` BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………/.…… …../…..
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ THOA TĂNG CƢỜNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN HUYỆN ĐẮK SONG, TỈNH ĐẮK NÔNG Chuyên ngành : Quản lý công Mã số : 60 34 04 03 Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Quản lý công
ĐẮK LẮK, NĂM 2018
Công trình được hoàn thành tại:
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS.Đỗ Văn Dương Phản biện 1: Phản biện 2: Cao Huy
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp ……., Nhà …….. Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ: Học viện Hành chính quốc gia Số: 77 – Đường Nguyễn Chí Thanh – Quận Đống Đa – Thành phố Hà Nội Thời gian: Vào hồi 16h00 giờ 18 tháng 8 năm 2018
1. Lý do chọn đề tài luận văn Giám sát là một trong trong hai chức năng quan trọng của HĐND. Thông qua hoạt động giám sát nhằm mục đích kiểm chứng lại tính đúng đắn, phù hợp về các quy định của pháp luật đã, đang được áp dụng trong cuộc sống và những chủ trương, biện pháp mà HĐND đã quyết nghị.
Thông qua hoạt động giám sát đã kịp thời phát hiện vi phạm, tồn tại, hạn chế, thiếu sót của các cơ quan, đơn vị trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ được pháp luật quy định.Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được thì hoạt động giám sát của HĐND của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông vẫn còn một số hạn chế nhất định như: Hoạt động giám sát chủ yếu do Thường trực, các Ban HĐND huyện thực hiện; việc tham gia hoạt động giám sát của đại biểu, thành viên các Ban của HĐND còn hạn chế; một số kiến nghị giám sát còn chung chung, chưa chỉ đúng trọng tâm vấn đề; việc thực hiện kiến nghị sau giám sát chưa nghiêm túc; công tác theo dõi thực hiện kiến nghị sau giám sát chưa được thực hiện thường xuyên; chế tài xử lý đối với các cơ quan, đơn vị không thực hiện nghiêm túc các kiến nghị sau giám sát chưa rõ ràng, cụ thể, chưa đủ mạnh để các cơ quan, đơn vị nghiêm túc thực hiện các kiến nghị qua giám sát....
Chính vì thế, tôi đã lựa chọn đề tài: " Tăng cường hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song – tỉnh Đăk Nông " làm Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
1
Vấn đề tăng cường hoạt động của HĐND nói chung và hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện nói riêng đã được nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu dưới nhiều góc dộ khác nhau. Cụ thể có một số công trình nghiên cứu sau:
- Quyền giám sát của HĐND và kỹ năng giám sát cơ bản,
TS Phạm Ngọc Kỳ, NXB Tư pháp, Hà Nội, năm 2001.
- Một số giải pháp nâng cáo hiệu quả hoạt động của HĐND và UBND các cấp của Nguyễn Quốc Tuấn, tạp chí Tổ chức nhà nước số 6/2002.
- Về đổi mới tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2004-2009, của Đinh Ngọc Giang, Tạp chí Quản lý nhà nước, số 2/2005.
- Luận văn Thạc sĩ luật học của tác giả Trần Thị Liên “Hiệu quả hoạt động của HĐND tỉnh Lạng Sơn hiện nay” năm 2011
- Luận án Tiến sỹ Luật học của tác giả Nguyễn Hải Long “Hoàn thiện pháp luật về hoạt động giám sát của HĐND” năm 2012
- Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý hành chính công của tác giả Nguyễn Hoàng Lâm “Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Lắk” năm 2013
Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công của tác giả Trần Thị Sáu “Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Bình” năm 2017.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích của luận văn
2
Mục đích của luận văn là nghiên cứu về hoạt động giám sát của HĐND huyện. Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông. Trên cơ sở đó, Luận văn đề xuất những phương hướng và giải pháp nhằm tăng cường hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông.
