L I CAM ĐOAN Ờ

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s ứ ủ ố

li u và k t qu nghiên c u nêu trong bài ti u lu n là trung th c, đ c các ự ứ ế ể ệ ả ậ ượ

tác gi cho phép s d ng và ch a t ng đ c công b trong b t kì công ả ư ừ ử ụ ượ ấ ố

trình nào khác.

Tam Kì, ngày 26 tháng 11 năm 2013

H Văn Phúc ồ

L I C M N Ờ Ả Ơ

Tr c tiên, tôi g i l i c m n chân thành đ n tr ướ ử ờ ả ơ ế ườ ọ ng Đ i H c ạ

Qu ng Nam đã t o đi u ki n thu n l i cho tôi h c l p Đ i h c Vi t Nam ậ ợ ề ệ ạ ả ạ ọ ọ ớ ệ

H c khóa 11, tôi g i l i c m n đ n quý th y cô b môn chuyên nghành ử ờ ả ơ ế ầ ọ ộ

đã nhi ệ t tình gi ng d y tôi trong th i gian qua, qua đó tôi đã có đ ờ ả ạ ượ c

nh ng ki n th c b ích đ làm đ tài ti u lu n. Đ c bi t tôi g i l ứ ổ ữ ề ể ế ể ậ ặ ệ ử ờ ả i c m

t tình h ơ n chân thành đ n cô giáo, Th c sĩ H Th Thanh Ly đã nhi ạ ế ồ ị ệ ướ ng

d n và đóng góp nh ng ý ki n cho tôi th c hi n bài ti u lu n này. ẫ ự ữ ế ệ ể ậ

Dù đã c g ng r t nhi u nh ng không tránh kh i nh ng thi u sót, ố ắ ư ữ ề ế ấ ỏ

mong cô và các b n thông c m và đóng góp ý ki n cho tôi đ bài làm đ ế ể ạ ả ượ c

hoàn thi n h n n a. ơ ữ ệ

Xin chân thành c mả

n!ơ

A. M Đ U

Ở Ầ

1. Lý do ch n đ tài ọ ề

i đây, Vi Trong nh ng năm t ữ ớ ệ ạ t Nam chuy n sang th i kì đ y m nh ể ẩ ờ

công nghi p hóa – hi n đ i hóa. S nghi p đ i m i s có b ớ ẽ ự ệ ệ ệ ạ ổ ướ ể c phát tri n

m nh h n, nh m đ a n n kinh t Vi t Nam t n n nông nghi p nghèo ư ề ằ ạ ơ ế ệ ừ ề ệ

nàn, l c h u thành m t n c công nghi p, có n n kinh t hi n đ i v i c ạ ậ ộ ướ ệ ề ế ệ ạ ớ ơ

c u công nghi p – nông nghi p – d ch v h p lí, trong đó công nghi p và ị ấ ụ ợ ệ ệ ệ

ố d ch v ngày m t chi m t tr ng l n trong c c u t ng s n ph m qu c ớ ị ơ ấ ổ ỉ ọ ụ ế ả ẩ ộ

dân. V i đ c đi m là m t ngành kinh t t ng h p, mang tính liên ngành, ớ ặ ể ộ ế ổ ợ

liên vùng và xã h i hóa cao, v i hi u qu nhi u m t; l i đ ặ ạ ượ ệ ề ả ộ ớ c xác đ nh có ị

vai trò ngành kinh t ế mũi nh n, nên ngành du l ch ph i đ y m nh t c đ ị ả ẩ ạ ọ ố ộ

phát tri n nhanh h n và b n v ng. Đ đ t đ ể ạ ượ ề ữ ể ơ c m c tiêu đ ra, m t trong ề ụ ộ

nh ng nhi m v tr c m t mà ngành du l ch ph i th c hi n đó là kích ụ ướ ữ ệ ự ệ ắ ả ị

thích vi c đa d ng hóa các lo i hình du l ch trong n ệ ạ ạ ị ướ c, đ c bi ặ ệ ạ t là lo i

hình du l ch bi n, đ o. ể ả ị

Trong đó, Cù Lao Chàm là c m đ o hi n nay thu c t nh Qu ng Nam ả ộ ỉ ụ ệ ả

m t trong nh ng khu d tr ữ ự ữ ộ sinh quy n th gi ể ế ớ ề i đang có r t nhi u ti m ấ ề

năng v khai thác du l ch. Nh n th c đ ứ ề ậ ị ượ ọ c ti m năng và t m quan tr ng ề ầ

đây, nên tôi đã ch n đ tài này và c a vi c phát tri n du l ch b n v ng ủ ữ ệ ể ề ị ở ề ọ

bài vi t c a tôi ch y u t p trung vào tìm hi u: “Th c tr ng và gi i pháp ế ủ ủ ế ậ ự ể ạ ả

Cù Lao Chàm, tinh Qu ng Nam” phát tri n b n v ng du l ch ề ữ ị ở ể ả ̉

2. M c đích nghiên c u ứ ụ

Cù Lao Chàm Nh m tìm ra nh ng ti m năng, th c tr ng du l ch ề ự ữ ằ ạ ị ở

đ đ a ra nh ng gi ể ư ư ả i pháp phát tri n ngành du l ch ể ị ở ắ đây mang màu s c

riêng, phong phú, đa d ng và b n v ng h n. ạ ề ữ ơ

3. Đ i t ng nghiên c u và ph m vi nghiên c u ố ượ ứ ứ ạ

1. Đ i t ng nghiên c u ố ượ ứ

C m đ o Cù Lao Chàm, ban qu n lí v c m đ o, ng ề ụ ụ ả ả ả ườ ả i dân b n

đ a và khách du l ch đ n n i đây. ị ị ế ơ

2. Ph m vi nghiên c u ứ ạ

Bài nghiên c u này ch th c hi n trong khu v c đ o Cù Lao Chàm ự ả ỉ ự ứ ệ

và các vùng ph c n có nh h ng đ n n i đây. ụ ậ ả ưở ế ơ

Nghiên c u l ứ ượ ờ ng khách du l ch đ n v i Cù Lao Chàm trong th i ế ớ ị

gian t ừ năm 2009 đ n năm 2013. ế

4. Ph ng pháp nghiên c u ươ ứ

Đ th c hi n đ tài, tôi đã s d ng các ph ng pháp sau đây: ể ự ử ụ ệ ề ươ

4.1. Ph ng pháp quan sát ươ

Quan sát v môi tr ng cũng nh vi c làm du l ch c a ban qu n lí ề ườ ư ệ ủ ả ị

và ng ườ i dân n i đây. ơ

Quan sát l Cù Lao Chàm ượ t khách du l ch đ n và đi ị ế ở

4.2. Ph ng pháp đi u tra, ph ng v n ươ ỏ ề ấ

ệ L p các câu h i ph ng v n nh m thu th p tài li u đ th c hi n ể ự ệ ậ ấ ằ ậ ỏ ỏ

bài ti u lu n này. ể ậ

4.3. Ph nhiên ươ ng pháp th c nghi m t ự ệ ự

t thêm v Tham gia vào m t chuy n đi đ n Cù Lao Chàm đ bi ế ể ế ế ộ ề

n i đây, đ ng th i thu th p thêm tài li u trong chuy n đi. ơ ệ ế ậ ồ ờ

4.4. Ph ng pháp thu th p tài li u ươ ệ ậ

Phân tích và thu th p tài li u t ệ ừ ậ ằ báo chí, internet, th c t …nh m ự ế

làm cho bài ti u lu n hoàn thi n h n. ậ ể ệ ơ

B. N I DUNG Ộ

CH ƯƠ NG 1. C S LÍ LU N V PHÁT TRI N B N V NG Ề Ơ Ở Ữ Ậ Ề Ể

1.1. Khái ni m v du l ch ệ ề ị

Du l ch là các ho t đ ng có liên quan đ n chuy n đi c a con ng ạ ộ ủ ế ế ị ườ i

ng xuyên c a mình nh m đáp ng nhu c u tham ngoài n i c trú th ơ ư ườ ủ ứ ầ ằ

quan, tìm hi u, gi i trí, ngh d ng trong m t kho ng th i gian nh t đ nh ể ả ỉ ưỡ ấ ị ả ộ ờ

v i m c đích gi ớ ụ ả i trí, công v ho c nh ng m c đích khác ngoài m c đích ụ ụ ữ ụ ặ

ki m ti n. t Nam ban hành năm 2005, t ề (Theo lu t du l ch Vi ậ ế ị ệ ạ i đi u 4, ề

ch ng I) ươ

Ngoài ra, Du l ch còn có th đ ị ể ượ c hi u là : ể

ỗ + S di chuy n và l u trú qua đêm t m th i trong th i gian r nh r i ự ư ể ạ ả ờ ờ

ồ ứ c a cá nhân hay t p th ngoài n i c trú nh m m c đích ph c h i s c ơ ư ủ ụ ụ ể ậ ằ

i xung quanh, có ho c không kèm kho , nâng cao nh n th c v th gi ậ ề ế ớ ứ ẻ ặ

theo vi c tiêu th m t s giá tr t nhiên, kinh t , văn hoá và d ch v do ụ ộ ố ị ự ệ ế ụ ị

các c s chuyên nghi p cung ng. ơ ở ứ ệ

ả + M t lĩnh v c kinh doanh các d ch v nh m tho mãn nhu c u n y ụ ằ ự ả ầ ộ ị

sinh trong quá trình di chuy n và l u trú qua đêm t m th i trong th i gian ư ể ạ ờ ờ

ụ ồ r nh r i c a cá nhân hay t p th ngoài n i c trú v i m c đích ph c h i ả ỗ ủ ơ ư ụ ể ậ ớ

i ch v th gi i xung quanh. s c kho , nâng cao nh n th c t ứ ứ ạ ẻ ậ ỗ ề ế ớ

Vi c phân đ nh rõ ràng hai n i dung c b n c a khái ni m có ý ơ ả ủ ệ ệ ộ ị

nghĩa góp ph n thúc đ y s phát tri n c a du l ch. Du l ch không ch là ể ẩ ự ủ ầ ị ị ỉ

m t ngành kinh t mà nó còn là m t hi n t ng xã h i. Chính vì v y toàn ộ ế ệ ượ ộ ậ ộ

xã h i ph i có trách nhi m đóng góp, h tr , đ u t ệ ỗ ợ ầ ư ả ộ ể cho du l ch phát tri n ị

nh đ i v i giáo d c, th thao ho c m t lĩnh v c văn hoá khác. ư ố ớ ự ụ ể ặ ộ

1.2. Khái ni m v du l ch b n v ng ề ề ữ ệ ị

ơ ở ả ế Du l ch b n v ng là khái ni m m i xu t hi n trên c s c i ti n, ữ ệ ệ ề ấ ớ ị

nâng c p và hoàn thi n khái ni m du l ch c a nh ng năm 90 và th c s ự ự ủ ữ ệ ệ ấ ị

đ i quan tâm trong nh ng năm g n đây. H i đ ng du l ch và ượ c m i ng ọ ườ ộ ồ ữ ầ ị

l hành qu c t (WTTC) cho r ng: “Du l ch b n v ng là vi c đáp ng các ữ ố ế ề ữ ứ ệ ằ ị

nhu c u hi n t ệ ạ ủ ữ i c a du khách và vùng du l ch mà v n đ m b o nh ng ị ầ ẫ ả ả

kh năng đáp ng nhu c u cho các th h du l ch t ầ ế ệ ứ ả ị ươ ệ ng lai”. Khái ni m

i không đ này ch ra r ng m i ho t đ ng du l ch ộ ạ ộ ằ ỉ ị hi n t ở ệ ạ ượ ạ c xâm ph m

i ích c a th h t ng lai và ph i luôn tôn tr ng đ m b o duy trì đ n l ế ợ ế ệ ươ ủ ả ả ả ọ

ho t đ ng y m t cách liên t c và lâu dài. ạ ộ ụ ấ ộ

Theo đ nh nghĩa m i c a t i (WTO) đ a ra t ớ ủ ổ ứ ch c Du l ch th gi ị ế ớ ị ư ạ i

ng và phát tri n c a Liên h p qu c t i Rio de Janerio h i ngh v môi tr ị ề ộ ườ ể ủ ố ạ ợ

năm 1992: “Du l ch b n v ng là vi c phát tri n các ho t đ ng du l ch ệ ạ ộ ữ ề ể ị ị

nh m đáp ng các nhu c u hi n t i c a khách du l ch và ng ệ ạ ủ ứ ầ ằ ị ườ ả i dân b n

đ a trong khi v n quan tâm đ n vi c b o t n và tôn t o các ngu n tài ệ ị ả ồ ế ẫ ạ ồ

nguyên cho vi c phát tri n ho t đ ng du l ch trong t ạ ộ ệ ể ị ươ ề ng lai. Du l ch b n ị

v ng s có k ho ch qu n lý các ngu n tài nguyên nh m tho mãn các ữ ẽ ế ạ ả ằ ả ồ

nhu c u v kinh t , xã h i, th m m c a con ng i trong khi đó v n duy ề ầ ế ỹ ủ ẩ ộ ườ ẫ

trì đ ượ ự ủ c s toàn v n v văn hoá, đa d ng v sinh h c, s phát tri n c a ự ẹ ề ề ể ạ ọ

các h sinh thái và các h th ng h tr cho cu c s ng c a con ng ệ ố ỗ ợ ệ ộ ố ủ ườ i”.

