BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ……………/………… ……/……
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
----------
PHẠM THỊ LỆ THỦY
THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ THAY ĐỔI, CẢI
CHÍNH HỘ TỊCH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN
TRẢNG BOM, TỈNH ĐỒNG NAI
LUẬT HIẾN PHÁP VÀ HÀNH CHÍNH
MÃ SỐ: 8 38 01 02
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH
TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2019
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Lê Thị Hƣơng
Phản biện 1: PGS.TS. Huỳnh Văn Thới
Phản biện 2: TS Nguyễn Thanh Bình
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học
viện Hành chính Quốc gia
Địa điểm: Phòng họp 207, Nhà A Phân viện Học viện Hành
chính Quốc gia tại Tp Hồ Chính Minh
Số 10, đường Ba Tháng Hai, Quận 10, Tp. Hồ Chí Minh
Thời gian: vào hồi 9 giờ 30, ngày 27 tháng 8 năm 2019
Có thể tìm hiểu luận văn tại Ban Quản lý đào tạo sau Đại học,
Học viện Hành chính Quốc gia
Hoặc trên trang web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính
Quốc gia
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thay đổi, cải chính hộ tịch là những sự kiện hộ tịch được xác
nhận vào sổ hộ tịch. Thay đổi hộ tịch là việc cơ quan nhà nước có
thẩm quyền đăng ký thay đổi những thông tin hộ tịch của cá nhân khi
có lý do chính đáng theo quy định của pháp luật dân sự hoặc thay đổi
thông tin về cha, mẹ trong nội dung khai sinh đã đăng ký theo quy
định của pháp luật. Cải chính hộ tịch là việc cơ quan nhà nước có
thẩm quyền sửa đổi những thông tin hộ tịch của cá nhân trong trường
hợp có sai sót khi đăng ký hộ tịch. Việc thay đổi, cải chính hộ tịch là
vấn đề rất quan trọng, liên quan trực tiếp đến nhân thân của con
người, đến việc thực hiện quyền và lợi ích hợp pháp của công dân,
đến hiệu quả công tác quản lý dân cư, quản lý nhà nước và xã hội.
Nhận thức được vị trí, tầm quan trọng của thực hiện pháp luật
về thay đổi, cải chính hộ tịch nên trong những năm vừa qua nhà nước
ta đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật để điều chỉnh nội
dung này. Đây chính là cơ sở pháp lý quan trọng để công dân thực
hiện việc thay đổi, cải chính hộ tịch và cũng là cơ sở để Nhà nước
thực hiện sự quản lý nhà nước trong lĩnh vực này. Qua đó, đã góp
phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực thay đổi, cải
chính hộ tịch, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi
thực hiện các yêu cầu về thay đổi, cải chính hộ tịch.
Nhưng trên thực tế hiện nay, việc thực hiện các quy định của
pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch vẫn còn một số tồn tại, bất
cập chưa đáp ứng được yêu cầu cải cách hành chính. Các quy định
của pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch còn nhiều quy định chưa
phù hợp, chưa rõ ràng, chồng chéo. Tình trạng các cơ quan, tổ chức
chưa xác định đúng giá trị pháp lý của việc thay đổi, cải chính hộ
tịch, còn gây nhiều khó khăn cho công dân khi có yêu cầu hoặc có
1
lúc lại tùy tiện cho phép thay đổi, cải chính hộ tịch khi không có căn
cứ. Còn tình trạng lợi dụng việc thay đổi, cải chính hộ tịch nhằm
động cơ vụ lợi như hợp pháp hóa bằng cấp, tăng thời gian công tác,
hưởng chính sách ưu đãi của nhà nước... Thực trạng trên có nguyên
nhân xuất phát từ nhận thức chưa đầy đủ quy định của pháp luật về
thay đổi, cải chính hộ tịch của một bộ phận cán bộ, công chức và
nhân dân; sự phối hợp thiếu nhịp nhàng giữa các cơ quan hữu quan
trong việc giải quyết những sai sót trong hồ sơ, giấy tờ cá nhân; công
tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về thay đổi cải chính
hộ tịch chưa thực sự sâu rộng; năng lực của một số cán bộ, công
chức còn hạn chế. Việc xử lý cán bộ, công chức có sai phạm trong
việc giải quyết các yêu cầu cải chính hộ tịch chưa nghiêm; chế tài xử
lý hành chính đối với người dân có vi phạm khi thực hiện yêu cầu
thay đổi cải chính, hộ tịch còn chưa đầy đủ và chưa nghiêm. Việc
thay đổi, cải chính hộ tịch liên quan đến nhân thân của một con
người và cũng liên quan đến nhiều lĩnh vực khác của xã hội, nhưng
nhìn từ góc độ bên ngoài thì rất “thầm lặng” và cũng được ít người
quan tâm.
Nhằm góp phần làm rõ hơn cơ sở lý luận, thực tiễn của công
tác thay đổi, cải chính hộ tịch và đề xuất một số giải pháp bảo đảm
thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch của huyện Trảng
Bom trong thời gian tới, tôi quyết định chọn đề tài: “Thực hiện pháp
luật về thay đổi, cải chính hộ tịch trên địa bàn huyện Trảng Bom,
tỉnh Đồng Nai” làm luận văn Thạc sỹ Luật chuyên ngành Luật Hiến
pháp – Luật Hành chính.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Việc nghiên cứu thực hiện pháp luật về hộ tịch đã thu hút sự
quan tâm nghiên cứu của các nhà khoa học với nhiều công trình tiêu
biểu đã được công bố như: Thực hiện pháp luật về hộ tịch ở huyện
2
Mê Linh, Thành phố Hà Nội của Hoàng Thị Bảo Trang, Luận văn
thạc sĩ chuyên ngành Luật Hiến pháp và Luật hành chính, Học viện
Hành chính Quốc gia (2016); Pháp luật quản lý về hộ tịch - Từ thực
tiễn quận Hai Bà Trưng, Thành phố Hà Nội của Nguyễn Thị Hạnh,
Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Luật Hiến pháp và Luật Hành chính,
Học viện hành chính Quốc gia (2016); Pháp luật về hộ tịch - Từ
thực tiễn tỉnh Đắk Nông của Vũ Thị Ái Duyên, Luận văn Thạc sĩ
chuyên ngành Luật Hiến pháp và Luật Hành chính, Học viện hành
chính Quốc gia (2017); Một số vấn đề lý luận và so sánh pháp luật
về hộ tịch, Thông tin chuyên đề tháng 5 năm 2013 của Trung tâm
thông tin khoa học- Viện Nghiên cứu lập pháp- Ủy ban thường vụ
Quốc hội; Tạp chí Dân chủ và pháp luật, số chuyên đề tháng 4/2015
triển khai thi hành Luật Hộ tịch; Tạp chí Dân chủ và pháp luật, số
chuyên đề tháng 10/2017; Báo cáo chuyên đề triển khai thi hành
Luật Hộ tịch, tại Hội nghị toàn quốc triển khai công tác tư pháp năm
2015 của Bộ Tư pháp.