3.2. Nhiệm vụ của luận văn Làm rõ thêm các vấn đề lý luận liên quan đến hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện; phân tích các yếu tố tác động đến hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song; thực trạng hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song trong thực tiễn; đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường hoạt động giám sát của HĐND trong giai đoạn hiện nay.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu lý luận về hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện, đánh giá thực trạng hoạt động giám sát đồng thời đề xuất các giải pháp tăng cường hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông.
- Phạm vi nghiên cứu: Luận văn giới hạn phạm vi nghiên cứu hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông nhiệm kỳ 2011 đến 2016.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của
luận văn
5.1. Phương pháp luận Trong quá trình nghiên cứu, Luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
3
quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về Nhà nước kiểu mới, HĐND, chức năng giám sát của HĐND nhằm đảm bảo tính khoa học và tính thực tiễn của đề tài. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Ngoài phương pháp luận của triết học Mác-Lênin, luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể như: phương pháp phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh, diễn dịch, quy nạp.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn làm sáng tỏ mặt lý luận về hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện như: Khái niệm, đặc điểm hoạt động giám sát, các hình thức hoạt động giám sát, các điều kiện đảm bảo hoạt động giám sát.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn Các khuyến nghị khoa học của luận văn có thể được vận dụng vào thực tế hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song.
7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham
khảo, nội dung chính của đề tài gồm 3 chương:
Chƣơng 1 LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI
ĐỒNG NHÂN DÂN HUYỆN 1.1. Khái niệm, đặc điểm, hình thức hoạt động giám
sát của Hội đồng nhân dân huyện
4
1.1.1. Khái niệm về hoạt động giám sát của Hội đồng
nhân dân huyện
Trong đó, có rất nhiều định nghĩa giám sát khác nhau
được đưa ra tùy theo phạm vi rộng, hẹp của nội dung nghiên
cứu cụ thể.
Đại từ điển Tiếng Việt, NXB Văn hóa – Thông tin, 1998
do Nguyễn Như Ý Chủ biên lại định nghĩa giám sát là “theo
dõi, kiểm tra việc thực thi nhiệm vụ”.
Theo định nghĩa tại Từ điển Tiếng việt của nhà xuất bản
Khoa học xã hội - Hà nội 1988, thì giám sát là "Theo dõi và
kiểm tra xem có thực hiện đúng những điều quy định không?"
Mặc dù có nhiều định nghĩa khác nhau nhưng theo một
cách chung nhất, có thể thấy giám sát là theo dõi, kiểm tra, phát
hiện, đánh giá của cá nhân, tổ chức, cộng đồng người này với
cá nhân, tổ chức, cộng đồng người khác trong các lĩnh vực kinh
tế - xã hội, trong thực hiện quan điểm, đường lối, nghị quyết
của Đảng, Hiến pháp, pháp luật, chính sách của Nhà nước, các
quyền lợi, nghĩa vụ của công dân, tổ chức, cá nhân... để kiến
nghị phát huy ưu điểm, thành tựu, xử lý đối với tổ chức, cá
nhân có hành vi sai trái.
1.1.2. Đặc điểm hoạt động giám sát của Hội đồng nhân
dân huyện
5
- Trước hết, giám sát là một chức năng luật định, tức là
gắn với quyền hạn và là trách nhiệm của HĐND.
- Mục đích của giám sát là nhằm bảo đảm việc thi hành
các văn bản pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên và nghị
quyết của HĐND ở địa phương được nghiêm túc, có chất
lượng, hiệu quả
- Chủ thể thực hiện quyền giám sát: HĐND; Thường trực
HĐND; Các Ban của HĐND; Các Tổ đại biểu HĐND; Đại
biểu HĐND.
- Đối tượng giám sát của HĐND cấp huyện: Thường trực
HĐND, UBND, TAND, VKSND huyện; Chủ tịch HĐND, Chủ
tịch UBND các Ủy viên UBND huyện, Viện trưởng VKSND
huyện, Chánh án TAND huyện; Các cơ quan Nhà nước, tổ
chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang và công dân ở địa
phương.