Trong đ nh nghĩa m i này thì du l ch đã đ ớ ị ị ượ ủ ơ c hi u m t cách đ y đ h n ể ầ ộ

nó đ ng. ượ c xem xét trên c ba lĩnh v c kinh t ả ự ế - xã h i - môi tr ộ ườ

Và m i đây h i ngh B tr c Đông Á - Thái ị ộ ưở ớ ộ ng du l ch các n ị ướ

Bình D ng t ch c t i Vi ươ ổ ứ ạ ệ ề t Nam đã đ a ra quan đi m v du l ch b n ư ể ề ị

i c a du v ng đó là: “ Các hình th c du l ch đáp ng nhu c u hi n t ữ ệ ạ ủ ứ ứ ầ ị

khách, ngành du l ch và c ng đ ng đ a ph ng nh ng không nh h ộ ồ ị ị ươ ư ả ưở ng

t i kh năng đáp ng nhu c u c a th h mai sau, du l ch kh thi v kinh ớ ầ ủ ế ệ ứ ề ả ả ị

t nh ng không phá hu môi tr ng mà t ế ư ỷ ườ ươ ộ ng lai c a du l ch ph thu c ị ủ ụ

vào đó, đ c bi t là môi tr ng t ặ ệ ườ ự ồ nhiên và k t c u xã h i c a c ng đ ng ộ ủ ộ ế ấ

ng”. đ a ph ị ươ

Tóm l ạ ế i: phát tri n du l ch b n v ng là m t v n đ không th thi u ề ữ ộ ấ ề ể ể ị

đ c trong quá trình đi lên c a đ t n ượ ấ ướ ủ c nói chung và c a ngành du l ch ủ ị

ng ph i đ nói riêng. Tuy nhiên b o v và c i thi n môi tr ả ệ ệ ả ườ ả ượ ế c coi là y u

t không th tách r i c a quá trình phát tri n. ố ờ ủ ể ể

1.3. N i dung phát tri n du l ch b n v ng ề ữ ộ ể ị

Nh chúng ta đã bi t, thì đ phát tri n đ ư ế ể ể ượ ầ c du l ch b n v ng c n ề ữ ị

ph i đ t đ c các n i dung căn b n sau đây: ả ạ ượ ả ộ

• Khai thác và s d ng ngu n l c (tài nguyên) m t cách b n v ng, ữ

ồ ự ử ụ ề ộ

bao g m c tài nguyên thiên nhiên và tài nguyên nhân văn. Đó đ ả ồ ượ c

coi là n n t ng c b n nh t đ duy trì phát tri n du l ch lâu dài. ấ ể ề ả ơ ả ể ị

• Gi m thi u tiêu th quá m c tài nguyên và gi m thi u ch t th i. ả

ứ ụ ể ể ả ả ấ

Th c hi n nguyên t c này nh m gi m chi phí khôi ph c tài nguyên ụ ự ệ ắ ằ ả

và gi m chi phí cho vi c x lý ô nhi m môi tr ệ ử ễ ả ườ ấ ng và nâng cao ch t

l ượ ng d ch v du l ch. ụ ị ị

• Duy trì tính đa d ng t

ạ ự nhiên, đa d ng xã h i và đa d ng văn hoá. ộ ạ ạ

Vi c duy trì tính đa d ng s t o cho s c b t cho ngành du l ch giúp ứ ậ ẽ ạ ệ ạ ị

du l ch phát tri n m t cách b n v ng. ề ữ ể ộ ị

•

Đ m b o l i ích nhi u m t c a công đ ng dân c đ a ph ng. ả ợ ả ặ ủ ư ị ề ồ ươ

ng. Tăng thu nh p cho đ a ph ậ ị ươ Du l ch đ ị ượ ổ c coi là m t ngành t ng ộ

h p vì v y s phát tri n c a du l ch có liên quan m t thi t v i các ể ủ ậ ự ậ ợ ị ế ớ

ngành kinh t khác trong đó có c kinh t đ a ph ế ả ế ị ươ ố ng vì v y mu n ậ

ỗ ợ ẫ phát tri n b n v ng du l ch thì du l ch ph i có vai trò h tr , d n ề ữ ể ả ị ị

đ a ph ng phát tri n. d t kinh t ắ ế ị ươ ể

•

Ph i có trách nhi m v phát tri n du l ch hôm nay và c mai sau. Vì

ệ ề ể ả ả ị

v y du l ch b n v ng đ ng nghĩa v i du l ch trách nhi m ệ . ậ ề ữ ồ ớ ị ị

• Lôi kéo s tham gia c a c ng đ ng đ a ph

ủ ộ ự ồ ị ươ ủ ng. S tham gia c a ự

ng không ch đem l c ng đ ng đ a ph ồ ộ ị ươ ỉ ợ i nhu n cho c ng đ ng mà ộ ậ ồ

ể còn làm tăng tính trách nhi m c a c ng đ ng trong vi c phát tri n ủ ộ ệ ệ ồ

ng. du l ch và b o v môi tr ả ệ ị ườ

• Chú tr ng công tác đào t o ngu n nhân l c. Nh chúng ta đã bi

ự ư ạ ọ ồ ế t

ngu n nhân l c ph c v du l ch có ý nghĩa vô cùng quan tr ng. ụ ụ ự ồ ọ ị

Ngu n nhân l c có ch t l ng s giúp cho du l ch phát tri n đa ấ ượ ự ồ ể ẽ ị

d ng và b n v ng h n. ề ữ ạ ơ

Tóm l ạ i, mu n du l ch phát tri n b n v ng thì nh t thi ể ữ ề ấ ố ị ế t ph i tôn ả

tr ng các n i dung c b n trên đ không t n h i đ n môi tr ng t nhiên, ạ ế ơ ả ể ọ ộ ổ ườ ự

môi tr ng kinh t , và môi tr ườ ế ườ ộ ng xã h i. Du l ch b n v ng s tác đ ng ề ữ ẽ ộ ị

tích c c đ n đ i s ng xã h i và kinh t . Du l ch th c s đóng vai trò quan ự ế ờ ố ộ ế ự ự ị

tr ng và là ngành mũi nh n ch khi nó đ c phát tri n m t cách b n v ng. ọ ọ ỉ ượ ề ữ ể ộ

ủ M t khác c n tri n khai các nguyên t c trên trong toàn b h th ng c a ộ ệ ố ể ầ ặ ắ

xã h i thì khi đó m i đem l i hi u qu cao, hi u qu t t nh t. n n kinh t ề ế ộ ớ ạ ả ố ệ ệ ả ấ

1.4. Các tiêu chí đánh giá phát tri n du l ch b n v ng ề ữ ể ị

Đ đánh giá th c đo v du l ch b n v ng c n ph i đánh giá trên ba ể ướ ề ữ ề ầ ả ị

m t đó là: b n v ng v m t kinh t ữ ề ặ ề ặ ế ề ề , b n v ng v m t xã h i và b n ề ặ ữ ộ

ng. v ng v m t môi tr ề ặ ữ ườ

B n v ng v m t kinh t là phát tri n kinh t nhanh và n đ nh ề ặ ữ ề ế ể ế ổ ị

trong m t th i gian dài. Tăng tr ng nhanh ch a ch c đã có đ c phát ộ ờ ưở ư ắ ượ

tri n b n v ng v m t kinh t ề ặ ữ ể ề ế ộ ố . Vì th chúng ta ph i luôn duy trì m t t c ả ế

đ tăng tr ộ ưở ấ ng n đ nh h p lý và lâu dài không nên ch chú tr ng và nh n ổ ợ ọ ị ỉ

m nh vào tăng tr ng kinh t nhanh. ạ ưở ế

B n v ng v m t môi tr ng: Môi tr ng s ng có nh h ề ặ ữ ề ườ ườ ả ố ưở ự ng tr c

ti p đ n s s ng và s phát tri n c a m i cá th và c a c ng đ ng, nó ủ ế ự ố ủ ộ ự ể ể ế ỗ ồ

bao g m toàn b các đi u ki n v t lý, hoá h c, sinh h c...và xã h i bao ề ệ ậ ộ ồ ọ ọ ộ

quanh. B n v ng v m t môi tr ng là đó con ng ề ữ ề ặ ườ ở ườ ấ i có cu c s ng ch t ộ ố

l ng cao d a trên n n t ng sinh thái b n v ng. ượ ề ữ ề ả ự

B n v ng v xã h i: Tính b n v ng đó ph i mang tính nhân văn hay ề ữ

ề ữ ề ả ộ

nói m t cách khác là ph i đem l i phúc l ả ộ ạ ợ ọ i và chia s công b ng cho m i ẻ ằ

công b ng cho m i cá nhân trong xã h i. Phát tri n ph i đ ả ượ ể ằ ọ ộ ề c g n li n ắ

ọ v i m t xã h i n đ nh, hoà bình, m r ng và nâng cao năng l c l a ch n ớ ự ự ở ộ ộ ổ ộ ị

cho m i ng ọ ườ ồ i cùng v i đó là vi c nâng cao s tham gia c a c ng đ ng ủ ộ ự ệ ớ

vào quá trình phát tri n.ể

Cũng nh tăng tr

n kinh t c đo riêng ư ưở ế , phát tri n b n v ng có th ề ữ ể ướ

và r t đ c tr ng. Tuy nhiên h th ng th ấ ặ ệ ố ư ướ ề c đo này r t ph c t p và nhi u ứ ạ ấ

th c đo r t khó xác đ nh vì chúng ph i đánh giá trên c 3 ph ướ ấ ả ả ị ươ ệ ng di n

kinh t ng. ế - xã h i - môi tr ộ ườ

V m t kinh t ề ặ ế , tính b n v ng th hi n ữ ể ệ ở ề ả các ch s nh : t ng s n ư ổ ỉ ố

ph m trong n ẩ ướ c (GDP), t ng s n ph m qu c gia (GNP), c c u GDP và ố ơ ấ ả ẩ ổ

