Tiểu luận: Phong cách lãnh đạo độc đoán của Steve Jobs tại Tập đoàn Apple

Ậ

Ể

TI U LU N

Ậ

Ạ

Ệ

MÔN: NGH  THU T LÃNH Đ O

Ề

Đ  TÀI

:

ạ ộ

ủ

“Phong cách lãnh đ o đ c đoán c a Steve Jobs t

ạ   i

ậ

T p đoàn Apple”

­1­

Ở Ầ

Ầ

PH N M  Đ U

ọ ề 1. Lý do ch n đ n tài

ỳ ệ ủ ự ạ ệ ề ầ Câu chuy n v  Steve Jobs là s  t o hóa k  di u c a tinh th n doanh nhân mà

ệ ờ ủ ừ ữ ẩ ấ ả ả ậ ớ ộ ị ai cũng ph i th a nh n. V i nh ng ph m ch t tuy t v i c a m t nhà qu n tr  kinh

ộ ự ấ ắ ự ệ ầ ạ doanh xu t s c, Steve Jobs đã g y d ng cho mình m t s  nghi p vĩ đ i. Steve Jobs

ư ộ ể ượ ố ủ ứ ạ ưở ượ ổ n i lên nh  m t bi u t ng t i cao c a s c sáng t o, trí t ng t ự ổ   ng, và s  đ i

ớ ườ ể ằ ồ ố ấ ể ạ ự m i tr ng t n, ông hi u r ng cách t ị t nh t đ  t o ra giá tr  đích th c trong th  k ế ỷ

ệ ế ố ệ ế ạ ớ ọ ự   XXI này là vi c k t n i óc sáng t o v i khoa h c công ngh , vì th  ông đã xây d ng

ơ ộ ưở ượ ượ ế ợ ự ớ m t công ty n i mà trí t ng t ộ ng đ t phá đ ữ c k t h p v i nh ng thành t u đáng

ạ ủ ỹ ỉ ủ ữ ệ ậ ớ kinh ng c c a k  thu t. V i nh ng đóng góp không m t ngh  c a mình cho Apple,

ế ớ ữ ấ ở ộ ớ ông đã giúp công ty tr  thành m t trong nh ng công ty l n nh t th  gi ớ i ( v i giá tr ị

ị ườ ế ớ ấ ộ ố v n hoá th  tr ng là cao nh t th  gi ờ i). Tuy nhiên, cu c đ i doanh nhân tài ba này

ở ổ ể ạ ư ệ ế đã k t thúc tu i 56 (ngày 05/10/2011) vì căn b nh ung th . Ông ra đi đ  l i bao

ố ế ọ ườ nu i ti c cho m i ng i.

ượ ầ ủ ị ớ ệ ả ậ Steve Jobs đ ậ c cho là b c th y c a ngh  thu t qu n tr  v i phong cách lãnh

ể ệ ị ủ ủ ả ộ ạ đ o đ c đoán c a mình. Jobs đã th  hi n tài qu n tr  c a mình giúp cho công ty

ỏ ờ ự ạ ượ ả ư ề Apple thoát kh i b  v c phá s n năm 1997 và đ t đ c nhi u thành công nh  ngày

ạ ủ ậ ọ ớ hôm nay. Vì v y, chúng tôi đã ch n Steve Jobs v i phong cách lãnh đ o c a ông đ ể

ố ượ ề ể ệ ậ ạ ậ ộ ớ làm n i dung đ  tài ti u lu n môn “Ngh  thu t lãnh đ o” v i mong mu n đ c tìm

ạ ủ ể ệ ơ ậ hi u sâu h n ngh  thu t lãnh đ o c a ông.

ụ ứ 2. M c tiêu nghiên c u

ủ ạ ạ ể Phân tích và làm rõ phong cách lãnh đ o c a Steve Jobs t i Apple đ  rút ra

ạ ủ ư ữ ư ặ ỉ nh ng đ c tr ng trong phong cách lãnh đ o c a Steve Jobs, ch  rõ nh ng thành công,

­2­

ờ ừ ạ ạ ồ ữ ồ ạ t n t i do phong cách lãnh đ o này t o ra. Đ ng th i, t nh ng phân tích đó, chúng

ư ữ ả ạ ủ ệ ơ ta đ a ra nh ng gi i pháp giúp hoàn thi n h n phong cách lãnh đ o c a Steve Jobs.

ố ượ ứ ạ 3.  Đ i t ng và ph m vi nghiên c u

ố ượ ứ 3.1. Đ i t ng nghiên c u

ủ ạ ạ ậ ộ Phong cách lãnh đ o đ c đoán c a Steve Jobs t i t p đoàn Apple

ứ ạ 3.2. Ph m vi nghiên c u

ề ộ  V  n i dung:

ậ ơ ả ữ ề ạ ­ Trình bày nh ng lý lu n c  b n v  phong cách lãnh đ o.

ế ợ ơ ả ơ ở ữ ể ậ ớ ế ­ Trên c  s  nh ng lý lu n c  b n k t h p v i hi u bi t th c t ự ế ề ố    v   đ i

ứ ữ ư ặ ằ ỉ ượ t ữ   ng nghiên c u nh m ch  ra nh ng đ c tr ng riêng; phân tích và làm rõ nh ng

ồ ạ ả ụ ủ ố ượ ắ ứ thành công, t n t i và các gi i pháp kh c ph c c a đ i t ng nghiên c u.

 V  th i gian: ề ờ

ạ ủ ừ ở ạ ừ Phong cách lãnh đ o c a Steve Jobs t khi ông tr  l i Apple t ế    năm 1997 đ n

năm 2011

ươ ứ 4. Ph ng pháp nghiên c u

ề ươ ủ ế ươ ừ ượ ế ợ Đ  tài k t h p các ph ng pháp ch  y u: ph ng pháp tr u t ng hóa khoa

ươ ế ợ ệ ậ ổ ợ ọ h c, ph ng pháp thu th p tài li u; phân tích, so sánh và t ng h p; k t h p ph ươ   ng

ử ị ươ ự ệ ề pháp l ch s  và ph ng pháp logic trong quá trình th c hi n đ  tài.

ế ấ ể ậ 5. K t c u bài ti u lu n

ở ầ ế ệ ậ ả ầ ộ ụ Ngoài ph n m  đ u, k t lu n, danh m c tài li u tham kh o, n i dung chính

ồ ươ ự ậ ủ c a báo cáo th c t p g m ba ch ng chính:

ươ ậ ề ơ ở ạ Ch ng 1: C  s  lý lu n v  phong cách lãnh đ o

ươ ự ộ ề ạ ạ Ch ủ   ng 2: Phân tích th c tr ng v  phong cách lãnh đ o đ c đoán c a

ạ Steve Jobs t i Apple

ươ ả ộ ệ ạ Ch ng 3: Gi ủ   i pháp hoàn thi n phong cách lãnh đ o đ c đoán c a

ạ Steve Jobs t i Apple

­3­

ƯƠ

CH

NG 1:

Ơ Ở

Ậ

Ạ

Ề

C  S  LÝ LU N V  PHONG CÁCH LÃNH Đ O

ệ ề ạ 1.1. Khái ni m v  phong cách lãnh đ o

ạ ệ 1.1.1. Khái ni m lãnh đ o

ả ạ ưở ạ ộ ế ộ Lãnh đ o là quá trình gây  nh h ặ   ủ ng đ n ho t đ ng c a m t cá nhân ho c

ạ ượ ằ ộ ệ ụ ể ấ ị ụ ữ ề m t nhóm, nh m đ t đ c m c đích trong nh ng đi u ki n c  th  nh t đ nh. Lãnh

ả ố ườ ế ạ ố ộ ạ đ o là kh  năng lôi cu n ng i khác đi theo mình, là bi ữ   t t o ra m i ràng bu c gi a

ườ ệ ằ ả ng i và công vi c b ng cách quan tâm c  hai.

ụ ế ả ạ ả ưở ườ Lãnh đ o là kh  năng thuy t ph c và gây  nh h ng trên ng i khác đ ể

ữ ụ ề ạ ố ạ   hoàn thành nh ng m c tiêu mong mu n. Nói cách khác, lãnh đ o thiên v  khía c nh

ế ả ắ ườ ể ố ế ọ ộ ộ ộ nhân b n và nh m đ n “ng i” đ  n i k t h  thành m t đ i ngũ và đ ng viên h ọ

ế ớ ụ ố ti n t i m c tiêu mong mu n.

ứ ạ ạ ạ ạ ứ   Có hai lo i lãnh đ o là lãnh đ o chính th c và lãnh đ o không chính th c.

ứ ạ ườ ự ề ạ ườ Lãnh đ o chính th c là ng i lãnh đ o có th c quy n. Ng ự   ạ i lãnh đ o có th c

ề ườ ộ ổ ả ạ ồ ờ ị quy n là ng i lãnh đ o đ ng th i đóng vai trò qu n tr  viên trong m t t ứ    ch c,

ứ ử ề ạ ườ ể ượ đ c trao ban quy n h n và ch c năng hành x  trên ng ộ   i khác đ  thi hành m t

ạ ị ườ ạ ọ công tác theo ho ch đ nh. Ng ạ   ứ i lãnh đ o không chính th c hay còn g i là lãnh đ o

ườ ạ ố ườ ự t nhiên, là ng ớ i lãnh đ o do thiên phú v i phong cách lôi cu n ng i khác. Tuy

­4­

ứ ư ề ể ế ạ ờ ủ ọ h  không có quy n h n chính th c đ  sai khi n, nh ng l ị   ọ i nói c a h  có giá tr ,

ườ ự ữ ệ ắ ườ ạ ự ượ đ c  ng i khác  l ng nghe và  th c hi n.  Nh ng ng i lãnh đ o t nhiên này

ườ ượ ườ ưỡ ư ộ ứ ộ ươ ề ẫ th ng đ c ng i khác ng ng m  nh  m t ch ng nhân g ng m u v  cách t ổ

ố ớ ờ ố ự ứ ư ệ ộ ch c và th c hi n đ i v i đ i s ng cá nhân cũng nh  xã h i.

ệ ạ 1.1.2. Khái ni m phong cách lãnh đ o

ữ ạ ươ ứ ặ Phong cách lãnh đ o là nh ng ph ạ   ng pháp ho c cách th c nhà lãnh đ o

ườ ố ượ ể ế ả ở ạ ị th ng dùng đ  gây  nh hu ng đ n đ i t ng b  lãnh đ o.

ươ ứ ệ ạ Xét trên ph ng di n cá nhân, phong cách lãnh đ o chính là cách th c làm

ệ ủ ủ ạ ạ ạ ộ ủ   vi c c a nhà lãnh đ o. Phong cách lãnh đ o c a m t cá nhân là d ng hành vi c a

ườ ỗ ự ả ể ệ ở ớ ọ ữ ộ ườ ng i đó th  hi n các n  l c  nh hu ng t ủ i h at đ ng c a nh ng ng i khác.

ươ ệ ố ệ ổ ể ạ Xét trên ph ấ   ng di n t ng th , phong cách lãnh đ o là h  th ng các d u

ủ ọ ư ủ ệ ả ạ ặ ộ ượ ị hi u đ c tr ng c a h at đ ng và qu n lý c a nhà lãnh đ o, đ ở ặ   c quy đ nh b i đ c

ể ủ ọ đi m nhân cách c a h .

1.2. Các mô hình phong cách lãnh đ oạ

ạ ộ 1.2.1. Phong cách lãnh đ o đ c đoán

1.2.1.1. Khái ni mệ

ạ ộ ượ ạ ọ Phong cách lãnh đ o đ c đoán còn đ c g i là phong cách lãnh đ o chuyên

ử ề ạ ạ ạ quy n, phong cách lãnh đ o theo hành chính x  ph t, phong cách lãnh đ o theo ch ỉ

ạ ươ ị ế Ở ạ ẽ ặ th , phong cách lãnh đ o c ng quy t. đây nhà lãnh đ o s  áp đ t nhân viên; các

ạ ẽ ậ ậ ệ ệ ế ề   ệ nhân viên nh n l nh và thi hành m nh l nh. Nhà lãnh đ o s  t p trung h t quy n

ủ ự l c vào tay c a mình.