1.1.3. Hình thức giám sát của Hội đồng nhân dân
huyện
1.1.3.1. Xem xét báo cáo của Thường trực Hội đồng
nhân dân, Ủy ban nhân dân, Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát
nhân dân.
1.1.3.2. Xem xét trả lời chất vấn của chủ tịch Ủy ban
nhân dân huyện, Ủy viên Ủy ban nhân dân huyện, Chánh án
6
Tòa án nhân dân huyện, Viện trưởng Việm Kiểm sát nhân dân
huyện.
1.1.3.3. Xem xét văn bản quy phạm pháp luật của Ủy
ban nhân dân huyện khi phát hiện có dấu hiệu trái với Hiến
pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của
Ủy ban Thường vụ Quốc hội, văn bản Quy phạm pháp luật của
cơ quan Nhà nước cấp trên và Nghị quyết của Hội đồng nhân
dân huyện.
1.1.3.4. Thành lập đoàn giám sát chuyên đề
1.1.3.5. Bỏ phiếu tín nhiệm đối với những người giữ
chức vụ do Hội đồng nhân dân huyện bầu.
1.2. Nội dung giám sát của Hội đồng nhân dân huyện
1.2.1. Giám sát của Thường trực Hội đồng nhân dân
huyện
1.2.1.1. Về lĩnh vực kinh tế: Giám sát về kết quả thực
hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm trên địa bàn
huyện
1.2.1.2. Về lĩnh vực giáo dục, y tế, xã hội, văn hoá,
thông tin, thể dục, thể thao
1.2.1.3. Về lĩnh vực khoa học, công nghệ, tài nguyên và
môi trường
1.2.1.4. Về thực hiện nghĩa vụ quốc phòng, an ninh, trật
tự an toàn xã hội
7
1.2.1.5. Về thực hiện chính sách dân tộc và chính sách
tôn giáo
1.2.1.6. Về thi hành pháp luật
1.2.1.7. Về xây dựng chính quyền địa phương và quản lý địa
giới hành chính
1.2.2. Giám sát của Ban Pháp chế
1.2.2.1. Về thực hiện nghĩa vụ quốc phòng, an ninh, trật tự an
toàn xã hội
1.2.2.2. Về thi hành pháp luật
1.2.2.3. Về xây dựng chính quyền địa phương và quản lý địa
giới hành chính
1.2.3. Giám sát của Ban Kinh tế - Xã hội
Ban Kinh tế - Xã hội giám sát các nội dụng thuộc lĩnh
vực kinh tế, ngân sách, giáo dục, y tế, văn hoá, thông tin,
thể dục thể thao, xã hội và đời sống, khoa học, công nghệ,
tài nguyên và môi trường, chính sách dân tộc và chính sách
tôn giáo.
1.2.5. Giám sát của đại biểu Hội đồng nhân dân
Đa số đại biểu HĐND huyện đã tham dự đầy đủ các kỳ
họp của HĐND huyện, đã tập trung nghiên cứu các báo cáo, đề
án, tờ trình, dự thảo nghị quyết và báo cáo thẩm tra của các
Ban HĐND huyện để có những thông tin cần thiết để tham gia
thảo luận và biểu quyết.
8
1.3. Điều kiện đảm bảo để tăng cƣờng hoạt động giám
sát của Hội đồng nhân dân huyện
1.3.1. Cơ sở pháp lý về hoạt động giám sát của Hội
đồng nhân dân huyện
Giám sát phải được tiến hành theo đúng quy định của
Hiến pháp và pháp luật, có nghĩa là: Hoạt động giám sát của
HĐND cấp huyện phải được tiến hành theo những quy trình và
quy định do pháp luật định.
1.3.2. Chương trình, kế hoạch hoạt động của Hội đồng
nhân dân huyện
Việc lập chương trình, kế hoạch cho hoạt động của
HĐND giúp cho HDND sắp xếp theo lịch trình, có thời hạn,
chia thành các giai đoạn, các bước thời gian thực hiện, giúp
phân bổ nguồn lực, ấn định những mục tiêu cụ thể và xác định
biện pháp, sự chuẩn bị, triển khai thực hiện nhằm đạt được
một mục tiêu, chỉ tiêu đã được đề ra.
