Báo cáo nông nghiệp: "MộT Số SÂU HạI QUAN TRọNG THUộC Bộ CáNH VảY TRÊN RAU Họ HOA THậP Tự Vụ XUÂN 2009 TạI Hà NộI Và HIệU QUả PHòNG TRừ CHúNG CủA THUốC SINH HọC BITADIN WP"

Tạp chí Khoa học và Phát triển 2010: Tập 8, số 2: 220 - 226 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

MéT Sè S¢U H¹I QUAN TRäNG THUéC Bé C¸NH V¶Y TR£N RAU Hä HOA THËP Tù Vô XU¢N 2009 T¹I Hμ NéI Vμ HIÖU QU¶ PHßNG TRõ CHóNG CñA THUèC SINH HäC BITADIN WP

Some Important Lepidopterous Insect Pests on Crucifereae in Spring Season 2009 in Hanoi and the Effectivenes of Bio-Insecticide Bitadin WP for Their Control

Đặng Thị Dung1, Phan Thị Thanh Huyền2

1Khoa Nông học, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội 2Cao học ngành BVTV Khóa 16, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội Địa chỉ email tác giả liên lạc: dung5203@yahoo.com

TÓM TẮT

Rau họ hoa thập tự thường bị nhiều loài sâu hại tấn công, trong đó một số loài quan trọng thuộc bộ cánh vảy, đặc biệt là sâu tơ (Plutella xylostella L.), sâu khoang (Spodoptera litura F.) và sâu xanh bướm trắng (Pieris rapae L.). Chúng xuất hiện từ đầu đến cuối vụ với mức độ phổ biến khá cao. Đỉnh cao mật độ thường rơi vào giai đoạn cây trải lá bàng. Để phòng chống chúng, người nông dân đã sử dụng nhiều loại thuốc hóa học diệt trừ sâu hại. Song do biện pháp này có nhiều nhược điểm, nên việc đưa chế phẩm sinh học thay thế thuốc hóa học là rất cần thiết, vừa diệt được sâu hại, vừa hạn chế ô nhiễm môi trường, ít ảnh hưởng đến thiên địch và sức khỏe con người. Kết quả khảo nghiệm chế phẩm BITADIN WP trừ sâu tơ và sâu xanh bướm trắng cho thấy hiệu lực rất cao ngay cả ở nồng độ rất thấp (>90%) và đạt 100% ở nồng độ 0,1- 0,2% (trừ sâu khoang). Hiệu lực của chế phẩm BITADIN WP trừ 2 loài sâu trên cao hơn thuốc hóa học Regent ở 5 - 7 ngày sau xử lý ở mức ý nghĩa P ≤ 0,05.

Từ khóa: Phòng chống sâu hại, rau họ hoa thập tự, sâu hại bộ cánh vảy, thuốc trừ sâu sinh học.

SUMMARY

Five species of Lepidopterous insect pests were found on crucifereae in Hanoi in Spring season 2009, two of them were most abundant than others, i.e. diamond back moth (Plutella xyllostella L.) and white butterfly Pierid (Pieris rapae L.). Diamond back moth, white butterfly Pierid and Army worm (Spodoptera litura F.) appeared on crucifereae during cropping season at Hahoi, Thuongtin, Hanoi. The density of diamond back moth and army worm was always higher than white butterfly Pierid. The highest density occurred at full leaf development stage. The insect density on cabbage was higher than on Chinese cabbage. Bio-insecticide BITADIN WP exerted very high effect (>90%) against diamond back moth and white butterfly pierid at very low concentration (0.05%). The control effect reached 100% with concentration of 0.1 - 0.2%. In the field, the effect of BITADIN WP against cruciferious insects was lower than in the laboratory, but higher than chemical insecticide Regent 800 WP with significance at P ≤ 0.05.

Key words: Bio-insecticide, crucifereae, insect control, Lepidopterous insect.

220

Một số sâu hại quan trọng thuộc bộ cánh vảy trên rau họ hoa thập tự vụ xuân 2009 tại Hà Nội ...