ớ ự ể ự ệ ặ ạ ộ ị ặ   Lãnh đ o đ c đoán là s  áp đ t công vi c v i s  ki m soát và giám th  ch t

ẽ ả ộ ị ườ ấ ướ ị ch . Qu n tr  viên đ c đoán th ng l y mình làm th ọ c đo giá tr . H  không quan

ế ủ ế ườ ồ ộ ỉ tâm đ n ý ki n c a ng ự   i khác dù là đ ng đ i hay nhân viên mà ch  hoàn toàn d a

ứ ứ ế ệ ườ ợ ủ vào ki n th c và kinh nghi m c a chính mình. Hình th c này th ớ   ng phù h p v i

ị ổ ể ả ặ ổ ứ ạ ố l i qu n tr  c  đi n, ho c khi t ộ ộ ể ạ    ch c đang trong tình tr ng canh tân n i b  đ  lo i

ừ ầ ử ữ ạ ạ ấ ầ tr nh ng ph n t làm lũng đo n sinh ho t chung, vv… Nh t là khi tinh th n k ỷ

ậ ự ủ ổ ứ ỏ ẻ ầ ử ổ ậ lu t và tr t t ch c l ng l o c n s a đ i. c a t

­5­

ệ ạ ấ ớ Phong cách này xu t hi n khi các nhà lãnh đ o nói v i nhân viên chính xác

ữ ọ ố nh ng gì h  mu n các nhân viên làm và làm ra sao mà không kèm theo b t k  l ấ ỳ ờ   i

ỉ ẫ khuyên hay ch  d n nào.

Ư ể 1.2.1.2.  u đi m

ứ ượ ộ ậ ử ụ ạ ấ   đ ể ớ   c nhà lãnh đ o s  d ng thành công trong m t t p th  m i Th  nh t,

ư ậ ạ ộ ể ắ ặ ậ thành l p, ch a thi ế ậ ượ t l p đ c nguyên t c ho t đ ng… ho c trong các t p th  đang

ươ ướ ạ ộ ổ ứ ấ ấ m t ph ng h ng ho t đ ng, không khí trong t ch c là gây h n…

ủ ổ ự ứ ụ ủ ộ s  thành công c a t ch c ph  thu c vào vai trò cá nhân c a nhà ứ Th  hai,

ị ế ị ỏ ẽ ả ả ạ ề ổ ứ qu n tr . N u nhà qu n tr  gi i s  mang l i nhi u thành công cho t ch c.

ườ ự ộ ề ẩ ấ ợ trong các tr ủ   ng h p kh n c p thì s  đ c đoán chuyên quy n c a Th  ba,ứ

ạ ạ ả ấ ữ ệ lãnh đ o đôi khi mang l ờ i nh ng hi u qu  b t ng .

ượ 1.2.1.3. Nh ể c đi m

ườ ư ế ạ ứ ấ  ng ế ủ   i lãnh đ o không quan tâm đ n suy nghĩ cũng nh  ý ki n c a Th  nh t,

ậ ụ ượ ự ạ ủ ướ ề nhân viên nên không t n d ng đ c s  sáng t o c a nhân viên d i quy n.

ế ị ủ ườ ề ạ ườ quy t đ nh c a ng i lãnh đ o chuyên quy n th ng ít đ ượ ấ   c c p ứ Th  hai,

ế ự ẫ ấ ậ ồ ố ướ d ố ủ   ậ i ch p nh n, đ ng tình và làm theo, th m chí còn d n đ n s  ch ng đ i c a

ấ ướ c p d i.

ệ ạ ả ớ ệ    v i phong cách này, nhân viên ít thích lãnh đ o, hi u qu  làm vi c Th  ba,ứ

ấ ặ ạ ặ ạ ơ cao h n khi có m t lãnh đ o, th p khi không có m t lãnh đ o.

ổ ứ ụ ị ướ ộ  ch c ph  thu c vào đ nh h ng cá nhân. Th  t ,ứ ư  không khí trong t

1.2.1.4. Áp d ngụ

ệ ệ ấ ạ ộ ợ ộ Phong cách lãnh đ o đ c đoán r t thích h p khi có m t m nh l nh t ừ ấ    c p

ả ư ế ữ ả ả ầ ả trên mô t nh ng gì c n ph i làm và ph i làm nh  th  nào. Phong cách qu n lí này

ợ ườ ế ề ệ ợ cũng thích h p trong tr ặ   ạ ng h p các nhân viên còn h n ch  v  kinh nghi m ho c

ữ ế ầ ế ể ệ ầ ộ ớ thi u nh ng kĩ năng c n thi ữ   t đ  hoàn thành công vi c. C n đ c đoán v i nh ng

ườ ư ữ ố ườ ự ủ ế ng ố i  a ch ng đ i, nh ng ng i không có tính t ị ự  ch , thi u ngh  l c và kém tính

sáng t o.ạ

ạ ủ 1.2.2. Phong cách lãnh đ o dân ch

­6­

1.2.2.1. Khái ni mệ

ể ượ ư ệ ằ ặ ườ ả ế Là ki u phong cách đ c đ c tr ng b ng vi c ng i qu n lý bi t phân chia

ề ự ủ ế ả ấ ướ ế ạ ắ quy n l c c a mình, tham kh o ý ki n c p d ấ   i, bàn b c, l ng nghe ý ki n c p

ế ị ướ ướ d i tr c khi ra các quy t đ nh.

ả ị ườ ố ủ ạ ườ ế ạ Qu n tr  viên theo đ ng l i lãnh đ o dân ch  là ng i bi ữ   t t o ra nh ng

ế ị ế ị ữ ể ả ậ ộ ộ ộ ộ cu c th o lu n gi a đ i ngũ đ  tìm m t quy t đ nh chung. M t khi đã quy t đ nh

ấ ứ ẽ ượ ủ ế ộ ự dù là ý ki n c a b t c  thành viên nào trong đ i ngũ, công tác s  đ ệ   c th c hi n

ế ị ạ ạ ự ấ ổ ứ ố theo quy t đ nh đó. L i lãnh đ o này đem l i s  nh t trí trong t ộ    ch c và giúp c ng

ủ ộ ề ệ ắ tác viên hay nhân viên n m quy n ch  đ ng trong vi c thi hành công tác. Nhân viên

ườ ơ ộ ế trong các t ổ ứ ớ ố  ch c v i l ạ i lãnh đ o này th ng có c  h i phát huy sáng ki n cao. Do

ệ ệ ạ ầ đó, tinh th n làm vi c cũng cao và đ t hi u năng.

Ư ể 1.2.2.2.  u đi m

ạ ạ ủ ề ệ ượ ứ ấ  nhà lãnh đ o t o đi u ki n cho nhân viên c a mình đ c phát huy Th  nh t,

ệ ậ ự ệ ế ế ế ạ ạ ạ sáng ki n, tham gia vào vi c l p k  ho ch và th c hi n k  ho ch, t o cho c p d ấ ướ   i

ầ ế ự ủ ộ s  ch  đ ng c n thi t.

ầ ớ ạ ạ  v i phong cách này, nhà lãnh đ o t o ra b u không khí tâm lý tích ứ Th  hai,

ệ ạ ấ ả ơ ự c c trong quá trình qu n lí, nhân viên thích lãnh đ o h n, năng su t làm vi c cao k ể

ở ơ ệ ặ ạ ở ả c  khi không có m t lãnh đ o, không khí làm vi c trong nhóm c i m  h n.

ơ ữ ế ị ủ ộ h n n a, các quy t đ nh c a nhà lãnh đ o đ ạ ượ ấ ướ ủ c c p d i  ng h  và Th  ba,ứ

làm theo.

ượ 1.2.2.3. Nh ể c đi m

ứ ế ế ắ ả ạ ỹ ấ   n u thi u tính s c s o và k  năng phân tích, nhà lãnh đ o s ẽ Th  nh t,

ể ượ ế ị ắ không th  ra đ c quy t đ nh đúng đ n.

ể ở ữ ế ế ế ạ ơ h n n a, n u thi u tính quy t đoán, nhà lãnh đ o có th  tr  thành ứ Th  hai,

ườ ấ ướ ng i theo đuôi c p d i.

ẽ ỏ ỡ ấ ơ ộ ế ị ậ quy t đ nh ch m s  b  l m t c  h i. Th  ba,ứ

1.2.2.4. Áp d ng ụ

ộ ậ ể ầ ố ẹ ầ ứ ấ  trong m t t p th  có b u không khí t ế   t đ p, có tinh th n đoàn k t, Th  nh t,

ự ả ự ả có kh  năng t qu n, t giác cao.

­7­

ố ớ ữ ườ ầ ậ ể ố ố ể ậ đ i v i nh ng ng i có tinh th n t p th , l i s ng t p th , có tinh ứ Th  hai,

ầ ợ th n h p tác.

ạ ự 1.2.3. Phong cách lãnh đ o t do

1.2.3.1. Khái ni mệ

ạ ự ạ ấ ể Phong cách lãnh đ o t do là ki u phong cách mà nhà lãnh đ o r t ít khi s ử

ề ự ấ ướ ượ ự ạ ạ ệ ề ụ d ng quy n l c, cho c p d i đ c t do. Nhà lãnh đ o t o đi u ki n và giúp đ ỡ

ọ Ở ấ ằ ạ nhân viên b ng cách cung c p thông tin cho h . phong cách này, nhà lãnh đ o cho

ế ị ư ệ ạ ẫ ị ố ớ   phép các nhân viên ra quy t đ nh, nh ng nhà lãnh đ o v n ch u trách nhi m đ i v i

ế ị ữ ượ ư nh ng quy t đ nh đ c đ a ra.

Ư ể 1.2.3.2.  u đi m

ủ ể ể ở ề ỗ ấ    m i thành viên trong nhóm đ u có th  tr  thành ch  th  cung c p ứ Th  hai,

ữ ế ả ự ễ ề ố ữ ế ặ ấ ở nh ng ý tu ng, ý ki n gi i quy t, nh ng v n đ  c t lõi do th c ti n đ t ra.

ủ ổ ự ể ứ các nhân viên có th  tham gia vào các d  án c a t ch c nên tính Th  ba,ứ

ạ ượ ố sáng t o đ c phát huy t i đa.

ự ỏ ạ ự ị do, không b  gò bó Th  t ,ứ ư  phong cách này t o cho nhân viên s  th ai mái, t

ệ ệ ả ơ nên hi u qu  làm vi c cao h n.

ượ 1.2.3.3. Nh ể c đi m

ự ỗ ế ế ẫ ờ ộ ố Đôi khi t ứ  do quá m c, m i ng ấ   ư i m t ý ki n, d n đ n không th ng nh t

ể ẫ ụ ế ế ượ ượ đ c ý ki n chung, và có th  d n đ n m c tiêu chung không đ c h oàn thành.

ể ơ ạ ệ Người lãnh đ o có th  l là trong công vi c.

1.2.3.4. Áp d ngụ

ử ụ ạ ủ ượ ử ụ S  d ng phong cách lãnh đ o  y thác đ c s  d ng khi các nhân viên có kh ả

ư ế ữ ầ ố ị năng phân tích tình hu ng, xác đ nh nh ng gì c n làm và làm nh  th  nào. Nên dùng

ạ ự ể ữ ớ ườ ơ ườ ki u lãnh đ o t do v i nh ng ng i h n tu i ữ ổ , nh ng ng ệ   i không thích giao thi p

ủ ầ hay có đ u óc cá nhân ch  nghĩa.

ế ố ả ưở ệ ự ọ ế ạ 1.3. Các y u t nh h ng đ n vi c l a ch n phong cách lãnh đ o

ữ ư ạ ỗ ượ ệ ự ể M i phong cách lãnh đ o có nh ng  u, nh ọ   c đi m riêng và vi c l a ch n

ố ớ ấ ạ ả ạ ợ ọ phong cách lãnh đ o phù h p là r t quan tr ng đ i v i nhà lãnh đ o trong qu n lí,

ề ệ đi u hành công vi c.

­8­

ệ ự ụ ể ạ ả ọ ộ ổ   Vi c l a ch n phong cách có th  ph  thu c vào b n thân nhà lãnh đ o: tu i

ự ệ ề ệ ạ ộ ị tác, tính cách, kinh nghi m, trình đ , năng l c, tr ng thái tâm lí, ngh  nghi p, v  trí

ủ ả ụ ể ặ ọ ề công tác, đ c đi m ngành ngh  và m c tiêu c a b n thân h .

