Ử Ụ

Ỉ Ể Ử

S  D NG CÂY D

NG X  Đ  X  LÝ ANSEN

ƯƠ TRONG Đ TẤ

1

7

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

Ớ

Ệ

GI

I THI U

Ề

Ấ

Ủ

ệ ạ ặ ễ Hi n nay v n đ  ô nhi m kim lo i n ng đ c bi

ề t Nam. M c đ ặ ế ớ ơ  r t nhi u n i trên th  gi

ổ ế

ề ấ ượ ể ừ ườ i,… T  đó con ng ử ắ ầ ạ ặ ươ

ễ ệ i trong đó có Vi ụ ư ườ ư ặ ố ị ậ ọ ổ

ệ ễ ư ế ể ặ ậ ậ ử ụ ấ ư ử ấ ử ặ ễ ể ơ

ư ợ ố

ầ ọ

ộ ố ị

ứ ự ậ ễ ườ ạ ặ ử ụ ế

ạ ỏ ng án s  d ng th c v t đ  x  lý ô nhi m kim lo i n ng c  th ệ ượ ễ ự ậ ể ử ặ c đ t bi

ươ ỉ

Ế I. TÍNH C P THI T C A Đ  TÀI ấ   ề ấ t là ô nhi m Asen trong đ t ứ ộ  ổ ế ở ấ đang di n ra ph  bi n  ư   c ví d  nh  gây ung th  da, nguy hi m nh  th  nào thì chúng ta có th  nhìn th y đ ể   i đã b t đ u nghiên ph i, th n, c t ho c có th  gây ch t ng ứ   ng pháp x  lý Asen cũng nh  kim lo i n ng trong c u và s  d ng r t nhi u ph ễ ấ ằ ấ đ t nh : r a đ t, c  đ nh các ch t ô nhi m b ng hóa h c ho c v t lý, trao đ i ion,   ế ấ   ấ ị ễ ấ ể oxi hóa ho c kh  các ch t ô nhi m, đào đ t b  ô nhi m đ  chuy n đ n n i chôn l p ứ ạ ầ   ệ ỏ ươ ng pháp đó đòi h i công ngh  khá ph c t p và v n đ y thích h p. Nh ng các ph ề ơ ế ấ ể   ụ ư  cao. G n đây các nhà khoa h c đã và đang nghiên c u v  c  ch  h p th , chuy n t ắ   ừ ạ ủ ố hóa , ch ng ch u và lo i b  kim lo i c a m t s  loài th c v t. T  đó ng i ta đã b t ụ ể  ươ ầ d u chú ý đ n ph   t quan tâm, đi n hình là hai loài là Asen và các loài cây “ siêu tích lũy” đ D ng X  P.calomelanos và P.vittata.

ử ươ ễ ề ợ ớ

ỹ ậ

ướ ữ ả ơ c ta là n

ng, thêm m t  u đi m n a là n ỉ ầ ườ ấ ệ ộ

ộ ư ớ ư ế ưỡ ệ ợ

ồ ể ọ ả ệ   ể ng pháp x  lý ô nhi m Asen phù h p v i đi u ki n Đây cũng có th  coi là ph ấ ướ ậ ủ ế   c ta vì chúng có giá thành th p, v n hành đ n gi n và kinh t  và k  thu t c a n ướ   ớ ể ệ ệ ặ t là thân thi n v i môi tr đ c bi c ồ ệ   nông nghi p nên vi c tr ng cây r t quen thu c v i chúng ta, ch  c n quan tâm thêm ạ   ổ cách tr ng tr t và b  sung ch t dinh d ng nh  th  nào cho phù h p thì vi c đ t ượ đ ấ c hi u qu  cao là không khó.

Ụ

Ủ

Ề

II. Ý NGHĨA VÀ M C TIÊU C A Đ  TÀI

ể ể ề ượ ấ ề ộ ổ Thông qua đ  tài chúng ta có th  hi u đ c m t cách t ng quan nh t v  Asen

ữ ừ ế ấ ấ ạ ớ ế ủ và nh ng tác h i to l n mà nó đem đ n. T  đó cho th y tính c p thi ệ t c a vi c thúc

ứ ươ ử ễ ẩ đ y nghiên c u các ph ng án x  lý ô nhi m Asen.

ứ ươ ươ ử ằ ỉ Các nghiên c u ph ng pháp x  lý Asen b ng cây D ng X  mà nhóm chúng

ộ ự ứ ủ ế ị em trình bày toàn b  d a trên nghiên c u, báo cáo ti n sĩ c a cô Bùi Th  Kim Anh

2

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

Ứ

ụ

ấ                                                       ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t

ụ ủ ự ề ậ ố ể   năm 2012, vì v y thông qua đ  tài m c đích c a nhóm là mu n nói lên s  nguy hi m

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

ề ẩ ủ ừ ớ ươ ử ễ ti m  n c a Asen t đó gi ệ i thi u ph ấ ằ   ng pháp x  lý ô nhi m Asen trong đ t b ng

ứ ủ ươ ộ ỉ ị ươ cây D ng X  thông qua nghiên c u c a cô Bùi Th  Kim Anh. M t ph ng pháp có

ư ể ệ ấ ổ ưỡ th  coi và có tính  u Vi t r t cao, song song là cách b  sung dinh d ng cũng nh ư

ự ề ể ọ ợ ỉ đi u ch nh pH l a ch n Vi sinh cho phù h p đ  hai loài P.calomelanos và P.vittata

ả ấ ụ ệ ấ ạ đ t hi u qu  h p th  cao nh t.

ủ ề ụ ủ ả ấ M c tiêu chính c a đ  tài là cho th y kh  năng tích lũy Asen c a hai loài

ộ ấ ươ ụ ồ ỉ ưỡ ộ ấ ớ D ng X  trên ph  thu c r t l n và n ng đ  ch t dinh d ng (N,P,..), pH, vi

3

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

Ứ

ụ

ấ                                                       ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t

ừ ự ứ ụ ề ậ ươ ử ề sinh v t,… T  đó làm ti n đ  cho các d  án  ng d ng ph ng pháp x  lý này.

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

Ụ

Ụ

M C L C

4

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

Ứ

ụ

ấ                                                       ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

Ộ

N I DUNG

Ổ

Ề

1. T NG QUAN V  ASEN

ố ố ầ Asen là m tộ  nguyên t hóa h c ọ  có ký hi uệ  As và s  nguyên t ầ   ử 33. Asen l n đ u

ế ề ố ượ tiên đ cượ  Albertus Magnus (Đ cứ ) vi t v  nó vào năm 1250. Kh i l ng nguyên t ử

ầ ả ằ ị ượ ề ậ ở ả ủ ủ c a nó b ng 74,92. V  trí c a nó trong b ng tu n hoàn đ c đ  c p b ng mé bên

ả ố ổ ế ứ ố ề ặ ấ ph i. Là nguyên t ph  bi n th  20 trong các nguyên t có trên b  m t trái đ t. Hàm

ừ ế ượ l ng trung bình t ấ  1,5­2mg/kg đ t. Asen là m t ộ ộ ộ  á kim gây ng  đ c khét ti ng và có

ề ử ộ nhi u d ng ạ  thù hình: màu vàng (phân t ạ  phi kim) và m t vài d ng màu đen và xám (á

ố ỉ ườ ạ ủ ể ấ ạ kim) ch  là s  ít mà ng ớ   i ta có th  nhìn th y. Ba d ng có tính kim lo i c a Asen v i

ể ượ ự ấ c u trúc tinh th  khác nhau cũng đ ấ c  tìm th y trong t ậ    nhiên (các khoáng v t

ư ế ơ asen sensu   stricto và   hi m   h n   là   Asenolamprit   cùng   parasenolamprit),   nh ng   nói

ấ ạ ợ chung nó hay t n t ồ ạ ướ ạ i d i d ng các h p ch t asenua và Asenat. Vài trăm lo i khoáng

ượ ấ ủ ượ ử ụ ư ế ậ v t nh  th  đã đ c bi ế ớ t t ợ i. Asen và các h p ch t c a nó đ c s  d ng nh ư

ừ ị ừ ố ạ là thu c tr  d ch h i ố ạ , thu c tr  c ố ừ ỏ, thu c tr  sâu ộ  và trong m t lo t các h p kimợ .

ổ ế ấ ủ ạ ườ Tr ng thái ôxi hóa ph  bi n nh t c a nó là ­3 (Asenua: thông th ng trong các

ạ ươ ấ ự ư ợ ợ h p ch t liên kim lo i t ng t ầ    nh  h p kim), +3 (Asenat (III) hay asenit và ph n

ầ ớ ữ ấ ấ ợ ơ ợ ơ ứ   ớ l n các h p ch t Asen h u c ), +5 (Asenat (V): ph n l n các h p ch t vô c  ch a

ễ ự ủ ổ ế ớ ạ ạ ẳ ị ôxy c a Asen  n đ nh). Asen cũng d  t liên k t v i chính nó, ch ng h n t o thành

3­ vuông trong

ặ các c p As­As trong sulfua  đ ỏ hùng hoàng (α­As4S4) và các ion As4

Ở ạ ấ khoáng coban asenua có tên skutterudit. ọ    tr ng thái ôxi hóa +3, tính ch t hóa h c

ể ủ ị ả ưở ặ ủ ặ ở ự ế ậ l p th  c a asen ch u  nh h ng b i s  có m t c a c p electron không liên k t.

