L I NÓI Đ U
Ờ
Ầ
lúc loài ng ộ i t ườ ừ ệ ế
ườ ử ế
ế c thay th l n l ộ
ộ ơ ướ
i thông minh xu t hi n đ n nay ấ t bao thăng tr m l ch s , nh ng hình thái kinh t - xã h i ộ ữ ầ ớ ơ t b i nh ng hình thái kinh t - xã h i m i h n, ế ầ ượ ở ớ i ng t ề i, nh m t quá trình phát ị ữ ấ ả ữ ộ ế ế ư ộ ự ườ ơ ủ
Xã h i loài ng đã tr i qua bi ả cũ đ ượ ti n b h n văn minh h n. T t c nh ng s thay th đó đ u h ế s phát tri n cao h n c a xã h i loài ng ự ơ nhiên. tri n l ch s t ể ị ể ử ự
Đ có th gi ể ể ữ ữ ộ
v ng đ ẩ ể ượ ặ ộ
c s phát tri n ngày m t văn minh, hi n ệ ướ ng ị nh t đ nh, ấ ị c đ t ra nh m đ nh h ằ ậ ự ỗ
ộ i ích c a xã h i. i ích c ng đ ng và l ượ ự đ i c a xã h i, các chu n m c xã h i đã đ ự ạ ủ các hành vi c a m i cá nhân trong xã h i theo m t tr t t ộ phù h p v i l ủ ợ ộ ủ ớ ợ ộ ồ ợ ộ
ế ớ ự ị ự ế ủ ệ ạ
ệ ề ự
Hi n nay trên th gi ẩ ấ ế ẩ ấ ị
ệ
ổ i, s nhi u lo n c a h giá tr , s bi n đ i ễ c a nhi u chu n m c xã h i đang khi n cho nhân lo i bàng hoàng, lo ộ ủ ạ ấ ổ B t ch p các giá tr và chu n m c v ch nghĩa nhân đ o âu, b t n. truy n th ng, s sai l ch v chu n m c xã h i trong hành vi xã h i c a ộ ủ ự ề ự ố m t b ph n ng ườ ộ ộ ạ ự ề ủ ẩ ộ i đã lên đ n m c báo đ ng. ứ ề ế ậ ộ
ng v chu n m c xã h i đ ứ ự ạ ộ ẩ ậ ự ưỡ ề
ỉ
c cho c ng đ ng, làm h n ch s l ch chu n xã h i, v ạ ẩ ộ ộ
1
ề n t ươ ớ ng tri th c nòng c t n m trong đ i b ph n thanh niên, Là l c l ố ằ ự ượ ộ ể sinh viên c n ph i có s tìm hi u kĩ l ả ể ầ ụ đi u ch nh, rèn luy n hành vi xã h i c a mình và tuyên truy n giáo d c ộ ủ ệ ề i m t đ ộ ế ự ệ ượ h n. t t xã ơ ố ồ h i ộ đ p ẹ
N I DUNG
Ộ
Ề
I. KHÁI NI M CHUNG V HÀNH VI_HÀNH VI XÃ H I Ộ - S SAI L CH HÀNH VI XÃ H I Ộ
Ệ Ệ
Ự
1. HÀNH VI
1.1. Khái ni m:ệ
Có nhi u góc đ xem xét hành vi: ộ
ọ
ộ ườ ấ ị ề Các nhà sinh h c xem xét hành vi v i t ớ ư ng nh t đ nh d a trên s c n thi ự
ườ
ườ cách là cách s ng và ố t thích ế i b ườ ị ng. Hành vi c a con ng ể ả ng đ đ m i thi u c a c th đ i v i môi tr ạ ộ
i c a cá th ng ể ủ ơ ể ố ớ ằ i trong môi tr
ườ
h p các ph n ng c a c th tr l
ệ ủ ườ
ấ
ứ ườ ớ
ế ổ ợ ơ ể ớ ớ ườ ườ ằ
ữ ọ
ớ ng đó. ườ ế ứ i theo ch nghĩa hành vi quan ni m hành vi h t s c ệ i các kích thích tác ủ ơ ể ả ờ ỉ i không ch i còn ọ ườ i không ch thích ng ứ ỉ ộ ng xã h i. ườ i có s l a ự ự ườ ả i cho b n i các kích thích có l ợ i các ả ờ ự ữ nhiên mà còn thích ng v i môi tr ng t ự i theo thuy t hành vi còn cho r ng con ng i ch tr l ỉ ả ờ ấ ườ ự ố ọ
i trong tâm lý h c Mác xít đ i.ợ ườ ủ ể ượ
ho t đ ng trong m t môi tr ự ầ ạ ộ nghi t ủ ố bó h p trong các ho t đ ng nh m thích nghi v i môi tr ẹ b o s t n t ể ườ ả ự ồ ạ ủ Nh ng ng ủ ữ đ n gi n là t ả ứ ả ơ đ ng vào c th . Ch nghĩa hành vi quan ni m con ng ộ ph n ng v i các kích thích có tính ch t sinh h c mà con ng ả ứ ph n ng v i nh ng kích thích khác. Con ng ả ứ v i môi tr ớ Nh ng ng ch n các kích thích, con ng thân mình. Quá trình s ng th c ch t là quá trình l a ch n và tr l kích thích có l Con ng ứ ườ
ộ ớ ư
ộ i bao gi ườ ả ụ i t n t ườ ồ ạ ỉ ả
ứ ể
ườ ự ộ
ỏ
Ngay t ừ ơ
ủ ư ố
ả
ắ ự ế ườ ử ờ
ườ ệ ậ ấ