Các công trình nghiên cứu nêu trên đã đề cập đến các khía
cạnh khác nhau của công tác đăng ký và quản lý hộ tịch trong đó có
đề cập đến thay đổi, cải chính hộ tịch - một nội dung của công tác
đăng ký, quản lý hộ tịch, nhưng chưa có đề tài nào nghiên cứu
chuyên sâu về thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch sau
khi Luật Hộ tịch năm 2014 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2016.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất những giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật về thay
đổi, cải chính hộ tịch đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước và đảm bảo
quyền, lợi ích hợp pháp của người dân trên địa bàn huyện Trảng
Bom, tỉnh Đồng Nai.
3.2. Nhiệm vụ của việc nghiên cứu
3
- Phân tích cơ sở khoa học của thực hiện pháp luật về thay đổi,
cải chính hộ tịch.
- Phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật về thay
đổi, cải chính hộ tịch trên địa bàn huyện Trảng Bom.
- Đề xuất những giải pháp thiết thực, mang tính khả thi bảo
đảm thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch trên địa bàn
huyện Trảng Bom đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước và đảm bảo
tính nghiêm minh của pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Những vấn đề lý luận thực hiện pháp luật về thay đổi, cải
chính hộ tịch nói chung và thực tiễn thực hiện pháp luật về thay đổi,
cải chính hộ tịch trên địa bàn huyện Trảng Bom hiện nay nói riêng,
dưới góc độ chuyên ngành Luật Hiến pháp và luật Hành chính
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung: Các quy định pháp luật về thay đổi, cải chính hộ
tịch và thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch. Về không
gian: Trên địa bàn huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai. Về thời gian:
Từ năm 2014 đến hết năm 2018.
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Cơ sở lý luận
Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa
Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật. Quan
điểm, chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước về
thay đổi, cải chính hộ tịch và thực hiện pháp luật về thay đổi, cải
chính hộ tịch.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
4
Phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy
vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác - Lênin, các phương pháp nghiên cứu
cụ thể như: Phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh...
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của Luận văn
Làm sáng tỏ về mặt lý luận và thực tiễn thực hiện pháp luật về
thay đổi, cải chính hộ tịch nói chung và thực hiện pháp luật về thay
đổi, cải chính hộ tịch trên địa bàn huyện Trảng Bom nói riêng. Kết
quả của việc nghiên cứu là một tài liệu có ý nghĩa tham khảo, ứng
dụng trong tổ chức thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch
trên địa bàn huyện; trong thực hiện quản lý, hướng dẫn nghiệp vụ,
kiểm tra công tác đăng ký, quản lý thay đổi, cải chính hộ tịch của
UBND huyện, UBND các xã, thị trấn và công chức hộ tịch thuộc
Phòng Tư pháp và UBND các xã, thị trấn; góp phần nhất định trong
công tác quản lý, tổ chức thi hành pháp luật về thay đổi, cải chính hộ
tịch của huyện Trảng Bom; nâng cao ý thức pháp luật của người dân
về thay đổi, cải chính hộ tịch. Đưa ra các giải pháp có thể vận dụng,
thực hiện trong công tác đăng ký, quản lý thay đổi, cải chính hộ tịch
trên địa bàn huyện Trảng Bom.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham
khảo, luận văn gồm 03 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của thực hiện pháp luật về thay đổi,
cải chính hộ tịch
Chương 2: Thực trạng thực hiện pháp luật về thay đổi, cải
chính hộ tịch trên địa bàn huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai
Chương 3: Quan điểm và giải pháp bảo đảm thực hiện pháp
luật về thay đổi, cải chính hộ tịch trên địa bàn huyện Trảng Bom,
tỉnh Đồng Nai.
5
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA THỰC HIỆN PHÁP LUẬT
VỀ THAY ĐỔI, CẢI CHÍNH HỘ TỊCH
1.1. QUAN NIỆM VỀ THAY ĐỔI, CẢI CHÍNH HỘ TỊCH
VÀ PHÁP LUẬT VỀ THAY ĐỔI, CẢI CHÍNH HỘ TỊCH
1.1.1. Khái niệm thay đổi, cải chính hộ tịch và đăng ký
thay đổi, cải chính hộ tịch
1.1.1.1. Thay đổi, cải chính hộ tịch
Thay đổi hộ tịch là một sự kiện hộ tịch được cơ quan nhà nước
có thẩm quyền xác nhận, ghi vào sổ hộ tịch việc thay đổi họ, tên, chữ
đệm của cá nhân đã được đăng ký đúng trong Sổ đăng ký khai sinh
và bản chính Giấy khai sinh, nhưng cá nhân có yêu cầu thay đổi khi
có lý do chính đáng theo quy định của Bộ luật Dân sự.
Cải chính hộ tịch là một sự kiện hộ tịch được cơ quan nhà
nước có thẩm quyền xác nhận, ghi vào sổ hộ tịch việc sửa chữa
những nội dung đã được đăng ký trong Sổ hộ tịch và bản chính giấy
tờ hộ tịch của cá nhân, nhưng có sai sót trong khi đăng ký hộ tịch.
Như vậy, thay đổi hộ tịch và cải chính hộ tịch giống nhau ở
chỗ đều là những sự kiện hộ tịch được cơ quan nhà nước có thẩm
quyền xác nhận. Tuy nhiên, khác nhau ở chỗ:
- Tại thời điểm đăng ký hộ tịch thì thay đổi hộ tịch: các thông
tin đăng ký hộ tịch là đúng, không có sai sót; còn cải chính hộ tịch
thì tại thời điểm đăng ký hộ tịch đã có sai sót như: cán bộ ghi chép
(đánh máy) sai giới tính của người được đăng ký hộ tịch.
