Tạp chí khoa học xã hội Việt Nam 30 năm xây dựng và phát triển (1983 - 2013)

Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam: 30 năm...<br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM<br /> 30 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (1983 - 2013)<br /> NGUYỄN NGỌC HÀ*<br /> <br /> 1. Quá trình hình thành và phát triển<br /> <br /> của Ban Tuyên huấn Trung ương và<br /> <br /> Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam là<br /> <br /> Quyết định số 125/KHXH-QĐ ngày 06<br /> <br /> đơn vị sự nghiệp trực thuộc Viện Hàn<br /> <br /> tháng 4 năm 1984 của Ủy ban Khoa học<br /> <br /> lâm khoa học xã hội Việt Nam; là cơ<br /> <br /> xã hội Việt Nam. Năm 2001, Tạp chí có<br /> <br /> quan báo chí, cơ quan ngôn luận của<br /> <br /> tên là Tạp chí Việt Nam Khoa học xã hội<br /> <br /> Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt<br /> <br /> theo Giấy phép hoạt động báo chí số<br /> <br /> Nam; đồng thời là Diễn đàn khoa học<br /> <br /> 143 GP - BVHTT ngày 17 tháng 4 năm<br /> <br /> của giới nghiên cứu và hoạt động thực<br /> <br /> 2001 của Bộ Văn hóa - Thông tin. Năm<br /> <br /> tiễn trong lĩnh vực khoa học xã hội. Tạp<br /> <br /> 2003, Tạp chí Việt Nam Khoa học xã<br /> <br /> chí có chức năng công bố, giới thiệu và<br /> <br /> hội bằng tiếng Việt được xuất bản theo<br /> <br /> thông tin những kết quả nghiên cứu về<br /> <br /> Công văn số 1131/VHTT-BC ngày 25<br /> <br /> những vấn đề lý luận và thực tiễn trong<br /> <br /> tháng 3 năm 2003 của Bộ Văn hóa -<br /> <br /> lĩnh vực nghiên cứu khoa học trong và<br /> <br /> Thông tin. Năm 2006, Tạp chí đổi tên là<br /> <br /> ngoài nước; tuyên truyền, phổ biến quan<br /> <br /> Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam theo<br /> <br /> điểm, đường lối đối nội, đối ngoại của<br /> <br /> Giấy phép số 35/GP-SĐBS ngày 30<br /> <br /> Đảng và Nhà nước; bảo vệ sự trong sáng<br /> <br /> tháng 6 năm 2006 của Bộ Văn hóa -<br /> <br /> của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng<br /> <br /> Thông tin. Ngày 02 tháng 12 năm 2011,<br /> <br /> Hồ Chí Minh; mở rộng quan hệ hợp tác<br /> <br /> Bộ Thông tin và Truyền thông cấp mới<br /> <br /> quốc tế trong lĩnh vực khoa học xã hội<br /> <br /> Giấy phép hoạt động báo chí số<br /> <br /> và nhân văn.<br /> <br /> 2059/GP-BTTTT đối với Tạp chí. Hiện<br /> <br /> (*)<br /> <br /> Tiền thân của Tạp chí Khoa học xã<br /> <br /> nay, Tạp chí hoạt động theo Giấy phép<br /> <br /> hội Việt Nam là Tạp chí ba thứ tiếng<br /> <br /> hoạt động báo chí in số 114/GP-BTTTT<br /> <br /> (Nga-Anh-Pháp). Tạp chí được thành<br /> lập và hoạt động theo Công văn số<br /> 511/THTW ngày 10 tháng 10 năm 1983<br /> <br /> Phó giáo sư, tiến sĩ, Tạp chí Khoa học xã hội<br /> Việt Nam.<br /> (*)<br /> <br /> 3<br /> <br /> Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 9 (70) - 2013<br /> <br /> ngày 22 tháng 4 năm 2013 và Giấy phép<br /> <br /> Cơ cấu tổ chức của Tạp chí Khoa học<br /> <br /> sửa đổi, bổ sung những quy định trong<br /> <br /> xã hội Việt Nam thay đổi theo từng giai<br /> <br /> giấy phép hoạt động báo chí in số<br /> <br /> đoạn phát triển. Theo Quyết định số<br /> <br /> 226/GP-BTTTT ngày 18 tháng 6 năm<br /> <br /> 269/QĐ-KHXH ngày 27tháng 2 năm<br /> <br /> 2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông.<br /> <br /> 2013 của Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa<br /> <br /> Tính đến nay, Tạp chí Khoa học xã<br /> <br /> học xã hội Việt Nam về việc quy định<br /> <br /> hội Việt Nam đã trải qua 30 năm xây<br /> <br /> chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ<br /> <br /> dựng và phát triển. Trong những năm<br /> <br /> cấu tổ chức của Tạp chí Khoa học xã hội<br /> <br /> đầu thành lập, Tạp chí xuất bản những<br /> <br /> Việt Nam, Tạp chí có 3 phòng chuyên<br /> <br /> số đầu tiên bằng tiếng Pháp và tiếng<br /> <br /> môn: Phòng Biên tập, Phòng Biên dịch,<br /> <br /> Anh. Năm 1984-1985, Tạp chí xuất bản<br /> <br /> Phòng Thư ký - Tòa soạn; 4 phòng chức<br /> <br /> 6 tháng/ kỳ. Các năm 1986-1989, Tạp<br /> <br /> năng, nghiệp vụ: Phòng Tổ chức - Hành<br /> <br /> chí ra 3 tháng/ kỳ. Từ 1990 đến 2004,<br /> <br /> chính, Phòng Quản lý khoa học và hợp<br /> <br /> Tạp chí xuất bản 2 tháng/kỳ chủ yếu<br /> <br /> tác quốc tế, Phòng Thông tin - Thư viện,<br /> <br /> bằng tiếng Anh. Tạp chí tiếng Nga chỉ<br /> <br /> Phòng Trị sự và Phát hành.<br /> <br /> xuất bản được 2 kỳ vì biến động của<br /> <br /> Ngay từ khi mới thành lập, nhiều nhà<br /> <br /> tình hình Liên Xô lúc đó. Theo thỏa<br /> <br /> khoa học có uy tín được bổ nhiệm làm<br /> <br /> thuận hợp tác giữa Viện Hàn lâm khoa<br /> <br /> Tổng Biên tập. Từ 1984 đến 1985, GS.<br /> <br /> học Liên Xô và Ủy ban Khoa học xã hội<br /> <br /> Đào Văn Tập, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa<br /> <br /> Việt Nam, Tạp chí được Viện Hàn lâm<br /> <br /> học xã hội Việt Nam, kiêm Tổng Biên<br /> <br /> khoa học Liên Xô tài trợ kinh phí, đào<br /> <br /> tập; GS. Hồ Tôn Trinh và PGS. Bùi<br /> <br /> tạo cán bộ và tổ chức in ấn. Khi Liên Xô<br /> <br /> Đình Thanh là Phó Tổng Biên tập. Từ<br /> <br /> sụp đổ, thỏa thuận này không được thực<br /> <br /> 1986 đến 1988, Tổng Biên tập là GS.<br /> <br /> hiện và từ đó Tạp chí không xuất bản<br /> <br /> Bùi Đình Thanh. Trong các năm 1986<br /> <br /> bằng tiếng Nga. Năm 2003, Tạp chí<br /> <br /> đến 1990, GS. Phạm Như Cương, Chủ<br /> <br /> bằng tiếng Việt ra đời. Các năm 2003-<br /> <br /> nhiệm Ủy ban Khoa học xã hội Việt<br /> <br /> 2011, Tạp chí mỗi năm xuất bản 2<br /> <br /> Nam, kiêm phụ trách Tạp chí. Từ 1991<br /> <br /> tháng/kỳ tiếng Việt, 2 tháng/kỳ tiếng<br /> <br /> đến 2000, Tổng biên tập là GS. Phạm<br /> <br /> Anh. Từ năm 2012 đến nay, Tạp chí<br /> <br /> Xuân Nam. Ông Nguyễn Hữu Thùy là<br /> <br /> xuất bản 1 tháng/kỳ tiếng Việt, 2<br /> <br /> Phó Tổng Biên tập từ 1989 đến 2000.<br /> <br /> tháng/kỳ tiếng Anh.<br /> <br /> Từ năm 2001 trở lại đây, các thế hệ<br /> <br /> 4<br /> <br /> Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam: 30 năm...<br /> <br /> Tổng Biên tập là: PGS.TS. Lê Đình<br /> <br /> ngành trong và ngoài Viện Hàn lâm<br /> <br /> Cúc, TS. Vi Quang Thọ, PGS.TS.