ấ i làm thay đ i môi tr ừ i là sinh v t cao c p nh t t ng xu t hi n trên Trái Đ t, có kh ở ạ ấ ườ ố ổ
2
c coi là m t ch th tích ọ c c ch không ph i là m t cá th thích nghi th đ ng v i môi tr ng. ụ ộ ể ả ự Hành vi c a con ng cũng có m c đích. Nh ng hành vi đó ờ ủ i mà còn đ m b o cho không ph i ch đ m b o cho con ng ả ả ả ườ con ng i ngày càng phát tri n. Nh ng hành vi đó ch ng t con ng i ườ ỏ ữ ằ ng nh m ng, c i t o môi tr là ch th tích c c tác đ ng vào môi tr ườ ả ạ ủ ể i. th a mãn các nhu c u ngày càng cao c a con ng ầ ườ ủ bu i đ u s khai nguyên th y, ng i tinh khôn đã có ổ ầ ườ i và phát tri n nh s ng theo nhóm, săn b t, hái nh ng hành vi đ t n t ể ể ồ ạ ữ l m, d ng nhà, sáng t o ra l a và các nông c đ n gi n…S thích ụ ơ ự ử ạ ượ i qua t ng th i kì l ch s đã khi n con nghi tuy t v i c a con ng ị ệ ờ ủ ả ng ấ ừ năng sinh s ng lâu dài và tác đ ng tr l ng xung ộ quanh.
1.2. Chu n m c hành vi: ự ẩ
1.2.1. Khái ni m:ệ
c v i nhau. ẩ ữ ớ ị
Chu n m c hành vi là nh ng qui đ nh do con ng Đó là nh ng khuôn m u chung b t bu c m i ng ự ữ ườ ườ i quy ướ i ph i tuân theo. ả ẫ ắ ộ ọ
1.2.2. Phân lo i:ạ
Có 3 lo i chu n m c hành vi: ẩ ự ạ
- Chu n m c xét v m t th ng kê: t ố ạ ẩ ự ự
ộ ự ượ ề ặ ộ
ớ giác đ i đa s các thành ể ể
ư ể
ng d n, quy ướ ẫ ộ
ẩ ồ ọ i g m bàn, tay đ trên bàn khi ng i… ồ ồ ự ướ ự ạ c: do c ng đ ng đ t ra, là lo i ẫ ng d n, ự ổ ế ướ ạ ẩ
ữ ả
ố c th viên đ u có cùng m t cách tác đ ng. Chu n m c này đ ề m t s hành vi nh : khi lên l p ng i h c thì h c sinh đ hi n ệ ở ộ ố ọ chân d ướ ầ - Chu n m c h ẩ ặ chu n m c ph bi n nh t. Có 2 d ng chu n m c h ẩ ấ c:ướ quy ư ệ o Chu n m c hành văn: đó là nh ng văn b n pháp lý, nh vi c ẩ ậ c ghi vào Lu t ự ả ượ
đ i mũ b o hi m khi tham gia giao thông đ ộ giao thông Vi ể t Nam. ệ
ẩ ụ ậ
i Vi o Chu n m c không hành văn: đó là phong t c, t p quán, thói ỉ t Nam ăn c m b ng đũa, dùng tăm x a ự ư ườ ệ ằ ơ
- Chu n m c ch c năng: đ c xác đ nh ở ỗ ượ ỗ ị quen, nh ng răng… ự ẩ
ứ ạ ộ ạ ộ ặ
m i cá nhân, m i cá nhân khi ho t đ ng đ t ra m c đích và ho t đ ng theo m c ụ ụ đích đó, nh vi c đ n l p c a h c sinh, sinh viên đ h c… ư ệ ế ớ ủ ọ ể ọ
1.3. L ch chu n hành vi: ệ ẩ
1.3.1. Khái ni m.ệ
ệ ữ
ẩ ự ệ ớ ứ ợ ậ ẩ ộ ộ
L ch chu n hành vi là nh ng hành vi không phù h p v i chu n ẩ m c hành vi. S l ch chu n này tùy thu c vào trình đ nh n th c, m c ứ ự đ hi u bi ộ ể t c a m i cá nhân. ỗ ế ủ
1.3.2. Có 2 m c đ l ch chu n: ứ ộ ệ ẩ
ẩ ữ
ưở ườ
ứ ộ ể ượ ọ ọ
3
- M c đ l ch chu n th p: là nh ng hành vi khác th ườ ấ ng đ n ng ư ế ậ ủ ng nh ng ư ứ ộ ệ i khác. M c đ này ch a có gì tr m ầ không nh h ả ặ c m c tr ng, m i ng i xung quanh v n có th ch p nh n đ ấ ẫ ườ dù h không th t tho i mái, nh vi c ăn m c c a thanh niên ặ ư ệ ậ ả ọ
ầ ả ả ộ
ỏ hi n nay khá gây ph n c m, đ u tóc nhu m màu xanh, đ , ệ vàng… ứ ộ ẹ ạ ạ ặ ồ
ẹ ạ ộ
ư ạ ế t ọ p c a, buôn bán ma túy là hành vi vi ph m n ng, ườ ủ ạ
- M c đ vi ph m: bao g m vi ph m nh và vi ph m n ng, nh hành vi đi h c mu n, cúp h c là vi ph m nh ; hành vi gi ọ ng ặ c n đ n s x lý c a Pháp lu t… ầ i, c ướ ế ự ử ủ ậ
