả năng tư vấn chuyên môn cho GV và khi cấp thiết có thể làm “trọng tài”

về chuyên môn.

Về năng lực quản lý nhà trường: Đòi hỏi Hiệu trưởng phải có kiến thức và

nghiệp vụ quản lý, nắm bắt đầy đủ và cập nhật các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn

của ngành và xử lý thông tin tốt; có năng lực phân tích, dự báo và xác định tầm

nhìn, sứ mạng đối với sự phát triển của nhà trường; có sự phân công lao động,

hợp lý, hiệu quả; tổ chức, chỉ đạo xây dựng và thực hiện các quy chế hoạt động

của các bộ phận, tổ chức trong nhà trường…

Những năng lực này được thể hiện trong việc xây dựng các kế hoạch của

nhà trường như: Kế hoạch chiến lược phát triển nhà trường và các kế hoạch tác

nghiệp trong từng lĩnh vực hoạt động; tổ chức và dẫn dắt nhà trường thực hiện

được mục tiêu đã đề ra; giải quyết tốt các mâu thuẫn nảy sinh trong quá trình

quản lý, là trung

tâm của sự đoàn kết tập thể sư phạm nhà trường.

31

Hiệu trưởng đóng vai trò như là một thủ lĩnh đi tiên phong và thúc đẩy,

động viên các thành viên tiến lên; biết đánh giá và thực hiện công bằng đối với

mọi thành viên, thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở.

Bên cạnh đó hiệu trưởng cần thể hiện rõ kỹ năng liên nhân cách, giao lưu-

truyền thông, hòa mình vào tập thể, để hiểu rõ những tâm tư tình cảm của các

thành viên, phải biết mình, biết tự đánh giá đúng bản thân. Hiệu trưởng phải biết

thu thập thông tin và xử lý thông tin kịp thời chính xác; có năng lực truyền

thông và nhạy cảm đối với môi trường, hoàn cảnh xung quanh.

* Chức năng,nhiệm vụ của Tổ trưởng chuyên môn :

Tổ trưởng chuyên môn là người trực tiếp quản lý điều hành tổ chuyên

môn. Tổ trưởng vừa thực hiện nhiệm vụ như là một GV vừa thực hiện nhiệm vụ

quản lý theo Điều lệ trường trung học quy định và thực hiện một số nhiệm vụ

khác do hiệu trưởng phân công. Bởi vậy, Tổ trưởng cần có trình độ chuyên môn

và nghiệp vụ sư phạm vững vàng, có năng lực thực tiễn giảng dạy và có kiến

thức sâu về bộ môn giảng dạy.

Bên cạnh đó, Tổ trưởng cần có những năng lực nhất định về quản lý để có

thể quản lý điều hành tổ một cách có hiệu quả. Tổ trưởng phải có năng lực lập

kế hoạch hoạt động như: Kế hoạch năm học của tổ chuyên môn; kế hoạch thực

hiện chuyên đề đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn; kế hoạch kiểm tra, đánh giá

GV… đồng thời hướng dẫn GV trong tổ xây dựng kế hoạch cá nhân.

Tổ trưởng thực hiện kiểm tra, đánh giá việc thực hiện chương trình môn

học, hoạt động CM của tổ; thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật

của Nhà nước về Giáo dục - Đào tạo cũng như các quy định chuyên môn và việc

thực hiện nội quy nhà trường của đội ngũ GV trong tổ.

Với tư cách là người đứng đầu tổ chuyên môn, Tổ trưởng cần thực hiện

tốt quy chế dân chủ, tập hợp, đoàn kết các thành viên trong tổ, cùng với thành

viên trong tổ xây dựng bầu không khí tâm lý, môi trường sư phạm thân thiện,

cộng tác hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.

