i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan bài luận văn “Tăng cường công tác quản lý nguồn rơm rạ trong sản xuất
nông nghiệp tại huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình” là công trình khoa học nghiên cứu
độc lập của riêng tôi. Tất cả các nội dung của công trình nghiên cứu này hoàn toàn
được hình thành và phát triển từ những quan điểm của chính cá nhân tôi. Các số liệu
và kết quả được nêu trong luận án là hoàn toàn trung thực.
Một lần nữa, tôi xin khẳng định về sự trung thực của lời cam kết.
Tác giả
Vũ Thị Hồng Nhung
ii
LỜI CẢM ƠN
Trong khoảng thời gian thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp thạc sỹ, tác giả đã gặp
nhiều khó khăn trong việc chuẩn bị tài liệu, thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp. Với sự
nỗ lực của bản thân và sự giúp đỡ tận tình các thầy cô giáo trường Đại học Thủy lợi,
các cán bộ quản lý Khoa Kinh tế và quản lý, thầy giáo hướng dẫn, gia đình, bạn bè và
đồng nghiệp trong suốt quá trình học tập và công tác.
Trước tiên tác giả xin gửi lời cảm ơn đến Bộ Môn xây dựng - Trường Đại học Thủy
lợi Hà Nội đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác giả trong quá trình nghiên cứu và
hoàn thành Luận văn này.
Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn thầy giáo PGS.TSKH Nguyễn Trung Dũng - người đã
hướng dẫn chỉ bảo tận tình, động viên tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn
thành luận văn này.
Tác giả xin chân thành cảm ơn lãnh đạo, cán bộ công chức, viên chức Ủy ban nhân
dân huyện Yên Khánh, Chi cục Bảo vệ môi trường – Sở Tài nguyên và Môi trường,
Chi cục trồng trọt và chăn nuôi – Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phòng Tài
nguyên và Môi trường huyện Yên Khánh; Phòng nông nghiệp huyện Yên Khánh cung
cấp tài liệu để tác giả có cơ sở thực tiễn hoàn thành luận văn.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng hoàn thành nội dung nghiên cứu bằng tất cả năng lực và
sự nhiệt tình của bản thân, tuy nhiên luận văn này không thể tránh khỏi những thiếu
sót, tác giả rất mong nhận được các ý kiến đóng góp quý báu của các thầy, cô và đồng
nghiệp để hoàn thiện hơn nữa nhận thức của mình.
Xin chân thành cảm ơn!
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. ii
MỤC LỤC ..................................................................................................................... iii
MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ
NGUỒN RƠM RẠ TRONG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP .......................................... 5
1.1 Tổng quan về rơm rạ trong sản xuất nông nghiệp ................................................ 5
1.1.1 Khái niệm, nguồn gốc phát sinh, thành phần, đặc điểm của rơm rạ trong
sản xuất nông nghiệp .......................................................................................... 5
1.1.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nguồn rơm rạ trong sản xuất
nông nghiệp ......................................................................................................... 8
1.1.3 Cở sở pháp lý đối với công tác quản lý nguồn rơm rạ trong sản xuất nông
nghiệp ................................................................................................................ 13
1.1.4 Nội dung của công tác quản lý nguồn rơm rạ trong sản xuất nông nghiệp
........................................................................................................................... 15
1.1.5 Các tiêu chí đánh giá công tác quản lý đối với nguồn rơm rạ trong sản
xuất nông nghiệp ............................................................................................... 15
1.2 Cở sở thực tiễn về công tác quản lý nguồn rơm rạ trong sản xuất nông nghiệp . 18
1.2.1 Kinh nghiệp quản lý đối với rơm rạ trong sản xuất nông nghiệp trên thế
giới .................................................................................................................... 18
1.2.2 Kinh nghiệp quản lý đối với rơm rạ trong sản xuất nông nghiệp ở Việt
Nam ................................................................................................................... 22
1.2.3 Bài học kinh nghiệm về công tác quản lý rơm rạ trong sản xuất nông
nghiệp rút ra cho huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình ....................................... 28
1.3 Các công trình khoa học đã công bố có liên quan đến đề tài .............................. 28
Kết luận Chương 1 ........................................................................................................ 30
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGUỒN RƠM RẠ TRONG
SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TẠI HUYỆN YÊN KHÁNH, TỈNH NINH BÌNH ...... 31
2.1 Giới thiệu về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Yên Khánh, tỉnh
Ninh Bình .................................................................................................................. 31
iv
2.1.1 Điều kiện tự nhiên ................................................................................... 31