2. HÀNH VI XÃ H I – S SAI L CH HÀNH VI XÃ H I Ộ Ộ Ự Ệ
ể ề ộ ộ
ệ ể
ự ệ
Đ có th tìm hi u m t cách k càng v hành vi xã h i và cách ỹ ể ộ rèn luy n hành vi xã h i c a sinh viên hi n nay, c n tìm hi u thêm m t ệ s khái ni m liên quan đ n chu n m c xã h i, s sai l ch hành vi xã ố h i qua đó rút ra đ ộ ầ ộ ự ệ gây ra s sai l ch này. ệ ự ẩ c nh ng y u t ế ố ể ộ ủ ế ữ ượ
2.1. Hành vi xã h i:ộ
ệ ủ ừ T khái ni m c a hành vi m r ng, chúng ta có th rút ra đ ở ộ
ộ ộ ộ
ượ c i vào xã c đánh giá b ng các chu n m c xã h i, đ m b o cho con ự ủ ộ ằ ả ẩ
i và phát tri n. ể hành v i xã h i m t cách khái quát là tác đ ng c a con ng ườ h i, đ ộ ượ ả i t n t ng ườ ồ ạ ể
2.2. Chu n m c xã h i: ự ộ ẩ
2.2.1. Khái ni m:ệ
ộ Chu n m c xã h i là nh ng khuôn m u hành vi chung mà xã h i ữ ẫ ộ
ng hành vi và ki m tra hành vi c a m i cá nhân. ỗ
ự đ t ra đ đ nh h ướ ặ ự ẩ ể ị ẩ ữ ụ ữ ủ ơ ả
ự
ườ ữ
ữ ữ
i nh nh ng ch ụ ể ắ ạ ộ ư ậ ư ố ữ ủ ẩ
ự ớ ư ắ
ể ữ ặ
ề ệ trong m t c ng đ ng nào đó mà m i ng ộ ớ ậ c l ả ộ ộ ồ ọ
ể i h n, Chu n m c quy đ nh nh ng m c tiêu c b n, nh ng gi ớ ạ ị đi u ki n và các hình th c ng x trong các lĩnh v c quan tr ng nh t ấ ọ ệ ử ứ ứ ề ự i. Có th coi chu n m c là nh ng m u m c, c a đ i s ng con ng ẩ ẫ ự ể ờ ố ủ ươ c a con ng nh ng mô hình c a hành vi th c t ng ườ ự ế ủ ủ trình ho t đ ng th c ti n c a h khi g p m t tình hu ng c th nào ự ộ ặ ọ ễ cách là nh ng quy t c, yêu đó. Nh v y có th hi u chu n m c v i t ể ể c u c a xã h i v i cá nhân. Các quy t c, yêu c u này có th ghi thành ầ ủ ầ , văn b n pháp quy… ho c là nh ng yêu c u văn b n: đ o lu t, đi u l ầ ạ ả ườ ề i đ u có tính ch t ấ ướ ệ th a nh n. ừ ậ
2.2.2. Thu c tính c a chu n m c xã h i: ủ ự ộ ộ ẩ
B t kì m t chu n m c xã h i nào cũng có 3 thu c tính là: tính l ộ ợ i ấ ộ
ẩ ự ích, tính b t bu c và s th c hi n trên th c t ự ự ủ . ự ế ộ ẩ ợ
4
ộ ệ ộ i ích c a chu n m c xã h i mang l ự ượ c ng đ ng. Đây là thu c tính đ ộ ắ Tính l ồ ộ i ích chung cho i l ạ ợ ệ c coi là đi m g c, nó th hi n vi c ố ể ệ ể
ủ ồ ộ ợ
i ích c a công đ ng m t cách công minh, h p tình h p lý, c ph n đông xã h i ch p thu n vì tính đúng đ n c a chu n m c xã ắ ủ ợ ự ấ ậ ẩ ộ
đ m b o l ả ợ ả đ ầ ượ h i.ộ
ọ ắ ườ
ắ ừ Tính b t bu c th hi n ộ ộ
ọ ộ ồ i ườ ở vi c b t bu c m i ng ộ ề ữ ệ
i Vi ắ ệ ế i con trai ng ườ
ữ ườ ư ỏ ỗ
ự ả i. M t ng ườ ộ tai, l ỗ ạ ẽ ị ườ ẽ
ng, s b lên án m nh m , vì h u h t các gia đình Vi ể
ườ ấ ộ
ự ụ ượ ệ
ứ ế ể ờ
ự ự ự ắ ẩ ồ
i ph i tuân ả ể ệ ở ệ theo. Trong t ng c ng đ ng, xã h i riêng đ u có nh ng chu n m c ự ẩ ộ ẽ ị trong ph i th c hi n theo, n u không s b riêng b t bu c m i ng coi là l ch chu n, là khác ng t Nam ệ ẩ mũi, đánh ph n, bôi son s đ c khi có nh ng hành vi nh x l ẽ ượ ấ coi là b t th ệ t ế ầ ấ i nh th . Nam s không đ con cái mình làm đi u khác ng ề ư ế ẽ ộ Thu c tính s th c hi n trên th c t cho th y chu n m c xã h i ệ ự ự ẩ ự ế c th c hi n. Vi c th c hi n này luôn liên t c trong luôn luôn đang đ ự ệ ự ệ ủ c đ n nay, nó cho th y ý th c chung c a tr b t kỳ th i đi m nào t ấ ừ ướ ấ c ng đ ng khi th c hi n và tính đúng đ n th c ti n c a chu n m c xã ễ ủ ệ ộ h i.ộ
