Tài liệu Giáo dục địa phương tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu lớp 4

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:84

Thêm vào BST

Báo xấu

119
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu giáo dục địa phương tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu lớp 4 được biên soạn thành 6 chủ đề: Địa lí địa phương tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu; Đồng dao địa phương Bà Rịa – Vũng Tàu; Lễ hội địa phương Bà Rịa – Vũng Tàu; Nhạc cụ truyền thống địa phương; Sản phẩm thủ công mĩ nghệ địa phương; Di tích lịch sử – văn hoá trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài liệu Giáo dục địa phương tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu lớp 4

UỶ BAN NHÂN DÂN TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TÀI LIỆU GIÁO DỤC ĐỊA PHƯƠNG TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU LỚP 4
LỜI NÓI ĐẦU Các em học sinh thân mến! Với mục tiêu đáp ứng nội dung giáo dục địa phương của Chương trình giáo dục phổ thông 2018, Tài liệu giáo dục địa phương tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu lớp 4 là tài liệu giúp các em thực hiện những hoạt động học tập trải nghiệm, tìm hiểu một số nội dung lịch sử, văn hoá, nghệ thuật đặc trưng của địa phương mình. Tài liệu giáo dục địa phương tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu lớp 4 được biên soạn thành 6 chủ đề: Chủ đề 1: Địa lí địa phương tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Chủ đề 2: Đồng dao địa phương Bà Rịa – Vũng Tàu Chủ đề 3: Lễ hội địa phương Bà Rịa – Vũng Tàu Chủ đề 4: Nhạc cụ truyền thống địa phương Chủ đề 5: Sản phẩm thủ công mĩ nghệ địa phương Chủ đề 6: Di tích lịch sử – văn hoá trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Mỗi chủ đề được tổ chức thành các hoạt động: Khởi động; Khám phá; Luyện tập; Vận dụng, đảm bảo tính kế thừa, kết nối giữa các hoạt động trải nghiệm với các môn học trong nhà trường. Qua đó, giúp các em vận dụng được kiến thức đã học vào thực tiễn đời sống tại địa phương, phát triển các phẩm chất và năng lực cần thiết. Chúc các em có những trải nghiệm thú vị với Tài liệu giáo dục địa phương tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu lớp 4. BAN BIÊN SOẠN 2
KÍ HIỆU SỬ DỤNG TRONG TÀI LIỆU Khởûi ñoäng Học sinh huy động kiến thức, kinh nghiệm cá nhân để tham gia hoạt động tạo hứng thú, tò mò vào hủ đề mới. c Khám phá Học sinh thực hiện các hoạt động quan sát, thảo luận, tìm tòi, tìm kiếm thông tin nhằm phát hiện và hiếm lĩnh những điều mới, chưa biết c của chủ đề. Luyeän taäp Học sinh sử dụng kiến thức, kĩ năng được trang bị để giải quyết các vấn đề, tình huống, chủ đề luyện tập tương tự hay biến đổi,… nhằm khắc sâu kiến thức, hình thành kĩ năng, kĩ xảo một cách chắc chắn. Vận dụng Học sinh giải quyết các vấn đề của thực tế hoặc vấn đề có liên quan đến tri thức của chủ đề từ đó phát huy tính mềm dẻo của tư duy, khả năng sáng tạo. 3
MỤC LỤC Lời nói đầu .............................................................................................. 2 Kí hiệu sử dụng trong tài liệu..............................................................3 CHỦ ĐỀ 1 ĐỊA LÍ ĐỊA PHƯƠNG TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU.................................5 CHỦ ĐỀ 2 ĐỒNG DAO ĐỊA PHƯƠNG BÀ RỊA – VŨNG TÀU ....................... 15 CHỦ ĐỀ 3 LỄ HỘI ĐỊA PHƯƠNG BÀ RỊA – VŨNG TÀU................................. 37 CHỦ ĐỀ 4 NHẠC CỤ TRUYỀN THỐNG ĐỊA PHƯƠNG.................................. 45 CHỦ ĐỀ 5 SẢN PHẨM THỦ CÔNG MĨ NGHỆ ĐỊA PHƯƠNG....................... 54 CHỦ ĐỀ 6 DI TÍCH LỊCH SỬ – VĂN HOÁ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU..............................................................................................65 Giải thích thuật ngữ.............................................................................80 Danh sách hình ảnh sử dụng trong tài liệu ................................. 83 4
