Ộ Ạ B  NGO I GIAO

Ọ Ạ Ệ H C VI N NGO I GIAO

Ố Ế Ạ Ị KHOA CHÍNH TR  QU C T  VÀ NGO I GIAO

Ố Ộ Ạ Ệ B  MÔN CHÍNH SÁCH Đ I NGO I VI T NAM II

Ậ

Ể

TI U LU N

Ở Ữ Ả ƯỜ NH NG KHÓ KHĂN C N TR  QUÁ TRÌNH BÌNH TH NG HÓA

Ữ Ừ Ệ Ệ Ỹ QUAN H  VI T NAM – M  TRONG NH NG NĂM T  1975 – 1985

ả ướ ươ ễ Gi ng viên h ẫ ng d n cô : Nguy n Phú Tân H ng

ự ệ ễ Sinh viên th c hi n : Nguy n Sinh Hoàng

L p ớ : CT38H

ộ Hà N i, tháng 5 năm 2013

Ụ Ụ M C L C

L I M  Đ U Ờ Ở Ầ .................................................................................................1

Ộ N I DUNG TÌM HI U Ể ..................................................................................2

Ố Ả Ế Ớ ƯỚ C VÀ TH  GI

Ạ   I. B I C NH TRONG N I TRONG GIAI ĐO N 1975­1985.......................................................................................................2

ố ả 1. B i c nh th  gi ế ớ ................................................................................2 i

ố ả 2. B i c nh trong n ướ ..........................................................................3 c.

Ộ Ủ Ụ Ệ

Ố Ấ   Ụ II. CHÍNH SÁCH C A VI T NAM TRONG PH C V  CU C Đ U Ậ .................................4 TRANH CH NG BAO VÂY CÔ L P 1975 – 1985

ể 1. Tri n khai chính sách ...........................................................................4

ỗ ự ầ ữ 1.1 Nh ng n  l c đ u tiên 1975 ­1978 ...................................................4

ạ ấ 1.2 Giai đo n chông gai nh t 1979 ­1985 ...............................................5

ữ ườ ở ng hóa quan h  Vi

ọ ỹ ả 2. Nh ng khó khăn c n tr  quá trình bình th Nam – M  giai đ an 1975 ­1985 ệ ệ   t ................................................................6

Ả Ở Ữ

Ệ Ệ ƯỜ Ỹ III. ĐÁNH GIÁ NH NG KHÓ KHĂN C N TR  QUÁ TRÌNH BÌNH ................8 TH NG HÓA QUAN H  VI T NAM – M  (1975 – 1985)

L I K T Ờ Ế ........................................................................................................11

Ệ TÀI LI U THAM KH O Ả ............................................................................12

Ờ Ở Ầ L I M  Đ U

ể ừ ơ ỹ ủ ộ ố ệ Đã h n 30 năm k  t ế  khi cu c kháng chi n ch ng M  c a Vi t Nam

ể ừ ệ ệ ỹ ượ ế k t thúc và đ ã 16 năm k  t khi quan h  Vi t Nam – M  đ ứ   c chính th c

ế ậ ẫ ố ờ ượ ế ắ thi t l p vào ngày 11/7/1995, m c th i  gian này v n đ c nh c đ n nh ư

ử ệ ố ị ướ ủ ị ể m c son l ch s  trong quan h  hai n c. Tuy nhiên không th  ph  đ nh

ệ ướ ả ả ế ứ ữ ạ ằ r ng quan h  hai n c đã ph i tr i qua nh ng giai đo n h t s c khó khăn

ượ ị ư ỷ ở ậ ể đ  có đ ữ c tình h u ngh  nh ngày nay. Sau hai th p k ế    hai bên chi n

ế ế ệ ạ ả ố ặ ớ ấ tuy n thì đ n năm 1975 Vi t Nam l ậ   i ph i đ i m t v i chính sách c m v n

ệ ủ ủ ữ ả ố ỹ ế toàn di n c a M . Và ph i mãi đ n cu i nh ng năm 80 c a th  k  tr ế ỷ ướ   c,

ướ ể ớ ế ớ ủ ữ ế ế ạ tr c nh ng bi n chuy n l n c a tình hình th  gi i, chi n tranh l nh đi

ồ ế ớ ủ ữ ớ ổ ệ ừ vào h i k t thúc và v i nh ng đ i m i c a Vi ạ t N m t ế    sau 1986 đã khi n

ữ ề ớ ỹ ệ ườ ỉ M  có nh ng đi u ch nh chính sách v i Vi ừ t Nam. T  đây con đ ng bình

ườ ệ ủ ả ặ ộ ớ th ng hóa quan h  c a hai n ướ ướ c b c sang m t trang m i m c dù c  hai

ướ ườ ệ ừ ế ế n ỗ ự c đã có n  l c bình th ng quan h  ngay t sau chi n tranh k t thúc

không lâu.

