M ĐUỞ Ầ
H ng năm, kinh phí dành cho chi tiêu mua s m tài s n, s d ng d chằ ắ ả ử ụ ị
v t ngu n ngân sách Nhà n c chi m t tr ng l n, đ ph c v ho tụ ừ ồ ướ ế ỷ ọ ớ ể ụ ụ ạ
đng c a các c quan, đn v , t ch c nhà n c và đáp ng nhu c u c a xãộ ủ ơ ơ ị ổ ứ ướ ứ ầ ủ
h i.ộ Nh ng trong đó có m t ph n đáng k ti n v n này đã không đc sư ộ ầ ể ề ố ượ ử
d ng hi u qu , gây lãng phí, th t thoát, t o c h i cho tham nhũng, nguyênụ ệ ả ấ ạ ơ ộ
nhân b t đu t khâu mua s m.ắ ầ ừ ắ
Mua s m tài s n công là khâu đu tiên c a quá trình qu n lý tài s nắ ả ầ ủ ả ả
nhà n c, có v trí then ch t đ b o đm hi u qu trong s d ng, qu n lýướ ị ố ể ả ả ệ ả ử ụ ả
tài s n ph c v cho các m c tiêu c a qu n lý nhà n c. Mua s m tài s nả ụ ụ ụ ủ ả ướ ắ ả
công quy t đnh s phù h p hay không phù h p v tài s n ph c v choế ị ự ợ ợ ề ả ụ ụ
ho t đng c a c quan, t ch c, đn v nhà n c; quy t đnh vi c tài s nạ ộ ủ ơ ổ ứ ơ ị ướ ế ị ệ ả
đc s d ng lâu dài hay không lâu dài tùy theo ch t l ng c a tài s n muaượ ử ụ ấ ượ ủ ả
s m; quy t đnh chi phí v tài s n trong t ng chi tiêu công. Do đó, vi c muaắ ế ị ề ả ổ ệ
s m công ph i đáp ng các yêu c u: phù h p tiêu chu n, đnh m c s d ngắ ả ứ ầ ợ ẩ ị ứ ử ụ
tài s n và ch đ qu n lý, s d ng tài s n nhà n c do c quan nhà n cả ế ộ ả ử ụ ả ướ ơ ướ
có th m quy n quy đnh; đáp ng m t cách t i u nhu c u v tài s n đẩ ề ị ứ ộ ố ư ầ ề ả ể
ph c v ho t đng c a các c quan, t ch c, đn v nhà n c trong đi uụ ụ ạ ộ ủ ơ ổ ứ ơ ị ướ ề
ki n kh năng ngân sách có h n; tuân th các quy đnh c a pháp lu t vệ ả ạ ủ ị ủ ậ ề
đu th u mua s m tài s n; b o đm công khai, minh b ch...ấ ầ ắ ả ả ả ạ
Vi t Nam là qu c gia đang phát tri n, nhu c u và s l ng kinh phíệ ố ể ầ ố ượ
mua s m tài s n công đ ph c v ho t đng c a c quan, t ch c, đn vắ ả ể ụ ụ ạ ộ ủ ơ ổ ứ ơ ị
nhà n c chi m t tr ng l n. ướ ế ỷ ọ ớ D toán chi ngân sách Trung ng năm 2014ự ươ
cho phát tri n s nghi p kinh t -xã h i, qu c phòng, an ninh, qu n lý hànhể ự ệ ế ộ ố ả
chính s nghi p là 143.721 t đng, trong đó 20%ự ệ ỷ ồ đc s d ng đ muaượ ử ụ ể
s m tài s n. Theo các k t qu ki m toán m i nh t c a Ki m toán Nhàắ ả ế ả ể ớ ấ ủ ể
n c cho th y, tình tr ng s d ng v n ngân sách sai m c đích, mua s m tàiướ ấ ạ ử ụ ố ụ ắ
s n, thi t b v t tiêu chu n, sai quy đnh, th m chí kém ch t l ng, gâyả ế ị ượ ẩ ị ậ ấ ượ
lãng phí x y ra “t ng đi nhi u”. Đây chính là nguyên nhân d n đn th tả ươ ố ề ẫ ế ấ
thoát và s d ng không hi u qu các ngu n tài chính nhà n c, n y sinhử ụ ệ ả ồ ướ ả
nhi u tiêu c c làm gi m hi u l c, hi u qu ho t đng c a b máy Nhàề ự ả ệ ự ệ ả ạ ộ ủ ộ
n c, gây m t ni m tin trong nhân nhân. Vì v y, đây luôn là v n đ đcướ ấ ề ậ ấ ề ượ
c Nhà n c và xã h i quan tâm. Trên c s các ki n th c đã h c v kả ướ ộ ơ ở ế ứ ọ ề ỹ