1. §ÆT VÊN §Ò

thuéc bé c¸nh v¶y trªn c¶i b¾p, c¶i bao vμ su hμo t¹i Hμ Håi (Th−êng TÝn), §Æng X¸ (Gia L©m) vμ Song Ph−¬ng (Hoμi §øc), Hμ Néi.

§iÒu tra diÔn biÕn mËt ®é s©u h¹i chÝnh t¹i Hμ Håi, Th−êng TÝn, Hμ Néi. Thuèc sinh häc sö dông ®Ó trõ s©u t¬, s©u xanh b−ím tr¾ng vμ s©u khoang lμ BITADIN WP (Bacillus thuringiensis var. kurstaki 16.000 IU + Granulosis virus 108 PIB).

2.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu

§iÒu tra thμnh phÇn s©u bé c¸nh v¶y h¹i trªn rau hä hoa thËp vô xu©n 2009 ®−îc thùc hiÖn theo ph−¬ng ph¸p tù do. §iÓm ®iÒu tra kh«ng cè ®Þnh, ®Þnh kú mçi tuÇn mét lÇn.

§iÒu tra diÔn biÕn mËt ®é s©u h¹i chÝnh ®−îc thùc hiÖn theo tiªu chuÈn cña chuyªn ngμnh BVTV. (Bé NN&PTNT., 2003). Mçi ruéng ®iÒu tra 5 ®iÓm chÐo gãc, mçi ®iÓm 5 c©y. §Õm toμn bé sè s©u h¹i cã trªn c©y t¹i mçi ®iÓm ®iÒu tra.

Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu lùc cña chÕ phÈm BITADIN WP ®èi víi s©u t¬, s©u xanh b−ím tr¾ng vμ s©u khoang (trong phßng vμ ngoμi ®ång) ®−îc thùc hiÖn theo quy ph¹m cña chuyªn ngμnh BVTV. §iÒu tra mËt ®é s©u tr−íc khi phun vμ sau phun 1, 3, 5, 7 ngμy.

3. KÕT QU¶ NGHI£N CøU Vμ TH¶O LUËN

3.1. Thμnh phÇn s©u bé c¸nh v¶y h¹i rau hä hoa thËp tù vô xu©n 2009 t¹i Th−êng TÝn, Hμ Néi

Rau xanh lμ c©y thùc phÈm rÊt quan träng trong ®êi sèng hμng ngμy cña con ng−êi, lμ nguån dinh d−ìng cÇn thiÕt cho c¬ thÓ nh− protein, axit h÷u c¬, vitamin vμ c¸c kho¸ng chÊt. Ngoμi ra, rau xanh cßn lμ nguån thøc ¨n phôc vô cho ch¨n nu«i. Trong c¸c lo¹i rau thùc phÈm th× rau hä hoa thËp tù chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong c¬ cÊu c©y trång cña n−íc ta, cung øng trªn 50% s¶n l−îng rau hμng n¨m trong c¶ n−íc (Mai V¨n QuyÒn, 1994). Theo ®Ò ¸n ph¸t triÓn ngμnh rau cña Bé N«ng nghiÖp vμ PTNT, tíi n¨m 2010 n−íc ta sÏ ®¹t ®−îc s¶n l−îng 20 triÖu tÊn rau, ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu 1 tû USD/n¨m. §Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng vμ xuÊt khÈu, ngo¹i thμnh Hμ Néi ®· h×nh thμnh nhiÒu khu vùc s¶n xuÊt rau tËp trung. ChÝnh sù gia t¨ng diÖn tÝch còng nh− tÝnh chuyªn canh ngμy cμng cao ®· vμ ®ang t¹o ®iÒu kiÖn cho s©u h¹i ph¸t triÓn m¹nh. §Ó phßng trõ c¸c loμi s©u h¹i, ng−êi trång rau chñ yÕu dùa vμo biÖn ph¸p ho¸ häc. Tuy nhiªn, viÖc qu¸ l¹m dông thuèc trõ s©u ®· ®em l¹i nh÷ng hËu qu¶ kh«ng mong muèn. §iÒu nμy kh«ng chØ lμm suy gi¶m tÝnh ®a d¹ng cña sinh quÇn, g©y tæn h¹i ®Õn quÇn thÓ thiªn ®Þch mμ cßn lμm ph¸t sinh tÝnh kh¸ng thuèc cña dÞch h¹i, t¨ng chi phÝ phßng trõ vμ g©y ¶nh h−ëng nghiªm träng ®Õn con ng−êi vμ m«i tr−êng. Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p cã triÓn väng trong nghiªn cøu, øng dông trong s¶n xuÊt lμ sö dông chÕ phÈm sinh häc phßng chèng nhiÒu loμi s©u h¹i c©y trång, ®Æc biÖt ®èi víi s©u h¹i trªn rau hä hoa thËp tù. KÕt qu¶ nghiªn cøu nμy nh»m khuyÕn c¸o ng−êi s¶n xuÊt sö dông chÕ phÈm sinh häc trong phßng chèng s©u h¹i, b¶o vÖ s¶n phÈm n«ng nghiÖp vμ m«i sinh.