- Về phạm vi: thay đổi hộ tịch chỉ áp dụng đối với việc thay
đổi họ, tên, chữ đệm trong Giấy khai sinh; Còn cải chính hộ tịch áp
dụng với tất cả các giấy tờ hộ tịch và các nội dung trong giấy tờ hộ
tịch (trừ nội dung: quốc tịch).
1.1.1.2. Đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch
6
Đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch là việc cơ quan nhà nước
có thẩm quyền xác nhận các sự kiện thay đổi hộ tịch theo quy định
của Bộ luật dân sự, các sự kiện cải chính hộ tịch khi có sai sót khi
đăng ký hộ tịch.
1.1.2. Pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch
Pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch là một nội dung của
pháp luật về hộ tịch, đó là những quy tắc xử sự do Nhà nước ban
hành và đảm bảo thực hiện để điều chỉnh những quan hệ phát sinh
giữa Nhà nước với công dân trong lĩnh vực thay đổi, cải chỉnh hộ
tịch nhằm đảm bảo cho công dân thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình
trong lĩnh vực thay đổi, cải chính hộ tịch.
Pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch mang những đặc
điểm của pháp luật về hộ tịch. Tuy nhiên, pháp luật về thay đổi, cải
chính hộ tịch cũng có những những đặc điểm riêng là:
- Chỉ được thực hiện theo những quy định tại Điều 27, 28 Bộ
luật Dân sự 2015 hoặc khi chứng minh được có sai sót khi đăng ký
hộ tịch.
- Việc thay đổi họ, tên và cải chính họ tên không làm thay đổi,
chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ, tên cũ.
1.2. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM, VAI TRÒ, NỘI DUNG
CỦA THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ THAY ĐỔI, CẢI CHÍNH
HỘ TỊCH
1.2.1. Khái niệm thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính
hộ tịch
Trên nền các khái niệm thay đổi, cải chính hộ tịch; đăng ký
thay đổi, cải chính hộ tịch; pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch và
thực hiện pháp luật có thể hiểu: Thực hiện pháp luật về thay đổi, cải
chính hộ tịch là hoạt động có mục đích làm cho những quy định của
pháp luật về đăng ký, quản lý thay đổi, cải chính hộ tịch đi vào cuộc
7
sống nhằm đảm bảo tính chính xác của các thông tin hộ tịch của mỗi
cá nhân, bảo hộ các quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân theo quy
định của pháp luật, đồng thời bảo đảm sự quản lý của nhà nước
trong lĩnh vực hộ tịch.
1.2.2. Đặc điểm của thực hiện pháp luật về thay đổi, cải
chính hộ tịch
Thứ nhất, về chủ thể thực hiện pháp luật về thay đổi, cải
chính hộ tịch gồm: Cơ quan nhà nước có thẩm quyền; cán bộ, công
chức, viên chức trong cơ quan nhà nước có thẩm quyền từ Trung
ương đến địa phương và cá nhân có yêu cầu thay đổi, cải chính hộ
tịch.
Thứ hai, về phạm vi thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính
hộ tịch có phạm vi rộng lớn cả về không gian và thời gian.
Thứ ba, về khách thể của thực hiện pháp luật về thay đổi, cải
chính hộ tịch là bảo đảm tính chính xác của các thông tin hộ tịch của
cá nhân và bảo đảm quyền, lợi ích cơ bản của chủ thể tham gia quan
hệ pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch nhằm đáp ứng yêu cầu
quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.
1.2.3. Vai trò của thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính
hộ tịch
Thứ nhất, thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch
“tạo cơ sở pháp lý để Nhà nước thực hiện quản lý về dân cư”, hoạch
định chính sách phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng và
thực hiện có hiệu quả các chính sách đó. Thứ hai, thực hiện pháp luật
về thay đổi, cải chính hộ tịch tạo cơ sở pháp lý để Nhà nước bảo hộ
quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân. Thứ ba, thực hiện pháp luật về
thay đổi, cải chính hộ tịch có vai trò góp phần bảo đảm ổn định các
thông tin hộ tịch của cá nhân, qua đó bảo đảm tình hình an ninh trật
tự xã hội của địa phương.
8
1.2.4. Nội dung thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính
hộ tịch
1.2.4.1. Thực hiện pháp luật về đăng ký thay đổi, cải chính
hộ tịch
Nội dung đăng ký thay đổi hộ tịch bao gồm:
- Thay đổi họ, chữ đệm và tên của cá nhân trong nội dung khai
sinh đã đăng ký đúng trong Sổ đăng ký khai sinh và bản chính Giấy
khai sinh nhưng cá nhân có yêu cầu thay đổi khi có lý do chính đáng
theo quy định của Bộ luật Dân sự.
- Thay đổi thông tin về cha, mẹ trong nội dung khai sinh khi
đã đăng ký sau khi được nhận làm con nuôi theo quy định của Luật
nuôi con nuôi.
Nội dung đăng ký cải chính hộ tịch bao gồm: Cải chính những
thông tin trong Sổ hộ tịch và Giấy tờ hộ tịch do có sai sót khi đi đăng
ký hộ tịch (trừ quốc tịch).
Cá nhân có yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch có thể
trực tiếp nộp hồ sơ, gửi hồ sơ qua hệ thống bưu chính và khi điều
kiện cho phép có thể gửi qua hệ thống đăng ký hộ tịch trực tuyến.
UBND cấp huyện giải quyết các việc đăng ký thay đổi, cải
chính hộ tịch có yếu tố nước ngoài; thay đổi, cải chính hộ tịch cho
người từ đủ 14 tuổi trở lên cư trú trong nước. UBND cấp xã thực
hiện đăng ký các việc thay đổi, cải chính hộ tịch cho người dưới 14
tuổi cư trú trong nước.
1.2.4.2. Thực hiện pháp luật về quản lý thay đổi, cải chính
hộ tịch
Các cơ quan có thẩm quyền quản lý thay đổi, cải chính hộ tịch
gồm: Chính phủ, Bộ Tư pháp, Bộ ngoại giao, các cơ quan đại diện
của Việt Nam ở nước ngoài, UBND cấp tỉnh, Sở Tư pháp, UBND
cấp huyện, phòng Tư pháp, UBND cấp xã.