ấ ậ ị ở Tính ch t v t lý: Asen không gây mùi khó ch u trong n ả ướ  (c  khi c hàm l ượ   ng

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

Ứ

ụ

5 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ

ể ế ườ ủ có th  gây ch t ng i ), khó phân h y....

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

ớ ố ấ ề ố ứ đ ng trên nó là

ố ế ư ự ươ ọ ấ Asen v  tính ch t hóa h c r t gi ng v i nguyên t ạ ng   t

ẩ ữ ễ

ướ ố ươ ự ng t

ộ ư ạ ự ạ

ế

ự ớ ọ ố

ả ứ ứ ấ ơ ợ

ổ ế ề ấ ư ạ ớ ỏ ố

ừ ữ ế ỷ T ấ như As2O3 và As2O5 là nh ng ch t hút  m và d  dàng hòa tan trong n ị  Axít asenic (V), t thành các dung d ch có tính axít. ư ố ế ươ m t axít y u. T ng t ẽ ự ươ ị đ nh, đó là ng t  arsin (AsH3). S  t ph tpho trong các ph n  ng hóa sinh h c và vì th  nó gây ra ộ ộ các li u th p h n m c gây ng  đ c thì các h p ch t asen hòa tan l các ch t kích thích ườ ệ b nh cho con ng ố .   ph tpho   nh   ph tpho,   nó   t o   thành   các   ôxít   k t   tinh,   không   màu,   không   mùi   ể ạ   c đ  t o    nh  axít ph tphoric, là ổ    nh  ph tpho, asen t o thành hiđrua d ng khí và không  n ứ ầ ế  l n đ n m c asen s  thay th  ph n nào cho   ế ộ ộ . Tuy nhiên, ở   ng  đ c ấ ủ   ạ i đóng vai trò c a ữ   ề  và đã t ng ph  bi n v i các li u nh  nh  là các lo i thu c ch a i vào gi a th  k  18.

ị

ả ứ t

ậ ằ ậ ấ Khi b  nung nóng trong không khí, nó b ư ư asenopyrit b ng   búa.   Asen   (và   m t   s

ị ẩ ấ ị ôxi hóa đ  t o ra ệ ể ộ ể

ể

ố ạ ể

ạ ề ố ượ  đ

d ng t

ư ự ắ

ư  nh  các phân t ấ ố ớ ớ

ứ ấ T  tr ng riêng

ạ ớ ỷ ọ ơ

ươ triôxít asen; h i tơ ừ  ể ạ iỏ . Mùi này cũng có th  phát hi n b ng cách đ p các ằ   ph n  ng này có mùi nh  mùi ủ   ố ợ   h p   ch t   c a khoáng   v t   asenua   nh ế ự ở  áp su t tiêu chu n, chuy n hóa tr c ti p thành   asen) thăng hoa khi b  nung nóng  ấ   ệ ở ỏ ạ ạ ỏ ấ  áp su t d ng khí mà không chuy n qua tr ng thái l ng. Tr ng thái l ng xu t hi n  ể   ơ ả ở ả ạ ạ i cao h n đi m i thích t 20 átm tphe tr  lên, đi u này gi i sao đi m nóng ch y l sôi[6]. Asen nguyên t ắ ạ ấ ở ề    nhi u d ng thù hình r n: d ng màu vàng thì c tìm th y  ứ ệ   ổ ẻ ử ạ ị ề  di n m m, d o nh  sáp và không  n đ nh, và nó làm cho các phân t ạ ử ủ ươ  c a ph tpho tr ng. Các d ng màu đen, xám hay 'kim ng t As4 t   ế ể   ắ ả ộ ế ơ ạ lo i' h i có c u trúc k t tinh thành l p v i các liên k t tr i r ng kh p tinh th . ẫ  c ng v i ánh kim. ủ ớ    c a d ng màu vàng là Chúng là các ch t bán d n ộ ề ạ 1,97 g/cm³; d ng 'asen xám' hình h p m t thoi n ng h n nhi u v i t    tr ng riêng ỷ ọ ạ 5,73 g/cm³; các d ng á kim khác có t ỷ ọ ặ ng t ặ  tr ng t ự .

ự ư ề ạ ậ Trong   t nhiên  Asen   có  trong   nhi u   lo i   khoáng   v t   nh   Realgar   As4S4,

ớ ạ Orpoment  As2S3,   Asenolite   As2O3,   Asenopyrite   FeAsS  (t i   368   d ng).Trong   n ướ   c

ở ạ ặ ộ asen th ngườ d ng Asen ho c Asenate (AsO33­, AsO43­). Asen là m t nguyên t ố

ướ ự ể ấ ẩ ỉ không ch  có trong n c mà còn có trong không khí, đ t, th c ph m và có th  xâm

ơ ể ậ ườ ệ ệ nh p vào c  th  con ng i.Trong công nghi p, Asen có trong ngành luy n kim, x ử

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

Ứ

ụ

6 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ

ệ ự ậ ố ả ặ ả ấ ộ lý qu ng, s n xu t thu c b o v  th c v t, thu c da, ….

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

Ạ Ủ

Ổ

Ề

2.T NG QUAN V  VAI TRÒ & TÁC H I C A ASEN

ủ

2.1.Vai trò c a Asen

ư ế ố ượ ế Nh  chúng ta đã bi t, Asen là nguyên t vi l ấ ầ ng, r t c n thi ự t cho s  sinh

ưở ủ ườ ậ ổ tr ể ng và phát tri n c a con ng ấ   i và sinh v t. Asen có vai trò trong trao đ i ch t

ợ ổ nuclein, t ng h p protit và hemoglobin.

ố ấ ử ụ ề ạ ặ Asen là nguyên t ề    có m t trong nhi u lo i hóa ch t s  d ng trong nhi u

ư ệ ạ ố ơ   ấ ngành công nghi p khác nhau nh : hóa ch t, phân bón (lân ­ ph t phát, đ m­ nit ),

ệ ự ậ ố ả ệ ấ ộ thu c b o v  th c v t, gi y, d t nhu m...

ệ ử ụ ư ệ ề ệ ạ Nhi u ngành công nghi p s  d ng nhiên li u hóa th ch nh  công nghi p xi

ệ ả ắ ệ ố ệ ễ ấ ồ măng, nhi t đi n,...Công ngh  đ t ch t th i r n cũng là ngu n gây ô nhi m không

ướ ở khí, n c b i Asen

ừ ệ ượ ủ ụ Trong nông nghi p: Asenat hidro chì đã t ng đ ề c s  d ng nhi u trong th  k ế ỉ

ệ ử ụ ừ ạ ả ạ ố ổ   20 làm thu c tr  sâu cho các lo i cây ăn qu . Vi c s  d ng nó đôi khi t o ra các t n

ươ ữ ườ Ở ử ố th ố ớ ng não đ i v i nh ng ng ố i phun thu c sâu này. ế  n a cu i th  kĩ 20, asenat

ấ ữ ộ ạ ạ ơ ủ ợ ơ ọ methyl monnatri(MSMA), m t d ng h p ch t h u c  ít đ c h i h n c a asen đã

ủ ệ ế thay th  cho vai trò c a asenat hidro chì trong nông nghi p.

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

Ứ

ụ

7 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ

Ứ ụ ệ Hình 1:  ng d ng Asen trong nông nghi p

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

(Ngu n:ồ https://www.google.com.vn/search?q=b%C3%A1nh+k%E1%BA %B9o&biw=1093&bih=530&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjavaHcs­ HPAhVM0FQKHYN5CKEQ_AUIBigB#tbm=isch&q=thu%E1%BB%91c+bvtv )

Ứ ấ ố ớ ộ ụ ề ạ ồ ẽ ử ng d ng có nhi u e ng i nh t đ i v i c ng đ ng có l là trong x  lý g ỗ

ỗ ẻ ử ằ ồ ọ ằ b ng asenat đ ng crom hóa, còn g i là CCA hay tanalith. G  x  x  lý b ng CCA

ổ ế ở ề ố ượ ử ụ ử ề ố ẫ v n còn ph  bi n nhi u qu c gia và nó đ c s  d ng nhi u trong n a cu i th  k ế ỷ

ậ ệ ế ấ ư ự ờ 20 nh  là v t li u k t c u và xây d ng ngoài tr i.