2.2.3. Phân lo i chu n m c xã h i ộ ự ạ ẩ
ẩ ạ ự ư
ậ ẩ ườ i Có th phân lo i chu n m c xã h i thành các lo i nh sau: ủ
trong xã h i đ u có quy đ nh, nó là b n i c a hành vi. ạ ộ t c m i ho t đ ng c a con ng ạ ộ ấ ả ọ ề ổ ủ ị
ẩ ẩ ầ ớ
i đ u th a nh n và t ự ể - Chu n m c lu t pháp: t ự ộ ề ạ ự ừ ườ ề ư
ả ứ ậ ề ự ứ ạ ắ
ẩ
i làm đ ạ c. ư
- Chu n m c đ o đ c: Là nh ng tiêu chu n mà ph n l n m i ọ ữ giác làm theo, nh ng không ghi ng thành văn b n, chi u sâu chu n m c đ o đ c sâu s c h n ơ ẩ chu n m c lu t pháp vì có nh ng hành vi vi ph m pháp lu t ậ ậ ự ữ không tr ng tr đ ị ượ ừ ự ẩ ắ
ườ ượ ờ
ượ ữ đ i này sang đ i khác. ệ c nh ng đ o đ c l ề ụ i, đ ỹ c ng c a con ng ủ ộ ẩ ự ẩ
ẩ ẹ ệ ậ
ự ạ ạ ứ ọ ế ự ẩ ẩ ỹ
ạ ứ ạ - Chu n m c phong t c, truy n th ng: đó là nh ng quy t c công ố c truy n t ề ừ ờ ề - Chu n m c th m m : đó là nh ng tiêu chu n khi quan ni m v ữ cái đ p trong ngh thu t, văn h c, hành vi, sinh ho t. Nh ng ữ chu n m c th m m liên quan đ n chu n m c đ o đ c, chu n ẩ ẩ m c pháp lu t. ự ậ
- Chu n m c chính tr : đó là nh ng chu n m c nh m đi u ti ẩ ề ẩ ị
ế t ố t các m i ủ ể ề ế
ự ằ hành vi c a ch th trong đ i s ng chính tr , đi u ti ị quan h gi a các giai c p, đ ng phái, dân t c. ấ ữ ờ ố ả ự ủ ệ ữ ộ
ự ự
ề ư ế
ẩ t hành vi con ng ế
i. Nh ng trong th c t ườ ẩ i đ đi u ti ợ ạ ể ề ổ ồ ộ ộ ị
Các h th ng chu n m c nêu trên có s khác nhau v n i dung, ề ộ ệ ố chúng ph ng pháp đi u ti ườ ươ ự ế ờ ố t hành vi c a con ng đ i làm cho đ i s ng c t ng h p l ủ ượ ổ xã h i và c ng đ ng luôn n đ nh, tr t t , thúc đ y xã h i ngày càng ậ ự ộ ti n b . ộ ế
5
2.2.4. S sai l ch hành vi xã h i: ự ộ ệ
ữ ự ẩ ớ
ư ề ệ ệ ấ ả
Nh ng hành vi nào không phù h p v i chu n m c hành vi xã h i là ộ ợ hành vi sai l ch. Có r t nhi u ki u sai l ch, nh ng ph i xem xét ở 3 ể góc đ :ộ
ự ẩ ợ
ộ
ng hành vi không phù h p v i chu n m c. - S l ố ượ - Đ ng c , thái đ , m c đ m nh m c a hành vi. ộ ứ ộ ạ ơ - S không thích h p v i tình hu ng di n ra hành vi. ớ ự ớ ẽ ủ ễ ợ ố
2.2.5. Nguyên nhân s sai l ch hành vi xã h i ộ ự ệ
ậ ứ ứ ậ
ấ ẩ
ế ố
ầ ủ ữ t sai mà v n làm, c tình vi ph m. ẩ ự
ứ ệ ạ ự ạ ạ ệ ự ộ
m c xã h i không còn phù h p v i đi u ki n hi n t nhân không bi ự ế ề t nên theo chu n m c nào. - Do cá nhân nh n th c không đ y đ hay nh n th c sai. - Do cá nhân không ch p nh n nh ng chu n m c xã h i. ộ ậ - Do cá nhân bi ẫ ẩ - Đôi khi do chu n m c xã h i có s bi n d ng, t c là chu n ộ i nên cá ợ ẩ ớ ự ế
II. CÁCH RÈN LUY N HÀNH VI XÃ H I C A SINH VIÊN
Ộ Ủ
Ệ
1. Th c tr ng sai l ch hành vi xã h i hi n nay sinh viên. ự ạ ộ ệ ệ
ố
ạ ề ề ữ
ị ẩ
ộ ế ỉ ữ ệ ạ
ệ ệ ề ở
ạ ớ
ể
ữ nhà xã h i h c pháp E. Durkheim đã có nh ng Cu i th k 19, ộ ọ ng b nh ho n xã h i, v nh ng sai l ch c nh báo v nh ng hi n t ệ ả ộ ệ ệ ượ ế ớ ch c năng, sai l ch v đ o đ c, chu n m c và giá tr trong th gi i ự ứ ề ạ ứ i – cái mà ông g i chung là ngày m t hi n đ i, văn minh c a con ng ọ ườ ủ “anomie”. Hi n nay, nh ng c nh báo này đã tr thành v n đ gây lo ấ ả ữ ng i v i toàn nhân lo i. ạ th tr ế ị ườ ư ự ạ ế ị ườ Kinh t ộ
ệ ỵ ủ ơ ị ệ ẩ ộ