9
1.3. CÁC ĐIỀU KIỆN BẢO ĐẢM THỰC HIỆN PHÁP
LUẬT VỀ THAY ĐỔI, CẢI CHÍNH HỘ TỊCH
1.3.1. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về thay đổi,
cải chính hộ tịch
Luật Hộ tịch năm 2014; các văn bản hướng dẫn thi hành Luật
Hộ tịch và các văn bản QPPL khác có liên quan.
1.3.2. Điều kiện chính trị, kinh tế, xã hội
- Về chính trị : Sự quan tâm của Cấp ủy Đảng, Chính quyền
đối với công tác thay đổi, cải chính hộ tịch có ý nghĩa thúc đẩy hoặc
hạn chế hiệu lực, hiệu quả thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính
hộ tịch ở địa phương.
- Về điều kiện kinh tế, xã hội: Điều kiện kinh tế- xã hội phát
triển là điều kiện đảm bảo Nhà nước bổ sung, đưa ra các yêu cầu cao
hơn từ hoạt động quản lý, thực hiện pháp luật về hộ tịch được đầy
đủ, hoàn thiện và văn minh hơn.
1.3.3. Trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức
làm công tác thay đổi, cải chính hộ tịch
Đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác này phải có đủ trình
độ chuyên môn, nghiệp vụ. Đồng thời, phải có bản lĩnh chính trị
vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, có ý thức phục vụ nhân.
1.3.4. Cơ sở vật chất, trang thiết bị và nguồn lực tài chính
phục vụ hoạt động thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ
tịch
Cơ sở vật chất, trang thiết bị gồm trụ sở, phòng làm việc, tủ
đựng tài liệu, kho lưu trữ hồ sơ, hệ thống sổ sách lưu trữ... đến các
trang thiết bị hiện đại hơn như máy tính, máy in, máy scan, máy
photocoppy, đường truyền mạng Internet, phần mềm và cơ sở dữ liệu
hộ tịch điện tử và bố trí kinh phí từ ngân sách nhà nước cho công tác
này.
10
Chƣơng 2
THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ THAY
ĐỔI, CẢI CHÍNH HỘ TỊCH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TRẢNG
BOM, TỈNH ĐỒNG NAI
2.1. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN THỰC HIỆN
PHÁP LUẬT VỀ THAY ĐỔI, CẢI CHÍNH HỘ TỊCH TRÊN
ĐỊA BÀN HUYỆN TRẢNG BOM, TỈNH ĐỒNG NAI
2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của huyện Trảng
Bom
Huyện Trảng Bom được thành lập từ ngày 01/01/2004 theo
Nghị định số 97/NĐ-CP ngày 21/08/2003 của Chính phủ trên cơ sở
chia tách từ huyện Thống Nhất cũ thành 2 huyện Trảng Bom và
Thống Nhất hiện nay. Huyện có 17 đơn vị hành chính cấp xã-thị trấn
bao gồm 16 xã và Thị trấn Trảng Bom, với 71 đơn vị Ấp, Khu phố.
Tổng diện tích đất tự nhiên 32.368ha. Dân số năm 2017 là 308.144
người. Trong đó, nam là 150.540 người, nữ là 157.604 người; dân số
trong độ tuổi lao động là 195.971 người chiếm tỷ lệ 72% trên tổng
dân số. Toàn huyện có 22 dân tộc anh em cùng chung sống, trong đó,
dân tộc thiểu số là 34.079 người, chiếm tỉ lệ 11% dân số. Số tín đồ
theo đạo chiếm khoảng 63,6% dân số toàn huyện. Tỷ lệ tăng dân số
tự nhiên 0,99%. Sau 15 năm thành lập, huyện đã đạt được nhiều
thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, là một trong số
các địa phương có số thu ngân sách lớn nhất tỉnh Đồng Nai.
2.1.2. Tổ chức bộ máy và nguồn nhân lực làm công tác
thay đổi, cải chính hộ tịch huyện Trảng Bom
2.1.2.1. Phòng Tư pháp
Phòng Tư pháp huyện Trảng Bom được phân bổ 6 biên chế.
Có 05/06 người có trình độ đào tạo chuyên ngành luật (chiếm
83,3%), 01 người Cử nhân hành chính đang học Đại học Luật. Phòng
11
đã bố trí 01 công chức thực hiện công tác hộ tịch nói chung và thay
đổi, cải chính hộ tịch nói riêng tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả
của huyện và 01 Lãnh đạo Phòng phụ trách thực hiện công tác hộ
tịch ở địa phương.
2.1.2.2. Công chức hộ tịch các xã, thị trấn
Trên địa bàn toàn huyện hiện nay có 17 người làm công tác hộ
tịch/29 công chức tư pháp – hộ tịch tại 17 xã, thị trấn. Trong đó, có
17/17 người có trình độ đào tạo từ cao đẳng trở lên (16 đại học Luật,
01 người có trình độ cao đẳng kiểm sát). Số công chức làm công tác
hộ tịch ở cấp xã có kinh nghiệm từ 05 năm trở lên khá cao với 12/17
người (chiếm 70,5%).
2.2. KẾT QUẢ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ THAY
ĐỔI, CẢI CHÍNH HỘ TỊCH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TRẢNG
BOM
2.2.1. Kết quả đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch trên địa
bàn huyện Trảng Bom
2.2.1.1. Kết quả đăng ký thay đổi hộ tịch trên địa bàn huyện từ
ngày 01/01/2014 đến 31/12/2018:
Tại UBND huyện Trảng Bom: Thay đổi họ: 10 trường hợp;
Thay đổi tên: 22 trường hợp; Thay đổi chữ đệm: 13 trường hợp.
Tại UBND các xã, thị trấn: Thay đổi họ: 105 trường hợp; Thay
đổi tên: 61 trường hợp; Thay đổi chữ đệm: 68 trường hợp
2.2.1.2. Kết quả đăng ký cải chính hộ tịch trên địa bàn huyện
từ ngày 01/01/2014 đến 31/12/2018:
Tại UBND huyện: Cải chính các nội dung trong Giấy khai
sinh (trừ quốc tịch): 928 trường hợp; Cải chính các nội dung trong
Giấy chứng nhận kết hôn: 75 trường hợp; Cải chính các nội dung
trong Giấy chứng tử: 05 trường hợp .