1.3.3. Năng lực, trách nhiệm của các Đại biểu Hội
đồng nhân dân trong việc giám sát
Trình độ hiểu biết và năng lực thực hiện nhiệm vụ đại
biểu thể hiện ở trình độ chuyên môn được đào tạo, sự am hiểu
chủ chương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, thể
hiện ở kết quả làm nhiệm vụ. Còn trách nhiệm đại biểu thể hiện
việc tham dự đầy đủ các kỳ họp, phiên họp HĐND; tích cực
9
thảo luận và biểu quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền
hạn của HĐND; liên hệ chặt chẽ với cử tri, chịu sự giám sát
của cử tri và báo cáo với cử tri về hoạt động của mình và của
HĐND.
1.3.4. Điều kiện cơ sở vật chất, kinh phí phục vụ cho
hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện
Đảm bảo các điều kiện cần thiết, chế độ chính sách hợp
lý là một trong những yếu tố quan trọng góp phần mang lại
chất lượng, hiệu quả của hoạt động giám sát HĐND huyện.
Tiểu kết chƣơng 1
Chƣơng 2
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI
ĐỒNG NHÂN DÂN HUYỆN ĐẮK SONG, TỈNH ĐẮK
NÔNG
2.1. Những yếu tố tác động đến hoạt động giám sát
của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông
2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên
Huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông được thành lập theo
Nghị định số 30/2001/NĐ – CP, ngày 21 tháng 6 năm 2001 của
Chính phủ, trên cơ sở chia tách các xã: Đắk Mol, Thuận Hạnh,
Đắk Song của huyện Đắk Mil và các xã: Đắk N’Drung, Trường
Xuân của huyện Đắk Nông cũ để thành lập huyện Đắk Song.
10
2.1.2. Yếu tố kinh tế - xã hội
Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ III, nhiệm kỳ
2010 – 2015 và Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ IV,
nhiệm kỳ 2015 – 2020 đã xác định cơ cấu kinh tế của huyện là:
Nông lâm nghiệp – Công nghiệp – Thương mại và dịch vụ;
trong đó nông lâm nghiệp đóng vai trò quan trọng; cây Cà phê
và cây Hồ tiêu là hai cây trồng chủ lực của huyện Đắk Song;
hiện nay cây Hồ tiêu đã được Cục Sở hữu trí tuệ của Bộ Khoa
học – Công nghệ cấp “Nhãn hiệu Hồ tiêu Đắk Song”
2.1.3. Về tổ chức hoạt động của Hội đồng nhân dân
huyện Đắk Song từ 2011 đến 2016
2.1.3.1. Cơ cấu của Thường trực Hội đồng nhân dân
huyện Đắk Song
Thường trực HĐND có 05 thành viên, trong đó có 01 chủ
tịch, 02 phó chủ tịch và 02 ủy viên (trưởng các ban của HĐND)
+ Chuyên trách : Phó chủ tịch HĐND và uỷ viên thường
trực HĐND.
+ Kiêm nhiệm: Chủ tịch HĐND do Phó bí thư Huyện ủy
kiêm nhiệm.
2.1.3.2. Cơ cấu hai Ban của Hội đồng nhân dân huyện
Đắk Song
11
- Về thực trạng cơ cấu Ban Pháp chế: Có 04 thành viên,
01 Trưởng ban, 01 Phó Trưởng ban và 02 thành viên, tất cả đều
hoạt động kiêm nhiệm, cụ thể:
+ Trưởng ban: Do Trưởng Ban Tổ chức huyện ủy kiêm
nhiệm
+ Phó trưởng ban: Do Ủy viên Ủy Ban kiểm tra kiêm
nhiệm
+ Thành viên ban: Có 02 người gồm các chức danh Bí
thư thị trấn Đức An và Chánh Thanh tra huyện.
