TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
Ạ Ọ
Đ I H C QU C GIA THÀNH PH H CHÍ MINH Đ I H C KINH T LU T
Ố Ạ Ọ
Ố Ồ Ậ
Ế
BÀI TI U LU N MÔN Đ A CHÍNH TR TH GI
I Ế Ớ
Ậ
Ể
Ị
Ị
VAI TRÒ VÀ T M QUAN TR NG C A Đ A CHÍNH TR VÀ Đ A CHI N L Ủ
Ế ƯỢ C
Ọ
Ầ
Ị
Ị
Ị
Đ I V I Đ T N
C N Đ . Ố Ớ Ấ ƯỚ Ấ Ộ
Gi ng viên h
ng d n : Tr n Nam Ti n ầ
ướ ự
ớ
ả ế ẫ Sinh viên th c hi n : Lê Văn H u ậ ệ L p : K12402B MSSV : K124020312
Page 1
TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
ả
ế t
ự
c n Đ là đ nh cao c a cu c đ u tranh c a nh ng ng
i t ườ ạ
ữ
ỉ ị ủ
ủ ố
ế
ố
C
ấ ướ ấ
ự
ạ
ế ớ ằ
Ấ
ạ
i vào ngày 15 tháng 8 năm 1947. S thi ể ộ ị ế Ấ i, m t nhìn ra n ữ i còn có 2 con sông l n là n Hà và H ng Hà nh hai dòng s a
i nuôi m t bình nguyên bao la và cũng là cái nôi c a n n văn minh nông nghi p đ nh c vào
I. L I M Đ U Ờ Ở Ầ ng hoà n Đ xu t hi n trên b n đ th gi ấ Ấ ộ ồ ế ớ ệ ộ l p nhà n i Nam Á đ ộ ấ ộ ướ Ấ ậ ủ thoát kh i ách th ng tr c a Đ qu c Anh. n Đ có n n văn minh sông n (Indus) Ấ ộ Ấ ỏ ề c nào có m t v th hi m th y đ t n phát tri n r c r cách đây 5 nghìn năm.Có l ể ự ỡ ấ ẽ ế ặ ơ ộ ư ư ớ ủ ề
ư
ệ
ộ
ị
đ a lí đ p nh n Đ - l ng d a vào dãy Hy Mã L p S n hùng vĩ nh t th gi ư Ấ ị ẹ Đ D ng bi n c mênh mông, l ể ả ộ ươ t ươ th i c đ i. ờ ổ ạ
II. Khái quát s l
c v n Đ
ơ ượ ề Ấ
ộ
ớ ở ệ ự ứ ả 1. Đi u ki n t ề Ấ ộ ế ớ i
ồ ề khu v c Nam Á,có di n tích l n th b y trên th gi ề ệ ừ t t ồ ạ ế ế ữ ủ ừ ằ
ộ Ấ ư ộ ằ ờ ể ộ ả Ấ Ấ ồ ắ ủ ươ Ấ ộ ươ ể Ả ậ ề ầ ả ệ ứ ế ế c chi m ặ ướ ộ ộ ế ệ i trên đ t li n giáp v i Bangladesh (4.053 km), Bhutan (605 km), ầ ấ ề ớ
ể ấ ấ ộ ỉ
nhiên ệ ự C ng hòa n Đ là m t qu c gia ố ộ ộ (3.287.590 km2). Đ a lý n Đ khá đa d ng, bao g m nhi u mi n khí h u khác bi ậ ạ ộ Ấ ị t đ i, đ i, và cao nh ng dãy núi ph tuy t cho đ n các sa m c, đ ng b ng, r ng m a nhi ồ ệ ớ nguyên. n Đ bao g m m t ph n l n c a ti u l c đ a n Đ n m trên m ng ki n t o n ế ạ Ấ ầ ớ ủ ể ụ ị Ấ ả Đ , ph n phía B c c a m ng n-Úc. n Đ có b bi n dài 7.516 km, ph n l n n Đ n m ộ ằ ộ ầ ớ Ấ ộ R p v phía Tây Nam và giáp n ra n Đ D ng. n Đ giáp Bi n bán đ o Nam Á v ở Ấ V nh Bengal v phía Đông và Đông Nam. n Đ có di n tích 3.287.263 km², x p th 7 trên Ấ ề ị i v di n tích, trong đó ph n đ t li n chi m 90,44%, di n tích m t n th gi ế ớ ề ệ ấ ề 9,56%. n Đ có biên gi ớ ộ Ấ Myanma (1.463 km), C ng hòa Nhân dân Trung Hoa (3.380 km), Nepal (1690 km) và Pakistan ộ (2.912 km). Đ nh núi cao nh t có đ cao 8.598 m, đi m th p nh t là Kuttanad v i đ cao ớ ộ -2,2 m. Các sông dài nh t là sông Brahmaputra, sông H ng. H l n nh t là h Chilka.
ấ ồ ớ ấ ấ ồ ằ ắ ế ằ Ấ ợ ủ ằ ầ ớ ở ộ ố ắ ủ ề ạ ỗ ỉ ồ ộ ề ớ ổ ấ ộ ỉ ấ ớ ỉ ớ ộ ừ ạ ộ c c Nam đ n Alpine ế ộ ậ ự ỉ tháng 7 – tháng 10 và mùa đông t tháng 11 – ừ
ấ ủ ấ ướ ộ ộ ộ c này là m t kho báu th c s . n Đ thu c hàng th lĩnh th gi ự ự Ấ ồ ẽ ặ ự ữ ượ ị ấ ầ ng c a các ngành công nghi p khai khoáng,luy n kim. ệ ạ Ấ ể ề ắ ị ề c này có nhi u th ng c nh đ a đi m khác nhau t ả Gujarat đ n Bengal.Nói đ n n Đ ,s là vô cùng thi u sót ế Ấ ề ệ ả ể ộ ẽ ừ ế ị ế ế phía B c, mi n Trung và Đông Vùng đ ng b ng n-H ng phì nhiêu chi m ph n l n n Đ . V phía Tây c a qu c gia này là sa m c Thar, m t hoang m c h n h p đá và cát. ạ Ấ ố ấ ở Ấ n i phía Đông và Đông B c c a qu c gia này là dãy Himalayas. Đ nh cao nh t Biên gi Đ là lãnh th tranh ch p v i Pakistan; theo tuyên b c a n Đ , đ nh cao nh t (n m ằ ở ố ủ Ấ ộ trong lãnh th không tranh khu v c Kashmir là K2, v i đ cao 8.611 m. Đ nh cao nh t ự ổ ấ ở ch p c a n Đ là Kangchenjunga, v i đ cao 8.598 m. Khí h u n Đ đa d ng t khí ớ ộ ậ Ấ ấ ủ Ấ h u xích đ o khu v c đ nh Himalayas.Khí h u chia làm 3 mùa: ạ ở ự ở ậ tháng 3 – tháng 6, mùa m a t mùa hè t ư ừ ừ tháng 2 năm sau. ế ớ i Lòng đ t c a đ t n ủ đây còn v khai thác qu ng mangan, mica, qu ng s t và bô xít, đ ng, k m. Ngoài ra ề ở ắ ặ nh ng v a than đá, d u m , vàng phong phú nh t. Chính nh ng đi u này là c s cho s ở ở ỉ ữ ỏ phát tri n th nh v ể ủ n Đ là m t vùng đ t c a n n văn hóa đa d ng, nhi u phong c nh, tôn giáo và đ a ị ộ ộ ấ ủ ề đi m du l ch phong phú. Đ t n ấ ướ Kashmir đ n Kanyakumari, t ừ Page 2
, n ch a trong mình nó m t câu ẫ
TRY IT – YOU WILL LIKE IT ! ứ
ệ ẩ ộ ộ n u không nh c đ n cung đi n Taj Mahal l ng l y hoa l ệ ắ ế ế chuy n v đ c Vua chung th y ủ ệ ề ứ
Taj Mahal,bi u t
ng c a n Đ ủ Ấ ộ ư
ỏ ữ ng th a c a ngh thu t điêu kh c không kh i khi n ng ổ ậ ở ỏ ỉ ỏ ẹ ệ ộ ượ ừ ủ ườ ế ắ ầ i nhìn tr m
ể ượ ;ngôi làng nh bé Khajuraho ch v n v n có 3000 dân nh ng n i b t b i nh ng ngôi đ n ề đ t đ n trình đ th ạ ế ậ tr thán ph c ụ ồ
Khajuraho
ế
ở
ý t ừ ưở ề Ajanta Ellora. t c chúng t o thành v đ p quy n rũ ỗ ơ
Ki n trúc điêu kh c đ c đáo ắ ộ ng đ n c u trúc c a nh ng ngôi đ n trong hang ữ ủ i t ợ ạ ấ ả
ế ấ ủ ở ẻ ẹ ế ạ Hay s đ c đáo t ự ộ M i n i có nh ng nét riêng c a mình và h p l ữ mê h n c a n Đ ồ ủ Ấ ộ
C u trúc đ n trong hang đ c đáo
ộ
ấ
ề ệ
ơ ớ ừ ầ ặ ộ ộ ụ ả ộ ợ ạ ộ ể ể ệ c cái m i và cái cũ,hi n đ i và c kính,v a sôi đ ng mà tr m m c.Rõ ổ i th r t l n c a n Đ đ phát tri n ngành công nghi p không khói là chính quy n n Đ đã có nhi u chính sách khuy n khích phát tri n du ế ấ ớ ủ Ấ ộ ề Ấ ề .N i đây h i t ràng đây là m t l này.Và th c t l ch,d ch v ,b o t n các di tích văn hóa thu hút khách tham quan t ị ị ể ế ế m i n i trên th ừ ọ ơ ự ế ụ ả ồ
Page 3
i trong xã h i đã c n tr s phát triên c a nó,n n hi p dâm ớ ữ ủ ạ ộ
TRY IT – YOU WILL LIKE IT ! i.Tuy nhiên nh ng t n t ả ồ ạ ấ
ở ự ọ ế ể ự ẩ ạ ỉ ả c. gi hoành hành không ch là v n n n vô cùng nghiêm tr ng,nó c n đ y lùi s phát tri n xã h i ộ và cũng gây không ít ti ng x u cho ngành du l ch trong n ị ấ ướ ế
2. Kinh t
ế
- xã h i ộ
ộ
i v i 1.120,26 tri u ng ộ ố ệ ứ ế ớ ớ
ả ườ ố Ấ ố ụ i/km2 (tháng 7/2005). Kho ng 73% dân s n Đ ặ ẽ n Đ , đà gia tăng dân s v n di n bi n nhanh. Ch ế ệ ễ ữ ố ẫ ỉ ố ầ ế ỉ ̣ ́