<br /> <br /> Khoa học xã hội Việt Nam. Từ 2009,<br /> <br /> Nguyễn Ngọc Hà; các Phó Tổng biên<br /> <br /> Tạp chí tiếng Việt chỉ đăng những bài<br /> <br /> tập là PGS.TS. Tạ Kim Ngọc, TS. Ngô<br /> <br /> nghiên cứu mới. Những vấn đề được<br /> <br /> Văn Vũ. Nguồn nhân lực của Tạp chí<br /> <br /> đăng tải chủ yếu là những đề tài của<br /> <br /> không ngừng tăng cường về số lượng và<br /> <br /> Việt Nam. Nhiều đồng chí lãnh đạo<br /> <br /> chất lượng qua các giai đoạn phát triển.<br /> <br /> Đảng và Nhà nước và những nhà khoa<br /> <br /> Hiện nay, Tạp chí có 20 cán bộ, viên<br /> <br /> học có uy tín về khoa học xã hội và<br /> <br /> chức. Trong đó, có 3 Phó Giáo sư, Tiến<br /> <br /> nhân văn đã có bài đăng trên Tạp chí<br /> <br /> sĩ; 2 Tiến sĩ; 7 Thạc sĩ thuộc các chuyên<br /> <br /> Khoa học xã hội Việt Nam.<br /> <br /> ngành khoa học xã hội và nhân văn.<br /> <br /> Trong mỗi số, Tạp chí đăng tải một<br /> <br /> 2. Những thành tựu cơ bản<br /> <br /> lượng lớn các bài viết nghiên cứu<br /> <br /> Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam đã<br /> <br /> (khoảng 12-13 bài) của các nhà khoa<br /> <br /> trải qua 30 năm xây dựng và phát triển.<br /> <br /> học Việt Nam và nhiều nhà khoa học<br /> <br /> Tính đến tháng 9 năm 2013, Tạp chí đã<br /> <br /> nước ngoài đề cập đến các lĩnh vực khoa<br /> <br /> xuất bản được 158 số tiếng Anh và 69<br /> <br /> học xã hội và nhân văn như Triết học,<br /> <br /> số tiếng Việt. Tạp chí tiếng Việt phát<br /> <br /> Chính trị học, Kinh tế học, Xã hội học,<br /> <br /> hành trong phạm vi cả nước. Địa chỉ<br /> <br /> Luật học, Tâm lý học, Lịch sử, Khảo cổ<br /> <br /> phát hành của Tạp chí tiếng Anh là các<br /> <br /> học, Dân tộc học, Ngôn ngữ học, Văn<br /> <br /> cơ quan ngoại giao nước ngoài tại Việt<br /> <br /> học, Văn hóa. Trong đó, có nhiều số<br /> <br /> Nam, các bạn đọc và các thư viện trên<br /> <br /> chuyên đề, như các chuyên đề về Chủ<br /> <br /> thế giới. Hiện nay, Tạp chí tiếng Anh có<br /> <br /> tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải<br /> <br /> hơn 20 địa chỉ phát hành ở nước ngoài<br /> <br /> phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế<br /> <br /> (chủ yếu ở Pháp, Mỹ, Anh, Úc, Canada,<br /> <br /> giới nhân dịp kỷ niệm 100 năm sinh của<br /> <br /> Niu Dilân, Philippin, Thái Lan, Nga,<br /> <br /> Người (1890-1990), 50 năm Cách mạng<br /> <br /> Trung Quốc).<br /> <br /> tháng Tám, 40 năm chiến thắng Điện<br /> <br /> Các bài đăng Tạp chí là những bài do<br /> <br /> Biên Phủ, 25 năm giải phóng miền<br /> <br /> tác giả khoa học trong và ngoài nước<br /> <br /> Nam, dân tộc, tôn giáo, phụ nữ và gia<br /> <br /> trực tiếp gửi đến; ngoài ra Tạp chí còn<br /> <br /> đình, toàn cầu hóa, v.v.. Ngoài ra, Tạp<br /> <br /> tuyển chọn những bài nghiên cứu có giá<br /> <br /> chí đã phối hợp với các cơ quan, địa<br /> <br /> trị đã đăng tải ở các tạp chí chuyên<br /> <br /> phương trong cả nước tổ chức các số<br /> 5<br /> <br /> Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 9 (70) - 2013<br /> <br /> hợp tác chuyên san như: Hà Nội 1000<br /> <br /> và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên<br /> <br /> năm Thăng Long, 200 năm thành phố<br /> <br /> tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, Tạp