12
Tại UBND các xã, thị trấn: Cải chính họ, tên, chữ đệm: 23
trường hợp; Cải chính ngày, tháng, năm sinh: 39 trường hợp; Cải
chính dân tộc: 20 trường hợp ; Cải chính các nội dung khác trong
Giấy khai sinh: 135 trường hợp.
2.2.2. Kết quả quản lý thay đổi, cải chính hộ tịch trên địa
bàn huyện Trảng Bom
2.2.2.1. Đối với UBND huyện Trảng Bom
UBND huyện luôn chủ động, quyết liệt trong tác chỉ đạo, triển
khai thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch; thực hiện
tuyên truyền, PBGDPL, quan tâm đến công tác tổ chức, bố trí, đào
tạo, bồi dưỡng và chính sách đãi ngộ đội ngũ công chức làm công tác
thay đổi, cải chính hộ tịch trên địa bàn huyện; đôn đốc triển khai ứng
dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà nước về thay đổi, cải
chính hộ tịch; hoạt động kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử
lý vi phạm pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch của cơ quan nhà nước theo thẩm quyền; Quản lý, sử dụng, lưu trữ sổ hộ tịch, biểu mẫu hộ tịch của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; thu nộp lệ phí thay đổi, cải chính hộ tịch...
2.2.2.2. Đối với UBND các xã, thị trấn
Sử dụng công chức hộ tịch theo đúng số lượng, tiêu chuẩn
chức danh công chức; Việc đầu tư, bố trí cơ sở vật chất, phương tiện
cần thiết phục vụ cho công tác hộ tịch của UBND cấp xã đã có nhiều
chuyển biến tích cực; Công tác bồi dưỡng, tập huấn nâng cao trình
độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ công chức hộ tịch được
UBND các xã, thị trấn phối hợp thực hiện tốt; UBND các xã-thị trấn
thực hiện chi phụ cấp cho công chức làm việc tại Bộ phận tiếp nhận
và trả kết quả của xã, thị trấn, trong đó có công chức hộ tịch; UBND
các xã, thị trấn đã chủ động, tích cực hơn trong công tác quản lý việc
thay đổi, cải chính hộ tịch trên địa bàn. Thực hiện thu, nộp lệ phí
13
thay đổi, cải chính hộ tịch đúng quy định; Thực hiện hoạt động tuyên
truyền, PBGDPL về hộ tịch và thay đổi, cải chính hộ tịch đến toàn
thể cán bộ, nhân dân trên địa bàn bằng các hình thức phong phú, đa
dạng.
2.2.3. Nguyên nhân của những kết quả đạt đƣợc
Thứ nhất, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về thay đổi,
cải chính hộ tịch tương đối đầy đủ, hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu thực
hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch trên thực tế. Thứ hai,
điều kiện kinh tế - xã hội của huyện Trảng Bom không ngừng được
nâng cao, đi vào ổn định; trình độ dân trí từng bước được nâng lên.
Thứ ba, có sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, sự đoàn kết nhất trí trong
công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Huyện ủy, HĐND, UBND huyện, của
cơ quan, đơn vị, tinh thần trách nhiệm của UBND các xã, thị trấn, sự
nỗ lực của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân, của cán bộ,
đảng viên, các tầng lớp nhân dân. Thứ tư, Phòng Tư pháp huyện và
công chức hộ tịch cấp xã chủ động, tích cực thực hiện tốt vai trò
tham mưu, giúp việc cho UBND cùng cấp trong tổ chức thực hiện
pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch. Thứ năm, đội ngũ cán bộ,
công chức làm công tác hộ tịch trên địa bàn huyện từng bước được
củng cố và chuẩn hóa. Thứ sáu, có sự phối hợp chặt chẽ, thường
xuyên giữa các cơ quan của huyện; giữa Phòng Tư pháp huyện với
UBND các xã, thị trấn.
2.3. NHỮNG HẠN CHẾ TRONG THỰC HIỆN PHÁP
LUẬT VỀ THAY ĐỔI, CẢI CHÍNH HỘ TỊCH TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN TRẢNG BOM
2.3.1. Những hạn chế trong thực hiện pháp luật về đăng ký
thay đổi, cải chính hộ tịch
2.3.1.1. Về phía cơ quan nhà nước
14
- Số lượng các việc đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch trên địa
bàn còn cao, chiếm tỉ lệ lớn trong các việc hộ tịch, đặc biệt là ở cấp
huyện.
- Còn xảy ra tình trạng vi phạm thẩm quyền thay đổi, cải chính
hộ tịch; nhầm lẫn giữa thủ tục thay đổi hộ tịch với thủ tục cải chính
hộ tịch, giữa thủ tục cải chính cải chính dân tộc với thủ tục xác định
lại dân tộc.
- Còn xảy ra tình trạng công chức hộ tịch chỉ dựa vào giấy tờ
người dân cung cấp mà không kiểm tra, xác minh nên đã dẫn đến sai
sót trong nội dung, xác nhận việc thay đổi, cải chính hộ tịch khi
không có cơ sở cho thay đổi, cải chính. Thậm chí, có tình trạng công
chức hộ tịch tiếp tay với người có yêu cầu thay đổi, cải chính hộ tịch
để hợp thức hóa bằng cấp, giấy tờ vì mục đích cá nhân.
- Việc thực hiện yêu cầu về thành phần hồ sơ trong thủ tục
đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch còn chưa đảm bảo, đặc biệt là
trong đăng ký cải chính hộ tịch.
- Do việc nhập hồ sơ thay đổi, cải chính hộ tịch trên phần mềm
đăng ký quản lý hộ tịch đòi hỏi phải có dữ liệu hộ tịch nên công chức
Hộ tịch thường có tâm lý ngại mà chỉ thực hiện việc tạo biểu mẫu
trích lục trên file Word để in trích lục.
- Thời hạn xác minh hồ sơ thay đổi cải chính hộ tịch không đảm bảo. Cơ chế giám sát bảo đảm xử lý hành vi cam đoan không
đúng sự thật còn chưa đồng bộ nên thực tế đã có nhiều hệ quả xảy ra
từ việc “cam đoan” không đúng sự thật của người đăng ký thay đổi,
cải chính hộ tịch.
- Tình trạng cơ quan đăng ký hộ tịch tự đưa ra yều cầu cá nhân
cung cấp các giấy tờ, điều kiện không quy định trong thành phần hồ
sơ còn xảy ra ở một số xã, trong một số trường hợp.