2. VËT LIÖU Vμ PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU

2.1. VËt liÖu

TiÕn hμnh ®iÒu tra thμnh phÇn s©u h¹i

Thμnh phÇn s©u h¹i nãi chung, bé c¸nh v¶y trªn rau hä hoa thËp tù nãi riªng cã thÓ bÞ thay ®æi tïy theo thêi vô, gièng c©y trång, kü thuËt canh t¸c vμ ®Æc biÖt lμ t¸c ®éng cña thuèc hãa häc. Trong vô ®«ng xu©n n¨m 2009 ®iÒu tra ®−îc tiÕn hμnh ®Ó x¸c ®Þnh thμnh phÇn s©u h¹i bé c¸nh v¶y trªn rau hä hoa thËp tù t¹i mét sè ®Þa bμn trång rau t¹i Hμ Néi.

221

Đặng Thị Dung, Phan Thị Thanh Huyền

B¶ng 1. Thμnh phÇn s©u bé c¸nh v¶y h¹i rau hä hoa thËp tù vô xu©n 2009 t¹i Hμ Néi

TT Tên Việt Nam Tên khoa học Họ Mức độ phổ biến

1 Sâu tơ Plutella xylostella Linnaeus Yponomeutidae +++

2 Sâu xanh bướm trắng Pieris rapae Linnaeus Pieridae +++

3 Sâu khoang Spodoptera litura Fabr Noctuidae ++

4 Sâu xanh Helicoverpa armigera Hübner ‘’ +

Ghi chú: +++: Xuất hiện nhiều; ++: Xuất hiện trung bình; +: Xuất hiện ít

®¹t tõ 1,2 - 3,5 con/c©y. Cßn s©u xanh b−ím tr¾ng ®¹t (0,63 - 0,86 con/c©y). Sau ®ã mËt ®é s©u t¬ vμ s©u xanh b−ím tr¾ng gi¶m dÇn ®Õn thu ho¹ch. Riªng s©u khoang, mËt ®é l¹i t¨ng lªn ë giai ®o¹n b¾p cuèn, ®iÒu nμy cã thÓ lμ do s©u khoang cã tÝnh ¨n t¹p, nªn khi l¸ b¾p c¶i ®· cuèn b¾p, tr−ëng thμnh vÉn ®Õn ®Î trøng lªn l¸ giμ, lμm t¨ng mËt ®é.

