Tiểu luận Vật liệu xây dựng: Vật liệu thép

Ờ

Ầ 

 L I NÓI Đ U oOo

ừ ư ế ố ở ơ ề ượ ấ ườ T x a đ n nay, n i ăn ch n luôn là v n đ đ c con ng ầ i quan tâm hàng đ u.

ở ẽ ắ ầ ừ ụ ậ ủ ề ạ ọ ố B i l , m i phong t c, t p quán, sinh ho t, ăn u ng c a ta đ u b t đ u t ư ừ đây. T xa x a,

ế ồ ừ ụ ộ ố ổ t tiên ta đã bi ể ư t dùng các hang đ ng đ c ng và sinh s ng, r i t ữ ế đó phát ki n ra nh ng

ơ ở ầ ư ế ế ự ạ ồ ố ươ cách t o d ng cho mình n i đ u tiên nh bi t x p ch ng các kh i đá t ng thích lên

ấ ế ư ấ ữ ế ẵ ạ ắ ằ nhau hay g n k t chúng b ng nh ng ch t k t dính thô có s n nh đ t sét, th ch cao, v.v…

ữ ươ ứ ự ủ ườ ờ ỳ Đó chính là nh ng ph ầ ng th c xây d ng đ u tiên c a con ng i. Qua các th i k , nhu

ủ ỏ ậ ệ ề ả ầ c u c a con ng ườ ề ơ ở ạ i v n i l ặ i càng cao đòi h i v t li u làm ra ph i càng có nhi u đ c

ậ ố ộ ề ơ ố ị ố ỹ tính k thu t t t (có đ b n cao h n, ch ng ch u ăn mòn t t, cách âm, cách nhi ệ ố t t t,

ự ủ ể ộ ườ ề ể ắ v.v…). Ngoài ra, s phát tri n c a xã h i loài ng ủ ớ ự i còn g n li n v i s phát tri n c a

ậ ệ ụ ả ế ố ấ ậ ỹ ế ị công c s n xu t và k thu t, mà v t li u là y u t quy t đ nh cho hai ngành này.

ớ ự ư ủ ể ậ ọ ỹ ủ Ngày nay, v i s phát tri n nh vũ bão c a khoa h c và k thu t thì vai trò c a

ạ ậ ệ ậ ệ ề ấ ọ ở ọ ơ ớ ngành v t li u h c càng ngày càng tr nên quan tr ng h n. Có r t nhi u lo i v t li u m i

ữ ượ ộ ặ ứ ằ ầ ờ ớ v i nh ng tính năng v t tr i, đ c bi ệ ượ t đ ể ủ c ra đ i nh m đáp ng nhu c u phát tri n c a

ư ậ ệ ậ ệ ờ ố ệ ệ ẫ ọ khoa h c – công ngh và đ i s ng nh v t li u áp đi n, v t li u siêu d n, v.v… Tuy nhiên

ư ề ẫ ữ ộ ả ấ ọ ố ậ ệ v t li u truy n th ng nh thép v n gi ờ ố m t vai trò quan tr ng trong s n xu t và đ i s ng

ạ ậ ệ ệ ả ấ ở ớ ớ ủ c a chúng ta b i vì so v i các lo i v t li u khác thì vi c s n xu t ra thép v i kh i l ố ượ ng

ể ề ữ ễ ố ơ ỉ ượ ươ ử ớ l n là d dàng, ít t n kém; h n n a, ta có th đi u ch nh hàm l ng, ph ng pháp x lý,

ử ụ ể ạ ứ ụ ệ ề ằ ạ ấ n u luy n đ t o ra nhi u lo i thép khác nhau nh m đáp ng các m c đích s d ng khác

nhau trong th c t ự ế .

ộ ố ắ ặ ạ ồ ễ ế ượ Trong cu c s ng, ta d dàng b t g p các lo i đ dùng, chi ti t, máy móc, đ c ch ế

ả ế ượ ừ ộ ạ ừ t o t thép. Tuy nhiên, không ph i chi ti t nào cũng đ c làm t ả ạ cùng m t lo i thép; ph i

ầ ủ ử ụ ụ ứ ế ầ ể ự ế ạ ọ tùy vào ch c năng, m c đích s d ng và yêu c u c a chi ti ạ t c n ch t o đ l a ch n lo i

ư ậ ợ ế ạ ả ượ ấ ượ thép cho phù h p. Có nh v y thì chi ti ớ ả t t o ra m i đ m b o đ c ch t l ng.

ậ ứ ụ ư ể ề ạ ặ ơ ỹ ả Đ giúp làm rõ h n v các lo i thép, đ c tính k thu t, ng d ng cũng nh cách b o

ế ề ạ ả ậ ệ qu n thép, nhóm chúng em xin mang đ n cho các b n đ tài trong bài ti uể “V t li u thép”

ậ ỏ lu n nho nh này!

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ể ư ư ế ệ ề ế Bài thuy t trình có th ch a hoàn thi n và còn nhi u thi u sót nh ng nhóm chúng

ư ể ế ế ể ọ em hy v ng cô có th xem xét và đ a ra nhi u ý ki n đóng góp khách quan đ bài làm

ượ ơ đ ỉ c hoàn ch nh h n.

ơ Nhóm chúng em xin chân thành cám n cô!

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 2

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

 M C L C

Ụ Ụ 

Ầ

Ờ

1   L I NÓI Đ U ..............................................................................................   M C L C 3 Ụ Ụ ..................................................................................................... 6  Ộ  N I DUNG ................................................................................................... I.Khái ni mệ 6 ...................................................................................................... ồ ố 6 ................................................................................................... II.Ngu n g c III.Phân lo iạ 7 ....................................................................................................

ầ ọ 7 1)Phân lo i theo thành ph n hóa h c ...............................................................................

ặ ệ

a)Thép ch t l b)Thép ch t l c)Thép ch t l d)Thép ch t l ạ

ấ

ự

ạ 7 a)Thép cacbon .................................................................................................... b)Thép h p kimợ ................................................................................................. 7 ạ ụ 2)Phân lo i theo m c đích 8 ............................................................................................... ế ấ 8 a)Thép k t c u .................................................................................................. b)Thép d ng cụ ụ 8 ................................................................................................. ệ ặ ấ ậ c)Theo tính ch t v t lý đ c bi 9 t ........................................................................ ấ ượ ạ 9 ..................................................................................... 3)Phân lo i theo ch t l ng thép ườ ấ ượ ng bình th 9 ........................................................................ ng ố ấ ượ 9 ....................................................................................... t ng t ấ ượ ng cao 9 ...................................................................................... ấ ượ ........................................................................ ng cao đ c bi 9 t ứ 9 4)Phân lo i theo m c oxi hóa ......................................................................................... a)Thép l ngặ 10 ...................................................................................................... b)Thép sôi 10 ........................................................................................................ c)Thép bán l ngặ 11 ............................................................................................... ậ ủ ỹ ặ IV.Đ c tính k thu t c a thép 11 ................................................................... ậ ố ỹ 1)Các thông s k thu t 11 ................................................................................................. ể 11 ........................................................................................... a)C u trúc tinh th ọ ầ b)Thành ph n hóa h c 11 ..................................................................................... ố ệ ủ 11 c)S hi u c a thép xây d ng .......................................................................... 11 ........................................................................................................... Thép carbon: ấ ợ Thép h p kim th p: 12 ............................................................................................... ệ ủ 12 .................................................................................................. 2)S làm vi c c a thép

ệ ủ ị ự 12 a)S làm vi c c a thép ch u kéo .....................................................................

ề

ệ ủ ị ự ồ ạ Giai đo n đàn h i: 12 ................................................................................................. ả ạ 12 ..................................................................................................... Giai đo n ch y: ố ạ ủ ................................................................................. Giai đo n c ng c (tái b n): 12 ự 12 ..................................................................... b)S làm vi c c a thép ch u nén

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 3

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ị ệ ủ ố 14 c)S làm vi c c a thép ch u u n .....................................................................

ẻ ạ ạ

ấ

ệ ệ

ả

ự ồ Giai đo n đàn h i: ................................................................................................. 14 ạ ế 14 Giai đo n có bi n d ng d o: ................................................................................ ạ ệ ượ 14 ng phá ho i ............................................................................................ 3)Các hi n t ả ươ V.Các ph ng pháp s n xu t thép 15 ............................................................ ươ 1)Ph ng pháp Bessemer 15 ............................................................................................... ươ 2)Ph 16 ................................................................................................... ng pháp Martin ươ ệ ng pháp lò đi n 3)Ph 16 ................................................................................................... ủ ụ Ứ 17 ................................................................................. VI. ng d ng c a thép ỉ 1)Thép không g (Inox) 17 ................................................................................................... a)Trong dân d ngụ 17 ............................................................................................. b)Trong công nghi pệ 17 ....................................................................................... ặ Công nghi p n ng: 17 ................................................................................................ ẹ 17 .................................................................................................. Công nghi p nh : 18 2)Thép silic ..................................................................................................................... 18 3)Thép cacbon ................................................................................................................ 18 VII.B o qu n thép ........................................................................................ 19 VIII.Các lo i thép .........................................................................................