ượ ử ụ ạ ủ ụ ả Nó đ ặ   c s  d ng khi kh  năng m c nát hay phá ho i c a côn trùng là cao. M c

ệ ử ụ ỗ ẻ ử ị ấ ằ ạ ề dù vi c s  d ng g  x  x  lý b ng CCA đã b  c m t ự i nhi u khu v c sau khi các

ỉ ừ ỗ ấ ậ ộ ủ ề ứ ể ằ ỉ nghiên c u ch  ra r ng Asen có th  rò r  t g  vào trong đ t c n k  đó, m t r i ro

ệ ấ ụ ự ử ệ ế ố ọ ỗ ằ khác là vi c đ t các l ai g  cũ đã x  lý b ng CCA. Vi c h p th  tr c ti p hay gián

ệ ố ế ể ằ ử ở ộ ỗ ử ti p tro do vi c đ t cháy g  x  lý b ng CCA có th  gây ra t vong ậ  đ ng v t cũng

ộ ộ ư ọ ở ườ ề ử ở ườ ả nh  ng  đ c nghiêm tr ng ng i; li u gây ra t vong ng i là kho ng 20 gam

tro.

ờ ố ồ ượ ử ụ ư Trong đ i s ng: Asenat đ ng, đ ế ỷ c s  d ng trong th  k  19 nh  là tác nhân

ẹ ạ ọ ạ t o màu trong các lo i bánh k o ng t.

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

Ứ

ụ

8 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ

ử ụ ể ạ ẹ Hình 2: S  d ng Asen đ  t o màu bánh k o

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

%B9o&biw=1093&bih=530&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjavaHcs­

HPAhVM0FQKHYN5CKEQ_AUIBigB)

(Ngu n:ồ https://www.google.com.vn/search?q=b%C3%A1nh+k%E1%BA

ạ ủ

2.2. Tác h i c a Asen

ồ

ễ

ấ 2.2.1.Ngu n góc ô nhi m Asen trong đ t

ồ ạ :  Ngu n nhân t o

(cid:0) Ngu n t

ồ ừ ệ :  công nghi p

ố ấ ử ụ ề ề ạ ặ Asen là nguyên t có m t trong nhi u lo i hóa ch t s  d ng trong nhi u ngành

ư ệ ạ ấ ơ công nghi p khác nhau nh : hóa ch t, phân bón ( lân – photphat, đ m – nit ố    ), thu c

ệ ự ậ ệ ộ ườ ế ớ ấ ả b o v  th c v t, gi y, d t nhu m. Ng i ta ướ ượ c l ng th  gi ả i có kho ng 12.000

ể ả ể ả ấ ả ỗ ấ t n As/năm đ  làm khô bông v i và 16.000 t n As/năm đ  b o qu n g .

ướ ử ụ ừ ố Hình 3: Asen trong n ư c có s  d ng d  thu c tr  sâu

C1kQ_AUICCgD#tbm=isch&q=asen+trong+su+dung+du+thuoc+tru+sau )

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

Ứ

ụ

9 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ

(https://www.google.com.vn/search? q=ung+dung+asen+trong+xu+ly+go&biw=1093&bih=490&tbm=isch&source=lnms&sa=X&ved=0ahUKEwiT84_khMvPAhUMsI8KHVp3

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

ệ ử ụ ư ệ ệ ề ạ Nhi u ngành công nghi p s  d ng nhiên li u hóa th ch nh  công nghi p xi

ệ ả ắ ệ ố ệ ễ ấ ồ măng, nhi t đi n, công ngh  đ t ch t th i r n cũng là ngu n gây ô nhi m môi

ườ ở tr ng xung quang b i Asen.

ế ề ệ ạ ặ ấ ặ   Các ngành công nghi p khai thác và ch  bi n các lo i qu ng, nh t là qu ng

ệ ễ ệ ạ ồ ở ỏ sunfua, luy n kim t o ra ngu n ô nhi m Asen. Vi c khai đào các m  nguyên sinh

ơ ộ ạ ặ đã ph i l các qu ng sunfua, làm gia tăng quá trình phong hóa, bào mòn và t o ra

ố ượ ẫ ấ ả ớ ở ậ ỏ kh i l ng l n đ t đá th i có l n Asenopyrit lân c n khu m .

ữ ườ ự ặ Nh ng ng i khai thác t ầ    do khi đãi qu ng đã thêm vào axit sunfuric, xăng d u,

ấ ẩ ẽ ặ ấ ả ỏ ượ ch t t y. Asenopyrit sau khi tách kh i qu ng s  thành ch t th i và đ ấ ố   c ch t đ ng

ữ ờ ố ồ ả   ễ ngoài tr i và trôi vào sông su i, gây ô nhi m tràn lan. Đó là nh ng ngu n phát th i

ễ ướ Asen gây ô nhi m n c, đât, không khí.

(cid:0) Ngu n t

ồ ừ ệ :  nông nghi p

ượ ườ ử ụ ư ề ệ ấ Asen đ c con ng ố   i s  d ng nhi u trong hóa ch t nông nghi p, nh  thu c

ừ ố ệ ỏ ố ệ ụ ả ả ấ ỗ tr  sâu, thu c di t c , thu c di t côn trùng, ch t làm khô và b o qu n g , ph  gia

ứ th c ăn.

 Ngu n t

ồ ừ ạ ủ ườ sinh ho t c a ng i dân:

ự ữ ự ộ ế ẩ ấ Nh ng khu v c dân t ậ    đ ng đào l p gi ng không đúng tiêu chu n kĩ thu t

ấ ẩ ế ạ ấ ộ ố ướ ạ ị ẩ khi n ch t b n, đ c h i b  th m th u xu ng m ch n ư ệ c. cũng nh  vi c khai thác

ứ ướ ầ ớ ế ế ạ ố ướ n c ng m quá l n làm cho m c n c trong các gi ng h  xu ng khi n cho khí oxy

ọ ạ ị ầ ạ ừ ặ ả ứ đi vào đ a t ng và gây ra ph n  ng hóa h c t o ra th ch tính t qu ng pyrite trong

ướ ấ đ t và n ầ c ng m.

ộ ạ ủ

2.2.2.Tính đ c h i c a Asen

ấ ủ ượ ạ ợ và các h p ch t c a asen đ c phân lo i là "

ố Asen nguyên t ườ ng"  t i

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

10 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

ỉ ẫ ậ ở ố ớ ể ể ượ ọ ọ ỏ hi m cho  môi tr đi m sinh h c asen có vai trò quan tr ng đ i v i sinh v t, đ cộ " và "nguy  ề ặ   ạ  Liên minh châu  Âu theo ch  d n  67/548/EEC.  V   đ c   ng nh  asen có hàm l

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

ư ở ồ

ộ ế ự ự ậ i, đ ng, th c v t. N u b  nhi m đ c c p tính asen có th  gây t

ộ ườ

ộ ể ử ớ ng xuyên v i asen  ộ ễ ư

ể ủ ườ ị ườ ờ ế  đ n m t ngày. Trong môi tr ể ư ứ ư ệ ệ ệ ả ỏ

ề ạ ệ ệ ạ ấ ố ộ   ậ  n ng đ  cao, asen gây đ c ộ ấ ễ  vong trong   ộ  ở ồ ế ng ti p xúc th  n ng đ ộ ấ   t quá an toàn nh ng ch a có th  gây đ c c p tính, asen gây nhi m đ c, mãn tính ọ   ể ườ ng bi u hi n các tri u ch ng lâm sang nh : m t m i, chán ăn, gi m tr ng ứ   ơ ể ng c  th , xu t hi n các b nh v  d  dày, ngoài da, gan bàn chân, r i lo n ch c

ả kh  năng kích thích s  phát tri n c a sinh v t. Nh ng  cho ng vài gi ượ v và th ượ l năng gan.

Ở ạ ự ồ ạ ở ề ạ ợ tr ng thái t nhiên As t n t i ư   ấ  nhi u d ng h p ch t khác nhau nh ng

ả ưở ạ ườ ề Asen vô cơ ộ ạ d ng gây đ c và  nh h ế ng m nh đ n con ng ấ i nhi u nh t là As(III).

3+).

ồ ạ ộ ơ ể ườ ở ạ là đ c nh t ấ , asen t n t i trong c  th  ng d ng methyl asen (As i

ớ ộ ử ệ ọ ớ ạ ậ Qua các th  nghi m v i đ ng v t, các nhà khoa h c đã tìm ra gi i h n gây t ử

ộ ố ạ ớ ừ ọ ượ ơ ể vong v i m t s  lo i khác nhau là t 11­150 mg/kg tr ng l ố ớ   ng c  th . Đ i v i

ườ ề ử ừ ọ ượ ơ ể ả ng i,   li u gây t vong là t 70­180 mg/kg tr ng l ế ng c  th . K t qu  này đã

ữ ườ ễ ợ ị ử ệ ệ ượ đ c rút ra qua nh ng tr ng h p b  nhi m đôc asen và đã t vong trong b nh vi n.