ệ ự ế ố ụ ạ ọ ộ Ngoài ra vi c l a ch n phong cách lãnh đ o còn ph  thu c vào các y u t tác

ừ ạ ả ả ả ố ị ộ đ ng t ủ    bên ngoài: hoàn c nh lãnh đ o, các tình hu ng qu n tr , văn hóa qu n lí c a

ệ ớ ự ữ ố ố ượ đ i t ứ ộ ứ   ng,..; d a trên m i quan h  v i nhân viên và gi a các nhân viên, m c đ  s c

ệ ủ ự ệ ép công vi c và năng l c làm vi c c a nhân viên.

ệ ữ ả ủ ế ạ ớ   ố Phong cách lãnh đ o là k t qu  c a m i quan h  gi a tính cách cá nhân v i

ườ ượ ạ ể ệ môi tr ng và đ ằ c bi u hi n b ng công th c: ứ Phong cách lãnh đ o = Cá tính x

Môi tru ng.ờ

ƯƠ

CH

NG 2:

Ạ

Ề

Ự

PHÂN TÍCH TH C TR NG V  PHONG CÁCH LÃNH

Ạ

Ộ

Ừ

Ạ

Ủ

Đ O Đ C ĐOÁN C A STEVE JOBS T I APPLE T  GIAI

Ạ

ĐO N 1997­2011

ơ ượ ề ể ử ủ 2.1. S  l c v  ti u s  c a Steve Jobs

ả ộ ị Steven Paul Jobs (24/2/1955 ­ 5/10/2011) là m t nhà qu n tr  và doanh nhân

ườ ữ ỹ ườ ậ ủ ổ ế n i ti ng ng ộ i M . Ông là m t trong nh ng ng i sáng l p c a hãng Apple và là

ữ ộ ườ ưở ấ ở ớ ệ m t trong nh ng ng ả i có  nh h ng l n nh t ngành công nghi p vi tính. Tr ướ   c

ừ ủ ề ổ ố ưở ạ đây ông t ng là t ng giám đ c đi u hành c a x ng phim ho t hình Pixar; sau đó

­9­

ố ủ ở tr  thành thành viên trong ban giám đ c c a công ty Walt Disney năm 2006, sau khi

ạ Disney mua l i Pixar.

ữ ậ ố ồ Cu i   nh ng   năm   1970,   Steve   Jobs   cùng   nhà   đ ng   sáng   l p   Apple   Steve

ộ ố ườ ế ế ư Wozniak, Mike Markkula và m t s  ng i khác, thi ể t k , phát tri n và đ a ra th ị

ườ ữ ộ ươ tr ng m t trong nh ng dòng máy tính cá nhân thành công th ạ ầ ng m i đ u tiên,

ữ ữ ầ ộ ườ ầ dòng Apple II. Đ u nh ng năm 1980, Jobs là m t trong nh ng ng i đ u tiên nhìn

ề ấ ươ ạ ủ ệ ườ ồ ọ ằ ề ể th y ti m năng th ng m i c a giao di n ng i dùng đi u khi n đ  h a b ng cách

ấ ạ ộ ẫ ệ ế ộ ờ ộ ấ   ử ụ s  d ng chu t d n đ n vi c ra đ i Macintosh. Sau khi th t b i trong m t cu c đ u

ề ự ớ ố ỏ ậ   tranh quy n l c v i ban giám đ c vào năm 1984, Jobs rút kh i Apple và sáng l p

ề ả ụ ề ể ộ NeXT, m t công ty phát tri n n n t ng máy tính chuyên v  giáo d c và kinh doanh

ơ ạ ở ạ ư ệ cao h n. Vi c Apple mua l i NeXT vào năm 1996 đ a Steve Jobs tr  l i công ty mà

ệ ở ồ ề ổ ố ậ ông là đ ng sáng l p, sau đó làm vi c đó trong vai trò t ng giám đ c đi u hành t ừ

ế ạ ộ ậ năm 1997 cho đ n năm 2011. Năm 1986, ông mua l ủ   ồ ọ i b  ph n đ  h a vi tính c a

ạ ẫ ổ   công ty Lucasfilm, sau đó tách ra thành hãng phim ho t hình Pixar. Ông v n là t ng

ầ ủ ề ế ắ ố ổ ớ ổ giám đ c đi u hành và c  đông l n n m 50,1% c  ph n c a Pixar cho đ n khi hãng

ạ ở ổ ớ Walt Disney mua l ấ   i vào năm 2006.Do đó Jobs tr  thành c  đông cá nhân l n nh t

ị ủ ủ ả ầ ổ ạ   ộ ồ ắ n m 7% c  ph n và là thành viên c a H i đ ng qu n tr  c a Disney. Quá trình ho t

ủ ề ả ộ đ ng kinh doanh c a Steve Jobs đã đóng góp nhi u cho các hình  nh bi u t ể ượ   ng

ể ủ ộ ệ mang phong cách m t nhà doanh nghi p tiêu bi u c a Thung lũng Silicon.

ố ừ ứ ổ ố Ngày 24 tháng 8 năm 2011, Steve Jobs tuyên b  t ề    ch c t ng giám đ c đi u

ư ừ ủ ứ ạ ằ hành c a Apple. Trong th  t ẽ ử ắ  ch c, Jobs m nh m  g i g m r ng Tim Cook là

ườ ế ệ ượ ộ ồ ệ ổ ng i k  nhi m ông. Sau đó, Jobs  đã đ ả   ủ ị c b  nhi m làm ch  t ch h i đ ng qu n

ị ủ ờ ở ổ tr  c a Apple. Ngày 5 tháng 10, 2011, Apple loan tin Steve Jobs đã qua đ i tu i 56.

ạ ộ ủ ự ề ạ 2.2. Th c tr ng v  phong cách lãnh đ o đ c đoán c a Steve Jobs t ạ   i

ạ Apple giai đo n 1997­2011

ự ạ ủ ề ạ 2.2.1. Th c tr ng v  tính cách c a Steve Jobs   tai Apple giai đo n 1997­

2011

ộ ườ ầ ế ự ạ i c u toàn, tinh t và yêu thích s  sáng t o ứ ấ  là m t ng Th  nh t,

ầ ỉ ỉ ượ ấ Ông luôn yêu c u nhân viên t  m  và không đ ộ c có b t kì m t sai xót nào, s ự

ể ệ ữ ạ ạ ả ả khao khát hoàn h o và yêu thích sáng t o th  hi n ngay nh ng đo n qu ng cáo và

­10­

ủ ữ ế ế ể ả ủ ế ẩ ự s  quy n rũ c a nh ng thi ữ t k  s n ph m đem đ n nh ng thành công c a Apple do

ườ ầ ồ ạ ầ ư ấ ả ố ớ ữ ậ v y ông th ng hay d n ép và yêu c u làm l i h u nh  t t c  đ i v i nh ng thi ế   t

ệ ọ ủ ụ ư ẩ ả ế ả k , s n ph m không hoàn h o theo cách nhìn c a ông. Ví d  nh : vi c r i đèn vào

ắ ả ẩ ẩ ổ ố ờ ị ủ   iMac trong bu i ra m t s n ph m (6/1998) cũng t n không ít th i gian chu n b  c a

ủ ế ả ẩ ợ ớ Jobs, cho đ n khi ánh đèn soi vào s n ph m h p v i ý c a ông.

ủ ủ ả ả ẩ ớ ữ Các s n ph m c a Apple theo ý c a Jobs ph i quan tâm t i nh ng chi ti ế   t

ể ả ế ố ữ ấ ỏ ở ặ ủ ả ậ nh  nh t, k  c  nh ng chi c  c vít ẩ  m t sau c a s n ph m. Th m chí có ng ườ   i

ả ế ể ế ạ ạ ả ằ ố ố ph i th t lên r ng “ Jobs mu n ki m soát đ n c  đ n h t cát trong vi m ch” .Các

ỗ ế ư ả ẩ ừ ể dòng s n ph m n i ti ng nh  iPod, iPhone, iPad t ế    ki u dáng bên ngoài cho đ n

ầ ừ ể ệ ề ề ầ ồ ộ ế ự ạ ph n c ng và ph n m m đ u đ ng b  và th  hi n nét tinh t , sáng t o và s  khát

ướ ớ ự ừ ả khao h ng t i s  hoàn h o không ng ng.

ễ ỗ ớ ọ ườ i d  n i nóng v i m i ng ứ Th  hai,

ữ ự ụ ư ệ ệ ạ Vào nh ng lúc áp l c công vi c lên cáo, ví d  nh  khi h n chót vi c hoàn

ớ ầ ả ủ ạ ễ ấ ặ ẫ thành m u iMac t i g n, tính khí nóng n y c a Jobs l ậ i càng d  nh n th y, đ c bi ệ   t

ộ ọ ả ố ặ ớ ề ả ữ ấ ộ ấ là trong lúc ông ph i đ i m t v i nh ng v n đ  s n xu t. Trong m t cu c h p đánh

ả ế ượ ằ ễ ả ấ ậ ẩ giá s n ph m, ông bi t đ c r ng quy trình s n xu t đang ch m tr . Steve Jobs t ỏ

ệ ố ộ ậ ỗ ứ ậ ấ ữ ủ ự ế ỗ   thái đ  gi n d  kh ng khi p, và n i t c gi n  y tuy t đ i thành th c. Ông đã n i

ớ ả ữ ẩ ậ ả ớ ờ ẽ ấ ặ ắ ầ gi n   v i   c   nhóm   làm   s n   ph m   v i   nh ng   l ớ   ề   r t   n ng   n ,   b t   đ u   v i i   l

ườ ế ố ứ ả ơ Rubinstein: “Các ng i bi t là chúng ta đang c  c u c  công ty c  mà,” ông ta thét

ườ ọ ự ễ ả ỏ ỏ lên: “và các ng ậ   ả i đang làm h ng bét m i s !”. B n tính n ng n y cũng d  nh n

ị ộ ạ ẩ ạ ấ ố ủ th y khi Lee Clow ­ giám đ c sáng t o c a Chiat/Day,   đã chu n b  m t lo t các

ử ạ ẫ ả ầ ắ ử   m u qu ng cáo đ y màu s c trên t p chí và khi ông g i cho Jobs các trang in th ,

ứ ệ ạ ậ ậ ồ ộ ộ ồ Lee Clow đã nh n h i đáp là m t cu c đi n tho i điên cu ng t c gi n. Màu xanh

ủ ế ẳ ẫ ả ớ ươ d ị ng trong m u qu ng cáo, Jobs kh ng đ nh, khác v i màu xanh c a chi c iMac

ườ ề ế ẳ ườ và Jobs đã hét vào Lee Clow: “Các ng i ch ng h  bi t các ng i đang làm gì!”

ẽ ả ườ ứ ậ ầ ả ấ Jobs thét lên: “Tôi s  b o ng ậ   i khác nh n ph n qu ng cáo, vì m y th  này th t

ế ố kh n ki p”.

ườ ể ọ ọ ứ là con ng ố i có tham v ng, mu n ki m soát m i th ứ Th  ba,

ượ ệ ổ ư ấ Sau khi đ c b  nhi m làm chuyên viên t ậ    v n cho Amelio, Jobs ngay l p

ữ ườ ưở ữ ấ ị ở ầ ứ ẩ t c đ y nh ng ng i ông tin t ng vào nh ng v  trí c p cao ả    Apple. Jobs c n đ m

­11­

ữ ắ ườ ự ự ỏ ế ừ ị ắ ằ ả b o ch c ch n r ng nh ng ng i th c s  gi i đ n t NeXT không b  “đâm sau

ữ ơ ở ữ ữ ố ị ở ể ề ẻ ư l ng” b i nh ng k  kém h n đang gi nh ng v  trí c t cán Apple. Đ  đi u hành

ử ụ ề ả ầ ườ ạ ể ắ m ng ph n m m, ông s  d ng ng ả   ủ i b n Avie Tevanian c a mình. Đ  n m m ng

ứ ầ ườ ắ ị ươ ự ở ộ ọ ph n c ng, ông đã ch n Jon Rubinstein, ng i đã n m v  trí t ng t ậ    b  ph n

ầ ứ ủ ẩ ả ấ ừ ạ ế ế ph n c ng c a NeXT. T t các nhóm làm s n ph m, t công đo n thi ế   t k  cho đ n

ạ ộ ề ẩ ả ả ượ ẽ ể ặ ho t đ ng qu ng bá cho s n ph m đ u đ c Steve Jobs ki m soát ch t ch  theo

ẩ ủ ữ nh ng tiêu chu n c a ông.