- Về thực trạng cơ cấu Ban Kinh tế - Xã hội: Có 04
thành viên, 01 Trưởng ban hoạt động kiêm nhiệm, 01 Phó
Trưởng ban hoạt động chuyên trách và 02 thành viên hoạt động
kiêm nhiệm, cụ thể:
+ Trưởng ban: Do Chánh Văn phòng huyện ủy kiêm
nhiệm.
+ Thành viên ban: Có 02 người gồm các chức danh Bí
thư Đoàn TNCSHCM huyện và Bí thư xã Nam Bình.
2.1.3.3. Chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân huyện
Đắk Song
Đại biểu HĐND gồm: công chức nhà nước là 32/33 đại
biểu, chiếm tỷ lệ tỷ lệ 97,05%.; đại biểu không phải là công
chức nhà nước là 01/33 đại biểu, chiếm tỷ lệ tỷ lệ 3,03%.; đại
biểu hoạt động chuyên trách là 03/33 đại biểu, chiếm tỷ lệ tỷ lệ
12
9,09%; đại biểu hoạt động kiêm nhiệm là 30/33 đại biểu, chiếm
tỷ lệ tỷ lệ 90,90%; đại biểu nữ là 09/33 đại biểu, chiếm tỷ lệ tỷ
lệ 27,27%; đại biểu dân tộc ít người là 04/33 đại biểu, chiếm tỷ
lệ 12,12%; đại biểu ngoài Đảng, Tôn giáo là 01 đại biểu, chiếm
tỷ lệ 3,03%.
2.1.3.4. Về trình độ đại biểu
- Về trình độ Văn hóa – Chuyên môn: Việc nâng cao
trình độ về học thức và trình độ về kinh nghiệm trong công
việc là một việc làm thường xuyên của đại biểu HĐND huyện
- Về trình độ chính trị: Với trình độ chính trị vững vàng
các ý kiến tham mưu của đại biểu cho lãnh đạo HĐND sẽ đi
theo đúng đường lối chính sách của nhà nước, tránh được các ý
kiến có quan điểm sai lệch đi ngược lại chủ trương, đường lối.
2.2. Thực trạng hoạt động giám sát của Hội đồng
nhân dân huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông từ 2011 - 2016
2.2.1. Thực trạng nội dung giám sát của hội đồng
nhân dân huyện Đắk Song
2.2.1.1. Về lĩnh vực kinh tế
Giai đoạn 2011 – 2016 HĐND huyện Đắk Song đã tổ
chức 04 đoàn giám sát về các nội dung gồm: Giám sát hoạt
động, việc tổ chức kinh doanh của các hộ kinh doanh cá thể có
tổ chức sản xuất, chế biến lâm sản, gia công đồ gỗ mỹ nghệ,
chế biến hàng mộc dân dụng trên địa bàn huyện...
13
2.2.1.2. Về lĩnh vực giáo dục, y tế, xã hội, văn hoá,
thông tin, thể dục, thể thao
Giám sát việc quản lý thu, chi trong trường học và việc
dạy thêm, học thêm trong và ngoài trường học trên địa bàn
huyện Đắk Song; giám sát việc triển khai thực hiện phong trào
toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá trên địa bàn
huyện Đắk Song..
2.2.1.3. Về lĩnh vực khoa học, công nghệ, tài nguyên
và môi trường
Giám sát về công tác quản lý, giao đất, giao rừng, cho
thuê rừng, bảo vệ và phát triển vốn rừng trên địa bàn huyện.
2.2.1.4. Về thi hành pháp luật
Giám sát về các nội dung: Thực hiện cải cách hành chính
theo mô hình “một cửa”, “một cửa liên thông” và thực hiện giờ
giấc công vụ tại các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Đắk Song;
triển khai thực hiện Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo trên địa bàn
huyện Đắk Song...
2.2.2. Thực trạng hoạt động giám sát của Hội đồng
nhân dân tại kỳ họp
Thứ nhất, về hoạt động xem xét báo cáo hoạt động của
Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, UBND và báo cáo
công tác Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân huyện.