ướ ớ ụ ể ờ ỳ ổ ạ ậ V y tr c th i k  Đ i m i, c  th  là giai đo n 1975 ­ 1985 chúng ta

ữ ế ả ặ ạ ườ ở đã g p ph i nh ng khó khăn, tr  ng i gì khi n quá trình bình th ng hóa

ướ ỷ ế ả ậ ế ệ quan h  hai n c ph i lùi sang th p k  ti p theo? Bài vi ẽ ậ t này s  t p trung

ạ ủ ữ ệ ở phân tích nh ng khó khăn tr  ng i c a quan h  Vi ạ   ệ  Nam – M  giai đo n ỹ t

ệ ế ế ậ ữ ứ ệ ướ 1975­1985 khi n vi c thi t l p quan h  chính th c gi a hai n ả ợ   c ph i đ i

ế đ n năm 1995.

ậ ủ ể ượ ư ể ớ Bài ti u lu n c a tôi đ ộ c tìm hi u theo 3 n i dung l n nh  sau:

I.

ố ả ướ ế ớ B i c nh trong n c và th  gi ạ i trong giai đo n 1975 – 1985

ủ ệ ụ ụ ấ ộ II. Chính sách c a Vi ố   t Nam trong ph c v  cu c đ u tranh ch ng

1

ậ bao vây cô l p 1975 – 1985

III.

ữ ả ở ườ Đánh giá nh ng khó khăn c n tr  quá trình bình th ng hóa quan

ệ ỹ ệ h  Vi t Nam – M  (1975 – 1985)

Ộ Ể N I DUNG TÌM HI U

Ố Ả ƯỚ Ế Ớ I. B I C NH TRONG N C VÀ TH  GI Ạ   I TRONG GIAI ĐO N

1975­1985

ố ả ế ớ 1. B i c nh th  gi i

ừ ữ ế ớ ữ ế ễ T  gi a nh ng năm 1970, tình hình th  gi ộ   ữ i di n ra nh ng bi n đ ng

ị ế ố ế ệ ở ặ ớ l n trên các m t chính tr , kinh t và quan h  qu c t ữ   , m  màn cho nh ng

ấ ướ ế ể ổ ậ ặ ỷ phát tri n và bi n đ i có tính ch t b ấ c ngo t trong m y th p k  cu i ố  thế

kỷ XX.

ệ ụ ỹ ị ế  Sau chi n tranh Vi ỏ t Nam, M  rút quân kh i Đông Nam Á l c đ a,

1”, Các

ố ế ướ ị ờ ỳ ế ệ ề n n chính tr  qu c t b c vào th i k  “Sau chi n tranh Vi t Nam

ướ ớ ữ ề ạ ố ỉ n ụ   ọ c l n có nh ng đi u ch nh quan tr ng trong chính sách đ i ngo i. C c

ữ ệ ướ ớ ứ ạ ễ ế ệ ữ di n quan h  gi a nh ng n c l n có di n bi n ph c t p. C  th : n ụ ể ướ   c

ủ ự ề ệ ế ả ả ỹ ị ế M  suy gi m th  và l c, kh ng ho ng toàn di n v  chính tr , kinh t , xã

ả ậ ươ ở ộ h i. Tây Âu và Nh t B n v n lên tr  thành các trung tâm kinh t ế ế ớ    th  gi i

ự ở ớ ố ỹ ẻ ặ ỏ ạ c nh tranh v i M . Các kh i quân s  tr nên l ng l o ho c tan rã. Xu

ướ ộ ậ ế ớ ớ ỹ ươ ỹ ế h ng đ c l p v i M  trong th  gi i ph ng Tây tăng lên. M  ti n hành

ế ượ ề ỉ ế ở ả ớ đi u ch nh chi n l c, gi m cam k t ẩ  bên ngoài thúc đ y hòa hoãn v i các

ư ủ ả ề ế ướ ủ ậ ố đ i th  chính, t p trung  u tiên gi ấ i quy t các v n đ  trong n c c ng c ố

ệ ố ư ả ủ ị ị . đ a v  trong h  th ng T  b n ch  nghĩa

ẫ ẫ ắ ở M u thu n Xô – Trung ngày càng tr  nên gay g t. Tình hình này có

ạ

ệ

ậ

ộ

1 Chính sách ngo i giao Vi

t Nam, t p II (1975­2006)

, HVQHQT, Hà N i 2007

ả ưở ớ ạ ủ ạ ố ị nh h ế ng l n đ n quá tr ình ho ch đ nh chính sách đ i ngo i c a Vi ệ   t

2

ề ấ ở ố ườ Nam, nh t là b i vì Liên Xô và Trung Qu c đ u là hai ng ả ủ   i anh c  c a

ủ ộ ể ố ươ ả phe Xã h i ch  nghĩa. Trung Qu c tri n khai ch ng tr ình c i cách, m ở