* Năng lực và tinh thần làm việc của giáo viên:

32

Các cá nhân GV trong tổ CM là những nhân tố có ảnh hưởng quan trọng

đến hoạt động của tổ chuyên môn, quyết định đến chất lượng dạy học và giáo

dục của tổ chuyên môn:

- Trình độ chuyên môn và năng lực sư phạm, mức độ nắm vững các

phương pháp và phương tiện kỹ thuật dạy học và khả năng vận dụng vào cải tiến,

nâng cao chất lượng dạy học, giáo dục của đội ngũ GV trong tổ là một trong

những yếu tố quan trọng: Tổ chuyên môn với đội ngũ GV có lòng yêu nghề,

phẩm chất đạo đức nhà giáo, có kinh nghiệm giảng dạy và chất lượng CM tốt sẽ

là yếu tố thuận lợi trong việc triển khai thực hiện có chất lượng và hiệu quả các

hoạt động chuyên môn.

- Tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, giúp đỡ nhau trong tổ chuyên môn của

mỗi tổ viên là điều kiện để xây dựng tổ chuyên môn thành tổ chức học hỏi và

phát triển, ở đó các thành viên tích cực trao đổi, chia sẻ với nhau tạo bầu không

khí ấm áp, thân tình, là động lực cho các cá nhân hăng say, sáng tạo trong lao

động sư phạm.

1.5.2. Yếu tố khách quan

* Môi trường KT-XH bao gồm: Dân trí và nhu cầu GD của địa bàn dân

cư; sự đóng góp cho GD của cộng đồng; môi trường KHCN và những xu thế của

thời đại; điều kiện, hoàn cảnh, nền văn hóa địa phương, truyền thống nhà

trường; Cơ chế, chính sách phát triển GD bao gồm: Phân cấp QL, chế độ chính

sách cho người dạy và người học… là những yếu tố khách quan ở tầm vĩ mô,

ảnh hưởng đến quản lý hoạt động của tổ chuyên môn. Tuy nhiên xét ở tầm vi

,

mô, trong một nhà trường thì điều kiện cơ sở vật chất và thiết bị trườ ng học kinh phí hỗ trợ tổ chức các hoạt động là những yếu tố khách quan có ảnh hưởng

trực tiếp đến quản lý hoạt động của tổ chuyên môn, cụ thể:

* Về điều kiện cơ sở vật chất và thiết bị trườ ng học:

Để hoạt động của tổ chuyên môn trong nhà trường có hiệu quả cần có

những cơ sở vật chất thiết yếu, cấp thiết. Cơ sở vật chất đảm bảo thì hoạt động

của tổ chuyên môn mới có chất lượng, nâng cao được chất lượng dạy học trong

33

nhà trường. Phòng họp để sinh hoạt tổ chuyên môn định kỳ; có thiết bị hiện đại

để khai thác thông tin, tìm kiếm các ứng dụng của công nghệ thông tin trong

giảng dạy; có thiết bị hiện đại để GV tham gia học tập nâng cao năng lực CM;

có đủ thiết bị đồ dùng phục vụ công việc giảng dạy, khuyến khích khai thác các

phương tiện hiện đại vào giảng dạy. Ngoài ra cơ sở vật chất của nhà trường đầy

đủ, hiện đại cũng là nguồn động lực thúc đẩy lòng nhiệt tình của GV khi tham

gia hoạt động của tổ chuyên môn, tăng thêm sự tự tin vào thành công của công

việc. Khi điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường thiếu thốn, một số hoạt động

CM của tổ không thực hiện được hoặc thực hiện kém chất lượng.

Để tạo điều kiện phục vụ cho hoạt động của các tổ chuyên môn có chất

lượng cần lưu ý các vấn đề về CSVC như:

- Có phòng họp của tổ chuyên môn để TCM chủ động trong việc sinh hoạt

chuyên môn và triển khai các công việc của tổ.