ề ươ ệ ắ ộ i khác nhau đ n t ể ườ ụ ườ ế ố ắ ộ ế ề ấ ộ c s d ng ph n l n ữ ượ ử ụ ắ ạ ố ữ ấ ữ ủ ế ườ ế ế ế ầ ớ ườ ữ ủ ồ ữ th k i theo H i giáo s d ng. Trong 4 ngôn ng chính c a nhóm ngôn ng ớ ử ụ ử ụ ữ ổ ư ộ ị ử ế ấ ọ ắ ầ ừ ế ỷ
a. Dân c – xã h i ư n Đ là qu c gia có dân s đông hàng th hai th gi i và m t ộ ố Ấ m t đ dân s bình quân 328,5 ng ộ ườ ố ậ ộ s ng trong vùng nông thôn. Trái v i Trung Qu c đang áp d ng nh ng bi n pháp ch t ch ớ ố nh t đ h n ch s gia tăng dân s , ộ ố ở Ấ ế ự ấ ể ạ trong 10 năm, t năm 1981 đ n năm 1991, dân s đã tăng g n 24%. T lê tăng dân sô là ừ 1,4% (2005). ệ s hi n di n ng di n s c t c và văn hóa c a n Đ th hi n Tính đa d ng v ph ủ Ấ ộ ể ệ ở ự ệ ạ nh ng vùng đ t nay là Pakistan, trên ti u châu l c này nhi u t c ng ế ừ ữ ấ ề ộ i Ind-Aryan chi m đa s (72%), k đ n ế ế Bangladesh, Nepal, Bhutan, Sri Lanka..Nhóm ng ạ Ấ i. n là nhóm Dravidian (25%), nhóm Mogoloid và các nhóm s c t c khác chi m 3% còn l Đ có r t nhi u ngôn ng khác nhau, t u trung chia thành hai nhóm ngôn ng chính, đó là ự ữ mi n nhóm Indo-Aryan đ ề phía B c và nhóm Dravidian, h u h t ầ ớ ở ầ ế ở i s ng d c Nam. Ngoài ra, còn có nhóm ngôn ng Trung Qu c-Tây T ng c a nh ng ng ọ ữ ủ ườ ố ế theo dãy Himalaya. Trong nhóm ngôn ng Hindu-Aryan, ph bi n nh t hi n nay là ti ng ệ ổ ế Hindi và ti ngUrdu. Ti ng Hindi s d ng ch y u trong t c ng i Hinhu, còn ti ng Urdu ộ ph n l n do ng Dravidian, ti ng Tamil là ngôn ng c x a nh t, v i m t l ch s văn h c b t đ u t th nh t. ứ ấ
ọ ở Ấ n Đ , ch ộ ủ Tôn giáo gi ữ ộ y u là đ o Hindu và đ o Ph t. ế m t vai trò r t quan tr ng ấ ậ ạ ạ
Page 4
TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
Hindu là qu c giáo c a n Đ ủ Ấ ộ
ố
n Đ là cái nôi c a đ o Ph t
Ấ ộ
ủ ạ
ậ
ế
ờ ố ngày giành l
ế Ấ ể ừ
Đ i s ng kinh t ạ ề
ạ ộ ậ ơ ắ ạ ộ do khí h u kh c nghi ậ ộ ừ ộ ệ ị ươ ố ướ ướ ế ộ ự ệ ệ ả ị ộ ề ẩ ấ ế ế ủ ệ ư ộ i đã đ ơ ở ườ ự ắ ố ượ ế ộ ự Ấ ủ ợ ủ ộ ậ ấ ướ ệ ậ ộ ẫ ệ ạ túc
b. K t i n n đ c l p đ n nay, n Đ tr i qua m t quá trình phát tri n kinh ộ ả ể ch m ch p, đôi lúc là nh ng c n thoái trào kinh t t ố t và nh ng r i ữ ế ậ ế ữ ệ lo n v chính tr gây nên. Các nhà ho ch đ nh đã đ a n Đ t ệ m t qu c gia nông nghi p ạ ề ư Ấ d a vào th ti n d n sang m t n n kinh t ng m i và công nghi p. D i ch đ th c dân ế ự ế ầ ạ ể ổ c này đã xu t kh u các s n ph m nông nghi p nh bông v i, á phi n, trà..đ đ i Anh, n ả ẩ ệ l y s n ph m ch bi n c a châu Âu. T cu i th k 19, m t khu v c công nghi p hi n ự ế ỷ ừ ố ẩ ấ ả ầ đ i, m t h t ng c s đ c xây d ng b ng v n đ u ng s t và công trình th y l ạ ằ ộ ạ ầ c a Anh và n. Tuy nhiên trong 30 năm cu i cùng c a ch đ th c dân Anh, n n kinh t t ế ề ố ư ủ ơ c này r i n Đ v n trì tr , h u qu là khi ph c h i n n đ c l p vào năm 1947, đ t n ụ ồ ề Ấ ể vào tình tr ng nghèo đói v i khu v c công nghi p quan tr ng duy nh t đ c tiêu bi u ấ ượ ự . Chính sách kinh t b ng nh ng chi c máy d t c l ch nh n m nh đ n s t ế ự ự ằ ạ ế ờ ự ủ ấ ế ạ thu c vào ngo i nh m c ng c và phát tri n n n công nghi p n i đ a và h n ch s l ệ ộ ị ề ằ
ả ớ ệ ổ ổ ể ọ th i t ạ ế ự ệ ữ ủ ố ộ
Page 5
phát tri n đ ng. Nh ng n l c này đ y n n kinh t
TRY IT – YOU WILL LIKE IT ! ậ
ữ ư c vào th p niên 1950, nh ng ể ượ ữ ươ ế ỗ ự ả ế ậ ộ ệ ơ ầ ự ụ ả c ti n hành vào đ u năm 1963 băng vi c c khí hóa ngành ượ ế ệ ấ ng th c m i,áp d ng khoa h c công ngh ớ ố c thi u đói c nh ng k t qu th n kỳ.T m t n ế ả ầ ượ ng th c không quá n i 20 tri u t n,đ u th p niên 1970, th ẩ ề thi u nh ng hi u qu tích c c trong hai th p niên sau đó. ệ ự Cu c cách m ng xanh đ ạ nông nghi p,đ a vào s n xu t các gi ng l ươ ệ ư vafoquas trình s n xu t… đã thu đ ả ấ ữ ng l quanh năm,s n l ả ượ ọ ừ ộ ướ ậ ế ổ ệ ấ ươ ự ầ
C khí hóa trong nông nghi p
ệ
ơ ề ươ
ấ ặ ự ụ ắ ế ề ượ ố n Đ đã hoàn t ộ ố ồ ế ủ ắ ầ c phân ng th c, m c dù s th c ph m không đ ố ự ng thi u h t khi s p đ n mùa thu ho ch. Đ n cu i th p ậ ế ; tuy nhiên đ n ệ ả ớ ẫ ỏ ế ố ớ ề ề ể ậ ả ấ ế ụ ớ ự ể t hay t ả ủ ễ ộ ộ ệ ế ả ị ự ữ ỏ ằ ộ ứ ủ ữ ủ ấ ắ ờ ằ ự ỉ ệ ạ nhân do ng ươ ườ Ấ Ấ ư ấ ậ túc v l t m c tiêu t ẩ Ấ ự ph i đ ng đ u trong dân và th ườ ạ niên 1970, chính ph b t đ u gi m b t s ki m soát đ i v i n n kinh t ả đi u hành nhi u ngành công nghi p, trong đó năm 1991, nhà nu c v n còn đi u ti ự ề ế ề có khoáng s n và m đá, ngân hàng và b o hi m; v n chuy n và l u thông; s n xu t và ể ư ủ ả ề xây d ng. Trong năm này, m t cu c kh ng ho ng tài chính di n ra bu c chính ph ph i đ ả ộ quan tr ng. Sau chi n tranh vùng v nh (1990-1991), giá ra nh ng bi n pháp c i cách kinh t ọ ế ả c tình tr ng m t thăng b ng c a cán cân chi phó, ph i d u h a gia tăng, n Đ đ ng tr ấ ạ ướ Ấ ầ sâu ch c kinh t trông nh vào ti n vay c a nh ng t và ch p nh n nh ng c i t qu c t ế ố ế ả ổ ậ ổ ứ ữ ề do hóa n n kinh t này nh m vào hai m c tiêu c a mình. Nh ng c i t r ng nh m t ụ ả ổ ữ ế ủ ề ộ , trong đó có đ u t chính là đi u ch nh chính sách đ u t ạ ỏ c ngoài, đ ng th i lo i b n ầ ư ướ ờ ồ ầ ư ề ng m i. các h th ng thu khóa và h n ng ch là nguyên nhân c a nh ng trì tr trong th ạ ế ữ ủ ạ ệ ố i n làm Năm 1993, n Đ b t đ u ch p nh n m t h th ng ngân hàng t ộ ắ ầ ch song song v i m t s ít ngân hàng n ộ ố ớ ộ ệ ố c ngoài. ướ ủ
Page 6
i hi u qu rõ r t. Nh ng năm 1996-1997, đ u t ạ ệ ệ ữ ữ ỉ ệ ờ ờ ố ẩ ư ế ả ỉ ệ ưở ữ ộ c a n Đ trong h n m t th p k m c 4,2%. ỷ ̉ ́ ̣ ̉ ̣ ̣ i v s c h p d n FDI (sau M , Trung Qu c, Anh, ả ệ Ấ ỹ ố i trên 500 USD/năm. ế ớ ề ứ ấ ẫ ầ ậ ườ ng trung bình 7-8%. M c tiêu c a n Đ là tr thành ề ổ ưở ủ Ấ ụ ở ộ
TRY IT – YOU WILL LIKE IT ! đem l Nh ng c i cách kinh t ầ ư ướ n c ả ế ả ngoài lên g n 6 t USD, tăng r t nhanh so v i con s 165 tri u USD trong hai năm 1990- ố ấ ớ ầ ng hàng xu t nh p kh u tăng lên, đ i s ng kinh t 1991. Cũng trong th i kỳ này, l khá ậ ế ấ ượ h n, thành ph n trung l u cũng nh th mà đông h n, chi m kho ng 20 đ n 25% t ng dân ế ơ ờ ế ổ ầ ơ s vào gi a th p niên 1990. T l ng kinh t tăng tr ơ ậ ộ ế ủ Ấ ậ ố kho ng trên 6%/năm. Năm 2004, GDP cua Ân Đô tăng 6,2%, ti lê lam phat ́ ở ứ c x p th 6 th gi Hi n nay, n Đ đ ứ Braxin và Mêhicô); x p th 25 v t ng FDI. Thu nh p đ u ng Chính ph m i ra m c tiêu tăng tr m t n
