Sổ tay Cảm biến xe ô tô - GV. Nguyễn Văn Nhu

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:30

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hệ thống điều khiển động cơ gồm có ba nhóm các cảm biến (và các tín hiệu đầu ra của cảm biến), ECU động cơ, và các bộ chấp hành. Sổ tay Cảm biến xe ô tô này sẽ giải thích các cảm biến (các tín hiệu), sơ đồ mạch điện và sơ đồ nối mát, và các điện áp cực của cảm biến. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sổ tay Cảm biến xe ô tô - GV. Nguyễn Văn Nhu

Sổ tay CẢM BIẾN XE Ô TÔ Giảng viên: Nguyễn Văn Nhu Đơn vị công tác: Trường ĐH CN Giao thông vận tải Điện thoại: 0975.910.620 Website: http://uttcar.com
M« t¶ M« t¶ HÖ thèng ®iÒu khiÓn ®éng c¬ gåm cã ba nhãm c¸c c¶m biÕn (vµ c¸c tÝn hiÖu ®Çu ra cña c¶m biÕn), ECU ®éng c¬, vµ c¸c bé chÊp hµnh. Ch¬ng nµy gi¶i thÝch c¸c c¶m biÕn (c¸c tÝn hiÖu), s¬ ®å m¹ch ®iÖn vµ s¬ ®å nèi m¸t, vµ c¸c ®iÖn ¸p cùc cña c¶m biÕn. C¸c chøc n¨ng cña ECU ®éng c¬ ®îc chia thµnh ®iÒu khiÓn EFI, ®iÒu khiÓn ESA, ®iÒu khiÓn ISC, chøc n¨ng chÈn ®o¸n, c¸c chøc n¨ng an toµn vµ dù phßng, vµ c¸c chøc n¨ng kh¸c. C¸c chøc n¨ng nµy vµ c¸c chøc n¨ng cña bé chÊp hµnh ®îc gi¶i thÝch ë c¸c ch¬ng riªng. (1/1) -1-
KiÕn thøc c¬ b¶n M¹ch nguån M¹ch nguån lµ c¸c m¹ch ®iÖn cung cÊp ®iÖn cho ECU cña ®éng c¬. C¸c m¹ch ®iÖn nµy bao gåm kho¸ ®iÖn, r¬le chÝnh EFI, v.v... M¹ch nguån ®îc xe « t« sö dông thùc sù gåm cã 2 lo¹i sau ®©y: (1/3) 1. Lo¹i ®iÒu khiÓn b»ng kho¸ ®iÖn Nh tr×nh bµy ë h×nh minh häa nµy, s¬ ®å chØ ra lo¹i trong ®ã r¬le chÝnh EFI ®îc ®iÒu khiÓn trùc tiÕp tõ kho¸ ®iÖn. Khi bËt kho¸ ®iÖn ON, dßng ®iÖn ch¹y vµo cuén d©y cña r¬le chÝnh EFI, lµm cho tiÕp ®iÓm ®ãng l¹i. ViÖc nµy cung cÊp ®iÖn cho c¸c cùc + B vµ + B1 cña ECU ®éng c¬. §iÖn ¸p cña ¾c quy lu«n lu«n cung cÊp cho cùc BATT cña ECU ®éng c¬ ®Ó tr¸nh cho c¸c m· chÈn ®o¸n vµ c¸c d÷ liÖu kh¸c trong bé nhí cña nã kh«ng bÞ xãa khi t¾t kho¸ ®iÖn OFF. (2/3) 2. Lo¹i ®iÒu khiÓn b»ng ECU ®éng c¬ M¹ch nguån trong h×nh minh häa lµ lo¹i trong ®ã ho¹t ®éng cña r¬le chÝnh EFI ®îc ®iÒu khiÓn bëi ECU ®éng c¬. Lo¹i nµy yªu cÇu cung cÊp ®iÖn cho ECU ®éng c¬ trong vµi gi©y sau sau khi t¾t kho¸ ®iÖn OFF. Do ®ã viÖc ®ãng hoÆc ng¾t cña r¬le chÝnh EFI ®îc ECU ®éng c¬ ®iÒu khiÓn. Khi bËt khãa ®iÖn ON, ®iÖn ¸p cña ¾c quy ®îc cÊp ®Õn cùc IGSW cña ECU ®éng c¬ vµ m¹ch ®iÒu khiÓn r¬le chÝnh EFI trong ECU ®éng c¬ truyÒn mét tÝn hiÖu ®Õn cùc M-REL cña ECU ®éng c¬, bËt më r¬le chÝnh EFI. TÝn hiÖu nµy lµm cho dßng ®iÖn ch¹y vµo cuén d©y, ®ãng tiÕp ®iÓm cña r¬le chÝnh EFI vµ cÊp ®iÖn cho cùc +B cña ECU ®éng c¬. §iÖn ¸p cña ¾c quy lu«n lu«n cung cÊp cho cùc BATT cã lÝ do gièng nh cho lo¹i ®iÒu khiÓn b»ng kho¸ ®iÖn. Ngoµi ra mét sè kiÓu xe cã mét r¬le ®Æc biÖt cho m¹ch sÊy nãng c¶m biÕn tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu, yªu cÇu mét lîng dßng ®iÖn lín. Tham kh¶o: Trong c¸c kiÓu xe mµ ECU ®éng c¬ ®iÒu khiÓn hÖ thèng kho¸ ®éng c¬, r¬le chÝnh EFI còng ®îc ®iÒu khiÓn bëi tÝn hiÖu cña c«ng t¾c b¸o më khãa. (3/3) -2-
M¹ch nèi m¸t ECU ®éng c¬ cã 3 m¹ch nèi m¸t c¬ b¶n sau ®©y: 1. Nèi m¸t ®Ó ®iÒu khiÓn ECU ®éng c¬ (E1) Cùc E1 nµy lµ cùc tiÕp m¸t cña ECU ®éng c¬ vµ thêng ®îc nèi víi buång n¹p khÝ cña ®éng c¬. 2. Nèi m¸t cho c¶m biÕn (E2, E21) C¸c cùc E2 vµ E21 lµ c¸c cùc tiÕp m¸t cña c¶m biÕn, vµ chóng ®îc nèi víi cùc E1 trong ECU ®éng c¬. Chóng tr¸nh cho c¸c c¶m biÕn kh«ng bÞ ph¸t hiÖn c¸c trÞ sè ®iÖn ¸p lçi b»ng c¸ch duy tr× ®iÖn thÕ tiÕp m¸t cña c¶m biÕn vµ ®iÖn thÕ tiÕp m¸t cña ECU ®éng c¬ ë cïng mét møc. 3. Nèi m¸t ®Ó ®iÒu khiÓn bé chÊp hµnh (E01, E02) C¸c cùc E01 vµ E02 lµ c¸c cùc tiÕp m¸t cho bé chÊp hµnh, nh cho c¸c bé chÊp hµnh, van ISC vµ bé sÊy c¶m biÕn tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu. Còng gièng nh cùc E1, E01 vµ E02 ®îc nèi gÇn buång n¹p khÝ cña ®éng c¬. (1/1) -3-
