1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của Luận án
Sự hạn chế trong mô phỏng của mô hình thủy văn thông số tập
trung và sự phát triển của máy tính dẫn đến xu hướng sử dụng mô hình
thủy văn thông số phân bố. Tuy nhiên, với yêu cầu về số lượng lớn và
chi tiết theo không gian số liệu đầu vào làm tăng khả năng thiếu số
liệu và gây khó khăn trong ứng dụng mô hình thủy văn thông số phân
bố. Mặc dù có khó khăn trên, nhưng mô hình thủy văn thông số phân
bố vẫn cần được áp dụng để đáp ứng yêu cầu về nâng cao chất lượng
và chi tiết theo không gian trong mô phỏng, dự báo. Mô hình MARINE
là sự lựa chọn phù hợp vì đã được ứng dụng ở nhiều nơi trên Thế giới
cũng như ở Việt Nam, có mã nguồn mở nên thuận tiện cho việc can
thiệp, cải tiến mô hình, mô phỏng tường minh bản chất vật lý của quá
trình dòng chảy sườn dốc. Tuy nhiên, mô hình còn một số nhược điểm
như chưa có công cụ tính toán mưa phân bố, chưa hoàn thiện mô phỏng
dòng chảy trong sông và chưa xét đến các tác động của các công trình
hồ chứa, đập dâng ….
Số liệu mưa và mặt cắt ngang có vai trò quan trọng trong mô hình
thủy văn thông số phân bố, trong đó có mô hình MARINE; tuy nhiên,
thiếu những số liệu này khó khắc phục nhất và khá phổ biến ở nước
ta, trong đó có khu vực Nam Trung Bộ. Do đó, cải tiến mô hình
MARINE để khắc phục các nhược điểm trên và tăng khả năng ứng
dụng trên lưu vực thiếu số liệu mưa, mặt cắt ngang là rất cần thiết.
Ngoài ra, trên lưu vực sông Cái Nha Trang, Dinh Ninh Hòa, Cái Phan
Rang chịu sự tác động của chiều công trình hồ chứa, vùng hạ lưu là
trung tâm kinh tế xã hội của tỉnh Khánh Hòa và Ninh Thuận; do đó,
ứng dụng MARINE cải tiến trên các lưu vực sông này không chỉ minh
chứng được hiệu quả của mô hình mà còn đáp ứng yêu cầu mô phỏng,
dự báo chi tiết phục vụ phòng chống thiên tai, phát triển kinh tế xã hội.