ế ự ụ ể ệ ế ẩ ạ ử c a kinh t , th c hi n m c tiêu phát tri n kinh t ệ ớ   , đ y m nh quan h  v i

ỹ ướ ệ ả ờ ồ ọ ậ M , Nh t và các  n c Tây Âu khác, đ ng th i chú tr ng c i thi n quan h ệ

2.  Đông Nam Á

ớ v i các n ướ ở c

ừ ắ ợ ủ ệ T  sau th ng l i c a nhân dân Vi t Nam, nhân dân Lào và nhân dân

ả ế ớ ể Campuchia, phong trào gi ộ i phóng dân t c trên th  gi ớ   i có đà phát tri n m i

ắ ộ ộ sôi đ ng và r ng kh p.

ế ệ ữ ộ ướ Tình hình kinh t , xã h i và quan h  gi a các n ệ ố   c trong h  th ng

ậ ợ ữ ệ ệ ấ ấ XHCN đã xu t hi n nh ng d u hi u không thu n l i.

ố ả ướ 2. B i c nh trong n c.

ắ ợ ấ ố ố ổ ệ ướ Sau khi giành th ng l i th ng nh t T  Qu c, Vi t Nam b c vào

ờ ỳ ớ ệ ộ ậ ự ủ ề ả th i k  m i, b o v  đ c l p ch  quy n và xây d ng l ạ ấ ướ i đ t n c.

ợ ớ ủ ấ ộ ắ Th ng l ỷ i mùa Xuân 1975 đánh d u k  nguyên m i c a dân t c Vi ệ   t

ả ướ ấ ố ự Nam: hòa bình, đ c lộ pậ , th ng nh t, c  n c đi vào xây d ng trong thế hòa

ộ ế ủ ế ế ắ ố ỹ ộ bình, quá đ  ti n lên ch  nghĩa xã h i. Chi n th ng  đ  qu c M  đã nâng

ủ ệ ườ ố ế cao uy tín c a Vi t Nam trên tr ng qu c t .

ắ ợ ị ệ ạ ả ố Tuy nhiên, ngay sau th ng l ử i l ch s  thì Vi t Nam l ặ ớ   i ph i đ i m t v i

ậ ề ọ ặ ủ ề ậ ả ỹ ự ấ s  c m v n v  m i m t c a chính quy n M . Vì v y hoàn c nh trong n ướ   c

ề ọ ạ ặ ế ị ề giai đo n 1975­ 1985 này có nhi u khó khăn v  m i m t: kinh t , chính tr , xã

h i.ộ

ế ạ ộ ướ Kinh t sa sút, l m phát tăng nhanh, b i chi ngân sách Nhà n c ngày

ệ

ố

ộ

ị

t Nam 1945­2000

, NXB Chính tr  qu c gia, Hà N i 2002, tr. 282

2 Ngo i giao Vi ạ

ấ ả ệ ệ ấ ả ế ả càng tăng; s n xu t tr ì tr , năng su t hi u qu  kinh t ạ    gi m sút. Ngo i

3

ươ ướ ớ ặ ạ ớ th ệ ng đình tr  và nhà n ệ c ta m i đ t quan h  ngo i giao v i các n ướ   c

ế ớ ượ ướ ệ ữ trên th  gi ư i ch a đ ề c nhi u n c. Thêm vào đó là quan h  gi a Vi ệ   t

ướ ự ặ ệ ướ ớ Nam v i các n c trong khu v c, đ c bi t là các n c có chung biên gi ớ   i

ứ ạ ế ự ệ ề ấ ị ướ xu t hi n nhi u ph c t p, các th  l c thù đ ch trong và ngoài n c ph ố

ố ố ệ ợ h p ch ng đ i Vi t Nam.

ố ế ữ ệ ư ậ ự ệ ề Trong nh ng đi u ki n qu c t và khu v c nh  v y, Vi t nam cùng

ộ ả ạ ự ự ệ ộ ở ộ m t lúc th c hi n công cu c c i t o xây d ng l ạ ấ ướ i đ t n c, m  r ng quan

ướ ụ ế ứ ệ ộ ọ ọ ệ ớ h  v i các n c mà m t nhi m v  h t s c quan tr ng trong giai đ an này

ậ ủ ộ ấ ề ố ỹ chính là công cu c đ u tranh ch ng bao vây cô l p c a chính quy n M .