§iÖn ¸p cùc cña c¶m biÕn C¸c c¶m biÕn nµy biÕn ®æi c¸c th«ng tin kh¸c nhau thµnh nh÷ng thay ®æi ®iÖn ¸p mµ ECU ®éng c¬ cã thÓ ph¸t hiÖn. Cã nhiÒu lo¹i tÝn hiÖu c¶m biÕn, nhng cã 5 lo¹i ph¬ng ph¸p chÝnh ®Ó biÕn ®æi th«ng tin thµnh ®iÖn ¸p. HiÓu ®Æc tÝnh cña c¸c lo¹i nµy ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh trong khi ®o ®iÖn ¸p ë cùc cã chÝnh x¸c hay kh«ng. (1/1) 1. Dïng ®iÖn ¸p VC (VTA, PIM) Mét ®iÖn ¸p kh«ng ®æi 5V (§iÖn ¸p VC) ®Ó ®iÒu khiÓn bé vi xö lý ë bªn trong ECU ®éng c¬ b»ng ®iÖn ¸p cña ¾c quy. §iÖn ¸p kh«ng ®æi nµy, ®îc cung cÊp nh nguån ®iÖn cho c¶m biÕn, lµ ®iÖn ¸p cùc VC. Trong lo¹i c¶m biÕn nµy, mét ®iÖn ¸p (5V) ®îc ®Æt gi÷a c¸c cùc VC vµ E2 tõ m¹ch ®iÖn ¸p kh«ng ®æi trong ECU ®éng c¬ nh tr×nh bµy trong h×nh minh häa. Sau ®ã c¶m biÕn nµy thay gãc më bím ga hoÆc ¸p suÊt ®êng èng n¹p ®· ®îc ph¸t hiÖn b»ng ®iÖn ¸p thay ®æi gi÷a 0 vµ 5V ®Ó truyÒn tÝn hiÖu ®i. Gîi ý khi söa ch÷a: NÕu cã sù cè trong m¹ch ®iÖn ¸p kh«ng ®æi hoÆc ng¾n m¹ch VC, nguån ®iÖn cÊp cho bé vi xö lý sÏ bÞ ng¾t, lµm cho ECU ®éng c¬ ngõng ho¹t ®éng vµ ®éng c¬ bÞ chÕt m¸y. 2. Dïng mét nhiÖt ®iÖn trë (THW, THA) Gi¸ trÞ ®iÖn trë cña nhiÖt ®iÖn trë thay ®æi theo nhiÖt ®é. V× vËy c¸c nhiÖt ®iÖn trë ®îc sö dông trong c¸c thiÕt bÞ nh c¶m biÕn nhiÖt ®é níc vµ c¶m biÕn nhiÖt ®é khÝ n¹p, ®Ó ph¸t hiÖn c¸c thay ®æi cña nhiÖt ®é. Nh tr×nh bµy trong h×nh minh häa, ®iÖn ¸p ®îc cÊp vµo nhiÖt ®iÖn trë cña c¶m biÕn tõ m¹ch ®iÖn ¸p kh«ng ®æi (5V) trong ECU ®éng c¬ qua ®iÖn trë R. C¸c ®Æc tÝnh cña nhiÖt ®iÖn trë nµy ®îc ECU ®éng c¬ sö dông ®Ó ph¸t hiÖn nhiÖt ®é b»ng sù thay ®æi ®iÖn ¸p t¹i ®iÓm A trong h×nh minh häa. Khi nhiÖt ®iÖn trë hoÆc m¹ch cña d©y dÉn nµy bÞ hë, ®iÖn ¸p t¹i ®iÓm A sÏ lµ 5V, vµ khi cã ng¾n m¹ch tõ ®iÓm A ®Õn c¶m biÕn nµy, ®iÖn ¸p sÏ lµ 0V. V× vËy, ECU ®éng c¬ sÏ ph¸t hiÖn mét sù cè b»ng chøc n¨ng chÈn ®o¸n. -4-
3. Dïng ®iÖn ¸p BËt/T¾t 1) C¸c thiÕt bÞ dïng c«ng t¾c (IDL, NSW). Khi ®iÖn ¸p bËt ON vµ t¾t OFF, lµm cho c¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn ®îc t×nh tr¹ng BËt/T¾t cña c«ng t¾c. Mét ®iÖn ¸p 5V ®îc ECU ®éng c¬ cÊp vµo c«ng t¾c nµy. §iÖn ¸p ë cùc ECU ®éng c¬ lµ 5V khi c«ng t¾c nµy T¾t OFF, vµ 0V khi c«ng t¾c nµy BËt ON. ECU ®éng c¬ dïng sù thay ®æi ®iÖn ¸p nµy ®Ó ph¸t hiÖn t×nh tr¹ng cña c¶m biÕn. Ngoµi ra, mét sè thiÕt bÞ sö dông ®iÖn ¸p cña 12V ¾cquy. (2) C¸c thiÕt bÞ dïng tranzito (IGF, SPD). §©y lµ mét thiÕt bÞ dïng chuyÓn m¹ch cña tranzito thay cho c«ng t¾c. Nh víi thiÕt bÞ trªn ®©y, viÖc BËt ON vµ T¾t OFF ®iÖn ¸p ®îc dïng ®Ó ph¸t hiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña c¶m biÕn. §èi víi c¸c thiÕt bÞ sö dông c«ng t¾c, mét ®iÖn ¸p 5V ®îc ®Æt vµo c¶m biÕn tõ ECU ®éng c¬, vµ ECU ®éng c¬ sö dông sù thay ®æi ®iÖn ¸p ®Çu cùc khi tranzito bËt ON hoÆc ng¾t OFF ®Ó ph¸t hiÖn t×nh tr¹ng cña c¶m biÕn nµy. Ngoµi ra mét sè thiÕt bÞ sö dông ®iÖn ¸p 12V cña ¾c quy. 4. Sö dông nguån ®iÖn kh¸c tõ ECU ®éng c¬ (STA, STP) ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh xem mét thiÕt bÞ kh¸c ®ang ho¹t ®éng hay kh«ng b»ng c¸ch ph¸t hiÖn ®iÖn ¸p ®îc ®Æt vµo khi mét thiÕt bÞ ®iÖn kh¸c ®ang ho¹t ®éng. H×nh minh häa thÓ hiÖn mét m¹ch ®iÖn cña ®Ìn phanh, vµ khi c«ng t¾c bËt ON, ®iÖn ¸p 12V cña ¾c quy ®îc ®Æt vµo cùc ECU ®éng c¬, vµ khi c«ng t¾c nµy bÞ ng¾t OFF, ®iÖn ¸p sÏ lµ 0V. 5. Sö dông ®iÖn ¸p do c¶m biÕn t¹o ra (G, NE, OX, KNK) Khi b¶n th©n c¶m biÕn tù ph¸t vµ truyÒn ®iÖn, kh«ng cÇn ®Æt ®iÖn ¸p vµo c¶m biÕn nµy. ECU ®éng c¬ sÏ x¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng b»ng ®iÖn ¸p vµ tÇn sè cña dßng ®iÖn sinh ra nµy. Gîi ý: Khi kiÓm tra ®iÖn ¸p cùc cña ECU ®éng c¬, tÝn hiÖu NE, tÝn hiÖu KNK vµ v.v... ®îc truyÒn ®i díi d¹ng sãng AC. Do ®ã, cã thÓ thùc hiÖn c¸c phÐp ®o cã ®é chÝnh x¸c cao b»ng c¸ch dïng m¸y ®o hiÖn sãng. -5-