ơ ế

ộ ủ 2.2.3.C  ch  gây đ c c a Asen cho con ng

ườ i

ơ ể ậ ườ ườ ướ ố Asen xâm nh p vào c  th  con ng i qua con đ ng n c u ng, không khí

ồ ướ ễ ễ ề ễ ế trong vùng ô nhi m, nhi m do da ti p xúc nhi u không khí và ngu n n c ô nhi m.

ề ấ ủ ấ ộ ự ỳ ộ

ơ ữ ế Ở ấ c p   đ   c a

ạ ớ ố

ố ớ

ả

ng, hô h p c a ể ạ

ẫ ớ ạ ứ ổ ộ ơ i cái ch t t

ố ỏ ạ ứ ấ phát   hi nệ  màng   nh yầ  màu   đ   g ch,   do xu t   huy t

ỡ ệ ả   ợ Asen và nhi u h p ch t c a nó là nh ng ch t đ c c c k  đ c. Asen phá v  vi c s n ộ ủ  chu   trình   axít   citric,   asen   cứ   xu tấ  ATP thông   qua   vài   c   ch .   chế pyruvat   dehydrogenaza và   b ng   cách   c nh   tranh   v i   ph tphat   nó   tháo ằ   ử NAD+ có liên quan t ế ế ứ bỏ ph tphorylat hóa ôxi hóa   i năng , vì th   c ch  quá trình kh ấ ủ  ti thể và t ng h p ATP. S n sinh c a perôxít hiđrô cũng tăng lên, ủ ượ ợ ổ l   ứ ạ ệ   ề đi u này có th  t o thành các d ng ôxy ho t hóa và s c căng ôxi hóa. Các can thi p .Khám  ạ ế ừ h i ch ng r i lo n ch c năng đa c  quan ấ trao đ i ch t này d n t ế  nghiêm trọng.  ử ệ nghi m   t   thi (Nguồn:https://vi.wikipedia.org/wiki/Asen#.C4.90.E1.BB.99c_t.C3.ADnh  )

ễ

ệ

ặ

ị

ư 2.2.4.Các b nh đ c tr ng khi b  nhi m Asen

ễ ấ ộ ẻ ễ ườ ế Nhi m đ c  c p tính: Tr em nhi m th ớ ng ti p xúc v i asen trioxide t ừ

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

11 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

ặ ộ ườ ớ ườ ị thu c dố ệ ỏ i t c  ho c di t i l n th ễ   ơ ng b  ph i nhi m ậ ặ ệ   đ ng v t g m nh m. ấ   Ng

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

ỏ ả ư ệ ệ ấ ơ ậ   thông qua các công vi c có nguy c  cao nh  luy n kim, khai m , s n xu t kính, v t

ệ ễ ồ ố ự ẩ li u bán. Ngoài ra còn có th  ể nhi m asen t ừ th c ph m, đ  u ng, s a ữ . M t l ộ ượ   ng

ể ả ể ồ ụ ờ à có th  h i ph c sau 24 gi . Li u nhỏ asen (<5mg) có th  nôn, tiêu ch y v ề  gây tử

ộ ừ ễ vong do nhi m đ c asen l à t 100 – 300 mg.

ễ ễ ộ ơ ấ ố Nhi m đ c mãn tính: Ph i nhi m asen t ừ ướ  n c, đ t, thu c ch a ữ b nhệ .  Các

ệ ệ ề ơ ỏ ệ ẫ ngh  có nguy c  cao: khai m , luy n kim, nông, lâm nghi p, m ả   ạ đi n, bán d n, s n

ấ ụ ộ ộ ủ ự xu t kính... ào s  tích lũy c a asen vào mô đích và s Đ c tính ph  thu c v ự chuy nể

ả ủ ở ề ờ ớ hóa, đào th i c a nó (methyl hóa gan) àng dài, có th  ể t .  i 50 năm .  Th i gian ti m t

Asen được hấp thu và tích lũy ở gan, thận, tim, phổi và m t lộ ượng nh  ỏ ở  c , hơ ệ

ắ ư ứ ọng tại t ổ ch c giàu keratin nh  móng, tóc và thần kinh, tiêu hóa, lách. Asen l ng đ

da.

 Các b nh đ c tr ng:

ư ệ ặ

ệ ễ B nh dày s ừng  do nhi m Asen thường xuất hiện tại vùng da d  ễ b  ị ch nấ

ươ ọ th ng và ặc biệt là c  xát, đ ở lòng bàn tay, bàn chân (vùng gót và ngón cái). Biểu

ạ ơ hiện lâm sàng là rất nhiều sẩn giống h t c m, kích th ước nh  ỏ t ừ 2  đến 10 mm,

ổ ươ cứng, màu vàng nh t, thạ ng có th  li ể ên ường xuất hiện đối xứng hai bên. T n th

ế ế ớ k t v i nhau th ả ành m ng s ùi, ho c mặ ồ t m  hôi. ảng chai chân, kèm theo tăng ti Dày

ớ ạ ơ ễ ặ ầ ẩ ừ s ng do asen d  chu n đoán nh m v i h t c m ho c d ừ ày s ng th ể ở òng   l ành đi m

ứ ệ ể ổ ươ ế bàn tay, bàn chân. B nh có th  đau, n t, loét. Khi t n th ng tr ở nên loét, v t loét

ể ộ ề ế ị ể ệ ti n tri n r ng và khó đi u tr . Ung th  t ư ế ào gai xâm l n cóấ b ên dày ấ  th  xu t hi n tr

ừ s ng do asen.

ệ ễ ệ ể ấ ộ B nh Bowen: có th  xu t hi n sau 10 năm nhi m đ c asen t hời gian tiềm tàng

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

12 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

ể có th  là 40 năm, th ường xuất hiện ở vùng da kín.

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

ươ Th ổ ng t n da :  lúc đầu là sẩn nh  ỏ màu thịt tới màu tím, có lớp sừng hoặc vảy

ỉ ướ ấ ỏ ươ tiết dày, khi m t đi đ ể lại mảng r  n c, màu đ . Th ng t ổn lớn dần tạo thành các

ả ề ươ sẩn hoặc m ng, th ường gặp nhi u th ng t ổn.

ư ế Ung th  t bào đáy : do Asen thường có nhi u thề ương tổn và gặp ch  ủ yếu là

ươ nông. Các th ng t ổn phân b  ố ngẫu nhiên, ch  ủ yếu ở thân mình và vùng da có lông,

tóc, khó phân biệt với bệnh Bowen.

ề Ung th  t ư ế bào gai: có th  ể là ti n phát do Asen ho ặc t ừ dày sừng do asen và

ệ ươ ở bệnh Bowen chuyển thành (với biểu hi n các th ng t ổn dày sừng do asen tr  nên

ẻ đau, chảy máu, nứt n , loét, tăng kích th ước).

ổ ắ ố ệ ể ớ Thay đ i s c t da: Bi u hi n tăng s c t ắ ố èm theo v i các v , k ỏ ả   ùng nh  gi m

ả ằ ữ ả ọ ư ơ ụ ố ắ ố ượ s c t , đ c mi b ng h ình  nh “nh ng gi t m a r i xu ng b i” (raindrops in êu t

ắ ố ể ặ ở ẹ có th  g p núm vú, nách, b n, ho c ặ ở ùng t  v the dust). Tăng s c t đỳ è. Trái v iớ

ắ ố ệ tăng s c t ố ở êm m c.ạ ni ắ  t ễ  trong b nh Addison, nhi m asen không có tăng s c

ườ ở Đ ng Mee món: Dải ngang hẹp, màu trắng ở móng ngón tay có th  ể gặp ở

ể ướ ượng c l c  ả trong nhiễm độc asen cấp và mạn tính. Đường Mee có th  giúp cho

ướ c đó. Sau khi tiếp với asen 30 – 40 ngày thì xuất hi nệ thời gian tiếp xúc với asen tr

đường Mee ở vùng lunula.

ệ ạ B nh bàn chân đen : do rối loạn vận m ch đ ầu chi dẫn tới hoại t ử các ngón,

ở gặp nhiều Đài Loan.