ự ữ ộ
ệ ế ạ
ừ ng ngày càng t o ra s phát tri n không ng ng ng đã kéo theo nh ng s cho xã h i, nh ng h lu c a c ch th tr ự ữ ng g i m t “sai l ch các chu n m c và giá tr xã h i” mà chúng ta th ộ ườ ự ọ ộ n n xã h i”.Các sai l ch chu n m c xã h i cách nôm na là nh ng “t ẩ ệ ệ ạ trên ph m vi toàn c u, đ c bi t trong nhóm thanh thi u niên, trong đó ặ ầ có b ph n sinh viên. ậ ộ
Cùng v i s du nh p l ẩ ớ ự ệ ệ ậ ố ố
ể ờ
ụ
ưở n n xã h i. Nh ng bi u hi n văn hóa l ch l c, l ể ơ ệ ệ ạ
ữ ữ
ị ạ ự ệ ẩ ầ ờ
ủ ệ ộ
ế ệ ạ ộ ủ
6
ạ i s ng và s n ph m công ngh hi n đ i ả t các n ị ạ c phát tri n đã làm không ít sinh viên xa r i các giá tr đ o ướ ừ t đ c truy n th ng, hình thành t ng th , ăn ch i, đua đòi, ng h ư ưở ố ề ứ ch u tác đ ng c a t ố i ữ ộ ủ ệ ạ ộ ị ứ ng tha hóa, nh ng sai l ch ch c s ng thi u lành m nh, nh ng hi n t ệ ệ ượ ạ ế ố năng, l ch chu n m c giá tr , đ o đ c, xa r i thu n phong m t c c a ỹ ụ ủ ứ ể dân t c…đang xu t hi n trong đ i s ng văn hóa c a sinh viên: Bi u ờ ố hi n thi u l ch l c trong ho t đ ng văn hóa c a sinh viên FPT –Arena ệ ng trình ngh thu t k ni m 20 năm T p đoàn FPT, ch nh c, cái (ch ươ ậ ỷ ệ ấ ạ ệ ế ậ ạ
c g i là “sách đ FPT”); l ỏ ọ ế ố ố
ấ
ữ ậ ấ
ạ ướ ọ ng có xu h ườ
ườ ồ ụ ậ ơ ọ i s ng thi u lành m nh c a sinh viên ạ ủ ); v n n n b o l c ạ ự ạ ữ ầ ng gia tăng (xu t hi n nhóm “n quái”, n “đ u ệ ng h c); sinh viên vi ph m pháp lu t ngày càng nghiêm ệ ng, nghi n
S phát tri n và lan r ng c a ặ ủ h th ng Internet đ ượ H.T.L (đóng vai Vàng Anh trong Nh t ký Vàng Anh h c đ ọ ườ g u” trong tr ấ tr ng (phát tán văn hóa ph m đ i tr y, gây án n i h c đ ẩ ọ hút, lô đ , c b c, đua xe…). ộ
ậ ậ ứ
ể ể t và quan h ... ữ
ử ụ ứ ự
ừ
ng c ổ ả ằ ữ ươ ị
ộ ườ ộ
ấ c coi là m t trò ch i. G n đây, tác đ ng tiêu c c c a môi tr ệ ộ
i. ề ờ ạ bên c nh m t tích ạ ệ ố ự phát tri n tri th c, c p nh t nh ng thành công, m r ng hi u c c giúp ể ở ộ ữ ự ự đ nế đ i s ng c a đ ng tiêu c c bi ủ ệ cũng đã có nh ng tác ờ ố ộ ế ờ i trí tiêu phí th i sinh viên. T vi c s d ng Internet làm công c gi ừ ệ ử ụ ụ ả gian, s c l c và ti n b c vào game online, s d ng ti n ích chát, truy ạ ề ệ c p trang web đen nh m t thú tiêu khi n, sinh ra thói l a l c, mua bán ừ ọ ể ư ộ ậ đ đ c o b ng ti n th t...T môi tr ng giao ti p o, nhi u sinh viên ề ế ả ườ ậ ề ồ ạ ả ư đã o hoá nh ng thông tin cá nhân (tên, tu i, gi i tính, đ a ph ớ . S d i l a trên m ng trú, hình dáng...) và đi đ n cung c p thông tin gi ạ ả ự ố ừ ế ả ng o đ ự ủ ơ ượ đã hi n th c hoá qua m t s v xung đ t trong các chatter ngoài đ i, ờ nhi u tr ề ầ ộ ố ụ ọ ạ
ể
ầ ẳ
ể m t s tr ấ ở ộ ố ườ ệ ượ ự ọ
ườ ấ
ể ấ ầ
ề
ể ạ ố
ng. ị
Sinh viên là l c l ự ng h p nghiêm tr ng còn gây ra án m ng, tù t ộ ườ ợ ng mua b ng, bán đi m, ch y th y, ch y đi m không Hi n t ạ ạ ằ ệ ượ còn là chuy n hi m th y ng cao đ ng, đ i h c và trung ạ ọ ế ệ ng tiêu c c này đã ph n nào làm tha h c chuyên nghi p. Chính hi n t ầ ệ ệ hoá nhân cách c a chính s sinh viên y và m t s ng i th y (chuy n ộ ố ầ ố ủ g tình l y đi m, th y giáo qu y r i tình d c n sinh). Đi u đáng lo ữ ụ ạ ề ấ ố ng, không liên quan ng i là nhi u sinh viên coi đó là chuy n bình th ệ ườ ạ các n đ n tiêu chí đ o đ c, trong khi đó, c phát tri n, l a d i là ừ ướ ở ứ ế ng h c đ hành vi b lên án m nh nh t trong môi tr ọ ườ ườ ạ ứ