Sè liÖu b¶ng 1 cho thÊy, s©u t¬ vμ s©u xanh b−ím tr¾ng lμ 2 loμi g©y h¹i cã møc ®é phæ biÕn cao. S©u khoang xuÊt hiÖn ë møc ®é trung b×nh. Lª ThÞ Kim Oanh (2003) cho biÕt, thu ®−îc 10 loμi s©u h¹i bé c¸nh v¶y trªn rau hä hoa thËp tù t¹i Hμ Néi trong nh÷ng n¨m 1995 - 2002. KÕt qu¶ nμy cao h¬n kÕt qu¶ ®iÒu tra cña chóng t«i 5 loμi. Hå ThÞ Thu Giang (2002) còng thu ®−îc 12 loμi t¹i vïng ngo¹i thμnh Hμ Néi trong 3 n¨m (1997 - 1999), nhiÒu h¬n 7 loμi so víi sè liÖu ë b¶ng 1). Theo chóng t«i, ph¹m vi thêi gian ®iÒu tra cña c¸c t¸c gi¶ nãi trªn réng h¬n nhiÒu (Lª ThÞ Kim Oanh, 2003, thùc hiÖn trong 7 n¨m; Hå ThÞ Thu Giang, 2002 thùc hiÖn trong 3 n¨m), cßn nghiªn cøu nμy chØ ®iÒu tra trong mét vô xu©n.

5 Sâu đục nõn Hellula undalis Fabr. Pyralidae +

3.2. DiÔn biÕn mËt ®é s©u h¹i chÝnh trªn rau hä hoa thËp tù vô xu©n 2009 t¹i Hμ Håi, Th−êng TÝn, Hμ Néi

T−¬ng tù, kÕt qu¶ ®iÒu tra diÔn biÕn mËt ®é s©u h¹i chÝnh trªn c¶i bao cho thÊy s©u t¬, s©u xanh b−ím tr¾ng vμ s©u khoang còng xuÊt hiÖn rÊt sím trªn c¶i bao t¹i Hμ Håi, Th−êng TÝn, Hμ Néi ngμy tõ khi míi trång (B¶ng 3). Chóng g©y h¹i trong suèt thêi kú sinh tr−ëng ph¸t triÓn cña c©y c¶i bao. Tuy nhiªn, mËt ®é c¶ 3 loμi s©u h¹i nμy ®Òu thÊp h¬n so víi trªn c¶i b¾p. T¸c ®éng nμy cho thÊy yÕu tè thøc ¨n cã ¶nh h−ëng lín ®Õn sù gia t¾ng sè l−îng cña mçi loμi sinh vËt nãi chung, s©u h¹i rau hä hoa thËp tù nãi riªng. KÕt qu¶ ®iÒu tra cßn cho thÊy, trong 3 loμi s©u h¹i trªn c¶i bao, s©u xanh b−ím tr¾ng cã mËt ®é thÊp h¬n s©u t¬ vμ

Sù biÕn ®éng sè l−îng cña nh÷ng loμi s©u h¹i quan träng trªn rau hä hoa thËp tù phô thuéc nhiÒu vμo yÕu tè thêi tiÕt (thêi vô) (B¶ng 2).

s©u khoang. ë giai ®o¹n c©y con mËt ®é lμ 0,25 con/c©y, sau ®ã mËt ®é s©u t¨ng dÇn. MËt ®é s©u ®¹t cao nhÊt lμ 0,84 con/c©y vμo lóc c©y chuÈn bÞ cho thu ho¹ch. §èi víi s©u t¬ vμ s©u khoang, ®Ønh cao mËt ®é øng víi giai ®o¹n c©y tr¶i l¸, 5,5 con/c©y (s©u t¬) vμ 3,8 con/c©y (s©u khoang). Tuy mËt ®é kh«ng cao, song t¸c h¹i cña 3 loμi s©u nμy trªn c¶i bao vÉn lín, v× søc ¨n cña s©u xanh b−ím tr¾ng vμ s©u khoang rÊt cao, dÉn ®Õn võa ¶nh h−ëng n¨ng suÊt, võa ¶nh h−ëng chÊt l−îng.