14
Thứ hai, về hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ
họp HĐND huyện.
Thứ ba, hoạt động giám sát thông qua hình thức lấy
phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ
do Hội đồng nhân dân bầu.
2.2.3. Thực trạng hoạt động giám sát của Hội đồng
nhân dân huyện Đắk Song giữa hai kỳ họp giai đoạn
2011 – 2016
Thứ nhất, về hoạt động tổ chức Đoàn giám sát: Trong
giai đoạn 2011 – 2016 HĐND huyện Đắk Song đã thực hiện
khá tốt hình thức giám sát này, đây là hình thức giám sát chủ
yếu của HĐND huyện trong thời gian giữa hai kỳ họp.
Thứ hai, xem xét giải quyết việc khiếu nại, tố cáo của
công dân.
Thứ ba, xem xét văn bản quy phạm pháp luật của UBND
cùng cấp, Nghị quyết của HĐND cấp dưới trực tiếp, xem xét
hoạt động giám sát của các Ban HĐND.
2.2.4. Thực trạng hoạt động giám sát của Thường
trực Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song
Thường trực HĐND huyện Đắk Song đã phối hợp chặt
chẽ với Ban Thường trực UBMTTQVN huyện Đắk Song và
Thường trực HĐND các xã và thị trấn Đức An, tiến hành giám
15
sát toàn diện các lĩnh vực quản lý nhà nước của UBND huyện,
các phòng, ban thuộc UBND huyện Đắk Song.
2.2.5. Thực trạng hoạt động giám sát của các Ban Hội
đồng nhân dân huyện Đắk Song
2.2.5.1. Ban Kinh tế - Xã hội Hội đồng nhân dân huyện
Công tác giám sát của Ban tập trung vào giám sát hoạt
động tại UBND huyện, các phòng, ban và tại các xã, thị trấn
Đức An trong việc thực hiện nghị quyết của HĐND huyện về
nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.
2.2.5.2. Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân huyện
Ban Pháp chế tổ chức được cuộc giám sát chuyên đề, cụ
thể: giám sát việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật, việc thực
hiện quy ước, hương ước thôn, bon, bản …
2.2.6. Thực trạng hoạt động giám sát của đại biểu Hội
đồng nhân dân huyện Đắk Song
Giữa hai kỳ họp của HĐND huyện, các đại biểu HĐND
đã chủ động giám sát thông qua công việc hàng ngày của người
cán bộ, công chức; hoạt động được thể hiện rõ nét ở các đại
biểu chuyên trách, các đại biểu là thành viên của 02 Ban
HĐND huyện.
2.3. Đánh giá hoạt động giám sát của Hội đồng nhân
dân huyện Đắk Song từ 2011 – 2016
16
2.3.1. Ưu điểm trong hoạt động giám sát của Hội đồng
nhân dân huyện Đắk Song
- Hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song,
Thường trực HĐND và các Ban HĐND huyện trong nhiệm kỳ
2011 – 2016 đã có nhiều đổi mới và tiến bộ rõ rệt, góp phần
nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác của HĐND huyện.
2.3.2. Hạn chế trong hoạt động giám sát của hội đồng
nhân dân huyện Đắk Song
2.3.2.1. Hạn chế về nội dung giám sát
Nội dung giám sát còn dàn trải, một số kiến nghị còn
chung chung, chưa chỉ rõ được cơ quan đơn vị chịu trách
nhiệm chính, chưa qui định cụ thể thời gian thực hiện kiến
nghị, chưa có chế tài đối với các đơn vị không nghiêm túc thực
hiện kiến nghị sau giám sát
2.3.2.2. Hạn chế về bộ máy giám sát
Cơ quan giám sát chưa có sự tổng kết chuyên đề để rút
kinh nghiệm công tác giám sát vì vậy phương pháp giám sát
còn nặng về việc xem xét báo cáo
2.3.2.3. Hạn chế về công cụ giám sát
Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành chưa
xác lập đầy đủ quyền lực của HĐND trong hoạt động giám sát,
quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, hình thức và cách
thức tổ chức hoạt động giám sát của HĐND.