GNP, GDP/ng i, GNP/ng i.... Theo tiêu chu n qu c t ườ ườ ố ế ẩ thì ch tiêu ỉ

GDP/ng i ph i m c 5% m i đ ườ ả ở ứ ớ ượ c coi là phát tri n b n v ng và c ể ữ ề ơ

đóng góp c a công nghi p và d ch v c u GDP m nh là c c u có t ấ ơ ấ ạ l ỷ ệ ủ ệ ị ụ

trong c c u ph i cao h n t l đóng góp c a nông nghi p trong c c u. ơ ấ ơ ỷ ệ ả ơ ấ ủ ệ

V m t xã h i, có các ch tiêu đánh giá nh : ch s phát tri n con ề ặ ỉ ố ư ể ộ ỉ

ng , văn hoá...HDI ườ i (HDI), h s b t bình đ ng thu nh p, giáo d c, y t ẳ ệ ố ấ ụ ậ ế

là ch tiêu đánh giá t ng h p s phát tri n c a con ng i vì v y mu n phát ể ủ ợ ự ổ ỉ ườ ậ ố

tri n b n v ng thì yêu c u đ t ra đ i v i ch tiêu này là ph i tăng tr ố ớ ữ ể ề ầ ặ ả ỉ ưở ng

ậ và đ t đ n m c trung bình. Ch s bình đ ng trong phân ph i thu nh p ạ ế ỉ ố ứ ẳ ố

cũng là m t trong s các ch tiêu quan tr ng trong phát tri n b n v ng vì ữ ể ề ộ ố ọ ỉ

ữ b t bình đ ng trong phân ph i thu nh p cũng là nguyên nhân gây ra nh ng ậ ấ ẳ ố

xung đ t, b t n trong xã h i. ấ ổ ộ ộ

V m t môi tr ề ặ ườ ễ ng các ch tiêu đánh giá nh : m c đ ô nhi m ứ ư ộ ỉ

(không khí, ngu n n c...), m c đ che ph r ng.... là nh ng ch tiêu quan ồ ướ ứ ộ ủ ừ ữ ỉ

tr ng trong đánh giá tính b n v ng c a môi tr ng. Môi tr ữ ủ ề ọ ườ ườ ữ ng b n v ng ề

là môi tr ng luôn thay đ i nh ng v n làm tròn ba ch c năng : là không ươ ư ứ ẫ ổ

gian sinh t n ; là n i cung c p ngu n tài nguyên c n thi ấ ầ ồ ơ ồ ế ộ ố t cho cu c s ng

và ho t đ ng s n su t c a con ng i ; là n i ch a đ ng, x lý ch t th i. ạ ộ ấ ủ ả ườ ứ ự ử ả ấ ơ

Ngoài ra còn ph i quan tâm đ n v n đ bình đ ng gi i; các ch tiêu ề ế ả ẳ ấ ớ ỉ

bi l t ch , t l nh p h c đúng đ tu i, t h c trung l v giáo d c: t ề ụ ỷ ệ ế ữ ỷ ệ ộ ổ ỷ ệ ọ ậ ọ

h c, đ i h c,... các ch tiêu v ho t đ ng văn hoá khác. ạ ọ ạ ộ ề ọ ỉ

1.5. Các y u t tác đ ng đ n phát tri n du l ch b n v ng ế ố ề ữ ộ ể ế ị

Ngu n tài nguyên du l ch ồ ị

Tài nguyên du l ch là c nh quan thiên nhiên, di tích l ch s , di tích ử ả ị ị

cách m ng, giá tr nhân văn, công trình lao đ ng sáng t o c a con ng i có ạ ủ ạ ộ ị ườ

th đ c s d ng nh m tho mãn nhu c u du l ch; là y u t c b n đ ể ượ ử ụ ế ố ơ ả ằ ầ ả ị ể

hình thành các đi m du l ch, khu du l ch nh m t o l p ra s h p d n du ị ạ ậ ự ấ ể ẫ ằ ị

khách.

Tài nguyên du l ch bao g m hai nhóm: Tài nguyên du l ch nhân văn ồ ị ị

và tài nguyên du l ch thiên nhiên. ị

Tài nguyên du l ch thiên nhiên nh : đ t, n ị ư ấ ướ ậ c, khí h u, sinh v t, ậ

khoáng s n,...t o thành c nh quan, các d ng đ a hình, đóng vai trò quan ạ ả ả ạ ị

tr ng trong quá trình thu hút du khách, giúp du l ch phát tri n. ể ọ ị

Tài nguyên nhân văn g m: h th ng các di tích l ch s , di tích văn ệ ố ử ồ ị

hoá, phong t c t p quán, l h i... là y u t c b n đ phát tri n du l ch. ụ ậ ễ ộ ế ố ơ ả ể ể ị

t b h t ng C s v t ch t k thu t và thi ấ ỹ ơ ở ậ ậ ế ị ạ ầ

C s v t ch t k thu t, thi ơ ở ậ ấ ỹ ậ ế ị ạ ầ ế t b h t ng là v n đ không th thi u ề ể ấ

đ c, là đi u ki n quan tr ng đ phát tri n du l ch và nó có nh h ượ ề ệ ể ể ả ọ ị ưở ng

l n đ n vi c thu hút khách du l ch đ n v i đ a đi m du l ch nó bao g m: ế ớ ớ ị ế ệ ể ồ ị ị

M ng l i giao thông v n t i: là nhân t ạ ướ ậ ả ố quy t đ nh đ n vi c phát ế ế ị ệ

tri n du l ch cũng nh khai thác nh ng ti m năng du l ch c a đ a ph ng. ủ ị ữ ư ề ể ị ị ươ

i giao thông thu n l i m i thu hút đ M ng l ạ ướ ậ ợ ớ ượ ớ ị c du khách đ n v i đ a ế

đi m du l ch. ể ị

M ng l i thông tin liên l c và internet: Giúp trao đ i thông tin, tìm ạ ướ ạ ổ

ki m d dàng các đi m du l ch mà mình thích t ể ế ễ ị ừ đó lên k ho ch cho ế ạ

chuy n đi giúp chuy n đi đ c thu n l i. M t khác nh có m ng l ế ế ượ ậ ợ ặ ạ ờ ướ i

ớ thông tin và internet s giúp liên k t trong các doanh nghi p du l ch v i ế ẽ ệ ị

nhau, trao đ i kinh nghi m và cùng nhau phát tri n. ể ệ ổ

C s v t ch t k thu t ph c v du l ch: Bao g m trang thi ơ ở ậ ụ ụ ấ ỹ ậ ồ ị ế ị t b ,

ph ng ti n, c s c n thi t đ đón ti p khách du l ch, n i l u trú cho ươ ơ ở ầ ệ ế ể ơ ư ế ị

khách du l ch, khu vui ch i gi i trí..là y u t ơ ị ả ế ố quan tr ng đ tho mãn nhu ể ả ọ

i trí c a du khách t đó thu hút đ c u ngh ng i cũng nh nhu c u gi ầ ư ầ ơ ỉ ả ủ ừ ượ c

nhi u khách du l ch h n. ề ơ ị

Đào t o lao đ ng chuyên ngành du l ch (y u t con ng i) ế ố ộ ạ ị ườ

Là y u t quan tr ng trong s phát tri n c a du l ch. Ch t l ế ố ấ ượ ng ự ủ ể ọ ị

công tác kinh doanh ch u nh h ng r t nhi u t ị ả ưở ề ừ ệ ử ụ ộ vi c s d ng lao đ ng ấ

có ch t l ng hay không b i vì lao đ ng làm vi c trong du l ch không ấ ượ ệ ở ộ ị

ự nh ng th c hi n công tác chuyên môn v du l ch c a mình h còn th c ủ ữ ự ệ ề ộ ị

ạ hi n nhiêm v quan tr ng là trao đ i văn hoá, giao ti p v i du khách t o ổ ụ ế ệ ọ ớ

cho du khách có c m giác h ng kh i trong lúc du l ch. ứ ả ở ị

i chính sách phát tri n du l ch Đ ng l ườ ố ể ị

Là nhân t nh h ố ả ưở ộ ng l n đ n vi c phát tri n du l ch, v i m t ế ệ ể ớ ớ ị

đ ng l i chính sách nh t đ nh có th kìm hãm hay thúc đ y du l ch phát ườ ố ấ ị ể ẩ ị

tri n. Đ ng l ng l ườ ể ố i phát tri n du l ch n m trong đ ị ể ằ ườ ố i phát tri n chung , ể

đ ng l ườ ố i phát tri n kinh t ể ế - xã h i vì v y phát tri n du l ch cũng là đang ể ậ ộ ị

th c hi n s phát tri n chung c a xã h i. ể ệ ự ủ ự ộ

Môi tr ng du l ch ườ ị

Th c t cho th y phát tri n du l ch th ự ế ể ấ ị ư ng đi kèm v i nh ng tác ữ ớ ờ

đ ng tiêu c c đ n môi tr ộ ự ế ộ ư ng. N u trong quá trình phát tri n, các tác đ ng ế ể ờ

ng không đ c li t kê thông qua nh ng bi n pháp tiêu c c đ n môi tr ế ự ườ ượ ệ ữ ệ

ng qu n lý h u hi u thì h u qu s d n t i suy thoái môi b o v môi tr ệ ả ườ ả ẽ ẫ ớ ữ ệ ả ậ

tr ườ ng, nh h ả ậ ư ng tr c ti p đ n phát tri n du l ch b n v ng. Do v y, ể ữ ự ế ề ế ở ị

trong quá trình phát tri n du l ch ph i l ng ghép các yêu c u và gi i pháp ả ồ ể ầ ị ả

v b o v môi tr ề ả ệ ư ng, ngay t ờ ừ ế khâu l p quy ho ch, xây d ng các chi n ự ậ ạ

t k các s n ph m du l ch c lư c phát tri n đ n tri n khai các d án, thi ể ự ế ể ợ ế ế ẩ ả ị ụ

th . ể

Tham gia c a c ng đ ng ủ ộ ồ

S tham gia c a c ng đ ng dân c vào các ho t đ ng du l ch làm ủ ộ ạ ộ ư ự ồ ị

cho du l ch phát tri n b n v ng h n. S tham gia c a c ng đ ng dân c ủ ộ ự ữ ể ề ơ ồ ị ư

không nh ng t o thu nh p cho c ng đ ng dân c mà còn tăng tính trách ư ữ ạ ậ ồ ộ

nhi m trong vi c phát tri n du l ch. Vi c tham gia này là h t s c c n thi ế ứ ầ ệ ệ ệ ể ị ế t

và không th thi u đ c. ế ượ ể

Trên đây ch là m t s y u t ch y u đ phát tri n du l ch ộ ố ế ố ủ ế ể ể ỉ ị ở ỗ m i

ng. Tuỳ thu c vào m i đ a ph ng mà có nh ng y u t đ a ph ị ươ ỗ ị ộ ươ ế ố ữ ặ khác đ c

tr ng riêng. Tuy nhiên các y u t này không tách r i nhau mà k t h p l ế ố ư ế ợ ạ i ờ

ể v i nhau thành m t kh i th ng nh t t o nên s c m nh cho vi c phát tri n ấ ạ ớ ứ ệ ạ ố ố ộ

du l ch thành công. ị

CH NG 2. TH C TR NG PHÁT TRI N DU L CH B N V NG ƯƠ Ữ Ự Ạ Ề Ể Ị Ở

CÙ LAO CHÀM

2.1. Gi i thi u t ng quan v Cù Lao Chàm ớ ệ ổ ề

2.1.1. Tên g i và v trí đ a lí ọ ị ị

Tên g i cù lao Chàm đã xu t hi n cách nay đã hàng m y trăm năm, ệ ấ ấ ọ

và tên g i xã Tân Hi p (thu c thành ph ệ ọ ộ ố H i An ộ ệ , t nh Qu ng Nam hi n ả ỉ

nay) có ngu n t ch Tân H p d i tri u Nguy n. Trong dân gian, ng ồ ừ ữ ợ ướ ễ ề ườ i

o15'20'' đ n 15

o15'15'' vĩ đ b c và

dân vùng ven bi n Qu ng Nam nói g n là Lao. ể ở ả ọ

Cù Lao Chàm n m ằ ở to đ 15 ạ ộ ế ộ ắ

180o23'10'' kinh đ đông; là m t c m g m 07 hòn đ o l n, nh (Hòn Lao, ả ớ ộ ụ ộ ồ ỏ