KÕt qu¶ b¶ng 2 cho thÊy, c¶ 3 loμi s©u h¹i lμ s©u t¬, s©u xanh b−ím tr¾ng, s©u khoang ®Òu xuÊt hiÖn sím ë giai ®o¹n rau ph¸t triÓn th©n l¸. Tuy nhiªn, thêi gian s©u khoang xuÊt hiÖn trªn rau muén h¬n kho¶ng 1 tuÇn. S©u t¬ lu«n cã mËt ®é cao tõ ®Çu vô ®Õn cuèi vô. MËt ®é cña c¶ 3 loμi ®Òu ®¹t ®Ønh cao vμo kho¶ng tuÇn ®Çu cña th¸ng 3 (øng víi giai ®o¹n c©y tr¶i l¸ bμng), mËt ®é s©u t¬ ®¹t 27,5 - 36,5 con/c©y; s©u khoang

222

Một số sâu hại quan trọng thuộc bộ cánh vảy trên rau họ hoa thập tự vụ xuân 2009 tại Hà Nội ...

B¶ng 2. DiÔn biÕn mËt ®é s©u h¹i chÝnh trªn c¶i b¾p vô xu©n 2009 t¹i Hμ Håi, Th−êng TÝn, Hμ Néi

Ngày điều tra Giai đoạn sinh trưởng

4/2 11/2 18/2 25/2 4/3 11/3 18/3 25/3 1/4 8/4 Phát triển thân lá Phát triển thân lá Phát triển thân lá Cây trải lá bàng Cây trải lá bàng Cây trải lá bàng Cây trải lá bàng Bắp cuốn Bắp cuốn Bắp cuốn chặt Sâu tơ 4,3 2,5 11,9 27,5 36,5 29,4 15,6 2,8 2,2 1,9 Mật độ (con/cây) Sâu xanh bướm trắng 0,32 0,38 0,54 0,63 0,86 1,25 1,58 0,36 0,28 0,22 Sâu khoang 0 0,3 0,4 1,2 3,5 1,4 2,3 5,5 5,3 2,7

B¶ng 3. DiÔn biÕn mËt ®é s©u h¹i chÝnh trªn c¶i bao vô xu©n 2009 t¹i Hμ Håi, Th−êng TÝn, Hμ Néi

Mật độ (con/cây) Ngày điều tra Giai đoạn sinh trưởng Sâu tơ Sâu xanh bướm trắng Sâu khoang

27/2 6/3 13/3 20/3 27/3 3/4 10/4 Cây con Cây con Trải lá Trải lá Bắp cuốn Bắp cuốn Sắp thu hoạch 1,6 1,8 2,2 5,5 3,1 2,7 2,3 0,25 0,16 0,42 0,34 0,58 0,72 0,84 1,3 1,9 2,5 3,8 1,2 1,4 0,3

3.3. HiÖu lùc cña chÕ phÈm BITADIN WP. trong phßng chèng s©u h¹i rau hä hoa thËp tù

ChÕ phÈm BITADIN WP cã hiÖu lùc rÊt cao trong phßng trõ s©u t¬ kÓ c¶ khi pha chÕ víi nång ®é thÊp 0,05% (b»ng mét nöa liÒu khuyÕn c¸o) (B¶ng 4). ChØ sau phun 24 giê, hiÖu lùc cña chÕ phÈm ®· ®¹t 28,56% ë nång ®é 0,05% vμ 73% ë nång ®é 0,2%. Sau 72h, hiÖu lùc chÕ phÈm ®¹t 100% ë nång ®é 0,1 & 0,2%. ë nång ®é 0,05%, hiÖu lùc chÕ phÈm cã thÊp h¬n chót Ýt (92,62%). Song ®ã còng lμ con sè lý t−ëng so víi nhiÒu loμi hãa chÊt kh¸c. §iÒu nμy cho thÊy tÝnh −u viÖt cña chÕ phÈm sinh häc, nã kh«ng chØ h¹n chÕ « nhiÔm m«i tr−êng, mμ cßn cã t¸c dông tiªu diÖt s©u t¬ rÊt cao.