C¶m biÕn vµ c¸c tÝn hiÖu C¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p C¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p lµ mét trong nh÷ng c¶m biÕn quan träng nhÊt v× nã ®îc sö dông trong EFI kiÓu L ®Ó ph¸t hiÖn khèi lîng hoÆc thÓ tÝch kh«ng khÝ n¹p. TÝn hiÖu cña khèi lîng hoÆc thÓ tÝch cña kh«ng khÝ n¹p ®îc dïng ®Ó tÝnh thêi gian phun c¬ b¶n vµ gãc ®¸nh löa sím c¬ b¶n. C¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p chñ yÕu ®îc chia thµnh 2 lo¹i, c¸c c¶m biÕn ®Ó ph¸t hiÖn khèi lîng kh«ng khÝ n¹p, vµ c¶m biÕn ®o thÓ tÝch kh«ng khÝ n¹p, c¶m biÕn ®o khèi lîng vµ c¶m biÕn ®o lu lîng kh«ng khÝ n¹p cã c¸c lo¹i nh sau: C¶m biÕn ®o khèi lîng khÝ n¹p: KiÓu d©y sÊy. C¶m biÕn ®o lu lîng khÝ n¹p: KiÓu c¸nh vµ kiÓu giã xo¸y quang häc Karman HiÖn nay hÇu hÕt c¸c xe sö dông c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p khÝ kiÓu d©y nãng v× nã ®o chÝnh x¸c h¬n, träng lîng nhÑ h¬n vµ ®é bÒn cao h¬n. (1/5) Tham kh¶o: KiÓu c¸nh C¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p kiÓu c¸nh gåm cã nhiÒu bé phËn nh thÓ hiÖn ë h×nh minh häa. Khi kh«ng khÝ ®i qua c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p nµy tõ bé läc khÝ, nã ®Èy tÊm ®o më ra cho ®Õn khi lùc t¸c ®éng vµo tÊm ®o c©n b»ng víi lß xo ph¶n håi. ChiÕt ¸p, ®îc nèi ®ång trôc víi tÊm ®o nµy, sÏ biÕn ®æi thÓ tÝch kh«ng khÝ n¹p thµnh mét tÝn hiÖu ®iÖn ¸p (tÝn hiÖu VS) ®îc truyÒn ®Õn ECU ®éng c¬. (1/1) -6-
Tham kh¶o KiÓu dßng xo¸y Karman quang häc KiÓu c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p nµy trùc tiÕp c¶m nhËn thÓ tÝch kh«ng khÝ n¹p b»ng quang häc. So víi lo¹i c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p kiÓu c¸nh, nã cã thÓ lµm nhá h¬n vµ nhÑ h¬n vÒ träng lîng. CÊu t¹o ®¬n gi¶n cña ®êng kh«ng khÝ còng gi¶m søc c¶n cña kh«ng khÝ n¹p. Mét trô "bé t¹o dßng xo¸y" ®îc ®Æt ë gi÷a mét luång kh«ng khÝ ®ång ®Òu t¹o ra giã xo¸y ®îc gäi lµ "giã xo¸y Karman" ë h¹ lu cña trô nµy. V× tÇn sè dßng xo¸y Karman ®îc t¹o ra tû lÖ thuËn víi tèc ®é cña luång kh«ng khÝ, thÓ tÝch cña luång kh«ng khÝ cã thÓ ®îc tÝnh b»ng c¸ch ®o tÇn sè cña giã xo¸y nµy. C¸c luång giã xo¸y ®îc ph¸t hiÖn b»ng c¸ch b¾t bÒ mÆt cña mét tÊm kim lo¹i máng (®îc gäi lµ "g¬ng") chÞu ¸p suÊt cña c¸c giã xo¸y vµ ph¸t hiÖn c¸c ®é rung cña g¬ng b»ng quang häc bëi mét cÆp quang ®iÖn (mét LED ®îc kÕt hîp víi mét tranzito quang). TÝn hiÖu cña thÓ tÝch khÝ n¹p (KS) lµ mét tÝn hiÖu xung gièng nh tÝn hiÖu ®îc thÓ hiÖn trong h×nh minh häa. Khi thÓ tÝch kh«ng khÝ n¹p nhá, tÝn hiÖu nµy cã tÇn sè thÊp. Khi thÓ tÝch khÝ n¹p lín, tÝn hiÖu nµy cã tÇn sè cao. (1/1) 1. KiÓu d©y sÊy (1) CÊu t¹o Nh tr×nh bµy ë h×nh minh häa, cÊu t¹o cña c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p kiÓu d©y nãng rÊt ®¬n gi¶n. C¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p gän vµ nhÑ nh ®îc thÓ hiÖn trong h×nh minh häa ë bªn tr¸i lµ lo¹i c¾m phÝch ®îc ®Æt vµo ®êng kh«ng khÝ, vµ lµm cho phÇn kh«ng khÝ n¹p ch¹y qua khu vùc ph¸t hiÖn. Nh tr×nh bµy trong h×nh minh häa, mét d©y nãng vµ nhiÖt ®iÖn trë, ®îc sö dông nh mét c¶m biÕn, ®îc l¾p vµo khu vùc ph¸t hiÖn. B»ng c¸ch trùc tiÕp ®o khèi lîng kh«ng khÝ n¹p, ®é chÝnh x¸c ph¸t hiÖn ®îc t¨ng lªn vµ hÇu nh kh«ng cã søc c¶n cña kh«ng khÝ n¹p. Ngoµi ra, v× kh«ng cã c¸c c¬ cÊu ®Æc biÖt, dông cô nµy cã ®é bÒn tuyÖt h¶o. C¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p ®îc thÓ hiÖn trong h×nh minh ho¹ còng cã mét c¶m biÕn nhiÖt ®é kh«ng khÝ n¹p g¾n vµo. (2/5) -7-
