» Khoa Học Tự Nhiên

Thành phần hóa học của tinh dầu thủy xương bồ lá lớn – Acorus Macrospadiceus (Yam.) F.N.WEI & Y.K.LI ở Việt Nam

Chia sẻ: Ketap Ketap | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

0

Báo xấu

7
lượt xem 0
download

Thành phần hóa học của tinh dầu thủy xương bồ lá lớn – Acorus Macrospadiceus (Yam.) F.N.WEI & Y.K.LI ở Việt Nam

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày một số đặc điểm về hình thái và phân bố; thành phần hóa học của tinh dầu; tinh dầu thủy xương bồ lá lớn – Acorus Macrospadiceus (Yam.) F.N.WEI & Y.K.LI ở Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thành phần hóa học của tinh dầu thủy xương bồ lá lớn – Acorus Macrospadiceus (Yam.) F.N.WEI & Y.K.LI ở Việt Nam

33(1): 54-56 T¹p chÝ Sinh häc -2011 THµNH PHÇN HãA HäC CñA TINH DÇU THñy X¦¥NG Bå L¸ LíN - ACORUS MACROSPADICEUS (Yam.) F. N. Wei & Y. K. Li ë VIÖT NAM TRÇN HUY TH¸I ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt Chi X−¬ng bå (Acorus L.) thuéc hä X−¬ng ghÐp nèi víi Mass Selective Detector Agilent bå (Acoraceae), cã 4 loµi ë ViÖt Nam, ®ã lµ 5973, cét HP-CMS cã kÝch th−íc (0,25 µm × 30 th¹ch x−¬ng bå (Acorus gramineus Soland.), m × 0,25 mm) vµ HP-1 cã kÝch th−íc (0,25 µm thñy x−¬ng bå (Acorus calamus L.), bå nói × 30 m × 0,32 mm). Ch−¬ng tr×nh nhiÖt ®é víi (Acorus tataronowii Schott.) vµ x−¬ng bå l¸ lín ®iÒu kiÖn 60oC (2 phót) t¨ng nhiÖt ®é 4o/phót (Acorus macrospadiceus (Yam.) F. N. Wei & cho ®Õn 220oC, sau ®ã l¹i t¨ng nhiÖt ®é 20o/phót Y. K. Li ). C¸c loµi trong chi ®Òu lµ c©y cá sèng cho ®Õn 260oC. KhÝ mang He. Tra th− viÖn khèi nhiÒu n¨m, cã tinh dÇu vµ ®−îc sö dông lµm phæ NIST 98. thuèc ch÷a mét sè bÖnh nh− c¶m cóm, ¨n uèng dÔ tiªu, tª thÊp hay lµm c©y c¶nh [1, 2]. II. KÕT QU¶ Vµ TH¶O LUËN Loµi thñy x−¬ng bå l¸ lín (Acorus macrospadiceus (Yam.) F. N.Wei & Y. K. Li 1. Mét sè ®Æc ®iÓm vÒ h×nh th¸i vµ ph©n bè syn. Acorus gramineus var. macrospadiceus Thñy x−¬ng bå l¸ lín lµ cá sèng nhiÒu n¨m. Yam) lµ nguån gen quÝ hiÕm cña ViÖt Nam, Th©n rÔ to, gåm nhiÒu ®èt ph©n nh¸nh, ®−êng ph©n bè r¶i r¸c ë mét sè tØnh phÝa B¾c ViÖt Nam kÝnh 0,8-1,5 cm. L¸ mäc so le, h×nh d¶i, cã mét vµ ®U ®−îc ®−a vµo S¸ch §á ViÖt Nam (2007) g©n chÝnh ë gi÷a, dµi 0,7-1,5 m, réng 1,5-2,0 cm, [1]. Nh÷ng nghiªn cøu trong n−íc vÒ loµi nµy ®Çu nhän, gèc l¸ d¹ng bÑ. B«ng mo h×nh trô, hÇu nh− ch−a cã g×, ngoµi nh÷ng m« t¶ vÒ h×nh th¼ng hoÆc h¬i cong, dµi 4-6 cm, mo cña côm th¸i, sinh häc vµ sinh th¸i cña loµi. Trong bµi hoa kÐo dµi nh− l¸. Hoa l−ìng tÝnh, nhá, xÕp theo nµy, chóng t«i bæ sung thªm mét sè kÕt qu¶ h×nh xo¾n èc kÐp cña côm hoa. Bao hoa gåm 6 nghiªn cøu vÒ ®Æc ®iÓm sinh häc, sinh th¸i vµ m¶nh. NoUn 3. Qu¶ mäng mäc xÝt nhau. Khi chÝn nh÷ng dÉn liÖu ®Çu tiªn vÒ thµnh phÇn hãa häc mµu ®á cam. C©y cã mïi th¬m nhÑ. cña tinh dÇu cña loµi thñy x−¬ng bå l¸ lín - Acorus macrospadiceus (Yam.) F. N. Wei & Y. Sinh häc sinh th¸i: mïa hoa th¸ng 3-4, mïa K. Li. qu¶ th¸ng 7-8. C©y cã thÓ nh©n