Hong Bang International University Journal of Science ISSN: 2615-9686
157
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng – Số Đặc biệt: Hội nghị Khoa học Tuổi trẻ Lần thứ 1 - 5/2024
DOI: https://doi.org/10.59294/HIUJS.KHTT.2024.019
THỰC TRẠNG THỪA CÂN BÉO PHÌ CỦA SINH VIÊN NĂM NHẤT
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUỐC TẾ HỒNG BÀNG NĂM HỌC 2022-2023
Nguyễn Văn Nam, Hà Văn Toán2 và Phạm Đnh Mai Phương2
Trường Đại hc Quốc tế Hồng Bàng
TÓM TẮT
Đề tài sử dụng chỉ số BMI (Body Mass Index) hay còn gi là chỉ số khối cơ thể, là mt công cụ thường
được sử dụng đánh giá mc đ gy béo ca cơ thể, để khảo sát thực trạng thừa cân, béo phì ca
1.319 sinh viên năm nht tham gia hc môn Giáo dục thể cht ca Trường Đại hc Quốc Tế Hồng
Bàng năm hc 2022-2023. Qua khảo sát xác đnh được 323 sinh viên thừa cân, béo phì có chỉ số BMI
≥ 23, chiếm tỷ lệ 24.5%. Bằng các phương pháp nghiên cu khoa hc thường quy, thông qua các test
kiểm tra thể lực, nghiên cu đã đánh giá xếp thể lực ca 323 sinh viên năm nht thừa cân, béo phì
theo tiêu chí đánh giá thể lực hc sinh, sinh viên ca B Giáo Dục và Đào Tạo. Kết quả nghiên cu
sẽ là cơ sở để đề xut các giải pháp nhằm giảm cân, kiểm soát cân nặng và lựa chn các bài tập ph
hợp phát triển thể lực, góp phn nâng cao cht lượng công tác giáo dục thể cht cho sinh viên ca
Nhà trường.
Từ khóa: béo phì, chỉ số BMI, đánh giá thể lực, sinh viên Trường Đại hc Quốc tế Hồng Bàng
THE PREVALENCE OF OVERWEIGHT AND OBESITY AMONG FIRST-
YEAR STUDENTS AT HONG BANG INTERNATIONAL UNIVERSITY IN
THE ACADEMIC YEAR 2022-2023
Nguyen Van Nam, Ha Van Toan and Pham Dinh Mai Phuong
ABSTRACT
The topic of the study is the use of BMI (Body Mass Index), a tool commonly used to assess body
fatness, to investigate the prevalence of overweight and obesity among 1,319 first-year students who
participated in the Physical Education course at Hong Bang International University in the academic
year 2022-2023. The study found that 323 students were overweight or obese with a BMI ≥ 23,
accounting for 24.5% of the sample. Using scientific research methods and physical fitness tests, the
study evaluated the physical fitness of these overweight and obese students based on the criteria set
by the Ministry of Education. The results of the study will serve as a basis for proposing solutions to
reduce weight, control weight, and select appropriate exercises to improve the physical fitness of
students, thereby enhancing the quality of physical education at the university.
Keywords: obesity, BMI, physical fitness assessment, Hong Bang International University students
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong những năm gn đây tỷ lệ người mắc bệnh bo ph càng tăng cao. Theo T chức Y tế Thế gii
(WHO) miêu tả tha cân bo ph giống như “dch bệnh” v tốc đ người gặp vấn đ này tăng nhanh
và tăng vi số lượng ln. Đáng báo đng hơn khi tỷ lệ tha cân bo ph  lứa tui hc sinh, sinh viên
đang tăng dn theo tng năm. Nguyên nhân cơ bản của tha cân, bo ph là sự mất cân bng năng
lượng giữa lượng calo ăn vào và lượng calo tiêu hao. Các nghiên cứu đch ra rng, sự gia tăng sử
Tác giả liên hệ: ThS. Nguyễn Văn Nam, Email: nguyenvannam103241@gmail.com
(Ngày nhận bài: 20/03/2024; Ngày nhận bản sửa: 14/04/2024; Ngày duyệt đăng: 24/04/2024)
ISSN: 2615-9686 Hong Bang International University Journal of Science
158
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng – Số Đặc biệt: Hội nghị Khoa học Tuổi trẻ Lần thứ 1 - 5/2024
dụng lượng thức ăn năng lượng cao c nhiu chất bo, giảm hot đng th lực, thi quen ăn uống,
sinh hot không hợp l và đô th ha... là những yếu tố nguy cơ đối vi tha cân, bo ph [1]. Cục Y
tế dự phng, B Y tế cho biết ưc tnh năm 2014 toàn thế gii c khoảng 1,9 tỷ người trưng thành
b tha cân (tương đương vi 39% dân số), trong đ c 600 triệu người b bo ph. Như vậy số người
tha cân, bo ph hiện nay đ tăng gấp hơn hai ln so vi năm 1980 và chi ph cho quản l và điu tr
tha cân, bo ph c th lên đến 2% - 7% tng chi ph cho chăm sc y tế của các nưc phát trin [2].