năng t ch c ho t đng t ki m tra tài chính, k toán trong đn v k toánổ ứ ạ ộ ự ể ế ơ ị ế
Nhà n c trong ch ng trình b i d ng ng ch k toán viên và kinhướ ươ ồ ưỡ ạ ế
nghi m th c ti n công tác c a b n thân, tác gi l a ch n v n đ “ệ ự ễ ủ ả ả ự ọ ấ ề Mua
s m tài s n công t i các c quan, đn v thu c khu v c hành chính nhàắ ả ạ ơ ơ ị ộ ự
n cướ ” làm đ tài ti u lu n là v n đ có ý nghĩa thi t th c c v lý lu n vàề ể ậ ấ ề ế ự ả ề ậ
th c ti n.ự ễ
I. N I DUNG TÌNH HU NGỘ Ố
1.1. Hoàn c nh xu t hi n tình hu ngả ấ ệ ố
Nh ng y u kém và sai ph m trong mua s m tài s n công t i các cữ ế ạ ắ ả ạ ơ
quan, đn v thu c khu v c hành chính nhà n c b t ngu n t ch tr ngơ ị ộ ự ướ ắ ồ ừ ủ ươ
và chính sách c a Nhà n c trong vi c hi n đi hoá n n hành chính, c iủ ướ ệ ệ ạ ề ả
cách hành chính nh m nâng cao năng l c, hi u l c và hi u qu ho t đngằ ự ệ ự ệ ả ạ ộ
c a b máy hành chính nhà n c trong ph c v đi s ng xã h i, thúc đyủ ộ ướ ụ ụ ờ ố ộ ẩ
tăng tr ng và giao l u h p tác kinh t qu c t m t cách nhanh chóng,ưở ư ợ ế ố ế ộ
đúng đnh h ng c a Đng và Nhà n c ta.ị ướ ủ ả ướ
1.2. Mô t tình hu ngả ố
Tình hình mua s m tài s n Nhà n c trong nh ng năm v a qua, đcắ ả ướ ữ ừ ặ
bi t là trong hai năm 2014 và 2015ệ đã gây th t thoát hàng ch c t đng vàấ ụ ỷ ồ
nhi u tri u USD t ngân sách nhà n c (NSNN). Các sai ph m n y sinh tề ệ ừ ướ ạ ả ừ
nhi u c quan, đn v c a b máy hành chính t Trung ng đn đaề ơ ơ ị ủ ộ ừ ươ ế ị
ph ng.ươ Tiêu bi u là nh ng sai ph m trong vi c đu th u mua s m vàể ữ ạ ệ ấ ầ ắ
qu n lý tài s n t i T ng Công ty đng sát Vi t Nam: Theo công b c aả ả ạ ổ ườ ệ ố ủ
Thanh tra Chính Ph thì ủT ng công ty Đng s t Vi t Nam đã thi u tráchổ ườ ắ ệ ế
nhi m trong vi c quy t đnh và qu n lý th c hi n các d án đu t máyệ ệ ế ị ả ự ệ ự ầ ư
móc thi t b và d án k t c u h t ng đng s t gây lãng phí, kém hi uế ị ự ế ấ ạ ầ ườ ắ ệ
qu , trong đó có 3 d án mua s m máy móc thi t b v i t ng giá tr 408 tả ự ắ ế ị ớ ổ ị ỷ
đng (giai đo n 2003 – 2009). T ng công ty đng s t Vi t Namồ ạ ổ ườ ắ ệ đã buông
l ng và vi ph m quy đnh qu n lý v n, tài s n d n đn lãng phí ti n v n,ỏ ạ ị ả ố ả ẫ ế ề ố
c s v t ch t đc giao; ho t đng kinh doanh trì tr , kém hi u qu ; m tơ ở ậ ấ ượ ạ ộ ệ ệ ả ộ
s n i dung v qu n lý tài chính, tài s n còn đ x y ra khuy t đi m, viố ộ ề ả ả ể ả ế ể
ph m.ạThanh tra Chính ph cũng đã ch ra nhi u sai ph m trong qu n lý tàiủ ỉ ề ạ ả
chính, tài s n Nhà n c giao giai đo n 2011-2015 t i Vi n Hàn lâm Khoaả ướ ạ ạ ệ
h c và Công ngh Vi t Nam. Công tác đu th u xây d ng và mua s mọ ệ ệ ấ ầ ự ắ
trang thi t b y t t i S y t Gia Lai có sai l ch đn hang ch c t đng.ế ị ế ạ ở ế ệ ế ụ ỷ ồ
Bên c nh đó, theo Báo cáo c a Ki m toán ạ ủ ể Nhà n c v vi c muaướ ề ệ