gièng b»ng h¹t. C©y ®Î nh¸nh kháe tõ th©n rÔ, nªn th−êng mäc thµnh ®¸m. C©y −a s¸ng hay h¬i chÞu bãng, I. PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU th−êng mäc trªn ®Êt lÇy, cã nhiÒu bïn trong c¸c ruéng n−íc ë ven rõng hay khe suèi ë ®é cao tõ §èi t−îng nghiªn cøu lµ phÇn th©n rÔ cña 300-900 m. C©y ph©n bè ë Tuyªn Quang, Th¸i loµi thñy x−¬ng bå l¸ lín (Acorus macrospadiceus) thu t¹i V−ên quèc gia (VQG) Nguyªn, VÜnh Phóc, B¾c Giang. ë VQG Xu©n Xu©n S¬n, Phó Thä vµo th¸ng 2 n¨m 2011. MÉu S¬n, tØnh Phó Thä, c©y th−êng mäc tõng ®¸m vËt ®−îc l−u gi÷ t¹i ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nhá ven suèi víi sè l−îng c¸ thÓ kh«ng nhiÒu. nguyªn sinh vËt. Hµm l−îng tinh dÇu ®−îc x¸c L¸ cña thñy x−¬ng bå l¸ lín (Acorus ®Þnh b»ng ph−¬ng ph¸p ch−ng cÊt l«i cuèn theo macrospadiceus) cã kÝch th−íc lín h¬n c©y h¬i n−íc cã håi l−u trong thiÕt bÞ Clevenger. th¹ch x−¬ng bå (Acorus calamus) vµ thñy §Þnh tÝnh vµ ®Þnh l−îng theo ph−¬ng ph¸p s¾c x−¬ng bå l¸ nhá (Acorus gramineus). §Æc ®iÓm ký khÝ khèi phæ (GC/MS). Tinh dÇu ®−îc lµm kh¸c biÖt rÊt râ n÷a lµ l¸ cña loµi thñy x−¬ng bå khan b»ng Na2SO4 vµ ®Ó trong tñ l¹nh ë nhiÖt ®é l¸ lín mäc so le, xÕp trªn cïng mÆt ph¼ng, cã < 5oC. ThiÕt bÞ GC-MSD: S¾c ký khÝ HP 6390 d¹ng rÎ qu¹t vµ g©n gi÷a lín næi h¼n lªn, bªn 54
trong lµ c¸c m« xèp. BiÖn ph¸p b¶o vÖ: cÇn ®iÒu tra sù ph©n bè Th©n rÔ cã tinh dÇu, th−êng ®−îc sö dông cña c©y vµ nghiªn cøu kh¶ n¨ng nh©n gièng lµm thuèc ch÷a nhøc ®Çu, ®au khíp, chèng n«n. b»ng ph−¬ng ph¸p sinh d−ìng vµ h÷u tÝnh cña c©y t¹i mét sè khu vùc ph©n bè cña chóng. T×nh tr¹ng n¬i sèng: n¬i sèng cña c©y dÔ bÞ khai ph¸ ®Ó lµm ruéng hay ao th¶ c¸ nªn mét sè 2. Thµnh phÇn hãa häc cña tinh dÇu ®iÓm ph©n bè cò nh− VQG Tam §¶o (VÜnh Hµm l−îng tinh dÇu tõ phÇn th©n rÔ vµ l¸ ®¹t Phóc), S¬n §éng (B¾c Giang) ®U kh«ng cßn. 0,2% theo nguyªn liÖu kh« kh«ng khÝ. Tinh dÇu C©y ®−îc xÕp ë møc ®é bÞ ®e däa cao. lµ chÊt láng mµu vµng nh¹t, mïi th¬m nhÑ, nhÑ Ph©n h¹ng: En B1+ 2 b,c trong S¸ch §á ViÖt h¬n n−íc. B»ng ph−¬ng ph¸p s¾c ký khèi phæ Nam (2007). (GC/MS) th× 31 hîp chÊt trong tinh dÇu ®U ®−îc x¸c ®Þnh (b¶ng 1). B¶ng 1 Thµnh phÇn hãa häc cña tinh dÇu tõ th©n rÔ thñy x−¬ng bå l¸ lín (Acorus macrospadiceus) STT Thµnh phÇn hãa häc Thêi gian l−u Tû lÖ (%) 1 α-pinen 5,54 0,87 3 sabinen 6,51 0,43 4 β-pinen 6,60 1,73 5 myrcen 6,94 0,14 6 limonen 8,02 0,56 7 γ-terpinen 8,92 0,11 8 linalool 8,02 1,60 9 terpinen 4-ol 12,76 0,45 10 α-terpineol 13,22 0,25 11 α-cubeben 18,36 0,57 12 α-copaen 19,21 0,18 13 β-bourbonen 19,50 0,59 14 β-cubeben 19,67 0,75 15 β-caryophyllen 20,67 12,08 16 α-humulen 21,68 3,12 17 gemacren D 22,50 0,43 18 methyl isoeugenol 23,04 0,26 19 carrotol 23,57 0,59 20 δ-cadinen 23,77 0,81 21 elemicin 24,80 0,30 22 neronidol 25,02 6,70 23 euassaron 25,29 0,22 24 caryophyllen oxit 25,55 2,05 25 α-cedrol 26,10 0,26 26 trans asaron 26,77 15,49 27 copaen 27,24 0,29 28 α-cadinol 27,61 0,20 29 cis asaron 28,55 45,14 30 hexadecanol 33,77 0,42 31 phytol 38,96 0,23 55