15
- Việc ghi vào sổ hộ tịch (sổ bộ gốc) các nội dung thay đổi, cải
chính hộ tịch chưa được quan tâm thực hiện, nội dung ghi chú không
rõ ràng. Việc lưu trữ Sổ, hồ sơ thay đổi, cải chính hộ tịch còn nhiều
hạn chế, đặc biệt là ở các xã vùng sâu, vùng xa của huyện.
- Việc quản lý, theo dõi hồ sơ đăng ký thay đổi, cải chính hộ
tịch của người dân được thực hiện trên 02 phần mềm: phần mềm Văn
phòng điện tử (Egov) và phần mềm đăng ký thay đổi, cải chính hộ
tịch. Hai phần mềm này chưa được liên thông nên mất nhiều thời
gian để công chức thực hiện tiếp nhận một hồ sơ thay đổi, cải chính
hộ tịch của người dân.
2.3.1.2. Về phía người dân
Người đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch chỉ xuất trình giấy
tờ có lợi cho bản thân và cố tình dấu đi các giấy tờ, hồ sơ cá nhân bất
lợi cho bản thân nhằm đạt mục đích được thay đổi, cải chính hộ tịch
theo hướng có lợi cho mình.
Người dân chưa thực sự phát huy quyền của mình trong thực
hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch ở hình thức sử dụng
pháp luật nên việc giám sát, tham gia giám sát việc áp dụng pháp luật
của cơ quan, cán bộ, công chức thực hiện đăng ký thay đổi, cải chính
hộ tịch chưa cao.
2.3.2. Hạn chế trong thực hiện pháp luật về quản lý thay
đổi, cải chính hộ tịch
- Công tác chỉ đạo, điều hành của UBND một số xã, thị trấn
trên địa bàn huyện có lúc còn thụ động, phụ thuộc vào chỉ đạo,
hướng dẫn của cơ quan quản lý hộ tịch cấp trên.
- Công tác hướng dẫn nghiệp vụ hộ tịch của cơ quan tư pháp
cấp trên đối với cơ quan tư pháp cấp dưới chỉ thực hiện khi có vụ,
việc phát sinh trên thực tế, tình trạng vượt cấp trong hướng dẫn
nghiệp vụ còn xảy ra.
16
- Công tác kiểm tra thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính
hộ tịch đối với UBND các xã, thị trấn còn chưa thực sự phát huy hiệu
quả theo yêu cầu.
- Công tác quản lý, lưu trữ sổ hộ tịch của UBND một số xã, thị
trấn trên địa bàn huyện chưa đáp ứng yêu cầu nhưng Phòng Tư pháp
huyện cũng thiếu đôn đốc, kiểm tra.
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế
Một là, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật quy định trực
tiếp và có liên quan đến thay đổi, cải chính hộ tịch hiện nay còn có
những quy định chưa thực sự phù hợp với thực tiễn đăng ký, quản lý
đặc biệt là quy định về điều kiện cải chính hộ tịch .
Hai là, Người dân chưa coi trọng việc đăng ký hộ tịch, thường
nhờ người thân trong gia đình đi đăng ký thay nên cung cấp thông tin
đăng ký không chính xác. Sau này, khi thực hiện các giao dịch mới
phát hiện ra sai sót của các giấy tờ hộ tịch mới đi đăng ký thay đổi,
cải chính.
Ba là, ý thức pháp luật của một bộ phận dân cư còn hạn chế,
tình trạng lợi dụng việc thay đổi, cải chính hộ tịch nhằm hợp thức
hóa bằng cấp, giấy tờ cá nhân còn xảy ra.
Bốn là, chế tài đối với hành vi vi phạm pháp luật về thay đổi,
cải chính hộ tịch còn nhẹ, thiếu tính răn đe còn chưa cao, cơ chế để
thực hiện xử phạt vi phạm hành chính còn chưa rõ ràng, nên khó
khăn, lúng túng trong thực hiện.
Năm là, sự quan tâm của Cấp ủy, Chính quyền một số xã đối
với công tác thay đổi, cải chính hộ tịch còn chưa tương xứng với vị
trí, vai trò của công tác này.
Sáu là, biên chế công chức Phòng Tư pháp huyện Trảng Bom
còn thiếu nhưng rất khó thu hút sinh viên tốt nghiệp Đại học Luật
17
chính quy về công tác. Đội ngũ công chức tư pháp-hộ tịch các xã, thị
trấn phải đảm đương nhiều công việc, thiếu sự ổn định.
Bảy là, cơ sở vật chất, kinh phí bảo đảm công tác thi hành
pháp luật về hộ tịch còn chưa đáp ứng yêu cầu. Kinh phí bảo đảm
thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về hộ
tịch còn những khó khăn, hạn chế.
2.4. Bài học kinh nghiệm
Thứ nhất, Cấp ủy, Chính quyền các cấp cần có sự nhận thức
đầy đủ, đúng đắn về vị trí, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác
thay đổi, cải chính hộ tịch đối với hoạt động quản lý nhà nước nói
chung và vai trò tác động tới sự phát triển kinh tế -xã hội của địa
phương. Thứ hai, nâng cao hơn nữa chất lượng công tác tuyên truyền
PBGDPL nhằm nâng cao nhận thức, sự hiểu biết của cán bộ, công
chức và nhân dân về thay đổi, cải chính hộ tịch. Thứ ba, công tác tổ
chức thi hành pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch của cơ quan
nhà nước, cán bộ, công chức làm công tác này cần được thực hiện
nghiêm túc, có hệ thống và đúng quy định pháp luật hiện hành về
thay đổi, cải chính hộ tịch. Kịp thời có đánh giá, tổng hợp khó khăn,
vướng mắc đề xuất với cơ quan, cấp thẩm quyền có hướng dẫn hoặc
sửa đổi, bổ sung văn bản QPPL theo thẩm quyền. Thứ tư, không
ngừng kiện toàn, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức làm công
tác hộ tịch các cấp. Thứ năm, cần có sự thống nhất, đồng bộ có hệ
thống của cơ quan quản lý và cơ quan đăng ký thay đổi, cải chính hộ
tịch; có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp, đảm bảo thông
tin hộ tịch đăng ký được kịp thời, chính xác và đầy đủ. Thứ sáu, tăng
cường công tác chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan quản lý, cơ quan tư
pháp cấp trên đối với cấp xã; kịp thời bổ sung kinh phí đầu tư, nâng
cấp cơ sở vật chất, điều kiện làm việc và đầy mạnh việc ứng dụng
khoa học công nghệ vào hoạt động quản lý, đăng ký hộ tịch.