- Có các loại sổ sách, bảng biểu theo dõi phục vụ cho hoạt động của tổ

chuyên môn. Hằng năm ngoài các ấn phẩm theo quy định, nhà trường cần thống

nhất và in ấn mẫu các loại sổ sách, bảng biểu phục vụ công tác quản lý tổ chuyên

môn như: Sổ ghi chép các hoạt động của tổ CM, sổ sinh hoạt chuyên đề, sổ theo

dõi kết quả giảng dạy, các biểu mẫu thống kê, báo cáo về chuyên môn ....

- Có phòng học bộ môn và đảm bảo đủ một số thiết bị dạy học, đồ dùng giáo

cụ trực quan thiết yếu phục vụ cho công tác giảng dạy, thực hành của các bộ môn.

* Kinh phí hỗ trợ tổ chức các hoạt động chuyên môn

Nhà trường cần bố trí nguồn kinh phí nhất định phục vụ cho các hoạt

động của Tổ chuyên môn như làm đồ dùng cho các tiết dạy chuyên đề, kinh phí

tổ chức các hoạt động ngoại khoá. Đặc biệt là nên có kinh phí khen thưởng cho

GV, tổ chuyên môn có thành tích trong hoạt động chuyên môn hàng năm.

Tiểu kết chƣơng 1

Trong trường THPT, tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành của bộ máy

tổ chức, quản lý nhà trường. Là nơi trực tiếp quản lý, điều hành, kiểm tra đánh

giá hoạt động chuyên môn và bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn của các

34

nhà giáo. Hoạt động chuyên môn của tổ chuyên môn là hoạt động thiết yếu, chủ

lực trong tất cả hoạt động giáo dục trong nhà trường. Do đó, đổi mới, nâng cao

chất lượng GD trong mỗi nhà trường phải bắt đầu từ đổi mới, nâng cao chất

lượng hoạt động của các tổ chuyên môn.

Để quản lý hiệu quả hoạt động của tổ chuyên môn trong bối cảnh đổi mới

GD&ĐT hiện nay, Hiệu trưởng trường THPT không chỉ phải nắm vững lý luận

về khoa học quản lý mà còn nắm vững vấn đề cơ bản về tổ chuyên môn, yêu cầu

đổi mới hoạt động của tổ chuyên và những vấn đề cơ bản về quản lý hoạt động

của tổ chuyên môn như: Quản lý việc xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch

hoạt động của tổ chuyên môn; quản lý hoạt động dạy học, quản lý đổi mới

phương pháp, kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh; quản lý hoạt động

đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn; xây dựng và phát triển đội ngũ GV trong các

tổ chuyên môn; kiểm tra đánh giá các hoạt động của tổ chuyên môn.

35

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng (2013), Nghị Quyết số 29-NQ/TW

ngày 4/11/2013 Hội nghị lần thứ tám Ban chấp hành trung ương khóa XI về:

Đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội

trong thời kỳ Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa và hội nhập quốc tế;

2. Bộ GD&ĐT (2014), Tài liệu tập huấn Đổi mới sinh hoạt chuyên môn.

NXB Đại học sư phạm;

3. Bộ GD&ĐT (2011), Thông tư số 12/2011/TT-BGD&ĐT ngày

28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về việc: Ban hành Điều lệ trường THCS,

THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học;

4. Bộ GD&ĐT(2011), Thông tư số 13/2011/TT/BGD&ĐT ngày

28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về việc: Ban hành Quy chế tổ chức và

hoạt động của trường Tiểu học, trường THCS, trường THPT và trường phổ

thông có nhiều cấp học loại hình tư thục;

5. Bộ GD&ĐT (2008), Quyết định số 80/2008/QĐ-BGD&ĐT ngày

30/12/2008 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về việc: Ban hành Tiêu chuẩn đánh giá

chất lượng trường THPT;

6. Bộ GD&ĐT (2015), Tài liệu tập huấn đổi mới sinh hoạt chuyên môn

Dùng cho CBQL, GV THCS, THPT và GDTX. NXB Đại học sư phạm;