Hòn M , Hòn La, Hòn Dài, Hòn Tai, Hòn Khô và Hòn Ông) tr i r ng trên ả ộ ồ

2. Dân s trên các hòn đ o này g m ồ

m t di n tích không gian kho ng 15km ệ ả ộ ả ố

kho ng 3000 ng i, trong đó Hòn Lao có di n tích l n nh t và chi m dân ả ườ ệ ế ấ ớ

c nhi u nh t trong toàn vùng. Cù Lao Chàm cách b bi n C a Đ i 15km ư ờ ể ử ề ấ ạ

v phía đông, cách th xã H i An 19km v phía đông-đông b c và đã đ ề ề ắ ộ ị ượ c

UNESCO công nh n là khu d tr ự ữ ậ sinh quy n th gi ể ế ớ i. V m t hành ề ặ

ố ộ chính, hi n nay Cù Lao Chàm là xã đ o Tân Hi p thu c thành ph H i ệ ệ ả ộ

An, t nh Qu ng Nam. ả ỉ

Di n tích đ t ấ ở ệ ữ và canh tác không r ng, song do v th và nh ng ị ế ộ

c ng t phong phú, Cù Lao đi u ki n tài nguyên r ng, bi n và ngu n n ừ ể ề ệ ồ ướ ọ

Chàm ngay t th i ti n s đã đ c ch n làm n i t ừ ờ ề ử ượ ơ ụ ư c , sinh s ng c a con ố ủ ọ

ng ườ ắ i. M t khác cũng do v trí ti n tiêu và nh t m bình phong che ch n, ư ấ ề ặ ị

ộ Cù Lao Chàm luôn g n bó h u c v i đ t li n. Cùng v i C a Đ i- H i ơ ớ ấ ề ữ ử ắ ạ ớ

An, Trà Ki u và M S n theo tr c sông Thu B n t o nên th liên hoàn ồ ạ ỹ ơ ụ ế ệ

c a chu i văn hoá trong nh ng giai đo n c c th nh c a văn minh Champa. ủ ạ ự ủ ữ ỗ ị

Cù lao Chàm là m t di tích văn hoá l ch s g n v i s hình thành và ớ ự ử ắ ộ ị

ng c ng phát tri n c a đô th th ủ ị ươ ể ả H i An ộ . B n đ Tây - ph ồ ả ươ ư ng x a

th ườ ng ghi Cù lao Chàm v i tên "Champello" l y t ớ ấ ừ ế Ấ ti ng Nam- n

(Autronesian) "Pulau Champa". Cù lao Chàm còn có các tên g i khác nh ọ ư

ộ Puliciam, Chiêm B t Lao, Tiên Bích La. T i đây còn nhi u di tích thu c ề ấ ạ

t các n nề văn hoá Sa Huỳnh, Chăm Pa, Đ i Vi ạ ế ệ , v i các công trình ki n ớ

i Chăm và ng i Vi t có niên đ i vài trăm năm. trúc c c a ng ổ ủ ườ ườ ệ ạ

Tháng 10 năm 2003, Khu B o t n thiên nhiên Cù Lao Chàm đ ả ồ ượ c

thành l p đ gi ậ ể ữ ả ồ gìn sinh v t hoang dã trên đ o, là 1 trong 15 Khu B o t n ả ậ

bi n c a Vi ủ ể ệ ớ ệ ộ t Nam vào th i đi m 2007. Ngày 29.5.2009, v i h đ ng ể ờ

th c v t phong phú và nh ng di tích l ch s hàng trăm năm tr c, Cù Lao ự ậ ử ữ ị ướ

Chàm đ c UNESCO công nh n là Khu d tr sinh quy n th gi i trong ượ ự ữ ế ớ ể ậ

phiên h p th 21 c a y ban Đi u ph i qu c t ch ng trình con ng ủ Ủ ố ế ươ ứ ề ọ ố ườ i

i đ o Jeju (Hàn Qu c). và sinh quy n di n ra t ể ễ ạ ả ố

V i v trí đ a lí nh v y, đã t o cho Cù Lao Chàm m t v trí quan ư ậ ộ ị ớ ị ạ ị

tr ng c v m t kinh t ả ề ặ ọ ế , chính tr và qu c t ị . ố ế

nhiên 2.1.2. Đi u ki n t ề ệ ự

Cù Lao Chàm - cách C a Đ i 19km v h ng đông - đông ề ướ ử ạ

t đ đ ng đ u, nhi t đ trung bình b c,thu c vùng khí h u có n n nhi ắ ề ậ ộ ệ ộ ồ ề ệ ộ

oC, không có gió tây nam khô nóng. M a t

năm kho ng 26 ả ư ươ ng đ i ít và ố

đi u hoà, ít có s ng mù, đ m trung bình 80 - 90%. Vào các tháng 8, 9, ề ươ ộ ẩ

10 hàng năm, ch u nh h ng n ng c a áp th p nhi t đ i và bão. ị ả ưở ủ ấ ặ ệ ớ

2.2. Ti m năng c a xã đ o Tân Hi p – Cù Lao Chàm ủ ệ ề ả

2.2.1. V đ p Cù Lao Chàm ẻ ẹ

ậ Cù lao Chàm có khí h u quanh năm mát m , h đ ng th c v t ẻ ệ ộ ự ậ

phong phú, đ c bi ặ ệ t là ngu n h i s n và ngu n tài nguyên y n sào. Các ồ ả ả ế ồ

khu v c bi n cù lao Chàm cũng đ c các nhà khoa h c đánh r n san hô ạ ở ự ể ượ ọ

giá cao và đ c đ a vào danh sách b o v . Du khách đ n v i cù lao Chàm ượ ư ệ ế ả ớ

phút thú v , b ng b nh trên sông n c. T ph c s tr i qua nh ng gi ẽ ả ữ ờ ị ồ ề ướ ố ổ ừ

ồ H i An theo thuy n du l ch qua nh ng xóm làng d c theo sông Thu B n ữ ề ộ ọ ị

ộ r i ra C a Đ i th m ng s th y cù lao Chàm n hi n phía xa xa v i m t ồ ẽ ấ ơ ộ ử ệ ạ ẩ ớ

v đ p lung linh huy n o. ẻ ẹ ề ả

i mà thiên nhiên ban t ng nên h Nh nh ng đi u ki n thu n l ề ậ ợ ữ ệ ờ ặ ệ

đ ng th c v t trên đ o khá phong phú, đa d ng. R ng Cù lao Chàm có ộ ừ ự ậ ả ạ

nhi u lo i lâm s n quý nh gõ, ki n ki n, d , chua, mây, song, dâu, sim; ư ề ề ẻ ề ạ ả

các lo i d i tím, ngũ gia bì. Quý ạ ượ c li u quý hi m nh mã ti n, s n máu, ư ệ ề ế ơ ố

khách đ n đây s đ c t n h ng m t không gian hoàn toàn m i l và ẽ ượ ậ ế ưở ớ ạ ộ

đây nh m t d i đ t m cù lao. nh ng phút giây c c kỳ thú v . Núi ự ữ ị ở ư ộ ả ấ ẹ

S n phía đông, đá t ng d c đ ng hi m tr , kéo dài t ườ ứ ể ả ố ở i s ớ ườ ố n tây, d c

tho i bao b c cù lao. Phía d i là âu tàu luôn có vài ch c tàu neo đ u. ả ọ ướ ậ Đ cặ ụ

bi t, trên Cù Lao Chàm còn có nhi u bãi t m t nhiên r t đ p nh : Bãi ệ ề ắ ự ấ ẹ ư

Ông, Bãi Ch ng, Bãi X p... ồ ế

2.2.2. Th m th c v t và đ ng v t đa d ng, phong phú ộ ự ậ ả ậ ạ

Khi men theo nh ng con đ ng mòn leo lên s ữ ườ ườ ữ n núi, trên nh ng

lùm cây lá th p là r ng xanh cây lá r ng nhi t đ i phân b t đ cao 50 – ừ ấ ộ ệ ớ ố ừ ộ

ủ 500m, có nhi u lo i g quý nh gõ bi n, hu nh, lim x t và vô vàn ch ng ạ ỗ ư ề ể ẹ ỷ

ạ lo i lâm s n nh song, mây, cây làm thu c. Thú v nh t là nhi u lo i ư ề ả ạ ấ ố ị

phong lan n hoa quanh năm v i loài huy t nhung tía. ế ở ớ s Ở ườ n đ i phía ồ

đông c a đ o, do đ a hình d c v n t n t ị ẫ ồ ủ ả ố ạ i th m th c v t cây b i và ậ ự ụ ả

nh ng tr ng c v i nhi u lo i đ c tr ng nh s n đ t, huy t giác và c ạ ặ ỏ ớ ư ế ư ữ ế ề ả ấ ỏ

c ng.ứ

Theo k t qu nghiên c u c a Đ i h c Khoa h c t ứ ủ ạ ọ ọ ự ế ả ộ nhiên – Hà N i,

t ạ i Cù lao Chàm có nhi u lo i cây c nh r t đ p đã s ng vài ba trăm năm ả ấ ẹ ề ạ ố

v i hình d ng l ớ ạ ạ ắ ố m t. B n có th đi d o, ngh ng i, ng i bên con Su i ể ạ ạ ồ ơ ỉ

Tình ng m dòng n ắ ướ ọ c ch y hay trông th y nh ng cây tu cao 2 – 3m m c ữ ế ả ấ

nhi u trên đ o Hòn Dài, chiêm ng ng dáng v kỳ l c a cây vông nem ề ả ưỡ ẻ ạ ủ

đ ườ ặ ng kính g n 2m, có b nh l n – m t loài đa r bám vào t ng đá ho c ộ ễ ạ ầ ả ớ

ng mà gi i chuyên môn g i là qu n quanh thân g khác. Đây là hi n t ỗ ệ ượ ấ ớ ọ

“bóp c ”.ổ

ề Th m th c v t có đ bao ph l n chính là n i c trú c a nhi u ơ ư ủ ớ ủ ự ậ ả ộ

lo i đ ng v t. Hi n Cù lao Chàm có 12 loài thú, 13 loài chim, 130 loài bò ạ ộ ệ ậ

sát và 5 loài ch nhái. Trong đó có 2 loài đ ế ượ ậ c ghi vào Sách đ đ ng v t ỏ ộ

Vi t Nam là chim y n và kh đuôi dài. Đ i v i c dân cù lao, nh ng chú ệ ố ớ ư ữ ế ỉ

kh đuôi dài tinh ngh ch xu ng t n b đá giáp v i m t n ố ặ ướ ậ ờ ớ ỉ ị ỗ c bi n vào m i ể

ng nh t. Nhi u ng i k r ng, s m chi u đã tr thành n p sinh ho t th ớ ế ề ạ ở ườ ề ậ ườ ể ằ

chúng khoái chí ném đá ra bi n và hét toáng lên khi th y tàu thuy n đi ề ể ấ

ngang.