ộ ượ ế ế ứ ủ ớ ụ c phát tri n vào năm 2020. ộ ướ ể
ệ
c phát tri n vào năm 2020,chính ph qu c gia ự ụ ướ ể ủ ố ệ ệ ư ở ợ ạ ọ ộ ế ề ạ ứ phát tri n. n Đ đã tăng ngân sách cho nghiên c u i h n 85%.C ướ ỏ ớ ơ ự ọ ụ ệ
c. Khoa h c công ngh ọ Đ hi n th c hóa m c tiêu tr thành n ể ệ Nam Á này đang đ y m nh h p tác phát triên khoa h c và công ngh nh hai b phóng làm ẩ đ ng l c m nh m cho n n kinh t ể Ấ ẽ ộ khoa h c và công ngh hàng năm lên 16% v i s v n Nhà N c b ra lên t ớ ố ố th n Đ t p chung vào 5 lĩnh v c nghiên c u ch y u sau :
• Công ngh thông tin ệ
ủ ế ộ ậ ể Ấ ự ứ
ng cao nh t c a n Đ ,trung bình hàng ệ ưở ộ ấ ủ Ấ ể ệ ề ố ộ ộ ậ ệ ử ệ ọ ồ ộ i đ u t ự Ấ , công ngh nano và quang t ạ ọ ồ ẻ ế i đ t tr s nghiên c u Công ngh thông tin là ngành có t c đ tăng tr năm là 25-30%. Các lĩnh v c n Đ t p trung làm ti n đ phát tri n công ngh thông tin là ề . Ngu n lao đ ng công ngh thông tin h c sinh h c, vi đi n t ệ ử c ngoài. Và n tin d i dào, giá r , trình đ cao, thành th o ti ng Anh đã thu hút gi ớ ầ ư ướ ộ qu c gia này. đã có hàng lo t các t p đoàn CNTT l n trên th gi ố ứ ở ế ớ ặ ụ ở ạ ậ ớ
công ngh thông tin đ
c chú tr ng
ệ
ượ
ọ
• Công ngh sinh h c ọ
ưở i ch i quan tr ng trên th ổ ư ộ ườ ỉ ị ộ ổ ơ ọ ệ V i t c đ tăng tr ớ ố ộ và cung c p 1 tri u vi c làm, n Đ đang n i lên nh m t ng Ấ ệ ấ tr ng trung bình 30% trong 4 năm qua,t ng doanh thu trong ngành là 5 t $ ệ ng CNSH toàn c u. ườ ầ
Page 7
TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
• Nghiên c u không gian ứ
ộ ứ Ấ ặ ẽ ượ ổ ứ ầ ể ứ ệ c phóng t ớ ố ế ự ỹ ạ ạ ầ i M t trăng vào đ u ể ứ ể ể ỏ ớ
ự ớ ự ầ ư c. V i s đ u t ể ệ ị ệ ủ ụ ủ ệ ứ ả ụ ủ Ấ ụ ế ụ ủ ạ ư ọ ờ ế ở T ch c nghiên c u không gian n Đ (ISRO) đang phát tri n s m nh không gian hành tinh đ u tiên, tàu qu đ o m t trăng Chandrayaan-1, s đ ặ năm 2008. Theo k ho ch, qu c gia này d tính s phóng tàu không gian thám hi m M t ặ ẽ trăng th hai Chandrayaan-2 vào năm 2011, m t s m nh thám hi m ti u hành tinh và sao ộ ứ ệ Ấ ch i vào năm 2015 và m t s m nh ngo n m c khác bay t i sao H a vào năm 2019. n ạ ổ ụ ộ ứ ệ Đ hi n đang ch y đua v i Trung Qu c v lĩnh v c này. Qu c gia này đang có ý đ nh phát ố ề ạ ộ ệ ố ớ ụ vào phát tri n công ngh vũ tr , ng d li u bán cho các n tri n th tr ể ữ ệ ướ ể ị ườ i phát tri n v tinh c m bi n t m xa riêng c a mình. n Đ là qu c gia th ba trên th gi ế ầ ả ế ớ ứ ố ộ Ấ c ng d ng r ng rãi trong Ngày nay, các ti n ích c a công ngh vũ tr c a n Đ đã đ ượ ứ ệ ộ ộ ng, quân s , qu n lý tài nghiên c u khoa h c, thông tin liên l c, giáo d c, y t , môi tr ự ườ ạ nguyên, d báo th i ti ể t... và tr thành công c ch đ o đ a qu c gia Nam Á này phát tri n ố ự và h i nh p. ậ ộ
Page 8
TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
• Năng l
ượ ệ ử ở ế ượ ủ ộ ữ ng trình năng l ượ ố t ch và tr thành thành viên th sáu trong Câu c c a mình. ng h t nhân c a qu c gia này là phát tri n và ự ươ ụ Ấ c s n xu t đi n h t nhân và coi ngu n năng l ượ ấ ồ ng lâu dài. ng h t nhân ạ Là qu c gia châu Á đ u tiên có đi n nguyên t ầ ố ứ i, n Đ đang v ng tin th c hi n t m nhìn chi n l l c b h t nhân th gi ệ ầ ự ế ớ Ấ ạ ộ ạ M c tiêu c t y u c a ch ủ ể ươ ạ ố ế ủ ụ ng trình ng này vì m c đích hòa bình. n Đ đã th c hi n t s d ng ngu n năng l ượ ộ ệ ố ồ ử ụ chi n l ủ ạ ng này đóng m t vai trò ch đ o ế ượ ả ộ ệ trong v n đ an ninh năng l ề ấ ạ ượ
Page 9
TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
H t nhân ng d ng cho quân s và dân s
ụ
ự
ứ
ạ
ự
ị
ủ
ế ượ
ệ
III. Đ a chính tr - Đ a chi n l ị ạ
ữ ỉ ị nh h ổ ộ ưở ứ ử ụ ị
ể ủ Ấ ề ự ố
ị ở ị ề ự ậ ấ ị ị
ị ị ậ ạ ị ị ủ
ị ị ộ ượ c thì c n ph i chú ý đ n an ninh biên gi ố ế ộ c tr l ở ạ ả ế ị ở ủ ề ự ng đ n quy n l c chính tr c a m t qu c gia. Tuy nhiên theo cá nhân tôi thì quy n l c ố ộ ấ ướ c i không gian đ a lí. C th ,khi m t đ t n ụ ể i qu c gia,đ m b o cho ớ ả ả ủ ể ử ụ ể ớ ự ề ự ụ ướ ố ẻ ờ ớ ị ỉ ọ ộ ị ế ậ ị ẹ ủ ự ế ị ộ ễ ố ộ ộ ộ ị ễ ả ạ ặ ư ễ ị ế i góc nhìn đ a lý.Ngày nay,khi mà các y u t ế ố ộ ị đ a lý l ạ ầ ư ổ ị ị ụ ể ở ứ ề ị ự ị ọ ị ự ụ ể ừ ế ớ ế ớ ị ệ ị ể c. ế ượ c c.Đ a chi n l đ a lý trong chính sách c c a các nhân t i đang di n bi n nhanh v i nh ng y u t ệ ầ ứ ế ố ứ ạ ị ế ượ ủ ể ỉ ệ ị
c và vai trò c a nó trong ộ vi c ho ch đ nh chính sách phát tri n c a n Đ Đ a-chính tr (Geo-politics) là thu t ng ch ngh thu t, cách th c s d ng quy n l c hay ệ ị ệ ng chính tr trên m t ph m vi lãnh th nh t đ nh.Hay đ a chính tr là m i quan h ị ả nhân qu gi a quy n l c chính tr và không gian đ a lý mà ẽ ả đó không gian đ a lí s nh ả ữ h ề ự ế ưở chính tr cũng có th tác đ ng ng ể giáp ranh v i nhi u n ề ướ ầ ớ khu v c này; tuy nhiên theo ý ki n ch quan c a óc nhân thì m t s hòa bình n đ nh ộ ự ổ ở ộ m t khi qu c gia nào đã có quy n l c chính trính tr thì có th s d ng nó đ m r ng ị ố ộ c khác vào qu c gia mình.Là m t biên gi ộ i qu c gia hay tăng tính ph thu c c a các n ộ ủ ố c đó hai b môn đ a lý và mô nkhoa h c tr ,m i ch ra đ i cách đây h n 100 năm (tr ọ ộ ơ ướ chính tr đã t n t i đ c l p v i nhau ). B môn Đ a - Chính tr là m t môn khoa h c liên ớ ị ồ ạ ộ ậ ị ộ ự ừ ngành,nó t p trung nghiên c u các s ki n chính tr , di n bi n chính tr theo các khu v c t ự ệ ứ ng,m t qu c gia,m t khu v c đ n châu l c và không gian h p c a m t vùng,m t đ a ph ươ ụ trên ph m vi toàn c u.M c dù các di n bi n chính tr trong các khu v c này có nh h ưở ng ế ầ ự ả i c phân tích,gi đ n nhau nh ng trong quá tình phân tích,các di n bi n chính tr s đ ế ị ẽ ượ thích d chính tr thay đ i m t cách chóng ị ổ ướ m t thì các y u t i h u nh không đ i ( có tính ch t n đ nh ) ấ ổ ế ố ị ặ trong Trong môn h c Đ a – Chính tr , chúng ta nghiên c u các v n đ chính tr c th ấ ị ọ khu v c đ al ý c th .Cho nên có th nói Đ a –Chính tr là môn khoa h c có vai trò c th ụ ể ị ể ụ ể hóa các quan h chính tr qu c t ơ ề ộ t ng khu v c c th .T đó giúp ta hi u h n v m t ị ố ế ở ừ ệ ph c t p khó đoán tr th gi ễ ữ ướ Khá g n gũi v i khái ni m Đ a – chính tr là khái ni m Đ a chi n l ế ượ ị ớ dùng đ ch vi c nghiên c u các giá tr chi n l ố ị Page 10