(2) Ho¹t ®éng vµ chøc n¨ng Nh thÓ hiÖn trong h×nh minh häa, dßng ®iÖn ch¹y vµo d©y sÊy (bé sÊy) lµm cho nã nãng lªn. Khi kh«ng khÝ ch¹y quanh d©y nµy, d©y sÊy ®îc lµm nguéi t¬ng øng víi khèi kh«ng khÝ n¹p. B»ng c¸ch ®iÒu chØnh dßng ®iÖn ch¹y vµo d©y sÊy nµy ®Ó gi÷ cho nhiÖt ®é cña d©y sÊy kh«ng ®æi, dßng ®iÖn ®ã sÏ tû lÖ thuËn víi khèi kh«ng khÝ n¹p. Sau ®ã cã thÓ ®o khèi lîng kh«ng khÝ n¹p b»ng c¸ch ph¸t hiÖn dßng ®iÖn ®ã. Trong trêng hîp cña c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p kiÓu d©y sÊy, dßng ®iÖn nµy ®îc biÕn ®æi thµnh mét ®iÖn ¸p, sau ®ã ®îc truyÒn ®Õn ECU ®éng c¬ tõ cùc VG. (3/5) (3) M¹ch ®iÖn bªn trong Trong c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p thùc tÕ, nh tr×nh bµy ë h×nh minh häa, mét d©y sÊy ®îc ghÐp vµo m¹ch cÇu. M¹ch cÇu nµy cã ®Æc tÝnh lµ c¸c ®iÖn thÕ t¹i ®iÓm A vµ B b»ng nhau khi tÝch cña ®iÖn trë theo ®êng chÐo b»ng nhau ([Ra+R3]*R1=Rh*R2). Khi d©y sÊy nµy (Rh) ®îc lµm m¸t b»ng kh«ng khÝ n¹p, ®iÖn trë t¨ng lªn dÉn ®Õn sù h×nh thµnh ®é chªnh gi÷a c¸c ®iÖn thÕ cña c¸c ®iÓm A vµ B. Mét bé khuyÕch ®¹i xö lý ph¸t hiÖn chªnh lÖch nµy vµ lµm t¨ng ®iÖn ¸p ®Æt vµo m¹ch nµy (lµm t¨ng dßng ®iÖn ch¹y qua d©y sÊy (Rh)). Khi thùc hiÖn viÖc nµy, nhiÖt ®é cña d©y sÊy (Rh) l¹i t¨ng lªn dÉn ®Õn viÖc t¨ng t¬ng øng trong ®iÖn trë cho ®Õn khi ®iÖn thÕ cña c¸c ®iÓm A vµ B trë nªn b»ng nhau (c¸c ®iÖn ¸p cña c¸c ®iÓm A vµ B trë nªn cao h¬n). B»ng c¸ch sö dông c¸c ®Æc tÝnh cña lo¹i m¹ch cÇu nµy, c¶m bÝªn lu lîng khÝ n¹p cã thÓ ®o ®îc khèi lîng kh«ng khÝ n¹p b»ng c¸ch ph¸t hiÖn ®iÖn ¸p ë ®iÓm B. (4/5) -8-
Cảm biến lưu lượng khí nạp Trong hÖ thèng nµy, nhiÖt ®é cña d©y sÊy (Rh) ®îc duy tr× liªn tôc ë nhiÖt ®é kh«ng ®æi cao h¬n nhiÖt ®é cña kh«ng khÝ n¹p, b»ng c¸ch sö dông nhiÖt ®iÖn trë (Ra). Do ®ã, v× cã thÓ ®o ®îc khèi lîng khÝ n¹p mét c¸ch chÝnh x¸c mÆc dï nhiÖt ®é khÝ n¹p thay ®æi, ECU cña ®éng c¬ kh«ng cÇn ph¶i hiÖu chØnh thêi gian phun nhiªn liÖu ®èi víi nhiÖt ®é kh«ng khÝ n¹p. Ngoµi ra, khi mËt ®é kh«ng khÝ gi¶m ®i ë c¸c ®é cao lín, kh¶ n¨ng lµm nguéi cña kh«ng khÝ gi¶m xuèng so víi cïng thÓ tÝch khÝ n¹p ë møc níc biÓn. Do ®ã møc lµm nguéi cho d©y sÊy nµy gi¶m xuèng. V× khèi khÝ n¹p ®îc ph¸t hiÖn còng sÏ gi¶m xuèng, nªn kh«ng cÇn ph¶i hiÖu chØnh møc bï cho ®é cao lín. Gîi ý: §iÖn ¸p (V) cÇn thiÕt ®Ó t¨ng nhiÖt ®é cña d©y sÊy (Rh) nµy theo møc cña DT tõ nhiÖt ®é cña khÝ n¹p ®îc gi÷ kh«ng ®æi ë mäi thêi ®iÓm mÆc dï nhiÖt ®é khÝ n¹p thay ®æi. Ngoµi ra kh¶ n¨ng lµm nguéi cña kh«ng khÝ lu«n lu«n tû lÖ víi khèi lîng kh«ng khÝ n¹p. Do ®ã nÕu khèi lîng khÝ n¹p kh«ng thay ®æi, tÝn hiÖu ra cña c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p sÏ kh«ng thay ®æi dï cho nhiÖt ®é kh«ng khÝ n¹p thay ®æi. (5/5) C¶m biÕn ¸p suÊt ®êng èng n¹p (C¶m biÕn ch©n kh«ng) C¶m biÕn ¸p suÊt ®êng èng n¹p ®îc dïng cho hÖ thèng EFI kiÓu D ®Ó c¶m nhËn ¸p suÊt ®êng èng n¹p. §©y lµ mét trong nh÷ng c¶m biÕn quan träng nhÊt trong EFI kiÓu D. B»ng c¸ch g¾n mét IC vµo c¶m biÕn nµy, c¶m biÕn ¸p suÊt ®êng èng n¹p c¶m nhËn ®îc ¸p suÊt ®êng èng n¹p nh mét tÝn hiÖu PIM. Sau ®ã ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh ®îc thêi gian phun c¬ b¶n vµ gãc ®¸nh löa sím c¬ b¶n trªn c¬ së cña tÝn hiÖu PIM nµy. Nh tr×nh bµy ë h×nh minh häa, mét chÝp silic kÕt hîp víi mét buång ch©n kh«ng ®îc duy tr× ë ®é ch©n kh«ng ®Þnh tríc, ®îc g¾n vµo