chí đã<br /> <br /> Hồ Chí Minh, Không gian văn hoá Cồng<br /> <br /> có nhiều công trình nghiên cứu về văn<br /> <br /> Chiêng Tây Nguyên, Quan họ Bắc Ninh,<br /> <br /> hóa, lịch sử văn hóa, văn học, văn học<br /> <br /> Tín ngưỡng thờ cúng Vua Hùng, Dân ca<br /> <br /> dân gian, dân tộc học; đã góp phần làm<br /> <br /> Ví - Giặm Nghệ-Tĩnh. Đặc biệt, Tạp chí<br /> <br /> rõ những khái niệm văn minh, văn hóa,<br /> <br /> đã phối hợp với Viện Khoa học xã hội<br /> <br /> bản sắc văn hóa dân tộc, bản sắc dân tộc<br /> <br /> quốc gia Lào tổ chức số hợp tác chuyên<br /> <br /> của văn hóa; đồng thời đề xuất những<br /> <br /> san về đất nước Lào. Các bài viết nghiên<br /> <br /> giải pháp nhằm giữ gìn bản sắc và phát<br /> <br /> cứu đăng tải đã chỉ rõ những vấn đề về<br /> <br /> huy văn hóa truyền thống của dân tộc<br /> <br /> lịch sử dân tộc và đất nước Việt Nam,<br /> <br /> trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay.<br /> <br /> về giá trị truyền thống và chủ nghĩa yêu<br /> <br /> Ngoài việc công bố các công trình<br /> <br /> nước Việt Nam qua những biến cố lịch<br /> <br /> nghiên cứu khoa học mang tính chất<br /> <br /> sử, tiểu sử và cống hiến của các anh<br /> <br /> tổng kết lý luận, Tạp chí còn có nhiều<br /> <br /> hùng dân tộc. Nhiều bài nghiên cứu với<br /> <br /> bài phân tích, lý giải những vấn đề cấp<br /> <br /> trình độ ngày càng sâu sắc về những<br /> <br /> bách do cuộc sống đặt ra. Đó là những<br /> <br /> nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác -<br /> <br /> vấn đề về đổi mới tư duy, đổi mới quan<br /> <br /> Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Tạp chí<br /> <br /> hệ sản xuất, đổi mới lực lượng sản xuất,<br /> <br /> còn chú trọng đăng tải những bài nghiên<br /> <br /> về công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị<br /> <br /> cứu vận dụng quan điểm của Chủ nghĩa<br /> <br /> hóa và bảo vệ môi trường, về tăng<br /> <br /> Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để<br /> <br /> trưởng kinh tế và công bằng xã hội, về<br /> <br /> lý giải những vấn đề lớn của dân tộc,<br /> <br /> toàn cầu hóa và nền kinh tế thị trường,<br /> <br /> của hai cuộc kháng chiến chống Pháp,<br /> <br /> về hệ thống chính trị, về dân chủ, công<br /> <br /> chống Mỹ và công cuộc xây dựng chủ<br /> <br /> bằng, tự do và nhiều vấn đề khác.<br /> <br /> nghĩa xã hội. Trong những năm Đổi<br /> <br /> Ngoài số trang cần thiết cho nghiên<br /> <br /> mới, Tạp chí đã đăng nhiều công trình<br /> <br /> cứu và lý luận, Tạp chí đã dành một số<br /> <br /> nghiên cứu về kinh tế, xã hội, giáo dục,<br /> <br /> trang cho chuyên mục Tư liệu. Tạp chí<br /> <br /> khoa học, công nghệ, môi trường, tin<br /> <br /> đã cung cấp nhiều tư liệu về kinh tế, văn<br /> <br /> học và nhiều chủ đề khác.<br /> <br /> hóa, lịch sử; về đường lối, chủ trương,<br /> <br /> Thực hiện Nghị quyết Hội nghị<br /> <br /> chính sách của Đảng và Nhà nước. Mục<br /> <br /> Trung ương 5 (khóa VIII) về xây dựng<br /> <br /> này cũng đăng tải nhiều tư liệu quý về<br /> <br /> 6<br /> <br /> Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam: 30 năm...