ệ ố ể ệ Bi u hi n h  th ng: Tăng nguy c  mơ ắc bệnh lý tim mạch, mao mạch ngoại vi,

ơ , ung th  phư ổi, bàng bệnh lý hô hấp, tiểu  đường, và giảm bạch cầu trung, x  gan

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

13 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

ở gan. quang, tiết niệu, ung th  ư gan, bệnh bạch cầu cấp, lymphoma, u máu

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

http://luanvan.co/luan­van/o­nhiem­arsen­1172

̣ ̣

/   )

ừ Hình 4. Dày s ng lòng bàn tay do arsenic (

/   )

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

14 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

ễ ệ ạ Hình 5. B nh Bowen do nhi m arsenic m n tính (   http://luanvan.co/luan­van/o­nhiem­arsen­1172

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

ƯƠ

Ự

Ử

Ậ

ƯƠ

3. PH

Ằ NG PHÁP X  LÍ ASEN B NG TH C V T (CÂY D

Ỉ   NG X )

ứ

ủ

ế

( Theo nghiên c u, báo cáo ti n sĩ c a cô B.T.K.Anh)

ạ ấ ầ ợ Qua các ph n trên chúng ta đã th y rõ bên c nh l ệ   i ích trong nông nghi p,

ữ ế ệ ậ ả ộ ạ ấ công nghi p thì Asen còn có tính đ c h i r t cao mang đ n nh ng h u qu  khôn

ứ ự ễ ậ ằ ườ l ậ ử ng. Trong quá trình nghiên c u kĩ thu t x  lý ô nhi m b ng th c v t, các nhà

ự ề ậ ả ấ ọ ừ ấ khoa h c đã khám phá ra r t nhi u loài th c v t có kh  năng hút As t ụ    đ t. Ví d ,

ươ ỉ ỏ ỏ c  Agrostis capillaris L., c  Agrostis tenerrima Trin., d ng x  Pteris vittata và cây g ỗ

ả ỏ ỹ ươ ứ nh  Sarcosphaera coronaria có kh  năng tích lu  As t ng  ng là 100, 1000, 27000

ự ề ậ ố và 7000 mg/kg sinh kh i khô. Trong các loài th c v t siêu tích lũy As, nhi u nhà

ặ ọ ệ ỉ ở ươ ứ ế ạ ấ khoa h c đã đ c bi ự   ề t chú ý đ n D ng X  b i nhi u nghiên c u cho th y lo i th c

ặ ả ố ệ ươ ị ậ v t này có kh  năng ch ng ch u và tích lũy As cao. Đ c bi t loài d ỉ ng x  Pteris

ượ ứ ộ ươ vittata đã đ c ch ng minh là loài siêu tích lũy As. Ngoài ra, m t vài loài d ng x ỉ

ượ khác cũng đ c chú ý là Pteris nervosa, Pteris cretica, P. longifolia L., P. umbrosa L.,

P. argyraea L., P. quadriaurita L., P. ryiunkensis L., P. biaurita

ọ ượ ươ ợ ỉ ự Sau   khi   l a   ch n   đ c   hai   loài   D ng   x   phù   h p   đó   là   P.vittata   và

ư ế ể ạ ề ế ả ọ P.calomelanos, đi u quan tr ng ti p theo là ph i làm nh  th  nào đ   t o cho chúng

ệ ố ề ấ ể ể ừ ệ ấ ạ ấ có đi u ki n t t nh t đ  phát tri n t đó đ t hi u cao nh t trong quá trình h p thu

ụ ể ấ ưỡ ư ế ồ ổ Asen. C  th  là b  sung ch t dinh d ng nh  th  nào ( N, P, K,..) và tr ng nh  th ư ế

ạ ấ ụ ể ớ ừ ể ợ ộ nào đ  phù h p v i t ng lo i đ t c  th  ( đ  phì nhiêu, pH,…). ẽ ử    . , và sau đó s  x  lý

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

15 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

ủ ọ ầ các loài cây này ra sau. Đây cũng chính là ph n tr ng tâm c a bài báo cáo này.

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

P.vittata                                                                  P.calomelanos

ứ

ủ

ế

3.1. Nghiên c uứ  khả năng tích lũy và ch ngố  chịu As trong đ tấ  c aủ   ngươ  xỉ. ( Theo nghiên c u, báo cáo ti n sĩ c a cô B.T.K.Anh)

hai loài d

Hình 3.1. P. vittata sau 4  tháng  đ ược  trồ ng  ở  đ ấ t  bổ  sung  11  nồ ng  đ ộ As khác nhau

P.  Hình3.2.  calomelanos  sau  4  tháng  đ ược  trồ ng  trong  đ ấ t  có  bổ  sung  As  khác nhau

Sau 4 tháng thí nghiệm, P.vittata có khả năng chống chịu với đ tấ  có bổ sung  As  từ  0 đ nế   1500  mg/kg  còn  P.calomelanos  từ  0  đ nế  900  mg/kg.  Kết  quả  về khả  năng chống chịu As c aủ  hai loài dương xỉ ở những nồng độ sau 4 tháng thí nghiệm  cây  chết  cho  thấy,  nồng  độ  As càng  cao  thì  thời  gian  sống  c aủ   cây  càng  ngắn.  Như  vậy,  cả  hai  loài  dương  xỉ nêu trên đ u cề hống chịu As cao hơn so với các loài  cây  khác  đã  được  công  bố.  Nhưng  khi  so  sánh  hai  loại dương  xỉ  này với  nhau  đã  cho  thấy  khả  năng  chống  chịu  c aủ   P.vittata  với  As  t tố   hơn  nhiều  so  với  loài  P.calomelanos.  Trong  khoảng  nồng  độ  mà  cây  chống  chịu  đư cợ ,  sau  4  tháng  thí  nghiệm P.vittata  tích  lũy  lượng  As  từ  307±14,5  đến  6042±101,1  mg/kg  trong  thân  và  rễ  là  từ  131± 16,5  đ nế  3756±  105,5  mg/kg  còn  P.calomelanos  đã  tích  lũy được  hàm lượng As là 885±35,5 ÷ 4034±83 mg/kg   ở trong thân và 483±35,9 ÷ 2256±111,9  mg/kg ở trong rễ.

http://luanan.nlv.gov.vn/luanan?

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

16 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

ậ ế ỉ (Ngu n: Lu n văn ti n s  Bùi Th  Kim Ánh ) ị ồ a=d&d=TTcFlGvDmogK2012.1.6&e=­­­­­­­vi­20­­1­­img­txIN­­­­­­­#

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

3.1.1. Nghiên c uứ  khả năng tích luỹ As theo thời gian c aủ  hai

ủ

ế

ngươ  xỉ. ( Theo nghiên c u, báo cáo ti n sĩ c a cô  ứ

loài d B.T.K.Anh)

ả B ng 3.1 Lượng As được dương xỉ tách ra khỏi đất

(ngu n: ồ http://luanan.nlv.gov.vn/luanan?a=d&d=TTcFlGvDmogK2012.1.6&e=­­­­­­­vi­20­­1­­img­ txIN­­­­­­­#)

Kết  quả  thu  được  từ  bảng  3.1cho  thấy,  n uế   trồng  đồng  thời  hai  loài

dương  xỉ  này trong  quá trình xử  lý thì nên thu hoạch trong khoảng từ tháng thứ 3

đ nế  tháng thứ 4. Do t ừ tháng thứ 3, cả hai loại cây đã loại bỏ được một lượng As

lớn  hơn r tấ  nhiều so với tháng th  2.ứ  Ở tháng thứ 3 và thứ 4, cây P.vittata đã loại

bỏ được lượng As ra khỏi đ tấ  tương ứng là 9,8 và 15,1 mg, còn cây P.calomelanos

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

17 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

loại bỏ được tương ứng là 12,5 và 11,7 mg As ra khỏi đất.

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

3.1.2.Nghiên c uứ  ảnh hưởng c aủ  các y uế  tố dinh dư nỡ g n, p

ứ

ủ

ế

đ nế  hi uệ  quả h pấ  thu và sinh trưởng c aủ  dương x .ỉ   ( Theo nghiên c u, báo cáo ti n sĩ c a cô B.T.K.Anh)

ả B ng 3.2. Lượng As được tách ra khỏi đất nh  dờ ương xỉ cở ác công th c ứ bổ

sung P khác nhau

(ngu n: ồ http://luanan.nlv.gov.vn/luanan?a=d&d=TTcFlGvDmogK2012.1.6&e=­­­­­­­vi­20­­1­­img­ txIN­­­­­­­#)

Số liệu trong bảng 3.2 là k tế  quả tính toán lượng As được tách ra khỏi đ tấ

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

18 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

thông  qua các  k tế   quả  về  khả  năng  tích  lũy  trong  thân cây  và  skk  của  thân  sau  4

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

tháng  thu  hoạch  dương xỉ.  Kết  quả  trên  bảng  3 .2  cho  thấy,  ở  công  th cứ   thí

nghiệm  bổ  sung  800  mg  P/kg  đ t,ấ   cây dương xỉ P.vittata có khả năng tăng trưởng

tố  nhất (đạt 4,9±0,8 g sinh khối khô), sau đó đ n cế ông th cứ  có nồng độ P bổ sung  t

là 600, 400 và 200  mg/kg. Với loài dương  xỉ  P.calomelanos, bổ sung P cũng có tác

động  tích  c cự   lên  kh  ả năng  sinh  trưởng  c a củ ây.  Tổng  lượng  tích  lũy  As ở  công

th cứ   bổ  sung  400mg  P/kg  là  có  tăng  so  với  các  công  th cứ   khác  nhưng  không  cao

bằng ở  hàm  lượng  P  bổ  sung  600  mg/kg.  Tuy  nhiên,  lượng  sinh  khối  tại  công

th cứ   bổ  sung 400mgP/kg lại đ tạ  cao nhất, sinh khối khô c aủ  cây là 5,6±0,6 g, cao

ứ g pấ  2,33 lần so với công th c Đ/ C.