ố ự ể ậ ọ ể ủ ị ứ ụ ố ủ ạ ủ c nghiên c u và áp d ng đ c th hóa các chính sách đ i ngo i c a ế ệ c đ u có ý nh n m nh đ n vi c ộ ượ ầ ế ấ ạ ộ ế c v i các nhân t ứ ấ ướ Ấ ộ ể
TRY IT – YOU WILL LIKE IT ! phát tri n c a m t qu c gia,và có th coi nó là m t b ph n th c hành quan tr ng c a Đ a ị ộ ộ – Chính tr .Nó đ ể ụ ể m t qu c gia.H u h t các đ nh nghĩa trong Đ a chi n l ế ượ ề ị ị ố đ a chính tr . liên k t nh ng tính toán chi n l ữ ị ố ị ế ượ ớ Trên c s đó chúng ta s ti n hành nghiên c u trên đ t n ữ c n Đ đ làm rõ nh ng ẽ ế ơ ở lu n đi m trên ể
ậ
1. Nh ng c s Đ a chính tr truy n th ng c a n Đ
ề
ủ Ấ ấ Ấ
ố ả
ị ườ ấ ặ ể c coi là m t ch c trung chuy n gi a hai l c đ a nói riêng và gi a ph ữ
ộ t. Nhìn vào b n đ ta th y n Đ n m ộ ằ ị ồ ộ ng trung chuy n tuy n l c đ a Á-Âu.V i v trí này n Đ có Ấ ớ ị ng Tây và ữ
ệ ế ụ ị ụ ị ươ ể ộ
ữ ị ơ ở ị n Đ là m t qu c gia có v trí đ a lí r t đ c bi ộ ộ ố Ấ trên đo n cu i c a con đ ạ ố ủ th đ ụ ể ượ ng Đông nói chung. ph ươ
B n đ chính tr n Đ
ị Ấ ộ
ả ồ
ng ra đ i d ấ ạ ươ ướ Ấ ư ộ ệ ấ ộ ươ ồ ướ ư ả ng và Ph n mũi đ t nhô ra n Đ D ng trông gi ng nh m t b phóng h ố ầ ng Đông Tây,nh ng đ ng th i khi c n nó cũng là t m lá ch n cho c vùng Nam và hai h ắ ầ ế ố Trung Á.Vì th tring l ch s nó đã tr thành m c tiêu chính cho nhi u Đ Qu c : đ qu c ề ờ ở ụ ử ế ế ố ị
Page 11
TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
ạ ủ ạ ế ế ỷ ồ ế ố Trung Á – trong đó có Đ qu c H i giáo Sultan,đ c bi ế ố c Công nguyên,các đ qu c H i ồ ướ ặ ố ộ ừ ế ỷ ở ị Ấ ệ ế ố ữ ụ ủ ế ỷ ắ ế phía B c nên nh ng cu c chinh ph c c a các Đ qu c trên ắ ở ế ố t là Đ qu c H i giáo Mogul ồ th k 11 đ n th k 18;và cu i cùng là Đ qu c Anh th k 19-20.Do b ị ế ỷ ộ ế ố
o Vòng cung núi non tr i dài t ả o Đ ng b ng B c n,tr i r ng t ắ Ấ ả ộ
ả ườ ồ Ấ ể ấ Ấ ộ ị ở i 2/3 chi u dài ti p giáp c có đ a hình m ra đ i ạ ế ộ ấ ướ ộ Ấ ề ớ ể Ở ấ ẹ ộ ắ Ấ ấ ạ ạ ừ ầ phía B c, n Đ có m t lo t dãy núi,trong đó có dãy Himalaya cao nh t th ữ ư ộ ắ ng,ngo i tr ph n đ t k t phía sau Bangladesh thì n Đ có t ộ i,áng ng nh m t mái nhà che ch n.V i b i c nh nh v y,ng ị ớ ố ả ư ậ ư ộ ể ụ ị Ấ ườ ộ ứ ố ả ứ Ấ cung t ụ ộ ể ụ ị ị ắ ớ c che ch n b i núi non hi m tr ,phía Đông-Nam,Nam và Tây-Nam ti p giáp ộ c p,không ph thu c vào bên ngoài.Ti u l c đ a này bao g m các n ự ấ n Đ , Pakistan,Bangladesh và Butan.Xét v m t v trí đ a lí,v i phía Tây-B c,B c và ế ề ặ ị ở ắ ượ ể ắ ng bao là,khu v c ti u l c đ a n Đ này đ c ng ở ự ể ụ ị Ấ ườ ộ nhiên,George Friedman đã chia ti u l c đ a n Đ thành b n khu v c sau i ta ví nh m t hòn đ o. ư ộ ố ượ ể ụ ị Ấ ả ự ự ộ Makêdonia-Hy L p c a Alexander Đ i đ th k 4 tr giáo – tr vì n Đ t mái nhà Himalaya che ch n đ u đi theo con đ ng khác vào n Đ . ộ ề Nhìn vào b n đ ta cũng có th th y n Đ là m t đ t n d ươ ế v i bi n. ớ gi ả i ta còn xem xét ph i ớ nghiên c u n Đ trong b i c nh đ a lí nh m t ti u l c đ a n Đ ,t c là m t ti u l c đ a ộ ể ụ ị ướ c : có th t ể ự ồ Ấ ắ ộ Đông-B c đ v i đ i d ớ ạ ươ V m t đ a lí t ề ặ ị : b bi n Arabia đ n v nh Bengal. ế ị
i Myanmar và t ừ ờ ể mi n Đông Nam Delhi qua vùng châu th sông ề ừ chân núi Hymalaya đ n chân vùng đ i phía ế ổ ồ ừ ớ ằ ồ H ng đ n biên gi ế ằ Nam.
o Khu v c bán đ o n Đ ,ch y nhô ra n Đ D ng ủ ế
ự ộ ươ ở ộ ạ ấ phía Nam,v i đ a hình đ t ớ ị
ạ Ấ đai đa d ng nh ng ch y u là đ i núi. ồ ữ ồ ả Ấ ư ạ ắ Ấ ằ ằ ổ o Khu v c sa m c phía Tây,n m gi a đ ng b ng B c n và vùng châu th sông Indus c a Pakistan.
ự ủ ườ ầ ỏ ụ ị ể ụ ị Ấ ả c Nga,b i ở ế c coi là bán đ o nhô ra kh i l c đ a Á-Âu.Tuy nhiên di n bi n ng so sánh ti u l c đ a n Đ v i ph n châu Âu,không k n ể ướ ộ ớ ễ ị ở ng theo các đ i d a trên các dãy ườ ượ ớ ự ự ạ ố châu Âu,nhi u qu c gia đ ề i hoàn toàn khác nhau. c hình thành n ươ nhiên : dãy Carpathes, dãy Alpes và dãy Pyrenee ; cũng nh d a trên các con sông và ự c xác đ nh rõ ràng ậ ề ừ ng biên gi ư ự ượ ể ị ng xuyên các xung đ t. ộ ti u l c đ a n Đ l ư ậ i c đ nh nh v y.Có l ớ ố ị ạ ữ Ấ ự ộ ườ cái i không có các ranh gi ẽ ộ ạ nhiên làm thành pháo đài kiên c nh t là hoang m c Thar n m gi a n Đ và ộ ố ấ ti u l c đ a này s phân chia n i b đ ộ ộ ượ ự i t ớ ự Ở ể ụ ị ị ở ệ ố ố ớ ủ ể ụ ị ư ự ậ ộ ậ n Đ th hi n r t m nh m ,ch ng l ộ ở Ấ ộ ể ệ ấ ủ ạ ng v ng m nh v i quy n t ch đây có s cân b ng gi a chính quy n Trung ữ ạ ư ưở t ng i t ề ự ủ ẽ ố ớ ươ ữ ề ạ ằ
ng xuyên ườ các i ta cũng th Ng ườ vì c hai đ u có th đ ề ể ượ ả hai kkhu v c l chính tr Ở núi t nh ng r ng cây r m r p.Đi u này làm cho các th c th châu Âu đ ạ ữ nh ng cũng đ ng th i t o ra cho nó m t cách th ờ ạ ồ ư Trong khi đó ở ể ụ ị Ấ ranh gi ằ c xác đ nh b i h th ng sông ngòi: sông Pakistan. H ng,sông Brahmaputra,sông Indus,sông Narmada…Các thành ph l n c a ti u l c đ a này ằ đ u n m t p tring xung quanh l u v c m t trong các con sông trên.Chính vì v y mà theo ề ằ George Friedman thì ch nghĩa dân t c ly khai. ự Ở c a các khu v c ự ủ Đi u c đ nh th ề ố ị m c phía bên kia.Chúng ta có th th y rõ đi u này nh t khi xem xét s phân b dân c ề ti u l c đ a này là nh ng dãy núi bao quanh và các hoang ở ể ụ ị ư ở ể ấ ữ ấ ự ạ ố
Page 12
ộ ớ ư ự ể ụ ị c bao b c b i các khu v c t ọ ở t l p v i t ệ ậ ườ ấ ố ộ ầ ể ự ươ ủ ộ
TRY IT – YOU WILL LIKE IT ! ị ng đ i v ng ng ố ắ ồ ự ể ế ướ Ấ