ấ ự ượ ụ
t c a gia đình, tr ắ ượ ả
ườ c đúng đ n nh t v v n đ ự ph i là b ph n nh n th c đ ậ ế ự ạ
ặ ậ ư ạ ứ ả ả
ậ ỉ ộ ư ế ơ
ng thanh niên có tri th c cao trong xã h i, ộ đ c s quan tâm giáo d c đ c bi ng h c xã h i, ộ ượ ự ệ ủ ọ ề đáng l ứ ẽ ộ ấ ề ấ chu n m c xã h i, th nh ng nh ng th c tr ng đáng bu n trên đã ồ ẩ ữ ộ khi n c xã h i ph i lo ng i. Bao nhiêu công s c, v t ch t c a gia ấ ủ ế ỡ đình, xã h i đ d n vào n i sinh viên, th nh ng ch m t chút l m l ầ t c . trong nh n th c, h đã đánh m t t ấ ấ ả ộ ộ ổ ồ ọ ứ ậ
2. Cách rèn luy n hành vi xã h i c a sinh viên. ộ ủ ệ
ạ ệ ự ộ ủ
ạ ư ệ ỏ ậ
ế ớ ả ứ ộ ộ ề ỉ
ự ủ ớ ộ
t, đ t ấ ầ ể ừ ữ ệ
7
Th c tr ng sai l ch hành vi xã h i c a sinh viên hi n nay tuy r t ấ ầ t, h u đáng lo ng i, nh ng nó m i x y ra trong m t b ph n nh cá bi ệ h t các sinh viên đ u có ý th c trong vi c đi u ch nh hành vi c a mình ủ ề ệ ắ ượ ng, xã h i. Vi c n m b t đ cho đúng v i chu n m c c a môi tr c ắ ẩ ệ đó sinh viên có th t o ra nh ng hành vi sai l ch là r t c n thi ể ạ cho mình đ c các k ho ch rèn luy n. ạ ườ ế ệ ượ ế
ộ ộ ủ
ế ừ ệ ượ
i. Vì v y, sinh viên chính là l c l
ộ ạ ư ế ớ ế ậ ứ ủ
ệ ệ ạ ế ọ ọ ự ượ ầ ụ
ạ
ỗ ộ ầ ệ ượ
ư
i, t ớ ừ ữ c đi u này, m i sinh viên c n ph i t ả ự ề ấ ị ế ượ
ự ậ c m t l ặ ợ ể
ậ
ổ ớ
ệ ọ ậ c vào c ng tr ộ
ộ ụ i, m t h i. ặ ạ ộ ạ i sinh viên. Khi b ướ ậ ệ
ớ ẻ ủ
c đó. Chính vì th ặ
ớ ẫ
ệ ỗ ủ ố ệ
ả ướ
ữ ư ủ ả ệ t đánh giá đ ượ
ư ướ ế ậ ọ ị ỗ ậ ự ả ắ ạ
c cái đúng cái sai đ không m c ph i. Ngoài gi ư ể ạ ộ ấ ễ ữ ể ạ ộ ộ ườ ủ ớ
ệ ố
ẽ ở ộ ệ ỗ ệ ệ ố
ớ ạ ồ
ạ ở ậ
Xã h i ngày nay là xã h i c a s ti n b , phát tri n không ộ ể ự ế c thay đ i t ng ngày ng ng, các phát minh, sáng ch , công ngh đ ổ ừ ệ ng nòng c t trong vi c trên th gi ố ti p thu ki n th c c a nhân lo i, nh ng c n ph i ti p thu m t cách có ả ế ch n l c, có ích, tránh vi c l m d ng, ph thu c vào công ngh , phát ộ ụ minh đ th c hi n nh ng hành vi gây h i cho b n thân, gia đình và xã ể ự ả trau d i cho h i. Đ làm đ ồ ể mình ki n th c nh t đ nh, c p nh t liên t c nh ng bi n đ i c a th ế ế ổ ủ ậ ứ đó phân tích đ gi ệ ạ n n M t trái c a s phát tri n xã h i chính là s gia tăng các t ủ ự ặ xã h i, s cám d c a ma túy, m i dâm…luôn rình r p đ n t ng ế ừ ự ộ ỗ ủ ạ ng đ i ng i, đ c bi t là trong gi ướ ườ ặ ườ c vào cu c s ng c a con h c, ngoài h c t p, sinh viên còn t p b ủ ố ọ ng thành, các m i quan h trong xã h i gia tăng, sinh viên ng i tr ố ườ ưở do khám phá cu c s ng m i m c a mình mà không còn ch u đ ị c t ộ ố ượ ự ế i h n c a b m nh tr quá nhi u s kèm c p, gi ớ ạ ủ ố ẹ ề ự nh ng c m b y, cám d c a xã h i d dàng ti p c n v i sinh viên. Vì ộ ễ ạ ch a đ kinh nghi m s ng, sinh viên r t d sa đ a, b lôi kéo. Vi c rèn c nh ng cám d th t s quan tr ng, luy n b n thân có b n lĩnh tr ọ bi lên ờ ế l p, sinh viên có th tham gia các ho t đ ng lành m nh nh th thao, ể ớ ng l p, Đoàn, H i sinh viên, các ho t đ ng tình các phong trào c a tr nguy n… vi c làm này s làm gia tăng kinh nghi m s ng tích c c cho ự c tinh b n thân m i sinh viên, m r ng các m i quan h , giáo d c đ ả ụ ượ th n trách nhi m v i b n bè, c ng đ ng. Nên tránh các ho t đ ng ch i ơ ạ ộ ộ ầ ệ ụ ể đi m các quán xá, t b i, nh u nh t, giao du v i b n x u, sinh ho t ấ ẹ ờ không lành m nh, n i các t ạ ớ ạ ệ ạ ơ ộ