Kết  qu  ả thu được cho  thấy,  khả  năng  loại  bỏ  As khỏi đ tấ   c a củ ây chịu ảnh

hưởng tích c c c a ự ủ   hàm  lượng  P  cho  vào  thí  nghiệm,  khi  bổ  sung  lượng  P  ≤

400  mg/kg  đ tấ   đối  với  cây P.vittata  và  lượng P < 400 ho cặ  > 600mg/kg  đ tấ   đối

với cây P.calomelanos thì hàm lượng As được loại bỏ và có sự thay đổi so với đối

chứng  nhưng  không  đáng  k .  ể Hiệu  quả  loại  bỏ  As  ra  khỏi  đ tấ   sau  4  tháng  thí

nghiệm của  cây  P.vittata  là  cao  nh tấ   (đạt 7,6  mg)  khi  bổ  sung  800  mg  P  /kg  đ t,ấ

còn cây P.calomelanos đã loại bỏ được 15,1 mg As ở nồng độ bổ sung 600 mgP/kg

đất.

ả B ng 3.3. Lượng  As  được  tách  ra  khỏi  đ tấ   nhờ  dương  xỉ  trong  thí

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

19 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

nghiệm ảnh hưởng c a Nủ

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

(ngu n: ồ http://luanan.nlv.gov.vn/luanan?a=d&d=TTcFlGvDmogK2012.1.6&e=­­­­­­­vi­20­­1­­img­ txIN­­­­­­­#)

Kết quả thu được trên bảng 3.3 cho thấy, khả năng sinh trưởng và

tích lũy As của cây chịu ảnh hưởng tích cực của hàm lượng N cho vào thí

nghiệm. Khi bổ sung lượng N vào cây P.vittata là lớn hơn 200 mg/kg và

P.calomelanos < 200 hoặc > 300 mg/kg thì hiệu quả loại bỏ As ra khỏi đất của

cây không cao. Nhiều công thức bổ sung N trong khoảng trên thì hiệu quả

loại bỏ As còn thấp hơn cả cây Đ/C.

Hiệu quả loại bỏ As của cây dương xỉ P.vittata cao nhất là khi bổ sung từ

100 – 200 mg N /kg đất; với P.calomelanos hiệu quả loại bỏ As tốt nhất đạt

13,9 mg khi bổ sung 300mg N /kg đất. Như vậy, hàm lượng N phù hợp với

từng loại cây là rất quan trọng, khi thiếu hoặc thừa N đều làm giảm năng

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

20 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

suất của cây trồng.

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

ưở

ưở

ủ

3.1.3.Nghiên c u  nh h

ứ ả ủ

ỉ ọ ọ

ế

ng và tích  lũy As c a hai loài D ng X  ch n l c. ( Theo nghiên  ứ c u, báo cáo ti n sĩ c a cô B.T.K.Anh)

ng c a pH lên sinh tr ươ ủ Hi uệ  quả loại bỏ As ra khỏi đất c aủ  hai loại cây rất khác nhau.  P. vittata

thích hợp  v iớ  đi uề   kiện pH  từ  trung  tính đến  kiềm  nên  khả  năng  loại  bỏ  As  ở

khoảng pH này là r tấ  cao. pHỞ  7,2 hiệu quả  loại bỏ  As là 13,8  mg còn pH 9,0

thì  cây  loại  bỏ  được  9,3  mg  As.  Loài  P.calomelanos  có  thể  sống  được  ở  các

điều kiện pH khác nhau từ axit đến kiềm nhưng hiệu qu  ả loại bỏ As c aủ  cây t tố

nhất ở môi trường đ tấ  chua, Ở pH 5,1 cây loại bỏ được lượng As cao nhất đ tạ

10,9  mg  sau  4  tháng  thí  nghiệm  và  điều  này  lại trái  ngược  với  cây  P.vittata  chỉ

sống được ở nồng độ pH này sau 1 tháng trồng.

ả B ng 3.4. Hiệu  quả  loại  bỏ  As  ra  khỏi  đất  nh  dờ ương  xỉ  trong  thí

nghiệm ảnh hưởng c a pHủ

(ngu n: ồ http://luanan.nlv.gov.vn/luanan?a=d&d=TTcFlGvDmogK2012.1.6&e=­­­­­­­vi­20­­1­­img­ txIN­­­­­­­#)

Nhìn  chung,  pH trung tính là  phù  hợp  cho  cả  hai  loài dương  xỉ  khi  xử  lý ô

nhiễm As trong  đất.  Hiệu  quả  loại bỏ  As  c aủ   cây  P.vittata  và  P.calomelanos  đ tạ

tương  ứng  là  13,8  và 7,5  mg  ở  pH  7,2.  Tuy  nhiên,  v iớ   đ tấ   ô  nhiễm  có  tính kiềm

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

thì sử  dụng  P.vittata  còn có  tính axit thì s  dử ụng P. calomelanos để xử lý ô nhiễm

As là tối  uư  nhất.Cây có  khả  năng  loại  bỏ  As  cao  hơn  thì  hàm  lượng  As  còn  lại  21 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

trong  đ t ấ thấp  hơn  so  với  các  công  th cứ   khác.  Kết  quả  thu  được  về  hàm  lượng

ả As  linh  động  trên  b ng 3.4 c ho thấy,  nhả   hưởng c aủ   pH  không có  sự  chênh  lệch

đáng  kể  so  với hàm lượng  As tổng số  thu  đư cợ .  Như  vậy,  với  hàm  lượng  As  ở

dạng  hòa  tan  ban  đ uầ   được  bổ  sung  vào  đ tấ   sau bốn tháng thí nghiệm thì không

có sự thay đổi nhiều dạng As ban đầu c aủ  chúng.

3.1.4 Nghiên c uứ  ứng dụng m tộ  số chủng nấm c ngộ  sinh

ứ

ủ

ế

mycorrhiza để làm tăng hi uệ  quả xử lý ô nhiễm as trong  đất c aủ  hai loài dương xỉ ch nọ  l c.ọ  ( Theo nghiên c u, báo  cáo ti n sĩ c a cô B.T.K.Anh)

Sự  xâm  nhiễm c aủ   nấm  AMF  vào  trong  bộ  rễ  c aủ   các  cây dương  xỉ được  đánh  giá thông  qua  mật  độ  c aủ   nấm  trong  các  mẫu  rễ  cây  ở  8  công  th cứ   khác  nhau.  Sau  1  tháng  thí nghiệm,  mỗi một công th cứ  lấy tổng số 35 m uẩ  rễ để quan  sát  dưới kính  hiển  vi.  Kết  quả cho thấy,  mật  độ  nấm  AMF  ở  các  công  th cứ   bổ  sung  chế  phẩm  AMF  (CT2  và  CT4)  là  r tấ   cao, chiếm khoảng 15 đến 20  mẫu có  sự  xuất  hiện  c aủ   nấm  AMF  trong  tổng  số  35  mẫu  quan  sát.   nỞ hững  công  th cứ   không bổ sung ch  ế phẩm (CT1 và CT3) thì chỉ có 2 mẫu quan sát trong tổng 35 mẫu  là  có  nấm  AMF.  Như  vậy,  chế  phẩm  AMF  bổ  sung  vào  đ tấ   ô  nhiễm  As  đã  xâm  nh p đậ ược vào hệ rễ c aủ  cây dương xỉ.

ả B ng 3.5. Kh  ả năng sinh trưởng c a 2ủ  loài dương xỉ nghiên c uứ

(ngu n: ồ http://luanan.nlv.gov.vn/luanan?a=d&d=TTcFlGvDmogK2012.1.6&e=­­­­­­­vi­20­­1­­img­ txIN­­­­­­­#)

Khi nhiễm  nấm rễ cộng  sinh  AMF  vào  rễ  dương  xỉ (CT2  và CT4)  thì sinh

khối của chúng  nhìn  chung  tăng  hơn  so  với  công  thức  không  bổ  sung  nấm.  Sinh

khối  P.vittata  tăng 30,7%  còn sinh  khối loài  P.calomelanos tăng 40,2%  so  với đối

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

22 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

chứng  không  nhiễm  nấm  r  cễ ộng  sinh  (AMF).  So  sánh  hiệu  quả  tác  dụng  kích

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

thích  của  AMF  gi aữ   2  loài  P.vittata  và P.calomelanos chúng ta thấy không có sự

khác biệt rõ rệt.

ố ươ

ử

ụ

ạ

ấ

ỉ

3.1.5.Thu ho ch sinh kh i D ng X  sau khi x  lý( h p th )

Asen. ứ

Qua các nghiên c u trên thì t hời điểm 3­4 tháng (4 l n trên năm) là thích  hợp

cho thu sinh khối cây n uế  áp dụng vào xử lý ngoài thực t ầ . ế

ạ ọ ươ ử ố Sau khi thu ho ch sinh kh i chúng ta ph i l a ch n ph ng án x  lý thích h p đ ợ ể

ạ ườ tránh gây phát tán Asen vào l i trong môi tr ả ự ng.