bé c¶m biÕn nµy. Mét phÝa cña chip nµy ®îc lé ra víi ¸p suÊt cña ®êng èng n¹p vµ phÝa bªn kia th«ng víi buång ch©n kh«ng bªn trong. V× vËy, kh«ng cÇn ph¶i hiÖu chØnh møc bï cho ®é cao lín v× ¸p suÊt cña ®êng èng n¹p cã thÓ ®o ®îc chÝnh x¸c ngay c¶ khi ®é cao nµy thay ®æi. Mét thay ®æi vÒ ¸p suÊt cña ®êng èng n¹p sÏ lµm cho h×nh d¹ng cña chip silic nµy thay ®æi, vµ trÞ sè ®iÖn trë cña chÝp nµy dao ®éng theo møc biÕn d¹ng nµy. TÝn hiÖu ®iÖn ¸p, mµ IC biÕn ®æi tõ s dao ®éng cña gi¸ trÞ ®iÖn trë nµy gäi lµ tÝn hiÖu PIM. Gîi ý khi söa ch÷a: NÕu èng ch©n kh«ng ®îc nèi víi c¶m biÕn nµy bÞ rêi ra, lîng phun nhiªn liÖu sÏ ®¹t møc cao nhÊt, vµ ®éng c¬ sÏ kh«ng ch¹y mét c¸ch thÝch hîp. Ngoµi ra nÕu gi¾c nèi nµy bÞ rêi ra, ECU cña ®éng c¬ sÏ chuyÓn sang chÕ ®é an toµn. (1/1) -9-
C¶m biÕn vÞ trÝ bím ga C¶m biÕn vÞ trÝ bím ga ®îc l¾p trªn cæ häng giã. C¶m biÕn nµy biÕn ®æi gãc më bím ga thµnh ®iÖn ¸p, ®îc truyÒn ®Õn ECU ®éng c¬ nh tÝn hiÖu më bím ga (VTA). Ngoµi ra, mét sè thiÕt bÞ truyÒn mét tÝn hiÖu IDL riªng biÖt. C¸c bé phËn kh¸c x¸c ®Þnh nã lóc t¹i thêi ®iÓm ch¹y kh«ng t¶i khi ®iÖn ¸p VTA nµy ë díi gi¸ trÞ chuÈn. HiÖn nay, cã 2 lo¹i, lo¹i tuyÕn tÝnh vµ lo¹i cã phÇn tö Hall ®îc sö dông. Ngoµi ra, ®Çu ra 2 hÖ thèng ®îc sö dông ®Ó t¨ng ®é tin cËy. (1/3) Tham kh¶o Lo¹i tiÕp ®iÓm Lo¹i c¶m biÕn vÞ trÝ bím ga nµy dïng tiÕp ®iÓm kh«ng t¶i (IDL) vµ tiÕp ®iÓm trî t¶i (PSW) ®Ó ph¸t hiÖn xem ®éng c¬ ®ang ch¹y kh«ng t¶i hoÆc ®ang ch¹y díi t¶i träng lín. Khi bím ga ®îc ®ãng hoµn toµn, tiÕp ®iÓm IDL ®ãng ON vµ tiÕp ®iÓm PSW ng¾t OFF. ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh r»ng ®éng c¬ ®ang ch¹y kh«ng t¶i. Khi ®¹p bµn ®¹p ga, tiÕp ®iÓm IDL sÏ bÞ ng¾t OFF, vµ khi bím ga më qu¸ mét ®iÓm x¸c ®Þnh, tiÕp ®iÓm PSW sÏ ®ãng ON, t¹i thêi ®iÓm nµy ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh r»ng ®éng c¬ ®ang ch¹y díi t¶i nÆng. (1/1) -10-
1. Lo¹i tuyÕn tÝnh Nh tr×nh bµy trong h×nh minh häa, c¶m biÕn nµy gåm cã 2 con trît vµ mét ®iÖn trë, vµ c¸c tiÕp ®iÓm cho c¸c tÝn hiÖu IDL vµ VTA ®îc cung cÊp ë c¸c ®Çu cña mçi tiÕp ®iÓm. Khi tiÕp ®iÓm nµy trît däc theo ®iÖn trë ®ång thêi víi gãc më bím ga, ®iÖn ¸p nµy ®îc ®Æt vµo cùc VTA theo tû lÖ thuËn víi gãc më cña bím ga. Khi bím ga ®îc ®ãng l¹i hoµn toµn, tiÕp ®iÓm cña tÝn hiÖu IDL ®îc nèi víi c¸c cùc IDL vµ E2. gîi · C¸c c¶m biÕn vÞ trÝ bím ga lo¹i tuyÕn tÝnh hiÖn nay cã c¸c kiÓu kh«ng cã tiÕp ®iÓm IDL hoÆc c¸c kiÓu cã tiÕp ®iÓm IDL nhng nã kh«ng ®îc nèi víi ECU ®éng c¬. C¸c kiÓu nµy dïng tÝn hiÖu VTA ®Ó thùc hiÖn viÖc ®iÒu khiÓn ®· nhí vµ ph¸t hiÖn tr¹ng th¸i ch¹y kh«ng t¶i. · Mét sè kiÓu sö dông tÝn hiÖu ra hai hÖ thèng (VTA1, VTA2) ®Ó t¨ng ®é tin cËy. (2/3) 2. Lo¹i phÇn tö Hall C¶m biÕn vÞ trÝ bím ga lo¹i phÇn tö Hall gåm cã c¸c m¹ch IC Hall lµm b»ng c¸c phÇn tö Hall vµ c¸c nam ch©m quay quanh chóng. C¸c nam ch©m ®îc l¾p ë trªn trôc bím ga vµ quay cïng víi bím ga. Khi bím ga më, c¸c nam ch©m quay cïng mét lóc, vµ c¸c nam ch©m nµy thay ®æi vÞ trÝ cña chóng. Vµo lóc ®ã, IC Hall ph¸t hiÖn sù thay ®æi tõ th«ng g©y ra bëi sù thay ®æi cña vÞ trÝ nam ch©m vµ t¹o ra ®iÖn ¸p ra cña hiÖu øng Hall tõ c¸c cùc VTA1 vµ VTA2 theo møc thay ®æi nµy. TÝn hiÖu nµy ®îc truyÒn ®Õn ECU ®éng c¬ nh tÝn hiÖu më bím ga. C¶m biÕn nµy kh«ng chØ ph¸t hiÖn chÝnh x¸c ®é më cña bím ga, mµ cßn sö dông ph¬ng ph¸p kh«ng tiÕp ®iÓm vµ cã cÊu t¹o ®¬n gi¶n, v× thÕ nã kh«ng dÔ bÞ háng. Ngoµi ra, ®Ó duy tr× ®é tin cËy cña c¶m biÕn nµy, nã ph¸t ra c¸c tÝn hiÖu tõ hai hÖ thèng cã c¸c tÝnh chÊt kh¸c nhau. (3/3) -11-