18
Chƣơng 3
QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM THỰC HIỆN
PHÁP LUẬT VỀ THAY ĐỔI, CẢI CHÍNH HỘ TỊCH TRÊN
ĐỊA BÀN HUYỆN TRẢNG BOM, TỈNH ĐỒNG NAI
3.1. QUAN ĐIỂM BẢO ĐẢM THỰC HIỆN PHÁP LUẬT
VỀ THAY ĐỔI, CẢI CHÍNH HỘ TỊCH TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN TRẢNG BOM, TỈNH ĐỒNG NAI
3.1.1. Thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch
phải đảm bảo nguyên tắc pháp quyền
3.1.2. Thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch vì
mục đích bảo đảm quyền con ngƣời, quyền công dân
3.1.3. Thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch
đảm bảo các nguyên tắc đầy đủ, kịp thời, trung thực, khách
quan và chính xác
3.1.4. Thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch
gắn với cải cách hành chính nhà nƣớc
3.2. GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM THỰC HIỆN PHÁP LUẬT
VỀ THAY ĐỔI, CẢI CHÍNH HỘ TỊCH TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN TRẢNG BOM, TỈNH ĐỒNG NAI
3.2.1. Các giải pháp chung
3.2.1.1. Hoàn thiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch
Cần bổ sung điều kiện cải chính hộ tịch là do các quy định của
pháp luật bất cập, không phù hợp hoặc do nhà nước thực hiện chia
tách, sát nhập địa giới hành chính; cần hướng dẫn cụ thể về thẩm
quyền giải quyết việc cải chính hộ tịch có liên quan đến Giấy chứng
nhận kết hôn, về những người có quyền yêu cầu cải chính giấy chứng
tử, hướng dẫn các giấy tờ là cơ sở cho việc thay đổi, cải chính hộ tịch
để áp dụng thống nhất trong phạm vi cả nước. Cần ban hành Nghị
19
định sửa đổi, bổ sung quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong
lĩnh vực đăng ký hộ tịch.
3.2.1.2. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền
trong thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch
Công tác quản lý, đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch cần được
coi là công tác quan trọng của cấp uỷ, chính quyền địa phương,
không phải là công tác của riêng ngành Tư pháp. Khắc phục tình
trạng buông lỏng quản lý hoặc hạn chế, yếu kém trong công tác
quản lý, đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch; thực hiện nghiêm túc,
đầy đủ các cơ sở trong việc giải quyết các thủ tục hành chính về thay
đổi, cải chính hộ tịch, chấm dứt tình trạng thực hiện yêu cầu thay đổi,
cải chính hộ tịch để phù hợp với nội dung trong hồ sơ, giấy tờ cá
nhân; tăng cường công tác kiểm tra đối với hoạt động thay đổi, cải
chính hộ tịch.
3.2.1.3. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo
dục pháp luật nhằm nâng cao nhận thức pháp luật về thay đổi, cải
chính hộ tịch trên địa bàn huyện Trảng Bom
Nội dung, hình thức tuyên truyền PBGDPL về thay đổi, cải
chính hộ tịch cần đa dạng, phong phú, phù hợp với đối tượng được
tuyên truyền; phối hợp Đài truyền thanh tuyên truyền trên hệ thống
truyền thanh của huyện và các xả, thị trấn; biên soạn tài liệu hỏi đáp
về thay đổi, cải chính hộ tịch đăng tải trên Trang thông tin điện tử
của huyện; Thường xuyên củng cố, kiện toàn, bồi dưỡng kiến thức
pháp luật về hộ tịch cho đội ngũ Báo cáo viên pháp luật của huyện,
tuyên truyền viên pháp luật các xã, thị trấn.
3.2.2. Các giải pháp cụ thể
3.2.2.1. Kiện toàn và nâng cao năng lực, trình độ chuyên
môn nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác thay
đổi, cải chính hộ tịch trên địa bàn huyện Trảng Bom
20
Bố trí đủ số lượng công chức tư pháp - hộ tịch các xã, thị trấn
và bổ sung thêm 01 biên chế của Phòng Tư pháp huyện. Kiến nghị
không thực hiện chuyển đổi vị trí công tác đối với đội ngũ công chức
tư pháp hộ tịch cấp xã theo quy định của Nghị định 158/2007/NĐ-
CP của Chính phủ và việc tổ chức thi sát hạch với đội ngũ công
chức này. Thường xuyên cử công chức hộ tịch của Phòng Tư pháp
huyện, công chức hộ tịch các xã, thị trấn tham gia các lớp bồi dưỡng, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Bên cạnh đó, cũng cần quan tâm xây dựng đội ngũ công chức hộ tịch có ý thức tổ
chức, kỷ luật, phẩm chất đạo đức tốt, có bản bản lĩnh chính trị, tận
tụy phục vụ nhân dân. Thường xuyên tổ chức hội thi Hộ tịch viên
giỏi, tạo "sân chơi" cho cán bộ tư pháp - hộ tịch các các xã, thị trấn.
3.2.2.2. Đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, điều kiện làm việc
phục vụ hoạt động thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ
tịch trên địa bàn huyện
Đảm bảo cơ sở vật chất, trang thiết bị thiết yếu cho công tác
đăng ký hộ tịch nói chung, đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch nói
riêng. Quản lý sử dụng tài liệu, hồ sơ thay đổi, cải chính hộ tịch, sổ
hộ tịch phải được lưu trữ cẩn thận, không để mất mát, mối mọt, rách
nát. Bố trí kho lưu trữ riêng để lưu trữ hồ sơ, thực hiện việc chỉnh lý
hồ sơ theo định kỳ. Chủ động trang bị bổ sung, nâng cấp, cải thiện
chất lượng đường truyền mạng internet phục vụ việc chạy phần mềm
hộ tịch và đăng ký hộ tịch trực tuyến khi đi vào vận hành chung. Bố
trí kinh phí duy trì, sửa chữa, nâng cấp bảo đảm phần mềm hộ tịch
hoạt động thường xuyên liên tục.
- Cần nghiên cứu điều chỉnh tỷ lệ trích % lệ phí hộ tịch lại cho
công tác hộ tịch để đảm bảo tính chủ động, tích cực của các cơ quan
này.