cách là m t trung tâm dân i.Các khu v c này không ch v ng ỉ ắ ự i mà chúng còn không có đ ngu n l c đ chu c p cho m t n n văn minh có quy mô ộ ề c n Đ thu n túy hi m có Ham mu n phiêu ế i v i Pakistan và ấ n Đ v n đang tranh ch p v i Pakistan ộ ẫ ở chóp đ nh phía b c c a đ t n ớ ớ khu v c Jamu và ự c đang ki m soát m t n a ỉ ớ i m i n ỉ ở ộ ử ở ỗ ướ ể ả ớ ị ầ ố ố túc,c ng v i dân s đông đúc vào lo i hàng đ u trên th gi ế ớ ầ ộ ạ ử ề ị ả ố ị t thì trong tr ướ ể ả ợ ủ ườ khu v c Trung Nguyên cho ng ố ự ự
ặ ư vi c t o ra các vùng đ m ệ ở ỡ ầ ụ ộ ậ ổ Ấ ữ ị vùng bao quanh.Khu v c ti u l c đ a này có v trí bi c ,đ ư ượ ng ườ l n và ít chu chuy n nh n Đ .Vì th n ư Ấ ớ l u v t ra kh i ti u l c đ a này.Cùng l m thì cũng ch tranh ch p biên gi ỏ ể ụ ị ắ ư ượ Bangladesh.Trên th c t ự ế Ấ ấ Kashmir c.Hi n t ệ ạ ắ ủ ấ ướ đây nh ng c hai đêì đòi ch quy n toàn b khu v c này. ề ư ự ộ ủ t và kh ả V đi u đó chúng ta th y n Đ có ph n gi ng Trung Qu c.V i v trí cách bi ấ Ấ ề ề ệ ộ ề i làm cho c hai đ u năng t ả ố ớ ự ổ ề ặ c này trong l ch s đ u không có kh năng m r ng lãnh th v m t khó di chuy n.Hai n ở ộ ả ể ướ c Đ qu c l n khác,và c hai cũng không t ng là k thù trinh ph c ụ đ a chính tr nh các n ẻ ừ ướ ế ố ớ ị ư ị c đ đ m b o l n nhau. n Đ và Trung Qu c ch y u mu n duy trì s n đ nh trong n ả ự ổ Ấ ủ ế ố ộ ẫ ng h p c a Trung cho s th ng nh t c a c ng đ ng dân c đông đúc.Đ c bi ệ ồ ự ố ấ ủ ộ i Qu c thì m i ch d ng l ườ i ạ ở ệ ạ ớ ỉ ừ Hán,ch ch a có các chi n d ch trinh ph c mang t m c khu v c và qu c t . ố ế ế ị ứ ư ộ ầ Theo G.Friedman,đ tr thành m t qu c gia đ c l p, n đ nh và v ng ch c thì n Đ c n ắ ố ph i đáp ng đ ộ ầ ể ở c nh ng yêu c u sau đây : ữ c quy n bá ch t i khu v c sông H ng.Nh ng đ ng b ng bao la ủ ạ ề ữ ồ ả ả ở i và có kh năng đ m b o cu c s ng cho i khu ằ ộ ố ng qu c hàng đ u t ự ế ớ ả ở ấ ộ ầ ư Ấ ạ ớ ằ ả ộ ườ ầ ạ ố
ượ ứ ả • Th c hi n đ ệ ượ ự đây thu c lo i phì nhiêu nh t trên th gi ộ m t l ng l n dân c . n Đ c n ph i tr thành m t c ộ ượ v c trung tâm này ự ở ộ ự ọ ạ ế ế ể ể ự
• Sau khi đ t đ
ấ ả ằ ớ ả ề ồ ừ c đòi h i c a n Đ . ế ượ ộ ỏ ủ Ấ ỏ ả ồ ấ ấ ề ng xâm nh p trên đ t li n ườ ế ẫ ậ
• M r ng quy n ki m soát khu v trung tâm cho đ n khi ch m đ n m i hàng rào t ự ể nhiên.Ngoài r ng cây,đ i núi,sông ngòi,ít có cái gì khác trong ti u khu v c này có th h n ch đ ạ • V t qua m nh đ t nh ngăn cách l u v c sông H ng v i sông Indus và áp đ o khu ằ ượ ư ự ầ v c Indus(pakistan).Đ ng b ng sông Indus là b t đ ng s n khác duy nh t trong t m ấ ộ ự v i c a n Đ và cái hành lang d n đ n nó là con đ ộ ớ ủ Ấ dành cho n Đ . ộ Ấ ặ ượ ộ ủ
c toàn b ti u khu v c này d ộ ể ể ặ ấ ề ự ự ị ng ) c a m t quy n l c trung t c a ti u l c đ a n Đ ,b t c m t s bành tr i t m ki m soát (ho c ít nh t là nh ả ự ng, n Đ ph i xây d ng h i quân.Do v trí cách ả ủ Ấ ướ ầ ả ộ ướ Ấ ng nào c a n Đ v phía n ả ộ ự ượ ụ ề ộ ề ng h i quân hùng ố ộ ậ ả
ể ụ ị ẽ ị ữ ầ cách là m t qu c gia – m t qu c gia đ ố h ươ Ấ ưở bi ộ ấ ứ ộ ự ệ ủ ể ụ ị Ấ Đ D ng đ u ph thu c vào h i quân.M t khác m t l c l ả ộ ươ ặ ậ m nh s đóng vai trò v t c n đ i v i b t c th l c bên ngoài nào mu n thâm nh p ố ớ ấ ứ ế ự ẽ ạ phía bi n. vào bên trong ti u l c đ a này t ể ừ ộ Nh ng yêu c u nói trên s đ nh hình thái đ ng x c a b t c chính quy n nào c a n Đ ủ Ấ ử ủ ấ ứ ộ ứ ề ở c đ nh hình b i ,chúng ta s xác đ nh n Đ v i t ố ộ ượ ị đi u ki n đ a lí đ c đáo c a nó.Và đó cũng là ý nghĩa c a C ng hòa n Đ . ộ ộ ớ ư ủ ị Ấ ộ ộ ộ ẽ ị Ấ ủ ệ ề
Page 13
TRY IT – YOU WILL LIKE IT ! ữ
tay Đ ế ủ Ấ ộ ượ
Ấ ạ
ể
ệ c giành l khi đ t n ấ ướ ộ ủ Ấ
ằ ế ố
ị ệ i đ ạ ượ ộ ậ ừ ệ ố ẫ
ị ộ ộ ằ i ta cũng cho r ng vi c đ m t n Đ cu i cùng cũng đã d n Đ qu c Anh đi đ n ế ộ ố ờ
ườ ộ ệ ố ề ứ ả i ta đánh giá r ng trong m t th i gian dài, n Đ đã đóng vai trò là v trí trung Ấ ộ ị ủ ng ti p t ế ế ườ ụ ệ ơ ế Ấ
ề ế ớ kênh đ o Suez đ n ế ạ ừ ộ ị cho n Đ .Nhi u thu c đ a ề Ấ ộ c giao nhi m v cung c p tr m ti p than cho ấ ế ạ i,c c u c a Anh đã ạ ơ ấ ủ ộ ằ Ấ ư ể ạ ớ ạ ộ ỉ ệ ướ hai phía.Không ph i ch vi c n ẫ ế ủ ể ề đây chúng ta c n nhìn nh n t ậ ừ ầ ự ế ự ộ ậ ủ ể ấ c Anh đ m t ệ ế ả ả ế Ấ ộ ị i cho qu c gia mà thu c đ a ả ố ộ ộ ạ ớ ố ể c Anh,đã khi n n i cho n i ích mang l ả ỗ ớ ợ ế ậ ạ ộ ậ ủ Ấ c Anh đi đ n ch ph i công nh n n n đ c l p c a n suy gi m thì ả ớ ơ ế ướ ượ ề ế ị ị ộ ấ ộ ị ướ ổ ố ả ị Ấ ộ ộ ệ ị mi n Tây và mi n Đông n ượ ộ ậ ỏ Ấ ị ộ ộ ướ ề ặ ở ộ ể ừ ề ồ c đ c l p thì hai c ng đ ng H i ồ đó thành l p nên hai ậ phía Đông.Pakistan chi m ch n cùng phía Tây và Bangladesh ế ở ọ ệ ằ ổ c lâm vào c nh chanh ch p,đ c bi c này cũng ly khai kh i n Đ ,đ t ở ầ ư ự ộ ế Ấ ả ệ i quy t xong v n đ Kashmir.Đây là v n đ vô cùng nan gi ế ả ủ ả ế ề ấ ấ ề ấ ị t là n Đ và Pakistan,mà cho đ n nay hai n i c a c hai n ự ố ấ ự ề ộ ấ ấ ủ Ấ ấ ế ề ộ ề ố
2. n Đ và nh ng m i quan h chính tr hi n đ i ộ ạ ố Giai đo n hi n nay c a n Đ đ c tính t c đ c l p t ệ ừ ộ ị ủ qu c Anh năm 1947.Đ cho th y t m quan tr ng c a n Đ trong h th ng thu c đ a c a ọ ấ ầ ố Anh,ng ệ ể ấ Ấ ườ ch suy vong.Ng ỗ tâm trong toàn b h th ng thu c đ a c a Anh.Các thu c đ a c a Anh t ộ ị ủ Gibraltar và Singapore đ u có nhi m v duy trì con đ ụ ệ TK 19 đã đ và x b o h c a Anh có đ c t ượ ừ ộ ủ ượ n Đ đi nh ng n i khác.Nói tóm l nh ng con tàu đi đ n n Đ và t ộ ộ ừ Ấ ữ ữ đ c xây d ng xung quanh n Đ .Chính Lê Nin cũng có l n t ng cho r ng n Đ là m t kho ầ ừ ộ Ấ ự ượ ộ ti p nhiên li u c a th gi ấ ầ i,đi u này có th là m t tuyên b phóng đ i nh ng đ cho th y t m ố ộ ệ ủ ế quan tr ng c a nó v i Anh thì nó không h phóng đ i m t chút nào. ủ ọ Tuy nhiên ở n Đ đã d n đ n s suy vong mà chính s suy y u c a Đ Qu c Anh đã d n đ n vi c m t n ấ Ấ ẫ ộ Ấ Đ .Chính công cu c đ u tranh giành đ c l p c a nhân dân n Đ c ng v i cái giá ph i tr cho ộ vi c ki m soát thu c đ a ngày càng l n h n so v i l ệ này mang l ề Đ trong khuôn kh kh i Th nh V ng chung.Đi u đó có nghĩa là khi đ a kinh t ộ đ a chính tr cũng suy gi m theo. ị V m t quan h đ a chính tr n i b ,khi n Đ giành đ giáo ề qu c gia đ c l p : Pakistan ộ ậ ố châu th sông Indus còn Bangladesh thì chi m ph n l u v c sông H ng.Vi c này đã làm cho ba c này v n n ẫ ướ ướ ệ c,đ c bi ch a gi t ướ ặ ả ư đây là là v i n Đ ,nó v a là m t v n đ chính tr n i b ,v a là v n đ chính tr khu v c.Có l ị ộ ộ ừ ộ ẽ ớ Ấ ệ ng m c nh t c a n Đ và là v n đ chi ph i nhi u nh t đ n các m i quan h v n đ v ề ấ ề ướ ấ qu c t ố ế ủ Ấ