17
2.3.2.4. Hạn chế về hình thức giám sát
Hình thức xem xét báo cáo tại kỳ họp hiện nay không
khoa học, mang tính hình thức là chính, không có sự cải tiến.
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt
động giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song
2.3.3.1. Nguyên nhân khách quan
Hệ thống pháp luật đã được sửa đổi, bổ sung nhưng chưa
thực sự đồng bộ, còn chỗ thiếu thống nhất.
2.3.3.2. Nguyên nhân chủ quan
Nhận thức về vai trò giám sát của Thường trực HĐND,
các Ban HĐND, Đại biểu HĐND chưa cao.
Tiểu kết chƣơng 2
Chƣơng 3
PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG
HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN
HUYỆN ĐẮK SONG, TỈNH ĐẮK NÔNG
3.1. Phƣơng hƣớng tăng cƣờng hoạt động giám sát
của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông
3.1.1. Nhận thức đúng đắn về vai trò hoạt động giám
sát của Hội đồng nhân dân huyện
Nhận thức đúng đắn vị trí, vai trò, tầm quan trọng của
hoạt động giám sát là trách nhiệm, yêu cầu cấp bách không
những đối với bản thân HĐND, đại biểu HĐND mà còn là
18
trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước, các tổ chức kinh tế và
tổ chức xã hội.
3.1.2. Hoạt động của Hội đồng nhân dân phải dựa trên
quy định của Hiến pháp, Luật và sự thật khách quan
Hoạt động giám sát của HĐND huyện phải dựa trên quy
định của HIến pháp, Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
3.1.3. Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân
huyện phải diễn ra thường xuyên, liên tục, kế hoạch và có
hiệu quả
Hoạt động giám sát của HĐND huyện cần phải kế hoạch
cụ thể, phải được diễn ra thường xuyên, liên tục, ngoài việc
giám sát theo kế hoạch được giao tại nghị quyết của HĐND thì
có thể tổ chức giám sát đột xuất đối với các nội dung nếu thấy
cần thiết và cấp bách và phải cần phải đặt trong mối quan hệ
với hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát của Đảng, Mặt trận
Tổ quốc, các cơ quan nhà nước khác và của toàn xã hội.
3.2. Giải pháp nhằm tăng cƣờng hoạt động giám sát
của Hội đồng nhân dân huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông
3.2.1. Nhóm giải pháp chung
3.2.1.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với
hoạt động giám sát của HĐND huyện
Tăng cường sự lãnh đạo đối với tổ chức của HĐND
thông qua việc giới thiệu các đảng viên ứng cử đại biểu
19
HĐND; giảm số lượng đại biểu HĐND là cán bộ lãnh đạo cơ
quan chuyên môn thuộc các lĩnh vực của nhà nước.
3.2.1.2. Hoàn thiện hệ thống pháp luật về hoạt động
giám sát của Hội đồng nhân dân huyện
Để thực hiện chức năng giám sát có hiệu quả trước hết
cần hoàn thiện các quy định pháp luật về hoạt động giám sát
của HĐND. Bởi lẽ, nếu không có các quy định cụ thể về quyền
giám sát của HĐND thì sẽ không có cơ sở pháp lý để thực hiện
chức năng giám sát của HĐND.
3.2.2. Nhóm giải pháp cụ thể
3.2.2.1. Tăng cường nội dung giám sát của Hội đồng
nhân dân huyện Đắk Song
3.2.2.2. Hoàn thiện bộ máy giám sát của Hội đồng
nhân dân huyện Đắk Song
Tăng cường sự lãnh đạo đối với tổ chức của HĐND
thông qua việc giới thiệu các đảng viên ứng cử đại biểu
HĐND; Giảm số lượng đại biểu HĐND là cán bộ lãnh đạo cơ
quan chuyên môn thuộc các lĩnh vực của nhà nước.