ề ớ ườ ố ấ ẫ Khi Jobs quay v  Apple v i vai trò là ng ự ậ   ắ i c  v n d n d t Apple v c d y,

ế ụ ể ế ớ ỉ ả   ch  trong 90 ngày đ  tìm ki m CEO m i cho Apple , Jobs ti p t c sôi lên khi ph i

ừ ả ọ ị ạ tr  l ả ờ ướ i tr c ban qu n tr  mà ông không tôn tr ng. “Hãy d ng đoàn tàu l i, nó s ẽ

ả ậ ộ ế ả ớ không có k t qu ,” ông nói v i Woolard. “Công ty này đang ph i v t l n đ  t n t ể ồ ạ   i,

ầ ấ ả ể ả ậ ờ ị và tôi không có th i gian đ  làm vú nuôi cho ban qu n tr . Vì v y tôi c n t t c  các

ở ạ ẽ ặ ớ ông rút lui. Ho c tôi s  rút lui và không quay tr  l ứ i vào th  hai t i”. Và sau đó, ông

ộ ọ ả ừ ứ ế ườ ị bu c h  ph i t ch c, rút lui và ông ki m ng i vào các v  trí đó.

ườ ế i quy t đoán Th  t ứ ư là ng ,

ế ị ủ ế ạ ẽ ớ Jobs vô cùng quy t đoán và m nh m  v i các quy t đ nh c a mình. Khi ông

ẽ ỏ ặ ấ ả ự ữ ủ ả ấ ố th y gì đúng, ông s  b  m c t t c  s  ph n đ i hay nh ng chê trách c a ng ườ   i

ể ự ở ạ ủ ừ ờ ố ngoài đ  d  tình c a mình. Khi Jobs v a  tr  l i Apple trong th i kì đen t ấ ủ   i nh t c a

ế ổ ượ ế ị ủ ế ầ Apple ­ giá c  phi u tr t giá liên ti p và không phanh, quy t đ nh đ u tiên c a ông

ả ạ ế ư ấ ả ề ậ ả ộ ố ổ là ph i h  giá c  phi u  u đãi, t t c  các b  ph n tài chính đ u ph n đ i ông, h ọ

ể ọ ứ ư ế ấ ấ ầ ả   ề nói c n 2 tháng đ  h  nghiên c u v n đ  này nh ng ông nh t quy t làm và” Ph i

ế ừ ỉ làm ngay” và ông đã thành công khi giá cô phi u t 13 đôla tăng lên 20 đôla ch  trong

ộ cùng m t tháng.

ế ị ỉ ậ ể ả ấ ả ẩ Quy t đ nh ch  t p trung s n xu t hai dòng s n ph m máy đ  bàn, xách tay

ỹ ư ủ ổ ấ ặ ậ ổ theo hai dòng là ph  thông và cao c p, m c dù các k  s  c a  ng khá gi n d ữ

ỹ ư ư ụ ế ế ả ả ầ ọ ị ở nh ng đa ph n h  đã b  Jobs thuy t ph c.K t qu  là các k  s  và qu n lý Apple

ỉ ậ ự ể ả ấ ộ ố ớ ậ ứ l p t c ch  t p trung cao đ  vào b n lĩnh v c. V i m ng máy đ  bàn cao c p, h ọ

ể ấ ớ ọ ể   ả phát  tri n  Power Macintosh G3.  V i m ng máy xách  tay  cao c p  h  phát  tri n

ọ ắ ầ ứ ể ớ ổ ớ ở PowerBook G3. V i máy đ  bàn ph  thông, h  b t đ u v i th  sau này tr  thành

ứ ẽ ở ọ ậ ố ớ ổ iMac. Và cu i cùng v i máy xách tay ph  thông, h  t p trung vào th  s  tr  thành

­12­

ả ể ạ ế ị ẽ ượ ữ iBook. Ch  “i”, Jobs gi ấ i thích, là đ  nh n m nh các thi t b  này s  đ ợ   c tích h p

ố ớ ẽ ớ ử ệ ặ ỗ ạ ể ch t ch  v i Internet. Sau 2 năm gây s ng s t v i vi c thua l , Apple l i có th  vui

ộ ợ ế ậ ượ ệ ả ẻ ớ v  v i m t quý l i nhu n, ki m đ c 45 tri u đô la. Trong c  năm tài chính 1998,

ệ ở ợ ở ạ ậ ế nó tr  thành 309 tri u đô la l i nhu n. Jobs đã quay tr  l i, và Apple cũng th . Đó là

ắ ấ ứ ự ế ề ả ố ủ   minh ch ng cho s  quy t đoán và kh  năng năm b t v n đ  “c t lõi” nhanh c a

ả ế ế ị ẽ ắ Steve Jobs. Ngoài ra sau khi c i ti n cho iMac, Jobs quy t đ nh s  không g n kèm

ụ ủ ề ố ả ổ c ẫ  đĩa m m v n thông d ng. Jobs trích d n câu cách ngôn c a siêu sao khúc côn

ượ ế ỗ ớ ứ ả ỗ ầ c u Wayne Gretzky, “Hãy tr t đ n ch  trái banh văng t i, ch  không ph i ch  nó

ừ ư ệ ầ ầ ấ ờ ộ ố đã t ng xu t hi n.” Jobs có ph n đi quá th i cu c, nh ng cu i cùng đa ph n máy

ạ ỏ ổ ề ề tính đ u đã lo i b đĩa m m.

ứ ể ấ ạ ặ ệ ớ ườ ộ  Jobs có th  r t cay đ c và l nh lùng, đ c bi ữ t v i nh ng ng i có Th  năm,

ộ ớ ể ấ ư ư ả ớ ườ xung đ t v i ông, nh ng cũng có th  r t tình c m v i nh ng ng ồ i đã đ ng hành

ừ ữ ụ ầ ờ ỏ cùng ông t ả   ầ  nh ng ngày đ u. Ví d : khi yêu c u Mike Markkula r i kh i ban qu n

ộ ạ ậ ể ế ậ ộ ộ ị ự tr  Apple, Jobs đã lái xe đ n t n nhà và th c hiên m t cu c d o b  thân m t đ  bàn

ề ươ v  t ủ ng lai c a Apple.

ở ộ ố ờ ể m t s  th i đi m khác nhau, Jobs th  hi n s  tr n l n l ể ệ ự ộ ẫ ạ ườ   ng th ứ Th  sáu,

ự ữ ế ẳ ố ườ ả ớ gi a tính cáu b n và s  thi u th n. Ông th ng không m y may quan tâm t i ng ườ   i

ệ ớ ề ể ạ ườ ờ khác nghĩ gì v  mình; ông có th  đo n tuy t v i ng i khác và không bao gi nhìn

ể ạ ả ấ ự ả ộ ả ớ ọ ầ ữ t ộ ố ờ i h  l n n a. M t s  th i đi m khác, ông l i c m th y s  ép bu c ph i gi i thích

ổ ố ụ ả ở ộ ồ ả ị ị ề v  mình. Ví d : Bu i t i ngày hôm Amelio b  sa th i b i h i đ ng qu n tr  Apple,

ọ ả ố ỉ ế ệ ớ Jobs đã g i và gi i thích : “Gil, tôi ch  mu n anh bi t, tôi đã nói chuy n v i Ed hôm

ự ự ề ệ ấ ả ệ ề ố ế nay v  chuy n này và tôi c m th y th c s  tòi t v  nó. Tôi mu n anh bi t tôi

ớ ỗ ự ệ ế ị ư ả ị không có liên quan gì t i chu i s  ki n này, đó là quy t đ nh ban qu n tr  đã đ a ra,

ọ ớ ư ấ ằ ớ ờ tuy nhiên h  có m i tôi v i vai trò t ọ    v n.” Jobs nói v i Amelio r ng mình tôn tr ng

ườ ự ừ ượ ặ ông vì là “ng ấ i chính tr c nh t mà tôi t ng đ c g p,” và theo đó là m t s  l ộ ố ờ   i

ộ ự ệ ơ ớ ỉ khuyên m t cách t nguy n. “Hãy ngh  ng i 6 tháng,” Jobs nói v i ông ta. “Khi tôi b ị

ậ ứ ỏ ạ ớ ệ ế ề ném kh i Apple, tôi l p t c quay l ấ i v i công vi c, và tôi l y làm ti c vì đi u đó.”

ỏ ờ ẽ ườ ắ ấ ứ ầ ờ Jobs ng  l i s  là ng i l ng nghe b t c  khi nào Amelio c n thêm l i khuyên.

ự ề ườ ế ị ủ ạ ạ 2.2.2. Th c tr ng v  môi tr ng ra quy t đ nh c a Steve Jobs t i Apple

ạ ừ giai đo n t 1997­2011

­13­

ể ượ ữ ộ ố ề ứ ạ Steve Jobs là m t trong nh ng bi u t ng t i cao v  s c sáng t o, trí t ưở   ng

ủ ể ạ ặ ậ ấ ượ t ộ ng, và nh t là phong cách lãnh đ o đ c đoán c a mình. M c dù v y, đ  có đ ượ   c

ả ả ư ậ ả ặ ờ ự s  thành công nh  v y, Jobs đã ph i tr i qua kho ng th i gian khó khăn khi g p liên

ộ ố ệ ạ ữ ự ế ớ ti p nh ng khó khăn trong cu c s ng và s  nghi p t i công ty Apple khi m i tr ở

ủ ớ ộ ườ ệ ư ượ ạ l i. Tuy nhiên, v i tính cách c a m t ng ặ i “đ c bi t” nh  Jobs, ông đã v t qua

ủ ả ọ ị ườ ệ ế ề ở ế h t m i ngh ch c nh c a môi tr ng quanh ông, bi n nó tr  thành đi u ki n giúp

ủ ế ả ẽ ế   ông phát huy hoàn toàn kh  năng thiên phú c a mình. Ti p theo, chúng ta s  ti n

ể ạ ườ ị ạ ạ ề ự hành tìm hi u v  th c tr ng môi tr ả ng qu n tr  t i Apple trong giai đo n 1997 –

ạ ủ ể ể ể ơ ộ ủ 2011 đ  có th  hi u rõ h n tác đ ng c a nó lên phong cách lãnh đ o c a Jobs.

ứ ự ở ạ ủ ả ấ  s  tr  l i c a ông năm 1997 là trong tình c nh công ty đang trên Th  nh t,

ữ ấ ả ế ị ạ ả ờ ự b  v c phá s n, công ty đang s n xu t máy tính và nh ng thi t b  ngo i vi khác, bao

ớ ự ề ữ ủ ạ ả ủ   ồ g m nh ng phiên b n khác nhau c a Macintosh. Bên c nh đó, v i s  đi u hành c a

ị ế ư ế ề ả ả ấ ban qu n tr  y u kém đã khi n công ty m t đi nhi u kĩ s  và nhân viên qu n lý gi ỏ   i.

ủ ể ế ề ố ị Tình hình lúc đó có th  khi n cho v  trí giám đ c đi u hành c a công ty nh  m t v ư ộ ị

ố ự ậ ư ấ ộ trí “nóng” cho b t kì ai mu n v c d y m t công ty đang sa sút nh  Apple.