ố ố ở ơ ợ ng án c  th  nh  là : đ t sinh kh i khô và chôn tro n i thích h p tránh

ụ ể ư ướ ạ ươ Các ph ấ cho Asen th m vào m ch n ầ c ng m.

ử

3.2. Mô hình th  nghi m

ệ  xử lý đ tấ  ô nhiễm As ở mỏ thi c ế núi pháo, hà

ế

ủ

ứ

ả

thượng ( Theo nghiên c u, báo cáo ti n sĩ c a cô B.T.K.Anh) Trong  một  năm đ u,ầ   các  bước  cải t oạ   đất  được tiến  hành  nhằm  mục  đích  t nố hất  để  hai  loài  dương  xỉ  có  thể  phát  triển  đạt  hi uệ   quả  xử  lý  t oạ  điều kiện t ô  nhiễm  As  cao.  Phân  NPK, phân h u cữ ơ vi sinh  và vôi bột được bón vào  đ tấ  thí  nghiệm với mục đích làm tăng hàm lượng dinh dưỡng và cải tạo pH c a đủ ất. Trồng  cây mồi cải t oạ  đất là cây điền thanh và c tố  khí. Một số tính chất cơ bản c aủ  đ tấ   sau khi cải t oạ  được xác định, k tế  quả thu được thể hiện trên bảng 3.6 B ng 3.6.M

tộ  số tính chất đất trước và sau khi cải tạo để trồng dương

xỉ

(ngu n: ồ http://luanan.nlv.gov.vn/luanan?a=d&d=TTcFlGvDmogK2012.1.6&e=­­­­­­­vi­20­­1­­img­ txIN­­­­­­­#)

Kết  quả cho  thấy, đ tấ   sau khi cải t oạ  thì hàm lượng  As đã giảm đi đáng

kể  được  1755,4 mg  As  /  kg  (giảm 38,8  %  so  với  ban  đ uầ ).  Kết  quả  này  là  phù

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

23 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

hợp,  vì chúng  tôi đã  bổ  sung một  lượng  lớn phân  bón,  vôi b tộ   vào  đất  nên hàm

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

lượng  As  bị ô  nhiễm ban đ uầ   ở tầng 0­20 cm đã được pha loãng. Mặt khác, cây

mồi sau hai đợt c iả  t oạ  đất không tách khỏi đất  mà được trộn vào  đất  nên một

lượng lớn lá và thân cây m cụ  nát cũng làm pha loãng lượng  As có trong đất. Kết

quả  này  cũng  phù  hợp  vì  khi  phân  tích  hàm  lượng  As  có  trong  2  loại cây  điền

thanh và cốt  khí r tấ  thấp (k tế   quả sau nhiều lần phân tích thử nghiệm cho thấy

chúng  chỉ  chiếm  t 32ừ ,4  –  41,4  mg  As  /  kg  skk).  pH  đ tấ   sau  m tộ   năm  cải  t oạ

cũng  đã tăng  lên đáng kể (lên đến 6,5).  Ngoài ra,  hàm  lượng  ch tấ   h uữ   cơ,  N  và

P  sau khi cải t oạ  tăng hơn so  với ban đ uầ  r t nhấ iều.

ả B ng 3.7. Số liệu phân tích hàm lượng As ở mô hình xử lý Hà Thượng

(ngu n: ồ http://luanan.nlv.gov.vn/luanan?a=d&d=TTcFlGvDmogK2012.1.6&e=­­­­­­­vi­20­­1­­img­ txIN­­­­­­­#)

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

24 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

Hàm  lượng  As  linh  động  trong  đ tấ   là  một  thông  số  rất  đáng  chú  ý  khi  nghiên  c u pứ hương  pháp  sử  dụng  th cự   v tậ   để xử  lý ô  nhiễm,  b iở   vì  chính  lượng  As này th cự  vật  mới có thể sử dụng được trong quá trình hút thu lên cây. Từ một  hàm lượng As linh động ban đ uầ   chỉ  bằng  24,9%  lượng  As  tổng,  sau  các  đợt  lấy  m uẫ   thì  hàm  lượng  này  đã  tăng  lênđáng  kể  (sau  đợt  cải  t oạ   bằng  cây  mồi  hàm  lượng này đạt 31,8 % và sau 1 và 1,5 năm trồng dương xỉ thì hàm lượng này đã đ tạ   được tương  ngứ  là 62,8%  và 74%). Nh  ư vậy,  sau khi  b  ổ sung  các  chủng  nấm  rễ  cộng  sinh  AM  thì  một  lượng  r tấ   lớn  As  đã  chuyển  hóa  từ  dạng không  hòa  tan  sang dạng hòa tan đ  cể ây d  ễ hút thu hơn.

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

Sau  mỗi  3  tháng,  phần  sinh  khối  phần  trên  mặt  đ tấ   c aủ   cây  dương  xỉ

được  thu hoạch  một  lần để  tính khối  lượng  khô  và  phân tích  hàm  lượng  As  tích

lũy trong thân cây. Kết quả thu được thể hiện qua bảng 3.8

ả B ng 3.8. Sinh khối khô c a dủ ương xỉ tại mô hình theo thời gian

(ngu n: ồ http://luanan.nlv.gov.vn/luanan?a=d&d=TTcFlGvDmogK2012.1.6&e=­­­­­­­vi­20­­1­­img­ txIN­­­­­­­#)

Như  vậy,  với 1,5  năm thí  nghiệm trồng  dương  x ,ỉ   số  lần thu  hoạch  cây  là

06  lần phần  sinh  khối  bên  trên  mặt  đ tấ   c aủ   cây.  Bảng  3.8  thể  hiện  k tế   quả  về

sinh  khối  khô  c a ủ hai  loại  cây  dương  xỉ  nghiên  c uứ   sau  các  lần  thu  hoạch.  Kết

quả thu được cho  thấy,  sinh khối khô ở phần trên mặt đ tấ  c aủ  cây sau 3 tháng thí

nghiệm  đ tạ   khá  cao  và  sinh  khối  khô   c aủ   cây  P.vittata  cao  hơn  c aủ   cây

P.calomelanos  ở  các  đợt  thu  hoạch  thí  nghiệm.  Sinh  khối  cây  P.vittata  dao

động  trong  khoảng  từ  441  kg  ­  525  kg  và  sinh  khối  cây P.calomelanos dao

động trong khoảng từ 388,8 kg­453,6 kg. Nếu tính trung bình sinh khối khô  c aủ  các

cây  sau  các  lần  thu  hoạch  thì  cây  P.vittata  là  475,2  kg  và  P.calomelanos  là 418,2

kg.

Sau  các  đợt  thu  hoạch  phần  thân  dương  xỉ  và  phân  tích  hàm  lượng  As để

đánh giá khả năng tích lũy ngoài th cự  nghiệm. Các k tế  quả thu thể hiện trên bảng

3.9

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

25 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

ả B ng 3.9. Hàm  lượng  As  tích  lũy ở phần  thân  lá  c aủ   dương  xỉ  sau  các

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

tháng thu hoạch

(ngu n: ồ http://luanan.nlv.gov.vn/luanan?a=d&d=TTcFlGvDmogK2012.1.6&e=­­­­­­­vi­20­­1­­img­ txIN­­­­­­­#)

Kết qu  ả thu được cho thấy, khả năng tích lũy As c aủ  hai loài dương xỉ

ngoài th cự  tế là khả quan. Khả  năng tích lũy As c aủ  cây P.vittata  thấp hơn so  v iớ

cây  P.calomelanos  và  đãchứng  tỏ  là  vai  trò  c aủ   cây  dương  xỉ  bản  địa  tại  Hà

Thượng  P.calomelanos  đã  phát  huy  tácdụng  t tố   hơn  so  với  cây  thu  th pậ   từ  vùng

ấ khác.  Cây  P.vittata  tích  lũy  As  ở  phần  trên  mặt  đ t dao động  trong  khoảng  từ

3215±46 đến 4356±102,2 mg/kg và cây P.calomelanos tích lũy As ở  phần trên  mặt

đ tấ   là  từ  4356±54,7  đến  5734±81,4  mg/kg.  Nếu  tính  trung  bình  qua  các  lần  thu

hoạch thí nghiệm thì cây P.vittata và P.calomelanos h pấ  thu As ở phần trên mặt đ tấ

tương ứng  là 3828  mg/  kg  skk  và 4779  mg/kg  skk.  Đây  là số  liệu  hấp  thu  cao  As,

ở thể hiện được kh  ả năng xử lý As ngoài th c ự địa Hà Thượng là r tấ  tốt.