ự ượ ỗ
ý th c đ ở ầ
ệ ủ ả
t bao mong ch , tâm huy t c a nh ng ng ự ượ ế ủ ự ờ ự ị
ữ ng d b xây d ng quê h ươ ẩ ớ
ộ ỏ ệ ấ
ư ữ
ụ
ng xung quanh c a m i ng i, vi c n m b t đ ắ ườ ữ
ố ỗ ệ ự
n n xã h i luôn luôn ti m n. ề ẩ M i sinh viên hi n nay hãy tr thành l c l ng đi đ u trong vi c ệ ệ ầ rèn luy n hành vi c a b n thân. C n ph i t c v trí, trách t ả ự ủ ả ứ ượ ị ự ọ nhi m c a b n thân đ i v i gia đình và xã h i. M i sinh viên khi đi h c ỗ ệ ộ ố ớ là bi i sinh thành đ ng sau, ằ ườ ế c, vì v y trách ng đ t n và là l c l ậ ấ ướ nhi m c a sinh viên vô cùng to l n. Chu n m c xã h i là nh ng đ nh ữ ệ ủ ị ự ộ ể t đ p c a xã h i, vi c rèn luy n theo chu n m c xã h i có th m c t ẩ ự ệ ộ ứ ố ẹ ủ h c, v t rác vào trong gi tr t t ch là nh ng hành vi nh nh t nh gi ứ ờ ọ ư ữ ậ ự ữ ỉ thùng…r i đ n nh ng hành vi có tác đ ng nhi u h n nh ch p hành ơ ồ ế ấ ề ộ pháp lu t, đ o đ c, phong t c, truy n th ng…Nó đ u luôn luôn hi n ệ ứ ề ề ạ ậ ắ ượ c h u trong môi tr ườ ệ ủ không h ph c t p, nh ng vi c rèn luy n theo đ c là d a vào tinh ứ ạ ượ ệ ư ề th n và ý th c c a m i sinh viên. ứ ủ ầ ỗ
ầ ộ
ườ ứ ỡ
8
Ngoài rèn luy n hành vi xã h i cho b n thân, sinh viên c n có ý ả ệ i xung quanh cùng làm v i th c giúp đ , giáo d c cho nh ng ng ớ ệ mình, lên án, ph n đ i m nh m nh ng bi u hi n c a vi c sai l ch ữ ụ ố ữ ẽ ủ ể ệ ệ ả ạ
ộ ủ ạ ữ
ườ c đào t o cao trong xã h i, đ i thân và c ng đ ng. Là nh ng ng ồ ượ ế ạ ọ
ế
9
hành vi xã h i c a b n bè, ng đ ộ ượ không nh ng ti p thu nh ng cái hay cái đ p t mà còn ph i đem ki n th c đó là sao cho có ích v i c ng đ ng, xã h i. ộ c h c và hi u bi ể nh ng đi u đ ữ ẹ ừ ớ ộ ườ i t nhi u, sinh viên c h c, ọ ượ ộ ề ề ồ ữ ả ữ ứ ế
K T LU N
Ậ
Ế
Tóm l i ph n n i dung c l ượ ạ ầ ộ
ộ ườ ế
ộ ộ i t n t ườ ồ ạ Hành vi xã h i là nh ng tác đ ng c b n c a con ng ộ ả ể
ữ ơ ả ủ i và phát tri n. Hành vi xã h i x y ra th ớ ừ
ở ỗ ộ ế
ự ữ ộ
ữ ự ợ ớ
i đ n xã ườ ng h i, giúp con ng nh bé hay l n lao thì hành vi xã h i m i cá nhân, cho dù t xuyên ộ ỏ luôn có m t tác đ ng nh t đ nh nào đó đ n các chu n m c xã h i. ộ ẩ ấ ị ự ộ c g i là hành Nh ng hành vi nào phù h p v i chu n m c xã h i thì đ ượ ọ ẩ ớ ợ vi chu n m c, còn nh ng hành vi nào không phù h p v i chu n m c ự ẩ ẩ đ ượ ọ
ớ ự ữ c g i là các hành vi sai l ch. ệ ể ủ
ệ ầ ữ ự ế ộ
ộ ủ ữ ễ ấ ị ễ ắ ế
ẩ Cùng v i s phát tri n c a xã h i, nh ng hành vi sai l ch chu n ộ m c xã h i c a sinh viên cũng ngày m t gia tăng. Sinh viên c n ph i có ả ộ ự n n c nh ng ki n th c nh t đ nh v chu n m c xã h i, nh ng t đ ệ ạ ẩ ề ứ ượ ệ đó có k ho ch rèn luy n đang di n ra mà mình d m c ph i, đ t ạ ể ừ ả hành vi xã h i c a mình. ộ ủ