CHỦ ĐỀ 1 ĐỊA LÍ ĐỊA PHƯƠNG TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU Khởûi ñoäng Đố vui cùng học sinh: Tỉnh gì quê chị Sáu Thành phố biển kiêu sa Nơi tự hào dầu khí Có Côn Đảo bài ca? 1. Những câu thơ trên nhắc đến tỉnh, thành phố nào của Việt Nam? 2. Những câu thơ trên đã đề cập đến đặc điểm nổi bật gì của tỉnh, thành phố vừa nêu? Khám phá Hoạt động 1 Tìm hiểu về vị trí địa lí của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Dựa vào bản đồ hành chính tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (hình 1) và thông tin bên dưới, em hãy: – Cho biết tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nằm ở vùng nào của nước ta. – Xác định ranh giới và vị trí tiếp giáp của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. – Cho biết từ tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có thể đến các tỉnh, thành phố khác bằng những phương tiện nào. Bà Rịa – Vũng Tàu là tỉnh ven biển phía đông của vùng Đông Nam Bộ, nằm trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Tỉnh có diện tích tự nhiên hơn 1 980 km2, gồm phần đất liền và hải đảo. 5
Hình 1. Bản đồ hành chính tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Phần đất liền của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu giáp tỉnh Đồng Nai về phía bắc và giáp Thành phố Hồ Chí Minh về phía tây, phía đông giáp tỉnh Bình Thuận, phía nam giáp Biển Đông. Hình 2. Thành phố biển Vũng Tàu 6
Phần hải đảo của tỉnh có huyện Côn Đảo với diện tích hơn 76 km2 nằm cách thành phố Vũng Tàu khoảng 200 km về phía tây nam. Côn Đảo có khoảng 16 đảo lớn nhỏ, trong đó đảo Côn Sơn có diện tích lớn nhất, khoảng 57,5 km2. Hình 3. Một góc huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Với vị trí địa lí đặc biệt, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu được xem là cửa ngõ hướng ra biển của các tỉnh trong vùng Đông Nam Bộ, là đầu mối giao lưu với các nước trong khu vực và quốc tế bằng đường biển. Bên cạnh đó, vị trí địa lí còn tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển các ngành kinh tế biển. Hoạt động 2 Khám phá những đặc điểm cơ bản về tự nhiên của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Dựa vào kiến thức đã học, các hình và thông tin trong bài, em hãy: – Kể tên các dạng địa hình của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu mà em biết. – Cho biết tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thuộc kiểu khí hậu gì. Nêu một số đặc điểm cơ bản của kiểu khí hậu đó. – Nêu các đặc điểm cơ bản về tài nguyên thiên nhiên của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. 7
Địa hình Hình 4. Bãi Sau, thành phố Vũng Tàu Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có các dạng địa hình tương đối đa dạng, gồm đồi núi thấp, đồng bằng nhỏ, các đồi cát, dải cát chạy dọc theo bờ biển. Toàn tỉnh có hơn 3/4 diện tích là đồi núi, thung lũng thấp, có trên 50 ngọn núi cao 100 m trở lên, lan ra sát biển tạo thành nhiều vũng, vịnh, mũi, bán đảo, đảo. Hình 5. Từ đỉnh núi Nhỏ hướng ra biển Khí hậu Tỉnh nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, trong năm có hai mùa rõ rệt: mùa mưa (từ tháng 5 đến tháng 10), mùa khô (từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau). Khí hậu ôn hoà và ít chịu ảnh hưởng của thiên tai. 8