3.2.2.3. Hoàn thiện công cụ giám sát của Hội đồng
nhân dân huyện Đắk Song
Quy định cụ thể về thời gian hoạt động và một số nhiệm
vụ cơ bản mà đại biểu HĐND huyện phải hoàn thành; Cần thay
đổi cách thức điều hành các kỳ họp của HĐND.
20
3.2.2.4. Hoàn thiện hình thức giám sát của Hội đồng
nhân dân huyện Đắk Song
Nâng cao chất lượng xem xét báo cáo; Nâng cao chất
lượng chất vấn và trả lời chất vấn; Đổi mới hình thức tổ chức
và nâng cao chất lượng hoạt động của các Đoàn giám sát
chuyên đề;
Tiểu kết chƣơng 3
KẾT LUẬN
Thực hiện công cuộc đổi mới về tổ chức và hoạt động
của HĐND đã được đề cập trong các nghị quyết của Đảng,
thực tiễn hoạt động giám sát của HĐND đã được coi trọng.
Đặc biệt, sau khi Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm
2015 ra đời, bước đầu đi vào cuộc sống, hoạt động này đã có
nhiều chuyển biến tích cực. Hàng năm HĐND huyện đã xây
dựng chương trình, kế hoạch giám sát cụ thể bằng việc ra nghị
quyết trên cơ sở yêu cầu của thực tiễn cuộc sống; công tác tổ
chức thực hiện giám sát đã diễn ra toàn diện, chủ động và bài
bản hơn. Công tác theo dõi, đôn đốc sau giám sát đã được chú
ý, thực hiện nghiêm túc hơn, làm tăng lòng tin của nhân dân
đối với cơ quan quyền lực, góp phần nâng cao vai trò quản lý
nhà nước của chính quyền địa phương trong điều kiện đổi mới
ở nước ta. Vì vậy, trên thực tế rất nhiều cá nhân, cơ quan, tổ
chức đơn vị đã kịp thời chấn chỉnh, uốn nắn các hoạt động của
21
mình phù hợp với quy định của Hiến pháp, pháp luật và nghị
quyết của HĐND.
Tuy nhiên, dù đã có những tiến bộ nhất định, hiệu quả
giám sát của HĐND huyện Đắk Song vẫn chưa thực sự đổi mới
ngang tầm với vị trí, vai trò còn tồn tại nhiều bất cập hạn chế.
Hệ thống pháp luật về giám sát chưa hoàn thiện, một số quy
định còn lỏng lẻo thiếu tính khả thi, một số vấn đề pháp lý
quan trọng còn "bỏ ngỏ"... Hiệu quả giám sát chưa cao. Đa số
các cuộc giám sát chưa đi đến triệt để, chỉ dừng lại ở việc báo
cáo các kết quả ghi nhận được bằng các kiến nghị, đề xuất; việc
các cơ quan đơn vị có thực hiện kiến nghị đề xuất đó hay
không chưa được HĐND đánh giá, tổng kết. Điều này cho thấy
các hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song chưa
thường xuyên, thiếu chủ động, thiếu kiên quyết... đến nay theo
đánh giá chung vẫn còn là một hoạt động mang tính hình thức.
Trên cơ sở phân tích, đánh giá thành tựu và hạn chế trong
hoạt động giám sát của HĐND huyện Đắk Song, luận văn đưa
ra một số quan điểm chỉ đạo, những giải pháp chủ yếu nhằm
tập trung tăng cường hoạt động giám sát của HĐND huyện
Đắk Song; xứng đáng là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa
phương, đại diện cho ý chí nguyện vọng và quyền làm chủ của
Nhân dân. Các giải pháp trên phải được thực hiện một cách
đồng bộ để phát huy hơn nữa sức mạnh của HĐND, góp phần
22
xây dựng bộ máy nhà nước ngày càng trong sạch vững mạnh,
đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa ở Việt Nam hiện nay.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