ạ ỉ

ỉ

Ứ ụ ủ ạ

ả ạ ỉ 1)Thép không g (Inox) 19 ................................................................................................... ồ ố 19 ............................................................................................................ Ngu n g c: ẩ ạ i sao thép l Bí n t 20 i không g : ............................................................................ Phân lo i:ạ ............................................................................................................... 20 ủ ặ 21 ...................................................... Các đ c tính c a nhóm thép không g – Inox: ỉ 2) ng d ng c a các lo i thép không g 22 ......................................................................... 24 .................................................................................................................... 3)Thép Silic

ị ướ

ồ ạ ượ

ệ ử a)Khái ni mệ 24 ..................................................................................................... ặ b)Đ c tính 24 ........................................................................................................ c)Thành ph nầ 24 ................................................................................................... d)Ch t oế ạ ......................................................................................................... 25 e)Phân lo iạ 25 ....................................................................................................... ộ ộ 25 ng cán ngu i .............................................. f)Thép cu n Silic không đ nh h Ứ ụ ng d ng: 26 .............................................................................................................. 4)Thép Carbon 26 ................................................................................................................ a)Khái ni mệ 26 ..................................................................................................... b)Phân lo iạ 26 ....................................................................................................... ổ ứ ế ả vi và hàm l Theo t 26 ............ ch c t ng carbon trên gi n đ tr ng thái Fe – C: Theo công d ng:ụ 26 .................................................................................................... ươ Theo ph 27 .............................................................................. ng pháp luy n kim: ươ 27 ng pháp kh oxi: .................................................................................. Theo ph

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 4

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ượ 27 ng carbon: ........................................................................................

Theo hàm l  L I K T Ờ Ế

 29 ....................................................................................................

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 5

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi



Ộ

 N I DUNG

I. Khái ni mệ

ớ ớ ầ ắ ừ ế 0,02% đ n 2,06%

ọ ạ ượ

ủ ọ ể ủ ộ ố ng, và m t s nguyên t ấ ử ắ hóa h c khác. Chúng làm tăng đ c ng, h n ch s ộ

ằ ủ ng khác nhau c a các nguyên t

ồ

ể ố ự ườ ứ ấ ượ cacbon cao có th tăng c

ớ ắ ễ i đa c a carbon trong s t là

0C; n u l

ố ế ự ộ ứ ề ể ướ i tác đ ng c a nhi u nguyên nhân s t trong c u trúc tinh th d ố và t c a chúng trong thép nh m l ư ộ ứ ườ hòa tan t ở ả ạ ượ ụ ể ớ ỷ ệ l ỷ ệ ơ i giòn và d gãy h n. T l ng ( tr ng thái Austenit) x y ra

ế ượ ẽ ẩ

ở ạ ấ ộ ơ ơ ơ ớ ng l c kém h n. Pha tr n v i cacbon cao h n 2,06% s đ

c gang. Thép cũng đ ườ ắ

ỷ ệ ủ ộ ộ ứ ng đ c ng và c ố ủ 1.147 ấ ả ự ẽ ượ ấ ệ ớ ắ t v i s t rèn, vì s t rèn có r t ít hay không có cacbon, th ườ ệ ọ ọ

ệ ắ ạ ử ả ộ

ẩ ỗ ế ằ ế ợ ỉ

ị ậ ệ ượ c thay th b ng các h n h p v t li u khác, và cacbon n u có, ch là ộ ượ ư ợ Thép là h p kim v i thành ph n chính là s t (Fe), v i cacbon (C), t theo tr ng l di chuy n c a nguyên t ố ượ khác nhau. S l ể ụ ứ m c đích ki m soát các m c tiêu ch t l ng nh đ c ng, đ đàn h i, tính d u n, và s c ứ ề b n kéo đ t. Thép v i t ng l c kéo đ t ư ắ so v i s t, nh ng l ọ ng cacbon cao 2,06% theo tr ng l ả ệ ộ ơ h n hay nhi t đ hòa tan th p h n trong quá trình s n xu t, s n ph m s là xementit có ượ ườ c c ơ ng là ít h n 0,035%. phân bi Ngày nay ng i ta g i ngành công nghi p thép (không g i là ngành công nghi p s t và ư thép), nh ng trong l ch s , đó là 2 s n ph m khác nhau. Ngày nay có m t vài lo i thép mà trong đó cacbon đ không đ c a chu ng.

ồ ố II. Ngu n g c

ớ ờ ề ư ườ i ta đã ch t o thép v i nhi u ph

ế ế ạ ươ ướ Tr ả ươ ả ơ ệ

ớ

ở ấ ạ ố

ổ

ả ữ

ộ ự ờ ấ ệ

ấ ả ấ ồ ổ ế ơ ượ ượ ệ ậ ổ ề c phân thành nhi u c p b c và đ ồ c các t

ậ ụ c th i kì Ph c H ng ng ng pháp kém ư ế ỉ ệ ệ ử hi u qu , nh ng đ n th k 17 sau tìm ra các ph ng pháp có hi u qu h n thì vi c s ơ ữ ế ỉ ổ ế ệ ở ụ d ng thép tr nên ph bi n h n. V i vi c phát minh ra quy trình Bessemer vào gi th k ạ ượ ả ộ 19, thép đã tr thành m t lo i hàng hoá đ c s n xu t hàng lo t ít t n kém. Trong quá ươ ệ ố ơ ấ ư ng pháp th i ôxy, thì giá thành s n xu t t h n nh ph trình s n xu t càng tinh luy n t ậ ạ ủ ấ ượ càng th p đ ng th i tăng ch t l ng c a kim lo i. Ngày nay thép là m t trong nh ng v t ầ ế ớ i và là thành ph n chính trong xây d ng, đ dùng, công li u ph bi n nh t trên th gi ứ ấ ườ ng thép đ nghi p c khí. Thông th ch c ẩ đánh giá xác nh n theo chu n riêng.

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 6

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

III. Phân lo iạ

ạ ầ ọ 1) Phân lo i theo thành ph n hóa h c

ầ ộ ọ ượ ạ Trong s ph thu c vào thành ph n hóa h c thì thép đ c phân lo i thành thép

ự ụ ợ cacbon và thép h p kim.

a) Thép cacbon

ả ượ ế ấ ổ ả ỉ ọ Chi m t tr ng l n nh t trong t ng s n l ố ớ ng thép (kho ng 80% – 90%). Đ i v i

ế ớ ứ ự thép cacbon thì theo th t có th phân thành :

ố ớ ượ ầ

ứ ư ủ ư

ặ ứ

Thép ch a ít cacbon ,đ i v i thép này thì thành ph n cacbon trong thép ko v ộ ứ ẻ ầ ể ộ ề ộ ứ ế ạ ế

ậ ị t quá ấ ộ ề 0,25%, đ c tr ng c a thép này là d o dai cao, nh ng đ b n đ c ng th p ừ ế 0,25% – 0,6%. – Thép ch a cacbon trung bình, thành ph n cacbon trong thép chi m t ị ả ọ Thép này thì đ b n, đ c ng cao, dùng đ ch t o các chi ti i tr ng tĩnh và t máy ch u t ch u và đ p cao.

ề ầ ượ t quá

Thép nhi u cacbon, thành ph n cacbon trong thép cao h n 0,6% (ko v ụ ắ ể ế ạ ụ ườ ụ ậ ơ ụ 2,14%), thép này dùng đ ch t o d ng c c t, khuôn d p, d ng c đo l ng.

b) Thép hợp kim

ố ớ ơ ợ ấ Có đ b n cao h n h n thép cacbon, nh t là sau khi tôi và ram. Đ i v i thép h p

ạ ộ ề ẳ ể kim thì có th phân lo i thành:

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 7

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ầ ấ ợ ố ợ ượ H p kim th p, thành ph n các nguyên t h p kim trong thép không v

 ầ ợ ố ợ t quá 2,5%. ừ ế H p kim trung bình, thành ph n các nguyên t h p kim trong thép chi m t 2,5

10%.

ầ ợ ố ợ ơ H p kim cao, thành ph n các nguyên t h p kim trong thép cao h n 10%.

ụ ạ 2) Phân lo i theo m c đích

ụ ượ Theo m c đích thì thép đ c phân thành các nhóm sau:

a) Thép kết cấu

ể ả ẩ ả ấ ấ ớ Kh i l ế ạ ng l n nh t. Dùng đ s n xu t, ch t o các s n ph m dùng trong ngành

ố ượ ơ ế ạ ự xây d ng và c khí ch t o máy:

b) Thép dụng cụ

ụ ắ ụ ứ ụ ậ ấ ố ọ ụ ể ả C ng và ch ng mài mòn, vì v y dùng đ s n xu t các d ng c c t, g t, d ng c đo

ế ạ ậ ườ l ng, ch t o khuôn d p.

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 8

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

c) Theo tính chất vật lý đặc biệt

ạ ẳ ị vi c xác đ nh tính ch t t

ư ừ ệ Ch ng h n nh t ỏ ệ ố ở ệ

ấ ừ ủ c a thép ậ hay là h s n dài nh , mà ta phân thành: thép kĩ thu t đi n, …

ệ ẳ ư ấ Theo tính ch t hóa h c đ t bi

ị ọ ặ ề ạ t : ch ng h n nh phân ỉ thành thép ch u nóng hay thép b n nóng, thép ko g …

ấ ượ ạ 3) Phân lo i theo ch t l ng thép

ừ ự ạ ư ấ ỳ

ầ ủ T s có m t c a các t p ch t có h i: l u hu nh và phôtpho trong thành ph n c a ợ ặ ủ ể ạ ỏ ỗ h n h p thép ta có th chia nh thành các nhóm sau:

a) Thép chất lượng bình thường

ư ứ ả ỗ ỳ

ợ Thành ph n thép ch a kho ng 0,06% l u hu nh và 0,07% photpho trong h n h p, ượ ấ ẻ lò L – D, năng su t thép cao và giá thành r . ầ ệ ừ c luy n t thép đ

b) Thép chất lượng tốt

ứ ư ầ ỗ ợ Thành ph n thép ch a kho ng 0,035% l u hùynh và 0,035% photpho trong h n h p,

ượ ệ ở ồ ả ệ đ c luy n lò mactanh và lò đi n h quang.

c) Thép chất lượng cao

ứ ầ ỗ ợ Thành ph n thép ch a kho ng 0,025% l u hùynh và 0,025% photpho trong h n h p,

ư ệ ệ ồ ấ ượ ượ ệ ở ả lò đi n h quang dùng nguyên li u ch t l ng cao. đ c luy n

d) Thép chất lượng cao đặc biệt

ứ

ỳ ằ ượ ệ ệ ồ ả lò đi n h quang, sau đó đ

ầ ỗ ư Thành ph n thép ch a kho ng 0,025% phôtpho và 0,015% l u hu nh trong h n ệ ở ợ ế ụ ượ h p, đ c luy n c tinh luy n ti p t c b ng đúc chân ỉ ệ ằ không, b ng đi n x .