Ộ Ụ Ủ Ụ Ệ Ấ   II. CHÍNH SÁCH C A VI T NAM TRONG PH C V  CU C Đ U

Ố Ậ TRANH CH NG BAO VÂY CÔ L P 1975 – 1985

ể 1. Tri n khai chính sách

ỗ ự ầ ữ 1.1 Nh ng n  l c đ u tiên 1975 ­1978

ủ ướ ạ ắ Ngay sau đ i th ng mùa xuân, vào tháng 6 năm 1975, th  t ng n ướ   c

ế ề ạ ồ ỹ ị ườ ta lúc đó là Ph m Văn Đ ng đã đ  ngh  M  xúc ti n bình th ớ   ng hóa v i

ỹ ồ ề ệ ườ ế ệ ệ đi u ki n M  b i th ng chi n tranh Vi ắ   t Nam và có trách nhi m hàn g n

ự ạ ệ và xây d ng l i Vi t Nam.

ỗ ự ườ ệ ướ Năm 1977 là năm mà n  l c bình th ng hóa quan h  hai n ạ   c đ t

ướ ế ứ ế ừ ả ậ ệ ượ đ ữ c  nh ng b c đi h t s c đáng ghi nh n đ n t c  hai phía Vi t Nam và

M . ỹ

ừ ế ỹ T  ngày 16 đ n ngày 19 tháng 3 năm 1977 phái đoàn M  do Leonard

ủ ặ ầ ẫ ổ ố ớ ệ Woodcock – đ c phái viên c a T ng th ng Carter d n đ u đã t i Vi t Nam

4

ươ ượ ấ ườ ệ ỹ th ng l ề ng v n  đ  bình th ng hóa quan h  hai n ướ 3. Còn M  thì c

ế ệ ệ ệ ơ ệ ố ủ không còn ph  quy t vi c Vi ậ t Nam đ  đ n gia nh p Liên Hi p Qu c. M ỹ

ị ế ậ ệ ạ ớ ệ ề đ  ngh  nhanh chóng thi t l p quan h  ngo i giao v i Vi t Nam, sau đó M ỹ

ố ớ ấ ả ẩ ệ ẽ ỡ ỏ ể s  d  b  ki m soát xu t kh u và tài s n đ i v i Vi t Nam.

ư ể ế ướ ủ ệ ứ N u nh  quan đi m tr c đây c a Vi ắ   ầ t Nam có ph n c ng nh c,

ượ ể ệ ứ ưở ủ ể ạ đ c th  hi n trong bài phát bi u c a Th  tr ề   ng Ngo i giao Phan Hi n

ệ ệ ế ắ ỳ ngày 26­3­1976: “Vi c Hoa K   đóng góp vào vi c hàn g n v t th ươ   ng

ế ở ệ ụ ể ộ ố chi n tranh Vi ề ặ   t Nam là m t nghĩa v  không th  ch i cãi, xét v  m t

ủ ệ ề ị ệ ề ặ ố ế pháp lý c a Hi p đ nh Paris v  Vi t Nam, v  m t pháp lý qu c t cũng nh ư

ươ ườ ệ ạ đ o lý và l ủ ng tri c a con ng i”. Tuy nhiên Phía Vi ề   t Nam cũng đã đi u

ậ ỉ ườ ướ ể ệ ạ ơ ằ ch nh l p tr ng đàm phán theo h ệ   ng linh ho t h n nh m th  hi n thi n

ườ ư ệ ồ ấ ợ ớ chí bình th ng hóa nh  vi c đ ng ý cung c p thông tin và h p tác v i M ỹ

ề ế ườ ỹ ấ ế ề ấ v  v n  đ  MIA ( tìm ki m ng i M  m t tích trong chi n tranh Vi ệ   t

Nam).

ạ ấ 1.2 Giai đo n chông gai nh t 1979 ­1985

ạ ạ ữ ế ạ Giai đo n 1979 – 1985 l ổ   i là giai đo n khó khăn vì nh ng bi n đ i

ế ớ ự ườ ủ c a tình hình th  gi i và khu v c làm trì hoãn quá trình bình th ng hóa

ướ ệ quan h  hai n c.

ệ ỏ ề ủ ộ ỹ ồ ệ Vi t Nam lúc này đã ch  đ ng rút b  đi u ki n đòi M  b i th ườ   ng

ự ế ướ ệ ư ậ chi n tranh và đóng góp xây d ng n c Vi ế t Nam h u chi n nh ng M  t ỹ ừ

ế ượ ố ớ ủ ỹ ữ ch i đàm phán do nh ng tính toán chi n l c m i c a M .