ừ ắ c a n Đ . ộ
ệ ữ Ấ
ộ i v i Trung Qu c
ố ở ỉ ở ỉ Ấ ắ ạ ề ằ
a. Quan h gi a n Đ và Trung Qu c ố ắ ớ ớ ộ ớ
ấ ng thành thiên nhiên hi m tr này,ng ể đ nh phía B c và ệ i ta có th coi hai n ướ ể ị ự ặ ộ ể ả ế ư ế ả ộ ớ i nói trên.Hi n t ấ c này. ố ở ớ i.Đó là cu c xung đ t ộ ộ i, n Đ v n đang ộ ẫ ệ ạ Ấ ố ấ ở ủ hai khu v c biên gi ự ớ ắ ộ ụ ả ế ố ộ ủ n Đ có chung hai đo n biên gi đ nh cu i phía Đông ố trên c n m B c.C hai dãy núi này đ u n m trên dãy núi Himalaya cao ng t.V i vi c hai n ả ướ ằ ở ể hai b c t c nh hai thu c th ộ ư ở ứ ườ ườ khác nhau,khó có s xung đ t ho c tranh ch p đ t đai.Cho nên trong l ch s n Đ ,Trung Qu c ố ộ ử Ấ ấ không ph i là m i nguy hi m c a n ủ ướ ố Th nh ng gi a n Đ và Trung Qu c đã x y ra chi n tranh biên gi ữ Ấ không có h i k t x y ra vào năm 1962 ồ ế ả đòi ch quy n đ i v i vùng đ t ề ố ớ soát.Nh ng cu c xung đ t này không ph i là cu c đ ng đ c a hai đ qu c,mà là s chanh ộ c láng gi ng.Cũng chính vì th ,m c dù ch a có lý do nào đ n Đ ch p đ t đai c a hai n ế ặ ướ ể phía B c giáp v i bang Kashmir do Trung Qu c đang ki m ộ ự ể Ấ ư ấ ộ ủ ư ề ấ
Page 14
c,nh ng h v n coi Trung Qu c là
TRY IT – YOU WILL LIKE IT ! ữ ế
ự ư ổ ướ ọ ẫ ố ộ ả ả ạ ề ộ ủ ầ i ích ra toàn th gi i thì ố ợ ọ ộ ố ố ở ộ ằ ằ ứ Ấ ả Ấ ộ ộ ọ ,s quan quân đ i và quan ch c n Đ cho r ng Trung Qu c là v n đ an ninh s ả ỹ n Đ cho r ng,vi c h i quân c a h năm 2002 ệ ả ộ ể ế ế ậ ộ ọ ự ệ ậ t Nam ) “là t n u Trung Qu c c m th y b đe d a b i hành đ ng này c a chúng tôi.Chúng tôi có ố ả ứ ộ ấ ủ ọ ở c thông đi p này c a chúng tôi ”.Có th nói là ộ ị ủ ệ ể ọ ph i lo ng i v m t cu c chi n tranh t ng l c gi a hai n ả m t đ i th c n ph i c nh giác. ộ ố Th m chí ngày nay,khi Trung Qu c đang có tham v ng m r ng l ế ớ ậ nhi u h c gi ề ấ ề m t c a n Đ .Chính vì th mà m t h c gi ủ ọ ộ ủ Ấ đã có l n thâm nh p đ n t n khu v c Bi n Nam Trung Hoa (t c là bi n đông c a Vi ầ ủ ể m t đi u t ị ề ố ế ý đ nh g i đi m t thông đi p và h đã nh n đ ậ ượ ộ ử n Đ đang r t mu n lìm chân Trung Qu c ố ở Ấ ệ bên kia Eo bi n Malacca. ể ấ ố ộ
ộ ớ ướ
b. Quan h gi a n Đ v i n ệ ữ Ấ
ể
ố ộ
ạ c đ c l p t ượ ộ ậ ừ ở ơ ả ố ỹ ủ ớ
ườ ấ Ấ
ng làm đ i tác chi n l
ắ ng h i quân đ ờ ế Ấ ủ ạ
cách là c Liên Xô không có đ ể ả n t ủ ươ ớ Ấ ườ ể ầ ủ ườ ị ệ ộ ẫ c này.Trong khi y Hoa Kỳ l ủ ể ố ộ ấ ộ ọ ị Ấ ề ng b d n đ n n Đ ,cũng không có l c l ả ườ ự ượ ộ i có m t l c l i n n t ấ ươ ớ ướ ộ ự ượ ố ộ ấ ằ ọ ể ặ Ấ ố Ấ ế ủ ế ố ễ ể ế ố ể ự ự ẩ ố Ấ ủ ố ỗ ố ấ ướ ủ ế ệ ế ấ ỏ c mình.Dù th nào thì kh năng đó c a Hoa Kỳ cũng t ộ ưở ở ng c a Hoa Kỳ ủ ế ướ ả ặ ả ộ ủ Ấ ế ự ủ t.Và trong hai siêu c ộ ế ỉ ệ ơ ộ ờ ắ ủ Ấ t Nam cùng th i.Cũng ờ ị ế c bé h n.Chính sách đ i chi n l ộ ầ t Nam và n Đ là r t khác nhau nên đ ế ố ra r t hi n th c.Vì th ,ngay ự khu v c này.Có th nói đây là ể ự c đi không ngoan c a n Đ trong tình th n ượ ộ ậ ả c đ c l p,c c này v a m i dành đ ừ ớ c c ng c .Khi đó vi c tìm m t b n đ an toàn ệ ố ỗ ư ượ ủ thì ch có Liên Xô là ng th gi i lúc b y gi ườ ấ ế ớ c đúng đ n c a n Đ trong th i ờ ế ượ ạ ườ ng ỏ ả ử ụ ể ủ Ấ ấ ệ ị c có khác nhau là chuy n d hi u. , n Đ mong mu n thi ố ớ ờ Ấ ệ ố ố Ấ ế ố ợ ề ộ ệ ệ ễ ể t l p m i quan h thân thi ế ậ ấ ệ ố ớ Ấ ả Ấ ể
c Nga, M , Pakistan ỹ Theo quan đi m c a G.Friedman,sau khi giành đ tay Đ qu c Anh,thì m i quan ủ ố ế ố h chi n l ộ ự ầ c có m t s g n c nh t c a n Đ là m i quan h v i Liên Xô,b i vì gi a hai n ệ ơ ế ượ ệ ấ ủ Ấ ướ ữ ng.Tuy nhiên l gũi nh t đ nh v h t t i ích qu c gia c b n nh t c a n Đ không ph i là ợ ố ề ệ ư ưở ấ ị ả ộ ấ ủ Ấ ch nghĩa Mác,mà vi c t o ra m t nhà n i m t th ch nghĩa đ qu c ế ố c có kh năng ch ng l ệ ạ ả ướ ộ ứ ủ ộ m i.Khi đó đang là th i kỳ chi n tranh l nh,Liên Xô và M đang tham gia vào m t cu c c nh ộ ạ ạ ờ ế ộ ộ ng y, n Đ tr thành m t tranh t ng l c toàn c u,và trong cu c c nh tranh c a hai siêu c ự ủ ộ ở ộ ạ ầ ổ i ph m r t đáng giá.Đ tránh nguy c r i vào tình tr ng b th ng tr m t l n n a, n Đ ộ chi n l ị ộ ầ ữ Ấ ẩ ạ ơ ơ ấ ị ố ể ế ợ ủ c cho mình đ ki m ch đ i th bu c ph i tr n m t trong hai siêu c ế ượ ế ố ể ề ả ọ ố ộ ộ kia.Và sau khi cân nh c các đi u ki n đ a chính tr , n Đ quy t đ nh ch n Liên Xô.Đó là vì lúc ế ị ộ b y gi ấ m nh đ có kh năng v ng h i quân ạ ả m nh đ v i n Đ và h có đ lý do đ tin r ng Hoa Kỳ đang r t mu n thay th Anh ế ạ ầ ng qu c bi n s m t toàn c u.Đó là m t di n bi n có th đ t n Đ vào t m v i t ộ ộ ớ ư ng m c a Washington. n Đ nhìn th y Hoa Kỳ có đ đ c đi m c a đ qu c Anh.M t khác, n Ấ ủ ặ ắ ặ Đ th y Hoa Kỳ đang mu n thúc đ y cho s tan rã c a các đ qu c châu Âu đ t ấ mình l p ủ ộ ấ đ y ch tr ng cũ c a chúng.Trong khi đó n Đ không mu n Hoa Kỳ thay chân đ qu c Anh ộ ầ trên đ t n đ u n Đ đã tìm cách ngăn ch n nh h t ừ ầ Ấ m t b ộ ướ th và l c c a mình đ u đang y u và ch a đ ề ế cho mình là vô cùng c n thi ầ ra thi n chí v i các n t ướ ớ ỏ c này chánh kh i c nh b đô h l n hai nh Vi kỳ này đã giúp đ t n ư ệ ấ ướ ph i nói thêm là do đi u ki n l ch s c th c aVi ề ả ộ l i đ i ngo i,đ a chi n l ế ượ ạ ị ố ố t,n u không Đ i v i Liên Xô lúc b y gi ế ế ộ ấ ự và thi t b quân s h n là liên minh. n Đ mong mu n Liên Xô s cung c p vi n tr v kinh t ẽ ế ị ộ ẳ c này.Đ i v i n Đ ,quan h c a h v i Liên Xô cũng nh tr giúp v vũ khí h t nhân cho n ệ ủ ọ ớ ướ ề ị s là m t m i quan h hoàn h o,b i vì n Đ không th y kh năng Liên Xô có th áp đăt đ a v ộ ệ ẽ ị ố v tinh cho h .Chính vì v y mà m i quan h gi a n Đ và Liên Xô nhìn chúng là m t m i ệ ữ Ấ ệ
ư ợ ố ộ ọ ạ ả ở ố ấ ộ ậ ộ
Page 15
t đ p.Liên Xô tuy là m t n ấ ế ớ ờ ể ẫ ấ ạ ộ ướ ộ ế i,có đ ậ c có đ ế ườ ướ ườ