Ti Việt Nam, tỷ lệ bo ph gia tăng nhanh, t 2.6% năm 2010 lên đến 3.6% năm 2014, tương đương
vi tốc đ tăng là 38%. Mt thống kê ti Việt Nam 2021 cho kết quả tỷ lệ tha cân, bo ph  Hà Ni
và TP. HCM chiếm 18% tng số người tha cân, bo ph trên cả nưc. Đặc biệt  lứa tui hc đường
t 5-19 tui, tnh trng bo ph tăng rất nhanh. Năm 2010 tỷ lệ này là 8.5% đ tăng lên 19 % vào năm
2020, trong đ tỷ lệ tha cân bo ph khu vực thành th là 26.8%, nông thôn là 18.3% và min núi là
6.9% [1].
Trong x hi hiện đi, tnh trng tha cân, bo ph  người trưng thành đang cxu hưng ngày càng
ph biến và tr thành mt trong những thách thức ln đối vi chương trnh chăm sc sức khỏe  mi
quốc gia. Các chuyên gia nhận đnh c th can thiệp vào hai yếu tố là dinh dưỡng và hot đng th
lực đ làm giảm tỷ lệ tha cân, bo ph mt cách hiệu quả. Lứa tui sinh viên là lực lượng lao đng
kế cận phục vụ cho công cuc xây dựng và bảo vệ T Quốc v vậy cn đặc biệt quan tâm đến yếu tố
dinh dưỡng và th lực. Mi vấn đ v th chất đu c th dẫn ti những ảnh hưng không nhỏ và c
th đ li những hậu quả lâu dài cho sức khỏe, th lực và làm giảm sút khả năng hc tập của sinh
viên, t đ dẫn ti giảm sút khả năng làm việc, lao đng sau này [2]. Là giảng viên trực tiếp giảng
dy môn giáo dục th chất ti Trường Đi hc Quốc tế Hồng Bàng chúng tôi luôn mong muốn xây
dựng và ứng dụng các phương pháp giảng dy của mnh nhm cải thiện vc dáng và sức khỏe th
chất cho sinh viên của Trường. Trên cơ s tm hiu, phân tch  nghĩa và tm quan trng của vấn đ,
chúng tôi lựa chn đtài: “Thực trng tha cân béo phì của sinh viên năm nhất Trường Đi hc Quốc
tế Hồng Bàng năm hc 2022-2023”.
2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
2.1 Lịch sử nghiên cứu thừa cân, béo phì
2.1.1. Nghiên cứu trên thế giới về thừa cân, béo phì
Theo WHO, tha cân bo ph là nguy cơ đứng hàng thứ 6 v số trường hợp tử vong trên toàn cu, có
ít nhất 3,4 triệu người ln tử vong mỗi năm do hậu quả của tình trng tha cân, béo phì, ngoài ra 44%
gánh nặng do bệnh tiu đường, 23% gánh nặng bệnh tim thiếu máu cục b và 7% đến 41% gánh nặng
v mt số bệnh ung thư là do tha cân, béo phì. Theo kết quả báo cáo của Viện Thống kê và Đánh
giá Sức khỏe thuc Đi hc Washington Seattle, tha cân, bo ph đang gia tăng nhanh chng
mi lứa tui, mi tng lp và mi quốc gia, to nên gánh nặng to ln đối vi sự tiến b của toàn nhân
loi vi số lượng người tha cân, bo ph tăng t 857 triệu trên toàn cu vào năm 1980 lên hơn 2 tỷ
người vào năm 2013. Tỷ lệ tha cân, bo ph tăng 28% trong 33 năm qua (1980-2013) vi sự gia tăng
ln nhất tr em, 47% người tr tui và thanh thiếu niên trên toàn thế gii hiện nay đang trong tnh
trng tha cân, béo phì [3]. Đây là kết quả t mt phân tích dữ liệu thu thập t 188 quốc gia được
công bố trên Tp chí Y khoa Anh quốc “The Lancet”. Ở Mỹ, tha cân, bo ph được coi là mt trong
những vấn đ sức kho hàng đu trong nhiu năm qua: năm 2000, c 67% nam gii tha cân, trong
đ 27.7% béo phì, phụ nữ tha cân t hơn (62%) nhưng bo ph nhiu hơn (34%) nam gii [2].