ệ ả ưở ẳ Quan h  Xô – Trung căng th ng, Liên Xô gia tăng  nh h ng ở ế   th

ớ ứ ệ ư ệ ệ gi i th  ba, Vi t Nam đ a quân tình nguy n vào Campuchia, quan h  Vi ệ   t ­

3 http://www.docstoc.com/docs/7094888/Hoi­ky­Tran­Quang­Co­­­Hoi­uc­va­Suy­nghi

ự ế ấ ạ ộ ỹ ạ ầ ộ Trung x u đi t o đ ng l c khi n M  xích l ố i g n Trung Qu c. Cu c tranh

5

ỹ ề ấ ộ ộ ề ườ ề cãi trong n i b  chính quy n M  v  v n đ  bình th ệ ớ   ng hóa quan h  v i

ệ ế ắ ố Vi ố ủ   t Nam và Trung Qu c đem chi n th ng cho phe thân Trung Qu c c a

ố ấ ườ ố ủ ươ ườ C  v n anh ninh Brzezinski – ng i v n ch  tr ng bình th ng hóa quan

ệ ả ố ườ ệ ế ệ ớ h  v i Trung Qu c. K t qu  là vi c bình th ng hóa quan h  Trung – M ỹ

ượ ư ướ ệ đ ế c  u tiên ti n hành tr c Vi t Nam.

ề ấ ạ ị ế ộ ấ ố ế ớ ề Còn v n đ  Campuchia l i b  bi n thành m t v n đ  qu c t l n và

ệ ầ ỹ ệ ỏ ở M  coi vi c yêu c u Vi t Nam rút quân kh i Campuchia tr ề    thành đi u

ệ ố ạ ệ ớ ệ ế ki n tiên quy t cho vi c n i l i đàm phán v i Vi ơ ộ t Nam. C  h i đàm phán

ườ ệ ướ ữ ạ bình th ng hóa quan h  hai n c trong giai đo n này không còn n a.

ữ ở ườ ệ ả 2. Nh ng khó khăn c n tr  quá trình bình th ng hóa quan h  Vi ệ   t

ọ ỹ Nam – M  giai đ an 1975 ­1985

ữ ệ ậ ướ ệ V y nh ng nguyên nhân gì đã làm quan h  hai n c Vi t Nam, M ỹ

ế ụ ở ạ ậ ố ỷ ị ỉ ti p t c ế  trong tr ng thái thù đ ch cho đ n cu i th p k  80 và ch  có th ể

ượ ạ đ ở ộ c kh i đ ng l i sau 1986?

ỹ ế ế ộ ở ệ ế Cu c chi n tranh mà M  ti n hành Vi t Nam k t thúc cũng là lúc

ấ ủ ả ố ố ữ ượ ư ả ổ nh ng con s  th ng kê t n th t c a c  hai phía đ ớ c đ a ra. V i kho ng 3

ườ ả ể ạ ế ả ậ ệ tri u ng i ch t và hàng nghìn gia đình ph i ly tán, h u qu  đ  l i cho

ế ệ ỳ ặ ự ề ầ ầ kinh t ộ  xã h i Vi t Nam là c c k  n ng n . Và đây cũng là l n đ u tiên

ử ở ị ướ ạ ậ ớ ơ ỹ ỹ trong l ch s , M  đã tr  thành n ế   c b i tr n v i h n 58.000 lính M  ch t

ữ ẽ ậ ả ớ ố ế tr n, cùng v i làn sóng ph n đ i chi n tranh và nh ng chia r  trong n i b ộ ộ

ộ ế ế ề ỹ ươ chính quy n M  đã đem đ n m t v t th ớ ng lòng quá l n cho m t c ộ ườ   ng

4”

ư ố ườ ườ ứ ọ ệ ỹ qu c nh  M . Cái mà ng i  ta th ộ ng  g i là “H i ch ng Vi t Nam

ể ẵ ư ể ộ ạ ể không th  ngày m t ngày hai có th  xóa đi. Ch a th  s n sàng khép l i quá

4 http://www.vtc.com.vn/view/85/35705/ho_so_viet_nam__cuoc_chien_10_nghin_ngay_­ _chien_tranh_lang_xa.aspx#/

ứ ươ ư ầ ở kh  đau th ng chính là nguyên nhân đ u tiên cũng nh  là tr ạ  ng i th ứ

6

ậ ấ ườ ệ ệ nh t làm ch m quá trình bình th ng hóa quan h  Vi ỹ t – M .

ự ố ậ ủ ứ ể ướ Th  hai là s  đ i l p trong quan đi m c a hai n c khi tham gia đàm

ể ặ ủ ụ ế phán khi n cho m c tiêu c a hai bên không th  g p nhau. Trong khi Vi ệ   t

ụ ể ả ố ố ộ ỹ Nam mu n M  ph i “có nghĩa v  không th  ch i cãi” trong công cu c tái

ế ệ ư ồ ế ườ ế thi t Vi t Nam sau chi n tranh cũng nh  b i  th ng  chi n phí thì  đây

ườ ư ề ể ấ ậ ượ ộ ườ ớ d ng nh  là đi u không th  ch p nh n đ c v i m t c ố ng qu c nh ư

ể ỹ ỹ ườ ề ệ ủ M . quan đi m c a M  là bình th ng hóa “vô đi u ki n”

ự ố ậ ủ ể ố Và cũng chính vì s  đ i l p trong quan đi m c a hai qu c gia và kéo

ế ớ ả ấ ợ ự ế theo đó tình hình th  gi i và khu v c đã có k t qu  b t l ệ i cho vi c bình

ườ ữ ệ ế th ng hoá quan h  trong nh ng năm ti p theo đó.