2.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội ........................................................................ 34
2.1.3 Đánh giá chung về phát triển kinh tế - xã hội huyện Yên Khánh thời gian
qua ..................................................................................................................... 38
2.2 Thực trạng nguồn rơm rạ trong sản xuất nông nghiệp tại huyện Yên Khánh, tỉnh
Ninh Bình .................................................................................................................. 39
2.2.1 Tình hình sử dụng đất nông nghiệp ......................................................... 39
2.2.2 Tình hình sản xuất nông nghiệp tại huyện Yên Khánh ........................... 41
2.2.3 Một số nhận xét tổng quát về khu vực nông nghiệp ................................ 46
2.2.4 Thực trạng nguồn rơm rạ trong sản xuất nông nghiệp ............................ 48
2.3 Thực trạng công tác quản lý nguồn rơm rạ trong sản xuất nông nhiệp tại huyện
Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình ...................................................................................... 50
2.3.1 Mô hình tổ chức bộ máy quản lý nhà nước và thực hiện các quy định về
quản lý nguồn rơm rạ trong sản xuất nông nghiệp ........................................... 50
2.3.2 Các văn bản pháp lý về chỉ đạo thực hiện các quy định về quản lý nguồn
rơm rạ trong sản xuất nông nghiệp ................................................................... 53
2.4 Tình hình triển khai thực hiện quy định của nhà nước nhằm quản lý nguồn rơm
rạ trong sản xuất nông nghiệp tại huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình ...................... 56
2.4.1 Hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức của cộng đồng .................. 56
2.4.2 Hoạt động dướng dẫn về khoa học kỹ thuật và hỗ trợ về kinh phí ......... 58
2.4.3 Kết quả khảo sát, điều tra về công tác quản lý rơm rạ sau thu hoạch .... 62
2.5 Đánh giá chung công tác quản lý nguồn rơm rạ trong sản xuất nông nhiệp tại
huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình ........................................................................... 69
2.5.1 Những kết quả đạt được........................................................................... 69
2.5.2 Những tồn tại và nguyên nhân ................................................................. 70
Kết luận Chương 2 ........................................................................................................ 72
CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGUỒN RƠM
RẠ TRONG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TẠI HUYỆN YÊN KHÁNH, TỈNH NINH
BÌNH ............................................................................................................................. 74
3.1 Định hướng quản lý của nhà nước về quản lý nguồn rơm rạ trong sản xuất nông
nghiệp tại huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình .......................................................... 74
v
3.1.1 Định hướng của nhà nước về quản lý nguồn rơm rạ trong sản xuất nông
nghiệp ................................................................................................................ 74
3.1.2 Định hướng của tỉnh Ninh Bình nói chung và huyện Yên Khánh nói
riêng về quản lý nguồn rơm rạ trong sản xuất nông nghiệp ............................. 76
3.2 Những cơ hội và thách thức về công tác quản lý nguồn rơm rạ trong sản xuất
nông nghiệp tại huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình .................................................. 81
3.2.1 Những cơ hội ........................................................................................... 81
3.2.2 Những thách thức ..................................................................................... 82
3.3 Đề xuất một số giải pháp chủ yếu tăng cường quản lý nguồn rơm rạ trong sản
xuất nông nghiệp tại huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình .......................................... 82
3.3.1 Hoàn thiện thể chế, chính sách và pháp luật ............................................ 82
3.3.2 Tăng cường và đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư cho quản lý nguồn rơm rạ
trong sản xuất nông nghiệp ............................................................................... 86
3.3.3 Đề xuất một số mô hình quản lý nguồn rơm rạ trong sản xuất nông
nghiệp ................................................................................................................ 87
3.3.4 Tăng cường công tác tuyên truyền và nâng cao nhận thức cộng đồng .... 93
Kết luận Chương 3 ........................................................................................................ 95
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................................... 97
PHỤ LỤC 1 ................................................................................................................. 101
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 106