ứ ạ 4) Phân lo i theo m c oxi hóa

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 9

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ự ứ ừ ạ D a vào m c oxi t thép chúng ta phân lo i ra các nhóm sau:

a) Thép lặng

ị ỗ ứ ề ộ

Là thép oxi hóa hoàn toàn, thép này c ng b n, khó d p ngu i, không b r khí khi ư ượ ẹ ắ ấ ớ ậ ế ấ c đ p l m, dùng cho các k t c u hàn, th m cacbon. đúc, nh ng co lõm l n, không đ

b) Thép sôi

ễ ậ ề ể

ượ ả Là thép oxi hóa kém, thép này m m, d o, d d p ngu i, không dùng thép sôi đ đúc c dùng thép sôi ộ ng, ngoài ra cũng không đ

ả ấ ọ ị đ nh hình vì s sinh b t khí làm gi m ch t l ể đ làm chi ti ẻ ấ ượ ẽ ấ ạ ớ ế t th m cacbon vì b n ch t h t l n.

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 10

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

c) Thép bán lặng

ủ ế ặ ị ạ Là thép chi m v trí trung gian c a 2 lo i thép trên (thép l ng và thép sôi), dùng đ ể

ế

ệ ượ ố

thay th cho thép sôi. ố ớ ườ ạ ằ

ế c vi ặ ệ ệ ệ ữ ằ ườ “s”, còn thép bán l ng kí hi u b ng ch : ủ t sau cùng c a mác thép: ỏ i ta b qua kí ữ “n” (theo kí

ệ Đ i v i thép phân lo i theo s oxi hóa thì kí hi u đ ố ớ ữ “l”, tuy nhiên đ i v i thép l ng thì ng ặ thép l ng th ng kí hi u b ng ch ặ ệ hi u này, thép sôi kí hi u là ch cái: ệ hi u Vi t Nam).

ậ ủ ặ ỹ IV. Đ c tính k thu t c a thép

ố ỹ ậ 1) Các thông s k thu t

a) Cấu trúc tinh thể

ấ ở C u trúc thép (hình 1.1) t o b i:

ế ẻ ấ ạ ế Ferit: Fe nguyên ch t, chi m 99% th tích, d o và

m m.ề

Ximentic: H p ch t Fe

3C, c ng và giòn do thành

ấ ợ ứ

ầ ph n C.

ợ ỗ Màng peclit: H n h p Fe và Fe

3C, là màng đàn h i,ồ bao quanh ferit. Màng càng dày, thép càng c ng và kém d o.ẻ

ứ

b) Thành phần hóa học

ỏ ơ ượ ộ ớ ng C càng cao, thép có c ng nh h n 1,7%. L ư ng đ l n nh ng ế Fe chi m 99%. ượ C: Có hàm l

ư ầ ườ giòn nên khó hàn và khó gia công. Yêu c u thép xây d ng có: %C<0,22%.

Các thành ph n có l

ầ ợ

ườ ư ng đ , đ dai, nh ng làm thép giòn  %Mn<1,5%

 Mn: 0,4 (cid:0)  Si:0,12 (cid:0)

 ườ ư ả ố ỉ ộ ộ ộ ng đ nh ng gi m tính ch ng g , khó hàn i: 0,65 %. Tăng c 0,35%. Tăng c

%Si<0,3%.

ầ ạ

Các thanh ph n có h i: ả

ạ ở ệ ộ ấ ẻ nhi t đ th p.

ễ ứ ở

ộ  P: Gi m tính d o và đ dai va ch m, thép giòn ệ ộ nhi  S: Làm thép giòn t đ cao, d n t khi rèn và hàn. ấ  O2, N2: Làm thép giòn, c u trúc không thu n nh t

ầ ộ ố ầ ợ ấ  %O2<0,05%; %N2<0,0015%. ể ả Ngoài ra, trong thép h p kim còn có thêm m t s thành ph n Ni, Cr, Cu… đ c i

ệ ấ thi n tính ch t thép.

c) Số hiệu của thép xây dựng

0 (cid:0)

(cid:0) Thép carbon: ệ ỉ ố ượ CT CT7. Ch s càng cao hàm l ớ ng C càng l n,

ườ ư ộ ừ Theo ký hi u Liên Xô (cũ) t ẻ ng đ cao nh ng kém d o khó hàn và gia công. thép có c

CT0: D o, dùng làm k t c u không ch u l c: bulông th

ế ấ ị ự ẻ ườ ế ng, đinh tán, chi ti t…

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 11

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ộ ấ ỏ ng đ th p, dùng trong k t c u v .

ề ổ ế ặ ằ ườ ườ CT1, CT2: M m, c ấ CT3: Ph bi n nh t trong xây d ng, th ế ấ ử ng là thép lò b ngsôi ho c thép n a

ằ ặ ộ ị ả ọ ự i tr ng n ng, đ ng dùng thép lò b ngtĩnh. ế ấ tĩnh. K t c u ch u t

ườ ế

ế ấ ế ạ ỉ

CT4: C ng đô cao, dung trong công nghi p đong tau. CT5: Khó gia công ch t o, khó hàn ch dùng cho k t c u đinh tán. CT6, CT7: Quá c ng, giòn không dùng đ

ượ ứ ự ỉ c trong xây d ng, ch dùng làm máy

công c …ụ

ấ (cid:0) Thép h p kim th p: ợ

ự ế ổ ố ộ ỉ ố Ngày càng ph bi n trong xây d ng nh c t.

ệ ọ ề ng đ cao, b n và ch ng g t ượ Theo ký hi u Liên Xô (cũ), các ch s ch thành ph n hóa h c và hàm l ng C.

(cid:0) ờ ườ ầ ỉ ố ỉ : 0,15% C, C: Silic, H: Ni , (cid:0) : Cu. Ví d :ụ 15XCH(cid:0)

ệ ủ ự 2) S làm vi c c a thép

a) Sự làm việc của thép chịu kéo

(cid:0) Giai đo n đàn h i: ồ ạ

ươ ậ T

ẫ ạ ng ng trong m u là gi

ữ P và (cid:0) L b c nh t. ấ ng quan gi a ự ớ ự ỉ ệ ấ L c l n nh t trong giai đo n này là l c t l ứ ớ ạ ấ ươ ứ Ptl, ng su t t i h n ỉ ệ : t l

(cid:0) (cid:0)

Ptl 0A

ả (cid:0) Giai đo n ch y: ạ

ự

ự ớ ạ ả ụ tăng liên t c. L c kéo t ả Pch và ta có gi i h n ch y:

(cid:0) (cid:0)

ế ư ạ L c kéo không tăng nh ng bi n d ng ự ươ ứ ng ng là l c ch y Pch 0A

ạ ủ ề ố (cid:0) Giai đo n c ng c (tái b n):

ươ ế T ữ P và bi n d ng

ng quan gi a ấ ự ớ (cid:0) L là ự ề Pb và ta

ạ ng cong. L c l n nh t là l c b n ớ ạ ề i h n b n: ườ đ có gi

(cid:0) (cid:0)

Pb 0A

b) Sự làm việc của thép chịu nén

ượ ỉ ị và gi c gi l

ậ ệ Khi nén m u v t li u, ta ch xác đ nh đ ớ ạ ề ị ả ớ ạ ớ ạ ỷ ệ i h n ch y, mà i h n t ặ ắ ệ ẫ ủ i h n b n do s phình ngang c a m u làm cho di n tích m t c t c gi

ự ệ ạ ẫ ố ẫ ượ không xác đ nh đ ụ ẫ ngang m u liên t c tăng lên. Sau thí nghi m m u có d ng hình tr ng.

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 12

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 13

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

c) Sự làm việc của thép chịu uốn

(cid:0) Giai đo n đàn h i: ồ ạ

ể ầ ộ ự M sinh ra

ứ Khi P nh , bi u đ ng su t d ng tam giác. Các thành ph n n i l c ấ ng su t pháp ỏ ồ ứ (cid:0) và Q sinh ra ng su t ti p ứ ấ ạ ấ ế T .