qu¶ ng−îc l¹i. ChÕ phÈm BITADIN WP l¹i cã hiÖu lùc cao h¬n Regent ë møc sai kh¸c cã ý nghÜa P ≤0,05 (B¶ng 5). Cô thÓ hiÖu lùc cña chÕ phÈm Bitadin sau 5 ngμy lμ 61,91% (so víi 53,55% cña thuèc Regent) vμ 38,8% so víi 28,27% t−¬ng øng. §iÒu nμy cã thÓ gi¶i thÝch lμ do thêi gian h÷u hiÖu cña chÕ phÈm BITADIN WP ë ngoμi ®ång ruéng dμi h¬n thuèc Regent. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña NguyÔn V¨n S¬n, Lª ThÞ Kim Oanh vμ cs. (1995) ®· thö nghiÖm hiÖu lùc cña Xentari 35 WDG trªn s©u t¬ h¹i c¶i b¾p vïng Hoμi §øc - Hμ T©y cho thÊy, hiÖu lùc cña thuèc cao vμ kÐo dμi h¬n h¼n so víi thuèc ho¸ häc. Theo NguyÔn V¨n C¶m (1975), thÝ nghiÖm sö dông chÕ phÈm Bt trªn rau c¶i b¾p cho thÊy, tû lÖ s©u t¬ chÕt 80 - 90%. §©y lμ vÊn ®Ò rÊt cã ý nghÜa trong s¶n xuÊt v× thêi gian tån l−u cña thuèc quyÕt ®Þnh sè lÇn phun thuèc.

HiÖu lùc cña chÕ phÈm BITADIN WP ë 3 ngμy ®Çu sau khi phun thÊp h¬n thuèc hãa häc Regent. Song sau phun 5-7 ngμy th× hiÖu

223

Đặng Thị Dung, Phan Thị Thanh Huyền

B¶ng 4. HiÖu lùc trõ s©u cña chÕ phÈm BITADIN WP trªn s©u t¬ tuæi 2 trong phßng thÝ nghiÖm

Ghi chú: Các giá trị trong cùng một cột mang chữ cái khác nhau thì khác nhau có ý nghĩa ở mức thống kê P ≤ 0,05.

Hiệu lực trừ sâu (%) của chế phẩm sau Công thức thí nghiệm 6h 12h 0 Bitadin WP 0,05% 0 0 Bitadin WP 0,1% 0 0 Bitadin WP 0,2% 0 24h 28,56c 54,62b 73,00a 48h 63,63c 76,07b 90,33a 72h 92,62b 100a 100a CV% 4,3 2,3 3,2 4,45 3,51 6,20 LSD0,05

B¶ng 5. So s¸nh hiÖu lùc cña chÕ phÈm BITADIN WP víi Regent 800WG trõ s©u t¬ ngoμi ®ång ruéng

Ghi chú: Các giá trị trong cùng một cột mang chữ cái khác nhau thì khác nhau có ý nghĩa ở mức thống kê P ≤ 0,05.

Hiệu lực của thuốc (%) sau phun Công thức thí nghiệm 1 ngày 3 ngày 5 ngày 7 ngày Bitadin WP (0,1%) Regent 800WG (0,1%) 29,54b 62,76a 68,80b 73,34a 61,91a 53,55 b 38,80a 28,27b CV% 11,9 5,2 6,4 7,7 12,46 8,39 4,56 5,82 LSD0,05

B¶ng 6. HiÖu lùc cña BITADIN WP vμ Regent trõ s©u xanh b−ím tr¾ng trong phßng thÝ nghiÖm

Hiệu lực của chế phẩm Bitadin sau xử lý (%) Công thức thí nghiệm 6h 12h 24h 48h 72h

0 Bitadin WP 0,05% 0 33,33d 58,27c 90,96b

0 Bitadin WP 0,1% 0 48,33c 87,54b 100a

0 Bitadin WP 0,2% 0 54,67b 91,48a 100a

0 Regent 800WG 0,1% 33,33 70,23a 81,67b 88,00b

CV% 4,5 2,5 3,6

Ghi chú: Các giá trị trong cùng một cột mang chữ cái khác nhau thì khác nhau có ý nghĩa ở mức thống kê P≤ 0,05.