ệ ữ ứ ẳ ố Th  ba là quan h  gi a Liên Xô và Trung Qu c căng th ng, Liên Xô

ả ưở ứ ố ừ ế ẳ gia tăng  nh h ng ở ế ớ  th  gi i th  ba, hai qu c gia đi t ố    căng th ng đ n đ i

ệ ư ệ ệ ấ ầ đ u nhau. Vi t Nam đ a quân vào Campuchia , quan h  Vi t Trung x u đi

ế ỹ ạ ầ ố ơ khi n cho M  xích l ữ   ế i g n Trung Qu c h n. Đ n lúc này thì trong nh ng

ế ượ ủ ỹ ọ ế ị ư ọ ố tính toán chi n l c c a M , h  quy t đ nh ch n Trung Qu c là  u tiên

ườ ạ ướ bình th ệ ng hóa quan h  ngo i giao tr c.

ủ ự ữ ể ẳ ỉ ệ ấ Đ nh đi m c a s  căng th ng gi a Vi ỹ t Nam và M  đó là v n đ ề

ế ộ ệ ủ ở ạ ớ Campuchia. Ch  đ  di t ch ng Polpot ấ  Campuchia là v n n n l n, Vi ệ   t

ề ự ệ ể ả ủ ự ệ Nam th c hi n quy n t v  chính đáng thiêng liêng c a mình đ  b o v ệ

ủ ủ ẹ ề ệ ả ổ ổ ố ớ ch  quy n, toàn v n lãnh th  và an ninh c a T  qu c, b o v  biên gi i tây

ụ ủ ả ạ ồ ờ nam, tính m ng và tài s n c a nhân dân, đ ng th i làm nghĩa v  qu c t ố ế

ả ướ ủ ươ ố ớ đ i v i nhân dân Cam­pu­chia, Đ ng và Nhà n c ta đã ch  tr ng giúp đ ỡ

ữ ườ ạ ỹ nh ng ng i cách m ng chân chính Cam­pu­chia . Tuy nhiên phía M  không

ư ậ ụ ự ề ậ ấ ệ nhìn nh n v n đ  nh  v y và liên t c gây áp l c đòi Vi t Nam rút quân

5.

5http://www.mofahcm.gov.vn/vi/mofa/nr040807104143/nr040807105001/ns050713075737#weCJmWpWn6tS

ế ể ố ạ ư ề ệ ỏ kh i Campuchia nh  đi u ki n tiên quy t đ  n i l i đàm phán

7

Ả Ở Ữ III. ĐÁNH GIÁ NH NG KHÓ KHĂN C N TR  QUÁ TRÌNH BÌNH

ƯỜ Ệ Ệ Ỹ TH NG HÓA QUAN H  VI T NAM – M  (1975 – 1985)

ệ ỹ ữ Sau khi đã phân tích k  càng nh ng khó khăn trong vi c bình th ườ   ng

ệ ữ ệ ỹ hóa quan h  gi a Vi ộ   ạ t Nam và M  trong giai đo n 1975 – 1985, Tôi có m t

ủ ư ể vài suy nghĩ, đánh giá. Tuy đánh giá c a Tôi có th  ch a hoàn toàn đúng

ậ ượ ư ể ắ đ n, song thông qua bài ti u lu n này, Tôi cũng xin đ ữ   c đ a ra nh ng

ủ ừ ữ ề ệ ả đánh giá ch  quan t phía b n thân v  nh ng khó khăn trong vi c bình

ườ ở th ng hóa ạ  giai đo n này.

ể ạ ệ ố ẹ ế ể ộ ườ “Làm th  nào đ  b n có th  có quan h  t ớ t đ p v i m t ng ạ   i? B n

ệ ố ẹ ể ộ ườ ấ có th  có quan h  t ớ t đ p v i m t ng ườ ượ i đ c không sau khi ng i  y đã

ạ ươ ứ gây ra cho b n bao nhiêu đau th ng trong quá kh ?”

ỉ ượ ấ ỏ ệ ữ ặ T t nhiên câu h i này ch  đ ố c đ t ra trong m i quan h  gi a hai

ườ ớ ữ ố ớ ợ ng ệ ủ ả i v i nhau, còn trong quan h  c a c  hai qu c gia l n thì nh ng l i ích

ể ặ ợ ả ạ ẽ ộ ố cá nhân s  ph i g t sang m t bên đ  đ t l ầ   i ích qu c gia lên hàng đ u.