Trên 8 hòn đ o nh , m i n i có m i đi u kỳ thú khác. Tuy nhiên, ỗ ơ ề ả ỏ ỗ

ch c n đi theo con đ ỉ ầ ườ ạ ng nh a c p ph i quanh l ng đ o Hòn Lao, b n ự ấ ư ả ố

không ch t n h ng tr i n c mênh mông mà còn khám phá th gi i t ỉ ậ ưở ờ ướ ế ớ ự

nhiên vô cùng đa d ng, phong phú. Cù lao Chàm luôn là đi m đ n lý thú ế ể ạ

cho nh ng ai yêu thích vùng sinh thái bi n mà thiên nhiên n i đây ban ữ ể ơ

t ng.ặ

2.2.3. Đ c s n Cù Lao Chàm ặ ả ở

N i đây, không ch là không gian bi n đ o v i nhi u đi m ơ ể du ề ể ả ớ ỉ

h p d n mà còn có nhi u s n v t t r ng đ n bi n nh các lo i rau l chị ề ả ậ ừ ừ ư ế ể ẫ ấ ạ

ờ r ng, cua đá, các loài tôm cá và nhi u lo i h i s n khác. Nh ng ngày tr i ề ừ ạ ả ả ữ

c “th đ p, đ n v i ẹ ế ớ Cù Lao Chàm, du khách s đ ẽ ượ ưở ự ng th c” v i món m c ớ ứ

ự m t n ng ngon tuy t v i. Cách ch bi n m c m t n ng r t đ n gi n. M c ế ế ộ ắ ộ ắ ấ ơ ệ ờ ự ả

i r a s ch r i tr i trên v đem ph i. Sau g n m t ngày đ c n ng và gió t ươ ử ạ ồ ả ầ ơ ộ ỉ ượ ắ

bi n hong ráo b t n c, m c v a se se khô r i đem n ng l a than h ng. ớ ướ ể ự ừ ồ ướ ử ồ

i thì dùng tay v a th i v a xé, ch m t ng t b vào N ng v a chín t ừ ướ ớ ổ ừ ừ ấ ươ ớ ỏ

mi ng… đ nghe h ng v bi n c hòa quy n trong lát m c. ể ệ ươ ị ể ả ự ệ

Ngoài ra, n i đây còn có m t đ c s n ch bi n t con c Vú Nàng ộ ặ ả ế ế ừ ơ ố

ấ vào mùa trăng tròn. B i đ n gi n vào mùa trăng tròn c Vú Nàng m i xu t ở ơ ả ố ớ

ng có h n, nên dân b t c chuyên nghi p ph i ngâm hi n nhi u.Vì s l ề ố ượ ệ ắ ố ệ ạ ả

mình d c hàng gi i n ướ ướ ờ , dùng đèn soi r i vào t n k đá, dùng mũi dao ậ ẽ ọ

nh n tách t ng con c đang bám ch t vào thành đá. Th ừ ặ ọ ố ưở ng th c t ng con ứ ừ

ố c giòn giòn, ngòn ng t m i hi u h t kỳ công c a ng ớ ủ ể ế ọ ườ i đi b t c. Ng ắ ố ườ i

ộ dân x bi n có th ch bi n c Vú Nàng thành nhi u món nh : món lu c, ể ế ế ố ứ ể ư ề

món n ng, món g i. Không quá béo nh th t, không quá dai nh sò, ướ ư ị ư ỏ

ng v đ m đà khó quên, c Vú Nàng nghêu, không nh nh hàu và có h ỏ ư ươ ị ậ ố

đ c xem là loài c quý trong danh m c c x Qu ng. ượ ụ ố ứ ả ố

Cù Lao Chàm 2.2.4. Các đi m h p d n ể ẫ ở ấ

Trên đ t Cù Lao Chàm hi n còn t n t i khá nhi u các di tích tôn ồ ạ ệ ấ ề

giáo - tín ng ng đ c xây d ng qua các th i kỳ l ch s . Đ c bi t, trong ưỡ ượ ự ử ặ ờ ị ệ

s đó có nh ng công trình mang nhi u giá tr l ch s - văn hóa và đã đ ố ử ữ ề ị ị ượ c

ấ B Văn Hóa - Thông Tin chính th c ra quy t đ nh công nh n là di tích c p ế ị ứ ậ ộ

qu c gia. ố

i xóm gi a, thôn Bãi Làng. Đ c xây Lăng Ti n Hi n ề ề : t a l c t ọ ạ ạ ượ ữ

d ng vào kho ng cu i th k th 18 - đ u th k 19. Đây là m t di tích ự ế ỷ ứ ế ỷ ả ầ ố ộ

không nh ng có vai trò quan tr ng trong h th ng các di tích tín ng ệ ố ữ ọ ưỡ ng

c a các c dân trên đ o Cù Lao Chàm mà còn là m t b ng ch ng quan ủ ộ ằ ứ ư ả

ổ tr ng trong vi c nghiên c u v quá trình đ nh c , khai hoang kh n hóa, n ư ứ ệ ề ẩ ọ ị

t p t c tôn giáo tín ng ng c a c dân trên đ nh cu c s ng và làm sáng t ị ộ ố ỏ ậ ụ ưỡ ủ ư

đ o Cù Lao Chàm x a. Đ ng th i góp ph n làm phong phú h th ng các ả ệ ố ư ầ ồ ờ

công trình ki n trúc tôn giáo tín ng ng trong qu n th các di tích tôn giáo ế ưỡ ể ầ

tín ng ng Tân Hi p ưỡ ở ệ nói riêng và H iộ An nói chung.

Mi u t ngh Y n: c xây d ng trên m t gò cát khá cao ế ổ ề ế Di tích đ ượ ự ộ

thu c Bãi H ng Cù Lao Chàm, m t ti n xoay ra h ng bi n theo h ặ ề ươ ộ ướ ể ướ ng

Tây - Tây B c nhìn vào đ t li n. Đây là m t công trình ki n trúc tín ế ề ắ ấ ộ

ng ng th cúng T ngh , m t ngh khá đ c bi Qu ng Nam nói ưỡ ề ề ặ ổ ờ ộ t ệ ở ả

riêng, c n c nói chung. Di tích n m trên c m đ o Cù Lao Chàm góp ả ướ ụ ằ ả

ả ph n tôn thêm s phong phú v đi m tham quan du l ch, n i v a có c nh ơ ừ ề ể ự ầ ị

quan thiên nhiên v a có di tích ki n trúc l ch s văn hóa. ử ừ ế ị

là m t ngôi chùa làng “ Chùa H i T ng: ả ạ ộ quy mô nh tấ ”, to l c t ạ ạ ạ i

thôn Bãi Làng. Theo văn bia hi n đang l u gi i chùa cho bi t, vào năm ư ệ t ữ ạ ế

C nh H ng th 19 (1758) chùa đ c d ng t ư ứ ả ượ ự ạ ị ệ i v trí khác, cách v trí hi n ị

ư ạ nay kho ng 200m v phía Đông B c. Nh ng do b m a bão làm h h i ắ ị ư ư ề ả

nên vào năm T Đ c nguyên niên (1848) chùa đ c d i v xây d ng l ự ứ ượ ờ ề ự ạ i

trên đ a đi m hi n nay. Ngôi chùa đã đóng vai trò đi n hình v lo i hình di ề ạ ể ệ ể ị

tích ki n trúc ngh thu t trên đ t Cù Lao nói riêng, c H i An nói chung. ả ộ ệ ế ậ ấ

Ngoài ra, ngôi chùa còn là m t b ng ch ng quý giá cho vi c nghiên c u v ộ ằ ứ ề ứ ệ

lo i hình ki n trúc, tôn giáo - tín ng ng. Đây còn là m t đ a đi m tham ế ạ ưỡ ộ ị ể

quan lý t ngưở cho du khách khi b cướ chân đ nế Cù Lao Chàm.

ng Tây Nam, Lăng Ông Ng :ư Lăng n m gi a khu dân c theo h ằ ữ ư ướ

cách b bi n ch ng 10m đ th cá Ông - v th n b o tr cho nh ng ng ờ ể ể ờ ị ầ ữ ừ ả ợ ườ i

đi bi n. Di tích đã góp ph n minh ch ng cho s đa d ng phong phú sinh ứ ự ể ầ ạ

ho t văn hóa tín ng ng c a c dân đ a ph ạ ưỡ ủ ư ị ươ ề ạ ng, là b ng ch ng v lo i ứ ằ

hình di tích tín ng ng c a c dân làm ngh sông n i H i An nói ưỡ ủ ư ề c t ướ ạ ộ

chung, Tân Hi pệ nói riêng.

Gi ng xóm C m: ấ Di tích là công trình ki n trúc quan tr ng ph c v ế ụ ụ ế ọ

ng nhân đi thuy n t đ iờ s ng c dân trên đ o. X a kia ng dân, th ả ư ư ư ố ươ ề ừ ơ n i

khác đ n c p b n Cù Lao Chàm l y n ế ế ậ ấ ướ ầ c ng t đ đ m b o cho nhu c u ọ ể ả ả

ố sinh ho t c a h trên nh ng ch n hành trình ti p theo, qua đó th hi n m i ạ ủ ọ ể ệ ữ ế ặ

ng dân, ng dân bên ngoài. giao l u m nh m c a c dân trên đ o v i th ẽ ủ ư ư ạ ả ớ ươ ư

Di tích đã cung c p nhi u thông tin c n thi ề ấ ầ ế ể ể t đ hi u rõ h n sinh ho t văn ơ ạ

hóa c a c dân đ a ph ng, quá trình phát tri n làng xã cũng nh vai trò, v ủ ư ị ươ ư ể ị

trí Cù Lao Chàm trên ch ng đ ng giao th ng hàng h i ven bi n Đông ặ ườ ươ ể ả

tr ướ c đây. K thu t xây d ng gi ng là ngu n t ự ồ ư ệ ầ li u quan tr ng góp ph n ọ ế ậ ỹ

làm rõ thêm k thu t xây d ng gi ng Chăm ự ế ậ ỹ ở ộ ư ự ế ừ H i An cũng nh s k th a

kinh xây nghi m ệ ự gi ngế c aủ cư dân Vi d ng tệ t iạ đ o.ả

D a vào v trí đ a lý và hi n v t phát hi n t i di Di ch Bãi Làng: ỉ ệ ạ ự ệ ậ ị ị

tích cho th y đ a đi m Bãi Làng là di ch c trú c a c dân Champa vào th ủ ư ỉ ư ể ấ ị ế

k VII - X sau công nguyên và có đ i s ng khá phát tri n. Nhi u ngành ỷ ờ ố ể ề

ngh đ ề ượ ấ c hình thành và phát tri n nh khai thác lâm, h i s n, s n xu t ả ả ư ể ả

ủ g m, th y tinh. Qua nhi u hi n v t g m, sành Trung Hoa, Islam và th y ậ ố ố ủ ề ệ

tinh Islam đ ượ ọ c phát hi n trong di tích Bãi Làng cho th y v trí quan tr ng ệ ấ ị

c a h i đ o Cù Lao Chàm trên con đ ủ ả ả ườ ng hàng h i qu c t ả ố ế ắ . N i đây ch c ơ

ch n có s d ng chân trao đ i c a các th ng thuy n Trung Qu c, Trung ổ ủ ự ừ ắ ươ ề ố

ạ ộ Đông. Qua đó, cho th y c dân c Bãi Làng đã s m có nh ng ho t đ ng ữ ư ấ ổ ớ

th ng nhân n c ngoài. giao l u th ư ươ ng m i v i các ạ ớ ươ ướ

Di ch Bãi Ông: Đ a đi m khai qu t kh o c n m trên m t c n cát ỉ ộ ồ ổ ằ ể ậ ả ị

sát chân núi. Qua các hi n v t thu th p đ h khai qu t cho th y đây c t ậ ượ ừ ố ệ ậ ậ ấ

là di tích có niên đ i s m nh t đ c phát hi n H i An t c đ n nay. tr ạ ớ ấ ượ ệ ở ộ ừ ướ ế

Di tích đã góp ph n làm rõ thêm vai trò c a Cù Lao Chàm trong th i kỳ ủ ầ ờ

Ti n - S s H i An. Đ ng th i ch ng minh c dân Sa huỳnh c trú liên ơ ử ở ộ ư ứ ư ề ồ ờ

ti p H i An t S kỳ đ n h u kỳ Văn hóa Sa Huỳnh. ế ở ộ ừ ơ ế ậ

Hi n nay, các di tích này không nh ng góp ph n trong vi c làm ữ ệ ệ ầ

ọ phong phú, đa d ng h th ng di tích trên vùng đ o mà còn là nh ng tr ng ệ ố ữ ạ ả

đi m thu hút du khách đ n tham quan, th ng ngo n. ế ể ưở ạ

2.3. Tinh hinh khach đ n Cù Lao Chàm qua các năm ế ̀ ̀ ́

L ng khách tham quan Cù ượ Lao Chàm tăng đ t bi n nhi u năm ộ ế ề

nay. N u nh năm 2009 ch có kho ng 33.599 l ư ế ả ỉ ượ t khách đ n thì năm ế

2013 đã tăng v t lên kho ng 171.500 l t khách tham quan. ả ọ ượ

Trong đó, l

ng khách du l ch qu c t chi m g n 30% trong t ng s ượ ố ế ị ế ầ ổ ố

l ng khách qua các năm, còn l ượ ạ i là khách du l ch n i đ a. Nh năm 2012 ộ ị ư ị

trong 105.047 l t khách thì đã có 27.085 l t khách du l ch qu c t và ượ ượ ố ế ị

77.989 l t khách n i đ a. Đi u đó ch ng t ượ ộ ị ứ ề ỏ ể Cù Lao Chàm là m t đi m ộ

đ n h p d n mà c khách trong và ngoài n ế ả ẫ ấ ướ c mu n đ n. ố ế

Bang s 1: Th hi n l năm ố ể ệ ượ t khách du l ch đ n Cù Lao Chàm t ế ị ừ ̉

2009 đ n năm 2013 ế

ơ ị ượ t

Đ n v : L khách

Năm

2009

2010

2011

2012

2013

ng khách

33.599

54.769

78.909

105.074

171.500

T ng l ổ

ượ

8.123

15.815

9.910

27.085

47.100

Khách Qu c tố ế

25.476

38.954

68.999

77.989

124.400

Khách N i đ a ộ ị

(Ngu n: S văn hóa Th thao và Du l ch t nh Qu ng Nam) ể ả ở ồ ị ỉ

D i đây là bi u đ th hi n t ng l t khách du l ch đ n Cù Lao ồ ể ệ ổ ướ ể ượ ế ị

Chàm qua các năm, t ừ năm 2009 đ n năm 2013: ế

200000

171500

180000

160000

140000

120000

105074

S l

t khách

ố ượ

100000

78909

80000

54769

60000

33599

40000

20000

0

Năm

2009

2010

2011

2012

2013

Biêu đô 2: Tinh hinh khach đên Cu Lao Cham t năm 2009-2012 ̀ ừ ̉ ̀ ̀ ̀ ́ ́ ̀

Thông qua b ng s li u và bi u đ trên ta th y đ c t ng l ố ệ ồ ở ể ả ấ ượ ổ ượ t

khách du l ch đ n Cù Lao Chàm tăng đ u qua các năm. S l ng khách ố ượ ế ề ị

tăng nhanh đã đ y áp l c m nh m lên vi c b o t n khu d tr sinh ả ồ ự ữ ự ệ ẽ ẩ ạ

quy n này. Nh v y, vi c phát tri n du l ch ư ậ ể ể ệ ị ở ả ế Cù Lao Chàm c n ph i k t ầ

ẫ h p v i vi c b o t n và tôn t o n i đây thành m t đi m du l ch h p d n ả ồ ể ệ ạ ấ ợ ớ ộ ơ ị

và b n v ng nh t. ề ữ ấ

2.4. Vi c làm du l ch c ban qu n lí khu b o t n và ng ả ồ ủ ệ ả ị ườ ơ i dân n i

đây (nêu cu thê h n n a) ̉ ơ ữ ̣

i c m nh t Theo đánh giá c a ban đi u hành d án, v n đ n ề ự ủ ề ấ ổ ộ ấ t i Cùạ

lao Chàm là s xâm h i, tác đ ng gián ti p ạ ế ho c ặ tr c ti p c a con ng ế ủ ự ự ộ ườ i

ứ vào các ngu n tài nguyên bi n thông qua các ho t đ ng khai thác quá m c, ạ ộ ể ồ

ng... n n ô nhi m môi tr ễ ạ ườ

ề Trong khi nh n th c, thái đ và trách nhi m c a chính quy n, ủ ứ ệ ậ ộ

ng i dân khi ng x v i môi tr ng bi n v n còn nhi u h n ch . Các ườ ử ớ ứ ườ ể ề ế ẫ ạ

m c tiêu, gi i pháp khi đi vào th c t luôn v p ph i khó khăn do c ch ụ ả ự ế ấ ả ơ ế

chung ch a rõ ràng, kinh phí ch y u d a vào ngu n vi n tr , trình đ cán ủ ế ự ư ệ ợ ồ ộ

c tính b còn h n ch , kinh nghi m t ế ộ ệ ạ ổ ch c th c hi n ch a nhi u tr ệ ứ ự ư ề ướ

ch t m i m c a công vi c. ẻ ủ ệ ấ ớ

2.5. C s h t ng, ơ ở ạ ầ c s vât chât ky thuât du lich ơ ở ̣ ́ ̃ ̣ ̣

2.5.1. Ph ng ti n đ n Cù Lao Chàm ươ ệ ế

H n ch l n nh t c a Cù Lao Chàm trong vi c thu hút du khách là ấ ủ ế ớ ệ ạ

v n đ giao thông. ấ ề ớ ấ H n nay v n đ giao thông n i li n gi a đ o v i đ t ữ ả ố ề ệ ề ấ

li n v n g p ẫ ặ khó khăn. Ph ề ươ ng ti n duy nh t ra đ o là tàu cao t c hay ả ệ ấ ố

ặ còn g i là ca nô và tàu g c a ng dân. Tuy nhiên, c vào mùa m a ho c ỗ ủ ư ứ ư ọ

nh ng ngày bi n đ ng thì các lo i tàu này không th đi l ữ ể ể ạ ộ i đ ạ ượ ữ c. Nh ng

khó khăn này dù khá “cũ” đ i v i Cù Lao Chàm nh ng không d gi ố ớ ễ ả i ư

ể quy t.ế Ti m năng l n nh ng thách th c cũng không nh , đ phát tri n ỏ ể ứ ư ề ớ

ng du l ch sinh thái – văn hóa” thì b n v ng Cù Lao Chàm thành “thiên đ ề ữ ườ ị

m nh. c n có nh ng chính sách dài h i v i s c đ u t ầ ơ ớ ứ ầ ư ạ ữ ề Th m chí, nhi u ậ

đoàn khách đã đ t vé nh ng vào gi ặ ư ờ ế chót, bi n đ ng, hãng tàu h y chi n ủ ể ộ

nên các hãng l hành cũng ph i h y tuor. ữ ả ủ

ấ Có ba cách ch y u đ đi và v Cù Lao Chàm, cách 1: Nhanh nh t ủ ế ể ề

nh ng h i t n kém, đ n C a Đ i, H i An thuê ca nô ra đ o m t 15 phút. ộ ơ ố ư ử ế ạ ả ấ

Cách 2: Cũng t ạ ử i C a Đ i, có chuy n tàu ch ra đ o vào lúc 9h hàng ngày, ợ ế ạ ả

hành trình kho ng 2h. Cách 3: T i b n thuy n ngay trong ph c H i An, ố ổ ộ ạ ế ề ả

có chuy n tàu ch ra đ o vào lúc 8h hàng ngày, hành trình kho ng 1h. ế ả ả ợ

Khách ra đ o n u không say sóng và mu n c m nh n sâu s c thì có ố ả ế ả ậ ắ

th đi b ng tàu g nh ng r t ch m, còn n u mu n c m giác m nh và ti ố ả ư ế ể ằ ấ ậ ạ ỗ ế t

ki m th i gian thì s đi cano. Đi u ngh ch lý hai lo i v n chuy n đây ẽ ề ệ ờ ị ở ạ ậ ể ở

là giá c gi a hai lo i hình v n chuy n này khá chênh l ch, thuy n g thì ể ả ữ ệ ề ạ ậ ỗ

giá ch có 25.000 đ ng thôi còn ca nô thì l i lên đ n 150.000 đ ng, rõ ràng ồ ỉ ạ ế ồ

ệ là có s chênh l ch cao. V th i gian v n chuy n cũng có s chênh l ch ề ờ ự ự ệ ể ậ

ấ không kém, m t bên thì th i gian v n chuy n khá lâu còn m t bên thì r t ậ ể ộ ờ ộ

là nhanh. Đ t ra câu h i là t i sao ta không có m t s đ ng nh t gi a hai ặ ỏ ạ ộ ự ồ ữ ấ

ph ươ ng ti n đ đ a ra cái chung nh t và hi u qu nh t nh m ph c v ấ ể ư ụ ệ ệ ả ấ ằ ụ

i dân đ a ph ng ?. cho du l ch và ng ị ườ ị ươ

2.5.2. Hi n tr ng c s l u trú ơ ở ư ệ ạ

Ngoài cách tr v giao thông, ngu n thông tin cho khách tr c khi ra ở ề ồ ướ

đ o còn h n ch ; c s v t ch t, kĩ thu t ph c v du l ch; c s l u trú, ả ế ơ ở ậ ơ ở ư ụ ụ ạ ấ ậ ị

ăn u n, vui ch i gi i trí... còn thi u, l c h u và h n ch v quy mô.Tuy ố ơ ả ế ề ế ạ ậ ạ

nhiên, Cù Lao Chàm đ n nay v n ch a có resort, khách s n, ch có các nhà ư ế ẫ ạ ỉ

ngh t phát c a ng ỉ ự ủ ườ ư i dân đ o theo ki u. G i là nhà ngh thôi nh ng ọ ể ả ỉ

đúng nghĩa là b n cùng gia ch theo ki u homestay (sô l ạ ở ủ ể ́ ượ ́ ng, chât

l ng cua homestay co đam bao phuc vu khach không?) ượ , nên du khách đ nế ̉ ́ ̉ ̉ ̣ ̣ ́

Cù lao Chàm ho c ph i đi v trong ngày ho c ph i l u trú nhà dân hay t ả ư ề ặ ả ặ ổ

ch c c m tr i ng l u ngoài bãi bi n. Đó là m t b t c p Cù Lao Chàm ộ ấ ậ ở ứ ắ ủ ề ể ạ

hi n nay khi vào mùa cao đi m. ể ệ

Nh ng năm g n đây, c s v t ch t, môi tr ng c nh quan ơ ở ậ ữ ầ ấ ườ ả Cùở

Lao Chàm cũng đ c đ u t ượ ầ ư ở xây d ng. Nh ng v n không kh quan b i ẫ ự ư ả

ch a có s đ u t đ ng b , và đang đ c nhà n ự ầ ư ồ ư ộ ượ ướ ể c kêu g i phát tri n ọ

cho Cù Lao Chàm. đ u t ầ ư

2.6. M ng l i thông tin liên l c ạ ướ ạ và h th ng đi n ệ ố ệ

i thông tin liên l c c a Cù Lao Chàm có b M ng l ạ ướ ạ ủ ướ ể c phát tri n

nh y v t. Hi n nay Cù Lao Chàm đã ph sóng đi n tho i di đ ng các ủ ệ ệ ả ạ ọ ộ

ạ m ng Vinaphone, MobiFone, Viettel, phát tri n thêm d ch v đi n tho i ụ ệ ể ạ ị

c đ nh không dây G-Phone. Hi n có 1 Đài vi n thông, 1 B u đi n trung ố ị ư ệ ễ ệ

tâm.