Sông ngòi Hình 6. Sông Dinh Tỉnh cóba hệ thống sông lớn: sông Thị Vải, sông Dinh, sông Ray. Bên cạnh đó, có hệ thống sông nhỏ khá dày đặc, tạo nên nguồn nước ngọt dồi dào cung cấp cho nhu cầu của người dân. Đất Tài nguyên đất của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng khá phong phú với ba nhóm đất chính, gồm: đất đỏ vàng; đất xám bạc màu; đất cát, đất phèn, đất mặn. Trong đó, đất đỏ vàng là nhóm đất có diện tích lớn nhất của tỉnh (chiếm hơn một nửa tổng diện tích đất toàn tỉnh). Đây là điều kiện thuận lợi cho tỉnh phát triển đa dạng hoá các loại cây trồng như rau, hoa cảnh, cây công nghiệp lâu năm, cây ăn quả,… Sinh vật Hình 7. Khu bảo tồn thiên nhiên Bình Châu – Phước Bửu, huyện Xuyên Mộc 9
Tỉnh có diện tích rừng tự nhiên hơn 20 000 ha với hệ sinh thái đặc trưng là rừng mưa nhiệt đới gió mùa. Thành phần động, thực vật phong phú và đa dạng; vùng biển giàu hải sản. Khoáng sản Khoáng sản chủ yếu của tỉnh là dầu mỏ và khí tự nhiên ở vùng thềm lục địa. Ngoài ra còn có các loại khoáng sản khác như cát, đá xây dựng,… Hoạt động 3 Khám phá một số hoạt động kinh tế tiêu biểu của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu 1. Công nghiệp Em hãy nêu tên các ngành kinh tế được đề cập đến trong các hình bên dưới và cho biết các ngành đó thuộc nhóm ngành kinh tế nào. Hình 8. Giàn khoan ngoài khơi của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Hình 9. Công ty nhiệt điện Phú Mỹ, thị xã Phú Mỹ 10
Hình 10. Xưởng đóng tàu tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Hình 11. Công nhân đang chế biến hải sản tại xí nghiệp Công nghiệp là một trong những ngành thế mạnh của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Một số ngành công nghiệp mũi nhọn của tỉnh như khai thác dầu khí, đóng tàu, luyện kim, sản xuất điện năng, sản xuất phân đạm, chế biến thuỷ – hải sản,… 2. Kinh tế biển Dựa vào kiến thức đã học, các hình và thông tin trong bài, em hãy kể tên các ngành kinh tế biển đã và đang phát triển tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. 11
Hình 12. Cảng Gemalink, thị xã Phú Mỹ Hình 13. Bãi Trước, thành phố Vũng Tàu Hình 14. Ngư dân huyện Long Điền đang vận chuyển cá vào bờ 12
Để phát huy tối đa những ưu đãi của tự nhiên, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trong những năm qua đã không ngừng đổi mới và đẩy mạnh phát triển các ngành kinh tế biển như du lịch biển, giao thông vận tải biển, khai thác và nuôi trồng thuỷ – hải sản,... Hình 15. Ứng dụng điện thoại thông minh trong kiểm tra quá trình chăm sóc rau và tiêu thụ sản phẩm Theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ 7, nhiệm kì 2020 – 2025, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu khẳng định sẽ tiếp tục phát triển thành tỉnh mạnh về công nghiệp, cảng biển, du lịch và nông nghiệp công nghệ cao. Phấn đấu đến năm 2025 giữ vững vị trí là một trong những tỉnh có nền kinh tế phát triển trong cả nước. Luyeän taäp Hoạt động 1 Em hãy giới thiệu bằng lời kết hợp với hình ảnh, bản đồ về vị trí địa lí của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Hoạt động 2 Em hãy vẽ sơ đồ thể hiện những đặc điểm cơ bản về tự nhiên của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. 13
Vận dụng Hoạt động 1 Vẽ hình bông hoa, mỗi cánh thể hiện một hoạt động kinh tế tiêu biểu của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Hoạt động 2 Em hãy xác định trên hình dưới đây các địa điểm du lịch của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Cho biết em đã từng tham quan địa điểm du lịch nào của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Hãy giới thiệu với các bạn về địa điểm đó. Hoạt động 3 Em hãy cùng các bạn thi đua vẽ tranh cổ động, tuyên truyền về bảo vệ môi trường hoặc quảng bá cho một ngành kinh tế nào đó của quê hương Bà Rịa – Vũng Tàu mà em yêu thích nhất. 14