ạ ố ị ử ấ Song nhìn l ộ   i m c l ch s  năm 1975, thì chúng ta ai ai cũng th y rõ m t

ề ố ừ ụ ế ố ỹ đi u, trong su t 30 năm t 1945 đ n 1975, M  đã liên t c ch ng nhân dân

ệ ượ ệ ấ ỹ Vi t Nam, khi Pháp xâm l c Vi t Nam thì M  đã cung c p vũ khí cho

ỹ ạ ấ ẳ ự ế ế ế ộ Pháp, năm 1954 M  l i h t c ng Pháp, tr c ti p ti n hành cu c chi n tranh

ượ ệ ế ộ ộ ố ệ ể ạ xâm l c Vi t Nam, m t cu c chi n tranh kh c li t, đ  l i bao đau th ươ   ng

ả ủ ồ ạ ậ ậ ờ ố và h u qu  c a nó còn t n t i mãi cùng th i gian. V y trong su t 30 năm

ấ ự ế ủ ư ế ẻ ỹ y M  là k  thù tr c ti p c a ta, nh ng đ n sau năm 1975 thì sao?

ệ ớ ừ ệ ậ ọ ố ộ ố Vi c ta th n tr ng trong m i quan h  v i m t qu c gia đã t ng có

ộ ờ ượ ướ m t th i gian xâm l c n c ta là đúng hay sai? Theo Tôi, là hoàn toàn

ở ẽ ấ ướ ượ ộ đúng. B i l , sau 1975 khi đ t n c đ ờ   c hoàn toàn hòa bình sau m t th i

ệ ấ ướ ượ ắ ấ ụ ả ệ ặ gian chia c t r t dài thì nhi m v  b o v  đ t n c đ ầ   c đ t lên hàng đ u.

ướ ư ẻ ế ế ạ ậ Xu h ớ   ng tránh xa k  đang có âm m u thi hành “k  ho ch h u chi n” v i

8

ướ ấ ế ữ ủ ả ơ ta là xu h ng t t y u. H n n a, cũng ph i đánh giá chính sách c a chúng

ứ ệ ữ ư ự ta lúc này d a trên ý th c h  còn cao. Chúng ta đã làm đúng nh  nh ng gì

ệ ố ạ ộ ủ ủ ả ộ ướ ề đ  ra trong Đ i h i IV c a Đ ng, nghĩa là  ng h  tuy t đ i các n c trong

ẫ ộ ố ạ ủ ệ ố h  th ng Xã h i ch  nghĩa và v n ch ng l ỹ i M .

ứ ế ậ ậ ườ ủ ộ Tuy v y, n u đ ng trên l p tr ng c a m t ng ườ ở i ộ    ngoài cu c

ế ằ ộ ỏ ấ ả chi n nhìn vào b ng m t cái nhìn khách quan, nghĩa là b  qua t ữ   t c  nh ng

ỉ ậ ữ ố ế ố y u t xung quanh mà ch  t p trung vào nh ng chính sách đ i ngo i đ ạ ể

ệ ấ ướ ự ụ ệ ả ế hoàn thành nhi m v  xây d ng và b o v  đ t n c sau chi n tranh thì cũng

ư ử ề ậ ằ ủ ể ể ỏ   th  ph  nh n r ng, khi đó chúng ta đã có th  có cách c  x  m m m ng

ư ạ ị ự ử ơ h n nh  “dĩ hòa vi quý”. Nhìn l i l ch s  hàng nghìn năm d ng n ướ ủ   c c a

ấ ặ ươ ắ ượ ề ầ ông cha ta th y gi c ph ng B c sang xâm l c ta nhi u l n, song sau

ữ ế ắ ẫ ế ế ể ố ẻ nh ng chi n th ng v  vang, chúng ta v n bi t mình bi ạ   t ta đ  c ng n p,

ệ ố ẹ ướ ươ ắ ẳ ị ố duy trì m i quan h  t ớ t đ p v i các n c ph ẫ ng B c dù v n kh ng đ nh

ủ ộ ề ủ rõ ch  quy n c a dân t c ta.

ỏ ỡ ơ ộ ườ ỹ Chúng ta đã b  l c  h i bình th ệ ớ ng hóa quan h  v i M  ­ Đó là

ư ậ ự ậ ạ ộ ị ấ   m t nh n đ nh không sai. Nh  v y, th c ra trong giai đo n 1975 ­1985  y

ữ ế ể ể ế ủ   khách quan mà nói chúng ta đã không đ  ý đ n nh ng chuy n bi n c a

ố ế ữ ế ạ ộ ườ ố qu c t do cu c chi n tranh l nh gi a hai siêu c ng đã cu n ta vào vòng

ủ xoáy c a nó.

ế ấ ậ ộ ơ ứ   N u khi  y nhìn nh n tình hình m t cách khéo léo h n, nghiên c u

ố ế ẽ ạ ố qu c t ơ  kĩ càng h n thì có l ấ    chúng ta đã có chính sách đ i ngo i trong v n

ườ ệ ớ ể ạ ơ ỹ ề đ  bình th ng hóa quan h  v i M  nh y bén và khôn khéo h n, đ  giành

ượ ề ơ ự ư ế ấ ợ ấ l y đ ơ ộ ơ c nhi u c  h i h n, h n là t đ a chúng ta vào th  b t l i trong

ớ ỡ ấ ơ ệ ớ ả ỹ ượ quan h  v i M  mà ph i m t h n 10 năm ta m i g  ra đ c.

ướ ể ế ạ ề ổ ạ ả ộ B c chuy n bi n chính là t ớ   ầ i Đ i H i Đ ng l n VI v  đ i m i

ớ ề ườ ệ ổ ố ố ơ ộ ạ ở toàn di n trong đó có đ i m i v  đ ng l i đ i ngo i đã m  ra c  h i cho

9

ườ ệ ướ ả ờ ữ quá trình bình th ng hóa quan h  hai n c. Và câu tr  l i cho nh ng n ỗ

ế ỏ ấ ệ ổ ố ỹ ự l c  không  bi t m t  m i  y  là   ngày  11­   7­   1995, T ng th ng m   Bill

ệ ạ ố ờ ớ ệ Clinton đã tuyên b  bình thu ng hóa quan h  ngo i giao v i Vi t Nam.

10

Ờ Ế L I K T

ườ ệ ệ ộ ỹ Bình th ng hóa quan h  Vi ớ ủ   t Nam ­ M  là m t thành công l n c a

ạ ệ ặ ộ ườ ư ầ ngo i giao Vi t Nam, đây là m t ch ng đ ng đ y chông gai nh ng đáng

ự ủ ạ ệ ứ ườ ấ t hào c a ngành ngo i giao Vi t Nam. Nghiên c u con đ ng đ u tranh

ế ớ ằ ườ ệ ướ ặ ệ nh m ti n t i bình th ng hóa quan h  hai n c đ c bi ạ   t là trong giai đo n

ế ệ ạ ộ ẽ 1975 ­1985, đây là m t giai đo n vô cùng gay go quy t li ấ   t, s  cung c p

ữ ư ữ ế ệ ọ ề ộ   nh ng tài li u quý giá cũng nh  đem đ n nh ng bài h c quý báu v  m t

ườ ờ ạ ủ ẻ ầ ạ ồ ặ ch ng đ ng đ y v  vang c a ngo i giao th i đ i H  Chí Minh.

ứ ệ ề ạ ữ ừ ệ ợ T  đây nh ng quan ni m v  b n và thù, ý th c h  hay “l ố   i ích qu c

ẽ ượ ế ỏ ờ ạ gia là trên h t” s  đ c làm sáng t và không bao gi có b n và thù vĩnh

ễ ỉ ợ ộ ố ượ ặ ầ vi n mà ch  có l i ích qu c gia­dân t c đ c đ t lên hàng đ u trong quá

ạ ạ ị ế ố trình ho ch đ nh chính sách đ i ngo i. Và chúng ta càng bi ơ   ọ t trân tr ng h n

ệ ạ ủ ữ ộ ổ ỗ ự ấ ấ ớ nh ng gì c a hi n t ự   i và n  l c ph n đ u cho công cu c đ i m i xây d ng

ệ ờ ớ ị ườ ổ ớ ấ ướ đ t n ự c trong th i kì m i, th c hi n kiên đ nh con đ ng đ i m i mà

ề ể ả ướ ể ớ ườ Đ ng đ  ra đ  làm sao n c nhà có th  sánh vai v i các c ố ng qu c năm

ư ừ ồ châu nh  Bác H  đã t ng trông mong.

11

Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O

ệ ố ị ạ 1. Ngo i giao Vi t Nam 1945­2000 ộ   , NXB Chính tr  qu c gia, Hà N i

2002

ạ ệ ậ

2. Chính sách ngo i giao Vi

t Nam, t p II (1975­2006) , HVQHQT,

ộ Hà N i 2007

3. http://www.mofahcm.gov.vn/vi/mofa/nr040807104143/nr0408

07105001/ns050713075737#weCJmWpWn6tS

ủ ế ạ ả ố

4. Chi n tranh l nh và di s n c a nó

ị , NXB Chính tr  qu c gia, Hà

ộ N i 2002

ố ạ ả ộ ệ ườ 5. Đ ng l ả i Cách m ng Đ ng c ng s n Vi t Nam , NXB CHính trị

ố ộ qu c gia, Hà N i 2009

6. http://www.docstoc.com/docs/7094888/Hoi-ky-Tran-Quang-

Co---Hoi-uc-va-Suy-nghi

7. http://www.vtc.com.vn/view/85/35705/ho_so_viet_nam__cuoc

_chien_10_nghin_ngay_-_chien_tranh_lang_xa.aspx#/

12