ề ườ ở ạ ầ ự v  môi tr ự ự ng nhân s , s  quay tr  l ẩ   i l n này, ông đã có s  chu n ứ Th  hai,

ưỡ ể ể ượ ự ể ừ ị ươ b  t ố ng đ i kĩ l ng, đ  có th  có đ c s  ki m soát hoàn toàn công ty t ầ  ph n kĩ

ậ ế ố ấ ế ả ậ ả ẩ ị ẩ   thu t đ n s n ph m. Ngay sau khi đ n Apple đ m nh n v  trí c  v n, Jobs đ y

ữ ườ ưở ữ ấ ị ở ầ ả nh ng ng i ông tin t ng vào nh ng v  trí c p cao ả    Apple. “Tôi c n đ m b o

ắ ằ ữ ắ ườ ự ự ỏ ế ừ ư ị ch c ch n r ng nh ng ng i th c s  gi i đ n t ở    NeXT không b  đâm sau l ng b i

ữ ẻ ơ ữ ữ ố ị ở ủ ị ỏ nh ng k  kém h n đang gi nh ng v  trí c t cán Apple,” Jobs đòi h i Ban ch  t ch

ể ườ ồ ậ ủ ệ ủ c a Apple. Đây là lý do Jobs đ  hai ng i đ ng nghi p thân c n c a mình là Avie

ữ ắ ọ ị ở ậ ộ Tevanian và Jon Rubinstein n m nh ng v  trí quan tr ng ủ ố ủ    các b  ph n ch  ch t c a

ọ ị ể ả ề ạ ớ công ty. V i Jobs, m i v  trí lãnh đ o trong công ty lúc đó đ u có th   nh h ưở   ng

ề ự ủ ệ ậ ổ ệ ữ ể ố ế đ n quy n l c c a ông, vì v y vi c thay đ i và tri ọ   t tiêu đi nh ng m i hi m h a

ầ ế ỉ ầ ộ ướ ấ này là c n thi t cho ông và công ty. Apple ch  c n theo duy nh t m t h ng phát

ể ủ ỉ tri n c a Steve Jobs và ch  Steve Jobs.

ề ườ ị ấ ả ấ ờ ổ v  môi tr ng qu n tr  c p cao lúc b y gi ầ ớ   , các c  đông ph n l n Th  ba,ứ

ấ ậ ố ố ụ ờ ề đ u mu n thoái v n khi nh n th y Apple đã b ướ ớ c t ố   ổ i th i kì s p đ . Ai cũng mu n

ở ữ ả ợ ữ ể ế ầ ổ cách bán đi các c  ph n mình đang s  h u đ  tìm ki m nh ng kho n l ậ   i nhu n

­14­

ể ặ ề ả ấ ố ồ ộ ị ấ ổ   cu i cùng, đ  m c các v n đ  đang t n đ ng trong công ty. Ban qu n tr  b t  n,

ề ế ở ọ ổ ị ườ khi n cho toàn công ty cũng tr  nên không  n đ nh, đi u m i ng i quan tâm lúc đó

ươ ế ệ ớ ộ ớ ọ ườ ề ẽ ằ ỉ ch  là l ng v i tìm ki m m t công vi c m i, m i ng i đ u tin r ng Apple s  phá

ấ ố ố ắ ợ ả s n. Nói chung, tình hình r t r i ren, ai cũng c  g ng lo cho l ủ ả   i ích cá nhân c a b n

ệ ở ọ ế thân và quên đi h t m i công vi c Apple.

ề ả ấ ả ạ Th  t ẩ   ,ứ ư  trong giai đo n này, Apple đang cho s n xu t khá nhi u s n ph m.

ả ủ ỗ ả ư ớ ụ ề ẩ Công ty đã khai thác nhi u phiên b n c a m i s n ph m, ví d  nh  v i Macintosh,

ệ ả ụ ề ẩ ấ ả ả Apple cũng đã có hàng ch c phiên b n. Vi c s n xu t các s n ph m này đ u đ n t ế ừ

ủ ừ ế ế ạ các nhà máy c a Apple, t bo m ch cho đ n bàn phím, màn hình… khi n cho chi phí

ấ ả s n xu t ngày càng tăng cao.

ứ ị ạ ủ ệ ả ẩ ắ    là vi c các s n ph m c a Apple ngày càng b  c nh tranh gay g t Th  năm,

ụ ả ẩ Ở ệ ặ ơ ừ t các dòng máy tính khác, g p khó khăn trong vi c tiêu th  s n ph m. các đ n v ị

ẻ ể ả ượ kinh doanh bán l , các nhân viên bán hàng không th  nào gi i thích đ c cho khánh

ệ ượ ự ủ ẩ ả ớ hàng phân bi t đ c s  khác nhau c a các dòng máy Apple v i các s n ph m HP

ự ủ ế ề ẩ ả ọ hay Dell. Đi u này khi n cho khách hàng không l a ch n các s n ph m c a Trái

ủ ế ả ố ố Táo vì giá quá cao, khi n cho doanh s  ngày càng gi m sút trong khi các đ i th  lien

ị ườ ầ ị ụ t c gia tăng th  ph n trên th  tr ng.

ở ề ỉ ệ ọ ỳ vào mùa thu năm 2005, tr v  sau k  ngh  b nh, Jobs ch n Tim ứ Th  sáu,

ộ ườ ồ ệ ấ ưở ề ố ở Cook – m t ng i đ ng nghi p mà Jobs r t tin t ng, tr  thành giám đ c đi u hành

ụ ạ ả ầ ứ   Apple. Tuy nhiên, trong giai đo n này, Jon Rubinstein, ph  trách m ng ph n c ng

ộ ớ ề ế ưở ủ c a Apple liên ti p xung đ t v i Avie Tevanian và Steve Jobs v  các ý t ả   ng s n

ẩ ph m và các lý do khách quan khác.

ữ ứ ụ ố ố ọ   ứ ả  vào cu i nh ng tháng cu i năm 2005 m c tiêu th  iPod tăng v t. Th  b y,

ệ ế ạ ộ ố ượ ị ườ Hai tri u chi c iPod, m t con s  đáng kinh ng c, đ c bán ra th  tr ng trong năm

ấ ầ ớ ướ ờ ủ ự ộ ọ đó, g p 4 l n so v i năm tr ố   c. S  ra đ i c a iPod đóng m t vai trò quan tr ng đ i

ụ ủ ế ả ợ ậ ủ ộ ầ ớ v i m c tiêu c a công ty, chi m kho ng 45% l ữ   i nhu n c a năm, và m t l n n a,

ờ ủ ả ẳ ị ự s  ra đ i c a nó cũng giúp đánh bóng thêm hình  nh công ty và kh ng đ nh v  th ị ế

ị ườ ư ố ủ c a Apple trên th  tr ng gi ng nh  dòng máy Mac.

ừ ổ ế ự ặ ệ ủ Tính cách Steve Jobs t lâu đã n i ti ng vì s  “đ c bi ư   t” c a mình, nh ng

ữ ặ ả ệ ể ệ ơ chính trong nh ng hoàn c nh trên, tính “đ c bi t” càng th  hi n rõ ràng h n, là

­15­

ể ể ệ ữ ượ ở ủ nh ng khó khăn giúp ông có th  th  hi n đ c tài năng xoay tr ớ    c a mình v i

ươ ứ ạ ộ ươ ủ ệ ộ ph ng th c lãnh đ o đ c đoán mang th ờ   ng hi u c a “Steve Jobs”. Cu c  đ i

ề ự ệ ố ớ ế ị ả ầ ớ ớ Steve thăng tr m v i nhi u s  ki n x y ra đ i v i ông. V i quy t đ nh quay tr  v ở ề

ế ớ ế ộ ầ ượ ắ ớ Apple, Steve Jobs đã khi n cho th  gi i thêm m t l n đ c nh c t i ông nh  m t v ư ộ ị

ưở ả ộ ứ ạ ớ ượ ữ ề thuy n tr ng vĩ đ i, đã c u c  m t con tàu to l n Apple tránh đ ơ   c nh ng c n

ữ ớ ọ ầ ề ả ớ ộ sóng d . V i Steve Jobs, v i Apple, cu c sum h p l n này đ u giúp c  hai đ t đ ạ ượ   c

ữ ướ ủ ẽ ế ế ầ nh ng mong c c a mình. Trong ph n ti p theo, chúng ta s  ti n hành phân tích rõ

ự ườ ả ưở ư ế ệ ạ ơ h n th c tr ng môi tr ng trên đây đã  nh h ế   ế ng nh  th  nào đ n vi c ra quy t

ủ ị đ nh c a Steve Jobs.

ạ ộ ủ ự ề ạ 2.3. Phân tích th c tr ng v  phong cách lãnh đ o đ c đoán c a Steven

ạ ạ Jobs t i Apple giai đo n 1997­2011

ự ủ ạ ạ 2.3.1. Phân tích th c tr ng tính cách c a Steve Jobs t ạ   i Apple giai đo n

1997­2011

ủ ồ ố 2.3.1.1 Khái quát ngu n g c hình thành nét tính cách c a Steve Jobs

ự ế ợ ơ ả ữ ữ ề ộ ữ   Tính cách là s  k t h p gi a nh ng thu c tính tâm lý c  b n và b n v ng

ườ ộ ủ ữ ể ấ ộ ị ườ ố ớ ủ c a con ng i mà nh ng thu c tính  y bi u th  thái đ  c a con ng ệ   i đ i v i hi n

ự ủ ể ệ ườ ượ ữ ể ệ th c và bi u hi n hành vi c a con ng ể ể i. Đ  hi u đ c nh ng bi u hi n tính cách

ở ạ ẽ ể ồ ủ c a Steve Jobs sau khi quay tr  l ố   i Apple, chúng ta s  đi sâu tìm hi u ngu n g c

ủ ườ ự ố môi tr ng s ng và s  giáo hình thành lên nét tính cách c a ông thông qua xem xét

d cụ :

ứ ủ ệ ầ ồ ộ ấ ấ   tính cách c a Steve Jobs xu t hi n m t ph n có ngu n g c t ố ừ Th  nh t,

ướ ế ớ ự ủ ộ ườ khuynh h ng nhìn th  gi i theo hai c c khác nhau c a Jobs. M t con ng ặ   i ho c

ệ ờ ộ ả ế ẩ ả ộ ờ ộ ỉ là m t anh hùng n u không ch  là m t gã kh , m t s n ph m ph i là tuy t v i còn

ứ ỉ ưở ự ả không ch  là th  rác r i. Do đó, trong ông luôn khao khát s  hoàn h o và không

ủ ữ ệ ế ấ ấ ậ ướ ch p nh n nh ng thi u xót c a nhân vi n c p d i. Tuy nhiên ông cũng th ườ   ng

ề ư ậ ữ ế ấ ớ ợ ộ ế   lúng túng v i nh ng v n đ  nh : l p gia đình, mua m t chi c sofa phù h p, cam k t

ề ộ đi u hành m t công ty.

b  b  r i và đ

ị ỏ ơ ượ ự ặ ệ ữ ệ ọ c l a ch n. Đ c bi t, nh ng khái ni m đó đã tr ở ứ Th  hai,

ầ ộ ườ ơ ủ ổ ố thành m t ph n con ng ủ i Jobs và phong cách s ng c a ông.Chính tu i th  c a Jobs

ể ạ ị ữ ổ ươ ớ v i ý nghĩ mình b  cho đi làm con nuôi đã đ  l i nh ng t n th ư   ng trong ông nh ng

­16­

ạ ượ ộ ố ậ ố ự ậ ớ ạ l ứ i cho ông s c m nh v t lên s  ph n và cu c s ng t l p. Nên Jobs s m tr ưở   ng

ườ ờ ị ự ụ ị ườ thành và là con ng i không bao gi ớ  ch u ph c tùng v i ngh  l c phi th ng. Steve

ẻ ị ỏ ơ ớ ả ủ ự ủ ộ ứ ớ l n lên song song v i c m giác c a m t đ a tr  b  b  r i và s  quan tâm c a cha

ẹ ấ ả ở ặ ệ ề ộ m  nuôi làm cho ông c m th y mình tr nên đ c bi t. Đi u đó đóng m t vai trò

ủ ệ ậ ọ ố   quan tr ng trong vi c hình thành nên tính cách c a Jobs. Chính v y, ông luôn mu n

ườ ệ ệ ạ ườ ộ là m t ng i khác bi ữ t hay thích nh ng gì khác bi t, l th ng.