CHỦ ĐỀ 2 ĐỒNG DAO ĐỊA PHƯƠNG BÀ RỊA – VŨNG TÀU Bài 1: Giới thiệu chung về đồng dao Khởûi ñoäng 1. Cùng bạn đọc một trong các bài đồng dao dưới đây: Cơn Cơn mưa đằng đông Mưa Vừa trông vừa chạy Cơn mưa đằng tây Mưa dây bão giật Tập Cơn mưa đằng nam tầm Mời các bạn Vừa làm vừa ăn vông Đoán sao cho đúng Cơn mưa đằng bắc Tập tầm vó Tập tầm vông Lắc rắc vài hạt. Tay nào có Tay không tay có Tay nào không? Tập tầm vó Có có không không. Tay có tay không 15
Nghé ọ, nghé ơ! Nghé ọ, nghé ơ! Chị ru em Nghé ra đồng lúa Em tôi buồn ngủ buồn nghê Nghé chạy đồng bông Buồn ăn cơm nếp cháo kê thịt gà Nghé chớ đi rong Buồn ăn bánh đúc bánh đa Hư bông gãy lúa Củ từ, khoai nướng, xu xoa, bánh giò Ơi à ơi! Ru em em ngủ cho rồi Chị đi rửa chén, chị ngồi vá may Ru em em ngủ cho say Để cha đi cày, để mẹ trồng khoai. 2. Chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc của em sau khi đọc bài đồng dao. Khám phá Hoạt động 1 Giới thiệu chung về đồng dao Đọc thông tin trong khung bên dưới và trả lời các câu hỏi bằng cách chọn một đáp án. 1. Đồng dao do ai sáng tác?  Trẻ em  Nhạc sĩ  Người lớn 16
2. Đồng dao được sáng tác dành cho ai?  Trẻ em  Ông bà  Người lớn (Bố, mẹ, anh, chị,...) 3. Đồng dao thường được đọc hoặc hát vào lúc nào?  Đi học  Làm việc  Vui chơi  Đi ngủ Đồng dao là những tác phẩm thơ ca dân gian của thiếu nhi hoặc được người lớn sáng tác dành cho thiếu nhi, thường được các em đọc hoặc hát trong lúc lao động, vui chơi, ru em ngủ. Giống như các địa phương khác, trẻ em ở tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng được làm quen với đồng dao từ nhỏ và rất hứng thú khi được đọc hoặc hát các bài đồng dao. Hoạt động 2 Nội dung của đồng dao Xác định nội dung của mỗi bài đồng dao ở hoạt động Khởi động bằng cách chọn ý ở cột A sao cho phù hợp với mỗi thẻ ở cột B. A B 1 Lời chị hát ru em. 2 Giải thích các hiện tượng thời tiết. 3 Lời hát khi chơi trò chơi Tập tầm vông. 4 Lời trò chuyện với con nghé trong lúc làm việc đồng áng. 17
Đồng dao giúp các em có thêm hiểu biết về thế giới tự nhiên, nói về cuộc sống vui chơi, ca hát hoặc cuộc sống lao động của trẻ. Hoạt động 3 Hình thức thể hiện của đồng dao Dựa vào nội dung các bài đồng dao ở hoạt động Khởi động và những thông tin trong bài, thực hiện các yêu cầu dưới đây: 1. Mỗi bài đồng dao ở hoạt động Khởi động được sáng tác theo thể thơ nào? A B 1 Lục bát 2 4 chữ 3 3 chữ kết hợp với 4 chữ 4 2. Chỉ ra các tiếng cuối mỗi dòng bắt vần với nhau trong bài đồng dao sau: Hạt mưa hạt móc Hạt mưa hạt móc Tôi ở trên cao Tôi rơi xuống đất Tưởng rằng tôi mất Chẳng hoá tôi không Tôi chảy ra sông Nuôi loài tôm cá Qua các làng xã 18
Theo máng theo mương Cho người trồng trọt Thóc vàng chật cót Cơm trắng đầy nồi Vậy chớ khinh tôi Hạt mưa hạt móc. 3. Sử dụng /, // để xác định tiếp nhịp thơ trong bài đồng dao sau: Ông tiển ông tiên Ông tiển/ ông tiên Để về ông thổi. Ông có/ đồng tiền Ông mua cái chổi, Ông giắt mái tai Về ông quét nhà. Ông cài lưng khố. Ông mua con gà, Ông ra ngoài phố Về cho ăn thóc. Ông mua miếng trầu, Ông mua con cóc, Ông nhai nhóp nhép. Về thả gầm giường. Ông mua mớ tép, Ông mua nén hương, Về ông ăn cơm. Về ông cúng cụ. Ông mua bó rơm, Đồng dao thường được sáng tác theo thể thơ 3 chữ, 4 chữ, cũng có bài được sáng tác theo thể thơ 5 chữ, 6 chữ, 7 chữ, thể lục bát hoặc kết hợp. Các bài đồng dao 4 chữ phổ biến với cách ngắt nhịp 2/2. 19
Luyeän taäp Đọc bài đồng dao sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: Gánh gánh gồng gồng (Trích) Gánh gánh gồng gồng Gánh sông gánh núi Gánh củi gánh cành Ta chạy cho nhanh Về xây nhà bếp Nấu nồi cơm nếp Chia ra năm phần Một phần cho mẹ Một phần cho cha Một phần cho bà Một phần cho chị Một phần cho anh. 1. Nội dung của bài đồng dao là gì?  Nói về hoạt động múa hát của các em thiếu nhi.  Nói về niềm vui ca hát của các em thiếu nhi.  Nói về cuộc sống vui chơi của các em thiếu nhi.  Nói về cuộc sống lao động của các em thiếu nhi. 20