ề Quy ho ch phát tri n b n v ng cho Cù Lao Chàm hi n g p nhi u ữ ể ề ệ ạ ặ

ng phát tri n b n v ng, trong đó khó v n đ khó khăn trong vi c đ nh h ấ ệ ị ề ướ ữ ể ề

khăn l n nh t là v n đ năng l ng. Hi n nay, ngu n năng l ề ấ ấ ớ ượ ệ ồ ượ ệ ng đi n

mà Cù Lao Chàm đang s d ng là ngu n đi n máy n ch y d u diezel có ử ụ ệ ầ ạ ổ ồ

công su t nh , gây ô nhi m và ch y ng t quãng trong ngày. Đây là tr ạ ễ ấ ắ ỏ ở

c phát tri n Cù Lao Chàm. Nhi u nhà đ u t ng i l n nh t trong chi n l ấ ạ ớ ế ượ ầ ư ề ể

vào xã đ o này nh ng e dè khi đ i di n v i v n đ năng r t thích đ u t ấ ầ ư ả ớ ấ ư ề ệ ố

l ượ ề ữ ng đi n và phát tri n b n v ng. ệ ể

2.7. Môi tr Cù Lao Chàm ng ườ ở

2.7.1. V n đ vê rác th i ả ề ấ

Rác th i đã, đang và s còn là v n đ nan gi i c a Cù Lao Chàm. ẽ ề ả ấ ả ủ

Th c t , du khách trong và ngoài n c đ n v i Cù Lao Chàm khá đông. ự ế ướ ế ớ

Trong t ng lai, l ng du khách t ươ ượ ớ ề ầ i đây ch c ch n s tăng lên nhi u l n. ắ ẽ ắ

Đi u đó đ ng nghĩa v i vi c l ệ ượ ề ớ ồ ắ ng rác th i s cũng tăng lên. Mùa n ng ả ẽ

nóng, đ nh đi m là vào các tháng 6, 7, 8 h ng năm; ngu n n ể ằ ồ ỉ ướ ạ c sinh ho t

trên đ o b c n ki t. đây ch a có s đ u t ị ạ ả ệ Vi c x lí ch t th i ệ ử ả ở ấ ự ầ ư ồ ế , r i đ n ư

c th i c a các h nuôi tôm ven b , d vi c n ệ ướ ả ủ ờ ườ ồ ng nh "ti n" nh t và ệ ư ấ

ph bi n nh t là x th ng xu ng bi n. Th c ch t là ổ ế ả ẳ ự ể ấ ấ ố ở ự ế đây đã có s ti n

b trong vi c thay vì s d ng bao ni lông thì s s d ng nh ng lo i bao ộ ẽ ử ụ ử ụ ữ ệ ạ

i pháp hay nh ng ch trong m t ph m vi nào đó b ng gi y, đó cũng là gi ằ ấ ả ư ạ ộ ỉ

thôi.

2.7.2. nh h Ả ưở ng đa d ng sinh h c ọ ạ

Hi n nay, v i t ng di n tích 6.719 ha, trong đó có kho ng 165 ha ớ ổ ệ ệ ả

ề r n san hô và 500 ha th m có bi n, trong s qu n lí c a khu b o t n.Ti m ạ ự ả ả ồ ủ ể ả

năng đ phát tri n du l ch sinh thái t i Cù Lao Chàm là r t l n. Ng i dân ể ể ị ạ ấ ớ ườ

đây có th h ng l i b ng nh ng ngu n thu nh p t du l ch. Tuy nhiên, ở ể ưở ợ ằ ậ ừ ữ ồ ị

vi c đó có th kéo theo nh h ng l n t i sinh v t bi n.V n đ là làm ể ệ ả ưở ớ ớ ề ể ậ ấ

c các nhà đ u t th c s có năng l c và có ý t th nào đ ch n đ ể ế ọ ượ ầ ư ự ự ự ưở ng

v đa d ng sinh h c. ề ạ ọ

G n đây, khu d tr ự ữ ầ ấ sinh quy n Cù Lao Chàm đã ra văn b n ch n ể ả

ch nh ho t đ ng du l ch t t ra các ạ ộ ỉ ị ạ i các đ o, vi c đ a khách du l ch ư ệ ả ị ồ ạ

ng không t i môi tr ng c a đ o. Bên c nh đó, h đ o s gây nh h ả ẽ ả ưở t t ố ớ ườ ủ ả ạ ệ

sinh thái bi n t i đây đã ch u nh h ng n ng n t ể ạ ị ả ưở ề ừ ặ sau c n bão ơ

Xangsane năm 2006, thêm vào đó là hi n t ệ ượ ng m d n c a n ầ ủ ấ ướ ể c bi n.

H n n a, các ho t đ ng đánh b t cá c a ng dân trong vùng và các vùng ạ ộ ư ủ ữ ắ ơ

bi n lân c n cũng gây nh h ể ậ ả ưở ng r t l n. ấ ớ

CH NG 3. GI I PHÁP NH M PHÁT TRI N B N V NG DU ƯƠ Ữ Ằ Ả Ề Ể

L CH CÙ LAO CHÀM Ị Ở

3.1. V c s h t ng ề ơ ở ạ ầ

3.1.1. Ph ng ti n v n chuy n ươ ệ ậ ể

V n đ giao thông v n chuy n c n đ c nâng c p và xây m i, đ ể ầ ề ấ ậ ượ ấ ớ ể

ơ gi m thi u th i gian di chuy n c a du khách, t o ra tính h p d n h n ủ ể ể ả ẫ ạ ấ ờ

ng khách t i Cù Lao trong vi c l a ch n đ a danh Cù Lao Chàm. L ị ệ ự ọ ượ ớ

ụ ầ Chàm ch y u là khách cao c p vì th v n đ c s h t ng, d ch v c n ề ơ ở ạ ầ ủ ế ế ấ ấ ị

ph i đ c tri n khai nhanh chóng đ đáp ng t ả ượ ứ ể ể ố t nhu c u ầ

Đ t o đi u ki n thu n l i cho vi c thu hút đ u t ể ạ ậ ợ ề ệ ầ ư ệ ậ , công tác l p

quy ho ch phát tri n du l ch Cù Lao Chàm đ n năm 2020 đang đ ể ế ạ ị ượ ấ c g p

rút tri n khai. Đây là n n t ng đ xây d ng các quy ho ch kinh t ể ề ả ự ể ạ ế ộ – xã h i

Cù Lao Chàm. ở

Nên đ ra ph ng án đ đ a ra cái chung nh t gi a các lo i hình ề ươ ể ư ữ ạ ấ

i giá c v n chuy n khách, nh m thu hút v n chuy n, và nên cân nh c l ậ ắ ạ ể ả ậ ể ằ

khách du l ch ngày càng nhi u h n trong t ng lai. Có th đ a ra ph ề ơ ị ươ ể ư ươ ng

án là s d ng cáp treo v t bi n nh Vinpearlland Nha Trang ho c xây ử ụ ượ ư ể ở ặ

d ng c u v ự ầ ượ t bi n… nh ng không làm m t đi hình nh sinh thái n i đây. ấ ư ể ả ơ

3.1.2. Đ u t cho c s h t ng và ki n trúc th ầ ư ơ ở ạ ầ ế ươ ng t ng ầ

Hi n nay, Cù Lao Chàm không đ u t khách s n, nhà ngh cao ệ ở ầ ư ạ ỉ

ả t ng vì đ tránh phá v đi c nh quan thiên nhiên. Vì v y theo tôi, c n ph i ầ ể ả ầ ậ ỡ

ng đ u t kh n tr ẩ ươ ầ ư ợ ờ h p lí đ khách có ch ngh ng i tho i mái, đ ng th i ỉ ể ả ồ ơ ỗ

chân khách lâu h n. Có th xây d ng nh ng khách s n, nhà ngh nh m gi ằ ữ ự ữ ể ạ ơ ỉ

theo ki u nh nhà sàn, nhà r i ho c nhà g nh ng c s v t ch t bên ặ ơ ơ ậ ư ư ể ấ ỗ ọ

t, h th ng nhà hàng n i đây mang trong v n đ y đ ti n nghi. Đ c bi ủ ệ ượ ẫ ầ ế ệ ố ơ

tính nh , l ỏ ẻ và manh nha, vì v y nên xây d ng các nhà hàng mang tính quy ự ậ

bi n nh m ph c v cho khách du l ch. mô l n v i nh ng đ c s n t ữ ặ ả ừ ể ụ ụ ằ ớ ớ ị

3.2. Kh c ph c vi c thi u năng l Cù Lao Chàm ụ ệ ế ắ ng ượ ở

Vi c thi u h t ngu n năng l ng ụ ệ ế ồ ượ ở ề Cù Lao Chàm là m t v n đ e ộ ấ

ng i đ i v i các nhà đ u t nh t là năng l ạ ố ớ ầ ư ấ ượ ng đi n, vì v y c n ph i xây ậ ầ ệ ả

ngu n năng l ng nh : m t tr i, gió…đ đáp d ng các h th ng đi n t ệ ố ự ệ ừ ồ ượ ặ ờ ư ể

ng nhu c u sinh ho t và phát tri n du l ch. Có th kéo đi n t đ t li n ra ứ ệ ừ ấ ề ể ể ầ ạ ị

đ o theo ph ả ươ ng th c là xây d ng h th ng cáp đi n ng m d ệ ố ự ứ ệ ầ ướ ể i bi n

thông t đ t li n ra đ o nh m ph c v cho du l ch. ừ ấ ề ụ ụ ả ằ ị

Theo ban qu n lí c a Cù Lao Chàm cho bi t: “Hi n nay chúng tôi ủ ả ế ệ

đang ph i h p v i các nhà nghiên c u Vi n Năng l ng Vi t Nam tìm ố ợ ứ ở ớ ệ ượ ệ

gi ng cho Cù Lao Chàm. Theo đó, m c đích t nay ả i pháp v năng l ề ượ ụ ừ

h ng đ n năm 2020 là năng l ướ ế ượ ệ ng tái t o nh đi n m t tr i, phong đi n ặ ờ ư ệ ạ

và c dùng nhiên li u sinh h c vào phát đi n. Tuy nhiên cái khó hi n nay ệ ệ ệ ả ọ

là kinh phí đ u t cho năng l ng đi n tái t o lên đ n 300 t đ ng” ầ ư ượ ệ ạ ế ỷ ồ