ướ ắ ầ ộ ượ ẹ ạ ọ tr ọ ấ c khi b t đ u đi h c c p m t, Jobs đã đ c m  d y đ c. Tuy Th  ba,ứ

ộ ố ắ ố ữ ề ế ặ ườ ế nhiên, chính nh ng đi u này đã khi n Jobs g p m t s  r c r i khi đ n tr ng, ông

ự ủ ễ ể ầ ặ ấ ậ ộ không d  dàng ch p nh n s   áp đ t và ki m soát c a th y cô và n i quy nhà

ườ ề ầ ả ượ ị tr ng. Đi u này cũng ph n nào gi i thích đ ớ   c tính cách khó ch u và cái tôi l n

ử ạ ứ ệ ấ ọ ừ ủ c a ông luôn xu t hi n trong m i cách  ng x  t i Apple. Tuy nhiên, ngay t ỏ    nh ,

ộ ườ ấ ượ ư ẹ ầ Jobs là m t ng i r t thông minh và đã đ c các th y cô giáo cũng nh  cha m  ông

xác nh n.ậ

ở ề ừ Ấ ộ ị ả ưở ề ứ ư sau khi tr  v  t n đ , ông ch u  nh h ở ề ng nhi u b i n n văn hoá Th  t ,

ủ ủ ế ạ ậ ố ườ này, t ừ ư ưở  t t ng c a Ph t Giáo, Đ o Hindu cho đ n cách s ng c a ng Ấ   i dân  n

ủ ả ộ Đ  đã làm Jobs khao khát đi tìm “b n ngã” c a mình­ ông t ự ướ  h ng mình vào l ố   i

ỉ ấ ể ể ề ậ ỉ ườ ầ ở ố s ng ch m rãi đ  có th  suy nghĩ t  m  v n đ . Con ng ơ   i ông tr  nên tr m h n,

ự ơ ườ ở ề ơ ướ h ng vào “tr c giác” h n là vào “lý trí”. Con ng ầ i ông tr  n n tr m h n, khác so

ị ướ ạ ậ ố ờ ư ự ớ v i th i đo n ông s ng l p d  tr c đây nh ng nét tính cách yêu thích s  khác bi ệ   t,

ồ ạ ẫ ế ạ ạ ườ l  th ng v n còn t n t ữ i trong ông cho đ n nh ng giai đo n sau này.

ự ủ ạ ạ 2.3.1.2. Phân tích th c tr ng tính cách c a Steve Jobs sau khi quay l i Apple

ơ ở ủ ố Trên c  s  nguôn g c hình thành nên nét tính cách c a Steve Jobs, chúng ta

ự ủ ạ ớ ượ ể ề ế ợ k t h p v i th c tr ng v  tích cách c a ông đã đ c trình bày đ  phân tích và làm

ỏ ạ ạ ạ ả ưở ể ế sáng t i s o ông l : t ư ậ i có tính cách nh  v y ? và nó  nh h ng th  nào đ n phong

ạ ủ ở ạ cách lãnh đ o c a Steve? khi quay tr  l i Apple.

ở ạ ố ấ ớ ị ự ấ ộ ứ ấ  khi quay tr  l i Apple v i v  trí là c  v n cao c p, đ ng l c duy Th  nh t,

ề ạ ấ ủ ữ ầ ẳ ả ị nh t c a Jobs đó không ph i là ti n t c mà ông c n kh ng đ nh mình và nh ng nhu

ủ ướ ớ ự ỏ ữ ự ế ạ ầ c u cá nhân c a ông h ng t i s  th a mãn khi t o ra nh ng thành t u khi n ng ườ   i

ự ế ả ờ ữ ả ẩ ả ộ ta ph i tôn th . Th c t ạ   ự  đó là m t di s n kép: xây d ng nh ng s n ph m sáng t o

ể ộ ườ ồ ố ượ ặ ữ ớ và phát tri n m t công ty tr ng t n. Ông mu n đ c đ t ngang v i nh ng “t ượ   ng

­17­

ư ố đài” nh  Edwin Land, Bill Hewlett và David Packard. Và cách t t nh t đ  đ t đ ấ ể ạ ượ   c

ở ạ ữ ề ạ ị ở ạ ủ nh ng đi u đó là tr  l i Apple và giành l i v  trí c a mình. Khi ông tr  l ắ ầ   i, b t đ u

ệ ớ ự ư ữ ự ể ệ ả ớ ừ t lĩnh v c nhân s , ông b o v  và tuy n m i nh ng kĩ s  đã cùng làm vi c v i ông

ở ư ữ ệ ề ấ ầ ư   ế  Next và h u nh  không quá quan tâm đ n nh ng v n đ  khác vì vi c không đ a

ộ ồ ạ ả ả ị ượ ớ ọ ông vào h i đ ng qu n tr  đã t o cho ông c m giác không đ c tôn tr ng. V i tính

ứ ư ể ẩ ạ ạ ố ọ ọ ơ   cách mu n ki m soát m i th  đã làm ông c n tr ng nh ng t o thôi thúc m nh h n.

ạ ỏ ỏ ị ủ ề ấ Lý do ông lo i b  Amelio ra kh i v  trí đi u hành c a Apple không có gì b t ng ờ

ế ủ ủ ớ v i nét tính cách xem cái tôi c a mình là trên h t c a Jobs.

ượ ứ ờ ạ ế ị Jobs không quy t đ nh ngay khi đ c m i chính th c quay l ề   i đi u ứ Th  hai,

ể ả ề ệ ậ ỷ hành Apple­ công vi c mà ông khao khát hai th p k , đi u đó có th  gi ở   i thích b i

ớ ấ ả ự ứ ệ ể ợ ộ ọ vì: v i t t c  s  lì l m và lòng tham vô đ  trong vi c ki m soát m i th , Jobs l ưỡ   ng

ự ắ ắ ặ ầ ả ự l ề ứ  và tr m l ng khi không ch c ch n v  th  gì đó. Ông khao khát s  hoàn h o, và

ỏ ệ ả ữ ứ ế ả không gi i trong vi c tìm cách gi ế i quy t nh ng th  thi u hoàn h o. Jobs không

ớ ự ứ ạ ậ ộ ệ ề ả ẩ ố ớ ỏ mu n v t l n v i s  ph c t p hay th a hi p. Đi u đó đúng v i các s n ph m, thi ế   t

ữ ề ế ế ấ ộ ớ ế k  và n i th t trong nhà. Đi u đó cũng đúng v i nh ng cam k t cá nhân. N u ông

ế ể ắ ắ ộ ộ bi t ch c ch n m t hành đ ng là đúng, thì không ai có th  ngăn ông l ạ ượ   c. i đ

ư ế ấ ắ ắ ố ớ Nh ng n u không th y ch c ch n, ông đôi khi rút lui và không mu n nghĩ t ữ   i nh ng

ứ ư ả ớ ố ỏ ố th  không hoàn h o v i mình. Gi ng nh  khi Amelio h i vai trò mà Jobs mu n tham

ữ ả ặ ỏ ố ỉ gia, Jobs ch  im l ng và b  qua nh ng tình hu ng làm ông không tho i mái.

ọ ườ ấ ỏ ấ ả ừ ự ổ ử ớ  cách đ i x  v i m i ng i r t n ng n y, cũng xu t phát t s  yêu Th  ba,ứ

ủ ế ậ ấ ả ả ơ thích hoàn h o, đ n gi n, tính th  theo cách c a Jobs. Ông không ch p nh n b t c ấ ứ

ệ ở ệ ẩ ậ ả ự s  không hoàn thi n nào ỗ    các s n ph m và trong các công vi c khác. Do v y, m i

ắ ả ự ệ ẩ ẩ ặ ả ọ ưở khi th c hi n h p bàn s n ph m, ra m t s n ph m ho c trình bày ý tr ớ   ng m i,

ỏ ự ứ ớ ữ ưở ầ ườ ứ ạ ặ Jobs luôn t ra b c t c v i nh ng ý t ng quá t m th ng ho c quá ph c t p. Jobs

ọ ả ủ ữ ề ớ ứ   ệ ồ d n nén nhân viên c a mình v i công vi c nh ng cũng truy n cho h  c m h ng

ự ạ ằ ổ ớ ế ủ ự sáng t o b ng chính s  khao khát đ i m i, khác bi t hoá c a mình. “Tr c giác” luôn

ắ ượ ừ ủ ế ể cho ông n m đ c tâm lý t ng nhân viên c a mình và bi ủ ừ   ế t đi m y u c a t ng

ườ ả ặ ờ ệ ự ệ ả ng i, nh  kh  năng đ c bi ả   ị t này đã giúp Jobs qu n tr  các nhóm th c hi n s n

ẩ ả ự ự ệ ph m th c s  hi u qu .

­18­

ớ ự ả ộ ứ ư Jobs còn có kh  năng “nhìn xa, trông r ng” v i s  thông minh, kh ả Th  t ,

ề ế ợ ậ ủ ệ ắ ấ ắ ờ   ớ ộ năng n m b t nhanh v n đ  k t h p v i b  óc ngh  thu t c a ông đã cho ra đ i

ữ ả ạ ướ ờ ạ ư ế ườ ẩ nh ng s n ph m t o “xu h ng th i đ i”, ông đã đ a đ n ng ữ   i tiêu dùng nh ng

ế ợ ẩ ữ ậ ừ ớ ỏ ế ứ ệ ệ ầ ả s n ph m k t h p gi công ngh  và ngh  thu t t l p v  đ n ph n c ng cùng

ư ữ ứ ự ụ ả ắ ắ ơ ỉ ướ nh ng  ng d ng đ nh cao nh ng c c kì đ n gian. Kh  năng n m b t “xu h ng”

ượ ừ ự ế ợ ấ ề ố ủ ể ủ c a Jobs có đ c là t s  k t h p r t nhi u nhân t mà theo quan đi m c a nhóm

ố ả ạ ọ nhân t ề ấ    quan tr ng t o nên đó là kh  năng quan sát, phân tích, đánh giá vân đ  r t

ế ủ tinh t c a Jobs.

ự ạ ườ ế ị ủ 2.3.2. Phân tích th c tr ng môi tr ng ra quy t đ nh c a Steve Jobs t ạ   i

ạ Apple giai đo n 1997­2011

ườ ư ế ạ ả ờ ớ Ng i x a có câu “Th i th  t o anh hùng” v i ý nghĩa là hoàn c nh khó khăn

ờ ể ả ể ả ế ượ ượ ạ đ c t o ra bao gi ậ  cũng s n sinh ra các b c vĩ nhân đ  có th  gi i quy t đ c các

ớ ườ ề ợ ủ ể ậ ấ v n đ  đó. V i tr ắ   ng h p c a Apple và Steve Jobs cũng v y. Ai có th  dám ch c

ẫ ở ạ ế ạ ẫ ượ đ c n u Steve Jobs v n l i NeXT, không quay l ẽ ổ   i Apple thì ông v n s  n i

ế ớ ớ ổ ủ ữ ế ả ạ ẩ ti ng trên toàn th  gi ữ   i v i nh ng s n ph m làm r ng danh tên tu i c a ông, nh ng

ể ớ ệ ả ế ề ễ ệ ẩ ở bài phát bi u gi i thi u s n ph m đã tr  thành tài li u v  phong cách di n thuy t…

ư ế ế ả ộ Nh  ta đã bi t, Apple là công ty mà Jobs đã dành ra tâm huy t c  m t tu i tr ổ ẻ

ơ ấ ố ớ ủ ể ể ậ ề   ể đ  có th  phát tri n nên. Vì v y, tình yêu c a ông đ i v i Apple cao h n r t nhi u,

ể ượ ớ ề ẫ so v i NeXT l n Pixar. Đ  đ c quay v  Apple, Jobs đành lòng bán đi Pixar và sát

ố ớ ế ậ ấ   nh p NeXT vào chính Apple. Nói chung, tình yêu đ i v i Trái Táo khi n ông ch p

ầ ữ ớ ệ ủ ộ ờ ự ế ể ậ ấ ạ ậ ả   nh n m o hi m l n n a v i cu c đ i và s  nghi p c a mình, ch p nh n ti p qu n

ụ ự ậ ấ ủ ệ ạ ớ ị v  trí lãnh đ o cao c p c a Apple v i nhi m v  v c d y công ty.