2.1.2. Nghiên cứu trong nước về thừa cân, béo phì
Ở Việt Nam theo kết quả điu tra dinh dưỡng, tỷ lệ bo ph gia tăng nhanh, t 2.6% năm 2010 lên
đến 3.6% năm 2014, tương đương vi tốc đ tăng là 38%. Mt thống kê ti Việt Nam 2021 cho kết
quả tỷ lệ tha cân, béo phì Hà Ni và TP. HCM chiếm 18% tng số người tha cân, béo phì trên cả
nưc. Đặc biệt lứa tui hc đường t 5-19 tui, tình trng bo ph tăng rất nhanh. Năm 2010 tỷ lệ
này là 8.5% đ tăng lên 19% vào năm 2020, trong đ tỷ lệ tha cân béo phì khu vực thành th là
26.8%, nông thôn là 18.3% và min núi là 6.9% [2].
Hong Bang International University Journal of Science ISSN: 2615-9686
159
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng – Số Đặc biệt: Hội nghị Khoa học Tuổi trẻ Lần thứ 1 - 5/2024
2.2. Cơ sở xác định thực trạng thừa cân béo phì của sinh viên năm nhất Trường Đại học Quốc
tế Hồng Bàng năm học 2022-2023
T chức Y tế Thế gii đnh nghĩa bo ph là tnh trng tch ly mỡ quá mức và không bnh thường ti
mt vng cơ th hay toàn thân đến mức ảnh hưng ti sức khỏe. Béo phì là tình trng sức khỏe có
nguyên nhân dinh dưỡng. Trong cơ th chúng ta luôn có mt lượng mỡ nhất đnh và lượng mỡ này
cn thiết đ lưu trữ năng lượng, giữ nhiệt, hấp thụ những chấn đng và th hiện các chức năng khác.
Bệnh tha cân, béo phì là bệnh mn tính do sự dư tha quá mức của lượng mỡ trong cơ th, vì thế có
th hiu rng bệnh tha cân, béo phì th hiện trng lượng cơ th cao hơn trng lượng chun mt
người khỏe mnh [3]. Thông thường mt người trưng thành khỏe mnh, dinh dưỡng hợp lý, cân
nặng của h dao đng trong gii hn nhất đnh. "Cân nặng nên có" của mỗi người thường vào đ
tui 25-30. Hiện nay, T chức Y tế Thế gii thường dùng ch số khối cơ th (Body Mass Index -
BMI) đ nhận đnh tình trng gy bo. Người b béo phì ngoài thân hình phì nn, nặng n, khó coi,
... cn c nguy cơ mắc nhiu bệnh như rối lon lipit máu, tăng huyết áp, sỏi mật, đái tháo đường,
xương khp... và ung thư.
Các nghiên cứu cho thấy hot đng th lực có mối quan hệ chặt chẽ vi việc kim soát cân nặng và
cải thiện tình trng tha cân, béo phì. Hot đng th lực giúp đốt cháy calo, tức là tiêu thụ năng lượng.
Khi cơ th tiêu thụ mức calo hơn lượng calo ăn, sẽ giảm cân hoặc duy trì cân nặng mức lành mnh.
Điu này là quan trng đ ngăn nga tha cân và béo phì. Ngoài ra hot đng th lực còn tăng tốc
trao đi chất, điu này c nghĩa đốt cháy calo mt cách hiệu quả hơn ngay cả khi cơ th đang ngh
ngơi, giúp duy trì cân nặng và tránh tha cân. Hot đng th lực không ch giúp giảm mỡ mà còn
giúp to cơ bắp, lượng cơ bắp ln sẽ tiêu tốn nhiu calo hơn [3].