Tham kh¶o HiÖu øng Hall HiÖu øng Hall lµm ®é chªnh ®iÖn thÕ t¹i vÞ trÝ x¶y ra dßng ®iÖn vu«ng gãc víi tõ trêng, khi mét tõ trêng ®îc ®Æt vu«ng gãc víi dßng ®iÖn ch¹y trong mét d©y dÉn. Ngoµi ra, ®iÖn ¸p ®îc t¹o ra bëi ®é chªnh ®iÖn thÕ nµy thay ®æi theo tû lÖ víi mËt ®é tõ th«ng ®Æt vµo. C¶m biÕn vÞ trÝ bím ga lo¹i phÇn tö Hall dïng nguyªn lý nµy ®Ó biÕn ®æi sù thay ®æi vÞ trÝ bím ga (më) nh»m thay ®æi mËt ®é cña tõ th«ng ®Ó ®o chÝnh x¸c sù thay ®æi cña vÞ trÝ bím ga. (1/1) C¶m biÕn vÞ trÝ bµn ®¹p ga C¶m biÕn vÞ trÝ cña bµn ®¹p ga biÕn ®æi møc ®¹p xuèng cña bµn ®¹p ga (gãc) thµnh mét tÝn hiÖu ®iÖn ®îc chuyÓn ®Õn ECU ®éng c¬. Ngoµi ra, ®Ó ®¶m b¶o ®é tin cËy, c¶m biÕn nµy truyÒn c¸c tÝn hiÖu tõ hai hÖ thèng cã c¸c ®Æc ®iÓm ®Çu ra kh¸c nhau. Cã hai lo¹i c¶m biÕn vÞ trÝ bµn ®¹p ga, lo¹i tuyÕn tÝnh vµ lo¹i phÇn tö Hall. 1. Lo¹i tuyÕn tÝnh CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña c¶m biÕn nµy c¬ b¶n gièng nh c¶m biÕn vÞ trÝ bím ga lo¹i tuyÒn tÝnh. Trong c¸c tÝn hiÖu tõ hai hÖ thèng nµy, mét lµ tÝn hiÖu VPA truyÒn ®iÖn ¸p theo ®êng th¼ng trong toµn bé ph¹m vi bµn ®¹p ga. TÝn hiÖu kh¸c lµ tÝn hiÖu VPA2, truyÒn ®iÖn ¸p bï tõ tÝn hiÖu VPA. Gîi ý khi söa ch÷a: Kh«ng ®îc th¸o c¶m biÕn nµy. ViÖc ®iÒu chØnh vÞ trÝ yªu cÇu ®é chÝnh x¸c rÊt cao khi l¾p ®Æt c¶m biÕn. V× vËy, ph¶i thay thÕ c¶ côm bµn ®¹p ga khi c¶m biÕn nµy bÞ háng. (1/2) -12-
2. Lo¹i phÇn tö Hall CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña c¶m biÕn nµy c¬ b¶n gièng nh c¶m biÕn vÞ trÝ bím galo¹i phÇn tö Hall. §Ó ®¶m b¶o ®é tin cËy cao h¬n, ph¶i cung cÊp mét m¹ch ®iÖn ®éc lËp cho tõng hÖ thèng mét. (2/2) C¸c bé t¹o tÝn hiÖu G vµ NE TÝn hiÖu G vµ NE ®îc t¹o ra bëi cuén nhËn tÝnh hiÖu, bao gåm mét c¶m biÕn vÞ trÝ trôc cam hoÆc c¶m biÕn vÞ trÝ trôc khuûu, vµ ®Üa tÝn hiÖu hoÆc r«to tÝn hiÖu. Th«ng tin tõ hai tÝn hiÖu nµy ®îc kÕt hîp bëi ECU ®éng c¬ ®Ó ph¸t hiÖn ®Çy ®ñ gãc cña trôc khuûu vµ tèc ®é ®éng c¬. Hai tÝn hiÖu nµy kh«ng chØ rÊt quan träng ®èi víi c¸c hÖ thèng EFI mµ cßn quan träng ®èi víi c¶ hÖ thèng ESA. (1/3) -13-
Tham kh¶o: Lo¹i ®Æt trong bé chia ®iÖn Nh thÓ hiÖn ë h×nh minh häa, lo¹i nµy cã mét r«to tÝn hiÖu vµ cuén nhËn tÝn hiÖu t¬ng øng víi tÝn hiÖu G vµ NE n»m trong bé chia ®iÖn. Sè r¨ng cña r«to vµ sè cuén nhËn tÝn hiÖu kh¸c nhau tuú theo kiÓu ®éng c¬. ECU ®îc cung cÊp c¸c th«ng tin dïng lµm tiªu chuÈn ®ã lµ, th«ng tin vÒ gãc quay cña trôc khuûu lµ tÝn hiÖu G, vµ th«ng tin vÒ tèc ®é ®éng c¬ lµ tÝn hiÖu NE. (1/1) -14-
1. C¶m biÕn vÞ trÝ trôc cam (bé t¹o tÝn hiÖu G) Trªn trôc cam ®èi diÖn víi c¶m biÕn vÞ trÝ trôc cam lµ ®Üa tÝn hiÖu G cã c¸c r¨ng. Sè r¨ng lµ 1, 3 hoÆc mét sè kh¸c tuú theo kiÓu ®éng c¬. (Trong h×nh vÏ cã 3 r¨ng). Khi trôc cam quay, khe hë kh«ng khÝ gi÷a c¸c vÊu nh« ra trªn trôc cam vµ c¶m biÕn nµy sÏ thay ®æi. Sù thay ®æi khe hë t¹o ra mét ®iÖn ¸p trong cuén nhËn tÝn hiÖu ®îc g¾n vµo c¶m biÕn nµy, sinh ra tÝn hiÖu G. TÝn hiÖu G nµy ®îc chuyÓn ®i nh mét th«ng tin vÒ gãc chuÈn cña trôc khuûu ®Õn ECU ®éng c¬, kÕt hîp nã víi tÝn hiÖu NE tõ c¶m biÕn vÞ trÝ cña trôc khuûu ®Ó x¸c ®Þnh TDC (®iÓm chÕt trªn) kú nÐn cña mçi xi lanh ®Ó ®¸nh löa vµ ph¸t hiÖn gãc quay cña trôc khuûu. ECU ®éng c¬ dïng th«ng tin nµy ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian phun vµ thêi ®iÓm ®¸nh löa. Gîi ý khi söa ch÷a: Khi ECU ®éng c¬ kh«ng nhËn ®îc tÝn hiÖu G tõ c¶m biÕn nµy, cã kiÓu xe vÉn ®Ó ®éng c¬ ch¹y vµ cã kiÓu xe ®éng c¬ chÕt m¸y. (2/3) 2. C¶m biÕn vÞ trÝ cña trôc khuûu (bé t¹o tÝn hiÖu NE) TÝn hiÖu NE ®îc ECU ®éng c¬ sö dông ®Ó ph¸t hiÖn gãc cña trôc khuûu vµ tèc ®é cña ®éng c¬. ECU ®éng c¬ dïng tÝn hiÖu NE vµ tÝn hiÖu G ®Ó tÝnh to¸n thêi gian phun c¬ b¶n vµ gãc ®¸nh löa sím c¬ b¶n. §èi víi tÝn hiÖu G, tÝn hiÖu NE ®îc t¹o ra bëi khe kh«ng khÝ gi÷a c¶m biÕn vÞ trÝ trôc khuûu vµ c¸c r¨ng trªn chu vi cña r«to tÝn hiÖu NE ®îc l¾p trªn trôc khuûu. H×nh minh häa tr×nh bµy mét bé t¹o tÝn hiÖu cã 34 r¨ng ë chu vi cña r«to tÝn hiÖu NE vµ mét khu vùc cã 2 r¨ng khuyÕt. Khu vùc cã 2 r¨ng khuyÕt nµy cã thÓ ®îc sö dông ®Ó ph¸t hiÖn gãc cña trôc khuûu, nhng nã kh«ng thÓ x¸c ®Þnh xem ®ã lµ TDC cña chu kú nÐn hoÆc TDC cña kú x¶. ECU ®éng c¬ kÕt hîp tÝn hiÖu NE vµ tÝn hiÖu G ®Ó x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c gãc cña trôc khuûu. Ngoµi lo¹i nµy, mét sè bé ph¸t tÝn hiÖu cã 12, 24 hoÆc mét r¨ng kh¸c, nhng ®é chÝnh x¸c cña viÖc ph¸t hiÖn gãc cña trôc khuûu sÏ thay ®æi theo sè r¨ng. VÝ dô, Lo¹i cã 12 r¨ng cã ®é chÝnh x¸c vÒ ph¸t hiÖn gãc cña trôc khuûu lµ 30°CA. Gîi ý khi söa ch÷a: Khi ECU ®éng c¬ kh«ng nhËn ®îc tÝn hiÖu NE tõ c¶m biÕn nµy, ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh r»ng ®éng c¬ ®· ngõng ch¹y, lµm cho ®éng c¬ chÕt m¸y. (3/3) -15-
C¶m biÕn nhiÖt ®é níc / C¶m biÕn nhiÖt ®é khÝ n¹p C¶m biÕn nhiÖt ®é níc vµ c¶m biÕn nhiÖt ®é khÝ n¹p ®· ®îc g¾n c¸c nhiÖt ®iÖn trë bªn trong, mµ nhiÖt ®é cµng thÊp, trÞ sè ®iÖn trë cµng lín, ngîc l¹i, nhiÖt ®é cµng cao, trÞ sè ®iÖn cµng thÊp. Vµ sù thay ®æi vÒ gi¸ trÞ ®iÖn trë cña nhiÖt ®iÖn trë nµy ®îc sö dông ®Ó ph¸t hiÖn c¸c thay ®æi vÒ nhiÖt ®é cña níc lµm m¸t vµ kh«ng khÝ n¹p. Nh ®îc thÓ hiÖn trong h×nh minh häa, ®iÖn trë ®îc g¾n trong ECU ®éng c¬ vµ nhiÖt ®iÖn trë trong c¶m biÕn nµy ®îc m¾c nèi tiÕp trong m¹ch ®iÖn sao cho ®iÖn ¸p cña tÝn hiÖu ®îc ph¸t hiÖn bëi ECU ®éng c¬ sÏ thay ®æi theo c¸c thay ®æi cña nhiÖt ®iÖn trë nµy. Khi nhiÖt ®é cña níc lµm m¸t hoÆc khÝ n¹p thÊp, ®iÖn trë cña nhiÖt ®iÖn trë sÏ lín, t¹o nªn mét ®iÖn ¸p cao trong c¸c tÝn hiÖu THV vµ THA. 1. C¶m biÕn nhiÖt ®é níc C¶m biÕn nhiÖt ®é níc ®o nhiÖt ®é cña níc lµm m¸t ®éng c¬. Khi nhiÖt ®é cña níc lµm m¸t ®éng c¬ thÊp, ph¶i t¨ng tèc ®é ch¹y kh«ng t¶i, t¨ng thêi gian phun, gãc ®¸nh löa sím, v.v... nh»m c¶i thiÖn kh¶ n¨ng lµm viÖc vµ ®Ó h©m nãng. V× vËy, c¶m biÕn nhiÖt ®é níc kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi hÖ thèng ®iÒu khiÓn ®éng c¬. 2. C¶m biÕn nhiÖt ®é khÝ n¹p C¶m biÕn nhiÖt ®é khÝ n¹p nµy ®o nhiÖt ®é cña kh«ng khÝ n¹p. Lîng vµ mËt ®é kh«ng khÝ sÏ thay ®æi theo nhiÖt ®é cña kh«ng khÝ. V× vËy cho dï lîng kh«ng khÝ ®îc c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p ph¸t hiÖn lµ kh«ng thay ®æi, lîng nhiªn liÖu phun ph¶i ®îc hiÖu chØnh. Tuy nhiªn c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p kiÓu d©y sÊy trùc tiÕp ®o khèi lîng kh«ng khÝ. V× vËy kh«ng cÇn ph¶i hiÖu chØnh. (1/1) -16-
C¶m biÕn oxy (C¶m biÕn O2) §èi víi chøc n¨ng lµm s¹ch khÝ x¶ tèi ®a cña ®éng c¬ cã TWC (bé trung hoµ khÝ x¶ 3 thµnh phÇn) ph¶i duy tr× tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu trong mét giíi h¹n hÑp xoay quanh tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu lý thuyÕt. C¶m biÕn oxy ph¸t hiÖn xem nång ®é «xy trong khÝ x¶ lµ giµu h¬n hoÆc nghÌo h¬n tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt. C¶m biÕn nµy chñ yÕu ®îc l¾p trong ®êng èng x¶, nhng vÞ trÝ l¾p vµ sè lîng kh¸c nhau tuú theo kiÓu ®éng c¬. C¶m biÕn oxy cã mét phÇn tö lµm b»ng ziconi «xit (ZrO2), ®©y lµ mét lo¹i gèm. Bªn trong vµ bªn ngoµi cña phÇn tö nµy ®îc bäc b»ng mét líp platin máng. Kh«ng khÝ chung quanh ®îc dÉn vµo bªn trong cña c¶m biÕn nµy, vµ phÝa ngoµi cña c¶m biÕn lé ra phÝa khÝ th¶i. ë nhiÖt ®é cao (400°C hay cao h¬n), phÇn tö zirconi t¹o ra mét ®iÖn ¸p nh lµ do sù chªnh lÖch lín gi÷a c¸c nång ®é cña «xy ë phÝa trong vµ phÝa ngoµi cña phÇn tö zirconi nµy. Ngoµi ra, platin t¸c ®éng nh mét chÊt xóc t¸c ®Ó g©y ra ph¶n øng hãa häc gi÷a oxy vµ c¸cbon monoxit (CO) trong khÝ x¶. V× vËy, ®iÒu nµy sÏ lµm gi¶m lîng oxy vµ t¨ng tÝnh nh¹y c¶m cña c¶m biÕn. Khi hçn hîp kh«ng khÝ - nhiªn liÖu nghÌo, ph¶i cã oxy trong khÝ x¶ sao cho chØ cã mét chªnh lÖch nhá vÒ nång ®é cña oxy gi÷a bªn trong vµ bªn ngoµi cña nguyªn tè zirconi. Do ®ã, phÇn tö zirconi sÏ chØ t¹o ra mét ®iÖn ¸p thÊp (gÇn 0V). Ngîc l¹i, khi hçn hîp kh«ng khÝ - nhiªn liÖu giµu, hÇu nh kh«ng cã oxy trong khÝ x¶. V× vËy, cã sù kh¸c biÖt lín vÒ nång ®é oxy gi÷a bªn trong vµ bªn ngoµi cña c¶m biÕn nµy ®Ó phÇn tõ zirconi t¹o ra mét ®iÖn ¸p t¬ng ®èi lín (xÊp xØ 1 V). C¨n cø vµo tÝn hiÖu OX do c¶m biÕn nµy truyÒn ®Õn, ECU ®éng c¬ sÏ t¨ng hoÆc gi¶m lîng phun nhiªn liÖu ®Ó duy tr× tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu trung b×nh ë tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt. Mét sè c¶m biÕn oxy zirconi cã c¸c bé sÊy ®Ó sÊy nãng phÇn tõ zirconi. Bé sÊy nµy còng ®îc ECU ®éng c¬ ®iÒu khiÓn. Khi lîng kh«ng khÝ n¹p thÊp (nãi kh¸c ®i, khi nhiÖt ®é khÝ x¶ thÊp), dßng ®iÖn ®îc truyÒn ®Õn bé sÊy ®Ó lµm nãng c¶m biÕn nµy. (1/1) -17-
C¶m biÕn tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu (A/F) Gièng nh c¶m biÕn oxy, c¶m biÕn tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu ph¸t hiÖn nång ®é oxy trong khÝ x¶. C¸c c¶m biÕn oxy th«ng thêng ph¶i lµm sao cho ®iÖn ¸p ®Çu ra cã xu híng thay ®æi m¹nh t¹i giíi h¹n cña tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt. Khi so s¸nh, c¶m biÕn tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu ®Æt mét ®iÖn ¸p kh«ng thay ®æi ®Ó nhËn ®îc mét ®iÖn ¸p gÇn nh tû lÖ thuËn víi nång ®é cña oxy. §iÒu nµy lµm t¨ng ®é chÝnh x¸c cña viÖc ph¸t hiÖn tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu. H×nh minh häa tr×nh bµy mét c¶m biÕn tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu ®îc hiÓn thÞ trong m¸y chÈn ®o¸n cÇm tay. Mét m¹ch duy tr× ®iÖn ¸p kh«ng ®æi ë c¸c cùc AF+ vµ AF- cña ECU ®éng c¬ g¾n trong ®ã. V× vËy, v«n kÕ kh«ng thÓ ph¸t hiÖn t×nh tr¹ng ®Çu ra cña c¶m biÕn tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu. H·y sö dông m¸y chÈn ®o¸n nµy. C¸c ®Æc ®iÓm ®Çu ra cña c¶m biÕn tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu lµm nã cã thÓ hiÖu chØnh ngay khi cã sù thay ®æi vÒ tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu, lµm cho viÖc hiÖu chØnh tÝn hiÖu ph¶n håi tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu nhanh h¬n vµ chÝnh x¸c h¬n. Gièng nh c¶m biÕn oxy, c¶m biÕn tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu còng cã mét bé sÊy ®Ó duy tr× hiÖu suÊt ph¸t hiÖn khi nhiÖt ®é khÝ x¶ thÊp. Tuy nhiªn bé sÊy cña c¶m biÕn tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu cÇn nhiÒu ®iÖn h¬n c¸c bé sÊy trong c¸c c¶m biÕn oxy. (1/1) C¶m biÕn tèc ®é xe C¶m biÕn tèc ®é cña xe ph¸t hiÖn tèc ®é thùc cña xe ®ang ch¹y. C¶m biÕn nµy truyÒn tÝn hiÖu SPD vµ ECU ®éng c¬ sö dông tÝn hiÖu nµy chñ yÕu ®Ó ®iÒu khiÓn hÖ thèng ISC vµ tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu trong lóc t¨ng tèc hoÆc gi¶m tèc còng nh c¸c sö dông kh¸c. C¸c lo¹i MRE (PhÇn tö ®iÖn trë tõ) lµ lo¹i c¶m biÕn tèc ®é chÝnh ®îc sö dông, nhng hiÖn nay nhiÒu kiÓu xe sö dông tÝn hiÖu SPD tõ ECU ABS. 1. Lo¹i MRE (1) CÊu t¹o C¶m biÕn nµy ®îc l¾p trong hép sè, hoÆc hép sè phô, vµ ®îc dÉn ®éng b»ng b¸nh r¨ng chñ ®éng cña trôc thø cÊp. Nh ®îc thÓ hiÖn trong h×nh minh häa, c¶m biÕn nµy ®îc g¾n vµo vµ gåm cã mét HIC (M¹ch tÝch hîp lai) cã mét MRE vµ c¸c vßng tõ tÝnh. (1/2) -18-