ề ề ớ ợ ơ ậ So v i NeXT hay Pixar, Apple là n i t p h p khá nhi u tài năng và b  dày

ử ữ ế ể ộ ị l ch s  phát tri n huy hoàng. Đây cũng là m t trong nh ng lý do khi n ông quay l ạ   i

ế ượ ể ể ạ ủ ờ Apple đ  có th  giúp ông phát huy h t đ ể   c tài năng lãnh đ o c a mình. Th i đi m

ể ổ ạ ượ ạ ị đó, NeXT cà Pixar đã đi vào giai đo n phát tri n  n đ nh và đ t đ ế c liên ti p thành

ạ ả ươ ữ ư ầ ớ ớ công, còn Apple l i ph i đ ạ   ng đ u v i nh ng khó khăn. V i tính cách  a m o

ứ ể ỏ ả ạ ể hi m và ch ng t ệ  b n thân, vi c ông quay l ề   ế i Apple đ  tìm ki m khó khăn là đi u

ể ả ở ạ ầ ệ ứ ớ ứ ệ có th  gi i thích. Vi c tr  l ầ   i l n này, ngoài vi c c u v t Apple – đ a con tinh th n

ể ẳ ị ạ ầ ạ ủ ữ ủ c a ông, mà còn giúp ông có th  kh ng đ nh l i l n n a tài năng lãnh đ o c a ông.

­19­

ế ố ế ườ ữ ẽ ế Ti p theo, chúng ta s  ti n hành phân tích y u t môi tr ả   ng đã có nh ng  nh

ư ế ủ ế ệ ưở h ạ   ng nh  th  nào đ n vi c hình thành nên phong cách c a ông trong giai đo n

này.

ế ệ ắ ướ ề ở ị ứ ấ  vi c ông s p x p các nhân viên d i quy n NeXT vào các v  trí Th  nh t,

ọ ở ứ ỏ ị ươ ẩ ưỡ quan tr ng Apple, ch ng t ự  ông đã có s  chu n b  t ố ng đ i kĩ l ể ng, đ  có

ể ể ừ ề ế ầ ậ ả ầ ớ th ki m soát hoàn toàn công ty t m ng ph n m m đ n ph n kĩ thu t.V i Jobs,

ọ ị ể ả ề ạ ưở ế m i v  trí lãnh đ o trong công ty lúc đó đ u có th   nh h ề ự ủ   ng đ n quy n l c c a

ậ ổ ệ ữ ầ ố ọ ế ệ ông, vì v y vi c thay đ i và tri ể t tiêu đi nh ng m i hi m h a này là c n thi t cho

ỉ ầ ộ ướ ấ ể ủ ông và công ty. Apple ch  c n theo duy nh t m t h ng phát tri n c a Steve Jobs và

ỉ ch  Steve Jobs.

ị ấ ổ ả ớ ướ ả v i tình hình ban qu n tr  b t  n, Jobs đã có h ng gi ế   i quy t ứ Th  hai,

ị ạ ế ủ ề ổ nhanh và chính xác là đ nh giá l ế ủ ọ ổ i quy n mua c  phi u c a h . C  phi u c a Apple

ấ ớ ố ứ ế ề ặ ổ ở ị đã xu ng th p t ế i m c khi n quy n mua c  phi u tr  nên vô giá tr . M c cho Ban

ế ị ế ề ả ẫ ả ố ị ị ớ   qu n tr  ph n đ i, Jobs v n quy t tâm v i ý đ nh này. khi ông đã quy t đ nh đi u gì

ả ượ ệ ự ệ ờ ở thì vi c đó ph i đ ậ ứ c th c hi n, và ngay l p t c.Th i gian lúc này ế    Apple là y u

ả ị ấ ả ậ ộ ố ố t s ng còn. Tuy nhiên, sau đó, Jobs cho gi ủ   i tán đi b  ph n qu n tr  c p cao c a

ườ ỉ ợ ứ ả ữ Apple, nh ng con ng i ch  chăm lo cho l ế   i ích b n thân ch  không quan tâm đ n

ự ệ ữ ả ớ ị công ty Apple. Đây là s  khác bi t gi a Jobs v i các nhà qu n tr  khác, ông không

ườ ể ả ủ ề ấ ấ ạ ớ nhún nh ng ai k  c  lãnh đ o c p trên c a mình. V i ông, công ty có v n đ  thì

ể ả ả ổ ổ ớ ị ị ầ đ u tiên ph i thay đ i Ban qu n tr  thì m i có th  giúp công ty  n đ nh t ư ưở  t ng.

ề ệ ị ướ ạ ả ủ ẩ v  vi c đ nh h ng l i s n ph m cho công ty c a Jobs, khi ông ch ỉ Th  ba,ứ

ố ậ mu n t p trung cho hai phân khúc khách hàng mà ông quan tâm là bình dân và cao

ề ầ ế ả ớ ộ ấ c p. Đây là m t đi u c n thi ẩ   ể ả t, giúp cho công ty có th  gi m b t đi các s n ph m

ấ ử ụ ụ ả ữ ề ẩ ả ấ trong danh m c s n xu t, đây đ u là nh ng s n ph m có tính ch t s  d ng t ươ   ng

ư ạ ế ề ả ươ đ ng nhau nh ng l i phân ra thành nhi u dòng máy, khi n cho công tác qu n lý

ạ ả ấ ủ ể ệ ớ ặ g p khó khăn. Ngoài ra, v i vi c ki m soát các công đo n s n xu t c a Apple cũng

ớ ả ả ị ưở ế ợ ậ làm công ty gánh ch u các kho n chi phí l n,  nh h ng đ n l i nhu n công ty. Jobs

ế ị ừ ỏ ể ầ ư ậ ẩ ả ợ đã có quy t đ nh là t b  đi các s n ph m không phù h p, đ  đ u t t p trung cho

ấ ượ ả ụ ẩ các s n ph m ch t l ệ ng. Ông cũng đã áp d ng vi c chuyên môn hóa trong quá

­20­

ấ ủ ệ ả ặ ấ ả ơ trình s n xu t c a Apple, thuê các công ty s n xu t các linh ki n theo đ n đ t hàng

ớ ượ ả ặ ấ ả ủ c a Apple, giúp công ty gi m b t đ c các gánh n ng chi phí s n xu t.

ể ệ ặ ượ c tài Th  t ,ứ ư   khi g p khó khăn trong công tác bán hàng, ông th  hi n đ

ủ ả ớ ệ ẻ năng bán hàng và qu n lý c a mình. Ông cho gi ử i thi u các c a hàng bán l App

ủ ủ ệ ề ả ẩ ộ ủ   Store, đây là các c a hi u bán hàng đ c quy n c a Apple cho các s n ph m c a

ử ẻ ầ ươ công ty. Ngày 19 tháng 05 năm 2001, c a hàng bán l Apple đ u tiên khai tr ng ở

ữ ắ ầ ớ Tyson’s Corner, bang Virginia v i nh ng qu y hàng màu tr ng bóng loáng, sàn g ỗ

ộ ấ ư ắ ệ ồ ế ẩ t y tr ng và m t t m bích “T  duy Khác bi ổ t” kh ng l ử   . Đ n năm 2004, các c a

ệ ầ ạ ỗ ỷ ti m Apple đón trung bình 5.400 khách m i tu n, doanh thu đ t 1,2 t ộ   ậ  đô­la, l p m t

ớ ẻ ệ ươ ư ộ ỉ ụ k  l c m i trong ngành bán l . Vi c khai tr ứ   ng App Store nh  m t minh ch ng

ủ ả ẩ ừ ệ ưở ể ữ n a cho ý nghĩ c a Jobs : ki m soát các s n ph m Apple t vi c ra ý t ế ạ   ng, ch  t o

ư ứ ề ầ ầ ớ ể ả ệ ấ ề v  ph n c ng cũng nh  ph n m m, gi ả   i thi u, marketing và k  c  cung c p s n

ẩ ườ ộ ự ệ ủ ớ ế ph m đ n tay ng i tiêu dùng. Đây là m t s  khác bi t c a Apple so v i các công

ầ ứ ủ ế ư ề ệ ầ ty công ngh  khác nh  Microsoft (ch  y u ph n m m) , IBM, HP, Dell (ph n c ng)

…

ứ ụ ệ ệ ả ầ ổ ị ứ     là vi c Jon Rubinstein b  đu i vi c, ph  trách m ng ph n c ng Th  năm,

ấ ồ ế ế ạ ớ ị ủ c a Apple b t đ ng ý ki n v i Jobs đã khi n Jobs b  xúc ph m và ông đã cho Jon

ậ ứ ế ế ỉ ệ ể ạ ngh  vi c ngay l p t c. T i Apple, không ai là không th  thay th , n u không cùng

ể ớ ệ ể ố ỉ quan đi m v i Jobs thì không nên ở ạ  l ệ   i Apple đ  làm vi c.Jobs ch  mu n làm vi c

ữ ườ ể ế ứ ầ ạ ớ v i nh ng con ng i có cùng quan đi m và bi ữ t đáp  ng nh ng yêu c u “l lùng”

ặ ộ ệ ữ ậ ợ ườ ệ ủ c a ông. Apple là m t công ty “đ c bi t”, t p h p nh ng con ng ặ i “đ c bi t”, vì

ườ ả ặ ạ ệ ể ả ớ ị ậ v y ng i lãnh đ o nó cũng ph i “đ c bi ộ   t” thì m i có th  qu n tr  công ty m t

ố ấ cách t t nh t.

ệ ả ượ ự c s  hình i đ Tóm l i,ạ   thông qua vi c phân tích, chúng ta đã đi sâu lý gi

ườ ị ủ ả thành tính cách và làm rõ môi tr ng qu n tr  c a Apple khi Steve Jobs quay tr  l ở ạ   i.

ự ả ổ ơ ộ ươ Chính tu i th , hoàn c nh gia đình và s  pha tr n nét văn hoá ph ng đông, văn hoá

ấ ặ ạ ỹ ề M  đã t o nên nét tính cách r t đ c bi ệ ở t Steve. Trong khi đó, Apple sau nhi u năm

ớ ợ ầ ầ ị ậ ớ ấ ợ ầ ế ạ ẫ d n đ u th  ph n máy tính cá nhân v i l i nhu n l n đã d n m t l ạ   i th  c nh tr nh

ủ ề ớ ố ỏ ờ trong ngành so v i các đ i th  HP, IBM, DELL, nhi u nhân viên gi ỏ i r i kh i công

ở ứ ả ấ ả ty, hàng tôn kho m c cao và s n xu t dàn tr i. Do đó, khi nét tính cách và tính khí

­21­

ủ ư ặ ườ ị ấ ổ ủ ả ơ ặ đ c tr ng c a Steve đ t trong môi tr ế ữ   ng qu n tr  b t  n c a Apple, h n th  n a

ủ ự ư ậ ở ạ   ự s  khao khát đ a công ty do chính mình sáng l p tr  thành công ty c a s  sáng t o

ạ ẳ ấ ạ ộ và đ ng c p, đã t o nên phong cách lãnh đ o đ c đoán.

ạ ộ ủ ự ề ạ 2.4. Đánh giá th c tr ng v  phong cách lãnh đ o đ c đoán c a Steve

ạ ạ Jobs khi lãnh đ o Apple giai đo n 1997­2011

ữ ư ạ ượ ủ ể Phong cách lãnh đ o nào cũng có nh ng  u nh ộ   c đi m c a nó, tùy thu c

ờ ạ ữ ế ả ậ vào th i gian không gian mà nó đem l i nh ng k t qu  khác nhau. Vì v y, ng ườ   i

ầ ự ạ ọ ớ ợ ợ ườ lãnh đ o c n l a ch n thích h p cho mình phong cách phù h p v i môi tr ng đ ể

ế ư ủ ữ ể ế ạ ượ ể ể phát huy h t  u đi m c a phong cách đó, h n ch  đi nh ng nh c đi m đ  có th ể

ả ố ế ấ ố ớ ố ớ ườ ệ ủ ợ ạ ượ đ t đ c k t qu  t t nh t đ i v i công vi c c a mình. Đ i v i tr ng h p Steve

ươ ự ể ề ệ ự ạ ọ ộ Jobs cũng t ng t , vi c l a ch n phong cách lãnh đ o đ c đoán đ  đi u hành ở

ạ ượ ả ượ ữ ệ ợ Apple (giai đo n 1997 – 2011) đã phát huy đ c nh ng hi u qu  v t mong đ i và

ố ư ủ ể ở phát huy khá t ề t  u đi m c a nó. Đi u này, giúp cho Jobs tr ớ   ổ ế  nên n i ti ng v i

ẽ ế ư ầ ượ phong cách này. Trong ph n này, chúng ta s  ti n hành đánh giá  u và nh ể   c đi m

ử ụ ệ ộ ở ủ c a vi c Steve Jobs s  d ng phong cách đ c đoán ạ  Apple giai đo n 1997 – 2011.