<br /> <br /> các nhà khoa học và văn hóa Việt Nam;<br /> <br /> nhà nước và các đề tài nghiên cứu khoa<br /> <br /> tư liệu về các dân tộc ở Việt Nam, về<br /> <br /> học với một số địa phương trong nước<br /> <br /> các Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải<br /> <br /> và các đề tài hợp tác quốc tế. Nhiều cán<br /> <br /> thưởng Nhà nước (trong lĩnh vực Khoa<br /> <br /> bộ của Tạp chí cũng đồng thời tham gia<br /> <br /> học xã hội và nhân văn).<br /> <br /> giảng dạy ở nhiều trường đại học và<br /> <br /> Chuyên mục giới thiệu sách và đọc<br /> <br /> hướng dẫn hàng chục luận văn cao học<br /> <br /> sách đã giới thiệu những cuốn sách mới<br /> <br /> và hàng chục luận án tiến sỹ. Một hoạt<br /> <br /> xuất bản nghiên cứu về khoa học xã hội<br /> <br /> động khác của Tạp chí Khoa học xã hội<br /> <br /> và nhân văn của Việt Nam. Các bài giới<br /> <br /> Việt Nam là hợp tác quốc tế. Tạp chí<br /> <br /> thiệu sách đều có ghi rõ những yếu tố<br /> <br /> Khoa học xã hội Việt Nam đã có quan<br /> <br /> cần thiết cho người đọc cần tìm. Trong<br /> <br /> hệ hợp tác với nhiều tổ chức và cá nhân<br /> <br /> mục đọc sách, Tạp chí đã giới thiệu hàng<br /> <br /> ở ngoài nước (như Lào, Nhật Bản...).<br /> <br /> trăm cuốn sách có chất lượng. Mục này<br /> <br /> Trong 30 năm qua, Tạp chí Khoa học<br /> <br /> cũng được dư luận bạn đọc hoan nghênh.<br /> <br /> xã hội Việt Nam đã đạt được nhiều<br /> <br /> Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam<br /> <br /> thành tựu đáng tự hào. Năm 2003,<br /> <br /> luôn luôn gắn liền công tác báo chí với<br /> <br /> Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân văn<br /> <br /> nghiên cứu khoa học và giảng dạy. Các<br /> <br /> Quốc gia tặng Bằng khen vì có thành<br /> <br /> cán bộ của Tạp chí đã nghiên cứu và cho<br /> <br /> tích xuất sắc trong công tác, đạt danh<br /> <br /> xuất bản gần 100 công trình khoa học ở<br /> <br /> hiệu tập thể lao động xuất sắc (QĐ số<br /> <br /> các nhà xuất bản có uy tín. Trong số đó,<br /> <br /> 79/KT ngày 23 tháng 12 năm 2003).<br /> <br /> một số công trình của Hoàng Trinh, Bùi<br /> <br /> Năm 2004, Viện Khoa học xã hội Việt<br /> <br /> Đình Thanh, Phạm Xuân Nam đã được<br /> <br /> Nam tặng Bằng khen có thành tích góp<br /> <br /> Nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí<br /> <br /> phần xây dựng và phát triển Khoa học<br /> <br /> Minh và Giải thưởng Nhà nước. Một số<br /> <br /> xã hội Việt Nam (QĐ số 92/KT ngày 24<br /> <br /> công trình của các tác giả Lê Đình Cúc,<br /> <br /> tháng 9 năm 2004). Năm 2007, Viện<br /> <br /> Tạ Kim Ngọc, Nguyễn Ngọc Hà được<br /> <br /> Khoa học xã hội Việt Nam tặng danh<br /> <br /> sử dụng làm giáo trình giảng dạy trong<br /> <br /> hiệu Tập thể lao động xuất sắc (QĐ số<br /> <br /> các trường đại học. Ngoài ra, các cán bộ<br /> <br /> 29/KT ngày 9 tháng 1 năm 2008). Năm<br /> <br /> của Tạp chí cũng đã thực hiện 7 đề tài<br /> <br /> 2009, Viện Khoa học xã hội Việt Nam<br /> <br /> khoa học cấp Bộ, 10 đề tài và nhiệm vụ<br /> <br /> tặng danh hiệu thành tích lao động xuất<br /> <br /> cấp Viện, tham gia thực hiện đề tài cấp<br /> <br /> sắc (QĐ số 31/QĐ-KHXH ngày 12 tháng<br /> 7<br /> <br />