Đ tài sử dụng ch số BMI đ khảo sát, đánh giá thực trng béo phì sinh viên khoá 22 Trường Đi hc
Quốc tế Hồng Bàng đ tui trung bình 19 – 20. BMI là ch số khối lượng cơ th được các bác sĩ và
các chuyên gia v sức khỏe, các chuyên gia v giáo dục sm sử dụng đ xác đnh tình trng cơ th
của mt người nào đ c b béo phì, tha cân hay quá gy hay không. Thông thường, người ta dùng
đ tính toán mức đ béo phì. BMI (Body mass Index) là ch số được tính t chiu cao và cân nặng, là
mt ch số đáng tin cậy v sự gy béo của mt người. BMI là phương pháp không tốn kém và dễ thực
hiện đ tm soát vấn đ sức kho. Đ tính ch số BMI, người ta ch yêu cu đo chiu cao và cân nặng
xác đnh tha cân, béo phì theo tiêu chun của IDI & WPROBMI cho người Châu Á [3]. Công thức
tnh BMI theo đơn v kilograms và mét:
BMI =
( )
2
H
W
W: Trng lượng cơ th (kg)
H: Chiu cao (m)
Bảng 1. Bảng phân loi tha cân và bo ph khuyến ngh cho các nưc châu Á
Phân loại
IDI & WPRO, 2000 BMI ( kg/m2)
Nhẹ cân (CED)
< 18.5
Tnh trng dinh dưỡng bnh thường
18.5 – 22.9
Tha cân
≥ 23.0
Tin bo ph
23.0 – 24.9
Bo ph đ I
25.0 – 29.9
Bo ph đ II
≥ 30.0
ISSN: 2615-9686 Hong Bang International University Journal of Science
160
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng – Số Đặc biệt: Hội nghị Khoa học Tuổi trẻ Lần thứ 1 - 5/2024
2.3. Chọn mẫu
Qua kết quả báo cáo thực hiện tuyn sinh đi hc 2022-2023 Trường Đi hc Quốc tế Hồng Bàng, số
lượng sinh viên nhập hc toàn kha 22 là 3,219 sinh viên, v vậy đ tài sử dụng công thức chn mẫu
sau:
n =
𝑁
1 + 𝑁 × 𝑒2
Trong đ:
n: kch thưc mẫu cn xác đnh.
N: quy mô tng th.
e: sai số cho php. Thường ba tỷ lệ sai số hay sử dụng là: ±01 (1%), ±0.05 (5%), ±0.1 (10%), trong
đ mức ph biến nhất là ±0.05.
Tnh được cỡ mẫu tối thiu n = 356, thực thế chúng tôi tiến hành nghiên cứu khảo sát trên 1.319 sinh
viên đang hc môn GDTC ti Trường.
Đ tài lựa chn được 646 sinh viên chia thành 2 nhm gồm 323 sinh viên tha cân bo ph c ch số
BMI ≥ 23 và 323 sinh viên c ch số BMI bnh thường đang hc môn môn Giáo dục th chất ti
Trường đ tiến hành nghiên cứu đánh giá.
2.4. Cơ sở xác định các tiêu chí đánh giá thể lực cho sinh viên năm nhất Trường Đại học Quốc
tế Hồng Bàng năm học 2022-2023
Đ xác đnh các tiêu ch đánh giá th lực của sinh viên tha cân, béo phì Trường Đi hc Quốc Tế
Hồng Bàng, chúng tôi đ lựa chn và sử dụng các test đánh giá th lực theo quyết đnh v việc đánh
giá, xếp loi th lực hc sinh, sinh viên (ban hành theo Quyết đnh số 53/2008/QĐBGĐT ngày
18/9/2008 của B Giáo dục và Đào to) [4-5]. Các ni dung đánh giá được xác đnh đ kim tra đánh
giá th lực của sinh viên năm nhất Đi hc Quốc tế Hồng Bàng gồm:
- Bật xa tại chỗ (cm): Đánh giá sức mnh bc phát đôi chân.
Kết quả đo được tnh bng đ dài t vch xuất phát đến vệt cuối cng của gt bàn chân (vch dấu
chân trên thảm). Lấy kết quả ln cao nhất. Đơn v tnh là cm.
- Chạy 30m XPC (s): Đánh giá sức nhanh.
Cách tnh thành tch chy được xác đnh là giây và số l tng 1/100giây.