ế ẻ ạ ạ (cid:0) Giai đo n có bi n d ng d o:

ấ ả ế ụ ạ

ỉ ứ Ti p t c tăng P, do tính ch t “th m ch y” nên dù bi n d ng tăng, ng su t các th ẫ ế ế ụ ứ ạ ấ ớ

ẻ ạ ầ

ệ t di n đ t gi ặ ự ạ ế

ể tr ng thái này, toàn b ti

ớ ữ ậ (II). T i ti ượ Ở ạ ị ớ ạ ộ ế ượ ữ ầ ớ ạ ấ ằầ ẻ ạ ị ấ ớ ề ả ớ ạ i h n ch y, biên v n không tăng, ch có ng su t các th bên trong ti p t c tăng và đ t gi = (cid:0) ả (cid:0) c, bi uể ộ ế ớ ạ i h n ch y ẻ ớ ệ ấ ệ t di n đ t l c P xu t hi n “kh p d o” làm ệ ệ ầ t di n d m làm vi c trong ạ ầ c n a, d m b phá ho i. vùng d o lan d n vào các th trong. Khi toàn b ti ạ ồ ứ đ ng su t có d ng hình ch nh t hai ph n d m có th xoay đ c. i h n d o. Momen đ t giá tr gi gi i h n và không tăng đ

ệ ượ ạ ng phá ho i 3) Các hi n t

ệ ạ

ự ượ ủ ầ ử ế ả t c a các ph n t khi

ạ ủ ạ ẻ Phá ho i khi bi n d ng l n, x y ra do s tr ụ ạ ự ố

ạ ượ t gi a chúng. ạ ạ ơ ự ạ ế ứ ỏ ộ ộ ự S phá ho i c a thép khi làm vi c có 2 lo i: ớ Phá ho i d o: ữ ớ ngo i l c tác d ng l n h n l c ch ng tr ế Phá hoai giòn: Phá ho i khi bi n d ng còn nh , đ t ng t và kèm theo v t n t do

các

ứ ươ ờ ữ ấ ể ề ơ tách r i nhau khi l c t ng tác gi a chúng m t đi  Nguy hi m h n nhi u so

ạ ầ ử ph n t ớ v i phá ho i giòn.

Thép luôn có l c ch ng tr

ố ự ườ ượ ứ

ạ ẻ ỏ ơ ự ế ỉ ề ả ấ

ớ ị ả ọ ữ ặ ị ứ ệ ị

ế ứ ụ ổ ứ ấ ạ ể ng thép ch có th t nh h n l c kéo đ t nên bình th ệ ị ạ ị ự b phá ho i d o (m t kh năng ch u l c do bi n d ng quá l n). Trong nh ng đi u ki n ấ ụ ộ ớ ặ đ c bi i tr ng l p…) thép m i t (thép b lão hóa, bi n c ng, ch u ng su t c c b , ch u t ể ị b phá ho i giòn (đ t gãy, s p đ …) r t nguy hi m.

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 14

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ươ ấ V. Các ph ả ng pháp s n xu t thép

ắ ả ượ ả ấ ạ ấ Nguyên t c s n xu t thép là gi m hàm l

ế ạ ấ ằ ồ ỉ

ng các t p ch t C, Si, S, P, Mn,… có ỏ trong gang b ng cách oxi hóa các t p ch t đó thành oxit r i bi n thành x và tách ra kh i thép.

ằ ươ Thép đ ng pháp sau: ph ng pháp lò Bessemer,

ươ ệ ươ ấ ượ ả ng pháp lò Martin, ph ươ ủ ế c s n xu t ch y u b ng các ph ng pháp lò đi n, v.v… ph

ươ 1) Ph ng pháp Bessemer

ươ

ở ộ c. đ vào m t lò có hình v ố

ầ

ộ ỏ ệ ể ộ

ế

ng pháp này gang Trong ph ỏ ổ ượ ỏ l ng đ ẽ ượ ứ c đ t nóng b i dòng tr ng, và s đ ổ ừ đáy lò. Lúc này, quá không khí th i t ễ ấ ắ ầ ạ trình oxi hóa các t p ch t b t đ u di n ắ ầ ệ ộ ẻ t đ m thép cũng b t đ u tăng. ra, nhi ậ Do v y, tùy thu c vào thành ph n và ế nhi t đ gang l ng có th dùng đ n 2% silic n u là quy trình acid và 1,5 – ể 2% phospho n u là quy trình basic đ duy trì nhi ế ệ ộ t đ .

ọ ữ ệ

ề ả

ể ệ ấ ượ ệ ổ Quá trình th i khí khi tinh luy n ẽ ạ s t o ra ng n l a trên mi ng lò kéo dài kho ng 25 phút – đi u này gây khó khăn cho vi c ki m soát thành ph n và ch t l

ầ ể ằ ớ ộ ng thép. ụ Lò Bessemer có th chuy n đ ng theo tr c n m ngang, nén khí, không khí v i áp

ấ

ể ế su t cao. Các ph n ng k t thúc trong vòng 15 phút ườ ấ ừ ế ẻ ươ ng có năng su t t Các lò chuy n th ng pháp này cung

ả ứ ể ẻ 15 đ n 25 ton/m . Ph ế ấ ấ c p thép giá thành r dùng trong đóng tàu và k t c u thép.

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 15

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ươ 2) Ph ng pháp Martin

ế ệ ạ ấ N p vào lò: gang, thép ph li u, ch t

ch y.ả

ố ằ ầ

ệ ộ ố ặ Đ t lò b ng d u mazut ho c khí đ t, 0C. Khi đó, t đ 1700 không khí giàu oxi, nhi

ả ứ ẽ ả trong lò s x y ra các ph n ng:

Fe2O3 + 3C  2Fe + 3CO ươ ườ ng pháp này th Ph ng cho năng

ấ ừ ờ su t t ệ 100 – 200 ton/mê. Th i gian luy n

ẻ ườ ờ ỗ thép m i m th ng dài (10 – 12 gi ).

ươ ệ 3) Ph ng pháp lò đi n

ồ

ừ ượ ả các ph ể c dùng đ tái ch thép t

ệ ệ ế ệ ể ượ

ử ụ

ỳ ờ ẻ

ả ấ ượ

ụ ụ ư ề ệ

ươ ữ Ph ng pháp này dùng h quang cháy gi a ệ ự các đi n c c carbon và phôi đ làm nóng ch y phôi ế ườ li u. Th ng đ ỉ ặ li u ho c phôi thép đã đ c luy n thô, “đánh x ” theo qui trình basic, m c đích chính là kh phospho. ờ ạ ỏ ỉ ượ c lo i b nh quay nghiêng lò, sau đó các X đ ể ạ ư ượ ư ấ ợ c đ a vào đ lo i l u hu nh và h p ch t đá vôi đ ờ ể ệ ử kh oxi m luy n. Nh đó có th kéo dài th i gian ạ ỉ nóng ch y và “đánh x ” nên các khí hòa tan và t p ẻ ả ạ ỏ ệ ể ơ ế c lo i b tri t đ h n, k t qu là m thép ch t đ ấ ượ ạ ươ ơ ng pháp này ng cao h n. Ph s ch và có ch t l ợ ấ ệ ể ườ th ng dùng đ luy n các mác thép h p kim ch t ượ t (heat resisting steels) và thép d ng c (thép gió – ng cao nh thép inox, thép b n nhi l high speed steel), v.v… ươ ươ ươ ng pháp ng pháp ng pháp ng pháp Ph Ph Ph

Ư Ph ượ c u/Nh Bessemer ươ lò đi nệ

ờ

c thép ng cao, ư

Ư ể u đi m

ượ ng thép

ượ ệ đ Luy n c ữ ặ ạ nh ng lo i thép đ c t.ệ bi ấ Ch t l cao. ệ Th i gian luy n thép nhanh (15’). ả ế ị ơ t b đ n gi n, Thi ầ ư ố ít. v n đ u t ầ Không c n nhiên li u.ệ

ệ ượ Nh ể c đi m

ệ ỏ ẻ

ư ố ờ ố ư ề ượ c Không luy n đ thép có thành ph nầ nh mong mu n. Martin ệ ượ Luy n đ ấ ượ có ch t l ầ thành ph n nh mong mu n. ố ỗ ượ ố ng m i Kh i l ẻ ớ m l n (100 – 200 ton). ệ Th i gian luy n dài, t n nhiên li u. Ch a đi u ch ế ố Dung tích nh . Kh i ỗ ượ l ng m i m thép không l n.ớ

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 16

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ứ

ượ ấ Ch t l ng thép không cao (giòn do có hòa tan N, O). ữ ượ c nh ng thép đ ợ h p kim ch a kim ả ạ lo i khó nóng ch y (Mo, W, Cr,…).

ụ ủ VI. Ứ ng d ng c a thép

ỉ 1) Thép không g (Inox)

ợ ợ ừ

ộ ạ ố ấ ạ ả ị c t ng h p t ượ ứ ạ các lo i kim ộ ụ c ng d ng khá r ng

ệ ượ ổ Inox hay thép không rỉ là m t d ng h p kim thép đ lo i màu có kh năng ch u mài mòn, ch ng oxi hóa r t cao nên đ ờ ố rãi trong đ i s ng hi n nay.

ặ ủ ễ ố ừ ễ ẻ ễ

ậ ụ ề ỹ , m m d o, d u n và d gia công nên inox có ượ ứ c ng

ữ ầ ụ ệ ế Đ c tính c a inox là không nhi m t ẩ ể ạ th t o ra nh ng v t d ng mang tính th m m cao. Đó cũng chính là lý do inox đ ụ d ng trong h u h t các ngành dân d ng và công nghi p.

a) Trong dân dụng

ờ ố ượ Khi đ i s ng con ng

ậ ệ ẽ

i ngày càng đ ậ ệ ế ầ ề ượ ử ụ ự ộ

ườ c nâng cao, nguyên v t li u inox s thay th d n v t li u thép đen và ngày càng đ c s d ng r ng rãi trong nhi u lĩnh v c dân d ng:ụ

ế y t ế ị ậ ư t b v t t

ộ Thi ấ V t li u trang trí n i th t cho các nhà hàng, khách

ộ ạ s n, ga tàu, b n xe và n i công c ng… ụ ệ ụ

ư ế ế ụ ồ ụ ệ ế ế ị ậ ệ ế ồ ướ ng, b p ga, b p công nghi p, d ng c nhà b p, thi ử t b kh mùi, thi ế ị ệ t b v

ứ Làm đ gia d ng nh ph ki n nhà b p, b n ch a ế ướ n c, lò n sinh, v.v…

b) Trong công nghiệp

ệ ỉ Trong công nghi p, inox có tên g i k thu t là “thép không g ”. Thép không gỉ đ

ậ ả ệ ệ ề ặ ấ cượ ọ ỹ ẹ ệ ử ụ s d ng r t nhi u trong các ngành công nghi p, c công nghi p n ng và công nghi p nh .