Ý ki n b n thân ế ả
ượ ữ
ệ c vi ượ ế ể
ậ ủ ả ế ữ ấ ẽ ủ ậ
Trên đây là bài ti u lu n c a em đ ể c h c và tài li u tham kh o mà em tìm đ ọ ộ ề c nh ng s đánh giá, góp ý c a giáo viên đ ượ ệ ọ ể
nh ng ki n th c t t ứ ế ừ đ ậ c. Vì là bài ti u lu n ượ đ u tay, nên r t còn nhi u thi u sót trong n i dung và cách trình bày, ầ ể em hi v ng s nh n đ ự em có th rút kinh nghi m trong nh ng bài sau này. Em xin chân thành ữ c m n. ả ơ
- Tâm lý h c Đ i c
TÀI LI U THAM KH O Ả Ệ
ạ ươ ọ ấ ả ng. ( Nguy n Quang U n_Nhà xu t b n ễ ẩ
Đ i h c Qu c gia Hà N i ) ố
ộ ng bài gi ng Tâm lý h c Đ i c - Đ c ườ ạ ọ ng Đ i h c ạ ọ ề ươ ọ
Tây Nguyên_Gi ng viên chính ThS. Nguy n Th Hoài) ng ( Tr ạ ươ ị ễ
- GS.TS Đ ng C nh Khanh -
http://www.tuyengiao.vn/ ặ
10
ả ả ả vi.wikipedia.org/
M C L C
Ụ
L I NÓI Đ U Ờ
Ụ Ầ ....................................................................................1
N I DUNG .........................................................................................2 Ộ
ề ệ ệ ộ ự
ẩ
ẩ ệ
ự ề
ự ẩ
ự ộ
ẩ ự
ạ ệ ự
I. Khái ni m chung v hành vi_Hành vi xã h i_S sai l ch hành vi xã h iộ 1. Hành vi.............................................................................................2 1.1. Khái ni mệ .......................................................................3 1.2. Chu n m c hành vi ự 1.2.1. Khái ni mệ ...................................................................................3 1.2.2. Phân lo iạ ....................................................................................3 ......................................................................3 1.3. L ch chu n hành vi 1.3.1. Khái ni mệ ...................................................................................3 1.3.2. M c đ l ch chu n ẩ ...................................................................3 ứ ộ ệ ộ ................................4 2. Hành vi xã h i_S sai l ch v hành vi xã h i ệ ộ 2.1. Hành vi xã h iộ ...............................................................................4 2.2. Chu n m c xã h i ộ ........................................................................4 2.2.1. Khái ni mệ ...................................................................................4 2.2.2. Thu c tính c a chu n m c xã h i ộ ............................................4 ủ ộ .....................................................5 2.2.3. Phân lo i chu n m c xã h i ẩ ộ .........................................................5 2.2.4. S sai l ch hành vi xã h i ộ ....................................6 2.2.5. Nguyên nhân s sai l ch hành vi xã h i ự ệ
ệ
ộ ủ ộ ự ệ ệ ạ
II. Cách rèn luy n hành vi xã h i c a sinh viên 1. Th c tr ng sai l ch hành vi xã h i hi n nay c a sinh viên ủ 2. cách rèn luy n hành vi xã h i c a sinh viên ............................6 ...........6 ...................................7 ộ ủ ệ
i n i dung
11
Ậ .........................................................................................9 K T LU N Ế c l Tóm l ượ ạ ộ Ý ki n b n thân ả ế Tài li u tham kh o ả ệ
12