TRY IT – YOU WILL LIKE IT ! c r ng l n nh t th gi ườ ử ộ ươ ng ti p xúc tr c ti p.Và,tuy là n ự ế
ắ ầ ư ẻ ầ ớ ờ ể ươ ậ ượ ng ti p giáp r ng l n v i n Đ D ng nh n Đ qu là m t thành qu không h nh ộ ộ ộ ả ế ộ ả ế ớ ớ Ấ ế ng b bi n dài nh t th ớ i nh ng nó v n không có c a ngõ ti p xúc v i n Đ D ng,th m chí ngay c v i Đ i Tây ả ớ ớ Ấ ấ ng b bi n dài nh t i nh ng ph n l n là trông ra B c Băng D ng.Ph n trông ra Thái Bình D ng thì có v ươ c m t khu v c nh ự ả ị ủ ề ỏ ư Ấ c đ a chính tr c a Liên Xô. ộ ươ ị ủ Ấ ả ậ ệ ữ ế ượ ị ố ố n Đ D ng.Th là,đ ch ng l ế ệ ủ ả ể ể ố ộ ộ ươ ủ ủ Ấ ộ ỹ ủ ố ộ ầ ả ướ ướ ng ra bên ngoài nh Liên Xô th i tr ưở ư ủ ấ ở ố ố ế ủ c a ở ộ c này m r ng c.Hoa ướ đây không ủ ạ ọ ữ ữ c Nga k th a v trí qu c t ế ừ ị c không cho phép n ướ c mà ph i lo c ng c n i b trong n ố ộ ộ ả ng duy nh t.Vì th , n Đ gi ộ ờ ế Ấ ườ ng khác n a.Trong tình ữ ườ ệ i quy t v n đ tranh ch p v i Pakistan.Tuy nhiên vi c ể ậ ả c n a khi mà n Đ không còn Ấ ộ ế ấ ế ấ ơ ề ả ộ ế ụ ủ phía Nga cũng nh là Liên Xô,trong khi đó Hoa Kỳ v n ti p t c ng ộ ừ Ấ ẫ ư
ụ ủ ộ ể ướ ủ ượ ướ ở ẻ ọ ộ ế ớ ở ố ư ướ ố ẫ ệ ấ ư ỡ ậ ậ ế ỡ ả ộ ộ ế ấ ộ ố ỗ ặ ự ố ớ ề ả ồ ố ạ ấ ể ầ ữ ữ ế ợ ớ ợ ự ể ề ả quan h t ệ ố ẹ gi ớ ư D ng nó cũng không có đ ươ th gi ế ớ h o lánh và xa trung tâm kinh t -văn hóa-chính tr c a Nga. Vì v y có đ ẻ h ưở trong chính sách chi n l ố Trong m t Hoa Kỳ,m i quan h gi a Liên Xô- n Đ qu th t là m t m i nguy hi m.M i ộ ắ quan h này s c n tr s ho t đ ng c a h i quân M ạ Ấ i n ỹ ở Ấ ẽ ả ở ự ạ ộ Đ ,M ng h Pakistan-đ i th truy n kỳ c a n Đ . ộ ố ộ ề khi Liên Xô tan rã vào cu i năm 1991,n Ngày nay,k t ể ừ Liên Xô,tuy nhiên cu c kh ng ho ng tr m tr ng trong n ọ ủ t m nh h ờ ướ ầ ả Kỳ không còn đ i th c nh tranh mà tr thành siêu c còn là con bài quan tr ng đ tranh giành gi a Hoa Kỳ và nh ng siêu c hình đó, n Đ quay sang t p trung gi ớ ấ i quy t v n đ nafycos v nh không còn đ n gi n nh tr gi ư ướ ữ ẻ ư ề ả nh n đ c s ng h t ậ ượ ự ủ h Pakistan. ộ Tuy nhiên,sau v kh ng b ngày 11-9-2001,tình hình đã chuy n h ng m t cách căn ố đây l c đây đ Afganistan tr b n.Chính quy n Taliban ạ i c Hoa Kỳ ng h h t mình thì gi ề ả ờ ộ ế là k thù s m t c a M .Nh ng s ki n có ý nghĩa quan tr ng nh t v i n Đ là m i quan h ệ ự ệ ỹ ố ộ ủ ấ ớ Ấ ố gi a Hoa Kỳ và Pakistan – n c v n có m i quan h r t thân thi t v i Taliban – tr nên x n đi ữ ấ ề ợ ủ h t,th m chí nó còn d n đ n m c g n nh tan v .V y là đ t nhiên quy n l i c a h n bao gi ứ ầ ờ ế ơ Hoa Kỳ và n Đ đi đ n ch g p g .C hai đ mu n Pakistan có hành đ ng ch n áp m nh tay ạ ề Ấ h n đ v i các nhóm H i giáo c c đoan,c hai cũng đ u không mu n Pakistan phát tri n vũ khí ơ ấ h t nhân.Các cu c ti p xúc gi a phái đoàn,các nhà lãnh đ o c p cao gi a hai bên có t n su t ạ ngày càng nhi u;nh ng b n ghi nh h p tác,cam k t h p tác phát tri n trên nhi u lĩnh v c gi a ữ hai c ộ ế ề ữ ng qu c này. ố ườ
i g n nhau h n
ơ
M - n ngày càng xích l ố
ả ộ ẫ ữ
ỹ Ấ Tuy nhiên theo G.Friedman,vi c l p l ệ ậ ạ m t trong nh ng s thay đ i căn b n trong chi n l ả ổ ự m t hòn đ o b ki m t a b i nh ng dãy núi bao quanh g n h t trên đ t li n.M i quan tâm hàng ỏ ở ị ề
ạ ầ i m i quan h gi a Hoa Kỳ và n Đ không ph i là Ấ ệ ữ c đ a chính tr c a n Đ . n Đ v n là ị ủ Ấ ấ ề
ế ượ ị ầ ộ ộ Ấ ố ộ ộ ữ ế ả
Page 16
c c a riêng nó.Nó có m đ i th là Pakistan,tuy nhiên ủ
TRY IT – YOU WILL LIKE IT ! ấ ấ ướ ủ
ự ố ố ẫ ế ể n Đ ,nh ng m i quan h gi a hai n t đ p h n. đ u c a nó v n là s th ng nh t đ t n ầ ủ đây không đ n m c là đ i th không th chinh ph c,hi n t ủ ệ ữ Ấ ụ ệ ạ c đang d n tr nên t ầ ể ướ ộ ư ứ ố ở ộ ố i ch có Hoa Kỳ là có th xâm chi m ế ỉ ố ẹ ơ
ị ế ủ Ấ
Ấ ộ ươ
ng gi a Á-Âu-Phi nói riêng và th gi ọ ườ
ộ ế ữ
ố ụ ng giao th ố ế ớ ự Ấ ệ ế ớ ạ ộ ươ ế ự Ấ ủ ầ
ộ ươ m t v trí đ a chi n l c quan ị ế ượ ữ ộ ị ươ ng Tây và Ph i ph ng ươ ế ớ ng và các qu c gia bao ể ả ạ ươ i và m t đi u ề i,chi m 1/4 di n tích th gi ộ ệ i.T o khu v c này hi n nay cũng ệ c vũ khí c có kh năng ch t o đ
ả ế ạ ượ ơ ở ữ
ọ ể ấ ng giao ườ quan tr ng liên quan đ n l ọ ự ữ Ấ ủ ế ườ ủ i có th th y rõ n a, n Đ D ng là n i có các tuy n đ ộ ươ ỉ ố ư ộ ế ợ Ấ ơ i ích c a không ch trong khu v c mà còn c a các ộ ổ ng qu c.T th i xa x a,c ph ố ươ i.Trong khu v c này, n Đ n i lên nh m t qu c gia trung tâm và đang có xu ộ ườ
c đ t cho tên c m t đ i d ng Tây đ u tr n n Đ ọ Ấ ề ề ướ Ấ c. n ố ớ ng,và ngày nay n Đ v n là m t đi m đ n h p d n đ i v i nhi u n hào khi tên n ộ ươ ự ộ ề ự ừ ờ ộ ẫ Ấ c mình đ ướ ộ ng Đông và ph ế ấ ẫ ả ộ ạ ươ ư ế ng r ng l n.Riêng ớ ự Ấ ộ ị ứ ơ ự ế ế ớ ủ ề ủ Ấ ằ ị ố ọ h t v vai trì c a mình trong khu v c và ờ ế ề i.Nhà nghiên c u G.Friedman cho r ng,trong l ch s truy n th ng c a n Đ ,nh ng ộ ữ ố ề ạ ầ ế ế ượ c này h u h t là v v n đ ph m vi n i b ch ả i v n theo Friedman thì m c dù đã có chú ý đ n dòng ch y c ch y u c a n ủ ế ủ ướ ệ ạ ẫ ộ ộ ứ ế ở ế ớ ố mi n Nam Á ớ ạ ạ ộ ẫ ộ ầ ộ th i đi m hi n nay cho th y n Đ không ch có quan đi m h ể ụ ị Ấ i h n trong ti u l c đ a n ề ướ ể ệ c v kinh t bên ngoài.Và hi n t ư ề ở ờ ộ ơ ả ủ Ấ ể ấ Ấ ứ ộ ể ấ ướ ề ố ng qu c ngang hàng v i các c ớ n Đ luôn tăng tr ố ế Ấ ưở ộ ể n lên tr thành m t c ộ ườ ế ề ế ỷ ộ Ấ ự ậ ồ ặ ả c các c ng n i.H n ơ ộ ệ ,quân s và quan h ự ng qu c khác trên th ế ườ ạ ượ ng m nh và đã đ t đ c ạ ng chi năm 1998, n Đ đã tăng c ườ ộ 13% lên 25% m i năm.M c dù ch a ph i là n c phát ư ụ ể ừ ướ ng qu c khác ph i tính đ n trong ván ả ộ ặ Ấ ượ ế ể ố ự ướ ủ ể ớ ng ngo i c a n Đ không gi ng v i quan đi m c a các n ố ậ ả ng ngo i này ch ạ c khác ủ ể ướ ự Ấ ằ vì th mà Friedman cho r ng m i ố ẽ ư ộ ỉ ộ ộ ạ Ấ ặ ỉ ả ạ ớ ư ố ố ộ ươ Ấ ế ự Ấ ộ ươ ố