ệ ặ (cid:0) Công nghi p n ng:

ệ ẫ ầ ng khí d n d u và khí ga công

ệ ệ ở ệ nghi p), công nghi p luy n clanke ườ ầ các nhà máy xi măng.

Công nghi p đóng tàu, công nghi p d u khí (đ ệ ệ Các công trình th y đi n, các nhà máy hóa ch t.

ủ ấ

ệ (cid:0) Công nghi p nh : ẹ

ụ ự ư

ẩ ấ ạ ủ ả ế ế ụ Ph c v các ngành hóa th c ph m nh : Các nhà ồ ộ máy đ h p, nhà máy bia, nhà máy hóa ch t… Nhà máy ch bi n th y s n đông l nh.

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 17 Ố ẫ ằ ng d n b ng inox

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

Hi n nay, theo nghiên c u c a các nhà khoa h c, v t li u inox cu n b m t có đ

ệ ứ ủ ậ ệ ọ

ể ề ặ ả ộ ụ ợ

ệ ưở ả ở ế t lên không trung làm gi m nhi ậ ệ t đ trong các nhà x

ệ ộ ị ộ ố ủ ụ ị

ng ợ ấ ủ ể ạ ớ ả ờ ọ

ộ bóng BA còn dùng đ cán sóng thay th cho tôn l p. V t li u này có tác d ng ph n quang, ệ ắ h t nhi các khu công nghi p và các mái nhà dân d ng. Tùy theo v trí đ a hình đ t o ra góc l p, đ d c c a mái làm ặ ạ ph n quang l i ánh sáng m t tr i. Đây là phát minh m i nh t c a các nhà khoa h c cho ỉ ậ ệ nguyên v t li u thép không g .

2) Thép silic

Thép silic đ ế

ộ

ượ t oạ máy đi nệ , nh cácư ậ

ự ấ ợ

ỹ ấ ứ ắ ệ ư ể

ộ ử ụ c s d ng r ng rãi trong ngành ch ơ ệ , máy bi n ápế … đ ng c đi n ấ ớ ượ ề ng Trong k thu t dùng r t nhi u các thép silic v i l ầ ấ cacbon r t th p (mà th c ch t là h p kim s t – silic vì h u ế nh không ch a cacbon) đ làm nam châm đi n, lõi máy bi n áp và stato máy đi n…ệ

3) Thép cacbon

Các thép có hàm l

ấ

ề

ấ ệ ộ ứ ệ

ữ

ệ ệ

ự ệ ủ ệ

ấ

ượ ộ ứ ườ

ậ ệ ư ậ ộ ị ả ọ ề ặ ợ cao vì có ổ ng carbon trung bình (0,3 – 0,5%) có c tính t ng h p ượ dùng làm ng đ c ề ự ư ụ truy n l c, i tr ng tĩnh và va đ p cao nh tr c ộ ẻ t ch u t

ượ ng carbon ề ẻ th p (≤ 0,25%) nói chung d o, m m và ả ệ độ b n, đ c ng th p, hi u qu hóa ư ằ ề t luy n nh tôi và ram b n b ng nhi ủ ượ c dùng ch không cao, nên chúng đ ộ ậ ế ầ ế t c n qua d p ngu i y u làm các chi ti ầ đ d o cao và ộ ẻ ẩ ả (là nh ng s n ph m c n ầ không c n qua nhi t luy n) và làm các ệ q aủ ế ấ ố k t c u xây d ng. Mu n tăng hi u ầ ủ t luy n c a các thép này c n c a nhi ớ ả ph i qua th m carbon l p b m t. ớ Các thép v i hàm l ữ ộ ề ự s hài hòa gi a đ b n, đ c ng, đ d o và đ dai. Các thép này th ế ế ấ các v t li u k t c u nh các chi ti bánh răng,…

ố ng đ i cao (0,55 – 0,7%) có đ c ng cao và iớ

ồ ấ ộ ứ ư ế ồ ươ ượ ử ụ c s d ng làm các chi ti

ộ ứ ng carbon t ườ ng đ ng carbon cao (≥ 0,7%) có đ c ng và tính ch ng mài gi nhíp. mòn cao,

ụ t đàn h i nh lò xo, ố ộ ụ nên th ng đ

ưở ưở ả ậ ụ ắ ọ ế ng đ n c tính, carbon coi nh h

ượ Các thép có hàm l ạ h n đàn h i cao nh t nên th ượ Các thép có hàm l ượ ườ ằ Chú ý r ng, ngoài nh h ạ ậ ộ ấ ả ẳ lý c a thép. Ch ng h n khi hàm l

ρ ủ ả ố

ử ừ ụ c dùng làm d ng c c t g t, d ng c đo, khuôn d p ngu i,… ế ơ ộ ố ng đ n m t s tính ng riêng )γ ố ượ ượ ng carbon tăng, m t đ (kh i l ch t hóa ự ở ệ ả cùng đ tộ ừ th m (µ) và kh năng ch ng ăn mòn c a thép gi m đi còn đi n tr ( ) và l c kh t ủ ẩ ạ i tăng lên. (Hc) l

ả ả VII. B o qu n thép

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 18

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ậ ụ ườ ọ ủ ng. Do

ấ ặ ề ả ượ ả đó ph i đ ậ ệ c b o qu n

ứ ễ ị Thép là v t li u d b ăn mòn do các tác d ng v t lý, hóa h c c a môi tr ả ở ơ n i khô ráo, tránh đ t trên n n đ t. ả ư ắ ộ

ạ ả Kho ch a thép ph i cao ráo, thoáng, không d t, không h t m a. Thép trong kho ph i ừ ế

ế x p riêng t ng lo i. Thép thanh đ ợ ượ ặ ể ộ

ỡ ượ c bó thành t ng bó x p trên các giá đ . ộ ử ụ ẳ c cu n ho c đ ph ng. Khi s d ng ạ c cu n thành cu n. Thép l ỉ ầ ướ ượ i đ ỡ ế ộ thép ph i s d ng đúng lo i, làm s ch g , d u, m (n u có).

ạ ử ụ ạ

ễ ị ệ ậ ệ ế ấ ệ

ọ ộ ố ệ

ừ Thép s i đ ả ử ụ ổ ế ạ ậ ệ Trong quá trình s d ng, thép là lo i v t li u d b ăn mòn, d ng ăn mòn ph bi n ể ể ả là ăn mòn hoá h c và ăn mòn đi n hoá. Đ b o v v t li u thép cho k t c u có th áp ụ d ng m t s bi n pháp sau: ạ

ớ ỉ

ệ ặ

ớ ơ

t có th ạ ớ ặ ỷ

ấ ẻ ạ ẽ ừ ạ

Cách ly kim lo i v i môi ngườ b ng các l p s n ch ng g , trong ớ ơ ố ằ tr ể ợ ộ ố ườ ng h p đ c bi m t s tr ủ dùng các l p s n ph phi kim lo i (men, ủ thu tinh, ch t d o) ho c các l p ph ả khi s n kim lo i (m k m) ngay t xu t.ấ

ố ượ

ượ

ệ ặ ắ

ầ ợ

ớ

ộ ố ườ ấ ủ ằ ơ ạ ẽ ộ ặ ủ ể ượ ắ ạ ừ ớ

ả c b o C t thép trong bê tông đ ớ ọ ằ ệ v khi chúng đ c bao b c b ng l p bê ứ ả tông b o v đ c ch c, dày, không n t ẻ ng h p c n làm n . Trong m t s tr ệ ả ố tăng tính ch ng th m cho l p bê tông b o v (tăng đ đ c ch c, s n bê tông). Chúng cũng ả ặ ớ ủ ữ ơ có th đ khi s n c ph b ng l p ph h u c ho c l p ph kim lo i (m k m) ngay t xu t.ấ

ặ ằ ể ả ệ ằ ứ ố ớ ố ữ ỏ c có th b o v b ng v a l ng phun ho c b ng m ỡ

ượ ổ đ Đ i v i c t thép ng su t tr ừ c đ vào ngay t lúc s n xu t c t thép.

ươ ệ ạ i ta dùng ph

ấ ướ ấ ố Trong nh ng năm g n đây ng ả ươ ệ ườ

ể ặ ầ ả ầ ử ụ ạ ng pháp m i b o v kim lo i khá ố ng đ t o nên màng ch ng 2CrO2, Na2CO3 làm

ướ ườ ữ ớ ả ấ ả ể ạ ng pháp s d ng “ch t c n” – cho vào môi tr hi u qu : ph ỏ ụ ề ặ ăn m ng trên b m t kim lo i. Thí d có th dùng d u Natri ho c K ấ ả ch t c n hoà tan vào n c.