KÕt qu¶ xö lý chÕ phÈm BITADIN WP trõ s©u xanh b−ím tr¾ng ë c¸c nång ®é kh¸c nhau còng t−¬ng tù ®èi víi s©u t¬ (B¶ng 6). Sau 24 giê hiÖu lùc trõ s©u cña chÕ phÈm BITADIN WP ë nång ®é 0,05% ®¹t 33,33%, nång ®é 0,1% ®¹t 48,33% vμ nång ®é 0,2% ®¹t 54,67%. Sau 72 giê xö lý hiÖu lùc trõ s©u cña chÕ phÈm BITADIN WP ë c¶ 3 nång ®é

®Òu cao vμ ®¹t 90,96 - 100%. So víi thuèc hãa häc Regent, chÕ phÈm BITADIN WP vÉn cho hiÖu lùc cao h¬n sau 72 giê xö lý thuèc, mÆc dï thuèc Regent t¸c ®éng nhanh h¬n (33,33% sau 12 giê xö lý). Mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh thuèc trõ s©u sinh häc BITADIN WP rÊt cã hiÖu qu¶ trong phßng chèng s©u t¬ vμ s©u xanh b−ím tr¾ng.

224

4,10 3,97 6,97 LSD0,05

Một số sâu hại quan trọng thuộc bộ cánh vảy trên rau họ hoa thập tự vụ xuân 2009 tại Hà Nội ...

B¶ng 7. HiÖu lùc cña chÕ phÈm BITADIN WP trõ s©u xanh b−ím tr¾ng ngoμi ®ång ruéng

Hiệu lực của thuốc (%) sau phun Công thức thí nghiệm 7 ngày 1 ngày 3 ngày 5 ngày

11,11a BITADIN WP 0,1% 28,62b 68,36b 23,87a

8,89b Regent 800WG 0,1% 58,87a 86,04a 12,87b

Ghi chú:Các giá trị trong cùng một cột mang chữ cái khác nhau thì khác nhau có ý nghĩa ở mức thống kê P ≤ 0,05.

7,4 CV% 12,2 6,7 10,9 1,67 12,06 11,69 4,54 LSD0,05

B¶ng 8. HiÖu lùc cña thuèc BITADIN WP ë c¸c nång ®é kh¸c nhau ®èi víi s©u khoang tuæi 2 trong phßng thÝ nghiÖm

Hiệu lực trừ sâu (%) của chế phẩm sau Công thức thí nghiệm 72h 6h 12h 24h 48h

11,11c BITADIN WP 0,1% 0 0 0 7,80c 31,11b BITADIN WP 0,2% 0 0 0 22,53b BITADIN WP 0,3% 0 0 0 50,67a 38,87a 4,3 CV% 4,7

Ghi chú: Các giá trị trong cùng một cột mang chữ cái khác nhau thì khác nhau có ý nghĩa ở mức thống kê P ≤ 0,05.

2,67 2,15 LSD0,05

4. KÕT LUËN

s©u

xylostella L.),

KÕt qu¶ thö nghiÖm thuèc BITADIN WP ë b¶ng 7 cho thÊy, hiÖu lùc cña thuèc BITADIN WP sau phun 1, 3 ngμy thÊp h¬n (28,62 vμ 68,36%) thuèc hãa häc Regent (58,57 vμ 86,04%) ë møc ý nghÜa P ≤ 0,05. Song sè liÖu nμy l¹i cao h¬n ë thêi gian sau xö lý thuèc 5 - 7 ngμy còng ë møc ý nghÜa P ≤ 0,05. KÕt qu¶ nμy cho thÊy thªm −u ®iÓm cña chÕ phÈm BITADIN WP lμ kÐo dμi h¬n thêi gian t¸c ®éng.