Ư ể ạ ộ ủ ượ 2.4.1.  u đi m c a phong cách lãnh đ o đ c đoán khi đ c Steve Jobs áp

ụ ở d ng Apple

ợ ở ủ ạ ấ ộ ứ ấ  phong cách lãnh đ o đ c đoán c a Steve Jobs r t thích h p công Th  nh t,

ề ọ ề ặ ậ ơ ế ty Apple, n i mà t p trung khá nhi u nhân tài v  m i m t (kinh t ậ , kĩ thu t, nhân

ự ộ ẽ ề ậ ớ ị ự s …) v i nhi u tính cách khá l p d  và có cá tính. S  đ c đoán s  giúp công nhân

ượ ự ậ ệ ổ ị viên công ty có đ c s  t p trung t ư ưở  t ộ ng làm vi c m t cách  n đ nh.

ạ ặ ứ ọ khi công ty g p khó khăn (giai đo n 1996), hàng hóa ề    đ ng nhi u. ứ Th  hai,

ị ả ả ầ ưở ố ủ ạ ở Tinh th n nhân viên gi m sút vì b   nh h ố ng b i tình tr ng xu ng d c c a công ty.

ệ ẳ ở ả ị ẫ ể ộ Không khí làm vi c căng th ng c  ban quan tr  l n đ i ngũ công nhân. Đ  có th ể

ả ế ầ ườ ạ ủ ầ gi i quy t tình hình lúc này, yêu c u ng ề ự   i lãnh đ o c a công ty c n có quy n l c

ể ả ế ế ọ ấ ệ ề ề ậ t p trung đ  có gi ợ   i quy t h t m i v n đ  trong công ty. Đây là đi u ki n thích h p

ứ ự ả ấ ợ ớ ớ ể đ  Steve Jobs ch ng t ỏ ượ  đ c năng l c b n thân v i tính cách r t phù h p v i phong

ộ ạ cách lãnh đ o đ c đoán.

ạ ộ ủ   phong cách lãnh đ o đ c đoán c a Steve Jobs giúp cho công nhân Th  ba,ứ

ượ ự ự ầ ế ể ệ viên trong công ty có đ c s  áp l c c n thi ờ   t đ  hoàn thành công vi c đúng th i

­22­

ả ầ ạ ế ả ượ ữ ạ ệ ạ h n và đ t hi u qu  c n thi t, đôi khi t o ra nh ng thành qu  v ợ   t ngoài mong đ i.

ạ ượ ủ ộ ữ ế ớ ạ ủ Ông giúp cho đ i ng  nhân viên đ t đ c đ n nh ng gi ả i h n c a b n thân mà

ể ọ ủ ả ộ chính h  cũng không th  nào bi ế ượ t đ c. Kh  năng đ ng viên nhân viên c a ông

ữ ề ệ ể ệ ộ ộ ộ ỉ không bi u hi n m t cách rõ ràng, mà ch  là nh ng cu c trò chuy n m t chi u, ý là

ộ ọ ự ệ ượ ưở ủ ầ ắ b t bu c h  th c hi n cho đ ữ c nh ng ý t ng c a Steve Jobs, dù ban đ u nghe có

ệ ượ ự ự ộ ệ ẻ ấ v  r t vô lý và khó th c hi n. Tuy nhiên, khi th c hi n đ ớ   c, đ i ngũ nhân viên m i

ậ ượ ằ ế ị ế ề ọ ọ ả c m nh n đ c r ng Jobs luôn đúng trong m i quy t đ nh, đi u này khi n h  thêm

ụ ị ề ầ ưở ủ ph n thán ph c v  thuy n tr ng tài ba c a mình. Chính phong cách ngày càng giúp

ượ ự ưở ủ ế ông có đ ế c s  yêu m n và tin t ng c a nhân viên trong công ty, khi n cho công

ả ổ ượ ự ệ tác c i t ể  và phát tri n Apple đ c th c hi n nhanh chóng.

ử ủ ứ ệ ế ấ ặ Th  t ,ứ ư   cách  ng x  c a ông khi g p chuy n khó khăn là r t quy t đoán,

ơ ự ề ở ụ ề ấ ặ ả ố ế n u không ph i nói là h i c c đoan. Ví d , khi g p nhi u v n đ ả    các đ i tác s n

ậ ứ ế ị ư ứ ệ ầ ấ ợ ố   xu t linh ki n, ông đã ra quy t đ nh ng ng h p tác ngay l p t c ch  không c n đ i

ả ả ự ố ớ ữ ế tác gi ợ i thích trình bày lý do. Đ i v i ông, h p tác ph i d a trên ch  tín, n u không

ấ ượ ề ầ ư ờ ẽ ế ả hoàn thành đúng yêu c u v  ch t l ng cũng nh  th i gian s  ph i ki m nhà cung

ứ ể ẩ ệ ề ế ộ ng khác. Đi u này giúp cho công ty có th  đ y nhanh ti n đ  công vi c và hoàn

ướ ạ ủ ộ ệ ế ả ấ ố ụ thành m c tiêu tr c h n và hoàn toàn ch  đ ng trong vi c ki m đ i tác s n xu t.

ấ ủ ử ụ ư ể ố ớ Cu i cùng,  u đi m l n nh t c a Steve Jobs khi s  d ng phong cách lãnh

ệ ổ ị ượ ự ủ ộ ạ đ o đ c đoán ở ạ  t i Apple là vi c ông đã  n đ nh đ c tình hình nhân s  c a công

ế ơ ự ệ ậ ở ộ ty. Công ty đã tr  nên đoàn k t h n, các b  ph n có s  ăn ý trong công vi c, giúp

ưở ự ế ơ ủ ở ọ cho m i ý t ng c a Jobs tr  nên th c t h n.

ủ ạ ậ ộ ố Do v y, phong cách lãnh đ o đ c đoán c a Steve Jobs không gi ng b t k ấ ỳ

ề ề ạ ả ị ấ ả ọ ệ ị đ nh nghĩa nào v  qu n tr  hay lãnh đ o. Ông đi u hành t t c  m i công vi c trong

ỉ ự ệ ệ ả ậ ủ   Apple. Tuy nhiên, Stev Jobs ch  th c hi n công vi c theo c m nh n và suy nghĩ c a

ề ả ặ ệ ế ặ ở ệ riêng b n thân ông. Đi u đ c bi t này khi n ông tr  nên đ c bi t.

ượ ủ ộ ể ạ ượ 2.4.2. Nh c đi m c a phong cách lãnh đ o đ c đoán khi đ c Steve

ụ ở Jobs áp d ng Apple

ặ ư ữ ề ạ ớ ượ V i các phong cách lãnh đ o khác nhau, đ u có nh ng m t  u nh ể   c đi m

ể ạ ị ầ ủ ế ậ ả ộ ượ riêng, vì v y các nhà qu n tr  c n có cách đ  h n ch  tác đ ng c a nh ể c đi m lên

ị ủ ậ ả ớ ộ ườ phong cách qu n tr  c a mình. V i Jobs cũng v y, ông cũng là m t con ng i nên

­23­

ệ ầ ừ ạ ủ ề ấ ữ vi c gây ra nh ng sai l m t phong cách lãnh đ o c a mình cũng là đi u t t nhiên.

ế ủ ụ ở ữ ạ ộ Sau đây là nh ng h n ch  c a  phong cách đ c đoán khi Jobs áp d ng Apple.

ứ ủ ữ ệ ặ ườ ấ   vi c áp đ t nh ng suy nghĩ c a mình lên ng ủ i khác c a Steve Th  nh t,

ế ị ữ ư ủ ộ ả Jobs và đ a ra nh ng quy t đ nh c a b n thân mang tính đ c đoán mà không bàn

ủ ủ ữ ế ấ ả ế   ẽ ạ b c và tham kh o ý ki n c a b t kì ai, s  làm tăng tính r i ro trong nh ng quy t

ấ ả ấ ớ ầ ị đ nh, xác su t x y ra sai l m là r t l n.

ệ ự ư ế ị ế vi c Steve Jobs t ặ  đ a quy t đ nh và áp đ t ý ki n cho nhân viên ứ Th  hai,

ọ ấ ủ ế ế ị ượ khi n cho h  b t mãn và khó ch u vì ý ki n c a mình không đ ơ   ọ c tôn tr ng. H n

ọ ả ề ể ấ ạ ượ ư ữ n a,   đi u  này  làm cho  h   c m  th y nhà   lãnh  đ o không  hi u  đ c   tâm t và

ọ ừ ủ ệ ọ ấ ố ướ nguy n v ng c a h , t ệ ữ ấ  đó m i quan h  gi a c p trên và c p d i ngày càng xa

ứ ệ ế ậ ả   cách. Nhân viên không còn h ng thú đóng góp ý ki n cho công vi c. H u qu  là

ồ ỏ ưở ồ ừ ủ công ty b  phí ngu n ý t ạ ng sáng t o d i dào t nhân viên c a mình.

ệ ẽ ạ ủ ệ ắ ỏ ự ớ    vi c đòi h i quá kh t khe c a Jobs trong công vi c s  t o áp l c l n Th  ba,ứ

ễ ả ế ệ ạ ị lên nhân viên, khi n nhân viên d  x y ra tình tr ng b  stress, không khí làm vi c lúc

ẽ ẳ ầ ượ ộ ườ nào cũng đ y căng th ng, nhân viên đôi lúc s  không có đ c m t môi tr ng làm

ệ ị ả ệ ệ ả ả vi c tho i mái, hi u qu  làm vi c b  gi m sút.

ệ ệ ấ ả ọ ệ ừ ệ ớ t c  m i công vi c t ấ ế    vi c l n nh t đ n Th  t ,ứ ư  vi c Jobs can thi p vào t

ữ ệ ế ấ ả ả ấ ỏ ơ ị ệ   vi c nh  nh t khi n nhân viên c m th y khó ch u, không tho i mái. H n n a, vi c

ư ự ậ ầ ờ này cũng làm cho ông không có th i gian cũng nh  s  t p trung c n thi ế ể ả   t đ  gi i

ữ ề ế ọ ấ quy t nh ng v n đ  quan tr ng.

ố ạ ộ ầ ả   ủ   phong cách lãnh đ o đ c đoán c a Jobs làm cho ông có t m  nh Cu i cùng,

ố ớ ế ế ớ ưở h ỗ ấ ứ ộ ng quá l n đ i v i Apple đ n n i b t c  m t thông tin nào liên quan đ n ông

ả ấ ớ ộ ệ ố ớ ư ế ạ ẳ ẫ cũng d n đ n m t h  qu  r t l n đ i v i công ty, ch ng h n nh  sau khi nghe tin

ế ủ ậ ứ ư ả ố ổ ị ông b  ung th  thì ngay l p t c giá c  phi u c a Apple gi m xu ng nhanh chóng…

­24­

ƯƠ

CH

NG 3:

Ả

Ệ

GI I PHÁP  HOÀN THI N PHONG CÁCH

Ạ

Ủ LÃNH Đ O C A STEVE JOBS

ụ ả ố ớ ệ 3.1. M c tiêu các gi ạ ủ   i pháp hoàn thi n đ i v i phong cách lãnh đ o c a

Steven Jobs

ả ạ ủ ệ 3.2. Gi i pháp hoàn thi n phong cách lãnh đ o c a Steve Job trong các

ườ ộ ố ế ị ọ ệ môi tr ng ra quy t đ nh khác nhau và m t s  bài h c kinh nghi m

ạ ủ ủ ư ể ạ 3.2.1. Phát huy  u đi m c a phong cách lãnh đ o c a Steve Jobs t i Apple

ế ượ ạ ủ ể ạ 3.3.2. H n ch  nh c đi m trong phong cách lãnh đ o c a Steve Jobs t ạ   i

Apple

­25­

­26­