ạ VIII. Các lo i thép

ỉ 1) Thép không g (Inox)

ố (cid:0) Ngu n g c: ồ

ỉ ậ ữ ể ỉ ấ ả ữ ỉ ị Thép không g là thu t ng chung dùng đ ch t

ố ả ứ ề ớ

ộ

ườ ệ ế ệ ạ ặ

ị ầ ạ t c nh ng lo i thép không b g có ổ ỉ ắ ấ kh năng ch ng ăn mòn và ch a ít nh t 10,5% Crôm. Thép không g g n li n v i tên tu i ủ Harry Brearley. Khi vào năm 1913, ông i Anh là ông c a m t chuyên gia ngành thép ng ằ ả ộ t có kh năng ch u mài mòn cao, b ng vi c gi m hàm đã sáng ch ra m t lo i thép đ c bi ố ượ carbon xu ng và cho l ả Crôm vào trong thành ph n thép (0.24% C và 12.8% Cr). ng

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 19

Harry Brearley (18721948)

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ạ (cid:0) Bí n t ẩ ạ i sao thép l ỉ i không g :

ớ ư ấ ả ọ

ễ ề ặ ầ H u nh t ộ ớ

ỉ ỏ ẽ ứ

ạ ệ ườ ự ạ ề ạ ề ặ ị ỉ ặ ớ

ứ ớ ọ

ệ ị ộ ự ụ ồ ạ ự ườ ụ ả ố i s ăn mòn, nó có kh năng t ph c h i trong tr

ộ ườ ồ ạ ả

ạ ả ứ t c m i kim lo i đ u t o ra ph n ng v i oxi trong không khí và t o ạ nên m t l p màng m ng oxi trên b m t. Quá trình oxi hoá di n ra trên b m t các lo i ấ ng s làm chúng b g . Tuy nhiên, do thép không g ch a ít nh t 10,5% thép thông th ỉ ớ ủ t trong đ c tính c a lo i oxít này. V i thép không g , l p màng Crôm nên có s khác bi ư ộ ớ ỏ m ng và vô hình ch a Crôm (hay còn g i là “l p màng b đ ng”) có vai trò nh m t l p ả ề ợ b o v có tác d ng ch ng l ng h p b ạ ị ặ m t kim lo i b tác đ ng. Trong môi tr ư ớ ng luôn t n t ị ộ crôm (nh “l p màng b đ ng”) s t

ẽ ự ộ ị ầ ỉ Khi b m t thép không g b tr y x

ườ ớ

ệ ằ ộ ớ i quá trình oxi hoá, m t l p màng b o v b ng oxít ề ặ ỉ đ ng hình thành trên b m t thép không g . ặ ượ ư ạ c, h h i ho c đ ự ế ệ ề ặ ệ ệ ẽ ấ ẽ ự ộ ả ả ấ ướ ớ ằ c gia công b ng máy, l p ớ ế ề ặ màng b o v này s m t đi làm cho b m t thép ti p xúc tr c ti p v i môi tr ng. L p đ ng hình thành khi xu t hi n oxi. màng b o v này s t

(cid:0) Phân lo i:ạ

ạ ố ỉ Có b n lo i thép không g chính:

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 20

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ạ ấ

ầ ộ ạ ư ậ ạ

ị ạ ệ ộ t đ khá r ng, không b

ạ ộ ể ụ

ễ ệ ự ề ỏ

ề ế ấ ơ ươ ề ể ể ụ ỉ Austenitic là lo i thép không g thông d ng nh t. Thu c dòng này có th k ra các ể ứ ố mác thép SUS 301, 304, 304L, 316, 316L, 321, 310s… Lo i này có ch a t i thi u 7% ạ niken, 16% Crôm, carbon (C) 0.08% max. Thành ph n nh v y t o ra cho lo i thép này có ẻ ề ừ, m m d o, ị nhi m tễ ả kh năng ch u ăn mòn cao trong ph m vi nhi ượ ử ụ ứ ố ồ ễ ố d u n, d hàn. Lo i thép này đ c s d ng nhi u đ làm đ gia d ng, bình ch a, ng ệ công nghi p, tàu thuy n công nghi p, v ngoài ki n trúc, các công trình xây d ng khác… ỉ thép m m, nh ng có kh Ferritic là lo i thép không g có tính ch t c lý t

ng t ộ ơ ị

ư ể ể ạ ề ạ

ứ ụ ạ ng đ

ấ ả c ng d ng nhi u trong ki n trúc. Lo i có ch a kho ng 17% Cr đ ế ượ ứ ồ ề ồ ơ ườ ể ụ ặ ả ự ạ thép carbon th p). Thu c dòng này có th k ra các năng ch u ăn mòn cao h n thép m m ( ớ mác thép SUS 430, 410, 409… Lo i này có ch a kho ng 12% – 17% crôm. Lo i này, v i ượ c 12% Cr th ử ụ s d ng đ làm đ gia d ng, n i h i, máy gi ứ ả ế t, các ki n trúc trong nhà…

ạ ấ ạ

ọ

ề

ữ ở ể ể ơ ộ ề ể

ầ ị ự ấ ế ạ ề ấ ấ ạ ặ ệ công nghi p hoá d u

ỉ

ộ ế ộ ố ể ề ế ơ ộ

ượ ứ ư AusteniticFerritic (Duplex) là lo i thép có tính ch t “ gi a” lo i Ferritic và ộ Austenitic có tên g i chung là DUPLEX. Thu c dòng này có th k ra LDX 2101, SAF ứ ạ ớ 2304, 2205, 253MA. Lo i thép duplex có ch a thành ph n Ni ít h n nhi u so v i lo i ẻ ượ ử ộ ề Austenitic. DUPLEX có đ c tính tiêu bi u là đ b n ch u l c cao và đ m m d o đ c s ể ả ầ , s n xu t gi y, b t gi y, ch t o tàu bi n… ụ d ng nhi u trong ngành Trong tình hình giá thép không g leo thang do ni ken khan hi m thì dòng DUPLEX đang ụ c ng d ng nhi u h n đ thay th cho m t s mác thép thu c dòng thép ngày càng đ Austenitic nh SUS 304, 304L, 316, 316L, 310s…

ị ự ả Martensitic Lo i này ch a kho ng 11% đ n 13% Cr, có đ b n ch u l c và đ

ế ượ ử ụ ộ ề ể ế ạ ố ị ộ ề ng đ i. Đ c s d ng nhi u đ ch t o cánh tuabin, ạ ứ ở ứ ộ ươ m c đ t t, ch u ăn mòn

ứ c ng t ưỡ l ố i dao…

ủ ặ ỉ (cid:0) Các đ c tính c a nhóm thép không g – Inox:

ề

ộ ề cao h n.ơ

ơ ệ ộ ấ ố ơ

ỉ

ự ể ổ ỉ

ọ ọ ỉ ề nhi u đ i v i các mác thép không g và h thép không g khác.

ự ứ ư ỉ ị

ỉ ụ đó liên quan đ n các lĩnh v c ng d ng thép không g , nh ng cũng ch u ế ị ế ạ ươ ả ố ộ T c đ hóa b n rèn cao. cao h n.ơ ộ ẻ Đ d o ộ ứ và đ b n Đ c ng ộ ề ơ Đ b n nóng cao h n. ị ố Ch ng ch u ăn mòn cao h n. ở ộ ẻ t đ th p t Đ d o dai nhi t h n. ả ứ ỉ ớ ơ ừ Ph n ng t kém h n (ch v i thép không g austenit). ơ Các c tính đó th c ra đúng cho h thép không g austenit và có th thay đ i khá ố ớ ơ Các c tính ủ ưở ng c a thi ế ng pháp ch t o. t b và ph nh h

ủ ọ ấ ả ầ ỉ inox B ng 1 (Ph n A). Tính ch t so sánh c a h thép không g

ố ộ ề 1 T c đ hoá b n ừ ị ả nhóm h p kimợ T tính Ch u ăn mòn

2 Kh năng hoá b n ề

rèn

ấ Austenit Không R t cao Cao Rèn ngu iộ

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 21

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ấ Duplex Có Trung bình R t cao Không

Ferrit Có Trung bình Trung bình Không

Martensit Có Trung bình Trung bình Tôi và Ram

ề ế t Có Trung bình Trung bình Hoá già Hoá b n ti pha

ộ ố ứ ủ ỉ (1) S c hút c a nam châm đ i v i thép không g . Chú ý, m t s mác thép không g ỉ

ố ớ ộ

ị b nam châm hút khi đã qua rèn ngu i. ộ ể ữ ụ ỗ ỉ

ế ượ ẽ ấ ơ ơ ị (2) Bi n đ ng đáng k gi a các mác thép không g trong m i nhóm, ví d các mác c có tính ch u ăn mòn th p h n, khi có Mo cao h n s có tính kháng cao

không gia đ h n.ơ

Làm vi c

nhi

ả B ng 1 (Phàn B). thép không gỉ C tínhơ ủ ọ inox . so sánh c a h

ệ ộ t đ

Làm vi c nhi ệ ộ t đ Nhóm h p kimợ Tính d oẻ Tính hàn

ệ ở cao

ệ ở th pấ 3

ấ ấ ấ Austenit R t cao R t cao Rât t tố R t cao

Duplex Trung bình Th pấ Trung bình Cao

Ferrit Trung bình Cao Th pấ Th pấ

Martensit Th pấ Th pấ Th pấ Th pấ

ề ế t Trung bình Th pấ Th pấ Cao Hoá b n ti pha

ặ ộ ẻ ở ầ ộ ẻ ằ ỉ (3) Đo b ng đ d o dai ho c đ d o g n 0 °C. Thép không g Austenit gi ữ ượ đ c

ộ ẻ ở đ d o nhi ệ ộ ấ t đ th p.

ụ ủ ạ 2) Ứ ỉ ng d ng c a các lo i thép không g

ỉ ượ ử ụ ữ ạ ộ Thép không g đ

ạ ể c s d ng ph bi n và r ng rãi mang l ượ ư ễ ả

ộ ặ ạ ả ấ

ỉ ở ề ẩ ả

ờ ố ụ ồ i nh ng tính năng mà ố c, nh kh năng ch ng ăn mòn, d dàng ế ng th p và kh năng tái ch . Chính đi u đó làm cho ọ ạ ưở ng đ s n xu t hàng lo t các s n ph m quan tr ng ườ ng thi

ấ ể ả ệ ế ể ử ụ ả ậ ệ ừ ả ả ẩ ạ ậ ệ ư ấ ứ ả ẩ ổ ế ứ không m t kim lo i nào có th có đáp ng đ ưỡ hàn ho c t o hình, chi phí b o d thép không g tr thành v t li u lý t ế ị t b công nghi p đ n các s n ph m đ gia d ng, d trong đ i s ng hàng ngày t ấ nh b t c s n ph m nào s n xu t ra cũng có th s d ng lo i v t li u đa năng này.