3.3. Tính c p bách c a môi tr ng ủ ấ ườ

Xây d ng các h th ng x lí ch t th i sinh ho t c a ng i dân và ệ ố ạ ủ ử ự ấ ả ườ

khách du l ch. Thi ị ế ế t k các thùng rác v i nh ng hình nh vui nh n và ữ ả ớ ộ

mang tính ch t tuyên truy n nh m gi m thi u l ng ch t th i ra bên ể ươ ề ấ ằ ả ấ ả

ngoài. Hi n nay m t v n đ tiên ti n Cù Lao Chàm là vi c s d ng bao ộ ấ ế ở ệ ề ệ ử ụ

gi y thay th cho bao ni lông, đó cũng là m t gi i pháp r t t ế ấ ộ ả ấ ố ơ t mà các n i

khác đang h ng theo. ướ

Tuyên truy n và nâng cao ý th c cho ng ứ ề ườ i dân v vi c b o v ề ệ ả ệ

môi tr ng n c, các lo i sinh v t d ườ ướ ậ ướ ạ ệ i bi n có nguy c b h y duy t ơ ị ủ ể

trong t ng lai. Tri n khai cho ng i dân v vi c khai thác lâm s n và các ươ ể ườ ề ệ ả

lo i th y h i s n m t cách h p lí, không khai thác b a bãi và khai thác ả ả ừ ủ ạ ộ ợ

theo mùa. Nâng cao ý th c cho ng i dân v l i ích c a du l ch đem l ứ ườ ề ợ ủ ị ạ i

cho h , đ ng th i là m t ngành kinh t c. ọ ồ ờ ộ ế phát tri n đ t n ể ấ ướ

đây Vi c b o v và phát tri n h th ng san hô, h th ng sinh v t ệ ố ệ ả ệ ố ậ ở ệ ể

t. Ông Ph m Thành H ng Lĩnh, Phó Giám đ c ban qu n lý khu r t c n thi ấ ầ ế ạ ả ồ ố

t, th i gian t i, vi c ph c h i san hô b o t n bi n Cù Lao Chàm cho bi ả ồ ể ế ờ ớ ụ ệ ồ

c n đ ầ ượ c ti n hành song song v i vi c ph c h i các đ i t ớ ụ ồ ố ượ ệ ế ng th y sinh ủ

khác cùng sinh s ng chung m t môi tr ng. “Vi c di d i qu n th san hô ố ộ ườ ệ ể ầ ờ

và các đ i t ng sinh v t s ng chung ra bên ngoài vùng b o v nghiêm ố ượ ậ ố ệ ả

ng t là đi u r t c n thi t. Đi u này s làm tăng thêm s l ng và thúc ề ấ ầ ặ ế ố ượ ề ẽ

đ y nhanh quá trình ph c h i. Vi c l a ch n các gi ng loài san hô có kh ệ ự ẩ ụ ồ ọ ố ả

t là ch ng ch i đ c v i các tác đ ng b t l i là năng ch u đ c và đ c bi ụ ặ ị ệ ọ ượ ố ấ ợ ớ ộ

đi u r t quan tr ng đ b o v đa d ng sinh h c t ể ả ề ấ ọ ạ ệ ạ ọ i Khu B o t n bi n Cù ả ồ ể

Lao Chàm” - ông Lĩnh nói.

i chính sách c a Ban qu n lí Cù Lao Chàm 3.4. Đ ng l ườ ố ủ ả

Chính quy n các c p t ề ấ ừ ỉ t nh đ n xã đã ng h và đóng vai trò quan ộ ủ ế

tr ng trong ch đ o và giúp đ vi c t ch c th hi n khu b o t n bi n Cù ỡ ệ ổ ứ ự ệ ả ồ ỉ ạ ể ọ

Lao Chàm.

ạ ộ Cù Lao Chàm đã h tr c ng đ ng tham gia tích c c vào ho t đ ng ỗ ợ ộ ự ồ

i đ a ph ng. Thông qua ph b o t n và phát tri n sinh k thay th t ể ả ồ ế ạ ị ế ươ ươ ng

th c đ ng qu n lý, khu b o t n bi n Cù Lao Chàm gi ả ồ ứ ể ả ồ ớ ộ i thi u và c ng ệ

i trên c s đ ng ti p nh n m t cách ti p c n m i trong qu n lý ngu n l ế ậ ồ ồ ợ ế ậ ả ộ ớ ơ ở

h sinh thái m t cách k p th i. Đ ng th i khu b o t n bi n Cù Lao Chàm ả ồ ể ệ ộ ờ ồ ờ ị

đã l ng ghép đ c các khái ni m v qu n lý t ng h p và qu n lý thích ồ ượ ề ệ ả ả ổ ợ

ng vào trong vi c qu n lý t nhiên, b o v môi tr ng t i đ a ph ng. ứ ệ ả ự ệ ả ườ ạ ị ươ

Khu b o t n bi n Cù Lao Chàm đã th hi n đ ể ệ ả ồ ể ượ ự ồ ủ c s đ ng thu n cao c a ậ

ạ c ng đ ng trong quy ho ch phân vùng và xây d ng quy ch và k ho ch ộ ự ế ế ạ ồ

qu n lý, cũng nh s phê chu n c a UBND t nh Qu ng Nam cho các cam ẩ ủ ư ự ả ả ỉ

k t này c a c ng đ ng. ủ ộ ế ồ

Nh m gi m thi u s xâm h i khá th ể ự ả ằ ạ ườ ạ ng xuyên, n ng n do ho t ề ặ

ng, ban đi u hành đ ng khai thác, đánh b t thu s n c a ng dân đ a ph ộ ỷ ả ủ ư ắ ị ươ ề

ự d án khu b o t n bi n Cù Lao Chàm chia n i đây thành nhi u khu v c, ự ả ồ ề ể ơ

nhi u vùng v i các ch c năng riêng ứ ề ớ , khu b o t n bi n Cù Lao Chàm đ ể ả ồ ượ c

chia thành nhi u vùng nh vùng b o v nghiêm ng t, vùng ph c h i sinh ụ ồ ư ệ ề ả ặ

ể ộ thái, vùng phát tri n du l ch, vùng khai thác h p lý và vùng phát tri n c ng ể ợ ị

t ng vùng, ban đi u hành d án l a ch n các gi đ ng. ồ Ở ừ ự ự ề ọ ả ợ i pháp phù h p

đ nâng cao hi u qu công tác b o t n nh ng v n không gây xáo tr n sinh ể ả ồ ư ệ ả ẫ ộ

ho t bình th ng c a c dân trên đ o. ạ ườ ủ ư ả

D án đã gây đ c s chú ý khi k t h p đ ự ượ ự ế ợ ượ ạ ộ c v i các ho t đ ng ớ

qu ng bá du l ch, du l ch sinh thái bi n, thông qua các ho t đ ng l ạ ộ ể ả ị ị ễ ộ h i,

ng chuyên môn cho đ i ngũ cán b tuyên truy n, nâng h i th o, b i d ả ồ ưỡ ộ ề ộ ộ

ủ cao nh n th c cho nhân dân v các giá tr sinh thái bi n và vai trò c a ứ ề ể ậ ị

c ng đ ng v i trách nhi m b o v ngu n tài nguyên bi n. ả ộ ệ ệ ể ồ ớ ồ

Có th th y ho t đ ng tham quan, du l ch, nghiên c u di n ra khá ể ấ ạ ộ ứ ễ ị

th ng xuyên t i Cù Lao Chàm trong th i gian qua, đã bi n hòn đ o khá ườ ạ ế ả ờ

cách bi t này tr nên sinh đ ng và náo nhi t h n. Đ i s ng c a c dân ệ ở ộ ệ ơ ủ ư ờ ố

đ c c i thi n đáng k nh vào các ho t đ ng d ch v đang d n hình ượ ạ ộ ụ ệ ể ả ầ ờ ị

thành.

Tuy nhiên th c t cho th y, các khu b o t n bi n hi n có ự ế ả ồ ể ệ ấ ở i V tệ

Nam đ u n m ề ằ ở ả nh ng khu v c r t nh và quy mô khá h n ch , kho ng ự ấ ữ ế ạ ỏ

ạ ở vài ch c đ n vài trăm ha. Nh ng khu b o t n này r t d b xâm h i b i ấ ễ ị ả ồ ữ ụ ế

các y u t bên ngoài và t ế ố tác đ ng t ộ ừ ừ ậ . các khu v c lân c n ự

ng 3.5. Tham gia c a c ng đ ng đ a ph ủ ộ ồ ị ươ

C ng đ ng dân c đ a ph ng ph i có trách nhi m v a tham gia ư ị ộ ồ ươ ừ ệ ả

gìn và tôn t o khu D tr sinh phát tri n du l ch v a tham gia b o v , gi ừ ể ệ ả ị ữ ự ữ ạ

quy n Cù Lao Chàm. Khai thác các loài sinh v t trên bi n m t cách có ể ể ậ ộ

ờ ch n l c, t c là ch khai thác nh ng loài th y h i s n phuc v cho đ i ọ ọ ả ả ữ ủ ụ ứ ỉ

s ng và du l ch, không đ ị ố ượ ứ c khai thác tràn lang và v i nhi u hình th c ề ớ

khai thác nh đánh mìn… nh m đ m b o cho s sinh s n và phát tri n các ự ư ể ằ ả ả ả

loài sinh v t quý hi m n i đây. ế ậ ơ

Ng i dân ph i bi ườ ả ế ả t b o v ngu n n ệ ồ ướ ứ c kh i b ô nhi m, có ý th c ễ ỏ ị

b o v các tài nguyên trên bi n và trên đ o. Nh khai thác lâm s n và ả ư ể ệ ả ả

th y h i s n thì ph i đúng th i gian quy đ nh, và không làm sai vói các ả ả ủ ả ờ ị

ng thì khai thác vào tháng 6, 7, 8 và 9 chính sách b o t n trên đ o. Th ả ồ ả ườ

trong năm. Tóm l i, vi c phát tri n du l ch b n v ng Cù Lao Chàm ạ ữ ể ề ệ ị ở

không nh ng có s vào cu c c a ban qu n lí khu b o t n mà còn có s ộ ủ ả ồ ữ ự ả ự

tham gia c a ng i dân đ a ph ng đ Cù Lao Chàm không nh ng là ủ ườ ị ươ ữ ể

đi m đ n h p d n cho du khách trong m t năm hay hai năm mà là kéo dài ể ế ẫ ấ ộ

c hai ba ch c năm n a. ụ ả ữ

Ậ C. K T LU N Ế

ấ Cù Lao Chàm - xã Tân Hi p, t nh Qu ng Nam là m t n i có r t ộ ơ ệ ả ỉ

ạ nhi u ti m năng v du l ch, không ch d i dào và đa d ng v i nhi u lo i ỉ ồ ề ề ề ề ạ ớ ị

hình mà còn r t nhi u c nh đ p. Ngành du l ch t ả ẹ ề ấ ị ạ ể i đây t c đ phát tri n ộ ố

còn ch mậ

ch aư t ngươ x ngứ v iớ các khu v cự khác nh :ư Phú Qu cố (Kiên Giang) hay

Vinpearlland (Nha Trang)…trong cùng khu v c Vi t Nam . ự ệ

Qua phân tích, bài lu n đã đ a i pháp ư ra nh ng gi ữ ậ ả ể nh m phát tri n ằ

b n v ng du l ch n i đây. Và ị ề ữ ơ đ ể thu hút ngu n khách du l ch vào đây thì ồ ị

Cù Lao Chàm c n xây d ng cho mình m t th ự ầ ộ ươ ộ ng hi u riêng. Đó là m t ệ

i dân thân thi n, văn hóa và du l ch bi n đ c đáo. vùng đ t hi n hòa, ng ề ấ ườ ệ ể ộ ị

Đ ng th i, bên c nh vi c đ u t ầ ư ệ ạ ồ ờ ơ ở ậ xây d ng các c s h t ng, c s v t ơ ở ạ ầ ự

ng, gi i trí… thì luôn luôn chú tr ng đ n hình ch t kĩ thu t, khu ngh d ậ ỉ ưỡ ấ ả ế ọ

nh c nh quan sinh thái đây. ả ả ở

V i bi n xanh và ti ng sóng xô ngày đêm, nh ng bãi bi n hoang s ữ ể ế ể ớ ơ

ớ và cát tr ng m n màng bao quanh chân đ o, nh ng khóm nhà th a th t, ư ữ ắ ả ị

bình yên cùng l ố ố i s ng m c m c, ch t phác c a ng dân mi n đ o, Cù lao ủ ư ề ạ ả ấ ộ

Chàm đã t o nên b c tranh đ c đáo và n t ng trong lòng m i du khách. ấ ượ ứ ạ ộ ỗ