s m, qu n lý và s d ng tài s n công t i m t s đn v thu c B Côngắ ả ử ụ ả ạ ộ ố ơ ị ộ ộ
Th ng, B Giáo d c và Đào t o, Đi h c Qu c Gia H Chí Minh v nươ ộ ụ ạ ạ ọ ố ồ ẫ
ch a tuân th đy đ các quy đnh hi n hành v vi c mua s m, s a ch aư ủ ầ ủ ị ệ ề ệ ắ ử ữ
tài s n, ch a ban hành quy ch qu n lý và s d ng tài s n theo Thông t sả ư ế ả ử ụ ả ư ố
245/2009/TT-BTC ngày 31/12/2009, không t ch c ki m kê tài s n cu iổ ứ ể ả ố
năm, theo dõi và h ch toán đi v i tài s n mua m i ho c thanh lý sai quyạ ố ớ ả ớ ặ
đnh, s d ng tài s n không đúng m c đích (B công Th ng, B Khoaị ử ụ ả ụ ộ ươ ộ
h c Công ngh , B thông tin truy n thông), v t đnh m c v s l ng xeọ ệ ộ ề ượ ị ứ ề ố ượ
ô tô (M t s đn v thu c B Y t ộ ố ơ ị ộ ộ ế s d ng v t 17 xe ô tô so v i đnh m cử ụ ượ ớ ị ứ
quy đnh c a B Y t t i Quy t đnh s 3247/QĐ-BYT ngày 07/9/2010 vàị ủ ộ ế ạ ế ị ố
Quy t đnh s 1855/QĐ-BYT ngày 31/5/2012 ế ị ố - Vi n Pháp Y tâm th n trungệ ầ
ng 01 xe, Vi n V sinh d ch t Tây Nguyên 01 xe, BV H u Ngh Vi tươ ệ ệ ị ễ ữ ị ệ
Đc 03 xe, B nh vi n Phong da li u TW Qu nh L p 02 xe, Đi h c Yứ ệ ệ ễ ỳ ậ ạ ọ
D c Tp H Chí Minh 05 xe, Vi n S t rét ký sinh trùng côn trùng Quyượ ồ ệ ố
Nh n 01 xe, Vi n Vacxin và Sinh ph m Y t Nhà Trang 01 xe, Bênh vi nơ ệ ẩ ế ệ
Nhi t đi TW 01 xe, B nh vi n Phong Da Li u TW Quy Hòa 01 xe, B nhệ ớ ệ ệ ễ ệ
vi n TW Hu 01 xe. Ngoài ra, B Y t ch a thu h i 06 xe ô tô thu c D ánệ ế ộ ế ư ồ ộ ự
Đng b ng sông C u Long (đã k t thúc năm 2013) theo ý ki n ch đo c aồ ằ ử ế ế ỉ ạ ủ
Th t ng Chính ph t i Công văn s 7386/VPCP-KTTH ngày 22/9/2014.ủ ướ ủ ạ ố )
Ki m toán Nhà n c cũng ch rõ s l ng l o trong vi c mua s m,ể ướ ỉ ự ỏ ẻ ệ ắ
qu n lý và s d ng tài s n c a m t s đa ph ng. T i các đn v này ch aả ử ụ ả ủ ộ ố ị ươ ạ ơ ị ư
ban hành quy ch qu n lý, s d ng xe ô tô chuyên dung đ áp d ng cho cácế ả ử ụ ể ụ
c quan đn v thu c đa ph ng qu n lý (T nh Gia Lai), vi c s d ng tàiơ ơ ị ộ ị ươ ả ỉ ệ ử ụ
s n công ch a hi u qu (Thành ph Đà N ng), ch a quán tri t th c hi nả ư ệ ả ố ẵ ư ệ ự ệ
t t ch tr ng th c hành ti t ki m trong đi u ki n ngân sách khó khănố ủ ươ ự ế ệ ề ệ
(T nh Vĩnh Phúc, H u Giang, Sóc Trăng, Quãng Ngãi). V n còn tình tr ngỉ ậ ẫ ạ
mua xe ô tô không phù h p v i m c đích trang b (T nh Khánh Hòa, Bìnhợ ớ ụ ị ỉ
Thu n); đi u chuy n xe ô tô cho đn v không có tiêu chu n đc trang bậ ề ể ơ ị ẩ ượ ị
xe (Thành ph Đà N ng đi u chuy n cho H i Nhà báo, H i Nông dân, H iố ẵ ề ể ộ ộ ộ
T Thi n, H i Liên hi p các t ch c h u ngh , m i h i 01 xe). …Có thừ ệ ộ ệ ổ ứ ữ ị ỗ ộ ể
nói, vi c nghiên c u nh m tìm ra gi i pháp phù h p đ h n ch tình tr ngệ ứ ằ ả ợ ể ạ ế ạ
th t thoát trong vi c qu n lý, mua s m và s d ng tài s n công là chuy nấ ệ ả ắ ử ụ ả ệ