ồ ừ

ỉ ặ ẹ ề ạ ễ ả ạ ậ ệ ưỡ ế : Thép không g , đ c bi Đ dùng nhà b p ạ ậ c công nh n là lo i v t li u s ch, b n, đ p m t và d b o d ệ lâu đã t là lo i Austenitic 304 BA t ể ả ợ ắ ng, phù h p đ s n

ạ ượ đ ấ xu t các lo i dao kéo, đĩa, bát sáng bóng.

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 22

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ả ỉ Thi t b gia d ng

ọ

ỉ ạ ự ử ấ ồ ẩ ưở ặ ế ế ự ố ụ : Vì thép không g lo i Austenitic có kh năng ch ng g và không ả ng cho các nhà s n xu t đ gia t, máy ch bi n th c ph m, lò

ế ị ố ỷ ở ị b phá hu b i axít hay mu i cho nên nó là l a ch n lý t ế ị ệ ư ồ ử ụ d ng nh b n r a,Thi t b v sinh, máy r a bát, máy gi ướ ế ướ c… ng, b p ga, thùng n n

ẩ ủ ệ ự : Thép không g đ c bi

ộ ệ Công nghi p xây d ng ế c s d ng r ng rãi trong ki n trúc. Chính b m t bóng g

ỉ ặ ề ặ ế ị ế ề ạ

ờ ớ ỉ ề ạ

ử ụ ỉ ượ ử ụ c s d ng r t nhi u t ạ ươ ợ ạ ạ ấ ạ ả t là các s n ph m bóng (BA) ươ ng, bóng m v i chi phí ư ươ ng đ i quy t đ nh s d ng thép không g trong các ấ ậ i hành ạ ắ ng m i, tr m xe buýt, tr m

ệ ạ ộ ượ ử ụ đ ấ th p đã làm cho nhi u ki n trúc s đ ể ế ế ủ t k c a mình. B n có th nh n th y thép không g đ thi lang các các khách s n, trung tâm mua s m, khu liên h p th đi n tho i công c ng…

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 23

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ậ ồ ậ ụ Các v t d ng trang trí, ngh thu t và đ trang s c

ỉ ệ

ệ ở ữ ẩ ạ

ộ ậ ệ ệ ứ ượ ắ c đ

ướ i nh ng vòi n ụ ộ ồ ữ ữ ư ứ ư ứ ề

ố ơ ủ ế ả ề ặ ạ ứ : Chính b m t s ch và bóng ẹ ủ đ p c a thép không g làm cho nó tr thành m t v t li u tuy t v i đ các ngh sĩ và các ế nh ng công trình ki n nhà trang trí ngày nay sáng t o ra nh ng tác ph m ngh thu t, t ể ớ ẩ trúc công c ng nh các tác ph m điêu kh c, các b c t ồ trang trí, đ trang s c nh dây chuy n, đ ng h . Thép không g trong nh ng ng d ng này ố ch y u là ferrtic vì chúng có kh năng ch u u n và hàn t ệ ờ ể ữ ậ ừ ng cho t ỉ t h n.

ồ ị

ả ẩ ấ ỉ

ả ể ả ậ ụ ườ ấ ơ ồ Các s n ph m khác: ng đ

ề Thép không g c austenitic và ferritic r t an toàn và b n ậ ề ượ ử ụ c s d ng đ s n xu t nhi u đ ch i, v t d ng cho v t ườ cho nên chúng cũng th ồ ữ nuôi và nh ng đ trang trí thông th ng khác.

3) Thép Silic

a) Khái niệm

ọ ỹ

ạ ệ ứ

ượ ử ụ ng đ ư ộ ệ

ậ Thép silic (hay còn g i là thép k thu t ố đi n) là lo i thép có ch a nguyên t silic trong ộ ầ ườ thành ph n và th c s d ng r ng rãi trong ơ ệ ế ạ ngành ch t o máy đi n nh đ ng c đi n, máy bi n áp…ế

b) Đặc tính

Thép silic còn có tên g i khác là

ệ tôn silic, thép k thu t đi n, ừ ,

ỹ ễ ừ ấ ệ thép đi n t ừ ấ ấ ừ ọ ụ t là thép chuyên d ng có tính năng ậ th p và tính th m t r t cao. cao, có tính tr t tính

ạ ợ ừ ề ệ ớ ợ ừ ứ ộ Thép silic thu c lo i h p kim t m m (phân bi t v i h p kim t ế ạ c ng dùng ch t o

các nam châm vĩnh c uử )

c) Thành phần

ch c ferit.

ngượ carbon gi Hàm l ạ Các t p ch t đ nh đ đ m b o t Nguyên t ớ ạ ấ ủ ỏ ể ả ố ợ h p kim ch y u: m r ng i h n 0,01 ÷ 0,1%. ả ổ ứ ủ ế Silic (là nguyên t

ở ủ ả

ử ừ ụ ự ớ ố ổ vào ferit nó nâng cao đi n tr c a pha này và làm gi m t n th t ị ả ứ còn tác d ng tăng đ t ệ ả ộ ừ ẩ th m và gi m l c kh t ở ộ vùng α), khi hoà tan ấ dòng Foucault , ngoài ra Si , giá tr c m ng bão hoà l n.

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 24

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ở ớ ượ ữ ng Si không nên v

ơ ể ấ ệ t quá 4%, b i l n h n n a có th làm thép quá giòn. i h n trên ể ng Si gi

ở ớ ạ ỷ ệ ở ế ộ ượ ộ ị ế ế ở ượ Hàm l ể Tuy nhiên đ làm lõi máy biên áp, stato máy đi n có th l y hàm l t này làm vi c (3,8 ÷ 4,4%) b i các chi ti ch đ tĩnh, ít b bi n đ ng gây phá hu giòn.

d) Chế tạo

ườ ấ ằ ượ ả ươ ề Th ng đ c s n xu t b ng ph ng pháp

ươ

ả ư ấ ụ ủ ớ ế ả ả ổ

ướ cán ngu iộ thành d ng t m có chi u dày ấ ạ ớ ạ ỏ ơ mm. Khi cán v i các lo i thép có textua cao ph i l u ý ph ng cán trùng v i nh h n 2 ố ượ ể ả ườ đ c kh i ượ l ả ng tr c c a lõi máy bi n áp đ đ m b o gi m t n th t riêng, do đó gi m đ ng và kích th c.

ể ả ố ượ ế ạ Ví d :ụ Dùng thép textua làm máy bi n áp m nh có th gi m 20 25% kh i l ng,

ớ ế i 40%.

ứ ạ

ộ ầ ố , cán ngu i l n II, c đ textua cao, thép ph i qua quá trình gia công ph c t p bao g m: cán ệ ạ t ồ ở k t thúc i và cu i cùng là nhi

ư ậ ẽ ả ủ ế k t tinh l ừ ươ ả bi n áp rađiô gi m t ể ạ ượ ộ Đ đ t đ ủ ộ ầ nóng, cán ngu i l n I, ộ đ cao. Sau khi gia công nh v y thép s có t ọ tính cao d c theo ph ủ ế ng cán.

e) Phân loại

ạ ổ ế

ướ ướ ể ạ ng là lo i thép có h

ướ ể ạ ạ ng là lo i thép có h ướ ng tinh th không trùng h ủ ng c a các h t tinh th trùng v i h

ậ ệ

Có 2 lo i ph bi n là: Thép silic không đ nh h ị Thép sillic đ nh h ọ c g i là ế ệ ng cán; ớ ướ ng ấ ị ạ (nguyên nhân là do khi cán l nh làm cho v t li u b nén r t ể ướ ạ ạ ị ị ướ ạ c nh vân cán và đ ạ m nh xu t hi n bi n d ng và gây ra đ nh h ng h t tinh th ).

ướ ườ ng thông th ng;

ướ ng cao;

ướ ượ ấ (cid:0) Đ nh h ị (cid:0) Đ nh h ị (cid:0) Đ nh h ị ng laser.

f) Thép cuộn Silic không định hướng cán nguội

ị ượ ướ Thép cu n silic không đ nh h

ậ ậ ệ ộ ứ

ừ ọ ộ ng cán ngu i, hay còn đ ộ ệ ỹ 2 đ n 3mm và đ

ẩ ượ

ủ ơ ơ ệ ả

ệ ầ

ụ ọ ủ ổ ừ ệ ế ấ ớ ặ ả

ọ ỹ ộ c g i là thép cu n k ượ ớ ộ ế c thu t đi n, ch a 0.5% đ n 3.0% silic. Thép cu n k thu t đi n v i đ dày 0.5mm đ ằ ượ ẩ ử ế ệ ạ ạ ộ c t y r a hóa h c b ng t o thành qua vi c cán l nh cu n nóng dày t ẩ ả ế ế ị ả ế ạ ừ ộ t b tiên ti n. Do đó, s n ph m c a chúng tôi có axit. S n ph m d b thi c ch t o t ề ặ ế ộ ượ ứ ẩ ộ ẵ c ng d ng cho đ ng c và máy bi n b m t nh n bóng và đ dày tiêu chu n. Khi đ ỉ ế ị ế ế ổ th , nó không ch giúp ti t b t ki m đi n mà còn kéo dài tu i th c a máy và đ n gi n thi ế ộ ơ ơ ế ạ làm l nh. N u đ ng c và máy bi n th có đi n áp không đ i, nó c n ít thép silic h n, do ế ộ ẽ ả ượ ệ c chi phí s n xu t. Ngoài ra, v i đ c tính t đó ti tính cao, thép cu n s gi m t ki m đ ừ ượ ự ấ c s m t mát t đ tính