21
3.2.2.3. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt
động thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch đáp ứng
yêu cầu xây dựng Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, đăng ký hộ tịch
trực tuyến của tỉnh, của Bộ Tư pháp
Kiểm tra, đôn đốc công chức Phòng Tư pháp huyện, công
chức tư pháp – hộ tịch các xã, thị trấn trong việc nhập và giải quyết
việc đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch trên phần mềm đăng ký quản
lý hộ tịch, chủ động kinh phí bảo đảm thực hiện cập nhật thông tin
hộ tịch đã đăng ký và lưu trữ trong sổ hộ tịch giấy vào Cơ sở dữ liệu
hộ tịch điện tử.
3.2.2.4. Tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan, tổ
chức trong thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch trên
địa bàn huyện Trảng Bom
Phòng Tư pháp huyện cần chủ động, có sự phối hợp chặt chẽ
với cơ quan y tế, Công an và UBND các xã-thị trấn, các cơ quan, ban
ngành có liên quan.
3.2.2.5. Tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác tự kiểm tra
và kiểm tra thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch trên
địa bàn huyện Trảng Bom
- Lãnh đạo Phòng Tư pháp huyện cần thường xuyên thực hiện
việc kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật trong đăng ký
thay đổi, cải chính hộ tịch của công chức hộ tịch Phòng Tư pháp
huyện.
- UBND huyện cần chủ động, tích cực hơn trong thực hiện
nhiệm vụ kiểm tra việc chấp hành pháp luật về thay đổi, cải chính hộ
tịch của UBND các xã, thị trấn. Kết thúc các đợt kiểm tra cần có kết
luận đánh giá, rút kinh nghiệm. Nghiêm túc xử lý kỷ luật đối với các
trường hợp vi phạm theo thẩm quyền.
22
3.2.2.6. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện cải cách thủ tục hành
chính trong thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch trên
địa bàn huyện Trảng Bom
- Tăng cường hoạt động kiểm tra, khảo sát đánh giá sự hài
lòng của người dân, tổ chức đối với hoạt động thực hiện pháp luật về
thay đổi, cải chính hộ tịch tại bộ phận một cửa của huyện và các xã,
thị trấn. Kịp thời tiếp nhận, xử lý các phản ánh, kiến nghị của cá
nhân, tổ chức đối với việc thực hiện pháp luật thay đổi, cải chính hộ
tịch.
- Có giải pháp kết nối giữa phần mềm văn bản điện tử và phần
mềm đăng ký quản lý hộ. Đồng thời, cập nhật các địa danh các đơn
vị hành chính trước đây trước khi chia tách trên Phần mềm đăng ký
và quản lý hộ tịch dùng chung của Bộ Tư pháp. Thực hiện tốt công
tác thống kê, báo cáo về công tác đăng ký, quản lý thay đổi, cải chính
hộ tịch.
KẾT LUẬN
Việc thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch trên địa
bàn huyện Trảng Bom là trách nhiệm của UBND huyện, Phòng Tư
pháp huyện, UBND các xã, thị trấn và công chức tư pháp-hộ tịch các
xã, thị trấn và cá nhân tham gia các quan hệ pháp luật về thay đổi, cải
chính hộ tịch. Trong đó, UBND cấp huyện và UBND cấp xã thực
hiện đồng thời chức năng quản lý và đăng ký thay đổi, cải chính hộ
tịch theo thẩm quyền. Phòng Tư pháp huyện và công chức tư pháp –
hộ tịch có trách nhiệm tham mưu giúp UBND cùng cấp thực hiện
công tác thay đổi, cải chính hộ tịch theo chức năng, nhiệm vụ.
Huyện Trảng Bom với điều kiện tự nhiên thuận lợi, điều kiện
kinh tế, xã hội ngày càng phát triển cùng chính sách quản lý phù hợp
của Huyện ủy, UBND huyện đã có tác động tích cực trong việc nâng
cao chất lượng, hiệu quả công tác thay đổi, cải chính hộ tịch trên địa
23
bàn huyện, đưa công tác hộ tịch ngày càng đi vào nề nếp và phát huy
vai trò trong công tác quản lý nhà nước. Từ đó, góp phần tích cực
vào nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội, hoàn thành nhiệm vụ chính
trị của huyện và đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, giữ
vững an ninh trật tự ở địa phương. Tuy nhiên, công tác thực hiện
pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch trên địa bàn huyện còn có
những hạn chế nhất định, cần được tiếp tục hoàn thiện.
Trong thời gian tới, bên cạnh các giải pháp chung về hoàn
thiện thể chế, nâng cao ý thức pháp luật trong nhân dân, đòi hỏi
UBND huyện và UBND các xã, thị trấn phải có các giải pháp đồng
bộ: Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo việc tổ chức thực hiện pháp luật về
thay đổi, cải chính hộ tịch. Củng cố, kiện toàn và nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực tổ chức thực hiện pháp luật về thay đổi, cải
chính hộ tịch. Tăng cường năng lực tài chính đảm bảo nguồn kinh
phí đầu tư, nâng cấp trang thiết bị thiết yếu cho việc ứng dụng công
nghệ thông tin và hoạt động đăng ký, quản lý thay đổi, cải chính hộ
tịch. Nâng cao chất lượng giải quyết các yêu cầu thay đổi, cải chính
hộ tịch tại bộ phận một cửa của huyện và các xã, thị trấn. Tiếp tục
thực hiện các chính sách hỗ trợ cho hoạt động thực hiện pháp luật về
thay đổi, cải chính hộ tịch được hiệu quả, đảm bảo chi phụ cấp cho
công chức hộ tịch tại bộ phận một cửa của huyện và các xã, thị trấn.
Với hệ thống văn bản QPPL về thay đổi, cải chính hộ tịch đầy
đủ, hoàn chỉnh cùng chính sách quản lý phù hợp của Huyện ủy,
UBND huyện Trảng Bom và sự đoàn kết nhất trí của cán bộ, công
chức và nhân dân trong huyện trong việc thi hành và chấp hành pháp
luật một cách chủ động là cơ sở bảo đảm sự thành công hơn nữa của
công tác thực hiện pháp luật về thay đổi, cải chính hộ tịch trên địa
bàn huyện Trảng Bom trong thời gian tiếp theo./.