Theo  các  số  liệu  thu  thập  được  về  khả  năng  h pấ   thu  As  ở  phần  bên

trên  mặt  đ tấ   và khối lượng  khô  c aủ   cây thu  được,  lượng  As cây  h pấ   thu trong

một năm xử lý (M) được tính nh  ư sau:

M = [(3,83g As/kg×475,2 kg) + (4,78gAs/kg ×418,2kg)]×4

= 15.276 g As = 15,28 kg As

2 Như  vậy,  trồng  hai  loại  dương  xỉ  ở  700  m trong  1  năm  có  thể  hút  thu

2 15,28  kg  As. Nếu  trồng  hai  loại  dương  xỉ  trên  ở  1  ha  (10000  m )  đất  thì  hàm

lượng  As có  thể tách chiết  ra khỏi đất trong vòng 1 năm là 218,3 kg As/ ha. Đây

là  một  lượng  As đáng  kể  được  tách  ra  khỏi đất.  Tuy  nhiên,  trong  th cự   tế  đất

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

26 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

được  làm  sạch  không  chỉ  do  mỗi  khả  năng  tách  chiết  As  ra khỏi  đ tấ   bằng

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

dương  xỉ  mà  còn  thông  qua  nhiều  con  đường  khác  nhau  như  khả  năng  bay  hơi

qua khí khổng,  hiệu  quả  làm  sạch  c aủ   vi sinh  vật  đất  trong  tự  nhiên,  hiệu  quả

c aủ  các loại vi sinh vật sống cộng sinh trong rễ cây và kh  nả ăng r a tử rôi tự nhiên.

Ủ

Ậ

Ế

4.K T LU N C A NHÓM

ể ể ơ ượ ề Qua bài báo cáo chúng ta có th  hi u s  l ư   c v  Asen và vai trò cũng nh  là

ề ẩ ứ ể ể ệ ấ ộ ế   m c đ  nguy hi m ti m  n có th  gây ra các b nh mãn tính và c p tính gây ch t

ng i.ườ

ứ ủ ấ ị ươ Thông qua nghiên c u c a cô Bùi Th  Kim Anh cho th y ph ử   ng pháp x  lý

ươ ể ằ ỉ ươ ố ư ấ Asen b ng cây D ng X  có th  xem là có ph ng án t ừ i  u nh t vì v a có gí thành

ấ ạ ừ ệ ệ ả ớ ườ ạ th p l i v a hi u qu  cao và thân thi n v i môi tr ấ   ng. Bên c nh đó cũng cho th y

hai   loài  dương  xỉ  Pteris  vittata  và  Pityrogramma  calomelanos  có  khả  năng  chống

chịu  khá  t tố   trong  đ tấ   có  hàm  lượng  As  linh  động  tương  ứng  lên  tới  1500

ừ ượ ợ mg/kg  và  900 mg/kg.  T  đó suy ra hàm l ng Asen phù h p cho loài P.vittata là

ị ượ ể ưỡ ị <1500mg/kg   và   <900mg/kg   đ   chúng   không   b   v t   ng ả   ự ng   ch u   đ ng   (b ng

trên).

ươ ụ ệ ấ ặ ồ ỉ M t khác, vi c tr ng hai loài D ng X  cho m c đích h p thu Asen cũng nh ư

ệ ồ ườ ả ổ ấ ưỡ tr ng cây nông nghi p bình th ng ở ướ  n c ta, ph i b  sung ch t dinh d ộ   ng m t

ậ ộ ư ả ấ ộ ợ cách thích h p nh t và đ  pH cũng nh  loài Vi Sinh V t c ng sinh cũng ph i thích

ể ạ ệ ố ề ể ấ ợ h p đ  t o đi u ki n t t nh t cho chúng phát tri n.

Ị Ủ

Ế

5.KI N NGH  C A NHÓM

ụ ứ ề ấ ớ ộ V i thành công trong công cu c nghiên c u v  hai loài siêu h p th  P.vittata

ụ ề ễ ấ ị và P.calomelanos chúng ta nên áp d ng trên nhi u vùng đ t đang b  ô nhi m Asen

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

27 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

ướ ư ộ ợ ướ ỗ ợ ướ ạ ầ trên n c ta cũng nh  h  tr  các n c b n có nhu c u h  tr  h ế ự ng đ n s  phát

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

ữ ề ể ể ề ấ ườ tri n b n v ng và cùng phát tri n vì v n đ  môi tr ủ ng không là c a riêng ai mà

ụ ậ ừ ễ ắ ả ả chúng ta ph i cùng nhau chung tay phòng ng a và kh c ph c h u qu  ô nhi m.

ầ ư ề ị ỗ ợ ư ề ấ Đ  ngh  các nhà đ u t cũng nh  các c p chính quy n h  tr ề   ạ  và t o đi u

ệ ố ọ ụ ể ấ ể ườ ự ki n t t nh t đ  các nhà khoa h c c  th  là ng i tiên phong trong d  án này ở

ế ụ ứ ế ể ị ướ n c ta là Ti n Sĩ Bùi Th  Kim Ánh ti p t c nghiên c u đ  nâng cao công ngh  t ệ ừ

ụ ủ ươ ỉ ươ ắ ấ ờ ớ ượ ứ đó rút ng n th i gian h p th  c a cây D ng X  t ng  ng v i l ng Asen cao

ấ ạ ệ ả ấ nh t đ t hi u qu  cao nh t.

ươ ỉ ể ươ ị Các đ a ph ả   ng có hai loài D ng X  đi n hình P.vittata và P.camelanos b o

ờ ự ướ ẫ ủ ế ặ ọ ệ v  chúng ch  s  h ả   ng d n c a các nhà khoa kh c tránh làm ch t ho c làm gi m

ấ ụ ủ ả kh  năng h p h  Asen c a chúng.

ử ủ ạ ố ệ ự X  lý sinh kh i khô (skk) c a hai loài cây sau khi thu ho ch: ọ   Vi c l a ch n

ố ấ ọ ọ ế ứ ủ ố ọ ơ n i ch n l p tro sinh kh i khô c a hai loài ch n l c này cũng h t s c quan tr ng, vì

ể ạ ườ ườ ấ chúng có th  phát tán Asen vào l i trong môi tr ng qua con đ ạ   ng th m vào m ch

ự ế ế ấ ầ ơ ướ n c ng m, Vì th  nhóm co ý ki n chúng ta nên lót nh a HPDE n i chôn l p, đây là

ự ể ấ ạ ố ố ệ ấ ợ lo i nh a có th  xem là ch ng th m t ạ t nh t hi n nay, bên c nh giá thành h p lý thì

ượ ứ ự ệ ạ ượ ử ụ ấ ộ ề đ  b n cũng đã đ c ch ng minh là hi n nay lo i nh a này đ c s  d ng r t ph ổ

ư ể ế ấ ố bi n nh  làm b  Biogas, lót ch ng th m cho ao nuôi áo, ao nuôi tôm,...

ứ ế ị ươ ồ ọ Ki n ngh  các nhà khoa h c nghiên c u thêm các ph ng án thu h i Asen

ụ ụ ư ể ệ ế ạ ạ ấ cũng nh  các lo i kim lo i khác sau khi h p thu đ  ph c v  cho vi c tái ch  chúng

ế giúp tăng tính kinh t ự  cho d  án.

ế ử ự ứ ế ọ ơ ị Ki n ngh  các nhà khoa h c d  trên c  ch t x  lý này nghiên c u thêm đ ề

ứ ể ử ụ ử ặ ạ ấ ạ ấ ả ng d ng x  lý các lo i kim lo i khác trong đ t ho c có th  x  lý t ạ   t c  các lo i

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

28 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

ể ệ ạ ộ ả kim lo i cùng m t lúc đ  tăng tính hi u qu .

́

ƯỜ

ĐÔC CHÂT HOC MÔI TR

NG                                                                                     Nhóm  11

̣ ̣

Ả

Ệ

6.TÀI LI U THAM KH O

ế ậ ị ủ 1. Lu n văn ti n sĩ c a cô Bùi Th  Kim Anh: http://luanan.nlv.gov.vn/luanan?

a=d&d=TTcFlGvDmogK2012.1.6&e=­­­­­­­vi­20­­1­­img­txIN­­­­­­­#

2. https://vi.scribd.com/doc/6898906/bai­bao­cao­asen

3. https://vi.scribd.com/doc/57825169/%C4%90%E1%BB%93­An­Arsen

4. http://text.123doc.org/document/3420979­xu­ly­dat­o­nhiem­asen­tu­cong­

nghiep­khai­khoang­nho­thuc­vat­duong­xi.htm

5. http://www.dalieu.vn/Portals/27182/File%20dinh

%20kem/nhiem_doc_Arsenic.pdf

6. http://www.iph.org.vn/attachments/article/1010/QCVN%2003.2015_Kim

%20loai%20nang%20trong%20dat.pdf

7. http://www.biwase.com.vn/VBPL/QCVN%20012009BYT.pdf

8. https://www.env.go.jp/air/tech/ine/asia/vietnam/files/law/QCVN%2019­

2009.pdf

ỉ ể ử

ự ậ

ươ

ụ

29 ng d ng th c v t (cây D ng X ) đ  x  lý Asen trong đ t ấ Ứ

Ế ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­H T­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­