§èi víi s©u khoang, chÕ phÈm BITADIN WP cã hiÖu lùc rÊt thÊp (B¶ng 8). MÆc dï nång ®é chÕ phÈm ®· t¨ng lªn rÊt cao (gÊp 3 lÇn so víi khuyÕn c¸o lμ 0,3%), song sau 72 gií xö lý thuèc, hiÖu lùc còng chØ ®¹t 50,67%. Sè liÖu nμy cμng thÊp h¬n ë nång ®é khuyÕn c¸o (11,11%) cho dï s©u khoang thö nghiÖm cßn nhá (tuæi 2). Còng chÝnh tõ kÕt qu¶ nμy, nªn chóng t«i kh«ng tiÕp tôc kh¶o nghiÖm chÕ phÈm trªn ®ång ruéng.

Thμnh phÇn s©u (bé c¸nh v¶y) h¹i rau hä hoa thËp tù vô xu©n 2009 t¹i c¸c huyÖn Gia L©m, Th−êng TÝn vμ Hoμi §øc, thμnh phè Hμ Néi thu ®−îc 5 loμi. Trong ®ã, s©u t¬ (Plutella khoang (Spodoptera litura F.) lμ 2 loμi quan träng. Chóng xuÊt hiÖn vμ g©y h¹i trªn c¶i b¾p nÆng h¬n c¶i bao tõ ®Çu ®Õn cuèi vô xu©n 2009 t¹i Hμ Håi, Th−êng TÝn, Hμ Néi. MËt ®é s©u t¬ vμ s©u khoang cao nhÊt vμo giai ®o¹n c©y tr¶i l¸ bμng. HiÖu qu¶ phßng trõ cña chÕ phÈm sinh häc BITADIN WP trong phßng thÝ nghiÖm ®èi víi s©u t¬ vμ s©u xanh b−ím tr¾ng rÊt cao, trªn 90% ngay c¶ ë nång ®é rÊt thÊp (0,05%) vμ ®¹t 100% ë nång ®é 0,1 - 0,2%. So víi thuèc hãa häc Regent, hiÖu lùc cña chÕ phÈm BITADIN WP cao h¬n ë 5 - 7 ngμy sau xö lý ë møc ý nghÜa P ≤ 0,05.

225

Đặng Thị Dung, Phan Thị Thanh Huyền

TμI LIÖU THAM KH¶O

Bé N«ng nghiÖp & PTNT (2003). Tμi liÖu so¸t xÐt tiªu chuÈn ViÖt Nam 10TCN. Tiªu chuÈn BVTV. QuyÓn 1: 2-7.

Lª ThÞ Kim Oanh (2003). Nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña thuèc trõ s©u ®Õn diÔn biÕn sè l−îng quÇn thÓ mét sè loμi s©u h¹i rau hä hoa thËp tù vμ thiªn ®Þch cña chóng ë ngo¹i thμnh Hμ Néi vμ phô cËn. LuËn ¸n tiÕn sÜ N«ng nghiÖp, tr.64.

Mai V¨n QuyÒn (1994). Sæ tay trång rau.

NXB. N«ng nghiÖp.

NguyÔn V¨n C¶m (1975). Dïng vi khuÈn Bacillus thuringiensis trõ s©u t¬ h¹i rau. Th«ng tin BVTV sè 21, tr: 30 - 43.

NguyÔn V¨n S¬n, Lª ThÞ Kim Oanh vμ cs. (1995). KÕt qu¶ b−íc ®Çu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ chÕ phÈm vi sinh Xentari 35 WDG víi s©u t¬ (Plutella xylostella) h¹i rau hä hoa thËp tù”. T¹p chÝ B¶o vÖ thùc vËt, sè 5/1995, tr: 24 - 26.

Hå ThÞ Thu Giang (2002). Nghiªn cøu thiªn ®Þch s©u h¹i rau hä hoa thËp tù; ®Æc ®iÓm sinh häc, sinh th¸i cña 2 loμi ong ký sinh chñ yÕu trªn s©u t¬ ë ngo¹i thμnh Hμ Néi. LuËn ¸n tiÕn sÜ N«ng nghiÖp, tr. 46.

226