Thµnh phÇn hãa häc chÝnh cña tinh dÇu thñy TµI LIÖU THAM KH¶O x−¬ng bå l¸ lín gåm c¸c hîp chÊt sau: cis asaron (45,14%), trans asaron (15,49%), β- 1. Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ, ViÖn Khoa caryophyllen (12,08%) vµ neronidol (6,70%). häc vµ C«ng nghÖ ViÖt Nam, 2007: S¸ch Còng nh− c¸c dÉn liÖu ®U cã vÒ c¸c loµi §á ViÖt nam. PhÇn Thùc vËt. TËp 2. Nxb. th¹ch x−¬ng bå (Acorus calamus), thñy x−¬ng Khoa häc tù nhiªn vµ C«ng nghÖ. Trang bå (Acorus gramineus) th× asaron lµ hîp chÊt 363-364. chñ yÕu trong tinh dÇu cña loµi th¹ch x−¬ng bå 2. Vâ V¨n Chi, 2002: Tõ ®iÓn thùc vËt th«ng l¸ lín (Acorus macrospadiceus) nãi riªng vµ c¸c dông. TËp 1. Nxb. Khoa häc & Kü thuËt, Hà loµi trong chi X−¬ng bå (Acorus L.) ë ViÖt Nam Néi. Trang 174-175. nãi chung [6, 7]. 3. Vâ V¨n Chi, 1996: Tõ ®iÓn c©y thuèc ViÖt Nam. Nxb. Y häc. Trang 1124 -1125 vµ III. KÕT LUËN 1200-1201. Hµm l−îng tinh dÇu tõ th©n rÔ cña thñy 4. Ph¹m Hoµng Hé, 2000: C©y cá ViÖt Nam. x−¬ng bå l¸ lín (®¹t 0,2% theo nguyªn liÖu kh« TËp 3. Nxb. TrÎ. Trang 335-336. kh«ng khÝ). Tinh dÇu lµ chÊt láng mµu vµng 5. NguyÔn TiÕn B©n (Chñ biªn), 2002: Danh nh¹t, mïi th¬m nhÑ vµ nhÑ h¬n n−íc. lôc c¸c loµi thùc vËt ViÖt Nam. TËp 3. Nxb. B»ng ph−¬ng ph¸p s¾c ký khèi phæ N«ng nghiÖp. Trang 897-898. (GC/MS), 31 thµnh phÇn hãa häc trong tinh dÇu 6. L· §×nh Mìi (Chñ biªn), L−u §µm C−, thñy x−¬ng bå l¸ lín ®U ®−îc x¸c ®Þnh. Thµnh TrÇn Minh Hîi, TrÇn Huy Th¸i, Ninh phÇn hãa häc chÝnh cña tinh dÇu gåm c¸c hîp Kh¾c B¶n, 2002: Tµi nguyªn thùc vËt cã chÊt sau ®©y: cis asaron (45,14%), trans asaron tinh dÇu ë ViÖt Nam, TËp 2. Nxb. N«ng (15,49%), β-caryophyllen (12,08%) vµ nghiÖp. Trang 419-432. neronidol (6,70%). 7. Ph¹m V¨n Sinh, 1987: Gãp phÇn nghiªn Nhãm c¸c hîp chÊt asaron lµ thµnh phÇn cøu c©y thuèc trong chi X−¬ng bå (Acorus chÝnh, rÊt ®Æc tr−ng trong tinh dÇu cña c¸c loµi L.) ë mét sè tØnh phÝa B¾c ViÖt Nam. Tãm trong chi X−¬ng bå (Acorus L.) ë ViÖt Nam. t¾t LuËn ¸n Phã tiÕn sÜ d−îc häc. CHEMICAL COMPOSITION OF THE ESSENTIAL OIL OF AcORUS mACROSPADICEUS (Yam.) F. N. Wei & Y. K. Li FROM VIETNAM TRAN HUY THAI SUMMARY Acorus macrospadiceus (Yam.) F. N. Wei & Y. K. Li (Acoraceae) is a rare plant which distributes in some provinces of Vietnam such as Phu Tho, Thai Nguyen, Vinh Phuc and Bac Giang. This species is listed as endangered in the Red Data Book of Vietnam (1996, 2007). Up to now, there has been no research on Acorus macrospadiceus in Vietnam. The essential oil yielded were 0.2% from air-dried material. GC/MS analysis of the oil resulted in the identification of 31 constituents. The major constituents found in the oil were cis asaron (45.14%), trans asaron (15.49%), β-caryophyllen (12.08%) and neronidol (6.70%). Ngµy nhËn bµi: 2-3-2011 56

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline:0933030098

Email: support@vdoc.com.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved.