ƯỜ Ạ Ọ Ư Ạ Ồ TR NG Đ I H C S  PH M TP. H  CHÍ MINH

­­­­­oOo­­­­­

Ạ Ọ Ọ Ệ PHÒNG KHOA H C CÔNG NGH  VÀ SAU Đ I H C

TIEÅU LUAÄN  L CH S  HÓA H C

Ñeà taøi

Ử Ụ

Ọ   S  D NG L CH S  HÓA H C VÀO D Y H C

Ọ Ớ

MÔN HÓA H C L P 12 THPT

ướ ề Ng i ườ h ng d n: ị ẫ TS. Tr nh Văn Bi u

ươ Ng ự iườ  th c hi n : ệ Tr ng Đăng Thái

Cao h cọ  khóa 18:  2007­2010

ậ ươ ạ Chuyên ngành:  Lý lu n và ph ọ ọ ng pháp d y h c môn Hóa h c

ố ồ Thành ph  H  Chí Minh

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

Tháng 04/2008

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

MUÏC LUÏC   

ọ ớ

ươ

ọ ng pháp tr c quan: dùng tranh  nh, hình v

ụ ộ ố ộ ố

ươ Ộ Ố

M  Đ UỞ Ầ  10      ..................................................................................................................................                                                                                                                                           Ộ                                                                                                                                      10      N I DUNG ...............................................................................................................................   1. KHÁI NI MỆ                                                                                                                           11      .....................................................................................................................     ệ ư ệ  11       li u:  ....................................................................................................                                                                                                             1.1. Khái ni m t ử ư ệ ị                                                                                                  11      1.2. T  li u l ch s  hóa h c: ............................................................................................     Ọ Ứ Ụ Ế                                            2. TÁC D NG C A KI N TH C LSHH TRONG D Y H C   11      .......................................     ƯƠ Ạ Ử Ụ 3. PH NG PHÁP S  D NG KI N TH C LSHH VÀO D Y H C  12      ...........................                                    ươ ệ ể  12      ng pháp k  chuy n ............................................................................................                                                                                                     3.1 Ph ọ ộ ố ạ ệ                                                                            3.1.1M t s  d ng chuy n k  hóa h c:  12      .......................................................................     ể ử ụ ể ệ                3.1.2 Các chuy n k  hóa h c có th  s  d ng trong d y h c hóa h c l p 12    12      ...........   ẽ ả  13      .....................................................                                                              3.2 Ph ả ẽ                                                                                    3.2.1 Tác d ng tranh  nh, hình v  13      ...............................................................................     ẽ ả ẩ ủ 3.2.2M t s  tiêu chu n c a tranh  nh, hình v  13      ..........................................................                                                                   ể ồ ể ử ụ 3.2.3 M t s  tranh  nh, hình v  có th  s  d ng đ  l ng ghép LSHH vào d y h c  ọ ớ ộ  13      .................................................................................................                                                                                                          b  môn hóa h c l p 12 ứ                                                                                                  23      ng pháp nghiên c u ............................................................................................     3.3 Ph                                                                                         24       4. M T S  GIÁO ÁN MINH H A ...................................................................................      24       4.1 GIÁO ÁN BÀI ESTE ................................................................................................                                                                                                                                                                                                             26      4.2 GIÁO ÁN BÀI NHÔM ...............................................................................................                                                                                                                                        K T LU N  29      ..............................................................................................................................      31      TÀI LI U THAM KH O .........................................................................................................

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

Ở Ầ M  Đ U

   ế ừ

ọ ừ

ạ ượ

Hóa h c là môn khoa h c v a lí thuy t v a th c nghi m. Đ t đ

ữ c nh ng

ư

ả thành t u  nh  hôm nay, Hóa h c đã tr i qua nhi u th i kì trong quá trình hình

thành và phát tri n. ể

ế

Ọ ấ

ứ ề Ị

ế

ắ ơ ữ

ụ ủ

ể ư

ế

ế   t

ạ ọ   ọ Ki n th c v  L CH S  HÓA H C r t có ý nghĩa trong d y h c môn hóa h c. ạ ề ữ ọ ươ ng đ i và  Nó cho ta cách nhìn sâu s c h n v  nh ng ki n th c hóa h c đ ộ ế ấ ẫ ấ ứ ặ t cung c p cho ta nh ng ki n th c làm phong phú, sinh đ ng, h p d n  đ c bi ạ   ấ ượ ả ế và tăng tính thuy t ph c c a bài gi ng hóa h c, giúp nâng cao ch t l ng d y ọ h c môn hóa h c. ệ Vi c tìm hi u, nghiên c u ki n th c LSHH đ  đ a vào gi ng d y là c n thi và quan tr ng.ọ

Vì v y, tôi ch n đ  tài:

ề Ọ

Ọ Ớ

Ử Ụ

“S  D NG L CH S  HÓA H C TRONG D Y H C HÓA H C L P 12 THPT”

N I DUNG

  

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

1. KHÁI NI MỆ

ệ ư ệ 1.1. Khái ni m t li u:

ề ọ ậ ộ ấ ứ ệ ­ Là tài li u dùng cho m t v n đ  h c t p hay nghiên c u, công tác.

ư ệ ị ử ọ 1.2. T  li u l ch s  hóa h c:

ề ế ứ ế ệ ả ọ ­ Là tài li u v  ki n th c liên quan đ n hóa h c đã tr i qua quá trình tích lũy và

ề ọ ậ ử ứ ứ ị ấ nghiên c u trong l ch s  dùng cho 1 v n đ  h c t p, nghiên c u hay công tác.

Ví d :ụ

- ử ị ố ọ L ch s  tìm ra các nguyên t hóa h c.

- ử ấ ợ ớ ị L ch s  phát minh ra các h p ch t m i.

- ử ọ ị ạ ề  L ch s  và giai tho i v  các nhà hóa h c.

- ộ ơ ở ể ủ ề ả ử ấ ọ ị L ch s  hình thành và phát tri n c a m t c  s  (ngh ) s n xu t hóa h c.

- ể ủ ử ộ ọ ị L ch s  phát tri n c a m t ngành, chuyên ngành hóa h c.

- ử ệ ế ọ ị ể  L ch s  hình thành và phát tri n các khái ni m, h c thuy t.

ọ ố ấ ấ ơ ợ ọ - Tên g i các nguyên t hóa h c, các đ n ch t và h p ch t.

ả ọ - Các gi ề i Noben v  hóa h c.

ậ ệ ệ ệ ạ ọ - Hoá h c hi n đ i: công ngh  nano, v t li u m i. ớ

Ọ Ụ Ủ Ạ Ế Ứ 2. TÁC D NG C A KI N TH C LSHH TRONG D Y H C

ư ệ ị ử ầ ọ ế ể ượ ế ệ ử ụ ­ Vi c s  d ng t li u l ch s  hóa h c là c n thi t vì “n u không hi u đ c quá

ể ể ượ ứ ệ ạ ể ượ ườ ỉ ẽ kh  chúng ta cũng s  không th  hi u đ c hi n t i, và ch  khi hi u đ c t ậ   ng t n

ệ ạ ứ ớ ự quá kh  và hi n t i thì chúng ta m i d  đoán đ ượ ươ c t ng lai”

ư ệ ị ự ế ử ụ ọ ườ ạ ­ T  li u l ch s  hóa h c có tác d ng tích c c đ n ng i d y và ng ườ ọ i h c

ườ ạ ụ ế ứ ễ ề ườ ọ ớ + V i ng i d y: Giáo viên d  dàng truy n th  ki n th c cho ng i h c, nâng cao

ứ ượ ổ ể ằ ế ả tính logic trong bài gi ng, ki n th c đ c b  sung có th  n m ngoài sách giáo khoa

ả làm cho bài gi ng thêm phong phú.

ườ ọ ứ ượ ễ ể ở ộ ơ ớ + V i ng ế i h c: ki n th c đ c m  r ng thêm, HS d  hi u bài h n, th y đ ấ ượ ự c s

ự ủ ọ ớ ệ ữ ữ ọ ọ liên h  gi a hóa h c v i các ngành khoa h c khác, nh ng thành t u c a hóa h c là

ả ủ ủ ử ứ ề ọ ọ ị ế k t qu  c a quá trình nghiên c u lâu dài c a nhi u nhà khoa h c. L ch s  hóa h c

ề ặ ụ ư ưở ọ ủ ủ có ý nghĩa quan tr ng v  m t giáo d c t t ng c a ch  nghĩa Mac – Lenin.

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

ậ ầ ộ ộ ứ ế ế ủ ộ ạ ọ ­Các ki n th c LSHH là m t b  ph n c n thi t c a n i dung d y h c.

ứ ế ườ ớ ậ ủ ữ ệ ậ ­ Các ki n th c LSHH giúp ng i giáo viên gi i thi u nh ng quy lu t c a nh n

ứ ị ử ữ ườ ố ư ủ ự ứ ế th c l ch s , nh ng con đ ng t i  u c a s  hình thành ki n th c.

ị ữ ươ ạ ủ ạ ộ ọ ­Trang b  nh ng ph ậ   ng pháp ho t đ ng sáng t o c a các nhà bác h c, xác nh n

ậ ọ ọ ị ế và minh h a các lí thuy t và đ nh lu t hóa h c.

ề ộ ố ề ạ ứ ệ ề ọ ọ ­Rút ra kinh nghi m v  nghiên c u khoa h c, v  d y h c và v  cu c s ng.

ủ ọ ạ ộ ự ự ề ấ ố ­Xây d ng các tình hu ng có v n đ , tích c c hóa ho t đ ng c a h c sinh, gây

ậ ọ ứ ứ h ng thú nh n th c cho h c sinh.

ạ ự ầ ệ ả ư ả ữ ệ ầ ọ ­Giúp h c sinh th  gi n, gây thi n c m, t o s  g n gũi và thân thi n gi a th y

và trò.

ạ ứ ế ớ ọ ­Giáo d c t ụ ư ưở  t ng, đ o đ c và th  gi i quan cho h c sinh.

ƯƠ Ử Ụ Ọ Ứ Ạ Ế 3. PH NG PHÁP S  D NG KI N TH C LSHH VÀO D Y H C

ươ ệ 3.1 Ph ể ng pháp k  chuy n

ể ệ ươ ờ ặ ể ậ ạ ệ ộ ­ K  chuy n là ph ng pháp giáo viên dùng l i, đi u b , nét m t đ  thu t l i

ệ ế ộ ộ ọ m t câu chuy n có n i dung liên quan đ n bài h c.

ộ ố ạ ọ ể ệ 3.1.1 M t s  d ng chuy n k  hóa h c:

ể ề ệ ọ + Chuy n k  v  các nhà bác h c.

ể ề ị ế ị ử ử ệ ố + Chuy n k  v  l ch s  các phát minh sáng ch , l ch s  tìm ra các nguyên t , các

ấ ấ ọ ợ ơ đ n ch t và h p ch t hóa h c.

ờ ố Ứ ủ ụ ọ +  ng d ng c a hoá h c trong đ i s ng hàng ngày.

ờ ố ệ ạ ự ứ ệ ộ ộ ọ + Chuy n có th c trong đ i s ng xã h i (quá kh  và hi n t i) có n i dung hóa h c.

ữ ệ ệ ả ả ầ ọ ậ   ọ đ m b o tính khoa h c, tính ngh  thu t, ể Nh ng yêu c u khi k  chuy n vui hóa h c:

ư ạ ụ ờ ợ tính s  ph m, tính giáo d c và th i gian h p lý .

ể ử ụ ạ ọ ọ ớ ọ ệ ể 3.1.2 Các chuy n k  hóa h c có th  s  d ng trong d y h c hóa h c l p

12

ể Bài Tên chuy n kệ

Nguoàn goác muøi thôm hoa Este

quả

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

Xaø phoøng Khaùi  Nieä m  Veà  Xaø

Phoøng  Vaø  Chaát  Taåy

Röûa  Toång  Hôïp Aminoaxit Axit amin

Tô nilon Tô  Toång  Hôïp

Lòch söû tìm ra caùch saûn Moät  soá  hôïp  chaát  quan

xuaát soâ-ña Vöông mieän cuûa Napoleon troïng  cuûa  KL kieà m Nhoâ m

ươ ự ả ẽ 3.2 Ph ng pháp tr c quan: dùng tranh  nh, hình v

ủ ả ọ ­ Tranh  nh chân dung c a các nhà hóa h c.

ả ố ọ ủ ­ Tranh  nh c a các nguyên t hóa h c.

ộ ố ẽ ữ ọ ­ M t s  hình v  mô t ả ạ  l ứ ủ i nh ng nghiên c u c a các nhà bác h c.

ụ ả ẽ 3.2.1 Tác d ng tranh  nh, hình v

ườ ệ ­ Giúp giáo viên tăng c ả ộ ng thông tin m t cách hi u qu .

ọ ể ­ Giúp h c sinh hi u nhanh, chính xác.

ế ệ ờ ­ Ti t ki m th i gian

ớ ọ ­ Làm h c sinh chú ý, nh  lâu.

ẩ ủ ộ ố ả ẽ 3.2.2 M t s  tiêu chu n c a tranh  nh, hình v

(cid:0) ủ ễ ả ẩ ả ả ỹ  Ph i sáng s a, d  coi, đ m b o tính th m m .

(cid:0) ứ ầ ể ệ ề ế ạ ộ Th  hi n rõ ràng n i dung ki n th c c n truy n đ t.

(cid:0) ườ ọ ậ ữ ế ả ầ Giúp ng i h c t p trung vào nh ng chi ti t chính c n ph i nghiên

ề ế ứ c u, không quá nhi u chi ti t.

(cid:0) ỉ ệ ướ ố T  l kích th c hài hoà, cân đ i.

(cid:0) ặ ỡ ẹ ắ ợ Màu s c phù h p, không quá s c s  hay lòe lo t.

ể ử ụ ộ ố ể ồ ẽ ả ạ 3.2.3  M t s  tranh  nh, hình v  có th  s  d ng đ  l ng ghép LSHH vào d y

ọ ộ ọ ớ h c b  môn hóa h c l p 12

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

ự ự

ọ ọ

Leo Hendrik Baekeland (1863–1944)  Leo Hendrik Baekeland (1863–1944)  – nhà hoá h c phát minh ra nh a  – nhà hoá h c phát minh ra nh a  Bakelit Bakelit

ậ ệ ử ụ a. S  d ng trong bài V t li u Polime

ượ ượ ầ ầ

ạ ạ ượ ượ ầ ầ c  c  i Los Angeles  bàn chân  i Los Angeles  bàn chân ế ế c qua khâu ch   c qua khâu ch t m đ  t m đ

ồ ồ năm 1939, Nylon l n đ u tiên đ năm 1939, Nylon l n đ u tiên đ ể ể tri n lãm t tri n lãm t ổ ổ kh ng l kh ng l cao 35 feet  cao 35 feet Năm 1709, trong nhà máy s i, ợ Năm 1709, trong nhà máy s i, ợ ơ ằ ơ ằ t t bi nếbi nế

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

ử ụ b. S  d ng trong bài Peptit và protein

Năm 1923, nhà hoá h c Th y Đi n

ể T.

ế ạ ươ

Svetbec ( T. Svedberg ), 1884 – 1971,  ch  t o máy li tâm và hoàn ch nh  ị ph

ọ ng pháp l ng đ ng đ  xác đ nh

ố ượ

ử ủ

kh i l

ng phân t

c a protein.

ử ụ ạ c. S  d ng trong bài Kim lo i nhóm IA

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

- I.Arfwedson (1792-1841), nhà bác học Thụy Điển tìm ra nguyên tố Kali

- Humphry Davy (1778-1829), nhà hóa học Anh tìm ra nguyên tố Na, K

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

-Hai nhà khoa học tìm ra nguyên tố Ru :

Robert Wilhelm Bunsen (1811-1899), người Anh Gustav Robert Kirchhoff (1824-1887), người Anh

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

Robert Wilhelm Bunsen (1811-1899), người Anh, nhà khoa học tìm ra nguyên tố Cesi

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

ng Đăng Thái

HVTH: Tr Marguerite Catherine Perey ( 1909-1975), người Pháp, nhà khoa học tìm ra Fr

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

ử ụ ạ d. S  d ng trong bài Kim lo i nhóm IIA

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

Ông bà Marie và Pie Curie

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

ử ụ e. S  d ng trong bài Nhôm

Paul Louis Toussaint Héroult (France)

Charles Martin Hall (USA),

Naêm  1886: Charle  Martin  Holl  vaø  Paul Louis Toussaint Héroult ñaõ ñoäc laäp nghieân cöùu thaønh coâng phöông phaùp saûn xuaát nhoâm baèng ñieän phaân.

ử ụ ắ f. S  d ng trong bài S t

Tacotit ) O Manhetit (Fe 4 3 Hemetit (Fe ) O 3 2

2

2

Pyrit sắt FeS CuFeS

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

mỏ lộ thiên chứa các khoáng sản có đồng

mỏ El Chino ở New Mexico

mỏ Chuquicamata ở Chilê

ử ụ ồ g. S  d ng trong bài Đ ng

ươ ứ 3.3 Ph ng pháp nghiên c u

ứ ụ ề ầ ọ ­ Giáo viên nêu đ  tài nghiên c u, phân tích cho h c sinh m c đích c n đ t đ ạ ượ   c,

ệ ả ẫ ọ ự ự ứ ề ượ ướ h ng d n tài li u tham kh o, h c sinh t l c nghiên c u đ  tài đ c giao.

ự ự ự ứ ứ ế Khi nghiên c u các ki n th c LSHH giúp phát huy tính tích c c, t ủ  l c, ch ­

ứ ủ ế ế ệ ộ đ ng tìm ki m, phát hi n ra ki n th c c a hoc sinh.

ộ ố ộ ứ ề ể ­ M t s  n i dung v  LSHH mà GV có th  cho HS nghiên c u:

ề ị ử ủ ể ộ ố + Tìm hi u v  l ch s  phát minh c a m t nguyên t

ể ề ộ ệ ế ọ ộ ọ + Chuy n k  v  m t nhà bác h c có liên quan đ n n i dung bài h c.

ể ủ ọ ự ế ọ + Tìm hi uể  s  phát tri n c a h c thuy t khoa h c

ể ổ ứ ư ổ ứ ứ ạ ộ ố ạ ọ Ngoài ra, giáo viên có th  t ch c m t s  hình th c d y h c nh : T  ch c câu l c

ọ ổ ứ ề ị ử ể ề ấ ố ọ ộ b  hóa h c, t ch c thi đ  vui, tìm hi u v  các v n đ  l ch s  hóa h c, giúp cho

ắ ơ ể ề ọ h c sinh tìm hi u v  LSHH sâu s c h n.

Ví d :ụ

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

Ở ụ ể ệ ẩ ớ ồ ị  bài Nhôm, GV có th  chia l p thành nhóm r i giao nhi m v  cho HS chu n b

ử ụ ầ ế ể trong 1 tu n, sau đó s  d ng 1 ti t đ  HS báo cáo

ự ử ề ế ả ấ ị Nhóm 1. Nhôm trong t nhiên và l ch s  đi u ch , s n xu t ra nhôm.

ủ ầ ọ Nhóm 2. T m quan tr ng c a nhôm.

ề ể ệ Nhóm 3. K  chuy n v  nhôm.

Ộ Ố Ọ 4. M T S  GIÁO ÁN MINH H A

ế

Ti

t 3: ESTE

4.1 GIÁO ÁN BÀI ESTE

ấ ủ ệ t: Khái ni m, tính ch t c a este.

ướ ệ ộ ấ c và có nhi ơ   t đ  sôi th p h n

ụ I. M c tiêu bài h c: ứ ế 1. Ki n th c:  ế ­ HS bi ể ­ HS hi u: Nguyên nhân este không tan trong n ồ axit đ ng phân. ỹ 2. K  năng:

ế ế ứ ề ­ V n d ng ki n th c v  liên k t hidro đ  gi

ệ ộ ấ ơ ể ả i thích nguyên nhân este không tan ồ c và có nhi t đ  sôi th p h n axit đ ng phân.

ụ ậ ướ trong n ươ ng pháp: II. Ph

ớ ạ ế ợ ­ Đàm tho i k t h p v i TNBD.

ẩ III. Chu n b :  ụ

2SO4, dd NaOH.

ị ụ ố ấ ồ ở ộ ậ

ầ ồ ố

ệ ­ D ng c :  ng nghi m, đèn c n. ẩ ­ Hóa ch t: M u d u ăn, m  đ ng v t, dd H ệ ả” ­ Chuy n k  “ ổ ứ ạ ọ ể Ngu n g c mùi th m hoa qu ơ ạ ộ IV. T  ch c ho t đ ng d y và h c:

Ạ Ộ Ọ Ủ

I. Khái ni m ­ Danh pháp:

SO

đăc.

ế

t0, H 2

4

*   Cho   HS   vi t   pthh   khi   cho   axit ớ ụ   axetic tác d ng v i ancol etylic và ancol isoamilic.

­ C2H5OH   +   CH3COOH                                                                                 CH 3COOC2H5  +  H2O                                                           Etyl axetat t0, H

đăc. SO 4

2

ế

ấ ạ   t   các   h p   ch t   t o *   Cho   HS   bi ầ ừ thành là este. T  đó yêu c u HS rút   ệ ra khái ni m, CTTQ.

­ CH3COOH   +   HO­[CH2]2­CH(CH3)2                                   CH 3COO­[CH2]2­CH(CH3)2   +  H2O                                          Isoamyl axetat. ­   Khi   thay   nhóm   OH

nhóm   cacboxyl   c a   axit

Ủ Ộ Ạ HO T Đ NG C A GIÁO VIÊN ạ ộ Ho t đ ng 1 HO T Đ NG C A H C SINH Khái ni m ­ Danh pháp

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

c este.

ọ ủ

ượ ớ

ắ ọ

ư

* T  tên g i c a các este tên, yêu ầ c u HS đ a ra quy t c g i tên.

ấ ậ

ạ ộ Ho t đ ng 2

cacboxilic b ng nhóm OR thì ta thu đ ơ   ­   Este   có   CTTQ:   RCOOR’.  Đ i   v i   este   no,   đ n ạ ở nH2nO2 ch c, m ch h : C ủ ­ Tên c a este RCOOR’:  ố Tên g c R’  +  tên g c axit RCOO (đuôi at) Tính ch t v t lí

ặ ắ

ấ ỏ

ư

ng: ch t l ng ho c r n, h u nh c.ướ ấ

ơ

t   đ   sôi   th p   h n   so   v i   các   axit   và   ancol

ấ ậ

ự   ẩ * Cho HS quan sát m u  d u th c ậ v t, nghiên c u SGK, t    đó rút ra tính ch t v t lí c a este.

ư

ấ ậ II. Tính ch t v t lí: ườ ệ ­ Đi u ki n th không tan trong n ộ ệ ­   Nhi ươ ứ ng  ng. t ộ ố ­ M t s  este có mùi đ c tr ng.

ố ồ

ệ “Ngu n  g c   mùi ể *GV   k   chuy n ả” th m hoa qu

ạ ộ Ho t đ ng 3

ọ ấ Tính ch t hóa h c

ườ

ng   axit   và   môi

ườ

ườ

ấ III. Tính ch t hóa h c: ị ủ ­   Este   b   th y   phân   trong   môi   tr ề ng ki m. tr ủ + Th y phân trong môi tr

ng axit:

ứ ọ ủ ế

ướ

ừ  * Yêu c u HS nghiên c u SGK, t ấ đó rút ra tính ch t hóa h c c a este.   ể ng d n đ  HS vi GV h

t pthh.

ả ứ ủ

ậ ơ ng baz :

ả ứ

CH3COOC2H5  +   H2O  C2H5OH   +   CH3COOH       ả ứ Ph n  ng này là ph n  ng thu n ngh ch ườ + Th y phân trong môi tr CH3COOC2H5  +  NaOH           C2H5OH+CH3COONa ả Ph n  ng này x y ra m t chi u.

ả ứ

ổ * GV b  sung:  ả ứ ủ +   Ph n   ng   th y   phân   trong   môi   ả ứ ề ườ tr   ng ki m là ph n  ng xà phòng hóa. + Ngoài ra este còn có ph n  ng  ố g c HC.

ế

ạ ộ Ho t đ ng 4

Đi u chề

ế

ế ề IV. Đi u ch : ớ   ­ Este b ng cách cho axit cacboxylic  tác  d ng v i ancol

đăc.

t0, H

ộ ố  ế   c   đi u   ch   theo   PP

ầ *  Yêu  c u  HS  nêu   cách   đi u   ch ế ề ế t PT đi u ch . este. Vi ổ * GV b  sung: ngoài ra còn m t s ề ượ este   đ khác.VD:

SO 4 2 RCOOH  +  R’OH                                RCOOR’  +  H2O

xt, t0

CH3COOH    +    CH (cid:0) CH                                     CH 3COOCH= CH2

ạ ộ Ho t đ ng 5

ụ ng d ng

ặ ữ

ướ

ụ V.  ng d ng: ­ Xà phòng, ch t gi

t r a, bánh k o, n

c hoa . . .

đó

ứ ủ

C ng củ

* Cho HS nghiên c u SGK, t ụ rút ra các  ng d ng c a este. ạ ộ Ho t đ ng 6 * HD và cho HS làm các bài t p 2, 3, 4

ậ ậ ậ

­ Bài t p 2: ĐA: C ­ Bài t p 3: ĐA: C ­ Bài t p 4: ĐA: B

ơ

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

ử .

ấ ng ion hóa, th  đi n c c chu n.

ả ế ệ ự ự

ụ  nhiên,  ng d ng c a nhôm.

ả ứ

ề ắ

c, dd ki m, oxit kim lo i …). ả

ươ

ng pháp đi n phân oxit nóng

ọ ủ

ng trình hóa h c minh h a tính ch t hóa h c c a nhôm. ụ

ươ ố

ấ ủ

ố ượ

ng nhôm trong

ầ ậ

ả ứ

ưở

ng vào khoa h c.

ự ễ

V. Rút kinh nghi m:ệ 4.2 GIÁO ÁN BÀI NHÔM

ọ ụ I.M c tiêu bài h c: ứ :  ế 1. Ki n th c ế ầ Hs c n bi t: ủ ị ­ V  trí c a nhôm trong b ng tu n hoàn, c u hình electron nguyên t ượ ­ Năng l ấ ậ ­ Tính ch t v t lí, tr ng thái t HS hi u : ể ­ Nhôm là kim lo i có tính kh  khá m nh.(ph n  ng v i phi kim, dd axit,  ướ n ­ Nguyên t c và s n xu t nhôm b ng  ph ch y.  ả 2. Kĩ năng: Giúp HS : ế ­ Vi t các ph ấ ế ậ ­ Thi t l p m i quan h  tính ch t và  ng d ng c a nhôm ử ụ ồ ­ S  d ng và b o qu n h p lí các đ  dùng  b ng nhôm. ả ượ ầ i đ c bài t p : tính thành ph n ph n trăm kh i l ­ Gi ộ ố ợ ỗ h n h p kim lo i ph n  ng, m t s  bài t p có n i dung liên quan. 3. Thái đ :ộ ọ ­ Giáo d c lòng say mê yêu khoa h c, tin t ­  ng d ng khoa h c vào th c ti n.

ọ ở ớ

ế

ứ ề

i m t s   ki n th c v  nhôm đã h c

l p 9.

ộ ố ị

ụ ụ Ứ ị :  ẩ II.Chu n b   ạ       HS: ôn l ẩ      GV: chu n b  các d ng c  thí nghi m  D ng cụ

ệ ứ

(cid:0) Đèn c n, bìa c ng, c c s . ố ứ

(cid:0)

ụ:   ơ ồ S  đ  thùng đi n phân nhôm oxit phóng to. ồ ng nghi m.

Hóa ch tấ  : ộ

(cid:0) B t nhôm, dây magie, b t Fe(III) oxit, dây Al, dung d ch NaOHđđ

ộ ậ

ệ ủ

(cid:0)

­ Hình  nh ả Charle Martin Holl và Paul Louis Toussaint Hroult hai nhà bác h cọ   ệ   ươ đã đ c l p nghiên c u thành công ph ng pháp s n xu t nhôm b ng đi n phân. ệ ­ Chuy n k  “ ươ III.Ph

ươ ể V ng mi n c a Napoléon III làm b ng gì?  : ng pháp

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

ề ế ợ

ươ

ng pháp tr c quan

ạ ọ

ệ ậ

c là luy n t p)

ế ướ t tr

Ổ ị ể ả

ươ ử ụ ng pháp nêu v n đ  k t h p v i ph        S  d ng ph ệ ớ ( thí nghi m trên l p). ạ ộ ổ ứ IV. T  ch c ho t đ ng d y h c:  ớ 1 ­  n đ nh l p: SS ­ VM 2 ­ Ki m tra bài cũ: không (do ti ớ 3 ­ Gi ng bài m i :

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ủ Ho t đ ng c a GV và HS

N i dung ghi b ng

ọ ớ

ươ

Trang 1

Ị ị

ể ụ

ấ ề ng d ng nhi u nh  v y?

ế ấ

t c u

I.V  TRÍ VÀ C U T O: ủ 1. V  trí c a nhôm trong b ng tu n hoàn ế       ­ Chi m ô th  13.       ­ CK3       ­ Nhóm IIIA

ầ ậ

ạ ộ HĐ1: Vào bài ạ ọ ử ụ ệ ủ ệ V ể S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12 ng mi n c a  K  chuy n “ ằ Napoléon III làm b ng gì? ” ổ ế ố  ph  bi n th  3  Nhôm là nguyên t ợ ấ ỏ trong v  trái đ t, nhôm và h p kim  ượ ử ụ ổ ế ủ c a nhôm đ c s  d ng ph  bi n  ệ ạ ậ trong các ngành kĩ thu t hi n đ i  ụ ử (máy bay, tên l a, tàu vũ tr …)  ờ ố trong xây d ng và trong đ i s ng  ằ h ng ngày. Hôm nay chúng ta cùng  tìm hi u nhôm có tính ch t gì mà có ứ ư ậ ấ ạ HĐ2: V  trí và c u t o ị GV yêu c u HS  nêu v  trí, vi hình e, nh n xét s  e ngoài cùng.

ấ ạ ủ

­ Đ c và tóm t ọ ề ạ h c v  lo i m ng tinh th , năng  ố ượ l

ắ t thông tin trong bài  ể ạ ng ion hóa, s  oxi hóa.

ố ấ

: ỏ ơ 22s22p63s23p1  p) ng ion hóa th p.

ể ậ

ươ

2. C u t o c a nhôm                  ­ BKNT Al nh  h n Mg. ấ           ­ C u hình : 1s ị           ­ Có 3e hóa tr  (nguyên t ượ           ­ Năng l ố           ­ s  oxh + 3. ạ           ­ M ng tinh th  l p ph

ng tâm di n.

Ấ I. TÍNH CH T V T LÍ:                (sgk)

rút ra tính

ẫ  đó các em t

ạ ặ

ả ệ ộ t đ  nóng ch y? d n đi n,  ệ

Ấ III. TÍNH CH T HÓA H C:

ộ ố ặ

ế ế ệ ự ủ ạ ấ ạ

ượ

i c u hình , năng l

ọ ủ

ươ

ng Đăng Thái

ạ ề

ượ

ả ứ c ph n  ng

ớ → →

2Al 2O3  2AlCl

ụ HVTH: Tr 1. Tác d ng v i phi kim.        4Al + 3O2          2Al + 3Cl2

3

ấ ậ HĐ3: Tính ch t v t lí GV cho HS quan sát m u nhôm,  ọ đ c sách, t ư ấ ậ ch t v t lí nh : ­ màu s c ?ắ ­ c ng hay m m? là kim lo i n ng  hay nh ?ẹ ­ Nhi ư ế ẫ t nh  th  nào? d n nhi ổ Sau đó GV b  sung các ph n còn  thi u.ế HĐ4: Tính ch t hóa h c  GV chi u cho HS xem qua b ng  th  đi n c c c a m t s  c p kim  ng  lo i, xem l ấ ồ ự ion hóa, ĐÂĐ r i d  đoán tính ch t  hóa h c c a nhôm. ử ạ ­ Al là kim lo i có tính kh   ỉ ề m nh(ch  sau kim lo i ki m và  ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u ổ ki m th ). Nhôm tham gia đ nào?

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

ả ứ

ế

ươ

ọ ủ

ng trình ph n  ng.

t các ph

c bài m i .

3)2

2

ư

2SO4 loãng.

ấ tác d ng ụ v i ch t nào sau đây ? ị B. Dung d ch MgCl D. Dung d ch Hị ọ ấ  m t nhãn. Ch  dùng  ấ c các ch t:

A. dung d ch HCl C. dung d ch Hị

2SO4

ố 3. C ng c  ­ D n dò ­ Nêu tính ch t hóa h c c a nhôm, vi ậ ọ ­ H c và làm bài t p sgk ớ ướ ­ Xem tr ỏ ủ ố 4. Câu h i c ng c ế t nhôm  Câu 1: Cho bi ị A. Dung d ch Cu(NO ỳ C. L u hu nh ự ấ ắ Câu 2: Cho ba ch t r n : Al, Mg, Al 2O3 đ ng trong ba l ế ượ ậ t đ m t thu c th  nào sau đây có th  nh n bi ị B. dung d ch CuSO 4 ị D. dung d ch NaOH ấ

ượ ỗ   c h n

3 r t loãng thu đ

ị ị ủ

Câu 3: Hòa tan hoàn toàn m (g)Al vào dung d ch HNO ợ h p khí g m 0,15mol N A. 13,5

2O; 0,1mol NO. Giá tr  c a m là: C. 1,35         B. 0,81

D. 8,1

V/ RÚT KINH NGHI MỆ

K T LU N

ứ ử ế ọ ộ ổ ị ồ ể  L ch s  hoá h c là m t kho ki n th c phong phú và kh ng l . Càng tìm hi u

ử ọ ườ ọ Ở ấ ả ị l ch s  hoá h c, ng i ta càng c m th y yêu thích môn hoá h c. ấ     đó, có r t

ọ ỏ ữ ư ề ề ề ầ ọ ị nhi u đi u hay, đi u thú v   mà chúng ta c n h c h i nh :  nh ng bài h c

ứ ủ ữ ứ ệ ọ ượ đ ủ   c rút ra qua vi c nghiên c u c a các nhà bác h c, nh ng đ c tính quý c a

ườ ư ọ ươ ư ậ ng i làm khoa h c,  cũng nh   ph ng pháp t duy, cách suy lu n …

ấ ầ ể ị ử ệ ộ ọ ế ệ  Là m t giáo viên thì vi c tìm hi u l ch s  hoá h c càng r t c n thi t. Vi c

ề ả ử ữ ế ọ ị truy n t ứ ơ ả i cho h c sinh nh ng ki n th c c  b n có kèm theo l ch s  hình

ể ủ ứ ẽ ế ọ ẽ thành và phát tri n c a nó s  làm cho ki n th c không khô khan, h c sinh s

ấ ấ ứ ọ ẽ ả ạ ế ệ ả th y r t h ng thú ti p thu bài gi ng và dĩ nhiên hi u qu  d y h c s  tăng

cao.

ệ ư ị ử ẽ ả ả ắ ắ ọ  Ch c ch n vi c đ a l ch s  hoá h c vào bài gi ng s  giúp cho bài gi ng sinh

ẽ ứ ế ấ ả ọ ươ ề ộ đ ng, h c sinh s  h ng thú ti p thu bài gi ng. T m g ng v  các nhà bác

ứ ế ạ ạ ồ ọ ọ h c cũng chính là ngu n ki n th c quí d y cho chúng ta, d y cho h c sinh

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

ng Đăng Thái

HVTH: Tr

Naêm  1886: Charle  Martin  Holl  vaø  Paul Louis Toussaint ươ Héroult ñaõ ñoäc laäp nghieân cöùu thaønh coâng phöông phaùp saûn xuaát nhoâm baèng ñieän phaân.

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

Paul Louis Toussaint Héroult (France)

Charles Martin Hall (USA), ệ t tình trong công vi c, và có nh ng b

ữ ệ ướ ắ lòng say mê, nhi c đi đúng đ n trong

ộ ố cu c s ng.

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái

ạ ọ

ọ ớ

ử ụ

S  d ng LSHH trong d y h c Hóa H c l p 12

Trang 1

TÀI LI U THAM KH O

ế ườ

ơ

 Nguy n Duy Ái (ch  biên), Đ  Quý s n, Th  Tr

ệ ng (2002), Truy n k  các nhà

ụ bác h c hóa h c, NXB Giáo D c

ọ ớ

 B  Giáo D c và Đào T o, Sách giáo khoa hoá h c l p 12 CB và NC.

ư

 Tr nh Văn Bi u (2000), Gi ng d y hóa h c

ọ ở ườ  tr

ng ph  thông, ĐH S  Ph m TP

HCM.

 Hoàng Ng c Cang (2001), L ch s  hóa h c, NXB Giáo D c ụ ị

ọ ậ

ọ ỹ

 Nguy n Đình Chi (1977), L ch s  hoá h c, t p 1, NXB Khoa h c k  thu t ậ

ậ ố

 Kim Tiên, Khóa lu n t

t nghi p ĐHSP

ươ

ị GVHD: TS. Tr nh Văn Bi u

HVTH: Tr

ng Đăng Thái