đang làm đau đu các c quan qu n lý.ầ ơ ả
II. PHÂN TÍCH TÌNH HU NGỐ
2.1. M c tiêu phân tích tình hu ngụ ố
M c tiêu c a vi c phân tích tình hu ng là nh m làm rõ c s lý lu n,ụ ủ ệ ố ằ ơ ở ậ
đánh giá nguyên nhân, h u qu và tìm ra các gi i pháp đ nâng cao hi uậ ả ả ể ệ
qu ho t đng mua s m, qu n lý và s d ng tài s n công t i các c quan,ả ạ ộ ắ ả ử ụ ả ạ ơ
đn v thu c khu v c hành chính nhà n c.ơ ị ộ ự ướ
2.2. C s lý lu nơ ở ậ
V n đ qu n lý tài s n đc đu t , trang b cho c quan nhà n cấ ề ả ả ượ ầ ư ị ơ ướ
là đ ph c v cho vi c th c hi n ch c năng, nhi m v c a chính các cể ụ ụ ệ ự ệ ứ ệ ụ ủ ơ
quan đó và đ ph c v cho các m c tiêu phát tri n kinh t , văn hoá-xã h i.ể ụ ụ ụ ể ế ộ
Đi u này b t ngu n t b n ch t c a dân, do dân và vì dân c a Nhà n c taề ắ ồ ừ ả ấ ủ ủ ướ
do Ch t ch H Chí Minh và Đng c ng s n Vi t Nam gây d ng. Nhà n củ ị ồ ả ộ ả ệ ự ướ
là công c c a nhân dân, là hình th c đ t p h p, quy t s c m nh c aụ ủ ứ ể ậ ợ ụ ứ ạ ủ
toàn dân t c vào s nghi p chung ch Nhà n c không ph i là n i độ ự ệ ứ ướ ả ơ ể
"thăng quan, phát tài", chia nhau quy n l c, l i ích và b ng l c. Ng iề ự ợ ổ ộ ườ
kh ng đnh: "Bao nhiêu quy n h n đu là c a dân, chính quy n t xã đnẳ ị ề ạ ề ủ ề ừ ế
Chính ph trung ng đu do dân c ra"... Vi c xây d ng nâng cao hi uủ ươ ề ử ệ ự ệ
qu ho t đng c a nhà n c ph i căn c vào ch b máy nhà n c gi iả ạ ộ ủ ướ ả ứ ỗ ộ ướ ả
quy t nh ng nhu c u thi t y u h ng ngày c a dân chúng t t hay ch a, cóế ữ ầ ế ế ằ ủ ố ư
vì l i ích c a nhân dân, m t lòng m t d ph c v nhân dân hay không.ợ ủ ộ ộ ạ ụ ụ
Th c hi n t t ng c a Ch t ch H Chí Minh và ch tr ng,ự ệ ư ưở ủ ủ ị ồ ủ ươ
đng l i c a Đng trong lãnh đo Nhà n c và xã h i, sau g n 25 nămườ ố ủ ả ạ ướ ộ ầ
đi m i, nh t là 10 năm g n đây, n n kinh t th tr ng đnh h ng xã h iổ ớ ấ ầ ề ế ị ườ ị ướ ộ
ch nghĩa Vi t Nam t ng b c đc hình thành. Qua đó, s qu n lý c aủ ở ệ ừ ướ ượ ự ả ủ
Nhà n c v kinh t đt đc nhi u thành t u quan tr ng. Tuy nhiên, t tướ ề ế ạ ượ ề ự ọ ấ
c m i ch là b c đu, nh t là s qu n lý c a Nhà n c v kinh t cònả ớ ỉ ướ ầ ấ ự ả ủ ướ ề ế
nhi u y u kém, hi u l c và hi u qu qu n lý còn th p. H th ng lu tề ế ệ ự ệ ả ả ấ ệ ố ậ
pháp, chính sách ch a đng b và ch a nh t quán, k c ng pháp lu tư ồ ộ ư ấ ỷ ươ ậ
ch a nghiêm. Công tác tài chính, ngân hàng, giá c , k ho ch, quy ho chư ả ế ạ ạ
xây d ng, qu n lý đt đai... còn nhi u y u kém, s h ; th t c hành chínhự ả ấ ề ế ơ ở ủ ụ
v n r m rà, c i cách hành chính còn ch m và ch a kiên quy t. Do đó, bênẫ ườ ả ậ ư ế
c nh vi c nâng cao hi u l c và hi u qu qu n lý c a Nhà n c đi v iạ ệ ệ ự ệ ả ả ủ ướ ố ớ
kinh t th tr ng là vi c nâng cao hi u l c, hi u qu trong mua s m, qu nế ị ườ ệ ệ ự ệ ả ắ ả
lý và s d ng tài s n công Vi t Nam.ử ụ ả ở ệ