C. V th c a n Đ trong khu v c n Đ D ng ự Ấ V i v trí n m trên tr c trung tuy n Á-ÂU, n Đ D ng gi ằ ớ ị tr ng trên con đ ươ Đông nói chung.Theo th ng kê thì khu v c n Đ D ng (k c đ i d ộ ươ quanh n Đ D ng) có s dân b ng 1/3 c a th gi ế ế ớ ằ ố ng d u m c a th gi t là nó chi m h n 40% tr l đ c bi ỏ ủ ữ ượ ự có hai qu c gia đang s h u vũ khí h t nhân và m t s n ộ ố ướ ạ ố h t nhân ( Iran ) ạ Có m t đi u mà m i ng ộ ề ng qu c t th ố ế ươ c trên th gi n ế ơ ướ h ng tr thành c ư ả ươ ướ ở là n i giao th ể ộ ơ Đ cũng luôn t ượ ặ đi u đó cũng đã cho th y n Đ có m t v trí quan tr ng nh th nào trong khu v c này. ấ Ấ Vì th ngày nay n Đ đang có ý th c h n bao gi ộ trên th gi ứ ử m i quan tâm chi n l ề ấ không là năm ự i nh ng m i quan tâm c b n c a n Đ v n luôn gi c a th gi ủ Đ ,n i mà nhi u thành ph n săc t c có th làm nên m t khu v c đa d ng ự ở ộ ơ này.Tuy nhiên ể ỉ bao gi h t, n Đ đang quan tâm đ ra s c phát tri n đ t n ế ờ ế Ấ qu c t đ v ố ế ể ươ ở i.T cu i th k 20 đ n nay,n n kinh t gi ớ ừ ố nhi u thành t u.Theo m t ngu n tin đáng tin c y thì k t ể ừ ề tiêu cho ngân sách qu c phòng,c th t ỗ ố tri n cao,nh ng xét v nhi u m t, n Đ đã đ ề ườ ề ư i. bài khu v c và trên th gi ế ớ Tuy nhiên quan đi m h ộ ướ ạ ủ Ấ nh Hoa Kỳ,Nga,Trung Qu c hay th m chia là c Nh t B n.Quan đi m h ả ố ậ ư khu v c n Đ D ng.Có l i h n ch y u y u v n ch gi ộ ươ ủ ế ở ỉ ớ ạ ế ẫ ự quan tâm c a n Đ ch gói g n trong ti u l c đ i n Đ .Nh ng ch tính riêng trong khu v c ể ụ ạ Ấ ọ ủ Ấ n Đ D ng, n Đ cũng đã g p không ít thách th c.T i đây, n Đ không ch ph i c nh tranh Ấ ứ v i các th l c bên ngoài nh Trung Qu c,M ,Nga … mà còn ph i c nh tranh v i các qu c gia ỹ ớ ả bao quanh n Đ D ng,trong đó có các qu c gia đáng ph i chú ý nh Pakistan,Myanmar – c hai đ u có m i quan h r t thân thi
ể ế ỉ ộ ả ạ ư ế ủ t v i Trung Qu c ( hi n nay xu th ngo i giao c a ế ớ ệ ấ ả ệ ề ạ ố ố
Page 17
ổ ướ ươ c châu Phi;các n ộ ắ Ấ b Ấ ư ng hóa h p tác ) .Ngoài ra còn có m t s n ộ ố ướ ở ờ c c b Đông n Đ ướ ở ờ ộ t trên n Đ Ấ ố ố ố ộ ấ ả ế ớ ề ộ ộ ứ ượ c v trí trên toàn b khu v c n Đ ộ ướ ự Ấ ng v ộ ộ ệ ị ủ ớ ụ ẳ ư ộ ế ố ượ ị ố ớ Ấ ộ ệ ạ Ấ ng nh đã đ l n đ i v i n Đ . ộ ệ ớ Ấ ằ ộ ố ươ i quan h v i Hoa Kỳ, n Đ s đóng ng trong m i t ộ ọ Ấ ườ ộ ố
i, n Đ đang hy v ng r ng b ng vi c l p l ệ ậ ạ i l c l ạ ượ ượ ệ ể ủ ộ Ấ ộ ờ Ấ ố ệ ổ ừ ượ ọ ả ẽ ả ể ệ ậ ừ ệ ờ ộ ồ ườ ằ ự ượ bên ngoài vào b ng đ c l n trong vi c ki m soát các con đ ể ữ ế ằ ở ầ
ẩ ừ ặ ấ ượ ụ ộ ẽ ng quan gi a Nga,Hoa ữ ng ti m l c quân ự ề ả ng h i ể ự ượ ng h i quân Trung Qu c hi n đang n i lên. n Đooh hi u rĩ ể Ấ ở c các nguy c ng bi n n Đ ,đ ng th i có kh năng tham gia cùng các ả ể Ấ ng giao thông quan tr ng gi a Đông và Tây qua n Ấ ọ ườ Trung Đông cho khu v c t r ng vi c chuyên tr d u m t ự ỏ ừ ệ Trung ng d u m nh p kh u t ậ ỏ ầ ộ ấ ớ ả ứ Ấ ệ ộ ươ ề ả ộ
TRY IT – YOU WILL LIKE IT ! ng đa ph Myanmar đã thay đ i theo h ợ Tây và Tây-B c n Đ D ng nh Iran và m t s n ộ ố ướ ở ư ộ ươ D ng nh Thai Lan hay Malaysia cũng đang mu n có vai trò đi u ti ươ ế ề ả D ng.Trong tình hình đó,v i truy n th ng là m t qu c gia đa s c t c và đa tôn giáo,luôn ph i ươ ắ ộ ề i quy t các v n đ n i b ch không ph i là m t đ qu c có thành tích bành tr gi t ra ả kh i ti u l c đ a n Đ ,thì nhi m v kh ng đ nh đ ệ ỏ ể ụ ị Ấ D ng đã là m t nhi m v d ụ ườ ộ ươ Hi n t ọ ằ m t vai trò quan tr ng trong vi c cân b ng l ằ Kỳ,Trung Qu c và n Đ .Tuy nhiên,đ có th ch đ ng, n Đ đang tăng c ể s ,trong đó có ti m l c quân s h t nhân.Đ ng th i n Đ cũng chú ý phát tri n l c l ự ạ ự ồ ự ề quân đ có th đ i tr ng v i l c l ớ ự ượ ả ể ố ọ r ng vi c gia tăng l c l ng h i quân s giúp h đ m b o vi c ngăn ng a đ ả ằ xâm nh p t n ệ ướ ớ t chúng ta bi Đ D ng.Đ c bi ệ ộ ươ Đông Á – nh t là Nh t B n,qu c gia ph thu c r t l n vào l ố ậ ả Đông – đ u ph i đi qua n Đ D ng.Đây là công vi c mà trong quá kh n Đ không có kh Ấ năng tham gia.
ố ề ộ ở ấ ả ị trên s là đi u giúp cho n Đ tr thành m t đ i c ộ ạ ườ Ấ ố ủ ị ổ ờ ữ ị ộ ướ ộ ộ ệ ế ỷ ủ ị ủ ể ủ ọ ở ả ọ ặ ườ ự ề ề c ) ,Đ a chính tr đã ch ng t ớ ầ ứ ể ủ ị là m t b môn khoa h c đ c bi ỏ ế ự ậ ả ế ị ố ộ ự ị ộ ậ ự ị t vong nh tr ớ ị ẽ ng h p c a Đ c Qu c Xã và Nh t B n tr ố ợ ủ ế ệ ứ ị ả ị ư ườ ọ ộ ớ ọ ộ ố ủ ủ ể ể ố
IV. K t Lu n ậ ế ng qu c.Và đó cũng là T t c các y u t ẽ ế ố ỉ ý nghĩa và vai trò c a đ a chính tr trong chính sách phát tri n c a qu c gia này. V i tu i đ i ch ớ h n m t th k c a mình ( trong khi nh ng môn khoa h c c b n khác có tu i đ i hàng ngàn ổ ờ ơ ộ năm tr t chính b i ý nghĩa xã h i ở ứ ng phái th c hành khác nhau, và nhân văn c a nó.V i nhi u lý thuy t nghiên c u và nhi u tr Đ a chính tr đã góp ph n to l n vào s phát tri n c a m t qu c gia.Tuy nhiên n u b áp d ng ụ ố m t cách tiêu c c,Đ a chính tr s là v t c n kìm hãm s phát tri n c a m t qu c gia,th m chí ể ủ ộ c đây.Chính vì v y đi đ n ch di ậ ỗ ệ ậ ả ướ ự c hi u qu xã h i tích c c nhi m v c a các nhà khoa h c là làm cho đ a chính tr phát huy đ ộ ụ ủ ệ ượ sao cho x ng đáng v i m t m n khoa h c chính th ng.Và trong b ể ủ ng phát tri n c a c đ ướ ườ ứ mình,chính ph c a m i qu c gia cũng nên ch n cho mình chính sách phát tri n khôn ngoan đ ọ đi lên m t cách b n v ng .
ỗ ề ữ ộ
Page 18
TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
ả
• T p bài gi ng
ậ
ệ ả Đ a chính tr th gi
Tài li u tham kh o : ị ế ớ ...................................Đ i h c KHXH
ạ ọ
ị
i ị
&NV ể ủ c và chính sách phát tri n c a
ị
ế ượ
•................................. Đ a chính tr trong chi n l qu c gia ố
............................... Nguy n Văn Dân,NXB Chính tr qu c gia,xu t b n năm
ấ ả
ễ
ố
ị
2009 • “ n Đ : s tr i d y c a m t c ộ ự ỗ ậ ủ Ấ
ộ ườ
ớ ”.........................................
Vietnamnet.vn, ngày 2-7-2007,theo Ph
ng Loan.
ng qu c m i ố ươ
• “India and the Emging Geopolitics of the Idian Ocean Region”
,
• M t vòng quanh đ t n
ấ ướ Ấ
ộ ................................................................
...................................www.apcss.org c n Đ ộ Tr n Vũ B o,NXB Văn hóa thông tin Hà N i,2005
ầ
ả
ộ
• “The Geopolotics of Idian” ...............................................George Friedman
