Thuốc nam chữa bệnh dị
ứng
Dị ứng là một phản ứng của cơ thể khi có sự xâm nhập của một chất lạ được gọi là
“dị nguyên”. Sự xâm nhập này có thể theo nhiều đường khác nhau như đường hô
hấp (do hít phải), đường tiêu hóa (do ăn uống), đường máu (do tiêm chích, côn
trùng đốt), phần nhiều qua đường da do tiếp xúc trực tiếp. Triệu chứng lâm sàng
hay gặp là mẩn ngứa, nổi mề đay, ban đỏ, phù nề, hắt hơi, sổ mũi, co thắt phế
quản, khó thở, đôi khi làm giãn mạch, tụt huyết áp…
Đông y coi dị ứng thuộc phạm vi chứng phong sang (phong ngứa là từ dân gian
quen gọi chỉ hiện tượng này). Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh ngoài sự xâm nhập
của các chất lạ vào cơ thể còn do cảm nhiễm ngoại tà hoặc cảm phải thời khí ôn
dịch làm cho cơ thể bị phong nhiệt, phong hàn, phong thấp, phong thấp nhiệt, gây
ra uất kết ở bì phu, cơ nhục; Mặt khác, do quá trình hoạt động của lục phủ, ngũ
tạng thiếu điều đạt chẳng hạn như can, phế, vị nhiệt, tỳ thấp quá thịnh, âm huyết
bất túc, huyết hư, huyết trệ mà sinh phong ngứa.
Cây và vị thuốc thổ phục linh.
Để chữa trị, điều đầu tiên là xác định nguyên nhân và ngăn chặn sự xâm nhập của
chất lạ này. Xin giới thiệu một số bài thuốc đơn giản, dễ dùng mà hiệu quả chữa dị
ứng ngoài da.
Bài 1: Trường hợp bệnh nhân gặp mưa lạnh, người nổi ban đỏ, ngứa ngáy khó
chịu, dân gian thường gọi bị “lất’, cần vào chỗ ấm tránh mưa lạnh, dùng một miếng
vải vó cũ, cho vào chảo rang nóng chừng 40-500C, chườm vào vùng bị lất. Có thể
lấy 3 lát gừng tươi, giã nát, thêm chút nước sôi, một ít đường, cho uống để tăng tác
dụng ôn trung.
Bài 2: Nếu dị ứng, mẩn ngứa, dùng một trong những vị thuốc sau sắc uống: cây
đơn kim 15g, lá đơn tía (đơn lá đỏ) 15g, đơn nem 10g hoặc lá đơn tướng quân 15g.
Hoặc dùng phối hợp đơn răng cưa 12g, lá đơn đỏ 12g, cam thảo đất 10g, rau má
10g, kim ngân hoa 10g, mã đề 10g, sắc uống ngày 1 thang.
Bài 3: Trường hợp nặng hơn, dùng rễ chàm mèo 12g, kim ngân hoa 10g, đại hoàng
8g, hoàng bá 8g, cam thảo 6g; hoặc phù bình (bèo cái) 6g, thuyền thoái 4g, phòng
phong 6g, kim ngân hoa 6g.
Bài 4: Khi bị phong, dị ứng, mẩn ngứa, nổi mề đay, dùng ké đầu ngựa 15g, kinh
giới huệ (hoa) 10g, muồng trâu 10g, cỏ mần trầu 15g, bạc hà 10g, cam thảo đất
10g, cây cứt lợn 10g, bèo tai tượng 10g, nghể bà 10g, sắc uống ngày 1 thang.
Bài 5: Nếu dị ứng mẩn ngứa do ăn uống phải các chất protein lạ, đặc biệt như hải
sản, nhộng tằm…, dùng kinh giới 24g sao vàng, sắc uống, kết hợp một ít kinh giới
sao với cám rồi xát nhẹ lên vùng da bị ngứa, ngày 2-3 lần cho đến khi khỏi. Nếu
kèm theo tuần hoàn huyết dịch trì trệ, thêm chỉ xác 12g sắc với kinh giới.
Bài 6: Trường hợp lở ngứa, nổi sần, ban đỏ do huyết trệ, dùng lá đơn tướng quân
15g, sài đất 12g, kim ngân hoa 12g, cỏ nhọ nồi 12g, núc nác 8g, thổ phục linh 12g,
đan bì 10g, xích thược 10g, đương quy vĩ 10g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài 7: Nếu ngứa, phát ban do phong nhiệt, tùy mức độ dùng ké đầu ngựa 8g, địa
phu tử 8g hoặc dùng bồ công anh 15g, cúc hoa 9g, kim ngân hoa 9g, sinh cam thảo
5g, sắc uống ngày 1 thang, chia 2-3 lần.
Có thể dùng đơn tướng quân 20g, nhẫn đông đằng 20g, thổ phục linh 20g, thương
nhĩ tử 20g, sắc uống ngày 1 thang.
Bài 8: Trường hợp huyết nhiệt gây ra mụn nhọt lở ngứa, dùng bài Ngũ vị tiêu độc
ẩm: kim ngân hoa 20g, bồ công anh 10g, cúc hoa 10g, sinh địa 10g, cam thảo đất
10g sắc uống ngày 1 thang.