7. Bộ GD&ĐT- Vụ GDTrH ( 2016), Tài liệu hội thảo - Tập huấn đổi

mới tổ chức và quản lý hoạt động giáo dục ở trường THPT theo định hướng phát

triển năng lực học sinh năm 2016 – Dự án phát triển THPT giai đoạn 2. Chuyên

đề 3: “Tổ chuyên môn và tổ trưởng chuyên môn trong trường THPT;

8. Bộ GD&ĐT, Công văn số 5555/BGDĐT - GDTrH ngày 08 tháng 10

năm 2014 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về việc: Hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn

về đổi mới PPDH và KTĐG; tổ chức và quản lý các hoạt động chuyên môn của

trường trung học/TTGDTX qua mạng;

100

9. Bộ GD&ĐT, Công văn số 4509/BGD&ĐT – GDTrH ngày 03/9/2015

về việc: Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm hoc 2015-2016;

10. Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2014) , Đại cương khoa học

quản lý . NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.

11. Nguyễn Hữu Châu (2008), Chất lượng giáo dục – những vấn đề lý

luận và thực tiễn. NXB Giáo dục, Hà Nội;

12. Nguyễn Phúc Châu (2010), Quản lý nhà trường. NXB Đại học Sư

phạm;

13. Đặng Xuân Hải, Nguyễn Sĩ Thƣ (2012), Quản lý giáo dục, quản lý

nhà trường trong bổi cảnh thay đổi. NXB Giáo dục Việt Nam;

14. HaRoldKoontz, Những vấn đề cốt yếu của quản lý”, NXB KHKT, HN 1998.

15. Đỗ Thị Thu Hằng, Phạm Văn Thuần (2016), Quản lý hành chính nhà

nước và quản lý ngành giáo dục và đào tạo. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội;

17. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2012), Quản lý giáo dục, một số vấn đề lý luận và

thực tiễn. NXB Đại học quốc gia Hà Nội;

18. Nguyễn Ngọc Quang, “Những khái niệm cơ bản về quản lý giáo dục”,

Trường CBQLGD&ĐT TƯ 1, HN 1989;

19. Quốc Hội nƣớc CHXHCN VN (2009), “Luật giáo dục (Đã được sửa đổi,

bổ sung năm 2009) và một số quy định có liên quan, NXB Lao động, HN năm 2010;

20. Sở GD&ĐT Phú Thọ, Kế hoạch số 626/KH- GD&ĐT ngày 25/4/2014 của

Sở GD&ĐT Phú Thọ về việc: Thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh thực hiện chương

trình hành động của tỉnh ủy về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT giai đoạn 2014-

2020;

21. Sở GD&ĐT Phú Thọ, Công văn số: 161/HD-SGD&ĐT ngày 22 tháng

01 năm 2015 của Sở GD&ĐT Phú Thọ về việc: Hướng dẫn xây dựng chuyên đề

dạy học, KTĐG và sinh hoạt chuyên môn trên mạng thông tin “ trường học kết

nối”

22. Trần Quốc Thành (2003), “Đại cương về khoa học quản lý - Giáo

trình QLGD dùng cho học viên cao học” Trường ĐHSP HN 2003

101

23. Từ điển Giáo dục học (2010), NXB Khoa học kỹ thuật, Hà Nội 2010

24. Các trƣờng THPT ngoài công lập tỉnh Phú Thọ (Năm học 2015-

2016), “ Báo cáo sơ kết học kỳ I và phương hướng, nhiệm vụ học kỳ II năm học

2015-2016” và các biểu mẫu thống kê ( EMIS ) kèm theo.

25. Phạm Viết Vƣợng (2000), Giáo dục học. NXB Đại học quốc gia Hà

Nội.

26. Trần Thị Tuyết Oanh (2014), Đánh giá kết quả học tập. NXB Đại học

sư phạm.

102