Thông số

Model (Mark) Kích cỡ Đ dàyộ ộ ộ Đ r ng Phủ H50W470/H50W600/H50W1300/H50W800 0.5X1200, 0.5X1150, 0.65x1200 0.5mm 10101200mm H5

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 25

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ỗ ng

ọ Tr ng l ả ượ S n l ượ ng hàng năm ộ 5t±0.5 cho m i cu n 200,000 t nấ

(cid:0) Ứ ụ ng d ng:

ị ộ ướ ộ ượ ứ ụ ộ Thép cu n silic không đ nh h

ầ ụ

ả ẩ ướ ế ề ẩ ấ

ơ ữ ư ề

Công ty chúng tôi là nhà s n xu t thép cu n silic không đ nh h

c ng d ng r ng rãi trong các tòa ng cán ngu i đ ế ụ ệ ế nhà cao t ng, máy móc gia đình, máy đi n, máy bi n th , d ng c gia đình và trang trí. ự ượ ở c xu t kh u đi nhi u khu v c c và đ ngoài n H n n a, s n ph m cũng có danh ti ng ự ỹ nh Nam Á, Trung Đông, Trung Nam M , châu Âu, châu Phi và nhi u khu v c khác. ộ ướ ả ấ ị

ủ ệ ố ồ

ộ ấ ề ả ề ả ẩ ẩ ữ ộ ng cán ngu i giàu ộ kinh nghi m c a Trung Qu c. Chúng tôi cung c p nhi u s n ph m, bao g m thép cu n, thép dây cán nóng, thép băng cán ngu i, và nhi u s n ph m khác n a.

4) Thép Carbon

a) Khái niệm

ủ ợ ượ ố Là h p kim c a Fe – C v i hàm l ng %C<2.14%, trong khi các nguyên t khác

ớ ể ồ

ầ ụ ợ ố trong thép carbon là không đáng k (g m: Si, Mn, S, P,…) mangan (t

ố Thành ph n ph tr trong thép carbon là ượ i đa 1,65%), ộ ẻ i đa 0,6%). L

silic (t ủ ộ ứ ượ

ượ ư ả ố i đa 0,6%) ả ng carbon trong thép càng gi m thì đ d o c a thép carbon ng carbon trong thép tăng lên cũng làm cho thép tăng đ c ng, tăng thêm ng carbon trong thép

ả ủ ả và đ ngồ (t càng cao. Hàm l ộ ề đ b n nh ng cũng làm gi m tính d u n và gi m tính hàn. Hàm l tăng lên cũng kéo theo làm gi m nhi ả ễ ố ệ ộ t đ nóng ch y c a thép.

ượ ả

ổ ứ ộ ẻ b) Phân loại (cid:0) Theo t ướ vi và hàm l (%C < 0.8%): có t ồ ạ ng carbon trên gi n đ tr ng thái Fe – C: ch c peclit – pherit có đ d o cao. ổ ứ ế ch c t c cùng tích

ổ ứ ch c là peclit.

ổ ứ ộ ứ ch c là peclit và xêmentit có đ c ng cao. Thép tr Thép cùng tích (%C = 0.8%): t Thép sau cùng tích (%C > 0.8%): t

(cid:0) Theo công d ng:ụ

ạ ơ ể Thép carbon th

ụ ỏ ế ấ ị ả ự ế ạ ế ngườ (thép carbon thông d ng): lo i này c tính không cao, dùng đ i nh dùng trong ngành xây d ng, giao thông. t máy, các k t c u ch u t ch t o các chi ti

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 26

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ượ ượ ấ ấ ng t p ch t S, P r t nh . Hàm l

Thép carbon k t c u: ơ ế ấ có hàm l ơ ỏ ế ạ ữ ế ố ấ ượ ạ ạ t, c tính cao h n thép CT. Lo i này dùng ch t o nh ng chi ti ng C chính xác, ị ự t ch u l c ng t

ch t l cao.

ụ ạ ụ là lo i thép có hàm l Thép carbon d ng c :

ạ ấ ấ ượ ị ệ ấ ng C cao (%C = 0.7 – 1.3%). Hàm 0C) nên chỉ t th p (250 – 350

ng t p ch t S và P th p (<0.025%). Lo i này ch u nhi ạ ố ộ ấ ạ ụ ụ ắ ụ ế ầ ộ ứ ượ l dùng làm các d ng c c t có t c đ th p: đ c, dũa, các lo i khuôn, chi ti t c n đ c ng.

ươ ệ (cid:0) Theo ph ng pháp luy n kim:

ườ ấ ượ ượ th ng có ch t l ng không cao, hàm l ng các Thép luy n trong lò Bessemer:

ố ệ kém chính xác. nguyên t

ấ ượ ể ơ ng cao h n trong lò chuy n (lò Bessemer).

ử ượ ế ạ

ấ ớ

ứ

ấ ng cao nh t, kh đ

c h t t p ch t t

ấ i m c th p

nh t.ấ

có ch t l ấ ượ ệ ệ ệ có ch t l Thép luy n trong lò Martin: Thép luy n trong lò đi n:

ươ ử (cid:0) Theo ph ng pháp kh oxi:

ắ ạ Chia ra 2 lo i là thép sôi và thép l ng.

ượ (cid:0) Theo hàm l ng carbon:

ả Thép m m ề (ít cacbon): L

ẩ ộ ề ừ ư ả ng cacbon trong kho ng 0,05 – 0,29% (Ví d theo tiêu ễ ụ ẻ ề i khá r ti n và d

ề ử ụ ự

ấ ả ụ

ượ ạ ề ch n AISI có thép 1018). Thép m m có đ b n kéo v a ph i, nh ng l ề cán, rèn; Thép m m s d ng nhi u trong xây d ng, cán t m, rèn phôi… ượ Thép carbon trung bình: L ự ộ ề ằ ố

ữ ộ ề ị ụ ư ứ ế ạ ộ ố ả t; ph m vi ng d ng r ng rãi, là các thép đ nh hình cũng nh các chi ti t máy, c

ng cacbon trong kho ng 0,30 – 0,59% (Ví d theo tiêu ẩ chu n AISI có thép 1040). Có s cân b ng gi a đ m m và đ b n và có kh ch ng bào ơ mòn t khí.

ượ ấ ề ữ Thép carbon cao: L

ấ ả ị ườ ể ả đ s n xu t nhíp, lò xo, kéo thành s i dây thép ch u c

ợ ượ : L t cao

ử ụ ng cacbon trong kho ng 0,6 – 0,99%. R t b n v ng, s d ng ộ ớ ng đ l n. ả ụ ụ

ệ ặ Thép carbon đ c bi ấ ẽ ạ ượ ộ ứ ớ ượ ử ụ ượ ệ ng 1,2%C đ

ng cacbon trong kho ng 1,0 – 2,0% . Thép này khi ặ ầ ắ ệ c đ c ng r t cao. Dùng trong các vi c dân d ng: dao c t, tr c xe ho c đ u ệ c s d ng trong công ngh luy n kim ợ ạ c x p lo i vào v i thép cacbon có h p kim cao. tôi s đ t đ ầ ớ búa. Ph n l n thép này v i hàm l ớ ượ ế ộ b t và luôn đ

Thép m mề Thép carbon Thép carbon Thép carbon

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 27

ậ ậ ệ ể ả Ti u lu n v t li u XD ễ GVHD: Cô Nguy n Thanh B o Nghi

ệ trung bình cao ặ đ c bi t cao

ậ ệ Nhóm 2 – V t li u thép Trang 28

Tiểu luận Vật liệu xây dựng: Vật liệu thép

Ờ

Ầ 

 L I NÓI Đ U ­­­oOo­­­

 M C L C

Ụ Ụ 

Ầ

Ờ

ấ

ả

 29 ....................................................................................................



Ộ

 N I DUNG

a) Thép chất lượng bình thường

b) Thép chất lượng tốt

c) Thép chất lượng cao

d) Thép chất lượng cao đặc biệt

a) Thép lặng

b) Thép sôi

2 Kh năng hoá b n ề

ệ ộ t đ

ệ ở cao

Ờ Ế   L I K T ­­­oOo­­­

ầ ủ

ờ ạ

ể

ộ

Th i đ i ngày càng văn minh, xã h i ngày càng phát tri n thì nhu c u c a con

ườ ề ơ

ố ở

ứ

ể

ượ ấ

ề

ng

i v n i ăn ch n

cũng ngày càng cao. Và đ đáp ng đ

ệ c v n đ đó thì vi c

ấ ượ

ệ

ạ ậ ệ

ố ơ

ợ

ả c i thi n và nâng cao ch t l

ng các lo i v t li u ngày càng t

t h n, phù h p và

ệ

ớ

ườ

ề ấ ầ

ơ

ế

thân thi n v i môi tr

ng h n và đi u r t c n thi

t.

ể ủ

ớ ự

ệ

ọ

ườ

Ngày nay, cùng v i s phát tri n c a khoa h c và công ngh , con ng

i đã và

ạ ậ ệ

ả ế

ề

ề

ệ

ạ

ặ

ớ

ỹ

ậ đang phát hi n, c i ti n và t o ra nhi u lo i v t li u m i có nhi u đ c tính k thu t

ấ ượ

ụ ượ

ẻ

ắ

ượ

ể

ố t

 L I NÓI Đ U oOo

Ờ Ế   L I K T oOo