- Lực bóp tay thuận (kg): Đánh giá sức mnh của các cơ co cánh tay.
Lấy kết quả ln cao nhất, chnh xác đến 0,1kg
- Chạy tùy sức 5 phút (m): Đánh giá sức bn.
Cách tnh thành tch: đơn v đo qung đường chy được là mt [6-8].
3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đ tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu thường quy gồm: phân tch và tng hợp tài liệu; phỏng
vấn; kim tra y hc; kim tra sư phm; thực nghiệm sư phm và toán thống kê.
Xử l số liu: Phn mm SPSS.22.
Chúng tôi sử dụng toán hc thống kê tnh giá tr trung bnh, so sánh giá tr trung bnh bng t test, c
sự khác biệt khi p<0,05. Tính tỷ lệ phn trăm và so sánh 2 tỷ lệ phn trăm bng test khi bnh phương,
c sự khác biệt khi p<0,05.
Thu tập và thống kê số liu: Thông qua kết quả kim tra th lực của sinh viên năm nhất hc môn
giáo dục th chất ti Trường Đi hc Quốc Tế Hồng Bàng năm hc 2022-2023.
4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
4.1. Thực trạng thừa cân, béo phì của sinh viên năm nhất Trường Đại học Quốc Tế Hồng Bàng
năm học 2022-2023
Qua khảo sát thực trng tha, cân béo phì của 1,319 sinh viên khóa 22 tham gia hc môn Giáo dục
th chất của Trường Đi hc Quốc Tế Hồng Bàng năm hc 2022-2023, nghiên cứu đ xác đnh được
323 sinh viên sinh viên tha cân bo ph c ch số BMI ≥ 23 theo bảng phân loi tha cân và bo ph
Hong Bang International University Journal of Science ISSN: 2615-9686
161
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng – Số Đặc biệt: Hội nghị Khoa học Tuổi trẻ Lần thứ 1 - 5/2024
khuyến ngh cho các nưc châu Á của WHO. Kết quả thực trng tha cân, bo ph của sinh viên năm
nhất Trường Đi hc Quốc tế Hồng Bàng năm hc 2022-2023 cụ th  Bảng 1:
Bảng 1. Thực trng tha cân béo phì của sinh viên năm nhất Trường Đi hc Quốc tế Hồng Bàng
năm hc 2022-2023
Sinh viên (n=1319)
Sinh viên bnh thường
Số lượng
996
Tỷ lệ (%)
75,5%
Qua khảo sát đ tài đ xác đnh được 323 sinh viên năm nhất Trường Đi hc Quốc tế Hồng Bàng
tha cân, béo phì có ch số BMI ≥ 23, chiếm tỷ lệ 24.5% trên tng số sinh viên được khảo sát, tương
đương tỷ lệ tha cân béo phì của người trưng thành Việt Nam là 25% “theo Cục Y tế dự phng”
[5]. Đây là tỷ lệ đáng báo đng, cn có biện pháp can thiệp kp thời nhm kim chế sự gia tăng v số
lượng sinh viên tha cân, béo phì.
Hình 1. Thực trng tha cân béo phì của sinh viên năm nhất Trường Đi hc Quốc tế Hồng Bàng
năm hc 2022-2023
Bảng 2. So sánh tỷ lệ tha cân, bo ph phân loi theo gii tnh nam – nữ của sinh viên năm nhất
Trường Đi hc Quốc tế Hồng Bàng năm hc 2022-2023
Giới tính
Sinh viên thiếu cân
Sinh viên có BMI
bnh thường
Sinh viên thừa cân –
béo phì
n
Tỷ lệ (%)
n
Tỷ lệ (%)
n
Tỷ lệ (%)
Nam (n = 427)
62
14.5%
227
53.2%
138
32.3%
Nữ (n = 892)
205
23%
502
56.3%
185
20.7%
Tng (n = 1319)
267 (20.2%)
729 (55.3%)
323 (24.5%)
Qua Bảng 2 cho thấy tỷ lệ tha cân, bo ph phân loi theo gii tnh nam – nữ của sinh viên Trường
Đi hc Quốc tế Hồng Bàng c sự chênh lệch đáng k, c (20.7%) sinh viên nữ tha cân bo ph
trong khi đ tỷ lệ  nam cao hơn so vi nữ, chiếm (32.3%).
24,5%
75,5%
Sinh viên TC - BP Sinh viên bnh thường